326.0025.260118
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«26» 01 2018 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 32618031
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
15 հունվարի 2018 թվականի N 25-Ն
«ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԵՎ ԱՆՀԵՏԱՁԳԵԼԻ ՎԹԱՐԱՎԵՐԱԿԱՆԳՆՈՂԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԱՆՑԿԱՑՄԱՆ ՀՐԱՀԱՆԳԸ» ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Համաձայն «Փրկարարական ծառայության կանոնագիրքը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով հաստատված փրկարարական ծառայության կանոնագրքի 116-րդ հոդվածի 4-րդ մասի և ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2016 թվականի մարտի 3-ի N 259-Ն որոշման 2-րդ կետի 1-ին ենթակետով հաստատված Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության կանոնադրության 16-րդ կետի 1-ին ենթակետով.
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել «Փրկարարական և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների անցկացման հրահանգը»` համաձայն հավելվածի:
2. Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության «Ճգնաժամային կառավարման պետական ակադեմիա» ՊՈԱԿ-ի ռեկտորին` սահմանված ժամկետում ու կարգով ապահովել սույն հրամանի ներկայացումը Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարություն` պետական գրանցման:
3. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
Հավելված
Հայաստանի Հանրապետության
արտակարգ իրավիճակների նախարարի
2018 թվականի հունվարի 15-ի
թիվ 25-Ն հրամանի
ՀՐԱՀԱՆԳ ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԵՎ ԱՆՀԵՏԱՁԳԵԼԻ ՎԹԱՐԱՎԵՐԱԿԱՆԳՆՈՂԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԱՆՑԿԱՑՄԱՆ
| ԳԼՈՒԽ 1. |
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ |
1. Փրկարարական և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների իրականացման հրահանգը մշակված է «Փրկարարական ծառայության կանոնագիրքը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի պահանջներին համապատասխան և կարգավորում է`
1) ելակետային շրջան դուրս գալուց հետո ստորաբաժանման հրամանատարի, նրա տեղակալների, շտաբի, շտաբի ծառայողների, ծառայությունների պետերի, ստորաբաժանումների հրամանատարների գործողությունները և պարտականությունները.
2) համակցված խոցման կամ այլ օջախներում փրկարարական և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների նախապատրաստման ու իրականացման հարցերը.
3) պարետային ծառայության կազմակերպումը.
4) ախտահարման օջախ ստորաբաժանումների տեղաշարժման և մուտքի կազմակերպումը:
2. Սույն հրահանգում օգտագործվում են հետևյալ հիմնական հասկացությունները`
1) ելակետային շրջան` վայր, որտեղ փրկարարական և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների իրականացման նպատակով հետագա մարտական առաջադրանք կատարելու համար կենտրոնացվում են համապատասխան ստորաբաժանումներ.
2) համակցված խոցման օջախ` տարածք (օբյեկտ), որտեղ երկրաբանական, հիդրոլոգիական, հիդրոերկրաբանական, օդերևութաբանական բնական երևույթների և տեխնածին վթարների առաջացման և/կամ հակառակորդի կողմից կիրառված տարատեսակ զինատեսակների (հրաձգային, պայթուցիկ, միջուկային, քիմիական, ռադիոակտիվ, մանրէաբանական) կիրառման հետևանքով տեղի է ունեցել մարդկանց, օբյեկտների համակցված խոցում և ստեղծվել է փրկարարական և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների իրականացման անհրաժեշտություն:
| ԳԼՈՒԽ 2. |
ԵԼԱԿԵՏԱՅԻՆ ՇՐՋԱՆ ԴՈՒՐՍ ԳԱԼՈՒՑ ՀԵՏՈ ՍՏՈՐԱԲԱԺԱՆՄԱՆ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐԻ, ՆՐԱ ՏԵՂԱԿԱԼՆԵՐԻ, ՇՏԱԲԻ, ՇՏԱԲԻ ԾԱՌԱՅՈՂՆԵՐԻ, ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՊԵՏԵՐԻ, ՍՏՈՐԱԲԱԺԱՆՈՒՄՆԵՐԻ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐՆԵՐԻ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԵՎ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ |
3. Ստանալով ելակետային շրջան դուրս գալու խնդիր (ազդանշան) ստորաբաժանման հրամանատարը տալիս է անհրաժեշտ ցուցումներ երթին նախապատրաստվելու ուղղությամբ, բացատրում է խնդիրը, գնահատում է իրավիճակը, ընդունում է երթի դուրս գալու որոշում և ենթականերին տալիս հրաման:
4. Հրամանատարի երթի դուրս գալու հրամանի հիման վրա շտաբը կատարում է ստորաբաժանման ելակետային շրջան առաջանցման հաշվարկ, խնդիրները հասցնում է ստորաբաժանումներ, ապահովում է ելակետային շրջան նրանց դուրս գալու և առաջանցման ապահովման միջոցառումների կատարման նկատմամբ հսկողություն: Անհրաժեշտության դեպքում, նախքան ստորաբաժանման երթի դուրս գալը, ուղարկվում է տեղազննման խումբ` երթուղու և ելակետային շրջանի հետախուզության նպատակով: Տեղազննման խմբի պետը ստորաբաժանման շտաբի պետին զեկուցում է տեղազննման արդյունքների մասին:
5. Ժամանելով ելակետային շրջան` ստորաբաժանման հրամանատարը ճշգրտում է որոշումը, ստորաբաժանումներին տալիս նշանակված շրջանների զբաղեցման հրաման և դրանց ինժեներական սարքավորման մասին կարգադրություն, կազմակերպում է հնարավոր ախտահարման օջախներում ստորաբաժանումների նախապատրաստումը և փրկարարական աշխատանքների իրականացումը:
6. Զբաղեցնելով ելակետային շրջանը` ստորաբաժանման հրամանատարը վերադասին, պետին զեկուցում է նրա օպերատիվ ենթակայության տակ անցնելու մասին:
7. Ստորաբաժանման հրամանատարը ճշգրտում է ելակետային շրջանում անցկացված տեղազննման արդյունքները` շրջանի ուսումնասիրման, ինչպես նաև ստորաբաժանումների գտնվելու վայրերի և երթուղիների որոշման համար:
8. Ստորաբաժանումների ելակետային շրջան ժամանելով` հրամանատարը սահմանում է անձնակազմի և տեխնիկայի տեղաշարժման հստակ կարգ, որոշում է ճառագայթային, քիմիական և կենսաբանական հետախուզության, պահպանության խնդիրները, ինչպես նաև տալիս է ցուցումներ` ելակետային շրջանում ստորաբաժանումների գտնվելու դեպքում ապահովման միջոցառումների իրականացման և առաջիկա գործողություններին պատրաստվելու ուղղությամբ:
9. Ստորաբաժանման օպերատիվ ենթակայության մասին կարգադրություն ստանալով` հրամանատարը դիմում է օպերատիվ ենթակայության հանձնված քաղաքացիական պաշտպանության պետին, զեկուցում է ստորաբաժանումների տեղակայման վայրի, կազմի, մարտական պատրաստականության և խնդիրների կատարման հնարավորությունների մասին, ճշտում է աշխատանքային տեղամասերը, կցված կազմավորումների կազմը և հնարավորությունները, կառավարման կազմակերպումը և ստորաբաժանումների գործողությունների նախապատրաստման միջոցառումները:
10. Ստորաբաժանումների հրամանատարները վերադասի, պետի որոշման հիման վրա ճշգրտում են ստորաբաժանմանը կցված կազմավորումների տեղակայման վայրը և կազմը, պատրաստվածության աստիճանները և հնարավորությունները, որոշում են խնդիրները և դրանց կատարման կարգը, անձնակազմին հասցնում են ազդարարման ազդանշանները և դրանցով գործելու կարգը, կազմակերպում են փոխգործողություն, համակողմանի ապահովում և դրանցով կառավարում:
11. Ստորաբաժանմանը կցված կազմավորումները և այլ ուժերն ու միջոցներն անցնում են ստորաբաժանման հրամանատարի լրիվ ենթակայության տակ և կատարում են իրենց առջև դրված առաջադրանքները լրիվ ծավալով կամ մինչև նշված ժամկետը:
12. Ստորաբաժանման շտաբը հրամանատարի ցուցումների հիման վրա կազմակերպում է ելակետային շրջանի հետախուզություն, պահպանություն, ճառագայթային քիմիական և մանրէաբանական պաշտպանություն, ինժեներական աշխատանքներ, հիդրոօդերևութաբանական, տեխնիկական, թիկունքի և ապահովման այլ տեսակներ, ինչպես նաև անցկացնում է ստորաբաժանումների և կցված կազմավորումների առաջիկա գործողությունների նախապատրաստման միջոցառումներ:
13. Դրված խնդիրները ստորաբաժանումների կողմից ժամանակին և լրիվ կատարման ապահովման համար շտաբը հսկում է`
1) ժամանակին ստորաբաժանումների կողմից հրամանների և կարգադրությունների ստացումը.
2) ենթակաների ընդունած որոշումների բովանդակությունը և այդ որոշումների համապատասխանությունը հրամանատարի առաջադրած խնդրին.
3) խնդիրները լուծելիս հետախուզության, պահպանության և պարետային ծառայության գործողությունները.
4) Ախտահարման օջախներում ստորաբաժանումների պատրաստականությունը գործողություններին, ազդանշանների և դրանցով գործելու կարգի անձնակազմի իմացությունը.
5) համակողմանի ապահովման միջոցառումների անցկացումը:
14. Ստորաբաժանման հրամանատարի որոշման հիման վրա կազմակերպվում է համակողմանի ապահովում:
15. Ստորաբաժանումների տեղաշարժումն ու տեղակայումը իրականացվում է իրենց ուժերով, իսկ անձնակազմի հատուկ պատրաստություն և հատուկ տեխնիկայի կիրառում պահանջող առավել բարդ միջոցառումները` հատուկ մասնագիտացված ուժերի և թիկունքի համապատասխան ստորաբաժանումների ներգրավմամբ:
16. Ապահովումն անցկացվում է անընդմեջ` ինչպես նախապատրաստման, այնպես էլ գործողությունների ընթացքում:
17. Ելակետային շրջանում մասերի և ստորաբաժանումների կառավարումը բոլոր աստիճանների հրամանատարներն իրականացնում են անձնական շփման միջոցով և շարժական ու լարային կապի միջոցներով:
18. Ստորաբաժանման հրամանատարը ստորաբաժանումները ղեկավարում է շտաբի ծառայողների միջոցով:
19. Ախտահարման օջախներում առաջիկա գործողություններին ստորաբաժանումների նախապատրաստման ընթացքում ստորաբաժանման հրամանատարը, նրա տեղակալները, շտաբի ծառայողները, ծառայությունների պետերը, ստորաբաժանումների հրամանատարները պարտավոր են`
1) գնահատել հակառակորդի հարվածների հնարավոր հետևանքները, փրկարարական անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների ծավալները և իրականացման պայմանները.
2) նախապատրաստել տեխնիկան, տեխնիկական միջոցներն ու գույքը` խոցման օջախներում կիրառելու համար.
3) մշակել ստորաբաժանումների և կցված կազմավորումների հետ փոխգործողությունների կարգը.
4) ուսումնասիրել ազդարարման ազդանշանները և դրանցով գործելու կարգը, խնդիրների կատարման եղանակները և միջոցները, ինչպես նաև խոցման օջախներում գործողությունների դեպքում անվտանգության միջոցները.
5) կազմակերպել ստորաբաժանումների ներդաշնակ գործողությունների ապահովումը:
20. Փրկարարական անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների իրականացման կարգադրությունը` կոնկրետ խնդիրների և աշխատանքային տեղամասերի նշմամբ, ստորաբաժանման հրամանատարը ստանում է այն պետից, ում օպերատիվ ենթակայության տակ է գտնվում:
21. Ստորաբաժանման հրամանատարը, հաշվի առնելով գործողությունների պլանը և պետի որոշումը, կոնկրետ իրավիճակը, ինչպես նաև ժամանակի առկայությունը, սահմանում է ախտահարման օջախներում ստորաբաժանումների գործողություններին նախապատրաստվելու միջոցառումների հերթականությունը և իրականացման ժամկետները:
22. Ստորաբաժանման հրամանատարը, ստանալով խնդիրը, ճշգրտում է այն, գնահատում իրավիճակը, ընդունում փրկարարական անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների իրականացման վերաբերյալ որոշում և երթևեկության ապահովման ջոկատներին տալիս է գործելու կարգադրություն, ստորաբաժանումների գործելու հրաման և կազմակերպում է փոխգործողության ապահովում և կառավարում:
| ԳԼՈՒԽ 3. |
ՀԱՄԱԿՑՎԱԾ ԽՈՑՄԱՆ ԿԱՄ ԱՅԼ ՕՋԱԽՆԵՐՈՒՄ ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԵՎ ԱՆՀԵՏԱՁԳԵԼԻ ՎԹԱՐԱՎԵՐԱԿԱՆԳՆՈՂԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ՈՒ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ |
23. Համակցված ախտահարման օջախներում փրկարարական և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքներն իրականացվում են ճառագայթային, քիմիական և մանրէաբանական իրավիճակի բարդ պայմաններում, ներկայացնելով միմյանցից տարբեր միջոցառումների միաժամանակյա իրականացում, որոնք ընդգրկում են`
1) համալիր հետախուզության անընդհատ իրականացում.
2) ախտահարման օջախի մեկուսացում և վարակի տարածման կանխում, ապագազացման, ապաակտիվացման և ախտահանման միաժամանակյա իրականացում.
3) քիմիական, ճառագայթային ազդեցություններից և մանրէաբանական վարակումից անձնակազմի պաշտպանություն.
4) առավելագույն կարճ ժամանակում խոցվածներին տարաբնույթ բժշկական օգնության ցուցաբերում.
5) շտապ և առանձնահատուկ կանխարգելիչ աշխատանքների կատարում.
6) ճառագայթային, քիմիական, մանրէաբանական բարդ պայմաններում աշխատելու համար նախատեսված տարբեր ստորաբաժանումների միաժամանակյա կամ հաջորդական ընդգրկում:
24. Հետախուզության հիմնական խնդիրներն են`
1) ճառագայթային, քիմիական և մանրէաբանական ախտահարման գոտիների ժամանակին հայտնաբերումը.
2) ճառագայթման մակարդակի, թունավոր նյութերի տեսակների և բաղադրության, վարակիչ հիվանդությունների հարուցիչների որոշումը.
3) ախտահարման օջախներում և ստորաբաժանումների տեղաբաշխման ուղիներում խնայող գործոնների ազդեցության բնութագրերի որոշումը.
4) ախտահարման օջախներում մարդկանց վիճակի պարզաբանումը:
25. Քիմիական պաշտպանության ստորաբաժանումները հիմնական ուժերը կենտրոնացնում են հետևյալ աշխատանքների կատարմանը`
1) ճառագայթային, թունավոր նյութերի և մանրէաբանական միջոցառումների ախտահարման տեղամասերի որոշում.
2) տարահանման, ստորաբաժանումների տեղաշարժման ուղիների, շրջանցանելի և աշխատանքների կատարման տեղամասերի ապաակտիվացում, ապագազացում և ախտահանում.
3) ախտահարված տարածքների ապաակտիվացում, ապագազացում և ախտահանում:
26. Բժշկական ստորաբաժանումները համակցված խոցման օջախներում տուժածներին և/կամ խոցվածներին ցուցաբերում են առաջին բժշկական օգնություն: Այդ ընթացքում հատուկ ուշադրություն է դարձվում տուժածների և/կամ խոցվածների տեսակավորմանն ու կանխարգելիչ և հակահամաճարակային միջոցառումների խստորեն պահպանմանը: Փոխադարձ վարակվելը բացառելու նպատակով տուժածները և/կամ խոցվածները բաշխվում են ըստ հոսքերի և առանձին խմբերի: Վարակիչ հիվանդություններով վարակվածներին ժամանակին հայտնաբերելու և մեկուսացնելու համար տուժածները և/կամ խոցվածները ենթարկվում են բժշկական զննության:
27. Մեխանիզացված ստորաբաժանումները համակցված ախտահարման օջախներում ներգրավում են կոմունալ-էներգետիկ և տեխնոլոգիական ցանցերի անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների կատարման, տեղաշարժման ուղիների անցումային հնարավորությունների և տեղամասերի վերակազմակերպման համար:
28. Մեխանիզացված ստորաբաժանումները կարող են ներգրավել խոցվածների որոնման, տեղափոխման, կարանտինային միջոցառումների իրականացման աշխատանքներում:
29. Ստորաբաժանումների հերթափոխն իրականացվում է հանձնարարված խնդիրների լուծմանը համապատասխան կամ անձնակազմի կողմից ճառագայթման սահմանված բաժնեչափով ճառագայթահարման դեպքում:
30. Հերթափոխից հանված ստորաբաժանումը դուրս է բերվում արտակարգ իրավիճակների վայրից, որտեղ իրականացվում է լրիվ սանիտարական մշակում:
| ԳԼՈՒԽ 4. |
ՊԱՐԵՏԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄ |
31. Հրամանատարի որոշման և վերադաս շտաբի կարգադրության համաձայն` կազմակերպվում է պարետային ծառայություն` ստորաբաժանումների տեղաշարժի կարգի պահպանման և կարգավորման, տեղաշարժման ընթացքի հսկողության, քողարկման միջոցների պահպանման, երթուղիների պահպանության, հետ մնացած մարդկանց, տեխնիկայի և տրանսպորտային միջոցների հավաքի, ինչպես նաև այլ խնդիրների լուծման նպատակով:
32. Պարետային ծառայությունն իրականացվում է տեղաշարժման երթուղիներում, ստորաբաժանումների տեղակայման շրջաններում, ախտահարման օջախներում, վարակվածության գոտիներում, ինչպես նաև ստորաբաժանումների տեղակայման շրջանում:
33. Պարետային ծառայության իրականացմանն ընդգրկվում են շտաբների ծառայողներ, տեղաշարժման, կապի, ճառագայթային և քիմիական հետախուզության, տարահանման անհրաժեշտ միջոցներով, ինչպես նաև ճանապարհային սարքավորումներով հաստիքային պարետային ստորաբաժանումներ: Անհրաժեշտության դեպքում ընդգրկվում են նաև այլ ստորաբաժանումներ:
34. Հսկիչ-անցագրային կետերը տեղակայվում են ճանապարհների առավել կարևոր հանգույցներում և խաչմերուկներում, ախտահարման օջախների սահմանների մոտ տեղաշարժման երթուղիներում: Հսկիչ-անցագրային կետերի միջանկյալներում և ախտահարման օջախ տանող երկրորդական ուղիներում անհրաժեշտության դեպքում տեղադրվում են շրջափակման կետեր և կազմակերպվում է պարեկություն:
35. Պարետային կետերը տեղադրվում են ստորաբաժանումների տեղակայման շրջաններում, ելակետերում, կարգավորման կետերում, գետնանցումներում, լեռնային անցումներում, երթուղիները կապող ուղիներում և ճանապարհների հանգույցներում:
36. Ճառագայթային, քիմիական և մանրէաբանական ախտահարման, ինչպես նաև լայնածավալ հրդեհների տեղամասերում երթուղիների վերականգնման դեպքում պարետային և տեղաշարժման կարգավորման կետերը տեղադրվում են վարակված տեղամասի մուտքի առաջ և ելքում, երթուղիները նշվում են ցուցանակներով և ճանապարհային նշաններով:
37. Երթևեկության կարգավորման կետերը տեղադրվում են փողոցների խաչմերուկներում, ճանապարհների հանգույցներում, երկաթուղային գծանցումներում, գետնանցումներում, ինչպես նաև երթևեկության խաթարման կամ հնարավոր դժվարանցանելիության կետերում:
38. Հրամանատարի ցուցումով կարևոր օբյեկտներում և կառույցներում տեղադրվում են պահպանության կետեր:
39. Հսկիչ-անցագրային կետերի, երթևեկության կարգավորման և պարետային կետերի մոտակայքում պարետային վերակարգի անձնակազմի պատսպարման համար սարքավորվում են ծածկված դիտանցքեր, հնարավորության դեպքում` հակաճառագայթային թաքստոցներ:
40. Պարետային ծառայությունը կազմակերպվում է քաղաքացիական պաշտպանության կառավարման մարմինների հետ համաձայնեցված:
41. Պարետային ծառայության ծավալումն անցկացվում է նախօրոք, մինչև փրկարարական ուժերի դուրս գալը նշված երթուղի կամ նշված շրջան, իսկ հավաքը` հատուկ կարգադրությամբ կամ դրված խնդիրների լուծումից հետո:
42. ՈՒժեր և միջոցներ չբավարարելու դեպքում, ինչպես նաև սահմանափակ ժամանակում պարետային ծառայությունը ծավալվում է հերթականությամբ` սահմանված կետերն անցնելուն համընթաց կամ նշված շրջաններ ժամանելուն պես:
| ԳԼՈՒԽ 5. |
ԱԽՏԱՀԱՐՄԱՆ ՕՋԱԽ ՍՏՈՐԱԲԱԺԱՆՈՒՄՆԵՐԻ ՄՈՒՏՔԻ ԵՎ ՏԵՂԱՇԱՐԺԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ |
43. Ստորաբաժանման տեղաշարժման կարգը խոցման օջախ կախված է` տեղաշարժման երթուղիների քանակից, դրանցում տիրող իրավիճակից և իրականացվում է հրամանատարի կողմից ընդունված որոշման համապատասխան:
44. Տեղաշարժման ընթացքում հրամանատարները, շտաբները և ծառայությունները պետք է անցկացնեն հետախուզություն, իմանան ստորաբաժանումների և ենթակայության հանձնված կազմավորումների կարգավիճակը, պահպանեն սահմանված կարգը և շարժման արագությունը, ճշգրտեն ենթակաների խնդիրները և հսկեն դրանց կատարումը:
45. Հետախուզությունը երթուղիների վրա և խոցման օջախներում որոշում է տեղանքի վարակվածության առկայությունն ու մակարդակը, փլուզումների, ջրածածկումների և հրդեհների բնույթը, տուժածների գտնվելու վայրը, նրանց փրկության վրա ազդող պայմանները: Իրավիճակի մասին տվյալներն անմիջապես զեկուցվում են հրամանատարին, շտաբ և շարժումն ապահովող ջոկատի հրամանատարին:
46. Հետախուզական ստորաբաժանումներն իրականացնում են հետախուզություն համագործակցելով համայնքի և օբյեկտի հետախուզական կազմավորումների, ինչպես նաև լաբորատոր հսկողությունն իրականացնող կազմակերպությունների, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` ճառագայթային, քիմիական և մանրէաբանական մոնիտորինգ իրականացնող խմբերի հետ:
47. Հիմնական ուժերի տեղաշարժը դեպի ախտահարման օջախ ապահովվում է այն իրականացնող ջոկատների արագ և վճռական գործողությունների շնորհիվ, որոնք ուղարկվում են ախտահարման օջախ մինչև ստորաբաժանումների տեղաշարժի կազմակերպումը:
48. Ջոկատների շարժումն ապահովող ուժերը և միջոցները երթուղիների տեղամասերի միջև բաշխվում են այնպես, որ նախ և առաջ ապահովվի գլխավոր ուժերի անարգել տեղաշարժը երթուղու փլուզված հատվածներով:
49. Համաձայնեցնելով քաղաքացիական պաշտպանության պետի հետ` անհրաժեշտության դեպքում երթուղիների վերականգնմանը ներգրավում են տեղական ուժեր և միջոցներ:
50. Տեղաշարժն ապահովող ջոկատը շարժվելով նշված երթուղիով, իրականացնում է հետախուզություն, վերականգնում է ճանապարհի փլուզված հատվածները, անհրաժեշտության դեպքում ապահովում է փլատակները, հրդեհի օջախները, ռադիացիայի բարձր մակարդակ ունեցող գոտիները շրջանցող նոր երթուղիներ, վերականգնում է ջրային խոչընդոտների վրայով անցումներ, ախտահանում է ճանապարհի առանձին հատվածներ, մեկուսացնում և մարում հրդեհը, հարմարեցնում անցումը փլուզված տարածքով, ամրացնում կամ քանդում շենքերի և շինությունների այն կոնստրուկցիաները, որոնք կարող են փլուզվել:
51. Ժամանակավոր ճանապարհների շինարարությունն իրականացնում է շարժումն ապահովող ջոկատը, հնարավորության սահմաններում շրջանցելով հիմնական փլվածքները` այգիներով կամ լայն փողոցներով:
52. Ժամանակավոր ճանապարհները կառուցվում են` 6-6.5 մ լայնությամբ, երկկողմանի շարժման նպատակով: Եթե երկկողմանի ճանապարհ կառուցելն անհնար է կամ կապված է մեծ աշխատանքների հետ, ապա շարժումը ապահովող ջոկատը կառուցում է երկու միակողմանի զուգահեռ ճանապարհ` 3-3.5 մ նվազագույն լայնությամբ: Դա իրականացնում են փողոցները ինժեներական տեխնիկական միջոցներով փլվածքների կտորներից մաքրելու, հարթեցնելու և ամրացնելու միջոցով:
53. Փողոցների մաքրումն իրականացվում է այն դեպքում, երբ փլուզման չափերը շատ տարածված չեն և բարձրությունը չի գերազանցում 0.5 մ:
54. Ջոկատի հրամանատարը ելնելով իրավիճակից ապահովում է շարժումը, պարզում է ստորաբաժանման խնդիրները և փլուզված տարածքում անցումների կառուցման ընթացքում`
1) իրականացնում է անցումների ուղղությունների ընտրություն.
2) հայտնաբերում, շրջափակում կամ փլուզում է փլուզման ենթակա շենքերը.
3) ապահովում է աշխատանքի ընթացքում անհրաժեշտ տեխնիկայի անխափան աշխատանքը.
4) իրականացնում է պայթեցման անվտանգ աշխատանքներ.
5) ապահովում է ցուցատախտակների առկայությունը:
55. Ժամանակավոր ճանապարհների կառուցման աշխատանքների ավարտից հետո շարժումն ապահովող ջոկատը կարող է ներգրավվել դեպի առավել կարևոր օբյեկտներ անցումների ապահովման կամ փրկարարական և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների:
56. Ստորաբաժանման անխափան տեղաշարժն ապահովելու համար հրամանատարը պետք է ձեռնարկի բոլոր միջոցները և ժամանակին դուրս բերի ստորաբաժանումը աշխատանքի կատարման համար նախատեսված տեղամասեր:
57. Նախատեսված տեղամասեր հասնելու երթուղիներում խոչընդոտների արագ հաղթահարման ու կարճ ժամանակում հիմնական ուժերի ժամանումն ապահովելու համար, անհրաժեշտության դեպքում ավելացվում են տեղաշարժն ապահովող ջոկատի հնարավորությունները:
58. Աշխատանքի տեղամաս հասնելով` ստորաբաժանման հրամանատարը տեղում հստակեցնում է ստորաբաժանման և ենթակա կազմավորումների խնդիրները, ստորաբաժանումների գործողությունների կատարման հաջորդականությունը, աշխատող հերթափոխների կազմը և ժամանակը, կառավարման կետերի գտնվելու վայրը և հակառակորդի կրկնվող հնարավոր հարվածի և/կամ հնարավոր երկրորդային վտանգի առաջացման դեպքում անձնակազմի պատսպարման և/կամ հավաքատեղի խնդիրներն ու վայրը, հաստատում է ենթակա հրամանատարների կողմից ճշգրտված որոշումները:
59. Ստորաբաժանման կառավարման կետն ընտրվում է այն վայրերում, որը հարմար է ստորաբաժանումների փրկարարական աշխատանքներ իրականացնելու և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների ղեկավարման ընթացքում:
60. Ստորաբաժանման կառավարման կետում հրամանատարի հետ որպես կանոն լինում են շտաբի պետը, շտաբի կազմը, ինժեներական, քիմիական, ճառագայթային, կենսաբանական, բժշկական ծառայությունները, աշխատանքների անվտանգությունն ապահովող խմբի ղեկավարը:
61. Փրկարարական և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների առավել օպերատիվ ղեկավարման համար այն մարմինները, որոնք ապահովում են ստորաբաժանումների համագործակցությունը շրջանի (օբյեկտի) քաղաքացիական պաշտպանության ուժերի հետ, հնարավորության դեպքում տեղակայվում են համապատասխան քաղաքացիական պաշտպանության ղեկավարման կետերի մոտ:
62. Արտակարգ իրավիճակի վայր ինժեներատեխնիկական և մեխանիզացված ստորաբաժանումներ հասցնելու համար կառուցվում են անցումներ: Այդ աշխատանքներն իրականացնում են մեխանիզացված և ընդհանուր նշանակության ստորաբաժանումները, որոնք ապահովված են ինժեներատեխնիկական միջոցներով:
63. Անցումների կառուցման աշխատանքների իրականացմանը զուգընթաց ստորաբաժանման հրամանատարները կազմակերպում են տարածքների (օբյեկտների) հետախուզություն` պարզելու համար թաքստոցները, փրկարարական և անհետաձգելի վթարավերականգնողական աշխատանքների ծավալն ու կատարման հաջորդականությունը:
64. Այն ստորաբաժանումները, որոնք ներգրավված չեն անցումների կառուցման աշխատանքներին, համապատասխան հրամանատարների ցուցումով շարժվում են աշխատանքային տեղամասեր (օբյեկտներ) և լուծում իրենց առջև դրված խնդիրները`
1) կիրառելով վթարափրկարարական տեխնիկական միջոցներ.
2) անհատական պաշտպանական միջոցներ.
3) բնակչության տարահանման անհապաղ իրականացում.
4) անձնակազմի սանիտարական մշակման կազմակերպում.
5) սննդամթերքի, ջրի և կերի վարակազերծում: