ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
28 նոյեմբերի 2019 թվականի N 1716-Լ
ՊԵՏԱԿԱՆ ՖԻՆԱՆՍՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ 2019-2023 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԲԱՐԵՓՈԽՈՒՄՆԵՐԻ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՊԵՏԱԿԱՆ ՖԻՆԱՆՍՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԲԱՐԵՓՈԽՈՒՄՆԵՐԻ 2019-2023 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԾՐԱԳԻՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(3-րդ մաս)
. ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔ
Պետական պարտքի կառավարում
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
«Պետական պարտքի մասին» ՀՀ օրենքն ընդունվել է 2008թ., և այս տարիների ընթացքում օրենքի կիրառմանը զուգահեռ ի հայտ են եկել որոշ անհամապատասխանություններ միջազգային պրակտիկայում կիրառվող նմանատիպ օրենքներում և միջազգային ֆինանսական կառույցների կողմից ընդունված փաստաթղթերում կիրառվող սահմանումների միջև: Մասնավորապես, ՍԻԳՄԱ-ի Զեկույցում նշվում է, որ անհրաժեշտ է վերանայել «Պետական պարտքի մասին» օրենքի սահմանումները` դրանք համապատասխանեցնելով «Ազգային հաշիվների համակարգ» 2008-ի սահմանումներին: Մասնավորապես, անհրաժեշտություն է առաջացել «Պետական պարտքի մասին» ՀՀ օրենքում հստակեցնել «պետական պարտք» և «կառավարության պարտք» հասկացությունները և հնարավորինս մոտարկել դրանք միջազգային պրակտիկայում կիրառվող սահմանումներին:
ՀՀ կառավարության պարտքի պորտֆելի ծախսերի և ռիսկերի վերլուծության արդյունքները ցույց են տալիս, որ պարտքի պորտֆելն ամենաշատը ենթակա է փոխարժեքի ռիսկի ազդեցությանը: Այդ իսկ պատճառով, առաջնային է համարվում պետական գանձապետական պարտատոմսերի շուկայի շարունակական զարգացումը և ներքին շուկայից փոխառությունների ներգրավման ծավալի աճը:
Նպատակները
35) մինչև 2023թ. ավարտը «Պետական պարտքի մասին» ՀՀ օրենքը համապատասխանեցնել միջազգային ֆինանսական կառույցների կողմից կիրառվող չափանիշներին
36) մեղմել ՀՀ կառավարության պարտքի պորտֆելի փոխարժեքի ռիսկը` մինչև 2023թ. ավարտը պետական բյուջեում ներքին փոխառու զուտ միջոցների հաշվին դեֆիցիտի ֆինանսավորման կշիռը հասցնելով առնվազն 50.0%
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշները
. պետական պարտքի մասին վերանայված օրենք, որը կապահովի ՀՀ պետական պարտքին վերաբերող տվյալների համադրելիությունը միջազգայնորեն ընդունված չափանիշներին
. պետական բյուջեում ներքին փոխառու զուտ միջոցների հաշվին դեֆիցիտի ֆինանսավորման կշիռը կազմում է առնվազն 50.0% և մեղմում է ՀՀ կառավարության պարտքի պորտֆելի փոխարժեքի ռիսկը
Թիրախ 28. «Պետական պարտքի մասին» ՀՀ օրենքի բարելավում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|1. «Պետական պարտքի |11. «Պետական պարտքի |«Պետական պարտքի մասին» |
|մասին» ՀՀ օրենքի |մասին» ՀՀ օրենքում |ՀՀ օրենքում կիրառվող |
|համապատասխանեցում |փոփոխություններ և/կամ |սահմանումների («պետական|
|միջազգային ֆինանսական|լրացումներ կատարելու |պարտք» և |
|կառույցների կողմից |մասին օրենքի նախագծի |«կառավարության պարտք») |
|կիրառվող չափանիշներին|մշակում |հստակեցման միջոցով |
| |12. Նախագծի ներկայացում|պարտքի վիճակագրության |
| |ՀՀ Ազգային Ժողով |բարելավում |
._____________________________________________________________________.
Թիրախ 29. ՀՀ կառավարության պարտքի պորտֆելի փոխարժեքի ռիսկի մեղմում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|1. Յուրաքանչյուր |Պետական գանձապետական |Պետական բյուջեում |
|տարվա պետական |պարտատոմսերի |ներքին փոխառու զուտ |
|բյուջեում ներքին |տեղաբաշխումների ծավալի |միջոցների հաշվին |
|փոխառու զուտ |ավելացում |դեֆիցիտի ֆինանսավորման |
|միջոցների հաշվին | |կշիռը կազմում է առնվազն|
|դեֆիցիտի | |50.0% |
|ֆինանսավորման կշռի | | |
|ավելացում | | |
._____________________________________________________________________.
Բաղադրիչ 12. ՀԱՆՐԱՅԻՆ ՀԱՏՎԱԾԻ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄ
. Հանրային հատվածի հաշվապահական հաշվառման արդյունավետությունը
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
ՀՀ կառավարության որոշումով հաստատված հանրային հատվածի կազմակերպությունների կողմից հաշվապահական հաշվառման նոր համակարգին անցման ժամանակացույցին համապատասխան` 2016-2018 թթ. ընթացքում թվով 63 պետական մարմիններ, քաղաքային և գյուղական համայնքներ և նրանց ենթակա ՊՈԱԿ-ներ և ՀՈԱԿ-ներ անցում են կատարել հանրային հատվածի հաշվապահական հաշվառման նոր համակարգին(11) (Նոր համակարգ): Ուսումնասիրվել են 2016-2017թթ. Նոր համակարգին անցում կատարած կազմակերպություններում վերջինիս ներդրման հետևանքով առաջ եկած խնդիրները, որոնց լուծման ուղղությամբ հանրային հատվածի կազմակերպություններին տրամադրվել են «Մասնագիտական տեղեկատու» պարբերականի թվով 7 համարներ: Ներկայումս անհրաժեշտություն է առաջացել մշտադիտարկման ենթարկել հանրային հատվածի բոլոր կազմակերպությունների տարեկան հաշվետվությունները` վերջիններիս որակը բարելավելու նպատակով: Կազմակերպություններում նոր համակարգի ամբողջական ներդրումից հետո իրականացվելու է նախարարությունների մակարդակով համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստում: Այդ նպատակով անհրաժեշտություն է առաջանում իրականացնել ֆինանսական հաշվետվություններ պատրաստող մասնագետների ուսուցում և վերապատրաստում, ինչպես նաև մշակել կամ ձեռք բերել համապատասխան միասնական հաշվապահական ծրագիր, մշակել մեթոդաբանություն, որոնց օգնությամբ հնարավոր կլինի իրականացնել նախարարությունների մակարդակով միջանկյալ համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստում:
_________________________________
11) ՀՀ ֆինանսների նախարարի 2014թ. հուլիսի 23-ի թիվ 463-Ն հրաման
«Հանրային հատվածի կազմակերպությունների հաշվապահական հաշվառման մասին» ՀՀ օրենքի 9-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն ՀՀ կառավարության սահմանած կազմակերպություններում գլխավոր հաշվապահ կարող է աշխատել ՀՀ օրենսդրության համաձայն հանրային հատվածի հաշվապահի որակավորում ունեցող անձը: Նույն հոդվածի 6-րդ մասով սահմանվում է, որ հանրային հատվածի հաշվապահի որակավորումը լիազոր մարմնի (ՖՆ) սահմանած պահանջները բավարարող` հաշվապահի որակավորում ստանալու համար ՖՆ դիմած ֆիզիկական անձի մասնագիտական գիտելիքների ստուգման ընթացակարգ է, որի արդյունքների հիման վրա տրվում է հաշվապահի որակավորման վկայական: Հաշվապահի որակավորումն իրականացվում է քննությունների միջոցով` ՖՆ-ի սահմանած կարգով: Քննությունները կազմակերպում և անցկացնում է ՖՆ-ն` իր հաստատած որակավորման քննությունների ծրագրի շրջանակներում: Վկայականը տրվում է լիազոր մարմնի սահմանած ժամկետով, որը չի կարող պակաս լինել 5 տարուց: Նշյալով պայմանավորված` անհրաժեշտ է սահմանել հանրային հատվածի կազմակերպությունների հաշվապահների որակավորման իրականացման ընթացակարգեր:
Նպատակները.
37) հանրային հատվածի կազմակերպությունների տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունների որակի բարելավում
38) նախարարությունների մակարդակով միջանկյալ համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստում
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշները
. տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունները համապարփակ են և ներկայացվում են սահմանված ժամկետներում
. նախարարությունների մակարդակով միջանկյալ համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունները պատրաստում են սահմանված մեթոդաբանությանը համապատասխան
. հանրային հատվածի կազմակերպություններում աշխատում են որակավորում ստացած գլխավոր հաշվապահներ
Թիրախ 30. Հանրային հատվածի կազմակերպությունների տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունների մշտադիտարկում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|1. ՖՆ-ի կողմից |. Այցելություններ |ՀՀ հանրային հատվածի |
|հանրային հատվածի |հանրային հատվածի |հաշվապահական հաշվառման |
|կազմակերպությունների |կազմակերպություններ |ստանդարտին (ՀՀՀՀՍ) |
|ֆինանսական |. Հանրային հատվածի |համապատասխանող |
|հաշվետվությունների |կազմակերպությունների |ֆինանսական |
|մշտադիտարկման |ֆինանսական |հաշվետվություններ |
|իրականացում |հաշվետվությունների | |
| |մշտադիտարկման | |
| |աշխատանքների | |
| |իրականացում | |
| |. Մեթոդական | |
| |օժանդակության | |
| |տրամադրում | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|2. Մեթոդաբանության |Մշտադիտարկման |Բարելավված կանոնակարգող|
|վերանայում (ըստ |արդյունքում |դաշտ |
|անհրաժեշտության) |հայտնաբերված խնդիրների | |
| |հիման վրա իրավական | |
| |ակտերում անհրաժեշտ | |
| |փոփոխությունների | |
| |իրականացում (ըստ | |
| |անհրաժեշտության) | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|3. Հանրային հատվածի |1. Հանրային հատվածի |Որակավորում ստացած |
|կազմակերպությունների |կազմակերպությունների |հանրային հատվածի |
|գլխավոր հաշվապահների |գլխավոր հաշվապահների |կազմակերպությունների |
|որակավորման |որակավորման անցկացման |գլխավոր հաշվապահներ |
|գործընթացի |ընթացակարգերի | |
|իրականացում |սահմանում. | |
| |2. Որակավորումների | |
| |իրականացում և | |
| |վկայականների շնորհում | |
._____________________________________________________________________.
Թիրախ 31. Նախարարությունների մակարդակով միջանկյալ համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Ֆինանսական |1. Իրավական ակտերի, |4. Համախմբման |
|հաշվետվությունների |ձեռնարկների և |մեթոդաբանությունը |
|համախմբման |ուղեցույցների մշակում |առկա է |
|մեթոդաբանության |2. Նախագծերի | |
|մշակում |ներկայացում կարծիքի, | |
| |3. Վերջնական նախագծերի | |
| |հաստատում | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Համախմբման |5. Ֆինանսական |7. Համախմբման համար |
|իրականացման նպատակով |հաշվետվությունների |անհրաժեշտ համակարգչային|
|միասնական |համախմբման միասնական |ծրագիր |
|համակարգչային ծրագրի |համակարգչային ծրագրի | |
|մշակում կամ |տեխնիկական առաջադրանքի | |
|ձեռքբերում |մշակում | |
| |6. Ծրագրի ձեռքբերում | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Նախարարությունների |8. Համախմբման |11. Նախարարությունների |
|մակարդակով միջանկյալ |իրականացման նպատակով |մակարդակով ներկայացվում|
|համախմբված ֆինանսական|միասնական համակարգչային|են միջանկյալ համախմբված|
|հաշվետվությունների |ծրագրի փորձարկում |ֆինանսական |
|պատրաստում |9. Հանրային հատվածի |հաշվետվություններ |
| |համապատասխան | |
| |մասնագետների | |
| |վերապատրաստում | |
| |10. Համակարգի | |
| |շահագործման ընթացքում | |
| |խնդիրների բացահայտում, | |
| |դրանց լուծման | |
| |ուղղությամբ առաջարկների| |
| |ներկայացում | |
._____________________________________________________________________.
Բաղադրիչ 13. ԿՈՐՊՈՐԱՏԻՎ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄ ԵՎ ԱՈՒԴԻՏ
Բաղադրիչ 14. Կորպորատիվ հաշվապահական հաշվառման և աուդիտի գործունեության կարգավորում
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
Ներկայումս ՀՀ-ում հաշվապահական հաշվառման ոլորտի կարգավորումն իրականացվում է պետության կողմից` պետական կառավարման լիազոր մարմնի (ՖՆ) միջոցով, ինչը նշանակում է, որ հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության ոլորտներում պետությունն է մշակում կարգավորման քաղաքականությունը, ինչպես նաև այդ քաղաքականության իրականացման մեխանիզմները: ՖՆ-ի կողմից մշակվել են «Հաշվապահական հաշվառման մասին», «Աուդիտորական գործունեության մասին», «Հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության կարգավորման և հանրային վերահսկողության մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերը: Օրենքների նախագծերի փաթեթով նախատեսվում է ՀՀ-ում ներդնել հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության ոլորտների կարգավորման ու դրանց նկատմամբ վերահսկողության նոր` մասնագիտացված կառույցներ հանրային վերահսկողության խորհուրդ մոդելը: Նախագծերով նախատեսվում է նաև ճշգրտել պարտադիր աուդիտի ենթակա կազմակերպությունների շրջանակը, ներկայումս գործող օրենսդրական ձևական պահանջից անցում կատարելով իրապես աուդիտի ենթարկվելու հանրային պահանջ ունեցող ընկերություններ ներգրավելուն:
«Հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության կարգավորման և հանրային վերահսկողության մասին» ՀՀ նոր օրենքի նախագծի համաձայն Հանրային վերահսկողության խորհուրդը հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության կարգավորման նկատմամբ հանրային վերահսկողության գործառույթներ իրականացնելու նպատակով ստեղծվող, ՖՆ-ին կից մարմին է: Նախատեսվում է, որ հանրային վերահսկողության խորհուրդը կազմված է լինելու յոթ անդամից` նախագահ, նախագահի տեղակալ և հինգ անդամ, որոնց նշանակելու է ՀՀ ֆինանսների նախարարը: Հանրային վերահսկողության խորհուրդը գործելու է հասարակական հիմունքներով:
«Աուդիտորական գործունեության մասին» ՀՀ նոր օրենքի նախագծով նախատեսվում է, որ աուդիտորական կազմակերպությունը ձեռք է բերում աուդիտորական ծառայություններ մատուցելու իրավունք այն ամսաթվից, երբ նրա մասին տեղեկությունները գրանցվում են մասնագիտացված կառույցի` աուդիտորական կազմակերպությունների, աուդիտորների և որակավորված հաշվապահների ռեեստրում: «Հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության կարգավորման և հանրային վերահսկողության մասին» ՀՀ նոր օրենքի նախագծի համաձայն ռեեստրը մասնագիտացված կառույցի անդամ հանդիսացող աուդիտորների, որակավորված հաշվապահների և աուդիտորական կազմակերպությունների համակարգված ցուցակ է, որը վարվում է էլեկտրոնային եղանակով: Ռեեստրի վարման կարգը և ռեեստրում ներառվող տվյալների ցանկը սահմանում է Հանրային վերահսկողության խորհուրդը:
Հիշյալ օրենքների նախագծերի փաթեթը(12) ներկայացվել է ՀՀ Ազգային Ժողովի քննարկմանը: Նախագծերի ընդունմամբ ակնկալվում է հետևյալ հիմնական արդյունքների ստացումը.
__________________________
12) Հավանության է արժանացել ՀՀ կառավարության կողմից` 2018թ. սեպտեմբերի 14-ի թիվ 1009-Ա որոշմամբ
1) հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության ոլորտների զարգացման համար անհրաժեշտ որոշ գործառույթներ, մասնավորապես` մասնագետների որակավորման և շարունակական մասնագիտական զարգացման, ՖՀՄՍ-ների և Աուդիտի միջազգային ստանդարտների ժամանակին թարգմանության, աուդիտի որակի ապահովման համար անհրաժեշտ գործողությունների իրականացումը մասնագիտացված կառույցների միջոցով.
2) ՀՀ ֆինանսների նախարարությանը կից ստեղծել Հանրային վերահսկողության խորհուրդ, որը պատասխանատու կլինի հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության կարգավորման նկատմամբ հանրային վերահսկողություն իրականացնելու համար.
3) ճշգրտել տարեկան աուդիտի պարտադիր պահանջ ունեցող կազմակերպությունների շրջանակը` փոփոխված չափանիշներով խոշոր համարվող կազմակերպությունների համար, որոնց սահմանումը կհամապատասխանեցվի ԵՄ-ի դիրեկտիվներով ներկայացված չափանիշներին,
4) վերանայել աուդիտորական կազմակերպությունների լիցենզավորման գործընթացը` հաշվառման նոր համակարգի ներդրման միջոցով (Աուդիտորական կազմակերպությունների ռեեստր):
Նպատակը
39) հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության ոլորտների կարգավորման ու դրանց նկատմամբ վերահսկողության նոր մոդելի ներդնում
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշը
. հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության նկատմամբ ներդրված հանրային վերահսկողության համակարգի առկայություն:
Թիրախ 32. Հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական գործունեության նկատմամբ հանրային վերահսկողության համակարգի ներդրում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Անհրաժեշտ |1. Հանրային |4. Ոլորտների |
|ենթաօրենսդրական դաշտի|վերահսկողության խորհրդի|կարգավորման ու դրանց |
|ամբողջականացում |աշխատակարգի մշակում |նկատմամբ |
| |2. Որակի վերահսկողու- |վերահսկողության նոր` |
| |թյան մեթոդաբանության |մասնագիտացված |
| |մշակում |կառույցներ հանրային |
| |3. Նոր օրենսդրությամբ |վերահսկողության |
| |նախատեսված իրավական |խորհուրդ մոդել |
| |ակտերի մշակում |5. աուդիտի դրանց |
| | |նկատմամբ |
| | |վերահսկողության նոր` |
| | |մաս |
| | |6. պարտադիր աուդիտի |
| | |ենթակա |
| | |կազմակերպությունների |
| | |ճշգրտված շրջանակ |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Աշխատակիցների |7. Նոր օրենսդրության |9. Կարողությունների |
|վերապատրաստում |համապատասխան |համապատասխան մակարդակ |
| |աշխատակիցների | |
| |վերապատրաստման | |
| |պլան-ժամանակացույցի | |
| |պատրաստում | |
| |8. Վերապատրաստումների | |
| |իրականացում | |
._____________________________________________________________________.
Բաղադրիչ 15. ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄ ԵՎ ՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆ` ՊԵՏԱԿԱՆ ՈՉ ԱՌԵՎՏՐԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (ՊՈԱԿ)
Բաղադրիչ 16. Պետական կազմակերպությունների ֆինանսական կառավարում և հսկողություն` պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունների (ՊՈԱԿ) հաշվետվողականությունը
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
ՊՈԱԿ-ները, որպես պետական հատվածի միավորների մեծաքանակ խումբ, ելնելով իրենց չափերից, ռիսկայնության մակարդակից և կառավարման առանձնահատկություններից, ընդգրկվում են գործունեության բազմաթիվ ոլորտներում (նրանց մեծ մասը հիմնականում գործում են կրթական, մշակութային, առողջապահական և սոցիալական ոլորտներում): Ներկայումս ՊՈԱԿ-ներն իրենց լիազոր մարմիններին ներկայացնում են ֆինանսատնտեսական գործունեության վերաբերյալ տարաժամկետ հաշվետվություններ, որոնք այնուհետև հաշվետվողականության և մշտադիտարկման նպատակով ներկայացվում են ՀՀ ՖՆ: Թեպետ այդ հաշվետվությունները բավականին ծավալուն են, սակայն դրանցում ներկայացվող տեղեկատվությունը ներկայիս տեսքով բավարար չէ այդ հաշվետվությունների հիման վրա կազմակերպությունների ֆինանսատնտեսական գործունեության արդյունավետ մշտադիտարկում իրականացնելու համար: Այդ առումով, անհրաժեշտություն է առաջացել տարբեր ոլորտների ՊՈԱԿ-ների համար սահմանել ոչ ֆինանսական (արդյունքային) ցուցանիշների համակարգ, ինչը հնարավորություն կընձեռի գնահատելու, թե ինչ արդյունավետությամբ են իրականացվում ՊՈԱԿ-ների կողմից մատուցվող ծառայությունները ոչ միայն զուտ ֆինանսական, այլև մատուցվող ծառայությունների ոչ ֆինանսական արդյունքների և նախատեսված նպատակներին հասնելու տեսանկյունից:
Նպատակը
40) ՊՈԱԿ-ների ֆինանսատնտեսական գործունեության հաշվետվողականության և մոնիտորինգի համակարգի բարելավում
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշները
. ՊՈԱԿ-ների ֆինանսատնտեսական գործունեության նկատմամբ արդյունավետ հաշվետվողականության և մշտադիտարկման իրականացում
Թիրախ 33. ՊՈԱԿ-ների ֆինանսատնտեսական գործունեության նկատմամբ հաշվետվողականության և մշտադիտարկման համակարգի կատարելագործում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|1. ՊՈԱԿ-ների |13. ՊՈԱԿ-ների |ՊՈԱԿ-ների |
|գործունեության |ֆինանսատնտեսական |ֆինանսատնտեսական |
|մշտադիտարկման |գործունեության |գործունեության |
|նպատակով ոչ |մշտադիտարկման |մշտադիտարկման արդիական |
|ֆինանսական |մեթոդաբանության |համակարգի առկայություն |
|(արդյունքային) |կատարելագործում | |
|ցուցանիշների |14. Մշտադիտարկման | |
|համակարգի մշակում |նպատակով ՊՈԱԿ-ների ոչ | |
| |ֆինանսական ցուցանիշների| |
| |համակարգի մշակում | |
| |15. Համապատասխան | |
| |իրավական ակտերի | |
| |նախագծում և ընդունում | |
._____________________________________________________________________.
Բաղադրիչ 17. ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՆՈՒՄՆԵՐ
Բաղադրիչ 18. Էլեկտրոնային գնումների համակարգի արդիականացում
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
ՀՀ-ում էլեկտրոնային գնումների համակարգը ժամանակակից արդի պահանջներին համապատասխանեցնելու նպատակով Համաշխարհային Բանկի գնահատմամբ էլեկտրոնային գնումների համակարգը տեխնիկապես և ֆունկցիոնալ առումով չի համապատասխանում ինչպես ժամանակակից, այնպես էլ գնումների մասին ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված ֆունկցիոնալ պահանջներին: Գործող ծրագրային ապահովումը հնարավորություն չի տալիս ընդլայնել նաև համակարգն օգտագործող պատվիրատուների շրջանակը, ինչպես նաև ռիսկային գործարքների վերհանման համար ավտոմատ եղանակով ապահովել վերլուծությունների իրականացումը:
էլեկտրոնային գնումների նոր համակարգի ներդրմամբ նախատեսվում է ընդլայնել համակարգը շահագործող պատվիրատուների ցանկը, որը հնարավորություն կտա համակարգի միջոցով իրենց կարիքների համար գնումներ իրականացնել նաև այն պատվիրատուներին, որոնք սահմանված են «Գնումների մասին» ՀՀ օրենքի 2-րդ հոդվածով, սակայն ներառված չեն վերոնշյալ ցանկում:
Նպատակը
41) էլեկտրոնային գնումների համակարգի կատարելագործում
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշները
. Էլեկտրոնային գնումների համակարգը լիարժեք համապատասխանում է գնումների մասին ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված ֆունկցիոնալ, իսկ տեխնիկական և անվտանգության առումով ժամանակակից պահանջներին: Ընդլայնվել է համակարգը շահագործող պատվիրատուների շրջանակը, ռիսկային գործարքների վերհանման համար վերլուծություններն իրականացվում են ավտոմատ եղանակով:
Թիրախ 34. Էլեկտրոնային գնումների համակարգի նոր ծրագրային ապահովում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|1. Էլեկտրոնային |42) ՀՀ պետական բյուջեի |Գործող էլեկտրոնային |
|գնումների համակարգի |կամ միջազգային դոնոր |գնումների նոր ծրագրային|
|նոր ծրագրային |կազմակերպությունների |ապահովում |
|ապահովման մշակում և |կողմից տրամադրված | |
|ներդրում |ֆինանսական միջոցների | |
| |հաշվին նոր ծրագրային | |
| |ապահովման ձեռք բերում | |
| |43) Ծրագրի ներդրում, | |
| |փորձարկում և | |
| |շահագործում | |
| |44) Համակարգն | |
| |օգտագործող շահառուների | |
| |համար վերապատրաստման | |
| |ծրագրերի կազմակերպում | |
._____________________________________________________________________.
Բաղադրիչ 19. Գնումների պլանավորում
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
Ներկայումս պետության միջոցների հաշվին իրականացվող գնումների շրջանակում միևնույն գնման առարկայի ձեռքբերման համար պլանավորվում են տարբեր նախահաշվային գներ, որի արդյունքում ի հայտ են գալիս տվյալ առարկաների` շուկայում գործող գներից էական շեղումներ:
Գնումների պլանավորման գործընթացը մասնակի է նորմավորված և իրավական առումով կարգավորված: Դրա արդյունքում տարբեր մարմինների միանման կարիքները բավարարվում են տարբեր բնութագրեր ունեցող առարկաներով, ինչը հնարավորություն չի ընձեռում ապահովելու պլանավորման միասնական համակարգ:
Նպատակները
45) գնումների պլանավորման համակարգի կատարելագործում
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշները
. Ներդրված նախահաշվային գների որոշման և պլանավորման միասնական համակարգ: Դրա արդյունքում տարբեր մարմինների գնումներն իրականացվում են հնարավորինս նորմավորված և միասնականացված:
Թիրախ 35. Գնումների պլանավորման համակարգի կատարելագործում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|1. Մշակել ավտոմատ |46) Պատվիրատուների |Պատվիրատուների միանման |
|եղանակով, միանման |միանման կարիքների |կարիքները բավարարվում |
|բնութագրեր ունեցող |բավարարումը միևնույն |են միևնույն բնութագրեր|
|առարկաների |բնութագրերով և |ունեցող առարկաներով և |
|նախահաշվային գների |նախահաշվային գներով |նույն նախահաշվային |
|որոշման և |իրականացնելու համար |գներով |
|պլանավորման միասնական|իրավական հիմքերի | |
|համակարգի ներդրման |սահմանում | |
|վերաբերյալ ՀՀ | | |
|կառավարության որոշման| | |
|նախագիծ | | |
._____________________________________________________________________.
Բաղադրիչ 20. Գնումների բողոքարկման համակարգ
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
Գնումների արտադատական բողոքարկման համակարգը արդյունավետ չէ, նկատի ունենալով, որ բողոքներ քննող անձանց գործունեության վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ կայացվող որոշումները գնումների մասին ՀՀ օրենսդրության տեսանկյունից խնդրահարույց են, կայացվում են միմյանց հակասող որոշումներ, որոնց հետևանքով գնման ընթացակարգերը հայտարարվում են չկայացած, ինչը դրանք կազմակերպելու և անցկացնելու տեսակետից հանգեցնում է դժգոհությունների և ֆինանսական կորուստների: Նախատեսվող փոփոխությունների արդյունքում գնումների արտադատական բողոքարկման համակարգը այլևս չի գործի, իսկ գնումների հետ կապված բողոքները կքննվեն դատարանների կողմից` նման դեպքերի համար սահմանելով հատուկ վարույթով որոշումների կայացման ընթացակարգ:
Նպատակը
47) ձևավորել գնումների բողոքարկման արդյունավետ և գործունակ համակարգ
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշները
. գործում է գնումների բողոքարկման արդյունավետ և գործունակ համակարգ
Թիրախ 36. Գնումների բողոքարկման համակարգի կատարելագործում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|1. «Գնումների մասին» |48) Գնումների հետ |Գործունակ և անկախ |
|ՀՀ օրենքում |կապված բողոքները |բողոքարկման համակարգ |
|փոփոխությունների |քննվում են դատարանների | |
|կատարում |կողմից` նման դեպքերի | |
| |համար սահմանելով հատուկ| |
| |վարույթով որոշումների | |
| |կայացման ընթացակարգ | |
._____________________________________________________________________.
Բաղադրիչ 21. ՊԵՏԱԿԱՆ ՆԵՐՔԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱԲՅՈՒՋԵՏԱՅԻՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆ
Բաղադրիչ 22. Ֆինանսական կառավարում և հսկողություն (ՖԿՀ)
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
ՖԿՀ համակարգի ներդրումը բարեփոխումների ամենաբարդ հատվածներից մեկն է եղել: Դեռևս ՊՖԿՀԲ առաջին ռազմավարությամբ նախատեսվում էր, որ 2014թ. վերջում Հայաստանը կունենա գործուն համակարգ: Պետական ներքին ֆինանսական հսկողության համակարգի գործունեությունը կարգավորվում է մի շարք օրենքներով և ենթաօրենսդրական ակտերով`(13) սահմանելով կառավարման կազմակերպական կառուցվածքները, կառավարչական հաշվետվողականության մեխանիզմները և այլն: Այդ օրենսդրական ակտերն ընդունվել են ժամանակի ընթացքում` ՊՖԿ առանձին տարրերի զարգացմանը զուգընթաց և կենտրոնանում են ֆինանսական կառավարման և հսկողության առանձին հարցերի վրա` երբեմն առանց հաշվի առնելու ՖԿՀ համակարգի ընդհանուր արդյունավետության և օգտավետության հարցերը: Այդ առումով չկա պետական ֆինանսական կառավարմանն ու հսկողությանն առնչվող բոլոր խնդիրները համատեղող մեկ ընդհանուր օրենսդրություն:
__________________________________
13) Բյուջետային համակարգի մասին ՀՀ օրենք, Գանձաապետական համակարգի մասին ՀՀ օրենք, Ներքին աուդիտի մասին ՀՀ օրենք, Հանրային հատվածի հաշվապահական հաշվառման մասին ՀՀ օրենք, Քաղաքացիական ծառայության մասին ՀՀ օրենք և այլն
Մյուս կողմից վերջին տարիներին ՊՖԿ ոլորտում իրականացվող որոշ բարեփոխումներ (օրինակ` Ծրագրային բյուջետավորման բարեփոխումները) լուրջ մարտահրավերներ են ստեղծում ՖԿՀ համակարգի նպատակների, բաղադրիչների և գործառույթների առումով:
Նպատակը
49) ֆինանսական կառավարման և հսկողության համակարգի ներդրում
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշները
. ՖԿՀ համակարգը ներդրված է բոլոր պետական մարմիններում
. կառավարչական հաշվետվողականության սկզբունքը ներդրված է բոլոր պետական մարմիններում
Թիրախ 37. Ֆինանսական կառավարման և հսկողության համակարգի ներդրման ապահովում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. ՖԿՀ համակարգի |32. ՀՀ հանրային հատվածի|ՖԿՀ համակարգի |
|մեթոդաբանության |առնվազն երկու |փորձարկված |
|փորձարկում |կազմակերպություններում |մեթոդաբանություն |
| |ՖԿՀ համակարգի մշակված | |
| |մեթոդաբանության | |
| |փորձարկում | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. ՖԿՀ հայեցակարգի և |. Փորձարկված |ՖԿՀ հայեցակարգի և |
|ՖԿՀ օրենսդրական |մեթոդաբանության հիման |օրենսդրական ակտերի |
|ակտերի ընդունում |վրա |մշակում |
| |. ՖԿՀ հայեցակարգի և |ՖԿՀ ընդունված |
| |ՖԿՀ օրենսդրական ակտերի |հայեցակարգ և |
| |հաստատում |օրենսդրություն |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Հանրային հատվածի |1. ՖԿՀ համակարգի |ՖԿՀ համակարգի ներդրման |
|կազմակերպություն- |ներդրման միջոցառումների|գործընթացը իրականացվում|
|ներում |ծրագրի մշակում և |է սահմանված |
|ՖԿՀ համակարգի |հաստատում |ժամանակացույցին |
|ներդրում |2. ՖԿՀ համակարգի |համապատասխան |
| |ներդրում միջոցառումների| |
| |ծրագրին համապատասխան, | |
| |այդ թվում կիրականացվի | |
| |նաև ՖԿՀ համակարգում | |
| |ընդգրկված մասնագետների | |
| |վերապատրաստումներ | |
._____________________________________________________________________.
Բաղադրիչ 23. Հանրային հատվածի ներքին աուդիտ
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
ՀՀ հանրային հատվածի ներքին աուդիտի ոլորտում 2009-2015թթ. իրականացված ՀՀ հանրային հատվածի կազմակերպություններում ներքին աուդիտի (այսուհետ` ՆԱ) համակարգի ձևավորման և ներդրման աշխատանքներին հաջորդել են ՆԱ գործառույթի ապահովմանն ուղղված աշխատանքներ:
ՆԱ մասնագիտական գործունեության 1300 ստանդարտի համաձայն` ՀՀ հանրային հատվածի յուրաքանչյուր կազմակերպության ներքին աուդիտի ստորաբաժանման ղեկավարը պետք է մշակի և կիրառի ՆԱ որակի երաշխավորման ու բարելավման ծրագիր, որը պետք է ենթարկվի ներքին և արտաքին գնահատման: Արտաքին գնահատումը պետք է իրականացվի առնվազն յուրաքանչյուր հինգ տարին մեկ անգամ ՖՆ-ի կողմից: 2018թ. ՀԲ աջակցությամբ մշակվել է ՆԱ որակի արտաքին գնահատման ձեռնարկ, որն այնուհետև փորձարկվել է ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունում ու ՀՀ ՖՆ-ում: ՀՀ հանրային հատվածի մնացած 52 պետական կառավարման մարմինների և 48 համայնքապետարանների ՆԱ որակը 2019թ. 1-ին կիսամյակի դրությամբ չի ենթարկվել արտաքին գնահատման:
Չնայած ոլորտում մինչ օրս իրականացված նշանակալի բարեփոխումներին, այդուհանդերձ, համակարգը դեռևս լիարժեք կերպով չի գործում` քանզի գործնականում բավարար ուշադրություն չի դարձվում ֆինանսական կառավարման և հսկողության հետ կապված գործառույթների արդյունավետության գնահատմանը` ՖԿՀ համակարգի ներդրման խնդիրներով և ներքին աուդիտորների սահմանափակ կարողություններով պայմանավորված: Որպես հետևանք, ներքին աուդիտը գործնականում հավաստիացումներ է տրամադրում հիմնականում համակարգի գնահատման և համապատասխանության աուդիտի արդյունքների հիման վրա` հետին պլան մղելով կատարողականի աուդիտը: Դա առաջ է բերում ներքին աուդիտի ոլորտի օրենսդրության բարելավման և ներքին աուդիտորների կարողությունների զարգացման անհրաժեշտություն` չբացառելով ներքին աուդիտի առկա մոդելի վերանայման հնարավորությունը:
Նպատակը
50) ՀՀ հանրային հատվածի ներքին աուդիտի գործառույթի արդյունավետության բարձրացում
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշները
. ՀՀ հանրային հատվածի կազմակերպություններում ներքին աուդիտի որակի արտաքին գնահատման իրականացում
. ներքին աուդիտի և արտաքին աուդիտի համագործակցության ապահովում
. ՀՀ հանրային հատվածի կազմակերպությունների ներքին աուդիտի տարեկան ծրագրերի 30%-ը կազմում է կատարողականի աուդիտը
. ՀՀ հանրային հատվածի ներքին աուդիտորների մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների զարգացման ապահովում
Թիրախ 38. Ներքին աուդիտի որակի արտաքին գնահատման իրականացում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|Ներքին աուդիտի որակի |Ներքին աուդիտի որակի |. «Ներքին աուդիտի որակի|
|արտաքին գնահատման |արտաքին գնահատման |արտաքին գնահատման |
|մեթոդաբանության |իրականացման փորձարկված |իրականացման կարգը |
|հաստատում |մեթոդաբանության |հաստատելու մասին» ՀՀ |
| |հաստատում |ֆինանսների նախարարի |
| | |հաստատված հրաման |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Ներքին աուդիտի |1. ՀՀ հանրային հատվածի |4. Հանրային հատվածի |
|որակի արտաքին |կազմակերպությունների |բոլոր այն |
|գնահատման իրականացում|ռիսկերի գնահատում |կազմակերպությունները, |
|Հաստատված |2. Արտաքին գնահատման |որտեղ ներդրված է ներքին|
|մեթոդաբանության |իրականացման տարեկան |աուդիտի համակարգ, |
|համապատասխան` |ծրագրի կազմում |ենթարկվել են արտաքին |
| |3. Արտաքին գնահատման |գնահատման ՖՆ-ի կողմից: |
| |իրականացում |. Հաշվետվություն` ՀՀ |
| | |հանրային հատվածի ներքին|
| | |աուդիտի որակի մասին |
._____________________________________________________________________.
Թիրախ 39. Ներքին աուդիտի և արտաքին աուդիտի համագործակցության ապահովում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|1. Ներքին աուդիտի և |ՖՆ-ի և ՀՊ-ի |«Ներքին և արտաքին |
|արտաքին աուդիտի |համաձայնությամբ և |աուդիտի |
|համագործակցության |մասնակցությամբ համատեղ |համագործակցության կարգը|
|ընթացակարգերի |աշխատանքների |հաստատելու մասին» ՀՀ |
|սահմանում |իրականացում` ներքին |ֆինանսների նախարարի և |
| |աուդիտի և արտաքին |ՀՀ հաշվեքննիչ պալատի |
| |աուդիտի |նախագահի համատեղ |
| |համագործակցության |օրենսդրական ակտի |
| |կարգի մշակման և |հաստատում |
| |հաստատման ուղղությամբ: | |
._____________________________________________________________________.
Թիրախ 40. Կատարողականի աուդիտի կարևորության շեշտադրում և գործնական կիրառման ապահովում տարեկան ծրագրի 30%-ի չափով
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Կատարողականի |1. Կատարողականի աուդիտի|ՀՀ ֆինանսների նախարարի |
|աուդիտի իրականացման |ձեռնարկի/ուղեցույցի |հրամանով հաստատված |
|մեթոդաբանության |լրամշակում, ներկայացում|Կատարողականի աուդիտի |
|հաստատում |շահագրգիռ մարմիններին, |իրականացման կարգը |
| |ամփոփում և հաստատում | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Ներքին աուդիտի |2. ՀՀ ֆինանսների |ՆԱ օրենսդրությունում |
|օրենսդրությունում |նախարարի 2012 թվականի |ամրագրված պահանջ` |
|կատարողականի աուդիտի |փետրվարի 17-ի N 143-Ն |համաձայն որի |
|դերի մեծացում |հրամանում փոփոխության/ |կատարողականի աուդիտը |
| |լրացման կատարում |կկազմի ներքին աուդիտի |
| | |տարեկան ծրագրի 30%-ը |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. ՀՀ հանրային հատվածի|3. Կատարողականի աուդիտի|Աուդիտի մասով |
|կազմակերպություն- |վերաբերյալ դասընթացների|վերապատրաստված ՀՀ |
|ներում գործող ներքին |կազմակերպում |հանրային հատվածի |
|աուդիտորների | |կազմակերպություններում |
|կատարողականի աուդիտի | |գործող ներքին |
|իրականացման | |աուդիտորներ |
|հմտությունների | | |
|զարգացում | | |
._____________________________________________________________________.
Թիրախ 41. Ներքին աուդիտորների մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների զարգացում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Ներքին աուդիտորների|. Ներքին աուդիտորների |Ներքին աուդիտորների |
|մասնագիտական |կարողությունների |մասնագիտական |
|գիտելիքների և |գնահատում |գիտելիքների և |
|կարողությունների |. Ներքին աուդիտորների |կարողությունների |
|զարգացման ծրագրի |մասնագիտական կարիքների |զարգացման հաստատված |
|մշակում |բացահայտում |ծրագիր |
| |. Ներքին աուդիտորների | |
| |մասնագիտական | |
| |գիտելիքների և | |
| |կարողությունների | |
| |զարգացման ծրագրի | |
| |մշակում և հաստատում | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Ներքին աուդիտորների|. Ներքին աուդիտորների |Ներքին աուդիտորները |
|շարունակական |շարունակական |տիրապետում են ՀՀ ներքին|
|մասնագիտական |մասնագիտական |աուդիտի մասին |
|վերապատրաստման |վերապատրաստման |օրենսդրության |
|դասընթացների |դասընթացների |պահանջներին, ներքին |
|օպտիմալացում |կազմակերպման |աուդիտի տեսական |
| |մոտեցումների և ծրագրի |գիտելիքներին և |
| |գնահատում |գործնական |
| |. անհրաժեշտության |հմտություններին |
| |դեպքում վերանայում` ըստ| |
| |բացահայտված կարիքների | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Ներքին աուդիտորների|1. Ներքին աուդիտորների |Ներքին աուդիտորների |
|շարունակական |շարունակական |շարունակական |
|մասնագիտական |մասնագիտական |մասնագիտական |
|վերապատրաստման առցանց|վերապատրաստման առցանց |վերապատրաստման առցանց |
|տեղեկատվական |տեղեկատվական համակարգի |տեղեկատվական համակարգ |
|համակարգի մշակում |նախագծում | |
| |. Ներքին աուդիտորների | |
| |շարունակական | |
| |մասնագիտական | |
| |վերապատրաստման առցանց | |
| |տեղեկատվական համակարգի | |
| |գործարկում | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. Հանրային հատվածի |2. Օրենսդրության |Հանրային հատվածի ներքին|
|ներքին աուդիտորի |վերանայում և |աուդիտի որակի |
|որակավորման |փոփոխությունների |բարելավում |
|ընթացակարգի |իրականացում | |
|վերանայում | | |
._____________________________________________________________________.
Բաղադրիչ 24. Կենտրոնացված ներդաշնակեցման միավոր (ԿՆՄ)
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
ՀՀ կառավարության 2010թ. նոյեմբերի 11-ի նիստի N 44 արձանագրության N 15 արձանագրային որոշմամբ հավանություն ստացած Պետական ներքին ֆինանսական հսկողության ռազմավարության համաձայն` ԿՆՄ-ն պատասխանատու է միջազգային ստանդարտների հիման վրա ֆինանսական կառավարման, հսկողության և ներքին աուդիտի մեխանիզմների ներդրման աշխատանքները համակարգելու և դրանք մոնիթորինգի ենթարկելու համար: ՀՀ կառավարության 2011թ. օգոստոսի 11-ի N 1233-Ն որոշման 2-րդ կետի 1-ին ենթակետով սահմանվել է, որ «Ներքին աուդիտի մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված լիազոր մարմինը ՖՆ-ն է: Այնուհետև ՖՆ կազմում գործող հանրային ֆինանսների կառավարման քաղաքականության վարչությանը վերապահվել են ԿՆՄ լիազորությունները և պարտականությունները:
Ներկայումս ԿՆՄ-ում առկա մարդկային ռեսուրսները չեն բավարարում ՀՀ հանրային հատվածում իր պատասխանատվության ներքո գտնվող ՖԿՀ համակարգի ներդրումը և Ներքին աուդիտի զարգացումն ապահովելու համար: Հետևաբար, կարիք կա զարգացնելու ԿՆՄ-ի կարողությունները:
Նպատակը
51) ԿՆՄ-ի կարողությունների զարգացում
Կատարողականի վերջնական արդյունքային ցուցանիշները
. ԿՆՄ անձնակազմի կարողությունները բավարար են սահմանված գործառույթներն իրականացնելու համար
Թիրախ 42. ԿՆՄ անձնակազմի համալրում և կարողությունների զարգացում
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառումներ |Միջոցառման իրականացմանն|Ակնկալվող արդյունքային |
| |ուղղված քայլերի |ցուցանիշ/ներ |
| |նկարագրություն | |
|_____________________|_______________________|_______________________|
|. ԿՆՄ անձնակազմի |. ԿՆՄ գործառույթների |ԿՆՄ-ում առկա են |
|համալրում և |իրականացման համար |անհրաժեշտ |
|կարողությունների |պահանջվող անձնակազմի և |կարողություններ |
|զարգացում |կարողությունների կարիքի| |
| |գնահատում | |
| |. ԿՆՄ անձնակազմի | |
| |համալրում | |
| |. ԿՆՄ անձնակազմի | |
| |կարողությունների | |
| |զարգացման ծրագրի | |
| |մշակում և իրականացում | |
._____________________________________________________________________.
Ֆինանսաբյուջետային վերահսկողություն (ՖԲՎ)
Առկա իրավիճակի նկարագրությունը և խնդիրները
Ֆինանսական վերահսկողության ոլորտի վարչարարությունը, ըստ էության, սահմանափակվում է ՀՀ ՖՆ ֆինանսաբյուջետային վերահսկողության վարչության կողմից օրենսդրական դաշտում առկա լիազորությունների իրականացմամբ, այն է` ստուգումների պրակտիկայի կիրառմամբ, որտեղ բացակայում են այն իրական մեխանիզմները, որոնք հնարավորություն կընձեռեն ապահովել որոշակի գործողություններ մինչև ստուգումների իրականացումը, ինչպես նաև տրամաբանորեն ապահովել ստուգման արդյունքների իրացումը:
Ֆինանսական վերահսկողության ոլորտում արդիական համակարգի ստեղծման նպատակներն են բարձրացնել ֆինանսական վերահսկողության արդյունավետությունը և պետական ֆինանսների կառավարման ոլորտում ֆինանսական կարգապահության մակարդակը:
Ոլորտի կարգավորման առաջնային խնդիրներն են`
. բացակայում է ֆինանսական վերահսկողության ոլորտի զարգացման, արդիականացման որևէ փաստաթուղթ կամ ծրագիր` ֆինանսական վերահսկողության ռազմավարություն, ուրվագծված չեն զարգացման ուղղությունները,
. գործող համակարգը ամբողջովին չի բավարարում ժամանակակից վերահսկողության պահանջներին, գոյություն չունի ռիսկերի կառավարման արդիական համակարգ.
. արդիական վերլուծական գործիքների և ամբողջական տեղեկատվական բազայի բացակայություն. վարչությունում բացակայում է անհրաժեշտ տեղեկատվությունը և դրա վերծանման համար համապատասխան ծրագրային ապահովումը,
. վերահսկողության արդյունքում հայտնաբերված խախտումների հետևանքով առաջացած ֆինանսական պատասխանատվության կիրառման և ստուգումների արդյունքների իրացման համակարգը լիովին չի ապահովում ֆինանսական կարգապահության մակարդակի բարձրացումը,
. վերլուծական մեխանիզմների և տեղեկատվական շտեմարանների բացակայությամբ է պայմանավորված նաև Վարչության գործող կառուցվածքը և ստորաբաժանումների միջև գործառութային պարտականությունների ոչ հստակ տարանջատումը: Միաժամանակ ներդրված չեն կարողությունների զարգացման և կատարելագործման մեխանիզմները:
--------------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում