ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ, ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ,
ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԵՎ ՍՊՈՐՏԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
22 հոկտեմբերի 2019 թվականի N 24-Ն
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2011 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՐՏԻ 30-Ի N 257-Ն ՀՐԱՄԱՆՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(3-րդ մաս)
|_____________________________________________________________________|
| ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ, ՀՈՒԶԱԿԱՆ ԵՎ ԱՆՁՆԱՅԻՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Սոցիալական զարգացում |
|_____________________________________________________________________|
| Փոխհարաբերություններ մեծահասակների հետ |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան շփվում է ծանոթ |1.1. Ազատ հաղորդակցվում է ծանոթ |
|մեծահասակների հետ և |մեծահասակների հետ: |
|հաստատում է վստահության վրա |_______________________________________|
|հիմնված հարաբերություններ: |1.2. Ընդունում է իր համար նշանակալի |
| |մեծահասակների (բարեկամների, |
| |հարևանների) ընկերակցությունը: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Ընդունում է մեծահասակների կողմից |
| |ցուցաբերվող աջակցությունը և |
| |ուղղորդումը: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Խնդրանքի դեպքում օգնում է |
| |մեծահասակին: |
|_____________________________________________________________________|
| Փոխհարաբերություններ հասակակիցների հետ |
|_____________________________________________________________________|
|2. Երեխան սկսում է շփվել իր |2.1. Առանձնացած խաղում է մյուս |
|հասակակիցների հետ: |երեխաների հետ նույն տարածքում: |
| |_______________________________________|
| |2.2. Մյուս երեխաների հետ զուգահեռ նույն|
| |տարածքում խաղալիս` ժամանակ առ ժամանակ |
| |մեկնաբանություններ է կատարում: |
| |_______________________________________|
| |2.3. Մասնակցում է առօրյա պարզ |
| |աշխատանքներին և/կամ |
| |գործողություններին: |
| |_______________________________________|
| |2.4. Օգնում է իր հասակակցին: |
| |_______________________________________|
| |2.5. Զրուցում է իրեն ծանոթ |
| |հասակակիցների հետ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան մասնակցում է |3.1. Մասնակցում է 5-10 րոպե |
|խմբային գործունեությանը: |տևողությամբ խմբային աշխատանքներին: |
| |_______________________________________|
| |3.2. Ենթարկվում է հաստատված 3-4 |
| |կանոններին: |
| |_______________________________________|
| |3.3. Նկատում է խաղընկերոջ |
| |բացակայությունը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան լուծում է |4.1. Դիմում է մեծահասակի օգնությանը |
|հասակակիցների հետ առաջացած |հասակակցի հետ վեճը լուծելու համար: |
|վեճերը մեծահասակի օգնությամբ:| |
|_____________________________________________________________________|
| Սոցիալական վարք |
|_____________________________________________________________________|
|5. Երեխան սկսում է |5.1. Խաղում է տարբեր երեխաների հետ: |
|համագործակցել հասակակիցների |_______________________________________|
|հետ: |5.2. Տարբերակում է որևէ անձի որպես իր |
| |ընկեր: |
| |_______________________________________|
| |5.3. Խաղալիս սկսում է բարեկիրթ բառեր |
| |գործածել` մեծահասակի օգնությամբ: |
| |_______________________________________|
| |5.4. Միանում է իրեն ծանոթ երեխաների |
| |խաղին: |
|_____________________________|_______________________________________|
|6. Երեխան սկսում է |6.1. Հետևում է վարքի պարզ կանոններին: |
|ցուցաբերել ինքնակառավարման |_______________________________________|
|հմտություններ: |6.2. Խնամքով է վերաբերվում իր համար |
| |կարևոր իրերին, խաղալիքներին: |
| |_______________________________________|
| |6.3. Անցում է կատարում մի |
| |գործողությունից մյուսը մեծահասակի |
| |օգնությամբ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|7. Երեխան սկսում է |7.1. Խաղում է տարբեր |
|ուշադրություն դարձնել իր |առանձնահատկություններ ունեցող երեխաների|
|շուրջը եղած բազմազանությանը: |հետ: |
| |_______________________________________|
| |7.2. Փնտրում է հաղորդակցման միջոցներ` |
| |այլ լեզվով խոսող երեխայի հետ շփվելիս: |
|_____________________________________________________________________|
| Անձնային զարգացում |
|_____________________________________________________________________|
|8. Երեխան սկսում է |8.1. Գիտի իր անունը և ազգանունը: |
|ցուցաբերել իր անձի և |_______________________________________|
|ուրիշների մասին իմացություն: |8.2. Խոսում է իր մասին առաջին դեմքով: |
| |_______________________________________|
| |8.3. Հասկանում է մարդկանց դերերը/կապերը|
| |ընտանիքում: |
|_____________________________|_______________________________________|
|9. Երեխան սկսում է դրսևորել |9.1. Հպարտանում է իր ձեռքբերումներով: |
|ինքնավստահություն: |_______________________________________|
| |9.2. Միանում է մյուս երեխաներին տարբեր |
| |խաղերի, աշխատանքների ժամանակ: |
| |_______________________________________|
| |9.3. Խոսում է իր նվաճումների մասին: |
|_____________________________|_______________________________________|
|10. Երեխան սկսում է դրսևորել |10.1. Առաջարկվող/առկա երկու |
|ինքնուրույնություն: |գործողություններից ընտրում է մեկը: |
| |_______________________________________|
| |10.2. Կատարում է մի շարք առօրյա |
| |գործողություններ և առաջադրանքներ: |
|_____________________________________________________________________|
| Հուզական զարգացում |
|_____________________________________________________________________|
|11. Երեխան սկսում է ճանաչել |11.1. Ապրումակցում է իր համար կարևոր |
|հիմնական հույզերն ու |անձանց: |
|զգացմունքները և իրավիճակին |_______________________________________|
|համապատասխան հույզեր |11.2. Արձագանքում է ուրիշների |
|դրսևորել: |զգացմունքներն: |
|_____________________________________________________________________|
| ԻՆՔՆԱՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ, ԱՌՈՂՋՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Ինքնասպասարկում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան սկսում է դրսևորել |1.1. Ինքնուրույն հագնում և հանում է |
|առօրյա կյանքի ինքնասպասարկման|հագուստի որոշ մասը: |
|հմտություններ: |_______________________________________|
| |1.2. Օգտվում է զուգարանից մասնակիորեն: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Կոճկում և արձակում է մեծ |
| |կոճակները: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Խաղալուց հետո հավաքում է |
| |խաղալիքները մեծահասակների հիշեցումով: |
| |_______________________________________|
| |1.5. Մեծահասակի օգնությամբ նեղ սափորից |
| |հեղուկը լցնում է բաժակի մեջ: |
|_____________________________________________________________________|
| Առողջության պահպանում |
|_____________________________________________________________________|
|2. Երեխան հետևում և |2.1. Խոզանակով կատարում է ատամները |
|պահպանում է անձնական |մաքրելու գործողություններ: |
|հիգիենայի որոշ կանոններ: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան սկսում է հասկանալ |3.1. Առաջարկում է կատարել ատամների |
|սնվելու և ատամները առողջ |խնամքի հետ կապված գործողություններ: |
|պահելու միջև գործող կապը: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան հետևում է |4.1. Կատարում է առողջության պահպանմանն |
|առողջապահության հիմնական |ուղղված հիմնական գործողությունները: |
|կանոններին մեծահասակի | |
|հիշեցումով: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան գիտակցում և |5.1. Բառերով ներկայացնում է իրեն |
|արտահայտում է իր |անհանգստացնող հիվանդության |
|վերաբերմունքը սեփական անձի |խտանշանները: |
|հետ կապված առողջապահական | |
|խնդիրների նկատմամբ: | |
|_____________________________________________________________________|
| Անվտանգություն |
|_____________________________________________________________________|
|6. Երեխան հետևում է |6.1. Խուսափում է վտանգ ներկայացնող |
|անվտանգության հիմնական |տեղերում, իրերի, սարքավորումների հետ |
|կանոններին մեծահասակի |խաղալուց: |
|հիշեցումով: |_______________________________________|
| |6.2. Գիտի իր հետ քննարկված |
| |անվտանգության որոշ ընդհանուր կանոններ: |
|_____________________________________________________________________|
| ՎԵՐԱԲԵՐՄՈՒՆՔ ՍՈՎՈՐԵԼՈՒ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Հետաքրքրասիրություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան հետաքրքրասիրություն|1.1. Փորձում է խաղալ նոր խաղերով: |
|է ցուցաբերում նոր բաներ |_______________________________________|
|սովորելու և նոր |1.2. Հարցեր է տալիս տեղեկություններ |
|փորձառությունների նկատմամբ: |ստանալու համար իր շրջապատում գտնվող նոր|
| |առարկաների, երևույթների մասին: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Նկատում է այլ երեխաների |
| |հետաքրքրությունները` դիտելով նրանց խաղը|
| |կամ շփվելով նրանց հետ: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Նախընտրում է խաղի որոշ տեսակներ: |
|_____________________________________________________________________|
| Նախաձեռնություն |
|_____________________________________________________________________|
|2. Երեխան նախաձեռնություն է |2.1. Պատրաստակամություն է հայտնում |
|ցուցաբերում: |մասնակցելու տարբեր խաղերի և |
| |առաջադրանքների: |
| |_______________________________________|
| |2.2. Մեծահասակի օգնությամբ ընտրություն |
| |է կատարում առաջարկվող 2-3 խաղերի, |
| |նյութերի միջև: |
|_____________________________________________________________________|
| Մասնակցություն և հետևողականություն |
|_____________________________________________________________________|
|3. Երեխան մասնակցություն և |3.1. Առաջարկության դեպքում մասնակցում է|
|հետևողականություն է |խմբային խաղերի: |
|ցուցաբերում իր տարիքին |_______________________________________|
|համապատասխան առաջադրանքների |3.2. Դժվարության հանդիպելիս ինքնուրույն|
|նկատմամբ: |հաղթահարում է արգելքները կամ դիմում է |
| |մեծահասակի օգնությանը: |
| |_______________________________________|
| |3.3. Օգնում է առօրյա գործերում: |
| |_______________________________________|
| |3.4. Կազմում է 2 քայլից բաղկացած պլան |
| |և գործում է ըստ այդ պլանի: | |
|_____________________________________________________________________|
| Տեխնոլոգիա |
|_____________________________________________________________________|
|4. Մեծահասակի օգնությամբ և |4.1. Խաղալու ժամանակ փորձում է |
|քաջալերանքով փորձում է |օգտագործել իրական կամ խաղալիք |
|կիրառել իր միջավայրում |սարքավորումներն այնպես, ինչպես որ դրանք|
|օգտագործվող տարբեր |օգտագործվում են կյանքում: |
|տեխնոլոգիաները: |_______________________________________|
| |4.2. Խաղալիքների միջից գտնում և |
| |առանձնացնում է այն գործիքներն ու |
| |նյութերը, որոնք օգտագործվում են որոշակի|
| |աշխատանքների համար: |
| |_______________________________________|
| |4.3. Խաղի ժամանակ փորձում է ըստ նպատակի|
| |օգտագործել տարբեր |
| |շարժասարքեր/մեքենաներ` մեկնաբանելով իր |
| |գործողությունները: |
| |_______________________________________|
| |4.4. Օգտագործում է ճշգրիտ բառապաշար` |
| |տեխնոլոգիան անվանելու համար: |
| |_______________________________________|
| |4.5. Մեծահասակի օգնությամբ |
| |հաղորդակցվում է ընտանիքի անդամների կամ |
| |այլ ծանոթների հետ հեռախոսով կամ այլ |
| |հաղորդակցման սարքի միջոցով: |
|_____________________________________________________________________|
| 5. ՄԻՋԻՆ ԽՄԲԻ` ՉՈՐՍԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ՀԻՆԳ ՏԱՐԵԿԱՆ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ |
| ԵՎ ԿՐԹԱԿԱՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉ |
|_____________________________________________________________________|
| ՇԱՐԺՈՂԱԿԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Խոշոր շարժողական |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան դրսևորում է խոշոր |1.1. Պահում է հավասարակշռությունը: |
|շարժումներով պայմանավորված |_______________________________________|
|հիմնական կարողությունները: |1.2. Գիտի շարժումների |
| |հաջորդականությունը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան հստակ կատարում է |2.1. Երեխան մասնակցում է գնդակով պարզ |
|աչք-ձեռք կոորդինացիոն |խաղերի: |
|շարժումներ: | |
|_____________________________________________________________________|
| Նուրբ/մանր շարժումներ |
|_____________________________________________________________________|
|3. Երեխան ցուցաբերում է |3.1. Կառուցում է 10 և ավելի կտորներից |
|ձեռքի և մատների շարժումների |բաղկացած շինություններ կառուցողական |
|կառավարման հմտություններ: |առարկաներով: |
| |_______________________________________|
| |3.2. Աշխատում է մանր առարկաներով: |
| |_______________________________________|
| |3.3. Ցուցաբերում է ծեփելու |
| |հմտություններ: |
| |_______________________________________|
| |3.4. Երեխան ցուցաբերում է դակելու և |
| |մկրատով կտրտելու հմտություններ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան ցուցաբերում է գրի |4.1. Արտանկարում է տառեր և թվանշաններ,|
|պարզագույն հմտություններ և |որոշ երկրաչափական պատկերներ, մարմնի |
|նկարչական հմտություններ: |մասեր: |
| |_______________________________________|
| |(բավականին մանրամասնորեն) ըստ հրահանգի |
| |կամ ինքնաբերաբար: |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան ցուցաբերում է |5.1. Փորձում է ինքնուրույն հագնվել: |
|ինքնասպասարկման որոշ |_______________________________________|
|հմտություններ: |5.2. Ինքնուրույն հանվում է: |
| |_______________________________________|
| |5.3. Ուտելիս օգտվում է սպասքից: |
|_____________________________________________________________________|
| ԽՈՍՔԻ ԵՎ ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՄԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Բանավոր խոսք |
|_____________________________________________________________________|
| Խոսքի ընկալում և օգտագործում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան ընկալում է իրեն |1.1. Կատարում է մեծահասակների 2-3 |
|ուղղված ուրիշի բանավոր խոսքը:|քայլից բաղկացած հրահանգները: |
| |_______________________________________|
| |1.2. Ավարտում է նախադասության միտքը: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Վերապատմում է (ընթերցված, ռադիոյով|
| |կամ ձայնագրությամբ) լսած պատմությունը) |
| |հեքիաթը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան բառերով արտահայտում|2.1. Հարցերին պատասխանելիս օգտագործում |
|է իր մտքերը, կարծիքը, |է ընդարձակ նախադասություններ: |
|կարիքները, զգացողություններն |_______________________________________|
|ու զգացմունքները: |2.2. Պատմում է սեփական փորձառության |
| |մասին` նշելով մի քանի հաջորդական |
| |դեպքեր: |
| |_______________________________________|
| |2.3. Երեք-չորս նկարների միջոցով կազմում|
| |է փոքրիկ պատմվածք: |
| |_______________________________________|
| |2.4. Բառերով արտահայտում է իր |
| |նախասիրությունները: |
| |_______________________________________|
| |2.5. Պատմում է իր զգացմունքների, |
| |զգացողությունների մասին` հիմնավորելով |
| |դրանք: |
| |2.6. Ձևակերպում է իր կարիքները: |
|_____________________________________________________________________|
| Խոսքի հնչյունաբանական և քերականական իմացություն |
|_____________________________________________________________________|
|3. Երեխան ճանաչում է մայրենի |3.1. Վանկերը միացնելով, կազմում է 2-3- |
|լեզվի հնչյունները և |վանկանի բառեր: |
|կարողանում է տարանջատել |_______________________________________|
|դրանք: |3.2. Կրկնում է առաջարկված բառերն ու |
| |բառակապակցությունները` ճիշտ արտաբերելով|
| |հնչյունները: |
| |_______________________________________|
| |3.3. Գտնում է պարզագույն (միավանկ) |
| |հանգավորված բառեր: |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան կազմում է բարդ |4.1. Խոսքում օգտագործում է համադասական |
|նախադասություններ: |նախադասություններ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան ճիշտ օգտագործում է |5.1. Օգտագործում է բայի ճիշտ |
|խոսքի տարբեր մասեր: |ժամանակային ձևերը: |
| |_______________________________________|
| |5.2. Բառերով արտահայտում է |
| |հարաբերություններ մարդկանց և |
| |առարկաների միջև: |
|_____________________________________________________________________|
| Հաղորդակցում |
|_____________________________________________________________________|
|6. Երեխան արդյունավետ |6.1. Մասնակցում է առօրյա խոսակցությանը`|
|հաղորդակցվում է |կապված անցյալում ինչ-որ տեղ կատարված |
|մեծահասակների, հասակակիցների |դեպքերի և իրադարձությունների հետ: |
|և փոքրերի հետ: |_______________________________________|
| |6.2. Մասնակցում է համատեղ պլաններ |
| |կազմելուն և խնդիրներ լուծելուն: |
| |_______________________________________|
| |6.3. Մասնակցում է խնդիրների խմբային |
| |քննարկմանը: |
| |_______________________________________|
| |6.4. Հասակակիցների հետ խաղալիս տալիս է |
| |իրավիճակին համապատասխան հարցեր: |
| |_______________________________________|
| |6.5. Իրենից փոքր տարիքի երեխաների հետ |
| |խաղալիս փոխում է ձայնի ինտոնացիան: |
| |_______________________________________|
| |6.6. Իրենից փոքր տարիքի երեխաների հետ |
| |խաղալիս օգտագործում պարզ |
| |նախադասություններ: |
| |_______________________________________|
| |6.7. Օգտագործում է հաղորդակցման ոչ |
| |խոսքային միջոցներ: |
| |_______________________________________|
| |6.8. Դերային խաղերի ժամանակ փոխում է |
| |ձայնի ինտոնացիան դերին համապատասխան: |
|_____________________________________________________________________|
| Գրավոր խոսք |
|_____________________________________________________________________|
| Հետաքրքրություն գրքերի և գրավոր խոսքի նկատմամբ |
|_____________________________________________________________________|
|7. Երեխան հետաքրքրություն է |7.1. Գիտի, որ գիրքն ունի վերնագիր: |
|ցուցաբերում գրքերի և |_______________________________________|
|ընթերցանության նկատմամբ: |7.2. Գիրքը բռնում է ճիշտ ուղղությամբ, |
| |էջերը թերթում է սկզբից վերջ: |
| |_______________________________________|
| |7.3. Պատկերազարդ գրքեր դիտելիս կամ |
| |հեքիաթ լսելիս մեկնաբանություններ է |
| |անում: |
|_____________________________________________________________________|
| Հետաքրքրություն վաղ գրաճանաչության նկատմամբ |
|_____________________________________________________________________|
|8. Երեխան հասկանում է գրավոր |8.1. Գիտի, որ տառը կարող է արտասանվել |
|խոսքի հիմնական սկզբունքները: |(կարդացվել): |
| |_______________________________________|
| |8.2. Գիտի, որ խոսքը կարող է գրառվել: |
| |_______________________________________|
| |8.3. Ճանաչում է որոշ թվանշաններ: |
| |_______________________________________|
| |8.4. Ճանաչում է շրջապատի գրվածքները |
| |(ցուցանակներ, լոգոներ (տարբերանշաններ) |
| |և այլն): |
| |_______________________________________|
| |8.5. Գիտի և ճանաչում է շրջապատի |
| |գրաֆիկական սիմվոլները: |
|_____________________________________________________________________|
| ԻՄԱՑԱԿԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Մտածողություն և տրամաբանություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան համեմատում, |1.1. Նկարագրում է առարկան` անվանելով |
|հետազոտում է առարկաները և |առավել բնորոշ հատկանիշները (գույն, ձև, |
|երևույթները: |չափ): |
| |_______________________________________|
| |1.2. Համեմատում է առարկաներն ըստ |
| |գույնի, չափի, ձևի և այլ տարբեր |
| |հատկանիշների: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Տրամաբանական կապ է հաստատում երկու|
| |հասկացությունների միջև: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Համեմատում է առարկաները` |
| |օգտագործելով համեմատական աստիճանը. |
| |«ավելի մեծ է», «ավելի բարձր է», «ավելի |
| |հեռու է», «ավելի երկար է», «ավելի շատ |
| |է» բառակապակցությունները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան գտնում է տարբեր |2.1. Խաղի ժամանակ առաջարկում է պակասող |
|խնդիրների լուծումներ: |իրը (առարկան փոխարինել այլ իրով) |
| |առարկայով: |
| |_______________________________________|
| |2.2. Մեծահասակից օգնություն է խնդրում: |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան հասկանում է |3.1. Կարողանում է բացատրել պարզ |
|իրադարձությունների |իրողությունների պատճառները: |
|հաջորդականությունը և պարզ |_______________________________________|
|պատճառահետևանքային կապերը: |3.2. Պատմում է պարզ սյուժետային նկար |
| |4-5 պարզ նախադասություններով: |
| |_______________________________________|
| |3.3. Դասավորում է նկարները ըստ սյուժեի:|
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան կարողանում է |4.1. Անվանում է առարկաների խումբը մեկ |
|ընդհանրացումներ կատարել: |ընդհանուր բառով: |
| |_______________________________________|
| |4.2. Տարբերակում/նկատում է կենդանիների,|
| |բույսերի նմանությունները և |
| |տարբերությունները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան կարողանում է |5.1. Դասավորում է առարկաները ըստ որևէ |
|դասակարգել (տեսակավորել) |կոնկրետ հատկանիշի: |
|առարկաները: | |
|_____________________________________________________________________|
| Տարրական մաթեմատիկական գիտելիքներ |
|_____________________________________________________________________|
|6. Երեխան ցուցաբերում է |6.1. Ճանաչում է որոշ թվանշաններ: |
|հաշվի, թվերի, քանակի |_______________________________________|
|իմացություն: |6.2. Հաշվում է մինչև 10-ը: |
| |_______________________________________|
| |6.3. Հաշվելով` տեղադրում է որոշակի |
| |քանակով առարկաներ ըստ օրինակի: |
| |_______________________________________|
| |6.4. Առարկաների խումբը բաժանում է երկու|
| |հավասար մասերի: |
| |_______________________________________|
| |6.5. Ավելացնում է ավելի փոքր խմբին |
| |առարկաների պակասող քանակը և հաստատում |
| |հավասարություն: |
| |_______________________________________|
| |6.6. Երեխան գիտի թիվ-քանակ |
| |հարաբերությունը: |
| |_______________________________________|
| |6.7. Կրկնօրինակում և շարունակում է |
| |պարզ օրինաչափությունները: |
| |_______________________________________|
| |6.8. Լուծում է պարզ մաթեմատիկական |
| |խնդիրներ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|7. Երեխան ունի մեծության, |7.1. Դասավորում է առարկաները ըստ չափի: |
|չափի, ձևի մասին գիտելիքներ: |_______________________________________|
| |7.2. Անվանում է առնվազն 3-4 |
| |երկրաչափական պատկերներ (եռանկյունի, |
| |շրջան, ուղղանկյուն, քառակուսի): |
| |_______________________________________|
| |7.3. Տարբերում է 3-4 երկրաչափական |
| |պատկերներ (եռանկյունի, շրջան, |
| |ուղղանկյուն, քառակուսի): |
| |_______________________________________|
| |7.4. Իրեն շրջապատող առարկաների և |
| |բնության մեջ ճանաչում է երկրաչափական |
| |պատկերները: |
| |_______________________________________|
| |7.5. Համեմատում է առարկաները ըստ |
| |բարձրության, երկարության, լայնության, |
| |հաստության: |
| |_______________________________________|
| |7.6. Կատարում է մեծացնելու և |
| |փոքրացնելու գործողություններ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|8. Երեխան գիտի, ճանաչում է |8.1. Ընտրություն է կատարում գույների |
|գույները: |միջև: |
| |_______________________________________|
| |8.2. Նկարելիս օգտագործում է տարբեր |
| |գույներ` կարմիր, դեղին, կանաչ, կապույտ,|
| |սպիտակ, սև, շագանակագույն: |
|_____________________________________________________________________|
| Կողմնորոշում տարածության և ժամանակի մեջ |
|_____________________________________________________________________|
|9. Երեխան ունի գիտելիքներ և |9.1. Տարբերում է «մոտ-հեռու», «առաջ - |
|իմացություն տարածության մեջ |հետ», «վերև-ներքև» հասկացությունները:|
|առարկաների դիրքի վերաբերյալ | |
|և կարողանում է կողմնորոշվել | |
|տարածության մեջ: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|10. Երեխան կողմնորոշվում է |10.1. Թվարկում է տվյալ օրվա (առավոտյան,|
|ժամանակի մեջ: |երեկոյան) ընթացքում կատարվածը: |
|_____________________________________________________________________|
| Ուշադրություն, հիշողություն |
|_____________________________________________________________________|
|11. Երեխան դրսևորում է |11.1. Ուշադրությունը 15-20 րոպե |
|ուշադրության |կենտրոնացնում է առաջարկվող գործողության|
|տեղափոխելիություն, |վրա: |
|կենտրոնացում և պահպանում: |_______________________________________|
| |11.2. Ընդհատում է խաղը, կատարում է այլ |
| |գործողություն և այնուհետև կրկին |
| |շարունակում է խաղը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|12. Երեխան մտապահում և |12.1. Վերարտադրում է փոքրիկ |
|վերարտադրում է որոշակի |պատմվածքներ, հեքիաթներ: |
|ինֆորմացիա: |_______________________________________|
| |12.2. Մեծահասակի ասելուց հետո կրկնում է|
| |բանաստեղծության քառյակներ, երգեր: |
| |_______________________________________|
| |12.3. Պատմում է իր հետ կատարված |
| |իրադարձությունը: |
|_____________________________________________________________________|
| Երևակայություն և ստեղծագործական մտածողություն |
|_____________________________________________________________________|
|13. Երեխան փորձում է աշխատել |13.1. Պատրաստում է պարզ առարկաներ |
|տարբեր նյութերով: |խմորից, պլաստիլինից, թղթից: |
|_____________________________|_______________________________________|
|14. Երեխան սկսում է հասկանալ |14.1. Կրկնօրինակում է ուրիշ երեխաների |
|և գնահատել արվեստը: |պարային շարժումները: |
| |_______________________________________|
| |14.2. Ուշադիր լսում է/դիտում է |
| |տիկնիկային ներկայացումներ, մանկական |
| |հաղորդումներ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|15. Երեխան արվեստի միջոցով |15.1. Նկարում է տարբեր պատկերներ, |
|արտահայտում է սեփական |փորձելով դրանք նմանեցնել իրականին: |
|գիտելիքները, մտքերը և |_______________________________________|
|զգացմունքները: |15.2. Երաժշտություն լսելիս կատարում է |
| |շարժումներ և/կամ ձայնակցում հնչող |
| |մեղեդուն: |
|_____________________________________________________________________|
| Սոցիալ-մշակութային և կենցաղային կողմնորոշում և վերաբերմունք |
| շրջակա միջավայրի նկատմամբ |
|_____________________________________________________________________|
|16. Երեխան ունի գիտելիքներ |16.1. Գիտի ծնողների անուն ազգանունը: |
|իր անձի, ընտանիքի, համայնքի |_______________________________________|
|մասին: |16.2. Տարբերում է ազգակցական կապերը և |
| |հարաբերությունները: |
| |_______________________________________|
| |16.3. Գիտի իր հասցեն: |
| |_______________________________________|
| |16.4. Ճանաչում է իրեն ծանոթ փողոցները: |
| |_______________________________________|
| |16.5. Մասնակցում է ընտանիքի առօրյա |
| |գործերին: |
| |_______________________________________|
| |16.6. Խոսելիս օգտագործում է «զբոսայգի»,|
| |«խանութ», «մանկապարտեզ» և այլ |
| |հասկացություններ` կապված համայնքի հետ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|17. Երեխան ունի գիտելիքներ |17.1. Տարբերակում է ընտանի և վայրի |
|շրջակա միջավայրի և դրա |կենդանիները: |
|պահպանման վերաբերյալ: |_______________________________________|
| |17.2. Տարբերում է բնության |
| |երևույթները: |
| |_______________________________________|
| |17.3. Թվարկում է տարվա եղանակները` |
| |երբեմն շփոթելով հերթականությունը: |
| |_______________________________________|
| |17.4. Գիտի և նկարագրում է կենդանիների |
| |որոշ առանձնահատկություններ: |
| |_______________________________________|
| |17.5. Մասնակցում է շրջապատի մաքրմանն ու|
| |խնամքին ուղղված գործողություններին: |
| |_______________________________________|
| |17.6. Խնամքով է վերաբերվում շրջապատող |
| |բնությանը: |
| |_______________________________________|
| |17.7. Ցուցաբերում է որոշ գիտելիքներ և |
| |հմտություններ սպառվող ռեսուրսների |
| |խնայողության վերաբերյալ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|18. Երեխան ցուցաբերում է |18.1. Գիտի իր հետ առնչվող իրերի կամ |
|տնտեսական պարզ |առարկաների ձեռքբերման եղանակները: |
|հասկացությունների |_______________________________________|
|իմացություն: |18.2. Սյուժետադերային խաղերի ժամանակ |
| |օգտագործում է խաղային դրամներ, կտրոններ|
| |և այլն: |
| |_______________________________________|
| |18.3. Գիտի, որ մթերային |
| |խանութում/շուկայում սննդամթերքը պետք է |
| |կշռվի: |
| |_______________________________________|
| |18.4. Կիսում է իր ունեցածը կամ |
| |փոխանակում է խաղալիքները/առարկաները |
| |ուրիշների հետ: |
| |_______________________________________|
| |18.5. Խոսում է այն մասին, թե ինչ է |
| |ուզում դառնալ, երբ մեծանա: |
|_____________________________|_______________________________________|
|19. Երեխան հասկանում է |19.1. Նկարագրում է սեզոնային |
|շրջապատող աշխարհի և |փոփոխությունները: |
|բնության երևույթների |_______________________________________|
|միասնականությունը և |19.2. Նկարագրում է բնության որոշ |
|փոխկապակցվածությունը: |երևույթների` քամու, անձրևի, ձյան, |
| |ազդեցությունը մարդկանց և շրջակա |
| |միջավայրի վրա: |
| |_______________________________________|
| |19.3. Նկարագրում է մարդու կողմից |
| |բնության մեջ կատարվող գործողությունների|
| |պատճառահետևանքային կապերը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|20. Ունի որոշակի գիտելիքներ |20.1. Ճանաչում է հանրահայտ երաժշտական |
|երաժշտական գործիքների մասին: |գործիքները, գիտի դրանց անունները: |
| |_______________________________________|
| |20.2. Ճանաչում է մի քանի ազգային |
| |երաժշտական գործիքներ և այլ ազգի |
| |առնվազն մեկ գործիք: |
|_____________________________|_______________________________________|
|21. Երեխան ունի որոշակի |21.1. Խաղում է ազգային շարժախաղեր: |
|գիտելիքներ հայկական |_______________________________________|
|մշակույթի վերաբերյալ: |21.2. Ճանաչում է ազգային տարազի և |
| |զարդանախշերի որոշ տարրեր: |
| |_______________________________________|
| |21.3. Ճանաչում է ազգային ուտեստները: |
| |_______________________________________|
| |21.4. Ունի որոշակի գիտելիքներ ազգային |
| |տոների մասին: |
| |_______________________________________|
| |21.5. Ճանաչում է պետական դրոշը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|22. Երեխան ունի տարրական |22.1. Ճանաչում է այլ ազգերի տարազների |
|գիտելիքներ այլ ազգերի |որոշ տարրերը: |
|մշակութային որոշ |_______________________________________|
|առանձնահատկությունների |22.2. Ունի որոշ գիտելիքներ այլ երկրների|
|մասին: |և ժողովուրդների մասին: |
| |_______________________________________|
| |22.3. Ճանաչում է տարբեր ազգերի ճանաչված|
| |ստեղծագործություններ: |
|_____________________________________________________________________|
--------------------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում