Սեղմել Esc փակելու համար:
«ՆԱԽԱԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ (...
Քարտային տվյալներ

Տեսակ
Գործում է
Ընդունող մարմին
Ընդունման ամսաթիվ
Համար

Գրանցման ամսաթիվ
ՈՒժի մեջ մտնելու ամսաթիվ
ՈՒժը կորցնելու ամսաթիվ
Ընդունման վայր
Սկզբնաղբյուր

Ժամանակագրական տարբերակ Փոփոխություն կատարող ակտ

Որոնում:
Բովանդակություն

Հղում իրավական ակտի ընտրված դրույթին X
irtek_logo
 

«ՆԱԽԱԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ (ՀԻՄՆԱՐԿՆԵՐԻ)» N 2.III.1 ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐՄԵՐԸ ...

 

 

100.0857.271202

ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ

                                      «27»         12           2002 Թ.

                                        ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 10002415

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ

 

20 դեկտեմբերի 2002 թվականի N 857

 

i

«ՆԱԽԱԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ (ՀԻՄՆԱՐԿՆԵՐԻ)» N 2.III.1 ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐՄԵՐԸ ԵՎ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հոդված 4-ի, «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային ծառայությունը և դրա ենթակայության մարմինները վերակազմակերպելու և Հայաստանի Հանրապետության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրությունն ու կառուցվածքը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 15.08.2002 թ. N 1316-Ն որոշմամբ հաստատված ՀՀ պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրության կետ 7-ի «ե» ենթակետի, ելնելով նախադպրոցական տարիքի երեխաների առողջության պահպանման, հիվանդությունների կանխարգելման սկզբունքներից` նախադպրոցական կազմակերպություններում (հիմնարկներում) սանիտարական նորմեր ու կանոններ սահմանելու նպատակով,

 

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`

 

1. Հաստատել «Նախադպրոցական կազմակերպությունների (հիմնարկների)» N 2.III.1 սանիտարական նորմերը և կանոնները (կցվում է):

2. ՀՀԱՆ պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության տարածքային մարմինների ղեկավարներին`

սահմանել հսկողություն «Նախադպրոցական կազմակերպությունների (հիմնարկների)» N 2.III.1 սանիտարական նորմերի և կանոնների պահանջների կատարման նկատմամբ:

 

Հաստատված է`

Հայաստանի Հանրապետության

առողջապահության նախարարի

2002 թվականի դեկտեմբերի 20-ի

N 857 հրամանով

 

ՆԱԽԱԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ

(մանկամսուր, մանկապարտեզ, մսուր-մանկապարտեզ)

 

ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐՄԵՐ ԵՎ ԿԱՆՈՆՆԵՐ N 2.III-1

 

1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

1.1. Մանկական նախադպրոցական կազմակերպությունների /հիմնարկների/ սույն սանիտարական կանոնները տարածվում են քաղաքներում, գյուղական բնակավայրերում գործող բոլոր մանկամսուրների, մանկապարտեզների և մսուր-մանկապարտեզների վրա, անկախ սեփականության ձևից:

1.2. Կառուցվող և վերակառուցվող մանկական նախադպրոցական օբյեկտների կառուցվածքի, գույքով ու սարքավորումներով ապահովման վերաբերյալ նորմատիվային դրույթները պետք է համապատասխանեն սույն կանոնների պահանջներին:

1.3. Մանկական նախադպրոցական օբյեկտները կազմակերպվում են 2 ամսականից մինչև 6 տարեկան երեխաների համար, կազմելով տարիքային խմբեր 1-ին աղյուսակի համաձայն.

Աղյուսակ 1

.________________________________________________________________.

|          Խմբերը          |             Տարիքը         |Տեղերի  |

|                          |                            |քանակը  |

|                          |                            |խմբերում|

|__________________________|____________________________|________|

|       1. Մսուրային       |                            |        |

|Վաղ տարիքի առաջին խումբ   |2 ամսականից մինչև  1 տարեկան|   15   |

|Վաղ տարիքի երկրորդ խումբ  |1 տարեկանից մինչև  2 տարեկան|   20   |

|Կրտսեր տարիքի առաջին խումբ|2 տարեկանից մինչև  3 տարեկան|   20   |

|__________________________|____________________________|________|

|      2. Նախադպրոցական    |                            |        |

|Կրտսեր երկրորդ խումբ      |3 տարեկանից մինչև  4 տարեկան|   25   |

|Միջին խումբ               |4 տարեկանից մինչև  5 տարեկան|   25   |

|Ավագ խումբ                |5 տարեկանից մինչև  6 տարեկան|   25   |

.________________________________________________________________.

 

1.4. Մսուր-մանկապարտեզները նախագծվում են մեկ, երկու, չորս, վեց, ութ, տասներկու և տասնչորս խմբերի համար 25, 50, 95, 140, 190, 280 և 330 տեղից ոչ ավելի: Կառուցվող մանկական օբյեկտների խմբերը և համապատասխանաբար երեխաների քանակը որոշվում է համաձայն նախագծմանը տրվող խնդրի: Մսուր-մանկապարտեզների շենքերի տիպերը, դրանցում տեղերի քանակը պետք է ընդունել /ըստ «Հանրային շենքեր և կառույցներ» ՇՆուԿ 2.08.02-89/, 2-րդ աղյուսակի համաձայն`

Աղյուսակ 2

Մանկական մսուր-մանկապարտեզների շինությունների կառուցվածքը,

կազմն ու մակերեսները

.______________________________________________________________________.

|  Տեղի անվանումը  |     ըստ խմբերի քանակի տեղերի մակերեսները /մ2/     |

|                  |___________________________________________________|

|                  |2(50)|  4(95) | 6(140) | 7(190) | 12(280)| 14(330) |

|__________________|_____|________|________|________|________|_________|

|1. Մսուրային խմբեր|     |        |        |        |        |         |

|ընդունարան        | 18  |    18  | 36/18x2| 36/18x2| 76/18x4|  76/18x4|

|խաղասենյակ        | 50  |    50  |100/50x2|100/50x2|200/50x4| 200/50x4|

|ննջասենյակ        | 50  |    36  | 72/36x2| 72/36x2|114/36x4| 114/36x4|

|զուգարան          | 16  |    23  | 24/12x2| 24/12x2| 48/12x4|  48/12x4|

|բուֆետային մաս    |  3  |     3  |  6/3x2 |  6/3x2 | 12/3x4 |  12/3x4 |

|ընդամենը          |137  |   119  |   238  |   238  |   476  |    476  |

|__________________|_____|________|________|________|________|_________|

|2. Նախադպրոցական  |     |        |        |        |        |         |

|խմբեր             |     |        |        |        |        |         |

|հանդերձարան       | 18  | 54/18x3| 72/18x4|100/18x6|144/18x8|180/18x10|

|խմբասենյակ        | 50  |150/50x3|200/50x4|300/50x6|400/50x8|500/50x10|

|ննջասենյակ        | 50  |150/50x3|200/50x4|300/50x6|400/50x8|500/50x10|

|զուգարան          | 16  | 48/16x3| 64/16x4| 96/16x6|128/16x8|160/16x10|

|բուֆետային մաս    |  3  |  9/3x3 | 12/3x4 | 18/3x6 | 24/3x8 | 30/3x10 |

|ընդամենը          |137  |   411  |   588  |   822  |  1096  |   1370  |

.______________________________________________________________________.

 

ա/ Գյուղական բնակավայրերի մսուր-մանկապարտեզներում, ամռան շրջանում թույլատրվում է ավելացնել տեղերի քանակը` ի հաշիվ կառուցվող ամառային տաղավարների: Ամառային տաղավարներում տեղերի ընդհանուր քանակը պետք է կազմի հիմնական շենքի տեղերի 50 %-ը և չգերազանցի 100-ից:

 

2. ՏԵՂԱՄԱՍ

 

2.1. Հողամասերի տարածությունը պետք է բավարարի մանկական նախադպրոցական կազմակերպության բոլոր շենքերի ու կառույցների տեղադրմանը և ընդունվի /ըստ «Քաղաքների և գյուղական բնակավայրերի կառուցապատում և հատակագծում» ՇՆուԿ 2.07.01-89 հավելված 7/ մեկ տեղի հաշվարկով.

- մսուր-մանկապարտեզներում, որոնցում ամռան

ժամանակաշրջանում տեղերի քանակը ավելանում է 25-ից մինչև 50,

50-ից մինչև 95 և 95-ից մինչև 180, ելնելով 1 տեղի հաշվարկից` 45 քմ

- մինչև 95 տեղով մսուր-մանկապարտեզի համար` 40 մ2,

- 140-320 տեղով մսուր-մանկապարտեզի համար` 35 մ2,

- իսկ մսուր-մանկապարտեզի համալիրների 560-660 տեղի համար` 30 մ2:

Խմբային սենյակների մակերեսները ևս որոշվում են, ելնելով 1 երեխայի հաշվարկից, վաղ հասակի I և II խմբերում` 5 մ2, փոքրերի խմբում` 7,5 մ2, նախադպրոցականների համար` 7,2 մ2:

2.2. Յուրաքանչյուր խմբի համար պետք է առանձնացնել մանկական խմբային հրապարակներ, դրանք ցանկապատել մացառուտով, մեկուսացնելով մեկը մյուսից և ընդհանուր հրապարակից:

Մանկական հրապարակները պետք է հարմար կապ ունենան շենքում համապատասխան խմբային սենյակների հետ:

ա/ Մսուրային տարիքի երեխաների համար հրապարակները պետք է տեղակայվեն այդ խմբերի սենյակների ելքերին մոտ ընկած տարածության վրա: Խմբերի հրապարակները, բացի բաց արևահարող մասից, պետք է ունենան ստվերածածկ մաս:

բ/ Նախադպրոցական հասակի երեխաների համար խմբային հրապարակները բաժանվում են խաղային և մարմնամարզային տեսակների: 1- 1,5 մ օղակային շավիղը (հեծանիվով երթևեկելու, դահուկներով սահելու համար) չպետք է հատեն (տրամախաչեն) խմբային հրապարակները:

գ/ Յուրաքանչյուր խումբ հրապարակի վրա պետք է ունենա 40 մ2 ստվերածածկ` արևից և տեղումներից պաշտպանվելու համար: Շվաքարանները ցանկապատվում են երկու կողմից: Շվաքարաններին /ստվերածածկերին/ կից, որպես կանոն, տեղադրվում են պահեստարանները (ներկառուցված պահարաններ, ստելաժներ, դարակներ, նստարաններ` արկղերով) խաղալիքներ և գույք պահելու համար: Շենքերին մոտ կառուցվող շվաքարանները չպետք է ստվեր գցեն խմբային և խաղային սեղանատների վրա:

դ/ Խաղահրապարակների գույքը պետք է լինի տարիքային հասակին համապատասխան: Գույքի մակերեսը չպետք է ունենա սուր ծայրեր, անհարթություններ և դուրս եկած հեղույսներ (բոլտեր): Գույքի հումքը պետք է ունենա բարձր որակ, լինի դիմացկուն, երեխաների պատահական կոտրվածքներից և վնասվածքներից խուսափելու համար: Կոնստրուկցիաների (կառույցների) ծածկույթները պետք է լինեն ջրադիմացկուն:

2.3. Կենդանիների և թռչունների համար հրապարակները տեղաբաշխվում են տնտեսական հրապարակի մոտ:

2.4. Տնտեսական հրապարակը պետք է մեկուսացված լինի մյուս հրապարակներից, տեղակայված լինի ճաշարանի և լվացքատան կողմից` տարածքի խորությամբ (սահմանագծի վրա) և ունենա ամուր ծածկույթ և առանձին մուտք:

ա/ Քաղաքներում և քաղաքատիպ ավաններում մանկական նախադպրոցական կազմակերպությունների հողամասում չի թույլատրվում տեղադրել մառաններ, բանջարեղենի պահեստարաններ և այլ տնտեսական կառույցներ:

2.5. Աղբահավաքատեղերը պետք է տեղաբաշխվեն միայն տնտեսական հրապարակի վրա` աղբարկղերը պետք է ունենան կափարիչ և տեղադրվեն բետոնապատ կամ ասֆալտապատ հիմքի վրա, հիմնական մասնաշենքից 25 մետրից ոչ պակաս հեռավորությամբ:

2.6. Մանկական նախադպրոցական կազմակերպության հողամասը պետք է ունենա 1,6 մետրից ոչ ավելի բարձրությամբ ցանկապատ:

 

3. ՇԵՆՔ

 

3.1. Շենքերը, կախված հզորությունից կարող են ունենալ միաձույլ, սեկցիոն /բաժանմունքային/ կամ տաղավարային կառուցվածք` բաղկացած մի քանի առանձին կանգնած մասնաշենքերից կամ միմյանց միացված տաքացվող միջանցքներով: Չտաքացվող միջանցք կամ պատշգամբասրահ կառուցել թույլատրվում է միայն 3-րդ և 4-րդ կլիմայական ենթաշրջաններում:

3.2. Շենքի ներսում և հողամասում պետք է ապահովվի խմբերի, հատկապես մսուրային, առավել մեկուսացումը մեկը մյուսից և վարչատնտեսական մասից: 90 և ավել տեղանոց մսուր-մանկապարտեզների շենքերի սննդի բլոկը, մեկուսարանը և լվացքատունը պետք է ունենան առանձին ելքեր դեպի հողամաս:

3.3. Կախված կլիմայական պայմաններից, շենքի արտաքին մուտքերը պետք է լինեն կրկնակի կամ մեկ նախամուտքերով: Մուտքերից մեկի դուռը պետք է բացվի դեպի ներս: Նախամուտքի խորությունը չպետք է լինի 1,6 մ-ից ավելի:

Ներքին դռները, որոնք ունեն մասնակի ապակեպատում երկու երեսից, երեխայի հասակի բարձրությամբ, պետք է ծածկված լինեն պաշտպանիչ ցանցավոր էկրանով:

3.4. Մսուրային հասակի երեխաների համար խմբային հատվածները պետք է տեղակայվեն առավելապես առաջին հարկում և առանձին ելք ունենան դեպի յուրաքանչյուր հատված:

ա/ Մսուրային հասակի երեխաների խմբի կազմում պետք է լինեն ընդունարան, խաղաճաշարան, ննջարան, զուգարան և բուֆետային մաս, բոլոր սենյակները պետք է հարմար կապ ունենան իրար հետ:

բ/ Վաղ տարիքի 1 խմբի ընդունարանում պետք է տեղ առանձնացվի մայրերի կողմից կրծքի երեխաներին կերակրելու համար:

3.5. Նախադպրոցական հասակի երեխաների համար խմբերը կարող են տեղակայվել ինչպես առաջին, այնպես էլ 2-րդ հարկում: Նախադպրոցական հասակի 4 խմբերի համար թույլատրվում է ունենալ 1 ընդհանուր մուտք:

ա/ Նախադպրոցական հասակի երեխաների համար խմբային հատվածի կազմում մտնում են հանդերձարանը, խմբասենյակը, ննջարանը (կամ ննջարան-պատշգամբը), զուգարանը և բուֆետային մասը, որը տեղակայվում է խմբասենյակի տարածքում:

բ/ Խմբասենյակի և ննջարան-պատշգամբի միջև թույլատրվում է կառուցել շարժական միջնորմ:

3.6. Խմբային սենյակների կառուցվածքը և տարածությունները պետք է ընդունել 3 և 4-րդ աղյուսակների համաձայն.

Աղյուսակ 3 և 4

 

.__________________________________________________________________.

|     Տեղերը                  | 6(140) | 8(190) | 12(280)| 14(330) |

|_____________________________|________|________|________|_________|

|1. Մսուրային խմբերի տեղերը   |        |        |        |         |

|ընդունարան                   | 40/20x2| 40/20x2| 80/20x4|  80/20x4|

|խաղասենյակ                   |100/50x2|200/50x2|100/50x4| 200/50x4|

|ննջասենյակ                   | 80/40x2| 80/40x2|160/40x4| 160/40x4|

|զուգարան                     | 24/12x2| 24/12x2| 48/12x4|  48/12x4|

|բուֆետ                       |  6/3x2 |  6/3x2 | 12/3x4 |  12/3x4 |

|Ընդամենը                     |   250  |   250  |   500  |    500  |

|_____________________________|________|________|________|_________|

|2. Նախադպրոցական խմբերի տեղեր|        |        |        |         |

|հանդերձարան                  | 80/20x4|120/20x6|160/20x8|200/20x10|

|խմբասենյակ                   |200/50x4|300/50x6|400/50x8|500/50x10|

|ննջարան                      |216/54x4|324/54x6|432/54x8|540/54x10|

|զուգարան                     | 64/16x4| 96/16x6|128/16x8|160/16x10|

|բուֆետ                       | 12/3x4 | 18/3x6 | 24/3x8 | 30/3x10 |

|ընդամենը                     |   572  |   858  |  1144  |   1430  |

.__________________________________________________________________.

 

3.7. Մանկական նախադպրոցական կազմակերպությունների շենքերում հորիզոնի կողմերով սենյակների պատուհանների կողմնորոշումը պետք է ընդունել 5-րդ աղյուսակի համաձայն:

 

Աղյուսակ 5

 

._____________________________________________________________________.

|                 |        Աշխարհագրական գոտիների հաշվարկ հ. լ.       |

|                 |___________________________________________________|

|    Սենյակներ    |հյուսիսային 60(օ)|    60-45(օ)    | հարավային 45(օ)|

|                 |_________________|________________|________________|

|                 |    լավագույն    |    լավագույն   |   լավագույն    |

|                 |   թույլատրելի   |   թույլատրելի  |  թույլատրելի   |

|                 |     ազիմուտ     |     ազիմուտ    |    ազիմուտ     |

|_________________|_________________|________________|________________|

|1. Խմբասենյակ    |  10-70 մինչև    |  10-85 մինչև   |  10-25 մինչև   |

|                 |    290(օ)       |     275(օ)     |     335(օ)     |

|_________________|_________________|________________|________________|

|2. Ննջարան       |Արևելք-ցանկացած  |Արևելք-ցանկացած |Հյուսիս-ցանկացած|

|_________________|_________________|________________|________________|

|3. Երաժշտա-ն և   |   Հարավային-    |   Հարավային-   |   Հարավային-   |

|մարմնամարզ.      |    ցանկացած     |    ցանկացած    |    ցանկացած    |

|պարապմունքների   |                 |                |                |

|դահլիճ և         |                 |                |                |

|մեկուսարանի      |                 |                |                |

|հիվանդասենյակներ |                 |                |                |

|_________________|_________________|________________|________________|

|4. Խոհանոց,      |Հյուսիս-ցանկացած |Հյուսիս-ցանկացած|Հյուսիս-ցանկացած|

|մշակման բաժիններ |                 |                |                |

|_________________|_________________|________________|________________|

|5. Զբոսանքի համար|Արևելք-ցանկացած  |Արևելք-ցանկացած |Արևելք-ցանկացած |

|ապակեպատ պատշգամբ|                 |                |                |

._____________________________________________________________________.

 

Շենքի գերտաքացումը սահմանափակելու նպատակով անհրաժեշտ է նախատեսել խմբասենյակների, ննջարանների, դահլիճների, մեկուսարանի, մշակման կամ նախամշակման բաժինների պատուհանների արևապաշտպանիչներ, այն դեպքում, երբ պատուհանների օրիենտացիան, 60-450 հյուսիսային լայնության շրջաններում ուղղված է դեպի 200-2750-ի ազիմուտը և 90-2900 -ի ազիմուտը, հյուսիսային լայնության 450-ից հարավ շրջանների համար: Որպես արևապաշտպանիչ սարք խորհուրդ է տրվում շերտավոր վարագույր (ժալյուզներ), տեղավորված պատուհանների շրջանակների միջև, վարագույրներ և այլն: Թույլատրվում է բամբակյա կտորից վարագույրներ, որոնք ունեն բավարար աստիճանի լուսաթափանցման և լուսացրման հատկություն` պապլին, շտապելային քաթան և ռեպս: Վարագույրները պետք է բաղկացած լինեն շարժվող 2 մասից:

3.8. Միջին և ավագ մսուրային խմբերի համար զուգարաններում դրվում են 2 մանկական լվացարան, 1 մեծահասակի և 1 մանկական զուգարանակոնք (հիգիենիկ վրադիրով), ջրհոս հարմարանք, ջրացնցուղային տակնոց, ցածր մսուրային խմբի զուգարանում` 1 սրբիչ: Իսկ ընդունարանում և խաղասենյակում տեղադրվում է լվացարան արմնկաձև խառնիչով:

Կրտսեր 2-րդ և միջին խմբերում տեղադրվում են 4 մանկական լվացարան, 3 մանկական զուգարանակոնք, միջնապատով առանձնացված խցիկներում ցնցուղի տակդիր, ճկուն փողրակով (շլանգ) ցնցուղ և 1 սրբիչ:

Մեծերի և նախապատրաստական խմբերը պետք է ունենան առանձին զուգարաններ աղջիկների ու տղաների համար, 4 զուգարանակոնք, 4 լվացարան, 1 ջրացնցուղային տակնոց, 1 սրբիչ:

3.9. 95 և ավելի տեղ ունեցող մանկական հիմնարկները պետք է ունենան դահլիճ երաժշտական և մարմնամարզական պարապմունքների համար: Դահլիճի մակերեսը նախադպրոցական հիմնարկների 140 տեղի դեպքում, պետք է ունենա 75 մ2, 140-190 տեղի դեպքում` 100 մ2 մակերես: 280-330 տեղ ունեցող նախադպրոցական հիմնարկում նախատեսվում է 2 դահլիճ` 100 և 50 մ2 կամ յուրաքանչյուրը` 75 մ2 մակերեսով:

Դահլիճների հատակները պետք է ունենան ցածր ջերմահաղորդականությամբ ծածկ (մանրահատակ, տախտակ, տաք հենքով լինոլեում):

Դահլիճները պետք է լինեն անանցանելի: Թույլատրվում է 2 դահլիճները միացնել շարժվող միջնապատով: Դահլիճներին կից անհրաժեշտ է ունենալ պահեստամաս 6մ2 մակերեսով, մարմնամարզական գույքը պահելու համար:

Նախադպրոցական կազմակերպությունների շենքերում և մսուր-մանկապարտեզների համալիրներում թույլատրվում է նախագծել լողավազան` 21 մ2 մակերեսով և 0,6-0,8 մ փոփոխական խորությամբ: Լողավազանի եզրը շրջագծով պետք է ունենա 0,15 մ բարձրություն և 0,3մ լայնություն, ինչպես նաև շրջանցիկ ուղիներ` 0,75 մ լայնությամբ:

3.10. Նախադպրոցական կազմակերպությունում հիվանդացած երեխաների համար պետք է լինի մեկուսարան իր հիվանդասենյակով (ոչ միջանցիկ), որը պետք է տեղավորված լինի առաջին հարկում և ունենա առանձին ելք դեպի դուրս:

Բոլոր մանկական նախադպրոցական կազմակերպություններում, անկախ հզորությունից նախատեսվում է բժշկական սենյակ` տեղակայված մեկուսարանի հիվանդասենյակներից մեկին կից և իրարից բաժանված 1-1,2 մ բարձրությամբ միջնորմով:

Բուժական սենյակների կազմը և մակերեսները նշված են 6-րդ աղյուսակում.

 

Աղյուսակ 6

 

.___________________________________________________________________.

|    Բուժ. կետ          |   Տեղերի մակերեսները մ2 խմբերի դեպքում    |

|                       |___________________________________________|

|                       |2(50)|4(95)|6(140)| 7(190)|12(280)|14(330) |

|_______________________|_____|_____|______|_______|_______|________|

|Բժշկական սենյակ        |  6  |  8  |   8  |   8   |  10   |  10    |

|_______________________|_____|_____|______|_______|_______|________|

|բուժագործության սենյակ |     |     |   -  |   8   |   8   |   8    |

|_______________________|_____|_____|______|_______|_______|________|

|Մեկուսարան ընդունարան  |  2  |  2  |   2  |   4   |   6   |   6    |

|_______________________|_____|_____|______|_______|_______|________|

|հիվանդասենյակ          |  6  |  6  |   6  |   6   |12/6x12| 12/6x12|

|_______________________|_____|_____|______|_______|_______|________|

|զուգարան               |  2  |  2  |   2  |   2   |   4   |   4    |

|_______________________|_____|_____|______|_______|_______|________|

|ախտահանիչ միջոցների    |  -  |  2  |   2  |   2   |   2   |   2    |

|պատրաստման տեղ         |     |     |      |       |       |        |

|_______________________|_____|_____|______|_______|_______|________|

|Ընդամենը               | 16  | 20  |  20  |  30   |  42   |  42    |

.___________________________________________________________________.

 

3.11. Նախադպրոցական կազմակերպությունների ծառայողական-կենցաղային շինության կառուցվածքը և մակերեսը նշված են 7-րդ աղյուսակում.

Աղյուսակ 7

Ծառայողատնտեսական տեղերի կազմը և մակերեսները

._____________________________________________________________________.

|Ծառայողատնտեսական տեղեր  |    Տեղերի մակերեսները մ2 խմբերի դեպքում   |

|                         |___________________________________________|

|                         |2(50)|4(95)| 6(140)| 7(190)|12(280)|14(330)|

|_________________________|_____|_____|_______|_______|_______|_______|

|Սրահ                     |  -  |  -  |   12  |   12  |  18   |  18   |

|_________________________|_____|_____|_______|_______|_______|_______|

|Վարիչի առանձնասենյակ     | 10  | 10  |   10  |    9  |   9   |   9   |

|_________________________|_____|_____|_______|_______|_______|_______|

|Տնտեսավարի առանձնասենյակ |  -  |  -  |    -  |    6  |   6   |   6   |

|_________________________|_____|_____|_______|_______|_______|_______|

|Անձնակազմի սենյակ        |  -  |  8  |    8  |   10  |  12   |  12   |

|/հանդերձարան/            |     |     |       |       |       |       |

|_________________________|_____|_____|_______|_______|_______|_______|

|Տնտեսական պահեստ         |  4  |  5  |    5  |    8  |  12   |  12   |

|_________________________|_____|_____|_______|_______|_______|_______|

|Մաքուր սպիտակեղենի պահեստ|  4  |  6  |    6  |    8  |  10   |  10   |

|_________________________|_____|_____|_______|_______|_______|_______|

|Ցնցուղարան               |  -  |  2  |    2  |    2  |   2   |   2   |

|_________________________|_____|_____|_______|_______|_______|_______|

|Անձնակազմի զուգարան      |  3  |  3  |    3  |    3  | 6/3x2 | 6/3x2 |

|_________________________|_____|_____|_______|_______|_______|_______|

|Ընդամենը                 | 21  | 34  |   46  |   58  |  81   |  81   |

._____________________________________________________________________.

 

Շենքում պետք է նախատեսել ծառայողական մուտք և նախասրահ, 90-240 տեղով նախադպրոցական հիմնարկի դեպքում 12 մ2 մակերեսով և 18 մ2 մակերեսով 240 և ավելի հզորության դեպքում:

3.12. Սննդային բաժինը պետք է տեղավորել 1-ին հարկում, դեպի դուրս ելքով: Բանջարեղենը և չոր մթերքը պահելու մառանները պետք է լինեն խոհանոցից մեկուսացված: Չի թույլատրվում նախատեսել միջանցիկ պահեստներ` մուտքը խոհանոցից:

Խոհանոցում պետք է նախատեսել էլեկտրական սարքավորումներ: Սննդի բաժնի կառուցվածքը և մակերեսները նշված են 8-րդ աղյուսակում.

Աղյուսակ 8

Սննդի բլոկի կազմը և մակերեսները (հումքով աշխատելու դեպքում)

.___________________________________________________________________.

|Սննդի բլոկ (հումքի       | Տեղերի մակերեսները մ2 խմբերի դեպքում    |

|դեպքում)                 |_________________________________________|

|                         |2(50)|4(95)|6(140)|7(190)|12(280)|14(330)|

|_________________________|_____|_____|______|______|_______|_______|

|Խոհանոց և  բաշխասենյակ   | 15  | 23  |  23  |  28  |  30   |   30  |

|_________________________|_____|_____|______|______|_______|_______|

|Նախապատրաստման արտադրամաս|  6  |  8  |   8  |  12  |  14   |   14  |

|_________________________|_____|_____|______|______|_______|_______|

|խոհանոցի ամանեղենի       |  4  |  4  |   4  |   5  |   6   |    6  |

|լվացարան                 |     |     |      |      |       |       |

|_________________________|_____|_____|______|______|_______|_______|

|սառեցման խցիկ            |  -  |  -  |   -  |   -  |   9   |    9  |

|_________________________|_____|_____|______|______|_______|_______|

|չոր մթերքի պահեստ        |  7  |  8  |   8  |  11  |   6   |    6  |

|_________________________|_____|_____|______|______|_______|_______|

|բանջարեղենի պահեստ       |  4  |  4  |   4  |   5  |   8   |    8  |

|_________________________|_____|_____|______|______|_______|_______|

|մթերքի բեռնման մաս       |  -  |  4  |   4  |   5  |   6   |    6  |

|_________________________|_____|_____|______|______|_______|_______|

|Ընդամենը                 | 36  | 51  |  51  |  66  |  79   |   79  |

.___________________________________________________________________.

 

3.13. Սպիտակեղենի լվացման և արդուկի սենյակները պետք է լինեն միջանցիկ: Կեղտոտ սպիտակեղենի հանձնումը և մաքուրի ստացման մուտքերը (պատուհանները) պետք է լինեն առանձին: Չի թույլատրվում լվացման սենյակի մուտքը նախատեսել խմբասենյակների և սննդի բլոկի մուտքի դիմաց: Լվացքատան կառուցվածքը և մակերեսը նշված է 9-րդ աղյուսակում.

Աղյուսակ 9

Լվացքատան կազմը և մակերեսները

._____________________________________________________________________.

|Լվացքատուն           |     Տեղերի մակերեսները մ2 խմբերի դեպքում      |

|                     |_______________________________________________|

|                     | 2(50)| 4(95)| 6(140)| 7(190)| 12(280)| 14(330)|

|_____________________|______|______|_______|_______|________|________|

|լվացքատուն           |  12  |  14  |   14  |   16  |   18   |   18   |

|_____________________|______|______|_______|_______|________|________|

|արդուկի սենյակ       |   -  |  10  |   10  |   12  |   12   |   12   |

|_____________________|______|______|_______|_______|________|________|

|Ընդամենը             |  12  |  24  |   24  |   28  |   30   |   30   |

._____________________________________________________________________.

 

3.14. Չի թույլատրվում խոհանոցի, լվացքատան և զուգարանների պատուհանները տեղադրել խմբասենյակների ու ննջարանների պատուհանների տակ:

Սննդային բաժնի /ճաշարանի/, լվացքատան, արդուկի սենյակի և զուգարանների հատակները պետք է ծածկվեն կերամիկական խճանկարային սալիկներով:

 

4. ԲՆԱԿԱՆ ԵՎ ԱՐՀԵՍՏԱԿԱՆ ԼՈՒՍԱՎՈՐՈՒՄ

 

4.1. Նախադպրոցական կազմակերպությունների հիմնական շինությունները պետք է ունենան անմիջական բնական լուսավորում: Խմբասենյակներում, ննջարաններում, բժշկական սենյակում, մեկուսարանում, հիվանդասենյակում, մարմնամարզական և երաժշտական պարապմունքների դահլիճներում բնական լուսավորության գործակիցը /ԲԼԳ/ պետք է լինի 1,5%-ից ոչ պակաս: Երկրորդ լույսով լուսավորումը թույլատրվում է միայն սանհանգույցում, ընդունարանում, հանդերձարանում: Պահեստամասերը, սպասարկող անձնակազմի սանհանգույցները և բուֆետային մասերը թույլատրվում է նախագծել առանց բնական լուսավորման:

4.2. Միակողմանի լուսավորման դեպքում, պատուհաններից խմբասենյակների երկարությունը չպետք է լինի 6 մ-ից ավելի:

4.3. Արհեստական լուսավորության աղբյուրները բոլոր շինություններում, պետք է ապահովեն բավարար և հավասարաչափ լուսավորում: Լուսամփոփների ընտրությունը և տեղադրումը կատարվում է համաձայն թիվ 10 աղյուսակի: Շինությունում ընդհանուր էլեկտրահզորությունը պետք է կազմի 900 վտ, իսկ տեսակարարը` 15-18 վտ/ մ2:

Աղյուսակ 10

Նախադպրոցական հիմնարկների սենյակների առաջարկվող արհեստական

լուսավորությունը

.______________________________________________________________________.

|Տարածք        |Լուսավորության|Լուսավորման տեսակը|Լուսամփոփի տեղադրումը|

|              |համակարգ      |և  հզորությունը   |                     |

|______________|______________|__________________|_____________________|

|1. խմբասենյակ |Ընդհանուր-    |ԼԵ-40/ԼԲ-40       |Գծային, սեղանիկների  |

|              |հավասարաչափ   |                  |շարքերի ուղղությամբ  |

|2. ննջարան    |Ընդհանուր-    |ԼԵ-40 պլյուս      |Տեսադաշտի գերակշռող  |

|              |հավասարաչափ   |Մ036-25 ԼԲ220,    |մասի ուղղությամբ     |

|              |+ հերթապահ    |շիկացման լամպ     |                     |

|              |(գիշերային)   |                  |                     |

|3. ընդունարան |Կոմբինացված-  |ԼԵ-40 պլ. Մ036-40 |Սենյակի երկարությամբ,|

|              |տեղային       |                  |տեղային              |

|              |(ընդունման    |                  |լուսավորություն,     |

|              |տեղում)       |                  |երեխաների ընդունման  |

|              |+ ընդհանուր   |                  |տեղում, պատի վրա     |

|4. հանդերձարան|Ընդհանուր-    |ԼԲ-40             |Հանդերձարանի         |

|              |հավասարաչափ   |                  |պահարանների          |

|              |              |                  |երկարությամբ         |

|5. մարմնամար- |Ընդհանուր-    |ԼԵ-40/ԼԲ-40/      |Ցանկացած ձևի         |

|զության և     |հավասարաչափ   |                  |                     |

|երաժշտական    |              |                  |                     |

|պարապ. դահլիճ |              |                  |                     |

.______________________________________________________________________.

 

Շիկացման լամպերի օգտագործման դեպքում լուսավորության մակարդակը պետք է լինի 100 լյուքս: Ընդհանուր էլեկտրահզորությունը պետք է կազմի 1800 վտ/մ2, իսկ տեսակարարը` 30-36 վտ/մք:

 

5. ՍԱՆԻՏԱՐԱՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐ

 

5.1. Նախադպրոցական կազմակերպությունների շենքերը պետք է ապահովված լինեն ջրամատակարարման ներքին ցանցով, ունենան տաք ջրամատակարարում և կոյուղու համակարգ:

Ավանային և քաղաքային կենտրոնացված ջրամատակարարման և կոյուղու համակարգերի բացակայության դեպքում, տեղային ջրամատակարարման և կոյուղու համակարգի ապահովման հարցը պետք է լուծել ելնելով տեղական պայմաններից, ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Ոչ կոյուղացված շրջաններում նախադպրոցական կազմակերպությունները պետք է ապահովվեն ներքին կոյուղու համակարգով` տեղային մաքրման սարքավորումների կառուցման միջոցով:

Տաք ջրամատակարարումն անհրաժեշտ է ապահովել խոհանոցում, լվացքատանը, վաղ հասակի երեխաների (1-ին խումբ) խաղասենյակներում, բոլոր խմբերի բուֆետային մասում և սանհանգույցներում` ծորակ-խառնիչների առկայությամբ:

Ցնցուղներին և լվացարաններին միացվող տաք ջուրը պետք է լինի 370-ից ոչ բարձր: Տաք ջրամատակարարման համակարգին պետք է միանա արտահագուստի չորացման պահարանների տաքացնող սարքերը (ընդունարանում և հանդերձարանում), ինչպես նաև չորացնող սրբիչները - սան. հանգույցներում:

Ոչ տիպային նախագծով կառուցվող շենքերի համար պետք է նախատեսել կենտրոնացված ջրամատակարարման սարքավորումներ, որոնց միջոցով ցնցուղներն ու լվացարանները կմատակարարեն 370 -ի ջուր:

5.2. Նախադպրոցական կազմակերպությունների շենքերը պետք է ապահովված լինեն կենտրոնացված ջեռուցման և օդափոխության համակարգերով:

Գյուղական բնակավայրերում 1 հարկանի մսուր-մանկապարտեզների շենքերում (50 տեղից ոչ ավելի) թույլատրվում է վառարանային ջեռուցում: Վառարանի բացվածքը փակվում է հերմետիկ դռնով, տեղադրվում է միջանցքում և ոչ թե այն տարածքում, որտեղ երեխաներն են: Վառարանները վառվում են երեխաների բացակայությամբ և մարվում են երեխաների գալուց 1,5-2 ժամ առաջ:

Որպես ջեռուցիչ սարքեր կարող են օգտագործվել խողովակային տաքացուցիչները, տեղադրված բետոնե պանելների մեջ, ջեռուցիչներ, ինչպես նաև ծածկոցներով /տաք օդ մղող/ կոնվեկտորներ: Այրվածքներից ու վնասվածքներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է ջեռուցման սարքերը արտաքինից ծածկել փայտյա ցանցաճաղով: Չի թույլատրվում ծածկել ԳՍՊ-ով (ՓՏՍ):

5.3. Տարածքների օդի ջերմությունը պետք է տարբերակել, կախված տարածքի օգտագործման նպատակներից երեխաների տարիքից` համաձայն աղյուսակ 11-ի:

 

Աղյուսակ 11

._______________________________________________________________________.

|          Տարածքներ                 |      Օդի ջերմաստիճանը (օ)        |

|                                    |__________________________________|

|                                    |1Ա, 1Բ, 1Գ  |2-րդ, 3-րդ|4-րդ      |

|                                    |կլիմ.       |կլիմ. շրջ.|կլիմայական|

|                                    |ենթաշրջանում|և  1Վ, 1Դ |շրջանում  |

|                                    |            |ենթաշրջ.  |          |

|____________________________________|____________|__________|__________|

|1. Վաղ հասակի 1-ին խմբի խաղասենյակ, |     24     |     3    |    22    |

|ընդունարան                          |            |          |          |

|2. Վաղ հասակի 2-րդ խմբի, փոքրերի    |     23     |    22    |    21    |

|1-ին խմբի ընդունարան, խաղասենյակ    |            |          |          |

|3. Նախադպրոցական խմբերի, 2-րդ       |     22     |    21    |    20    |

|փոքրերի, միջին և  ավագ նախադպրոցական|            |          |          |

|խմբերի հանդերձարան, խմբասենյակ      |     21     |    20    |    19    |

|4. Ննջասենյակներ` մսուրային խումբ,  |     22     |    21    |    20    |

|նախադպրոցական խումբ                 |     20     |    19    |    18    |

|5. Սանհանգույց` մսուրային խումբ,    |     23     |    22    |    21    |

|նախադպրոցական խումբ                 |     21     |    20    |    19    |

|6. Մարմնամարզ. և  երաժշտական        |     20     |    19    |    18    |

|պարապմունքների դահլիճ               |            |          |          |

|7. Բուֆետային մասեր                 |     16     |    16    |    16    |

|8. Զբոսանքի պատշգամբ                |      -     |     -    |     -    |

|9. Լողավազանի շինություն            |     29     |    29    |    29    |

|10. Բժշկի սենյակ                    |     23     |    22    |    21    |

|11. Ծառայողակենցաղային շինություն   |     20     |    18    |    17    |

|12. Խոհանոց                         |     15     |    15    |    15    |

|13. Լվացքատուն                      |     18     |    18    |    18    |

|14. Արդուկի սենյակ                  |     16     |    16    |    16    |

|15. Ջեռուցվող անցումներ             |     15     |    15    |    15    |

._______________________________________________________________________.

 

5.4. Փակ տարածքում երեխաների հագուստը, չափավոր շարժման ակտիվության դեպքում, կախված օդի ջերմաստիճանից, պետք է լինի համաձայն աղյուսակ 12-ի:

 

Աղյուսակ 12

.___________________________________________________________________.

|    Օդի     |                 Հագուստ                  |Մարմնի     |

|ջերմաստիճանը|                                          |շրջանում   |

|            |                                          |թույլատրվող|

|            |                                          |հագուստի   |

|            |                                          |շերտերը    |

|____________|__________________________________________|___________|

| 16-17(օ)   |Բամբակյա սպիտակեղեն, բրդյա կամ բամբակյա   |    3-4    |

|            |խիտ գործվածքից զգեստ, տրիկոտաժից          |           |

|            |վերնազգեստ, զուգագուլպաներ /ոտքերին       |           |

|            |կոշիկներ կամ տաք հողաթափեր/               |           |

|____________|__________________________________________|___________|

| 18-20(օ)   |Բամբակյա սպիտակեղեն, հաստ բամբակյա կամ    |    2-3    |

|            |կիսաբրդյա գործվածքից զգեստ, զուգագուլպաներ|           |

|            |ավագ նախադպրոցական երեխաներին             |           |

|            |կիսագուլպաներ /ոտքերին կոշիկներ/          |           |

|____________|__________________________________________|___________|

| 21-22(օ)   |Բամբակյա սպիտակեղեն, գործվածքից զգեստ,    |     2     |

|            |կարճ թևերով  /ոտքերին թեթև  կոշիկներ      |           |

|            |կամ բոկոտիկներ/                           |           |

|____________|__________________________________________|___________|

| 23(օ) և    |Բարակ բամբակյա սպիտակեղեն կամ առանց       |    1-2    |

|  բարձր     |սպիտակեղենի, թեթև  զգեստ` ամառային,       |           |

|            |առանց թևերի,  նասկի /ոտքերին բոկոտիկներ/  |           |

.___________________________________________________________________.

 

5.5. 1-ին հարկում տեղակայված խաղասենյակներում և խմբասենյակներում հատակի մակերեսին ջերմաստիճանը ձմռան ընթացքում պետք է 220-ից պակաս չլինի:

5.6. Հարաբերական խոնավությունը երեխաների սենյակներում թույլատրվում է 40-55%, իսկ խոհանոցում և լվացքատանը` 60-70 %:

5.7. Երեխաների անընդհատ գտնվելու սենյակները (խմբասենյակ, խաղասենյակ, ննջասենյակ, երաժշտական և մարմնամարզական պարապմունքների սենյակ և այլն) պետք է ապահովված լինեն թարմ մաքուր օդով, 1,5 օդափոխանակության հաճախականությամբ:

 

6. ՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐ

 

6.1. Մանկական նախադպրոցական կազմակերպությունների սարքավորումները պետք է համապատասխանեն երեխայի տարիքային և հասակային առանձնահատկություններին, հաշվի առնելով հիգիենիկ պահանջները:

6.2. Խմբասենյակներում և խաղասենյակներում պետք է տեղադրվեն տվյալ խմբի երեխաների քանակության համապատասխան սեղաններ և աթոռներ.

- վաղ տարիքի 2-րդ խմբում և փոքրերի 1-ին խմբում, փոքրերի 2-րդ խմբում և միջին խմբերում 4 տեղանի սեղաններ և (լրացուցիչ) 2 տեղանի նստարան-սեղան,

- մեծերի և նախադպրոցական խմբերում երկտեղանի սեղաններ, մակերեսի փոխվող թեքությամբ:

6.3. Մսուրային հասակի երեխաների համար սեղանների և աթոռների չափսերը պետք է համապատասխանեն աղյուսակ 13-ում նշված չափանիշներին:

Աղյուսակ 13

._________________________________________________________________________.

|Կահույքի|Մակնշող    |Երեխաների|Սեղանի   |Աթոռի հենակի|Երեխաների հասակը   |

|խումբը  |գույնը     |հասակային|բարձրու- |բարձրու-    |/տարիքը/           |

|        |           |խումբը   |թյունը սմ|թյունը սմ   |հասակային խմբերով  |

|________|___________|_________|_________|____________|___________________|

|   Ա    |սպիտակ     |մինչև  80|   34    |    17      |7ամս.-1տ. 8ամս.    |

|   Բ    |կանաչ      |  80-90  |   38    |    20      |1տ. 5ամս.-2տ. 8ամս |

|   Ծ    |երկնագույն | 90-100  |   43    |    24      |2-4տ.              |

|   Գ    |նարնջագույն| 100-115 |   48    |    28      |3-6տ.              |

|   Դ    |դեղին      | 115-130 |   54    |    32      |5-7տ.              |

|   Ժ    |կարմիր     |  130-ից |   60    |    36      |6-7տ.              |

|        |           |  բարձր  |         |            |                   |

._________________________________________________________________________.

 

6.4. Աթոռները պետք է լինեն սեղանի հետ խմբավորված և մակնիշավորված: Սեղանների կողմնորոշիչ քանակը (համարիչ) և աթոռների (հայտարար) չափսերը տարբեր հասակային խմբերի համար բերված են աղյուսակ 14-ում:

Աղյուսակ 14

._________________________________________________________________________.

|Կահույքի|                          Տարիքային խմբեր                       |

|խումբը  |________________________________________________________________|

|        |               Մսուրային               |      Նախադպրոցական     |

|        |_______________________________________|________________________|

|        |վաղ հասակի|վաղ հասակի|փոքրերի |փոքրերի |  միջին  |ավագ |նախապատ-|

|        |1-ին խումբ|2-րդ խումբ|1-ին    |2-րդ    |  խումբ  |խումբ|րաստական|

|        |          |          |խումբ   |խումբ   |         |     |        |

|________|__________|__________|________|________|_________|_____|________|

|   Ա    |   1/4    |   1/4    |        |        |         |     |        |

|   Բ    |          |   1/16   |  2/8   |        |         |     |        |

|   Ծ    |          |          |  3/12  |  3/12  |         |     |        |

|   Գ    |          |          |        |  4/16  |1/2*//4  | 9/18|  2/4   |

|   Դ    |          |          |        |        |6/11*//22| 4/18| 10/20  |

|   Ժ    |          |          |        |        |         |     |  1/2   |

._________________________________________________________________________.

 

* Երկտեղանի սեղանների քանակը

 

6.5. Պարապմունքների համար սեղանների դասավորվածությունը պետք է համապատասխանի հետևյալ հիգիենիկ պահանջներին.

- սեղանները դրվում են լուսավորվող պատի մոտ, պարտադիր է ձախակողմյան լուսավորությունը,

- 4 տեղանի սեղանները տեղադրվում են 2 շարքից ոչ ավելի,

- 2 տեղանի սեղանները` ոչ ավելի, քան 3 շարք,

- սեղանների շարքերի միջև հեռավորությունը պետք է լինի 0,5մ-ից ոչ պակաս,

- 1-ին շարքի սեղանի հեռավորությունը լուսավորված պատից` 1մ,

- 1-ին սեղանի և գրատախտակի միջև հեռավորությունը` 3-2,5 մ,

- գրատախտակի ներքևի եզրի բարձրությունը` 0,7-0,8 մ,

- գրատախտակի չափսերը պետք է լինեն` 0,75-1 մ:

Երեխաների նստեցումը սեղան աթոռներին պետք է կատարել հաշվի առնելով նրանց առողջական վիճակը, տեսողությունը և լսողությունը:

Ճաշասենյակ-խաղասենյակում քայլասայլակը և արգելքը պետք է տեղադրվեն պատուհանից 1մ հեռավորությամբ, դրան զուգահեռ երկար կողմով: Վաղ հասակի 1-ին խմբում լվացարանի մոտ տեղադրվում է բարուրի սեղան, սրբիչների կախիչներով և կեղտոտ սպիտակեղենի տարողությամբ: Երեխաներին կերակրելու համար տեղադրվում են երկու տեղանի սեղաններ:

6.6. Մանկական խմբերի զուգարաններում տեղադրվում են պատի կամ կախովի կախիչներ անձնական բաժիններով, անձնական հիգիենայի առարկաների և սրբիչների համար. տնտեսական պահարաններ, մսուրային խմբերում` առանձին խցիկներով պահարաններ գիշերանոցների համար: Բոլոր մանկական անշարժ սարքավորումները պետք է լինեն ամրացված` վնասվածքից /տրավմայից/ խուսափելու համար:

6.7. 1-ին շարքի հեռուստադիտողից միջև էկրանը և էկրանից դեպի դիապրոյեկտորը եղած հեռավորության հարաբերությունը ընդունվում է համաձայն աղյուսակ 15-ի:

Աղյուսակ 15

.___________________________________________________________________.

|Դիապրոյեկտորից |Էկրանի պատկերի|1-ին շարքի     |Շարքերում երեխաների |

|մինչև  էկրանը  |լայնությունը  |հեռավորությունը|  մաքսիմալ քանակը   |

|եղած           |/մետր/        |էկրանից        |                    |

|հեռավորությունը|              |               |                    |

|_______________|______________|_______________|____________________|

|               |              |               |1 շարք|2 շարք|3 շարք|

|_______________|______________|_______________|______|______|______|

|     4.0       |     1.2      |      2.4      |   8  |  10  |  13  |

|_______________|______________|_______________|______|______|______|

|     3.5       |     1.0      |      2.1      |   7  |   9  |  11  |

|_______________|______________|_______________|______|______|______|

|     3.0       |     0.9      |      1.8      |   6  |   8  |  10  |

|_______________|______________|_______________|______|______|______|

|     2.5       |     0.75     |      1.5      |   6  |   7  |   9  |

|_______________|______________|_______________|______|______|______|

|     2.0       |     0.6      |      1.2      |   4  |   6  |   8  |

.___________________________________________________________________.

 

7. ՏԵՂԱՄԱՍԻ ԵՎ ՇԵՆՔԻ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԻ ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

7.1. Բոլոր տարածքները պետք է պահպանվեն մաքուր վիճակում: Տարածքի մաքրումը պետք է կատարվի ամեն օր պարտադիր խոնավ եղանակով, պատուհանները բաց: Հատակը պետք է լվանալ օրը 2 անգամից ոչ պակաս, 1 անգամը պարտադիր կահույքի տեղաշարժով: Կահույքը, պատուհանի գոգերը, ջեռուցիչները սրբել խոնավ շորով, մանկական զգեստապահարանները պետք է սրբել ամեն օր, իսկ շաբաթը 1 անգամ լվանալ: Երաժշտական և մարմնամարզական պարապմունքների սենյակները պետք է մաքրել յուրաքանչյուր պարապմունքից հետո: Խոնավ մաքրումը կատարվում է լվացող նյութերով (օճառ, կալցինացված սոդա, սինթետիկ լվացող փոշիներ)` պատուհանները և օդանցքները բաց: Տարածքների լիարժեք մաքրումը պետք է կատարվի ամեն ամիս և համաճարակային ցուցումով` հատակի լվացում, լուսատուների, պատուհանների, դռների, պատուհանների լվացում մաքրող և վարակազերծող նյութերով:

Արտաձիգ օդափոխիչ համակարգի երկաթյա վարագույրները պետք է բաց լինեն, մշտապես մաքրվեն փոշուց, փակվեն շինության ներքին ջերմաստիճանի և դրսի ջերմաստիճանի կտրուկ անկման ժամանակ:

Արտաձիգ օդափոխիչ համակարգի հորատանցքերի մաքրումը պետք է կատարվի տարին 2 անգամ: Պատուհանների լվացումը` ապակիների լվացումը ներսից և դրսից, տարին 2 անգամ (գարուն, աշուն): Խմբերի գործունեության ընթացքում կտրականապես արգելվում է անցկացնել ընթացիկ ու կապիտալ վերանորոգումներ` պատերի և առաստաղի սպիտակեցում, պատուհանների վերանորոգում և այլն:

7.2. Բոլոր ձեռք բերված խաղալիքները (բացառությամբ փափուկ խաղալիքների) մինչև խմբերին հանձնելն անհրաժեշտ է 15 րոպե լվանալ հոսող ջրի տակ (370 C) օճառով, իսկ հետո չորացնել բացօթյա: Ռետինե, փրփրալատեքսային և այլ նմանատիպ խաղալիքները լվացման ընթացքում պետք է ամուր քամել:

Հետագայում վաղ հասակի 1-ին խմբի խաղալիքներն անհրաժեշտ է լվանալ օրը 2 անգամ տաք ջրով, խոզանակով, օճառով կամ 2%-ոց սննդային սոդայի լուծույթով, մակնշված թասերում, որից հետո լվանալ հոսող ջրի տակ (370 C) և չորացնել: Ավելի մեծահասակ երեխաների խաղալիքները` ամեն օր, օրվա վերջում: Տիկնիկների շորերը լվանալ, արդուկել ըստ անհրաժեշտության:

Կազմակերպված մանկական կոլեկտիվներում, մինչև 3տ. երեխաներին և մեկուսարանների համար արգելվում է փափուկ և փրփրալատեքսային մազմզոտ խաղալիքների օգտագործումը: Նմանատիպ խաղալիքները խորհուրդ է տրվում օգտագործել միայն մեծերին, որպես դիդակտիկ միջոց:

Փափուկ խաղալիքներն ամեն օր օրվա վերջում վարակազերծվում են բակտերիոցիդ լամպերով, 40 րոպե, որը տեղակայվում է լամպից 25սմ հեռավորության վրա:

7.3. Ողջ սպիտակեղենը պետք է լինի մակնշված: Անկողնային սպիտակեղենը, մակնշել ստորին անկյունում: Անհրաժեշտ է սպիտակեղենի 3 կոմպլեկտ և ներքնակների 2 փոխնորդ:

7.4. Սպիտակեղենի և սրբիչների փոխարինումը կատարվում է ելնելով աղտոտվածությունից, բայց ոչ ուշ, քան շաբաթը 1 անգամ: Մաքուր սպիտակեղենը տեղ է հասցվում պարկերով ու պահվում է պահարաններում: Լաթերը և սպիտակեղենը օգտագործումից հետո դրվում են հատուկ տարողություններում կամ մոմլաթե պարկերում: Օրվա վերջում կեղտոտ սպիտակեղենը տեղափոխվում է լվացքատուն կամ հատուկ սենյակ: Սովորական պարկերը տրվում են լվացման, իսկ մոմլաթեն` մշակվում է տաք օճառաջրով կամ սոդայի լուծույթով: Անկողնային պարագաները` ներքնակներ, բարձեր, վերմակներ, քնապարկեր, պետք է ենթարկել օդափոխության անմիջապես ննջարաններում, բաց պատուհանների պայմաններում, լիարժեք մաքրման ժամանակ` պարբերաբար դուրս հանելով: Տարին 1 անգամ անկողնային պարագաները ենթարկվում են քիմ. մաքրման:

7.5. Գորգերը պետք է ամեն օր մաքրել փոշեկուլով, պարբերաբար թափահարել և սրբել խոնավ խոզանակով, իսկ տարին 1 անգամ ենթարկել քիմ. մաքրման: Երեխաների բարուրման սեղանները, մանկական տակդիր մոմլաթները, արենաների ծածկոցը, բլուրները, անհրաժեշտ է լվանալ ջրով և օճառով` օրը 2 անգամ (ճաշից հետո և օրվա վերջում), արտաթորանքներով աղտոտվելու դեպքում` թրջել 1%-ոց քլորամինի լուծույթով, օգտագործած իրերը վարակազերծվում են 1%-ոց քլորամինի լուծույթով` 4 ժամ տևողությամբ, հատուկ առանձնացված ամաններում:

7.6. Զուգարանների հատակը, նստակոնքերը պետք է լվանալ օրը 2 անգամ հոսող տաք ջրով, օգտագործելով լվացող նյութեր: Նստակոնքը միզաթթվային աղերից ազատելու համար անհրաժեշտ է ամիսը 2 անգամ լվանալ Սանիտարական նյութով, դրա բացակայության դեպքում` աղաթթվի 2 %-ոց լուծույթով: Նշված մշակումից հետո նստակոնքերը լվացվում են առատ ջրով: Մսուրային խմբերում հատակը լվացվում է երեխաների յուրաքանչյուր գիշերանոթին նստելուց հետո:

7.7. Խմբասենյակների սեղանները նախքան սնունդ ընդունելը և հետո լվացվում են տաք ջրով, օճառով, հատուկ լաթերով, որոնք լվացվում, չորացվում և պահվում են չոր վիճակում կափարիչով փակվող հատուկ ամանների մեջ: Աթոռներն ամեն օր սրբվում են տաք ջրով և օճառով:

Համաճարակային իրավիճակի բարդացման դեպքում ամենօրյա խոնավ մաքրումը կատարվում է վարակազերծող նյութերի օգտագործմամբ (1%-ոց քլորամինի, 1 %-ոց քլորակրի լուծույթով): Սեղանները և աթոռները լվացվում են քլորակրի 1 %-ոց լուծույթով, հետո տաք ջրով և չորացվում:

Խաղալիքներն ախտահանվում են 0.5%-ոց քլորամինի և 0.5%-ոց քլորակրի լուծույթով` 30 րոպե տևողությամբ, հետո լվացվում և չորացվում:

7.8. Նստակոնքերի նստատեղերն ամեն օր լվացվում են տաք օճառաջրով: Գիշերանոթները յուրաքանչյուր օգտագործումից հետո լվացվում են հոսող ջրով, իսկ համաճարակային իրավիճակի բարձրացման դեպքում, 30 րոպեի ընթացքում մշակվում են 1 %-ոց քլորամինի կամ 1%-ոց քլորակրի լուծույթով: Կոյուղու բացակայության դեպքում անհրաժեշտ է ունենալ արտաթորանքների համար կափարիչով դույլ քլորակրի պարզեցված լուծույթի համար կամ ուրիշ ախտահանիչ լուծույթի համար տարողություն` գիշերանոթներն ախտահանումից հետո լվանալու համար, մաքուր ջրով դույլ:

7.9. Զուգարանների մաքրող պարագաները (լաթեր, դույլ, խոզանակ) պետք է ունենան վառ գույներով համապատասխան մակնշումներ և պահպանվեն զուգարաններում տեղադրված հատուկ պահարաններում: Ողջ մաքրող պարագաները օգտագործումից հետո անհրաժեշտ է լվանալ տաք ջրով և լվացող նյութերով: Ախտահանող լուծույթները պետք է պահվեն մուգ անոթներում, երեխաներին անհասանելի տեղերում:

7.10. Ճանճերի մուտքը մանկական հիմնարկ կանխելու համար սննդի բլոկի, լվացքատան, զուգարանների և այլ պատուհանները, տաք եղանակին պետք է պատել մետաղյա ցանցերով:

7.11. Կոյուղու բացակայության դեպքում, հորատիպ զուգարանների և աղբամանների 2/3 լցվելու դեպքում անհրաժեշտ է մաքրել և ամեն օր մշակել 10%-ոց քլորակրի լուծույթով, իսկ շաբաթը 1 անգամ` ծածկել քլորակրով (ելնելով 1 կգ 1մ2 մակերեսի հաշվարկից) կամ լավրիցիտով:

Բակային զուգարանների ներքին մակերեսը և դռների բռնակները ամեն օր պետք է լվանալ քլորամինի 1 %-ոց կամ քլորակրի պարզեցված 1%-ոց լուծույթներով:

 

8. ՕԴԱՅԻՆ ՌԵԺԻՄ

 

8.1. Օդային բարվոք միջավայր ստեղծելու համար անհրաժեշտ է ամեն օր օդափոխել ողջ շինությունը: Առավել արդյունավետ է միջանցիկ և անկյունային օդափոխությունը: Այն պետք է անցկացնել միայն երեխաների բացակայության ժամանակ, մինչև նրանց գալը, դահլիճում պարապմունքների, զբոսնելու ժամանակ: Օդափոխության տևողությունը կախված է արտաքին օդի ջերմաստիճանից, քամու ուղղությունից, ջերմամատակարարման համակարգի արդյունավետությունից և դադարեցվում է երեխաների խմբասենյակ վերադառնալուց 30 րոպե առաջ:

Օդափոխությունը զուգարանների միջով չի թույլատրվում: Միակողմանի օդափոխությունը կատարվում է երեխաների ներկայությամբ: Տաք եղանակներին խորհուրդ է տրվում կատարել տարածքների անընդհատ աէրացիա, ցուրտ եղանակին թույլատրվում է կարճատև ջերմաստիճանի իջեցում, մինչև 180 ավագ և 190 կրտսեր նախադպրոցական խմբերի համար:

8.2. Ննջասենյակներում միջանցիկ օդափոխությունը պետք է կատարել երեխաների բացակայության ժամանակ, պատուհանները և օդանցքները պետք է փակել երեխաների քնելուց 30 րոպե առաջ, քնի ընթացքում անհրաժեշտ է միակողմանի բացել և փակել վերկացից 30 րոպե առաջ: Տաք եղանակին քունն անցկացվում է (ցերեկային ու գիշերային) բաց պատուհանների առկայությամբ (խուսափելով հոսանքից):

Ննջասենյակները և պատշգամբները պետք է ունենան արևապաշտպան հարմարանքներ (վարագույրներ, ժալյուզներ և այլն):

8.3. Հսկողությունը կատարվում է կենցաղային ջերմաչափերի միջոցով, որոնք պետք է ամրացվեն սենյակների ներքին պատին, հատակից 0,8-1,2 մ բարձրության վրա, կախված երեխաների հասակից:

8.4. Երեխաների զբոսանքը մաքուր օդում պետք է կատարվի ոչ պակաս, քան օրը 2 անգամ` մանկապարտեզի ուսուցման և դաստիարակման ծրագրին համապատասխան: Առողջարարական բարձր արդյունավետությունը ապահովելու համար.

8.4.1. Թույլատրվում է երեխաների մաքուր օդում գտնվելու նախատեսված ժամանակը կրճատել:

8.4.2. Անհրաժեշտ է զբոսանքի ժամանակ ապահովել երեխաների շարժման ակտիվությունը, ռացիոնալ հագուստի պայմաններում (աղյուսակ 16):

 

Աղյուսակ 16

._______________________________________________________________________.

|  Եղանակ                 |Գործունեության |Արտաքին հագուստ    | Շերտերի |

|                         |տեսակ          |                   |ընդհանուր|

|                         |               |                   |  քանակ  |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|-3-3(օ) քամին մինչև  2մ/վ|շարժուն խաղեր  |Դահուկային զգեստ   |    3    |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|քամին մինչև  3-7 մ/վ     |   -»-        |Դահուկային զգեստ,  |    4    |

|                         |               |քամիապաշտպան բաճկոն|         |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|-3-3(օ) քամին մինչև  2մ/վ|միջին          |Տաք բաճկոն`        |    4    |

|                         |շարժունակության|անդրավարտիքով      |         |

|                         |խաղ            |                   |         |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|քամին մինչև  3-7 մ/վ     |   -»-        |      -»-         |    4    |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|-4-10(օ) քամին մինչև     |   -»-        |Ձմեռային վերարկու, |    3    |

|2մ/վ                     |               |մուշտակ            |         |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|քամին մինչև  3-7 մ/վ     |   -»-        |      -»-         |    5    |

|                         |               |                   |    4    |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|-11-15(օ) քամին մինչև    |   -»-        |      -»-         |    5    |

|2մ/վ                     |               |                   |    4    |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|քամին մինչև  3-7 մ/վ     |շարժուն խաղեր  |ձմեռային վերարկու, |    5    |

|                         |արագ քայլ      |մուշտակ            |    4    |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|-16-20(օ) քամին մինչև    |   -»-        |      -»-         |    5    |

|2մ/վ                     |               |                   |    4    |

|_________________________|_______________|___________________|_________|

|քամին մինչև  3-7 մ/վ     |   -»-        |մուշտակ            |    5    |

._______________________________________________________________________.

 

Մինուսային ջերմաստիճանի ժամանակ երեխաները պետք է հագած լինեն տաք երկարաճիտք կոշիկներ: 100 ցածր ջերմության դեպքում մորթով երկարաճիտք կոշիկներ կամ թաղիքավոր կոշիկներ:

Խիստ ցուրտ պայմաններում մանկական ձմեռային հագուստը պետք է ունենա փակ կառուցվածք (կոմբինեզոն, կիսակոմբինեզոն) սառը օդից պահպանող հարմարանքներով: Վերարկուի հաստությունը պետք է ավելացվի ստանդարտի համեմատ, լրացուցիչ տաքացնող շերտի հաշվին վերարկուի մեջ մինչև 16-18 մմ և անդրավարտիքի մեջ 8-10 մմ: Ցուցումները շինություններում հագուստի վերաբերյալ (աղյուսակ 12) և տարվա սառը եղանակին զբոսանքի վերաբերյալ (աղյուսակ 16) պետք է կախված լինեն ցուցանակներին` ի գիտություն ծնողներին և մանկավարժներին:

 

9. ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ ՍՆՆԴԱՅԻՆ ԲԼՈԿԻ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻ, ՄԹԵՐՔԻ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ ԵՎ ՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ՆԿԱՏՄԱՄԲ

 

9.1. Սննդային բլոկի կազմի մեջ են մտնում խոհանոցը` նախապատրաստման և լվացման սենյակներով, մառանները` սառնարանային սարքավորումներով ու բանջարեղենի պահպանման պահեստներով: Լվացման, նախապատրաստման սենյակները պետք է առանձնացվեն խոհանոցից` կամ որևէ սարքավորումներով, կամ 1,2 մ բարձրությամբ թափանցիկ միջնապատով: Լվացման և նախապատրաստման սենյակները պետք է ունենան ջրահոսքի հարմարանքներ (տրապ), որոնք ունեն թեքություն ջրի հոսքի համար ու կոյուղի:

9.2. Մանկական նախադպրոցական հիմնարկներում շուտ փչացող մթերքի պահպանման համար պետք է լինի ջերմաչափով սառնարանային սարքավորումներ: Շուտ փչացող մթերքի պահպանման ջերմաստիճանը պետք է լինի +2 -+60: Սառնարաններում ջերմաստիճանը պետք է լինի +2 -+ 60: Սառնարաններում և սառնարանային սարքավորումներում հարկավոր է առանձնացնել մսի և ձկան պահպանման տեղեր` մակնշելով Միս, Ձուկ:

9.3. Մինչև 1 տարեկան երեխաների սննդամթերքը և կերային խառնուրդը պետք է պահել առանձին սառնարաններում: Բանջարեղենը պետք է պահել հատուկ մառաններում, չոր մթերքը` պահեստներում, որտեղ պետք է լինեն հատուկ շարահարկեր և պահարաններ: Սառնարանները պետք է լինեն չոր և լավ օդափոխվող: Սեղանները կարող են լինել ամբողջովին թիթեղապատված, չժանգոտվող մետաղից կամ դյուրալյումինից: Թույլատրվում է օգտագործել սեղաններ ծածկված ալյումինով կամ էլ ցինկապատված երկաթով, ծայրերը կլորացված: Սեղանները, որոնք ծածկված են ցինկապատ երկաթով, թույլատրվում է կիրառել հում մսի և ձկան մշակման համար: Խմորի մշակման համար սեղանները պետք է ունենան ամուր փայտե ծածկեր, լավ հարթեցված մակերեսով:

9.4. Մսի, ձկան և բանջարեղենի մշակման համար հարկավոր է ունենալ հատուկ դանակներ, մշակման տախտակներ (հացենի, կեչի, կաղնի)` հարթ մակերեսով, 9 հատից ոչ պակաս: Տախտակները և դանակները պետք է լինեն պիտակավորված. ՀՄ - հում միս, ԵՄ - եփած միս, ՀՁ - հում ձուկ, ԵՁ - եփած ձուկ, ԵԲ - եփված բանջարեղեն, ՀԲ - հում բանջարեղեն, նպարեղեն, Հ - հաց: Տախտակները պետք է պահել կողքի, հատուկ մետաղյա կասետների մեջ կամ անմիջապես աշխատատեղերում:

9.5. Թափոնները և մնացորդները հավաքվում են մետաղյա կափարիչով դույլերում կամ էլ աղբամաններում, որոնց մաքրումը կատարվում է 2/3-ից ոչ ավելի լցվելուց հետո: Ամեն օրվա վերջում, անկախ լցվելուց, աղբամանները պետք է մաքրվեն, լվացվեն սոդայի 2%-ոց լուծույթով, այնուհետև ողողվեն տաք ջրով և չորացվեն:

9.6. Խոհանոցային սպասքի լվացման համար պետք է տեղադրված լինեն չժանգոտվող մետաղից, ալյումինից, դյուրալյումինից պատրաստված վաննաներ, հոսող տաք և սառը ջրի ծորակներով: Վաննայի և կոյուղու միացման տեղում պետք է լինի օդային կտրվածք:

Խորհուրդ է տրվում օգտագործել` ՎՄ-1, ՎՄ-2, ՎՄ-1ա, ՎՄ-2ա տիպի լվացման վաննաներ:

9.7. Մանր փայտե գույքը-տախտակներ, խառնիչներ և այլն, տաք ջրով (500) լվանալուց հետո (ավելացնելով կալցինացված սոդա, եռնատրիֆոսֆատ և այլն) անհրաժեշտ է մշակել 650-ից ոչ պակաս տաք ջրով, այնուհետև չորացնել ցանցավոր մետաղյա շարահարկերի վրա:

Խոհանոցային ամանեղենը լվացվում է (45-500) տաք ջրով, ավելացնելով թույլատրված լվացող միջոցներ (հավելված 8), մաքրաջրվում են 650 ոչ պակաս տաք ջրով և չորացվում ցանցավոր շարահարկերի վրա: Մետաղյա գույքը լվանալուց հետո անհրաժեշտ է շիկացնել չորացնող պահարաններում, մսաղացները օգտագործելուց հետո անհրաժեշտ է քանդել, լվանալ, մշակել եռացող ջրով և լավ չորացնել: Սննդային բլոկերը պետք է ապահովված լինեն հյութաքամիչներով, խառնիչներով (միքսեր), ճզմող և այլ մեքենաներով: Ամանների լվացման սպունգները, լաթի կտորները ամանների լվացումից հետո պետք է եռացնել 15 րոպե, չորացնել և պահել հատուկ հատկացված տեղերում, փակ տարաներում: Խոզանակները և նմանատիպ գույքը լվացվում է, չորացվում և պահվում հատուկ հատկացված տեղերում:

9.8. Խոհանոցային և մառանային շինություններում լայնորեն պետք է օգտագործվեն ճանճերի դեմ պայքարի միջոցներ: Կրծողների դեմ պայքարելու համար անհրաժեշտ է ապահովել մթերքի և սննդային մնացորդների ճիշտ պահպանումը, այնուհետև կատարել մեխանիկական ոչնչացում: Խստիվ արգելվում է քիմիա-մանրէաբանական միջոցների օգտագործումը:

9.9. Ամբողջ սննդամթերքը, որ ստացվում է մանկական օբյեկտում պետք է համապատասխանի ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված որակի և անվտանգության պարտադիր պահանջներին:

Հում մթերքը և մթերքը, որը օգտագործում են առանց թերմիկ մշակման, անհրաժեշտ է պահել առանձին: Պետք է հատուկ ուշադրություն դարձնել շուտ փչացող սննդամթերքի վրա` միս, ձուկ, կիսաֆաբրիկատներ, կաթ, կաթնամթերք: Դրանք պետք է պահել սառնարանային խցիկներում, սառնարաններում 2-60 -ում, սահմանափակ ժամկետով (հավելված 9): Սառնարանի ջերմաստիճանը ստուգվում է ջերմաչափով: Եթե սառնարանային խցիկը 1 հատ է, մսի, ձկան, կաթնամթերքի պահպանումը պետք է կատարվի առանձին շարահարկերում, որոնք հեշտ լվացվում և մշակվում են: Մթերքը (հատկապես կաթնամթերքը, ձկնեղենը) պետք է պահել փակ տարաներում: Կարագը պետք է պահել շարահարկի վրա տարաների մեջ կամ էլ փաթեթավորված: Չի կարելի կարագը պահել հոտավետ սննդամթերքի և պանրի հետ: Պանիրները պետք է պահել սառցախցիկներում, պանրի խոշոր կտորները` առանց տարաների մաքուր, փայտից շարահարկերի վրա: Պանրի գլուխները մեկը մյուսի վրա դնելու ժամանակ, արանքներում պետք է դնել ստվարաթուղթ կամ դիկտ: Մանր պանրիկները պետք է պահել փայտե շարահարկերի վրա տարաների մեջ կամ առանց դրանց: Պանիրն անհրաժեշտ է դասավորել այնպես, որ գլուխները չհպվեն իրար: Նույնիսկ կարճատև պահպանման ժամանակ պանրի կեղևը խոնավանում և ծածկվում է բորբոսով, առաջացած բորբոսը և լորձը անհրաժեշտ է հեռացնել չոր անձեռոցիկով, որը պետք է թրջել 3%-ոց կերակրի աղի լուծույթով:

Ձուն պահվում է տարաներում կամ առանձին սկուտեղների վրա: Չի կարելի պահել ուժեղ հոտավետ մթերքի հետ: Թթվասերը, կաթնաշոռը պետք է պահել մետաղյա տարաներում կամ տակառներում: Բացելուց հետո դրանք պետք է ծածկել կափարիչներով, որոնք պիտի պատրաստված լինեն նրբատախտակից, թանզիֆով: Կաթ հարկավոր է պահել ստացված ամաններում: Կաթը ստանալուց անմիջապես հետո, եթե չի օգտագործվում, պետք է պահել 2-60 -ում: Չպաստերիլիզացված, բաց վիճակում ստացված կաթն անհրաժեշտ է մինչև օգտագործելը եռացնել և պահել փակ կափարիչով:

Բանջարեղենը և մրգերը պետք է պահել չոր, լավ օդափոխվող շինություններում շարահարկերի վրա, ոչ բարձր, քան 80 -ում: Բանջարեղենը պետք է պաշարվի 20, իսկ սորուն մթերքը /աղ, ալյուր, շաքարավազ և այլն/ 30 օրից ոչ ավելի` չոր լավ օդափոխվող շինություններում, մաքուր տարաներում, լավ փակված կափարիչներով կամ պարկերի մեջ, հատակից առնվազն 15 սմ բարձրության վրա: Մթերքի և պատի միջև պետք է լինի 20 սմ հեռավորություն:

Հացը պետք է պահվի պահարաններում շարահարկերի վրա, սպիտակ և սև տեսակները` առանձին: Ներքևի շարահարկը գետնից պետք է 35սմ բարձր լինի: Պահարանների դռները պետք է ունենան անցքեր օդափոխության համար: Հացի պահպանման տեղի մաքրման ժամանակ փշրանքները պետք է հավաքել հատուկ խոզանակների և լավ մաքրել 1 %-ոց սեղանի քացախով թրջված լաթով:

9.10. Սննդի պատրաստման ժամանակ պետք է օգտվել հետևյալ կանոններից.

- հում և եփած մթերքի մշակումը պետք է կատարել առանձին սեղանների վրա, մակնշված տախտակներին, մակնշված դանակներով,

- սալաթների հում լավ մշակված բանջարեղենից պատրաստումը պետք է կատարվի առանձին սեղանների վրա ԵԲ եփած բանջարեղեն մակնշված տախտակին,

- մթերքը մանրելու համար պետք է ունենալ 2-ից ոչ պակաս մսաղաց (1-ը սորուն, մյուսը եփածի համար),

- մսի և ձկան ֆարշից պատրաստված կոտլետները, բիտկիները պետք է տապակվեն 2 կողմից 10 ր. ոչ պակաս, որից հետո անհրաժեշտ է պահել ջեռոցում 5-8 ր., մինչև պատրաստվելը,

- եփած մսից ճաշատեսակ պատրաստելու ժամանակ կամ առաջին ճաշատեսակի հետ մատուցելու համար, մանրեցված կամ բաժին միսն անպայման պետք է ենթարկել կրկնակի թերմիկ մշակման (արգանակի, սոուսի մեջ եփել, տապակել ջեռոցում) 220-2500 10 ր. ընթացքում,

- թխվածքների և ձվածեղի պատրաստման ժամանակ անհրաժեշտ է եփելը ավարտել ջեռոցում, 5-8 ր. 2500 պայմաններում,

- մինչև 1 և 2-րդ ճաշատեսակների մատուցումը, այն կարող է մնալ տաք սալիկի վրա` ոչ ավելի, քան 2-3ժ,

- թթված կաթը կարելի է օգտագործել միայն խմորի համար:

9.10.1. Արգելվում է մածունի, կաթնաշոռի, ինչպես նաև մսով բլիթների (բլինչիկ), թխվածքաճաշի, մսա-մակարոնների, կրեմների, օշարակների, տապակած սննդամթերքի, դոնդողի, պաշտետների պատրաստումը: Կտրականապես արգելվում է սնկերի, բաքերով կաթի օգտագործումը առանց եռացնելու, ինչպես նաև կաթնաշոռի, թթվասերի օգտագործումը առանց թերմիկ մշակման, ձվի և մսի, ջրային թռչնի մսի օգտագործումը առանց անասնաբույժի կողմից ստուգման: Արգելվում է տնային պայմաններում պատրաստված պահածոների օգտագործումը:

9.11. Մթերքի խոհանոցային մշակման ժամանակ անհրաժեշտ է պահպանել հետևյալ պահանջները: Բանջարեղենի կեղևը հեռացնել բարակ շերտով, չի կարելի մաքրել գիշերը և թողնել ջրում 1,5 ժ-ից ավելի, առաջին ճաշատեսակների պատրաստման ժամանակ բանջարեղենը պետք է դնել միայն եռացող ջրում:

Մանկական կերն անհրաժեշտ է վիտամինիզացնել ասկորբինաթթվով /վիտամին C/:

9.12. Սնունդ փոխադրող տրանսպորտով միաժամանակ այլ տեսակի բեռներ տեղափոխել չի թույլատրվում: Սննդամթերք տեղափոխող մեքենայի թափքը ներսից պետք է ցինկապատված լինի: Այն տարաները, որոնցով տեղափոխվում է մթերք, պետք է լինի մակնշված:

Մոմլաթե և այլ պարկերը, մետաղյա և փայտե արկղերը, բիդոնները և այլ տարաները օգտագործելուց հետո պետք է մաքրել տաք, 2%-ոց սոդայաջրով, շոգեխաշել եռման ջրով ու չորացնել:

9.13. Թույլատրվում է օգտագործել ճաշի, թեյի հախճապակյա (ափսեներ, պնակներ, գավաթներ), չժանգոտվող մետաղից (գդալներ, պատառաքաղներ) սպասք, որը պետք է լինի յուրաքանչյուր խմբի համար անձնական օգտագործման և պահվի բուֆետում:

9.14. Սպասքի լվանալու համար, բուֆետներում տեղադրվում են երկբնանի մակնշված լվացարաններ, որոնք պետք է ունենան օդային ընդհատումներ: Առաջնահերթ լվացվում է թեյի սպասքը` 2 ջրում 50-600, 1-ին բնիկում ավելացնելով լվացող միջոցներ: Այնուհետև լվացարանը մաքրվում է, ապա լվանում են ճաշի սպասքը: Լվանալու ժամանակ անհրաժեշտ է ամանեղենը լավ մաքրել սննդի մնացորդներից, լվանալ 1-ին բնիկում 50-600 տաք ջրով, որի մեջ ավելացվում է լվացող միջոց (հավելված 8), 2-րդ բնիկում պետք է մաքրաջրել հոսող` ոչ պակաս, քան 650 տաք ջրով և չորացնել վանդակավոր շարահարկերի վրա: Գդալները, պատառաքաղները անհրաժեշտ է լվանալ լվացող միջոցներով, ապա մաքրաջրել հոսող տաք ջրով` ոչ պակաս, քան 650 -ում:

Ծծակները օգտագործելուց հետո եռացնել 15 ր. և պահել ապակյա փակ ամաններում: Կաթնամթերքի օգտագործումից հետո շշերը պետք է լվանալ հոսող տաք ջրով, խոզանակի և ճարպազրկող (մանանեխ, կերակրի սոդա) միջոցների օգնությամբ: Այնուհետև, եռացնել 15 ր. և պահել մակնշված էմալապատ, փակ ամաններում: Լաթերը ամանեղենը լվանալուց հետո լվացվում, չորացվում և պահվում են մակնշված տարաներում:

Ամեն խմբում պետք է լինի չորացման պահարան, որտեղ ամանեղենը ախտահանվում է, կամ էլ կափարիչով աման, որտեղ սպասքը ախտահանիչ լուծույթներում թրջվում է, ինֆեկցիաների ժամանակ: Սննդի մնացորդը պետք է հավաքել առանձնացված ոտնակներով տարաներում, որոնք աշխատանքից հետո մաքրել և լավ լվանալ սոդայի 2%-ոց լուծույթով, մաքրաջրել տաք ջրով և լավ չորացնել:

 

10. ՍՊԱՍԱՐԿՈՂ ԱՆՁՆԱԿԱԶՄԻ ԱՆՁՆԱԿԱՆ ՀԻԳԻԵՆԱ

 

10.1. Մանկական նախադպրոցական օբյեկտների անձնակազմը պետք է հաճախի մաքուր և կոկիկ հագուստով ու կոշիկներով: Աշխատանքից առաջ պետք է լավ լվանալ ձեռքերը, հագնել մաքուր խալաթ կամ հատուկ զգեստ, ունենան հատուկ փոխնորդ կոշիկներ, մազերը կոկիկ հավաքել գլխաշորի տակ: Տեխնիկական անձնակազմը պետք է ունենա առանձին խալաթներ, տարածքները մաքրելու համար, ինչպես նաև մաքուր գոգնոցներ կերակուրը բաժանելու համար: Զուգարան մտնելուց առաջ պետք է հանել խալաթը, իսկ դուրս գալուց հետո ձեռքերը լավ լվանալ օճառով: Սպասարկող անձնակազմին արգելվում է օգտվել մանկական զուգարաններից: Մանկական նախադպրոցական հիմնարկից դուրս գալուց առաջ խալաթը պետք է հանել և կախել պահարանում:

10.2. Մանկական նախադպրոցական կազմակերպությունների անձնակազմը ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով պարտավոր է անցնել բժշկական զննություն: Նոր ընդունվող անձինք առանց բժշկական հետազոտության արդյունքների աշխատանքի չեն թույլատրվում: Մանկական օբյեկտների աշխատողների անձնական բժշկական գրքույկները պետք է գտնվեն հիմնարկի վարիչի մոտ:

Մանկական օբյեկտների բոլոր աշխատողները, որոնք գործ ունեն երեխաների սպասարկման ու սննդի պատրաստման հետ պարտադիր պետք է անցնեն հիգիենիկ ուսուցման դասընթացներ, հանձնեն քննություն և աշխատանքի ընթացքում պահպանեն անձնական հիգիենայի կանոնները, իսկ սննդի բլոկի աշխատողները պետք է պահպանեն նաև սննդի պատրաստման տեխնոլոգիայի սանիտարական պահանջները:

Սննդի բլոկի բոլոր աշխատողները ամեն օր պետք է զննվեն բուժքրոջ կողմից, թարախային հիվանդությունների առկայության նկատմամբ, իսկ արդյունքները գրանցվեն հատուկ մատյանում: Հիվանդներն ու կասկածելի համախտանիշներով անձինք չեն թույլատրվում անցնել աշխատանքի:

 

11. ԸՆԴՈՒՆԵԼՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐ

 

11.1. Մինչև մանկական նախադպրոցական կազմակերպություն երեխայի ընդունվելը առողջական վիճակի շեղումներ հայտնաբերելու նպատակով կատարվում են երեխայի բերանի խոռոչի, քիթ-ըմպանի, տեսողության խանգարման, ակնոցի ընտրության և այլ բուժական, ինչպես նաև առողջարարական միջոցառումներ:

Մանկական նախադպրոցական այլ հիմնարկներից երեխաների տեղափոխման ժամանակ, զարգացման պատմության քաղվածք է կազմվում մանկական կազմակերպություն հաճախող բժշկի կամ տեղամասային մանկաբույժի կողմից:

11.2. Մանկական նախադպրոցական կազմակերպություն երեխայի ընդունվելիս բժիշկը, որը կատարում է տվյալ հիմնարկի հսկողությունը, ծնողներից հավաքում է լրացուցիչ տվյալներ երեխայի զարգացման առանձնահատկությունների վերաբերյալ, տալիս է առողջության վիճակի գնահատում ֆիզիկական և նյարդահոգեկան զարգացման վիճակի վերաբերյալ և մանկավարժի հետ համատեղ կատարում է անհատական ռեժիմի, ինչպես նաև սնուցման և առողջարարական միջոցառումների վերաբերյալ նշանակումներ: Երեխայի ընդունման ժամանակ հավաքած բոլոր տվյալները անցկացվում է երեխայի զարգացման պատմության մեջ` մսուրային հասակի երեխաների համար` հաշվառման քարտ կամ երեխայի բժշկական քարտ, նախադպրոցական հասակի երեխաների համար - հաշվառման քարտ, և հասցվում է ի գիտություն խմբերի դաստիարակներին:

11.3. Երեխաների առավոտյան ամենօրյա ընդունումը պետք է կատարվի դաստիարակի կողմից, որը ծնողներին հարցնում է երեխայի առողջական վիճակի մասին, զննում է բկանցքը և մաշկը, չափում է մսուրային խմբի բոլոր երեխաների ջերմությունը, իսկ նախադպրոցական խմբում` ելնելով բժշկական ցուցումից:

Առավոտյան զննման ժամանակ հայտնաբերված հիվանդ և կասկածելի երեխաները չեն ընդունվում, օրվա ընթացքում հայտնաբերված վատառողջ երեխաները մեկուսացվում են մեկուսարաններում կամ հիվանդացած երեխաների մեկուսացման սենյակում: Ելնելով առողջական վիճակից երեխան մնում է մեկուսարանում մինչև ծնողի գալը, կամ հոսպիտալացվում է: Մանկական նախադպրոցական օբյեկտում, համաձայն գործող հրահանգների, անցկացվում են սանիտարահակահամաճարակային միջոցառումներ, որոնք ուղղված են ինֆեկցիոն հիվանդությունների կանխարգելմանը խմբերում կամ խմբերից դուրս կախված ինֆեկցիայի բնույթից, տարածման ձևից, կարանտին, ախտահանում, պատվաստումներ և այլն, համաձայն համաճարակաբանի ցուցման:

11.4. Կրած հիվանդություններից հետո մանկական նախադպրոցական հիմնարկ ընդունվում են միայն տեղամասային մանկաբույժի տեղեկանքով, որտեղ նշվում է ախտորոշումը, հիվանդության տևողությունը, անցկացված բուժումը, ինֆեկցիոն հիվանդների հետ ունեցած շփման բացառման, ինչպես նաև երեխայի անհատական ռեժիմի վերաբերյալ առաջարկություններ` առաջին 10-14 օրվա ռեկոնվալեսցենտներ:

11.5. Երեխաները պետք է ապահովված լինեն անհատական անկողնային պարագաներով, սրբիչներով, անձնական հիգիենայի պարագաներով (ատամի խոզանակ, սանր, սպունգ և այլն), որոնք պետք է մակնշված լինեն:

 

12. ՕՐՎԱ ՌԵԺԻՄԻ ԵՎ ՈՒՍՈՒՑՈՂԱԿԱՆ ՊԱՐԱՊՄՈՒՆՔՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄ

 

12.1. Օրվա ռեժիմը պետք է համապատասխանի քնի տևողության, տարբեր խմբային հասակի երեխաների առույգության հիգիենիկ նորմերին, նախատեսվում է մաքուր օդում գտնվելու բավարար տևողություն, որի ժամանակ իրականացվում է առողջարարական և կանխարգելիչ միջոցառումներ, կազմակերպում պարապմունքներ, որոնք ընդգրկեն մտավոր և ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության ռացիոնալ համակցությունը: Բոլոր տեսակի գործողությունները կազմակերպվում և երեխաների հանգիստը օրվա ընթացքում կառուցվում է, հիմք ընդունելով մանկապարտեզներում ուսուցման և դաստիարակության տիպային ծրագրերը:

Շաբաթվա ընթացքում ուսումնական պարապմունքների քանակությունը պետք է փոքր և միջին խմբերում - 10, ավագ խմբերում - 151, նախապատրաստականում - 19: Մեկ պարապմունքի տևողությունը փոքրերի խմբերում պետք է լինի ոչ ավելի, քան 10-15 րոպե, միջին խմբերում` մինչև 20 րոպե, ավագ խմբերում` 20-25 րոպե, նախապատրաստականում` 25-30 րոպե: Բոլոր խմբերում պարապմունքների ընթացքում անհրաժեշտ է անցկացնել մարմնամարզական վարժություն` 1.5-2 րոպե տևողությամբ: Պարապմունքների միջև եղած ընդմիջումները պետք է լինեն 10-12 րոպե: Ընդմիջումների ընթացքում անհրաժեշտ է անցկացնել չափավոր ակտիվությամբ աշխույժ խաղեր:

12.2. Պարապմունքների դասացուցակը կազմելիս առաջարկվում է.

- պլանավորել ուսումնական ծանրաբեռնվածության հավասարաչափ բաժանում` ողջ օրվա, շաբաթվա և տարվա ընթացքում,

- ուսումնական շաբաթվա սկզբում և վերջում նախասիրությունը տալ ավելի թեթև` բովանդակությամբ և բարդությամբ պարապմունքներին,

- միջին խմբի երեխաներից սկսած ընձեռել արձակուրդներ, համաձայն մանկապարտեզներում ուսուցման և դաստիարակման տիպային ծրագրերի:

12.3. ՈՒսումնական տարվա սկզբին նախապատրաստական խմբում անհրաժեշտ է որոշել ուսուցմանը երեխաների ֆունկցիոնալ պատրաստականությունը: Այն երեխաների համար, որոնք ուսուցմանը ֆունկցիոնալ պատրաստ չեն և ունեն ձայնային արտահայտության թերություններ մանկապարտեզի ռեժիմում, անհրաժեշտ է նախատեսել հատուկ պարապմունքներ լոգոպեդի հետ, դաստակի փոքր մկանների թույլ զարգացում ունեցող երեխաների համար` մկանների զարգացման հատուկ վարժություններ, առողջական վիճակի շեղումներ ունեցող երեխաներին` անհրաժեշտ բուժական և առողջարարական միջոցառումներ:

 

13. ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՍՆՆԴԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄ

 

Երեխաների սնունդը պետք է լինի լիարժեք, մթերքի տեսակետից բազմազան և պետք է լրիվ բավարարի զարգացող օրգանիզմի ֆիզիոլոգիական պահանջներին: Երեխաների սնուցումը պետք է իրականացվի համաձայն առաջարկվող 7 կամ 10 օրվա մենյուով: Բուժանձնակազմը պետք է ունենա կերակրատեսակների քարտադարան և անհրաժեշտության դեպքում առաջարկվող ճաշացանկում մտցնի փոփոխություններ: Ամեն օր յուրաքանչյուր խմբում ծնողների համար պետք է փակցվի երեխաների սնուցման համար նախատեսվող սննդամթերքի ցուցակը:

13.1. Բուժաշխատողները պետք է մասնակցեն յուրաքանչյուր ճաշացանկի կազմմանը և հետևեն խոհարարական ճիշտ մշակմանը և կոտլետներում մթերքների ճիշտ լցմանը, կերակրատեսակների համային հատկություններին, անցկացնեն 3-րդ կերակրատեսակի Ց վիտամինիզացիա, անմիջապես բաժանումից առաջ, պետք է հսկողություն սահմանի մթերքի պահպանման, դրանց իրացման ժամկետների նկատմամբ, հետևի սննդային բլոկի սանիտարական վիճակին:

Երեխաների պատրաստի սննդամթերքը պետք է մատուցել միայն բուժաշխատողի կողմից համտեսելուց և խոտանիչ մատյանի մեջ գրանցելուց հետո, ճաշատեսակի որակի գնահատումից ու բաժանելու թույլատվություն տալուց հետո: Մատյանի մեջ անհրաժեշտ է նշել յուրաքանչյուր ճաշատեսակի համը, այլ ոչ թե ամբողջ ռացիոնինը, և ցույց տալ կերակրատեսակի համապատասխան քաշը` ճաշատեսակում նշված: Ճաշատեսակի ելքի ստուգման համար կշռում են 10 բաժին: Յուրաքանչյուր օր պետք է վերցվի օրական պատրաստի արտադրանքի նմուշները: Նմուշի ընտրությունը և պահպանումը իրականացվում է բուժաշխատողի կողմից, նմուշը պետք է վերցնել ապակյա ամանի մեջ` մանրէազերծված կափարիչով (ճաշալրացները /գարնիր/ վերցվում են առանձին ամանի մեջ) և պահել սառնարանի մեջ 2-60 ջերմաստիճանի պայմաններում:

Սննդի կալորիականության և բաղադրամասերի հաշվարկը իրականացվում է բուժաշխատողի կողմից ամիսը 1 անգամ, հաշվապահական ցուցակներով:

 

14. ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄ

 

14.1. Նախադպրոցական հիմնարկներում ֆիզիկական դաստիարակությունը պետք է իրականացնել օրինակելի ծրագրին համապատասխան:

Ծրագիրը կազմված է կյանքի յուրաքանչյուր տարում երեխաների հասակային առանձնահատկությունների հաշվարկով և ուղղված է մանկական օրգանիզմի ֆունկցիոնալ կատարելագործմանը և առողջության ամրացմանը:

Նախադպրոցական հիմնարկներում շարժունակության ռեժիմը պետք է ապահովի ֆիզիկական դաստիարակության հիմնական խնդիրները: Դրա հիմքը կազմում է ամենօրյա ֆիզիկական վարժությունների պարապմունքները և տարբեր տիպի խաղերը (դաստիարակի ղեկավարությամբ) և երեխաների ինքնուրույն շարժուն գործունեությունը:

Յուրաքանչյուր հասակային խմբում ֆիզկուլտուրայի ծրագրով նախատեսվում են աշխատանքի հետևյալ ձևերը (աղյուսակ 17): Ֆիզ. դաստիարակության բոլոր աշխատանքները պետք է իրականացնեն դաստիարակները, վարիչի և բուժաշխատողի հսկողությամբ:

Աղյուսակ 17

Ֆիզիկական դաստիարակության պարապմունքների տեսակները և

աշխատանքների ձևերը

._________________________________________________________________________.

| |Պարապմունքի  |Հասակային խմբերը, կազմակերպման առանձնահատկությունները և  |

| |տեսակը և     |            պարապմունքների երկարատևությունը              |

| |աշխատանքի    |_________________________________________________________|

| |ձևերը        |Վաղ հասակի|Վաղ հասակի|1-ին փոքր|2-րդ |միջին|ավագ-|դպրոցի |

| |             |1-ին խումբ|2-րդ խումբ|խումբ    |փոքր |խումբ|ների |նախա-  |

| |             |          |          |         |խումբ|     |խումբ|պատրաս-|

| |             |          |          |         |     |     |     |տական  |

| |             |          |          |         |     |     |     |խումբ  |

|_|_____________|__________|__________|_________|_____|_____|_____|_______|

|1|      2      |     3    |    4     |    5    |  6  |  7  |  8  |   9   |

|_|_____________|__________|__________|_________|_________________________|

|1|ՈՒսուցողական |Ամեն օր   |շաբաթը    |շաբաթը   |Բոլոր երեխաների հետ      |

| |աշխատանք     |անհատական |2 անգամ,  |2 անգամ, |շաբաթը 3 անգամ, այդ թվում|

| |(ֆիզկուլ-    |կամ փոքր  |ենթա-     |ենթա-    |2-ը պարապմունքների համար |

| |տուրայի      |խմբերով   |խմբերով   |խմբերով  |նախատեսված ժամով, իսկ    |

| |պարապ-       |խաղապարապ-|(1տ. 6    |տարե-    |1-ը` զբոսանքների ժամանակ:|

| |մունքներ)    |մունքներ  |ամս.-1տ.  |վերջին`  |15-20 րոպե, 20-25 րոպե,  |

| |             |շարժում-  |8ամս., 2- |խմբի ողջ |25-30 րոպե, 30-35 րոպե   |

| |             |ների      |4 երեխա,  |կազմով,  |                         |

| |             |զարգացման |մինչև     |15-20    |                         |

| |             |ուղղու-   |2 տ.` 5-7 |րոպե     |                         |

| |             |թյամբ,    |երեխա)    |         |                         |

| |             |մերսում,  |Տևողու-   |         |                         |

| |             |մարմնամար-|թյունը    |         |                         |

| |             |զություն  |10-15 րոպե|         |                         |

| |             |6-10 րոպե`|          |         |                         |

| |             |հաշվի     |          |         |                         |

| |             |առնելով   |          |         |                         |

| |             |տարիքը,   |          |         |                         |

| |             |ֆիզիկական |          |         |                         |

| |             |վիճակը,   |          |         |                         |

| |             |երեխայի   |          |         |                         |

| |             |զարգացման |          |         |                         |

| |             |առանձնա-  |          |         |                         |

| |             |հատկու-   |          |         |                         |

| |             |թյունները |          |         |                         |

|_|_____________|__________|______________________________________________|

|2|Օրվա վերջում |    -     |    -      ամեն օր   ամեն  ամեն  ամեն  ամեն   |

| |ֆիզ.         |          |                     օր    օր    օր    օր     |

| |առողջարարական|          |                                              |

| |աշխատանք     |          |                                              |

|_|_____________|__________|                                              |

| |ա) առավոտյան |          |           4-5 րոպե  4-5   6-8   8-10  10-12  |

| |մարմնամար-   |          |                     րոպե  րոպե  րոպե  րոպե   |

| |զություն     |          |                                              |

|_|_____________|__________|                                              |

| |բ) աշխույժ   |անհատական |Ամեն օր 2 անգամ (առավոտյան և  երեկոյան        |

| |խաղեր և  ֆիզ.|          |զբոսանքի ժ-կ)                                 |

| |վարժություն- |          |                                              |

| |ներ զբոս.    |          |8-10 րոպե  10-15     15-20 20-25 25-30 30-40  |

| |ժամանակ      |          |           րոպե      րոպե  րոպե  րոպե  րոպե   |

| |             |          |                                              |

| |             |          |Ֆիզկուլտ պարապմունքների անցկացման ժամանակ     |

| |             |          |                                              |

| |             |          |    -      6-8 րոպե  6-8   8-10  10-12 12-15  |

| |             |          |                     րոպե  րոպե  րոպե  րոպե   |

| |             |          |    -      5-10 րոպե 5-10  8-12  10-15 10-15  |

| |             |          |                     րոպե  րոպե  րոպե  րոպե   |

| |գ) մարմնամ.  |          |    -         -        -     -   Ամեն օր      |

| |րոպե         |          |                                 անհրաժեշտու- |

| |             |          |                                 թյան դեպքում |

| |             |          |                                 1-3 րոպե,    |

| |             |          |                                 կապված       |

| |             |          |                                 պարապմունքի  |

| |             |          |                                 ձևից  ու     |

| |             |          |                                 բովանդակու-  |

| |             |          |                                 թյունից      |

|_|_____________|__________|______________________________________________|

|3|Ակտիվ հանգիստ|          |          |         |Ամիսը 1-2 անգամ          |

| |ա) ֆիզ. ժամ. |          |          |         |20-30 20-30 30-45 45-50  |

| |անց.         |          |          |         |րոպե, րոպե, րոպե, րոպե,  |

| |բ) ֆիզ. կոն. |     -    |     -    |    -    |ոչ քիչ տարին Տարին 2-3   |

| |             |          |          |         |2 անգամ      անգամ 1 ժամ |

| |             |          |          |         |մինչև  60    30 րոպե     |

| |             |          |          |         |րոպե                     |

| |գ) առողջու-  |     -    |     -    |    -    |Եռամսյակը մեկ անգամից ոչ |

| |թյան օր      |          |          |         |քիչ                      |

|_|_____________|__________|__________|_________|_________________________|

|4|Երեխաների    |     -    |     -    |    -    |Ամեն օր: Բնույթը և       |

| |ինքնուրույն  |          |          |         |տևողությունը  կախված է   |

| |շարժող.      |          |          |         |երեխայի անհատական        |

| |գործունեու-  |          |          |         |տվյալներից ու            |

| |թյուն        |          |          |         |պահանջներից: Առավոտյան   |

| |             |          |          |         |մարմնամարզությունը և     |

| |             |          |          |         |ֆիզ. վարժությունները     |

| |             |          |          |         |կատարվում են ծնող.       |

| |             |          |          |         |հսկողությամբ և  նրանց    |

| |             |          |          |         |հետ:                     |

|_|_____________|_________________________________________________________|

|5|Տնային հանձ- |        Առաջադրանքները որոշում է դաստիարակը              |

| |նարարություն |                                                         |

._________________________________________________________________________.

 

14.2. Մանկական նախադպրոցական հիմնարկներում անհրաժեշտ է ֆիզիկական դաստիարակության նկատմամբ ապահովել բժշկական և մանկավարժական հսկողություն:

14.2.1. Դինամիկ դիտում են երեխաների ֆիզիկական զարգացումը և գնահատում ֆիզիկական դաստիարակության միջոցների ազդեցության արդյունավետությունը, որը բժշկի կողմից իրականացվում է մանկական հիմնարկներում կամ պոլիկլինիկաներում:

14.2.2. Բուժամանկավարժական հսկողության շարժման ռեժիմի կազմակերպման, ֆիզիկական վարժությունների անցկացման մեթոդիկայի և երեխայի օրգանիզմի վրա դրանց ազդեցության նկատմամբ միջոցառումների հսկողությունն իրականացնում են բժիշկը, բուժքույրը, մանկապարտեզի վարիչը:

14.2.3. Հիգիենիկ գիտելիքների քարոզչության աշխատանքները և ուսուցումը, մանկական հիմնարկներում ֆիզիկական դաստիարակության վերաբերյալ, երեխաների և ծնողների հետ անց են կացնում բուժքույրը, բժիշկը, վարիչը և դաստիարակները:

14.3. Երեխաների կոփումը պետք է բաղկացած լինի միջոցառումների համակարգից` ներառյալ ամենօրյա կյանքում կոփման էլեմենտները և հատուկ միջոցառումները, օդային վաննաներ, ջրային պրոցեդուրաներ, ճիշտ կազմակերպված զբոսանք, ֆիզիկական վարժություններ, որոնք անց է կացվում թեթև սպորտային հագուստով և բաց օդում: Կոփման միջոցառումների արդյունավետության բարձրացման համար անհրաժեշտ է դրանք անցկացնել երեխաների օրգանիզմի ջերմաստիճանի ջերմային կոնֆորտի վիճակում` հագուստի ջերմապահպանության հատկության ռացիոնալ համակցությունը շինության ջերմաստիճանի հետ և բացօթյա:

Արտաքին միջավայրի ազդակները (արև, օդ և ջուր) կոփման համակարգում օգտագործվում են տարբերակելով` կախված երեխայի տարիքից, առողջական վիճակից նկատի ունենալով հիմնարկության նյութական բազան և անձնակազմի պատրաստվածությունը: Կոփման մեթոդները ու միջոցները փոփոխվում են, հաշվի առնելով տարվա եղանակը, շինության ջերմաստիճանը, խմբում համաճարակային իրավիճակը:

Կոփման միջոցառումների անցկացման ժամանակ պետք է ապահովված լինեն բոլոր սանիտարահիգիենիկ պայմանները և ունենան թեթև պոլիէթիլենային մակնշված բաքեր (երկու հատ), 0.5լ տարողությամբ պոչամաններ, ջրով նախակոփման համար, 2-2.5լ տարողությամբ սափոր կամ ցնցուղ ջրով ընդհանուր նախակոփման համար, փայտյա կամրջակներ, անհատական մակնշված սրբիչներ, բաց օդում և ֆիզկուլտ դահլիճում պարապմունքների համար հագուստ:

14.4. Մանկական նախադպրոցական կազմակերպություններում, համաձայն ծրագրի և սանիտարահիգիենիկ պահանջների, անհրաժեշտ է` ստեղծել պայմաններ, յուրաքանչյուր տարիքային խմբի երեխաների ֆիզիկական դաստիարակությունը իրականացնելու համար:

 

15. ՆԱԽԱԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ՀԱՍԱԿԻ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՈՒՍՈՒՑՈՒՄԸ ԵՎ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

15.1. Նախադպրոցական հասակի երեխաների հիգիենիկ ուսուցումն ու դաստիարակությունը պետք է իրականացվի սիստեմատիկ, հաշվի առնելով հոգեկան և ֆիզիկական զարգացման շարժը, զարգացող օրգանիզմի հիմնական ֆունկցիաների կարգավորումը:

- Նախադպրոցականների հիգիենիկ դաստիարակության և ուսուցման հիմնական ձևը պրակտիկ գործունեությունը որպես դաստիարակության գործընթացի օրգանական մաս, այդ թվում հետևյալ բաժիններով` ֆիզիկական (առողջության ամրապնդում, ընդգրկելով վարժությունների կատարման նորույթները, ակտիվ շարժողական ռեժիմ), հոգևոր (վարվելակերպի կուլտուրայի դաստիարակություն, իր և ընկերոջ առողջության նկատմամբ գիտակցական մոտեցում), աշխատանքային և էսթետիկական դաստիարակություն (աշխատանքային գիտելիքների ընդունում, ինքնասպասարկման սովորում, հիգիենիկ հրահանգների կատարման պահանջի ձևավորում, այդ թվում մտավոր և ֆիզիկական աշխատանքի հիգիենայի հրահանգների):

- Մանկավարժական բժշկական անձնակազմը մանկական հիմնարկում երեխայի գտնվելու բոլոր տարիներին պարտավոր է իրականացնել հիգիենիկ դաստիարակության շարունակական աշխատանք, ընդգրկելով այդ հարցերը ծրագրային դաստիարակության աշխատանքի բոլոր բաժիններում:

- Հիգիենիկ դաստիարակության մեջ պետք է լայնորեն ներգրավել ծնողներին, որոնց անհրաժեշտ է տեղեկացնել մանկական հիմնարկում, նաև տանը աշխատանքների կազմակերպմանը և բնույթին, վարքի նորույթների ամրապնդման վերաբերյալ:

- Նախադպրոցական հասակի երեխաների հիգիենիկ ուսուցման և դաստիարակության հարցերը պետք է արտացոլվեն հիմնարկության և մանկավարժ դաստիարակների աշխատանքային պլաններում:

- Անհրաժեշտ է երեխաներին շարունակ սովորեցնել լվացվել և ոտքերը լվանալ: Ատամների մաքրման կայուն սովորության ձևավորման նպատակով առաջարկվում է յուրաքանչյուր օր շուրջօրյա խմբերում իրականացնել առավոտյան լվացման արարողակարգը, իսկ ցերեկային խմբերում` ճաշից հետո: 2 տարեկան երեխաներից սկսած, ատամները մաքրում են խոնավացրած խոզանակով, իսկ 3 տարեկանից սկսած` օգտագործելով ատամի փոշի կամ մածուկ: Ատամի խոզանակները պահվում են անհատական բաժակներում: Անհրաժեշտ է երեխաներին սովորեցնել օգտվել անհատական իրերից հիգիենիկ պրոցեդուրաները իրականացնելու համար (խոզանակներ, սանրեր):

Սպունգները (երեխաների քանակին համապատասխան) օգտագործելուց հետո թրջվում է 1 %-ոց քլորամինի լուծույթում 15 րոպե, լվացվում է հոսող ջրով, չորացվում և պահվում կտորե մաքուր պարկերում:

 

pin
Առողջապահության նախարարություն
20.12.2002
N 857
Հրաման