ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
30 սեպտեմբերի 2021 թվականի N 1621-Լ
ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆԵՐԱՌՄԱՆ 2022 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐԸ ԵՎ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
i
Հիմք ընդունելով «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» օրենքի 9-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի «բ» ենթակետը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել`
1) հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2022 թվականի տարեկան ծրագիրը` համաձայն N 1 հավելվածի.
2) հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2022 թվականի տարեկան ծրագրով նախատեսվող միջոցառումների ցանկը` համաձայն N 2 հավելվածի:
2. Սահմանված կարգով հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2022 թվականի տարեկան ծրագիրը և միջոցառումների ցանկը 2022 թվականի պետական բյուջեի նախագծի կազմում ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով:
Հայաստանի Հանրապետության
վարչապետ Ն. Փաշինյան
2021 թ. հոկտեմբերի
Երևան
Հավելված N 1
ՀՀ կառավարության
2021 թվականի սեպտեմբերի 30-ի
N 1621-Լ որոշման
ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆԵՐԱՌՄԱՆ 2022 ԹՎԱԿԱՆԻ
1. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման 2022 թվականի տարեկան ծրագիրը (այսուհետ` Տարեկան ծրագիր) մշակվել է հիմք ընդունելով «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» օրենքի 9-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի «բ» ենթակետի և 10-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի պահանջները:
2. Տարեկան ծրագիրն ընդգրկում է 2022 թվականի ընթացքում պետական կառավարման համակարգի մարմինների և տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից իրականացման ենթակա` հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների խթանման և պաշտպանության ոլորտում իրականացվող միջոցառումները, ծրագրերը և գործողությունները:
3. Ծրագիրը կազմվել է հիմք ընդունելով ՄԱԿ-ի 2006 թ. «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» կոնվենցիայի /այսուհետ` Կոնվենցիա/ դրույթները, ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի 2020 թվականի տարեկան հաղորդման 16-րդ բաժնում ներկայացված հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական լիարժեք ներառման խնդիրները և հաշվի առնելով գործադիր իշխանության հանրապետական մարմինների և Երևանի քաղաքապետարանի առաջարկությունները:
| ԳԼՈՒԽ II. |
ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ՆՊԱՏԱԿԸ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ |
4. Ծրագրի նպատակն է հավասար և մատչելի պայմաններ ապահովել հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքներն իրացնելու և հասարակական կյանքին նրանց մասնակցությունը խթանելու համար:
5. Ծրագրի խնդիրներն են`
1) հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների իրացումն ապահովող օրենսդրության բարելավում.
2) հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար ներառական կրթության, աշխատանքի ու զբաղվածության պետական երաշխիքների ապահովումը.
3) հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար առողջապահական և սոցիալական ծառայությունների մատչելիության, մարզական և մշակութային ծրագրերի մատչելիության ապահովումը.
4) հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող հասարակական կազմակերպությունների և պետական կառույցների միջև համագործակցության արդյունավետության բարձրացումը.
5) հաշմանդամության հիմնախնդիրների լուծմանն ու համընդհանուր դիզայնի սկզբունքների ներդրմանն ուղղված քաղաքականության վերաբերյալ հասարակության իրազեկվածության բարձրացումը:
| ԳԼՈՒԽ III. |
ՆԵՐԿԱ ԻՐԱՎԻՃԱԿԸ |
6. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց` բոլորի հետ համահավասար հիմունքներով քաղաքացիական, քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների ու ազատությունների իրականացման համար բարենպաստ պայմաններ, հասարակական կյանքում նրանց հավասար մասնակցությունը և արդյունավետ սոցիալական ներառումն ապահովելու նպատակով 2021 թվականի մայիսի 5-ին ընդունվել է «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» օրենքը:
7. Միաժամանակ, 2021 թվականի մայիսի 5-ին ընդունվել է «Անձի ֆունկցիոնալության գնահատման մասին» օրենքը: Համաձայն օրենքի բժշկասոցիալական փորձաքննությունից անցում է կատարվելու ֆունկցիոնալության գնահատման մոդելի, որը հնարավորություն կընձեռի իրականացնել անձի կարիքների բազմակողմանի գնահատում, հաշմանդամությունը դիտարկել ըստ անձի ֆունկցիոնալության սահմանափակման աստիճանի նրա գործունեության և մասնակցության վրա միջավայրային գործոնների ունեցած ազդեցության համատեքստում և որոշել յուրաքանչյուր անձի անհատական կարիքներին համարժեք ծառայությունները:
8. Վերոնշյալ օրենքների ընդունումից հետո հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների իրացման արդյունավետ մեխանիզմներ ապահովելու նպատակով, մշակվում են ենթաօրենսդրական իրավական ակտերը:
9. 2020 թվականի հունիսի 11-ին ընդունվել է «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» կոնվենցիայի կամընտիր արձանագրությունը վավերացնելու մասին» օրենքի նախագծի մասին» N 938-Ա ՀՀ կառավարության որոշումը: Կամընտիր արձանագրության վավերացումը հնարավորություն կտա բարձրաձայնել Կոնվենցիայի դրույթների խախտումների մասին, ամրագրելով հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքներ պաշտպանության արդյունավետ մեխանիզմներ:
10. 2021 թվականի հունիսի 30-ի դրությամբ հանրապետությունում հաշվառված է 194640 հաշմանդամություն ունեցող անձ, որից 101805 անձ /52,3 %/` 18-65 տարեկան են: Միասնական սոցիալական ծառայության տարածքային կենտրոններում հաշվառված է 2430 հաշմանդամություն ունեցող գործազուրկ անձ:
11. 2021 թվականի հուլիսի 31-ի դրությամբ իրականացված փորձաքննությունների արդյունքում 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված պատերազմի ընթացքում վիրավորում ստացած 1411 անձ ճանաչվել է հաշմանդամություն ունեցող:
12. 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված պատերազմի արդյունքում վիրավորում ստացած անձանց վերականգնողական գործընթացը խթանելու նպատակով հաստատվել է ՀՀ կառավարության 2021 թվականի մարտի 18-ի N 369-Լ որոշումը: Միջոցառումների ծրագրով մշակվել են գործողություններ` ուղղված զինվորական ծառայության հետևանքով հաշմանդամություն ձեռք բերած անձանց սոցիալական ներառման և անկախ կյանքի ապահովմանը` առողջապահական, սոցիալական, զբաղվածության, կրթական, մշակութային, երիտասարդական և տնտեսական ծրագրերի ու միջոցառումների միջոցով: Սահմանվել են միջոցառումների պատասխանատու կատարողները, ժամկետները և թիրախները: Մասնավորապես` միջազգային լավագույն փորձի հիման վրա նախատեսվում է ստեղծել անկախ կյանքի կենտրոն, որը ծառայություններ կմատուցի պատերազմի հետևանքով հաշմանդամություն ձեռք բերած անձանց: Անկախ կյանքի կենտրոններում կիրականացվեն հաշմանդամություն ունեցող անձանց ինքնուրույն կենցաղավարման ծրագրեր, անձնական օգնականի ծառայություններ, մասնագիտական կողմնորոշման և կարիերայի պլանավորման ծառայություններ:
13. Հաշմանդամություն ունեցող անձինք, ՀՀ կառավարության 2015 թվականի սեպտեմբերի 10-ի N 1035-Ն որոշմամբ սահմանված կարգով և ժամկետներում, ստանում են աջակցող միջոցներ` պրոթեզներ, օրթեզներ, հենակներ, անվասայլակներ, քայլակներ, լսողական սարքեր, ձայնաստեղծ սարքեր, աչքի պրոթեզներ և այլն:
14. 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ից Արցախի Հանրապետության դեմ սկսված պատերազմական գործողությունների հետևանքով վիրավորում ստացած զինծառայողների աջակցող միջոցների տրամադրումը հնարավորինս սահուն և արդյունավետ կազմակերպելու նպատակով գործընթացը հնարավորինս պարզեցվել է` անկախ հաշմանդամություն ունենալու հանգամանքից, վիրավորում ստացած զինծառայողներին բուժատեխնիկական հանձնաժողովի կողմից կարիքների գնահատման արդյունքում տրամադրված եզրակացության հիման վրա տրամադրվել են անհրաժեշտ աջակցող միջոցները:
15. Միաժամանակ, համաձայն ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի 2020 թվականի հոկտեմբերի 7-ի N 178 Ա/1 հրամանի, ՀՀ կառավարության 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ի N 1586-Ն որոշմամբ հայտարարված ռազմական դրության ժամանակաշրջանում և դրա գործողության դադարեցումից հետո եռամսյա ժամանակահատվածում Հայաստանի Հանրապետությունում գտնվող Արցախի Հանրապետության քաղաքացիներին նույնպես, ըստ կարիքի, տրամադրվում են ՀՀ պետական բյուջեով նախատեսված աջակցող միջոցներ` բուժատեխնիկական հանձնաժողովի եզրակացության հիման վրա:
16. 2021 թվականի հունիսի 31-ի դրությամբ 192 Արցախի քաղաքացի ստացել են 421 աջակցող միջոց (այդ թվում` պրոթեզներ, օրթեզներ, պրոթեզի, օրթոպեդիկ և օրթեզի կոշիկներ, լսողական սարքեր, անվասայլակներ, ձայնաստեղծ սարքեր և այլն:)
17. 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված պատերազմում վիրավորում ստացած անձանց պրոթեզավորումը կազմակերպվում է հատուկ ընթացակարգով` անհատական կարիքների գնահատման արդյունքում տրամադրելով առավել ֆունկցիոնալ պրոթեզներ: ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի 2021 թվականի փետրվարի 2-ի N 15-Ա/1 հրամանով ձևավորվել է բազմամասնագիտական թիմ, որի կազմում ընդգրկվել են օրթոպեդ/վնասվածքաբաններ, ֆիզիոթերապիստ/ վերականգնողաբաններ, էրգոթերապիստներ, պրոթեզիստներ, համակարգող-խորհրդատուներ, այդ թվում` միջավայրային մատչելիության ապահովման և աջակցող տեխնոլոգիաների գծով և այլ մասնագետներ, ըստ անհրաժեշտության: Բազմամասնագիտական թիմի կողմից հատուկ մշակված գործիքներով գնահատվել է վիրավորում ստացած 113 զինծառայողների կարիքները` մասնավորապես պրոթեզների տեսակի, դետալների և անձի շարժունակության ապահովման համար անհրաժեշտ այլ գործոնների, աջակցող միջոցների, մասնագիտական կարողությունների, դրանց վերականգնմանն ու վերամասնագիտացմանն ուղղված անհրաժեշտ ծառայությունների, աշխատանքային և միջավայրի և բնակավայրի հարմարեցման, ինչպես նաև սոցիալական օգնականի և սոցիալական տաքսի ծառայությունների համատեքստում:
18. Անհատական կարիքների գնահատման արդյունքում, հատուկ ընթացակարգով պրոթեզավորման ծառայությունը մատուցվում են աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կողմից ՀՀ կառավարության 2015 թվականի սեպտեմբերի 10-ի N 1035-Ն որոշմամբ սահմանված կարգով որակավորված կազմակերպությունների կողմից` հաշվի առնելով բազմամասնագիտական թիմի եզրակացությունը: Այդ նպատակով 2021 թվականի մարտի 19-ին Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունն ու Համահայկական հիմնադրամը փոխըմբռնման հուշագիր են ստորագրել «Աջակցություն վիրավոր զինվորներին և զինվորական հաշմանդամներին» բարեգործական ՀԿ-ի և պրոթեզավորում իրականացնող` «Ստեփանակերտի պրոթեզաօրթոպեդիկ կենտրոն», «Ինտերօրթո», «Օրթեզ», «Բարրի Թրեյդ», «Կամար» հասարակական կազմակերպությունների հետ: Նույն կազմակերպությունների հետ նույնաբովանդակ մեկ այլ հուշագիր կնքել են նախարարությունն ու «Իթերնալ Նեյշն Ֆաունդեյշն Արմենիա» բարեգործական հիմնադրամը: Կողմերի համագործակցությամբ մեկնարկել է վիրավորում ստացած և պրոթեզավորման կարիք ունեցող անձանց` առավել ֆունկցիոնալ պրոթեզավորումը: 01.08.2021 թվականի դրությամբ 115 զինվորներ ստացել են հիմնական ֆունկցիոնալ պրոթեզներ:
19. Պետական բյուջեի առանձին ծախսային միջոցառումների շրջանակներում իրականացվում են հաշմանդամություն ունեցող անձանց ցերեկային խնամքի և սոցիալ-վերականգնողական ծառայություններ` ուղղված հաշմանդամություն ունեցող անձանց ցերեկային խնամքի կազմակերպմանը, նրանց սոցիալական ներառմանը և անկախ կյանքի հմտությունների ձևավորմանը: Ծառայությունների իրականացման նպատակով հայտարարվում են դրամաշնորհի տրամադրման մրցույթներ, որոնց կարող են մասնակցել աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կողմից սահմանված կարգով հավաստագրված կազմակերպությունները: Մրցույթների արդյունքում հաղթող կազմակերպություններին ՀՀ պետական բյուջեից տրամադրվում են դրամաշնորհներ` ցերեկային կենտրոններում հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնամքը, զբաղվածությունը, անհրաժեշտ հմտությունների ուսուցումը կազմակերպելու նպատակով: Այս մոտեցումը թույլ է տալիս ընդլայնել ծառայությունների մատուցումը հանրապետության բոլոր մարզերում, միաժամանակ, կազմակերպությունների միջև մրցակցության պայմաններում բարձրանում է նաև մատուցվող ծառայությունների որակը:
20. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնամքը և սոցիալական սպասարկումն իրականացվում է ինչպես շուրջօրյա խնամքի հաստատություններում, այնպես էլ տնային պայմաններում:
21. Միաժամանակ, աշխատանքներ են իրականացվում համայնքահենք ծառայություններ ստեղծելու ուղղությամբ, մասնավորապես` համայնքային փոքր խմբային տներ, որտեղ ընտանիքին մոտ միջավայրում իրականացվում է 8-10 հոգու շուրջօրյա խնամքը և անձնական օգնականի ծառայություններ:
22. Առողջապահության, զբաղվածության, կրթության և սոցիալական ոլորտներում իրականացվում են բժշկական, մասնագիտական և սոցիալական վերականգնման հասցեական ծրագրեր` ուղղված հաշմանդամություն ունեցող անձանց անկախ կյանքի պայմանների ապահովմանը, ֆիզիկական, մտավոր, սոցիալական ու մասնագիտական կարողությունների զարգացմանն ու կյանքի բոլոր բնագավառներում նրանց ներառմանն ու մասնակցությանը:
23. Շարունակվում են աշխատանքները համընդհանուր ներառական կրթության կազմակերպման ուղղությամբ:
24. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության գործընթացում աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը սերտ համագործակցում է գործադիր իշխանության հանրապետական մարմինների, տեղական ինքնակառավարման մարմինների, հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող հասարակական և միջազգային կազմակերպությունների հետ:
25. Ապահովվում է հաշմանդամություն ունեցող անձանց և նրանց հիմնահարցերով զբաղվող կազմակերպությունների ներգրավվածությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց առնչվող օրենսդրությունը, քաղաքականությունները, ռազմավարություններն ու գործողությունների ծրագրերը մշակելիս:
26. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման ուղղված 2022 թվականի համար նախատեսված միջոցառումներն իրականացվելու են 10 հիմնական ուղղություններով` համաձայն N 2 հավելվածի:
| ԳԼՈՒԽ IV. |
ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՂԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ |
27. Սույն տարեկան ծրագրի N 2 հավելվածով հաստատված յուրաքանչյուր միջոցառման կատարման վերաբերյալ պատասխանատու կատարող մարմինը տվյալ տարվա առաջին կիսամյակի ավարտից հետո` 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում վարչապետի աշխատակազմ է ներկայացնում հաշվետվություն միջոցառումների իրականացման ընթացքի վերաբերյալ:
28. Տարվա ավարտից հետո, 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում, պատասխանատու մարմինները վարչապետի աշխատակազմ են ներկայացնում միջոցառումների իրականացման տարեկան հաշվետվությունները:
29. Պատասխանատու մարմինների կողմից ուղարկված և վարչապետի աշխատակազմի կողմից ընդունված տարեկան ամփոփ հաշվետվությունը տարվա ավարտից հետո 1 ամսվա ընթացքում հրապարակվում է Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության պաշտոնական կայքէջում:
Հավելված N 2
ՀՀ կառավարության
2021 թվականի սեպտեմբերի 30-ի
N 1621-Լ որոշման
ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿ ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆԵՐԱՌՄԱՆ 2022 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ
._________________________________________________________________________.
|NN |Միջոցառման |Պատասխանատու |Կատարման |Ֆինանսավորման |Ակնկալվող |
|ը/կ|անվանումը |կատարողը |ժամկետը |չափը և |արդյունքը |
| | | | |աղբյուրը | |
|___|_____________________________________________________________________|
|1. |Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության ու |
| |սոցիալական ներառմանն ուղղված օրենսդրություն |
|___|_____________________________________________________________________|
|1) |ՄԱԿ-ի 2006 |Աշխատանքի և |Չորրորդ |Ֆինանսավորում |Կոնվենցիայի |
| |թվականի |սոցիալական |եռամսյակ |չի պահանջվում:|դրույթների |
| |«Հաշմանդամու-|հարցերի | | |խախտումների |
| |թյուն |նախարարություն| | |մասին |
| |ունեցող |Արտաքին | | |բարձրաձայ- |
| |անձանց |գործերի | | |նելու |
| |իրավունքների |նախարարություն| | |հնարավորու- |
| |մասին» | | | |թյունների |
| |կոնվենցիայի | | | |ամրագրում: |
| |կամընտիր | | | |«Հաշմանդա- |
| |արձանագրու- | | | |մություն |
| |թյան | | | |ունեցող |
| |վավերացմանն | | | |անձանց |
| |ուղղված | | | |իրավունքների |
| |աշխատանքների | | | |մասին» |
| |իրականացում | | | |կոնվենցիայի |
| | | | | |վավերացված |
| | | | | |արձանագրու- |
| | | | | |թյուն: |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|2) |«Հաշմանդամու-|Աշխատանքի և |ա. 2022 |Ֆինանսավորում |Հաշմանդամու- |
| |թյուն |սոցիալական |թվականի |չի պահանջվում:|թյուն |
| |ունեցող |հարցերի |ապրիլի 3-րդ| |ունեցող |
| |անձանց |նախարարություն|տասնօրյակ | |անձանց |
| |իրավունքների | |բ. 2022 | |հավասար |
| |մասին» օրենքի| |թվականի | |հնարավորու- |
| |կիրարկումն | |հունիսի | |թյունների, |
| |ապահովող | |3-րդ | |մատչելի |
| |ենթաօրենսդրա-| |տասնօրյակ | |պայմանների, |
| |կան | | | |անկախ կյանքի |
| |իրավական | | | |ապահովում, |
| |ակտերի | | | |հաշմանդամու- |
| |մշակում, | | | |թյան |
| |մասնավորապես`| | | |հիմքով |
| |ա. «Հաշմանդա-| | | |խտրականության|
| |մություն | | | |դրսևորում- |
| |ունեցող | | | |ների |
| |անձանց | | | |բացառում: |
| |սոցիալական | | | | |
| |ներառման | | | | |
| |2022-2027 | | | | |
| |թվականների | | | | |
| |համալիր | | | | |
| |ծրագիրը և | | | | |
| |միջոցառում- | | | | |
| |ների ցանկը | | | | |
| |հաստատելու | | | | |
| |մասին» | | | | |
| |կառավարության| | | | |
| |որոշման | | | | |
| |նախագծի | | | | |
| |ներկայացում | | | | |
| |վարչապետի | | | | |
| |աշխատակազմ, | | | | |
| |բ. «Անձնական | | | | |
| |օգնականի | | | | |
| |ծառայություն | | | | |
| |տրամադրելու | | | | |
| |կարգը | | | | |
| |հաստատելու | | | | |
| |մասին» | | | | |
| |կառավարության| | | | |
| |որոշման | | | | |
| |նախագծի | | | | |
| |ներկայացում | | | | |
| |վարչապետի | | | | |
| |աշխատակազմ | | | | |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|3) |«Անձի |Աշխատանքի և |ա. 2022 թ. |Ֆինանսավորում |Անձի |
| |ֆունկցիոնա- |սոցիալական |մարտի 3-րդ |չի պահանջվում:|կարիքների |
| |լության |հարցերի |տասնօրյակ, | |բազմակողմանի |
| |գնահատման» |նախարարություն|բ. 2022 թ. | |գնահատման վրա|
| |օրենքի | |մարտի 3-րդ | |հիմնված |
| |կիրարկումն | |տասնօրյակ, | |հաշմանդամու- |
| |ապահովող | |գ. 2022 թ. | |թյան |
| |ենթաօրենսդրա-| |մարտի 2-րդ | |գնահատման նոր|
| |կան | |տասնօրյակ | |մոդելի |
| |իրավական | | | |առկայություն:|
| |ակտերի | | | |Անձի |
| |մշակում, | | | |ֆունկցիոնա- |
| |մասնավորապես`| | | |լության |
| |ա. «Անձի | | | |գնահատում |
| |ֆունկցիոնա- | | | |առողջության, |
| |լության | | | |մասնակցու- |
| |գնահատման | | | |թյան, |
| |կարգը | | | |գործունեու- |
| |հաստատելու և | | | |թյան և |
| |Հայաստանի | | | |միջավայրային |
| |Հանրապետու- | | | |գործոնների |
| |թյան | | | |համատեքստում:|
| |կառավարության| | | |Ֆունկցիոնա- |
| |2006 թվականի | | | |լության |
| |մարտի 2-ի | | | |գնահատման |
| |N 276-Ն | | | |կարգի և |
| |որոշումն ուժը| | | |չափորոշիչների|
| |կորցրած | | | |հաստատում, |
| |ճանաչելու | | | |գնահատման |
| |մասին» ՀՀ | | | |գործընթացի |
| |կառավարության| | | |թվայնացում, |
| |որոշման | | | |ծառայություն-|
| |նախագծի | | | |ների |
| |ներկայացում | | | |որոշարկման |
| |վարչապետի | | | |մեխանիզմների |
| |աշխատակազմ, | | | |կատարելագոր- |
| |բ. «Անձի | | | |ծում: |
| |ֆունկցիոնա- | | | | |
| |լության | | | | |
| |գնահատման | | | | |
| |չափորոշիչներն| | | | |
| |ու գործիքները| | | | |
| |հաստատելու և | | | | |
| |Հայաստանի | | | | |
| |Հանրապետու- | | | | |
| |թյան | | | | |
| |կառավարության| | | | |
| |2003 թվականի | | | | |
| |հունիսի 13-ի | | | | |
| |N 780-Ն | | | | |
| |որոշումն ուժը| | | | |
| |կորցրած | | | | |
| |ճանաչելու | | | | |
| |մասին» ՀՀ | | | | |
| |կառավարության| | | | |
| |որոշման | | | | |
| |նախագծի | | | | |
| |ներկայացում | | | | |
| |վարչապետի | | | | |
| |աշխատակազմ, | | | | |
| |գ. «Ծառայու- | | | | |
| |թյունների | | | | |
| |անհատական | | | | |
| |ծրագիրը | | | | |
| |կազմելու և | | | | |
| |իրականացնելու| | | | |
| |կարգը | | | | |
| |հաստատելու և | | | | |
| |Հայաստանի | | | | |
| |Հանրապետու- | | | | |
| |թյան | | | | |
| |կառավարության| | | | |
| |2015 թվականի | | | | |
| |դեկտեմբերի 24| | | | |
| |N 1535-Ն | | | | |
| |որոշումն ուժը| | | | |
| |կորցրած | | | | |
| |ճանաչելու | | | | |
| |մասին» ՀՀ | | | | |
| |կառավարության| | | | |
| |որոշման | | | | |
| |նախագծի | | | | |
| |ներկայացում | | | | |
| |վարչապետի | | | | |
| |աշխատակազմ | | | | |
|___|_____________________________________________________________________|
|2. |Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար ֆիզիկական միջավայրի, |
| |տրանսպորտային միջոցների, տեղեկատվության մատչելիության իրավունքի |
| |ապահովում |
|___|_____________________________________________________________________|
|1) |Հաշմանդամու- |Երևանի |Չորրորդ |Համայնքային |Հաշմանդամու- |
| |թյուն ունեցող|քաղաքապետարան |եռամսյակ |բյուջեներ, |թյուն ունեցող|
| |անձանց |(համաձայնու- | |Օրենքով |անձանց համար |
| |սպասարկման |թյամբ) | |չարգելված այլ |հասարակական |
| |համար |Տեղական | |միջոցներ |տրանսպորտից |
| |հարմարեցված |ինքնակառավար- | | |օգտվելու |
| |տրանսպորտային|ման մարմիններ | | |մատչելիության|
| |միջոցների |(համաձայնու- | | |և |
| |ձեռքբերում |թյամբ) | | |հարմարավետու-|
| | | | | |թյան |
| | | | | |ապահովում: |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|2) |Նոր կառուցվող|Քաղաքաշինու- |Պարբերաբար |Օրենքով |Հաշմանդամու- |
| |կամ հիմնովին |թյան, | |չարգելված այլ |թյուն |
| |վերանորոգվող |տեխնիկական և | |միջոցներ |ունեցող |
| |քաղաքաշինական|հրդեհային | | |անձանց |
| |օբյեկտների |անվտանգության | | |մատչելի |
| |մատչելիության|տեսչական | | |պայմանների |
| |ապահովման |մարմին | | |ապահովում, |
| |նկատմամբ | | | |քաղաքաշինական|
| |վերահսկողու- | | | |և |
| |թյան | | | |ճարտարապետա- |
| |իրականացում | | | |կան |
| | | | | |միջավայրի |
| | | | | |բարելավում, |
| | | | | |ֆինանսական |
| | | | | |միջոցների |
| | | | | |ծախսարդյունա-|
| | | | | |վետության |
| | | | | |բարձրացում: |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|3) |Կարևորագույն |Քաղաքաշինու- |Չորրորդ |ՀՀ պետական կամ|Շենքերի |
| |նշանակության |թյան կոմիտե |եռամսյակ |համայնքային |մատչելիու- |
| |օբյեկտների | | |բյուջեների |թյանն |
| |մատչելիու- | | |միջոցներ` |ուղղված |
| |թյունն | | |խոշորացված |միջոցառումներ|
| |ապահովող | | |ծախսերի չափով`|կարևորագույն |
| |միջոցառում- | | |1 օբյեկտի |նշանակության |
| |ների | | |տեխնիկական |քաղաքաշինական|
| |ծրագրի | | |վիճակի |օբյեկտներում,|
| |մշակում, | | |հետազննության |որոնց |
| |հաստատում և | | |խոշորացված |գերակշիռ մասն|
| |իրականացում` | | |ծախսերի |ընդգրկված է |
| |ըստ | | |(ակնադիտական |ՀՀ |
| |օբյեկտների | | |կամ |կառավարության|
| |հաստատված | | |գործիքային) |2004 թվականի |
| |ցանկի, | | |համաձայն` |հոկտեմբերի |
| |տեխնիկական | | |շուրջ 500-1500|7-ի N 1616-Ն |
| |վիճակի | | |հազ. դրամ, 1 |որոշմամբ |
| |հետազննության| | |օբյեկտի |հաստատված |
| |արդյունքների,| | |նախագծման |ցանկում |
| |նախագծման և | | |համար շուրջ | |
| |շինարարության| | |10000.0- | |
| |խոշորացված | | |15000.0 | |
| |ծախսերի, | | |հազ. դրամ: | |
| |տեխնիկական | | | | |
| |առաջադրանքի, | | | | |
| |կազմված | | | | |
| |նախագծային | | | | |
| |փաստաթղթերի | | | | |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|4) |Հայաստանի |Քաղաքաշինու- |Չորրորդ |1 օբյեկտի |Պետական և |
| |Հանրապետու- |թյան |եռամսյակ |տեխնիկական |համայնքային |
| |թյան |կոմիտե | |վիճակի |սեփականու- |
| |շինարարական | | |հետազննության |թյուն |
| |նորմեր | | |խոշորացված |հանդիսացող |
| |IV-11.07. | | |ծախսերի |շենքերի ու |
| |012006 | | |(ակնադիտական |շինություն- |
| |«Շենքերի և | | |կամ |ների |
| |շինություն- | | |գործիքային) |գույքագրում, |
| |ների | | |համաձայն` |շահագրգիռ |
| |մատչելիու- | | |շուրջ 500-1500|մարմինների |
| |թյունը | | |հազ. դրամ: |մասնակցու- |
| |բնակչության | | | |թյամբ |
| |սակավաշարժուն| | | |համապատասխան |
| |խմբերի համար»| | | |միջոցառում- |
| |շինարարական | | | |ների |
| |նորմերով | | | |ծրագրի |
| |սահմանված | | | |մշակում |
| |պահաջներին | | | | |
| |չհամապատասխա-| | | | |
| |նող | | | | |
| |պետական և | | | | |
| |համայնքային | | | | |
| |սեփականու- | | | | |
| |թյուն | | | | |
| |հանդիսացող | | | | |
| |շենքերի և | | | | |
| |շինություն- | | | | |
| |ների | | | | |
| |աշխատանքային | | | | |
| |ռեեստրում | | | | |
| |ընդգրկված | | | | |
| |շենքերի և | | | | |
| |շինություն- | | | | |
| |ների | | | | |
| |մասնագիտական | | | | |
| |ուսումնասի- | | | | |
| |րություն և | | | | |
| |տեխնիկական | | | | |
| |վիճակի | | | | |
| |հետազննու- | | | | |
| |թյուն: | | | | |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|5) |Համաշխարհային|Աշխատանքի և |Տարվա |Օրենքով |Շենքերում |
| |բանկի |սոցիալական |ընթացքում |չարգելված այլ |հաշմանդամու- |
| |աջակցությամբ |հարցերի | |աղբյուրներ |թյուն |
| |իրականացվող |նախարարություն| | |ունեցող |
| |Սոցիալական | | | |անձանց համար |
| |պաշտպանության| | | |մատչելիության|
| |ոլորտի | | | |ապահովում |
| |վարչարարու- | | | | |
| |թյան | | | | |
| |երկրորդ | | | | |
| |ծրագրի | | | | |
| |շրջանակներում| | | | |
| |շենքերի և | | | | |
| |շինություն- | | | | |
| |ների | | | | |
| |հիմնանորոգում| | | | |
|_________________________________________________________________________|
|3. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց կրթության իրավունքի ապահովում |
|_________________________________________________________________________|
|1) |Նախադպրոցական|Երևանի |Չորրորդ |Համայնքային |Հաշմանդամու- |
| |ուսումնական |քաղաքապետարան |եռամսյակ |բյուջեներ, |թյուն |
| |հաստատու- |(համաձայնու- | |օրենքով |ունեցող |
| |թյունների |թյամբ) | |չարգելված այլ |երեխաների |
| |շենքային |Տեղական | |աղբյուրներ |համար |
| |պայմանների |ինքնակառավար- | | |նախադպրոցական|
| |հարմարեցում |ման | | |կրթության |
| |հաշմանդամու- |մարմիններ | | |մատչելիության|
| |թյուն |(համաձայնու- | | |ապահովում: |
| |ունեցող |թյամբ) | | | |
| |սաների | | | | |
| |կարիքներին | | | | |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|2) |Նախադպրոցական|Երևանի |Չորրորդ |Ֆինանսավորում |Նախադպրոցական|
| |ուսումնական |քաղաքապետարան |եռամսյակ |չի պահանջում |ուսումնական |
| |հաստատու- |(համաձայնու- | | |հաստատու- |
| |թյունների |թյամբ) | | |թյունների |
| |մասնագիտական |Կրթության, | | |մանկավարժական|
| |և |գիտության, | | |աշխատողների |
| |մանկավարժական|մշակույթի և | | |20%-ի |
| |անձնակազմի |սպորտի | | |վերապատրաս- |
| |համար |նախարարություն| | |տում, այդ |
| |սեմինարների, |Տեղական | | |թվում` |
| |փորձի |ինքնակառավար- | | |նախադպրոցական|
| |փոխանակման |ման | | |տարիքի |
| |հանդիպումների|մարմիններ | | |կրթության և |
| |կազմակերպում |(համաձայնու- | | |զարգացման |
| | |թյամբ) | | |անձնահատուկ |
| | | | | |պայմանների |
| | | | | |կարիք ունեցող|
| | | | | |երեխաների հետ|
| | | | | |մանկավարժական|
| | | | | |աշխատանքների |
| | | | | |կազմակերպման |
| | | | | |մեթոդաբանու- |
| | | | | |թյան |
| | | | | |հարցերի |
| | | | | |շուրջ: |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|3) |Դպրոցների |Երևանի |Չորրորդ |Համայնքային |Դպրոցներում |
| |շենքային |քաղաքապետարան |եռամսյակ |բյուջեներ, |ֆիզիկական |
| |պայմանների |(համաձայնու- | |օրենքով |մատչելի |
| |բարելավում` |թյամբ) | |չարգելված այլ |միջավայրի |
| |մասնավորաբար |Մարզպետարաններ| |աղբյուրներ |ձևավորում, |
| |թեքահարթակ- | | | |գույքի |
| |ների | | | |համապատասխա- |
| |կառուցում, | | | |նեցում, |
| |սանհանգույց- | | | |մասնավորապես`|
| |ների | | | |թեքահարթակ- |
| |հարմարեցում | | | |ների |
| |և այլն: | | | |կառուցում, |
| | | | | |սանհանգույց- |
| | | | | |ների |
| | | | | |հարմարեցում |
| | | | | |և այլն: |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|4) |ՀՀ Սյունիքի, |Կրթության, |Չորրորդ |Օրենքով |Սյունիքի, |
| |Լոռու, |գիտության, |եռամսյակ |չարգելված այլ |Լոռու, |
| |Տավուշի |մշակույթի և | |աղբյուրներ |Տավուշի |
| |մարզերի և |սպորտի | | |մարզերում և |
| |Երևան քաղաքի|նախարարություն| | |Երևան |
| |նախադպրոցական|Երևանի | | |քաղաքում |
| |ուսումնական |քաղաքապետարան | | |գործող |
| |հաստատու- |(համաձայնու- | | |նախադպրոցական|
| |թյուններում |թյամբ) | | |ուսումնական |
| |համընդհանուր |Սյունիքի, | | |հաստատու- |
| |ներառական |Լոռու, Տավուշի| | |թյունների և |
| |համակարգի |մարզպետարաններ| | |Տարածքային |
| |ներդրում, |Տեղական | | |մանկավարժա- |
| |մասնագիտական |ինքնակառավար- | | |հոգեբանական |
| |և |ման | | |կենտրոնների |
| |մանկավարժական|մարմիններ | | |մանկավարժական|
| |անձնակազմի |(համաձայնու- | | |աշխատողների |
| |վերապատրաս- |թյամբ) | | |վերապատրաս- |
| |տումների | | | |տում` |
| |իրականացում | | | |նախադպրոցական|
| | | | | |տարիքի |
| | | | | |կրթության և |
| | | | | |զարգացման |
| | | | | |առանձնահատուկ|
| | | | | |պայմանների |
| | | | | |կարիք ունեցող|
| | | | | |երեխաների հետ|
| | | | | |մանկավարժական|
| | | | | |աշխատանքների |
| | | | | |կազմակերպման |
| | | | | |մեթոդաբանու- |
| | | | | |թյան |
| | | | | |հարցերի |
| | | | | |շուրջ: |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|5) |Հանրակրթական |Կրթության, |Չորրորդ |ՀՀ պետական |Հանրակրթական |
| |դպրոցների |գիտության, |եռամսյակ |բյուջե |դպրոցների |
| |ուսուցիչների |մշակույթի և | |(127.654.2 |շուրջ 1200 |
| |և ուսուցչի |սպորտի | |հազ. դրամ) |ուսուցիչների |
| |օգնականների |նախարարություն| | |և ուսուցչի |
| |ներառական | | | |օգնականների |
| |դասավանդման | | | |ներառական |
| |հմտություն- | | | |դասավանդման |
| |ների | | | |հմտություն- |
| |զարգացման | | | |ների |
| |ապահովում | | | |զարգացման |
| | | | | |ապահովում |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|6) |Միջին |Կրթության, |Չորրորդ |ՀՀ պետական |Նախնական |
| |մասնագիտական,|գիտության, |եռամսյակ |բյուջե |(արհեստագոր- |
| |կրթական |մշակույթի և | | |ծական) և |
| |ծրագրեր |սպորտի | | |միջին |
| |իրականացնող |նախարարություն| | |մասնագիտական |
| |պետական | | | |կրթական |
| |ուսումնական | | | |ծրագրեր |
| |հաստատու- | | | |իրականացնող |
| |թյուններում | | | |103 պետական |
| |հաշմանդամու- | | | |ուսումնական |
| |թյուն | | | |հաստատու- |
| |ունեցող | | | |թյուններում |
| |անձանց համար | | | |ընդունելու- |
| |մատչելի | | | |թյան |
| |հիմունքներով | | | |վճարովի |
| |կրթության | | | |համակարգի |
| |ապահովում | | | |առնվազն |
| | | | | |անցումային |
| | | | | |միավորներ |
| | | | | |հավաքած |
| | | | | |ֆունկցիոնա- |
| | | | | |լության |
| | | | | |ծանր և խորը,|
| | | | | |իսկ երեխաների|
| | | | | |դեպքում նաև |
| | | | | |միջին |
| | | | | |աստիճանի |
| | | | | |սահմանափակում|
| | | | | |ունեցող |
| | | | | |անձինք, |
| | | | | |ինչպես նաև |
| | | | | |1-ին և 2-րդ |
| | | | | |խմբի, ինչպես |
| | | | | |նաև մինչև |
| | | | | |18 տարեկան |
| | | | | |մանկուց |
| | | | | |հաշմանդամ |
| | | | | |շուրջ 80 |
| | | | | |ուսանողների |
| | | | | |անվճար |
| | | | | |ուսուցման |
| | | | | |տեղերի |
| | | | | |հատկացում |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|7) |Ուսումնական |Կրթության, |Չորրորդ |Օրենքով |Ուսումնական |
| |հաստատու- |գիտության, |եռամսյակ |չարգելված այլ |ծրագրերը |
| |թյուններում |մշակույթի և | |աղբյուրներ |մշակված են` |
| |հաշմանդամու- |սպորտի | | |հաշվի առնելով|
| |թյուն |նախարարություն| | |հաշմանդամու- |
| |ունեցող |Պետական | | |թյուն |
| |անձանց |բարձրագույն | | |ունեցող |
| |կրթության |ուսումնական | | |անձանց |
| |առանձնահատուկ|հաստատություն-| | |գնահատված |
| |պայմանների |ներ | | |կրթական |
| |կարիքներին |(համաձայնու- | | |կարիքները |
| |համապատասխան |թյամբ) | | | |
| |ուսումնական | | | | |
| |ծրագրերի | | | | |
| |հարմարեցում | | | | |
| |և | | | | |
| |իրականացում | | | | |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
|8) |Ուսումնական |Կրթության, |Չորրորդ |Օրենքով |Բուհերի |
| |հաստատու- |գիտության, |եռամսյակ |չարգելված այլ |գործառույթ- |
| |թյունների |մշակույթի և | |աղբյուրներ |ների |
| |աշխատակիցների|սպորտի | | |շրջանակում |
| |վերապատրաս- |նախարարություն| | |ներառական |
| |տում |Բարձրագույն | | |կրթություն |
| |ներառական |ուսումնական | | |կազմակերպելու|
| |կրթության |հաստատություն-| | |նպատակով, |
| |հարցերի |ներ | | |ԲՈՒՀ-երի |
| |վերաբերյալ |(համաձայնու- | | |դասախոսների, |
| | |թյամբ) | | |վարչական |
| | | | | |աշխատակիցների|
| | | | | |ներառական |
| | | | | |կրթության |
| | | | | |հարցերի |
| | | | | |վերաբերյալ |
| | | | | |դասավանդման |
| | | | | |կարողություն-|
| | | | | |ների |
| | | | | |զարգացում |
|___|_____________|______________|___________|______________|_____________|
-------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասում