ՀՀ ՖԻՆԱՆՍՆԵՐԻ ՀՀ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՊԵՏԱԿԱՆ
ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՏԵՍՉՈՒԹՅՈՒՆ
31 մարտի 1994թ. 11 ապրիլի 1994թ.
թիվ 08003 թիվ 1052/3-2 զ
Մանրածախ առևտրի և հասարակական սննդի ոլորտում գործունեություն իրականացնող ձեռնարկությունների, կազմակերպությունների, ինչպես նաև այդ ոլորտում գործունեություն իրականացնող անհատ ձեռներեցների եկամուտների հաշվառման
վերահսկման կարգ
1.ՀՀ տարածքում մանրածախ առևտրի և հասարակական սննդի ոլորտում գործունեություն իրականացնող յուրաքանչյուր ձեռնարկություն, կազմակերպություն` անկախ սեփականության ձևից և կազմակերպական իրավական տեսակից (հետագայում ձեռնարկություն), ինչպես նաև անհատ ձեռներեց պարտավոր է հաշվառման գործող կարգին զուգընթաց վարելու ապրանքանյութական արժեքների հաշվառման գլխավոր մուտքի և ելքի գիրք, որը համարվում է խիստ հաշվառման փաստաթուղթ` հերթական կարգով համարակալված, կարված համապատասխան էջերով և կնքված հարկային մարմինների կողմից (ձևը կցվում է):
Ընդ որում մի քանի կետերում մանրածախ առևտրի և հասարակական սննդի գործունեություն իրականացնելու դեպքում գլխավոր մուտքի և ելքի գիրք լրացվում է յուրաքանչյուր կետի համար առանձին առանձին:
Մանրածախ առևտրի կետերի միջոցով գործունեություն իրականացնող օբյեկտներում գլխավոր մուտքի և ելքի գրքերում գրանցման ենթակա են ձեռք բերված բոլոր ապրանքատեսակները` անկախ դրանց իրացման ձևից (կանխիկ կամ անկանխիկ, մանրածախ կամ մեծածախ):
Մանրածախ առևտրի և հասարակական սննդի ձեռնարկությունների, ինչպես նաև անհատ ձեռներեցների գլխավոր մուտքի և ելքի նոր գրքերը կնքվում են վարչատարածքային հարկային մարմիններում լրացված (ավարտված) գլխավոր մուտքի և ելքի գրքերը հանձնելուց հետո: Ընդ որում նոր գրքերում պետք է գրանցվեն լրացված (ավարտված) գրքում գրանցված, սակայն ամբողջությամբ չիրացված
ապրանքները (մնացորդի չափով): Գլխավոր մուտքի և ելքի գրքերում հերթական
համարով նշվում է ապրանքի անվանումը, տեսակը (մակնիշը), չափի միավորը, քանակը, միավորի գինը ըստ մուտքի փաստաթղթերի, ընդհանուր գումարը, մատակարարի անվանումը, մուտքի փաստաթղթի (բեռնագրի) համարը, ընդունման ամսաթիվը և ժամը, ընդունողի պաշտոնը, ազգանունը, ստորագրությունը և գնապիտակը լրացնելու պահին որոշված վաճառքի գինը:
Ապրանքի ստացումը գլխավոր մուտքի և ելքի գրքերում գրանցվում է անմիջապես ապրանքի ընդունումից հետո` բեռնագրի օրինակը մատակարարին վերադարձնելուց առաջ:
Գլխավոր մուտքի և ելքի գրքերում գրանցումները պետք է կատարվեն հստակ, ընթեռնելի ձեռագրով, առանց ջնջումների և տողեր բաց թողնելու:
Մանրածախ առևտրի, հասարակական սննդի ձեռնարկություններին, ինչպես նաև անհատ ձեռներեցներին արգելվում է իրականացնել ձեռքբերված ապրանքների վաճառք, առանց գլխավոր մուտքի և ելքի գրքերում համապատասխան գրանցման:
2.Մանրածախ առևտրի և հասարակական սննդի ոլորտում գործունեություն իրականացնող յուրաքանչյուր ձեռնարկություն, ինչպես նաև անհատ ձեռներեց պարտավոր են ապրանքների ձեռքբերումը ձևակերպել համապատասխան հաշիվ-ապրանքագրերով և այլ փաստաթղթերով, որոնցում պարտադիր պետք է նշվեն`
ձեռք բերված ապրանքի գինը և քանակը.
ձեռքբերման ամսաթիվը, մատակարարի (կոմիտենտի) տվյալները (անվանումը, հասցեն, հաշվարկային հաշիվը և այլն), իսկ քաղաքացիներից ապրանքներ ընդունելիս` նրանց անձնագրային տվյալները (այդ թվում գրանցման հասցեն):
Նշված տվյալները չլրացնելու դեպքում ապրանքների ձեռքբերման գինը համարվում է չհիմնավորված և դրանց վաճառքից ստացված եկամտի (շահույթի) որոշումը իրականացվում է ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով (մասնավորապես ելնելով շահութաբերության նորմայից կամ վերադիրի մեծությունից):
Հասարակական սննդի գործունեության գծով` սեփական արտադրության կարիքների համար անհատներից (շուկաներից) ապրանքների ձեռքբերումը բացառության կարգով թույլատրվում է ձևակերպել նաև միակողմանի ակտով:
3.Մանրածախ առևտրի բնագավառում գործունեություն իրականացնող ձեռնարկությունների, ինչպես նաև անհատ ձեռներեցների կողմից բոլոր ապրանքները պետք է պիտակավորվեն, իսկ ապրանքների վաճառքի գործարքը կատարվի դրամարկղային հաշվիչ ապարատների միջոցով, նշված ապարատների չաշխատելու դեպքում նրանք պարտավոր են ձեռագրով դուրս գրել իրացված ապրանքի համապատասխան կտրոն-չեկ, իսկ գնորդի պահանջով նաև անդորրագիր:
Նշված կարգը կիրառվում է նաև հասարակական սննդի ձեռնարկությունների և անհատ ձեռներեցների կողմից ոչ սեփական արտադրության ապրանքների վաճառքի դեպքում:
4.Մանրածախ առևտրի և հասարակական սննդի ձեռնարկությունները, ինչպես նաև անհատ ձեռներեցները ապրանքը վաճառքի հանելուց առաջ լրացնում են «Հայտարարություն-գնացուցակ», որը հանդիսանում է խիստ հաշվառման ձև` հերթական համարներով, կարված գրքի ձևով: Այն կազմված է երկու կեսից:
Երկրորդ կեսը կտրվում է և օգտագործվում է որպես պիտակ: Առաջին կեսում, որը կոչվում է արմատիկ, լրացվում է առևտրի կամ հասարակական սննդի օբյեկտի անվանումը, վաճառվող ապրանքի անվանումը, քանակը (մնացորդը), գինը, նշված գնով վաճառքի ամսաթիվը և ժամը, լրացնողի ազգանունը և ստորագրությունը:
«Հայտարարություն-գնացուցակ»-ի երկրորդ կեսում, որը կոչվում է պիտակ, լրացվում է վաճառվող ապրանքի անվանումը, գինը, լրացման ամսաթիվը և ժամը:
Լրացնելուց հետո կտրվում է պիտակի մասը և վաճառվող ապրանքի հետ դրվում է ցուցափեղկում: Ապրանքի լրիվ իրացումից կամ գների փոփոխության դեպքում պիտակի մասը սոսնձվում է համապատասխան կեսին:
/փոփ. 06.05. 1994թ որոշում/
«Հայտարարություն-գնացուցակներ»-ը լրացվում են ընթեռնելի ձեռագրով, առանց ջնջումների, համարների հերթականությամբ: Դրանք պահվում են առևտրի օբյեկտներում և հանձնվում են համապատասխան վարչատարածքային հարկային մարմիններին լրացված (ավարտված) գլխավոր մուտքի և ելքի գրքի հետ միասին («Հայտարարություն-գնացուցակի»-ի ձևը կցվում է):
5.Հասարակական սննդի բնագավառում գործունեություն իրականացնող ձեռնարկություններում, ինչպես նաև անհատ ձեռներեցների մոտ, հաճախորդի համար երևացող մասում պետք է փակցված լինի օրվա ճաշացանկը (գնացուցակը, գնապիտակը): Այն դեպքում, երբ կիրառվում է մատուցողներով սպասարկման ձև, ապա հաճախորդից գումարը գանձելուց առաջ պետք է լրացվի և նրան հանձնվի չեկ, որտեղ պետք է նշվի կերակրատեսակների գները, քանակը և գանձվող գումարի չափը:
Այն դեպքում, երբ իրականացվում է ինքնասպասարկում (առանց մատուցողի սպասարկում), գումարի գանձումը կատարվում է նույն չեկերի լրացման միջոցով:
Չեկերը կազմված են երկու մասից: Առաջին մասում, որը կոչվում է արմատիկ, լրացվում է ձեռնարկության անվանումը, ամսաթիվը, մատուցված կերակրի տեսակների քանակը, գինը, գումարը: Երկրորդ մասը, որը տրվում է հաճախորդին, լրացվում է ձեռնարկության (անհատ ձեռներեցի) անվանումը, ամսաթիվը, գանձվող գումարը և գումարը ստացողի ստորագրությունը:
Չեկերը համարակալվում են հասարակական սննդի բնագավառում գործունեություն իրականացնող ձեռնարկության (անհատ ձեռներեցի) կողմից: Չեկի առաջին մասը (արմատիկը) մնում է ձեռնարկության նյութական պատասխանատու անձի (անհատ ձեռներեցի) մոտ, որպես խիստ հաշվառման փաստաթուղթ (բլանկ), իսկ երկրորդ կեսը տրվում է հաճախորդի :
/փոփ. 06.05. 1994թ որոշում/
Չեկի արմատիկները պահվում են հասարակական սննդի ձեռնարկություններում և լրացված (ավարտված) գլխավոր մուտքի և ելքի գրքերի հետ միասին հանձնվում են համապատասխան վարչատարածքային մարմիններին (չեկի ձևը կցվում է):
Չեկերը չեն կիրառվում ձեռնարկության բանվորական ճաշարաններում, ուսումնական հաստատության ուսանողական և դպրոցական բուֆետներում:
6.Մանրածախ առևտրի և հասարակական սննդի ոլորտում գործունեություն իրականացնող ձեռնարկությունների, ինչպես նաև անհատ ձեռներեցների կողմից ապրանքի գները փոփոխելիս կազմում են համապատասխան ակտ երկու օրինակից իրենց գտնվելու վայրի հարկային տեսչությունների կողմից նախօրոք կնքված և համարակալված ակտի ձևերով, որոնք ձեռնարկություններին տրվում են 100-ական օրինակ: Նշված խմբաքանակը սպառելուց հետո տրվում է նոր խմբաքանակ: Ակտի 1-ին օրինակները պետք է կարվեն (սոսնձվեն) գլխավոր մուտքի և ելքի գրքի վերջին էջում, իսկ 2-րդ օրինակները յուրաքանչյուր եռամսյակ հաշվետվությունների և հաշվարկների հետ միասին ներկայացվում են համապատասխան հարկային մարմնին:
Ակտում նշվում է վաճառվող ապրանքի անվանումը, քանակը (մնացորդը), գրքում գրանցման հերթական համարը, վաճառքի գինը, նշված գնով վաճառքը սկսելու ամսաթիվը և ժամը (ակտի ձևը կցվում է):
7.Իրավաբանական անձ չհանդիսացող պետական և հայկոոպի համակարգի առևտրի և հասարակական սննդի ձեռնարկություններում ապրանքների գները սահմանում են համապատասխան վերադաս կազմակերպությունները:
8.Հանրապետության պետական ձեռնարկություններում արտադրվող` հաստատագրված մանրածախ գներ ունեցող բոլոր ապրանքատեսակների վաճառքը մանրածախ առևտրի և հասարակական սննդի ձեռնարկություններում, ինչպես նաև անհատ ձեռներեցների կողմից թույլատրվում է միայն պետության կողմից սահմանված գներով:
9.Սույն կարգը գործողության մեջ է դրվում 1994թ. մայիսի 1-ից:
ՄՈՒՏՔԻ ԵՎ ԵԼՔԻ ԳԼԽԱՎՈՐ ԳԻՐՔ
հ.Ապրան- Մակ- Չափի Միա- Քանակը Ընդ- Մատա- Մուտ- Ապրան- Ապրան- Ապրանքն
քի ան- նիշը միավ. վորի հա- տակա քի քի քի
վանու- գինը նուր րարի փաս- ստաց- վա- ընդունողի
մը ըստ գու- անվա- տաթղ- ման ճառքի
մուտ- մարը նումը թի ամսա- գինը պաշտոնը
քի համա- թիվը
փաս- րը ժամը ազգանունը
տաթղ- ամիսը
թերի ամսա- և
թիվը ստորա-
գրութ-
յունը
---------------------------------------------------------------------------
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
---------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------
ԱԿՏ հ.____
ապրանքների գների փոփոխման վերաբերյալ
---------------------------------------------------------------------------
Ապրանքի Գլխա- Մնացորդի Հին Նոր Նոր գնով
անվանումը մուտքի գինը գինը վաճառքը
և ելքի քանակը սկսելու
գրքում ամսաթիվը,
գրանցման ժամը
հերթական
համարը
---------------------------------------------------------------------------
1 2 3 4 5 6
--------------------------------------------------------------------------
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
Ակտ կազմողի /կազմող Շրջանային (քաղաքային)
հանձնաժողովի անդամների/ հարկային պետական
ստորագրությունը տեսչության
կ.տ.
ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ-ԳՆԱՑՈՒՑԱԿ
Գնապիտակի արմատիկ Գնապիտակ
1.------------------------ 1.------------------------------------------
/առևտրական կազմակերպու- /առևտրական կազմակերպու-
թյան լրիվ անվանումը/ թյան լրիվ անվանումը/
2.------------------------- 2.--------------------------------------
/ապրանքի լրիվ անվանումը, /ապրանքի լրիվ անվանումը,
տեխնիկական բնութագիրը/ տեխնիկական բնութագիրը
3.-------------------------- 3.--------------------------------------
/ապրանքի ստացման ամսա- /ապրանքի վաճառքի գինը/
թիվը, քանակը, մնացորդի քանակը, գնի փոփոխման ժամանակը, ժամը, ըստ գլխավոր մատյան-ձևի/
4.--------------------------- /ապրանքի վաճառքի գինը/
5.-------------------------------------- /ղեկավարի անուն-ազգանունը, ստորագրությունը/
Կ.Տ.
ԾԱՆՈԹՈՒԹՅՈՒՆ - գնի փոփոխման ժամանակ լրացվում է նոր գնապիտակ, նշելով նոր
գինը, քանակը, /մնացորդը/ և ժամանակը /ամսաթիվը, օրը, ժամը/:
Ապրանքի վաճառքից հետո գնապիտակը ենթակա է կցման
արմատին:
Չեկի հ____ Չեկի հ____
-------------------------- --------------------------------------
/օբյեկտի անվանումը/ /օբյեկտի անվանումը/
---------------------------- -------------------------------------
/ամիս, ամսաթիվ/ /ամիս, ամսաթիվ/
Արմատիկ
-------------------------------------- Գանձվող գումարը
Կերակրատեսակի քանակը, գինը, գումարը, անվանումը
-------------------------------------- Նյութական պատասխանատու
անձ`
--------------------------
Կ.Տ. /ստորագրություն/
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՏԵՍՉՈՒԹՅՈՒՆ
6 մայիսի 1994 թվականի թ.01344/3-2զ
Բոլոր շրջանային (քաղաքային) հարկային պետական տեսչություններին
Հայտնվում է, որ 1994թ. մայիսի 1-ից ՀՀ ֆինանսների նախարարության 1994թ. մարտի 31-ի և ՀՀ հարկային պետական տեսչության 1994թ. ապրիլի 11-ի թիվ 08003/1052 /3-2զ կարգում 4-րդ կետից հանվում է 4-րդ պարբերության 1-ին նախադասությունը, իսկ 5-րդ կետի 4-րդ պարբերության 1-ին նախադասությունը խմբագրվում է հետևյալ կերպ «համարակալվում են հասարակական սննդի բնագավառում գործունեություն իրականացնող ձեռնարկության (անհատ ձեռներեցի) կողմից»: