ՀՀՇՆ IV-11.02-02-02 «ԲԱՆԿԵՐԻ ՇԵՆՔԵՐ» ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ Ն ...

 

117.0091.190303

ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ

                                      «19»         03           2003 Թ.

                                        ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 11703087

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ

 

29 դեկտեմբերի 2002 թվականի N 91-Ն

 

i

ՀՀՇՆ IV-11.02-02-02 «ԲԱՆԿԵՐԻ ՇԵՆՔԵՐ» ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐՄԵՐԻ ՀԱՍՏԱՏՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

 

ՀՀ կառավարության 2002թ. հուլիսի 25-ի «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքաշինության նախարարության աշխատակազմ» պետական կառավարչական հիմնարկ ստեղծելու, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքաշինության նախարարության կանոնադրությունը և աշխատակազմի կառուցվածքը հաստատելու մասին» N 1294-Ն որոշման 7-րդ կետի գ/ ենթակետի և ՀՀ կառավարության 1999 թ. մայիսի 26-ի «Քաղաքաշինական նորմատիվ-տեխնիկական փաստաթղթերի մշակման և հաստատման կարգը սահմանելու մասին» N 351 որոշման ա/ կետի համաձայն

 

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`

 

Հաստատել և 2003թ. մայիսի 1-ից Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործողության մեջ դնել ՀՀՇՆ IV-11.02.02-02 «Բանկերի շենքեր» շինարարական նորմերը:

 

ՆՈՐՄԱՎՈՐՄԱՆ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԻ ՀԱՄԱԿԱՐԳ ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐՄԵՐ

 

ԲԱՆԿԵՐԻ ՇԵՆՔԵՐ ՀՀՇՆ IV-11.02.02-02

 

Հայաստանի Հանրապետության

Քաղաքաշինության նախարարություն

 

ԵՐԵՎԱՆ 2002

 

Հանգուցային բառեր` գլխավոր գրասենյակի շենք, դրամարկղային կենտրոն, ինքնուրույն մուտք, սահմանափակ մուտքի գոտի, շենքերի տեխնիկական ամրացվածություն, սերվերային սենքեր, դրամապահոց, նախադրամապահոց, գործառնական դրամարկղեր, գործառական գոտիներ, ինկասատորական մեքենաների բոքսեր, դրամարկղային սրահ, վաքեր:

 

ՆԱԽԱԲԱՆ

 

1. ՄՇԱԿՎԵԼ ԵՆ` «Երևաննախագիծ» ՓԲԸ կողմից

2. ԱՌԱՋԱԴՐՎԵԼ ԵՆ` ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից

3. ԸՆԴՈՒՆՎԵԼ ԵՎ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ ԵՆ ԴՐՎԵԼ`

ՀՀ Քաղաքաշինության նախարարության կողմից.

հրաման N 91-Ն առ 2002-12-29

4. ԳՐԱՆՑՎԵԼ ԵՆ ՀՀ Արդարադատության նախարարության

պետական գրանցամատյանում թիվ ... առ ....

5. ԳՈՐԾԱՐԿՎՈՒՄ ԵՆ ԱՌԱՋԻՆ ԱՆԳԱՄ

 

Սույն նորմերից օգտվելիս անհրաժեշտ է հաշվի առնել շինարարական նորմերի և ստանդարտների հաստատված փոփոխությունները:

 

Խմբագիրներ`

Ա. Աբրահամյան, Ս. Ամիրաղյան, Ա. Ավետիսյան,

Ա. Ասրիյան, Գ. Մուշեղյան, Հ. Մուրադյան, Պ. Սողոմոնյան

(«Երևաննախագիծ» ՊՓԲԸ)

 

Հայաստանի Հանրապետության շինարարական նորմեր

 

ԲԱՆԿԵՐԻ ՇԵՆՔԵՐ ԶԴԱՆԻՅԱ ԲԱՆԿՈՎ BANKS' BUILDINGS

 

Գործարկման թվականը 2003-05-01

 

1 ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏԸ

 

Սույն շինարարական նորմերը տարածվում են նոր կառուցվող և վերակառուցվող բանկերի, դրանց ստորաբաժանումների, մասնաճյուղերի, ներկայացուցչությունների, այդ թվում` օտարերկրյա բանկերի մասնաճյուղերի շենքերի, ինչպես նաև բազմագործառական շենքերում տեղաբաշխվող բանկային կազմակերպությունների սենքերի նախագծման վրա:

 

2 ՆՈՐՄԱՏԻՎ ՎԿԱՅԱԿՈՉՈՒՄՆԵՐ

 

Սույն շինարարական նորմերում վկայակոչված նորմատիվ փաստաթղթերը բերված են Ա Հավելվածում:

 

3 ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

3.1 Զբաղեցրած հողամասի և դրա կազմակերպման, շենքերի ներքին հատակագծագործառական կառուցվածքի, ինչպես նաև սենքերի նկատմամբ ներկայացվող պահանջների առումով բանկերը ստորաբաժանվում են`

- ՀՀ Կենտրոնական բանկի գլխավոր գրասենյակի շենք, ՀՀ Պահուստային բանկի շենք, Կենտրոնական բանկի տարածքային դրամարկղային կենտրոնների (այսուհետ` ՏԴԿ), մասնաճյուղերի և ներկայացուցչությունների շենքեր կամ սենքեր,

- Առևտրային բանկերի գլխավոր գրասենյակների, ներկայացուցչությունների, մասնաճյուղերի շենքեր կամ սենքեր,

- Օտարերկրյա բանկերի մասնաճյուղերի, ներկայացուցչությունների շենքեր կամ սենքեր:

Առևտրային բանկերի և դրանց մասնաճյուղերի, ինչպես նաև օտարերկրյա բանկերի մասնաճյուղերի և ներկայացուցչությունների (այսուհետ` Բանկեր) շենքերի կամ սենքերի, դրամարկղային հանգույցների անվտանգության ու պաշտպանության ապահովումը, հրդեհային անվտանգության, ինչպես նաև համակարգչային ցանցերին ներկայացվող պահանջները պետք է համապատասխանեն ՀՀ Կենտրոնական բանկի խորհրդի 2002 թ. փետրվարի 19 N 49 որոշմամբ հաստատված 1 Կանոնակարգին և սույն նորմերին:

3.2 ՀՀ Կենտրոնական բանկի (այսուհետ` ԿԲ) գլխավոր գրասենյակը, ինչպես նաև Պահուստային բանկը (այսուհետ` ՊԲ) պետք է զբաղեցնեն ինքնուրույն առանձին շենքեր: ԿԲ գլխավոր գրասենյակի և ՊԲ շենքերը պետք է զբաղեցնեն անվտանգության գոտիով շրջապատված տարածքներ, որոնց սահմանները որոշվում են ԿԲ պաշտպանության և անվտանգության ծառայության կողմից:

3.3 ԿԲ մասնաճյուղերն ու ներկայացուցչությունները, ՏԴԿ, առևտրային բանկերն ու դրանց մասնաճյուղերն ու ներկայացուցչությունները, օտարերկրյա բանկերի մասնաճյուղերն ու ներկայացուցչությունները պետք է տեղաբաշխվեն առանձին շենքերում կամ զբաղեցնեն տարածք (մակերես)` վարչական, հասարակական և այլ կարգի ու նշանակության կազմակերպությունների հետ նույն շենքում: Համատեղ տեղաբաշխման դեպքում բանկային կազմակերպությունները պետք է ունենան առանձնացված, հատակագծային մեկուսացմամբ և ինքնուրույն գործունեության հնարավորությամբ ապահովված տարածք:

Բանկերի, դրանց մասնաճյուղերի ու ներկայացուցչությունների, ինչպես նաև ՏԴԿ տեղադրումը թույլատրվում է բնակելի շենքերի առաջին և երկրորդ հարկերում կամ դրանց կցակառույց բլոկներում: Այս դեպքերում բանկերը պետք է ունենան առանձնացված ինքնուրույն մուտք, պետք է ապահովված լինի համապատասխան ձայնամեկուսացումը, բացառված լինի գերնորմատիվ աստիճանի աղմուկի ու մթնոլորտ վնասակար նյութերի արտանետվածքների աղբյուր հանդիսացող սարքավորանքի կիրառումը:

Բանկերի զբաղեցրած տարածքը պետք է բավարարի ՀՀ Կենտրոնական բանկի խորհրդի 2002 թ. փետրվարի 19 N 49 որոշմամբ հաստատված 1 Կանոնակարգին և սույն նորմերին:

3.4 Բանկերի, դրանց ներկայացուցչությունների, ստորաբաժանումների և ՏԴԿ տեղաբաշխումը չի թույլատրվում`

- պայթյունավտանգ արտադրական կազմակերպությունների կամ պայթյունավտանգ սենքեր պարունակող կազմակերպությունների շենքերում,

- դպրոցների, մանկատների շենքերում, գիշերօթիկ տների և դրանց ննջարանային մասնաշենքերում,

- ստացիոնար բուժական և նախադպրոցական մանկական հիմնարկների շենքերում:

3.5 ԿԲ, ՊԲ, ՏԴԿ և բանկերի շենքերի պատասխանատվության աստիճանը պետք է ընդունել 2 կարգի ըստ ՍՆԻՊ 2.01.07:

3.6 ԿԲ, ՊԲ և բանկերի շենքերին ներկայացվող նորմատիվ պահանջները սահմանող աշխատողների հաշվարկային թվաքանակում չեն ընդգրկվում պահակախումբը և սպասարկող անձնակազմը (հասարակական սննդի, շենքը սպասարկող նորոգման արհեստանոցների և հանդերձարանի աշխատողներ, վարորդներ և հավաքարարներ):

3.7 Աշխատողների հաշվարկային թվաքանակը սույն նորմերում ներկայացված ցուցանիշներին չհամընկնելու դեպքում պետք է որոշվի միջարկման կամ արտարկման միջոցով:

3.8 Բանկերի շենքերի նախագծման ընթացքում նախագծային առաջադրանքին համապատասխան անհրաժեշտ է նախատեսել քաղաքացիական պաշտպանության և արտակարգ իրավիճակներում ինժեներատեխնիկական միջոցառումներ` ըստ ՍՆիՊ 2.01.51 և ՍՆիՊ II-11:

3.9 Բանկերի շենքերը նախագծելիս անհրաժեշտ է նախատեսել հաշմանդամ աշխատողների և հաճախորդների համար մատչելիության բարենպաստ պայմանների ապահովման միջոցառումներ ըստ ՎՍՆ 62:

 

4 ՀՈՂԱՄԱՍԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

 

4.1 Բանկի (ներառյալ ԿԲ և ՊԲ) շենքի կառուցման համար ընտրվող հողամասը պետք է բավարարի`

- շենքերի պաշտպանության, անվտանգության և հակահրդեհային ապահովման պայմաններին,

- հաճախորդների, աշխատողների և հատուկ ավտոմեքենաների համար մատչելիության պայմաններին:

4.2 Բանկերի տեղաբաշխման հողամասի նկատմամբ շրջակա միջավայրի վնասակար գործոնների ազդեցության աստիճանը բանկի աշխատակազմի վրա չպետք է գերազանցի բնակեցման գոտիների համար թույլատրելի սահմանները, իսկ տեխնոլոգիական սարքավորանքի համար դրանց շահագործային տեխնիկական պայմանների (քիմիական ագրեսիվություն, էլեկտրամագնիսական ազդեցություն, թրթռումներ, փոշոտվածություն և այլն) նորմատիվային չափանիշները:

4.3 ԿԲ և ՊԲ հողամասի սահմանափակ մուտքի գոտու սահմաններում տարանցիկ ինժեներատեխնիկական, այդ թվում ստորգետնյա, կոմունիկացիաների առկայություն չի թույլատրվում:

4.4 Քաղաքաշինական իրավիճակում, երբ կառուցապատման պայմաններից ելնելով ԿԲ և ՊԲ հողամասերի տարածքը կարող է դիտարկվել հարակից կողմնակի շենքերից` պահանջվում է առանձնացնել սահմանափակ մուտքի անհրաժեշտ գործառական գոտիներ, որոնց տեխնիկական անվտանգության ապահովման պահանջները պետք է սահմանվեն Կենտրոնական բանկի կողմից տրվող տեխնիկական առաջադրանքով:

4.5 Բանկերի (ներառյալ ԿԲ և ՊԲ) շենքերի շինարարության համար հողամասի նվազագույն մակերեսը պետք է ընդունել ըստ 1 աղյուսակում բերված ցուցանիշների:

 

Աղյուսակ 1

._______________________________________________________________.

|         Օբյեկտի անվանումը           |Աշխատողների|Մեկ օբյեկտին |

|                                     |հաշվարկային|անհրաժեշտ    |

|                                     |քանակը     |հողամասերի   |

|                                     |           |մակերեսները, |

|                                     |           |ոչ պակաս, հա |

|_____________________________________|___________|_____________|

|Մասնաճյուղեր, ներկայացուցչություններ,|  15       |   0.15      |

|հաշվարկային և  դրամարկղային          |  25       |   0.20      |

|կենտրոններ, Բանկերի գլխավոր          |  35       |   0.30      |

|գրասենյակներ, ԿԲ և  ՊԲ               |  50       |   0.40      |

|                                     | 100       | 0.50 - 0.54 |

|                                     | 150       | 0.60 - 0.65 |

|                                     | 200       | 0.75 - 0.80 |

|                                     | 300       | 0.85 - 0.90 |

|                                     | 400       | 0.95 - 1.01 |

|                                     | 500       | 1.05 - 1.12 |

|                                     | 700       | 1.15 - 1.24 |

._______________________________________________________________.

 

Ծանոթություն. Բերված ցուցանիշները հաշվի չեն առնում առանձին տեղադրվող օժանդակ շենքերի և կառույցների համար պահանջվող հողատարածքները (պահեստներ, ավտոկայանատեղեր, տրանսֆորմատորային ենթակայան, դիզելային էլեկտրակայան, ջերմակարգավորման կետ, կաթսայատուն և այլն):

4.6 Բանկերի (ներառյալ ԿԲ ու ՊԲ) ծառայողական և հատուկ ավտոտրանսպորտի կայանատեղերի քանակը որոշվում է նախագծային առաջադրանքով:

4.7 Բանկերի (ներառյալ ԿԲ ու ՊԲ) ծառայողների և հաճախորդների անձնական օգտագործման ավտոմեքենաների կայանատեղերի ներկառուցումը բանկի ծառայողական շենքերում չի թույլատրվում: Բնակելի շենքում բանկի տեղաբաշխման, դրա ծառայողական ավտոմեքենաների, ինչպես նաև ծառայողների և հաճախորդների անձնական օգտագործման ավտոմեքենաների կայանատեղերը պետք է տեղաբաշխվեն փողոցի կամ շենքի կողապատի կողմից: Այս նպատակների համար բնակելի շենքերի բակերի տարածքի օգտագործումը չի թույլատրվում:

4.8 ԿԲ և ՊԲ շենքերի տարածքում շրջակա միջավայրի աղտոտման աղբյուր հանդիսացող ավտոկայանատեղերի, կաթսայատների, դիզելային էլեկտրակայանների և այլ նման օբյեկտների տեղադրման դեպքում անհրաժեշտ է ղեկավարվել ՍՆիՊ 2.07.01 և ՍՆ N 2.III-11.3 դրույթներով:

 

5. ՇԵՆՔԵՐԻ ԾԱՎԱԼԱՀԱՏԱԿԱԳԾԱՅԻՆ ԵՎ ԿՈՆՍՏՐՈՒԿՏԻՎ ԼՈՒԾՈՒՄՆԵՐ

 

5.1 Ընդհանուր դրույթներ

5.1.1 Բանկերի (ներառյալ ԿԲ ու ՊԲ) ծառայողական սենքերի բարձրությունը (հատակից մինչև առաստաղը) պետք է լինի ոչ պակաս 3.3 մ, իսկ միջանցքների բարձրությունը ոչ պակաս 2.5 մ: Ինկասատորական ավտոմեքենաների բեռնավորման-բեռնաթափման բոքսերի բարձրությունը որոշվում է ըստ օգտագործվող ավտոմեքենաների եզրաչափքերի:

5.1.2 ԿԲ և ՊԲ շենքերն` անկախ դրանց հարկայնությունից պետք է կահավորված լինեն բեռնամարդատար վերելակներով արժեքների, տեխնոլոգիական սարքավորանքի և նյութերի փոխադրման համար, ինչպես նաև սույն նորմերի 3.9. կետի պահանջների հաշվառմամբ:

Վերելակների բեռնունակությունը և խցիկների եզրաչափքերը սահմանվում են տեխնոլոգիական առաջադրանքով, իսկ դրանց քանակը որոշվում է հաշվարկներով:

5.1.3 Բանկերի (ներառյալ ԿԲ և ՊԲ) նոր կառուցվող շենքերում միջանցքների լայնությունը պետք է լինի ոչ պակաս 1.4 մ (վերակառուցվող շենքերում ոչ պակաս 1.2 մ): Միջանցքների լայնությունը պետք է բավարարի էվակուացիայի պահանջներին, ինչպես նաև արժեքների, կահույքի, նյութերի և սարքավորանքի փոխադրման պահանջներին:

5.1.4 Բանկերի (ներառյալ ԿԲ ու ՊԲ) ծառայողական սենքերի աղմուկից պաշտպանության միջոցառումները պետք է բավարարեն ՍՆիՊ II-12 դրույթներին:

 

5.2 Գլխավոր գրասենյակների շենքեր և ծառայողական շենքեր

5.2.1 Բանկերի (ներառյալ ԿԲ ու ՊԲ) գլխավոր գրասենյակների շենքերում սենքերն ըստ գործառական խմբերի ստորաբաժանվում են`

- ծառայողական սենքեր (գրասենյակներ կամ օֆիսներ, ղեկավարների աշխատասենյակներ, կառուցվածքային ստորաբաժանումների ընդհանուր ծառայողական սենքեր),

- էլեկտրոնային հաշվիչ տեխնիկայի և կապի սարքավորանքի սենքեր,

- արխիվների և գործավարական նշանակության սենքեր,

- օժանդակ և սպասարկման նշանակության սենքեր,

- օբյեկտի պաշտպանության և անվտանգության ծառայության սենքեր,

- ինժեներատեխնիկական նշանակության սենքեր:

Բանկերի գլխավոր գրասենյակների շենքերում կամ սենքերում որպես ինքնուրույն գործառահատակագծային գոտի, տեղաբաշխվում է դրամարկղային հանգույցը, իսկ ԿԲ շենքում` ՏԴԿ:

5.2.2 ԿԲ գլխավոր գրասենյակի շենքում համատեղ տեղաբաշխվող ՏԴԿ սենքերի կազմը և դրանց ներկայացվող պահանջները պետք է համապատասխանեն առանձին տեղաբաշխվող ՏԴԿ կամ դրամարկղային հանգույցների նախագծման պայմաններին:

5.2.3 Բանկերի (ներառյալ ԿԲ և ՊԲ) ղեկավարների և նրանց տեղակալների աշխատասենյակների և ընդունարանների մակերեսները պետք է ընդունվեն ըստ նախագծային առաջադրանքի:

5.2.4 Կառուցվածքային ստորաբաժանումների ընդհանուր աշխատասենյակների նվազագույն մակերեսները պետք է ընտրել 2 աղյուսակին համապատասխան:

 

Աղյուսակ 2

.________________________________________________________________.

|Գործունեության բնույթը                         |Մեկ աշխատանքային|

|                                               |տեղին հասանելիք |

|                                               |մակերես, մ2     |

|_______________________________________________|________________|

|Ստորաբաժանման ղեկավար ընդհանուր աշխատասենյակում|   8.5          |

|Մասնագետներ և  ԷՀՄ օգտագործող կատարողներ,      |                |

|գանձապահներ                                    |   6.0          |

|Հաճախորդներին սպասարկող մասնագետներ            |   7.5          |

|Տեխնիկական կատարողներ (առանց ԷՀՄ օգտագործման,  |                |

|գրասենյակային բնույթի աշխատանքով զբաղված)      |   4.5          |

.________________________________________________________________.

 

5.3 Էլեկտրոնային տեղեկատվահաշվողական տեխնիկայի, կապի միջոցների և դրանց ցանցերի սենքեր

5.3.1 Տեղեկատվահաշվողական տեխնիկայի և կապի միջոցների համար հատուկ սենքերի կազմն ու մակերեսները սահմանվում են տեխնիկական առաջադրանքով և տեղեկատվական ստորաբաժանումների սենքերի վերաբերյալ ԿԲ տեղեկատվական համակարգերի բաժանմունքի կողմից մշակված գերատեսչական նորմատիվահրահանգչական փաստաթղթերի դրույթներով:

5.3.2 Հատուկ կապի ստորաբաժանման բլոկը պետք է զբաղեցնի առնվազն 3 սենք, որոնց մակերեսները որոշվում են ըստ տեղադրվող սարքավորանքին ներկայացվող պահանջների` ոչ պակաս 10 մ2 կատարողների համար, ոչ պակաս 15 մ2 գործավարության համար և ոչ պակաս 20 մ2 սարքավորանքի տեղադրման համար:

Տվյալ սենքերի խումբը այլ սենքերից, ինչպես նաև կատարողների սենքը ծառայողականներից բաժանող պատերն ու միջնորմները պետք է ապահովեն ոչ պակաս 40 դԲ ձայնամեկուսացում, իսկ օդափոխության անցուղիները պետք է կահավորվեն ձայնակլանիչ սարքերով:

5.3.3 Բանկերի (ներառյալ ԿԲ և ՊԲ) տեղային համակարգչային ցանցի սերվերային սենքերը փոշուց պաշտպանելու, անհրաժեշտ ջերմաստիճանի և խոնավության ապահովման և հակահրդեհային անվտանգության միջոցների արդյունավետ գործունեության համար պետք է նախատեսվեն հերմետիկության պայմաններն ապահովող կոնստրուկտիվ լուծումներ: Դրանք պետք է ապահովված լինեն անհրաժեշտ կլիմայական ռեժիմի պահպանման և հակահրդեհային ավտոմատ համակարգով` ըստ սույն նորմերի 7 բաժնի:

Սերվերային սենքերը պետք է կահավորված լինեն մուտքի և ելքի թույլատրման քարտային տիպի ավտոմատ համակարգով:

5.3.4 Միջբանկային համակարգչային ցանցի կառավարման կենտրոնում, ի լրումն միջբանկային համակարգչային ցանցի համար սույն նորմերի 5.14.6. կետում սահմանված պահանջների, ՀՀ Կենտրոնական բանկի ցանցի կառավարման կենտրոնի սենքում պետք է նախատեսվեն`

- անհրաժեշտ ուղիներ` հեռախոսակայանների կապի գծերը մինչև կենտրոն հասցնելու համար,

- ցանցի օպերատորների կողմից ցանցային սարքավորանքի աշխատանքային վիճակի վերահսկման համար` պատերից մեկը ապակուց ըստ ԳՕՍՏ Ռ 51136-98,

- կեղծ հատակ և առաստաղ` սարքավորանքի մալուխային լարանցումների համար:

5.3.5 Ինտերնետ միջազգային համակարգչային ցանցի սերվերային սենքերին ներկայացվում են սույն նորմերի 5.3.3. կետում սահմանված պահանջները:

 

5.4 Գործավարական նշանակության և արխիվային սենքեր

5.4.1 Թղթակցություն ընդունող-առաքող ծառայությունների սենքերը պետք է տեղաբաշխված լինեն սահմանափակ մուտքով գոտում:

Հաճախորդներին հասցեագրված թղթակցության փոխանցման սենքերը պետք է անմիջական կապ ունենան սահմանափակ մուտքով գոտուց դուրս գտնվող սրահի հետ: Թղթակցության փոխանակումը պետք է կատարվի պաշտպանական միջոցներով օժտված պատուհանի ըստ` ԳՕՍՏ Ռ 51112, ԳՕՍՏ Ռ 51113, ԳՕՍՏ Ռ 51136 և վաքի միջոցով: Նշված սենքերի մակերեսները պետք է ընդունել ըստ 2 աղյուսակի:

5.4.2 Օպերատիվ պոլիգրաֆիայի ծառայության և փաստաթղթերի պատճենահանման սենքերի կազմն ու մակերեսները որոշվում են սարքավորման շահագործման տեխնիկական պայմաններով` 1 աշխատատեղի հաշվարկով ոչ պակաս 6 մ2:

5.4.3 Արխիվային սենքերի նախագծումը պետք է իրականացվի արխիվացման համար էլեկտրոնային հաշվողական տեխնիկայի կիրառման հնարավորության ապահովման և համապատասխանի ՍՆԻՊ 2.01.50 և գերատեսչական արխիվների հիմնական կանոններին:

5.4.4 Արխիվների պահոցները պետք է տեղադրվեն շենքերի ստորին հարկերում և պաշտպանված լինեն խոնավությունից:

 

5.5 Գլխավոր գրասենյակների օժանդակ սենքեր

5.5.1 Օժանդակ և սպասարկման սենքերն են` դահլիճները, խորհրդակցությունների և բանակցությունների սրահները, հասարակական սննդի, կենցաղային, սանիտարական, բուժական և շենքի մուտքի խմբի սենքերը, նորոգման արհեստանոցները, նյութերի և տնտեսական պահեստանոցները:

5.5.2 Դահլիճների տարողությունը պետք է կազմի աշխատողների ընդհանուր թվաքանակի մինչև 70%: Դահլիճի մակերեսը ընդունվում է` մեկ մարդուն ոչ պակաս 1.2 մ2 հաշվարկից:

5.5.3 Խորհրդակցությունների և բանակցությունների սենքերում տեղերի քանակը որոշվում է նախագծային առաջադրանքով:

5.5.4 Հասարակական սննդի սենքերի կազմն ու մակերեսները որոշվում են նախագծային առաջադրանքով և ըստ ՍՆԻՊ 2.08.02:

5.5.5 Արտադրական նշանակության նյութերի (կազմտեխնիկա, պահեստամասեր, ծախսանյութեր, փաթեթանյութեր և այլն) պահեստանոցների կահավորումը, կազմն ու մակերեսները որոշվում է համապատասխան տեխնոլոգիական առաջադրանքով և ըստ գործառնական պաշարների անհրաժեշտ ծավալների:

5.5.6 Շենքերի հարկերում հարկավոր է նախատեսել հավաքարարական գույքի պահեստանոցներ` ոչ պակաս 1.5 մ2 մակերեսով:

5.5.7 Սանհանգույցները պետք է տեղաբաշխվեն բոլոր հարկերում: Սարքերի քանակը որոշվում է` յուրաքանչյուր 50 տղամարդու 1 միզարան և մեկ զուգարանակոնք, յուրաքանչյուր 30 կնոջ մեկ զուգարանակոնք հաշվարկով: Յուրաքանչյուր 3 սարքի համար պետք է նախատեսվի մեկ լվացարան:

5.5.8 Անձնական հիգիենայի սենյակները պետք է նախատեսվեն կանանց սանհանգույցներին կից, ոչ պակաս 4 մ2 մակերեսով, ընդսմին յուրաքանչյուր 50 կնոջ համար պետք է նախատեսել ոչ պակաս 1 սենյակ:

5.5.9 Սպասարկող անձնակազմի հանդերձարանները հաշվարկվում են ըստ ինժեներական համակարգերը սպասարկողների և հավաքարարների գումարային թվաքանակի: Հանդերձարանները պետք է լինեն նախատեսված առանձին` տղամարդկանց և կանանց համար, և կահավորվեն անհատական պահարաններով: Հանդերձարանի մեկ պահարանին հարկավոր է տրամադրել 1.5 մ2 մակերես: Հանդերձարանը պետք է ունենա ցնցուղարան` 10 պահարանին մեկ ցնցուղի հարաբերությամբ:

5.5.10 Լարված և կենտրոնացած ուշադրություն պահանջող աշխատանքով զբաղված (ԷՀՄ-ի օպերատորներ և այլն) աշխատողների համար պետք է նախատեսել կարճատև հանգստի և հոգեբանական լիցքաթափման սենյակներ, ըստ տվյալ սենյակում սպասարկվող աշխատողների թվաքանակի` յուրաքանչյուր աշխատողի համար 0.7 մ2 մակերեսի հատկացմամբ, բայց ոչ պակաս 12 մ2 ընդհանուր մակերեսով:

5.5.11 Սպասարկող և շահագործող անձնակազմի (վարորդներ, հանդերձարանի և շենքի տեխնիկական սպասարկման աշխատողներ) հանգստի սենյակի մակերեսը որոշվում է` այդ սենյակում սպասարկվող յուրաքանչյուր աշխատողին հասնող ոչ պակաս 0.5 մ2 մակերեսի հաշվարկով:

5.5.12 Շենքի մուտքի սենքերն են` նախասրահը, որը գտնվում է մուտքի դռան և պահակակետի միջև, անցագրային բաժինը, նախամուտք-անցախցերով կահավորված պահակակետը, սրահը և հաճախորդների հանդերձարանը:

5.5.13 Նախասրահը ծառայում է որպես հաճախորդների անցագրերի ձևակերպման սպասասրահ, թղթակցության փոխանակման և բանկի աշխատողների հետ կարճատև շփման վայր: Նախասրահին հաջորդում է սահմանափակ մուտքի գոտին, որտեղ պետք է տեղաբաշխվի թղթակցական առաքումների փոխանակային հանգույցը: Նախասրահը պետք է կահավորված լինի ներքին հեռախոսակապով:

Նախասրահի մակերեսն ընդունվում է հետևյալ հաշվարկով. բանկի աշխատողների թիվը պետք է բազմապատկվի 0.06 մ2 մակերեսով և ստացված արդյունքին գումարվի 10 մ2:

Նախասրահին կից պետք է նախատեսվեն բանակցությունների սենյակներ ոչ պակաս 12 մ2 մակերեսով, որոնց թիվը սահմանվում է նախագծային առաջադրանքով:

5.5.14 Հաճախորդների հանդերձարանը տեղադրվում է սրահին կից` սահմանափակ մուտքի գոտում: Դրա մակերեսը որոշվում է ըստ շենքում միաժամանակ գտնվող հաճախորդների հաշվարկային թվաքանակի:

5.5.15 ԿԲ գլխավոր գրասենյակի շենքում հաճախորդների ուղեբեռի պահանոցի տեղաբաշխում չի թույլատրվում: Անհրաժեշտության դեպքում այն պետք է տեղաբաշխվի գլխավոր գրասենյակի շենքից դուրս գտնվող օժանդակ շենքերում:

5.5.16 Անցագրային բաժնի սենքերի կազմն ու մակերեսը որոշվում է տեխնոլոգիական առաջադրանքով և պայմանավորվում է աշխատողների թվաքանակով և կիրառվող տեխնիկական միջոցներով: Անցագրային բյուրոյի ծառայողական մուտքը պետք է նախատեսվի սահմանափակ մուտքի գոտուց:

5.5.17 Բանկերի շենքերի և կահավորման շահագործումն ապահովող նորոգման արհեստանոցների և տնտեսական պահեստանոցների մակերեսները պետք է լինեն երեք աղյուսակում բերված ցուցանիշներից ոչ պակաս:

Բանկերի շենքերի ընդհանուր մակերեսների սույն նորմերում ներկայացված ցուցանիշներին չհամընկնելու դեպքում նշված սենքերի մակերեսները պետք է որոշվեն միջարկման կամ արտարկման միջոցով:

 

Աղյուսակ 3

.______________________________________________________________.

| Սենքեր                    | Սենքերի մակերեսը, մ2             |

|                           |__________________________________|

|                           | Շենքի ընդհանուր մակերեսի դեպքում`|

|                           | հազար մ2                         |

|                           |__________________________________|

|                           | 1.0 | 1.0 | 1.0 | 1.0 | 1.0      |

|___________________________|_____|_____|_____|_____|__________|

| Նորոգման արհեստանոցներ    |     |     |     |     |          |

| - էլեկտրատեխնիկական       | 10  | 12  | 16  | 18  | 24       |

| - փականագործական          | 12  | 15  | 18  | 24  | 36       |

| - հյուսնային              | 16  | 20  | 27  | 36  | 54       |

| Պահեստանոցներ`            |     |     |     |     |          |

| - տնտեսական գույքի        | 15  | 18  | 24  | 30  | 48       |

| - կահույքի և  կահավորանքի | 20  | 25  | 30  | 48  | 72       |

| - շինանյութերի            | 18  | 20  | 24  | 27  | 36       |

| Թղթաթափոնի կուտակման      | 12  | 15  | 18  | 24  | 36       |

.______________________________________________________________.

 

5.6 Տարածքային դրամարկղային կենտրոնների սենքեր

5.6.1 ՏԴԿ դրամարկղային հանգույցի նախագծային բնութագրերը և նախագծմանը ներկայացվող պահանջները ներկայացվում են նախագծային առաջադրանքով ըստ ՀՀ կենտրոնական բանկի խորհրդի սահմանված պահանջների և պետք է բավարարեն`

ԳՕՍՏ Ռ 50862, ԳՕՍՏ Ռ 50941, ԳՕՍՏ Ռ 51072, ԳՕՏՍ Ռ 51110 և սույն նորմերի 5.7 բաժնի պահանջներին:

5.6.2 ՏԴԿ սենքերը ըստ գործառական խմբերի ստորաբաժանվում են`

- դրամարկղային հանգույց և արժեքների փոխանցման բլոկ,

- դրամարկղային սրահ,

- հաշվարկագործառնական հանգույց (հաշվապահության, գործառնական սրահ, տեխնոլոգիական ապահովման խմբի, այդ թվում` էլեկտրոնային հաշվողական տեխնիկայի, կապի և գաղտնապաշտպանության սարքավորանքի, հրշեջ պաշտպանության և ազդարարային համակարգերի սենքեր),

- վարչակազմի և այլ ստորաբաժանումների աշխատասենյակներ,

- անվտանգության ծառայության և արտագերատեսչական պաշտպանության սենքեր,

- օժանդակ և սպասարկման նշանակության սենքեր,

- ինժեներատեխնիկական նշանակության սենքեր:

5.6.3 ՏԴԿ սենքերի գործառահատակագծային գոտևորումը պետք է նպաստի փաստաթղթերի փոխադրման տեխնոլոգիական երթուղիների նվազեցմանը, արժեքների փոխանցման, պահպանման և մշակման գործընթացների խստիվ համապատասխանության ընդունված կարգին, ինչպես նաև սահմանափակ մուտքի գոտևորման պահանջներին:

5.6.4 Գործառնական սրահի և գործառնական դրամարկղերի աշխատանքային գոտիների դիրքը պետք է ապահովի դրանց միջև փոխադարձաբար հարմար հաղորդակցման կապը:

 

5.7 Դրամարկղային հանգույցի սենքեր

5.7.1 Դրամարկղային հանգույցը պետք է մեկուսացված լինի բանկի այլ ստորաբաժանումներից և ապահովի հանգույցի գործառահատակագծային միասնականությունը: Այն պետք է տեղաբաշխված լինի շենքի առաջին հարկում և անմիջական կապ ունենա հաշվապահության հետ:

Դրամարկղային հանգույցի կապը բանկի մյուս գործառական խմբի սենքերի հետ պետք է իրականացվի միակ հսկվող և ըստ ԳՕՍՏ Ռ 50072 պաշտպանական դռնով կահավորված փակվող մուտքի միջոցով:

Դրամարկղային հանգույցի հիմնական սենքերն են`

- դրամական պահուստների ու շրջանառու դրամարկղի դրամապահոց` իր նախադրամապահոցով,

- երեկոյան դրամարկղ` իր դրամապահոցով,

- շրջանառու դրամարկղի գանձապահի խուց ըստ ԳՕՍՏ Ռ 50941,

- գործառնական դրամարկղերի խցեր,

- դրամի վերահաշվման սենք հաճախորդների համար,

- գանձապահների անձնական իրերի պահեստանոց,

- տնտեսական և կենցաղային սենքեր,

- դրամապահոցներ` իրենց նախադրամապահոցներով և դիտողական միջանցքներով,

- գործառնական դրամարկղեր, այդ թվում` ինկասատորական բոքսին կից,

- արժեքների մշակման սենքերի խումբ (թղթադրամի և մետաղադրամի վերահաշվման դրամարկղեր, փորձաքննության սենքեր, ռադիոակտիվ աղտոտվածքով դրամանշանների մշակման սենքեր),

- փաթեթավորման և սպառողական նյութերի պահեստանոցներ,

- ինկասատորական մեքենաներով բերվող և առաքվող արժեքների փոխանակման սենքեր,

- դրամարկղային բաժնի պետի աշխատասենյակ,

- սանիտարակենցաղային սենքեր հետևյալ կազմով` դրամարկղային աշխատողների անձնական իրերի պահեստանոց, հանգստի և սննդի ընդունման, անձնական հիգիենայի սենյակներ, ցնցուղարաններ, զուգարաններ,

- դրամարկղային տեխնիկայի նորոգման սենյակ:

Դրամարկղային հանգույցի անհրաժեշտ սենքերի ցանկը որոշվում է նախագծային առաջադրանքով:

5.7.2 Արժեքների պահպանման, փոխադրման և մշակման գոտիներում ծածկերի վրա հավասարաչափ բաշխված ժամանակավոր բեռնվածության նորմատիվ ցուցանիշները պետք է որոշվեն ըստ կիրառված տեխնոլոգիայի: Դրանք պետք է սահմանվեն տեխնոլոգիական առաջադրանքով: Կախված տեղադրվող սարքավորանքից` ծածկի բեռնվածությունը կարող է տատանվել 250 մինչև 700 կԳ/մ2 սահմաններում:

5.7.3 Դրամարկղային հանգույցի էվակուացիոն ելքերի քանակը չպետք է գերազանցի հակահրդեհային նվազագույն պահանջը: Չի թույլատրվում տարանցիկ էվակուացիոն անցում այն սենքերում, որոնցում արժեքներով աշխատանքներ են կատարվում:

Էվակուացիային ներկայացվող պահանջները բերված են սույն նորմերի 7 բաժնում:

5.7.4 Դրամարկղային հանգույցի հատակագծային լուծումները պետք է ապահովեն հետևյալ գործառական փոխադարձ կապը`

- դրամական պահուստների արժեքների փոխանակման սենքը և ինկասատորական մեքենաների բոքսին կից գործառնական դրամարկղը պետք է հարմար կապ ունենան դրամապահոցի հետ,

- դրամապահոցի մուտքը պետք է իրականացվի միայն նախադրամապահոցից,

- թղթադրամի և մետաղադրամի վերահաշվման դրամարկղերի սենքերը պետք է կարճ ու հարմար կապ ունենան նախադրամապահոցի հետ,

- դրամանիշերի փորձաքննության սենքերը պետք է գտնվեն գործառնական դրամարկղի բլոկում` դրամարկղային սրահին հարակից:

5.7.5 Դրամարկղային հանգույցի բոլոր սենքերը պետք է կազմեն պարփակ խումբ և բացառեն արժեքներով աշխատանքը և դրանց փոխադրումը կողմնակի անձանց կողմից դիտելու հնարավորությունը:

5.7.6 Դրամարկղային հանգույցի միջանցքների լայնությունը որոշվում է փոխադրամիջոցների երկկողմանի անխափան շարժման ապահովման անհրաժեշտությունից: Արժեքների փոխադրման ուղիներում դռների լայնությունը պետք է լինի ոչ պակաս 1 մ: Պետք է խուսափել շեմերից և հատակի մակարդակների անկումներից, միայն վերակառուցվող շենքերում կատարվող հարմարեցումների պայմաններում թույլ է տրվում մինչև 15% թեքությամբ հարթակներ (պանդուսներ):

5.7.7 Արժեքների ուղղաձիգ փոխադրման համար դրամարկղային հանգույցի սահմաններում պետք է նախատեսվեն մեկուսացված տեխնոլոգիական աստիճաններ և վերելակներ: Դրամարկղային հանգույցից տեխնոլոգիական աստիճանների և վերելակների միջոցով դեպի այլ գործառական սենքեր ելք չի թույլատրվում:

5.7.8 Դրամարկղային հանգույցի ներքին հարդարման ու հատակների ծածկույթի նյութերը պետք է բավարարեն երկարակեցության և սանիտարահիգիենիկ պահանջներին: Հատակների ծածկանյութը պետք է օժտված լինի բարձր մաշակայունությամբ և հարվածադիմացկունությամբ: Հաշվարկման դրամարկղերի հատակի ծածկանյութը պետք է օժտված լինի նաև հակաստատիկ հատկություններով:

5.7.9 Արժեքների պահպանման սենքերի խումբը պետք է նախագծվի միասնական կառուցվածքահատակագծային բլոկի տեսքով, որի մեջ ընդգրկվում են նախադրամապահոցները ու դրամապահոցները, ինչպես նաև դրամապահոցների պարագծով տեղադրված, պահպանման ազդանշանային միջոցների տեխնիկական սպասարկման և պարփակող կոնստրուկցիաների ամբողջականության հսկման համար նախատեսվող դիտողական միջանցքները: Դրանց լայնությունը պետք է լինի 0.7 մինչև 0.8 մ:

Միջանցքների, տամբուրների և դրամարկղային հանգույցի դռների բացվածքների չափերը պետք է ապահովեն սայլակներով արժեքների փոխադրման հնարավորությունը: Դրամարկղային հանգույցի սահմաններում հատակի մակարդակների անկումներ չեն թույլատրվում:

Արգելվում է տվյալ խմբի սենքերում նախատեսել պատուհանների բացվածքներ:

Դրամապահոցի տեղադրումը ինժեներատեխնիկական, պահեստային և այլ նշանակության (որոնց մշտական վերահսկման իրականացումը դժվար է) սենքերի պարփակող կոնստրուկցիաներին հարակից ձևով չի թույլատրվում:

5.7.10 Դրամապահոցը պատող կոնստրուկցիաների հիդրոմեկուսացումը պետք է բացառի խոնավության ներթափանցումը շենքի հաշվարկային շահագործման ողջ ժամանակահատվածում:

5.7.11 Շենքի տարբեր հարկերում տեղաբաշխված դրամապահոցներից յուրաքանչյուրը պետք է ունենա դիտողական միջանցքներից վերահսկվող ինքնուրույն ծածկ, որը պետք է իրականացվի երկաթբետոնից ըստ ՍՆԻՊ 2.03.01 և ՍՆԻՊ 3.03.01 կամ մետաղից, լինի հոծ կամ վանդակապատ: Ծածկերի նորմատիվ բեռնվածությունը պետք է ընդունել 150 կգ ուժ/մ2: Դրամապահոցի ծածկի և շենքի միջհարկային ծածկի միջև պետք է թողնել ոչ պակաս 250 մմ արանք:

5.7.12 Դրամապահոցը պետք է ունենա ըստ ԳՕՍՏ Ռ 51072 բանկային պաշտպանիչ դռնով մեկ մուտք: Դռան բացվածքի զուտ չափերը տրվում են տեխնոլոգիական առաջադրանքով և կախված են արժեքների փոխադրման կիրառվող միջոցների չափերից: Պաշտպանիչ դուռը բաց վիճակում չպետք է փոքրացնի միջանցքի և դռան բացվածքի լայնությունը:

5.7.13 Դրամապահոցի բարձրությունը սահմանվում է տեխնոլոգիական առաջադրանքով, ընդ որում` նվազագույն զուտ բարձրությունը պետք է լինի ոչ պակաս 2.4 մ, իսկ առավելագույնը` չգերազանցի 2 հարկի բարձրությունը:

5.7.14 Դրամապահոցների տեղադրումը արտաքին պատերին կամ այլ կազմակերպությունների սենքերին կից պատերին չի թույլատրվում: Դիտողական միջանցքների առկայությունը բոլոր դեպքերում պարտադիր է` ներառյալ վերակառուցման պայմանները:

5.7.15 Դրամապահոցների և դիտողական միջանցքների տակ տեխնիկական ընդհատակների ու նկուղների տեղադրում չի թույլատրվում:

5.7.16 Կախված պահվող արժեքների ծավալից, ինչպես նաև պահելու և փոխադրելու տեխնոլոգիայից` դրամապահոցների մակերեսները որոշվում են նախագծային առաջադրանքով և պետք է լինեն ոչ պակաս 20 մ2` մեկ գործառնական դրամարկղի հաշվարկով:

5.7.17 Դրամապահոցների մակերեսը մետաղյա վանդակավոր կոնստրուկցիաների միջոցով, թույլատրվում է պաշտպանիչ պատող կոնստրուկցիաների սահմաններում բաժանել տեխնոլոգիական հատվածամասերի:

5.7.18 Արժեքների փոխադրման և դասավորման մեխանիզացման միջոցների կիրառման դեպքում պետք է նախատեսվեն օժանդակ սենքեր` դրանց պահման, սպասարկման, ակումուլյատորների լիցքավորման և նորոգման համար, որոնք պետք է գտնվեն դրամապահոցներից, նախադրամապահոցներից, դիտողական միջանցքներից և արժեքների փոխադրման ուղղաձիգ կապի հանգույցից դուրս:

5.7.19 Դրամապահոցների տեխնոլոգիական կահավորումն իրականացվում է ըստ ՀՀ Կենտրոնական բանկի գործող հրահանգների:

 

5.8 Նախադրամապահոցներ

5.8.1 Նախադրամապահոցների մակերեսները որոշվում են տեխնոլոգիական առաջադրանքով և կախված են արժեքների ընդունման-հանձնման տեխնոլոգիայից, փաթեթավորման, փոխադրման տեսակից ու միջոցներից և պետք է լինեն ոչ պակաս 20 մ2:

5.8.2 Նախադրամապահոցը պետք է ունենա մեկ մուտք:

5.8.3 Նախադրամապահոցում անհրաժեշտ է նախատեսել տեղային արտածծման սարքավորումով տեղ զմուռս (կնքամոմ) տաքացնելու համար:

 

5.9 Գործառնական դրամարկղեր

5.9.1 Գործառնական դրամարկղերը պետք է տեղադրվեն դրամարկղային սրահին հարակից, որի տարածքում պետք է նախատեսվեն հաճախորդների սպասարկման համար անհատական խցեր:

Մեծ ծավալի արժեքներ հանձնողստացող և դրանց փոխադրման նպատակով ինկասատորական մեքենաներ օգտագործող հաճախորդների համար հատուկ գործառնական դրամարկղերը և հաճախորդների սպասարկման անհատական խցերը պետք է տեղաբաշխվեն ինկասատորական ավտոմեքենաների բոքսերին կից: Խցերի մուտքերը պետք է նախատեսվեն անմիջականորեն ինկասատորական մեքենաների բոքսից:

5.9.2 Դրամարկղային հանգույցի գործառնական դրամարկղերը պետք է նախագծվեն միասնական բլոկով: Դրամարկղերի մուտքը պետք է նախատեսվի դրանց թիկունքում նախատեսվող միջանցքից: Միջանցքը պետք է լինի ոչ պակաս 1.4 մ լայնությամբ (1.2 մ` վերակառուցման դեպքում), իսկ միջանցքի մուտքի դուռը պետք է փակվի ըստ ԳՕՍՏ Ռ 51053 կողպեքով:

Դրամարկղերից բացի միջանցքից կարող են մուտք ունենալ միայն դրամարկղի վարիչի և փորձագետի սենքերը: Երեքից պակաս դրամարկղերի տեղադրման դեպքում միջանցքի առկայությունը պարտադիր չէ:

Դրամարկղերի թիկունքում գտնվող միջանցքի տարանցիկ օգտագործումը, ինչպես նաև դրամարկղային հանգույցից ելք չի թույլատրվում նույնիսկ արտակարգ իրավիճակներում էվակուացման նպատակներով:

5.9.3 Գործառնական դրամարկղերի գոտին հաճախորդների սպասարկման գոտիներից պետք է անջատվի զրահապակյա պաշտպանիչ միջնորմով ըստ ԳՕՍՏ Ռ 51136 և կահավորված լինի արժեքների փոխանցման սարքերով:

Գործառնական դրամարկղերի և հաճախորդների անհատական խցերի միջև գտնվող պատուհանների դիրքը և չափերը պետք է ապահովեն հաճախորդի և գանձապահի կողմից դրամի հաշվարկման տեսողական հսկողություն իրականացնելու հնարավորությունը: Պատուհանի ներքնամասը պետք է գտնվի աշխատասեղանի մակարդակին, իսկ վերին մասը` հատակից 1.8 մ բարձրության վրա: Լայնությունը պետք է պահանջվող դիտանկյուն ապահովի գանձապահի աշխատատեղից դեպի հաճախորդի սեղանը: Գանձապահների և հաճախորդների միջև կապն իրականացվում է խոսակցակապի միջոցների տեղադրմամբ:

Գործառնական դրամարկղերի միջև տեղադրվող միջնորմերը հատակից առնվազն 0.75 մինչև 1.8 մ բարձրություն պետք է լինեն զրահապակյա ըստ ԳՕՍՏ Ռ 51136:

5.9.4 Գործառնական դրամարկղերի (ներառյալ ինկասատորական մեքենաների բոքսերին կից) մակերեսը կախված է օրական հաշվարկային դրամաշրջանառությունից և տրվում է տեխնոլոգիական առաջադրանքով: Այն պետք է լինի ոչ պակաս 8 մ2:

Գործառնական դրամարկղերում պետք է նախատեսվեն փոխանցասարքեր, որոնց չափերը նշվում են տեխնիկական առաջադրանքում: Արժեքների փոխանցման սարքերի գործառական բնութագրերը պետք է համապատասխանեն ԳՕՍՏ Ռ 51223:

Գործառնական դրամարկղի և հաճախորդների անհատական խցերի դռների լայնությունը պայմանավորված է կիրառվող փոխադրամիջոցներով և պետք է լինի ոչ պակաս մեկ մ:

5.10 Արժեքների մշակման սենքեր

5.10.1 Արժեթղթերի և մետաղադրամի հաշվարկման դրամարկղերի մակերեսները պայմանավորված են հիմնական և օժանդակ սարքավորանքի տեղադրման պահանջներով և ընդունվում են ըստ նախագծային առաջադրանքի:

Հաշվարկման դրամարկղերի սենքերը պետք է աղմուկից պաշտպանված լինեն ՍՆ N 2.III-1.1.3 պահանջներին համապատասխան, իսկ ձայնակլանիչ հարդարումը պետք է իրականացվի փոշի չկուտակող և էկոլոգիապես մաքուր նյութերից:

Մետաղադրամի հաշվարկման դրամարկղի համար պետք է նախատեսվի առանձին ձայնամեկուսացված ոչ պակաս 10 մ2 մակերեսով սենք:

5.10.2 Դրամարկղի վարիչի աշխատասենյակի մակերեսը պետք է ընդունել ոչ պակաս 12 մ2:

Երեքից ավելի ստորաբաժանում (մուտքի, ելքի, մուտքի-ելքի, հաշվարկման դրամարկղեր) ունեցող դրամարկղային գործառնական բաժինների համար պետք է նախատեսվի բաժնի պետի աշխատասենյակ` ոչ պակաս 9 մ2 մակերեսով:

5.10.3 Դրամանիշերի իսկության փորձաքննության սենքերից յուրաքանչյուրի մակերեսը պետք է ընդունել ոչ պակաս 10 մ2:

Սենքերում պետք է առանձնացված լինեն հատուկ գոտիներ` փորձագիտական սարքավորանքի և վնասված դրամանիշերի հետ աշխատելու համար: Աշխատատեղերը պետք է ունենան բնական և արհեստական լուսավորում: Վնասված դրամանիշերի հետ աշխատելու տեղերը պետք է կահավորվեն տաք և սառը ջրով և կոյուղով:

5.10.4 Գանձապահների և փորձագետների աշխատատեղերի կահավորումը կատարվում է ԿԲ կողմից տրվող տեխնիկական առաջադրանքով:

5.10.5 Ռադիոակտիվ աղտոտմամբ արժեթղթերի հետ աշխատելու սենյակի մակերեսը որոշվում է տեխնոլոգիական առաջադրանքով, բայց ոչ պակաս 12մ2:

5.10.6 Ծախսվող և փաթեթանյութերի պահեստանոցի մակերեսը պետք է լինի ոչ պակաս 6 մ2:

5.10.7 Դրամարկղային տեխնիկայի նորոգման արհեստանոցի մակերեսը որոշվում է տեխնոլոգիական առաջադրանքով` 8 մ2 մեկ աշխատատեղի հաշվարկով, բայց ոչ պակաս 20 մ2, իսկ տեղեկատվապաշտպանիչ սարքերի համար` ոչ պակաս 4 մ2:

 

5.11 Արժեքների փոխանցման սենքեր

5.11.1 Դրամական պահուստների և հաճախորդների արժեքները տեղափոխող ինկասատորական մեքենաների բեռնման-բեռնաթափման համար անհրաժեշտ է նախատեսել բոքսեր, որոնց կից պետք է տեղադրված լինեն հաճախորդների սպասարկման գործառնական դրամարկղային խցեր:

Դրամական պահուստների փոխանցման համար պետք է նախատեսվի ըստ ԳՕՍՏ Ռ 51223 արժեքների փոխանցման սարքով առանձին սենք:

Փոքրածավալ կանխիկ դրամ ունեցող դրամարկղային կենտրոններում (ներառյալ ՏԴԿ) արժեքների փոխանցման սենքը թույլատրվում է օգտագործել գործառնական դրամարկղի հետ համատեղ, եթե այն օժտված է ԳՕՍՏ Ռ 51223 պահանջներին համապատասխանող արժեքների փոխանցման սարքով:

Մեծաքանակ արժեքների փոխանակման դեպքում, երբ փոխանակումը մեկ աշխատանքային օրից երկար է տևելու, փոխանակման սենքին հարակից պետք է նախատեսվի արժեքների կարճաժամկետ դրամապահոց:

Բոքսերի չափերը պետք է համապատասխանեն կիրառվող ավտոմեքենաների չափքերին:

5.11.2 Դրամարկղային հանգույցի դրամական պահուստների և արժեքների փոխանակման սենքերին ներկայացվող պահանջները շարադրված են սույն նորմերի 5.7 բաժնում:

5.11.3 Դրամական պահուստների արժեքների փոխանակման սենքերի մակերեսը որոշվում է տեխնոլոգիական առաջադրանքով և կախված է միանվագ փոխանցվող արժեքների ծավալից: Այն պետք է լինի ոչ պակաս 24 մ2:

Փոխանցվող արժեքների կարճաժամկետ դրամապահոցի մակերեսը որոշվում է միանվագ փոխանցվող արժեքների ծավալով և պահման ընդունված կարգով:

5.11.4 Արժեքների փոխանցման սենքը պետք է ունենան երկու մուտք`

- ինկասատորական մեքենաների բոքսից` ինկասատորների համար,

- դրամարկղային հանգույցից` դրամարկղային հանգույցի աշխատողների համար:

Դրամական պահուստների կարճաժամկետ դրամապահոցը պետք է ունենա միայն մեկ մուտք` արժեքների փոխանցման սենքից:

5.11.5 Պետք է բացառվի բեռնման-բեռնաթափման ընթացքում արժեքների փոխանցման մեկ բլոկի սենքերից աշխատակազմի մուտքի հնարավորությունը արժեքների փոխանցման այլ բլոկի տարածք:

5.11.6 Բեռնման-բեռնաթափման մեծածավալ աշխատանքների կատարման ընթացքում ինկասատորների համար բոքսերին կից պետք է նախատեսվեն սանիտարական հանգույցներ և ոչ պակաս 9 մ2 մակերեսով հանգստի սենյակներ:

5.11.7 Ավտոմեքենաների բոքսերի դարպասները պետք է պաշտպանիչ լինեն, իսկ բոքսերի ջեռուցման դեպքում` նաև ջերմամեկուսացված: Դարպասների փեղկերի բացումն ու փակումը պետք է կատարվի տեղական կառավարմամբ` բոքսում տեղադրված էլեկտրամեխանիկական սարքի միջոցով, իսկ դրա վթարման դեպքում` նաև ձեռքով:

Դարպասի կոնստրուկցիաները պետք է ապահովեն անձնակազմի հուսալի և անվտանգ աշխատանքը և համապատասխանեն ԳՕՍՏ Ռ 51072: Ավտոմեքենաների բոքսից պետք է նախատեսվի վթարային ելք` ներսից փակվող դռնակով:

 

5.12 Դրամարկղային հանգույցի սանիտարակենցաղային սենքեր

5.12.1 Գործառնական և վերահաշվարկման դրամարկղերի գանձապահների անձնական իրերի պահեստանոցների մակերեսը որոշվում է մեկ գանձապահին 1.5 մ2, բայց ոչ պակաս 6 մ2:

5.12.2 Դրամարկղային հանգույցի կազմում գանձապահների համար պետք է նախատեսվեն` սանհանգույց, հանգստի և սննդի ընդունման սենյակ:

5.12.3 Դրամարկղային հանգույցի սանհանգույցները հաշվարկվում են համաձայն սույն նորմերի 5.5.7. կետի:

 

5.13 Դրամարկղային սրահ

5.13.1 Դրամարկղային սրահը ներառում է` սպասասրահի գոտի և փաստաթղթերի հետ աշխատելու համար նստատեղերով ու փոքրաչափ սեղաններով կահավորված յուրաքանչյուր գործառնական դրամարկղին հարակից հաճախորդների սպասարկման անհատական խցիկների գոտի:

5.13.2 Հաճախորդների սպասարկման անհատական խցերի մակերեսը պետք է լինի 4 մ2, վերակառուցման պայմաններում` 3.4 մ2:

5.13.3 Հաճախորդների սպասարկման անհատական խցերում սեղանի դիրքը պետք է ապահովի գանձապահի և հաճախորդի միջև տեսողական կապի հնարավորություն` դրամի հաշվարկման ընթացքի հսկման համար:

Խցերի պարփակող միջնորմերը պետք է ապահովեն կողմնակի անձանցից հաճախորդի մեկուսացման հնարավորությունը: Խցերի դռները պետք է փակվեն սևեռիչ չունեցող կողպեքով, որը ներսից բացվում է առանց բանալու, իսկ դրսից` բանալիով:

5.13.4 Դրամարկղային սրահի մակերեսը պետք է ընդունել 8 մ2 մեկ գործառնական դրամարկղի հաշվով, իսկ վերակառուցման պայմաններում` 6 մ2:

 

5.14 Հաշվարկագործառնական հանգույց

5.14.1 Հաշվարկագործառնական հանգույցը ներառում է` հաճախորդների սպասարկման և գործառնավարների ծառայողական գոտիների կազմի մեջ մտնող գործառնության սրահ, բանկային հաշվարկային գործառնույթներ կատարող ստորաբաժանումների սենքեր և էլեկտրոնահաշվողական տեխնիկայի, կապի և գաղտնապաշտպանության սարքավորանքի սենքեր:

5.14.2 Գործառնական սրահի ծառայողական գոտին հաճախորդների գոտուց պետք է անջատված լինի բազրիքով:

5.14.3 Գործառնական սրահի ծառայողական գոտու մակերեսը որոշվում է, այդ գոտում տեղաբաշխված յուրաքանչյուր ծառայողին 6 մ2 մակերեսի հաշվարկով:

5.14.4 Գործառնական սրահի սպասասրահի և հաճախորդների սպասարկման գոտիների մակերեսը որոշվում է գոտում տեղաբաշխված` հաճախորդներին սպասարկող յուրաքանչյուր ծառայողին 6 մ2 մակերեսի հաշվով:

5.14.5 Հաշվարկագործառնական հանգույցի ծառայողների աշխատասենյակների ընդհանուր մակերեսը ԷՀՄ կահավորման դեպքում հաշվարկվում է մեկ ծառայողին ոչ պակաս 6 մ2:

5.14.6 ԷՀՄ տեղային ցանցերի կենտրոնային սարքավորման, կապի միջոցների և գաղտնապաշտպանության սարքավորանքի տեղադրման համար սենքերի կազմն ու մակերեսները որոշվում են տեխնիկական առաջադրանքով: Այդ սենքերին ներկայացվող պահանջները որոշվում են ՀՀ Կենտրոնական բանկի նորմատիվ հրահանգչական փաստաթղթերով և` ԳՕՍՏ Ռ 51112, ԳՕՍՏ Ռ 51113 և ԳՕՍՏ Ռ 51136 համապատասխան:

Սենքերի պահանջվող մակերեսները հաշվարկվում են սարքավորանքի մոնտաժման և շահագործման տեխնիկական պահանջներից ելնելով, ինչպես նաև մեկ աշխատատեղին հասանելիք հաշվարկային ցուցանիշներից` գործառնավարի աշխատատեղերին` 6 մ2, ծրագրավորողի` 8 մ2, տեխսպասարկող անձնակազմի` 9 մ2:

 

5.15 Դրամարկղային կենտրոնների ծառայողական, օժանդակ և սպասարկման սենքեր

5.15.1 Դրամարկղային կենտրոնների և ՏԴԿ ծառայողական սենքերի կազմում ընդգրկվում են` ղեկավարների աշխատասենյակներն ու ընդունարանները և ստորաբաժանումների ծառայողների ընդհանուր աշխատանքային սենքերը:

5.15.2 Դրամարկղային կենտրոնների և ՏԴԿ ղեկավարների աշխատասենյակներն ու ընդունարանները և կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարների աշխատասենյակների մակերեսները որոշվում են նախագծային առաջադրանքով:

5.15.3 Բաժինների ընդհանուր աշխատասենյակների մակերեսները որոշվում են ըստ 3 աղյուսակի:

5.15.4 Ֆինանսական փաստաթղթերի արխիվները պետք է համապատասխանեն ԳՕՍՏ Ռ 50862 և տեղաբաշխվեն առանձին սենքերում, արտակարգ իրավիճակում էվակուացման ուղիների նախատեսմամբ:

Աղյուսակ 4

.________________________________________________________________.

|Սենքերի նշանակությունը           | Մակերես, մ2, ծառայողների     |

|                                 | քանակությունից ելնելով, մարդ |

|                                 |______________________________|

|                                 |  25 | 50 | 75 |100 |150 |200 |

|_________________________________|_____|____|____|____|____|____|

|Գործավարական արխիվ               |  12 | 18 | 24 | 36 | 48 | 54 |

|Բլանկների պահեստանոց             |  18 | 20 | 24 | 30 | 36 | 40 |

|Տնտեսական գույքի պահեստանոց      |  24 | 30 | 36 | 48 | 54 | 80 |

|Սպասարկող անձնակազմի սենքեր      |  18 | 24 | 30 | 36 | 48 | 54 |

|Նորոգման արհեստանոցներ`          |     |    |    |    |    |    |

|- էլեկտրամեխանիկական             |   9 | 12 | 16 | 18 | 20 | 24 |

|- հյուսնի                        |  12 | 18 | 24 | 36 | 48 | 54 |

|Թղթաթափոնի կուտակման սենք        |  12 | 16 | 18 | 24 | 30 | 30 |

.________________________________________________________________.

 

5.15.5 Արտադրական նշանակության նյութերի (կազմտեխնիկա, պահեստամասեր, սպառվող և փաթեթավորման նյութեր) պահեստանոցների կազմն ու մակերեսները, ինչպես նաև նրանց կահավորման տեսակը որոշվում են տեխնոլոգիական առաջադրանքով և կախված են հաշվարկային պահուստածավալներից: Գրասենյակային օգտագործման նյութերի և պարագաների պահեստանոցների մակերեսը հաշվարկվում է ըստ ծառայողների հաշվարկային թվաքանակի` մեկ ծառայողի հաշվով ոչ պակաս 0.1 մ2` գումարած 6 մ2 մակերես` նյութերի ընդունման և հանձնման համար:

5.15.6 Լարված և կենտրոնացած ուշադրություն պահանջող աշխատանք կատարող ծառայողների կարճատև հանգստի և հոգեբանական բեռնաթափման սենյակներին ներկայացվող պահանջները բերված են սույն նորմերի 5.6.10. կետում:

5.15.7 Դահլիճների, խորհրդակցությունների և բանակցությունների սենքերում տեղերի քանակը և դրանց մակերեսը որոշվում է համաձայն սույն նորմերի 5.5.2. և 5.5.3. կետերի:

5.15.8 Սանիտարական հանգույցներում տեղադրվող սարքերի քանակը հաշվարկվում է համաձայն սույն նորմերի 5.5.7. և 5.5.8. կետերին:

5.15.9 Օժանդակ և սպասարկման սենքերի մակերեսները պետք է ընտրվեն 4 աղյուսակում բերված ցուցանիշներից ոչ պակաս:

 

6 Բանկերի շենքերի պաշտպանության և անվտանգության ծառայության սենքեր

 

6.1 Բանկերի շենքերի պաշտպանության և անվտանգության ծառայության սենքերի պաշտպանվածությունը պետք է համապատասխանի ԳՕՍՏ Ռ 51110 և ԳՕՍՏ Ռ 51111 պահանջներին: Դրանց կազմում պետք է ընդգրկվեն`

- պաշտպանության հերթապահ խմբի սենյակը` ոչ պակաս 12 մ2 մակերեսով, ԳՕՍՏ Ռ 50941 և ԳՕՍՏ Ռ 51113 պահանջներին համապատասխան,

- կառավարակետի վահանակի և հեռուստադիտողական վերահսկողության մոնիտորի սենյակը` ոչ պակաս 18 մ2, կահավորված պահպանման, հրդեհային և տագնապային ազդանշանման համակարգերի սարքավորումներով,

- պահակախմբի հանգստասենյակը` ոչ պակաս 12 մ2,

- զենքը և դրա փամփուշտների պահպանելու համար հատուկ սարքավորված, մեկուսացված զետեղարանը, ինչպես նաև զենքը լիցքավորելու-լիցքաթափելու համար նախապատրաստված սենյակը` յուրաքանչյուրը 6 մ2 մակերեսով, որոնք պետք է նախագծվեն ըստ ՀՀ կառավարության 1999 թ. 26 հոկտեմբերի թիվ 673 որոշման պահանջների և ՆԳՆ 2002 թ. 15 մարտի թիվ 101 հրամանով ընդունված հրահանգի:

Վերը նշված սենքերի քանակն ամեն կոնկրետ դեպքում պետք է ճշգրտվի նախագծային առաջադրանքով:

6.2 Շենքի մուտքում անհրաժեշտության դեպքում նախագծային առաջադրանքին համապատասխան պետք է տեղակայվեն գործարանային արտադրության ավտոմատ անցախցեր և մնայուն անշարժ մետաղաբացահայտիչներ:

6.3 Պաշտպանության և անվտանգության ծառայության սենքերի` դեպի փողոց բացվող պատուհանները պետք է պաշտպանված լինեն մետաղյա վանդակապատ ճաղերով կամ ԳՕՍՏ Ռ 51136 համապատասխան գնդադիմակայուն ապակիներով:

6.4 Բանկերի մասնաճյուղերում պետք է նախատեսվեն միայն զենքի պահման և լիցքավորման սենքեր սույն նորմերի 6.1 կետի պահանջներին համապատասխան` յուրաքանչյուրը 6 մ2 մակերեսով:

6.5 Բանկերի գլխավոր գրասենյակներում, մասնաճյուղերում և ներկայացուցչություններում պետք է ապահովվի գործառնական սրահից կամ նախասրահից դեպի անհատական սեյֆերի դրամապահոց, բանկի ղեկավարության աշխատասենյակներ, հաշվապահություն, վարկավորման բաժին, արտարժույթով գործառնության բաժին և իրավաբանական անձերի սպասարկման բաժին հաճախորդների վերահսկվող մուտք գործելու հնարավորություն:

6.6 Արտակարգ իրավիճակներում գործառնական դրամարկղի և արտարժույթի փոխանակման կետերի աշխատանքը կազմակերպելու համար շարժական մոդուլների (տաղավարների) օգտագործման դեպքում պետք է ապահովվեն հետևյալ պահանջները`

- գործառնական դրամարկղի տարածքը պետք է բաժանված լինի գործառնագանձապահական աշխատանքային և խորհրդատվական գոտիների,

- գործառնագանձապահական աշխատանքային գոտին պատող կոնստրուկցիաները պետք է իրականացվեն ըստ ԳՕՍՏ Ռ 50941,

- հաճախորդների սպասարկումը պետք է նախատեսվի գործառնագանձապահական աշխատանքային գոտու պարագծով,

- հաճախորդների սպասարկման և գործառնագանձապահական աշխատանքային գոտիների միջև տեղադրվող դուռը պետք է համապատասխանի կոտրման դիմակայության 3 դասի և ԳՕՍՏ Ռ 51072 պահանջների:

6.7 Շենքից դուրս տեղակայվող արտարժույթի փոխանակման կետի գանձապահի խուցը պետք է համապատասխանի ՀՀ Կենտրոնական բանկի խորհրդի 2002 թ. փետրվարի 19 N 49 որոշմամբ հաստատված 10 Կանոնակարգի պահանջներին և ԳՕՍՏ Ռ 50941:

6.8 Բանկի անվտանգության ծառայության և օբյեկտի պահպանման սենքերի կազմն ու մակերեսները ընդունվում են ըստ տեխնիկական առաջադրանքի, իսկ դրանց ամրացվածությունը պետք է համապատասխանի ԳՕՍՏ Ռ 50941 պահանջներին:

6.9 Անվտանգության ծառայության և օբյեկտի պահպանման սենքերի քանակը կախված է տեղաբաշխվող սարքավորումից, յուրաքանչյուրը ոչ պակաս 15 մ2 մակերեսով:

Այն կառավարակետի սենքերի պահանջվող մակերեսը, որտեղ ազդանշանային համակարգերի սարքավորանքի հետ մեկտեղ զետեղվում են նաև տեղեկատվության հավաքագրման և մշակման սարքավորանքի մոդուլները, մուտքի հսկողության և տեսադիտարկման սարքավորանքը ընդունվում է` 1000 մ2 պահպանվող տարածքների հաշվարկով 15 մ2 մակերես, գումարած 2 մ2 յուրաքանչյուր հաջորդող 1000 մ2 համար:

6.10 Շենքի մուտքի պահակակետի սենյակը պետք է ընդունվի մեկ պահակին ոչ պակաս 3 մ2 մակերեսի հաշվարկով: Պահակակետի մուտքը պետք է նախատեսվի պահպանվող շենքի սահմանափակ մուտքի գոտուց, իսկ դրա ամրացվածությունը պետք է համապատասխանի ԳՕՍՏ Ռ 50941:

Պահակին փաստաթղթերի փոխանցման վաքի առկայության անհրաժեշտությունը, նրա տեսակն ու դիրքը որոշվում է տեխնիկական առաջադրանքով նախատեսված ընթացակարգին և ԳՕՍՏ Ռ 51223 պահանջներին համապատասխան:

Պահակակետի խցերի և ստուգիչ նախամուտք-անցախուցերի տակ ընկնող ծածկերի նորմատիվ բեռնվածությունը պետք է ընդունվի կիրառվող սարքերի քաշային բնութագրերից ելնելով, սակայն ոչ պակաս 500 կգ/մ2:

6.11 Կիրառվող նախամուտք-անցախուցերի տեսակը սահմանվում է տեխնիկական առաջադրանքով: Նրանց քանակը առաջարկվում է ընդունել` մեկը 120 ծառայողների հաշվարկով:

6.12 Տեղադրվող նախամուտք-անցախուցերի լայնությունը տարահանման նկատմամբ հակահրդեհային պահանջներին չբավարարելու դեպքում, անհրաժեշտ է նախատեսել դեպի դուրս բացվող դռնով պահուստային ելք հաշվարկով պահանջվող անցունակությամբ և ԳՕՍՏ Ռ 51072 պահանջներին համապատասխան:

 

7 Հակահրդեհային պահանջներ

 

7.1 Սույն նորմերի 3.2, 3.3 և 3.4 կետերում նշված բանկերի և դրանց ստորաբաժանումների տեղաբաշխման համար նախատեսվող շենքերը կամ նրանց մասերը (սենքերը) պետք է լինեն հրակայունության II աստիճանից ոչ ցածր:

7.2 Սույն նորմերի և ՍՆիՊ 2.08.02. համաձայն նոր նախագծվող կամ վերակառուցվող շենքերի նկուղային հարկերում չի թույլատրվում տեղադրել`

- գազային վառելիքով աշխատող ավտոմեքենաների կայանատեղեր (բոքսեր),

- ավտոմեքենաների նորոգման, տեխնիկական սպասարկման արհեստանոցներ և լվացման տեղամասեր,

- դյուրավառ և այրվող գազեր, հեղուկներ և նյութեր պարունակող սենքեր,

- լողավազաններ, շոգեբաղնիքներ:

Առաջին ստորգետնյա հարկից ցածր չի թույլատրվում տեղաբաշխել` ինկասատորների սենքերը, տնտեսական պահեստանոցները, ինչպես նաև բուֆետներ, ճաշարաններ, սրճարաններ և սպորտային դահլիճներ, զենքի պահման սենյակները, պոմպակայաններ, հրդեհաշիջման համակարգի սարքավորանքը և դիզելային էլեկտրակայաններ:

7.3 Բանկերի շենքերի (ներառյալ ԿԲ և ՊԲ) ցոկոլային հարկերում թույլատրվում է տեղադրել բոլոր այն սենքերը, որոնք թույլատրելի են նկուղային հարկերում, ինչպես նաև գործառնական և դրամարկղային դահլիճներ, դրամարկղային հանգույցներ, անցագրային և գրասենյակային սենքեր, լողավազաններ, շոգեբաղնիքներ և ծառայողական մեքենաների լվացման տեղամասեր:

7.4 Բանկերի շենքերի ու շինությունների և այլ շենքերի ու շինությունների (այդ թվում նաև պայթյունավտանգ) միջև հակահրդեհային հատվածամասերը պետք է համապատասխանեն ՍՆիՊ 2.07.01 և ՍՆիՊ II-89 պահանջներին:

7.5 Վերգետնյա հարկերում թույլատրվող առավելագույն մակերեսները` հակահրդեհային պատերի միջև գտնվող հրդեհային հատվածամասերը, անհրաժեշտ է նախատեսել համաձայն ՍՆիՊ 2.08.02 1 աղյուսակի:

Հրդեհային հատվածամասերի մակերեսները թույլատրվում է մեծացնել ոչ ավելի 2,2 անգամ, եթե նախատեսվում է հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգի և հրդեհի ահազանգման ավտոմատ համակարգի տեղակայումը, որի ահազանգը փոխանցվում է անմիջապես հրշեջ մաս կամ ՆԳ բաժին:

7.6 Բանկերի շենքերի նկուղային հարկերի հրդեհային հատվածամասերի առավելագույն մակերեսը անհրաժեշտ է նախատեսել ըստ ՍՆիՊ 2.08.02:

7.7 Դրամարկղային հանգույցները հարակից սենքերից պետք է բաժանվեն 1-ին տիպի հակահրդեհային պատերով և ծածկերով:

7.8 Այլ կազմակերպությունների հետ միևնույն շենքում բանկերի ստորաբաժանումների տեղակայման դեպքում պետք է նախատեսվի դրանց բաժանում 3-րդ տիպի հակահրդեհային ծածկերով և 2-րդ տիպի հակահրդեհային պատերով ըստ ՀՀՇՆ II-8.04-01 1 աղյուսակի: Առանձին հրդեհային հատվածամասերի են բաժանվում 2-րդ տիպի պատերով, 1-ին տիպի պատնեշներով, 2-րդ տիպի դռներով և 3-րդ տիպի ծածկերով հետևյալ խմբերի սենքերը`

- դրամարկղային հանգույցները,

- տեղեկատվահաշվողական կենտրոնների հիմնական տեխնոլոգիական նշանակության սենքերը,

- օժանդակ սարքերի, կապի և գաղտնապահպանման սարքավորանքի համար նախատեսված սենքերը,

- ֆինանսական փաստաթղթերի արխիվները,

- նորոգման արհեստանոցները և պահեստանոցները, որտեղ պահվում են այրվող նյութեր:

7.9 Դրամարկղային և գործառնական դահլիճների առանձնացման համար թույլատրվում է օգտագործել ապակեպատ կամ զրահապակյա պատնեշներ: Դրամարկղային դահլիճների գործառնական դրամարկղերի ապակյա միջնորմերը պետք է համապատասխանեն սույն նորմերի 5.9.3. կետի և ԳՕՍՏ Ռ 51136 պահանջներին:

7.10 Բանկերի կամ դրանց ստորաբաժանումների շենքերում (սենքերում) հատակի, պատերի, առաստաղների, դռների և պատուհանների հարդարման նյութերի և երեսպատումների օգտագործման կարգը պետք է համապատասխանի ՍՆիՊ 2.08.02 պահանջներին:

7.11 Հակահրդեհային դռները, դարպասները և մտոցները պետք է համապատասխանեն ՀՀՇՆ II-8.04.01 պահանջներին, ընդ որում դրանց ծխագազաթափանցելիության դիմադրությունը պետք է լինի ոչ պակաս 5000 կգ/մ` 1 մ2 մակերեսին:

7.12 Էվակուացման ուղիները, ինչպես նաև դրանց ելքերի տեղաբաշխումը պետք է նախագծվեն ՀՀՇՆ II-8.04.01 և ՍՆիՊ 2.08.02 համաձայն` հաշվի առնելով նախագծային գոտիների և սենքերի բաժանումը սահմանափակ մուտքի գոտիների: Ավելի խիստ ռեժիմով գոտու միջով տարանցիկ անցում չի թույլատրվում:

Թույլատրվում է նախատեսել դրամապահոցներից և նախադրամապահոցներից տարահանման մեկական ելք` պայմանով, որ դրանցից յուրաքանչյուրում միաժամանակ աշխատողների թիվը չգերազանցի 5-ից, և դրամապահոցում տարահանման ուղու առավելագույն երկարությունը լինի ոչ ավելի 50 մ: Ընդ որում, տարահանման ժամանակը պետք է չգերազանցի 1,5 րոպե` հաշվի առնելով առավել հեռավոր տեղամասում սպասարկող անձնակազմի գտնվելու հանգամանքը:

Երկու ստորգետնյա հարկերի առկայության դեպքում ներքին հարկում տեղակայված արժեքների պահման գոտուց տարահանման ելքերի քանակը պետք է լինի 2-ից ոչ պակաս: Սանդղավանդակները պետք է մեկուսացված լինեն մեկը մյուսից: Այդ դեպքում դրանցից ելքը թույլատրվում է իրականացնել դրամարկղային հանգույցի ընդհանուր միջանցքով, որն ունի անմիջականորեն դեպի դուրս բացվող մեկ ելք` նշված միջանցքում այլ սենքերից ելքերի բացակայության պայմանով:

7.13 Էվակուացման ելքեր են համարվում ստորգետնյա հարկերում տեղակայված նախադրամապահոցների, դրամապահոցների և մինչև 300 մ2 մակերեսով ավանդապահոցների սենքերի տեխնոլոգիական սանդուղքները (բացի պտուտակային և վազքուղային սանդուղքներից): Եթե դրամապահոցները տեղակայված են մեկ ստորգետնյա հարկում, ապա սանդղավանդակի մուտքի դիմաց սարքավորվում է օդի դիմհարով նախամուտք-անցախուց (3-րդ տիպի չծխապատվող սանդուղք): Եթե դրամապահոցները տեղակայված են երկու և ավելի ստորգետնյա հարկերում, ապա տեխնոլոգիական սանդուղքները պետք է համապատասխանեն 2-րդ տիպի չծխապատվող սանդղավանդակներին ներկայացվող պահանջներին:

Նշված տիպի սանդղավանդակներից ելքերը առաջին հարկի մակարդակում պետք է իրականացվեն դեպի դուրս տանող միջանցքով, որը կահավորված լինի հսկիչ անցուղով: Դեպի միջանցք տանող դռները պետք է լինեն հակահրդեհային ծխագազաանթափանց կատարմամբ` հաշվի առնելով սույն նորմերի 7.11. կետի պահանջները:

7.14 Դրամարկղային հանգույցի տեխնոլոգիական վերելակի հորանը կամ առանձին սենքը, որտեղ այն տեղակայված է, պետք է ունենա 2-րդ տիպի հակահրդեհային պատեր և ծխագազաանթափանց կատարմամբ 1-ին տիպի հակահրդեհային դռներ: Վերելակների հորանները պետք է սարքավորվեն օդի ավելցուկային ճնշում ապահովող համակարգով:

7.15 Վթարային հակածխային օդափոխությունը պետք է իրականացվի ըստ ՀՀՇՆ IV-12.02.01:

7.16 Ծխահեռացման համակարգ անհրաժեշտ է նախատեսել նախադրամապահոցներով և դիտողական միջանցքներով դրամապահոցներում, ինչպես նաև երեկոյան դրամարկղի դրամապահոցներում և հաճախորդների արժեքների պահման սենքերում, դրամարկղային և գործառնական դահլիճներում, ստորգետնյա հարկերում տեղակայված ինկասատորական ավտոմեքենաների բեռնման-բեռնաթափման բոքսերում:

Հրդեհից հետո ծխի և գազերի հեռացումը գազային հրդեհաշիջման համակարգերով պահպանվող սենքերից անհրաժեշտ է նախագծել ըստ ՀՀՇՆ IV-12.02.01 և ՍՆիՊ 2.04.09:

7.17 Դրամարկղային հանգույցի և ավտոմեքենաների կայանատեղի վթարային հակածխային օդափոխությունը անհրաժեշտ է կատարել ինքնավար համակարգով:

7.18 Վթարային հակածխային օդափոխության համակարգերում թույլատրվում է կիրառել միայն շարժիչի հետ միևնույն լիսեռի վրա սարքավորված այնպիսի օդափոխիչներ, որոնք ունակ լինեն 600օC ջերմաստիճան ունեցող գազերը տեղափոխելու մեկ ժամում, կամ 400օC ջերմաստիճան ունեցող գազերը` 2 ժամում: Սովորական օդափոխիչներ թույլատրվում է կիրառել միայն տեղափոխվող գազի ջերմաստիճանը մինչև 80օC-ի իջեցում ապահովող սարքերի հետ մեկտեղ:

7.19 Վթարային հակածխային օդափոխության օդափոխիչները պետք է տեղադրվեն այլ նշանակության օդափոխիչներից մեկուսացված սենքերում, որոնց պարփակող կառուցատարրերի հրակայունությունը պետք է լինի ոչ պակաս 0,75 ժ:

Այդպիսի սենքերի դռները պետք է լինեն ծխագազաանթափանց կատարմամբ, հակահրդեհային 0,5 ժ-ից ոչ պակաս հրակայունությամբ:

7.20 Տեղեկատվահաշվողական կենտրոնների և կապի սարքավորումների սենքերը պետք է կահավորված լինեն հրդեհաշիջման միջոցներով` համաձայն էլեկտրոնային հաշվիչ մեքենաների համար նախատեսված շենքերի և սենքերի նախագծման պահանջների:

7.21 Կեղծ հատակի առկայության դեպքում դրա տակի տարածությունները չայրվող դիաֆրագմաներով պետք է բաժանվեն ոչ ավելի 100 մ2 մակերեսով առանձին հատվածների և կահավորվեն հրդեհի ահազանգման ավտոմատ համակարգով: Հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգի առկայության դեպքում առանձին հատվածամասերի մակերեսները թույլատրվում է մեծացնել մինչև 300 մ2: Կեղծ հատակը հիմնական հատակի կողմից պետք է ունենա ոչ պակաս 1 ժ հրակայունություն և կրակի տարածման զրոյական սահման: Թույլատրվում է կեղծ հատակի հրակայունության իջեցում մինչև 0,5 ժ դրա տակ հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգի տեղակայման դեպքում:

7.22 Բոլոր սենքերը (այդ թվում նաև միջանցքները և նախասրահները), բացի այն սենքերից, որտեղ տեղի են ունենում թաց տեխնոլոգիական գործընթացներ, պետք է կահավորվեն հրդեհի ահազանգման ավտոմատ համակարգերով: Այդ համակարգերի նախագծումը անհրաժեշտ է կատարել գործող նորմերի պահանջներին համապատասխան:

7.23 Հրդեհի ահազանգման և հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգերով շենքերի կահավորումը անհրաժեշտ է իրականացնել գործող հիմնական նորմատիվ փաստաթղթերի պահանջներին համապատասխան: Հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգի տեղադրման ձևը (սպրինկլերային, դրենչերային), դրա տեսակը (ծավալային, մակերեսային, տեղային) և հրդեհաշեջ նյութերի ընտրությունը (ջուր, փրփուր, գազ և այլն) որոշվում է տեխնոլոգիական առաջադրանքով և ըստ ՍՆիՊ 2.04.09: Թույլատրվում է տեղադրել հրդեհաշիջման տեղային համակարգեր մինչև 15 մ2 մակերեսով և 0,75 ժ հրակայունությամբ պատող կոնստրուկցիաներ ունեցող առանձին սենքերում:

7.24 Դրամապահոցները, որպես կանոն, պետք է կահավորվեն գազային հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգերով:

Թույլատրվում է ցանկացած չափերի դրամապահոցները չկահավորել գազային հրդեհաշիջման համակարգերով, եթե արժեքները պահվում են միայն մետաղական պահարաններում և բեռնարկղներում:

Թույլատրվում է դրամապահոցների` մինչև 100 մ3 ծավալի սենքերը հրդեհաշիջման գազային համակարգով չկահավորել:

7.25 Հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգով կահավորելու ենթակա սենքերը ներկայացված են 5 աղյուսակում:

Աղյուսակ 5

.___________________________________________________________.

| հ/հ|Սենքերի նշանակությունը            |Սենքերի ծավալը, մ3 |

|____|__________________________________|___________________|

| 1. |Դրամապահոցներ                     |  100 և  ավելի     |

| 2. |Արժեքների ժամանակավոր պահման      |                   |

|    |դրամապահոցներ                     |  150 և  ավելի     |

| 3. |Տեղեկատվահաշվողական համալիրների,  |                   |

|    |ԷՀՄ-ների տեղային ցանցերի          |                   |

|    |սերվերների, բանկային ընդհանուր    |                   |

|    |հեռուստահաղորդակցման ցանցի        |                   |

|    |հանգույցների, գաղտնապահպանության  |                   |

|    |սարքերի սենքեր                    |  ծավալից անկախ    |

| 4. |Ֆինանսական փաստաթղթերի ակտիվներ   |  ծավալից անկախ    |

| 5. |Դիզելային էլեկտրակայաններ         |  ծավալից անկախ    |

.___________________________________________________________.

 

7.26 Արգելվում է`

- դրամապահոցների, արխիվների, ԷՀՄ կենտրոնական սարքերի և դրանց պահման համար նախատեսված սենքերի հրդեհաշիջման համար կիրառել գազաաէրոզոլային հրդեհաշեջ նյութեր:

- ԷՀՄ կենտրոնական սարքերի սենքերում, էլեկտրոնային հաշվիչ տեխնիկայի պահման համար նախատեսված սենքերում, ինչպես նաև թղթե, մագնիսական և օպտիկական կրող սարքերով փաստաթղթերի պահման համար նախատեսված արխիվներում կիրառել փոշիով հրդեհաշիջման կայանքներ:

7.27 Հրդեհաշիջման համակարգի գործարկումը պետք է լինի ավտոմատ` ոչ պակաս, քան հրդեհի ահազանգման երկու տվիչների ազդանշաններից:

Հրդեհաշեջ նյութի միանգամյա նորմատիվային զանգվածի մատուցման ժամանակը 120 վրկ է, իսկ եռակիի դեպքում` 360 վրկ: Դռների բացվելը և վթարային օդափոխության գործարկումը պետք է տեղի ունենա ոչ շուտ, քան հրդեհաշեջ նյութի մատուցումից 20 րոպե անց:

7.28 Գազային հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգերով պահպանվող սենքերում աշխատողներից յուրաքանչյուրը պետք է ապահովվի ինքնափրկիչով, որը պահվում է այդ սենքերում տեղակայված հատուկ պահարաններում: Դրամապահոցներում աշխատողների ինքնափրկիչները պահվում են նախադրամապահոցներում:

7.29 ԷՀՄ-ներով, աբոնենտային կետերով և այլ էլեկտրոնային հաշվիչ տեխնիկայով սարքավորված սենքերում, որոնք ենթակա չեն հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգով սարքավորման, անհրաժեշտ է նախատեսել ծխային տվիչներով հրդեհի ահազանգման ավտոմատ համակարգ և այդ սենքերը կահավորել հրդեհաշիջման սկզբնական միջոցներով` ըստ հետևյալ հաշվարկների. 1 կրակմարիչ սենքերի յուրաքանչյուր 100 մ2 մակերեսի համար, բայց ոչ պակաս 2 կրակմարիչ:

7.30 Բանկերի շենքերում կամ դրանց ստորաբաժանումների սենքերում անհրաժեշտ է նախատեսել հրդեհի, վթարային կամ այլ արտակարգ իրավիճակների մասին ահազանգման կենտրոնացված համակարգ: Մեկ և երկու հարկանի շենքերում հրդեհի ահազանգման համար թույլատրվում է օգտագործել տոնայնությամբ այլ ազդանշաններից տարբերվող զանգեր, շչակներ և այլն:

7.31 Հրշեջ կետի սենքը, այդ թվում նաև պահպանության սենքի հետ համակցվածը, պետք է ունենա բնական լուսավորություն և տեղակայված լինի շենքի առաջին կամ պատվանդանային հարկում:

7.32 Հաճախորդային և ծառայողական հատվածների բաժանված գործառնական և դրամարկղային դահլիճներից տարահանումը պետք է ապահովվի յուրաքանչյուր հատվածի համար առանձին:

7.33 Սերվերների, արխիվների, զենքի պահման պահեստանոցների, տնտեսական պահեստանոցների, նախապահեստանոցների, օդափոխության խցերի, վերելակների էլեկտրավահանակային և մեխանիկական հատվածների սենքերի դռները պետք է լինեն հակահրդեհային 2-րդ տիպի:

7.34 Դրամապահոցների, նախադրամապահոցների, ինչպես նաև դրանց հարակից տեխնոլոգիական սանդուղքների և սպասասրահների սենքերում արգելվում է կիրառել կախովի առաստաղներ: Այդ սենքերի բոլոր մալուխները պետք է անցկացվեն չայրվող պարուրակներով: Լուսավորման սարքերը անհրաժեշտ է օգտագործել միայն հրդեհաանվտանգ կատարմամբ:

7.35 Էլեկտրատաքացուցիչ սարքերը անհրաժեշտ է տեղադրել չայրվող հիմքերի վրա: Զմռսող սարքերը պետք է ապահովվեն տեղային օդափոխությամբ և անջատման ավտոմատ սարքերով:

7.36 Դրամապահոցներում արգելվում է զմռսող սարքերի, էլեկտրատաքացուցիչ սարքերի, էլեկտրական վարդակների, էլեկտրական անջատիչների և տեխնոլոգիական սարքերի միացման հարմարանքների տեղակայում:

7.37 Սենքերի ձայնամեկուսիչ հարդարումը պետք է կատարվի չայրվող կամ դժվար այրվող նյութերով:

7.38 Մարդկանց շուրջօրյա ներկայությամբ բոլոր սենքերը անհրաժեշտ է կահավորել հրդեհի ահազանգման սարքերով (տվիչներով):

 

8 Ջրամատակարարում և կոյուղի

 

8.1 Բանկերի շենքերի, ինչպես նաև դրանց ստորաբաժանումների սենքերի տաք և սառը ջրամատակարարման, կոյուղացման և ջրահեռացման համակարգերը նախագծվում են ըստ ՍՆԻՊ 2.04.01 և սույն նորմերի պահանջների համաձայն:

8.2 Նախագծային առաջադրանքով կարող են առանձին սպառողների համար նախատեսվել տաք ջրամատակարարման ինքնուրույն աղբյուրներ:

8.3 Դրամապահոցներում, նախադրամապահոցներում և դիտողական միջանցքներում, զենքի պահման սենքերում, սերվերային սենքերում և ֆինանսական փաստաթղթերի արխիվային պահոցներում սույն նորմերի 8.1 կետում նշված խողովակաշարերի անցկացումն արգելվում է:

8.4 Ինկասատորական մեքենաների բոքսերում պետք է նախատեսվեն ձնհալից և ավտոմեքենայի վրա մակասառցաշերտերից առաջացող ջրահոսքերի հեռացման սարքավորում:

 

9 Ջերմամատակարարում, ջեռուցում, օդափոխություն և օդի լավորակում

 

9.1 Բանկերի շենքերի, ինչպես նաև դրանց ստորաբաժանումների սենքերի ջերմամատակարարման, ջեռուցման, օդափոխության և օդի լավորակման համակարգերը պետք է նախագծվեն սույն նորմերի և այլ գործող շինարարական նորմերի և պահանջների համաձայն:

9.2 Ջեռուցման, օդափոխման և օդի լավորակման համակարգերի կառավարումը, որպես կանոն, պետք է իրականացվի դիսպետչերական կետից:

9.3 Բանկերի շենքերը, ինչպես նաև դրանց ստորաբաժանումների սենքերը ջերմամատակարարման հուսալիության տեսակետից պատկանում են երկրորդ կարգի սպառողներին:

9.4 Բանկերի շենքերի, ինչպես նաև դրանց ստորաբաժանումների սենքերի ջերմամատակարարումը պետք է նախատեսվի ջերմամատակարարման արտաքին ցանցերից կամ ջերմության ինքնուրույն աղբյուրներից ըստ տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից տրված ճարտարապետահատակագծային առաջադրանքի:

9.5 Առանձին սենքեր, որոնց ջեռուցման ընդհատումը խախտում է բանկային սարքավորանքի գործունեությունը, պետք է ջեռուցվեն ջերմության պահուստային աղբյուրից: Երաշխավորված ջեռուցում պահանջող սենքերի ցանկը որոշվում է նախագծային առաջադրանքով:

9.6 Ջեռուցման համակարգերը պետք է նախագծվեն ոչ աշխատանքային ժամերին ջերմային հզորության նվազեցման հնարավորությամբ:

9.7 Արժեքների դրամապահոցներում, նախադրամապահոցներում և դիտողական միջանցքներում ջրալցված խողովակաշարերի անցկացումն արգելվում է:

Վերակառուցման և կապիտալ նորոգման պայմաններում տարանցիկ խողովակաշարերի անցկացումը, բացառության կարգով, թույլատրվում է զոդման տեղում փակիչ և կարգավորող ամրաններ չունեցող պողպատե խողովակների կիրառման պայմանով:

9.8 Գործառնական և դրամարկղային դահլիճների, ինչպես նաև ներկառուցված ճաշարանների ջեռուցումը պետք է իրականացվի առանձին ճյուղերով և, որպես կանոն, ջերմաստիճանի ավտոմատացված կարգավորմամբ:

9.9 Սենքերում օդի պարամետրերը (ջերմաստիճան, հարաբերական խոնավություն, շարժման արագություն) և օդափոխության բազմապատիկությունը հաշվվում են ըստ ՀՀՇՆ IV-12.02.01:

9.10 Օդի լավորակումն անհրաժեշտ է նախատեսել տեխնոլոգիական առաջադրանքում նշված սենքերում: Օդի լավորակման համակարգի ընտրությունը պետք է կատարվի տեխնիկատնտեսական գնահատման հիման վրա:

9.11 Հաշվողական տեխնիկայի միջոցների սենքերի, ինչպես նաև գործառնական և դրամարկղային դահլիճների համար արհեստական դրդմամբ օդափոխանակության համակարգի տեղադրման դեպքում անհրաժեշտ է նախատեսել նաև ինքնուրույն օդաքաշման համակարգեր:

9.12 Զմուռսի (կնքամոմի) տաքացման սարքերի տեղակայման վայրերում (տես սույն նորմերի 5.9.3. կետը) և վնասակար գազերի արտադրման հետ կապված այլ դեպքերում անհրաժեշտ է նախատեսել տեղային արտածծում:

9.13 Միջանցքների, սրահների և դռներով բաժանված այլ սենքերի միջոցով, այն է` օդի անուղղակի մատուցմամբ, թույլատրվում է միայն նորմատիվ բազմապատիկությունը ժամում 1,5 անգամ չգերազանցելու և օդափոխման` այդ սենքերը միմյանց հետ միացնող հատուկ անցքերի նախատեսման դեպքում:

9.14 Դրամապահոցների, նախադրամապահոցների և դիտողական միջանցքների պարբերաբար օդափոխության համար պետք է նախատեսվի ներհոսման և օդաքաշման ինքնուրույն օդափոխիչի համակարգերի տեղակայում:

9.15 Դրամապահոցներում օդի հարաբերական խոնավությունը չպետք է գերազանցի 80 %:

9.16 Արժեքների դրամապահոցներում օդի ներհոսքը պետք է կատարվի նախադրամապահոցների և դիտողական միջանցքների միջով, ինչի նպատակով ընդհանուր պատերի վերին մասում միջադրվում են հորիզոնական 200 մմ քայլով օդափոխիչ օդահավաքներ: Անհրաժեշտության դեպքում տեղադրվում են ուղղահայաց 400 մմ քայլով մի քանի շարք արտուղմասարքեր: Արտուղմասարքերի տեղաբաշխումը կատարվում է դարակաշարերի դասավորության և օդի շրջանառության օպտիմալ պայմանների հաշվառմամբ: Արտուղմասարքերի թիվը որոշվում է հաշվարկային եղանակով: Մատակարարվող օդի ծավալը պետք է համապատասխանի սենքերից ամենամեծին:

9.17 Օդահեռացման նպատակով արտուղմասարքերը պետք է տեղադրվեն ներհոսքային անցքերի տեղաբաշխման պատին հակառակ պատի մեջ` առաստաղի տակ և հատակի մոտ:

9.18 Օդահավաքները պատրաստվում են 200 մմ արտածքով, 76 x 3,5-ից մինչև 100 x 4,5 մմ պողպատյա խողովակներից և տեղադրվում են արժեքների դրամապահոցներում միմյանց հակադիր ուղղությամբ:

9.19 Հրդեհաշիջման ավտոմատ համակարգով կահավորված սենքերի օդափոխման համակարգերում անհրաժեշտ է նախատեսել`

- հրդեհային ազդանշանման ոչ պակաս քան երկու ազդասարքերի գործարկման դեպքում օդափոխության անջատումը,

- օդահեռատարների վրա հրակասեցման և հերմետիկացնող սահափականների և կափույրների տեղադրումը և դրանց ավտոմատ փակումը հրդեհի դեպքում,

- հրդեհի մարման գազային միջոցների մատակարարման և մատակարարումից հետո հարակից սենքեր ծխի և գազերի արտամղման հնարավորության բացառումը,

- պաշտպանվող սենքերից հրդեհից հետո ծխի և գազի հեռացումը օդափոխության ոչ պակաս քան ժամում 3-պատիկ ծավալով: Այդ նպատակով կարող են օգտագործվել ընդհանուր փոխանակմամբ կամ արհեստական դրդմամբ ինքնուրույն համակարգեր` նախատեսված անմիջապես պաշտպանվող սենքերից հրդեհի մարման ավտոմատ համակարգի գործարկման դեպքում այրման արգասիքների և գազի հեռացման համար:

Պահեստային սենքերում հրդեհի մարման գազային միջոցների օգտագործման դեպքում ծխագազերի հեռացումը չպետք է գերազանցի 1,5 ժամ:

9.20 Դրամապահոցների համար նախատեսված օդահեռատարների հրակասեցման (հրապաշտպան) կափույրները պետք է տեղադրել դրամարկղային հանգույցների սահմաններում` բացառությամբ նախադրամապահոցները և դիտման միջանցքները: Կափույրների դիրքը պետք է կառավարվի դիսպետչերականում տեղադրված կենտրոնական կառավարակետից:

 

10 Բնական և արհեստական լուսավորություն

 

10.1 Բանկերի շենքերի բնական և արհեստական լուսավորության նախագծման ժամանակ անհրաժեշտ է պահպանել սույն նորմերի և ՀՀՇՆ II - 8.03 պահանջները: Առանց բնական լուսավորության թույլ է տրվում նախատեսել գանձապահների անձնական իրերի պահման, ժողովների, խորհրդակցությունների և բանակցությունների սենքերը, ինկասատորական մեքենաների բեռնման-բեռնաթափման բոքսերը, արժեքների փոխանցման և հաճախորդների համար նախատեսված սենքերը:

Դրամապահոցների, նախադրամապահոցների, զենքի պահման, մաքրման և լիցքավորման սենքերը, ինչպես նաև դիտողական միջանցքները պետք է նախագծվեն միայն արհեստական լուսավորությամբ:

10.2 Լուսավորության նախագծման ընթացքում պետք է հիմնվել տեսողական աշխատանքի վերաբերյալ 6 աղյուսակում ըստ ՀՀՇՆ II - 8.03 2 աղյուսակի բերված բնութագրերի վրա:

10.3 Վերգետնյա հարկերի միջանցքները, որպես կանոն, պետք է լուսավորվեն լուսային գրպանների միջոցով` բնական լուսավորությամբ:

10.4 6 մ ավելի խորությամբ և 36 մ2 ավելի տարածքով դրամարկղային և գործառնային դահլիճներում պետք է նախատեսվի համատեղված լուսավորություն:

 

Աղյուսակ 6

.__________________________________________________________.

|Սենքերի նշանակությունը                          |Տեսողական|

|                                                |աշխատանքի|

|                                                |տարակարգը|

|________________________________________________|_________|

|Գրասենյակային բնույթի աշխատասենյակներ           |         |

|Գործառնական և  դրամարկղային դահլիճներում        |         |

|հաճախորդների գոտի                               |         |

|Դրամապահոց                                      | Բ1      |

|Նախադրամապահոց                                  |         |

|Շենքի շահագործման ծառայության արհեստանոցներ     |         |

|________________________________________________|_________|

|Գործառնական և  հաշվման դրամարկղեր, արժեքների    |         |

|փոխանցման, փորձաքննության սենյակներ և           |         |

|հաճախորդների խցեր                               | Ա2      |

|Գործառնական դահլիճի գործավարների գոտի           |         |

|Դրամարկղային և  կազմտեխնիկայի նորոգման սենյակներ|         |

|________________________________________________|_________|

|Դրամարկղային և  կազմտեխնիկայի պահեստանոցներ     |         |

|Ծախսանյութերի և  գույքի պահեստանոցներ           |         |

|Արխիվների պահոցներ                              |         |

|Ինկասատորական մեքենաների բոքսեր                 | Բ2      |

|Ժողովների, խորհրդակցությունների և               |         |

|բանակցությունների սենքեր                        |         |

|Վերահսկվող մուտքի գոտի                          |         |

|Զենքի պահման, մաքրման և  լիցքավորման սենքեր     |         |

|________________________________________________|_________|

|Հանգստի և  սնունդի ընդունման սենքեր             | Վ2      |

|________________________________________________|_________|

|Պահակախմբի անձնակազմի սենքեր                    | Վ1      |

|________________________________________________|_________|

|Հանդերձարան, սանիտարական և  կենցաղային սենքեր   | Դ       |

|________________________________________________|_________|

|Նախասրահ, դիտման և  ընդհանուր միջանցքներ        |         |

|Արժեքների տեղափոխման միջանցքներ                 | Ե       |

|Ինժեներատեխնիկական սենքեր                       |         |

.__________________________________________________________.

 

10.5 Հաշվողական տեխնիկայով և ջերմության լրացուցիչ աղբյուր հանդիսացող այլ սարքավորանքով հագեցած սենքերի պատուհանների բացվածքները` 130օ մինչև 135օ ազիմուտի սահմաններում կողմնորոշման դեպքում պետք է պաշտպանել կառավարվող արևապաշտպան սարքերով:

 

11 Էլեկտրամատակարարում և էլեկտրատեխնիկական սարքեր

 

11.1 Բանկերի շենքերի (սենքերի) էլեկտրամատակարարման և էլեկտրասարքավորման համակարգերը պետք է համապատասխանեն Էլեկտրասարքավորանքի տեղակայման և սպառիչների էլեկտրասարքերի շահագործման կանոններին, ՎՍՆ 59, ՌԴ 34.21.122 և սույն նորմերին:

11.2 Բանկերի շենքերում (սենքերում) գտնվող էլեկտրաէներգիայի սպառողների էլեկտրասարքավորանքի էլեկտրամատակարարման հուսալիության աստիճանը դասվում է 2-րդ կարգին:

Սպառողների ընդհանուր կազմից առանձնանում են 1 կարգի հուսալիության հատուկ խմբի էլեկտրաընդունիչները:

11.3 Հուսալիության 1-ին կարգի էլեկտրաընդունիչների թվին դասվում են`

- տեխնոլոգիական սարքավորանքը և դրամարկղային հանգույցների աշխատանքային լուսավորությունը,

- հրդեհային /հրշեջ/ պոմպերը,

- հրդեհի դեպքում ծխահեռացման և օդի էջքի օդափոխիչ սարքավորանքը,

- մինչև 2-րդ հարկ աշխատող տեխնոլոգիական վերելակները,

- ազդարարման միջոցները,

- արժեքների փոխադրման աշխատանքային լուսավորությունը,

- հերթապահ պահակախմբի սենքերի պաշտպանության ինժեներատեխնիկական միջոցների համալիրի կառավարման կենտրոնական կետի, ինժեներական համակարգի և շենքերի տեխնիկական միջոցների կառավարման դիսպետչերականների աշխատանքային լուսավորությունը:

11.4 Հուսալիության 1-ին կարգի հատուկ խմբի էլեկտրաընդունիչներն են`

- ԿԲ գլխավոր գրասենյակի, ՊԲ, վարչությունների, ՏԴԿ, և դրամարկղային կենտրոնների ղեկավարների աշխատասենյակների վթարային լուսավորությունը,

- բանկերի վարչությունների, դրամարկղային կենտրոնների ղեկավարների աշխատասենյակների վթարային լուսավորությունը,

- էլեկտրոնային հաշվողական և համակարգչային տեխնիկայի միջոցները */, տեղեկատվության փոխանցման սարքավորանքը */,

- հեռահաղորդակցական համակարգերի */ և արբանյակային կապի համակարգերի */ սարքավորանքը,

- պաշտպանության ինժեներատեխնիկական միջոցները */, հրդեհի ազդանշանման համակարգերը */,

- դիրքային կապը */,

- ավտոմատ հրշեջ սարքավորանքը,

- անխափան սնուցմամբ սենքերի լավորակման և օդափոխության համակարգերը,

- կապի միջոցները,

- դրամարկղային հանգույցի, գործառնական և դրամարկղային դահլիճների վթարային լուսավորությունը,

- պաշտպանական լուսավորությունը,

- արժեքների փոխադրման ուղիների վթարային լուսավորությունը,

- ինժեներական համակարգերի և տեխնիկական միջոցների կառավարման դիսպետչերականների սենքերի վթարային լուսավորությունը,

- 2-րդ հարկից բարձր տեխնոլոգիական վերելակները:

11.5 1-ին կարգի հուսալիության էլեկտրաընդունիչները (այդ թվում նաև հատուկ խմբի էլեկտրաընդունիչները) լինում են հետևյալ տեսակների`

- երաշխավորված էլեկտրամատակարարում պահանջող էլեկտրասպառիչներ, որոնք թույլ են տալիս էլեկտրամատակարարման ընդհատումներ, պահուստի ավտոմատ միացման սարքի (այսուհետ` ՊԱՄ) գործարկման ժամանակաընթացքում,

- անխափան էլեկտրամատակարարում պահանջող, առանց էլեկտրամատակարարման ընդհատման թույլտվածքի և էլեկտրասարքավորման աշխատանքի բոլոր ռեժիմներում էլեկտրաէներգիայի որակի նկատմամբ բարձր պահանջմունքով էլեկտրաընդունիչներ (նախորդ կետում նշված են */):

1-ին կարգի հուսալիության սպառողների էլեկտրամատակարարման համար անհրաժեշտ է նախատեսել երաշխավորված էլեկտրամատակարարման համակարգ (այսուհետ` ԵԷՀ) և անխափան էլեկտրասնուցման համակարգ (այսուհետ` ԱԷՀ):

11.6 Երաշխավորված էլեկտրամատակարարման համակարգը նախատեսում է սպառողների սնուցում` նորմալ ռեժիմում արտաքին էլեկտրամատակարարման ՊԱՄ սարքով երկու անկախ աղբյուրներից, արտաքին մուտքերում լարման բացակայության դեպքում` ինքնավար ավտոմատացված դիզելային էլեկտրակայանից (այսուհետ` ԴԷԿ):

11.7 Անխափան սնուցման համակարգում սպառողների էլեկտրամատակարարումը նորմալ ռեժիմում նախատեսվում է ԵԷՀ` անխափան սնուցման աղբյուրների (այսուհետ` ԱՍԱ) միջոցով, իսկ վթարային ռեժիմում, մուտքերում լարման բացակայության դեպքում` դրանցում նախատեսված ակումուլյատորային մարտկոցների հաշվին: Ինքնավար ռեժիմում անխափան սնուցման աղբյուրների աշխատանքային ժամանակում անհրաժեշտ է մինչև դիզելային էլեկտրամատակարարման համակարգով սնուցմանն անցնելը նախատեսել սպառողների հուսալի սնուցումը կամ տվյալների ամբողջականության երաշխավորված պահպանումով տեղեկատվական համակարգի հուսալի փակումը (որոշվում է տեխնոլոգիական սարքավորման պահանջներով և նախագծային առաջադրանքով):

11.8 Անխափան սնուցման աղբյուրների համակարգի կառուցվածքը կազմվում է կենտրոնացված, լոկալիզացված կամ համատեղ սկզբունքներով: Անհրաժեշտ է նախատեսել ԱՍԱ պահուստավորում: Քանակի և հզորության ընտրությունը կախված է էլեկտրաընդունիչների հզորությունից և տեխնոլոգիական պատկանելիությունից:

11.9 ԿԲ գլխավոր գրասենյակի և ՊԲ շենքերի, բանկերի վարչությունների, ՏԴԿ և դրամարկղային կենտրոնների էլեկտրամատակարարումն իրականացվում է արտաքին էլեկտրամատակարարման ոչ պակաս 2 անկախ աղբյուրներից էլեկտրահաղորդման փոխպահուստավորվող գծերով` ըստ էլետրամատակարարման կազմակերպման տեխնիկական պայմանների: Մալուխային գծերն օգտագործվում են որպես մուտքեր: Սնուցող տրանսֆորմատորային ենթակայանները պետք է տեղադրվեն որպես կանոն շենքի պաշտպանվող գոտում:

11.10 Արտակարգ իրավիճակներում բանկի աշխատանքի հնարավորության ապահովման համար որպես էլեկտրամատակարարման պահուստային աղբյուր նախատեսվում են ԴԷԿ, որոնք կարող են տեղադրվել վերգետնյա և ստորգետնյա հարկերում ներկառուցված և կցակառույց սենքերում կամ պաշտպանվող տարածքում գտնվող առանձին սենքերում և հատուկ բեռնարկղերում: ԴԷԿ գազարտանետող ուղիները անհրաժեշտ է կահավորել հեռացվող գազերի չեզոքարարներով:

ԴԷԿ միացման նախագծային լուծումները պետք է համապատասխանեն ՊԷԷՊ Գլուխ 3.3. «Փոքր էլեկտրակայաններ» պահանջներին:

11.11 ԴԷԿ նախատեսվում է որպես էլեկտրամատակարարման անկախ 3 աղբյուր` ԵԷՀ և ԱԷՀ սպառողների համար ավտոմատ և ձեռքի միացման ռեժիմներում, արտակարգ իրավիճակներում, առանց հարմարավետ պայմանների ստեղծման, բանկի աշխատանքը ապահովող այլ սպառողների պահուստավորման համար:

11.12 Արտակարգ իրավիճակներում ԴԷԿ էլեկտրամատակարարվող սպառողների ցանկը որոշվում է նախագծով: Դրանից ելնելով, դիզել-գեներատորների քանակը և հզորությունը ընտրվում են հիմնվելով տեխնիկատնտեսական հաշվարկների վրա:

Էլեկտրամատակարարման երկու աղբյուրների ապահովման անհնարինության դեպքում ավտոնոմ ԴԷԿ կարելի է դիտարկել որպես անկախ էլեկտրամատակարարման երկրորդ աղբյուր: Այդ դեպքում ԴԷԿ հզորությունը պետք է ապահովի հաշվարկադրամարկղային կենտրոնի բոլոր էլեկտրաընդունիչների հաշվարկային բեռնվածությունը:

11.13 Վառելիքի և յուղի պաշարը պետք է ապահովի ԴԷԿ ոչ պակաս 8 ժամից անընդմեջ աշխատանքի հնարավորություն ավտոնոմ ռեժիմում (ժամանակը բավականաչափ է պաշարների լրացման համար):

11.14 Գլխավոր վարչությունների, բանկերի և հաշվարկադրամարկղային կենտրոնների շենքերում անհրաժեշտ է նախատեսել հողակցող սարք ոչ ավելի` 4.0 Օհմ դիմադրությամբ:

11.15 Բանկերի շենքերի և շինությունների էլեկտրամատակարարման համակարգերի նոր նախագծման և վերակառուցման դեպքում պետք է նախատեսել էլեկտրական ցանցերի հողակցման TN-S և TN- C - S տիպի համակարգեր: TN- C-S համակարգում TN-C համակարգից TN-S համակարգին անցման սահմանը, որպես կանոն, պետք է իրականացվի մուտքի սարքում: Բաժանման տեղում անհրաժեշտ է նախատեսել զրոյական աշխատանքային (N) և պաշտպանիչ (PE) հաղորդակիցների առանձին հաղորդաձողեր: PEN հաղորդակիցը պետք է միացվի PE հաղորդաձողին:

11.16 Յուրաքանչյուր էլեկտրասարքում պետք է նախատեսվի հողակցման գլխավոր սեղմակ կամ հաղորդաձող, որոնց միացվում են հողակցող հաղորդիչները, պաշտպանիչ հաղորդիչները, ներուժերի հավասարեցման գլխավոր համակարգի հաղորդիչները և աշխատանքային հողակցման հաղորդիչները:

11.17 Շենքերի էլեկտրամատակարարման համակարգերի հուսալիության և անվտանգության աստիճանի բարձրացման համար մինչև 16 մմ2 կտրվածքով լարերը և կաբելները պետք է լինեն պղնձից և կրկնակի մեկուսացմամբ:

11.18 Ֆազային հաղորդիչների, զրոյական աշխատանքային և պաշտպանիչ հաղորդիչների կտրվածքների ընտրությունը պետք է կատարվի ՊՈՒԷ պահանջներին համապատասխան:

11.19 Անհատական համակարգիչների, հաշվիչ մեքենաների, լուսավորող սարքերի և այլ էլեկտրասարքավորման միացման համար էլեկտրական վարդակների տեղադրումը պետք է կատարվի հողակցվող հպակներով:

11.20 Սարքավորանքի, լուսավորման, ազդանշանման և կապի միջոցների էլեկտրասնուցման մուտքերը պետք է տեղադրվեն դրամապահոցների պատերում դեպի դուրս ուղղված թեքությամբ, մինչև 76 մմ տրամագծով մետաղական խողովակներ: Դրանց ծայրերը պետք է լինեն պարուրակված և ճգված:

Էլեկտրասնուցման կաբելների մուտքերը պետք է նախատեսել թույլ հոսանքագծերի մուտքերից առանձին:

11.21 Դրամապահոցների էլեկտրասնուցման անջատիչները անհրաժեշտ է տեղադրել նախադրամապահոցներում: Պահեստի էլեկտրահաղորդալարերը պետք է տեղադրվեն խողովակներում կամ մետաղաբազուկներում:

11.22 Անհրաժեշտ է նախատեսել էլեկտրասարքավորանքի պաշտպանիչ անջատումների սարքեր (այսուհետ` ՊԱՍ), որոնք արձագանքում են դիֆերենցված հոսանքին: ՊԱՍ պարտադիր են խմբային գծերի, արտաքին սարքերը սնուցող վարդակների ցանցերի, հատուկ վտանգավոր և բարձր վտանգավորությամբ սենքերի համար:

11.23 Բանկերի և դրամարկղային կենտրոնների էլեկտրաընդունիչների մոնիտորինգի համակարգի անհրաժեշտությունը որոշվում է նախագծային առաջադրանքով:

 

12 Կապի, ազդանշանման, ազդարարման, դիսպետչերացման ավտոմատացված

համակարգեր

 

12.1 Կապի, ազդանշանման, ազդարարման, դիսպետչերացման և ավտոմատ կառավարման համակարգերի նախագծումը պետք է կատարվի պետական և գերատեսչական նորմերին, ինչպես նաև բանկի ինֆորմացիոն ստորաբաժանման առաջադրանքին համապատասխան:

12.2 Կապի, ազդանշանման և ձայնավորման համակարգերի նախագծման պարամետրերը և նախատեսվող տեսակների ցանկը, ինչպես նաև կառուցվածքավորված մալուխային ցանցի նախագծման անհրաժեշտությունը և սարքավորանքի տեղադրման համար նախատեսված սենքերի նկատմամբ ներկայացվող պահանջները որոշվում են բանկի ինֆորմացիոն ծառայության տեխնիկական առաջադրանքով:

12.3 Պաշտպանական և հակահրդեհային ազդանշանման համակարգերի, պաշտպանական հեռուստատեսության, պահակակետային կապի և մուտքի հսկման համակարգի նախագծումը պետք է իրականացվի հատուկ տեխնիկական առաջադրանքով:

12.4 Տեղեկատվության պաշտպանության միջոցները պետք է նախագծվեն տեխնիկական առաջադրանքին համապատասխան:

12.5 Տեխնոլոգիական գործընթացներով ավտոմատացված կառավարման համակարգերի և տեխնոլոգիական հեռուստատեսության նախագծումը պետք է իրականացվի բանկի տեղեկատվության համակարգերի և սպառող պրոֆիլային ստորաբաժանումների հետ համաձայնեցված տեխնոլոգիական առաջադրանքին համապատասխան:

12.6 Բանկերի շենքերում կամ սենքերում քաղաքային ռադիոցանցի ներքին լարանցումը պետք է լինի միազույգ:

12.7 Տեղային կայանքների և ռադիոցանցերի տեղակայման դեպքում քաղաքային ռադիոցանցերի ռադիոկետերը պետք է նախատեսվեն միայն ղեկավարության աշխատասենյակներում և պահակային սենքերում:

 

    Հավելված Ա                                Նորմատիվ վկայակոչումներ

 

Սույն շինարարական նորմերում վկայակոչված են հետևյալ նորմատիվ փաստաթղթերը`

 

    ՀՀՇՆ II - 8.03-96       «Բնական և  արհեստական լուսավորում»

    ՀՀՇՆ II - 8.04.01-97    «Շենքերի և  կառուցվածքների հրդեհային

                            անվտանգություն»

    ՀՀՇՆ IV-12.02.01-00     «Ջեռուցում, օդափոխություն և  օդի լավորակում»

    ՍՆ N 2.III-11.3         «Աղմուկն աշխատատեղերում, բնակելի և  հասարակական

                            շենքերում և բնակելի կառուցապատման

                            տարածքներում»

    ՍՆիՊ 2.01.07-85         «Բեռնվածքներ և  ազդեցություններ»

    ՍՆիՊ 2.01.50-83         «Գաղտնի փաստաթղթերի պահպանման և  նրանց հետ

                            աշխատելու սենքերի նախագծման նորմեր»

    ՍՆիՊ 2.01.51-90         «Քաղաքացիական պաշտպանության ինժեներատեխնիկական

                            միջոցառումներ»

    ՍՆիՊ 2.03.01-84 *       «Բետոնե և  երկաթբետոնե կոնստրուկցիաներ»

    ՍՆիՊ 2.04.01-85         «Շենքերի ներքին ջրամատակարարում և  կոյուղի»

ՍՆԻՊ 2.04.09

    ՍՆիՊ 2.07.01-89         «Քաղաքաշինություն: Քաղաքային և  գյուղական

                            բնակավայրերի հատակագծում և կառուցապատում»

    ՍՆիՊ 2.08.02-89         «Հասարակական շենքեր և  կառուցվածքներ»

    ՍՆիՊ II-89-80 *         «Արդյունաբերական ձեռնարկությունների գլխավոր

                            հատակագծեր»

    ՍՆիՊ 3.03.01-87         «Կրող և  պատող կոնստրուկցիաներ»

    ՍՆիՊ II - 11-77 *       «Քաղաքացիական պաշտպանության պաշտպանական

                            կառույցներ»

    ՍՆիՊ II - 12-77         «Պաշտպանությունը աղմուկից»

    ՎՍՆ 59-8                «Բնակելի և  հասարակական շենքերի

                            էլեկտրասարքավորանք.  Նախագծման նորմեր»

    ՎՍՆ 62-91               «Հաշմանդամների և  ազգաբնակչության

                            սակավաշարժուն խմբերի պահանջմունքներին համաձայն

                            կենսագործունեության միջավայրի նախագծում» ՀՀ

                            Կենտրոնական բանկի Կանոնակարգեր: ՆԳՆ 2002 թ. 15

                            մարտի թիվ 101 հրամանով ընդունված «Ներքին

                            գործերի մարմինների կողմից Հայաստանի

                            Հանրապետության տարածքում քաղաքացիական ու

                            ծառայողական զենքի և դրա փամփուշտների

                            շրջանառության նկատմամբ իրականացվող

                            վերահսկողության կազմի մասին»

    ՌԴ 34.21.122-87         «Շենքերի և  կառուցվածքների շանթապաշտպան սարքի

                            պատրաստման ցուցումներ»

    ԳՕՍՏ 9731-79            «Բալոններ պողպատյա անկար»

    ԳՕՍՏ 12.1.004-91 *      «Հրդեհային անվտանգություն: Ընդհանուր պահանջներ»

    ԳՕՍՏ 22011-90           «Վերելակներ մարդատար և  բեռնատար: Տեխնիկական

                            պահանջներ»

    ԳՕՍՏ 26633-91           «Բետոններ ծանր և  մանրահատիկ: Տեխնիկական

                            պահանջներ»

    ԳՕՍՏ 380-94             «Պողպատ ածխածնային սովորական որակի: Մակնիշներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 50776-95         «Տագնապային ազդանշանման համակարգ. Մաս 1.

                            Ընդհանուր պահանջներ. Բաժին 4. Նախագծման,

                            մոնտաժման և տեխնիկական սպասարկման ձեռնարկ»

    ԳՕՍՏ Ռ 50862-96         «Սեյֆեր և  արժեքների պահոցներ. Կոտրելուն

                            դիմակայության և հրակայունության փորձարկման

                            մեթոդներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 50941-96         «Խուց պաշտպանական. Ընդհանուր տեխնիկական

                            պահանջներ և փորձարկման մեթոդներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 510-53-97        «Փականներ սեյֆերի. Քրեական բացման և  կոտրելուն

                            դիմակայության պահանջներ և փորձարկման մեթոդներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 51072-97         «Դռներ պաշտպանական. Կոտրելուն դիմակայության և

                            գնդադիմակայության ընդհանուր տեխնիկական

                            պահանջներ և փորձարկման մեթոդներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 51110-97         «Միջոցներ պաշտպանական բանկային. Ընդհանուր

                            տեխնիկական պահանջներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 51111-97         «Միջոցներ պաշտպանական բանկային. Ընդունման

                            կանոններ և փորձարկման մեթոդներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 51112-97         «Միջոցներ պաշտպանական բանկային. Պահանջներ

                            գնդադիմակայության և փորձարկման մեթոդներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 51113-97         «Կոտրելուն դիմակայության պահանջներ և  

                            փորձարկման մեթոդներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 51136-98         «Ապակիներ պաշտպանական բազմաշերտ. Ընդհանուր

                            տեխնիկական պահանջներ»

    ԳՕՍՏ Ռ 51223-98         «Միջոցներ պաշտպանական բանկային. Անցախուցեր

                            արժեքների փոխանցման համար. Ընդհանուր

                            տեխնիկական պահանջներ»