ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ, ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ,
ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԵՎ ՍՊՈՐՏԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
26 հունվարի 2021 թվականի N 21-Ն
ՍԵՓԱԿԱՆ ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹՅԱՄԲ (ԿԱՄԱՎՈՐ) ԱՏԵՍՏԱՎՈՐՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՆԵՐԴՐՄԱՆ ՓՈՐՁՆԱԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Հանրակրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 30-րդ հոդվածի 1-ին մասի 26.12-րդ կետը, ինչպես նաև «Հանրակրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 26-րդ հոդվածի 32-րդ կետը`
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
Հաստատել`
1) Սեփական նախաձեռնությամբ (կամավոր) ատեստավորման համակարգի ներդրման փորձնական ծրագիրը` համաձայն Հավելվածի:
2) Ծրագրի իրականացման աշխատակարգը` ծրագրի հաստատումից հետո` 30-օրյա ժամկետում:
i
3) Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից, բացառությամբ սույն հրամանով հաստատված հավելվածի 28-րդ կետի 5-րդ ենթակետի, որը ուժի մեջ է մտնում 2022 թվականի հունվարի 1-ից:
(1-ին կետի 3-րդ ենթակետը փոփ. 13.10.2021 թիվ 77-Ն հրաման)
Վ. Դումանյան
Հավելված
Կրթության, գիտության,
մշակույթի և սպորտի նախարարի
2021 թ. 26 հունվարի
N 21-Ն հրամանի
ՍԵՓԱԿԱՆ ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹՅԱՄԲ (ԿԱՄԱՎՈՐ) ԱՏԵՍՏԱՎՈՐՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՆԵՐԴՐՄԱՆ ՓՈՐՁՆԱԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ
1. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
1. Ուսուցչի մասնագիտությունը պատմականորեն դիտարկվում է որպես առաքելություն:
2. Հանրակրթության որակի ապահովման երաշխիքներից մեկը ուսուցչի մասնագիտության գրավչության բարձրացումն է տարբեր միջոցներով, այդ թվում` խթանելով և ապահովելով լավագույն մասնագետների մուտքը դպրոց, վերանայելով վարձատրման քաղաքականությունը: Միևնույն ժամանակ, հավելավճարի միջոցով ուսուցիչների խրախուսումը պետք է նախագծվի այնպես, որ զուգահեռաբար խթանի նաև արդեն գործող ուսուցիչների մասնագիտական զարգացումը, նպաստի լավագույն ուսուցիչներին հայտնաբերելուն և խրախուսելուն, առկա խնդիրները բացահայտելուն, ինչպես նաև մեթոդական աջակցություն ցուցաբերելուն: Այս նպատակների իրականացումը նախատեսում է հետևյալ միջոցառումները`
1) ուսուցիչների պատրաստման համակարգի վերաբերյալ առաջարկությունների ներկայացում, մասնավորապես` որակավորումը համապատասխանեցնելով ուսուցիչների մասնագիտական ստանդարտներին,
2) ուսուցչի որակավորում շնորհող մանկավարժական բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների կարգավիճակի, ընդունելության պայմանների և ծրագրերի վերանայում` արտացոլելով ուսուցչի աշխատանքի հանրային կարևորության գործնական և ինստիտուցիոնալ իրացումը,
3) ուսուցիչների` աշխատանքի ընդունման ընթացակարգի վերանայում,
4) ուսուցիչների վերապատրաստման և ատեստավորման համակարգերի վերանայում,
5) ուսուցիչների որակավորման տարակարգերի շնորհման համակարգի վերանայում` դրանք փոխկապակցելով ուսուցիչների մասնագիտական ստանդարտներին,
6) ուսուցիչների ատեստավորման արդյունքում հավելավճար սահմանելու հնարավորություն:
2. ՆԱԽԱՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ. ԽՆԴԻՐՆԵՐ, ՆՊԱՏԱԿՆԵՐ
3. Նախկինում աշխատանքի ընդունվելիս ուսուցիչները մասնակցում էին մրցույթի, որն ընթանում է երկու փուլով` գրավոր և բանավոր, և փուլերի հարցաշարերը ներառում էին հարցեր կրթության ոլորտը կարգավորող նորմատիվ իրավական ակտերից, սակայն չէին ստուգվում ուսուցիչների մասնագիտական, առարկայական գիտելիքները և դրանք ուսուցման գործընթացում հանրակրթության պետական չափորոշչին, առարկայական չափորոշիչներին և ծրագրերին համապատասխան կիրառելու հմտությունները: Այս մոտեցումը ևս վերանայման փուլում է:
4. Ուսուցչի պարտադիր ատեստավորումն իրականացվում էր պարզ ընթացակարգով, Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության կողմից սահմանված` ուսուցչի ատեստավորմանը ներկայացվող փաստաթղթերի ամբողջական ցանկով նախատեսված փաստաթղթերի ուսումնասիրության հիման վրա:
5. 2019/2020 ուսումնական տարում հանրակրթական դպրոցներում մանկավարժական աշխատողների թվաքանակը կազմել է շուրջ 37500 մարդ, որոնց 90.1%-ը կատարել է միայն ուսուցչական աշխատանք, իսկ 9.9%-ը վարչական, ուսումնաօժանդակ և այլ աշխատանքներին զուգընթաց զբաղվել է նաև ուսուցչական գործունեությամբ:
6. Ուսուցիչների զարգացման մոտիվացիան խթանելու համար 2012 թվականին ներդրվել է որակավորման տարակարգերի քառաստիճան համակարգը: Այս համակարգը գործում է կամավորության սկզբունքով` ուսուցչի նախաձեռնությամբ. տարակարգը տրվում է 5 տարի ժամկետով: Համակարգը գործում է հերթականության սկզբունքով` որակավորման առաջին աստիճանի տարակարգ ստանալուց հետո երկրորդ աստիճանի տարակարգի համար ուսուցիչը կարող է դիմել միայն 2 տարի անց, երրորդի համար` երկրորդը ստանալուց 3 տարի անց և չորրորդ աստիճանի տարակարգի համար` երրորդը ստանալուց 4 տարի անց: Այսինքն, ընդհանուր առմամբ չորրորդ` բարձրագույն աստիճանի տարակարգ ստանալու և աշխատավարձի 50 տոկոսի չափով հավելավճար ստանալու համար ուսուցչից կպահանջվի առնվազն 9 տարի: 2020 թվականի դրությամբ Հայաստանի շուրջ 37500 ուսուցիչներից մոտավորապես միայն 2226-ն ունեն առաջին աստիճանի տարակարգ, մոտավորապես 122-ը` երկրորդ աստիճանի տարակարգ, և 1 ուսուցիչ` երրորդ աստիճանի տարակարգ, որը կազմում է ուսուցիչների ընդհանուր թվի 6,2 տոկոսը: Այսպիսով, նույնիսկ եթե ուսուցիչը համապատասխանում է չորրորդ աստիճանի տարակարգին, ապա չի կարող դիմել դրա համար, քանի դեռ չի անցել նախորդող 9 տարվա շրջափուլով: Հաշվի առնելով տարակարգի համար հիմք ծառայող որոշ բնութագրիչների առավելապես ձևական բնույթը` միանշանակ չէ, թե արդյոք դրանք իրականում չափում են ուսուցչի զարգացման այն ուղղությունները, որոնց պետք է ուղղված լինի պետական քաղաքականությունը: Ներդրված համակարգի արդյունքում տրվող հավելավճարները էական ազդեցություն չեն ունենում ուսուցչի մասնագիտության գրավչության բարձրացման գործում:
7. Ուսուցիչների աշխատավարձերի միջազգային փորձի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ կրթության բարձր մակարդակ ունեցող երկրներում ուսուցիչների աշխատավարձերը գրեթե չեն տարբերվում կամ նույնիսկ գերազանցում են երկրի միջին աշխատավարձը:
________________________
ԻՐՏԵԿ - նկարը տե՛ս ԻՐՏԵԿ-ի ինտերնետային տարբերակում:
8. Ուսուցչի մասնագիտությունը կորցրել է երբեմնի գրավչությունը: Դրա վառ ապացույցն այն է, որ Հայաստանի Հանրապետության` մանկավարժներ պատրաստող բարձրագույն ուսումնական հաստատությունները չեն ընկալվում որպես երկրի լավագույն բուհեր և մրցունակ չեն: Ստորև ներկայացվում է Հայաստանի պետական մանկավարժական համալսարանի և այլ բուհերի միասնական ընդհանուր միջին գնահատականների տարբերությունները. Այս իրավիճակը պահանջում է մանկավարժական բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների հանդեպ վարվող պետական քաղաքականության փոփոխություն` արտացոլվելով այս բուհերի պետական ֆինանսավորման, ընդունելության ընթացակարգերի, ծրագրերի վերանայման հանդեպ առանձնահատուկ մոտեցումներում:
________________________
ԻՐՏԵԿ - նկարը տե՛ս ԻՐՏԵԿ-ի ինտերնետային տարբերակում:
9. Հայաստանում ուսուցիչների ավելի քան 62 տոկոսի ծանրաբեռնվածությունը նվազ է, քան մեկ դրույքը, որի արդյունքում ուսուցիչների վարձատրությունը մեկ ուսուցչի և մեկ դրույքի հաշվով տարբեր է: Այսպիսով, 2020 թ.-ի առաջին կիսամյակում մեկ դրույքի համար նվազագույն աշխատավարձը կազմել է 108.800 ՀՀ դրամ, իսկ մեկ ուսուցչի հաշվով միջին աշխատավարձը կազմել է 123.714 ՀՀ դրամ: Համադրելով ուսուցչի միջին աշխատավարձը երկրի միջին աշխատավարձի և բյուջետային միջին աշխատավարձի հետ` կունենանք հետևյալ պատկերը` 2018 թ.-ի ՀՀ միջին անվանական աշխատավարձը 2018 թ.-ի դեկտեմբեր ամսվա դրությամբ կազմել է 183.900 ՀՀ դրամ, որը շուրջ 33 տոկոսով գերազանցում է ուսուցչի անվանական միջին ամսական աշխատավարձը:
10. Եվս մեկ խնդիր է նոր մասնագետների մուտքը դպրոց: Ներկայումս ուսուցիչների 24 տոկոսը դպրոցում աշխատում է 36 և ավելի տարի. ընդհանուր առմամբ` ուսուցիչների ավելի քան 40 տոկոսը դպրոցում ավելի քան քսանհինգ տարվա աշխատանքային ստաժ ունի: Սրա համեմատ` դպրոց նոր մուտք գործող ուսուցիչները կազմում են ընդամենը 2 տոկոս, ինչը նշանակում է, որ սերնդափոխությունը տեղի է ունենում դանդաղ: Կենսաթոշակային տարիքի ուսուցիչները կազմում են ուսուցիչների ընդհանուր թվի շուրջ 11.7 տոկոսը: Ստորև բերված աղյուսակից երևում է, որ 60-ն անց ուսուցիչների թիվը գերազանցում է համակարգ նոր մուտք գործող ուսուցիչների թվին:
________________________
ԻՐՏԵԿ - նկարները տե՛ս ԻՐՏԵԿ-ի ինտերնետային տարբերակում:
11. Դպրոցների ֆինանսավորումը ներկայումս իրականացվում էր ըստ դասարանի կոմպլեկտավորման կամ սովորողների թվի` համաձայն ՀՀ կառավարության 2006 թվականի օգոստոսի 24-ի` «Հայաստանի Հանրապետության պետական հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների ծախսերի հաշվարկման և ՀՀ կառավարության 2001 թվականի օգոստոսի 25-ի N 773 որոշումն ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» N 1262-Ն որոշման և ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի` ֆինանսավորման գործակիցների մասին հրամանի: Միևնույն ժամանակ սովորողների թվի` նույն քանակն ունեցող դպրոցների ֆինանսավորումը կարող էր էապես տարբերվել, քանի որ ՀՀ մարզպետարանները անհրաժեշտության դեպքում կարող էին իրականացնել հատկացվող բյուջեի վերաբաշխում` հաշվի առնելով դպրոցների տարբերություններն ըստ աշխարհագրական դիրքի, շենքային պայմանների և այլն: Սակայն պետք է նշել, որ վերաբաշխման գործընթացը հստակ կանոնակարգված չէր նորմատիվ ակտերով, ինչը դպրոցների ֆինանսավորման գործընթացը դարձնում էր թույլ վերահսկելի, իսկ դրա արդյունավետության գնահատումը` անհնարին: Արդյունքում որոշ դպրոցներ ունենում էին բյուջեի ճեղքվածք, մյուսները` տնտեսում: Մարզպետարաններն իրավասու են իրականացնելու տնտեսված գումարների վերաբաշխում. դրանք կազմում են բյուջեների 25-30 տոկոսը, և, հետևաբար, նմանատիպ դպրոցները միևնույն մարզում կարող են ունենալ մինչև 13 մլն. դրամի տարբերություն:
12. 2020 թվականին վերանայվել է նաև այս կարգը, որի արդյունքում դպրոցի ֆինանսավորումը իրականացվելու է ըստ դասարանների թվի, ինչը հնարավորություն կտա վերանայելու նաև դասարանների կոմպլեկտավորման կարգը` նվազեցնելով դասարանում սովորողների թիվը:
________________________
ԻՐՏԵԿ - նկարը տե՛ս ԻՐՏԵԿ-ի ինտերնետային տարբերակում:
13. Միևնույն դասաժամեր ունեցող ուսուցիչների վարձատրությունը հանրապետության տարբեր դպրոցներում տարբեր է` կախված դպրոցների ֆինանսավորման ձևից: Դա էական թերություն է առկա բանաձևում, քանի որ դպրոցների ֆինանսավորման չափը ձևավորվում է` ելնելով աշակերտների թվից, իսկ դպրոցները իրականացնում են աշխատավարձերի վճարման համար ծախսեր` ելնելով մանկավարժական դրույքից:
14. Անհրաժեշտություն է առաջանում բարելավելու դպրոցների ֆինանսավորման համակարգը` կանխելով ուսուցիչների վարձատրության տատանումները: Ներկայումս նախարարության կողմից մշակվել և ՀՀ կառավարության քննարկմանն է ներկայացվել «Հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների` պետական բյուջեի միջոցներից ֆինանսավորման կարգը սահմանելու և ՀՀ կառավարության 2006 թվականի օգոստոսի 24-ի N 1262-Ն որոշումն ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծը, ինչպես նաև մշակվել և քննարկման փուլում է գտնվում ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի «Հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների` պետական բյուջեի միջոցներից ֆինանսավորման գործակիցներն ու նորմատիվները հաստատելու մասին» հրամանի նախագիծը, որոնցով փորձ է արվում կանոնակարգել վերոնշյալը:
15. Անհրաժեշտ է ստեղծել համակարգ, որը.
1) հնարավորություն կտա բացահայտելու և խրախուսելու դպրոցում դասավանդող որակյալ ուսուցիչներին,
2) կխրախուսի երիտասարդ ուսուցիչների մուտքը դպրոց` միևնույն ժամանակ ապահովելով հարթ սերնդափոխություն,
3) հիմք կհանդիսանա ատեստավորման պարտադիր համակարգի բարելավման համար,
4) հիմք կհանդիսանա տարակարգերի շնորհման համակարգի բարելավման համար` հենվելով ուսուցիչների մասնագիտական ստանդարտների վրա,
5) հիմք կհանդիսանա ուսուցիչների պատրաստման գործընթացի բարելավման համար:
3. ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՓՈՐՁԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ
16. Միջազգային փորձի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ համակարգ նոր մուտք գործող, ինչպես նաև արդեն դասավանդող ուսուցիչների գնահատում իրականացվում է գրեթե բոլոր երկրներում:
17. Լիարժեք որակավորում ստանալու համար համակարգ նոր մուտք գործող ուսուցիչները հանձնում են լրացուցիչ քննություն: Քննությունները կարող են կազմակերպված լինել նախարարության, տարածքային կամ տեղական կառավարման լիազորված մարմինների կողմից գրավոր թեստերի, հարցազրույցների, թղթապանակների գնահատման, դասապրոցեսի դիտարկման, փորձաշրջանի գնահատման միջոցով կամ նման միջոցների համադրմամբ: Այն ներառում է տարբեր փուլեր, որի ընթացքում գնահատվում են հիմնականում ուսուցիչների առարկայական գիտելիքները և մասնագիտական հմտությունները: Այն երկրներում, որտեղ ուսուցիչների ընդունելությունն իրականացվում է քննության միջոցով, ստեղծվում են ուսուցիչների պաշտոնների թեկնածուների ցանկեր, և նշանակումը կատարվում է կրթության լիազոր մարմինների կողմից:
18. Եվրոպական երկրների մեկ երրորդի կրթական համակարգերում ուսուցիչների գնահատումն իրականացվում է նաև ուսուցիչների խրախուսման նպատակով: Տասը երկրներում գնահատման արդյունքում որոշվում է` արդյոք ուսուցիչը պետք է ստանա հավելավճարներ կամ այլ արտոնություններ, և եվրոպական ինը երկրների կրթական համակարգերում գնահատումն իրականացվում է աշխատավարձի բարձրացում իրականացնելու նպատակով:
19. Շատ հազվադեպ է ուսուցիչների գնահատումն ունենում միայն մեկ նպատակ: Այնուամենայնիվ, որոշ երկրներում (Բելգիա, Իսպանիա, Ավստրիա, Շոտլանդիա, Հյուսիսային Մակեդոնիա) գնահատումն իրականացվում է ուսուցիչներին հետադարձ կապ ապահովելու, մասնագիտական խորհուրդներով օգնելու և ուսուցչի մասնագիտական հմտությունները բարելավելու նպատակով: Խորվաթիայում և Լիտվայում գնահատման հիմնական նպատակը ուսուցիչների խրախուսումն է: Իտալիայում դասավանդող ուսուցիչների գնահատումն իրականացվում է ուսուցիչներին պարգևատրելու նպատակով:
20. Եվրոպական մյուս բոլոր երկրներում ուսուցիչների գնահատումն իրականացվում է տարբեր նպատակներով: Ի լրումն բնութագրական գնահատման, որը միտված է ուսուցիչների կարիքների գնահատմանը և մասնագիտական խորհրդատվության տրամադրմանը, իրականացվում է նաև ընդհանրական գնահատում, որի արդյունքների հիման վրա որոշվում է խրախուսման ձևը` աշխատավարձի բարձրացում, հավելավճարներ կամ այլ պարգևներ:
21. Խրախուսման նպատակով դասավանդող ուսուցիչների գնահատումը հիմնականում լինում է կամավորության սկզբունքով` ուսուցչի նախաձեռնությամբ: Գնահատման այս միջոցը հաջորդում է մի շարք այլ գործընթացների, որոնք այլ նպատակ են հետապնդում. մասնավորապես, բացի դասավանդելու համար բավարար պահանջների գնահատումից, հաշվի են առնվում դասավանդման տարիները և մասնագիտական զարգացմանն ուղղված միջոցառումներին մասնակցությունը:
22. Դասավանդող ուսուցիչների գնահատումը մասնագիտական զարգացման կարիքները դուրս բերելուց բացի, նպատակ ունի նաև բացահայտելու և լուծելու այն ուսուցիչների հարցը, որոնք չեն ապահովում դասավանդման համար անհրաժեշտ նվազագույն պահանջները: Ինչպես գնահատման դրական արդյունքները կարող են հանգեցնել ուսուցիչների վարձատրության բարձրացմանը, այնպես էլ գնահատման բացասական արդյունքները կարող են պատճառ հանդիսանալ հետագա մի շարք գործընթացների համար, ինչպես օրինակ` պարտադիր մասնագիտական զարգացում, հավելավճարների կասեցում, աշխատանքային պայմանագրերի կասեցում, աշխատանքից ազատում և այլն:
23. Եվրոպական երկրների մեծ մասում համակարգ նոր մուտք գործող ուսուցիչների գնահատումն իրականացվում է դասավանդելու թույլտվություն ընձեռելու նպատակով: Այս փուլում նրանք ստանում են դրական կամ բացասական գնահատական` առանց հետագա որակական կամ քանակական բնութագրիչների:
24. Դասավանդող ուսուցիչների գնահատումը տալիս է նաև կարգի շնորհման հնարավորություն` հանդիսանալով ուսուցիչների մասնագիտական զարգացման և առաջընթացի ամբողջական գնահատման մի մասը և նպատակ ունենալով առանձնացնելու և համակարգելու ուսուցիչների մասնագիտական գործունեության տարբեր մակարդակները:
4. ԱՌԱՋԱՐԿՎՈՂ ԼՈՒԾՈՒՄՆԵՐ, ԱՌԱՎԵԼՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
25. Խնդիրը լուծելու նպատակով անհրաժեշտ է մշակել և ներկայացնել ուսուցիչների` սեփական նախաձեռնությամբ (կամավոր) ատեստավորման համակարգ, որը կիրականացվի ուսուցիչների մասնագիտական գիտելիքների և հմտությունների ստուգման թեստավորման եղանակով` որպես արդյունք ունենալով ուսուցիչների խրախուսումը:
26. Կամավոր ատեստավորումն անցած ուսուցիչներին հավելավճար կտրվի 5 տարի ժամկետով:
27. Հավելավճարները կտրվեն միայն հանրակրթական ուսումնական հաստատությունում աշխատող ուսուցիչներին: Դպրոցից դպրոց տեղափոխման արդյունքում հավելավճարը կպահպանվի:
i
28. Կամավոր ատեստավորումը գործում է պարտադիր ատեստավորմանը զուգահեռ (Հավելվածի ժամանակացույցին համապատասխան) և ուսուցիչներին ընձեռում է հավելավճար ստանալու հնարավորություն: Մասնավորապես, կամավոր ատեստավորման արդյունքում`
1) 90-100 տոկոս արդյունք ցուցաբերած ուսուցիչները կհամարվեն ատեստավորումն անցած, կստանան հավելավճար` 50 տոկոսի չափով:
2) 80-89 տոկոս արդյունք ցուցաբերած ուսուցիչները կհամարվեն ատեստավորումն անցած, կստանան հավելավճար` 40 տոկոսի չափով:
3) 70-79 տոկոս արդյունք ցուցաբերած ուսուցիչները կհամարվեն ատեստավորումն անցած, կստանան հավելավճար` 30 տոկոսի չափով:
4) 60-69 տոկոս արդյունք ցուցաբերած ուսուցիչները կհամարվեն ատեստավորումն անցած, աշխատավարձը կպահպանվի:
5) 0-59 տոկոս արդյունքի դեպքում ուսուցիչը ենթակա է պարտադիր վերաատեստավորման` մեկ տարի անց: Երկրորդ տարում վերաատեստավորումը չանցած ուսուցչի դասավանդման իրավունքը կկասեցվի մինչև իր հայեցողությամբ հաջորդ վերապատրաստմանը մասնակցելը և վերաատեստավորման դրական արդյունք ունենալը` համաձայն «Հանրակրթության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 26-րդ հոդվածի 22-րդ և 23-րդ կետերի:
(28-րդ կետը փոփ. 13.10.2021 թիվ 77-Ն հրաման)
29. Ատեստավորումը նախատեսվում է անցկացնել նախապես կազմված ժամանակացույցին համապատասխան.
1) Առաջին տարում ատեստավորումը նախատեսվում է անցկացնել 7-12-րդ դասարաններում հայոց լեզու, գրականություն, հայ գրականություն, հայոց պատմություն, հանրահաշիվ, երկրաչափություն, ֆիզիկա, քիմիա, կենսաբանություն և աշխարհագրություն առարկաները դասավանդող ուսուցիչների համար:
2) Երկրորդ տարում` 5-12-րդ դասարաններում բոլոր առարկաները դասավանդող ուսուցիչների համար: Ատեստավորման այս եղանակը պարտադիր է դառնում համակարգ նոր մուտք գործող այն ուսուցիչների համար, որոնք դասավանդելու են 7-12-րդ դասարաններում:
3) Երրորդ տարում` 1-4-րդ դասարաններում /5-12-րդ դասարաններում/ դասավանդող բոլոր ուսուցիչների համար: Ինչպես նաև պարտադիր` 1-12-րդ դասարաններում դասավանդել ցանկացող` նոր համակարգ մուտք գործող ուսուցիչների համար:
._____________________________________________________________________.
|Դասարան/Առարկայախումբ |2021 |2022 |2023 |
|___________________________________________________|_____|_____|_____|
|7-12-րդ դասարաններում հայոց լեզու, գրականություն, | | | |
|հայ գրականություն, հայոց պատմություն, հանրահաշիվ, | | | |
|երկրաչափություն, ֆիզիկա, քիմիա, կենսաբանություն և | | | |
|աշխարհագրություն առարկաներ | | | |
|___________________________________________________|_____|_____|_____|
|5-12-րդ դասարաններում բոլոր առարկաներ | | | |
|___________________________________________________|_____|_____|_____|
|1-4-րդ դասարաններ/5-12-րդ դասարաններ - | | | |
|բոլոր առարկաներ | | | |
|___________________________________________________|_____|_____|_____|
|Նոր ուսուցիչներ | | | |
|7-12-րդ դասարաններ | | | |
|___________________________________________________|_____|_____|_____|
|Նոր ուսուցիչներ | | | |
|5-12-րդ դասարաններ | | | |
|___________________________________________________|_____|_____|_____|
|Նոր ուսուցիչներ | | | |
|1-12-րդ դասարաններ | | | |
._____________________________________________________________________.
i
29.1 Մեկից ավելի առարկաներ դասավանդող ուսուցիչը ատեստավորման կարող է մասնակցել միայն մեկ առարկայից` իր ընտրությամբ:
(29.1-ին կետը լրաց. 16.04.2021 թիվ 30-Ն հրաման)
30. Հաշվի առնելով ժամանակացույցը` ըստ նախնական կանխատեսումների` ենթադրվում է, որ.
1) առաջին տարում ատեստավորմանը մասնակցած ուսուցիչների թիվը կկազմի ընդհանուր ուսուցիչների թվի 4.2 տոկոսը, որոնց 76.8 տոկոսը կստանա հավելավճար.
._____________________________________________________________________.
|Տարիները |2021 |2022 |2023 |
|_________________________________|___________|___________|___________|
|կամավոր ատեստավորմանը մասնակցած |2070 |6370 |9860 |
|ուսուցիչների թիվը | | | |
|_________________________________|___________|___________|___________|
|կամավոր ատեստավորման արդյունքում |1590 |5210 |8680 |
|հավելավճար ստացող ուսուցիչների | | | |
|թիվը | | | |
|_________________________________|___________|___________|___________|
|կամավոր ատեստավորման արդյունքում |76.8 |81.8 |88.0 |
|հավելավճար ստացող ուսուցիչների | | | |
|հարաբերակցությունը կամավոր | | | |
|ատեստավորմանը մասնակիցների | | | |
|թվին` % | | | |
|_________________________________|___________|___________|___________|
|կամավոր ատեստավորման արդյունքում |4.2 |13.9 |23.1 |
|հավելավճար ստացող ուսուցիչների | | | |
|հարաբերակցությունը ուսուցիչների | | | |
|ընդհանուր թվին` % | | | |
|_________________________________|___________|___________|___________|
|հավելավճարների տարեկան գումարը` |1,031,250,0|3,375,000.0|5,625,000.0|
|հազար դրամ | | | |
._____________________________________________________________________.
2) երկրորդ տարում ատեստավորմանը մասնակցած ուսուցիչների թիվը կկազմի 13.9 տոկոս, որոնց 81,8 տոկոսը կստանա հավելավճար.
3) երրորդ տարում ատեստավորմանը մասնակցած ուսուցիչների թիվը կկազմի 23.1 տոկոս, որոնց 88 տոկոսը կստանա հավելավճար:
31. Այսպիսով, ըստ նախնական կանխատեսումների` 3 տարվա ընթացքում կամավոր ատեստավորմանը ընդհանուր առմամբ կմասնակցի դասավանդող ուսուցիչների ավելի քան 46 տոկոսը, հավելավճար կստանա ավելի քան 41 տոկոսը, և ատեստավորումը չանցած ուսուցիչների թիվը կկազմի 15 տոկոս:
32. Հիմնվելով վերը նշված կանխատեսումների վրա` 50 տոկոս հավելավճար ստանալու դեպքում ՀՀ պետբյուջեի ծախսի տարեկան ավելացումները 3 տարվա համար կկազմեն 10.031.250.0 դրամ:
5. ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ԱՐԴՅՈՒՆՔ
33. Ուսուցիչների կամավոր ատեստավորման համակարգի ներդրմամբ ակնկալվում է`
1) բացահայտել և խրախուսել արդի պահանջներին համապատասխանող ուսուցիչներին.
2) ուսուցիչների վարձատրությունը աստիճանաբար մոտեցնել երկրի միջին աշխատավարձին.
3) ապահովել նոր, արդի պահանջներին համապատասխան ուսուցիչների մուտք դպրոց` առաջարկելով նրանց մրցակցային աշխատավարձ.
4) ուսուցիչների ատեստավորման գործընթացն աստիճանաբար փոխարինել կամավոր ատեստավորման սկզբունքներով.
5) հիմք ստեղծել ուսուցիչների տարակարգերի շնորհման բարեփոխման համար` փոխկապակցելով դրանք ուսուցիչների մասնագիտական ստանդարտների հետ.
6) հիմք ստեղծել ուսուցիչների դասավանդելու տարիքի իրավունքի առավելագույն շեմ սահմանելու համար:
6. ԾՐԱԳՐԻ ԱՌԱՎԵԼՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ` ԽՐԱԽՈՒՍՄԱՆ ՆՈՐ ԳՈՐԾԻՔ
34. Կամավոր ատեստավորման ծրագրին դպրոցի ուսուցիչների մասնակցելը կարող է առավելություն հանդիսանալ`
1) դպրոցներում դասավանդման որակի բարելավման և որպես հետևանք` դպրոցի` սովորողների և նրանց ծնողների շրջանում գրավչության մեծացման,
2) տնօրենի տարեկան հաշվետվության արդյունքների բարելավման,
3) դպրոցին զարգացման հավելյալ բյուջեի տրամադրման գործընթացներում:
35. Հնարավորություն կտա բարելավելու ուսուցիչների ատեստավորման եղանակը, նպաստելու ուսուցիչների մասնագիտական զարգացմանը:
Պաշտոնական հրապարակման օրը` 9 փետրվարի 2021 թվական: