ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
15 ապրիլի 2021 թվականի N 601-Ն
ԴԱՏԱԲԺՇԿԱԿԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2014 ԹՎԱԿԱՆԻ ՕԳՈՍՏՈՍԻ 14-Ի N 860-Ն ՈՐՈՇՈՒՄՆ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(2-րդ մաս)
72. Վնասվածքի ջնջելիությունը ժամանակի ընթացքում կամ ոչ պլաստիկ վիրաբուժական միջոցներով վնասվածքների տեսանելի հետևանքների անհետացման հատկությունը կամ դրանց արտահայտվածության նկատելի նվազումն է (սպիների ձևափոխությունների արտահայտվածություն, դիմաշարժումային խանգարումների արտահայտվածություն և այլն): Վնասվածքն անջնջելի է, եթե այդ հետևանքների վերացման համար պահանջվում է գեղարար (պլաստիկ) վիրահատություն:
73. Հղիության ընդհատումը` անկախ ժամկետներից, հանդիսանում է առողջությանը պատճառված ծանր վնաս, եթե այն գտնվում է ուղղակի պատճառական կապի մեջ արտաքին ներգործության հետ և պայմանավորված չէ օրգանիզմի առանձնահատկություններով կամ հիվանդություններով: Այս դեպքում դատաբժշկական փորձաքննությունը կատարվում է հանձնաժողովային կարգով` մանկաբարձ-գինեկոլոգի մասնակցությամբ:
74. Առողջությանը պատճառված ծանր վնասի շարքն է դասվում հոգեկան հիվանդությունը, որի ախտորոշումը և պատճառական կապը պատճառված վնասվածքի հետ իրականացվում են դատաբժշկական փորձաքննությամբ փորձագետների հանձնաժողովով` բժիշկ-հոգեբույժի մասնակցությամբ, անհրաժեշտության դեպքում, նաև այլ բնագավառի բժիշկ-մասնագետի մասնակցությամբ` կապված այն ախտաբանական վիճակի հետ, որն առաջացրել է հոգեկան վիճակի խանգարում (բժիշկ-նյարդաբան, բժիշկ-նյարդավիրաբույժ, բժիշկ-հոգեբույժ, թունաբան և այլն) կամ փորձագետների հանձնաժողովի կողմից նախապես հոգեբույժի, նարկոլոգի, թունաբանի մասնակցությամբ անցկացված դատահոգեբուժական, դատանարկոլոգիական և դատաթունաբանական փորձաքննության իրականացումից հետո:
75. Առողջությանը պատճառված վնասի ծանրությունը որոշելիս, երբ որպես հետևանք առաջացել է հոգեկան խանգարում, թմրամոլություն, թունամոլություն, դատաբժշկական փորձաքննությունը կատարվում է փորձագետների հանձնաժողովի կողմից` բժիշկ-հոգեբույժի և (կամ) բժիշկ-նարկոլոգի, բժիշկ-թունաբանի մասնակցությամբ կամ փորձագետների հանձնաժողովի կողմից նախապես հոգեբույժի, նարկոլոգի, թունաբանի մասնակցությամբ անցկացված դատահոգեբուժական, դատանարկոլոգիական և դատաթունաբանական փորձաքննության իրականացումից հետո:
76. Առողջությանը պատճառված վնասի ինքնուրույն դրսևորում հանդիսացող հոգեկան խանգարման ծանրությունը որոշվում է դատահոգեբուժական փորձաքննությամբ` դատահոգեբուժական փորձագետների հանձնաժողովի կողմից:
77. Թմրամոլությունը դրսևորվում է թմրամիջոցների մշտական ընդունումով, դրանցից կայուն հոգեկան և ֆիզիկական կախվածությամբ, դրանց ընդունման դադարեցման դեպքում աբստինենցիայի առաջացումով:
78. Թունամոլությունը դրսևորվում է թունավոր նյութերի մշտական ընդունման հակումով և դրանց հետ կապված քրոնիկ ինտոքսիկացիաների զարգացումով:
79. Որպես առողջությանը ծանր վնաս պատճառող` գնահատվում են այն վնասվածքները, հիվանդությունները, ախտաբանական վիճակները, որոնք առաջացրել են առողջության քայքայում` զուգորդված ընդհանուր աշխատունակության ոչ պակաս, քան մեկ երրորդի կայուն կորստով:
80. Ընդհանուր աշխատունակության մեկ երրորդից ավելի կայուն կորստի հատկանիշով, անկախ բժշկական օգնության և սպասարկման տրամադրման կամ դրա չտրամադրման ելքից, առողջությանը ծանր վնաս պատճառող մարմնական վնասվածքների շարքն են դասվում հետևյալ վնասվածքները`
1) բազկոսկրի բաց կամ փակ (բազուկոսկրի գլխիկի) ներհոդային կամ հարհոդային (անատոմիական վզիկի, ենթաթմբկային և միջթմբկային շրջանների կոտրվածքները), կամ վիրաբուժական վզիկի կամ էլ բազկոսկրի դիաֆիզի կոտրվածքները.
2) արմնկային հոդը կազմող ոսկրերի բաց կամ փակ կոտրվածքները` բացառությամբ ծղիկ և ճաճանչ ոսկրերի ելունների առանձնացված կոտրվածքների.
3) քացախափոսի բաց կամ փակ, տեղաշարժված կոտրվածքը.
4) ազդրոսկրի գլխիկի և վզիկի ներհոդային կամ արտահոդային կոտրվածքները (միջթմբկային կամ տամբիոնների վրայով)` բացառությամբ մեծ և փոքր թմբկությունների առանձնացված կոտրվածքների.
5) ազդրոսկրի բաց կամ փակ բազմաբեկորային կոտրվածքները (դիաֆիզ).
6) ծնկային հոդը կազմող ոսկրերի բաց կամ փակ կոտրվածքները` բացառությամբ ծնկոսկրի առանձնացված (մեկուսացված) կոտրվածքների.
7) սրունքի զույգ ոսկրերի պճեղների բաց կամ փակ կոտրվածքները` զուգակցված մեծ ոլոքի հոդային մակերեսի կոտրվածքով, միջոլոքային հեռակա սինդեզմոզի պատռվածքով և ոտնաթաթի ենթահոդախախտով ու հոդախախտով.
8) մեծ ոլոքի դիաֆիզի բաց կամ փակ կոտրվածքները.
9) բազկի կամ նախաբազկի, կամ դաստակային, կոնք-ազդրային, ծնկային, սրունք-թաթային հոդերի բաց հոդախախտերը` կապանային ապարատի և հոդի հոդաշապիկի պատռվածքի դեպքերում.
10) ողնաշարի կրծքային և գոտկային հատվածների երկու և ավելի հարակից ողերի մարմինների ճնշված (կոմպրեսիոն) կոտրվածքները` առանց ողնուղեղի և կոնքի օրգանների ֆունկցիայի խանգարման:
81. Առողջության տևական քայքայումը վնասվածքի հետ անմիջական կապի մեջ գտնվող հետևանքների տևողությունն է` 21 օրվանից ավելի:
82. Ընդհանուր աշխատունակության մեկ երրորդից պակաս զգալի կայուն կորուստն ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստն է` 10 տոկոսից մինչև 30 տոկոսը ներառյալ:
83. Առողջության կարճատև քայքայումը վնասվածքի հետ անմիջական կապի մեջ գտնվող հետևանքների տևողությունն է` 21 օրվանից ոչ ավելի:
84. Ընդհանուր աշխատունակության աննշան կայուն կորուստն ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորուստն է` մինչև 10 տոկոսի չափով:
85. Եթե փորձաքննության ենթարկվողի մոտ հայտնաբերվում են մակերեսային վնասվածքներ, այդ թվում` քերծվածքներ, արյունազեղումներ, փափուկ հյուսվածքների սալջարդ` ներառող արյունազեղում և արյունահավաք, մակերեսային վերք և այլ վնասվածքներ, որոնք չեն առաջացրել առողջության կարճատև քայքայում կամ ընդհանուր աշխատունակության աննշան կայուն կորուստ, ապա այդ վնասվածքները գնահատվում են որպես վնասվածքներ, որոնք մարդու առողջությանը թեթև վնաս չեն պատճառել:
86. Առողջությանը պատճառված վնասի հետևանքով առաջացած մահվան դեպքում դատաբժշկական փորձագետը կամ փորձագետների հանձնաժողովը կատարում է առողջությանը պատճառված վնասի ծանրության գնահատում:
87. Մահվան ելք ունեցող դեպքերում մարմնական վնասվածքների առկայության ժամանակ առողջությանը պատճառված վնասը գնահատվում է որպես ծանր`
1) եթե վնասվածքը դարձել է մահվան պատճառ, կամ օրինաչափ զարգացող բարդության կամ բարդությունների հետևանքով առաջացել է մահ.
2) եթե առկա է կյանքի համար վտանգավոր առողջությանը պատճառված վնասի հատկանիշներից առնվազն մեկը.
3) եթե բժշկական փաստաթղթերում արտացոլված է առողջությանը պատճառված վնասի հետևանքով կյանքի համար վտանգավոր վիճակի կլինիկական պատկեր.
4) եթե առկա են տեսողության, խոսքի, լսողության կամ որևէ օրգանի կամ օրգանի ֆունկցիայի կորստի, սերունդ ունենալու կարողության կորստի անատոմիական հատկանիշներ, կամ բժշկական փաստաթղթերում առկա են այդ ֆունկցիաներից առնվազն մեկի կորստի մասին տվյալներ.
5) եթե առկա են ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի մեկ երրորդի կամ մասնագիտական աշխատունակության լրիվ կորստի անատոմիական հատկանիշներ:
88. Սույն գլխի 88-րդ կետում թվարկված հատկանիշների բացակայության դեպքում, եթե առողջությանը պատճառված վնասը վտանգավոր չէ կյանքի համար, առողջությանը պատճառված վնասը գնահատվում է որպես միջին ծանրության` տվյալ վնասվածքի սովորական ընթացքի դեպքում`
1) մահը վրա է հասել առողջությանը վնաս պատճառվելուց հետո 21-րդ օրվանից ավելի ժամկետներում (ըստ առողջության քայքայման տևողության).
2) եթե առկա են ընդհանուր աշխատունակության 1/3-ից պակաս զգալի կայուն կորստի կամ առողջության տևական քայքայման անատոմիական հատկանիշներ:
89. Մահվան ելք ունեցող դեպքերում, երբ մահը վրա է հասել այլ պատճառներից (ոչ վնասվածքների հետ կապված), մարմնական վնասվածքների առկայության ժամանակ առողջությանը պատճառված վնասը գնահատվում է թեթև`
1) մահը վրա է հասել առողջությանը վնաս պատճառվելուց մինչև 21-րդ օրը, և այդ ժամանակահատվածում առկա է վնասվածքների ապաքինում.
2) եթե առկա է վնասվածքների առկայություն` ընդհանուր աշխատունակության աննշան կայուն կորստի անատոմիական հատկանիշներով:
4. ԴԱՏԱԲԺՇԿԱԿԱՆ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ԱՐԽԻՎԱՑՈՒՄԸ
90. Դիակի դատաբժշկական փորձաքննության ընթացքում դատահյուսվածաբանական հետազոտությունների կատարման նպատակով դիակի օրգաններից նմուշառված թաց արխիվը պահվում է դատահյուսվածաբանական բաժնի մարդու կենսաբանական ծագման նյութերի պահոցում, համապատասխան պայմաններում, փորձաքննության ավարտից հետո առնվազն մեկ տարի ժամկետով:
91. Անհրաժեշտության դեպքերում, իրավապահ մարմինների կողմից ներկայացված պատճառաբանված գրության համաձայն, թաց արխիվը կարող է պահվել նշված գրությամբ սահմանված ժամկետով:
92. Թաց արխիվից բացի պահվում է նաև չոր արխիվ` պարաֆինային բլոկների և միկրոպատրաստուկների տեսքով` փորձաքննության ավարտից հետո երեք տարի ժամկետով:
93. Պահման ժամկետի լրացման դեպքում նյութերը ոչնչացվում են որպես բժշկական թափոն` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2008 թվականի մարտի 4-ի N 3-Ն հրամանի:
94. Դիակի դատաբժշկական փորձաքննության ընթացքում քիմիկոտոքսիկոլոգիական հետազոտության անցկացման նպատակով դիակային օրգաններից նմուշառված կենսաբանական ծագման նյութերը պահվում են քիմիկոտոքսիկոլոգիական բաժնի մարդու կենսաբանական ծագման նյութերի պահոցում, հետազոտության ավարտից հետո առնվազն մեկ տարի ժամկետով:
95. Դիակից և կենդանի անձից նմուշառված արյունը և մեզը` ստացված ալկոհոլի, թմրանյութերի, հոգեմետ (հոգեներգործուն) և կարբօքսիհեմոգլոբինի առկայության որոշման համար, պահվում են փորձաքննության ավարտից հետո` 2 ամիս ժամկետով:
96. Դատակենսաբանական փորձաքննության կամ ուսումնասիրության անցկացման նպատակով դիակի դատաբժշկական փորձաքննության ընթացքում դիակի օրգաններից նմուշառված կենսաբանական ծագման նյութերը, կենդանի անձից նմուշառված փորձանմուշը, դեպքի վայրից վերցված փորձանմուշը պահվում են դատակենսաբանական բաժնի մարդու կենսաբանական ծագման նյութերի պահոցում` համապատասխան պայմաններում, փորձաքննության ավարտից հետո հինգ տարի ժամկետով:
97. Դիակի դատաբժշկական փորձաքննության ընթացքում մոլեկուլային գենետիկական փորձաքննության կամ ուսումնասիրության անցկացման նպատակով դիակի օրգաններից նմուշառված կենդանի անձից նմուշառված փորձանմուշը, դեպքի վայրից վերցված փորձանմուշը, կենսաբանական ծագման նյութերը պահվում են մոլեկուլային գենետիկայի փորձաքննությունների բաժնի մարդու կենսաբանական ծագման նյութերի պահոցում, համապատասխան պայմաններում, փորձաքննության ավարտից հետո հինգ տարի ժամկետով:
98. Դատագենետիկական փորձաքննության ներկայացված իրեղեն ապացույցները և համեմատական նմուշները, փորձագետի եզրակացության հետ միասին, փորձաքննության ավարտից հետո վերադարձվում են վարույթն իրականացնող մարմնին:
Ծանր, առանձնապես ծանր կամ սեռական ազատության կամ անձեռնմխելիության դեմ ուղղված հանցագործությունների արդյունքում հայտնաբերված և նույնականացված ԴՆԹ բնութագրերի հիման վրա լրացված քարտերն ուղարկվում են Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության փորձաքրեագիտական վարչություն` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2020 թվականի հունիսի 25-ի N 1051-Ն որոշման համաձայն:
99. Դիակի դատաբժշկական փորձաքննության ընթացքում դատակենսաքիմիական փորձաքննության կամ ուսումնասիրության անցկացման նպատակով դիակից նմուշառված հեղուկ արյունը/շիճուկը պահվում են մոլեկուլային գենետիկայի փորձաքննությունների բաժնի մարդու կենսաբանական ծագման նյութերի պահոցում, համապատասխան պայմաններում, փորձաքննության ավարտից հետո յոթնօրյա ժամկետում:
100. Անձի նույնականացման ժամանակ, երբ հայտնաբերվում են անդամահատված մարմնամասեր, ոսկրային մնացորդներ, կմախքացած դիակներ, մոխրացած կամ կիսաայրված ոսկրային մնացորդներ, իրականացվում են հյուսվածքների կամ ոսկրերի վնասվածքների ուսումնասիրություններ, համադրում և նույնականացում: Դիակի դատաբժշկական փորձաքննության ընթացքում բժշկաքրեագիտական ուսումնասիրության անցկացման նպատակով դիակի նմուշառված կենսաբանական ծագման նյութերը` թաց արխիվ, պահվում են դատահյուսվածաբանական բաժանմունքի պահոցում, համապատասխան պայմաններում, փորձաքննության ավարտից հետո առնվազն մեկ տարի ժամկետով, իսկ չոր արխիվը` փորձաքննության ավարտից հետո վերադարձվում է փորձաքննություն կամ ուսումնասիրություն նշանակված մարմնին:
ՏՈԿՈՍՆԵՐ ՏԱՐԲԵՐ ՎՆԱՍՎԱԾՔՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ ԱՌԱՋԱՑԱԾ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՇԽԱՏՈՒՆԱԿՈՒԹՅԱՆ ԿԱՅՈՒՆ ԿՈՐՍՏԻ
._____________________________________________________________________.
|NN |Տարբեր տեսակի վնասվածքների հետևանքները |Աշխատունա-|
|ը/կ| |կության |
| | |կայուն |
| | |կորստի |
| | |տոկոսը |
|___|______________________________________________________|__________|
| 1 | 2 | 3 |
|___|______________________________________________________|__________|
| |ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԵՎ ԾԱՅՐԱՄԱՍԱՅԻՆ ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ | |
|___|______________________________________________________|__________|
|1. |Ծանր գանգուղեղային վնասվածքի մնացորդային երևույթներ` |75 |
| |1) ինտելեկտի զգալի նվազում, ծայրանդամներում ուժի և | |
| |շարժման ծավալի զգալի նվազում, ներդաշնակվածության | |
| |(կոորդինացիայի) խիստ կամ զգալի խանգարում, էպիլեպտիկ | |
| |(ընկնավորության) նոպաներ (ոչ պակաս, քան յուրաքանչյուր | |
| |ամիսը մեկ անգամ). | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) արտահայտված մտածողական ունակության իջեցում, |100 |
| |կաթվածներ, հաճախակի էպիլեպտիկ նոպաներ (ոչ պակաս, քան | |
| |յուրաքանչյուր ամիսը մեկ անգամ), ճանաչման պրոցեսի | |
| |խանգարում (ագնոզիա), նպատակամղված գործողությունների | |
| |խանգարում (ապրաքսիա), խոսքի խիստ խանգարում (աֆազիա) | |
| |կամ կորուստ, շարժողության ներդաշնակվածության | |
| |բացակայություն (ատաքսիա), վեստիբուլյար և ուղեղիկային | |
| |խիստ խանգարումներ: | |
|___|______________________________________________________|__________|
|2. |Ծանր գանգուղեղային վնասվածք, որի հետևանքով |30 |
| |առաջացել են` | |
| |1) շարժողության ներդաշնակվածության թեթև խանգարումներ,| |
| |մկանային տոնուսի թեթև բարձրացում և վերջույթներում | |
| |ուժի նվազում, չափավոր շարժողական խանգարումներ, | |
| |զգացողության խանգարումներ, եզակի էպիլեպտիկ նոպաներ. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) շարժողության ներդաշնակության չափավոր խանգարումներ, |45 |
| |մկանային տոնուսի չափավոր բարձրացում և վերջույթներում | |
| |ուժի նվազում, ոչ խիստ արտահայտված շարժողական | |
| |խանգարումներ, զգացողության խանգարումներ, եզակի | |
| |էպիլեպտիկ նոպաներ (տարեկան 2-3 անգամ). | |
| |______________________________________________________|__________|
| |3) շարժողության ներդաշնակության զգալի խանգարումներ, |60 |
| |մկանային տոնուսի արտահայտված բարձրացում և | |
| |վերջույթներում ուժի նվազում, ինտելեկտի նվազում, | |
| |հիշողության թուլացում, էպիլեպտիկ նոպաներ (տարեկան 4-10| |
| |անգամ): | |
| |______________________________________________________|__________|
| |Ծանոթագրություն. Ընդհանուր աշխատունակության կայուն | |
| |կորստի որոշման համար անհրաժեշտ են ծանր գանգուղեղային | |
| |վնասվածքի` սույն կետով նախատեսված` ոչ պակաս երկու | |
| |հետևանքների առկայություն կամ էպիլեպտիկ նոպաներ: | |
|___|______________________________________________________|__________|
|3. |Գանգուղեղային վնասվածք` |- |
| |1) որը չի առաջացրել կենտրոնական նյարդային համակարգի | |
| |ախտաբանական փոփոխություններ. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) որն առաջացրել է արտահայտված վեգետատիվ ախտանիշներ |10 |
| |(կոպերի և մատների դող (տրեմոր), բարձր ջլային | |
| |ռեֆլեքսներ, անոթաշարժ խանգարումներ և այլն). | |
| |______________________________________________________|__________|
| |3) որն առաջացրել է առանձին օջախային ախտանիշներ |15 |
| |(անիզոկորիա, ակնաճեղքերի անհավասարություն, լեզվի | |
| |շեղում` կողմ (դեվիացիա) նիստագմ, քիթ-շրթունքային ծալքի| |
| |հարթվածություն և այլն): | |
|___|______________________________________________________|__________|
|4. |Գլխուղեղի ցնցում, որը հանգեցրել է կենտրոնական |5 |
| |նյարդային համակարգի կողմից առանձին օբյեկտիվ նշանների | |
| |կամ վեգետատիվ ախտանիշների առաջացման (ակնաճեղքերի | |
| |անհավասարություն, նիստագմ և այլն, վեգետաանոթային | |
| |դիստոնիա, բարձր ջլային ռեֆլեքսներ, հիպերհիդրոզ, | |
| |Ռոմբերգի դիրքում անկայություն և այլն): | |
|___|______________________________________________________|__________|
|5. |Գլխուղեղի ցնցում, որը չի առաջացրել նյարդային համակարգի|- |
| |կողմից խանգարումներ, ինչպես և կրկնակի գլխուղեղի | |
| |ցնցումներ, հաստատված բժշկական հիմնարկությունում | |
| |օբյեկտիվ նյարդաբանական ախտանիշներով, որոնք, սակայն, | |
| |կենտրոնական նյարդային համակարգի կողմից չեն առաջացրել | |
| |նոր ախտաբանական փոփոխություններ: | |
| |______________________________________________________|__________|
| |Ծանոթագրություն. | |
| |1) ընդհանուր աշխատունակության կայուն կորստի | |
| |չափանիշները, որոնք նախատեսված են սույն ցանկի 4-րդ և | |
| |5-րդ կետերով, կիրառվում են միայն այն դեպքերում, երբ | |
| |գլխուղեղի ցնցում ախտորոշումը հաստատվում է տվյալ ձևի | |
| |գանգուղեղային տրավմային բնորոշ օբյեկտիվ ախտանիշներով | |
| |և հաստատվել են բժշկական հիմնարկություն առաջին անգամ | |
| |դիմելու ժամանակ. | |
| |2) այն դեպքերում, երբ գլխուղեղի ցնցում ախտորոշումը չի | |
| |հաստատվել օբյեկտիվ նյարդաբանական նշաններով, այլ դրվել | |
| |է վերհուշական (անամնեստիկ) և սուբյեկտիվ գանգատների | |
| |վրա, սույն ցանկի 4-րդ և 5-րդ կետերը չեն կիրառվում. | |
| |3) այն անձանց մոտ, ովքեր տառապում են կենտրոնական | |
| |նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարումներով | |
| |(արախնոիդիտ, էնցեֆալիտ, էպիլեպսիա, գլխուղեղի արյան | |
| |շրջանառության խանգարում և այլն) կամ նախկինում կրել են| |
| |ծանր գանգուղեղային վնասվածքներ, գլխուղեղի ցնցում | |
| |ախտորոշման առկայության դեպքում, որը չի հաստատվել | |
| |նևրոլոգիական ախտանիշների դինամիկայով, ընդհանուր | |
| |աշխատունակության կորստի տոկոսը չի որոշվում: | |
|___|______________________________________________________|__________|
|6. |Ողնաշարի պարանոցային, կրծքային կամ գոտկային մակարդակի |100 |
| |ողնուղեղի վնասում` | |
| |1) զգացողության, շարժումների կոպիտ խանգարումներ | |
| |ծայրանդամներում (պարաև տետրապլեգիա), կոնքի օրգանների | |
| |ֆունկցիայի խիստ խանգարում, սնուցման կոպիտ | |
| |խանգարումներ, սիրտ-անոթային գործունեության և | |
| |շնչառության խանգարումներ. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) զգացողության, շարժումների զգալի խանգարումներ, |60 |
| |ծայրանդամներում (արտահայտված մոնոպարեզներ կամ չափավոր | |
| |արտահայտված պարապարեզներ) ոչ խիստ արտահայտված | |
| |ջղակծկում, սնուցման և կոնքային օրգանների ֆունկցիայի | |
| |խանգարումներ. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |3) զգացողության, ջլային ռեֆլեքսների չափավոր |40 |
| |խանգարումներ, արմատային կամ ողնուղեղային բնույթի թեթև | |
| |մոնոպարեզներ, մկանների ոչ խիստ արտահայտված ապաճում, | |
| |շարժողության խանգարում, սնուցման և կոնքի օրգանների | |
| |ֆունկցիայի չափավոր խանգարում. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |4) ողնուղեղի ու հաղորդիչ ֆունկցիայի` զգացողության, |15 |
| |ջլային ռեֆլեքսների թեթև խանգարումով, ծայրանդամներում | |
| |առանց շարժողության և կոնքային օրգանների ֆունկցիայի ու| |
| |սնուցման խանգարումների: | |
|___|______________________________________________________|__________|
|7. |«Ձիու պոչի» ֆունկցիայի խանգարում` |40 |
| |1) համապատասխան արմատի կամ արմատների խմբի նյարդավորման| |
| |գոտում զգայունության խիստ խանգարում, շարժումների | |
| |անկում, կոնքի օրգանների ֆունկցիայի զգալի խանգարում, | |
| |սնուցման խանգարումներ (խոցեր, ցիանոզ, այտուցներ). | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) զգացողության զգալի խանգարումներ, հիպերպաթիա, |35 |
| |հիպերալգեզիա, արտահայտված ցավային համախտանիշ, | |
| |ռեֆլեկտոր աղեղի խանգարում (ռեֆլեքսների իջեցում կամ | |
| |անկում), մկանների կոպիտ հետաճ` արմատների շրջանի | |
| |նյարդավորմանը համապատասխան, չափավոր վեգետատիվ | |
| |խանգարումներ (ծայրանդամների սառելու զգացում), կոնքի | |
| |օրգանների ֆունկցիայի չափավոր խանգարում. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |3) զգացողության թեթև խանգարումներ` առանց ռեֆլեքսների |5 |
| |և ծայրանդամներում շարժումների խանգարման, առանց | |
| |սնուցման ու կոնքի օրգանների ֆունկցիայի խանգարման | |
| |(ցավային համախտանիշ): | |
|___|______________________________________________________|__________|
|8. |Վնասվածքային ռադիկուլոպաթիա` տարբեր տեղակայման |5 |
| |(ողնաշարի ուղղակի վնասվածքի պատճառով) | |
|___|______________________________________________________|__________|
|9. |Եռորյակ, դիմային և ենթալեզվային նյարդերի ծայրամասային|5 |
| |վնասվածքներ` | |
| |1) չափավոր. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) զգալի. |15 |
| |______________________________________________________|__________|
| |3) ուժեղ: |25 |
|___|______________________________________________________|__________|
|10.|Պարանոցային և բազկային հյուսակի և դրա նյարդերի |5 |
| |վնասումներ` | |
| |1) զգացողության և ռեֆլեքսների թեթև խանգարում` առանց | |
| |շարժողական խանգարումների, հետաճումների, պարեզների ու | |
| |սահմանափակումների (կոնտրակտուրաների). | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) շարժումների և ռեֆլեքսների թեթև անկում, ուժի և |15 |
| |զգացողության իջեցում, մկանների ոչ խիստ արտահայտված | |
| |հետաճ. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |3) շարժումների զգալի անկում, ուժի զգալի իջեցում և |25 |
| |զգացողության խանգարում, մկանների զգալի հետաճ. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |4) զգացողության, շարժողության խիստ խանգարումներ, |40 |
| |սնուցման խանգարման հետ կապված խոցեր. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |5) վերին վերջույթի հոդերում շարժումների |70 |
| |բացակայություն, զգացողության բացակայություն, սնուցման | |
| |խիստ խանգարումներ (սնուցախանգար խոցեր): | |
|___|______________________________________________________|__________|
|11.|Գոտկային և սրբանային հյուսակների ու դրանց նյարդերի |5 |
| |վնասվածքներ` | |
| |1) զգացողության և ռեֆլեքսների թեթև խանգարում, առանց | |
| |շարժողական խանգարումների, հետաճումների, պարեզների և | |
| |կոնտրակտուրաների. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) շարժումների թեթև անկում, ուժի և զգացողության |10 |
| |իջեցում, մկանների ոչ խիստ արտահայտված հետաճ. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |3) շարժումների զգալի անկում, ուժի զգալի իջեցում, |25 |
| |զգացողության խանգարում, մկանների զգալի հետաճ. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |4) շարժողության, զգացողության, սնուցման խիստ |40 |
| |խանգարումներ, տրոֆիկ խոցեր. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |5) ստորին վերջույթների հոդերում շարժումների |70 |
| |բացակայություն, սնուցման խիստ խանգարումներ | |
| |(սնուցախանգար խոցեր): | |
|___|______________________________________________________|__________|
| | ՏԵՍՈՂԱԿԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐ | |
|___|______________________________________________________|__________|
|12.|Հարմարման (ակկոմոդացիայի) կաթված` |15 |
| |1) մեկ աչքի. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) զույգ աչքի: |30 |
|___|______________________________________________________|__________|
|13.|Նույնանման կիսակուրություն (հեմիանոպսիա) |35 |
|___|______________________________________________________|__________|
|14.|Տեսադաշտի համակենտրոն նեղացում յուրաքանչյուր աչքում` |10 |
| |մինչև 60 աստիճան | |
| |______________________________________________________|__________|
| | մինչև 30 աստիճան |20 |
| |______________________________________________________|__________|
| | մինչև 5 աստիճան |30 |
|___|______________________________________________________|__________|
|15.|Կոպի իջեցում (պտոզ) և ակնային մկանների այլ կաթվածներ,| |
| |ակնաճեղքի փակմանը խանգարող, կոպերի արատ (դեֆեկտ), | |
| |ինչպես նաև կոպերի սերտաճում` | |
| |1) մեկ աչքի` | |
| |______________________________________________________|__________|
| |ա. միջին աստիճան (կոպը ծածկում է բբի վերին կեսը), |10 |
| |______________________________________________________|__________|
| |բ. ուժեղ աստիճան (կոպը լրիվ ծածկում է բիբը). |20 |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) զույգ աչքի` |25 |
| |ա. միջին աստիճան (կոպերը ծածկում են բբերի վերին կեսը),| |
| |______________________________________________________|__________|
| |բ. ուժեղ աստիճան (կոպերը լրիվ ծածկում են բիբերը): |40 |
|___|______________________________________________________|__________|
|16.|Բաբախող արտակնություն` |20 |
| |1) մեկ աչքի` |30 |
| |ա. թեթև աստիճան` չափավոր արտահայտված, |40 |
| |բ. միջին աստիճան` զգալի արտահայտված, | |
| |գ. ուժեղ աստիճան` խիստ արտահայտված. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) զույգ աչքի` |30 |
| |ա. թեթև աստիճան` չափավոր արտահայտված, |35 |
| |բ. միջին աստիճան` զգալի արտահայտված, |60 |
| |գ. ուժեղ աստիճան` խիստ արտահայտված: | |
|___|______________________________________________________|__________|
|17.|Քննման ժամանակ հաստատված շաղկապենու բորբոքում |5 |
| |(կոնյուկտիվիտ), եղջերաթաղանթի բորբոքում (կերատիտ)` |10 |
| |1) մեկ աչք. | |
| |2) զույգ աչք: | |
|___|______________________________________________________|__________|
|18.|Իրիդոցիկլիտ կամ խորիորետինիտ` |10 |
| |1) մեկ աչք. |20 |
| |2) զույգ աչք: | |
|___|______________________________________________________|__________|
|19.|Արցունքատար ուղիների ֆունկցիայի խանգարում` |10 |
| |1) արցունքային խողովակների կամ արցունքաքթային խողովակի| |
| |սպիական անանցանելիություն. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) արցունքապարկի վնասվածքային բորբոքում |20 |
| |(դակրիոցիստիտ): | |
|___|______________________________________________________|__________|
|20.|Տեսողության լրիվ կորուստ` |65 |
| |1) տեսողությամբ օժտված միակ աչքի. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) տեսողությամբ օժտված զույգ աչքի: |100 |
|___|______________________________________________________|__________|
|21.|Տեսողությամբ չօժտված ակնագնդի հեռացում` վնասվածքի | |
| |պատճառով | |
|___|______________________________________________________|__________|
|22.|Ակնակապիճի կոտրվածքի հետևանքներ` |10 |
| |1) առանց մկանների վնասվածքի և ակնագնդի տեղաշարժի. | |
| |______________________________________________________|__________|
| |2) աչքի մկանների վնասվածքով և ակնագնդի տեղաշարժով: |20 |
|___|______________________________________________________|__________|
|23.|Ուղղակի վնասման պատճառով յուրաքանչյուր աչքի | |
| |տեսողության սրության իջեցում (տես աղյուսակը): | |
._____________________________________________________________________.
---------------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում