ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
ՀՀ վարչական դատարանի վճիռ Վարչական գործ թիվ ՎԴ/0562/05/09
Վարչական գործ թիվ ՎԴ/0562/05/09 2010թ.
Նախագահող դատավոր` Ա. Աբովյան
ՈՐՈՇՈՒՄ ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)
նախագահությամբ Ս. Սարգսյանի
մասնակցությամբ դատավորներ Ե. Սողոմոնյանի
Վ. Աբելյանի
Ս. Անտոնյանի
Վ. Ավանեսյանի
Մ. Դրմեյանի
Ե. Խունդկարյանի
Է. Հայրիյանի
Տ. Պետրոսյանի
2010 թվականի մարտի 12-ին
դռնբաց դատական նիստում, քննելով ՀՀ կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի Սպանդարյանի 1 հարկային տեսչության (այսուհետ` Տեսչություն) պետի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ վարչական դատարանի 27.10.2009 թվականի վճռի դեմ` ըստ Տեսչության հայցի ընդդեմ «Նովռոսինվեստ» ՍՊԸ-ի (այսուհետ` Ընկերություն)` 1.269.000 ՀՀ դրամ բռնագանձելու պահանջի մասին,
ՊԱՐԶԵՑ
1. Գործի դատավարական նախապատմությունը
Դիմելով դատարան` Տեսչությունը պահանջել է բռնագանձել Ընկերությունից 1.269.000 ՀՀ դրամ:
ՀՀ վարչական դատարանի (այսուհետ` Դատարան) 27.10.2009 թվականի վճռով հայցը բավարարվել է մասնակիորեն` 24.400 ՀՀ դրամ պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների գծով պարտավորության մասով, որից ապառք` 15.800 ՀՀ դրամ, տույժ` 8.600 ՀՀ դրամ: Մնացած մասով հայցը մերժվել է:
Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Տեսչության պետը:
Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:
2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը
Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.
Դատարանը չի կիրառել «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 17-րդ հոդվածը, «Հարկային ծառայության մասին» ՀՀ օրենքի 28-րդ հոդվածը, «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 68-րդ հոդվածի 4-րդ մասը, որոնք պետք է կիրառեր, կիրառել է «Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքի 62-րդ հոդվածի 1-ին մասի «դ» ենթակետը, որը չպետք է կիրառեր, սխալ է մեկնաբանել «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածը, խախտել է ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 92-րդ հոդվածի 3-րդ մասը:
Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.
«Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածով նախատեսված արտոնությունից օգտվելու համար հարկ վճարողը, «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 15-րդ հոդվածի «զ» ենթակետին համապատասխան, պարտավոր է ներկայացնել հարկային արտոնությունների իր իրավունքը հաստատող փաստաթղթերը: Տվյալ դեպքում Դատարանը հայցը մերժելիս պատճառաբանել է, որ շահութահարկի արտոնության տրամադրումը պայմանավորվում է կանոնադրական կապիտալում օտարերկրյա ներդրողների փաստացի կատարած ներդրումը 500.000.000 ՀՀ դրամը գերազանցելու փաստով և չի կապվում հայտարարված կանոնադրական կապիտալի ամբողջական համալրման հետ: ՀՀ իրավաբանական անձանց պետական ռեգիստրում դեռևս 10.11.2003 թվականին գրանցվել է Ընկերության կանոնադրության փոփոխությունը, որի համաձայն` Ընկերության կանոնադրական կապիտալի չափը սահմանվել է 5.843.799.000 ՀՀ դրամ, իսկ հետագայում այն նաև ավելացվել է, ուստի շահութահարկին վերաբերող մասով Ընկերության վրա դրվել է ակնհայտ ոչ իրավաչափ պարտականություն: Մինչդեռ, Դատարանը սխալ է մեկնաբանել «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածի դրույթը:
ՀՀ Սահմանադրական դատարանը 22.09.2009 թվականի թիվ ՍԴՈ-832 որոշմամբ արտահայտել է իրավական դիրքորոշում այն մասին, որ հարկային արտոնությունների իրավունքը, ինչպես նաև առհասարակ հարկային պարտավորությունը հաստատող փաստաթղթեր ներկայացնելու պարտականությունն ամբողջությամբ բխում է հարկ մուծելու սահմանադրական պարտականությունից և ուղղված է այդ պարտականության բարեխիղճ կատարման նկատմամբ արդյունավետ վերահսկողության իրականացմանը: «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 15-րդ հոդվածի «զ» ենթակետը` որպես ընդհանուր օրենքի նորմ, չի կարող կիրառվել ինքնուրույն` առանց առանձին հարկատեսակներին վերաբերող օրենքների և հարկային արտոնություններից օգտվելու կարգը կոնկրետացնող ենթաօրենսդրական նորմերի: Չի կարող ընդհանուր օրենքը բոլոր բնագավառների և բոլոր հարկատեսակների համար սահմանել այն փաստաթղթերի տեսակները և ցանկը, որոնք անհրաժեշտ է ներկայացնել, բավարար է, որ այն նախատեսում է նման պարտականություն, որը պետք է կատարվի այլ օրենքներով և ենթաօրենսդրական ակտերով նախատեսված կարգով:
ՀՀ կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության (այսուհետ` Ծառայություն) պետի 05.04.2006 թվականի ««Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածով սահմանված արտոնության հետ կապված հարկային մարմինների կողմից հսկողական աշխատանքների իրականացման ընթացակարգը հաստատելու մասին» թիվ 1-06/174-Ա հրամանով կանոնակարգվում է նշված հոդվածով նախատեսված արտոնությունից օգտվելու համար, «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 15-րդ հոդվածի «զ» ենթակետին համապատասխան, հարկ վճարողի կողմից ներկայացվելիք հարկային արտոնության իր իրավունքը հաստատող փաստաթղթերի օրինակելի ցանկը: Տվյալ դեպքում նշված փաստաթղթերն են Ընկերության կանոնադրական կապիտալում կատարված ներդրումը հաստատող սկզբնական վճարային փաստաթղթերը, հիմնադիր օտարերկրյա կազմակերպությունների ֆինանսական հաշվետվությունների քաղվածքները, որոնք պետք է հավաստեին Ընկերության կանոնադրական կապիտալում փաստացի կատարված ներդրումները, այսինքն` գումարների ստացման նպատակը: Մինչդեռ, սույն գործով չի հիմնավորվել կանոնադրական կապիտալի հայտարարված չափը և որ անհնար էր պարզել, թե հայտարարված կանոնադրական կապիտալի որ մասի ներհոսքն է ապահովվել և որ մասինը չի ապահովվել:
Դատարանը, «Հարկային ծառայության մասին» ՀՀ օրենքի 28-րդ հոդվածին համապատասխան, ընդհանրապես քննության չի առել հարկային մարմնի համակարգի զարգացման ֆոնդին հատկացված 194.800 ՀՀ դրամի համամասնական բաշխումը և այդ մասով հայցն ամբողջությամբ մերժել է: Մինչդեռ, նշված գումարից 72.000 ՀՀ դրամը չվիճարկվող և արդեն իսկ 90 տոկոսի չափով վճարված ավելացված արժեքի հարկից կատարված 10 տոկոս մասհանումն է, որն առանց որևէ պարզաբանման և որևէ իրավական նորմին հղում կատարելու` Դատարանը մերժել է:
Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել Դատարանի 27.10.2009 թվականի վճռի` հայցը մերժելու մասը և այդ մասով այն փոփոխել` հայցը բավարարել:
3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը
Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը.
1) Ծառայության պետի 11.06.2008 թվականի թիվ 1034021 հանձնարարագրի հիման վրա ՀՀ օրենսդրությամբ հարկային մարմիններին վերապահված իրավասության սահմաններում Ընկերությունում կատարվել է բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների և հարկային մարմնի կողմից վերահսկվող օրենսդրության առանձին պահանջների կատարման ճշտության լուծարային ստուգում, որը Ծառայության պետի 07.08.2008 թվականի թիվ 1-07/985-Ա հրամանով փոխարինվել է բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների ճշտության ստուգմամբ (գ.թ. 11, 21):
2) Ստուգման արդյունքում կազմված Տեսչության 04.09.2008 թվականի թիվ 1034021 ակտի 1-ին կետով արձանագրվել է, որ Ծառայության պետի տեղակալի 04.11.2004 թվականի թիվ տ-7646/2-2 գրությամբ Ընկերության արտոնությունը հավաստելու նպատակով առաջարկվել է ներկայացնել լրացուցիչ տեղեկություններ, ինչը, ըստ հարկային գործում առկա տեղեկության, չի ներկայացվել հարկային մարմնին: Ստուգման ընթացքում ընկերության կողմից ներկայացվել է նշված գրությամբ պահանջվող փաստաթղթերի մի մասը, սակայն չի ներկայացվել բանկային փոխանցմամբ Ընկերության կանոնադրական կապիտալում կատարված ներդրումը հաստատող` ա) սկզբնական վճարային փաստաթղթերը, բ) հիմնադիր օտարերկրյա կազմակերպությունների ֆինանսական հաշվետվությունների քաղվածքները, որոնք պետք է հավաստեին Ընկերության կանոնադրական կապիտալում փաստացի կատարված ներդրումները: Փաստորեն Ընկերությունը թերի է ներկայացրել շահութահարկի արտոնությունից օգտվելու իրավունքը հաստատող փաստաթղթերը: Արդյունքում շահութահարկի գծով Ընկերությանն առաջադրվել է 1.105.500 ՀՀ դրամի պարտավորություն (գ.թ. 28-30, 35, 98):
3) Տեսչության հաշվարկների տեղեկանքի համաձայն` 08.12.2008 թվականի դրությամբ Ընկերության պարտավորությունները կազմում են 1.269.000 ՀՀ դրամ:
4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները
Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքի սահմաններում` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ այն հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.
«Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքի 62-րդ հոդվածի 1-ին մասի «դ» ենթակետը սահմանում է, որ առ ոչինչ է այն վարչական ակտը, որում առկա է, մասնավորապես` հետևյալ ակնառու կոպիտ սխալը. ակտով դրա հասցեատիրոջ վրա դրվում է ակնհայտ ոչ իրավաչափ պարտականություն, կամ նրան տրամադրվում է ակնհայտ ոչ իրավաչափ իրավունք:
«Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքի 63-րդ հոդվածի 1-ին մասի «ա» ենթակետի համաձայն` անվավեր է առ ոչինչ չհանդիսացող այն ոչ իրավաչափ վարչական ակտը, որն ընդունվել է օրենքի խախտմամբ, այդ թվում` օրենքի սխալ կիրառման կամ սխալ մեկնաբանման հետևանքով:
Նշված նորմերի վերլուծությունից հետևում է, որ վարչական ակտի առ ոչինչ լինելու համար էական և անհրաժեշտ պայման է անձի վրա ակնհայտ ոչ իրավաչափ պարտականություն դնելը, կամ անձին ակնհայտ ոչ իրավաչափ իրավունք տրամադրելը: Այսինքն` անձի վրա դրվող պարտականությունը կամ տրամադրվող իրավունքը պարտադիր կերպով պետք է լինի ակնհայտ ոչ իրավաչափ: Հետևաբար վարչական ակտով անձի վրա նույնիսկ «ոչ իրավաչափ» պարտականություն դնելը, կամ անձին «ոչ իրավաչափ իրավունք» տրամադրելը, որը կարող է պարզվել այդ վարչական ակտի վիճարկման վարույթում, դեռևս բավարար չէ վարչական ակտն առ ոչինչ դիտելու համար: Այսինքն` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ վարչական ակտի առ ոչինչ լինելը հաստատված համարելու համար անհրաժեշտ է, որ դրանով տրամադրված իրավունքը կամ դրված պարտականությունը առերևույթ ոչ իրավաչափ լինի, իսկ բոլոր այն դեպքերում, երբ վիճարկվում է վարչական ակտի հիմքում դրված հանգամանքների հավաստիությունը, կամ կիրառված նորմերի սխալ կիրառելիությունը կամ մեկնաբանությունը, ապա նման վարչական ակտը չի կարող դիտվել առ ոչինչ:
Սույն գործով Դատարանը, վկայակոչելով «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 15-րդ հոդվածի «զ» ենթակետը և «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 68-րդ հոդվածի 2-րդ մասը, հայցը մերժելու հիմքում դրել է այն հանգամանքը, որ Տեսչությունը դատաքննության ընթացքում չի մատնանշել ՀՀ օրենսդրության որևէ գործող դրույթ, որով կհիմնավորվեր Ծառայության պետի տեղակալի 04.11.2004 թվականի թիվ տ-7646/2-2 գրության մեջ և Տեսչության 04.09.2008 թվականի թիվ 1034021 ակտում նշված հիմնադիր երկու օտարերկրյա ընկերությունների սկզբնական վճարային փաստաթղթերը և ֆինանսական հաշվետվությունների քաղվածքները ներկայացնելու պահանջը: Տեսչության կողմից նշվել է միայն Ծառայության պետի 05.04.2006 թվականի ««Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածով սահմանված արտոնության հետ կապված հարկային մարմինների կողմից հսկողական աշխատանքների իրականացման ընթացակարգը հաստատելու մասին» թիվ 1-06/174-Ա հրամանը, սակայն, ըստ Դատարանի, այն նորմատիվ իրավական ակտ չէ և կիրառելի չէ տվյալ իրավահարաբերության նկատմամբ:
Այսպիսով, Դատարանը օտարերկրյա ընկերությունների սկզբնական վճարային փաստաթղթերը և ֆինանսական հաշվետվությունների քաղվածքները ներկայացնելու պահանջը գնահատել է որպես ակնհայտ ոչ իրավաչափ և կիրառել է «Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքի 62-րդ հոդվածի 1-ին մասի «դ» ենթակետը:
Ծառայության պետի 05.04.2006 թվականի վերոհիշյալ N1-06/174-Ա հրամանով սահմանվել է «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածով սահմանված արտոնությունից օգտվելու համար պահանջվող փաստաթղթերի «օրինակելի ցանկ», որի 5-րդ կետով նախատեսվում են քաղվածքներ օտարերկրյա բաժնետեր կազմակերպությունների ֆինանսական հաշվետվություններից կամ այդ կազմակերպություններում իրականացված աուդիտորական եզրակացությունից, որոնք հավաստում են իրենց կողմից շահութահարկի արտոնությունից օգտվող ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպության կանոնադրական կապիտալում ներդրումը կատարելու մասին, իսկ 6-րդ կետով` օտարերկրյա ներդրողների կողմից շահութահարկի արտոնությունից օգտվող ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում կատարված` փաստացի ներդրումը (բանկային փոխանցում, կանխիկ վճարում, հաշվանցում, այլ գույքային ներդրում) հաստատող փաստաթղթերի պատճենները:
Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ «Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքի 62-րդ հոդվածի 1-ին մասի «դ» ենթակետը սույն գործով կիրառելի չէ, քանի որ «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 15-րդ հոդվածի 1-ին մասի «զ» ենթակետի համաձայն` հարկ վճարողը պարտավոր է ներկայացնել հարկային արտոնությունների իր իրավունքը հաստատող փաստաթղթերը: Հետևաբար Ծառայության պետի 05.04.2006 թվականի ««Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածով սահմանված արտոնության հետ կապված հարկային մարմինների կողմից հսկողական աշխատանքների իրականացման ընթացակարգը հաստատելու մասին» թիվ 1-06/174-Ա հրամանով սահմանված օտարերկրյա ընկերությունների սկզբնական վճարային փաստաթղթերը և ֆինանսական հաշվետվությունների քաղվածքները ներկայացնելու պահանջը չի կարող գնահատվել որպես ակնհայտ ոչ իրավաչափ պարտականություն սահմանող, քանի որ այդ պարտականությունը դրվել է` հիմք ընդունելով «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի դրույթները: Տեսչության կողմից Ընկերության վրա այդ հրամանի հավելվածով հաստատված »»Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածով նախատեսված արտոնությունից օգտվելու համար պահանջվող փաստաթղթերի» օրինակելի ցանկում նշված որոշակի փաստաթղթեր ներկայացնելու պահանջ դրվելու պայմաններում իրավական հարցադրում կարող է առաջանալ միայն տվյալ արտոնության վերաբերյալ օրենքի սխալ կիրառման, այլ ոչ թե առ ոչինչ լինելու մասին:
Հիմք ընդունելով վերոգրյալը` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Տեսչության 04.09.2008 թվականի թիվ 1034021 ակտի 1-ին կետի չվիճարկման պայմաններում այն ենթակա է կատարման:
Հետևաբար Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Դատարանը հայցը մերժելու մասով դուրս է եկել հայցի շրջանակներից, քանի որ վարչական ակտի իրավաչափության ստուգման պահանջի բացակայության պայմաններում անդրադարձել է վարչական ակտի իրավաչափության հարցին և բացառել է դրա իրավական հետևանքներ առաջացնելու հնարավորությունը:
ՀՀ Սահմանադրության 5-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններն ու պաշտոնատար անձինք իրավասու են կատարելու միայն այնպիսի գործողություններ, որոնց համար լիազորված են Սահմանադրությամբ կամ օրենքներով:
Նշված հոդվածից հետևում է, որ յուրաքանչյուր ոք պարտավոր է ելնել այն կանխավարկածից, որ Տեսչության 04.09.2008 թվականի թիվ 1034021 ակտի 1-ին կետն ընդունվել է ՀՀ Սահմանադրությամբ և օրենքներով սահմանված վերջինիս լիազորությունների շրջանակում: Դրա հետևանքով պետք է եզրակացնել, որ նշված որոշումն իրավաչափ է և որևէ անձ, այդ թվում` պետական մարմինը, չի կարող կասկածի տակ դնել այդ որոշման իրավաչափությունը (տե՛ս, օրինակ` ըստ Երևանի քաղաքապետարանի հայցի ընդդեմ Հրաչյա Քարամյանի` ինքնակամ շինությունը քանդելուն պարտավորեցնելու և 200.000 ՀՀ դրամ վարչական տուգանքը բռնագանձելու պահանջների մասին, թիվ ՎԴ/2068/05/08 վարչական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 27.05.2009 թվականի որոշումը):
Բացի այդ, Դատարանի պատճառաբանությունն այն մասին, որ Ծառայության պետի 05.04.2006 թվականի ««Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 39-րդ հոդվածով սահմանված արտոնության հետ կապված հարկային մարմինների կողմից հսկողական աշխատանքների իրականացման ընթացակարգը հաստատելու մասին» թիվ 1-06/174-Ա հրամանը նորմատիվ իրավական ակտ չէ և տվյալ իրավահարաբերության նկատմամբ կիրառելի չէ, Վճռաբեկ դատարանը համարում է անհիմն հետևյալ պատճառաբանությամբ.
«Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 15-րդ հոդվածի «զ» ենթակետի համաձայն` հարկ վճարողը պարտավոր է ներկայացնել հարկային արտոնությունների իր իրավունքը հաստատող փաստաթղթերը:
Նշված նորմի վերլուծությունից հետևում է, որ այն հարկ վճարողի վրա հարկային արտոնությունից օգտվելու համար այդ իրավունքը հաստատող փաստաթղթեր ներկայացնելու պարտականություն դնող ընդհանուր նորմ է, որը չի սահմանում կոնկրետ հարկային արտոնությունից օգտվելու համար անհրաժեշտ կոնկրետ փաստաթղթեր ներկայացնելու վերաբերյալ որևէ դրույթ: Հետևաբար, ինչպես վերը նշվել է, հիշյալ պահանջի կատարումը կարող է ապահովվել միայն տվյալ հարկային արտոնությունից օգտվելու հետ կապված իրավահարաբերությունները կարգավորող իրավական այլ ակտով:
ՀՀ Սահմանադրական դատարանը 22.09.2009 թվականի թիվ ՍԴՈ-832 որոշմամբ «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 15-րդ հոդվածի «զ» ենթակետի վերաբերյալ նույնպես արտահայտել է իրավական դիրքորոշում այն մասին, որ նշված «իրավադրույթը որևէ հակասության մեջ չի մտնում իրավական որոշակիության սահմանադրական սկզբունքի հետ, քանի որ այն որպես ընդհանուր օրենքի նորմ չի կարող կիրառվել ինքնուրույն` առանց առանձին հարկատեսակներին վերաբերող օրենքների և հարկային արտոնություններից օգտվելու կարգը կոնկրետացնող ենթաօրենսդրական նորմերի: Իսկ այդ ակտերի համատեքստում օրենքի այդ դրույթը համապատասխանում է իրավական որոշակիության սկզբունքին: Չի կարող ընդհանուր օրենքը բոլոր բնագավառների և բոլոր հարաբերությունների համար սահմանել այն փաստաթղթերի տեսակները և ցանկը, որոնք անհրաժեշտ է ներկայացնել` բավարար է, որ այն նախատեսում է նման պարտականություն, որը պետք է կատարվի այլ օրենքներով և ենթաօրենսդրական ակտերով նախատեսված կարգով»:
Վճռաբեկ դատարանը վճռաբեկ բողոքի մյուս փաստարկներին չի անդրադառնում, քանի որ Տեսչության 04.09.2008 թվականի թիվ 1034021 ակտի 1-ին կետի չվիճարկման պայմաններում նշված փաստարկները սույն գործի լուծման համար չունեն որևէ իրավական նշանակություն:
Այսպիսով, սույն վճռաբեկ բողոքի առաջին հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը համարում է բավարար` ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 227-րդ և 228-րդ հոդվածների ուժով Դատարանի վճիռը բեկանելու համար:
Միաժամանակ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ սույն գործով անհրաժեշտ է կիրառել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-րդ հոդվածի 1-ին կետի 4-րդ ենթակետով սահմանված` ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելու Վճռաբեկ դատարանի լիազորությունը հետևյալ հիմնավորմամբ.
ՀՀ Սահմանադրության 19-րդ հոդվածի և «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի ողջամիտ ժամկետում իր գործի քննության իրավունք: Սույն գործով վեճի լուծումն էական նշանակություն ունի գործին մասնակցող անձանց համար: Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ գործը ողջամիտ ժամկետում քննելը հանդիսանում է ՀՀ Սահմանադրության և «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի նույն հոդվածներով ամրագրված` անձի արդար դատաքննության իրավունքի տարր, հետևաբար գործի անհարկի ձգձգումները վտանգ են պարունակում նշված իրավունքի խախտման տեսանկյունից: Տվյալ դեպքում Վճռաբեկ դատարանի կողմից ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելը բխում է արդարադատության արդյունավետության շահերից, քանի որ սույն գործով վերջնական դատական ակտ կայացնելու համար նոր հանգամանք հաստատելու անհրաժեշտությունը բացակայում է:
Դատական ակտը փոփոխելիս Վճռաբեկ դատարանը հիմք է ընդունում սույն որոշման պատճառաբանությունները, ինչպես նաև գործի նոր քննության անհրաժեշտության բացակայությունը:
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 59-րդ, 118-րդ հոդվածներով, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-241.2-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը
ՈՐՈՇԵՑ
1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել ՀՀ վարչական դատարանի 27.10.2009 թվականի վճռի` հայցը մերժելու մասը և այն փոփոխել. ՀՀ կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի Սպանդարյանի 1 հարկային տեսչության հայցը բավարարել` «Նովռոսինվեստ» ՍՊԸ-ից հօգուտ Հայաստանի Հանրապետության բռնագանձել 1.244.600 ՀՀ դրամ:
2. «Նովռոսինվեստ» ՍՊԸ-ից հօգուտ ՀՀ կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի Սպանդարյանի 1 հարկային տեսչության բռնագանձել 24.892 ՀՀ դրամ` որպես հայցադիմումի և 37.338 ՀՀ դրամ` որպես վճռաբեկ բողոքի համար վճարված պետական տուրքեր:
3. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:
Նախագահող` Ս. Սարգսյան
Դատավորներ` Ե. Սողոմոնյան
Վ. Աբելյան
Ս. Անտոնյան Վ. Ավանեսյան
Մ. Դրմեյան
Ե. Խունդկարյան
Է. Հայրիյան
Տ. Պետրոսյան