ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ
ՀՐԱՄԱՆ
9 դեկտեմբերի 2021 թվականի N 91-Ն
ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ ԵՐԱՇԽԱՎՈՐՎԱԾ ԱՆՎՃԱՐ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՎ ՀԵՄՈԴԻԱԼԻԶԱՅԻՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 33 կետը`
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ
1. Հաստատել պետության կողմից երաշխավորված անվճար պայմաններով հեմոդիալիզային բժշկական օգնության և սպասարկման կազմակերպման և իրականացման չափորոշիչը` համաձայն հավելվածի:
2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
Ա. ԱՎԱՆԵՍՅԱՆ
Հավելված
ՀՀ առողջապահության նախարարի
2021 թվականի դեկտեմբերի 9-ի
N 91-Ն հրամանի
ՉԱՓՈՐՈՇԻՉ ՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ ԵՐԱՇԽԱՎՈՐՎԱԾ ԱՆՎՃԱՐ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՎ ՀԵՄՈԴԻԱԼԻԶԱՅԻՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ
1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Սույն չափորոշչով կարգավորվում են պետության կողմից երաշխավորված անվճար պայմաններով հեմոդիալիզային բժշկական օգնության և սպասարկման (այսուհետ` Ծրագրային հեմոդիալիզ) կազմակերպման և իրականացման հետ կապված հարաբերությունները:
2. Ծրագրային հեմոդիալիզի կազմակերպումն իրականացվում է հեմոդիալիզային բժշկական օգնության և սպասարկման տեսակի գործունեության լիցենզիա ունեցող բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպություններում` (այսուհետ` Կազմակերպություն) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը և սույն չափորոշչին համապատասխան:
3. Ծրագրային հեմոդիալիզն ընդգրկում է բուժման համար անհրաժեշտ միջոցների ամբողջ ծավալը` մասնագիտական խորհրդատվությունները, լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտությունների անցկացումը, ծրագրային հեմոդիալիզի սեանսների անցկացման համար անհրաժեշտ պարագաներով` այդ թվում առաջին անգամ տեղադրվող կարճատև օգտագործման կենտրոնական երակի երկլուսանցքանի կատետրի տեղադրումը և դեղերով ապահովումը:
Հեմոդիալիզի կազմակերպման գործընթացում կիրառվում են միայն միանվագ օգտագործման բժշկական պարագաներ:
4. Զարկերակ-երակային ֆիստուլաների ձևավորումը և փակումը, կենտրոնական երակի երկարատև օգտագործման երկլուսանցքանի կատետրի տեղադրումը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի N 318-Ն որոշման հավելված 1-ով սահմանված բնակչության սոցիալապես անապահով ու առանձին (հատուկ) խմբերի ցանկում ընդգրկված քաղաքացիների համար իրականացվում են անվճար պայմաններով:
5. Ծրագրային հեմոդիալիզ ստացողների խմբում պացիենտներն ընդգրկվում են տվյալ Կազմակերպության տնօրենի հրամանով` հեմոդիալիզ իրականացնող բժշկի եզրակացության հիման վրա` հիմք ընդունելով սույն չափորոշչով սահմանված ծրագրային հեմոդիալիզի կազմակերպման ցուցումները և հակացուցումները:
6. Ծրագրային հեմոդիալիզ ստացող պացիենտների տեղափոխումը մեկ Կազմակերպությունից այլ Կազմակերպություն, այդ թվում ժամանակավոր տեղափոխումը (ըստ բժշկական ցուցումների այլ մասնագիտացված բժշկական օգնության նպատակով կամ պացիենտի բնակության վայրի ժամանակավոր փոփոխության դեպքում), իրականացվում է Կազմակերպությունների փոխհամաձայնությամբ, տեղափոխման էպիկրիզի հիման վրա` ընդունող Կազմակերպության տնօրենի հրամանով:
2. ԾՐԱԳՐԱՅԻՆ ՀԵՄՈԴԻԱԼԻԶԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐԸ ԵՎ ՀԱԿԱՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐԸ
7. Ծրագրային հեմոդիալիզի կազմակերպման և իրականացման ցուցումներն են.
1) քրոնիկ երիկամային հիվանդության 5-րդ շրջան, երբ երիկամի կծիկային ֆիլտրացիան (հաշվարկված MDRD (Modification of Diet in Renal Disease) բանաձևով) ցածր է ավելի քան 15 միլիլիտր/րոպե/մ2,
2) այն դեպքերը, երբ երիկամի կծիկային ֆիլտրացիան (հաշվարկված MDRD բանաձևով) կազմում է 15-20 միլիլիտր/րոպե/մ2 և առկա է` կոնսերվատիվ բուժմանը չենթարկվող կայուն հիպերկալեմիա` 6.5 մմոլ/լ-ից բարձր, կայուն մետաբոլիկ ացիդոզ, արտահայտված հիպերվոլեմիա, ուրեմիայով պայմանավորված` պերիկարդիտ, պլևրիտ, զարգացող էնցեֆալոպաթիա, սպառնացող ուղեղի և թոքի այտուց, հյուծում:
8. Ծրագրային հեմոդիալիզի կազմակերպման և իրականացման հակացուցումները.
1) չարորակ նորագոյացությունների 4-րդ փուլ (երբ պացիենտին այլևս ցուցված չէ հակաուռուցքային սպեցիֆիկ բուժում և ցուցված է միայն պալիատիվ բժշկական օգնություն և սպասարկում),
2) լյարդի ցիռոզ` տերմինալ շրջան F3-4 փուլ,
3) թոքի ակտիվ տուբերկուլոզ (BK+),
4) երբ առկա են երկու և ավելի հարաբերական հակացուցումներ,
5) 80 տարեկանից բարձր` եթե զուգահեռ առկա է հարաբերական հակացուցումներից ևս մեկը:
(8-րդ կետը փոփ. 15.07.2022 թիվ 45-Ն հրաման)
9.Ծրագրային հեմոդիալիզի կազմակերպման և իրականացման հարաբերական հակացուցումները.
1) ինսուլտ հեմոռագիկ/իշեմիկ կամ նյարդային համակարգի ծանր ախտահարումներ` երբ պացիենտը գտնվում է հեմոդինամիկ խիստ անկայուն վիճակում, առկա է գիտակցության ծանր խանգարումներ կամ բացակայություն, անկողնային պարալիզված վիճակ,
2) հոգեկան խանգարումներ` երբ հոգեբույժի եզրակացությամբ անձը վտանգ է ներկայացնում իր կամ այլ անձանց համար,
3) արյան մակարդելիության խանգարումներ, որոնք պայմանավորված չեն ուրեմիայով,
4) երբ պացիենտը գտնվում է հեմոդինամիկ խիստ անկայուն վիճակում, որի պատճառներն են`
ա. սրտային անբավարարություն IV ՖԴ ըստ NYHA,
բ. փորոքային տախիկարդիա,
գ. սրտամկանի սուր ինֆարկտ,
5) ալկոհոլիզմ, թմրամոլություն:
10. Ծրագրային հեմոդիալիզը չի իրականացվում, եթե`
1) առկա է չափահաս պացիենտի հեմոդիալիզից գրավոր հրաժարվելը հավաստող փաստաթուղթը,
2) առկա է խորը կոմայում (ըստ Գլազգոյի սանդղակի II-III) գտնվող պացիենտի ընտանիքի անդամների հեմոդիալիզից գրավոր հրաժարվելը հավաստող փաստաթուղթը,
3) հնարավոր չէ պացիենտի հեմոդիալիզի համար ապահովել երակային մուտք` կենտրոնական կատետրի կամ արտերիո-վենոզ ֆիստուլայի տեղադրում,
4) առկա է մասնագիտական եզրակացություն` տվյալ պացիենտի բուժումը ծրագրային հեմոդիալիզով շարունակելու անհնարինության վերաբերյալ:
3. ԾՐԱԳՐԱՅԻՆ ՀԵՄՈԴԻԱԼԻԶ ՍՏԱՑՈՂ ՊԱՑԻԵՆՏՆԵՐԻ ՎԱՐՈՒՄԸ
11. Ծրագրային հեմոդիալիզ ստանալու նպատակով Կազմակերպության հեմոդիալիզի բաժանմունքում ընդունված պացիենտների համար բացվում է Ծրագրային հեմոդիալիզ ստացող պացիենտի բժշկական քարտը` համաձայն Ձև 1-ի, որը լրացվում է ամիսը մեկ անգամ: Պացիենտի մոտ բուժման ընթացքում բարդություններ առաջանալու դեպքում բժշկական քարտում հեմոդիալիզ իրականացնող բժշկի կողմից կատարվում է համապատասխան գրառում:
12. Սույն չափորոշիչի 11-րդ կետով սահմանված բժշկական քարտին կցվում են.
1) պացիենտների լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտությունների արդյունքները,
2) նեղ մասնագետների խորհրդատվությունների եզրակացությունները,
3) նշանակումները` որոնք գրանցվում են նաև դեղերի նշանակման թերթիկում,
4) արյան բաղադրամասերի (էրիթրոցիտար զանգված, թարմ սառեցված պլազմա, թրոմբոցիտար զանգված) փոխներարկման արձանագրությունը, որոնք փոխներարկվել են հեմոդիալիզի բաժանմունքում` հեմոդիալիզի անցկացման սեանսի ընթացքում:
13. Այն դեպքերում, երբ պացիենտը հոսպիտալացվել/տեղափոխվել է տվյալ Կազմակերպության այլ բաժանմունք, ինչպես նաև այլ Կազմակերպություն` անհետաձգելի կամ նեղ մասնագիտացված բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու նպատակով, բացվում է հիվանդության պատմագիր, իսկ ծրագրային հեմոդիալիզ ստացող պացիենտի բժշկական քարտը չի փակվում, այլ կատարվում է համապատասխան գրառում` պացիենտի տվյալ Կազմակերպության այլ բաժանմունք կամ այլ Կազմակերպություն հոսպիտալացման/տեղափոխման վերաբերյալ:
14. Յուրաքանչյուր հեմոդիալիզի անցկացման սեանսի ընթացքում հեմոդիալիզ իրականացնող բուժքրոջ կողմից լրացվում և ստորագրվում է Հեմոդիալիզի սեանսի վարման արձանագրության օրինակելի ձևը` համաձայն Ձև 2-ի:
15. Ծրագրային հեմոդիալիզ ստանալու նպատակով Կազմակերպություն առաջին անգամ դիմած պացիենտին իրականացվում են հետևյալ լաբորատոր և գործիքային ախտորոշիչ հետազոտությունները.
1) Լաբորատոր ախտորոշիչ հետազոտություններ.
ա. արյան ընդհանուր քննություն,
բ. արյան խմբի և ռեզուս պատկանելիության որոշում,
գ. արյան բիոքիմիական քննություն` ընդհանուր սպիտակուց, միզանյութ, կրեատինին, նատրիում, կալիում, կալցիում, ֆոսֆոր, ասպարտատամինոտրանսֆերազ (ԱսԱՏ), ալանինամինոտրանսֆերազ (ԱլԱՏ), գլյուկոզա,
դ. վիրուսաբանական հետազոտություններ` հեպատիտ Բ վիրուսի մակերեսային հակածին (HbsAg), հեպատիտ Ց վիրուսի նկատմամբ իմունոգլուբուլին Ջ (HCV-IgG), մարդու իմունադեֆիցիտային վիրուս (HIV 1/2 -Ab),
ե. պարաթիրեոիդ հորմոն,
2) Գործիքային ախտորոշիչ հետազոտություններ.
ա. որովայնի և կոնքի խոռոչի օրգանների ուլտրաձայնային հետազոտություն,
բ. էլեկտրասրտագրություն (ԷՍԳ),
գ. էխոսրտագրություն (Էխո-ՍԳ)` ըստ բժշկական ցուցման,
դ. կրծքավանդակի օրգանների ռենտգեն հետազոտություն` ըստ բժշկական ցուցման:
16. Ծրագրային հեմոդիալիզի կազմակերպման ընթացքում սույն չափորոշչի 15-րդ կետով սահմանված հետազոտություններն իրականացվում են հետևյալ հաճախականությամբ`
1) ամիսը մեկ անգամ` արյան ընդհանուր քննություն,
2) երկու ամիսը մեկ անգամ` արյան բիոքիմիական քննություն, մասնավորապես` միզանյութ, կրեատինին, ընդհանուր սպիտակուց, կալիում, կալցիում, նատրիում, ֆոսֆոր, ԱսԱՏ, ԱլԱՏ, գլյուկոզա (շաքարային դիաբետով պացիենտների համար),
3) վեց ամիսը մեկ անգամ` HbsAg, HCV-IgG,
4) HbsAg, HCV-IgG դրականները` տարեկան մեկ անգամ,
5) պարաթիրեոիդ հորմոն` տարեկան մեկ անգամ,
6) տարեկան մեկ անգամ` կրծքավանդակի օրգանների ռենտգեն հետազոտություն, եթե պացիենտը նախկինում բուժվել է տուբերկուլոզի կապակցությամբ, կամ եթե պացիենտի ընտանիքում առկա է տուբերկուլոզ ախտորոշմամբ անձ:
17. Ծրագրային հեմոդիալիզի սեանսի իրականացման ընթացքում ապահովվում է անհրաժեշտ դեղերի ամբողջ ծավալը, այդ թվում սեանսի ժամանակ առաջացած հնարավոր բարդությունների համար օգտագործվող դեղերը:
18. Պետության կողմից երաշխավորված անվճար պայմաններով հեմոդիալիզային բժշկական օգնության և սպասարկման ծառայությունների գները և փոխհատուցման առանձնահատկությունները սահմանվում են Առողջապահության նախարարի կողմից:
Ձև 1
ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ՁԵՎ ԾՐԱԳՐԱՅԻՆ ՀԵՄՈԴԻԱԼԻԶ ՍՏԱՑՈՂ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՔԱՐՏԻ
____________________________________________________________
Բժշկական կազմակերպություն
____________________________________________________________
բաժանմունք
ԾՐԱԳՐԱՅԻՆ ՀԵՄՈԴԻԱԼԻԶ ՍՏԱՑՈՂ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՔԱՐՏ N____
Ընդունման ամսաթիվ ____________ /___________ /ժամը _________________
Դուրսգրման ամսաթիվ ___________ /___________ /ժամը _________________
Պացիենտի Ա.Ա.Հ._________________________________________ սեռը` ար/իգ
Ծննդյան ամսաթիվ ________ /__________ /__________, Հեռախոս ___________
Բնակության հասցեն ___________________________________________________
Աշխատավայր/մասնագիտություն __________________________________________
Արյան խումբ _____________________ Rh _________________________
Վիրուսոլոգիա
._____________________________________________________________________.
|Ամսաթիվ |HBsAg |HbcAb |HCV |HIV |
|___________________|_____________|___________|__________|____________|
|___________________|_____________|___________|__________|____________|
|___________________|_____________|___________|__________|____________|
|___________________|_____________|___________|__________|____________|
|___________________|_____________|___________|__________|____________|
._____________________________________________________________________.
Ալերգիկ ռեակցիաներ ___________________________________________________
Կազմակերպության տնօրենի հրաման N _____________________________________
Կլինիկական ախտորոշում ________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Ուղեկցող հիվանդություններ ____________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Բարդություններ _______________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Անոթային մուտք
._____________________________________________________________________.
|Ամսաթիվ | |Ամսաթիվ | |
|_________________|_________________|_________________|_______________|
|_________________|_________________|_________________|_______________|
|_________________|_________________|_________________|_______________|
|_________________|_________________|_________________|_______________|
|_________________|_________________|_________________|_______________|
._____________________________________________________________________.
Վիրահատություններ
._____________________________________________________________________.
|Ամսաթիվ |Անվանում |Անզգայացում |Բարդություններ |Վիրաբույժ |
|___________|___________|_____________|__________________|____________|
|___________|___________|_____________|__________________|____________|
|___________|___________|_____________|__________________|____________|
|___________|___________|_____________|__________________|____________|
|___________|___________|_____________|__________________|____________|
._____________________________________________________________________.
Հոսպիտալացումներ
._____________________________________________________________________.
|Բաժանմունք/հիվանդանոց |Ամսաթիվ |Ախտորոշում |Այլ նշումներ|
|_______________________________|________|_______________|____________|
|_______________________________|________|_______________|____________|
|_______________________________|________|_______________|____________|
|_______________________________|________|_______________|____________|
|_______________________________|________|_______________|____________|
|_______________________________|________|_______________|____________|
|_______________________________|________|_______________|____________|
._____________________________________________________________________.
Հիվանդության ելք` երիկամի փոխպատվաստում _______________________________
Տեղափոխում _______________ դուրսգրում/մահ _____________________________
Հատուկ նշումներ _______________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Բուժող _________________ Բաժանմունքի ________________
բժիշկ Ստորագրություն վարիչ ստորագրություն
Ձև 2
ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ՁԵՎ ՀԵՄՈԴԻԱԼԻԶԻ ՍԵԱՆՍԻ ՎԱՐՄԱՆ ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅԱՆ
___________________________________________________________
Բժշկական կազմակերպություն
Հեմոդիալիզի սեանսի վարման արձանագրություն N______
ԱԱՀ ________________________________ Ամսաթիվ «____»________________
Իդեալական քաշ ___________ կգ
._____________________________________________________________________.
| |Ժամ |Քաշը |ԶՃ (մմ սնդ. սյ.) |
|___________________|___________|__________|__________________________|
|Սկիզբ | | | |
|___________________|___________|__________|__________________________|
|Վերջ | | | |
._____________________________________________________________________.
Ֆիլտր ___________ Հոսքային գծեր _________ Ֆիստ. Ասեղներ _________
Հեպարին ______________ Համակարգ ________________ Կատետր _____________
Բետադին ______________ Ախտահանիչ լուծույթ ________________________
Կոնցենտրատ __________________________________________________________
NaCl 0.9% 1կամ2լ-ոց _______________ 0.5լ-ոց ___________________________
Բինտ ________________ Լեյկոպլաստ ______________ Ձեռնոց ______________
Այլ ___________________________________________________________________
._____________________________________________________________________.
|Ժամը |ԶՃ |Արագություն|Ուլտրաֆիլտրացիա|Հեպարին|Խնդիրներ|Կատարված դեղեր|
| |մմ | | | | | |
| |սնդ| | | | | |
| |սյ | | | | | |
|_____|___|___________|_______________|_______|________|______________|
|_____|___|___________|_______________|_______|________|______________|
|_____|___|___________|_______________|_______|________|______________|
|_____|___|___________|_______________|_______|________|______________|
|_____|___|___________|_______________|_______|________|______________|
|_____|___|___________|_______________|_______|________|______________|
|_____|___|___________|_______________|_______|________|______________|
._____________________________________________________________________.
Բուժքույր __________________________
ստորագրություն
Պաշտոնական հրապարակման օրը` 13 դեկտեմբերի 2021 թվական: