(ուժը կորցրել է 24.06.15 թիվ 621-Ն հրաման)
i
326.0050.180313
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«18» 03 2013 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 32613085
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԻՐԱՎԻՃԱԿՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
24 հունվարի 2013 թվականի N 50-Ն
i
ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻ ԵՎ ՓՐԿԱՐԱՐՆԵՐԻ ՈՐԱԿԱՎՈՐՄԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐՆ ՈՒ ՆՈՐՄԱՏԻՎՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թվականի սեպտեմբերի 28-ի N 1391-Ն որոշման 1-ին կետով սահմանված Փրկարարական կազմավորումների և փրկարարների որակավորման կարգի ու պայմանների 2-րդ կետով.
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել փրկարարական կազմավորումների և փրկարարների որակավորման պահանջներն ու նորմատիվները` համաձայն հավելվածի:
2. Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության աշխատակազմի քարտուղարության պետ Ա. Գրիգորյանին և Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության աշխատակազմի Փրկարար ծառայության փրկարարական ուժերի վարչության պետ, փ/ծ գնդապետ Պ. Գյոզալյանին` ապահովել սույն հրամանի ներկայացումը Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարություն` պետական գրանցման:
3. Հրամանը հայտարարել ըստ առնչության:
Հավելված
ՀՀ արտակարգ իրավիճակների
նախարարի
2013 թվականի հունվարի 24-ի
թիվ 50-Ն հրամանի
ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ ՈՒ ՆՈՐՄԱՏԻՎՆԵՐ ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻ ԵՎ ՓՐԿԱՐԱՐՆԵՐԻ ՈՐԱԿԱՎՈՐՄԱՆ
I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Փրկարարական կազմավորումների և փրկարարների որակավորման պահանջներն ու նորմատիվները (այսուհետ` նորմեր) մասնագիտական գիտելիքների, ունակությունների և ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության չափանիշներ են, որոնք կազմում են որոշակի ունակությունների ամբողջություն` փրկարարական աշխատանքների կատարման, ծառայողական խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ գիտելիքների, հմտությունների և ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության հաղթահարման համար:
II. ՓՐԿԱՐԱՐՆԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ ԵՎ ՆՈՐՄԱՏԻՎՆԵՐ
2. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն պետք է տեսական և գործնական քննություններ հանձնի`
1) ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվներից.
2) առաջին բուժօգնության հիմունքներից.
3) փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից.
4) հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից.
5) ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից.
6) հանքափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից:
3. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն պետք է հանձնի ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները` համաձայն աղյուսակ 1-ի:
Աղյուսակ N 1
.______________________________________________________________________
|Վարժու- |Չափ- |Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուն |ման | |
| |միա- |_____________________________________________________|
| |վոր | 20 | 19 | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ձգումներ |հատ | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|10-ակի | | | | | | | | | | |
|ցատկ |մետր |26.00|25.80|25.60|25.40|25.20|25.00|24.80|24.60|24.40|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք 60 մ|վրկ. | 7.6 | 7.7 | 7.8 | 7.9 | 8.0 | 8.1 | 8.2 | 8.3 | 8.4 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք |րոպե,| | | | | | | | | |
|2000մ |վրկ. | 8.30| 8.35| 8.40| 8.45| 8.50| 8.55| 9.00| 9.05| 9.10|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք |րոպե,| | | | | | | | | |
|1000 մ |վրկ. | 3.50| 3.55| 4 | 4.05| 4.10| 4.15| 4.20| 4.25| 4.30|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ռոմբերգի |վրկ. | | | | | | | | | |
|դիրք | | 32 | 30 | 28 | 26 | 24 | 22 | 20 | 18 | 16 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ձգումներ |հատ | | | | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | | | | | |
|տարիքի) | | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք 60 մ|վրկ. | | | | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | | | | | |
|տարիքի) | | 8.4 | 8.5 | 8.6 | 8.7 | 8.8 | 8.9 | 9.0 | 9.1 | 9.2 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Եռացատկ |մետր | 7.40| 7.30| 7.20| 7.10| 7 | 6.90| 6.80| 6.70| 6.60|
.______________________________________________________________________
.__________ _______________________________.
|Վարժու- | |Գնահատման բալերը ըստ |Տարի- |
|թյուն | |ցուցանիշների |քային |
| | |_______________________|խմբեր |
| | | 11 | 10 | 9 | 8 | |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ձգումներ | | 9 | 8 | 7 | 6 | 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|10-ակի | | | | | | |
|ցատկ | |24.20|24.00|23.80|23.60| 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք 60 մ| | 8.5 | 8.6 | 8.7 | 8.8 | 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք | | | | | | |
|2000մ | | 9.15| 9.20| 9.25| 9.30| 1 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք | | | | | | |
|1000 մ | | 4.35| 4.40| 4.45| 4.50| 2-3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ռոմբերգի | | | | | | |
|դիրք | | 14 | 12 | 10 | 8 | 1-3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ձգումներ | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | |
|տարիքի) | | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք 60 մ| | | | | | |
|(ըստ | | | | | | |
|տարիքի) | | 9.3 | 9.4 | 9.5 | 9.6 | 3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Եռացատկ | | 6.50| 6.40| 6.30| 6.20| 3 |
.__________ _______________________________.
4. Սույն նորմերի 3-րդ կետով նախատեսված ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները հանձնելու դեպքում «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն, ըստ տարիքային խմբերի, գնահատվում է հետևյալ կերպ`
1) առաջին տարիքային խումբ` 16-ից 29 տարեկան` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր- 2 (անբավարար)
2) երկրորդ տարիքային խումբ` 30-ից 35 տարեկան` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր- 2 (անբավարար)
3) երրորդ տարիքային խումբ` 36-ից և բարձր տարիքի` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր- 2 (անբավարար):
Ընդ որում պարտադիր է 5 ձևերի հանձնումը` 8 միավորով:
5. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող իգական սեռի թեկնածուները ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվներից պետք է հանձնեն հետևյալ վարժությունները` համաձայն աղյուսակ 2 -ի:
Աղյուսակ N 2
.________________________________________________.
|Վարժության անվանումը |Գնահատման բալերը|Տարիքային|
| |ըստ ցուցանիշների|խումբ |
| |________________| |
| | 5 | 4 | 3 | |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Հրում հատակից | 10 | 7 | 4 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Վազք 60 մ |10.5| 11.0| 11.5| 1-2 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Հեռացատկ թափավազք |3.50| 3 | 2.5 | 1-2 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Համալիր վարժություն | 20 | 15 | 10 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Ռոմբերգի դիրք | 25 | 18 | 6 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Վազք 60մ ըստ տարիքի |11.0| 11.5| 12.0| 3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Տեղից հեռացատկ |1.40| 1.60| 1.80| 3 |
.________________________________________________.
6. Սույն նորմերի 5-րդ կետով նախատեսված ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները հանձնելու դեպքում «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող իգական սեռի թեկնածուն, ըստ տարիքային խմբերի, գնահատվում է հետևյալ կերպ`
1) առաջին տարիքային խումբ` 16-ից 29 տարեկան` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ)., 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար)
2) երկրորդ տարիքային խումբ` 30-ից 35 տարեկան` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ)., 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար)
3) երրորդ տարիքային խումբ` 36 և բարձր տարիքի` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ), 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար): Ընդ որում պարտադիր է 5 ձևերի հանձնումը` 3 միավորով: Վարժությունների 5 ձևերից որևէ ձև չհանձնելու դեպքում համարվում է անբավարար գնահատված:
7. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները:
8. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել:
9. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն պետք է կարողանա ցուցաբերել Առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում ըստ տարիքային խմբերի և մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքներով տուժածին.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
10. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
14) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
15) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
11. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) կիրառել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
12. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
13. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա:
14. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Հրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող գործոնները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
15. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Հրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական մրջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
16. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Հանքափրկարարական պատրաստության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ստորգետնյա հանքափրկարարական ծառայության կանոնադրության, կանոնակարգերի, շնչադիմակավորների տակտիկա - տեխնիկական պատրաստականության ուղեցույցի և ծառայությունը կանոնակարգող այլ հրահանգների պահանջները.
2) հանքափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
3) ջոկի կազմում «Տագնապ» ազդանշանով վթարի վայր մեկնելու և հանք իջնելու նախապատրաստության պահանջները.
4) ջոկի կազմում շարժումը հանքի փորվածքներով (նեղ, ուղղահայաց, խիստ թեք).
5) հանքափրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող հիմնական գործիքների, սարքավորումների և այլ տեխնիկական միջոցների տվյալները, խնամքը.
6) թթվածնային մեկուսիչ շնչադիմակների, ինքնափրկիչների տեխնիկական տվյալները, աշխատանքի սկզբունքները.
7) հանքերի և լեռնային փորվածքների առանձնահատկությունները և հնարավոր վտանգավոր երևույթները.
8) ստորգետնյա փորվածքներում և խորշերում այրմանը նպաստող գործոնները.
9) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
10) հրդեհաշիջման սկզբնական միջոցները և նրանց օգտագործումը.
11) հանքափրկարարական աշխատանքների կատարման և հրդեհաշիջման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
12) ստորգետնյա հանքի օդի բաղադրությանը ներկայացվող պահանջները:
17. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Հանքափրկարարական պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հանքափրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված շնչառական ապարատներով (շնչադիմակներ, ինքնափրկիչներ), սարքավորումներով և տեխնիկական այլ միջոցներով.
2) հանքափրկարար ջոկի կազմում կատարել փրկարարական աշխատանքներ շնչառության համար ոչ պիտանի միջավայրում.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) աշխատել սկզբնական հրդեհաշիջման միջոցներով.
5) տարբերակել հանքում վթարային ազդանշանների հաղորդման ձևերը.
6) տուժածներին դուրս բերել ստորգետնյա փորվածքներից և խոցված տարածքներից.
7) «Տագնապ» ազդանշանով մեկնել վթարի վայր և կատարել բոլոր նախապատրաստական աշխատանքները` հանք իջնելու համար:
18.»Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է`
1) գիտենա ցուցաբերել օգնություն փրկարարական կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում աղետի ենթարկված մարդկանց.
2) գիտենա խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները.
3) պատրաստ պահել լողամիջոցներն ու փրկարարական հանդերձանքը հրատապ գործողություններ իրականացնելու համար:
19. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարարական միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավել:
20. «Փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից բացի սույն նորմերի 19-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի նորմատիվներ, համաձայն աղյուսակ 3-ի`
Աղյուսակ N 3
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
21. Սույն նորմերի 20-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
22. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստանալու համար թեկնածուն պետք է հանձնի «երրորդ կարգի» փրկարարի`
1) ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները.
2) տեսական և գործնական քննություններն` ըստ ընտրած փրկարարական մասնագիտության` ընդհանուր պրոֆիլի փրկարար, լեռնափրկարար, ջրափրկարար, հրշեջ-փրկարար` համաձայն նորմատիվային պահանջների:
23. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն պետք է հանձնի ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվներ` համաձայն աղյուսակ 4-ի:
Աղյուսակ N 4
.______________________________________________________________________
|Վարժու- |Չափ- |Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուն |ման | |
| |միա- |_____________________________________________________|
| |վոր | 20 | 19 | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ձգումներ |հատ | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|10-ակի |մետր | | | | | | | | | |
|ցատկ | |26.00|25.80|25.60|25.40|25.20|25.00|24.80|24.60|24.40|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք 60մ |վրկ. | 7.6 | 7.7 | 7.8 | 7.9 | 8.0 | 8.1 | 8.2 | 8.3 | 8.4 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք |րոպե,| | | | | | | | | |
|2000 մ |վրկ. | 8.30| 8.35| 8.40| 8.45| 8.50| 8.55| 9.00| 9.05| 9.10|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք | րոպե| 3.50| 3.55| 4 | 4.05| 4.10| 4.15| 4.20| 4.25| 4.30|
|1000 մ | վրկ.| | | | | | | | | |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ռոմբերգի |վրկ. | 32 | 30 | 28 | 26 | 24 | 22 | 20 | 18 | 16 |
|դիրք | | | | | | | | | | |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ձգումներ |հատ | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 |
|(ըստ | | | | | | | | | | |
|տարիքի) | | | | | | | | | | |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք 60մ |վրկ. | 8.4 | 8.5 | 8.6 | 8.7 | 8.8 | 8.9 | 9.0 | 9.1 | 9.2 |
|(ըստ | | | | | | | | | | |
|տարիքի) | | | | | | | | | | |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Եռացատկ |մետր | 7.40| 7.30| 7.20| 7.10| 7 | 6.90| 6.80| 6.70| 6.60|
.______________________________________________________________________
.__________ _______________________________.
|Վարժու- | |Գնահատման բալերը ըստ |Տարի- |
|թյուն | |ցուցանիշների |քային |
| | |_______________________|խմբեր |
| | | 11 | 10 | 9 | 8 | |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ձգումներ | | 9 | 8 | 7 | 6 | 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|10-ակի | | | | | | |
|ցատկ | |24.20|24.00|23.80|23.60| 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք 60մ | | 8.5 | 8.6 | 8.7 | 8.8 | 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք | | | | | | |
|2000 մ | | 9.15| 9.20|9.25 | 9.30| 1 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք | | | | | | |
|1000 մ | | 4.35| 4.40| 4.45| 4.50| 2-3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ռոմբերգի | | | | | | |
|դիրք | | 14 | 12 | 10 | 8 | 1-3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ձգումներ | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | |
|տարիքի) | | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք 60մ | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | |
|տարիքի) | | 9.3 | 9.4 | 9.5 | 9.6 | 3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Եռացատկ | | 6.50| 6.40| 6.30| 6.20| 3 |
.__________ _______________________________.
24. Սույն նորմերի 23-րդ կետով նախատեսված ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները հանձնելու դեպքում` «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն, ըստ տարիքային խմբերի, գնահատվում է հետևյալ կերպ`
1) առաջին տարիքային խումբ` 16-ից 29 տարեկան` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր-2 (անբավարար)
2) երկրորդ տարիքային խումբ` 30-ից 35 տարեկան` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր-2 (անբավարար)
3) երրորդ տարիքային խումբ` 36-ից և բարձր տարիքի` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր-2 (անբավարար):
Ընդ որում պարտադիր է 5 ձևերի հանձնումը` 8 միավորով:
25. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող իգական սեռի թեկնածուն պետք է հանձնի ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվներ` համաձայն աղյուսակ 5-ի:
Աղյուսակ N 5
.________________________________________________.
|Վարժության անվանումը |Գնահատման բալերը|Տարիքային|
| |ըստ ցուցանիշների|խումբ |
| |________________| |
| | 5 | 4 | 3 | |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Հրում հատակից | 10 | 7 | 4 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Վազք 60 մ |10.5| 11.0| 11.5| 1-2 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Հեռացատկ թափավազք |3.50| 3 | 2.5 | 1-2 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Համալիր վարժություն | 20 | 15 | 10 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Ռոմբերգի դիրք | 25 | 18 | 6 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Վազք 60մ ըստ տարիքի |11.0| 11.5| 12.0| 3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Տեղից հեռացատկ |1.40| 1.60| 1.80| 3 |
.________________________________________________.
26. Սույն նորմերի 25-րդ կետերով նախատեսված ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները հանձնելու դեպքում` «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող իգական սեռի թեկնածուն, ըստ տարիքային խմբերի, գնահատվում է հետևյալ կերպ`
1) առաջին տարիքային խումբ` 16-ից 29 տարեկան` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ), 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար)
2) երկրորդ տարիքային խումբ` 30-ից 35 տարեկան` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ), 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար)
3) երրորդ տարիքային խումբ` 36 և բարձր տարիքի` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ), 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար):
Ընդ որում պարտադիր է 5 ձևերի հանձնումը` 3 միավորով: Վարժությունների 5 ձևերից որևէ ձև չհանձնելու դեպքում համարվում է անբավարար գնահատված:
27. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող գործոնները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը.
7) փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասի նախապատրաստման կարգը.
8) շնչառական ապարատների օգտագործման կարգը.
9) հետախուզության անցկացման կարգը և պահանջները.
10) 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ հրշեջ-փրկարարների պարտականությունները.
11) վարորդի պարտականությունները.
12) արդյունաբերական և քիմիական վտանգավոր օբյեկտներում հրդեհաշիջման աշխատանքների կատարման կարգը.
13) հրդեհաշիջման աշխատանքների առանձնահատկությունները և անվտանգության կանոնները:
28. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական մրջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ.
5) կատարել 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ հրշեջ-փրկարարների պարտականությունները` բացազատման և հրդեհաշիջման ժամանակ.
6) հրդեհաշիջման աշխատանքների ժամանակ գործածել հրշեջ տեխզինվածությունը և մեխանիզացիայի միջոցները.
7) հրդեհաշիջման աշխատանքների ժամանակ կիրառել մարդկանց փրկման և ինքնափրկման հնարքներն ու միջոցները.
8) շնչելու համար ոչ պիտանի միջավայրում աշխատել շնչառական ապարատներով և պահպանել անվտանգության տեխնիկայի կանոնները.
9) օղակի կազմում կատարել հրդեհի հետախուզման աշխատանքներ.
10) արդյունաբերական և քիմիական վտանգավոր օբյեկտներում կատարել հրդեհաշիջման աշխատանքներ.
11) կատարել հատուկ բարդության պայմաններում հրդեհաշիջման աշխատանքներ` պահպանելով անվտանգության կանոնները:
29. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման ու օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
14) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
15) ժամանակակից խոցման միջոցներից պաշտպանության ձևերը.
16) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
30. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) կիրառել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված սարքավորումներով և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանում վտանգավոր տարածքներից:
31. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները:
32. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել:
33. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
34. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
35. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա:
36. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում աղետի ենթարկված մարդկանց:
2) խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները.
37. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
38. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից բացի սույն նորմերի 37-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի նորմատիվներ, համաձայն աղյուսակ 6-ի`
Աղյուսակ N 6
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
39. Սույն նորմերի 38-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
40. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման ու օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
14) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
15) ժամանակակից խոցման միջոցներից պաշտպանության ձևերը.
16) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը.
18) արտակարգ իրավիճակների առաջացման պատճառները և հիմնական բնութագրերը:
19) քաղաքների, արդյունաբերական օբյեկտների կոմունալ-էներգետիկ ցանցերի համառոտ բնութագրերը և նրանցում արտակարգ իրավիճակների առաջացման հիմնական պատճառները.
20) կառույցների և շինությունների փլուզման հիմնական պատճառները.
21) վթարների և փլուզումների բնութագրերը աղետի գոտում.
22) արտակարգ իրավիճակներում գործածվող վթարափրկարարական միջոցների սպասարկման նորմատիվային փաստաթղթերի պահանջները.
23) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները և կառուցվածքը.
24) փրկարարական միջոցների հիմնական անսարքությունները և նրանց վերացման կարգը.
25) փրկարարական տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների ընթացիկ վերանորոգման ու տեխնիկական սպասարկման կարգը.
26) որոնողափրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող սարքավորումները, հարմարանքները, գործիքները, տեխնիկան և մեքենաները, նրանց նշանակությունը, տեխնիկական տվյալները, օգտագործման կարգը և հնարավորությունները.
27) կառույցների և շինությունների փլուզման գոտիներում փրկարարին վթարափրկարարական աշխատանքներ կատարելու թույլտվություն ստանալու և անվտանգության պահպանման պայմանները.
28) տեղագրության և քարտեզագրության հիմունքները:
41. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) կիրառել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված սարքավորումներով և ձեռքի տակ եղած միջոցներով:
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանում վտանգավոր տարածքներից.
11) որոնողափրկարարական աշխատանքներ կատարել վթարափրկարարական սարքավորումներով և գործիքներով.
12) ստացիոնար և դաշտային պայմաններում կատարել վթարափրկարարական սարքավորումների, գործիքների սպասարկում և ընթացիկ վերանորոգում.
13) ստուգել և նախապատրաստել անհատական պաշտպանության միջոցները:
14) նախապատրաստել աշխատանքային տեղամասը և ընտրել աշխատանքի անվտանգ մեթոդներ.
15) կազմակերպել ապահովման և ինքնաապահովման կետեր.
16) անվտանգության միջոցառումներ ձեռնարկել վնասված և փլուզված շենքերում ու շինություններում հետախուզական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
17) դուրս բերել տուժածներին փլվածքներից, խորշերից, բարձրադիր հարկերից.
18) օգտվել տեղագրական քարտեզներից:
42. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
43. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա:
44. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների, առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները:
45. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել:
46. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
47. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
48. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական մրջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
49. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարարական կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում աղետի ենթարկված մարդկանց.
2) խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները:
50. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
51. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից բացի սույն նորմերի 50-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ համաձայն աղյուսակ 7-ի`
Աղյուսակ N 7
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
52. Սույն նորմերի 51-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
53. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը.
13) լեռնային ռելիեֆի և քարանձավների հիմնական էլեմենտները.
14) լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ գործածվող հիմնական տերմինները.
15) մարդու օրգանիզմի վրա ազդող բնական երևույթները.
16) եղանակային պայմանների փոփոխության նշանները.
17) քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման պատճառները.
18) քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման ժամանակ տուժածների որոնման ձևերը.
19) սառցե և ժայռային ճեղքերից, քարանձավներից, ձնահյուսերից տուժածների դուրսբերման և տեղափոխման ձևերը.
20) լեռներում և քարանձավներում գործելու անվտանգության կանոնները.
21) խմբային, անհատական լեռնափրկարարական գույքի տեսակները:
54. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա.
8) իրականացնել որոնողափրկարարական աշխատանքներ քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների հետևանքների վերացման ժամանակ.
9) օգտագործել լեռնափրկարարական հանդերձանք և գույք.
10) տեղաշարժվել քարանձավներում.
11) կազմակերպել խմբակային ապահովում և ինքնաապահովում.
12) կատարել վայրէջք ինքնարձակումով.
13) կողմնորոշվել տեղանքում, քարանձավներում.
14) արագ հարմարվել էքստրեմալ իրավիճակներին.
15) գործածել կենսաապահովման և գոյատևման հմտությունները.
16) քաղաքային պայմաններում` բարձրությունների վրա փրկարարական աշխատանքներ կատարել.
17) կատարել անցումներ ձորակների և գետերի վրայով:
55. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և գործածման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տակտիկատեխնիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների գործածման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման ձևերը.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
14) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
15) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
56. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) օգտագործել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված սարքավորումներով և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
57. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխման մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները:
58. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել:
59. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
60. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
61. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական մրջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
62. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարարական կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում աղետի ենթարկված մարդկանց.
2) խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու, քարշելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները:
63. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
64. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից, բացի սույն նորմերի 63-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ, համաձայն Աղյուսակ 8-ի`
Աղյուսակ N 8
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
65. Սույն նորմերի 64-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
66. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում աղետի ենթարկված մարդկանց.
2) խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները.
3) ջրասուզական աշխատանքների ժամանակ տեխնիկայի պահպանման և անվտանգության կանոնները.
4) ջրափրկարարական աշխատանքների ժամանակ փրկարար կայանների ու կետերի ջրասուզական գույքի ու հանդերձանքի օգտագործման և շահագործման տեխնիկական կանոնները.
5) ջրի և սառույցի վրա, ջրավարարումների ժամանակ դժբախտ պատահարների դեպքերը կանխելու և նախատեսված նախապատրաստական աշխատանքների կատարումն ապահովելու` ըստ փրկարար-2 և փրկարար-3 խնդիրների, ինչպես նաև խեղդվողին փրկելու մեթոդները, առաջին բուժօգնության կազմակերպումը.
67. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) կատարել ջրասուզական հանդերձանքների ստուգումը` օգտագործման, ջրասուզական աշխատանքների կատարման ձևերը.
4) կատարել խեղդվողին փրկելու, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս բերելու ձևերը և մեթոդները.
5) կատարել ջրասուզական ուսումնա-մարզական սուզումներ` /հոկտեմբեր-ապրիլ/ ամիսներին` 7 սուզում ամսվա ընթացքում` մինչև 20-ական րոպե տևողությամբ, /մայիս-հոկտեմբեր/ ամիսներին` 12 սուզում ամսվա ընթացքում` 30-ական րոպե տևողությամբ.
6) պահպանել ֆիզիկական կոփվածությունը և պատրաստականությունը.
7) արտակարգ իրավիճակների դեպքում կատարել փրկարարական կայանի պետի` բնակչության կյանքի անվտանգության ապահովմանն ուղղված բոլոր հանձնարարությունները.
8) կատարել սուզումներ ջրասուզական օդաբալոններով, սուզումներից հետո օդաբալոնների ստուգում և լիցքավորում.
9) կատարել օգտագործված ջրասուզական վերնահագուստները և տաք ներքնահագուստները ախտորոշելու, ստուգելու և չորացնելու աշխատանքներ.
10) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
68. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է հանձնի հետևյալ նորմատիվները`
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
69. Սույն նորմերի 68-րդ կետում նշված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
70. Եթե ջրափրկարարն ունի 2-ից 3 տարի աշխատանքային փորձ, ինչպես նաև 300 ժամ ստորջրյա սուզումներ` նրան իրավունք է վերապահվում դիմելու որակավորման հանձնաժողովին` 3-րդ կարգից 2-րդ կարգ ստանալու համար:
71. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) օդային, ջրային և ցամաքային տրանսպորտի հետ աշխատանքի մեթոդները.
14) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
15) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
16) ժամանակակից խոցման միջոցներից պաշտպանության ձևերը.
17) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
72. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանում վտանգավոր տարածքներից:
73. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների, առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
74. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել:
75. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) թունավորումների դեպքում.
10) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
11) շոկային իրավիճակների դեպքում:
76. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
77. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրությունների վրա.
78. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
79. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական մրջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
80. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հանքափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ստորգետնյա հանքափրկարարական ծառայության կանոնադրության, կանոնակարգերի, շնչադիմակավորների տակտիկատեխնիկական պատրաստականության ուղեցույցի և ծառայությունը կանոնակարգող այլ հրահանգների պահանջները.
2) հանքափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
3) ջոկի կազմում «Տագնապ» ազդանշանով վթարի վայր մեկնման և հանք իջնելու նախապատրաստության պահանջները.
4) ջոկի կազմում շարժումը հանքի փորվածքներով / նեղ, ուղղահայաց, խիստ թեք/.
5) հանքափրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող հիմնական գործիքների, սարքավորումների և այլ տեխնիկական միջոցների տվյալները, խնամքը.
6) թթվածնային մեկուսիչ շնչադիմակների, ինքնափրկիչների տեխնիկական տվյալները, աշխատանքային սկզբունքները.
7) հանքի և լեռնային փորվածքների առանձնահատկությունները և հնարավոր վտանգավոր երևույթները.
8) ստորգետնյա փորվածքներում և խորշերում այրմանը նպաստող գործոնները.
9) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
10) հրդեհաշիջման սկզբնական միջոցները և նրանց օգտագործումը.
11) հանքափրկարարական աշխատանքների կատարման և հրդեհաշիջման ժամանակ անվտանգության պահպանման կանոնները.
12) ստորգետնյա հանքի օդի բաղադրությանը ներկայացվող պահանջները.
13) հանքափրկարարական տեխնիկայի և տեխզինվածության շահագործման կարգը.
14) շնչադիմակների և ինքնափրկիչների օգտագործման կանոնները և կարգը.
15) մարտական հաշվարկում գտնվող տեխզինվածության կառուցվածքն ու նրանց տակտիկատեխնիկական առանձնահատկությունները.
16) թթվածնային բալոնների տեխնիկական բնութագիրը, անձնագրային տվյալները, տեղափոխման կարգը և նրանց հետ աշխատելու կանոնները.
17) հանքի ստորգետնյա փորվածքներում հրդեհաշիջման աշխատանքների առանձնահատկություններն ու ձևերը.
18) ջոկի կազմում հետախուզության անցկացման կարգն ու պահանջները.
19) 1-ին, 2-րդ, 3-րդ համարի հանքափրկարարների պարտականությունները.
20) ջոկի օպերատիվ մեքենայի վարորդի պարտականությունները.
21) հանքում վթարային ազդանշանների հաղորդման ձևերը.
22) սպասարկվող հանքի տեխնիկական և կառուցվածքային բնութագիրը.
23) ստորգետնյա լեռնային փորվածքների առանձնահատկությունները:
81. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հանքափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հանքափրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված շնչառական ապարատներով /շնչադիմակներ, ինքնափրկիչներ/, սարքավորումներով և տեխնիկական այլ միջոցներով.
2) հանքափրկարար ջոկի կազմում կատարել փրկարարական աշխատանքներ շնչառության համար ոչ պիտանի մթնոլորտում.
3) օգտվել տեխզինվածությունում գտնվող կապի միջոցներից.
4) ստորգետնյա հանքուղիներում և փորվածքներում պահպանել անվտանգության կանոնները.
5) հիշել ստորգետնյա փորվածքներով անցած ճանապարհը և գոյություն ունեցող խոչընդոտները.
6) աշխատել սկզբնական հրդեհաշիջման միջոցներով.
7) տարբերակել հանքում վթարային ազդանշանների հաղորդման ձևերը.
8) տուժածներին դուրս բերել ստորգետնյա փորվածքներից և խոցված տարածքներից:
9) «Տագնապ» ազդանշանով մեկնել վթարի վայր և կատարել բոլոր նախապատրաստական աշխատանքները հանք իջնելու համար.
10) ինքնուրույն ստուգել, քանդել, հավաքել և վերալիցքավորել մարտական հաշվարկում գտնվող շնչադիմակները և մյուս շնչառական ապարատները.
11) կատարել շնչադիմակի մարտական ստուգում.
12) հանքափրկարար ջոկի կազմում կատարել փրկարարական աշխատանքներ շնչառության համար ոչ պիտանի մթնոլորտում սահմանափակ տեսողության և օդի բարձր ու ցածր ջերմաստիճանի միջավայրում.
13) ինքնուրույն և ճիշտ օգտագործել փրկարարական հանդերձանքը, կապի միջոցները, կատարել հրդեհաշիջման աշխատանքներ.
14) օգտվել օդի բաղադրությունը որոշող սարքերից.
15) սարքին և մարտական վիճակում պահել իրեն ամրակցված բոլոր սարքավորումներն ու գործիքները.
16) քանդված փորվածքներով առաջ գնալուց օգտագործել բոլոր հնարավոր միջոցները տուժածին շուտ մոտենալու և օգնություն ցույց տալու համար.
17) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
18) կատարել փլվածքների մաքրում, ամրակապում և այլ հանքափրկարար աշխատանքներ.
19) պահպանել տեխնիկայի անվտանգության կանոնները` թթվածնային բալոնների հետ աշխատելիս.
20) կատարել շնչադիմակով և ինքնափրկիչով աշխատաժամի հաշվարկը:
82. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
21) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
83. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում.
84. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և գործածման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տակտիկատեխնիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների գործածման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
14) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
15) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
85. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) կողմնորշվել ստեղծված իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված սարքավորումներով և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
86. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների, առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները:
87. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել:
88. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
89. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
90. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական մրջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
91. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է`
1) գիտենա`
ա. ցուցաբերել օգնություն փրկարարական կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում օգնության կարիք ունեցող մարդկանց.
բ. խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները.
գ. որ ջրափրկարարը կրում է պատասխանատվություն` փրկարարական կետի կողմից հսկվող լողատարածքներում, մարդկանց կյանքի անվտանգության համար.
2) պատրաստ պահել լողամիջոցներն ու փրկարարական հանդերձանքը` հրատապ գործողություններ իրականացնելու համար:
92. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
93. «Երրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից, բացի սույն նորմերի 92-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ, համաձայն Աղյուսակ 9-ի`
Աղյուսակ N 9
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
94. Սույն նորմերի 93-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
95. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստանալու համար թեկնածուն պետք է`
1) հանձնի «երկրորդ կարգի փրկարարին» ներկայացվող ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները.
2) տեսական և գործնական քննություններ` ըստ ընտրած փրկարարական մասնագիտության` ընդհանուր պրոֆիլի փրկարար, լեռնափրկարար, ջրափրկարար, հրշեջ-փրկարար` համաձայն նորմատիվային պահանջների:
96. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն պետք է հանձնի ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները` համաձայն աղյուսակ 10-ի:
Աղյուսակ N 10
.______________________________________________________________________
|Վարժու- |Չափ- |Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուն |ման | |
| |միա- |_____________________________________________________|
| |վոր | 20 | 19 | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ձգումներ |հատ | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|10-ակի | | | | | | | | | | |
|ցատկ |մետր |26.00|25.80|25.60|25.40|25.20|25.00|24.80|24.60|24.40|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք 60 մ|վրկ. | 7.6 | 7.7 | 7.8 | 7.9 | 8.0 | 8.1 | 8.2 | 8.3 | 8.4 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք |րոպե,| | | | | | | | | |
|2000մ |վրկ. | 8.30| 8.35| 8.40| 8.45| 8.50| 8.55| 9.00| 9.05| 9.10|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք |րոպե,| | | | | | | | | |
|1000 մ |վրկ. | 3.50| 3.55| 4 | 4.05| 4.10| 4.15| 4.20| 4.25| 4.30|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ռոմբերգի |վրկ. | | | | | | | | | |
|դիրք | | 32 | 30 | 28 | 26 | 24 | 22 | 20 | 18 | 16 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ձգումներ |հատ | | | | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | | | | | |
|տարիքի) | | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք 60 մ|վրկ. | | | | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | | | | | |
|տարիքի) | | 8.4 | 8.5 | 8.6 | 8.7 | 8.8 | 8.9 | 9.0 | 9.1 | 9.2 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Եռացատկ |մետր | 7.40| 7.30| 7.20| 7.10| 7 | 6.90| 6.80| 6.70| 6.60|
.______________________________________________________________________
.__________ _______________________________.
|Վարժու- | |Գնահատման բալերը ըստ |Տարի- |
|թյուն | |ցուցանիշների |քային |
| | |_______________________|խմբեր |
| | | 11 | 10 | 9 | 8 | |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ձգումներ | | 9 | 8 | 7 | 6 | 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|10-ակի | | | | | | |
|ցատկ | |24.20|24.00|23.80|23.60| 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք 60 մ| | 8.5 | 8.6 | 8.7 | 8.8 | 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք | | | | | | |
|2000մ | | 9.15| 9.20| 9.25| 9.30| 1 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք | | | | | | |
|1000 մ | | 4.35| 4.40| 4.45| 4.50| 2-3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ռոմբերգի | | | | | | |
|դիրք | | 14 | 12 | 10 | 8 | 1-3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ձգումներ | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | |
|տարիքի) | | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք 60 մ| | | | | | |
|(ըստ | | | | | | |
|տարիքի) | | 9.3 | 9.4 | 9.5 | 9.6 | 3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Եռացատկ | | 6.50| 6.40| 6.30| 6.20| 3 |
.__________ _______________________________.
97. Սույն նորմերի 96-րդ կետով նախատեսված ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները հանձնելու դեպքում «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն, ըստ տարիքային խմբերի, գնահատվում է հետևյալ կերպ`
1) առաջին տարիքային խումբ` 16-ից 29 տարեկան` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր-2 (անբավարար)
2) երկրորդ տարիքային խումբ` 30-ից 35 տարեկան` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր-2 (անբավարար)
3) երրորդ տարիքային խումբ` 36-ից և բարձր տարիքի` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր-2 (անբավարար): Ընդ որում պարտադիր է 5 ձևերի հանձնումը` 8 միավորով:
98. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող իգական սեռի թեկնածուները ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվներից պետք է հանձնեն հետևյալ վարժությունները` համաձայն աղյուսակ 11-ի:
Աղյուսակ N 11
.________________________________________________.
|Վարժության անվանումը |Գնահատման բալերը|Տարիքային|
| |ըստ ցուցանիշների|խումբ |
| |________________| |
| | 5 | 4 | 3 | |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Հրում հատակից | 10 | 7 | 4 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Վազք 60 մ |10.5| 11.0| 11.5| 1-2 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Հեռացատկ թափավազք |3.50| 3 | 2.5 | 1-2 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Համալիր վարժություն | 20 | 15 | 10 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Ռոմբերգի դիրք | 25 | 18 | 6 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Վազք 60մ ըստ տարիքի |11.0| 11.5| 12.0| 3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Տեղից հեռացատկ |1.40| 1.60| 1.80| 3 |
.________________________________________________.
99. Սույն նորմերի 98-րդ կետով նախատեսված ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները հանձնելու դեպքում «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող իգական սեռի թեկնածուն, ըստ տարիքային խմբերի, գնահատվում է հետևյալ կերպ`
1) առաջին տարիքային խումբ` 16-ից 29 տարեկան` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ)., 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար)
2) երկրորդ տարիքային խումբ` 30-ից 35 տարեկան` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ)., 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար)
3) երրորդ տարիքային խումբ` 36 և բարձր տարիքի` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ)., 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար) Ընդ որում պարտադիր է 5 ձևերի հանձնումը` 3 միավորով: Վարժությունների 5 ձևերից որևէ ձև չհանձնելու դեպքում համարվում է անբավարար գնահատված:
100. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը.
7) փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասի նախապատրաստման կարգը.
8) շնչառական ապարատների գործածման կարգը.
9) հետախուզության անցկացման կարգը և ներկայացվող պահանջները.
10) 1-ին, 2-րդ, 3-րդև 4-րդ հրշեջ-փրկարարների պարտականությունները.
11) վարորդի պարտականությունները.
12) արդյունաբերական և քիմիական վտանգավոր օբյեկտներում հրդեհաշիջման աշխատանքների կատարման կարգը.
13) հրդեհաշիջման աշխատանքների առանձնահատկությունները և անվտանգության կանոնները.
14) այրվող, պայթյունավտանգ և դյուրավառ նյութերի, հեղուկների հրդեհավտանգավորության ցուցանիշները.
15) հրշեջ տեխզինվածությունը, նրանց կիրառման և պահպանման կարգը.
16) հրշեջ տեխնիկայի, տեխզինվածության և սարքավորումների զննման ու փորձարկման կարգը.
17) բարձր ջերմաստիճանի ազդեցությունը շինարարական նյութերի և ինժեներական կոնստրուկցիաների վրա:
101. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ.
5) նախապատրաստել փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասը.
6) կատարել 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ հրշեջ-փրկարարների պարտականությունները` բացազատման և հրդեհաշիջման ժամանակ.
7) հրդեհի ժամանակ գործածել հրշեջ տեխզինվածությունը և մեխանիզացիայի միջոցները.
8) հրդեհի ժամանակ կիրառել մարդկանց փրկման և ինքնափրկման հնարքներն ու միջոցները.
9) շնչառական ապարատներով աշխատել շնչելու համար ոչ պիտանի միջավայրում և պահպանել անվտանգության տեխնիկայի կանոնները.
10) օղակի կազմում կատարել հրդեհի հետախուզման աշխատանքներ.
11) արդյունաբերական և քիմիական վտանգավոր օբյեկտներում կատարել հրդեհաշիջման աշխատանքներ.
12) կատարել հրդեհաշիջման աշխատանքներ հատուկ բարդության պայմաններում` պահպանելով անվտանգության կանոնները.
13) կատարել ճնշումային հրշեջ փողրակների, ձեռքի հրշեջ սանդուղքների, փրկիչ-պարանների փորձարկումները.
14) կազմակերպել հակածխային ծառայության անվտանգության հսկիչ անցագրային կետի աշխատանքները.
15) կատարել շնչառական ապարատով աշխատաժամանակի հաշվարկը.
16) հրդեհի վայրում կազմակերպել հետախուզման աշխատանքներ.
17) ըստ այրվող նյութերի տեսակների ճիշտ ընտրել և կիրառել հրդեհաշիջման նյութերը:
102. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) ուժեղ ներգործող թունավոր նյութերի տեսակները, դրանց ազդեցության ձևերը և վտանգավոր չափաբաժինները.
10) կապի և ազդարարման միջոցների գործածման կանոնները.
11) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
12) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
13) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
14) օդային, ջրային և ցամաքային տրանսպորտի հետ աշխատանքի մեթոդները.
15) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
16) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
17) հրդեհների մարման մեթոդները և հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
18) ժամանակակից խոցման միջոցներից պաշտպանության ձևերը.
19) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
103. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված սարքավորումներով և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն.
9) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
10) կողմնորոշվել տեղանքում.
11) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
104. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխման մեթոդները ու ձևերը.
13) թունավորումների, առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերության ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
105. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
5) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
6) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
7) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
8) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
9) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
106. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
107. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
108. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ` բարձրությունների վրա.
109. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում աղետի ենթարկված մարդկանց.
2) գիտենալ խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները:
110. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
4) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
5) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
111. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից բացի սույն նորմերի 110-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ, համաձայն աղյուսակ 12-ի`
Աղյուսակ N 12
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
112. Սույն նորմերի 111-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
113. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները:
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) ուժեղ ներգործող թունավոր նյութերի տեսակները, դրանց ազդեցության ձևերը և վտանգավոր չափաբաժինները.
10) կապի և ազդարարման միջոցների գործածման կանոնները.
11) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
12) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
13) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
14) օդային, ջրային և ցամաքային տրանսպորտի հետ աշխատանքի մեթոդները.
15) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
16) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
17) հրդեհների մարման մեթոդները և հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
18) ժամանակակից խոցման միջոցներից պաշտպանության ձևերը.
19) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը.
20) արտակարգ իրավիճակների առաջացման պատճառները և հիմնական բնութագրերը.
21) ճանապարհատրանսպորտային պատահարների առաջացման հիմնական պատճառները.
22) քաղաքների, արդյունաբերական օբյեկտների կոմունալ-էներգետիկ ցանցերի համառոտ բնութագրերը և նրանցում արտակարգ իրավիճակների առաջացման հիմնական պատճառները.
23) կառույցների և շինությունների փլուզման հիմնական պատճառները.
24) վթարների և փլուզումների բնութագրերը աղետի գոտում.
25) արտակարգ իրավիճակներում գործածվող վթարափրկարարական միջոցների սպասարկման նորմատիվային փաստաթղթերի պահանջները.
26) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները և կառուցվածքը.
27) վթարափրկարարական միջոցների հիմնական անսարքությունները և նրանց վերացման կարգը.
28) վթարափրկարարական սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի ընթացիկ վերանորոգման և տեխնիկական սպասարկման կարգը.
29) որոնողափրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող սարքավորումները, հարմարանքները, գործիքները, տեխնիկան և մեքենաները, նրանց նշանակությունը, տեխնիկան տվյալները, օգտագործման կարգը և հնարավորությունները.
30) կառույցների և շինությունների փլուզման գոտիներում փրկարարին վթարափրկարարական աշխատանքներ կատարելու թույլտվության և անվտանգության պահպանման պայմանները.
31) տեղագրության և քարտեզագրության հիմունքները.
32) ջրհեղեղների տեսակները և առաջացման պատճառները.
33) ջրհեղեղների ժամանակ առաջացող վտանգավոր իրավիճակները.
34) քիմիական, ռադիոակտիվ և կենսաբանական աղտոտվածության աղբյուրները, նրանց համառոտ բնութագրերը.
35) խոցման հնարավոր գործոնները քիմիական վտանգավոր և միջուկային էներգիա օգտագործող օբյեկտների վթարների ժամանակ.
36) քիմիական վտանգավոր նյութերի «խտություն» և «վտանգավոր չափաբաժին» հասկացությունները.
37) քիմիական, ռադիոակտիվ և կենսաբանական աղտոտվածության տարածքներում փրկարարական հանդերձանքին ներկայացվող պահանջները.
38) քիմիական, ռադիոակտիվ և կենսաբանական աղտոտվածության տարածքներում պաշտպանական և տեխնիկական միջոցների վնասման դեպքում գործելու կարգը.
39) քիմիական, ռադիոակտիվ և կենսաբանական աղտոտվածության տարածքներում անվտանգության ընդհանուր պահանջները.
40) խոցման նշանների առանձնահատկությունները ըստ քիմիական, ռադիոակտիվ վթարի և կենսաբանական վարակի զարգացման փուլերի:
114. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն.
9) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
10) կողմնորոշվել տեղանքում.
11) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից.
12) որոնողափրկարարական աշխատանքներ կատարել վթարափրկարարական սարքավորումներով և գործիքներով.
13) ստացիոնար և դաշտային պայմաններում կատարել վթարափրկարարական սարքավորումների, գործիքների սպասարկում և ընթացիկ վերանորոգում.
14) ստուգել և նախապատրաստել աշխատանքի անհատական պաշտպանության միջոցները.
15) նախապատրաստել աշխատանքային տեղամասը և ընտրել աշխատանքի անվտանգ մեթոդներ.
16) կազմակերպել ապահովման և ինքնաապահովման կետեր.
17) անվտանգության միջոցառումներ ձեռնարկել վնասված և փլուզված շենքերում ու շինություններում հետախուզական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
18) դուրս բերել տուժածներին փլվածքներից, խորշերից, բարձրադիր հարկերից.
19) օգտվել տեղագրական քարտեզներից.
20) անհատական պաշտպանության միջոցների գործածման ժամանակ հաղորդակցման նշաններ տալ օդային տրանսպորտային միջոցների անձնակազմին, վարորդներին և փրկարարներին.
21) պահպանել անվտանգության կանոնները հետախուզության, քիմիական և ռադիոակտիվ վտանգավոր նյութերի արտահոսքը դադարեցնելու ժամանակ.
22) քարտեզագրել:
115. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
116. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրությունների վրա.
8) անցումների ձևերը, տեխնիկան, մեթոդները:
117. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերության ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
118. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
5) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
6) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
7) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
8) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
9) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
119. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
120. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
121. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
122. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում աղետի ենթարկված մարդկանց.
2) գիտենալ խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու, քարշելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները.
3) պատրաստ պահել լողամիջոցներն ու փրկարարական հանդերձանքը հրատապ գործողություններ իրականացնելու համար:
123. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
124. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից, բացի սույն նորմերի 123-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի նորմատիվներ, համաձայն աղյուսակ 13-ի`
Աղյուսակ N 13
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
125. Սույն նորմերի 124-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
126. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը.
13) լեռնային ռելիեֆի և քարանձավների հիմնական էլեմենտները.
14) լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող հիմնական տերմինները.
15) մարդու օրգանիզմի վրա ազդող բնական երևույթները.
16) եղանակային պայմանների փոփոխության նշանները.
17) քարաթափերի ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման պատճառները.
18) քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման ժամանակ տուժածների որոնման կանոնները և ձևերը.
19) սառցե և ժայռային ճեղքերից, քարանձավներից, ձնահյուսերից տուժածների դուրս բերման և տեղափոխման ձևերը.
20) լեռներում և քարանձավներում գործելու անվտանգության կանոնները.
21) խմբային և անհատական լեռնափրկարարական գույք.
22) տարածաշրջանի լեռնային գոտիների, կլիմայական և լանդշաֆտային առանձնահատկությունները.
23) լեռնային լանջերով և քարանձավներում լեռնափրկարարական խմբի տեղաշարժման սկզբունքները և կանոնները.
24) կապի կազմակերպման կարգը.
25) լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ օդուժի հետ աշխատանքների կարգը, ձևերը և ազդանշանները.
26) ձորակների և գետերի վրայով տուժածների տեղափոխման համար անցումների կազմակերպման ձևերը.
27) գիշերատեղիների և ճամբարների կազմակերպման ձևերը.
28) ապահովել անձնակազմի բարոյահոգեբանական վիճակը:
127. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրությունների վրա.
8) իրականացնել որոնողափրկարարական աշխատանքներ քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների հետևանքների վերացման ժամանակ.
9) օգտագործել լեռնափրկարարական հանդերձանք և գույք.
10) տեղաշարժվել քարանձավներում.
11) կազմակերպել խմբակային ապահովում և ինքնաապահովում.
12) կատարել վայրէջք ինքնարձակումով.
13) կողմնորոշվել տեղանքում, քարանձավներում.
14) արագ հարմարվել էքստրեմալ իրավիճակներին.
15) օգտագործել կենսաապահովման և գոյատևման հմտությունները.
16) քաղաքային պայմաններում բարձրությունների վրա փրկարարական աշխատանքներ կատարել.
17) գնահատել իրավիճակը լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ.
18) կազմակերպել որոնողափրկարարական օղակի և խմբի աշխատանքները.
19) կազմակերպել լեռնափրկարարական խմբի անվտանգությունը լեռնային տեղանքով և քարանձավներում տեղաշարժման ժամանակ.
20) փլուզումների պայմաններում կազմակերպել լեռնափրկարարական խմբի աշխատանքները.
21) կազմակերպել հարթակներ օդային տրանսպորտրի վայրէջքի համար.
22) կազմակերպել օդային տրանսպորտից անձնակազմի իջեցման և տուժածների նստեցման աշխատանքները.
23) կազմակերպել անցումներ ձորակների և գետերի վրայով տուժածների տեղափոխման համար.
24) կազմակերպել գիշերատեղիներ և ճամբարներ որոնողափրկարարական խմբի համար.
25) միայնակ տեղափոխել տուժածին ձեռքի տակ եղած միջոցների կիրառմամբ:
128. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
14) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
29) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
129. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) կիրառել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
130. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերության ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
131. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
5) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
6) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
7) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
8) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
9) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
132. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքներով տուժածին.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
133. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
134. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
135. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում օգնության կարիք ունեցող մարդկանց.
2) գիտենալ խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու, քարշելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները.
3) պատրաստ պահել լողամիջոցներն ու փրկարարական հանդերձանքը հրատապ գործողություններ իրականացնելու համար:
136. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
137. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից, բացի սույն նորմերի 136-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ, համաձայն աղյուսակ 14-ի`
Աղյուսակ N 14
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
138. Սույն նորմերի 137-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
139. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում օգնության կարիք ունեցող մարդկանց.
2) գիտենալ խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները.
3) իմանալ հնարավոր օգնության ձևերն ու մեթոդները` խեղդվողին մոտենալու նրան ջրից դուրս հանելու, ինչպես նաև բոլոր տեսակի բռնումներից ազատվելու, ջրից դուրս բերելու և առաջին բուժօգնություն կազմակերպելու վերաբերյալ.
4) ջրասուզական աշխատանքների ժամանակ կատարել և ապահովել տեխնիկայի պահպանման և անվտանգության կանոնները.
5) ջրափրկարարական աշխատանքների ժամանակ ապահովել փրկարար կայանների ու կետերի ջրասուզական գույքի ու հանդերձանքի օգտագործման և շահագործման տեխնիկական կանոնները.
6) ջրի և սառույցի վրա` ջրավարարումների ժամանակ կանխել դժբախտ պատահարի դեպքերը և ապահովել նախատեսված նախապատրաստական աշխատանքների կատարումը ըստ փրկարար-2, փրկարար-3 խնդիրների համաձայն, ինչպես նաև խեղդվողին փրկելու մեթոդները, առաջին բուժօգնության կազմակերպումը:
140. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) կատարել ջրասուզական հանդերձանքների ստուգումը` օգտագործման, ջրասուզական աշխատանքների կատարման ձևերը.
4) կատարել խեղդվողին փրկելու, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրի վրա քարշելու ձևերը և մեթոդները.
5) կատարել ջրասուզական ուսումնամարզական սուզումներ` /հոկտեմբեր-ապրիլ/ ամիսներին` 10 սուզում ամսվա ընթացքում` մինչև 30-ական րոպե տևողությամբ, /մայիս-հոկտեմբեր/ ամիսներին` 16 սուզում ամսվա ընթացքում` 45-50-ական րոպե տևողությամբ.
6) պահպանել ֆիզիկական կոփվածությունը և պատրաստականությունը.
7) արտակարգ իրավիճակների առկայության դեպքում կատարել փրկարար կայանի պետի բոլոր հանձնարարությունները, որոնք ուղղված են բնակչության կյանքի անվտանգությանը.
8) կատարել սուզումներ ջրասուզական օդաբալոններով, սուզումներից հետո օդաբալոնների ստուգում և լիցքավորում.
9) կատարել օգտագործված ջրասուզական վերնահագուստները և տաք ներքնահագուստները ախտորոշելու, ստուգելու և չորացնելու աշխատանքներ.
10) արտակարգ իրավիճակների տագնապի դեպքում` փրկարարական աշխատանքներ կատարել և կատարվածի մասին տեղեկացնել փրկարարական կայանի ղեկավարին /պետին/.
11) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
141. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է հանձնի հետևյալ նորմատիվները` աղյուսակ 15-ի`
Աղյուսակ N 15
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
142. Սույն նորմերի 141-րդ կետում նշված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
143. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
144. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա:
145. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
14) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
15) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
146. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և օգտագործել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) օգտագործել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված սարքավորումներով և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
147. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերության ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
148. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
5) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
6) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
7) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
8) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
9) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
149. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
150. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքներ, սարքավորումներ, ավտոմեքենաներ) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
151. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
152. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հանքափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ստորգետնյա հանքափրկարարական ծառայության կանոնադրության, կանոնակարգերի, շնչադիմակավորների տակտիկատեխնիկական պատրաստականության ուղեցույցի և ծառայությունը կանոնակարգող այլ հրահանգների պահանջները.
2) հանքափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
3) ջոկի կազմում «Տագնապ» ազդանշանով վթարի վայր մեկնման և հանք իջնելու նախապատրաստության պահանջները.
4) ջոկի կազմում շարժումը հանքի փորվածքներով / նեղ, ուղղահայաց, խիստ թեք/.
5) հանքափրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող հիմնական գործիքների, սարքավորումների և այլ տեխնիկական միջոցների տվյալները, խնամքը.
6) թթվածնային մեկուսիչ շնչադիմակների, ինքնափրկիչների տեխնիկական տվյալները, աշխատանքային սկզբունքները.
7) հանքի և լեռնային փորվածքների առանձնահատկությունները և հնարավոր վտանգավոր երևույթները.
8) ստորգետնյա փորվածքներում և խորշերում այրմանը նպաստող գործոնները.
9) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
10) հրդեհաշիջման սկզբնական միջոցները և նրանց օգտագործումը.
11) հանքափրկարարական աշխատանքների կատարման և հրդեհաշիջման ժամանակ անվտանգության պահպանման կանոնները.
12) ստորգետնյա հանքի օդի բաղադրությանը ներկայացվող պահանջները.
13) հանքափրկարարական տեխնիկայի և տեխզինվածության շահագործման կարգը.
14) շնչադիմակների և ինքնափրկիչների օգտագործման կանոնները և կարգը.
15) մարտական հաշվարկում գտնվող տեխզինվածության կառուցվածքն ու նրանց տակտիկա-տեխնիկական առանձնահատկությունները.
16) թթվածնային բալոնների տեխնիկական բնութագիրը, անձնագրային տվյալները, տեղափոխման կարգը և նրանց հետ աշխատելու կանոնները.
17) հանքի ստորգետնյա փորվածքներում հրդեհաշիջման աշխատանքների առանձնահատկություններն ու ձևերը.
18) ջոկի կազմում հետախուզության անցկացման կարգն ու պահանջները.
19) 1-ին, 2-րդ, 3-րդ համարի հանքափրկարարների պարտականությունները.
20) ջոկի օպերատիվ մեքենայի վարորդի պարտականությունները.
21) հանքում վթարային ազդանշանների հաղորդման ձևերը.
22) հանքի տեխնիկական և կառուցվածքային բնութագիրը.
23) ստորգետնյա լեռնային փորվածքների առանձնահատկությունները.
24) հանքի հրդեհավտանգավորության բնութագիրը.
25) ջրատարների, հակահրդեհային խողովակաշարերի և ջրամբարների չափերը և շահագործման սխեման.
26) հանքի օդի շարժման ուղղությունները տարբեր հորիզոններում.
27) հանքի օդափոխման համակարգի կառուցվածքը.
28) շնչադիմակների լիցքավորման համար օգտագործվող կլանիչների և թթվածնին վերաբերվող պահանջները.
29) պայթեցումից հետո փորվածք մտնելու թույլատրման կարգը.
30) լեռնային փորվածքների սխեման ջոկի աշխատատեղ գնալու և վերադառնալու երթուղիները.
31) «Հանքափրկարար» ապարատի օգտագործման կարգը, լիցքավորումն ու վերանորոգումը.
32) սպասարկվող հանքի տեխնիկական անվտանգության պահանջները:
153. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հանքափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հանքափրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված շնչառական ապարատներով /շնչադիմակներ, ինքնափրկիչներ/, սարքավորումներով և տեխնիկական այլ միջոցներով.
2) հանքափրկարար ջոկի կազմում կատարել փրկարարական աշխատանքներ շնչառության համար ոչ պիտանի մթնոլորտում.
3) օգտվել տեխզինվածությունում գտնվող կապի միջոցներից.
4) ստորգետնյա հանքուղիներում և փորվածքներում պահպանել անվտանգության կանոնները.
5) հիշել ստորգետնյա փորվածքներով անցած ճանապարհը և գոյություն ունեցող խոչընդոտները.
6) աշխատել սկզբնական հրդեհաշիջման միջոցներով.
7) տարբերակել հանքում վթարային ազդանշանների հաղորդման ձևերը.
8) տուժածներին դուրս բերել ստորգետնյա փորվածքներից և խոցված տարածքներից.
9) «Տագնապ» ազդանշանով մեկնել վթարի վայր և կատարել բոլոր նախապատրաստական աշխատանքները հանք իջնելու համար.
10) ինքնուրույն ստուգել, քանդել, հավաքել և վերալիցքավորել մարտական հաշվարկում գտնվող շնչադիմակները և մյուս շնչառական ապարատները.
11) կատարել շնչադիմակի մարտական ստուգում.
12) հանքափրկարար ջոկի կազմում կատարել փրկարարական աշխատանքներ շնչառության համար ոչ պիտանի մթնոլորտում սահմանափակ տեսողության և օդի բարձր ու ցածր ջերմաստիճանի միջավայրում.
13) ինքնուրույն և ճիշտ օգտագործել փրկարարական հանդերձանքը, կապի միջոցները, կատարել հրդեհաշիջման աշխատանքներ.
14) օգտվել օդի բաղադրությունը որոշող սարքերից.
15) սարքին և մարտական վիճակում պահել իրեն ամրակցված բոլոր սարքավորումներն ու գործիքները.
16) քանդված փորվածքներով առաջ գնալուց օգտագործել բոլոր հնարավոր միջոցները տուժածին շուտ մոտենալու և օգնություն ցույց տալու համար.
17) արագ կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
18) կատարել փլվածքների մաքրում, ամրակապում և այլ հանքափրկարար աշխատանքներ.
19) պահպանել տեխնիկայի անվտանգության կանոնները, թթվածնային բալոնների հետ աշխատելիս.
20) կատարել շնչադիմակով և ինքնափրկիչով աշխատաժամի հաշվարկը.
21) վերացնել հանքափրկարարական տեխնիկայի օգտագործման ժամանակ հայտնաբերված թերությունները.
22) վերացնել հանքում հայտնաբերված հրդեհային պաշտպանության և օդափոխության համակարգում ի հայտ եկած թերությունները.
23) մշակել վթարների հետևանքների վերացման միջոցառումներ և օդի նմուշավորման պլաններ.
24) ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն.
25) կազմակերպել ստորգետնյա հանքում տուժածների և հանքափորերի տարահանումը վտանգավոր հորիզոններից, տեղամասերից և փորվածքներից.
26) կատարել շնչառական ապարատներով աշխատաժամանակի հաշվարկը.
27) կատարել «Հանքափրկարար» ապարատների լիցքավորում, ստուգում և վերանորոգում:
154. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը.
13) լեռնային ռելիեֆի և քարանձավների հիմնական էլեմենտները.
14) լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող հիմնական տերմինները.
15) մարդու օրգանիզմի վրա ազդող բնական երևույթները.
16) եղանակային պայմանների փոփոխության նշանները.
17) քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման պատճառները.
18) քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման ժամանակ տուժածների որոնման կանոնները և ձևերը.
19) սառցե և ժայռային ճեղքերից, քարանձավներից, ձնահյուսերից տուժածների դուրս բերման և տեղափոխման ձևերը.
20) լեռներում և քարանձավներում գործելու անվտանգության կանոնները.
21) խմբային և անհատական լեռնափրկարարական գույք.
22) տարածաշրջանի լեռնային գոտիների, կլիմայական և լանդշաֆտային առանձնահատկությունները.
23) լեռնային լանջերով և քարանձավներում լեռնափրկարարական խմբի տեղաշարժման սկզբունքները և կանոնները.
24) կապի կազմակերպման կարգը.
25) լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ օդուժի հետ աշխատանքների կարգը, ձևերը և ազդանշանները.
26) ձորակների և գետերի վրայով տուժածների տեղափոխման համար անցումների կազմակերպման ձևերը.
27) գիշերատեղիների և ճամբարների կազմակերպման ձևերը.
28) ապահովել անձնակազմի բարոյահոգեբանական վիճակը:
155. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) Ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա.
8) իրականացնել որոնողափրկարարական աշխատանքներ քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների հետևանքների վերացման ժամանակ.
9) օգտագործել լեռնափրկարարական հանդերձանք և գույք.
10) տեղաշարժվել քարանձավներում.
11) կազմակերպել խմբակային ապահովում և ինքնաապահովում.
12) կատարել վայրէջք ինքնարձակումով.
13) կողմնորոշվել տեղանքում, քարանձավներում.
14) արագ հարմարվել էքստրեմալ իրավիճակներին.
15) օգտագործել կենսաապահովման և գոյատևման հմտությունները.
16) քաղաքային պայմաններում բարձրությունների վրա փրկարարական աշխատանքներ կատարել.
17) գնահատել իրավիճակը լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ.
18) կազմակերպել որոնողափրկարարական օղակի և խմբի աշխատանքները.
19) կազմակերպել լեռնափրկարարական խմբի անվտանգությունը լեռնային տեղանքով և քարանձավներում տեղաշարժման ժամանակ.
20) փլուզումների պայմաններում կազմակերպել լեռնափրկարարական խմբի աշխատանքները.
21) կազմակերպել հարթակներ օդային տրանսպորտրի վայրէջքի համար.
22) կազմակերպել օդային տրանսպորտից անձնակազմի իջեցման և տուժածների նստեցման աշխատանքները.
23) կազմակերպել անցումներ ձորակների և գետերի վրայով տուժածների տեղափոխման համար.
24) կազմակերպել գիշերատեղիներ և ճամբարներ որոնողափրկարարական խմբի համար.
25) միայնակ տեղափոխել տուժածին ձեռքի տակ եղած միջոցների կիրառմամբ:
156. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
14) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
15) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
157. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) կիրառել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
158. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) Առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերության ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
159. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
5) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
6) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
7) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
8) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
9) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
160. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
161. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
162. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
163. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում օգնության կարիք ունեցող մարդկանց.
2) գիտենալ խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները.
3) պատրաստ պահել լողամիջոցներն ու փրկարարական հանդերձանքը հրատապ գործողություններ իրականացնելու համար:
164. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
165. «Երկրորդ կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից, բացի սույն նորմերի 164-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ, համաձայն աղյուսակ 16-ի`
Աղյուսակ N 16
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
166. Սույն նորմերի 165-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
167. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստանալու համար թեկնածուն պետք է հանձնի`
1) «առաջին կարգի փրկարարին» ներկայացվող ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները.
2) տեսական և գործնական քննություններ` ըստ ընտրած փրկարարական մասնագիտության` ընդհանուր պրոֆիլի փրկարար, լեռնափրկարար, ջրափրկարար, հրշեջ-փրկարար, հանքափրկարար` համաձայն նորմատիվային պահանջների:
168. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն պետք է հանձնի ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները` համաձայն աղյուսակ 17-ի:
Աղյուսակ N 17
.______________________________________________________________________
|Վարժու- |Չափ- |Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուն |ման | |
| |միա- |_____________________________________________________|
| |վոր | 20 | 19 | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ձգումներ |հատ | 18 | 17 | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|10-ակի | | | | | | | | | | |
|ցատկ |մետր |26.00|25.80|25.60|25.40|25.20|25.00|24.80|24.60|24.40|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք 60 մ|վրկ. | 7.6 | 7.7 | 7.8 | 7.9 | 8.0 | 8.1 | 8.2 | 8.3 | 8.4 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք |րոպե,| | | | | | | | | |
|2000մ |վրկ. | 8.30| 8.35| 8.40| 8.45| 8.50| 8.55| 9.00| 9.05| 9.10|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք |րոպե,| | | | | | | | | |
|1000 մ |վրկ. | 3.50| 3.55| 4 | 4.05| 4.10| 4.15| 4.20| 4.25| 4.30|
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ռոմբերգի |վրկ. | | | | | | | | | |
|դիրք | | 32 | 30 | 28 | 26 | 24 | 22 | 20 | 18 | 16 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Ձգումներ |հատ | | | | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | | | | | |
|տարիքի) | | 16 | 15 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Վազք 60 մ|վրկ. | | | | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | | | | | |
|տարիքի) | | 8.4 | 8.5 | 8.6 | 8.7 | 8.8 | 8.9 | 9.0 | 9.1 | 9.2 |
|_________|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|_____|
|Եռացատկ |մետր | 7.40| 7.30| 7.20| 7.10| 7 | 6.90| 6.80| 6.70| 6.60|
.______________________________________________________________________
.__________ _______________________________.
|Վարժու- | |Գնահատման բալերը ըստ |Տարի- |
|թյուն | |ցուցանիշների |քային |
| | |_______________________|խմբեր |
| | | 11 | 10 | 9 | 8 | |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ձգումներ | | 9 | 8 | 7 | 6 | 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|10-ակի | | | | | | |
|ցատկ | |24.20|24.00|23.80|23.60| 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք 60 մ| | 8.5 | 8.6 | 8.7 | 8.8 | 1-2 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք | | | | | | |
|2000մ | | 9.15| 9.20| 9.25| 9.30| 1 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք | | | | | | |
|1000 մ | | 4.35| 4.40| 4.45| 4.50| 2-3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ռոմբերգի | | | | | | |
|դիրք | | 14 | 12 | 10 | 8 | 1-3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Ձգումներ | | | | | | |
|(ըստ | | | | | | |
|տարիքի) | | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Վազք 60 մ| | | | | | |
|(ըստ | | | | | | |
|տարիքի) | | 9.3 | 9.4 | 9.5 | 9.6 | 3 |
|_________| |_____|_____|_____|_____|______|
|Եռացատկ | | 6.50| 6.40| 6.30| 6.20| 3 |
.__________ _______________________________.
169. Սույն նորմերի 168-րդ կետով նախատեսված ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները հանձնելու դեպքում «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող թեկնածուն, ըստ տարիքային խմբերի, գնահատվում է հետևյալ կերպ`
1) առաջին տարիքային խումբ` 16-ից 29 տարեկան` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր-2 (անբավարար)
2) երկրորդ տարիքային խումբ` 30-ից 35 տարեկան` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր-2 (անբավարար)
3) երրորդ տարիքային խումբ` 36-ից և բարձր տարիքի` 81 և բարձր միավորներ ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց), 61-80 միավոր-4 (լավ), 40-60 միավոր-3 (բավարար), 40-ից ցածր-2 (անբավարար): Ընդ որում պարտադիր է 5 ձևերի հանձնումը` 8 միավորով:
170. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող իգական սեռի թեկնածուները ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվներից պետք է հանձնեն հետևյալ վարժությունները` համաձայն աղյուսակ 18-ի:
Աղյուսակ N 18
.________________________________________________.
|Վարժության անվանումը |Գնահատման բալերը|Տարիքային|
| |ըստ ցուցանիշների|խումբ |
| |________________| |
| | 5 | 4 | 3 | |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Հրում հատակից | 10 | 7 | 4 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Վազք 60 մ |10.5| 11.0| 11.5| 1-2 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Հեռացատկ թափավազք |3.50| 3 | 2.5 | 1-2 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Համալիր վարժություն | 20 | 15 | 10 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Ռոմբերգի դիրք | 25 | 18 | 6 | 1,2,3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Վազք 60մ ըստ տարիքի |11.0| 11.5| 12.0| 3 |
|_____________________|____|_____|_____|_________|
|Տեղից հեռացատկ |1.40| 1.60| 1.80| 3 |
.________________________________________________.
171. Սույն նորմերի 170-րդ կետով նախատեսված ընդհանուր ֆիզիկական պատրաստության նորմատիվները հանձնելու դեպքում «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող իգական սեռի թեկնածուն, ըստ տարիքային խմբերի, գնահատվում է հետևյալ կերպ`
1) առաջին տարիքային խումբ` 16-ից 29 տարեկան` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ)., 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար)
2) երկրորդ տարիքային խումբ` 30-ից 35 տարեկան` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ)., 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար)
3) երրորդ տարիքային խումբ` 36 և բարձր տարիքի` 23 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց). 18-ից 22 միավոր 4 (լավ)., 15-ից 17 միավոր-3 (բավարար), 14 և ցածր- 2 (անբավարար) Ընդ որում պարտադիր է 5 ձևերի հանձնումը` 3 միավորով: Վարժությունների 5 ձևերից որևէ ձև չհանձնելու դեպքում համարվում է անբավարար գնահատված:
172. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը.
7) փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասի նախապատրաստման կարգը.
8) շնչառական ապարատների օգտագործման կարգը.
9) հետախուզության անցկացման կարգը և պահանջները.
10) 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ հրշեջ-փրկարարների պարտականությունները.
11) վարորդի պարտականությունները.
12) արդյունաբերական և քիմիական վտանգավոր օբյեկտներում հրդեհաշիջման աշխատանքների կատարման կարգը.
13) հրդեհաշիջման աշխատանքների առանձնահատկությունները և անվտանգության կանոնները.
14) այրվող և դյուրավառ նյութերի, հեղուկների հրդեհավտանգավորության ցուցանիշները.
15) հրշեջ տեխզինվածությունը, նրանց կիրառման և պահպանման կարգը.
16) հրշեջ տեխնիկայի, տեխզինվածության և սարքավորումների զննման ու փորձարկման կարգը.
17) բարձր ջերմաստիճանի ազդեցությունը շինարարական նյութերի և ինժեներական կոնստրուկցիաների վրա.
18) հրդեհաշիջման կազմակերպման և ղեկավարման կարգը.
19) հրդեհաշիջման ղեկավարի պարտականությունները.
20) անտառային և տորֆային հրդեհների հրդեհաշիջման մեթոդները և ձևերը.
21) հրդեհաշիջման մարտավարությունը:
173. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ.
5) նախապատրաստել փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասը.
6) կատարել 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ հրշեջ-փրկարարների պարտականությունները` բացազատման և հրդեհաշիջման ժամանակ.
7) հրդեհի ժամանակ օգտագործել հրշեջ տեխզինվածությունը և մեխանիզացիայի միջոցները.
8) հրդեհի ժամանակ կիրառել մարդկանց փրկման և ինքնափրկման հնարքներն ու միջոցները.
9) շնչելու համար ոչ պիտանի միջավայրում աշխատել շնչառական ապարատներով և պահպանել անվտանգության տեխնիկայի կանոնները.
10) օղակի կազմում կատարել հրդեհի հետախուզման աշխատանքներ.
11) արդյունաբերական և քիմիական վտանգավոր օբյեկտներում կատարել հրդեհաշիջման աշխատանքներ.
12) կատարել հատուկ բարդության պայմաններում հրդեհաշիջման աշխատանքներ` պահպանելով անվտանգության կանոնները.
13) կատարել ճնշումային հրշեջ փողրակների, ձեռքի հրշեջ սանդուղքների, փրկիչ պարանների փորձարկումները.
14) կազմակերպել հակածխային ծառայության անվտանգության հսկիչ անցագրային կետի աշխատանքները.
15) կատարել շնչառական ապարատով աշխատաժամանակի հաշվարկը.
16) հրդեհի վայրում կազմակերպել հետախուզման աշխատանքներ.
17) ըստ այրվող նյութերի տեսակների ճիշտ ընտրել և կիրառել հրդեհամարման նյութերը.
18) կազմակերպել հրշեջ փրկարարական աշխատանքներ.
19) հաշվարկել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման համար պահանջվող ուժերը և միջոցները.
20) գնահատել հրդեհի բարդության աստիճանը.
21) արագ կողմնորոշվել բարդ իրադրություններում և ճիշտ տեղաբաշխել ուժերն ու միջոցները մարտական տեղամասերում.
22) գործնականում կիրառել հրդեհաշիջման և փրկարարական հատուկ նշանակության տեխզինվածությունը և սարքավորումները.
23) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ կազմակերպել համագործակցությունը միջազգային հրշեջ-փրկարարական ստորաբաժանումների հետ:
174. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) ուժեղ ներգործող նյութերի տեսակները, դրանց ազդեցության ձևերը և վտանգավոր չափաբաժինները.
10) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
11) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
12) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
13) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
14) օդային, ջրային և ցամաքային տրանսպորտի հետ աշխատանքի մեթոդները.
15) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
16) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
17) հրդեհների մարման մեթոդները և հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
18) ժամանակակից խոցման միջոցներից պաշտպանության ձևերը.
19) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
175. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) կիրառել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված սարքավորումներով և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
176. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդները ու ձևերը.
13) թունավորումների, առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերություն ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
177. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
5) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
6) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
7) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
8) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
9) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
178. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում` ըստ տարիքային խմբերի և մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
179. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների անվտանգության կանոնները որոնողափրկարարական աշխատանքների ժամանակ.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
180. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա:
181. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում աղետի ենթարկված մարդկանց.
2) խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները:
182. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
183. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հրշեջ-փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից, բացի սույն նորմերի 182-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ, համաձայն աղյուսակ 19-ի`
Աղյուսակ N 19
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
184. Սույն նորմերի 183-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
185. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) ուժեղ ներգործող թունավոր նյութերի տեսակները, դրանց ազդեցության ձևերը և վտանգավոր չափաբաժինները.
10) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
11) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
12) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
13) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
14) օդային, ջրային և ցամաքային տրանսպորտի հետ աշխատանքի մեթոդները.
15) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
16) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
17) ժամանակակից խոցման միջոցներից պաշտպանության ձևերը.
18) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը.
19) արտակարգ իրավիճակների առաջացման պատճառները և հիմնական բնութագրերը.
20) ճանապարհատրանսպորտային պատահարների առաջացման հիմնական պատճառները.
21) քաղաքների, արդյունաբերական օբյեկտների կոմունալ-էներգետիկ ցանցերի համառոտ բնութագրերը և նրանցում արտակարգ իրավիճակների առաջացման հիմնական պատճառները.
22) կառույցների և շինությունների փլուզման հիմնական պատճառները.
23) վթարների և փլուզումների բնութագրերը աղետի գոտում.
24) արտակարգ իրավիճակներում օգտագործվող վթարափրկարարական միջոցների սպասարկման նորմատիվային փաստաթղթերի պահանջները.
25) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները և կառուցվածքը.
26) վթարափրկարարական միջոցների հիմնական անսարքությունները և նրանց վերացման կարգը.
27) վթարափրկարարական սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի ընթացիկ վերանորոգման և տեխնիկական սպասարկման կարգը.
28) որոնողափրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող սարքավորումները, հարմարանքները, գործիքները, տեխնիկան և մեքենաները, նրանց նշանակությունը, տեխնիկական տվյալները, գործածման կարգը և հնարավորությունները.
29) կառույցների և շինությունների փլուզման գոտիներում փրկարարին վթարափրկարարական աշխատանքներ կատարելու թույլտվության և անվտանգության պահպանման պայմանները.
30) տեղագրության և քարտեզագրության հիմունքները.
31) ջրհեղեղների տեսակները և առաջացման պատճառները.
32) ջրհեղեղների ժամանակ առաջացող վտանգավոր իրավիճակները.
33) քիմիական, ռադիոակտիվ և կենսաբանական աղտոտվածության աղբյուրները, նրանց համառոտ բնութագրերը.
34) խոցման հնարավոր գործոնները քիմիական վտանգավոր և միջուկային էներգիա օգտագործող օբյեկտների վթարների ժամանակ.
35) քիմիական վտանգավոր նյութերի «խտություն» և «վտանգավոր չափաբաժին» հասկացությունները.
36) քիմիական, ռադիոակտիվ և կենսաբանական աղտոտվածության տարածքներում փրկարարական հանդերձանքին ներկայացվող պահանջները.
37) քիմիական, ռադիոակտիվ և կենսաբանական աղտոտվածության տարածքներում պաշտպանական և տեխնիկական միջոցների վնասման դեպքում գործելու կարգը.
38) քիմիական, ռադիոակտիվ և կենսաբանական աղտոտվածության տարածքներում անվտանգության ընդհանուր պահանջները.
39) խոցման նշանների առանձնահատկությունները ըստ քիմիական, ռադիոակտիվ, վթարի և կենսաբանական վարակի զարգացման փուլերի.
40) երկաթգծային տրանսպորտի վթարների առաջացման հիմնական պատճառները և առանձնահատկությունները.
41) տարածաշրջանին բնորոշ արտակարգ իրավիճակները.
42) որոնողափրկարարական աշխատանքների կազմակերպման կարգը.
43) միջազգային որոնողափրկարարական ուժերը, նրանց կառուցվածքը.
44) օդային տրանսպորտի վթարների առաջացման հիմնական պատճառները և առանձնահատկությունները.
45) օդային աղետի ժամանակ որոնողափրկարարական աշխատանքների կազմակերպման կարգը:
186. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) կողմնորոշվել տարբեր իրավիճակներում.
2) նախապատրաստել և օգտագործել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) օգտագործել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված սարքավորումներով և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից.
11) որոնողափրկարարական աշխատանքներ կատարել վթարափրկարարական սարքավորումներով և գործիքներով.
12) ստացիոնար և դաշտային պայմաններում կատարել վթարափրկարարական սարքավորումների, գործիքների սպասարկում և ընթացիկ վերանորոգում.
13) ստուգել և նախապատրաստել աշխատանքի անհատական պաշտպանության միջոցները.
14) նախապատրաստել աշխատանքային տեղամասը և պահպանել անվտանգության կանոնները.
15) կազմակերպել ապահովման և ինքնաապահովման կետեր.
16) անվտանգության միջոցառումներ ձեռնարկել վնասված և փլուզված շենքերում ու շինություններում հետախուզական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
17) դուրս բերել տուժածներին փլվածքներից, խորշերից, բարձրադիր հարկերից.
18) օգտվել տեղագրական քարտեզներից.
19) անհատական պաշտպանության միջոցների գործածման ժամանակ հաղորդակցման նշաններ տալ օդային տրանսպորտային միջոցների անձնակազմին, վարորդներին և փրկարարներին.
20) պահպանել անվտանգության կանոնները հետախուզության, քիմիական և ռադիոակտիվ վտանգավոր նյութերի արտահոսքը դադարեցնելու ժամանակ.
21) քարտեզագրել.
22) արտակարգ իրավիճակների հետևանքների վերացման ժամանակ ընտրել համապատասխան աշխատանքային ռեժիմ.
23) կազմակերպել մեկուսացնող անհատական պաշտպանական միջոցներով աշխատող փրկարարների աշխատանքային ռեժիմը.
24) հաշվարկել շնչառական օրգանները պաշտպանող անհատական պաշտպանական միջոցների անվտանգ օգտագործման ժամկետները.
25) կազմակերպել աշխատանքները հաշվի առնելով մարդու աշխատունակության և գործնական վիճակի փոփոխության օրինաչափությունները, միջավայրի կլիմայական տարբեր գործոնների և ֆիզիկական ու հոգեբանական ծանրաբեռնվածության ժամանակ.
26) որոնողափրկարարական աշխատանքների ժամանակ հաշվի առնել մարդու օրգանիզմի ֆիզիոլոգիական առանձնահատկությունները, էքստրեմալ իրավիճակներում անհատական պաշտպանության միջոցներով աշխատելիս.
27) կազմակերպել որոնողափրկարարական աշխատանքներ ստորաբաժանման կազմով.
28) որոնողափրկարարական աշխատանքների ժամանակ համագործակցել միջազգային որոնողափրկարարական ուժերի հետ:
187. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
188. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա:
189. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդները ու ձևերը.
13) թունավորումների, առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերություն ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
190. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
5) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
6) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
7) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
8) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
9) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
191. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
4) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
5) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
6) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
7) թունավորումների դեպքում.
8) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
9) շոկային իրավիճակների դեպքում:
192. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարգավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը.
7) փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասի նախապատրաստման կարգը:
193. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ.
5) նախապատրաստել փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասը:
194. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում աղետի ենթարկված մարդկանց.
2) խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները:
195. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
196. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ընդհանուր պրոֆիլի փրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից, բացի սույն նորմերի 195-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ, համաձայն աղյուսակ 20-ի`
Աղյուսակ N 20
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
197. Սույն նորմերի 196-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
198. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը.
13) տարածաշրջանի լեռնային գոտիների, կլիմայական և լանդշաֆտային առանձնահատկությունները:
14) լեռնային լանջերով և քարանձավներում լեռնափրկարարական խմբի տեղաշարժման սկզբունքները և կանոնները.
15) կապի կազմակերպման կարգը.
16) լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ օդուժի հետ աշխատանքների կարգը, ձևերը և ազդանշանները.
17) ձորակների և գետերի վրայով տուժածների տեղափոխման համար անցումների կազմակերպման ձևերը.
18) գիշերատեղիների և ճամբարների կազմակերպման ձևերը.
19) ապահովել անձնակազմի բարոյահոգեբանական վիճակը.
20) լեռնային ռելիեֆի և քարանձավների հիմնական էլեմենտները.
21) լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող հիմնանան տերմինները.
22) մարդու օրգանիզմի վրա ազդող բնական երևույթները.
23) եղանակային պայմանների փոփոխության նշանները.
24) քարաթափերի ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման պատճառները.
25) քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման ժամանակ տուժածների որոնման կանոնները և ձևերը.
26) սառցե և ժայռային ճեղքերից, քարանձավներից, ձնահյուսերից տուժածների դուրս բերման և տեղափոխման ձևերը.
27) լեռներում և քարանձավներում գործելու անվտանգության կանոնները.
28) խմբային անհատական լեռնափրկարարական գույքը.
29) որոնողափրկարարական աշխատանքների կազմակերպման կարգը լեռներում, քարանձավներում և փլուզումների պայմաններում.
30) կապի կազմակերպման կարգը որոնողափրկարարական կազմավորումների և ղեկավարման մարմինների միջև.
31) որոնողափրկարարական աշխատանքների ժամանակ օդային տրանսպորտային միջոցների անձնակազմի հետ համագործակցության կարգը.
32) համագործակցության կարգը այլ ստորաբաժանումների հետ:
199. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա.
8) իրականացնել որոնողափրկարարական աշխատանքներ քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների հետևանքների վերացման ժամանակ.
9) գործածել լեռնափրկարարական հանդերձանք և գույք.
10) տեղաշարժվել քարանձավներում.
11) կազմակերպել խմբակային ապահովում և ինքնաապահովում.
12) կատարել վայրէջք ինքնարձակումով.
13) կողմնորոշվել տեղանքում, քարանձավներում.
14) արագ հարմարվել էքստրեմալ իրավիճակներին.
15) գործածել կենսաապահովման և գոյատևման հմտությունները.
16) քաղաքային պայմաններում բարձրությունների վրա փրկարարական աշխատանքներ կատարել.
17) կատարել անցումներ ձորակների և գետերի վրայով.
18) ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն և տեղափոխել տուժածներին.
19) գնահատել իրավիճակը լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ.
20) կազմակերպել որոնողափրկարարական օղակի և խմբի աշխատանքները.
21) կազմակերպել լեռնափրկարարական խմբի անվտանգությունը լեռնային տեղանքով և քարանձավներում տեղաշարժման ժամանակ.
22) փլուզումների պայմաններում կազմակերպել լեռնափրկարարական խմբի աշխատանքները.
23) կազմակերպել հարթակներ օդային տրանսպորտրի վայրէջքի համար.
24) կազմակերպել օդային տրանսպորտից անձնակազմի իջեցման և տուժածների նստեցման աշխատանքները.
25) կազմակերպել անցումներ ձորակների և գետերի վրայով տուժածների տեղափոխման համար.
26) կազմակերպել գիշերատեղիներ և ճամբարներ որոնողափրկարարական խմբի համար.
27) միայնակ տեղափոխել տուժածին ձեռքի տակ եղած միջոցների կիրառմամբ.
28) կազմել որոնողափրկարարական աշխատանքների պլան.
29) ղեկավարել որոնողափրկարարական աշխատանքները լեռներում, քարանձավներում և փլուզումների պայմաններում.
30) ապահովել որոնողափրկարարական աշխատանքների անվտանգությունը.
31) կազմակերպել համագործակցություն օդային տրանսպորտային միջոցների անձնակազմի հետ:
200. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) ուժեղ ներգործող թունավոր նյութերի տեսակները, դրանց ազդեցության ձևերը և վտանգավոր չափաբաժինները.
10) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
11) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
12) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
13) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
14) օդային, ջրային և ցամաքային տրանսպորտի հետ աշխատանքի մեթոդները.
15) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
16) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
17) հրդեհների մարման մեթոդները և հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
18) ժամանակակից խոցման միջոցներից պաշտպանության ձևերը.
19) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
201. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) կողմնորոշվել իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) կիրառել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) կիրառել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված սարքավորումներով և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
202. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդները ու ձևերը.
13) թունավորումների, առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերության ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
203. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
5) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
6) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
7) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
8) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
9) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
204. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
205. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը.
7) փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասի նախապատրաստման կարգը:
206. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ.
5) նախապատրաստել փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասը:
207. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում օգնության կարիք ունեցող մարդկանց.
2) խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու, քարշելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները:
208. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
5) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
209. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող լեռնափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից, բացի սույն նորմերի 208-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ, համաձայն աղյուսակ 21-ի`
Աղյուսակ N 21
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
210. Սույն նորմերի 209-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
211. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հանքափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ստորգետնյա հանքափրկարարական ծառայության կանոնադրության, կանոնակարգերի, շնչադիմակավորների տակտիկատեխնիկական պատրաստականության ուղեցույցի և ծառայությունը կանոնակարգող այլ հրահանգների պահանջները.
2) հանքափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
3) ջոկի կազմում «Տագնապ» ազդանշանով վթարի վայր մեկնման և հանք իջնելու նախապատրաստության պահանջները.
4) ջոկի կազմում շարժումը հանքի փորվածքներով / նեղ, ուղղահայաց, խիստ թեք/.
5) հանքափրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող հիմնական գործիքների, սարքավորումների և այլ տեխնիկական միջոցների տվյալները, խնամքը.
6) թթվածնային մեկուսիչ շնչադիմակների, ինքնափրկիչների տեխնիկական տվյալները, աշխատանքային սկզբունքները.
7) սպասարկվող հանքի և լեռնային փորվածքների առանձնահատկությունները և հնարավոր վտանգավոր երևույթները.
8) ստորգետնյա փորվածքներում և խորշերում այրմանը նպաստող գործոնները.
9) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
10) հրդեհաշիջման սկզբնական միջոցները և նրանց օգտագործումը.
11) հանքափրկարարական աշխատանքների կատարման և հրդեհաշիջման ժամանակ անվտանգության պահպանման կանոնները.
12) ստորգետնյա հանքի օդի բաղադրությանը ներկայացվող պահանջները.
13) հանքափրկարարական տեխնիկայի և տեխզինվածության շահագործման կարգը.
14) շնչադիմակների և ինքնափրկիչների օգտագործման կանոնները և կարգը.
15) մարտական հաշվարկում գտնվող տեխզինվածության կառուցվածքն ու նրանց տակտիկատեխնիկական առանձնահատկությունները.
16) թթվածնային բալոնների տեխնիկական բնութագիրը, անձնագրային տվյալները, տեղափոխման կարգը և նրանց հետ աշխատելու կանոնները.
17) հանքի ստորգետնյա փորվածքներում հրդեհաշիջման աշխատանքների առանձնահատկություններն ու ձևերը.
18) ջոկի կազմում հետախուզության անցկացման կարգն ու պահանջները.
19) 1-ին, 2-րդ, 3-րդ համարի հանքափրկարարների պարտականությունները.
20) ջոկի օպերատիվ մեքենայի վարորդի պարտականությունները.
21) հանքում վթարային ազդանշանների հաղորդման ձևերը.
22) սպասարկվող հանքի տեխնիկական և կառուցվածքային բնութագիրը.
23) ստորգետնյա լեռնային փորվածքների առանձնահատկությունները:
24) հանքի հրդեհավտանգավորության բնութագիրը.
25) ջրատարների, հակահրդեհային խողովակաշարերի և ջրամբարների չափերը և շահագործման սխեման.
26) հանքի օդի շարժման ուղղությունները տարբեր հորիզոններում.
27) հանքի օդափոխման համակարգի կառուցվածքը.
28) շնչադիմակների լիցքավորման համար օգտագործվող կլանիչների և թթվածնին վերաբերվող պահանջները
29) պայթեցումից հետո փորվածք մտնելու թույլատրման կարգը.
30) լեռնային փորվածքների սխեման ջոկի աշխատատեղ գնալու և վերադառնալու երթուղիները.
31) «Հանքափրկարար» ապարատի օգտագործման կարգը, լիցքավորումն ու վերանորոգում.
32) սպասարկվող հանքի տեխնիկական անվտանգության պահանջները.
33) հանքում վթարափրկարարական աշխատանքների, հանքափրկարար ուժերի և միջոցների ղեկավարման ձևերը և նրանց կատարելագործման հիմնական ուղղությունները.
34) հանքի վթարների վնասազերծման նախագծի ճիշտ կազմման ձևը, բովանդակությունը և գործողությունների կարգը.
35) օդափոխման սխեմայի նախագծի պահանջները և պահանջվող պայմանական նշանների ձևերը և տեղադրման վայրը.
36) հանքի մակերևութային նախագիծը` նշումներով և ցուցումներով.
37) հանքի մակերևութային նախագծի առանձնահատկությունները, պահեստային ելքերի տեղաբաշխումը և նրանց կառուցվածքը:
212. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հանքափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հանքափրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված շնչառական ապարատներով /շնչադիմակներ, ինքնափրկիչներ/, սարքավորումներով և տեխնիկական այլ միջոցներով.
2) հանքափրկարար ջոկի կազմում կատարել փրկարարական աշխատանքներ շնչառության համար ոչ պիտանի մթնոլորտում.
3) օգտվել տեխզինվածությունում գտնվող կապի միջոցներից.
4) ստորգետնյա հանքուղիներում և փորվածքներում պահպանել անվտանգության կանոնները.
5) հիշել ստորգետնյա փորվածքներով անցած ճանապարհը և գոյություն ունեցող խոչընդոտները.
6) աշխատել սկզբնական հրդեհաշիջման միջոցներով.
7) տարբերակել հանքում վթարային ազդանշանների հաղորդման ձևերը.
8) տուժածներին դուրս բերել ստորգետնյա փորվածքներից և խոցված տարածքներից:
9) «Տագնապ» ազդանշանով մեկնել վթարի վայր և կատարել բոլոր նախապատրաստական աշխատանքները հանք իջնելու համար:
10) ինքնուրույն ստուգել, քանդել, հավաքել և վերալիցքավորել մարտական հաշվարկում գտնվող շնչադիմակները և մյուս շնչառական ապարատները.
11) կատարել շնչադիմակի մարտական ստուգում.
12) հանքափրկարար ջոկի կազմում կատարել փրկարարական աշխատանքներ շնչառության համար ոչ պիտանի մթնոլորտում սահմանափակ տեսողության և օդի բարձր ու ցածր ջերմաստիճանի միջավայրում.
13) ինքնուրույն և ճիշտ օգտագործել փրկարարական հանդերձանքը, կապի միջոցները, կատարել հրդեհաշիջման աշխատանքներ.
14) օգտվել օդի բաղադրությունը որոշող սարքերից.
15) սարքին և մարտական վիճակում պահել իրեն ամրակցված բոլոր սարքավորումներն ու գործիքները.
16) քանդված փորվածքներով առաջ գնալուց օգտագործել բոլոր հնարավոր միջոցները տուժածին շուտ մոտենալու և օգնություն ցույց տալու համար.
17) արագ կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
18) կատարել փլվածքների մաքրում, ամրակապում և այլ հանքափրկարար աշխատանքներ.
19) պահպանել տեխնիկայի անվտանգության կանոնները, թթվածնային բալոնների հետ աշխատելիս.
20) կատարել շնչադիմակով և ինքնափրկիչով աշխատաժամի հաշվարկը:
21) վերացնել հանքափրկարարական տեխնիկայի օգտագործման ժամանակ հայտնաբերված թերությունները.
22) վերացնել հանքում հայտնաբերված հրդեհային պաշտպանության և օդափոխության համակարգում ի հայտ եկած թերությունները.
23) մշակել վթարների հետևանքների վերացման միջոցառումներ և օդի նմուշավորման պլաններ.
24) ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն.
25) կազմակերպել ստորգետնյա հանքում տուժածների և հանքափորերի տարհանումը վտանգավոր հորիզոններից, տեղամասերից և փորվածքներից.
26) կատարել շնչառական ապարատներով աշխատաժամանակի հաշվարկը:
27) կատարել «Հանքափրկարար» ապարատների լիցքավորում, ստուգում և վերանորոգում.
28) կազմակերպել և ղեկավարել հանքափրկարարների վթարափրկարարական աշխատանքները.
29) միջոցներ ձեռնարկել վթարի վայր օժանդակ լեռնափրկարար միավորներ և տեխնիկա կենտրոնացնելու համար.
30) ներկայացնել առաջարկություններ և մասնակցել հանքի վթարների հետևանքների օպերատիվ պլանի մշակմանը, ղեկավարել հանքափրկարարական աշխատանքները համաձայն այդ պլանի.
31) հանքի ղեկավարության հետ միասին նախատեսել ու մշակել հրդեհների, պայթյունի և փլվածքների դեպքերում առանձին միջոցառումներ:
213. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը.
13) լեռնային ռելիեֆի և քարանձավների հիմնական էլեմենտները.
14) լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող հիմնական տերմինները.
15) մարդու օրգանիզմի վրա ազդող բնական երևույթները.
16) եղանակային պայմանների փոփոխության նշանները.
17) քարաթափերի ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման պատճառները.
18) քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների առաջացման ժամանակ տուժածների որոնման կանոնները և ձևերը.
19) սառցե և ժայռային ճեղքերից, քարանձավներից, ձնահյուսերից տուժածների դուրս բերման և տեղափոխման ձևերը.
20) լեռներում և քարանձավներում գործելու անվտանգության կանոնները.
21) խմբային և անհատական լեռնափրկարարական գույք.
22) տարածաշրջանի լեռնային գոտիների, կլիմայական և լանդշաֆտային առանձնահատկությունները.
23) լեռնային լանջերով և քարանձավներում լեռնափրկարարական խմբի տեղաշարժման սկզբունքները և կանոնները.
24) կապի կազմակերպման կարգը.
25) լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ օդուժի հետ աշխատանքների կարգը, ձևերը և ազդանշանները.
26) ձորակների և գետերի վրայով տուժածների տեղափոխման համար անցումների կազմակերպման ձևերը.
27) գիշերատեղիների և ճամբարների կազմակերպման ձևերը.
28) անձնակազմի բարոյահոգեբանական վիճակը:
214. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա.
8) իրականացնել որոնողափրկարարական աշխատանքներ քարաթափերի, ձնահյուսերի, սողանքների և սելավների հետևանքների վերացման ժամանակ.
9) օգտագործել լեռնափրկարարական հանդերձանք և գույք.
10) տեղաշարժվել քարանձավներում.
11) կազմակերպել խմբակային ապահովում և ինքնաապահովում.
12) կատարել վայրէջք ինքնարձակումով.
13) կողմնորոշվել տեղանքում, քարանձավներում.
14) արագ հարմարվել էքստրեմալ իրավիճակներին.
15) օգտագործել կենսաապահովման և գոյատևման հմտությունները.
16) քաղաքային պայմաններում բարձրությունների վրա փրկարարական աշխատանքներ կատարել.
17) գնահատել իրավիճակը լեռնափրկարարական աշխատանքների ժամանակ.
18) կազմակերպել որոնողափրկարարական օղակի և խմբի աշխատանքները.
19) կազմակերպել լեռնափրկարարական խմբի անվտանգությունը լեռնային տեղանքով և քարանձավներում տեղաշարժման ժամանակ.
20) փլուզումների պայմաններում կազմակերպել լեռնափրկարարական խմբի աշխատանքները.
21) կազմակերպել հարթակներ օդային տրանսպորտրի վայրէջքի համար.
22) կազմակերպել օդային տրանսպորտից անձնակազմի իջեցման և տուժածների նստեցման աշխատանքները.
23) կազմակերպել անցումներ ձորակների և գետերի վրայով տուժածների տեղափոխման համար.
24) կազմակերպել գիշերատեղիներ և ճամբարներ որոնողափրկարարական խմբի համար.
25) միայնակ տեղափոխել տուժածին ձեռքի տակ եղած միջոցների կիրառմամբ:
215. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
10) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
11) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
12) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
13) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
14) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
15) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
216. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) կողմնորոշվել ստեղծված իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) օգտագործել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
217. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) Առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդներն ու ձևերը.
13) թունավորումների առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերության ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
218. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
5) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
6) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
7) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
8) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
9) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
219. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում, ըստ տարիքային խմբերի և մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
10) թունավորումների դեպքում.
11) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
12) շոկային իրավիճակների դեպքում:
220. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը:
221. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Հակահրդեհային պատրաստության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ:
222. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ցուցաբերել օգնություն փրկարար կետի կողմից հսկվող ջրատարածքներում օգնության կարիք ունեցող մարդկանց.
2) գիտենալ խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը, նրա բռնումներից ազատվելու և ջրից դուրս հանելու հնարքները:
223. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) լողալ, սուզվել և օգտագործել բոլոր փրկարար միջոցները, կառավարել փրկարարական նավակը.
2) կազմակերպել տուժածին բուժօգնության ցուցաբերումը.
3) հանձնել հետևյալ մասնագիտական նորմատիվները`
ա. 2,5 մետր խորությունից մանեկենի հանում` 1 րոպե,
բ. ջրի վրա գտնվելու ժամանակը` 12 րոպե և ավելի:
224. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող հանքափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից, բացի սույն նորմերի 223-րդ կետի 5-րդ ենթակետում սահմանված նորմատիվներից պետք է հանձնի ստուգարքներ, համաձայն աղյուսակ 22-ի`
Աղյուսակ N 22
._________________________________________________________________________.
|Վարժու- |Չափ-|Գնահատման բալերը ըստ ցուցանիշների |
|թյուններ |ման |________________________________________________________|
| |միա-|20 | 19 |18 | 17 |16 | 15 |14 | 13 |12 | 11 |10 | 9 | 8 |
| |վոր | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Լող 100 մ |Րոպե|2,2| 2,3|2,4| 2,5|2,6| 2,7|2,8| 2,9|3,0| 3,1|4,0|4,1|4,2|
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Փրկ. օղակի |Մետր|20 |19,5|19 |18,5|18 |17,5|17 |16,5|16 |15,5|15 |13 |12 |
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
|___________|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|____|___|___|___|
|Գնդակի |Մետր|30 | 29 |28 | 27 | 26| 25 | 24| 23 | 22| 20 | 21| 19| 17|
|նետում | | | | | | | | | | | | | | |
._________________________________________________________________________.
225. Սույն նորմերի 224-րդ կետով նախատեսված նորմատիվները հանձնելու դեպքում գնահատվում են հետևյալ կերպ`
1) 51 և ավելի միավոր ստանալու դեպքում` 5 (գերազանց).
2) 35-ից 50 միավոր ստանալու դեպքում` 4 (լավ).
3) 24-ից 35 միավոր ստանալու դեպքում` 3 (բավարար).
4) 24 և ցածր միավոր ստանալու դեպքում` 2 (անբավարար):
226. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) ջրափրկարարական կայանի (կետի) խնդիրները.
2) ջրափրկարարական սարքավորումների, գույքի կառուցվածքը, դրանց օգտագործման ձևերն ու հնարքները.
3) ստորջրյա շնչառական սարքավորման նշանակությունն ու կառուցվածքը.
4) անվտանգության կանոնները շնչառական սարքով սուզվելիս.
5) օգտվել դիտարկման և կապի միջոցներից.
6) ջրասուզակից տրվող և ջրասուզակին տրվող ազդանշանները.
7) շարժիչավոր և թիավոր լողամիջոցների նշանակությունը և դրանց օգտագործման ձևերը.
8) վերջրյա ջրափրկարարական աշխատանքների իրականացման ձևերը.
9) ջրասուզական դանակի ամրացման տեղը.
10) որոնք են համարվում ջրափրկարարական և ջրասուզական սուզումները.
11) սուզման բարենպաստ և անբարենպաստ պայմանները.
12) ջրահեղձման տեսակները.
13) ջրասուզական սուզումների դասակարգումն ըստ նշանակության.
14) ջրասուզակի ջրի տակ գտնվելու տարեկան պարտադիր ժամանակահատվածը` ըստ կարգերի.
15) ջրում ձայնի լսելիության տարբերությունը ցամաքից.
16) ի՞նչ է օրգանիզմի գերտաքացումը, ինչպես է այն արտահայտվում ջրասուզակի մոտ.
17) ի՞նչ է ջրահեղձումը.
18) որոնք են ջրասուզական հանդերձանքի պարագաները.
19) ինչպիսի՞ օգնություն է ցույց տրվում ջրում գերսառեցում ստացած տուժածին (ջրասուզակին).
20) ինչպե՞ս պետք է գործի ջրափրկարարը անվտանգության պարանի խճճվելու դեպքում.
21) ինչպե՞ս պետք է վարվի ջրափրկարարը, երբ դիմակնոցի մեջ ջուր է լցվում.
22) ինչպե՞ս պետք է վարվի ջրափրկարարը, երբ բերանից դուրս է եկել շրթնակալը.
23) օգնություն ցուցաբերել ջրատարածքում օգնության կարիք ունեցող մարդկանց.
24) լողալ և օգտագործել բոլոր տեսակի փրկարար միջոցները խեղդվողին մոտենալու բոլոր ձևերը նրա բռնումներից ազատվելու և դուրս բերելու հնարքները, կառավարել փրկարարական նավակը.
25) ջրափրկարարական աշխատանքների ժամանակ կատարել և ապահովել տեխնիկայի պահպանման և անվտանգության կանոնները.
26) ջրափրկարարական աշխատանքների ժամանակ փրկարար կայանների ու կետերի ջրասուզական գույքի ու հանդերձանքի օգտագործման և շահագործման տեխնիկական կանոնները.
27) ջրի և սառույցի վրա` ջրավարարումների ժամանակ դժբախտ պատահարների դեպքերը կանխելու և նախատեսված նախապատրաստական աշխատանքների կատարումն ապահովելու` ըստ փրկարար-2 և փրկարար-3 խնդիրների, ինչպես նաև խեղդվողին փրկելու մեթոդները.
28) ջրասուզական օդաբալոնների լիցքավորման աշխատանքները և նկատված անսարքությունները շրթնակալի կարգավորիչի հատվածում վերացնելու ձևերն ու մեթոդները.
29) ջրասուզական-ջրափրկարարական աշխատանքների ժամանակ` ջրի տակ գտնվող ջրասուզակի ազդանշանի դեպքում, ժամանակի հատվածում /1 րոպեում 10 մ/ ջրի հատակից ջրի մակերես բարձրանալ, պահպանելով բարձրացման նախապայմանի կարգ ու կանոնը:
227. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Ջրափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) պահպանել ֆիզիկական կոփվածությունը և պատրաստականությունը.
2) արտակարգ իրավիճակների դեպքում կատարել փրկարար կայանի պետի բոլոր հանձնարարությունները, որոնք ուղղված են բնակչության կյանքի անվտանգությանը.
3) կատարել սուզումներ ջրասուզական օդաբալոններով, կատարել օդաբալոնների ստուգում և լիցքավորում.
4) կատարել օգտագործված ջրասուզական վերնահագուստները և տաք ներքնահագուստները աղտորոշելու, ստուգելու և չորացնելու աշխատանքներ.
5) կիրառել հնարավոր օգնության ձևերը` խեղդվողին մոտենալու նրան ջրից դուրս հանելու, ինչպես նաև բոլոր տեսակի բռնումներից պոկվելու, տուժածին ջրի վրա քարշելու և առաջին բուժօգնություն կազմակերպելու ձևերն ու մեթոդները.
6) պահպանել ֆիզիկական կոփվածությունը և պատրաստականությունը.
7) արտակարգ իրավիճակների դեպքում կատարել փրկարարական կայանի պետի բոլոր հանձնարարությունները` որոնք ուղղված են բնակչության կյանքի անվտանգությանը.
8) արտակարգ իրավիճակների տագնապի դեպքում` փրկարարական աշխատանքներ կատարել և կատարվածի մասին տեղեկացնել փրկարարական կայանի ղեկավարին /պետին/.
9) կատարել ջրասուզական չոր և թաց վերնահագուստներով սուզումներ` որոնողական, գիտահետազոտական աշխատանքներ.
10) կատարելու բոլոր տեսակի ջրասուզական օդաբալոնների մաքրման և լիցքավորման աշխատանքները.
11) կատարել խեղդվողին մոտենալու, նրան ճիշտ վերցնելու կարգը` նրա բռնումներից ազատվելու, և նրան ափ կամ փրկարար նավակ հասցնելու ձևերը.
12) ջրասուզական-ջրափրկարարական աշխատանքների կատարումից հետո ժամանակին ստուգել ջրասուզական օդաբալոնների օդի տարողության աստիճանը, այն լիցքավորելու, սարքին վիճակի բերելու հետագա աշխատանքներ կատարելու համար.
13) կատարել սուզումներ բոլոր տեսակի չոր և թաց վերնահագուստներով, ինչպես նաև տարբեր տեսակի օդաբալոններով և նրանց անսարքության առաջացման դեպքում բոլոր տեսակի անսարքությունները վերացնելու աշխատանքներ:
228. Երկրորդ կարգի ջրասուզակը 1-ին կարգ ստանալու պահին պետք է ունենա 500 ժամ սուզման ժամաքանակ, գումարած` 3-րդ կարգի 300 ժամը, այսինքն. մինիմում 800 ժամ ժամաքանակ, և ունենա սուզման թույլատրման խորության չափանիշ` 15-20 մ խորություն:
229. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) լեռնափրկարարական հանդերձանքի առանձնահատկությունները և խնամքը.
2) պարանների տեսակները, տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
3) լեռնափրկարարական հիմնական տեխնիկական միջոցները, նրանց տեխնիկական տվյալները, խնամքը, օգտագործման ոլորտները և ձևերը.
4) լեռնային շրջանների առանձնահատկությունները, հնարավոր վտանգները.
5) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա աշխատանքների առանձնահատկությունները.
6) բարձրադիր գոտիներից և բարձրություններից տուժածների տեղափոխման ձևերն ու միջոցները.
7) բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ժամանակ անվտանգության կանոնները.
8) լեռնային լանջերով և քարանձավներում տեղաշարժման ձևերը և կանոնները.
9) ժայռամագլցման տեխնիկան և կանոնները.
10) տեղաշարժվելու ձևերը տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
11) խմբակային և անհատական ապահովման ձևերը.
12) շարժման ընթացքում ապահովման ձևերը:
230. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Լեռնափրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) ինքնուրույն կազմակերպել իր և ուղեկցվողի անվտանգությունը.
2) ինքնուրույն կազմակերպել ուղղահայաց և հորիզոնական անցումներ.
3) կատարել վերելք, հորիզոնական անցում, վայրէջք.
4) կատարել տուժածների դուրս բերում և տեղափոխում խմբի կազմում.
5) տեղաշարժվել լեռնային լանջերով.
6) տեղաշարժվել տարբեր թեքության և ծածկույթով լանջերով.
7) կատարել անցումներ բարձրադիր գոտիներում և բարձրությունների վրա:
231. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումների, գործիքների և տեխնիկայի, պահպանման և օգտագործման կանոնները.
2) անհատական պաշտպանության միջոցների պահպանման և օգտագործման կանոնները.
3) անվտանգության տեխնիկայի կանոնները և հրահանգները.
4) փրկարարական աշխատանքներում օգտագործվող տեխնիկայի, սարքավորումների և գործիքների տեխնիկատակտիկական տվյալները.
5) տուժածների որոնման մեթոդները, ձևերը և միջոցները.
6) փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող պայմանական նշանները.
7) տակելաժային աշխատանքների կատարման կանոնները.
8) հետախուզության ձևերը.
9) ուժեղ ներգործող թունավոր նյութերի տեսակները, դրանց ազդեցության ձևերը և վտանգավոր չափաբաժինները.
10) կապի և ազդարարման միջոցների օգտագործման կանոնները.
11) տեղանքում կողմնորոշման ձևերը.
12) տեղանքում տեղաշարժման կանոնները.
13) անբարենպաստ պայմաններում գոյատևման հիմունքները.
14) օդային, ջրային և ցամաքային տրանսպորտի հետ աշխատանքի մեթոդները.
15) կինոլոգիական խմբերի հետ աշխատանքի առանձնահատկությունները.
16) աշխատանքային տեղամասի նախապատրաստման կանոնները.
17) հրդեհների մարման մեթոդները և հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
18) ժամանակակից խոցման միջոցներից պաշտպանության ձևերը.
19) տուժածների և բնակչության տարահանման կազմակերպման ձևերը:
232. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Փրկարարական աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) արագ և ճիշտ կողմնորոշվել իրավիճակում.
2) նախապատրաստել և կիրառել փրկարարական աշխատանքների ժամանակ օգտագործվող սարքավորումները, գործիքները և տեխնիկան.
3) օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցները.
4) տեղաշարժվել կտրտված տեղանքով, հաղթահարել ջրային, ժայռային, ձնապատ և փլուզումների գոտիներ.
5) օգտագործել հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
6) կատարել տուժածների որոնում մասնագիտացված և ձեռքի տակ եղած միջոցներով.
7) տուժածներին դուրս բերել խոցված տարածքներից.
8) կատարել տակելաժային աշխատանքներ.
9) կողմնորոշվել տեղանքում.
10) կազմակերպել տուժածների և բնակչության տարահանումը վտանգավոր տարածքներից:
233. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) առաջին բուժօգնության ցուցաբերման նպատակները.
2) մարդու մարմնի կառուցվածքը (տոպոգրաֆիկ անատոմիա).
3) տուժածների շտապ դուրս բերման ձևերն ու պայմանները.
4) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
5) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
6) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների հիմնական պատճառները.
7) արյունահոսությունների առաջացման հիմնական պատճառները, տեսակները.
8) վերքերի, վնասվածքների տեսակները, առաջացման հիմնական պատճառները.
9) հենաշարժիչ համակարգի վնասվածքների առաջացման հիմնական պատճառները.
10) համակցված և զուգակցված վնասվածքների բարդույթները.
11) երկարատև ճնշման համախտանիշի նշանները (կրաշ սինդրոմ).
12) տուժածի պատգարակման և տեղափոխության մեթոդները ու ձևերը.
13) թունավորումների, առաջացման պատճառները.
14) հիվանդագին վիճակների առաջացման պատճառները.
15) ի՞նչ է շոկը, շոկի տեսակները և առաջացման պատճառները.
16) ծննդկանի նախապատրաստումը, ծննդաբերության ընթացքում հնարավոր բարդությունները և ծննդաբերության ընթացքի վարումը.
17) միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումների կատարման տեխնիկան.
18) կաթիլային համակարգի նախապատրաստում, օգտագործվող նյութերը և նրանց կիրառումը բժշկի ցուցումով.
19) տուժածների տեսակավորման հիմունքները:
234. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) գնահատել իրավիճակը առաջին բուժօգնության գործողությունների իրականացման նպատակով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները առաջին բուժօգնության ցուցաբերման ժամանակ.
3) գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում).
4) տուժածին պատգարակել և տեղափոխել.
3) ծննդկանին նախապատրաստել ծննդաբերության և ծնունդ ընդունել.
4) բժշկի ցուցումով կատարել միջմկանային և ենթամաշկային ներարկումներ.
5) պատրաստել կաթիլային համակարգ, բժշկի ցուցումով.
6) կազմակերպել տուժածի պատգարակում և տեղափոխում.
7) կազմակերպել տուժածների տեսակավորում:
235. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Առաջին բուժօգնության հիմունքներից պետք է կարողանա ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն`
1) նյարդային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում.
2) շնչառական համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում ըստ տարիքային խմբերի.
3) սրտանոթային համակարգի գործունեության խանգարումների դեպքում ըստ տարիքային խմբերի` մեկ կամ երկու փրկարարի միջոցով.
4) արյունահոսությունների դեպքում.
5) վերքերի, վնասվածքների դեպքում.
6) կոտրվածքների և հոդախախտերի դեպքում.
7) գլխի և ողնաշարի վնասվածքների դեպքում.
8) համակցված ու զուգակցված վնասվածքների դեպքում.
9) երկարատև ճնշման համախտանիշի դեպքում.
8) թունավորումների դեպքում.
9) հիվանդագին իրավիճակների դեպքում.
10) շոկային իրավիճակների դեպքում:
236. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է գիտենա`
1) այրմանը նպաստող պայմանները և այրման պրոցեսը.
2) այրումը դադարեցնելու եղանակները.
3) հրդեհաշիջման առաջնային միջոցները.
4) հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների ժամանակ անվտանգության կանոնները.
5) հրշեջ փրկարարական տեխնիկայի (գործիքների, սարքավորումների, ավտոմեքենաների) դասակարգումը և դրանց շահագործման կարգը.
6) մարտական բացազատման փուլերը.
7) փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասի նախապատրաստման կարգը:
237. «Առաջին կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստացող ջրափրկարարը Հրդեհաշիջման աշխատանքների հիմունքներից պետք է կարողանա`
1) աշխատել հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների համար նախատեսված սարքավորումներով ու տեխնիկական միջոցներով.
2) պահպանել անվտանգության կանոնները հրդեհաշիջման և փրկարարական աշխատանքների կատարման ժամանակ.
3) օգտվել կապի միջոցներից.
4) օղակի կազմում կատարել բացազատման աշխատանքներ.
5) նախապատրաստել փրկարարական աշխատանքների կատարման տեղամասը:
238. «Միջազգային կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստանալու համար թեկնածուն պետք է`
1) գիտենա և տիրապետի «առաջին կարգի փրկարարին» ներկայացվող տեսական գիտելիքներին ու գործնական հմտություններին.
2) կարողանա կազմակերպել, ապահովել անվտանգությունն ու ղեկավարել տարբեր բնույթի որոնողափրկարարական աշխատանքներ:
239. «Միջազգային կարգի փրկարար» որակավորման դաս ստանալու համար թեկնածուն պետք է`
1) ունենա 3 տարուց ոչ պակաս 1-ին կարգի փրկարարի աշխատանքային փորձ.
2) ունենա միջազգային փրկարարական գործողությունների մասնակցության փորձ.
3) ներկայացնի միջազգային փրկարարական դասընթացի, միջազգային և հանրապետական փրկարարական ուսումնավարժությունների մասնակցությունը հաստատող փաստաթղթեր.
4) ունենա որոնողափրկարարական աշխատանքների կազմակերպման և ղեկավարման փորձ.
5) կարողանա կազմել և իրականացնել փրկարարական խմբերի ստեղծման, ապահովման և աղետի գոտի ուղարկման աշխատանքների կազմակերպման պլան.
6) կարողանա կազմակերպել և կոորդինացնել միջազգային փրկարարական խմբերի աշխատանքը.
7) ներկայացնի իր պատկերացումներն ու գիտելիքները տվյալ ոլորտում և բացատրի, պաշտպանի իր տեսակետներն ու մասնակցության անհրաժեշտությունն այդ աշխատանքներում.
8) տիրապետի որևէ, որպես միջազգային լեզու ընդունված, օտար լեզվի:
240. Հանձնաժողովի կողմից «Միջազգային կարգի փրկարար» որակավորման դաս հայցող փրկարարին կտրվի համապատասխան հանձնարարություն` օրինակ «N» երկրում տեղի ունեցած որևէ աղետի դեպքում, երբ համապատասխան երկիրը դիմել է միջազգային հանրությանը և խնդրել օգնություն: Փրկարարը պարտավոր է`
1) կազմել պլան և ներկայացնել խմբի ստեղծման, ապահովման, տվյալների ստացման, համապատասխան ձևակերպումների, խմբի անդամների պարտականությունների, անելիքների, առաջարկվող տարբերակների ու մեկնման, ապա առաջադրանքների ստացման, տվյալ երկրում խմբի գործողությունների, ղեկավարման, հանդիպումների, աշխատանքների ու համագործակցության տվյալ երկրի, միջազգային կազմակերպությունների, զանգվածային լրատվության միջոցների և գործուղող երկրի ներկայացուցիչների հետ.
2) ներկայացնել տվյալների հաղորդման կարգը և իր պատկերացումները միջազգային փրկարարական աշխատանքների վերաբերյալ:
II. ՓՐԿԱՐԱՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ ԵՎ ՆՈՐՄԱՏԻՎՆԵՐ
241. Փրկարարական կազմավորումների որակավորման պահանջներն ու նորմատիվները (այսուհետ` նորմատիվներ) չափանիշներ են, որոնք ներառում են համապատասխան փրկարարական աշխատանքներ կատարելու համար նախատեսված անհրաժեշտ նվազագույն տեխնիկական միջոցները, գույքն ու հանդերձանքը, ինչպես նաև անհրաժեշտ քանակի որակավորված փրկարարներով համալրվածությունը:
242. Հանքափրկարարական կազմավորման 4 փրկարարից բաղկացած ջոկի նվազագույն տեխնիկական զինվածության և հանդերձանքի հաշվեցուցակն է`
._____________________________________________________________________.
|Հ/Հ|Տեխ.զինվածության անվանումը |Չափի | Քանակը |
| | |միավոր | |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|1. |Օպերատիվ ամենագնաց մեքենա |հատ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|2. |Ռեզերվային մեքենա |հատ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|3. |Շնչադիմակ |հատ |Ըստ շնչադիմակավորների|
| | | |քանակի |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|4. |Օժանդակ շնչադիմակ |հատ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|5. |Մեկուսիչ ինքնափրկիչներ |հատ |Ըստ շնչադիմակավորների|
| | | |քանակի |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|6. |Պահեստային թթվածնային բալոններ 2 |հատ |Յուրաքանչյուր |
| |լիտրանոց | |շնչադիմակին 1 հատ |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|7. |Պահեստային թթվածնային բալոններ 1 |հատ |Յուրաքանչյուր օժանդակ|
| |լիտրանոց | |շնչադիմակին 1 հատ |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|8. |Ռեգեներատիվ փամփուշտներ |հատ |Յուրաքանչյուր |
| | | |շնչադիմակին 1 հատ |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|9. |Շնչադիմակների ստուգման սարք |Հատ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|10.|Շնչադիմակների ռետինե դետալների |հատ | 1 |
| |չորացման սարք | | |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|11.|Թթվածնային ճնշակ |Հատ | 2 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|12.|Թթվածնային բալոններ 40 լ |հատ | 5 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|13.|Արհեստական շնչառության ապարատներ |հատ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|14.|Սկզբնական հրդեհաշիջման միջոցներ |լրակազմ | 2-3 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|15.|Հիդրավլիկ մկրատ |հատ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|16.|Ամբարձիչ /հիդրավլիկ, մեխանիկական/,|հատ | 1-2 |
| |կարապիկ | | |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|17.|Հանքափորի լապտերներ |հատ |Ըստ շնչադիմակավորների|
| | | |քանակի |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|18.|Կապի միջոցներ |լրակազմ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|19.|Հանքափորի սաղավարտ, հատուկ |հատ |Ըստ շնչադիմակավորների|
| |հանդերձանք | |քանակի |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|20.|Ծալովի պատգարակ` ծածկոցով |հատ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|21.|Լեռնային գործիքներ |լրակազմ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|22.|Հյուսնի գործիքներ |լրակազմ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|23.|Հրամանատարական պայուսակ |լրակազմ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|24.|Բժշկական պայուսակ |լրակազմ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|25.|Փողակներ և փողրակներ |լրակազմ | 2-3 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|26.|Փրկարար պարան |մետր | 30 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|27.|Հրշեջ գոտի կարաբինով |հատ |Ըստ շնչադիմակավորների|
| | | |քանակի |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|28.|Բրեզենտից պատնեշ |հատ | 1 |
|___|__________________________________|________|_____________________|
|29.|Գազանալիզատորներ ինդիկատորային |հատ |Յուրաքանչյուր գազի |
| |խողովակներով | |համար 10 խողովակ |
._____________________________________________________________________.
243. 100 մետր լողափնյա տարածք սպասարկող ջրափրկարարական կայանը (մեկ կետը) պետք է`
1) 10 փրկարարներով, որոնցից 1 խմբի հրամանատար, 4 ջրափրկարար, 2 ջրասուզակ, 2 նավավար և 1 բժիշկ կամ բուժակ.
2) հագեցված լինի հետևյալ տեխնիկական միջոցներով և հանդերձանքով`
._________________________________________________________________.
|Հ/Հ| Տեխ.զինվածության անվանումը |Չափի միավոր| Քանակը |
|___|________________________________________|___________|________|
|1. |Լողամիջոց /մոտորանավ/ | հատ | 1 |
|___|________________________________________|___________|________|
|2. |Փրկարար օղակ | հատ | 4 |
|___|________________________________________|___________|________|
|3. |Փրկարար բաճկոն | հատ | 6 |
|___|________________________________________|___________|________|
|4. |Լողաթաթ | զույգ | 4 |
|___|________________________________________|___________|________|
|5. |Դիմակնոց | հատ | 4 |
|___|________________________________________|___________|________|
|6. |Շնչափող | հատ | 4 |
|___|________________________________________|___________|________|
|7. |Հեռադիտակ | հատ | 2 |
|___|________________________________________|___________|________|
|8. |Ջրասուզական համազգեստ | լրակազմ | 2 |
|___|________________________________________|___________|________|
|9. |Անվտանգության կանոնների պահպանման | հատ | 1 |
| |վերաբերյալ ցուցատախտակ լողացողների համար| | |
._________________________________________________________________.
244. Հրշեջ փրկարարական ջոկատը պետք է ունենա հետևյալ անձնակազմը`
1) մեկ մարտական հաշվարկը` չորս հերթափոխով`
ա. ջոկատի հրամանատար-1 մարդ.
բ. օղակի հրամանատար- 1 մարդ X 4 հերթափոխ.
գ. հրշեջ փրկարար- 4 մարդ X 4 հերթափոխ.
դ. վարորդ- 1 մարդ X 4 հերթափոխ.
ե. ռադիոհեռախոսավար-1 մարդ X 4 հերթափոխ.
2) երկու մարտական հաշվարկը` չորս հերթափոխով`
ա. ջոկատի հրամանատար-1 մարդ.
բ. խմբի պետ-1 մարդ X 4 հերթափոխ.
գ. օղակի հրամանատար- 2 մարդ X 4 հերթափոխ.
դ. հրշեջ փրկարար- 4 մարդ X 4 հերթափոխ.
ե. վարորդ- 2 մարդ X 4 հերթափոխ.
զ. ռադիոհեռախոսավար-1 մարդ X 4 հերթափոխ.
է. ավագ վարորդ-1 մարդ
245. Հրշեջ փրկարարական ջոկատի մեկ հիմնական հրշեջ ավտոմեքենան պետք է հագեցված լինի հետևյալ գույքով և սարքավորումներով`
._____________________________________________________________________.
|Հ/Հ| Տեխ.զինվածության անվանումը |Չափի |Քանակը|
| | |միավոր | |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|1. |51մմ տրամաչափի ռետինապատ արտանետող փողրակ 20մ | հատ | 6 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|2. |66մմ տրամաչափի ռետինապատ արտանետող փողրակ 20 մ | հատ | 5 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|3. |77մմ տրամաչափի ռետինապատ արտանետող փողրակ 20 մ | հատ | 10 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|4. |77մմ տրամաչափի ռետինապատ հիդրանտից օգտվելու համար | հատ | 2 |
| |5 մ | | |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|5. |125մմ տրամաչափի ներծծող փողրակ 4 մ | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|6. |75մմ տրամաչափի ներծծող փողրակ 4 մ | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|7. |125մմ տրամաչափի ներծծող փողրակի ցանց 12մ պարանով | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|8. |Եռաբաշխիչ | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|9. |Երկբաշխիչ | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|10.|Փոխանցիկ գլխիկ 66 x 51 | հատ | 3 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|11.|Փոխանցիկ գլխիկ 77 x 51 | հատ | 3 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|12.|Փոխանցիկ գլխիկ 77 x 66 | հատ | 3 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|13.|Փողրակի կախիչ | հատ | 4 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|14.|Փողրակի սեղմիչ, | հատ | 4 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|15.|Հրշեջ հիդրանտի սյունակ (կօլօնկա) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|16.|Ներծծող փողրակների ամրացման բանալի | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|17.|Արտանետող փողրակների ամրացման բանալի | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|18.|Հրդրանտի բանալի | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|19.|Հիդրոէլեվատոր | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|20.|Փողակ ձեռքի 51 մմ անձրևացայտ | հատ | 3 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|21.|Փողակ ձեռքի 77մմ | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|22.|Փողակ ձեռքի (փականավոր) | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|23.|Փողակ լաֆետային (շարժական) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|24.|Փրփրագեներատոր ԳՊՍ 600 | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|25.|Փրփրագեներատոր ԳՊՍ 200 | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|26.|Սանդուղք (եռածունկ) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|27.|Սանդուղք (գրոհող) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|28.|Ձող սանդուղք | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|29.|Բագոր մետաղական 2.5մ | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|30.|Լինգ (թեթև) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|31.|Լինգ (ծանր) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|32.|Լինգ (ունիվերսալ) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|33.|Մուրճ 5կգ | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|34.|Կացին հյուսնի | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|35.|Հրշեջ կեռիկ (թեթև) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|36.|Բահ | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|37.|Սղոց (փայտ կտրող) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|38.|Սղոց (երկաթ կտրող) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|39.|Մկրատ (երկաթ բետոնե կոնստրուկցիա կտրող) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|40.|Գործիքների հավաքածու (էլեկտրական մալուխներ |լրակազմ| 1 |
| |կտրելու) | | |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|41.|Էլեկտրամեկուսիչ մկրատ | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|42.|Էլեկտրամեկուսիչ ձեռնոց | զույգ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|43.|Էլեկտրամեկուսիչ կոշիկ | զույգ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|44.|Էլեկտրամեկուսիչ գորգ | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|45.|Փրկարարական պարան (30մ) | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|46.|Փրկարարական պարան (50մ) | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|47 |Շնչառական ապարատ | հատ | 4 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|48 |Ջերմամեկուսիչ համազգեստ | հատ | 3 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|49 |Ռետինե երկարաճիտք կոշիկներ | հատ | 5 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|50 |Անհատական լուսարձակ | հատ | 5 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|51 |Առաջին բուժօգնության արկղ |լրակազմ| 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|52 |Կրակմարիչ (ածխաթթվային) | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|53 |Ավտոմեքենայի վերանորոգման գործիքների հավաքածու |լրակազմ| 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|54 |Ավտոմեքենայի ռադիոկայան | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|55 |Շարժական ռադիոկայան | հատ | 2 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|56 |Վթարային զգուշացնող նշան | հատ | 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|57 |Վթարափրկարարական գործիքներ |լրակազմ| 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|58 |Վթարափրկարարական հիդրավլիկ գործիքներ |լրակազմ| 1 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|59 |Բարձրախոս | հատ | 1 |
._____________________________________________________________________.
246. Քաղաքային որոնողափրկարարական թիմը`
1) համալրվում է հետևյալ քանակով ղեկավարության և ապահովման անձնակազմով`
ա. հրամանատար-1 մարդ.
բ. հրամանատարի տեղակալ- 1 մարդ.
գ. կապավոր- 1 մարդ.
դ. համակողմանի ապահովման մասնագետ վարորդ- 3 մարդ (տեխնիկ, խոհարար, վարորդ).
2) մեկ հերթափոխով աշխատելու դեպքում համալրվում է հետևյալ անձնակազմով`
ա. օղակի հրամանատար -1 մարդ.
բ. որոնողական աշխատանքների մասնագետ (կինոլոգ, տեխնիկայով որոնող)-1 մարդ.
գ. վարորդ-տեխնիկ - 1 մարդ.
դ. լեռնափրկարար- 3 մարդ.
ե. ընդհանուր պրոֆիլի փրկարար- 3 մարդ.
զ. պարամեդիկ-1 մարդ.
3) երկու և ավելի հերթափոխով աշխատելու դեպքում հերթափոխի անձնակազմը համապատասխանաբար ավելանում է, ըստ սույն կետի 2-րդ ենթակետում ամրագրված քանակի.
247. Քաղաքային որոնողափրկարարական թիմը մեկ տեղամասում 7 օր անընդմեջ, օրեկան 24-ժամյա հետախուզական, որոնողական և փրկարարական աշխատանքներ կատարելու համար պետք է հագեցած լինի հետևյալ սարքավորումներով, գույքով և հանդերձանքով`
1) գործողությունների ծավալման բազայի համար`
ա. վրաններ անձնակազմի հանգստի, կապի, տեխնիկայի պահեստի համար.
բ. Վրան` սննդի պատրաստման և պահեստի համար.
գ. խմելու ջրի համար ապահովման պարագաներ.
դ. կենցաղային ջրամատակարարման, օգտագործման տարաներ.
2) որոնման և մոնիտորինգի սարքավորումներ`
ա. շուն կամ որոնման համար նախատեսված տեխնիկական միջոցներ.
բ. քիմիական, կենսաբանական, ռադիոլոգիական, ճառագայթային չափիչ սարքեր և հանդերձանք.
3) էլեկտրական սարքավորումներ`
ա. բազային լուսավորության ապահովման էլեկտրակայան.
բ. փրկարարական աշխատանքների ապահովման էլեկտրակայան.
գ. ներքին լուսավորման համակարգ.
դ. աշխատանքային տեղամասում լուսավորման համակարգ.
ե. դյուրակիր լապտերներ.
զ. փոքր մեխանիզացիայի միջոցներ և գործիքներ.
է. մետաղական կոնստրուկցիաների կտրման սարքավորումներ.
ը. փայտյա կոնստրուկցիաների կտրման սարքավորումներ.
թ. երկաթբետոնե կոնստրուկցիաների կտրման սարքավորումներ.
ժ. երկաթբետոնե կոնստրուկցիաների քանդման սարքավորումներ.
ժա. կոնստրուկցիաների կայունացման և տեղաշարժման հրման ամբարձիկներ` 5 տոննայից մինչև 20 տոննա.
ժբ. կոնստրուկցիաների կայունացման և տեղաշարժման կարապիկներ, նվազագույնը` 1.5 տոննա ծանրաբեռնվածության լրակազմերով.
ժգ. սորուն և հեղուկ վտանգավոր նյութերի արտահոսքը դադարեցնելու համար սարքավորումների լրակազմ.
ժդ. երկաթբետոն հորատման և ծակման սարքավորումների լրակազմ.
4) կապի միջոցներ` գերկարճալիք հաճախականության դյուրակիր ռադիոկայան.
5) շանցային գործիքներ`
ա. կացին ունիվերսալ.
բ. մուրճ 1.4 կգ և 1.8 կգ.
գ. կռան 5 կգ և 10 կգ.
դ. լինգ 1.5 մետր.
ե. լինգ` մեխհանիչ.
զ. բահ և սակրավորի փոքր բահ.
է. հատիչ (զուբիլ).
ը. նշանիչ (կեռներ).
թ. փականագործի ձեռքի սղոց.
ժ. փայտ կտրելու ձեռքի սղոց.
ժա. բռնիչ օղեր տակելաժային (սերգի) 6-ից մինչև 12 մմ.
ժբ. բռնիչ օղեր տակելաժային (սերգի) 20-ից մինչև 32 մմ ճոպաններ անշարժացնելու համար.
ժգ. տեխնիկական պարաններ` 20 մետր.
ժդ. տակելաժային ժապավեն, սկսած 5 մետրից.
ժե. տակելաժային շղթաներ` 5 մետր.
ժզ. տակելաժային շղթաներ` 3 մետր.
ժէ. տակելաժային մետաղյա ճոպաններ` 5 մետր և 25 մետր.
ժը. մետաղական թիթեղ կտրելու մկրատ.
ժթ. սանդուղք` նվազագույնը 5 մետր երկարությամբ.
ի. ալպինիստական ստատիկ պարան (10.4 մմ-ից 12մմ) 50 մետրանոց 3 հատ.
իա. ալպինիստական ստատիկ պարան (9-ից 11մմ) 100 մետրանոց 1 հատ.
իբ. պարան 12մմ 6 մետրանոց 6 հատ.
իգ. ալպինիստական գոտի ըստ անձնակազմի քանակի.
իդ. անվտանգության ապահովման ժապավեն` 2- ական հատ, ըստ անձնակազմի քանակի.
իե. պարանով մագլցելու հարմարանք.
իզ. վայրէջքի և անվտանգության ապահովման հարմարանք.
իէ. զսպանակակեռիկ 50 հատ.
իը. տարահանման պատգարակ 1 հատ.
իթ. տարահանման ամրագոտի (մեծահասակների), (երեխաների).
լ. ճախարակ 50 մմ.
լա. ճախարակ 50 մմ կրկնակի.
լբ. գործիքների սարքավորումների տեղափոխման արկղ.
լգ. նշագրումների լրակազմ, վառ գույնի ներկեր.
լդ.սահմանազատման ժապավեն:
248. Մեկ լեռնափրկարարական խումբը պետք է ունենա հետևյալ անձնակազմը`
1) խմբի հրամանատար-1 մարդ.
2) լեռնափրկարար- 4 մարդ.
3) վարորդ լեռնափրկարար-1 մարդ
249. Մեկ լեռնափրկարարական խումբը պետք է հագեցված լինի հետևյալ գույքով և սարքավորումներով`
._____________________________________________________________________.
|Հ/Հ| Տեխ.զինվածության անվանումը |Չափի |Քանակը|
| | |միավոր | |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|1. |Վրան հատ | հատ | 3 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|2. |Պարան ալպինիստական հիմնական 50մ | հատ | 4 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|3. |Պարան ալպինիստական հիմնական. 30մ | հատ | 4 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|4. |Զսպանակակեռիկ խմբակային | հատ | 30 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|5. |Անհատական լեռնափրկարարական հանդերձանք |լրակազմ| 6 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|6. |Գիշերման համար անհրաժեշտ պարագաներ |լրակազմ| 6 |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|7. |Բարդ լեռնային պայմանների համար լեռնափրկարարի |Լրակազմ| 6 |
| |անհատական հանդերձանք | | |
|___|__________________________________________________|_______|______|
|8. |Ամենագնաց ավտոմեքենա |միավոր | 1 |
._____________________________________________________________________.