01/09/2018 - 01/09/2022
040.1428.130905
«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ
«13» սեպտեմբերի 2005 թ.
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
1 սեպտեմբերի 2005 թվականի N 1428-Ն
i
ՄԱՆՈՒԿՆԵՐԻ ԵՎ ՊԱՏԱՆԻՆԵՐԻ` ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԿՈՒԼՏՈՒՐԱՅՈՎ ԵՎ ՍՊՈՐՏՈՎ ԶԲԱՂՎԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻ ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
«Մանկապատանեկան սպորտի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածի 3-րդ մասին համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել մանուկների և պատանիների` ֆիզիկական կուլտուրայով և սպորտով զբաղվելու համար անհրաժեշտ պայմանների նվազագույն չափորոշիչները` համաձայն հավելվածի:
i
1.1. Սույն որոշումը տարածվում է բոլոր պետական բյուջեից ֆինանսավորվող մարզադպրոցների վրա:
(1.1-ին կետը լրաց. 16.07.15 թիվ 789-Ն, 01.10.15 թիվ 1114-Ն որոշումներ)
2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2005 ԹՎԱԿԱՆԻ ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 10-ԻՆ
Հավելված
ՀՀ կառավարության
2005 թվականի սեպտեմբերի 1-ի
N 1428-Ն որոշման
ՄԱՆՈՒԿՆԵՐԻ ԵՎ ՊԱՏԱՆԻՆԵՐԻ` ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԿՈՒԼՏՈՒՐԱՅՈՎ ԵՎ ՍՊՈՐՏՈՎ ԶԲԱՂՎԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻ ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉՆԵՐԸ
i
1. Մանուկների և պատանիների ֆիզիկական զարգացման, առողջ ապրելակերպի և մարզական հերթափոխի պատրաստման ծրագրերն իրականացնում են`
1) մարզական ուղղվածության արտադպրոցական ուսումնական հաստատությունները (այսուհետ` մարզադպրոց)` մանկապատանեկան մարզադպրոցները, մարզական-տեխնիկական դպրոցները, օլիմպիական հերթափոխի մանկապատանեկան մարզադպրոցները.
2) օլիմպիական հերթափոխի ուսումնարանները և մարզական ուղղվածությամբ միջին մասնագիտական կրթություն և ուսուցում իրականացնող օլիմպիական հերթափոխի քոլեջները (այսուհետ` քոլեջ):
(1-ին կետը փոփ. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
i
1.1. Մարզադպրոցն ստեղծվում է մեկ կամ ավելի մարզաձևերի բաժանմունքներով (կառուցվածքային միավորներով ըստ մարզաձևերի) առնվազն 14 խմբի առկայության դեպքում: Բաժանմունքների քանակը սահմանում է նրա հիմնադիրը` հաշվի առնելով նյութատեխնիկական բազայի թողունակությունը և պայմանները, մասնագիտական կրթությամբ մարզիչ-մանկավարժների առկայությունը և անհրաժեշտ ֆինանսական միջոցներով ապահովվածությունը:
(1.1-ին կետը լրաց. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
1.2. Գյուղական այն համայնքներում, որտեղ հանրակրթական դպրոցներում սովորողների թիվը չի գերազանցում 300-ը, և առկա են սույն որոշման 1.1-ին կետում նշված անհրաժեշտ պայմանները, ավագանու որոշմամբ կարող են գործել մարզադպրոցներ` առնվազն 8 խմբով:
(1.2-րդ կետը լրաց. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
1.3. Մարզադպրոցում սահմանվում է 6-օրյա աշխատանքային շաբաթ:
(1.3-րդ կետը լրաց. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
i
2. Մարզական կազմակերպություններում ուսումնական տարին սկսվում է սեպտեմբերի 1-ին և գործում ամբողջ տարվա ընթացքում` ապահովելով ուսումնական ծրագրերով առնվազն 47 շաբաթվա համար նախատեսված շուրջամյա պարապմունքները: Համապատասխան պայմանների առկայության դեպքում դպրոցական արձակուրդների ժամանակ մարզական ուսումնական ծրագրերն իրականացվում են մարզական ճամբարներում:
(2-րդ կետը փոփ. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
i
3. Մարզական կազմակերպությունների ուսումնամարզական խմբերի մեկ պարապմունքի տևողությունն է`
._________________________________________________________________________.
|NN |ՈՒսումնական խմբերի |Շաբաթական|Մարզադպրոց-|ՄԵկ |Մեկ պարապ-|
|ը/կ|անվանումը |առավելա- |ներում, |շաբաթվա |մունքի |
| | |գույն |քոլեջներում|պարապ- |տևողու- |
| | |ծանրա- | |մունքների|թյունը |
| | |բեռնվա- | |թիվը |(ժամ) |
| | |ծությունը| | | |
| | |(դասաժամ)| | | |
|___|__________________________|_________|___________|_________|__________|
|1. |Նախնական պատրաստության | 6-8 |մարզադպրոց | 3-4 | 2 |
|___|__________________________|_________|___________|_________|__________|
|2. |ՈՒսումնամարզական | 12-18 |մարզադպրոց | 4-6 | 3 |
| |(1-ինից 3-րդ տարի) | | | | |
|___|__________________________|_________|___________|_________|__________|
|3. |ՈՒսումնամարզական | 20-22 |մարզադպրոց | 6 |ոչ ավելի, |
| |(4-5-րդ տարի) | | | |քան 4 |
|___|__________________________|_________|___________|_________|__________|
|4. |Մարզական կատարելագործման | 24 |մարզադպրոց,| 6 | 4 |
| |(1-ին տարի) | |քոլեջի | | |
| | | |7-9-րդ | | |
| | | |դասարաններ | | |
|___|__________________________|_________|___________|_________|__________|
|5. |Մարզական կատարելագործման | 26-28 |քոլեջի | 10-12 | 2-3 |
| |(2-3-րդ տարի) | |10-12-րդ | | |
| | | |դասարաններ,| | |
| | | |1-4-րդ | | |
| | | |կուրսեր | | |
|___|__________________________|_________|___________|_________|__________|
|6. |Մարզական վարպետության | 30-36 |քոլեջի | 12 | 2-3 |
| |բարձրացման (միայն մարզական| |2-4-րդ | | |
| |քոլեջներում) | |կուրսեր | | |
._________________________________________________________________________.
(3-րդ կետը փոփ. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
i
3.1. Այն դեպքում, երբ անցկացվում է օրական 2 մարզում, 1 ուսումնամարզական պարապմունքի տևողությունը չի կարող գերազանցել 3 ակադեմիական ժամը:
(3.1-ին կետը լրաց. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
4. Ֆիզիկական արատ և բժշկական հակացուցում չունեցող մանուկներին ու պատանիներին մարզադպրոց ընդունվելու և ընտրած մարզաձևերով մարզվելու համար ապահովվում են հավասար և բարենպաստ պայմաններ:
i
5. Մարզադպրոց ընդունվող երեխաների նվազագույն տարիքն ըստ մարզաձևերի սահմանել`
._____________________________________________________________________.
|NN |Մարզաձևը |Ընդունման |
|ը/կ| |տարիքը |
|___|_____________________________________________________|___________|
|1. |Սպորտային մարմնամարզություն (աղջիկներ և տղաներ), |5 տարեկան |
| |գեղարվեստական մարմնամարզություն, գեղասահք, շախմատ | |
|___|_____________________________________________________|___________|
|2. |Սեղանի թենիս, սպորտային ակրոբատիկա, սպորտային պարեր, |6 տարեկան |
| |լող, ջրացատկ, ֆուտբոլ, շաշկի | |
|___|_____________________________________________________|___________|
|3. |Աթլետիկա, ըմբշամարտ, ձյուդո, սամբո, լեռնադահուկային |7 տարեկան |
| |սպորտ, բասկետբոլ, բադմինթոն, դահուկավազք, մականախաղ | |
|___|_____________________________________________________|___________|
|4. |Ջրագնդակ, վոլեյբոլ, ձեռքի գնդակ, սուսերամարտ, |8 տարեկան |
| |բռնցքամարտ, թիավարություն | |
|___|_____________________________________________________|___________|
|5. |Հեծանվային սպորտ, առագաստանավային սպորտ, ձիասպորտ, |9 տարեկան |
| |հրաձգություն, բիաթլոն | |
|___|_____________________________________________________|___________|
|6. |Նետաձգություն, տրիաթլոն, ծանրամարտ (տղաներ) |10 տարեկան |
|___|_____________________________________________________|___________|
|7. |Ծանրամարտ (աղջիկներ) |11 տարեկան |
._____________________________________________________________________.
(5-րդ կետը փոփ. 16.07.15 թիվ 789-Ն, 01.03.18 թիվ 206-Ն, 13.05.2022 թիվ 678-Ն որոշումներ)
6. Այն մարզիկները, որոնց 18 տարին չի լրացել, և որոնք չեն իրացրել նախապատրաստական փուլի ծրագրերը, չեն անցել ամենամյա ատեստավորումը, շարունակում են մարզումները` նախապատրաստական խմբերի համար նախատեսված ծանրաբեռնվածությամբ:
i
6.1. Մարզական խմբերում պարապողների նվազագույն թիվը սահմանվում է հիմնադրի որոշմամբ և ամրագրվում է կազմակերպության կանոնադրությամբ` ըստ պատրաստության փուլերի:
(6.1-ին կետը լրաց. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
i
7. Մարզական կազմակերպություններում մանուկների և պատանիների հետ ուսումնամարզական ծրագրերն իրականացնում և պարապմունքներն անցկացնում են մասնագիտական կրթություն ունեցող մարզիչ-մանկավարժները, իսկ նրանց բժշկական և սանիտարահիգիենիկ հսկողությունն իրականացնում են սպորտային բժիշկը և բուժքույրը:
(7-րդ կետը փոփ. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
8. Սպորտային բժիշկները`
i
ա. իրականացնում են ֆիզիկական կուլտուրայով և սպորտով պարապողների առաջնային բժշկական օգնություն և սպասարկում, վարակիչ հիվանդությունների հայտնաբերման ուղղությամբ հսկողություն` ներառյալ արտաքին զննությունները, միկոզի և այլ մաշկային վարակիչ հիվանդությունների ախտանշաններով անձանց մարզասրահից օգտվել չթույլատրելու նպատակով.
բ) անցկացնում են պարապողների ընթացիկ և փուլային բժշկական հետազոտում, բարձրակարգ մարզիկների դեպքում` նաև խորացված բժշկական հետազոտում (տարեկան ոչ պակաս, քան 2 անգամ).
գ) անցկացնում են բուժական միջոցառումներ պարապողների աշխատունակության վերականգնման համար, կազմակերպում մրցումների կամ մարզումների ընթացքում ստացված վնասվածքների բուժումը.
դ) իրականացնում են մարզական միջոցառումների, ուսումնամարզական հավաքների, մրցումների և ուսումնամարզական պարապմունքների նկատմամբ բժշկական հսկողությունը.
ե) գնահատում են մարզիկների մարդաչափական (անտրոպոմետրիկ) չափանիշները և ֆունկցիոնալ վիճակի մակարդակը, հրահանգներ տալիս մարզման բեռնվածության ծավալների շտկման վերաբերյալ.
զ. իրականացնում են հսկողություն` մրցումների կամ մարզումների ընթացքում վնասվածքների կանխարգելման և ստացված վնասվածքների բուժման համար:
(8-րդ կետը փոփ. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)
9. Մանուկների և պատանիների` ֆիզիկական կուլտուրայով և սպորտով զբաղվելու համար անհրաժեշտ մարզական կառույցների չափերը պետք է լինեն`
._________________________________________________________________________.
|NN |Մարզաձևը |Մարզաբազայի չափերը (մետր) |
|ը/կ| |_____________________________________|
| | |երկարություն|լայնություն|բարձրություն|
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|1. |Բռնցքամարտ |18 |12 |4 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|2. |Ըմբշամարտ |18 |12 |4 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|3. |Ձյուդո |18 |16 |4 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|4. |Ծանրամարտ |18 |9 |5 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|5. |Սուսերամարտ |18 |12 |4 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|6. |Սպորտային մարմնամարզություն, |28 |16 |6 |
| |գեղարվեստական մարմնամարզություն|17 |14 |6 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|7. |Բասկետբոլ |26 |16 |7 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|8. |Վոլեյբոլ |24 |15 |7 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|9. |Ձեռքի գնդակ |42 |22 |6 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|10.|Թենիս |36 |18 |8 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|11.|Սեղանի թենիս |7 |4,5 |5 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|12.|Բադմինթոն |15 |8 |7 |
|___|_______________________________|____________|___________|____________|
|13.|Լող |25/50 |13/25 | |
._________________________________________________________________________.
10. Մարզակառույցի միաժամանակյա թողունակությունը կախված է պարապողների մարզական որակավորման մակարդակից և սպորտով զբաղվելու ժամանակահատվածից, ինչպես նաև մարզաձևերի առանձնահատկություններից:
11. Մասնագիտացված մարզակառույցներում տվյալ մարզաձևի մարզագույքից միաժամանակ օգտվող մարզիկների թիվը պետք է լինի`
._________________________________________________________________________.
|NN |Մարզակառույցի |Պարապողների թիվն ըստ նրանց մարզական որակավորման|
|ը/կ|անվանումն ըստ |մակարդակի և մարզման ժամանակահատվածի |
| |մարզաձևի |_______________________________________________|
| | |նախա- |ուսումնա- |մարզական |նվազագույն|
| | |պատրաստական|մարզական փուլի|կատարելա-|տարածքը` |
| | |ժամանակա- |ժամանակա- |գործման |մեկ |
| | |հատվածում |հատվածում |փուլ |պարապողի |
| | |պարապողների|պարապողների |(1-ին |հաշվարկով |
| | |թիվը |թիվը |տարի) |(քառ. մ) |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|1. |Բռնցքամարտի մեկ ռինգի|15 |10-6 |4 |13 |
| |և մարզագույքի | | | | |
| |հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|2. |Ըմբշամարտի մեկ գորգ |16 |12-6 |4 |22 |
| |մարզագույքի հաշվարկով| | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|3. |Ձյուդոյի մեկ տատամի |20 |16-8 |6 |12 |
| |մարզագույքի հաշվարկով| | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|4. |Ծանրամարտի մեկ հարթակ|15 |12-8 |5 |14 |
| |և մարզագույքի | | | | |
| |հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|5. |Սուսերամարտի մեկ |7 |6-4 |3 |20 |
| |մարտուղյակ | | | | |
| |մարզագույքի հաշվարկով| | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|6. |Գեղարվեստական |20 |15-6 |4 |32 |
| |մարմնամարզության մեկ | | | | |
| |մարզադահլիճի | | | | |
| |հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|7. |Սպորտային |5-6 |5-3 |2 |11 |
| |մարմնամարզության մեկ | | | | |
| |մարզագործիքի | | | | |
| |հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|8. |Բասկետբոլի մեկ |18 |16-12 |12 |30 |
| |խաղադաշտի հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|9. |Վոլեյբոլի մեկ |20 |18-16 |16 |18 |
| |խաղադաշտի հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|10.|Ձեռքի գնդակի մեկ |22 |20-18 |18 |45 |
| |խաղադաշտի հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|11.|Թենիսի մեկ կորտի |6 |6-4 |2 |108 |
| |հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|12.|Սեղանի թենիսի մեկ |4 |2 |2 |9 |
| |սեղանի հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|13.|Բադմինթոնի մեկ |8 |6-4 |2 |16 |
| |խաղադաշտի հաշվարկով | | | | |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|14.|Ֆուտբոլ |18 |17 |16 |- |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|15.|Մականախաղ |15 |14-10 |8 |- |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|16.|Աթլետիկա |14 |10-6 |4 |- |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|17.|Հեծանվային սպորտ |12 |9-6 |5 |- |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|18.|Գեղասահք |15 |10-7 |5 |- |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|19.|Հրաձգություն |12 |8-6 |5 |- |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|20.|Ձիասպորտ |10 |10-7 |4 |- |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|21.|Լող |12 |10-5 |4 |- |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|22.|Ջրագնդակ |14 |13-9 |9 |- |
|___|_____________________|___________|______________|_________|__________|
|23.|Ջրացատկ |12 |10-6 |5 |- |
._________________________________________________________________________.
12. Մարզակառույցներում տեխնիկայի անվտանգության միջոցները նպատակաուղղված են`
ա) ուսումնամարզական պարապմունքների և մրցումների անցկացման անվտանգության ապահովմանը,
բ) անվտանգության գոտիների որոշմանը,
գ) մարզական սարքավորումների, բոլոր տեսակի էլեկտրասարքավորումների և գործիքների օգտագործման կանոնների պահպանմանը:
i
13. Մարզակառույցների սանիտարահամաճարակային ռեժիմի ապահովման նպատակով իրականացվում են`
ա. մարզակառույցների (ցնցուղարան, հանդերձարան, սանհանգույց), ինչպես նաև լողավազանների շենքերի և մարզական գույքի ամենօրյա մաքրման և ախտահանման աշխատանքներ,
բ. մարզակառույցների շենքերի (ցնցուղարան, հանդերձարան, սանհանգույց), ինչպես նաև լողավազանների արտադրական հսկողություն` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված լիազոր մարմնի կողմից ընդունված սանիտարահամաճարակային կանոնների և նորմերի պահանջների,
գ. մարզակառույցների շենքերի մաքրման, ախտահանման աշխատանքների նկատմամբ ամենօրյա հսկողություն` տվյալ կազմակերպության ղեկավարի կողմից նշանակված պատասխանատուի կողմից` սեփական մարզակառույցի առկայության դեպքում,
դ. մարզակառույցների շենքերում միկրոկլիմայի պահանջների ապահովում` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված լիազոր մարմնի կողմից հաստատված նորմերին համապատասխան:
(13-րդ կետը փոփ. 16.07.15 թիվ 789-Ն որոշում)