110.0257.120511
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«12» 05 2011 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 11011220
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
30 մարտի 2011 թվականի N 257-Ն
ՆԱԽԱԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(5-րդ մաս)
| Անձնային զարգացում |
|_____________________________________________________________________|
| «Ես-ի կոնցեպցիան» |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|9. Երեխան ցուցաբերում է իր |9.1. Գիտի իր անձին վերաբերող |
|/սեփական/ անձի մասին |տեղեկությունները: |
|իմացություն: |_______________________________________|
| |9.2. Հարգանքով է վերաբերվում սեփական |
| |անձին: |
|_____________________________|_______________________________________|
|10. Երեխան վերահսկում է իր |10.1. Ենթարկվում է կանոններին: |
|զգացմունքները և հույզերը: |_______________________________________|
| |10.2. Կարողանում է անցում կատարել մի |
| |գործողությունից մյուսը: |
| |_______________________________________|
| |10.3. Ենթարկվում է օրվա ռեժիմին: |
| |_______________________________________|
| |10.4. Իր համար անբարենպաստ |
| |իրավիճակներում (միջավայրերում) |
| |դրսևորում է սեփական զգացմունքները |
| |կառավարելու պարզագույն հմտություններ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|11. Երեխան ցուցաբերում է |11.1. Հոգ է տանում իրեն և խմբին |
|անձնական պատասխանատվություն: |պատկանող իրերի նկատմամբ: |
| |_______________________________________|
| |11.2. Սկսում է գիտակցել սեփական |
| |գործողությունների հետևանքները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|12. Երեխան դրսևորում է |12.1. Կարողանում է նկարագրել և |
|ինքնագնահատման տարրական |բնութագրել ինքն իրեն: |
|հմտություններ: |_______________________________________|
| |12.2. Կարողանում է նշել իր և |
| |հասակակիցների նմանություններն ու |
| |տարբերությունները: |
|_____________________________________________________________________|
| Հուզական զարգացում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|13. Երեխան ճանաչում է |13.1. Հիմնական զգացմունքները կարողանում|
|հիմնական հույզերը և |է արտահայտել բառերով և ոչ-բառային |
|զգացմունքները, դրսևորում է |հաղորդակցության ձևերով: |
|իրավիճակին համապատասխան |_______________________________________|
|հույզեր: |13.2. Մարդկանց դեմքի արտահայտությունից,|
| |ձայնի հնչերանգից և վարքի այս կամ այն |
| |դրսևորումից ճանաչում է հիմնական |
| |հույզերը: |
| |_______________________________________|
| |13.3. Դրսևորում է ապրումակցում: |
| |_______________________________________|
| |13.4. Ընկալում է հումորը և արձագանքում|
| |է համապատասխանաբար: |
|_____________________________________________________________________|
| ՍՈՎՈՐԵԼՈՒ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ՎԵՐԱԲԵՐՄՈՒՆՔԻ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Հետաքրքրասիրություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան հետաքրքրություն է |1.1. Հարցեր է տալիս իրեն հետաքրքրող |
|ցուցաբերում նոր բաներ |թեմաների մասին: |
|սովորելու և նոր |_______________________________________|
|փորձառությունների նկատմամբ: |1.2. Հարցեր է տալիս իր և իրեն |
| |շրջապատողների կյանքում եղած |
| |փոփոխությունների վերաբերյալ: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Հետաքրքրվում է նոր տեղեկատվությամբ|
| |և պատրաստակամ է ձեռք բերելու նոր |
| |փորձառություններ: |
| |_______________________________________|
| |1.4. Մասնակցում է նույն խաղի փոփոխվող |
| |տարբերակներին: |
| |_______________________________________|
| |1.5. Հետաքրքրություն է ցուցաբերում |
| |գրենական իրերի և պիտույքների, գրքերի, |
| |այբբենարանի, դպրոցական հագուստի |
| |նկատմամբ: |
| |_______________________________________|
| |1.6. Հետաքրքրություն է ցուցաբերում |
| |դպրոցի և դպրոցական միջավայրի նկատմամբ:|
|_____________________________________________________________________|
| Նախաձեռնություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան նախաձեռնություն է |2.1. Որոշում է աշխատել իր |
|ցուցաբերում: |հետաքրքրությունից բխող առաջադրանքի վրա:|
| |_______________________________________|
| |2.2. Ընտրություն է կատարում խաղերի, |
| |առաջադրանքների, առարկաների միջև: |
| |_______________________________________|
| |2.3. Խաղեր է նախաձեռնում մյուս |
| |երեխաների հետ: |
| |_______________________________________|
| |2.4. Խաղերի և առաջադրանքների ընթացքում|
| |առաջարկում է նոր մտքեր և տարբերակներ: |
|_____________________________________________________________________|
| Մասնակցություն և հետևողականություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան մասնակցություն և |3.1. Ձգտում է ավարտին հասցնել սկսած |
|հետևողականություն է |առաջադրանքը` փորձելով և սխալվելով, |
|ցուցաբերում իր տարիքին |ինչպես նաև դիմելով տարբեր միջոցների: |
|համապատասխան առաջադրանքների |_______________________________________|
|նկատմամբ: |3.2. Իր համար նպատակ է սահմանում, 2-3 |
| |քայլերից բաղկացած պլաններ է կազմում և |
| |գործում է ըստ իր պլանների: |
| |_______________________________________|
| |3.3. Ավարտին է հասցնում սկսած խաղը կամ |
| |առաջադրանքը: |
| |_______________________________________|
| |3.4. Իր օգնությունն է առաջարկում |
| |մյուսներին: |
| |_______________________________________|
| |3.5. Իր օգնությունն է առաջարկում |
| |մյուսներին: |
|_____________________________________________________________________|
| Տեխնոլոգիա |
|_____________________________________________________________________|
|4. Երեխան հստակ հասկանում և |4. 1. Գիտի տեխնոլոգիայի օգտագործման |
|ինքնուրույն կիրառում է իր |ձևը և նպատակը: |
|միջավայրում օգտագործվող |_______________________________________|
|տարբեր տեխնոլոգիաները |4.2. Խոսում է տեխնոլոգիաների հետ կապված|
|կենցաղային և ուսումնական |սեփական փորձառության մասին: |
|նպատակներով: |_______________________________________|
| |4.3. Հասկանում է, թե ինչպես են |
| |տեխնոլոգիաներն օգնում լուծել որոշակի |
| |խնդիրներ: |
| |_______________________________________|
| |4.4. Հասկանում է տարբերությունը, երբ |
| |նույն գործողությունը կատարվում է |
| |տեխնոլոգիայի միջոցով կամ առանց դրա |
| |օգտագործման: |
| |_______________________________________|
| |4.5. Մեծահասակի օգնությամբ քննարկում է,|
| |թե ինչպես է եղել նախկինում կյանքը առանց|
| |տեխնոլոգիաների: |
| |_______________________________________|
| |4.6. Կարող է օգտվել համակարգչային այն |
| |ծրագրերից և նյութերից, որոնք |
| |նախատեսված են լրացնելու իր տարիքի |
| |երեխաների գիտելիքները տարբեր թեմաների |
| |վերաբերյալ: |
|_____________________________________________________________________|
| Ուշադրություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան դրսևորում է |5.1. Եթե խաղից/առաջադրանքից շեղում են, |
|ուշադրության |հետո նորից վերադառնում է խաղին: |
|տեղափոխելիություն, |_______________________________________|
|կենտրոնացում և պահպանում: |5.2. Կարողանում է ըստ տրված օրինակի` |
| |կատարել առաջադրանքը: |
| |_______________________________________|
| |5.3. Կարողանում է ուշադրությունը |
| |կենտրոնացած պահել որոշակի |
| |գործունեության ընթացքում: |
|_____________________________________________________________________|
| Հիշողություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|6. Երեխան մտապահում և |6.1. Ճանաչում է նախկինում տեսած |
|վերարտադրում է որոշակի |առարկաները: |
|ինֆորմացիա: |_______________________________________|
| |6.2. Հիշում և վերարտադրում է որոշակի |
| |գործողություններ: |
| |_______________________________________|
| |6.3. Կարողանում է Մինչև 5 անգամ |
| |կրկնելու դեպքում հիշել և վերարտադրել |
| |5-8` իրար հետ իմաստով չկապված պարզ |
| |բառեր: |
| |_______________________________________|
| |6.4. Հիշողությամբ նկարագրում կամ |
| |ներկայացնում է իրավիճակներ և |
| |գործողություններ: |
|_____________________________________________________________________|
| Պրոբլեմների հիմնավորում և լուծում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|7. Երեխան դրսևորում է խնդրի |7.1. Հստակեցնում է ծագած պրոբլեմը: |
|լուծումը որոնելու |_______________________________________|
|ունակություն: |7.2. Փորձելու և սխալվելու միջոցով |
| |լուծում է պրոբլեմը: |
| |_______________________________________|
| |7.3. Մեկից ավելի տարբերակներ է |
| |առաջարկում հարցի/առաջադրանքի կամ խնդրի |
| |լուծման համար: |
|_____________________________|_______________________________________|
|8. Երեխան կատարում է պարզ |8.1. Բացատրում է, թե ինչպես է կայացրել |
|հիմնավորումներ: |պարզ որոշումները: |
| |_______________________________________|
| |8.2. Իր բառերով կարողանում է պատմել, |
| |թե ինչպես է հասկացել տվյալ իրավիճակը: |
|_____________________________________________________________________|
| Դիտարկում, հետազոտում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|9. Երեխան ուսումնասիրում է |9.1. Նկարագրում է առարկաների |
|իրեն շրջապատող բնությունը և |հատկությունները: |
|կենդանական աշխարհը: |_______________________________________|
| |9.2. Նկատում է շրջապատում տեղի ունեցող |
| |փոփոխությունները (ժամանակը, |
| |ջերմաստիճանը, տարվա եղանակը) և դրանց |
| |պատճառահետևանքային կապերը, |
| |հաջորդականությունը: |
| |_______________________________________|
| |9.3. Ուսումնասիրությունների ընթացքում |
| |հարցեր է տալիս` իրեն հետաքրքրող խնդիրը |
| |պարզելու համար: |
| |_______________________________________|
| |9.4. Տեղեկություններ է հավաքում |
| |բնության երևույթների վերաբերյալ: |
| |_______________________________________|
| |9.5. Տալիս է բացատրություններ բնության |
| |երևույթների վերաբերյալ: |
| |_______________________________________|
| |9.6. Դիտարկում և նկարագրում է կենդանի |
| |էակների հատկանիշները (արտաքին տեսքը, |
| |սնունդը, ապրելակերպը): |
| |_______________________________________|
| |9.7. Բացատրում է կենդանիների, բույսերի |
| |և միջավայրի միջև եղած պարզ |
| |փոխհարաբերությունները: |
| |_______________________________________|
| |9.8. Հոգ է տանում տնային կենդանիների և |
| |բույսերի մասին: |
|_____________________________|_______________________________________|
|10. Երեխան տեղեկություններ է |10.1. Համեմատում և հակադրում է |
|հավաքում դիտարկումների, |առարկաներն ու երևույթները: |
|ուսումնասիրությունների և |_______________________________________|
|հետազոտությունների միջոցով: |10.2. Կանխատեսումներ է անում, թե ինչ |
| |կարող է կատարվել: |
| |_______________________________________|
| |10.3. Օգտագործում է իր 5 զգայարանները |
| |և տարբեր գործիքներ` դիտարկելու, |
| |տեղեկություններ հավաքելու և |
| |կանխատեսումներ կատարելու նպատակով: |
| |_______________________________________|
| |10.4. Կատարում է պարզ փորձեր և դրանցից|
| |եզրակացություններ անում: |
|_____________________________________________________________________|
| ԻՄԱՑԱԿԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Մտածողություն և տրամաբանություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան համեմատում, |1.1. Կարողանում է ասել երկու |
|հետազոտում է առարկաները և |կենդանիների, առարկաների կամ |
|երևույթները: |երևույթների նմանություններն ու |
| |տարբերությունները: |
| |_______________________________________|
| |1.2. Տարբերակում է առարկաները` ըստ |
| |առնվազն երկու հատկանիշի: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան գտնում է տարբեր |2.1. Խմբում մասնակցում է առաջացած |
|խնդիրների լուծումներ: |խնդիրների լուծմանը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան կարողանում է գտնել |3.1. Կարողանում է առաջարկված 4 |
|օրինաչափությունները: |առարկաներից կամ դրանց նկարներից |
| |առանձնացնել մեկ ավելորդը` բացատրելով իր|
| |ընտրությունը: |
| |_______________________________________|
| |3.2. Ըստ հատկանիշի խմբավորում է |
| |առարկաները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան հասկանում է |4.1. Կարողանում է միևնույն |
|իրադարձությունների |իրադարձության տարբեր դրվագներ միացնել |
|հաջորդականությունը և պարզ |իրար պատճառահետևանքային կապերով: |
|պատճառահետևանքային կապերը: |_______________________________________|
| |4.2. Փորձում է բացատրել, թե ինչպես |
| |երևույթները կարող են փոխել |
| |հանգամանքները: |
| |_______________________________________|
| |4.3. Կարողանում է բացատրել բարդ |
| |իրողությունների պատճառները: |
| |_______________________________________|
| |4.4. Կրկնօրինակում և շարունակում է |
| |պարզ և միջին բարդության |
| |օրինաչափությունները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան կատարում է |5.1. Տրված նկարների մեջ հասկանում է |
|քննադատական վերլուծություն: |հակասությունները: |
| |_______________________________________|
| |5.2. Հասկանում է որոշ իրավիճակների |
| |անհնարինությունը` կապելով դրանք |
| |իրականության հետ: |
| |_______________________________________|
| |5.3. Վերլուծում է գրքի հերոսների վարքը |
| |և առաջարկում, թե ինքը ինչպես կվարվեր |
| |նրանց փոխարեն: |
| |_______________________________________|
| |5.4. Վերլուծաբար է մոտենում իրեն |
| |ուղղված դիտողությանը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|6. Երեխան կարողանում է |6.1. Անվանում է առարկաների խումբը մեկ |
|ընդհանրացումներ կատարել: |ընդհանուր բառով: |
| |_______________________________________|
| |6.2. Տարբերակում/նկատում է կենդանիների,|
| |բույսերի նմանությունները և |
| |տարբերությունները: |
|_____________________________|_______________________________________|
|7. Երեխան կարողանում է |7.1. Դասավորում է առարկաները ըստ որևէ |
|դասակարգել /տեսակավորել/ |կոնկրետ հատկանիշի: |
|առարկաները: | |
|_____________________________________________________________________|
| Տարրական մաթեմատիկական գիտելիքներ |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|8. Տիրապետում է համրանքի |8.1. Կարողանում է հաշվել և թվերով |
|տարրական գիտելիքներին և |գործողություններ կատարել 10-20-ի |
|հմտություններին: |սահմաններում: |
| |_______________________________________|
| |8.2. Կատարում է որոշակի քանակի |
| |շարժումներ ըստ տրված թվի: |
| |_______________________________________|
| |8.3. 10 թվի սահմաններում գիտի թվի |
| |քանակական կազմը: |
| |_______________________________________|
| |8.4. Ճիշտ պատասխանում է «ո՞րը», |
| |«ո՞րերորդը», «ինչքա՞ն» հարցերին: |
| |_______________________________________|
| |8.5. Թղթից պատկերը ծալելով բաժանում է |
| |երկու, չորս մասերի: |
| |_______________________________________|
| |8.6. Մաթեմատիկական գիտելիքները կիրառում|
| |է խաղում: |
|_____________________________|_______________________________________|
|9. Երեխան գիտելիքներ ունի |9.1. Հստակ պատկերացում ունի |
|մեծության, չափի և ձևի |երկրաչափական պատկերների և մարմինների |
|մասին: |մասին (շրջան, օվալ, եռանկյունի, |
| |քառակուսի, ուղղանկյուն, սեղան, |
| |շեղանկյուն, խորանարդ, բուրգ, |
| |բազմանկյուն, գունդ): |
| |_______________________________________|
| |9.2. Տարբերակում է առարկաների ձևերը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|10. Երեխան գիտելիքներ ունի |10.1. Թվարկում է իրենից ձախ կամ աջ, |
|տարածության մեջ առարկաների |հեռու կամ մոտիկ, վերևում կամ ներքևում |
|դիրքի վերաբերյալ և |գտնվող առարկաները: |
|կարողանում է կողմնորոշվել | |
|տարածության մեջ: | |
|_____________________________|_______________________________________|
|11. Երեխաները կարողանում են |11.1. Տարբերում է անցյալում, ներկայում,|
|կողմնորոշվել Ժամանակի մեջ: |ապագայում կատարվող գործողությունները: |
| |_______________________________________|
| |11.2. Դրսևորում է ժամանակի փոփոխության|
| |հետ կապված հասկացությունների |
| |իմացություն և բառապաշար: |
| |_______________________________________|
| |11.3. Գաղափար ունի ժամի, ժամացույցի և |
| |օրացույցի մասին: |
|_____________________________________________________________________|
| Երևակայություն և ստեղծագործական մտածողություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|12. Երեխան դրսևորում է |12.1. Գտնում է տրված նյութի տարբեր |
|պատկերային մտածողություն և |(առնվազն 3) կիրառությունները: |
|ստեղծագործունակություն` |_______________________________________|
|/կրեատիվություն/: |12.2. Հորինում և պատմում է փոքրիկ |
| |պատմություններ: |
| |_______________________________________|
| |12.3. Պատմությունները կամ իր |
| |տրամադրությունը ներկայացնում է |
| |շարժումների, երաժշտության, կերպարվեստի,|
| |դերախաղի և արվեստի այլ ձևերի միջոցով:|
|_____________________________|_______________________________________|
|13. Երեխան կարողանում է |13.1. Պատմություն պատմելիս ասում է, թե |
|ֆանտազիան տարբերել |դա արդյո՞ք իրական է, թե` իր հորինածն է:|
|իրականությունից: |_______________________________________|
| |13.2. Հասկանում է, որ շատ հեքիաթային |
| |կերպարներ, հեռուստատեսային հերոսներ |
| |իրական չեն: |
|_____________________________|_______________________________________|
|14. Երեխան դրսևորում է |14.1. Իր պատմածը ցայտուն դարձնելու |
|արտահայտչականության և |համար ֆիզիկական օբյեկտների հետ |
|սիմվոլիկ մտածողության |համեմատություն է կատարում: |
|ունակություններ: |_______________________________________|
| |14.2. Մնջախաղի միջոցով ներկայացնում է |
| |պարզ առարկաներ և գործողություններ: |
| |_______________________________________|
| |14.3. Կարողանում է երևույթները և |
| |առարկաները ներկայացնել պայմանական |
| |նշանների միջոցով: |
| |_______________________________________|
| |14.4. Կարողանում է կիսատ նկարված |
| |պատկերները ճանաչել և ասել դրանց |
| |անունները: |
|_____________________________________________________________________|
| Սոցիալ-մշակութային, կենցաղային կողմնորոշում և վերաբերմունք |
| շրջակա միջավայրի նկատմամբ |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|15. Երեխան ունի գիտելիքներ |15.1. Գիտի իր հասցեն, քաղաքը (գյուղը),|
|իր անձի, ընտանիքի, համայնքի |հանրապետությունը: |
|մասին: |_______________________________________|
| |15.2. Պատմում է իր ընտանիքի, տան, |
| |բնակավայրի (քաղաքի, գյուղի) մասին: |
| |_______________________________________|
| |15.3. Գիտի, թե ինչո՞վ են զբաղվում որոշ |
| |մասնագիտությունների տեր մարդիկ: |
| |_______________________________________|
| |15.4. Տարբերում է մարդկանց ըստ տարիքի: |
| |_______________________________________|
| |15.5. Գիտի իր ընտանիքի անդամների |
| |նախասիրությունները: |
| |_______________________________________|
| |15.6. Գիտի համայնքային որոշ |
| |վայրերի/ծառայությունների` |
| |պոլիկլինիկայի, դպրոցի, բանկի, փոստի |
| |գործունեության նպատակը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|16. Երեխան ունի գիտելիքներ |16.1. Ճանաչում է բնության երևույթները` |
|շրջակա միջավայրի և դրա |ամպրոպը, երկրաշարժը և այլն: |
|պահպանման վերաբերյալ: |_______________________________________|
| |16.2. Գիտի, թե ո՞րն է սարը, գետը, ծովը:|
| |_______________________________________|
| |16.3. Գիտի, թե ինչպես են անվանում |
| |տարբեր կենդանիների ձագերին (առնվազն` |
| |շան, ձիու, ոչխարի): |
| |_______________________________________|
| |16.4. Գիտի բույսերի և կենդանիների աճի |
| |և զարգացման փուլերը: |
| |_______________________________________|
| |16.5. Հարցեր է տալիս բնության տարբեր |
| |երևույթների մասին: |
| |_______________________________________|
| |16.6. Հասկանում է, որ աղտոտված շրջակա |
| |միջավայրը կարող է ազդել մարդկանց և |
| |կենդանիների վրա: |
| |_______________________________________|
| |16.7. Տեսակավորում է թափոնները ըստ |
| |նյութի` հետագա վերամշակման համար: |
| |_______________________________________|
| |16.8. Գիտի կանաչ տարածքների դերն ու |
| |նշանակությունը: |
| |_______________________________________|
| |16.9. Գիտի ջրի դերը բնության և |
| |մարդկանց համար: |
| |_______________________________________|
| |16.10. Գիտի, որ արևը/քամին |
| |վերականգնվող էներգիայի աղբյուրներ են: |
|_____________________________|_______________________________________|
|17. Երեխան ցուցաբերում է |17.1. Գիտի, որ դրամը անհրաժեշտ է |
|տնտեսական պարզ |գնումներ կատարելու կամ ծառայություններ |
|հասկացությունների |ստանալու համար: |
|իմացություն: |_______________________________________|
| |17.2. Մեծահասակի ուղղորդմամբ կարողանում|
| |է խանութում մեկ-երկու փոքրիկ գնումներ |
| |կատարել: |
| |_______________________________________|
| |17.3. Օգտագործում է տնտեսական |
| |բառապաշար: |
| |_______________________________________|
| |17.4. Հասկանում է, որ որոշ |
| |առարկաներ/իրեր պատկանում են այլ |
| |մարդկանց: |
| |_______________________________________|
| |17.5. Հասկանում է, որ գումարը կարող է |
| |բավարարել սահմանափակ գնումներ կատարելու|
| |համար: |
| |_______________________________________|
| |17.6. Խանութ գնալուց առաջ մասնակցում է |
| |գնումների ցուցակի կազմմանը` քննարկելով |
| |առաջնահերթությունները: |
| |_______________________________________|
| |17.7. Խնայողաբար է վերաբերվում ջրի, |
| |էլեկտրականության սպառմանը, հասկանալով, |
| |որ դրա համար գումար է վճարվում: |
| |_______________________________________|
| |17.8. Հասկանում է մետաղադրամի ու |
| |թղթադրամի գնողունակության |
| |տարբերությունը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|18. Երեխան ունի գիտելիքներ |18.1. Ճանաչում է հանրահայտ երաժշտական |
|երաժշտական գործիքների |գործիքները, գիտի դրանց անունները: |
|մասին: |_______________________________________|
| |18.2. Ճանաչում է ազգային մի շարք |
| |երաժշտական գործիքներ և այլ ազգի |
| |երկու-երեք գործիք: |
|_____________________________|_______________________________________|
|19. Երեխան ունի գիտելիքներ |19.1. Կատարում է մանկական երգեր, պարեր |
|հայկական մշակույթի |և պարերգեր: |
|վերաբերյալ: |_______________________________________|
| |19.2. Վերարտադրում է որոշ պարզ, ոչ |
| |ծավալուն հայկական ստեղծագործություններ |
| |և ժողովրդական բանահյուսության |
| |նմուշներ: |
| |_______________________________________|
| |19.3. Ճանաչում է ազգային տոների, |
| |ծեսերի, պետական խորհրդանիշների որոշ |
| |մանրամասներ: |
| |_______________________________________|
| |19.4. Գիտի Հայաստանի օրհներգը, դրոշի |
| |գույները, զինանշանը: |
| |_______________________________________|
| |19.5. Ճանաչում է Հայաստանի մի քանի |
| |նշանավոր գործիչների/հերոսների: |
| |_______________________________________|
| |19.6. Ճանաչում է Հայաստանի մի քանի |
| |տեսարժան վայրեր: |
|_____________________________|_______________________________________|
|20. Երեխան ունի գիտելիքներ |20.1. Կատարում է տարբեր ազգերի պարային |
|այլ ազգերի մշակութային որոշ |շարժումներ, երգում է երգեր, խաղիկներ: |
|առանձնահատկությունների |_______________________________________|
|մասին: |20.2. Պատմում է տարբեր ազգերի պարզ, ոչ |
| |ծավալուն հեքիաթներ, ավանդույթներ, |
| |արտասանում է որոշ ստեղծագործություններ:|
| |_______________________________________|
| |20.3. Ճանաչում է մեկ-երկու այլ ազգերի |
| |տարազների հիմնական տարրերը: |
| |_______________________________________|
| |20.4. Ճանաչում է մեկ-երկու այլ ազգերի |
| |ազգային ճաշատեսակները: |
| |_______________________________________|
| |20.5. Գիտի մի քանի պետությունների |
| |դրոշներ: |
|_____________________________________________________________________|
| ԽՈՍՔԻ ԵՎ ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՄԱՆ ՈԼՈՐՏ |
|_____________________________________________________________________|
| Բանավոր խոսք, խոսքի ընկալում և օգտագործում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|1. Երեխան լսածը օգտագործում |1.1. Հասկանում է և առանց լրացուցիչ |
|է տարբեր նպատակներով: |հիշեցման հետևում է 3-4 քայլից բաղկացած|
| |հրահանգներին: |
| |_______________________________________|
| |1.2. Լսում է իր շուրջը եղած |
| |խոսակցությունները և մասնակցում է |
| |դրանց: |
| |_______________________________________|
| |1.3. Կրկնում է պատմության, երգի, |
| |բանաստեղծության որոշ արտահայտություններ|
| |կամ նախադասություններ: |
|_____________________________|_______________________________________|
|2. Երեխան ճանաչում է |2.1. Հասկանում է տարածական |
|լեզվական հասկացությունները, |հասկացությունները. հեռու, մոտիկ, բարձր,|
|գիտի դրանց իմաստը: |ցածր և այլն: |
| |_______________________________________|
| |2.2. Հասկանում է ժամանակային |
| |հասկացությունները. առավոտ, կեսօր, |
| |երեկո, երեկ, այսօր, վաղը: |
|_____________________________|_______________________________________|
|3. Երեխան ունի իր տարիքին |3.1. Հասկանում և վերարտադրում է փոքրիկ|
|համապատասխան բառապաշար: |պատմվածքը, հեքիաթը, բանաստեղծությունը |
| |կամ նկարը: |
| |_______________________________________|
| |3.2. Կատարում է տրամաբանական |
| |կանխատեսումներ: |
| |_______________________________________|
| |3.3. Նայելով նկարին` տրված բառերով |
| |կազմում է նախադասություն: |
| |_______________________________________|
| |3.4. Նկարագրում է առարկաների և |
| |երևույթների նմանությունները և |
| |տարբերությունները: |
| |_______________________________________|
| |3.5. Փորձում է կռահել անծանոթ բառի |
| |իմաստը: |
| |_______________________________________|
| |3.6. Բառերով արտահայտում է |
| |հարաբերությունները: |
| |_______________________________________|
| |3.7. Բառերով արտահայտում է իր |
| |զգացմունքները, հույզերը: |
|_____________________________________________________________________|
| Լեզու և հաղորդակցում |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|4. Երեխան խոսքը օգտագործում |4.1. Տեղեկություններ ստանալու համար |
|է հաղորդակցվելու համար: |տալիս է «ե՞րբ», «ինչպե՞ս», «ինչո՞ւ» |
| |հարցերը և կարողանում է պատասխանել |
| |դրանց: |
| |_______________________________________|
| |4.2. Նախաձեռնում է խոսակցություն |
| |հասակակիցների և մեծահասակների հետ: |
| |_______________________________________|
| |4.3. Չշեղվելով թեմայից, մասնակցում է |
| |խոսակցությանը` սպասելով իր հերթին: |
| |_______________________________________|
| |4.4. Արտահայտում է իր ունեցած |
| |գիտելիքները և կապ է ստեղծում նոր լսածի|
| |և սովորածի հետ: |
| |_______________________________________|
| |4.5. Մեկ նախադասության մեջ մեկտեղում է |
| |մի քանի միտք: |
| |_______________________________________|
| |4.6. Հարցեր է տալիս` անծանոթ բառերի |
| |իմաստը հասկանալու համար: |
| |_______________________________________|
| |4.7. Սիրում է ամեն ինչ բացատրել: |
| |_______________________________________|
| |4.8. Պատասխանում է հեռախոսազանգին ըստ |
| |էության: |
|_____________________________________________________________________|
| Խոսքի քերականական և հնչյունաբանական իմացություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|5. Երեխան դրսևորում է լեզվի |5.1. Վանկերը միացնելով կազմում է բառեր |
|տարբեր հնչյունների և |(2-3-վանկանի բառեր): |
|քերականական |_______________________________________|
|հասկացությունների |5.2. Թվարկում է բառեր, որոնք սկսվում են|
|իմացություն: |միևնույն հնչյունով: |
| |_______________________________________|
| |5.3. Որոշում է արտասանված բառերի առաջին|
| |հնչյունը: |
| |_______________________________________|
| |5.4. Կրկնում է առաջարկված բառերն ու |
| |բառակապակցությունները` ճիշտ արտաբերելով|
| |համապատասխան հնչյունները: |
| |_______________________________________|
| |5.5. Հասկանում է հականիշները: |
| |_______________________________________|
| |5.6. Հասկանում է որոշ հոմանիշներ: |
|_____________________________________________________________________|
| Գրավոր խոսք |
|_____________________________________________________________________|
|Վաղ ընթերցանություն և հետաքրքրություն պատկերազարդ գրքերի նկատմամբ |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|6. Երեխան հետաքրքրություն է |6.1. Տարբեր գործողություններ է կատարում|
|ցուցաբերում գրքերի և |գրքերի հետ: |
|ընթերցանության նկատմամբ: |_______________________________________|
| |6.2. Լսում է ընթերցվող տարբեր |
| |պատմություններ և հեքիաթներ: |
| |_______________________________________|
| |6.3. Պատմում է պատմություններ, որոնք |
| |ունեն սկիզբ, զարգացում և ավարտ: |
| |_______________________________________|
| |6.4. Կանխագուշակում է, թե հետո ինչ |
| |կկատարվի պատմության մեջ: |
| |_______________________________________|
| |6.5. Կապեր/նմանություններ է գտնում իր |
| |և իրեն ծանոթ պատմությունների |
| |կերպարների միջև: |
| |_______________________________________|
| |6.6. Կապեր/նմանություններ է գտնում նոր |
| |կարդացած և իրեն արդեն ծանոթ այլ |
| |պատմությունների կերպարների միջև: |
| |_______________________________________|
| |6.7. Գրքում եղած նկարների օգնությամբ |
| |պատկերացում է կազմում, թե ինչի մասին է |
| |գիրքը: |
| |_______________________________________|
| |6.8. Անվանում է պատմվածքի/հեքիաթի |
| |գլխավոր հերոսին: |
| |_______________________________________|
| |6.9. Մեկնաբանություններ է կատարում |
| |կերպարների վերաբերյալ և համապատասխան |
| |հարցեր է տալիս: |
| |_______________________________________|
| |6.10. Ավարտին է հասցնում կիսատ |
| |պատմվածքը կամ հեքիաթը: |
| |_______________________________________|
| |6.11. Ձևացնում է, թե կարդում է իր և |
| |ուրիշների համար: |
|_____________________________________________________________________|
| Վաղ գրաճանաչություն |
|_____________________________________________________________________|
| Չափորոշիչ | Ցուցիչ |
|_____________________________|_______________________________________|
|7. Երեխան հասկանում է տպագիր |7.1. Հասկանում է, որ տպագիր խոսքը իմաստ|
|խոսքի հիմնական սկզբունքները: |է պարունակում: |
| |_______________________________________|
| |7.2. Հետևում է տպագիր խոսքին ձախից աջ,|
| |վերևից ներքև: |
| |_______________________________________|
| |7.3. Ճանաչում է տպատառերով գրված իր |
| |անունը: |
| |_______________________________________|
| |7.4. Տպագիր տառերով փորձում է գրել իր |
| |անվան որոշ տառեր: |
| |_______________________________________|
| |7.5. Միջավայրում որոշ ծանոթ տառեր և |
| |բառեր է գտնում: |
._____________________________________________________________________.
(IX գլուխը փոփ. 01.11.17 թիվ 1251-Ն, 22.10.2019 թիվ 24-Ն հրամաններ)