Սեղմել Esc փակելու համար:
ԿԼԻՄԱՅԻ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐՄԱՐՎՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅ...
Քարտային տվյալներ

Տեսակ
Գործում է
Ընդունող մարմին
Ընդունման ամսաթիվ
Համար

Ստորագրման ամսաթիվ
ՈՒժի մեջ մտնելու ամսաթիվ
ՈՒժը կորցնելու ամսաթիվ
Ընդունման վայր
Սկզբնաղբյուր

Ժամանակագրական տարբերակ Փոփոխություն կատարող ակտ

Որոնում:
Բովանդակություն

Հղում իրավական ակտի ընտրված դրույթին X
irtek_logo
 

ԿԼԻՄԱՅԻ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐՄԱՐՎՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԾՐԱԳԻՐԸ ԵՎ 202 ...

 

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

ՈՐՈՇՈՒՄ

 

13 մայիսի 2021 թվականի N 749-Լ

 

ԿԼԻՄԱՅԻ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐՄԱՐՎՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԾՐԱԳԻՐԸ ԵՎ 2021-2025 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

(2-րդ մաս)

 

ԳԼՈՒԽ 3. ՀԱՐՄԱՐՎՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ

 

34. Հայաստանում բոլոր քաղաքականությունների և ծրագրերի մշակման գործընթացներում ԿՓՀ ինտեգրման հիմքում դրվում են ութ հիմնարար սկզբունքներ: Ակնկալվում է, որ այդ սկզբունքները կլինեն քաղաքականության պլանավորման անբաժան բաղադրիչ` ապահովելով հարմարվողականության ինտեգրումը ոլորտային և տարածքային կառավարման գործընթացներում, ինչը կհանգեցնի ԿՓ ազդեցության նկատմամբ երկրի ընդհանուր խոցելիության նվազեցմանը:

1) Կլիմայի նկատմամբ խոցելիությունը և սոցիալական հավասարությունը փոխկապակցված են: Բնակչության որոշ խմբեր կամ համայնքներ ենթարկվելու են անհամաչափ ազդեցության` հաշվի առնելով կլիմայական ռիսկերի նկատմամբ նրանց առավել մեծ զգայունությունը, կամ առաջացած հետևանքների նկատմամբ հարմարվողականության անբավարար կարողությունները: Ըստ այդմ, հաշվի առնելով ռեսուրսների սահմանափակ բնույթը, առավել քան կարևոր է գործողությունների առաջնահերթություն սահմանել համայնքների առավել խոցելի և տուժած անդամների համար: Անհրաժեշտ է գործողությունների առաջնահերթություն սահմանել կլիմայական տեսակետից խոցելի բնակչության խմբերի համար, ինչպես նաև որոշումների կայացման և իրականացման բոլոր մակարդակներում հաշվի առնել սոցիալական հավասարության սկզբունքը:

2) Հարմարվողականության գենդերային մոտեցումների խթանում: Կանայք և տղամարդիկ տարբեր կերպ են կրում ԿՓ ազդեցությունը և ունեն տարբեր կարիքներ, հնարավորություններ և կարողություններ: Առանձին դեպքերում կանայք հարմարվողականության լրացուցիչ խոչընդոտների են հանդիպում` կապված սոցիալական նորմերի և գործելակերպերի հետ, որոնք սահմանափակում են կանանց համար տեղեկատվության, ռեսուրսների և հնարավորությունների հասանելիությունը: Այդ խնդիրները պետք է դիտարկվեն հարմարվողականության պլանավորման ընթացքում, որպեսզի չնպաստեն գենդերային անհավասարության խորացմանը: Ընդունելով և արձագանքելով գենդերային տարբերություններին` հարմարվողականությունը կարող է օգնել հաղթահարել ավանդական գենդերային խոչընդոտները, մասնավորապես` որոշումների կայացման գործում կանանց մասնակցության առումով: Հավասար և արդյունավետ մասնակցության դեպքում ավելի մեծ է հավանականությունը, որ հարմարվողականությունը կզարգանա` արձագանքելով գենդերային խնդիրներին, և որ այդ գործընթացներից բխող հնարավորություններն ու օգուտները կլինեն ավելի հավասար բաշխված, դրանով իսկ կնվազեն գենդերային խոցելիությունները և ռիսկերը:

3) Բազմաբնույթ վտանգներին արձագանքելու մոտեցում: Բազմաբնույթ վտանգների արձագանքման մոտեցումը թույլ է տալիս սահմանել և նպաստել այնպիսի լուծումների իրագործմանը, որոնք միաժամանակ անդրադառնում են ավելի քան մեկ վտանգի: Այս մոտեցմամբ հնարավոր է ավելի արդյունավետ օգտագործել ռեսուրսները տարաբնույթ կլիմայական վտանգներին արձագանքելու համար: Բազմաբնույթ վտանգներին արձագանքման մոտեցումը նաև ենթադրում է վտանգների և դրանց լուծումների ավելի ամբողջական փոխկապակցվածություն:

4) Ռիսկերի նվազեցման և զարգացման հավասարակշռում: Հարմարվողականության պլանավորումը հաճախ կենտրոնանում է այն առաջնահերթ գործողությունների իրականացման վրա, որոնք ապահովում են ռիսկերի առավելագույն նվազեցում: Այնուամենայնիվ, կլիմայով պայմանավորված ռիսկերը կարող են փոփոխվել: Հաջողված հարմարվողականությունը նշանակում է, որ բացասական ազդեցությունները տեղի կունենան ավելի ցածր ինտենսիվությամբ: Մինչդեռ սոցիալական, բնապահպանական և տնտեսական նկատառումների հստակ ներառման դեպքում կարող են հնարավոր դառնալ կլիմայով պայմանավորված ռիսկերին արձագանքման այլընտրանքային լուծումներ:

5) Հարմարվողականության էկոհամակարգային մոտեցումը: ՀԷՄ-ը ներկայացնում է էկոհամակարգերի և բնության վրա հիմնված լուծումներ, որոնք նպատակ ունեն նվազեցնել մարդկանց խոցելիությունը և բարձրացնել նրանց դիմակայունությունը ԿՓ հետևանքների նկատմամբ` կենսաբազմազանության և էկոհամակարգային ծառայությունների ակտիվ օգտագործման միջոցով: Համաձայն այս մոտեցման` մարդու դիմակայելու կարողությունը կախված է էկոհամակարգերի ամբողջականությունից` հաշվի առնելով ԿՓ, կենսաբազմազանության, էկոհամակարգային ծառայությունների, ռեսուրսների կայուն կառավարման և մարդու բարեկեցության միջև կարևորագույն կապերը: 2015-ի ԱՍԳՆ-ով ՀԷՄ-ը դիտարկվում է որպես Հայաստանում ԿՓՀ հիմք:

6) Ներգրավվածություն և ներառականություն: ԿՓՀ-ն պահանջում է մշակել նոր մոտեցումներ և հարցի բազմակողմանի դիտարկման եղանակներ: Լայնածավալ, խորը և համագործակցային ներգրավվածությունը հիմնարար է ԿՓ-ներին պատշաճ արձագանքման տեսանկյունից: Կլիմայական ոլորտի որոշումների ազդակիրները ոչ միայն պետք է ուղղակիորեն ներգրավված լինեն այդ որոշումների մշակման մեջ, այլև պետք է անմիջականորեն, համագործակցային հիմունքով մասնակցեն լուծումների բացահայտմանը: Ներառականությունն ապահովում է նախագծման, իրականացման և օգուտների հավասարաչափ բաշխման գործընթացի արդարացիությունը և հասանելիությունը:

7) Թափանցիկություն և գիտելիքների փոխանցում: Հարմարվողականության լավագույն փորձի փոխանակումը, հարմարվողականության վերաբերյալ տեղեկատվության և տվյալների հավաքագրման բարելավումը, ինչպես նաև այդ տեղեկատվության և տվյալների տրամադրումը հարմարվողականության գործընթացների էական բաղկացուցիչներ են: Գիտական տեղեկատվությունը պետք է ներկայացվի այնպես, որ լինի հասկանալի, ներկայացվի հետևողականորեն և համապատասխանի տվյալ թիրախային լսարանի պահանջներին:

8) ԿՓ-ների հետ կապված ֆինանսական որոշումների կայացում և կառավարում: ԿՓ-ն Հայաստանի վրա ֆինանսական ազդեցություն ունի և շարունակելու է ունենալ: Կլիմայական իրադարձությունները հետզհետե դառնում են ավելի ծայրահեղ և ավելի հաճախակի. հետևաբար բնակչությանը, կենսապայմաններին և ենթակառուցվածքներին պատճառված վնասը վերականգնելու և փոխհատուցելու համար պահանջվելու են հետզհետե ավելի մեծ ծախսեր, կրճատվելու է ակտիվների շահագործման տևողությունը, դա բացասաբար է ազդելու ԿՓ հետևանքներին դիմագրավելու մարդկանց կարողությունների վրա: ԿՓՀ համար պահանջվել և պահանջվելու են զգալի ներդրումներ, ինչն արդեն իսկ մարտահրավեր է: Սակայն ժամանակի ընթացքում գործողությունների բացակայության գինը միայն աճելու է:

Հեռատեսորեն կատարված յուրաքանչյուր ներդրում գործնականում կարող է թույլ տալ 4-6 անգամ խնայել վերականգման համար պահանջվող միջոցները(11): Կարևորագույն նշանակություն կունենա ԿՓ-ների նկատմամբ դիմակայունության մեծացման նկատառումների ներառումը քաղաքականությունների, ծրագրերի և ներդրումային որոշումների կայացման մեջ, որպեսզի այդ ներդրումներն ապահովեն ԿՓ-ներին դիմակայման առումով երկրի կարիքները, թույլ տան ապագայում խուսափել վնասներից և նվազեցնել ապագա սերունդների բեռը:

 

____________________

11) Գոդշալք, Դ.Ռ., Ռոուզ Ա., Միտլեր Է., Պորտեր Կ. և Ուեսթ Կ.Տ. 2009թ. Կանխատեսման արժեքի գնահատում. Բնական վտանգների մեղմման օգուտների և ծախսերի համախառն վերլուծություն: «Բնապահպանական պլանավորում և կառավարում» ամսագիր, 52 (6): 739-756; և ԱՄՆ Ինժեներաշինարարական գիտությունների ազգային ինստիտուտ: 2017թ. Բնական վտանգների մեղմումը խնայողություն է ապահովում. 2017թ. միջանկյալ զեկույց:

 

ԳԼՈՒԽ 4. ՀԱՐՄԱՐՎՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ՊԼԱՆԱՎՈՐՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ՀԱՄԱԿԱՐԳՄԱՆ ԵՎ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՑԻՈՆԱԼ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՒՄԸ

 

35. Ընդհանուր առմամբ, ՀԱԾ գործընթացի նպատակն է աջակցել ԿՓՀ գործողությունների համակարգմանը ազգային մակարդակում և խթանել ռազմավարական ներդրումները ԿՓ-ների նկատմամբ դիմակայուն զարգացման գործում: Արդյունավետ հարմարվողականությունը պահանջում է համակարգված և հետևողական քաղաքականություն, որը հիմնված է բազմաթիվ աղբյուրներից ստացվող փորձագիտական օժանդակություն վրա: Հետևաբար, համապարփակ, երկրի մակարդակով համակարգման կառույցի ստեղծումը ՀԱԾ հիմնական պահանջներից է: Համակարգման նման մեխանիզմը կարող է օգնել` ապահովել սահմանափակ ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործումը:

36. Ներկայումս կլիմայի հետ կապված գործընթացների համակարգման համար պատասխանատու ազգային կառույցը ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության շրջանակային կոնվենցիայի պահանջների ու դրույթների կատարման միջգերատեսչական համակարգող խորհուրդն է: Այն ձևավորվել է ՀՀ վարչապետի 2012 թվականի հոկտեմբերի 2-ի 955-Ա որոշմամբ: Խորհրդի նախագահը ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարն է: Խորհուրդը նաև հանդիսանում է հարթակ, որի միջոցով ՀՀ կառավարությունը, մասնավոր հատվածի ընկերությունները և միջազգային զարգացման գործընկերները (վերջին երկուսը` որպես չքվեարկող անդամներ) համատեղ ուժերով հնարավորություն ունեն իրականացնել գործողությունների լայն շրջանակ` կլիմայի նկատմամբ դիմակայունության բարձրացման ուղղությամբ ձեռնարկվող գործողություններին օժանդակելու և դրանք համակարգելու համար: ՀԱԾ գործընթացի նկատմամբ վերահսկողությունը ներկայումս ընդգրկված չէ Խորհրդի իրավասության շրջանակում:

37. Կառավարությունը ներկայումս վերանայում է Խորհրդի գործառույթները, կառուցվածքը և իրավասությունը` դիտարկելով նաև Խորհրդի` որպես ՀԱԾ գործընթացի համակարգման մեխանիզմ ծառայելու հնարավորությունը: Քննարկման ենթակա հարցերի շարքում է ՀԱԾ-ի և դրա հետ կապված գործընթացների վերահսկողությունը` նպատակ ունենալով ապահովել հարմարվողականության կառավարման և քաղաքականության գործընթացներում անկախ փորձագիտական խորհրդատվության ինտեգրումը, վերահսկողությունը և համակարգված մոտեցումը` կայուն զարգացման և ԿՓ հանդեպ դիմակայունության ուղղությամբ և քաղաքացիական հասարակության մասնակցության ընդլայնումը ոլորտային ու թեմատիկ հարթակներում կանոնավոր երկխոսություն ապահովելու միջոցով:

 

ԳԼՈՒԽ 5. ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄ

 

38. Հայաստանի Հանրապետության 2021-2025 թվականների ՀԱԾ-ը բաղկացած է իրագործման ենթակա միջոցառումների երկու փաթեթից:

39. Առաջինը միջոլորտային միջոցառումների ամբողջություն է` հարմարվողականության գործողությունների հատկորոշման, առաջնահերթությունների որոշման, պլանավորման, ֆինանսների ներգրավման ուղղությամբ երկրի հաստատությունների կարողությունների ամրապնդմանը, ի լրումն բոլոր մակարդակներում հարմարվողականության հետ կապված հանրային իրազեկման և գիտելիքների զարգացման: Վերջիններիս հատկորոշման համար որոշվել են հարմարվողականության այնպիսի միջոցառումներ, որոնք.

1) ընդհանուր են մեկից ավելի ոլորտների համար (այսինքն` ունեն միջոլորտային բնույթ),

2) կապահովեն բազմակի օգուտներ,

3) և կլինեն ոլորտների ու մարզերի համար առավել արդյունավետ` առանցքային շահագրգիռ կողմերի կողմից համակարգված իրականացման շնորհիվ:

40. Հարմարվողականության այս տարբերակները կծառայեն որպես հիմք ազգային, մարզային և միջոլորտային գործողությունների համակարգման համար:

41. Երկրորդը հարմարվողականության միջոցառումների շարք է` նախատեսված վեց առաջնահերթ ոլորտների (ջրային տնտեսություն, գյուղատնտեսություն, էներգետիկա, բնակավայրեր, առողջապահություն և զբոսաշրջություն) և երկու փորձնական մարզերի համար: Արդյունքում մշակված ՈՀԾ-ները և ՄՀԾ-ները կհանդիսանան օրինակելի ծրագրեր ոլորտային և մարզային հարմարվողականության համար, կուրվագծվեն հարմարվողականության 5-ամյա մանրամասն ռազմավարական մոտեցումներ յուրաքանչյուր ոլորտի և մարզի գծով, որը կներառի ծրագրի ամփոփ հիմնավորումներ հարմարվողականության ուղղությամբ առաջնահերթ ներդրումների վերաբերյալ: Նշված ՈՀԾ-ներից և ՄՀԾներից մի քանիսը պետք է հաստատվեն ՀՀ կառավարության կողմից, իսկ մյուսները` ներառվեն համապատասխան ուղեցույցներում, որոնք կտրամադրվեն որոշումներ կայացնողներին և շահառուներին:

42. Նախատեսվում է, որ ՀԱԾ-ում ներկայացված հարմարվողականության միջոցառումները կիրականացվեն կամ առնվազն կմեկնարկեն 2021-2025 թվականների ընթացքում` ըստ հրատապության աստիճանի: Այնուամենայնիվ, դրանց իրականացումը պայմանավորված է ֆինանսավորման, համապատասխան վերանայված և/կամ նոր ընդունված քաղաքականությունների առկայությամբ և այլ հանգամանքներով:

43. Սույն որոշման 9-րդ գլխում ընդգրկված միջոցառումների մեծ մասի կատարումն ապահովելու համար ենթադրվում է, որ կընդլայնվի զարգացման և ԿՓ-ին ուղղված նախագծերի ներկայիս միջազգային աջակցությունը, և հնարավոր կլինի ներգրավել լրացուցիչ ֆինանսավորում ԿՓՀ առումով առաջնահերթ ոլորտներում: Այնուամենայնիվ, ՀԱԾ-ի կատարման համար կպահանջվի ՀՀ կառավարության ակտիվ ներգրավվածություն, և միգուցե` լրացուցիչ հանրային ռեսուրսների հատկացում: Ենթադրվում է նաև, որ ժամանակի ընթացքում հարմարվողականությունը կդիտարկվի որպես Հայաստանի զարգացման բոլոր նոր ծրագրերի անբաժանելի բաղադրիչ:

44. Հաշվի առնելով վերը նշված նկատառումները` նախատեսվում է, որ հնարավորության սահմաններում առաջիկա տարիներին ՀԱԾ-ի տարրերը պետք է ինտեգրվեն Հայաստանի երկկողմ և բազմակողմ առկա և պլանավորված համագործակցության ծրագրերում: Վերոհիշյալ ոլորտային և մարզային միջոցառումների իրականացումը մեկնարկային կետ է ոլորտային և մարզային մակարդակներում հարմարվողականության ավելի խորքային զարգացման համար, քանի որ ակնկալվում է, որ 2021-ից մինչև 2025 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում հնարավոր կլինի հայթայթել անհրաժեշտ ֆինանսավորում` ոչ միայն հատկորոշված միջոցառումների մեկնարկի, այլ նաև ՈՀԾ-ների և ՄՀԾ-ների մշակման և իրականացման համար այն ոլորտներում և մարզերում, որոնք ընդգրկված չեն ՀԱԾ գործընթացի առաջին փուլում:

 

ԳԼՈՒԽ 6. ՀԱՇՎԵՏՎՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ, ԳՆԱՀԱՏՈՒՄ ԵՎ ՄՇՏԱԴԻՏԱՐԿՈՒՄ

 

45. Հաշվի առնելով, որ ՀԱԾ-ը պարբերական հիմունքով` 5-ամյա կենսացիկլով, իրականացվող ծրագիր է, դրա իրականացման առաջընթացի մշտադիտարկման կենսունակ մեխանիզմի ստեղծումը հանդիսանում է գործընթացի առանցքային տարր: Ավելին, հաշվի առնելով ԿՓ հետևանքների հետ կապված անորոշությունները և այն արագությունը, որով ընդլայնվում է այդ թեմայի վերաբերյալ գիտելիքների ծավալը, ՀԱԾ-ի պարբերաբար թարմացումն ինքնին գործընթացի էական պահանջ է` փոփոխվող պայմանները, խնդիրների մասին առավել ընդլայնված պատկերացումները և ձեռք բերված նոր տեղեկություններն արտացոլելու համար:

46. ՀԱԾ-ի առաջին փուլի հիմնական արդյունքը պետք է լինի ԿՓՀ գործընթացի արդյունավետ մշտադիտարկման և գնահատման միասնական գործընթացի և մեխանիզմի ձևավորումը: ՀՄԳ համակարգը կկառուցվի ԿՓ մեղմման ուղղությամբ երկրի մշտադիտարկման, հաշվետվությունների և հավաստիացման համակարգի հիման վրա, հնարավոր կրկնօրինակումից խուսափելու համար:

47. Հարմարվողականության մի շարք ցուցիչների մշակումն առաջնահերթություն է, որպեսզի հնարավոր լինի վերահսկել երկրում ԿՓ երկարաժամկետ հետևանքներին նախապատրաստման ընթացքը: Հարմարվողականության ցուցիչների օգտագործումը նաև զգալիորեն կնպաստի հարմարվողականության առաջընթացը գնահատելուն: Ցուցիչները, մասնավորապես, կարող են օգտագործվել.

1) գործողությունների առաջնահերթ ոլորտների հատկորոշման համար,

2) քաղաքականության փոփոխությունների անհրաժեշտությունը բացահայտելու համար,

3) խոցելիության մեծացմանը հանգեցնող գործողությունները կանխելու համար,

4) որոշումների կայացման գործող կառուցակարգերում հարմարվողականությունն ինտեգրելու համար, և

5) այնպիսի գործողությունների խթանման համար, որոնք կնպաստեն ԿՓ-ների հանդեպ դիմակայուն, ցածր ածխածնային և էկոլոգիապես կայուն հասարակությանն ու տնտեսությանն անցմանը:

48. Ակնկալվում է, որ ՀՄԳ համակարգը կներառի հետևյալ ցուցիչները, ինչպես արդյունքի, այնպես էլ գործընթացի մակարդակով`

1) մակրո-մակարդակի մշտադիտարկում, որը հնարավոր կդարձնի բոլոր ոլորտներում գործընթացները բնութագրող ցուցիչներին հետևելը,

2) տարանջատված ոլորտային կամ աշխարհագրական ցուցիչներ, որոնք հնարավոր կդարձնեն իրականացնել տեղայնացված մշտադիտարկում, և

3) միկրո-մակարդակի արդյունքները բնութագրող ցուցիչներ, որոնք թույլ կտան մշտադիտարկել հարմարվողականության առանձին միջոցառումների առաջընթացը:

49. Այս ցուցիչների վերաբերյալ տեղեկության տրամադրման պատասխանատուները համապատասխան գործողություններն իրականացնող կառավարման մարմիններն են:

50. ՀՄԳ համակարգը սերտորեն կապված կլինի հաշվետվողականության գործընթացների հետ, որոնք կձևավորվեն համակարգող մեխանիզմի կողմից:

 

ԳԼՈՒԽ 7. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՌԵՍՈՒՐՍՆԵՐԻ ՀԱՅԹԱՅԹՈՒՄ

 

51. Ֆինանսական տեսանկյունից ՀԱԾ գործընթացը բաղկացած է երկու հիմնական փուլից. զարգացման փուլ, որն իր մեջ ներառում է ՀԱԾ գործընթացի նախաձեռնման, համակարգման և վարման ուղղությամբ ձեռնարկվող գործողությունները, և իրականացման փուլ, որը ներառում է ՀԱԾ փաստաթղթերով սահմանված հարմարվողականության ուղղությամբ ներդրումների ժամանակացույցի մշակումը և իրագործումը:

52. Հաշվի առնելով ՀԱԾ գործընթացի պարբերական բնույթը` ակնկալվում է, որ դրա զարգացման և իրականացման փուլերի տարրերը կարող են ի հայտ գալ միաժամանակ, և հետևաբար կարող է առաջանալ միաժամանակյա ֆինանսավորման անհրաժեշտություն: Այնուամենայնիվ, այս փուլերում պահանջվող ֆինանսավորման ծավալները զգալիորեն տարբերվում են: Իրականացման փուլի համար պահանջվող ֆինանսավորման կարիքներն էականորեն ավելի մեծ են, քան զարգացման փուլի համար:

53. Հատուկ ԿՓՀՖՇԻՊ-ի մշակումը ՀԱԾ-ի գործընթացի կարևոր արդյունքներից մեկն է առաջին կենսափուլի ընթացքում: Ակնկալվում է, որ ԿՓՀՖՇԻՊ-ը կօգնի ձևավորել համակարգված ազգային մոտեցում, որը կնպաստի հարմարվողականության ֆինանսավորման ծավալների ընդլայնմանը, ռեսուրսների ներգրավման առավել արդյունավետ և գործուն մեխանիզմների ձևավորմանը և այդ մեխանիզմի ներդաշնակեցմանը հնարավոր ֆինանսավորման աղբյուրների հետ:

54. ԿՓՀՖՇԻՊ մշակման գործընթացը կանդրադառնա այնպիսի առանցքային խնդիրների, ինչպիսիք են`

1) հարմարվողականության միջոցառումների իրականացման համար ֆինանսական պահանջարկի և առաջարկի գնահատում (ազգային, միջազգային, հանրային և մասնավոր աղբյուրներից),

2) ֆինանսավորման տարբերակների դիտարկում,

3) անհրաժեշտ ֆինանսական ռեսուրսներ հայթայթելու և կլիմայական ուղղվածությամբ միջազգային ֆինանսական ռեսուրսների հասանելիություն ապահովելու համար ազգային կարողությունների հզորացում,

4) ծրագրերի նախագծերի քննարկման և դրանց հաստատման ու վերահսկման ուղղությամբ ազգային կարողությունների հզորացում, և

5) ՀԱԾ ծրագրերի առաջնահերթությունների սահմանում:

 

ԳԼՈՒԽ 8. ՌԻՍԿԵՐ

 

55. Թեև հարմարվողականությունը կարևոր է ԿՓ ռիսկերի և ազդեցությունների նվազեցման համար, այնուամենայնիվ, հարմարվողականության միջոցով պաշտպանվածության տիրույթը սահմանափակ է այն առումով, որ հարմարվողականությունը չի կարող կանխել ԿՓ-ով պայմանավորված բոլոր ազդեցությունների առաջացումը: Սահմանափակ ֆինանսական ռեսուրսները, անարդյունավետ ինստիտուցիոնալ կառուցվածքները, էկոլոգիական զգայուն համատեքստը, հարմարվողականության ընկալման մշակութային առանձնահատկությունները և փոփոխությունների հանդեպ հանրային պատրաստակամության խնդիրները այնպիսի գործոններ են, որոնք կարող են հանգեցնել հարմարվողականության արդյունավետության առկա ռիսկերի սահմանաչափերի գերազանցման: Նշված գործոնների ազդեցությունը, ամենայն հավանականությամբ, ավելի զգալի բնույթ կարող է կրել գլոբալ և ազգային մակարդակով անարդյունավետ մեղմման գործընթացների արդյունքում, ինչը կարող է հանգեցնել ԿՓ հետևանքների տարածմանը տարածաշրջանային և տեղական մակարդակում` առաջ բերելով հարմարվողականության լրացուցիչ մարտահրավերներ: Հարմարվողականության արդյունավետությանը սպառնացող ռիսկերի պայմանական կատեգորիաները և հավանական ռիսկերի տեսակները ներկայացված են Աղյուսակ 1-ում:

 

Աղյուսակ 1. Հարմարվողականությանը սպառնացող ռիսկերի պայմանական

կատեգորիաները և հավանական ռիսկերի տեսակները

 

._________________________________________________________________________.

|Կատեգորիա     |Նկարագիր            |Ռիսկը              |Ռիսկերի մեղմման  |

|              |                    |հարմարվողականության|միջոցառումներ    |

|              |                    |տեսանկյունից       |                 |

|______________|____________________|___________________|_________________|

|Ինստիտուցիոնալ|Օրենսդրության,      |. Հատկորոշված      |. Ապահովել բարձր |

|              |քաղաքականության,    |միջոցառումների     |մակարդակի        |

|              |պետական             |անարդյունավետ      |համակարգման      |

|              |կառավարման ոչ       |համակարգում և      |մեխանիզմ,        |

|              |պատշաճ              |իրականացում,       |. Բարելավել      |

|              |մեխանիզմները        |. Միջոցառումների   |կլիմայի          |

|              |կարող են            |իրականացման համար  |վերաբերյալ       |

|              |խոչընդոտել          |պետական կառավարման |տեղեկատվության և |

|              |հարմարվողականությանն|մարմինների         |հարմարվողականու- |

|              |ուղղված ջանքերի     |գործառույթների     |թյան             |

|              |արդյունավետությանը  |իրավական           |գործունեության   |

|              |                    |սահմանափակումներ,  |համակարգման և    |

|              |                    |. Պլանավորման,     |մոնիտորինգի      |

|              |                    |իրականացման,       |մատչելիությունը  |

|              |                    |մոնիտորինգի և      |տեխնիկական       |

|              |                    |գնահատման համար    |մակարդակով,      |

|              |                    |սահմանափակ         |. Անցկացնել      |

|              |                    |մարդկային          |դասընթացներ      |

|              |                    |ռեսուրսներ,        |հարմարվողականու- |

|              |                    |. Պլանավորման և    |թյան թեմաների    |

|              |                    |իրականացման համար  |վերաբերյալ,      |

|              |                    |սահմանափակ         |. Ձևակերպել      |

|              |                    |գիտելիքներ և       |մասնավոր հատվածի |

|              |                    |կարողություններ,   |հետ              |

|              |                    |. Գործընթացներում  |փոխհարաբերու-    |

|              |                    |մասնավոր հատվածի   |թյունների        |

|              |                    |սահմանափակ և       |և  ներգրավման    |

|              |                    |անկանոն            |մեխանիզմները և   |

|              |                    |ներգրավվածություն, |սահմանել         |

|              |                    |. Անարդյունավետ    |առաջնահերթու-    |

|              |                    |միջոցառումների     |թյունները:       |

|              |                    |շարունակական       |                 |

|              |                    |գործադրում:        |                 |

|______________|____________________|___________________|_________________|

|Տնտեսական     |Ֆինանսական          |. Հարմարվողականու- |. Կլիմայի հետ    |

|              |ռեսուրսների         |թյան միջոցառումների|կապված առաջնահերթ|

|              |սահմանափակ          |իրականացման համար  |գործողությունների|

|              |հասանելիությունը    |անբավարար          |համար մշակել     |

|              |խոչընդոտում է       |ֆինանսական         |ֆինանսավորման    |

|              |հարմարվողականության |ռեսուրսներ,        |ռազմավարական     |

|              |համար անհրաժեշտ     |. Հարմարվողականու- |մոտեցումներ,     |

|              |ռազմավարական        |թյան միջոցառումների|. Իրականացնել    |

|              |միջոցառումների      |ծավալի ընդլայնման  |կլիմայի բյուջեի  |

|              |իրականացմանը        |համար անհրաժեշտ    |նշագրում, ինչը   |

|              |                    |ռեսուրսների        |թույլ կտա        |

|              |                    |անբավարարություն,  |ապահովել կլիմայի |

|              |                    |. Ֆինանսական       |հետ կապված       |

|              |                    |ռեսուրսների        |գործողություննե- |

|              |                    |սահմանափակություն` |րին ուղղված      |

|              |                    |անբավարար խթաններ  |ռեսուրսների      |

|              |                    |և  սահմանափակ      |բաշխման          |

|              |                    |հնարավորություններ |գործընթացներին   |

|              |                    |ունեցող ՓՄՁ-ների   |ավելի լավ        |

|              |                    |համար,             |հետևելու         |

|              |                    |. ԿՓ հետևանքների   |հնարավորություն, |

|              |                    |մեծացման           |. Կլիմայի հետ    |

|              |                    |պայմաններում թանկ  |կապված           |

|              |                    |և  ոչ միշտ հասանելի|ապահովագրության  |

|              |                    |ապահովագրություն,  |սխեմաները        |

|              |                    |. Հաճախակի կրկնվող |քննարկման        |

|              |                    |ՀՎԵ-ի հետևանքների  |փուլում են:      |

|              |                    |վերացման համար     |                 |

|              |                    |պահուստային ֆոնդերի|                 |

|              |                    |անբավարարությունը: |                 |

|______________|____________________|___________________|_________________|

|Կենսաֆիզիկական|Էկոհամակարգի և      |. Էկոհամակարգերի   |. Ոլորտային և    |

|              |օրգանիզմի           |անկարողությունը`   |մարզային         |

|              |հարմարվողականության |հարմարվելու ԿՓ աճող|հարմարվողականու- |

|              |բնական սահմանները.  |տեմպերին,          |թյան ծրագրերի    |

|              |աշխարհագրական և     |. Ջերմաստիճանային  |հիման վրա        |

|              |երկրաբանական        |սահմանափակումներ   |իրականացնել      |

|              |սահմանափակումները   |գյուղատնտեսական    |հարմարվողականու- |

|              |                    |առանցքային         |թյան և  մեղմման  |

|              |                    |մշակաբույսերի և    |միջոցառումներ`   |

|              |                    |ծառատեսակների աճի, |կենսաֆիզիկական   |

|              |                    |էնդեմիկ կենդանիների|համակարգերի վրա  |

|              |                    |և  բույսերի        |ազդեցությունները |

|              |                    |տեսակների          |սահմանափակելու   |

|              |                    |գոյատևման  համար,  |համար:           |

|              |                    |. ՀՎԵ-ի            |                 |

|              |                    |հաճախականության և  |                 |

|              |                    |ինտենսիվության     |                 |

|              |                    |պայմաններում       |                 |

|              |                    |էկոհամակարգերի և   |                 |

|              |                    |օրգանիզմների       |                 |

|              |                    |վերականգնվելու     |                 |

|              |                    |անկարողություն,    |                 |

|              |                    |. Անտառային        |                 |

|              |                    |հրդեհների,         |                 |

|              |                    |անապատացման        |                 |

|              |                    |(աղակալման,        |                 |

|              |                    |հողատարման),       |                 |

|              |                    |սողանքային         |                 |

|              |                    |երևույթների        |                 |

|              |                    |վտանգների          |                 |

|              |                    |ավելացում:         |                 |

|______________|____________________|___________________|_________________|

|Սոցիալ-       |Արժեքները,          |. Հասարակության    |. Ավելի շատ      |

|մշակութային   |գիտելիքները, ռիսկերի|իրազեկման և        |ռեսուրսներ       |

|              |ընկալումը և         |գիտակցության       |հատկացնել և      |

|              |մշակութային նորմերն |մակարդակի          |ավելի մեծ        |

|              |ազդում են           |բարձրացման         |ուշադրություն    |

|              |հարմարվողականության |անբավարար ջանքերը  |դարձնել          |

|              |միջոցառումների      |հանգեցնում են      |հանրության       |

|              |ընտրության և        |համայնքի,          |իրազեկմանը և     |

|              |իրականացման վրա     |կազմակերպություն-  |կլիմայի          |

|              |                    |ների, տնային       |վերաբերյալ       |

|              |                    |տնտեսությունների և |գիտելիքների ու   |

|              |                    |անհատական          |տեղեկատվության   |

|              |                    |մակարդակներում     |ինտեգրմանը ֆորմալ|

|              |                    |հարմարվողականության|և  ոչ ֆորմալ     |

|              |                    |միջոցառումների     |կրթական          |

|              |                    |սահմանափակ         |համակարգերում:   |

|              |                    |իրականացմանը,      |                 |

|              |                    |. Առանձին          |                 |

|              |                    |հարմարվողականության|                 |

|              |                    |միջոցառումների կամ |                 |

|              |                    |հարմարվողականության|                 |

|              |                    |օգուտներով         |                 |

|              |                    |համակցված մեղմման  |                 |

|              |                    |միջոցառումների     |                 |

|              |                    |սոցիալ-մշակութային |                 |

|              |                    |ընկալման համար     |                 |

|              |                    |պահանջվում է երկար |                 |

|              |                    |ժամանակ,           |                 |

|              |                    |. Տարբեր           |                 |

|              |                    |տիրույթներում      |                 |

|              |                    |հարմարվողականության|                 |

|              |                    |արժեքների հակասող  |                 |

|              |                    |բնույթը:           |                 |

|______________|____________________|___________________|_________________|

|Տեխնոլոգիական |Արդյունավետ         |. Հարմարվողականու- |. Ավելացնել      |

|              |հարմարվողականության |թյան առավել        |հարմարվողականու- |

|              |համար անհրաժեշտ     |արդյունավետ        |թյանը և  մեղմմանն|

|              |տեխնոլոգիաները      |տեխնոլոգիաների     |առնչվող          |

|              |մատչելի չեն կամ     |բացահայտման և      |տեխնոլոգիաների   |

|              |չափազանց թանկ են:   |ներդրման համար     |ներդրումը`       |

|              |                    |համապատասխան       |զուգակցված       |

|              |                    |տեղեկատվության և   |ֆինանսների       |

|              |                    |կարողությունների   |բարելավված       |

|              |                    |անբավարարություն,  |հասանելիությամբ, |

|              |                    |. ԿՓ ազդեցությունից|որպեսզի հնարավոր |

|              |                    |և  ՀՎԵ-ից          |լինի ապահովել    |

|              |                    |պաշտպանություն     |տեխնոլոգիաների   |

|              |                    |ապահովելու առումով |բարեհաջող        |

|              |                    |արդյունավետ կամ    |գործադրումը,     |

|              |                    |մատչելի            |. Դոնոր          |

|              |                    |տեխնոլոգիաների     |կազմակերպություն-|

|              |                    |անբավարարություն,  |ների հետ համատեղ |

|              |                    |. Էկոհամակարգերի   |կազմակերպել      |

|              |                    |համատարած          |համաֆինանասավոր- |

|              |                    |դեգրադացումը       |մամբ             |

|              |                    |կանխելու համար     |դրամաշնորհներ`   |

|              |                    |անհրաժեշտ          |թիրախային        |

|              |                    |տեխնոլոգիաների     |ուղղություններով |

|              |                    |բացակայություն:    |հարմարվողականու- |

|              |                    |                   |թյան առավել      |

|              |                    |                   |արդյունավետ      |

|              |                    |                   |տեխնոլոգիաների   |

|              |                    |                   |բացահայտման և    |

|              |                    |                   |ներդրման համար   |

|              |                    |                   |համապատասխան     |

|              |                    |                   |տեղեկությունները |

|              |                    |                   |հավաքագրելու և   |

|              |                    |                   |կարողությունների |

|              |                    |                   |անբավարարությունը|

|              |                    |                   |նվազեցնելու      |

|              |                    |                   |նպատակով:        |

._________________________________________________________________________.

 

-------------------------------------------------------

ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասում

 

 

pin
ՀՀ կառավարություն
13.05.2021
N 749-Լ
Որոշում