ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ
ՀՐԱՄԱՆ
2 ապրիլի 2021 թվականի N 1094-Ա
ԿՈՐՈՆԱՎԻՐՈՒՍԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ (COVID-19) ԴԵՄ «ԱՍՏՐԱԶԵՆԵԿԱ» (ASTRAZENECA, CHADOX1 S (RECOMBINANT)) ՊԱՏՎԱՍՏԱՆՅՈՒԹԻ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ԵՎ ՌԻՍԿԻ ԽՄԲԵՐԻ ԱՆՁԱՆՑ ՇՐՋԱՆՈՒՄ ԿՈՐՈՆԱՎԻՐՈՒՍԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ (COVID-19) ԴԵՄ «ԱՍՏՐԱԶԵՆԵԿԱ» (ASTRAZENECA, CHADOX1 S (RECOMBINANT)) ՊԱՏՎԱՍՏԱՆՅՈՒԹՈՎ ՊԱՏՎԱՍՏՈՒՄՆԵՐ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
i
Հիմք ընդունելով «Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 24-րդ հոդվածի 2-րդ մասը, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2020 թվականի դեկտեմբերի 17-ի N 2129-Ն որոշմամբ հաստատված «2021-2025 թվականների իմունականխարգելման ազգային ծրագիրը և իմունականխարգելման ազգային ծրագրի գերակա միջոցառումների ցանկը» պետական ծրագրի 43-րդ կետի 8-րդ ենթակետը, Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2020 թվականի օգոստոսի 17-ի թիվ 21-Ն հրամանով հաստատված հավելվածի 7-րդ կետը, ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի 2018 թվականի հունիսի 11-ի թիվ 728-Լ որոշման հավելվածով հաստատված Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության կանոնադրության 18-րդ կետի 20-րդ ենթակետով.
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել`
1) Կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ «ԱստրաԶենեկա» (AstraZeneca, ChAdOx1 S (recombinant)) պատվաստանյութի կիրառման ուղեցույցը` համաձայն հավելվածի:
2. Առողջապահության նախարարության բժշկական օգնության քաղաքականության վարչության պետ Քնար Ղոնյանին, Առողջապահության նախարարության «Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության գլխավոր տնօրենի պաշտոնակատար Արտավազդ Վանյանին` սահմանված կարգով ապահովել.
1) Կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ «ԱստրաԶենեկա» (AstraZeneca, ChAdOx1 S (recombinant)) պատվաստանյութով պատվաստումային գործընթացի կազմակերպումը 2021 թվականի ապրիլի 7-ից Առողջապահության նախարարի 2021 թվականի փետրվարի 15-ի թիվ 436-Ա հրամանով սահմանված ռիսկի խմբերի անձանց շրջանում` համաձայն հավելվածի:
3. Առողջապահության նախարարության «Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության գլխավոր տնօրենի պաշտոնակատար Արտավազդ Վանյանին` սահմանված կարգով ապահովել.
1) Բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպություններում կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ պատվաստումային գործընթացի շարունակական դիտարկումը:
2) Բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպություններում կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ իրականացված պատվաստումների ու արձանագրված հետպատվաստումային անբարեհաջող դեպքերի վերաբերյալ ամենօրյա տեղեկատվության ընդունումը, ամփոփումը:
3) Շարժական պատվաստումային խմբի ձևավորումն ըստ անհրաժեշտության շարժական պատվաստումային կետերում (իմունականխարգելման գործընթաց չիրականացնող կազմակերպություններում) պատվաստումներ իրականացնելու համար` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2020 թվականի օգոստոսի 17-ի թիվ 21-Ն հրամանով սահմանված պատվաստումների անվտանգ իրականացման պահանջների:
4. Առաջարկել Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի քարտուղարի պաշտոնակատար Դավիթ Համբարյանին, մարզպետարանների գլխավոր քարտուղարներին, բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների ղեկավարներին (համաձայնությամբ)` ապահովել.
1) Կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ «AstraZeneca» (ChAdOx1 S (recombinant)) պատվաստանյութով պատվաստումների իրականացման կազմակերպումը 2021 թվականի ապրիլի 7-ից Առողջապահության նախարարի 2021 թվականի փետրվարի 15-ի թիվ 436-Ա հրամանով սահմանված ռիսկի խմբերի անձանց շրջանում` համաձայն հավելվածի:
2) Աջակցել բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպություններում Առողջապահության նախարարության «Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության մասնագետների կողմից կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ պատվաստումային գործընթացի շարունակական դիտարկմանը:
3) Ապահովել կատարված կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ պատվաստումների ու արձանագրված հետպատվաստումային անբարեհաջող դեպքերի վերաբերյալ ամենօրյա տեղեկատվության ներկայացումը Առողջապահության նախարարության «Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության համապատասխան մասնաճյուղերին:
5. Առաջարկել Երևանի քաղաքապետարանի աշխատակազմի քարտուղարի պաշտոնակատար Դավիթ Համբարյանին, մարզպետարանների գլխավոր քարտուղարներին (համաձայնությամբ)` սահմանված կարգով ապահովել.
1) Երևան քաղաքում շարժական պատվաստումային խմբերի ձևավորումն ըստ անհրաժեշտության շարժական պատվաստումային կետերում (իմունականխարգելման գործընթաց չիրականացնող կազմակերպություններում) պատվաստումներ իրականացնելու համար` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2020 թվականի օգոստոսի 17-ի թիվ 21-Ն հրամանով սահմանված պատվաստումների անվտանգ իրականացման պահանջների:
2) Յուրաքանչյուր մարզում շարժական պատվաստումային խմբերի ձևավորումն ըստ անհրաժեշտության շարժական պատվաստումային կետերում (իմունականխարգելման գործընթաց չիրականացնող կազմակերպություններում) պատվաստումներ իրականացնելու համար` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2020 թվականի օգոստոսի 17-ի թիվ 21-Ն հրամանով սահմանված պատվաստումների անվտանգ իրականացման պահանջների:
6. Առողջապահության նախարարության «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ բժշկական կենտրոն» փակ բաժնետիրական ընկերության տնօրեն Արման Հովակիմյանին` սահմանված կարգով ապահովել.
1) Շարժական պատվաստումային խմբերի ձևավորումն ըստ անհրաժեշտության շարժական պատվաստումային կետերում (իմունականխարգելման գործընթաց չիրականացնող կազմակերպություններում) պատվաստումներ իրականացնելու համար` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2020 թվականի օգոստոսի 17-ի թիվ 21-Ն հրամանով սահմանված պատվաստումների անվտանգ իրականացման պահանջների:
7. Առողջապահության նախարարության հասարակայնության հետ կապերի բաժնի պետ Լիլիթ Բաբախանյանին` ապահովել.
1) Սույն հրամանի տեղադրումը առողջապահության նախարարության պաշտոնական կայքում,
2) Կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ «AstraZeneca» (ChAdOx1 S (recombinant)) պատվաստանյութով պատվաստումների իրականացման վերաբերյալ հանրային իրազեկումը:
8. Սույն հրամանի կատարման հսկողությունը հանձնարարել Առողջապահության նախարարի առաջին տեղակալ Լենա Նանուշյանին:
Ա. ԱՎԱՆԵՍՅԱՆ
Հավելված
Առողջապահության նախարարի
2021 թվականի ապրիլի 02-ի
N 1094-Ա հրամանի
ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈՒՂԵՑՈՒՅՑ ԿՈՐՈՆԱՎԻՐՈՒՍԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ (COVID-19) ԴԵՄ
«ԱՍՏՐԱԶԵՆԵԿԱ» (ChAdOx1 S (recombinant)) ՊԱՏՎԱՍՏԱՆՅՈՒԹԻ
1. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
1. Կորոնավիրուսները (CoV) վիրուսների մեծ ընտանիք են, առաջացնում են բազմաթիվ հիվանդություններ, ինչպիսիք են` սուր շնչառական հիվանդությունը, Մերձավոր Արևելյան շնչառական համախտանիշը (MERS) և ծանր սուր շնչառական համախտանիշը (SARS): SARS-CoV-2-ը կորոնավիրուսի նոր տեսակ է:
2. SARS-CoV-2-ով առաջացած հիվանդությունը կոչվում է կորոնավիրուսային հիվանդություն (COVID-19): COVID-19-ի ախտանշանները կարող են տարբեր լինել: Ընդհանուր ախտանշանները ներառում են թեթև տենդ, հազ, ընդհանուր թուլություն, հևոց և մկանացավեր:
3. Ցանկացած անձ կարող է հիվանդանալ COVID-19-ով` անկախ տարիքից և առողջական վիճակից: Բարձր ռիսկի խումբ են հատկապես 65 տարեկանից բարձր տարիքի և ուղեկցող հիվանդություն ունեցող անձինք: COVID-19-ը կարող է առաջացնել ծանր բարդություններ և հանգեցնել մահվան:
4. COVID-19-ի կանխարգելման գործընթացում առանցքային է պատվաստանյութերի դերը:
5. COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերի առկայությունն ամբողջ աշխարհում ներկայում սահմանափակ է:
6. COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերի սահմանափակ քանակների համատեքստում` միայն պատվաստումը բավարար չի վարակի փոխանցումը կանխելու համար:
7. COVID-19-ի կանխարգելման մինչ այժմ կիրառվող միջոցառումները (դիմակներ, սոցիալական հեռավորություն, ձեռքերի ախտահանում) պետք է շարունակվեն:
2. «ԱՍՏՐԱԶԵՆԵԿԱ» (ChAdOx1S(recombinant)) ՊԱՏՎԱՍՏԱՆՅՈՒԹԻ
ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԵՎ ԲԱՂԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
8. Կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ «ԱստրաԶենեկա» (ChAdOx1S(recombinant)) պատվաստանյութը (այսուհետ` ԱստրաԶենեկա) Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (այսուհետ` ԱՀԿ) կողմից ստացել է արտակարգ իրավիճակներում կիրառման թույլտվություն: Արտակարգ իրավիճակներում կիրառման թույլտվությունը (EUL/ԱԻԿԹ) ԱՀԿ-ի կողմից մշակված գործընթաց է` հանրային առողջության բնագավառում ստեղծված արտակարգ իրավիճակներում դեղամիջոցների հասանելիությունը և օգտագործումն արագացնելու համար (հղում` https://www.who.int/medicines/regulation/prequalification/prequal- vaccines/QA-EUL-General_July-2020.pdf):
9. ԱստրաԶենեկան թափանցիկ, թեթև շագանակագույն, մասնիկներից զերծ, 6,6 pH-ով լուծույթ է ներարկման համար, բազմադեղաչափ շշիկներով, մեկ դեղաչափը` 0.5 մլ է: Այն պարունակում է COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութ (ChAdOx1-S ռեկոմբինանտ) 5x10x10 վիրուսային մասնիկներ (vp), ռեկոմբինանտ, շիմպանզեի ադենովիրուսի (ChAdOx1) դեֆիցիտ-ռեպլիկացիայով մեկ ռեկոմբինանտ վեկտոր, որը կոդավորում է SARSCoV2 Spike (S) գլիկոպրոտեինը: Արտադրվում է գենետիկորեն մոդիֆիկացված մարդու սաղմնային երիկամի (HEK) 293 բջիջներում: Այն պարունակում է գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմներ (ԳՄՕ):
10. Օժանդակ նյութերն են` L-հիստիդին, L-հիստիդինի մոնոհիդրատ հիդրոքլորիդ, մագնեզիումի քլորիդ հեքսահիդրատ, պոլիսորբատ 80, էթանոլ, սախարոզա, նատրիումի քլորիդ, նատրիումի էդետատի դիհիդրատ, ներարկման ջուր:
11. Պատվաստումից հետո SARSCoV2-ի S գլիկոպրոտեինը խթանում է չեզոքացնող հակամարմինների և բջջային իմուն պատասխանի առաջացումը:
3. ԱՍՏՐԱԶԵՆԵԿԱՅԻ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ
12. ԱստրաԶենեկայի չբացված շշիկը պահվում է սառնարանում` +2 oC_+8 oC ջերմաստիճանային պայմաններում: Չի կարելի սառեցնել: Շշիկները պահվում են արտաքին տուփի մեջ` լույսից պաշտպանվելու համար: Պիտանելիության ժամկետը` չբացված բազմադեղաչափ շշիկների համար 6 ամիս է, պատվաստանյութը բացելուց հետո պետք է կիրառվի 6 ժամվա ընթացքում, պահպանման ջերմաստիճանը` +2 oC_+8 oC
13. ԱստրաԶենեկայի բացված շշիկը չի կարելի վերադարձնել սառնարան:
14. ԱստրաԶենեկա պատվաստանյութը երբեք չի կարելի հպել սառնարանի պատերին, գոլորշացուցչի թիթեղին (իսպառիտել) կամ դնել դրա հարևանությամբ:
15. ԱստրաԶենեկայի շշիկները պետք է պահել սառնարանի միջին հատվածում, հատկապես, եթե սառնարանն ունի սառցարանային բաժին:
16. Չի կարելի պատվաստանյութը բացելուց հետո պահել հրահանգում նշված ժամկետից ավել:
4. ԱՍՏՐԱԶԵՆԵԿԱՅԻ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԵՎ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐԸ
17. ԱստրաԶենեկան ցուցված է կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) կանխարգելման համար 18 տարեկան և բարձր տարիքի անձանց ակտիվ իմունականխարգելման համար:
18. ԱստրաԶենեկան կիրառվում է երկու դեղաչափով` յուրաքանչյուրը 0,5 մլ: Երկրորդ դեղաչափը իրականացվում է առաջին դեղաչափից հետո 8-ից 12 շաբաթվա ընթացքում: ԱստրաԶենեկա պատվաստանյութի առաջին դեղաչափը ստացած անձանց խորհուրդ է տրվում երկրորդ դեղաչափը ստանալ հենց նույն ԱստրաԶենեկա պատվաստանյութով:
19. ԱստրաԶենեկայի միաժամանակյա կիրառումն այլ պատվաստանյութերի հետ չի ուսումնասիրվել: Այլ պատվաստանյութերի (ոչ կորոնավիրուսային հիվանդության դեմ պատվաստանյութեր) հետ պահպանվում է 14 օր ընդմիջում:
20. Մինչև 18 տարեկան երեխաների և դեռահասների շրջանում ԱստրաԶենեկայի անվտանգության ու արդյունավետության վերաբերյալ դեռևս առկա չէ որևէ տվյալ:
21. ԱստրաԶենեկան նախատեսված է միայն միջմկանային ներարկման համար` նախընտրելի է դելտայաձև մկանի շրջանում:
22. Հղի կանանց շրջանում ԱստրաԶենեկայի կիրառման փորձը սահմանափակ է: ԱստրաԶենեկայով հղիների պատվաստումը պետք է կատարել այն դեպքում, երբ հիվանդության ռիսկն ավելի մեծ է հղիի ու պտղի վրա, քան պատվաստանյութինը:
23. Կերակրող մայրերը ԱստրաԶենեկայով պատվաստելուց հետո կարող են շարունակել կրծքով կերակրումը:
24. ՄԻԱՎ վարակակիրների, իմունային անբավարարությամբ անձանց պատվաստումները կարող են իրականացվել` յուրաքանչյուր դեպքում գնահատելով օգուտները և ռիսկերը: Հայտնի չէ իմունային անբավարարությամբ, ինչպես նաև իմունասուպրեսոր բուժում ստացող անձանց շրջանում, պատվաստումից հետո իմուն պատասխանի ձևավորումը ինչքանով է համադրելի իմունային անբավարարություն չունեցող անձանց մոտ ձևավորված իմուն պատասխանին:
25. Աուտոիմուն հիվանդություններով անձինք կարող են պատվաստվել, եթե պատվաստման ցուցում ունեցող խմբում են:
26. Պատվաստվելուց առաջ COVID-19-ի դեմ հակամարմիններ որոշելու կամ պոլիմերազային շղթայական ռեակցիայով հետազոտության անհրաժեշտություն չկա: Նախկինում COVID-19-ով հիվանդացած անձինք կարող են պատվաստվել:
27. Նախկինում COVID-19-ի բուժման նպատակով COVID-19-ի հակամարմիններ ստացած անձանց պատվաստումն իրականացվում է հակամարմինների ստացումից առնվազն 90 օր հետո:
5. ՀԱԿԱՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ ԵՎ ՀԱՏՈՒԿ ՆԱԽԱԶԳՈՒՇԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ
28. Ծանր ալերգաբանական ռեակցիան` ԱստրաԶենեկա պատվաստանյութից ակտիվ նյութի կամ պատվաստանյութի որևէ բաղադրիչի նկատմամբ հակացուցում է պատվաստման համար:
29. Սուր հիվանդությունների (միջին և ծանր ընթացքով) դեպքում ԱստրաԶենեկայով պատվաստումը ժամանակավոր հետաձգվում է: Թեթև հիվանդությունների դեպքում, ինչպիսիք են սուր, թեթև շնչառական վարակները` սուբֆեբրիլ ջերմությամբ (<=37,5 oC) կամ առանց ջերմության, պատվաստումը չի հետաձգվում:
30. Թրոմբոցիտոպենիա, արյան մակարդելիության խանգարումներ ունեցող կամ հակակոագուլյացիոն բուժում ստացող անձանց դեպքում ԱստրաԶենեկա պատվաստանյութը, ինչպես մյուս ներարկումային պատվաստանյութերը, պետք է ներարկվի զգուշությամբ, քանի որ այդ անձանց միջմկանային ներարկումից հետո կարող է դիտվել արյունահոսություն կամ առաջանալ կապտուկներ:
31. ԱստրաԶենեկայի կիրառման ժամանակ բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունները պետք է ապահովված լինեն անաֆիլաքսիայի բուժման համար անհրաժեշտ անհետաձգելի օգնության միջոցներով:
6. ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ
32. ԱստրաԶենեկա պատվաստանյութի ընդհանուր արդյունավետությունը 63.09% (95% CI 51.81; 71.73)` 2 դեղաչափից հետո, անկախ դեղաչափերի միջև ընդմիջումից: Պատվաստանյութի արդյունավետությունը բարձրանում է, եթե դեղաչափերի միջև ընդմիջումը մեծ է:
33. ԱՄՆ-ում իրականացված կլինիկական հետազոտությունների III փուլի նախնական վերլուծության արդյունքները հաստատել են պատվաստանյութի արդյունավետությունը: Նախնական տվյալներով պատվաստանյութի արդյունավետությունը ախտանշանային COVID-19-ի կանխարգելման առումով 76% է (վստահության միջակայքը (CI)` 68%-ից մինչև 82%), որն առաջացել է չորս շաբաթ ընդմիջումով երկու դեղաչափ պատվաստումից առնվազն 15 օր հետո: Պատվաստանյութի արդյունավետությունը 65 տարեկան և բարձր տարիքի անձանց շրջանում կազմել է 85% (0:58%-ից 95%): Հիվանդության ծանր կամ ծայրահեղ ծանր դեպքերի և հոսպիտալացման կանխարգելման առումով, արդյունավետությունը կազմել է 100% (հղում` https://www.astrazeneca.com/media-centre/press-releases/2021/azd1222- us-phase-iii-primary-analysis-confirms-safety-and-efficacy.html):
7. ՊԱՏՎԱՍՏՈՒՄԱՅԻՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄ
34. Կորոնավիրուսային հիվանդության դեմ պատվաստումներն իրականացվում են ռիսկի խմբի անձանց շրջանում` համաձայն Առողջապահության նախարարի 2021 թվականի փետրվարի 15-ի թիվ 436-Ա հրամանի:
35. Բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպություններում (այսուհետ` ԲԿ) կորոնավիրուսային հիվանդության դեմ պատվաստումների իրականացման համար սահմանվում է հստակ ժամանակացույց (որոշակի ժամեր կամ օրեր)` հնարավորության դեպքում իմունականխարգելման կաբինետն ապահովելով առանձին մուտքով:
36. ԱստրաԶենեկա պատվաստանյութով պատվաստումից առաջ գնահատվում է պացիենտի առողջական վիճակը` համաձայն Առողջապահության նախարարի 2020 թվականի օգոստոսի 17-ի թիվ 21-Ն հրամանի պահանջների:
37. ԱստրաԶենեկա պատվաստանյութով պատվաստումից առաջ բուժաշխատողի կողմից իրականացվում է հարցում` ըստ Ձև 1-ի հարցաթերթի, և լրացվում է:
38. Իրականացված պատվաստումների տվյալները գրանցվում են համաձայն Առողջապահության նախարարի 2020 թվականի օգոստոսի 17-ի թիվ 21-Ն հրամանի պահանջների, ինչպես նաև «COVID-19-ի դեմ պատվաստման քարտում» (Ձև 2):
8. ՀԵՏՊԱՏՎԱՍՏՈՒՄԱՅԻՆ ԱՆԲԱՐԵՀԱՋՈՂ ԴԵՊՔԵՐԻ ՎԱՐՈՒՄ
39. ԱստրաԶենեկայի ընդհանուր անվտանգության տվյալները հիմնված են Միացյալ Թագավորությունում, Բրազիլիայում և Հարավային Աֆրիկայում իրականացված չորս կլինիկական հետազոտությունների տվյալների միջանկյալ վերլուծության վրա:
40. Առավել հաճախ հաղորդվող հետպատվաստումային ռեակցիաներն են` ներարկման տեղի կարմրություն, ցավոտություն (54,2%), գլխացավ (52,6%), հոգնածություն (53,1%), մկանացավ (44.0%), ընդհանուր թուլություն (44.2%), ջերմության բարձրացում (թեթև տենդ (33,6%) և >=38 oC ջերմություն (7,9%), դող (31,9%), հոդացավ (26,4%) և սրտխառնոց (21,9%):
41. Հետպատվաստումային ռեակցիաների մեծամասնությունը եղել է թեթև և միջին ծանրության և սովորաբար անցել են պատվաստումից մի քանի օրվա ընթացքում: Անհրաժեշտության դեպքում կարելի է օգտագործել ցավազրկող և/կամ ջերմիջեցնող դեղամիջոցներ (օրինակ` պարացետամոլ պարունակող դեղորայքներ): Առաջին դեղաչափի համեմատ, երկրորդ դեղաչափից հետո հաղորդված անբարեհաջող դեպքերն ավելի մեղմ են և ավելի հազվադեպ:
42. Պատվաստվածների որոշ մասի մոտ արձանագրվել է սարսուռ, դող և ջերմության բարձրացում, երբեմն` քրտնարտադրություն, գլխացավ (ներառյալ միգրենի նման գլխացավեր), սրտխառնոց, մկանացավեր և ընդհանուր թուլություն, սկսած պատվաստման օրվանից: Այս երևույթները սովորաբար 1-2 օր են տևում: Եթե հիվանդը հաղորդում է անսովոր բարձր կամ երկարատև ջերմության կամ այլ ախտանիշների մասին, անհրաժեշտ է փնտրել այլ պատճառներ և անհրաժեշտության դեպքում տրամադրել համապատասխան խորհուրդներ ախտորոշիչ հետազոտության և բուժման վերաբերյալ:
43. Պատվաստումից հետո անձը մնում է ԲԿ-ում` առնվազն 30 րոպե:
44. Պատվաստումից հետո հնարավոր անաֆիլակտիկ շոկի բուժումն իրականացվում է` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2018 թվականի մարտի 5-ի N 566-Ա հրամանի: Անաֆիլակտիկ շոկի ախտորոշման կլինիկական չափանիշները և իրականացվող անհետաձգելի օգնության ընթացակարգը ներկայացված են Ձև 3-ում և Ձև 4-ում:
45. Հետպատվաստումային շրջանում կատարվում են դիտարկումներ բուժաշխատողի կողմից, մասնավորապես` պատվաստանյութի ներմուծումից հետո 0-48 ժամվա ընթացքում, ինչպես նաև` 4-20-րդ օրերին: Պատվաստումից հետո չորս օր և ավել դիտվող արտահայտված գլխացավերի, գլխուղեղում ճնշման զգացողության, մարմնի վրա կապտուկների կամ արյունազեղումների առկայության դեպքում, անհրաժեշտ է պացիենտին մանրամասն հետազոտել և ըստ անհրաժեշտության` ուղղորդել համապատասխան մասնագետի խորհրդատվության:
46. Հետպատվաստումային անբարեհաջող դեպքերի վերաբերյալ շտապ հաղորդումները տրվում են համաձայն Առողջապահության նախարարի 2020 թվականի օգոստոսի 17-ի թիվ 21-Ն հրամանի պահանջների:
9. ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱԶԵԿՈՒՄ
47. Բնակչության ռիսկի խմբերի անձանց տրամադրել կորոնավիրուսային հիվանդության (COVID-19) դեմ պատվաստումների արդյունավետության և անվտանգության վերաբերյալ տեղեկատվություն` համաձայն Ձև 5-ի:
48. Պատվաստվողին տրամադրել տեղեկատվություն պատվաստումից հետո դիտվող հնարավոր հետպատվաստումային անբարեհաջող դեպքերի վերաբերյալ:
Ձև 1
ԿՈՐՈՆԱՎԻՐՈՒՍԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ (COVID-19) ԴԵՄ ՊԱՏՎԱՍՏՈՒՄՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՆԱԽԱՊԱՏՎԱՍՏՈՒՄԱՅԻՆ ՀԱՐՑԱԹԵՐԹ
Պացիենտի Ա.Ա.Հ. ____________________________________________________
Տարիք ______________________________________________________________
Ստորև հարցերը կօգնեն բացահայտել արդյո՞ք կա որևէ պատճառ, որով
պայմանավորված այսօր պացիենտը COVID-19-ի դեմ պատվաստում չպետք է
ստանա:
Եթե պատասխանը «այո» է, դա չի նշանակում, որ պացիենտը չպետք է
պատվաստվի: Դա պարզապես նշանակում է, որ պացիենտին պետք է տրվեն
լրացուցիչ հարցեր:
._____________________________________________________________________.
| |Այո|Ոչ|Չգիտեմ|
|_______________________________________________________|___|__|______|
|1. Արդյո՞ք վատ եք զգում այսօր | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|2. Երբևէ COVID-19-ի դեմ պատվաստում ստացել եք | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|. Եթե այո, ապա նշեք պատվաստանյութի անվանումը | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|3. Երբևէ ալերգիա ունեցե՞լ եք (Ներառյալ` ծանր ալերգիկ | | | |
|ռեակցիա/անաֆիլակտիկ շոկ, որի կապակցությամբ ստացել եք | | | |
|ադրենալին կամ էպինեֆրին կամ EpiPenR կամ ուղեգրվել եք | | | |
|հիվանդանոց: Այն կարող է ներառել նաև 4 ժամվա ընթացքում | | | |
|առաջացած եղնջացան, այտուց, շնչառության խանգարում, խռպոտ| | | |
|շնչառություն:) | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|. COVID-19-ի պատվաստանյութ` ներառյալ ստորև նշվածներից | | | |
|որևէ մեկը. | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|- Պոլիէթիլեն գլիկոլ (PEG), որը պարունակվում է մի շարք | | | |
|դեղամիջոցներում, ինչպիսիք են, օրինակ լաքսատիվները կամ | | | |
|կոլոնոսկոպիայի նախապատրաստման դեղամիջոցները | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|- Պոլիսորբատ 80, որը պարունակվում է որոշ | | | |
|պատվաստանյութերում, թաղանթապատ հաբերում և ներերակային | | | |
|ստերոիդներում: | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|. COVID-19 պատվաստանյութի նախորդ դեղաչափ | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|. Պատվաստանյութ կամ այլ ներարկումային բուժում, որը | | | |
|պարունակում է բազմաթիվ բաղադրիչներ, որոնցից մեկը | | | |
|COVID-19 պատվաստանյութի բաղադրիչն է, բայց հայտնի չէ, | | | |
|թե որ բաղադրիչն է անմիջական ռեակցիայի պատճառը: | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|4. Երբևէ ալերգիա ունեցե՞լ եք այլ պատվաստանյութի | | | |
|նկատմամբ (ոչ COVID-19 պատվաստանյութ) կամ այլ ներարկվող | | | |
|դեղանյութի նկատմամբ | | | |
|(ներառյալ` ծանր ալերգիկ ռեակցիա/անաֆիլակտիկ շոկ, որի | | | |
|կապակցությամբ ստացել եք էպինեֆրին կամ EpiPenR կամ | | | |
|ուղեգրվել եք հիվանդանոց: Այն կարող է ներառել նաև 4 | | | |
|ժամվա ընթացքում առաջացած եղնջացան, այտուց, շնչառության | | | |
|խանգարում, խռպոտ շնչառություն:) | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|5. Երբևէ ծանր ալերգիկ ռեակցիա (օր.` անաֆիլակտիկ շոկ) | | | |
|ունեցե՞լ եք այլ նյութերի նկատմամբ: Այն կարող է լինել | | | |
|սնունդ, կենդանիներ, թունավոր նյութեր, դեղորայք: | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|6. Վերջին 14 օրվա ընթացքում որևէ պատվաստում ստացե՞լ եք| | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|7. Երբևէ COVID-19-ի ախտորոշման թեսթի դրական պատասխան | | | |
|ունեցել եք, կամ երբևէ բժիշկը Ձեզ ասել է, որ | | | |
|COVID-19-ով հիվանդ եք: | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|8. Ստացել եք պասիվ հակամարմինային բուժում (մոնոկլոնալ | | | |
|հակամարմիններ կամ առողջացածի շիճուկ, որպես COVID-19-ի | | | |
|բուժում) | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|9. Արդյո՞ք ունեք ՄԻԱՎ վարակ կամ քաղցկեղ, կամ արդյոք | | | |
|ստանում եք իմունոսուպրեսիվ դեղորայք կամ բուժում: | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|10. Ունե՞ք արյունահոսություն կամ ստանում եք արյունը | | | |
|նոսրացնող դեղամիջոցներ: | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|11. Հղի՞ եք, կերակրող մա՞յր եք | | | |
|_______________________________________________________|___|__|______|
|12. Ունե՞ք մաշկային խնդիրներ | | | |
._____________________________________________________________________.
Ձև 2
COVID-19-Ի ԴԵՄ ՊԱՏՎԱՍՏՄԱՆ ՔԱՐՏ
._____________________________________________________________________.
| ՄԻ՛ ՄՈՌԱՑԵՔ ՊԱՏՎԱՍՏՎԵԼ COVID-19-Ի ԴԵՄ |
|_____________________________________________________________________|
| Պատվաստումից հետո սպասվող Ի՞նչ անել |
| հնարավոր երևույթներ` |
| . Ընդհանուր թուլություն . 38.5 oC և բարձր ջերմության |
| . Կարճատև գրիպանման երևույթներ դեպքում` ջերմիջեցնող |
| . Ջերմության բարձրացում . Ներարկման տեղի կարմրության կամ |
| . Մկանացավեր այտուցի դեպքում` դնել սառը թրջոց|
| . Հոդացավեր (ծորակի ջրով) |
| . Ներարկման տեղում` . Անհանգստության դեպքում` |
| ցավ, այտուց, կարմրություն ցավազրկող (ջերմիջեցնող) |
| . Եթե պատվաստումից հետո |
| ջերմությունը պահպանվում է 48 ժամ|
| և ավել, կամ առաջացել է |
| առողջական որևէ խնդիր` դիմել |
| բժշկի |
._____________________________________________________________________.
.___________________________________________________________________.
|ԱԱՀ ______________________________________________ |
|Name/Surname |
|___________________________________________________________________|
|Տարիք __________ Անձնագիր _____________________________ |
|Age Passport |
|________________________________________________________________ |
|1. Պատվաստանյութի անվանում` |
| Name of vaccine: |
| __________________________________________________________ |
| Սերիա Պատվաստման ամսաթիվ |
| Batch No: Date vaccine given: |
|___________________________________________________________________|
|Հաջորդ պլանավորված այցի ամսաթիվ` __________________________ |
|Second appointment date: |
|________________________________________________________________ |
|2. Պատվաստանյութի անվանում` |
| Name of vaccine |
| __________________________________________________________ |
| Սերիա Պատվաստման ամսաթիվ |
| Batch No: Date vaccine given: |
.___________________________________________________________________.
Ձև 3
Ձև 4
Ձև 5
ՀԱՃԱԽԱԿԻ ՀՆՉՈՂ ՀԱՐՑԵՐ ԵՎ ՊԱՏԱՍԽԱՆՆԵՐ ԿՈՐՈՆԱՎԻՐՈՒՍԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՆ (COVID-19) ԴԵՄ ՊԱՏՎԱՍՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
1. Արդյո՞ք կա COVID-19-ի դեմ պատվաստվելու անհրաժեշտություն, եթե հիվանդացել եք COVID-19-ով և ապաքինվել:
Այո: Անկախ այն հանգամանքից, թե տվյալ անձը հիվանդացել է COVID-19-ով, թե ոչ, պատվաստումը պետք է իրականացվի` COVID-19-ի հետ կապված առողջական լուրջ ռիսկերի, ինչպես նաև կրկնավարակի հնարավոր լինելու պատճառով:
Ներկայում, դեռևս հայտնի չէ, թե որքան ժամանակ է պաշտպանված տվյալ անձը COVID-19-ով հիվանդանալուց և ապաքինվելուց հետո: Յուրաքանչյուր անձի մոտ վարակի հետևանքով առաջացած բնական իմունիտետը տարբեր է: Հիմնվելով որոշ վաղ հետազոտությունների վրա` կարելի է ենթադրել, որ բնական իմունիտետը երկար չի տևում:
2. Եթե պատվաստվենք, նորից պետք է դիմակ կրենք:
Այո, քանի որ պատվաստումը այս փուլում չի կանխում վիրուսի շրջանառությունը, այն կանխում է հիվանդության ծանր ձևերի առաջացումը և նվազեցնում է մահացությունը:
3. COVID-19-ով հիվանդանալուց հետո ինչքա՞ն ժամանակ պետք է անցնի, որպեսզի պատվաստվի անձը:
Հիվանդանալուց հետո անձը կարող է պատվաստվել վերջին ախտանիշներն անցնելուց 14 օր հետո:
4. Արդյոք պետք է հիվանդացած անձի հակամարմինները որոշվեն պատվաստելուց առաջ:
Պատվաստվելուց առաջ հակամարմիններ որոշելու անհրաժեշտություն չկա:
5. Ի՞նչ հակացուցումներ կան:
Հակացուցումները նույնն են, ինչպես բոլոր պատվաստումների դեպքում:
. Ծանր ալերգաբանական ռեակցիա (գերզգայուն) ակտիվ նյութի կամ պատվաստանյութի բաղադրիչներից որևէ մեկի նկատմամբ
. Միջին կամ ծանր ընթացքով ուղեկցվող սուր հիվանդություն: Այս դեպքում պատվաստումը պետք է հետաձգվի մինչև առողջացումը
. Թեթև հիվանդությունը պատվաստման համար հակացուցում չի:
6. Ի՞նչ երևույթներ են առաջանում պատվաստումից հետո:
Արտահայտվում են պատվաստմանը հաջորդող 3 օրերի ընթացքում, և անցնում են 1-3 օրվա ընթացքում` առանց բուժման
. Գլխացավեր,
. Կարճատև գրիպանման երևույթներ,
. Հոդացավեր,
. Մկանային ցավեր,
. Անհանգստություն, հոգնածություն, անսովոր թուլություն,
. Ներարկման տեղում ցավ, կարմրություն, այտուց, կոշտություն
7. Ովքե՞ր առաջնահերթ կպատվաստվեն COVID-19-ի դեմ
Առաջնահերթ կպատվաստվեն բուժաշխատողները, 65 տարեկան և բարձր տարիքի անձինք, 16-ից 64 տարեկան քրոնիկ հիվանդները, տարեցների խնամքի և պաշտպանության հաստատությունների շահառուները և աշխատակիցները, բնակչության սոցիալական պաշտպանության հաստատությունների աշխատակիցները:
8. Արդյո՞ք COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութը կարող է առաջացնել կորոնավիրուսային հիվանդություն (COVID-19)
Ոչ: Ինչպես COVID-19-ի դեմ առկա պատվաստանյութերից, այնպես էլ մշակման փուլում գտնվող COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերից որևէ մեկը չի պարունակում կենդանի վիրուս: Ինչը նշանակում է, որ COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութը չի կարող առաջացնել կորոնավիրուսային հիվանդություն (COVID-19):
9. Արդյո՞ք COVID-19-ի դեմ պատվաստվելու դեպքում COVID-19-ի ՊՇՌ ախտորոշիչ թեստի արդյունքները կլինեն դրական:
Ոչ: Ինչպես առկա COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերից, այնպես էլ մշակման փուլում գտնվող COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերից որևէ մեկով պատվաստվելու դեպքում ՊՇՌ թեստի արդյունքները չեն կարող լինել դրական:
Օրգանիզմի կողմից իմունային պատասխանի զարգացման դեպքում (ինչը հանդիսանում է պատվաստման նպատակը) հնարավոր է հակամարմինների որոշման թեստի դրական արդյունք: Հակամարմինների որոշման թեստը ցույց է տալիս, որ նախկինում ունեցել եք տվյալ վիրուսը և, որ, հավանաբար, որոշ չափով ունեք պաշտպանություն տվյալ վիրուսի նկատմամբ:
10. Արդյո՞ք COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութը պաշտպանում է COVID-19-ից:
Այո: COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութը վարժեցնում է իմունային համակարգը, որպեսզի այն ճանաչի և պայքարի կորոնավիրուսային հիվանդություն (COVID-19) առաջացնող վիրուսի դեմ:
11. Կարո՞ղ է արդյոք COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութի ազդեցությամբ փոփոխվել ԴՆԹ-ն:
Ոչ: COVID-19-ի դեմ ՌՆԹ-պատվաստանյութը չի փոփոխում կամ որևէ կերպ չի առնչվում մարդու ԴՆԹ-ի հետ: ՌՆԹ-պատվաստանյութերը վարժեցնում են բջիջներին արտադրել սպիտակուց, որը խթանում է իմունային պատասխանը: COVID-19-ի դեմ ՌՆԹ-պատվաստանյութը չի ներթափանցում բջջի կորիզի մեջ, որտեղ և գտնվում է ԴՆԹ-ն, ինչը նշանակում է, որ ՌՆԹ-պատվաստանյութը չի կարող ազդել ԴՆԹ-ի վրա կամ որևէ կերպ առնչվել նրա հետ: COVID-19-ի դեմ ՌՆԹ- պատվաստանյութն աշխատում է օրգանիզմի բնական պաշտպանական համակարգի հետ, որպեսզի զարգացնի հիվանդության հանդեպ իմունային պատասխանը:
Արդյունքում, օրգանիզմը սովորում է պաշտպանվել հետագա վարակներից: Հենց իմունային պատասխանը և հակամարմինների արտադրությունն է պաշտպանում վարակներից, երբ իրական վիրուսը ներթափանցում է օրգանիզմ:
12. Ապահո՞վ է արդյոք COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութը, եթե տվյալ անձը պլանավորում է երեխա ունենալ:
Այո: Կանայք, ովքեր պլանավորում են հղիանալ, կարող են պատվաստվել COVID-19-ի դեմ:
COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութը, ինչպես նաև ցանկացած այլ պատվաստանյութ, վարժեցնում է օրգանիզմին, որպեսզի այն արտադրի հակամարմիններ, որոնք կպայքարեն COVID-19-ը առաջացնող վիրուսի դեմ, որն իր հերթին կպաշտպանի հետագա հիվանդությունից: Առկա չէ որևէ ապացույց, որ COVID-19-ի դեմ պատվաստումը հղիության, այդ թվում պլացենտայի ձևավորման հետ կապված որևէ խնդիր կարող է առաջացնել: Ի լրումն, չկա որևէ ապացույց առ այն, որ անպտղություն հետ կապված խնդիրները հանդիսանում են պատվաստանյութերի կողմնակի ազդեցություն: Հղիանալ պատրաստվող կամ մոտ ապագայում հղիություն պլանավորող կանայք կարող են պատվաստվել COVID-19-ի դեմ` առաջին իսկ հնարավորության դեպքում:
13. Արդյո՞ք կարելի է COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերը փոխարինել մեկը մյուսով:
Ոչ: COVID-19-ի դեմ պատվաստումները տվյալ անձի մոտ պետք է իրականացվեն նույն պատվաստանյութով, պատվաստանյութերը չեն կարող փոխարինվել մեկը մյուսով:
14. Ի՞նչ ընդմիջում է անհրաժեշտ պահպանել COVID-19-ի դեմ պատվաստման և այլ պատվաստումների միջև:
COVID-19-ի դեմ պատվաստման և այլ պատվաստումների միջև անհրաժեշտ է պահպանել 14 օր ընդմիջում:
15. Ե՞րբ կարող են նախկինում COVID-19-ի բուժման նպատակով COVID-19-ի հակամարմիններ ստացած անձինք պատվաստվել:
Նախկինում COVID-19-ի բուժման նպատակով COVID-19-ի հակամարմիններ ստացած անձանց պատվաստումն իրականացվում է հակամարմինների ստացումից առնվազն 90 օր հետո: