040.0302.190598
«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ
«19» մայիսի 1998 թ.
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
19 մայիսի 1998 թվական թիվ 302
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ԵՎ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՍՏԱՑՎԱԾ ՎԱՐԿԵՐԻ ՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ
«Տեղեկանք» ցանկում 30-րդ կետը ավարտված չէ: «Տեղեկանք Ծրագրի Իրականացման Գրասենյակների կողմից վարկային միջոցների հաշվին կատարված ծախսերի վերաբերյալ» ցանկում 13-րդ աղյուսակը ավարտված չէ:
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հավանություն տալ Հայաստանի Հանրապետության օտարերկրյա պետություններից և միջազգային կազմակերպություններից ստացած վարկերի օգտագործման վերաբերյալ հաշվետվության նախագծին և այն ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով:
2. Հայաստանի Հանրապետության այն նախարարություններին, որոնք ունեն ծրագրերի իրականացման գրասենյակներ եռօրյա ժամկետում լրամշակել նշված հաշվետվությունը` ներառելով վարկային ծրագրերի իրականացման գրասենյակների կողմից վարկային միջոցների հաշվին կատարված ծախսերի վերաբերյալ ամբողջական տեղեկատվությունը:
3. Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությանը` 5-օրյա ժամկետում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հաստատմանը ներկայացնել վարկային ծրագրերի իրականացման գրասենյակների կողմից տրամադրվող հաշվետվությունների ձևերը և ներկայացման ժամկետները:
4. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում 1998 թվականի մայիսի 19-ից:
ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարություն
ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ
1997 Թ. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՐՏԱՔԻՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
ՀՀ Արտաքին պետական պարտքի վերաբերյալ
ՀՀ արտաքին պետական պարտքի անհրաժեշտությունը պարտադրված է բյուջեի դեֆիցիտի առկայությամբ, վճարային հաշվեկշռի ճեղքվածքով և այլն: Նշված խնդիրների վերացման, կամ դրանց ազդեցության մեղմման համար անհրաժեշտ արտաքին ֆինանսավորման նկատմամբ մեծ պահանջը հանգեցրեց նրան, որ 1991 թ. սկզբի զրոյական մակարդակի դիմաց ՀՀ արտաքին պետական պարտքը 1997 թ. վերջում կազմել է 652 մլն ԱՄՆ դոլար (ներառյալ ՀՀ կառավարության, կենտրոնական բանկի անմիջական պարտավորությունները, բայց չհաշված պետական երաշխիքներով ստացված վարկերը` 42.1 մլն ԱՄՆ դոլար ընդհանուր գումարով *):
Արտաքին պետական պարտքի տարեկան աճն, այդպիսով, 1991-1997 թթ. հավասար էր մոտ 100-150 մլն ԱՄՆ դոլարի:
Հարկ է շեշտել, որ արտաքին պարտքը հաշվարկվում է ոչ թե վարկերի պայմանագրային արժեքով, այլ փաստացի ստացված գումարներով, քանի որ վարկից հատկացումները հիմնականում կատարվում են մաս-մաս` ըստ կատարված աշխատանքների: Ընդ որում վարկի միջոցներից փաստացի ծախսված գումարները հիմնականում չեն համընկնում վարկի գծով արտաքին պարտավորությունների գումարի հետ` կապված փոխարժեքների տատանումների և վարկային ծրագրերի հատուկ հաշիվներում չօգտագործված միջոցների առկայության հետ:
ՀՀ արտաքին պետական պարտքի գոյացման աղբյուր են հանդիսանում միջազգային վարկային պայմանագրերով նախատեսված միջոցները, որտեղ գերիշխում են միջազգային ֆինանսական կազմակերպություններից ստացվող վարկերը (բազմակողմանի վարկային պայմանագրեր): Վերջիններիս ներկայումս բաժին է ընկնում ընդհանուր արտաքին պետական պարտքի ավելի քան 45%-ը: Նման կառուցվածք կպահպանվի նաև 1998 թ-ի ընթացքում: Հայաստանի հիմնական վարկատուն հանդիսանում է Համաշխարհային Բանկի խումբը, մասնավորապես Զարգացման Միջազգային Գործակալությունը, որի նկատմամբ պարտքը 1997 թ. վերջում կազմել է 241.3 մլն ԱՄՆ դոլար: Սա կազմում է ընդհանուր պարտքի 37% և բազմակողմանի վարկերի 82.1%-ը: 1998 թ-ին ԶՄԳ-ի վարկերի բաժինը ընդհանուրի մեջ մի փոքր կնվազի և կկազմի ամբողջ ԱՊՊ-ի 36.5%-ը, իսկ բազմակողմանի վարկերի` 92.3%-ը: Խոշորագույն բազմակողմանի վարկատու է հանդիսանում նաև Զարգացման և Վերակառուցման Եվրոպական Բանկը, որի նկատմամբ պարտավորությունների բաժինը կազմում է բազմակողմանի վարկերի 14.4%-ը (42.46 մլն ԱՄՆ դոլար): 1998 թ-ի ընթացքում ԶՎԵԲ-ի բաժինը կնվազի` կազմելով բազմակողմանի վարկերի 12.7%-ը (39.9 մլն ԱՄՆ դոլար):
Երկկողմանի վարկային պայմանագրերով Հայաստանի հիմնական գործընկերներն են Ռուսաստանի Դաշնությունը, Ֆրանսիան, Եվրոմիությունը և Թուրքմենստանը: Մասնավորապես ՌԴ նկատմամբ պարտքը կազմում է 109.9 մլն ԱՄՆ դոլար կամ ընդհանուր պետական պարտքի գումարի 16.8%-ը: 1998 թվականի ընթացքում Ռուսաստանի նկատմամբ պարտավորությունները կաճեն 13.27 մլն ԱՄՆ դոլարով:
---------------------
* հարկ է նշել, որ վարկերի դիմաց տրամադրված պետական երաշխիքները, ըստ էության, հանդիսանում են ՀՀ Կառավարության հնարավոր պարտավորություն և պետբյուջեի համար ուղղակի բեռ չեն հանդիսանում: Ինչ վերաբերվում է երաշխիքների ընդհանուր գումարին, ապա այստեղ ներառված չէ 4.058 մլն դոլարի չինաստանի վարկը (այդ գումարից մարվել է 150 հազար ԱՄՆ դոլար) դրանում ինչպես հայկական, այնպես էլ չինական կողմերի կողմից կատարված թերացումների պատճառով: Վարկը կներառվի հաշվարկներում դրա վերաբերյալ քննության ավարտից և պաշտոնական մոտեցման հստակեցումից հետո:
---------------------
Երկրորդ խոշոր երկկողմանի վարկատուն հանդիսանում է Եվրոմիությունը, որի նկատմամբ պարտավորությունները 1997 թ. դրությամբ կազմում են 52.04 մլն ԱՄՆ դոլար (երկկողմանի վարկերի 23.8%-ը, իսկ ամբողջ ԱՊՊ-ի 7.9%-ը), իսկ 1998 թ-ին կկազմեն 48.52 մլն դոլար (երկկողմանի վարկերի 21.3%-ը, իսկ ամբողջ ԱՊՊ-ի 6.1%-ը): Երկկողմանի վարկատուների նկատմամբ ընդհանուր պարտքի գումարը կազմում է 218.6 մլն ԱՄՆ դոլար կամ արտաքին պարտքի 33.5%: Ինչ վերաբերում է ՀՀ կենտրոնական արտաքին պարտավորություններին, ապա 1997 թ. տարեվերջին դրանք կազմել են 137.1 մլն ԱՄՆ դոլար, որոնք գրեթե ամբողջությամբ Միջազգային Արժութային Հիմնադրամի կողմից տրամադրված վարկերն են (ԱՊՊ-ի 21%):
1997 թ. ընթացքում արտաքին պարտքի գծով վարկերի մարման և տոկոսադրույքների վճարման ենթակա գումարը կազմել է 32.9 մլն ԱՄՆ դոլար (18.28 մլն ԱՄՆ դոլար` հիմնական գումարի մարում և 14.62 մլն ԱՄՆ դոլար` տոկոսավճար): 1998 թ-ին սպասարկման ծավալը կկազմի 41.06 մլն ԱՄՆ դոլար:
Ինչ վերաբերում է պարտքի ցուցանիշների որակական գնահատմանը, ապա այս ասպարեզում արդեն առկա է միասնական համակարգված մոտեցում` հիմնված միջազգայնորեն ընդունված և առավել արդյունավետ համարվող արտաքին պարտքի գնահատման մեթոդոլոգիայի վրա: Նշված մեթոդոլոգիայի առավելությունն այն է, որ գնահատման ցուցանիշները հիմնվում են ոչ թե պարտքի անվանական գումարի, այլ դրա ներկա արժեքի վրա: Ըստ այդմ` ներկայումս հաշվարկվում է արտաքին պարտքի զուտ ներկա արժեք ** ցուցանիշը, որը հաշվի է առնում հաջորդ տարիների ընթացքում պարտքի սպասարկման ծավալների ներկա դիսկոնտավորված արժեքը մինչև դրա վերջնական մարումը:
Ելնելով համախառն ներքին արդյունքի արտահանման նկատմամբ այս ցուցանիշի հարաբերակցություններից` երկրները դասակարգվում են որպես առավել ծանր, միջին և նվազ պարտքի բեռ ունեցող երկրներ:
Այս առումով ՀՀ արտաքին պետական պարտքի գնահատականը ունի երկակի բնույթ: Այն է. Համախառն ներքին արդյունքի վրա հիմնված համեմատական բոլոր ցուցանիշների գծով Հայաստանը գտնվում է բավական բարվոք վիճակում և կարող է գնահատվել որպես ցածր պարտավորվածության աստիճան ունեցող երկիր: Մյուս կողմից արտահանման վրա հիմնված ցուցանիշների գծով դասակարգվում է բարձր պարտավորվածություն ունեցող երկրների շարքին: Սա էական նշանակություն ունեցող ցուցանիշ է, քանի որ արտահանումը որպես պարտքի սպասարկման աղբյուր չդիտելու դեպքում անխուսափելիորեն ծառանալու է պարտքի վերաձևակերպման ինչպես նաև պարտքի բեռի հետագա ավելացման անհրաժեշտությունը: Նշենք, որ պետական պարտքի կառավարման հարցում սկզբունքորեն նոր և ավելի խիստ մոտեցման ձևավորման արդյունքում, որը թերևս պարտադրված էր պետական պարտքի աճի տեմպերով և տվյալների ճշգրիտ բազայի ստեղծման անհրաժեշտությամբ, 1998 թ. վերջում ՀՀ արտաքին պարտքի հարաբերական ցուցանիշները կնվազեն և արդյունքում Հայաստանը կընդգրկվի արտաքին պարտքի միջին ծանրաբեռնվածություն ունեցող երկրների շարքում:
Վերլուծելով վերը նշված երկու ցուցանիշները` կարելի է եզրակացնել, որ Զուտ Ներկա Արժեք/ՀՆԱ ցուցանիշը դրական պատկեր է ձևավորում` ՀՀ պարտավորությունների արտոնյալության և ՀՆԱ աճի բարձր տեմպերի հետևանքով (ՀՀ արտաքին պարտավորությունները ընդհանուր առմամբ կրում են բացառիկ արտոնյալ բնույթ. ներկայումս վարկերի միջին կշռված տոկոսադրույքը կազմում է մոտ 2%), մինչդեռ Զուտ Ներկա Արժեք / Արտահանման ցուցանիշի բացասական պատկերը պայմանավորված է արտահանման ցածր մակարդակով և աճի տեմպերով, ինչպես նաև այն փաստով, որ ՀՆԱ աճի հիմնական բաղադրիչներն են առևտուրը (8%), շինարարությունը (10%) և ծառայությունների ոլորտը (4%), որոնք չունեն արտահանման ուղղվածություն:
----------------------
**
Այսուհետև` ԶՆԱ:
----------------------
Պայմանավորված այն փաստով, որ պարտքի գերակշռող մասը բաժին է ընկնում Համաշխարհային Բանկին և Միջազգային Արժութային Հիմնադրամին` ՀՀ կառավարության արտաքին պարտավորությունները հիմնականում ամրագրված են Փոխատվական Հատուկ Իրավունքով (SDR): Այդ է պատճառը, որ կապված վերջինիս փոխարժեքի նվազման հետ` Հայաստանի արտաքին պարտավորությունները ներկայիս դրությամբ ավելի քան 19.4 մլն ԱՄՆ դոլարով պակաս է, քան իրականում ծախսված գումարը: Պետական պարտքի կառավարման տեսակետից այս խնդիրը դիտարկվում է որպես էական կարևորություն ունեցող խնդիր և հետևաբար արժութային ռիսկի գնահատման հարցերը այսուհետև համարվում են պետական պարտքի կառավարման անբաժանելի տարրեր:
ԱՊՊ/ՀՆԱ ցուցանիշը 1997 թ. կազմել է 41.3% և 1998 թ. վերջին կաճի միջև 44.9%: Նույն ժամանակահատվածի ընթացքում աճման միտում կունենա նաև ԱՊՊ և արտահանման հարաբերակցության ցուցանիշը` 263.5%-ի փոխարեն կազմելով 274.87%: Արտաքին պարտքի սպասարկում / բյուջեի եկամուտներ հարաբերությունը, որը 1997 թ. կազմել է 11.9%, իսկ 1998 թ. կաճի մինչև 14.09%,գտնվում է միանգամայն ընդունելի սահմաններում:
Աղյուսակ 1.
._______________________________________________________________________.
| | | |Ցածր |Միջին |Բարձր |
| | 1997 | 1998 |սահման |սահման |սահման|
|______________________________|_________|_______|_______|_______|______|
|ԱՊՊ Սպասարկում / արտահանում***| 13.3****| 14.6 | 7.8 |23.45 |25.9 |
|______________________________|_________|_______|______________________|
|ԱՊՊ Սպասարկում / բյուջեի | | | |
|եկամուտներ | 11.9 | 14.09 | 22.5 |
|______________________________|_________|_______|______________________|
|ԱՊՊ / ՀՆԱ | 41.3 | 44.9 | 50 |
|______________________________|_________|_______|______________________|
|Զուտ ներկա արժեք / ՀՆԱ | 37.9 | 31.5 | 48 | 48-80 | > 80 |
|______________________________|_________|_______|_______|_______|______|
|Զուտ ներկա արժեք / | | | | | |
|արտահանում | 241.8 | 192.4 | 132 |132-220| > 220|
._______________________________________________________________________.
Անդրադառնալով պարտքի կառավարման հիմնահարցին նշենք, որ ի շնորհիվ համապատասխան քաղաքականության, սկզբունքային փոփոխություններ մտցվեցին արտաքին պարտավորությունների ստանձման մեխանիզմներում: Կառավարությունը հրաժարվեց ոչ արտոնյալ պայմաններով վարկերի կնքման պրակտիկայից: Ավելին, վերանայվեցին վարկային պայմանագրերը` դրանցում առկա ոչ արտոնյալ պայմանների վերափոխման առումով: Նոր կնքվող պայմանագրերը հիմնականում պարունակում են դրանցով պայմանավորված վարկերի սպասարկման բեռը պետբյուջեի վրայից հանելու մեխանիզմներ:
------------------
*** աղյուսակում բերված տվյալները չեն ներառում պետական երաշխիքները **** աղյուսակում և տեքստում բերված ցուցանիշները տրված են 1997 թ. վերջի դրությամբ
-----------------
Արդյունքում, ինչպես արդեն նշվել է, 1998 թ. վերջում նախատեսվող պարտքի ծավալները ցածր են բարձր պարտավորություն ունեցող երկրների համար ընդունված ցուցանիշներից և ՀՀ արտաքին պարտքի բեռը կարող է ձևակերպվել որպես միջին չափի պարտավորություն:
Ամփոփելով ՀՀ արտաքին պարտքի առումով ներկա իրավիճակի վերլուծությունը` հարկ է նշել, որ ապագա կնքվելիք վարկային պայմանագրերը պետք է հաշվի առնեն այն հանգամանքը, որ պարտքի սպասարկման առումով ՀՀ պետական բյուջեի վրա հիմնական ծանրաբեռնվածությունը կընկնի 2000-2008 թթ. ընկած ժամանակահատվածում: Այսինքն, ելնելով այս հանգամանքից` նպատակահարմար է ներգրավել այնպիսի վարկեր, որոնք կտրամադրվեն շուկայականից ցածր տոկոսադրույքով և հիմնական գումարների մարման 8-10 տարի արտոնյալ ժամկետով: Հայաստանի համար 1998 թ. ընթացքում արտաքին ֆինանսավորում ներգրավելիս ուղենիշ պետք է լինի արտաքին պետական պարտքի աճի տեմպերի կրճատումը, ստացվող վարկերի պորտֆելի վերակազմավորումը` նախապատվությունը միայն արտոնյալ վարկերին տալու առումով:
Արտաքին պարտքի վերաբերյալ տվյալների աղյուսակները կցվում են:
ՀՀ կառավարությանը օտարերկրյա պետությունների կողմից տրամադրված վարկերը առ 1/01/98
._________________________________________________________________________.
|հհ| Վարկատու|Տրա- |Գու-|Վար- |Մար-|Ար- |Սպա- |Կա- |Տո-|Վար- |Փա- |Մար|
| | |մա- |մա- |կի |ման |տոն-|սարկ-|տար-|կո-|կի |ստա- |վել|
| | |դրման|րը |ար- |ժամ-|յալ |ման |ման |սա-|գը- |ցի |է |
| | |ամ- | |ժույ-|կետը|ժամ-|վճար |վճար|դր |ծով |օգ- | |
| | |սա- | |թը |(տա-|կետը| | |ույ|ՀՀ |տա- | |
| | |թիվը | | |րի) | | | |քը |ար- |գործ-| |
| | | | | | | | | | |տա- |ված | |
| | | | | | | | | | |քին |գու- | |
| | | | | | | | | | |պարտ-|մարը | |
| | | | | | | | | | |քը |(մլն | |
| | | | | | | | | | |(մլն |ԱՄՆ | |
| | | | | | | | | | |ԱՄՆ |դոլար| |
| | | | | | | | | | |դոլար| *) | |
|__|______________________________________________________________________|
| |ՀՀ կառավարության արտաքին պարտավորություններ |
|__|______________________________________________________________________|
| |Միջազգային Զարգացման Գործունեություն |
|__|______________________________________________________________________|
|1 |Աղետի | | | | | | | | | | | |
| |գոտու | | |մլն | | | | | | | | |
| |վերականգնման| 1994|20.1|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% |27.1 |30.4 | |
| |վարկ | | | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|2 |Էներգահամա- | | | | | | | | | | | |
| |կարգի | | |մլն | | | | | | | | |
| |պահպանման |1994 |9.4 |SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% |10.1 |10.2 | |
| |վարկ | | | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|3 |Ոռոգման | | | | | | | | | | | |
| |համակարգի | | |մլն | | | | | | | | |
| |վերականգնման|1994 |29.4|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% |14.8 |15.1 | |
| |ծրագիր | | | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|4 |Մայրուղիների| | |մլն | | | | | | | | |
| |վերականգնման|1995 |10.3|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% |11.9 |11.7 | |
| |ծրագիր (I) | | | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|5 |Մայրուղիների| | |մլն | | | | | | | | |
| |վերականգնման|1997 |11 |SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 0.0 | 0.0 | |
| |ծրագիր (II) | | | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|6 |Կառուցված- | | | | | | | | | | | |
| |քային | | |մլն | | | | | | | | |
| |բարեփո- |1996 |40.4|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% |54.5 |60.0 | |
| |խումների | | | | | | | % | | | | |
| |վարկ (I) | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|7 |Կառուցված- | | | | | | | | | | | |
| |քային | | |մլն | | | | | | | | |
| |բարեփո- |1997 |43.1|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% |58.2 |62.1 | |
| |խումների | | | | | | | % | | | | |
| |վարկ (II) | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|8 |Կառուցված- | | | | | | | | | | | |
| |քային | | | | | | | | | | | |
| |բարեփո- | | |մլն | | | | | | | | |
| |խումների |1996 | 2.6|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 1.0 | 0.9 | |
| |տեխնիկական | | | | | | | % | | | | |
| |օգնության | | | | | | | | | | | |
| |վարկ (I) | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|9 |Կառուցված- | | | | | | | | | | | |
| |քային | | | | | | | | | | | |
| |բարեփո- | | |մլն | | | | | | | | |
| |խումների |1997 | 3.6|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 0.0 | 0.0 | |
| |տեխնիկական | | | | | | | % | | | | |
| |օգնության | | | | | | | | | | | |
| |վարկ (II) | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|10|Վերականգ- | | |մլն | | | | | | | | |
| |նողական |1995 |41.5|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% |56.0 |63.0 | |
| |վարկ | | | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|11|Սոցիալական | | |մլն | | | | | | | | |
| |ներդրումների|1995 | 8.1|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 4.1 | 4.0 | |
| |հիմնադրամի | | | | | | | % | | | | |
| |ծրագիր | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|12|Ձեռնարկութ- | | | | | | | | | | | |
| |յունների | | |մլն | | | | | | | | |
| |զարգացման |1997 |11.6|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 1.1 | 0.3 | |
| |ծրագիր | | | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|13|Առողջապա- | | | | | | | | | | | |
| |հության | | | | | | | | | | | |
| |ֆինանսա- | | |մլն | | | | | | | | |
| |վորման |1997 | 7.2|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 0.0 | 0.0 | |
| |և առողջ. | | | | | | | % | | | | |
| |առաջնային | | | | | | | | | | | |
| |պահպանման | | | | | | | | | | | |
| |ծրագիր | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|14|Կրթության | | | | | | | | | | | |
| |ֆինանսա- | | | | | | | | | | | |
| |վորման և | | |մլն | | | | | | | | |
| |կառավարման |1998 |11.1|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 0.8 | 0.7 | |
| |բարեփո- | | | | | | | % | | | | |
| |խումների | | | | | | | | | | | |
| |ծրագիր | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|15|Մունիցիպալ | | |մլն | | | | | | | | |
| |զարգացման |1998 | 25 |USD | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 0.7 | 0.7 | |
| |ծրագիր | | | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|16|Էլեկտրա- | | | | | | | | | | | |
| |էներգիայի | | |մլն | | | | | | | | |
| |հաղորդման և |1998 |18.7|USD | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 0.2 | 0.0 | |
| |բաշխման | | | | | | | % | | | | |
| |համակարգերի | | | | | | | | | | | |
| |վարկ | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|17|Գյուղատնտես-| | | | | | | | | | | |
| |ության | | |մլն | | | | | | | | |
| |բարեփո- |1997 |10.7|SDR | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 0.8 | 0.7 | |
| |խումների | | | | | | | % | | | | |
| |աջակցման | | | | | | | | | | | |
| |ծրագիր | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|18|Կառուցված- | | | | | | | | | | | |
| |քային | | |մլն | | | | | | | | |
| |բարեփո- |1997 | 20 |USD | 35 | 10 |0.75%|0.50|0% | 0.0 | 0.0 | |
| |խումների | | | | | | | % | | | | |
| |վարկ (III) | | | | | | | | | | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |Վերակառուցման և Զարգացման Համաշխարհային Բանկ |
|__|______________________________________________________________________|
|19|Ինստիտու- | | | | | | | |LI-| | | |
| |ցիոնալ | | |մլն | | | | |BOR| | | |
| |համակարգերի |1993 | 12 |USD | 10 | 5 |0.00%|0.75| + |10.7 |10.7 | |
| |վարկ | | | | | | | % |0.8| | | |
| | | | | | | | | | % | | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |Գյուղատնտեսության Զարգացման Միջազգային Ընկերություն |
|__|______________________________________________________________________|
|20|Ոռոգման | | |մլն | | | | | | | | |
| |համակարգի |1995 |5.4 |SDR | 40 | 10 |0.75%|0.50|0% | 1.8 | 1.0 | |
| |վերականգնման| | | | | | | % | | | | |
| |ծրագիր | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|21|Հս.-արմ. | | | | | | | | | | | |
| |շրջաններում | | | | | | | | | | | |
| |գյուղատն- | | |մլն | | | | | | | | |
| |տեսական |1995 |9.55|SDR | 40 | 10 |0.75%|0.50|0% | 0.0 | 0.0 | |
| |ծառայութ- | | | | | | | % | | | | |
| |յունների | | | | | | | | | | | |
| |աջակցման | | | | | | | | | | | |
| |ծրագիր | | | | | | | | | | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |Վերակառուցման և Զարգացման Եվրոպական Բանկ |
|__|______________________________________________________________________|
|22|Հրազդանի | | | | | | | |LI-| | | |
| |ՊՇԷԿ-ի | | |մլն | | | | |BOR| | | |
| |5-րդ բլոկի |1993 |57.4|USD | 15 | 3 |0.00%|0.50| + |41.5 |45.8 |3.9|
| |կառուցման | | | | | | | % | 1 | | | |
| |վարկային | | | | | | | | % | | | |
| |ծրագիր | | | | | | | | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|23|Մեծածախ | | | | | | | |LI-| | | |
| |շուկայի | | |մլն | | | | |BOR| | | |
| |ծրագրի |1995 | 15|USD | 15 | 3 |0.00%|1.00| + | 0.8 | 0.8 | |
| |վարկ | | | | | | | % | 1 | | | |
| | | | | | | | | | % | | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |Եվրոմիություն |
|__|______________________________________________________________________|
|24|58 մլն ECU | | | | | | | |LI-| | | | |
| | | | |մլն | | | | |BOR| | | |
| | |1992-| 58 |ECU | 3 | |0.00%|0.00|+1/|52.0 |63.4 |11.|
| | |1993 | | | | | | % |32 | | |3 |
| | | | | | | | | | % | | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |Ռուսաստանի Դաշնություն |
|__|______________________________________________________________________|
|25|249 մլրդ ՌԴ | | |մլրդ | |(7/ | | |LI-| | | |
| |ռուբլի |1997 |249 |RUR |12 |3)**|0.00%|0.00|BOR| 17.8| 17.8| |
| | | | | | | | | % |+1%| | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|26|98 մլրդ ՌԴ | | |մլրդ | | | | | | | | |
| |ռուբլի |1996 |98.3|RUR | 6 | 2 |0.00%|0.00| 4 |17.2 |17.2 | |
| | | | | | | | | % | % | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|27|73.7 մլն ԱՄՆ| | |մլն | | | | | | | | |
| |դոլար |1997 |73.7|USD |10.5|2.5 |0.00%|0.00| 5 |73.7 | 73.7| |
| | | | | | | | | % | % | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|28|500 մլն | | |մլն | | | | | | | |RUR|
| |ռուսական |1992 |500 |RUR |10 | 3 |0.00%|0.00| 0 |0.0 RUR 500|500|
| |ռուբլի | | | | | | | % | % | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|29|2 մլրդ | | |մլրդ | | | | | | | |RUR|
| |ռուսական |1993 | 2 |RUR |10 | 3 |0.00%|0.00| 0 |0.2 RUR2000|500|
| |ռուբլի | | | | | | | % | % | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|30|400 մլն | | |մլն | | | | | | | |RUR|
| |ռուսական |1991 |400 |RUR |10 | 5 |0.00%|0.00| 0 |0.0 RUR 400|120|
| |ռուբլի | | | | | | | % | % | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|31|5.3 մլրդ | | |մլն | | | | |LI-| | | |
| |ռուսական | |0. |RUR |2.5 |0.5 |0.00%|0.00|BOR|0.9 RUR5300|0.0|
| |ռուբլի | |912 |USD | | | | % |+1%| | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |Գերմանիա (Գերմանիայի Զարգացման Վարկերի Բանկ) |
|__|______________________________________________________________________|
|32|Քանաքեռի | | |մլն | | | | | | | | |
| |ՀԷԿ-ի |1997 | 25 |DM | 40 | 10 |0.75%|0.25| 1 | 0.0 | 0.0 | |
| |վերականգնման| | | | | | | % | % | | | |
| |անհետաձգելի | | | | | | | | | | | |
| |օգնության | | | | | | | | | | | |
| |ծրագիր | | | | | | | | | | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |Ֆրանսիա |
|__|______________________________________________________________________|
|33|ԱԷԿ-ի | | |մլն | | | | | | | | |
| |վառելիքի |1995 |24.5|FRF | 40 |10.5|0.75%|0.00| 0 | 2.7 | 2.8 | |
| |պահպանման | | | | | | | % | % | | | |
| |համակարգի | | | | | | | | | | | |
| |վարկ | | | | | | | | | | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |Թուրքմենստան |
|__|______________________________________________________________________|
|34|Բնական | | |մլն | | | | |LI-| | | |
| |գազի |1996 | 34 |USD | 6 | |0.00%|0.00|BOR| 25.5| 34.0|8.5|
| |ձեռքբերում | | | | | | | % | + | | | |
| | | | | | | | | |0.3| | | |
| | | | | | | | | | % | | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |ԱՄՆ (ԱՄՆ ապրանքային կորպորացիա) |
|__|______________________________________________________________________|
|35|Ցորենի | | |մլն | | | | |1. | | | |
| |առաքում (I) |1995 | 15 |USD | 30 | 6 |0.00%|0.00|75-| 13.9| 13.9| |
| | | | | | | | | % |2. | | | |
| | | | | | | | | |25%| | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|36|Ցորենի | | |մլն | | | | | | | | |
| |առաքում (II)|1996 | 15 |USD | 30 | 6 |0.00%|0.00|1.5| 14.5| 14.5| |
| | | | | | | | | % |-2 | | | |
| | | | | | | | | |-5%| | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |ՀՀ ԿԲ վարկային պարտավորություններ |
|__|______________________________________________________________________|
| |Միջազգային Արժութային Հիմնադրամ |
|__|______________________________________________________________________|
|37|STF | | |մլն | | | | | | | | |
| | |1994 |33. |SDR | 10 | 5 |0.00%|0.00| 5%| 45.6| 45.6| |
| | | |75 | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|38|Stand by | | |մլն | | | | | | | | |
| | |1995 |43. |SDR | 10 | 3 |0.00%|0.00| 5%| 18.2| 18.2| |
| | | |875 | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
|39|ESAF | | |մլն | | | | | | | | |
| | |1995 |101.|SDR | 10 | 5 |0.00%|0.00| 1%| 68.4| 68.4| |
| | | |25 | | | | | % | | | | |
|__|______________________________________________________________________|
| |Դոյչե Բանկ-Լյուքսեմբուրգ |
|__|______________________________________________________________________|
|40|մլն | | |մլն | | | | | | | | |
| |ամերիկյան |1996 | 5 |USD | 3 | 2 |0.00%|0.00| 8%| 5.0| 5 | |
| |դոլար | | | | | | | % | | | | |
|__|____________|_____|____|_____|____|____|_____|____|___|_____|_____|___|
| |Ընդամենը | | | | | | | | |652.0|692.5| |
|__|______________________________________________________________________|
._________________________________________________________________________.
----------------
* Տեղեկանքում ներկայացված փաստացի ծախսված գումարների մասին տվյալները ներկայացված են համապատասխան Ծրագրի Իրականացման Գրասենյակից ** 7 տարի մարման և 3 տարի տոկոսավճարների համար Ծանոթություն 1- ՀՀ արտաքին պարտավորությունները հաշվարկված են 1 SDR=1.35 ԱՄՆ դոլար=6100 հին ռուսական ռուբլի փոխարժեքների հիման վրա 2- Վարկի գծով ՀՀ արտաքին պարտքը հավասար է փաստացի ծախսված գումարի և մարված գումարի տարբերություն, ավելացրած հատուկ հաշվի մնացորդի գումարը` հաշվարկված վարկի արժույթով և արտահայտված ԱՄՆ դոլարով (վերը նշված փոխարժեքով)
-----------------
ՏԵՂԵԿԱՆՔ
ՀՀ կառավարության և կենտրոնական բանկի կողմից կնքված վարկային
պայմանագրերի նպատակների վերաբերյալ
Բազմակողմանի վարկատուներ
Զարգացման Միջազգային Ընկերություն
1. Աղետի գոտու վերականգնման վարկ
Աղետի գոտում վերականգնողական աշխատանքների իրականացում, մասնավորապես աղետի գոտու բնակիչների բնակարանային պայմանների բարելավում, հիմնական ինֆրակառուցվածքի վերակառուցում և աղետի գոտու վերականգնման երկարաժամկետ ծրագրի նախապատրաստում:
2. Էներգահամակարգի պահպանման վարկ
Էլեկտրաէներգիայի առաքման համակարգերի ամրացման և վերանորոգման, Հրազդանի Էլեկտրակայանի 200 Մվտ հզորությամբ ջերմային բլոկի, Սևան-Հրազդան հիդրոկասկադի 100Մվտ և 44 ՄՎՏ հզորությամբ կայանների վերականգնման համար:
3. Ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրի (ՄԶԸ և ԳԶՄՀ)
Արարատյան դաշտավայրի ստորգետնյա ջրերի օգտագործման բարելավում, 8 ոռոգման և 4 պոմպակայաններ համակարգերի վերականգնում, ջրի ճիշտ բաշխման նպատակով փորձնական ծրագրերի մշակում և ջուր օգտագործողների միությունների ստեղծում (թվով 150 ՋՕՄ), ոռոգման ենթակառուցվածքների շահագործման և պահպանման ծախսերի ֆինանսավորում, տեխնիկական օգնություն, ուսուցում, ոռոգվող մշակաբույսերի արտադրության բարելավում և այն:
4. Մայրուղիների վերականգնման ծրագիր
Հայաստանի ճանապարհացանցի ընդլայնում և վերանորոգում, շուկայական պահանջներին համապատասխան ինստիտուցիոնալ կառուցվածքների զարգացում:
5. Կառուցվածքային բարեփոխումների վարկ I
Աջակցություն կառուցվածքային բարեփոխումներին, պետական բյուջեի դեֆիցիտի ֆինանսավորում:
Ծրագիրն ավարտվել է
6. Կառուցվածքային բարեփոխումների վարկ II
Աջակցություն կառուցվածքային բարեփոխումներին, պետական բյուջեի դեֆիցիտի ֆինանսավորում:
Ծրագիրն ավարտվել է
7. Կառուցվածքային բարեփոխումների տեխնիկական օգնության վարկ I
Աջակցում սեփականաշնորհմանը, ֆինանսական ոլորտի բարեփոխումներ, քաղաքացիական ծառայությունների ոլորտում բարեփոխումներ, մաքսային վարչարարության համար ռեսուրսների մոբիլիզացում, արտասահմանյան օգնության կոորդինացման կենտրոնի պահպանում:
8. Կառուցվածքային բարեփոխումների տեխնիկական օգնության վարկ II
Սեփականաշնորհում և կապիտալի շուկայի բարեփոխումներ, ֆինանսական ոլորտի բարեփոխումներ, էներգետիկ ոլորտի, կրթական ոլորտի բարեփոխումներ, ռեսուրսների մոբիլիզացում, հասարակական տեղեկատվական ծրագրի հիմնում, իրավական բարեփոխումներ:
9. Ինստիտուցիոնալ համակարգերի վարկ
Պետական կառույցների բարեփոխում` Տնտեսական քաղաքականության կազմակերպում, օգնության կոորդինացում, օրենսդրական բարեփոխումներ, սոցիալական ապահովության, զբաղվածության ապահովման ծրագրերի մշակում, ռեսուրսների մոբիլիզացիա, հարկային և մաքսային ոլորտների, ձեռնարկությունների բարեփոխում, ֆինանսական ոլորտի բարեփոխումներ:
10. Վերականգնողական վարկ
Պետական բյուջեի ծախսերի ֆինանսավորում:
Ծրագիրն ավարտվել է
11. Սոցիալական ներդրումների հիմնադրամի ծրագիր
Աջակցություն բնակչության ցածր եկամուտներ ունեցող խավին` սոցիալական ծառայությունների մատուցման բարելավման և աշխատատեղերի ստեղծման միջոցով:
12. Ձեռնարկությունների զարգացման ծրագիր
Երկրի տնտեսական և սոցիալական զարգացում, առևտրային բանկերի, այլ ֆինանսական հաստատությունների և կապիտալի շուկայի հզորացում, բանկային համակարգի միջոցով մասնավոր ձեռնարկություններում ներդրումների ապահովում, տեխնիկական օգնության տրամադրման և վարկավորման միջոցով ձեռնարկություններում արտադրողականության բարձրացում, արտահանման շուկաների բացահայտում և ներմուծվող ապրանքների ծավալի նվազեցում:
13. Հրազդանի ՊՇԷԿ-ի 5-րդ բլոկի կառուցման վարկային ծրագիր
300 Մվտ հզորությամբ ՋԷԿ-ի շինարարության ավարտում և դեպի Երևան Էլեկտրաէներգիայի հաղորդման գծի կառուցում: 1998 թ. հատկացվելիք գումարը ծախսվելու է կոնսերվացման նպատակներով:
14. Մեծածախ շուկայի ծրագրի վարկ
Մեծածախ շուկայի համակարգի ստեղծում` շուկայի ենթակառուցվածքների զարգացում, կառուցվածքային աջակցում:
Երկկողմանի վարկեր
15. Վարկատու` Եվրոպական Միություն (58 մլն. էքյու)
Տրամադրվել է հացահատիկի գնման նպատակով:
Ծրագիրն ավարտվել է
16. Վարկատու` Ռուսաստանի Դաշնության (249 մլրդ ռուսական ռուբլի)
Մեծամորի ԱԷԿ-ի վառելիքի ձեռք բերում և անվտանգության ապահովման աշխատանքների իրականացում:
17. Քանաքեռի ՀԷԿ-ի վերականգնման անհետաձգելի օգնության ծրագիր:
Քանաքեռի ՀԷԿ-ի երկու ագրեգատների վերակառուցում ու ժամանակակից պահանջներին համապատասխանեցնում, էլեկտրաէներգիայի տնտեսական նպաստավոր արտադրության ապահովում, շահագործման խափանումների մինչև 5% ցածր մակարդակի նվազեցում:
18. Վարկատու` Ռուսաստանի Դաշնության (98.3 մլրդ ՌԴ ռուբլի)
Մեծամորի ԱԷԿ-ի գործարկում և անվտանգ շահագործման ապահովում:
19. ԱԷԿ-ի վառելիքի պահպանման համակարգի վարկ Ֆրանսիայի
Մեծամորի ԱԷԿ-ում օգտագործված վառելիքի չոր եղանակով պահպանման համակարգի ստեղծում:
20. Թուրքմենական վարկ
Ձևավորվել է թուրքմենական գազի առաքումների դիմաց:
21. Վարկատու` Ռուսաստանի Դաշնության (73.7 մլն ԱՄՆ դոլար)
Ձևավորվել է նախկինում կնքված 4 վարկային պայմանագրերի վերաձևակերպման արդյունքում:
22. Վարկատու` Ռուսաստանի Դաշնության (500 մլն ռուսական ռուբլի)
Աղետի գոտու վերականգնում:
23. Վարկատու` Ռուսաստանի Դաշնության (2 մլրդ ռուսական ռուբլի)
Աղետի գոտու վերականգնում:
24. Վարկատու` Ռուսաստանի Դաշնության (400 մլն ռուսական ռուբլի)
Աղետի գոտու վերականգնում:
25. Վարկատու` ԱՄՆ (1995)
Հացահատիկի առաքում:
26. Վարկատու` ԱՄՆ (1996)
Հացահատիկի առաքում:
1998 թ. նախատեսվող պայմանագրեր
27. Առողջապահության ֆինանսավորման և առողջության առաջնային պահպանման
ծրագիր
Առողջապահության բնագավառում բարեփոխումների ֆինանսավորում:
28. Կրթության ֆինանսավորման և կառավարման բարեփոխումների ծրագիր
Դասագրքերի տպագրման շրջանառու ֆոնդի ստեղծում, դպրոցներին ֆինանսական աջակցության ցուցաբերում, դասագրքերի և այլ ուսումնական նյութերի մատակարարում:
29. Մունիցիպալ զարգացման ծրագիր
Երևան քաղաքում ջրամատակարարման համակարգի վերականգնման աշխատանքների իրականացում, ինչպես նաև այլ քաղաքներում ջրամատակարարման համակարգերի հետազոտություն:
30. Էլեկտրաէներգիայի հաղորդման և բաշխման համակարգերի վարկ
Էլեկտրաէներգիայի հաղորդման և բաշխման համակարգերի վերականգնում, ֆինանսական
32. Հայաստանի հյուսիս-արևմտյան շրջաններում գյուղատնտեսական ծառայությունների աջակցման ծրագիր
Լոռու, Արագածոտնի և Շիրակի մարզպետի տնտեսական վիճակի բարելավում, 50 ջուր օգտագործողների միությունների ստեղծում, սերմնաբուծության զարգացում, անասնաբուծության և անասնաբուժության արդյունավետ ծառայությունների զարգացում, Հայաստանի գյուղատնտեսության կոոպերատիվ բանկի գործունեությանը աջակցում:
33. Կառուցվածքային բարեփոխումների վարկ III
Աջակցություն կառուցվածքային բարեփոխումներին, պետական բյուջեի դեֆիցիտի ֆինանսավորում:
ԿԲ վարկային պարտավորություններ
34. SDF
Վճարային հաշվեկշռի դեֆիցիտի ֆինանսավորում:
35. Սթենդ բայ
Վճարային հաշվեկշռի դեֆիցիտի ֆինանսավորում:
36. Կառուցվածքային բարեփոխումների ֆինանսավորման ընդլայնված մեխանիզմ
Վճարային հաշվեկշռի դեֆիցիտի ֆինանսավորում:
37. Վարկատու` Deutsche Bank, Luxemburg
Վերավարկավորում Հայներարտբանկին
--------------------------------------------------
հեղինակների կողմից - շարունակությունը հաջորդ մասում