(ուժը կորցրել է 15.10.2019 թիվ 43-Ն հրաման)
i
100.0050.061113
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«06» 11 2013 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 10013415
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
18 սեպտեմբերի 2013 թվականի N 50-Ն
ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ ԵՐԱՇԽԱՎՈՐՎԱԾ ԱՆՎՃԱՐ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՇՐՋԱՆԱԿՆԵՐՈՒՄ ՆԱԽԱԶՈՐԱԿՈՉԱՅԻՆ ԵՎ ԶՈՐԱԿՈՉԱՅԻՆ ՏԱՐԻՔԻ, ԻՆՉՊԵՍ ՆԱԵՎ 27 ՏԱՐԵԿԱՆԻՑ ԲԱՐՁՐ ՏԱՐԻՔ ՈՒՆԵՑՈՂ` ԱՍՊԻՐԱՆՏՈՒՐԱՆ ԱՎԱՐՏԱԾ, ԶԻՆՎՈՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ ՉԱՆՑԱԾ ԱՐԱԿԱՆ ՍԵՌԻ ՔԱՂԱՔԱՑԻՆԵՐԻ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԶՆՆՄԱՆ, ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ-ԳՈՐԾԻՔԱՅԻՆ ԱԽՏՈՐՈՇԻՉ ԵՎ ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԱՅԻՆ ՀԵՏԱԶՈՏՄԱՆ, ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ՈՒ ԲՈՒԺՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի օգոստոսի 15-ի N 1300-Ն որոշման Հավելված N 1-ով հաստատված Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության կանոնադրության 8-րդ կետի «ա» ենթակետը, 12-րդ կետի «դ» ենթակետը, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի N 318-Ն որոշման 4-րդ կետի «գ» ենթակետը,
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնության և սպասարկման շրջանակներում նախազորակոչային և զորակոչային, ինչպես նաև 27 տարեկանից բարձր տարիք ունեցող` ասպիրանտուրան ավարտած, զինվորական ծառայություն չանցած արական սեռի քաղաքացիների բժշկական զննման, լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ և հիվանդանոցային հետազոտման, բժշկական փորձաքննության ու բուժման կազմակերպման չափորոշիչը` համաձայն հավելվածի:
2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում 2014 թվականի հունվարի 1-ից:
Հավելված
ՀՀ առողջապահության նախարարի
2013 թվականի սեպտեմբերի 18-ի
N 50-Ն հրամանի
ՉԱՓՈՐՈՇԻՉ ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ ԵՐԱՇԽԱՎՈՐՎԱԾ ԱՆՎՃԱՐ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՇՐՋԱՆԱԿՆԵՐՈՒՄ ՆԱԽԱԶՈՐԱԿՈՉԱՅԻՆ ԵՎ ԶՈՐԱԿՈՉԱՅԻՆ ՏԱՐԻՔԻ, ԻՆՉՊԵՍ ՆԱԵՎ 27 ՏԱՐԵԿԱՆԻՑ ԲԱՐՁՐ ՏԱՐԻՔ ՈՒՆԵՑՈՂ` ԱՍՊԻՐԱՆՏՈՒՐԱՆ ԱՎԱՐՏԱԾ, ԶԻՆՎՈՐԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ ՉԱՆՑԱԾ ԱՐԱԿԱՆ ՍԵՌԻ ՔԱՂԱՔԱՑԻՆԵՐԻ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԶՆՆՄԱՆ, ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ-ԳՈՐԾԻՔԱՅԻՆ ԱԽՏՈՐՈՇԻՉ ԵՎ ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԱՅԻՆ ՀԵՏԱԶՈՏՄԱՆ, ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ՈՒ ԲՈՒԺՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ
1. Սույն չափորոշչով կարգավորվում են պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնության և սպասարկման շրջանակներում զորակոչի ընթացքում նախազորակոչային և զորակոչային, ինչպես նաև 27 տարեկանից բարձր տարիք ունեցող` ասպիրանտուրան ավարտած, զինվորական ծառայություն չանցած արական սեռի քաղաքացիների բժշկական զննման, լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ և հիվանդանոցային հետազոտման, բժշկական փորձաքննության ու բուժման կազմակերպման հետ կապված հարաբերությունները:
2. Նախազորակոչային և զորակոչային տարիքի անձանց բժշկական օգնությունն ու սպասարկումն իրականացվում է սպասարկման տարածքի ամբուլատոր-պոլիկլինիկական կազմակերպության կողմից, պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնության և սպասարկման շրջանակներում` տարածքային զինվորական կոմիսարիատների հետ համատեղ:
3. Նախազորակոչային և զորակոչային տարիքի անձանց պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնության և սպասարկման ֆինանսավորումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի N 318-Ն որոշման հավելված N 2-ով սահմանված կարգով, ելնելով տվյալ թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ տվյալ ամբուլատոր-պոլիկլինիկական կազմակերպության սպասարկման տարածքում մշտական բնակվող 15 տարեկան և ավելի բարձր տարիքի անձանց թվից:
4. 14-15 տարեկան արական սեռի քաղաքացիների, նախազորակոչիկների ու զորակոչիկների ամբուլատոր, իսկ անհրաժեշտության դեպքում նաև հիվանդանոցային բժշկական հետազոտության արդյունքում, լրացվում է «Ամբուլատոր-պոլիկլինիկական հաստատության կողմից տրվող առողջության անձնագիր» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2008 թվականի հուլիսի 10-ի N 748-Ն որոշման հավելված N 5-ով նախատեսված ձևով:
5. Կցագրման ենթակա նախազորակոչային (տվյալ տարում 16 տարեկանը լրացող և 17 տարեկան) և զորակոչային տարիքի անձանց նկատմամբ բժշկական հսկողությունն առաջնային օղակում իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2008 թվականի հուլիսի 10-ի N 748-Ն որոշման Հավելված N 2-ով նախատեսված մասնագետների կողմից:
6. Կցագրման ենթակա նախազորակոչային (տվյալ տարում 16 տարեկանը լրացող և 17 տարեկան) և զորակոչային տարիքի անձանց նկատմամբ սպասարկման տարածքի ամբուլատոր-պոլիկլինիկական կազմակերպությունում պարտադիր կարգով կատարվող լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտությունները իրականացվում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2008 թվականի հուլիսի 10-ի N 748-Ն որոշման Հավելված N 2-ով սահմանված ծավալով:
7. Տուբերկուլոզի կանխարգելման և վաղ հայտնաբերման նպատակով, նախազորակոչիկների ու զորակոչիկների նկատմամբ, անկախ տուբերկուլոզին բնորոշ գանգատների, կատարվում են հետևյալ հետազոտությունները` ՄԱՆՏՈՒ 2 ՏԵ (TE) փորձը, խորխի (առկայության դեպքում) եռակի բակտերիոսկոպիա, ռենտգենաբանական հետազոտություն (եթե կա անհրաժեշտություն նախորդ երկու հետազոտությունների տվյալներից ելնելով):
8. Կատարված հետազոտությունների արդյունքում տրվում է անձի առողջական վիճակի վերաբերյալ հետևյալ եզրակացություններից մեկը`
1) ԱՌՈՂՋ
2) ԿԱՍԿԱԾ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ ԱՌԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ - Եթե խորխի քննությունը և ֆլյուորոգրաֆիկ հետազոտության արդյունքները նորմայի սահմաններում են, իսկ ՄԱՆՏՈՒ-ի փորձը դրական է (հիպերերգիկ ռեակցիա 17 մմ և ավելին): Այս դեպքում կազմակերպվում է լրացուցիչ հետազոտություն հակատուբերկուլոզային դիսպանսերում.
3) ՀԻՎԱՆԴ - եթե կատարված հետազոտությունների արդյունքում ախտորոշվել է «Տուբերկուլոզ»:
9. 18-27 տարեկանը լրացած, ռիսկի խմբին պատկանող զինապարտները ենթակա են համապատասխան բժշկական հետազոտությունների` մարդու իմունային անբավարարության վիրուսի (ՄԻԱՎ) և ձեռքբերովի իմունային անբավարարության համախտանիշի (ՁԻԱՀ) հայտնաբերման, կամ ժխտման նպատակով:
10. Ռիսկի խմբին պատկանող անձինք են համարվում`
1) շրջապատում տուբերկուլոզով հիվանդի հետ կոնտակտ ունեցող անձինք,
2) ռեսպիրատոր և ինտոկսիկացիոն ախտանիշներով հիվանդները,
3) թերսնուցման կամ ֆիզիկական թերզարգացման ախտանիշով տառապող անձինք,
4) շաքարային դիաբետով հիվանդ անձինք:
11. Նախազորակոչային և զորակոչային տարիքի անձանց մոտ զինվորական կոմիսարիատների բժիշկների կողմից հիվանդության հայտնաբերման դեպքում` առողջական վիճակի նկատմամբ հսկողությունը, համակարգումը և տեղեկատվության փոխանցումը սպասարկման տարածքի ամբուլատոր-պոլիկլինիկական կազմակերպություններ իրականացվում է համապատասխան զինվորական կոմիսարիատի ավագ բժշկի կողմից, զորակոչային հանձնաժողովի նախագահի (զինվորական կոմիսար) հսկողությամբ:
12. Տուբերկուլոզի ախտորոշման դեպքում հիվանդության առկայության մասին տեղեկացվում են նաև Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության տարածքային և մարզային կենտրոնները` հիվանդների հետագա հաշվառումը, դիսպանսեր հսկողությունը, կանխարգելիչ և համաճարակային միջոցառումների իրականացումը և բուժման արդյունքների մոնիթորինգը կազմակերպելու համար:
13. Տարածքային զինվորական կոմիսարիատներին կից բժշկական հանձնաժողովների կողմից ախտորոշված` Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարի 2013 թվականի ապրիլի 8-ի N 410-Ն հրամանով հաստատված հիվանդությունների և ֆիզիկական թերությունների ցանկում նախատեսված հիվանդության կամ ֆիզիկական թերության առկայության դեպքում նախազորակոչային և զորակոչային տարիքի անձանց հետագա` պետության կողմից երաշխավորված անվճար հիվանդանոցային կամ ամբուլատոր բուժումը իրականացվում է համապատասխան բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող բժշկական կազմակերպության կողմից` տարածքային զինվորական կոմիսարիատի ուղեգրմամբ, իսկ զորակոչերի միջև ընկած ժամանակահատվածում` նաև ամբուլատոր-պոլիկլինիկական կազմակերպության կողմից տրված ուղեգրով` տարածաշրջանային զինվորական կոմիսարիատի գրավոր համաձայնությամբ, որի մասին գրառում է կատարվում զինակոչիկի անձնական գործում:
14. Զորակոչի ընթացքում զորակոչային տարիքի անձանց մոտ անհետաձգելի վիճակների բժշկական օգնության և սպասարկման կազմակերպման անհրաժեշտության դեպքում (փաստացի տեղափոխված ու ընդունված) կատարված բժշկական օգնության և սպասարկման մասին 48 ժամվա ընթացքում գրավոր տեղեկացվում է համապատասխան տարածքային զինվորական կոմիսարիատ:
15. Բժշկական հետազոտություն իրականացնող բժշկական կազմակերպությունում համապատասխան նեղ մասնագետի բացակայության դեպքում, նեղ մասնագիտական կոնսուլտացիան (կամ հետազոտությունը) այլ բժշկական կազմակերպության կողմից ապահովվում է համաձայն բժշկական կազմակերպությունների միջև կնքված երկկողմանի պայմանագրի:
16. Հայաստանի Հանրապետության մարզերում բնակվող նախազորակոչային և զորակոչային տարիքի արական սեռի քաղաքացիների հիվանդանոցային բուժումը կարող է կազմակերպվել տվյալ տարածքում պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնության և սպասարկման շրջանակներում հիվանդանոցային բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող մարզային բժշկական կազմակերպություններում:
17. Զինապարտների հետազոտումը, փորձաքննությունը և բուժումը հիվանդանոցային պայմաններում իրականացվում է`
1) ցնցումային սինդրոմի, հոգեկան և պարբերական հիվանդության ու էնուրեզի առկայության կասկածի դեպքում,
2) երբ բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող մարզային բժշկական կազմակերպության տեղակայման քաղաքը դուրս է նախազորակոչային կամ զորակոչային տարիքի անձի բնակության վայրից և Հայաստանի Հանրապետության մարզերից Երևան քաղաք ուղեգրման ժամանակ (զինապարտների համաձայնությամբ),
3) երբ կա բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպության կողմից Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարություն ներկայացված գրավոր հիմնավորումը` ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում բժշկական հետազոտությունների անցկացման դժվարության մասին և կոնկրետ դեպքի համար հիվանդանոցային պայմաններում համապատասխան հետազոտությունները կատարելու համար Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի գրավոր թույլտվությունը,
4) փորձաքննություն անցնող նախազորակոչային կամ զորակոչային տարիքի անձի բնակության վայրից դուրս բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող բժշկական կազմակերպությունները փոխհատուցում են սննդի գումարը` անկախ բուժօգնության կազմակերպման ձևից:
18. Սույն չափորոշչի 17-րդ կետով նախատեսված դեպքերում նախազորակոչային կամ զորակոչային տարիքի անձանց սննդի տրամադրումը կամ սննդի արժեքի փոխհատուցումը կատարվում է համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի կողմից հաստատված միջինացված գների` ստացիոնարում գտնվելու փաստացի օրերի դիմաց:
19. Սույն չափորոշչի 17-րդ կետով նախատեսված դեպքերից բացի, նախազորակոչային կամ զորակոչային տարիքի անձանց, բժշկական կազմակերպությունում փորձաքննությունը իրականացվում է ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում առանց սննդի տրամադրման կամ սննդի արժեքի փոխհատուցման:
20. Բուժում իրականացնող բժշկական կազմակերպության և Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության միջև պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնության և սպասարկման շրջանակներում հատուկ և դժվարամատչելի հետազոտություններ իրականացնելու համար պայմանագրի և համապատասխան բժշկական ցուցումների առկայության դեպքում (կամ հաստատված լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտությունների պարտադիր ծավալների ապահովման նպատակով), բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունը կարող է տվյալ հետազոտությունն իրականացնել ներհիվանդանոցային ուղեգրմամբ:
21. Պետության կողմից երաշխավորված անվճար հիվանդանոցային բժշկական օգնության և սպասարկման շրջանակներում զորակոչային և նախազորակոչային տարիքի անձանց հիվանդանոցային հետազոտության, բժշկական փորձաքննության և բուժման կազմակերպումը զինվորական կոմիսարիատների կողմից տրված ուղեգրով, իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի հունիսի 13-ի N 846-Ն որոշման պահանջների համաձայն` ապահովելով Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի կողմից հաստատված բժշկական կազմակերպություններում սահմանված սննդի համար նախատեսված փոխհատուցումը, սննդի տրամադրումը:
22. Առանձին դեպքերում, 27-ից բարձր տարիքի զինապարտների հիվանդանոցային փորձաքննությունը կարող է իրականացվել Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի կողմից տրված ուղեգրով` տարածքային զինվորական կոմիսարի հիմնավորված միջնորդությամբ:
23. Հայաստանի Հանրապետության մարզերից փորձաքննության և բուժման ուղեգրվող նախազորակոչիկները և զորակոչիկները ապահովվում են (կանխիկ դրամով) ճանապարհածախսով` սպասարկման տարածքի ամբուլատոր-պոլիկլինիկական կազմակերպությունների միջոցների հաշվին, տարածքային զինվորական կոմիսարիատների բժշկական հանձնաժողովների ավագ բժիշկների պատասխանատվությամբ:
24. Տուբերկուլոզով հիվանդ զինապարտների բժշկական փորձաքննությունը մասնագիտացված բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպություններում իրականացվում է յոթից տասն օրվա ընթացքում:
25. Թոքային տուբերկուլոզի դեպքում պարտադիր կարգով իրականացվող հետազոտություններն են`
1) արյան ընդհանուր հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
2) թոքերի ռենտգենաբանական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
3) թոքերի շերտավոր նկար,
4) խորխի բակտերիոսկոպիկ հետազոտություն (հետագա գնահատմամբ` պարտադիր և 3 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
5) խորխի կուլտուրալ հետազոտություն (հետագա գնահատմամբ` 1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
6) ըստ ցուցումների` բարդացած ախտորոշման դեպքում թոքերի համակարգչային շերտագրում կամ մագնիսառեզոնանսային շերտագրում (1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում), պաթոմորֆոլոգիական նյութի ցիտոհիստոլոգիական հետազոտություն (հետագա գնահատմամբ` 1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում):
26. Արտաթոքային տուբերկուլոզի ձևերից պլևրայի և ներկրծքային ավշային հանգույցների տուբերկուլոզի դեպքում պարտադիր կարգով իրականացվող հետազոտություններն են`
1) խորխի բակտերիոսկոպիկ հետազոտություն,
2) արյան ընդհանուր հետազոտություն,
3) թոքերի ռենտգենաբանական հետազոտություն (նկարը պահպանել),
4) թոքերի շերտավոր նկար (թոքարմատի մակարդակով),
5) պլևրալ պունկցիա, հեղուկի արտահանում և պաթոմորֆոլոգիական նյութի ցիտոհիստոլոգիական հետազոտություն (հետագա գնահատմամբ),
6) ըստ ցուցումների` բարդացած ախտորոշման դեպքում թոքերի համակարգչային շերտագրում կամ մագնիսառեզոնանսային շերտագրում:
27. Արտաթոքային տուբերկուլոզի ձևերից պերիֆերիկ տուբերկուլոզային լիմֆադենիտի դեպքում պարտադիր կարգով իրականացվող հետազոտություններն են`
1) արյան ընդհանուր հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
2) թոքերի ռենտգենաբանական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
3) ավշային հանգույցների պունկցիա, պունկտատի ցիտոհիստոլոգիական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
4) ավշային հանգույցների պաթոլոգիական նյութի բակտերիոսկոպիկ հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
5) ըստ ցուցումների` մեծացած ավշային հանգույցների սոնոգրաֆիկ հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում) և ավշային հանգույցների պաթոլոգիական նյութի կուլտուրալ քննություն (հետագա գնահատմամբ` 1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում):
28. Արտաթոքային տուբերկուլոզի ձևերից միզասեռական համակարգի տուբերկուլոզի դեպքում պարտադիր կարգով իրականացվող հետազոտություններն են`
1) արյան ընդհանուր հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
2) թոքերի ռենտգենաբանական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
3) մեզի ընդհանուր հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
4) մեզի և արյան պաթոմորֆոլոգիական նյութի բակտերիոսկոպիկ հետազոտություն (1-3 պարտադիր և 1-3 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
5) երիկամների ռենտգեն, ուռոգրաֆիա (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
6) ցիստոսկոպիա (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
7) ըստ ցուցումների` մեզի և արյան պաթոմորֆոլոգիական նյութի կուլտուրալ քննություն (հետագա գնահատմամբ` 1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
8) որովայնի օրգանների սոնոգրաֆիա (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում):
29. Արտաթոքային տուբերկուլոզի ձևերից որովայնի մյուս օրգանների տուբերկուլոզի դեպքում պարտադիր կարգով իրականացվող հետազոտություններն են`
1) արյան ընդհանուր հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
2) թոքերի ռենտգենաբանական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
3) որովայնի օրգանների սոնոգրաֆիա, ռենտգենաբանական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
4) պաթոմորֆոլոգիական նյութի ցիտոհիստոլոգիական հետազոտություն (հետագա գնահատմամբ` 1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
5) աղիների կոլոնոսկոպիա, ռենտգենաբանական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
6) ըստ ցուցումների` կատարվում են պաթոմորֆոլոգիական նյութի բակտերիոսկոպիկ, կուլտուրալ հետազոտություն (հետագա գնահատմամբ), կոխի փորձ, դիագնոստիկ լապարոսկոպիա (1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում), որովայնի պունկցիա:
30. Արտաթոքային տուբերկուլոզի ձևերից ոսկրահոդային տուբերկուլոզի դեպքում պարտադիր կարգով իրականացվող հետազոտություններն են`
1) արյան ընդհանուր հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
2) թոքերի ռենտգենաբանական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
3) ախտահարված ոսկրերի և հոդերի ռենտգենաբանական հետազոտություն (ուղիղ և կողմնային պրոյեկցիաներով),
4) պաթոմորֆոլոգիական նյութի բակտերիոսկոպիկ հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
5) պաթոմորֆոլոգիական նյութի ցիտոհիստոլոգիական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
6) ըստ ցուցումների` բարդացած ախտորոշման դեպքում համակարգչային շերտագրում կամ մագնիսառեզոնանսային շերտագրում (1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում), պաթոմորֆոլոգիական նյութի բակտերեոսկոպիկ, կուլտուրալ հետազոտություն (1-3 պարտադիր և 3 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
7) ախտահարված հոդի պունկցիա, պունկտատի հետագա ցիտոմորֆոլոգիական հետազոտությամբ:
31. Արտաթոքային տուբերկուլոզի ձևերից տուբերկուլոզային մենինգիտի, մենինգոէնցեֆալիտի դեպքում պարտադիր կարգով իրականացվող հետազոտություններն են`
1) արյան ընդհանուր հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
2) թոքերի ռենտգենաբանական հետազոտություն (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում),
3) ողնուղեղային պունկցիա,
4) ողնուղեղային հեղուկի բակտերիոսկոպիկ հետազոտություն,
5) ողնուղեղային հեղուկի ցիտոլոգիական հետազոտություն,
6) ըստ ցուցումների` բարդացած ախտորոշման դեպքում` գլխուղեղի համակարգչային շերտագրում կամ մագնիսառեզոնանսային շերտագրում (1 պարտադիր և 1 լրացուցիչ` անհրաժեշտության դեպքում):
32. Տուբերկուլոզով հիվանդ զինապարտների նկատմամբ ՄԱՆՏՈՒ փորձը չի կատարվում:
33. Տուբերկուլոզով հիվանդ և զինվորական ծառայության համար ոչ պիտանի ճանաչված քաղաքացու հետագա հիվանդանոցային, ամբուլատոր և վերականգնողական (առողջարանային) բուժումը կազմակերպվում է ըստ վերջինիս բնակության վայրի տեղակայված հակատուբերկուլոզային ծառայության կողմից, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թվականի դեկտեմբերի 28-ի N 52-Ն արձանագրային որոշմամբ հավանության արժանացած տուբերկուլոզի դեմ պայքարի 2007-2015 թվականների ազգային ծրագրին և ծրագրի իրականացման ժամանակացույցի պահանջներին համապատասխան:
34. Հիվանդ զինապարտներին բուժման ավարտից հետո տրվում է դուրսգրման էպիկրիզ, որի մեկ օրինակը համապատասխան բժշկական կազմակերպության կողմից ուղարկվում է տարածքային զինվորական կոմիսարիատ:
35. Զինվորական կոմիսարիատների կողմից ուղեգրված նախազորակոչային տարիքի անձանց վարորդական իրավունք ստանալու համար բժշկական հավատարմագրումը և անհրաժեշտ տեղեկանքների տրամադրումը կատարվում է սպասարկման տարածքի ամբուլատոր-պոլիկլինիկական բժշկական կազմակերպություններում` պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնության և սպասարկման շրջանակներում` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2012 թվականի հոկտեմբերի 18-ի «Վարորդական վկայական ունեցող և վարորդի թեկնածու համարվող անձանց բժշկական հավատարմագրման կարգը, այն հիվանդությունների ցանկը, որոնց դեպքում արգելվում է վարել տրանսպորտային միջոց, բժշկական հավատարմագրման մասին տեղեկանքի ձևը, ինչպես նաև ճանապարհատրանսպորտային պատահարներից տուժածներին բժշկական օգնություն ցույց տալու կարգը հաստատելու և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թվականի ապրիլի 20-ի N 581-Ն որոշումը ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» N 1327-Ն որոշման պահանջների: