ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ
ՀՐԱՄԱՆ
15 հուլիսի 2020 թվականի N 2286-Ա
COVID-19 ՎԱՐԱԿՈՎ ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ, ԿԱՍԿԱԾԵԼԻ ԵՎ ՈՒՂԵԿՑՈՂ ԽՆԴԻՐՆԵՐՈՎ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՈՒՂՂՈՐԴՄԱՆ, ԱԱՊ ՄԱԿԱՐԴԱԿՈՒՄ 2 ԱՄՍԱԿԱՆԻՑ 18 ՏԱՐԵԿԱՆ COVID-19 ՎԱՐԱԿՈՎ ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ ԵՐԵԽԱՅԻ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԵՎ ՎԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ, COVID-19 ՎԱՐԱԿՈՎ ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ ԾԱՆՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՀՈՍՊԻՏԱԼԱՑՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐԸ, ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԱՅԻՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԴՈՒՐՍ ԳՐՄԱՆ, ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ԵՎ ԴԵՌԱՀԱՍՆԵՐԻ ՄՈՏ ԲԱԶՄԱՀԱՄԱԿԱՐԳԱՅԻՆ ԲՈՐԲՈՔԱՅԻՆ ՀԱՄԱԽՏԱՆԻՇԻ ԵՎ ԿԱՎԱՍԱԿԻԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ ԱԽՏՈՐՈՇՄԱՆ ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
i
Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի 2018 թվականի հունիսի 11-ի թիվ 728-Լ որոշման հավելվածով հաստատված Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության կանոնադրության 18-րդ կետի 20-րդ ենթակետով.
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել
1) COVID-19 վարակով հաստատված, կասկածելի և ուղեկցող խնդիրներով երեխաների ուղղորդման կարգը (ժամանակավոր), համաձայն հավելված N 1-ի:
2) ԱԱՊ մակարդակում 2 ամսական - 18 տարեկան COVID-19 վարակով երեխաների գնահատման և վարման կարգը, համաձայն հավելված N 2-ի:
3) Երեխաների և դեռահասների մոտ Բազմահամակարգային բորբոքային համախտանիշի և Կավասակիի հիվանդության նախնական ախտորոշման չափանիշները, համաձայն հավելված N 3-ի:
4) COVID-19 վարակով հաստատված երեխաների հիվանդության ծանրության չափանիշները և հոսպիտալացման ցուցումները, համաձայն հավելված N 4-ի:
5) Հիվանդանոցային հաստատությունից կորոնավիրուսային հիվանդությամբ (COVID-19) երեխաների դուրս գրման չափանիշները, համաձայն հավելված N 5-ի:
2. Ուժը կորցրած ճանաչել Առողջապահության նախարարի 2020 թվականի մայիսի 21-ի N 1606-Ա հրամանով հաստատված հավելվածի 4-րդ գլուխը:
3. Երևանի քաղաքապետարանի առողջապահության, Հայաստանի Հանրապետության մարզպետարանների առողջապահության և սոցիալական ապահովության վարչությունների պետերին և երեխաների բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների ղեկավարներին` առաջնորդվել սույն հրամանով հաստատված դրույթներով:
ԱՐՍԵՆ ԹՈՐՈՍՅԱՆ
Հավելված 1
Առողջապահության նախարարի
2020 թվականի հուլիսի 15-ի
N 2286-Ա հրամանի
ԿԱՐԳ
COVID-19 ՎԱՐԱԿՈՎ ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ, ԿԱՍԿԱԾԵԼԻ ԵՎ ՈՒՂԵԿՑՈՂ ԽՆԴԻՐՆԵՐՈՎ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՈՒՂՂՈՐԴՄԱՆ (ԺԱՄԱՆԱԿԱՎՈՐ)
1. COVID 19 վարակով հաստատված դեպքերի վարում
1) Առանց ախտանիշների և թեթև ընթացքով դեպքերի վարումը երեխաների մոտ
ա. Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ առանց կլինիկական նշանների երեխաները հսկվում և բուժվում են տան պայմաններում` ԱԱՊ բժշկի հսկողությամբ` ՀՀ ԱՆ 2020 թ. մայիսի 21-ի N 1606-Ա հրամանով սահմանված ընթացակարգով:
բ. Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ թեթև ընթացքով 2 ամսականից 18 տարեկան երեխաները հսկվում և բուժվում են տան պայմաններում ԱԱՊ բժշկի հսկողությամբ:
գ. Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ թեթև ընթացքով մինչև 2 ամսական երեխաները հսկվում և բուժվում են տան պայմաններում` ԱԱՊ բժշկի հսկողությամբ, իսկ եթե կան խոչընդոտներ տնային խնամքը և վերահսկողությունը իրականացնելու համար` ուղեգրվում Առողջապահության նախարարության կողմից նշանակված կեցության վայր` համաձայն Առողջապահության նախարարի 2020 թվականի ապրիլի 10-ի «COVID-19 վարակով հաստատված, կոնտակտավոր և կասկածելի երեխաների, նորածինների, հղիների ու ծննդկաների տեսակավորման և ուղղորդման ընթացակարգը հաստատելու մասին» թիվ 1241-Ա հրամանի հավելված N 1-ի:
2) COVID-19 միջին և ծանր ընթացքով հիվանդ երեխաների վարում
ա. Միջին ծանրության և ծանր ընթացքով կորոնավիրուսային հիվանդությամբ (COVID-19) երեխաների բուժումն իրականացվում է COVID-19 բուժման համար նշանակված բժշկական կազմակերպություններում` համաձայն Առողջապահության նախարարի 2020 թվականի ապրիլի 10-ի «COVID-19 վարակով հաստատված, կոնտակտավոր և կասկածելի երեխաների, նորածինների, հղիների ու ծննդկաների տեսակավորման և ուղղորդման ընթացակարգը հաստատելու մասին» թիվ 1241-Ա հրամանի հավելված N 1-ի:
բ. Առանձին դեպքերում, 5 տարեկանից մեծ, միջին ծանրությամբ կլինիկորեն կայուն հիվանդների բուժումը ծնողների համաձայնությամբ կարող է իրականացվել նաև տանը` ԱԱՊ բժշկի հսկողության ներքո:
գ. Ախտորոշման և /կամ վիճակի ծանրությունը գնահատելու նպատակով ըստ բժշկի ցուցումի կարող են իրականացվել ճառագայթային հետազոտություն (ռենտգենոգրաֆիկ, համակարգչային տոմոգրաֆիա, գերձայնային) և լաբորատոր հետազոտություններ (արյան ընդհանուր անալիզ, մեզի անալիզ, Ց ռեակտիվ սպիտակուց, բիոքիմիական հետազոտություններ), որոնք կարող են օժանդակել ախտորոշմանը և հայտնաբերել կամ բացառել թոքային և այլ համակարգերի բարդությունները:
դ. Եթե ծանր ընթացքով հիվանդ երեխայի վիճակը թույլ չի տալիս անմիջապես տեղափոխել երեխային, ապա նախքան տեղափոխելը անհրաժեշտ բուժօգնությունը տրամադրվում է մոտակա հիվանդանոցային հաստատությունում` ըստ տարածքային մատչելիության և/կամ դիմելիության, բուժհաստատության մեկուսարանում/ մեկուսացված հիվանդասենյակում, անհրաժեշտության դեպքում կազմակերպվում է արագ արձագանքման արտագնա ծառայության կանչ: Տեղափոխումը իրականացվում է վիճակի կայունացման:
2. Հիվանդ ծնողների վարում
1) Եթե COVID 19 հաստատված 0-18 տարեկան հոսպիտալացված երեխայի ծնողի կամ այլ խնամողի մոտ առկա են առողջական խնդիրներ, ապա երեխային սպասարկող բուժհաստատությունը տրամադրում է մեծահասակ պացիենտին անհրաժեշտ բուժօգնություն, տեղեկացնելով այդ մասին «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ բժշկական կենտրոն» ՓԲԸ-ում գործող պացիենտների տեսակավորում իրականացնող մասնագիտական խմբին (այսուհետ, Խումբ), կազմակերպելով հեռահար խորհրդատվություն (ներ) և/կամ անհրաժեշտ լրացուցիչ հետազոտություններ Covid-19 վարակով մեծահասակ պացիենտներին սպասարկող բուժհաստատությունում: Խնամողի վիճակի վատթարացման դեպքում իրականացվում է տեղափոխում` Խմբի ուղղորդմամբ:
3. COVID 19 կասկածելի և/կամ կոնտակտավոր դեպքերի վարում
1) Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ (COVID-19) կասկածելի և/կամ կոնտակտավոր, առանց ախտանիշների և թեթև ընթացքով հոսպիտալացում չպահանջող դեպքերի հսկողությունն ու բուժումը իրականացվում է տնային պայմաններում` ԱԱՊ բժշկի հսկողությամբ: Մինչև 5 տարեկան երեխաների վարումն իրականացվում է համաձայն Առողջապահության նախարարի 2010 թ. ապրիլի 13-ի N 553-Ա հրամանով հաստատված` Մանկական հիվանդությունների ինտեգրացված վարման չափորոշչի: Ըստ անհրաժեշտության իրականացվում է նմուշառում` Առողջապահության նախարարի 2020 թվականի հունվարի 31-ի թիվ 336-Ա հրամանի հավելված 1-ով հաստատված ուղեցույցի համաձայն, ընդ որում COVID-19 ախտորոշումը հաստատելուն պես, կախված հիվանդության ծանրության աստիճանից, երեխան ուղղորդվում է հիվանդանոց կամ բուժումը շարունակում է տանը ԱԱՊ բժշկի հսկողության ներքո:
2) Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ (COVID-19) կասկածելի և/կամ կոնտակտավոր միջին ծանրության դեպքերում երեխաները ըստ մասնագիտական ուղղվածության, տարածքային մատչելիության և/կամ դիմելիության, հոսպիտալացվում են հիվանդանոցային հաստատության ժամանակավոր մեկուսացման հիվանդասենյակներում, որտեղ և իրականացվում է նմուշառումը: Ելնելով թեստի պատասխանից, դրական արդյունքի դեպքում երեխան տեղափոխվում է կորոնվիրուսային վարակով երեխաների բուժում իրականացնող բուժհաստատություն կամ, թեստի բացասական պատասխանի դեպքում, բուժումը շարունակում նույն բուժհաստատությունում:
3) Առանձին դեպքերում միջին ծանրությամբ 5 տարեկանից բարձր, կլինիկորեն կայուն վիճակում գտնվող COVID-19 կասկածելի հիվանդ երեխաների բուժումը կարող է իրականացվել նաև տանը` ԱԱՊ բժշկի հսկողության ներքո:
4. ՈՒղեկցվող խնդիրներով COVID 19 հաստատված, կասկածելի և/կամ կոնտակտավոր, դեպքերի վարումը
1) Ուղեկցող սուր վիրաբուժական միջամտություն պահանջող, հաստատված, կասկածելի կամ կոնտակտավոր COVID-19-ով երեխաների բուժումն իրականացվում է ուղեկցող հիվանդության պրոֆիլին համապատասխան բուժհաստատություններում ըստ մասնագիտական ուղղվածության, տարածքային մատչելիության և/կամ դիմելիության, անհրաժեշտության դեպքերում համաձայնեցնելով բուժումը COVID-19 բուժում իրականացնող բուժհաստատությունների հետ, ինչի մասին կատարվում է գրառում հիվանդության պատմագրում:
2) Ուղեկցող` սուր կամ քրոնիկ, հոսպիտալացում չպահանջող, հաստատված, կասկածելի կամ կոնտակտավոր COVID-19-ով, առանց ախտանիշների կամ հիվանդության թեթև ընթացքով երեխաների բուժումն իրականացվում է ըստ բնակության վայրի` ԱԱՊ բժշկի կողմից: Անհրաժեշտության դեպքում ԱԱՊ բժիշկը և/կամ ծնողը իրականացնում է հեռավար խորհրդատվություն երեխային հսկող նեղ մասնագիտական կենտրոնի հետ, ինչ մասին կատարվում է գրառում Երեխայի բժշկական հսկողության քարտում:
3) Ուղեկցող` ոչ վիրաբուժական սուր կամ քրոնիկ խնդրով, հոսպիտալացման ենթակա COVID-19 հաստատված երեխաների հոսպիտալացումն ու բուժումը իրականացվում է COVID-19 դրական երեխաների բուժում իրականացնող բուժհաստատություններում` բուժումը համաձայնեցնելով ուղեկցող հիվանդության պրոֆիլի նեղ մասնագետի հետ: '
4) Ուղեկցող` ոչ վիրաբուժական սուր կամ քրոնիկ խնդրով կասկածելի կամ կոնտակտավոր` հիվանդության միջին և ծանր ընթացքով երեխաները հոսպիտալացվում են ուղեկցող հիվանդության պրոֆիլին համապատասխան բուժհաստատության մեկուսարան, հետագա բուժման վայրի վերաբերյալ որոշումը կայացվում է ըստ թեստի արդյունքի:
Հավելված 2
Առողջապահության նախարարի
2020 թվականի հուլիսի 15-ի
N 2286-Ա հրամանի
ԱԱՊ մակարդակում 2 ամսականից 18 տարեկան COVID-19 վարակով երեխաների
գնահատման և վարման կարգը
1. Այցի իրականացում
1) Որոշում այցի մասին` բժիշկը, կապ հաստատելով հիվանդի ծնողի/խնամողի հետ, ճշտում է գանգատները, անամնեզը, համաճարակաբանական իրավիճակը ընտանիքում: Հնարավորության դեպքում` տեսազանգի հնարավորություն ընձեռող հեռախոսային հավելվածների միջոցով հեռավար եղանակով վիզուալ գնահատում է երեխայի վիճակը:
2) Կլինիկական պատկերի անորոշության դեպքում, հատկապես` վաղ հասակի երեխաների, ուղեկցող հիվանդությունների կամ վիճակների առկայության, ընտանիքի սոցիալապես անբարենպաստ պայմանների դեպքում, բժիշկն իրականացնում է երեխայի զննումը ԱԱՊ բուժհաստատություն մեկուսարանում կամ, ըստ անհրաժեշտության, կատարում է տնային այցելություն` անհատական պաշտպանիչ միջոցների օգտագործմամբ, Առողջապահության նախարարի 2020թ. մայիսի 21-ի N 1606-Ա հրամանով սահմանված պահանջներին համապատասխան:
2. Հիվանդի գնահատում
1) Գանգատներ/հիվանդության և համաճարակաբանական անամնեզ.
ա. Համաճարակաբանական անամնեզ` պարզել վերջին 2 շաբաթվա ընթացքում հաստատված ախտորոշումով, կասկածելի կամ ջերմող, գրիպանման նշաններով հիվանդի հետ երեխայի և ընտանիքի անդամների շփումները
բ. Գնահատել երեխայի վիճակը`
- Անհանգստություն կամ թուլություն, անսովոր քնկոտություն, հեղուկ խմելու կամ կուրծք ծծելու ունակությունը, ցնցումներ:
- Ջերմության բարձրացում` տևողությունը, մակարդակը, օգտագործված ջերմիջեցնողներ, դրանց ազդեցությունը:
- Հազ, քթից արտադրություն` բնույթը, տևողությունը, դինամիկան:
- Շնչառություն` դժվարացած, հաճախացած, շնչարգելություն, ներշնչման կամ արտաշնչման ժամանակ լսվող աղմուկներ:
- Ցավեր` մկանացավ, կոկորդացավ, գլխացավ, փորացավ:
- Փսխումներ, փորլուծություն` բնույթը, հաճախականությունը:
- Մաշկի, լորձաթաղանթներին փոփոխություններ, ցանավորում:
- Հիվանդության ընթացքում երեխայի կողմից ընդունված հեղուկները, դրա մոտավոր քանակը, միզարտադրությունը:
- Սննդակարգը հիվանդության ժամանակ:
- Ստացած դեղորայքը, դեղաչափերը, տևողությունը, ազդեցությունը:
- Հիվանդության ընթացքում և վերջին ամիսներին երեխայի հոգեբանական վիճակը, վարքագիծը:
- Խնամողի կողմից հիվանդությանը վերաբերվող այլ տեղեկատվություն:
2) Ճշտել կյանքի անամնեզը (եթե մինչ այդ հայտնի չի եղել).
ա. Նախկինում կրած կամ ներկայումս առկա այլ սուր և խրոնիկ հիվանդությունները, հատկապես շնչառական, ալերգիկ, իմունային համակարգերի, դրանց վաղեմությունը, կատարված բուժումը, ստացվող դեղորայքը:
բ. Կատարված պատվաստումները,
գ. Ընտանիքի սոցիալական վիճակը և տանը բուժման կազմակերպման հնարավորությունը:
3) Կատարել զննում, գնահատելով.
ա. Ընդհանուր վիճակը` հանգիստ, անհանգիստ, գրգռված կամ թույլ, լեթարգիկ և անսովոր քնկոտ:
բ. Շնչառական անբավարարության առկայությունը` շնչառության հաճախականության հաշվարկ մեկ րոպեում` երեխայի հանգստի վիճակում, արտաշնչական / ներշնչական ձայնի փոփոխություններ, ներքաշումներ, ցիանոզ, ռնգախաղ:
գ. Մաշկը և լորձաթաղանթներ` ցանավորում, գունատություն, գունավորում, վերջույթների մաշկի տեսքը, այտուցներ:
դ. Պարանոցային մկանների կարկամության` ջերմող, փսխող, թույլ կամ գրգռված երեխաների մոտ:
4) Կատարել
ա. Պուլսօքսիմետրիա` նախքան կատարելը անհրաժեշտ է մշակել երեխայի մատը ալկոգելային լուծույթով, այնուհետ պահել մինչև ցուցանիշների կայունացում, ավարտից հետո կրկին մշակել մատը ալկոգելային լուծույթով:
բ. Թոքերի և սրտի աուսկուլտացիա,
գ. Ջերմաչափում` եթե այն առաջացնում է երեխայի բացասական արձագանքը, կարելի է նաև ջերմությունը չափել զննումը ավարտելուց հետո,
դ. Ավշային հանգույցների պալպացիա` հատկապես կոկորդացավով և ջերմող երեխաների մոտ,
ե. Որովայնի պալպացիա` հատկապես որովայնացավ, փսխում, փորլուծություն ունեցող երեխաների մոտ,
զ. Բերանի խոռոչի և կոկորդի զննում, օտոսոկոպիա` ըստ անհրաժեշտության,
է. Այլ զննումներ` ըստ անհրաժեշտության,
ը. Բուժհիմնարկում` քաշի և հասակի չափում, եթե տվյալները հայտնի չեն կամ թարմ չեն:
3. Գործիքային և լաբորատոր հետազոտությունների իրականացում
1) Ռենտգեն հետազոտությունը իրականացվում է ըստ հնարավորության և ցուցումների, հատկապես թոքաբորբի կասկածի և / կամ հակասական կլինիկական տվյալների դեպքում:
2) Այլ հետազոտություններ` ըստ կլինիկական ցուցումների:
4. Հիվանդի ծանրության գնահատումից հետո կատարվում է տեսակավորում` ըստ ծանրության աստիճանի և ուղղորդում, համաձայն Առողջապահության նախարարի 2020 թ. ապրիլի 10-ի N 1241 հրամանի:
5. Բուժում
1) Թեթև ընթացքով հիվանդների ախտանիշային բուժում, ներառյալ.
ա. ջերմության կառավարում, քթի հիգիենա, արտահայտված ցավերի դեպքում` ցավազրկում,
բ. Հեղուկների ընդունման ապահովում, հատկապես ջրիկ կղանքի և/կամ եզակի փսխումների, արտահայտված քրտնարտադրության ժամանակ,
գ. Սնուցում` ըստ տարիքային պահանջների,
դ. Հոգեբանական աջակցություն:
2) Միջին ծանրության ընթացքով հիվանդների բուժում.
Առանձին դեպքերում միջին ծանրության 5 տարեկանից բարձր հիվանդները կարող են բուժվել տանը: Այդ դեպքը կարող են համապատասխանել հետևյալ պայմաններին. կա վստահություն, որ խնամողները հետևելու են և ի վիճակի են պատշաճ իրականացնել երեխայի խնամքն ու նշանակումները և երեխայի ընդհանուր վիճակը չափավոր է խաթարված: Նշված դեպքերը կարող են ներառել նաև թոքաբորբ` սատուրացիայի ցուցանիշը 94 և բարձր, բարդությունների կասկածի բացակայություն:
Թոքաբորբի դեպքում հակաբիոտիկների ընտրության խորհուրդներն են`
ա. Տարիքային դեղաչափերով ամոքսիցիլին կամ ամոքսիցիլին կլավուլանատ` եթե երեխան նախկինում ստացել է հակաբիոտիկներ կամ պատկանում է ռիսկի խմբին:
բ. Ալերգիայի դեպքում կամ որպես երկրորդ ընտրություն` 2 կամ 3 սերնդի ցեֆալոսպորիններ կամ 3 տարեկանից բարձր երեխաների մոտ` մակրոլիդներ (ազիթրոմիցին կամ կլարիթրոմիցին):
գ. Արդյունավետության գնահատում 48 ժամ հետո: Արդյունավետության դեպքում բուժումը շարունակվում է, անարդյունավետության դեպքում` երեխան ուղեգրվում է հիվանդանոցային բուժման:
Հավելված 3
Առողջապահության նախարարի
2020 թվականի հուլիսի 15-ի
N 2286-Ա հրամանի
Երեխաների և դեռահասների մոտ Բազմահամակարգային բորբոքային
համախտանիշի և Կավասակիի հիվանդության նախնական
ախտորոշման չափանիշները
1. Բազմահամակարգային բորբոքային համախտանիշ (COVID-ասոցացված Կավասակիանման համախտանիշ)
Տարիքը` 0-21 տարեկան
ԵՎ տենդ >= 3 օր
ԵՎ նշված կետերից առնվազն երկուսը:
. Ցան կամ երկկողմանի ոչ թարախային կոնյուկտիվիտ, կամ բերանի, ոտքերի և ձեռքերին առկա մաշկա-լորձային բորբոքային նշաններ
. Զարկերակային ճնշման անկում կամ շոկ
. Սրտի ախտահարման նշաններ` միոկարդի դիսֆունկցիա, պերիկարդիտ, վալվուլիտ (ներառյալ ՈՒՁՀ տվյալներ)
. Մակարդման համակարգի փոփոխություններ` (PT, PTT, բարձր d-Dimer).
. Սուր աղեստամոքսային նշաններ (փորլուծություն, փսխում, որովայնացավ).
ԵՎ
Արյան անալիզում բորբոքման նշաններ` ԷՆԱ, C-ռեակտիվ սպիտակուցի կամ պրոկալցիտոնինի բարձրացում
ԵՎ
Չկան այլ մանրեական հիվանդության ակնհայտ նշաններ, ներառյալ սեպսիս, ստաֆիլոկոկային կամ ստրեպտոկոկային շոկի համախտանիշ
ԵՎ
Կորոնովիրուսային COVID-19 վարակի տվյալներ` հավանական շփում կամ ՊՇՌ, հակածինային կամ հակամարմինային թեսթի տվյալներ:
2. Կավասակիի հիվանդություն
Տենդ >= 5օր
ԵՎ հետևյալ նշաններից առնվազն 4-ի առկայություն.
. Ցան
. Արտահայտված պարանոցային լիմֆադենիտ
. Կոնյուկտիվիտ
. Բերանի լորձաթաղանթի փոփոխություններ` «մորանման» լեզու, լորձաթաղանթի չորություն, շրթունքների ճաքեր:
. Վերջույթների բնորոշ փոփոխություններ` ձեռքերի և ոտքերի մատերի էրիթեմա, այտուց, հետագա թերթաձև թեփոտումով:
Կարող են լինել նաև այլ օրգանների փոփոխություններ: Հիմնական վտանգն է սրտի պսակաձև զարկերակների բորբոքումը` հետագա անևրիզմայի զարգացումով: Ոչ րիվ կամ ատիպիկ Կավասակիի հիվանդություն ախտորոշվում է տենդի և կորոնոր անոթների տիպիկ փոփոխությունների առկայության դեպքում:
Հավելված 4
Առողջապահության նախարարի
2020 թվականի հուլիսի 15-ի
N 2286-Ա հրամանի
COVID-19 ՎԱՐԱԿՈՎ ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ ԾԱՆՐՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐԸ ԵՎ ՀՈՍՊԻՏԱԼԱՑՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐԸ
1. Կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) ծանրությունը գնահատվում է որպես թեթև, երբ առկա է հիվանդության որևէ կլինիկական նշան կամ նշաններ (հազ, ջերմություն և այլն), սակայն բացակայում են միջին և ծանր ընթացքի նշանները:
2. Կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) ծանրությունը գնահատվում է որպես միջին, երբ առկա է հետևյալ նշաններից որևէ մեկը կամ մի քանիսը.
1) Երկու ամսականից բարձր տարիքի երեխաների մոտ.
ա. պուլսօքսիմետրիա` SpO2 91-93%,
բ. շնչառության հաճախականությունը`
. 2 - 12 ամս` 50 և ավել
. 1 - 5 տ` 40 և ավել
. 5 - 10 տ` 30 և ավել
. 10 - 18 տ` 24 և ավել
գ. թոքաբորբի աուսկուլտատիվ տվյալներ.
դ. ջերմությունը.
. 38,0 oC և բարձր, 24 ժամվա և ավելի երկարատև` մինչև 1 տարեկան երեխաների մոտ,
. 38,0 oC և բարձր, 48 ժամվա և ավելի երկարատև` 1-5 տարեկան երեխաների մոտ,
. 38,5 oC և բարձր, 72 ժամ և ավելի երկարատև` 5-18 տարեկան երեխաների մոտ,
ե. թոքաբորբի ռենտգենաբանական պատկեր,
զ. արտահայտված թուլություն,
է. փորլուծություն և/կամ կրկնվող փսխումներ, փորացավ, ջրազրկման նշաններ:
2) Մինչև երկու ամսական երեխաների մոտ.
ա. կրկնվող հազ, դժվարացած քթային շնչառություն,
բ. շնչառության հաճախականությունը ավելի բարձր է քան 60,
գ. SpO2 91-93%,
դ. մարմնի ջերմաստիճանը 36.5 oC-ից ցածր կամ 37.5 oC-ից բարձր,
ե. փորլուծություն և/կամ կրկնվող փսխումներ, ջրազրկման նշաններ
3. Կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) ծանրությունը գնահատվում է որպես միջին, երբ առկա է հետևյալ նշաններից որևէ մեկը կամ մի քանիսը.
1) Երկու ամսականից բարձր տարիքի երեխաների մոտ
ա. SpO2 90% և ցածր,
բ. կենտրոնական ցիանոզ (լեզուն, լնդերը, շրթունքները, մաշկային ծածկույթներն ունեն կապտավուն գունավորում), աղմկոտ շնչառություն, կրծքավանդակի ներքաշումներ,
գ. ջերմությունը 38,5 oC և բարձր` 5 օր և ավելի,
դ. խիստ թուլություն, կրծքով սնվելու անկարողություն, լեթարգիա կամ գիտակցության կորուստ, ցնցումներ,
ե. անզուսպ փսխումներ, արտահայտված կամ ծանր ջրազրկում, օլիգուրիա,
զ. հիպոթենզիա, արտահայտված տախիկարդիա կամ բրադիկարդիա (պուլսը <70 կամ >150 երեխաների մոտ), մազանոթների լցվելու ժամանակի երկարում (>2 վայրկյան), բծերով ծածկված մաշկ կամ պետեխիալ կամ մանուշակագույն ցան,
է. Բազմահամակարգային բորբոքային համախտանիշի կամ Կավասակիի հիվանդության նախնական ախտորոշման չափանիշներ` համաձայն սույն հրամանի հավելված N 3-ի:
2) Մինչև երկու ամսական երեխաների մոտ.
ա. SpO2 90% և ցածր,
բ. շնչառության հաճախականությունը ավելի բարձր է քան 60 և աղմկոտ,
գ. շնչառության հաճախականությունը 20-ից ցածր և/կամ ապնո է
դ. կենտրոնական ցիանոզ (լեզուն, լնդերը, շրթունքները, մաշկային ծածկույթներն ունեն կապտավուն գունավորում)
ե. մարմնի ջերմաստիճանը կայուն փոփոխված է` 37.5 oC-ից բարձր կամ 36.5 oC-ից ցածր է,
զ. հրաժարվում է 2 և ավել հաջորդող կերակրումներից,
է. ինքնուրույն չի շարժվում կամ շարժվում է խթանելուց հետո,
ը. ընկճվածություն, քնկոտություն կամ դյուրագրգռություն,
թ. ցնցումներ,
ժ. մոնոտոն գրգռված լաց, որը չի անցնում խնամելուց կամ կերակրելուց հետո,
ի. անզուսպ փսխում կամ շարունակական փորլուծություն:
4. Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ թեթև ընթացքով մինչև 2 ամսական երեխաները հսկվում և բուժվում են տան պայմաններում` ԱԱՊ բժշկի հսկողությամբ, իսկ եթե կան խոչընդոտներ տնային խնամքը և վերահսկողությունը իրականացնելու համար` ուղեգրվում Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ (COVID-19) ախտորոշված պացիենտների կեցության վայր:
5. Կորոնավիրուսային հիվանդությամբ (COVID-19) երեխաների բուժումն իրականացնող բժշկական կազմակերպություններ են ուղղորդվում մինչև 18 տարեկան երեխաները` կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) միջին ծանրության և հիվանդության ծանր ընթացքով երեխաները:
6. Հաստատված COVID-19-ով երեխաները հոսպիտալացվում են, եթե արյան թթվածնով հագեցվածությունը SpO2 <=93% և/ կամ առկա է երեխայի մոտ COVID-19 հիվանդության միջին կամ ծանր աստիճանի մասին վկայող նշաններից որևէ մեկը և/կամ ուղեկցող քրոնիկ հիվանդության սրացում:
7. Հաստատված COVID-19-ով մինչև 18 տարեկան առանց ախտանիշների, ինչպես նաև 2 ամսականից մինչև 18 տարեկան կորոնավիրուսային հիվանդության թեթև ընթացքով, այդ թվում ուղեկցող կոմպենսացված քրոնիկ հիվանդությամբ, երեխաների բուժումն ու հսկողությունն իրականացվում է ըստ բնակության վայրի` ԱԱՊ բժշկի կողմից:
Հավելված 5
Առողջապահության նախարարի
2020 թվականի հուլիսի 15-ի
N 2286-Ա հրամանի
Հիվանդանոցային հաստատությունից կորոնավիրուսային հիվանդությամբ
(COVID-19) երեխաների դուրս գրման չափանիշները
Հիվանդանոցից COVID 19 վարակով երեխաների դուրս գրման չափանիշներ.
1. Կլինիկական չափանիշներ.
Ա. Տենդի հետզարգացում.
Ռինոֆարինգիտի, տոնզիլիտի, լարինգիտի, տրախեիտի, բրոնխիտի դեպքում` մարմնի ջերմաստիճանը 37 oC-ից ցածր է վերջին 12-24 ժամվա ընթացքում, իսկ թոքաբորբի դեպքում` 36-48 ժամվա ընթացքում:
և
Բ. Շնչական անբավարարության բարելավում. արյան թթվածնով հագեցվածությունը/սատուրացիան` SpO2 > 93% վերջին 24 ժամվա ընթացքում:
և
Գ. Հիվանդության այլ կլինիկական նշանների հետզարգացում (զգալի թուլության, փսխումների, փորլուծության դադարեցում և այլն):
և
Դ. Ուղեկցող կլինիկական վիճակի (ների) բարելավում.
և
Ե. Միայն հիվանդանոցային պայմաններում իրականացվող բուժման ավարտ (օրինակ` պարէնտերալ միջամտություններ, իմունային դեղամիջոցներ, հորմոնային թերապիա և այլն):
և
Զ. Պացիենտի կողմից սննդի և հեղուկների ընդունումը դրական միտում ունի:
2. Նախքան դուրս գրումը գործիքային և լաբորատոր հետազոտություններն իրականացվում են ըստ կլինիկական ցուցումների:
3. Դուրս գրված հիվանդների վերահսկողություն.
Դուրս գրվելուց հետո պացիենտները գտնվում են սպասարկող առողջության առաջնային պահպանման հաստատության հսկողության տակ` համաձայն Առողջապահության նախարարի 2020 թ. թիվ 1606-Ա հրամանով հաստատված «Արտահիվանդանոցային պայմաններում կորոնավիրուսային հիվանդությամբ պացիենտների բժշկական օգնության և սպասարկման կազմակերպման կարգ»-ի` ամենօրյա հեռախոսազանգերով կամ այցերի միջոցով մշտադիտարկում է պացիենտի վիճակը` մինչև կլինիկական նշանների վերջնական հետ զարգանալը: