ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ, ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ,
ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԵՎ ՍՊՈՐՏԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
22 հոկտեմբերի 2019 թվականի N 24-Ն
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2011 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՐՏԻ 30-Ի N 257-Ն ՀՐԱՄԱՆՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(2-րդ մաս)
|_____________________________________________________________________|
| ԽՈՍՔԻ ԵՎ ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՄԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Բանավոր խոսք |
|_____________________________________________________________________|
| Խոսքի ընկալում և օգտագործում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Ընկալում է իրեն ուղղված |1.1. Կատարում է մեծահասակի պարզ |
|ուրիշի բանավոր խոսքը: |հրահանգները: |
| |_______________________________________|
| |1.2. Հետևում է 2 քայլից բաղկացած |
| |հրահանգներին: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Հասկանում է բառեր (նախդիրներ), |
| |ինչպիսիք են «մեջ», «վրա» և «տակ»: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Համապատասխան ձևով պատասխան է |
| |տալիս «ո՞վ», «ի՞նչ», «ե՞րբ», «որտե՞ղ» |
| |հարցերին: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Օգտագործում է 3 և ավելի |2.1. Խոսքում օգտագործում է օժանդակ |
|բառերից բաղկացած |բայեր: |
|նախադասություններ: |_______________________________________|
| |2.2. Օգտագործում է պարզ ընդարձակ |
| |նախադասություններ: |
| |_______________________________________|
| |2.3. Նախադասության մեջ օգտագործում է |
| |«և» կամ «ու» շաղկապները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան բանավոր |3.1. Բառերով արտահայտում է իր |
|արտահայտում է իր մտքերն ու |ցանկությունները: |
|կարծիքը, զգացողություններն | |
|ու զգացմունքները: | |
|_____________________________________________________________________|
| Խոսքի հնչյունաբանական և քերականական իմացություն |
|_____________________________________________________________________|
|4. Երեխան կարողանում է ճիշտ |4.1. Կրկնում է առաջարկված պարզ բառերը` |
|արտասանել մայրենի լեզվի |ճիշտ արտաբերելով հնչյունները: |
|հնչյունները: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան կազմում է բարդ |5.1. Խոսքում օգտագործում է համադասական |
|նախադասություններ: |նախադասություններ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|6. Երեխան հետևում է |6.1. Օգտագործում է գոյականի հոգնակի |
|քերականական որոշ կանոնների: |թիվը: |
| |_______________________________________|
| |6.2. Ճիշտ կիրառում է բայի ներկա |
| |ժամանակը: |
| |_______________________________________|
| |6.3. Օգտագործում է դերանուններ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|7. Երեխան ճիշտ օգտագործում է |7.1. Ճիշտ (տեղին) ձևակերպում է «ո՞վ» |
|խոսքի տարբեր մասեր: |բառով հարցեր: |
|Գրավոր խոսք | |
|_____________________________________________________________________|
| Հետաքրքրություն գրքերի և գրվածքի նկատմամբ |
|_____________________________________________________________________|
|8. Երեխան հետաքրքրություն է |8.1. Դիմում է մեծահասակին, որ իր համար |
|ցուցաբերում գրքերի և |գիրք կարդա (պատմի): |
|ընթերցանության նկատմամբ: |_______________________________________|
| |8.2. Ունի իր սիրած գիրքը կամ գրքերը: |
| |_______________________________________|
| |8.3. Տարբերում է գիրքը այլ առարկաներից:|
|_____________________________________________________________________|
| Վաղ գրաճանաչություն |
|_____________________________________________________________________|
|9. Ունի որոշ պատկերացում |9.1. Ճանաչում է շրջապատի որոշ |
|սիմվոլների և դրանց |գրաֆիկական սիմվոլներ: |
|նշանակության մասին: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|10. Հետաքրքրություն է |10.1. Խզբզում է` օգտագործելով մատիտ կամ|
|դրսևորում գրելու/նկարելու |կավիճ: |
|պարագաների նկատմամբ: | |
|_____________________________________________________________________|
| ԻՄԱՑԱԿԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Մտածողություն և տրամաբանություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան հետազոտում և |1.1. Գտնում է երկու առարկաների կամ |
|համեմատում է առարկաները: |երևույթների նմանությունը: |
| |_______________________________________|
| |1.2. Համեմատում է առարկաները ըստ մեկ |
| |հատկանիշի: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Գիտի առարկաների նշանակությունը: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Պտտելով բացում և փակում է իրերը, |
| |առարկաները: |
| |_______________________________________|
| |1.5. Հավաքում է 2 մասից բաղկացած |
| |պատկեր: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան հասկանում է |2.1. Գիտի կենցաղում կրկնվող պարզագույն |
|իրադարձությունների |գործողությունների հաջորդականությունը: |
|հաջորդականությունը և պարզ | |
|պատճառահետևանքային կապերը: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան կարողանում է |3.1. Խմբավորում է առարկաները ըստ մեկ |
|ընդհանրացումներ կատարել: |հատկանիշի: |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան դասակարգում է |4.1. Տարբեր տեսակի (3-ից ոչ ավելի) մի |
|առարկաները ըստ կոնկրետ |քանի նկարներից առանձնացնում է միատեսակ |
|հատկանիշի: |առարկաներ պատկերող նկարները: |
| |_______________________________________|
| |4.2. Նկարները համապատասխանեցնում է |
| |առարկաներին: |
| |_______________________________________|
| |4.3. Դասավորում է առարկաները` ըստ |
| |ծանրության: |
|_____________________________________________________________________|
| Տարրական մաթեմատիկական պատկերացումներ և գիտելիքներ |
|_____________________________________________________________________|
|5. Երեխան ունի մեծության, |5.1. Անվանում է մեկ-երկու հիմնական |
|չափի, ձևի մասին գիտելիքներ, |գույներ (հնարավոր է շփոթելով): |
|ճանաչում է գույները: |_______________________________________|
| |5.2. Գիտի շատ, քիչ հասկացությունները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|6. Երեխան ցուցաբերում է |6.1. Գիտի, թե ինչ է «1»-ը: |
|հաշվի, թվերի, թվանշանների | |
|իմացություն: | |
|_____________________________________________________________________|
| Ուշադրություն, հիշողություն |
|_____________________________________________________________________|
|7. Երեխան մտապահում և |7.1. Վերարտադրում է նախկինում կատարած |
|վերարտադրում է որոշակի |որոշ գործողություններ: |
|ինֆորմացիա: |_______________________________________|
| |7.2. Մտապահում և վերարտադրում է |
| |հատվածներ մանկական |
| |բանաստեղծություններից: |
| |_______________________________________|
| |7.3. Վերարտադրում է իր հետ տեղի ունեցած|
| |դեպքերն ու իրադարձությունները: |
|_____________________________________________________________________|
| Երևակայություն և ստեղծագործական մտածողություն |
|_____________________________________________________________________|
|8. Երեխան դրսևորում է |8.1. Կատարում է տարբեր նպատակային |
|երևակայության պարզագույն |գործողություններ պլաստիլինի և թղթի |
|տարրեր: |հետ: |
| |_______________________________________|
| |8.2. Ներկում է վրձնով: |
| |_______________________________________|
| |8.3. Նկարում է շրջաններ և խաչեր: |
| |_______________________________________|
| |8.4. Տարբեր անուններ է տալիս իր |
| |նկարածին: |
| |_______________________________________|
| |8.5. Իր խաղալիքներին դարձնում է |
| |երևակայական մարդիկ: |
|_____________________________________________________________________|
| Կողմնորոշում տարածության և ժամանակի մեջ |
|_____________________________________________________________________|
|9. Երեխան կողմնորոշվում է |9.1. Օգտագործում է «հեռու», «մոտիկ», |
|տարածության մեջ: |«այնտեղ», «այստեղ» բառերը, սակայն դեռ |
| |լիովին չի հասկանում դրանց |
| |նշանակությունը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|10. Երեխան կարողանում է |10.1. Օգտագործում է «ավելի ուշ», |
|կողմնորոշվել ժամանակի մեջ: |«վաղը», «հիմա», «շուտով», «երեկ», |
| |«այսօր» բառերը, երբեմն շփոթելով դրանց |
| |նշանակությունը: |
|_____________________________________________________________________|
| Սոցիալ-մշակութային և կենցաղային կողմնորոշում |
|_____________________________________________________________________|
|11. Երեխան ունի տարրական |11.1. Ճիշտ ասում է իր անունը, սեռը, |
|գիտելիքներ իր և իր ընտանիքի |երբեմն տարիքը: |
|մասին: |_______________________________________|
| |11.2. Գիտի իրեն շատ մտերիմ անձանց |
| |սոցիալական դերերի մասին: |
|_____________________________|_______________________________________|
|12. Երեխան ունի գիտելիքներ |12.1. Ճանաչում և անվանում է առնվազն 5 |
|շրջապատող միջավայրի և |ընտանի կենդանիներ (շուն, հավ, կով, ձի |
|բնության վերաբերյալ: |և այլն): |
| |_______________________________________|
| |12.2. Տարբերում է որոշ կենդանիների |
| |ձայները: |
| |_______________________________________|
| |12.3. Ճանաչում և անվանում է իրեն |
| |շրջապատող բնաշխարհի որոշ տարրեր (ծառ, |
| |ծաղիկ)` շփոթելով դրանց տեսակները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|13. Երեխան ճանաչում և |13.1. Գիտի մի քանի մանկական |
|կարողանում է կատարել մանկական|բանաստեղծություններ: |
|ստեղծագործություններ: |_______________________________________|
| |13.2. Հեռուստացույցով ծանոթ |
| |երաժշտություն (գովազդային |
| |տեսահոլովակներ) լսելիս արձագանքում է |
| |բառերով և ձայնակցում ու (կամ) պարային |
| |շարժումներ կատարում: |
|_____________________________________________________________________|
| ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ, ՀՈՒԶԱԿԱՆ ԵՎ ԱՆՁՆԱՅԻՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Սոցիալական զարգացում |
|_____________________________________________________________________|
| Փոխհարաբերություններ շրջապատի հետ |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան շփվում է ծանոթ |1.1. Շփվում է ծանոթ մեծահասակի հետ խաղի|
|մեծահասակների և |ընթացքում: |
|հասակակիցների հետ և սկսում է|_______________________________________|
|հաստատել վստահության վրա |1.2. Անծանոթ միջավայրում շփվում է ծանոթ|
|հիմնված հարաբերություններ: |մեծահասակի հետ: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Ընդունում է իր համար նշանակալի |
| |մեծահասակների (բարեկամների, |
| |հարևանների) ընկերակցությունը: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Խնդրում է մեծահասակին խաղալ իր |
| |հետ: |
| |_______________________________________|
| |1.5. Սկսում է խոսակցություն մեծահասակի |
| |հետ: |
| |_______________________________________|
| |1.6. Նմանակում է իր հարևանությամբ |
| |խաղացող երեխաների խաղը: |
| |_______________________________________|
| |1.7. Հասակակցի հետ խաղի ընթացքում, |
| |մեծահասակի զգալի աջակցությամբ սպասում է|
| |իր հերթին: |
| |_______________________________________|
| |1.8. Մասնակցում է հասակակիցների հետ |
| |խմբովի խաղերին: |
|_____________________________________________________________________|
| Սոցիալական վարք |
|_____________________________________________________________________|
|2. Երեխան դրսևորում է |2.1. Հետևում է պարզ կանոններին |
|ինքնակառավարման |մեծահասակի հրահանգով: |
|հմտություններ: |_______________________________________|
| |2.2. Հետևում է խաղի պարզ կանոններին: |
| |2.3. Կանխատեսում է կանոնների խախտման |
| |հետևանքները: |
| |_______________________________________|
| |2.4. Մեծահասակի օգնությամբ հարմարվում է|
| |առօրյա կրկնվող գործողությունների |
| |անսպասելի փոփոխմանը: |
| |_______________________________________|
| |2.5. Սկսում է գիտակցել սեփական |
| |հնարավորությունների սահմանը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան դրսևորում է |3.1. Կատարում է ինքնուրույն (անկախ) |
|ինքնուրույնություն: |գործողություններ` ստուգելով թույլատրելի|
| |սահմանները: |
| |_______________________________________|
| |3.2. Որոշ գործողություններ կատարում է |
| |իր ձևով, իրեն հարմար արագությամբ, |
| |չընդունելով օգնությունը: |
|_____________________________________________________________________|
| Անձնային զարգացում |
|_____________________________________________________________________|
|4. Երեխան սկսում է ցուցաբերել|4.1. Գիտի իր անունը, սեռը: |
|սեփական անձի և ուրիշների |_______________________________________|
|մասին իմացություն: |4.2. Տարբերակում է մարդկանց ըստ սեռի: |
| |_______________________________________|
| |4.3. Գիտի ծնողների և ընտանիքի |
| |անդամների անունները: |
| |_______________________________________|
| |4.4. Գիտակցում է, երբ իրեն |
| |ուշադրություն են դարձնում կամ |
| |դիտարկում են: |
| |_______________________________________|
| |4.5. Ինքն իրեն զբաղեցնում կամ |
| |հետաքրքրություններ է գտնում 10-15 րոպեի|
| |սահմաններում: |
| |_______________________________________|
| |4.6. Նկարներում տարբերակում է պատկերված|
| |երեխաների սեռը: |
| |_______________________________________|
| |4.7. Երբ խնդրում են, ցույց է տալիս |
| |մարմնի 6-9 մասեր: |
| |_______________________________________|
| |4.8. Ճանաչում է իրեն պատկանող իրերը, |
| |խաղալիքները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան սկսում է դրսևորել |5.1. Ուրախություն է արտահայտում որևէ |
|ինքնավստահություն: |բան լավ անելիս: |
| |_______________________________________|
| |5.2. Ցուցադրում է իր կատարած |
| |աշխատանքները: |
| |_______________________________________|
| |5.3. Հաճույք է ստանում տան գործերում |
| |մեծահասակին օգնելիս: |
| |_______________________________________|
| |5.4. Կատարում է գործողություններ, ցույց|
| |տալու համար, թե իբրև կարող է անել իր |
| |ուժերից վեր բաներ: |
|_____________________________________________________________________|
| Հուզական զարգացում |
|_____________________________________________________________________|
|6. Երեխան սկսում է ճանաչել |6.1. Ձայնի հնչերանգով, ժեստերով կամ |
|հիմնական հույզերն ու |դեմքի համապատասխան արտահայտությամբ, |
|զգացմունքները: |արտահայտում է ուրախությունը, |
| |տխրությունը, զայրույթը կամ վախը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|7. Երեխան սկսում է կառավարել |7.1. Ուժեղ զգացմունքների ժամանակ |
|իր զգացմունքները և |փնտրում է մեծահասակի աջակցությունը |
|մղումները: |կամ գրավում է նրա ուշադրությունը: |
| |_______________________________________|
| |7.2. Հեշտությամբ բաժանվում է մայրիկից |
| |և հայրիկից: |
|_____________________________________________________________________|
| ԻՆՔՆԱՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ, ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Ինքնասպասարկում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան դրսևորում է |1.1. Ուտում է ինքնուրույն` մի քիչ |
|ինքնասպասարկման |թափթփելով: |
|հմտություններ: |_______________________________________|
| |1.2. Օգտվում է սպասքի որոշ տեսակներից |
| |(գդալ, պատառաքաղ, բաժակ): |
| |_______________________________________|
| |1.3. Հագնում է հագուստի բոլոր |
| |տեսակները` մեծահասակի օգնությամբ: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Ինքնուրույն հանում է հագուստները: |
| |_______________________________________|
| |1.5. Օգտագործում է անձնական խնամքի |
| |առարկաները` մեծահասակի օգնությամբ: |
| |_______________________________________|
| |1.6. Ինքնուրույն կարողանում է |
| |հաղթահարել որոշ խոչընդոտներ: |
| |_______________________________________|
| |1.7. Նեղ սափորից հեղուկը լցնում է լայն |
| |տարայի մեջ (երբեմն կարող է մի փոքր |
| |թափել): |
|_____________________________________________________________________|
| Առողջության պահպանում |
|_____________________________________________________________________|
|2. Երեխան սկսում է հետևել |2.1. Ինքնուրույն հետևում է դեմքի |
|հիգիենայի տարրական |մաքրությանը: |
|կանոններին: |_______________________________________|
| |2.2. Օգտվում է պետքանոթից մեծահասակի |
| |օգնությամբ: |
| |_______________________________________|
| |2.3. Կատարում է առողջության պահպանմանն |
| |ուղղված հիմնական գործողությունները` |
| |մեծահասակի օգնությամբ: |
| |_______________________________________|
| |2.4. Ճանաչում է և գիտի, թե ինչի համար |
| |է ատամի խոզանակը: |
| |_______________________________________|
| |2.5. Կրկնօրինակում է մեծահասակի որոշ |
| |գործողությունները: |
|_____________________________________________________________________|
| Անվտանգություն |
|_____________________________________________________________________|
|3. Երեխան սկսում է հետևել |3.1. Ուշադրություն է դարձնում |
|անվտանգության տարրական |անվտանգության հրահանգներին: |
|կանոններին մեծահասակի |_______________________________________|
|ուղղորդումով և հսկողությամբ:|3.2. Խուսափում է վտանգավոր առարկաներից,|
| |երբ մեծահասակը զգուշացնում է: |
|_____________________________|_______________________________________|
| ՎԵՐԱԲԵՐՄՈՒՆՔ ՍՈՎՈՐԵԼՈՒ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Հետաքրքրասիրություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան |1.1. Հարցեր է տալիս անծանոթ առարկաների |
|հետաքրքրասիրություն է |վերաբերյալ: |
|ցուցաբերում նոր բաներ |_______________________________________|
|սովորելու և նոր |1.2. Կրկնօրինակում է մեծահասակաների |
|փորձառությունների նկատմամբ: |առօրյա կրկնվող գործողությունները: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Հարցեր է տալիս լսած հեքիաթի |
| |վերաբերյալ: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Մասնակցում է նոր գործողություն- |
| |ների, խաղերի: |
|_____________________________________________________________________|
| Նախաձեռնություն |
|_____________________________________________________________________|
|2. Երեխան նախաձեռնություն է |2.1. Մասնակցում է ուրիշ երեխաների |
|ցուցաբերում: |խաղին: |
| |_______________________________________|
| |2.2. Խաղի ընթացքում միաժամանակ |
| |օգտագործում է մի քանի խաղալիքներ: |
| |_______________________________________|
| |2.3. Խաղալիքներից ընտրում է մեկը: |
|_____________________________________________________________________|
| Մասնակցություն և հետևողականություն |
|_____________________________________________________________________|
|3. Երեխան մասնակցություն և |3.1. Դժվարության հանդիպելիս մի քանի |
|հետևողականություն է |անգամ փորձում է հաղթահարել: |
|ցուցաբերում իր տարիքին |_______________________________________|
|համապատասխան |3.2. Խնդրում է, որ իր սիրած գիրքը |
|առաջադրանքներում: |(հեքիաթը) պարբերաբար կարդան, պատմեն իր |
| |համար: |
| |_______________________________________|
| |3.3. Իր ընտրած խաղով խաղում է որոշակի |
| |կարճ ժամանակի (8-10 րոպե) ընթացքում: |
|_____________________________________________________________________|
| Տեխնոլոգիա |
|_____________________________________________________________________|
|4. Երեխան հետաքրքրասիրություն|4.1. Ջանք է անում վերցնելու, զննելու, |
|է ցուցաբերում տեխնոլոգիայի |շոշափելու իր տեսադաշտում գտնվող |
|հետ կապված փորձառությունների |խաղալիքները/սարքավորումները: |
|նկատմամբ: |_______________________________________|
| |4.2. Մատով սեղմում է (նաև ոչ ճիշտ) և |
| |փորձում է միացնել/անջատել տեխնիկական |
| |որոշ խաղալիքներ/սարքավորումներ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան ճանաչում է ծանոթ |5.1. Անվանում է որոշ տեխնոլոգիաներ |
|միջավայրում օգտագործվող |համապատասխան բառերով, երբ տեսնում է |
|տեխնոլոգիաները: |դրանք: |
| |_______________________________________|
| |5.2. Խաղում է լարովի, մարտկոցով կամ |
| |հեռակառավարվող խաղալիքներով մեծահասակի |
| |օգնությամբ: |
|_____________________________________________________________________|
| 4. ԿՐՏՍԵՐ ՏԱՐԻՔԻ ԵՐԿՐՈՐԴ ԽՄԲԻ` ԵՐԵՔԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ՉՈՐՍ ՏԱՐԵԿԱՆ |
| ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԵՎ ԿՐԹԱԿԱՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉ |
|_____________________________________________________________________|
| ՇԱՐԺՈՂԱԿԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Խոշոր շարժողական |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան դրսևորում է խոշոր |1.1. Ցատկում է մեկ ոտքի վրա 2 և ավելի |
|շարժումներով պայմանավորված |անգամ: |
|հիմնական հմտությունները` |_______________________________________|
|ցուցաբերելով կոորդինացիայի |1.2. Ոտքերը միասին պահելով` կանգնած |
|զարգացող կարողություններ: |տեղից ցատկում է առնվազն 20 սմ |
| |հեռավորության վրա: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Առանց որևէ բանից բռնելու կանգնում|
| |է մեկ ոտքի վրա առնվազն 2 վայրկյան: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Ուղիղ գծով քայլելով` անցնում է |
| |առնվազն 1 մետր տարածություն: |
| |_______________________________________|
| |1.5. Քայլում է` շրջանցելով |
| |խոչընդոտները: |
| |_______________________________________|
| |1.6. Քայլում է ոտքերի մատների վրա: |
| |_______________________________________|
| |1.7. Վազում է առնվազն 8 մետր |
| |տարածություն: |
| |_______________________________________|
| |1.8. Ինքնուրույն բարձրանում է |
| |աստիճաններով` հերթագայելով ոտքերը: |
| |_______________________________________|
| |1.9. Մեծահասակի օգնությամբ իջնում է |
| |աստիճաններով` հերթագայելով ոտքերը: |
| |_______________________________________|
| |1.10. Ցատկում է մոտ 20 սմ |
| |բարձրությունից երկու ոտքի վրա: |
| |_______________________________________|
| |1.11. Վարում է եռանիվ հեծանիվ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան դրսևորում է |2.1. Նետված գնդակը երեխան բռնում է |
|գնդակով խաղալու տարբեր |տարածած (արմունկները բացված) ձեռքերով: |
|հմտություններ: |_______________________________________|
| |2.2. Բռնում է մեծ գնդակը մոտավորապես |
| |1,5 մետր հեռավորությունից: |
| |_______________________________________|
| |2.3. Նետում է գնդակն ընկերոջը` ճիշտ |
| |ուղղությամբ: |
| |_______________________________________|
| |2.4. Ֆուտբոլ խաղալիս` ոտքը ետ տանելով |
| |հարվածում է գնդակին: |
|_____________________________________________________________________|
| Նուրբ/մանր շարժումներ |
|_____________________________________________________________________|
|3. Երեխան ցուցաբերում է |3.1. Կատարում է պարզ գործողություններ |
|ձեռքի և մատների շարժումների |փոքր (մանր) առարկաներով: |
|կառավարման հմտություններ: |_______________________________________|
| |3.2. Կառուցում է միջին բարդության |
| |շինություններ: |
| |_______________________________________|
| |3.3. Ծեփում է պարզ` կլոր, տափակ, |
| |պարանաձև առարկաներ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան դրսևորում է |4.1. Բռնում է մատիտը ձեռքի առաջին 3 |
|նկարչական հմտություններ: |մատներով` թուղթը մյուս ձեռքով պահելով: |
| |_______________________________________|
| |4.2. Բռնում է մատիտը ծայրին մոտ: |
| |_______________________________________|
| |4.3. Արտանկարում է երկրաչափական |
| |պատկերներ: |
| |_______________________________________|
| |4.4. Նկարում է մարդ, որն ունի գլուխ և |
| |մեկ գծով պատկերված վերջույթներ |
| |(«փայտիկներ») : |
| |_______________________________________|
| |4.5. Կրկնագծում է (եզրակ է քաշում) |
| |նկարի ուրվագծով: |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան ցուցաբերում է |5.1. Մեկ ձեռքի մատներով բացում և |
|մկրատով կտրտելու պարզ |փակում է բութ ծայրերով մկրատը: |
|հմտություններ: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|6. Երեխան կատարում է առօրյա |6.1. Արձակում և կոճկում է մեծ |
|գործողություններ |կոճակները, հագուստի մեծ շղթաները, |
|ինքնասպասարկման նպատակով: |քուղերը: |
| |_______________________________________|
| |6.2. Արձակում է կոշիկի քուղերը: |
| |_______________________________________|
| |6.3. Ինքնուրույն օգտվում է սպասքի որոշ |
| |տեսակներից: |
|_____________________________________________________________________|
| ԽՈՍՔԻ ԵՎ ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՄԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Բանավոր խոսք |
|_____________________________________________________________________|
| Խոսքի ընկալում և օգտագործում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան ընկալում է իրեն |1.1. Կատարում է մեծահասակների պարզ |
|ուղղված ուրիշի բանավոր |հրահանգները: |
|խոսքը: |_______________________________________|
| |1.2. Լրացնում է պարզ նախադասության |
| |վերջին` բաց թողնված բառը: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Ուշադիր ունկնդրում է իր կամ խմբի |
| |համար ընթերցվող մանկական հեքիաթը: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Խոսքի հնչերանգով տարբերակում է |
| |խոսակցի տրամադրությունը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան բանավոր |2.1. Ճիշտ (ադեկվատ) պատասխանում է |
|արտահայտում է իր մտքերն ու |«ինչո՞ւ» հարցերին: |
|կարծիքը, զգացողություններն |_______________________________________|
|ու զգացմունքները: |2.2. Պատմում է սեփական փորձառության |
| |մասին: |
| |_______________________________________|
| |2.3. 3-4 պարզ նախադասությամբ ասում է, |
| |թե ի՞նչ են անում նկարում պատկերված |
| |մարդիկ կամ կենդանիները: |
|_____________________________________________________________________|
| Խոսքի հնչյունաբանական և քերականական իմացություն |
|_____________________________________________________________________|
|3. Երեխան ճիշտ արտասանում է |3.1. Գտնում է հանգավորված բառեր: |
|մայրենի լեզվի հնչյունները: |_______________________________________|
| |3.2. Կրկնում է առաջարկված բառերը` ճիշտ |
| |արտաբերելով հնչյունները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան ճիշտ օգտագործում է |4.1. Ճիշտ (տեղին) ձևակերպում է «ի՞նչ»,|
|խոսքի տարբեր մասեր: |«որտե՞ղ», «ե՞րբ», «ինչո՞ւ» բառերով |
| |հարցեր: |
|_____________________________________________________________________|
| Հաղորդակցում |
|_____________________________________________________________________|
|5. Երեխան արդյունավետ |5.1. Զրուցում է մեծահասակի հետ` |
|հաղորդակցվում է |պատասխանելով առնվազն 3-4 պարզ հարցերի: |
|մեծահասակների, հասակակիցների |_______________________________________|
|և փոքրերի հետ: |5.2. Մասնակցում է առօրյա խոսակցությանը |
| |«հիմա» և «այստեղ» թեմաների շուրջ: |
|_____________________________________________________________________|
| Գրավոր խոսք |
|_____________________________________________________________________|
| Հետաքրքրություն գրքերի և գրվածքի նկատմամբ |
|_____________________________________________________________________|
|6. Երեխան հետաքրքրություն է |6.1. Պատկերազարդ գրքեր դիտելիս հարցեր է|
|ցուցաբերում գրքերի և |տալիս: |
|ընթերցանության նկատմամբ: | |
|Վաղ գրաճանաչություն | |
|_____________________________|_______________________________________|
|7. Երեխան հասկանում է գրավոր |7.1. Ձևացնում է, որ գրում է: |
|խոսքի որոշ սկզբունքներ: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|8. Երեխան ունի գրելու |8.1. Օգտագործում է գրելու պարագաներ: |
|պարագաների օգտագործման | |
|պարզագույն հմտություններ: | |
|_____________________________________________________________________|
| ԻՄԱՑԱԿԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Մտածողություն և տրամաբանություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան հետազոտում և |1.1. Կարողանում է բացատրել առարկաների |
|համեմատում է, առարկաները: |նշանակությունը, դերը: |
| |_______________________________________|
| |1.2. Կարողանում է համեմատել առարկաները |
| |ըստ մեկ հատկանիշի: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Գտնում է զույգ պատկերներ: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Հավաքում է 3-4 խոշոր մասերից |
| |բաղկացած պատկեր: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան հասկանում է |2.1. Տալիս է «ինչո՞ւ» հարցը` հասկանալու|
|իրադարձությունների |համար պատճառահետևանքային կապերը: |
|հաջորդականությունը և պարզ |_______________________________________|
|պատճառահետևանքային կապերը: |2.2. Բացատրում է, թե ինչպիսի՞ արդյունք |
| |կարող է ունենալ տվյալ պարզ |
| |գործողությունը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան կարողանում է |3.1. Խմբավորում է առարկաները զույգերով |
|ընդհանրացումներ կատարել: |ըստ ֆունկցիոնալ նշանակության: |
| |_______________________________________|
| |3.2. Առաջարկված առարկաներից կամ |
| |նկարներից ընտրում է սնունդի, հագուստի, |
| |կենդանիների հասկացություններին |
| |վերաբերող առարկաներ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան կարողանում է |4.1. Դասավորում է առարկաները ըստ |
|դասակարգել և խմբավորել |որոշակի հատկանիշի: |
|առարկաները: | |
|_____________________________________________________________________|
| Տարրական մաթեմատիկական գիտելիքներ |
|_____________________________________________________________________|
|5. Երեխան ունի մեծության, |5.1. Տեսակավորում է առարկաները ըստ |
|չափի, ձևի մասին գիտելիքներ, |ձևի: |
|ճանաչում է գույները: |_______________________________________|
| |5.2. Տեսակավորում է առարկաները ըստ |
| |գույնի: |
| |_______________________________________|
| |5.3. Անվանում է հիմնական գույն: |
| |_______________________________________|
| |5.4. Ընտրում է 2-4 գույներ: |
| |_______________________________________|
| |5.5. Տեսակավորում է առարկաներն ըստ |
| |գույնի: |
| |_______________________________________|
| |5.6. Գնահատում է չափերը: |
| |_______________________________________|
| |5.7. Գիտի 2 երկրաչափական պատկերներ` |
| |շրջան, եռանկյունի: |
|_____________________________|_______________________________________|
|6. Երեխան ցուցաբերում է |6.1. Անգիր հաշվում է մինչև 5-ը: |
|հաշվի, թվերի, թվանշանների |_______________________________________|
|իմացություն: |6.2. Կիրառում է հաշիվը առօրյա կյանքում:|
|_____________________________________________________________________|
| Ուշադրություն, հիշողություն |
|_____________________________________________________________________|
|7. Երեխան դրսևորում է |7.1. Մեծահասակի օրինակից հետո կրկնում է|
|ուշադրության կենտրոնացում և |ծափերը (3 ծափ): |
|պահպանում: |_______________________________________|
| |7.2. Շուրջ 5 րոպե ուշադրությամբ լսելուց|
| |հետո հարցեր է տալիս: |
|_____________________________|_______________________________________|
|8. Երեխան մտապահում և |8.1. Մեծահասակի ասելուց հետո կրկնում է |
|վերարտադրում է որոշակի |բանաստեղծության 2 տող: |
|ինֆորմացիա: | |
|_____________________________________________________________________|
| Երևակայություն և ստեղծագործական մտածողություն |
|_____________________________________________________________________|
|9. Երեխան դրսևորում է տարբեր|9.1. Կատարում է տարբեր գործողություն- |
|նյութերի հետ աշխատելու |ներ ծեփամածիկի և թղթի հետ: |
|տարրական հմտություններ: |_______________________________________|
| |9.2. Նկարում է լսած պատմության (հեքիաթի|
| |իրեն դուր եկած առարկան) պատկերը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|10. Երեխան շարժումների, |10.1. Երաժշտության տակ կատարում է |
|երաժշտության և պարի միջոցով |ռիթմիկ պարային շարժումներ: |
|արտահայտում է իր մտքերը, |_______________________________________|
|պատկերացումները, |10.2. Ձևացնում է, թե երգում է |
|զգացմունքները: |հանդիսատեսի համար: |
| |_______________________________________|
| |10.3. Երգում է հաճախ լսած երգերը: |
| |_______________________________________|
| |10.4. Մեծահասակին խնդրում է երգել իր |
| |սիրած երգը: |
|_____________________________________________________________________|
| Կողմնորոշում տարածության և ժամանակի մեջ |
|_____________________________________________________________________|
|11. Երեխան ունի գիտելիքներ |11.1. Կատարում է հրահանգներ` կապված |
|տարածության մեջ առարկաների |առարկաների և իր դիրքի հետ: |
|դիրքի վերաբերյալ և |_______________________________________|
|կարողանում է կողմնորոշվել |12.1. Տարբերում է ցերեկ և գիշեր |
|տարածության մեջ: |հասկացությունները` կապելով դրանք այդ |
|12. Երեխան կարողանում է |ժամին կատարվող գործողությունների հետ: |
|կողմնորոշվել ժամանակի մեջ: | |
|_____________________________________________________________________|
| Սոցիալ-մշակութային, կենցաղային կողմնորոշում և վերաբերմունք |
| շրջակա միջավայրի նկատմամբ |
|_____________________________________________________________________|
|13. Երեխան ունի գիտելիքներ |13.1. Ճանաչում է մարմնի մասերը: |
|իր անձի, ընտանիքի, համայնքի |_______________________________________|
|մասին: |13.2. Նկարագրում է տարբեր սեռերի |
| |առանձնահատկությունները: |
| |_______________________________________|
| |13.3. Գիտի մարդկանց սոցիալական դերերի |
| |և հարաբերությունների մասին: |
| |_______________________________________|
| |13.4. Գիտի այն թաղամասը կամ փողոցը, |
| |որտեղ ապրում է: |
| |_______________________________________|
| |13.5. Մասնակցում է ընտանեկան տոներին: |
| |_______________________________________|
| |13.6. Ընտանիքն ընկալում է որպես անվտանգ|
| |և հարմարավետ միջավայր: |
|_____________________________|_______________________________________|
|14. Երեխան ունի գիտելիքներ |14.1. Ճանաչում և անվանում է որոշ |
|շրջապատող միջավայրի և |ընտանի և վայրի կենդանիներ: |
|բնության վերաբերյալ: |_______________________________________|
| |14.2. Գիտի տարբեր կենդանիների ապրելու |
| |միջավայրերը: |
| |_______________________________________|
| |14.3. Ճանաչում և անվանում է բնության |
| |որոշ երևույթներ. քամի, անձրև, ձյուն: |
| |_______________________________________|
| |14.4. Ճանաչում և անվանում է իրեն |
| |շրջապատող բնաշխարհի որոշ տարրեր. ջուր, |
| |ծառ, ծաղիկ, թռչուններ: |
| |_______________________________________|
| |14.5. Մաքուր է պահում իր շրջապատը: |
| |_______________________________________|
| |14.6. Խնամքով է վերաբերվում շրջապատող |
| |բնությանը: |
| |_______________________________________|
| |14.7. Ցուցաբերում է սպառվող ռեսուրսները|
| |խնայելու տարրական հմտություններ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|15. Երեխան ցուցաբերում է |15.1. Մեծահասակի ուղղորդմամբ կիսում է |
|տնտեսական պարզ |իր ունեցածը կամ փոխանակում է |
|հասկացությունների |խաղալիքները/առարկաները ուրիշների հետ: |
|իմացություն: |_______________________________________|
| |15.2. Հասկանում է, որ մետաղադրամներով |
| |և թղթադրամներով կարելի է ինչ-որ բան |
| |գնել: |
| |_______________________________________|
| |15.3. Սյուժետադերային խաղերի միջոցով |
| |արտահայտում է «գնման և վաճառքի» պարզ |
| |հասկացությունները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|16. Երեխան ունի որոշ |16.1. Երգում է հայկական երգեր: |
|պատկերացումներ հայկական |_______________________________________|
|մշակույթի տարրերի մասին: |16.2. Կատարում է ազգային պարերի որոշ |
| |շարժումներ: |
| |_______________________________________|
| |16.3. Ճանաչում և անվանում է ազգային |
| |ստեղծագործությունների, հայկական |
| |մուլտֆիլմերի հերոսներին: |
|_____________________________|_______________________________________|
|17. Երեխան Ճանաչում է այլ |17.1. Կատարում է այլ ազգերի երգերի և |
|ազգերի մշակութային որոշ |պարերի որոշ տարրեր: |
|տարրեր: |_______________________________________|
| |17.2. Խաղում է այլ ազգերի մանկական |
| |շարժախաղեր: |
| |_______________________________________|
| |17.3. Ճանաչում և անվանում է այլ ազգերի|
| |ստեղծագործությունների, մուլտֆիլմերի |
| |հերոսներին: |
|_____________________________|_______________________________________|
--------------------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում