ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
9 հոկտեմբերի 2025 թվականի N 1449-Ն
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2011 ԹՎԱԿԱՆԻ ՕԳՈՍՏՈՍԻ 11-Ի N 1233-Ն ՈՐՈՇՄԱՆ ՄԵՋ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(3-րդ մաս)
ԳԼՈՒԽ 20
ՍԿԶԲՈՒՆՔ 13. ԱՈՒԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔՆԵՐԻ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏ ՊԼԱՆԱՎՈՐՈՒՄ
217. Ներքին աուդիտորները պլանավորում են յուրաքանչյուր աուդիտորական առաջադրանք` օգտագործելով համակարգված, հետևողական մոտեցում:
218. Ստանդարտները, ներքին աուդիտի ղեկավարի կողմից հաստատված մեթոդաբանությունների հետ մեկտեղ, կազմում են աուդիտորական առաջադրանքների պլանավորման ներքին աուդիտորների համակարգված, հետևողական մոտեցման հիմքը:
219. Ներքին աուդիտորները պատասխանատու են աուդիտորական առաջադրանքի բոլոր փուլերում արդյունավետ հաղորդակցվելու համար:
220. Աուդիտորական առաջադրանքի պլանավորումը սկսվում է աուդիտորական առաջադրանքի նախնական ակնկալիքների և ներքին աուդիտի ծրագրում աուդիտորական առաջադրանքը ներառելու պատճառի նախանշմամբ: Աուդիտորական առաջադրանքը պլանավորելիս ներքին աուդիտորները հավաքում են տեղեկատվություն, որը նրանց հնարավորություն է տալիս հասկանալու կազմակերպությունը և աուդիտորական առաջադրանքի առարկան ու գնահատելու գործունեությանը վերաբերելի ռիսկերը:
221. Աուդիտորական առաջադրանքի ռիսկի գնահատումը ներքին աուդիտորներին հնարավորություն է տալիս բացահայտելու և առաջնահերթություն տալու ռիսկերին` աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներն ու շրջանակը որոշելու համար: Ներքին աուդիտորները պարզում են նաև աուդիտորական առաջադրանքը կատարելու համար անհրաժեշտ չափանիշներն ու ռեսուրսները և մշակում են աուդիտորական առաջադրանքի աշխատանքային ծրագիր, որը նկարագրում է աուդիտորական առաջադրանքի կոնկրետ քայլերը, որոնք պետք է իրականացվեն:
Ստանդարտ 13.1. Աուդիտորական առաջադրանքի ներկայացում
222. Ներքին աուդիտորները պետք է արդյունավետ հաղորդակցվեն աուդիտորական առաջադրանքի ողջ ընթացքում (սույն հավելվածի 176-188-րդ կետեր և 275-282-րդ կետեր` «Ստանդարտ 15.1. Աուդիտորական առաջադրանքի վերջնական հաշվետվության ներկայացում»):
223. Ներքին աուդիտորները պետք է ղեկավարությանը ներկայացնեն աուդիտորական առաջադրանքի նպատակները, շրջանակը և ժամկետները: Հետագա փոփոխությունները նույնպես պետք է ժամանակին ներկայացվեն ղեկավարությանը (սույն հավելվածի 231-238-րդ կետեր` «Ստանդարտ 13.3. Աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներ և շրջանակ»):
224. Աուդիտորական առաջադրանքի ավարտին, եթե ներքին աուդիտորները և աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարությունը համաձայնության չեն գալիս աուդիտորական առաջադրանքի արդյունքների շուրջ, ներքին աուդիտորները պետք է քննարկեն և փորձեն հարցի վերաբերյալ փոխըմբռնման հասնել աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարության հետ: Եթե փոխըմբռնման հնարավոր չէ հասնել, ներքին աուդիտորները չպետք է պարտավորված լինեն փոխել աուդիտորական առաջադրանքի արդյունքների որևէ մասը, եթե դրա համար հիմնավոր պատճառներ չկան:
225. Ներքին աուդիտորները պետք է հետևեն սահմանված մեթոդաբանությանը, որը թույլ կտա երկու կողմերին արտահայտել իրենց դիրքորոշումները աուդիտորական առաջադրանքի վերջնական հաշվետվության/եզրակացության բովանդակության և աուդիտորական առաջադրանքի արդյունքների վերաբերյալ կարծիքների տարբերության պատճառների վերաբերյալ (սույն հավելվածի 146-148-րդ կետեր` «Ստանդարտ 9.3 Մեթոդաբանություններ» և 264-265-րդ կետեր` «Ստանդարտ 14.4. Առաջարկություններ և գործողությունների ծրագրեր»):
Ստանդարտ 13.2. Աուդիտորական առաջադրանքի ռիսկի գնահատում
226. Համապատասխան ռիսկերը գնահատելու համար ներքին աուդիտորները պետք է պատկերացում կազմեն աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի մասին: Խորհրդատվական ծառայությունների համար պաշտոնական, փաստաթղթավորված ռիսկերի գնահատումը կարող է անհրաժեշտ չլինել` կախված համապատասխան շահառուների հետ պայմանավորվածությունից:
227. Համարժեք ընկալում ձևավորելու համար ներքին աուդիտորները պետք է բացահայտեն և հավաքեն հուսալի, համապատասխան և բավարար տեղեկատվություն հետևյալի վերաբերյալ`
1) կազմակերպության ռազմավարությունները, նպատակները և ռիսկերը, որոնք վերաբերում են աուդիտորական առաջադրանքի առարկային.
2) կազմակերպության ռիսկերի հանդուրժողականությունը, եթե հաստատված է.
3) ներքին աուդիտի ծրագրին աջակցող ռիսկերի գնահատումը.
4) աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի մասով կազմակերպության ռիսկերի կառավարումը, հսկողության ու կառավարչական գործընթացները.
5) կիրառելի հայեցակարգերը, ուղեցույցները և այլ չափանիշները, որոնք կարող են օգտագործվել այդ գործընթացների արդյունավետությունը գնահատելու համար.
6) հասկանալու համար, թե ինչպես է նախատեսված գործընթացների իրականացումը:
228. Ներքին աուդիտորները պետք է բացահայտեն այն ռիսկերը, որոնք պետք է վերանայվեն`
1) բացահայտելով աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի նպատակների համար հնարավոր նշանակալի ռիսկերը.
2) հաշվի առնելով խարդախության/զեղծարարության հետ կապված կոնկրետ ռիսկերը.
3) գնահատելով ռիսկերի նշանակալիությունը և դրանց վերանայման առաջնահերթությունը:
229. Ներքին աուդիտորները պետք է բացահայտեն այն չափանիշները, որոնք ղեկավարությունն օգտագործում է` չափելու, թե արդյոք գործողությունները հասնո՞ւմ են իրենց նպատակներին:
230. Երբ ներքին աուդիտորները բացահայտել են նախորդ աուդիտորական առաջադրանքների ընթացքում աուդիտորական առաջադրանքի առարկային վերաբերելի ռիսկեր, ապա պահանջվում է միայն նախորդ աուդիտորական առաջադրանքի ռիսկի գնահատման վերանայում և թարմացում:
Ստանդարտ 13.3. Աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներ և շրջանակ
231. Ներքին աուդիտորները պետք է սահմանեն և փաստաթղթավորեն յուրաքանչյուր աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներն ու շրջանակը:
232. Աուդիտորական առաջադրանքի նպատակները պետք է հստակեցնեն աուդիտորական առաջադրանքի միտումները և նկարագրեն կոնկրետ թիրախները, որոնց պետք է հասնել` ներառյալ օրենսդրությամբ կամ կանոնակարգերով սահմանվածները:
233. Շրջանակը պետք է սահմանի աուդիտորական առաջադրանքի ուղղվածությունը և սահմանները` նշելով գործողությունները, վայրերը, գործընթացները, համակարգերը, բաղադրիչները, ժամանակահատվածը, որը կընդգրկվի աուդիտորական առաջադրանքի մեջ և այլ տարրեր, որոնք կվերանայվեն և բավարար կլինեն աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներին հասնելու համար:
234. Ներքին աուդիտորները պետք է հաշվի առնեն, թե արդյոք աուդիտորական առաջադրանքը նախատեսվա՞ծ է հավաստիացում կամ խորհրդատվական ծառայություններ տրամադրելու համար, քանի որ շահառուների ակնկալիքները և ստանդարտների պահանջները տարբերվում են` կախված հանձնառության տեսակից:
235. Շրջանակի սահմանափակումները բացահայտվելուն պես պետք է քննարկվեն ղեկավարության հետ` նպատակ ունենալով հասնել լուծման: Շրջանակի սահմանափակումները հավաստիացման աուդիտորական առաջադրանքի պայմաններն են, ինչպիսիք են ռեսուրսների սահմանափակումները կամ անձնակազմի, սարքավորումների, տվյալների և տեղեկատվության հասանելիության սահմանափակումները, որոնք խանգարում են ներքին աուդիտորներին կատարել իրենց աշխատանքն այնպես, ինչպես ակնկալվում է աուդիտի աշխատանքային ծրագրում (սույն հավելվածի 241-242-րդ կետեր` «Ստանդարտ 13.5. Աուդիտորական առաջադրանքի ռեսուրսներ»):
236. Եթե աուդիտորական առաջադրանքի ղեկավարության հետ հնարավոր չէ լուծում գտնել, ապա ներքին աուդիտի ղեկավարը շրջանակների սահմանափակման հարցը պետք է բարձրացնի կազմակերպության ղեկավարին կամ ներքին աուդիտի կոմիտեին` համաձայն սահմանված մեթոդաբանության:
237. Ներքին աուդիտորները աուդիտորական առաջադրանքի ընթացքում պետք է ունենան ճկունություն աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներում և շրջանակներում իրականացնելու փոփոխություններ, երբ աուդիտորական աշխատանքի ընթացքում առաջանում է դրա անհրաժեշտությունը:
238. Ներքին աուդիտի ղեկավարը պետք է հաստատի աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներն ու շրջանակը, ինչպես նաև ցանկացած փոփոխություն, որը տեղի է ունենում աուդիտորական առաջադրանքի ընթացքում:
Ստանդարտ 13.4. Գնահատման չափանիշներ
239. Ներքին աուդիտորները պետք է բացահայտեն այն առավել համապատասխան չափանիշները, որոնք պետք է օգտագործվեն աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներում և շրջանակում սահմանված աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ասպեկտները գնահատելու համար: Խորհրդատվական ծառայությունների համար գնահատման չափանիշների սահմանումը կարող է անհրաժեշտ չլինել` կախված համապատասխան շահառուների հետ պայմանավորվածությունից:
240. Ներքին աուդիտորները պետք է գնահատեն, թե որքանով են կազմակերպության ղեկավարը կամ ներքին աուդիտի կոմիտեն և կազմակերպության ղեկավարությունը սահմանել համապատասխան չափանիշներ` որոշելու, թե արդյոք աուդիտորական առաջադրանքի առարկան հասե՞լ է իր նպատակներին և խնդիրներին: Եթե նման չափանիշները բավարար են, ներքին աուդիտորները պետք է օգտագործեն դրանք գնահատման համար: Եթե չափանիշներն անբավարար են, ապա կազմակերպության ղեկավարի կամ ներքին աուդիտի կոմիտեի կամ կազմակերպության ղեկավարության հետ քննարկման միջոցով ներքին աուդիտորները պետք է համապատասխան չափանիշներ նախանշեն:
Ստանդարտ 13.5. Աուդիտորական առաջադրանքի ռեսուրսներ
241. Աուդիտորական առաջադրանքը պլանավորելիս ներքին աուդիտորները պետք է սահմանեն աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներին հասնելու համար անհրաժեշտ ռեսուրսների տեսակներն ու քանակը հաշվի առնելով`
1) աուդիտորական առաջադրանքի բնույթն ու բարդությունը.
2) ժամկետը, որի ընթացքում աուդիտորական առաջադրանքը պետք է կատարված լինի.
3) առկա ֆինանսական, մարդկային և տեխնոլոգիական ռեսուրսների աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներին հասնելու համար համապատասխան և բավարար լինելը:
242. Եթե առկա ռեսուրսները անհամապատասխան կամ անբավարար են, ապա ներքին աուդիտորները ռեսուրսների ներգրավման հարցերը պետք է քննարկեն ներքին աուդիտի ղեկավարի հետ:
Ստանդարտ 13.6. Աշխատանքային ծրագիր
243. Ներքին աուդիտորները պետք է մշակեն և փաստաթղթավորեն աուդիտորական առաջադրանքի աշխատանքային ծրագիր` աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներին հասնելու համար:
244. Աուդիտորական առաջադրանքի աշխատանքային ծրագիրը պետք է հիմնված լինի աշխատանքի պլանավորման ընթացքում ձեռք բերված տեղեկատվության վրա` ներառյալ, երբ կիրառելի է, աուդիտորական առաջադրանքի ռիսկի գնահատման արդյունքները:
245. Աուդիտորական առաջադրանքի աշխատանքային ծրագիրը պետք է սահմանի`
1) յուրաքանչյուր նպատակի գնահատման համար օգտագործվող չափանիշները.
2) առաջադրանքներ` աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներին հասնելու համար.
3) մեթոդաբանություններ` ներառյալ կիրառվելիք վերլուծական ընթացակարգերը և աուդիտորական առաջադրանքները կատարելու գործիքները.
4) յուրաքանչյուր առաջադրանքը կատարելու համար նշանակված ներքին աուդիտորները:
246. Ներքին աուդիտի ղեկավարը պետք է վերանայի և հաստատի աուդիտորական առաջադրանքի աշխատանքային ծրագիրը նախքան դրա իրականացումը և հետագա ցանկացած փոփոխության կատարման դեպքում:
ԳԼՈՒԽ 21
ՍԿԶԲՈՒՆՔ 14. ԱՈՒԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔԻ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ԿԱՏԱՐՈՒՄ
247. Աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներին հասնելու համար ներքին աուդիտորները իրականացնում են աուդիտորական առաջադրանքի աշխատանքային ծրագիրը:
248. Աուդիտորական առաջադրանքի աշխատանքային ծրագրի իրականացման համար ներքին աուդիտորները հավաքում են տեղեկատվություն, կատարում վերլուծություններ և գնահատումներ` ապացույցներ ունենալու համար: Այս քայլերը ներքին աուդիտորներին հնարավորություն են տալիս`
1) տրամադրելու հավաստիացում և կատարելու դիտարկումներ.
2) որոշելու դիտարկումների պատճառները, հետևանքները և նշանակալիությունը.
3) կազմելու առաջարկություններ կամ համագործակցելու ղեկավարության հետ` գործողությունների ծրագրեր մշակելու համար.
4) կազմելու եզրակացություններ:
Ստանդարտ 14.1. Վերլուծությունների և գնահատման համար տեղեկատվության հավաքում
249. Վերլուծություններ և գնահատումներ կատարելու համար ներքին աուդիտորները պետք է հավաքեն տեղեկատվություն, որը`
1) վերաբերելի է - համապատասխանում է աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներին, աուդիտորական առաջադրանքի շրջանակներում է և նպաստում է աուդիտորական առաջադրանքի արդյունքների ստեղծմանը.
2) հուսալի է - փաստացի և ընթացիկ է, ներքին աուդիտորները օգտագործում են մասնագիտական թերահավատությունը` գնահատելու, թե արդյոք տեղեկատվությունը հուսալի՞ է: Հուսալիությունը ամրապնդվում է, երբ տեղեկատվությունը`
ա. ձեռք է բերվել անմիջապես ներքին աուդիտորի կողմից կամ անկախ աղբյուրից,
բ. հիմնավորված է,
գ. հավաքված է կազմակերպության ռիսկերի կառավարման, հսկողության ու կառավարչական գործընթացների համակարգից.
3) բավարար է երբ այն ներքին աուդիտորներին հնարավորություն է տալիս կատարելու վերլուծություններ և ամբողջական գնահատումներ և կարող է խելամիտ, տեղեկացված և կոմպետենտ անձին հնարավորություն տալ կրկնելու աուդիտորական առաջադրանքի աշխատանքային ծրագիրը և հանգելու նույն եզրակացություններին, ինչ ներքին աուդիտորը:
250. Ներքին աուդիտորները պետք է գնահատեն, թե արդյոք տեղեկատվությունը վերաբերելի և հուսալի՞ է, և թե արդյոք այն բավարա՞ր է, որպեսզի վերլուծությունները խելամիտ հիմք ստեղծեն աուդիտորական առաջադրանքի հնարավոր դիտարկումները ու եզրակացությունները ձևակերպելու համար (սույն հավելվածի 253-258-րդ կետեր` «Ստանդարտ 14.2. Վերլուծություններ և աուդիտորական առաջադրանքի պոտենցիալ դիտարկումներ»):
251. Ներքին աուդիտորները պետք է որոշեն, թե արդյոք անհրաժե՞շտ է հավաքել լրացուցիչ տեղեկատվություն` վերլուծությունների և գնահատման համար, երբ ապացույցները վերաբերելի, վստահելի կամ բավարար չեն աուդիտորական առաջադրանքի դիտարկումները հիմնավորելու համար:
252. Եթե վերաբերելի ապացույցներ հնարավոր չէ ձեռք բերել, ներքին աուդիտորները պետք է որոշեն, թե արդյոք դրանք ճանաչե՞ն որպես դիտարկում:
Ստանդարտ 14.2. Վերլուծություններ և աուդիտորական առաջադրանքի պոտենցիալ դիտարկումներ
253. Ներքին աուդիտորները պետք է վերլուծեն վերաբերելի, վստահելի և բավարար տեղեկատվությունը` աուդիտորական առաջադրանքի պոտենցիալ դիտարկումները մշակելու համար: Խորհրդատվական ծառայությունների համար դիտարկումների մշակման համար ապացույցներ հավաքելը կարող է անհրաժեշտ չլինել` կախված համապատասխան շահառուների հետ պայմանավորվածությունից:
254. Ներքին աուդիտորները պետք է վերլուծեն տեղեկատվությունը` որոշելու, թե արդյոք տարբերություն կա՞ գնահատման չափանիշների և աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի առկա վիճակի միջև (այսուհետ` վիճակ, սույն հավելվածի 239-240-րդ կետեր` «Ստանդարտ 13.4. Գնահատման չափանիշներ»):
255. Ներքին աուդիտորները պետք է պարզեն վիճակը` օգտագործելով աուդիտորական առաջադրանքի ընթացքում հավաքված տեղեկատվությունն ու ապացույցները:
256. Չափանիշների և վիճակի միջև տարբերությունը ցույց է տալիս աուդիտորական առաջադրանքի այն հնարավոր դիտարկումը, որը պետք է նշվի և հետագայում գնահատվի: Եթե նախնական վերլուծությունները բավարար ապացույցներ չեն ապահովում աուդիտորական առաջադրանքի հնարավոր դիտարկման հիմնավորման համար, ապա ներքին աուդիտորները պետք է մասնագիտական պատշաճ ուշադրություն ցուցաբերեն` որոշելու, թե արդյո՞ք լրացուցիչ վերլուծություններ են պահանջվում:
257. Եթե լրացուցիչ վերլուծություններ են պահանջվում, ապա աշխատանքային ծրագիրը պետք է համապատասխանաբար ճշգրտվի և հաստատվի ներքին աուդիտի ղեկավարի կողմից:
258. Եթե լրացուցիչ վերլուծություններ չեն պահանջվում, և չափանիշների և վիճակի միջև տարբերություն չկա, ապա ներքին աուդիտորները աուդիտորական առաջադրանքի եզրակացության մեջ պետք է կազմակերպության ռիսկերի կառավարման, հսկողության ու կառավարչական գործընթացների արդյունավետության վերաբերյալ հավաստիացում տրամադրեն:
Ստանդարտ 14.3. Դիտարկումների գնահատում
259. Ներքին աուդիտորները պետք է գնահատեն աուդիտորական առաջադրանքի յուրաքանչյուր հնարավոր դիտարկում` դրա նշանակալիությունը որոշելու համար: Աուդիտորական առաջադրանքի հնարավոր դիտարկումները գնահատելիս ներքին աուդիտորները պետք է համագործակցեն աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարության հետ` հնարավորության դեպքում պարզելու հիմնապատճառները, որոշելու հնարավոր ազդեցությունները և գնահատելու խնդրի նշանակալիությունը:
260. Ռիսկի նշանակալիությունը որոշելու համար ներքին աուդիտորները պետք է հաշվի առնեն ռիսկի առաջացման հավանականությունը և ազդեցությունը, որը ռիսկը կարող է ունենալ կազմակերպության ռիսկերի կառավարման, հսկողության ու կառավարչական գործընթացների վրա:
261. Եթե ներքին աուդիտորները որոշում են, որ կազմակերպությունը ենթարկվում է նշանակալի ռիսկի, ապա այն պետք է փաստաթղթավորվի և ներկայացվի որպես դիտարկում:
262. Ներքին աուդիտորները կարող են ներկայացնել այլ ռիսկերը որպես դիտարկումներ` ելնելով հանգամանքներից և սահմանված մեթոդաբանություններից:
263. Ներքին աուդիտորները պետք է առաջնահերթություն սահմանեն աուդիտորական առաջադրանքի յուրաքանչյուր դիտարկման համար` ելնելով դրա նշանակալիությունից, օգտագործելով ներքին աուդիտի ղեկավարի կողմից սահմանված մեթոդաբանությունները:
Ստանդարտ 14.4. Առաջարկություններ և գործողությունների ծրագրեր
264. Ներքին աուդիտորները պետք է մշակեն առաջարկություններ, պահանջեն գործողությունների ծրագրեր աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարությունից կամ համագործակցեն նշված ղեկավարության հետ` համաձայնեցնելու հետևյալ գործողությունները`
1) սահմանված չափանիշների և առկա վիճակի միջև եղած տարբերությունների լուծում.
2) մեղմել հայտնաբերված ռիսկերը մինչև ընդունելի մակարդակ.
3) անդրադառնալ դիտարկման հիմնապատճառին.
4) ընդլայնել կամ բարելավել աուդիտորական առաջադրանքի առարկան:
265. Առաջարկություններ մշակելիս ներքին աուդիտորները պետք է առաջարկությունները քննարկեն աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարության հետ: Եթե ներքին աուդիտորները և նշված ղեկավարությունը համաձայնության չեն գալիս աուդիտորական առաջադրանքի առաջարկությունների կամ գործողությունների ծրագրերի վերաբերյալ, ապա ներքին աուդիտորները պետք է հետևեն սահմանված մեթոդաբանությանը, որը թույլ կտա երկու կողմերին արտահայտելու իրենց դիրքորոշումներն ու հիմնավորումները և որոշում կայացնելու (սույն հավելվածի 146-148-րդ կետեր` «Ստանդարտ 9.3. Մեթոդաբանություններ»):
Ստանդարտ 14.5. Աուդիտորական առաջադրանքի եզրակացություններ
266. Ներքին աուդիտորները պետք է կազմեն աուդիտորական առաջադրանքի եզրակացություն, որն ամփոփում է աուդիտորական առաջադրանքի արդյունքները, որոնք վերաբերում են աուդիտորական առաջադրանքի նպատակներին և աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի նպատակներին: Աուդիտորական առաջադրանքի եզրակացությունը պետք է ամփոփի ներքին աուդիտորների մասնագիտական դատողությունը` աուդիտորական առաջադրանքի ամփոփված դիտարկումների ընդհանուր նշանակալիության վերաբերյալ:
267. Հավաստիացման աուդիտորական առաջադրանքի եզրակացությունները պետք է ներառեն ներքին աուդիտորների դատողությունները` աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի կազմակերպության ռիսկերի կառավարման, հսկողության կամ կառավարչական գործընթացների արդյունավետության վերաբերյալ` ներառյալ հաստատումները, որ գործընթացներն արդյունավետ են:
Ստանդարտ 14.6. Աուդիտորական առաջադրանքի փաստաթղթեր
268. Ներքին աուդիտորները պետք է փաստաթղթավորեն համապատասխան տեղեկատվություն և ապացույցներ` աուդիտորական առաջադրանքի արդյունքները հիմնավորելու համար:
269. Աուդիտորական առաջադրանքի հետ կապված վերլուծությունները, գնահատումները և օժանդակ տեղեկատվությունը պետք է փաստաթղթավորվեն այնպես, որ տեղեկացված, կոմպետենտ ներքին աուդիտորը կամ նույնչափ տեղեկացված և կոմպետենտ անձը կարողանա կրկնել աշխատանքը և հանգել աուդիտորական առաջադրանքի նույն արդյունքներին:
270. Ներքին աուդիտորները և աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի պատասխանատուն պետք է վերանայեն աուդիտորական առաջադրանքի փաստաթղթերը ճշգրտության, համապատասխանության և ամբողջականության համար, իսկ ներքին աուդիտի ղեկավարը պետք է վերանայի և հաստատի հանձնառության փաստաթղթերը:
271. Ներքին աուդիտորները պետք է պահպանեն աուդիտորական առաջադրանքի փաստաթղթերը` համաձայն համապատասխան օրենսդրության կամ կանոնակարգերի, ինչպես նաև ներքին աուդիտի և կազմակերպության քաղաքականությունների և ընթացակարգերի:
ԳԼՈՒԽ 22
ՍԿԶԲՈՒՆՔ 15. ԱՈՒԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՄ ԵՎ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ՄՇՏԱԴԻՏԱՐԿՈՒՄ
272. Ներքին աուդիտորները աուդիտորական առաջադրանքի արդյունքները ներկայացնում են համապատասխան կողմերին և մշտադիտարկում առաջարկությունների կամ գործողությունների ծրագրերի իրականացման ուղղությամբ ղեկավարության առաջընթացը:
273. Ներքին աուդիտորները պատասխանատու են աուդիտորական առաջադրանքն ավարտելուց հետո վերջնական հաշվետվությունը և աուդիտորական առաջադրանքի արդյունքները ղեկավարությանը ներկայացնելու համար:
274. Ներքին աուդիտորները շարունակում են հաղորդակցվել աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարության հետ` համոզվելու, որ գործողությունների ծրագրերն իրականացվում են:
Ստանդարտ 15.1. Աուդիտորական առաջադրանքի վերջնական հաշվետվության ներկայացում
275. Յուրաքանչյուր աուդիտորական առաջադրանքի համար ներքին աուդիտորները պետք է մշակեն վերջնական հաշվետվություն, որը ներառում է աուդիտորական առաջադրանքի նպատակները, շրջանակը, առաջարկությունները կամ գործողությունների ծրագրերը, եթե կիրառելի են, և եզրակացությունները:
276. Հավաստիացման աուդիտորական առաջադրանքների վերջնական հաշվետվությունը պետք է ներառի նաև`
1) դիտարկումները և դրանց նշանակալիությունն ու առաջնահերթությունը.
2) շրջանակի սահմանափակումների բացատրություն, եթե այդպիսիք կան.
3) աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի մասով կազմակերպության ռիսկերի կառավարման, հսկողության ու կառավարչական գործընթացների արդյունավետության վերաբերյալ եզրակացություն:
277. Վերջնական հաշվետվության մեջ պետք է նշվեն դիտարկումներին անդրադառնալու համար պատասխանատու անձինք և գործողությունների ավարտման նախատեսված ամսաթիվը:
278. Եթե աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարությունը մինչև վերջնական հաշվետվության ներկայացումը նախաձեռնել կամ ավարտին է հասցրել դիտարկման արդյունքի շտկման գործողություններ, ապա այդ գործողությունները ներքին աուդիտորները պետք է ներառեն վերջնական հաշվետվության մեջ:
279. Վերջնական հաշվետվությունը պետք է լինի ճշգրիտ, օբյեկտիվ, պարզ, հակիրճ, կառուցողական, ամբողջական և ժամանակին` համաձայն սույն հավելվածի 178-րդ կետի` «Ստանդարտ 11.2. Արդյունավետ հաղորդակցություն»:
280. Ներքին աուդիտորները պետք է ապահովեն, որ վերջնական հաշվետվությունը հաստատվի ներքին աուդիտի ղեկավարի կողմից` նախքան դրա ներկայացնելը:
281. Ներքին աուդիտի ղեկավարը պետք է վերջնական հաշվետվությունը տրամադրի այն կողմերին, որոնք կարող են ապահովել արդյունքների պատշաճ դիտարկումը (սույն հավելվածի 179-183-րդ կետեր` «Ստանդարտ 11.3. Արդյունքների ներկայացում»):
282. Եթե աուդիտորական առաջադրանքը չի իրականացվում ստանդարտներին համապատասխան, ապա աուդիտորական առաջադրանքի վերջնական հաշվետվությունը պետք է բացահայտի անհամապատասխանության վերաբերյալ հետևյալ մանրամասները`
1) ստանդարտը(ները), որի (որոնց) հետ համապատասխանությունը չի ապահովվել.
2) անհամապատասխանության պատճառ(ներ)ը.
3) անհամապատասխանության ազդեցությունը աուդիտորական առաջադրանքի դիտարկումների և եզրակացությունների վրա:
Ստանդարտ 15.2. Առաջարկությունների կամ գործողությունների ծրագրերի կատարման հաստատում
283. Ներքին աուդիտորները պետք է հաստատեն, որ աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարությունն իրականացրել է ներքին աուդիտորների առաջարկությունները: Ներքին աուդիտորները հետևում են գործողությունների ծրագրերի կատարման ընթացքին` հաշվի առնելով դրանում նշված առանձին գործողությունների նշանակալիությունն ու ծավալը, որը ներառում է`
1) կատարման ընթացքի վերաբերյալ հարցումներ.
2) հետստուգումային գնահատումների իրականացում` օգտագործելով ռիսկի վրա հիմնված մոտեցումը.
3) գործողությունների կատարման ընթացքի գնահատում և կարգավիճակի թարմացում:
284. Եթե աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարությունը գործողությունների իրականացման հարցում առաջընթաց չի գրանցել` ըստ ավարտի սահմանված ժամկետների, ներքին աուդիտորները պետք է նրանցից բացատրություն ստանան ու փաստաթղթավորեն և քննարկեն խնդիրը ներքին աուդիտի ղեկավարի հետ:
285. Ներքին աուդիտի ղեկավարը պատասխանատու է որոշելու, թե արդյոք աուդիտորական առաջադրանքի առարկայի ղեկավարությունը կամ կազմակերպության ղեկավարությունը հետաձգման կամ անգործության արդյունքում է ընդունել ռիսկը, որը գերազանցում է ռիսկի ընդունելի մակարդակը (սույն հավելվածի 185-188-րդ կետեր` «Ստանդարտ 11.5. Ռիսկերի ընդունման մասին հաղորդակցում»):»:
Պաշտոնական հրապարակման օրը` 14 հոկտեմբերի 2025 թվական: