040.1272.161109
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
8 հոկտեմբերի 2009 թվականի N 1272-Ն
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱԿԱԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԴՐԱ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ 2009-2012 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԾՐԱԳԻՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(6-րդ մաս)
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱԿԱԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԴՐԱ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ 2009-2012 ԹԹ. ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԾՐԱԳԻՐ
(6-րդ մաս)
261. ՀՌԻՄԾ-ի սահմանված նպատակադրումները, ցուցանիշները, ինչպես նաև քաղաքականության հիմնական ուղղություններն ու առաջնահերթությունները ենթակա են փոփոխման ծրագրի վերանայմամբ` հիմք ընդունելով երկրում արձանագրված հիմնական զարգացումներն ու տեղաշարժերը, ծրագրի իրականացման առաջընթացի հաշվետվություններում ներկայացված մոտեցումները, ինչպես նաև շահագրգիռ կողմերի առաջարկություններն ու մոնիտորինգի արդյունքները:
262. ՀՀ Հակակոռուպցիոն ռազմավարության և իրականացման 2009-2012 թթ. միջոցառումների ծրագրի (ՀՌԻՄԾ) մոնիտորինգի և գնահատման ցուցանիշների համակարգը ներկայացված է Հավելված 2-ում և 3-ում:
263. Այսպիսով, ՀՌԻՄԾ մոնիտորինգի և գնահատման իրականացման նպատակով անհրաժեշտ է.
- Ապահովել ՀՌԻՄԾ միջոցառումների մոնիտորինգի և դրանց արդյունավետության գնահատման իրականացումը հանրային կառավարման, տնտեսության առանձին ոլորտներում և ճյուղերում. ՀՌԻՄԾ կատարողական բովանդակային մոնիտորինգի համակարգը ներդնելու, հանրային ծառայություններ տրամադրողների և ստացողների մասնակցությամբ կոռուպցիոն ռիսկերը շարունակականորեն գնահատելու, գնահատված ռիսկերի կրճատման թիրախներն ու անհրաժեշտ միջոցառումները սահմանելու, յուրաքանչյուր միջոցառման իրականացման ընթացիկ մասնակցային մոնիտորինգի ընթացակարգեր ներդնելու, կոռուպցիոն ռիսկերի կրճատման գնահատման մեթոդներ ներդնելու միջոցով.
- Ապահովել քաղաքացիական հասարակության կողմից ՀՌԻՄԾ ազդեցության ընկալման գնահատման իրականացումը. տնային տնտեսությունների, գործարարների և հասարակության առանձին թիրախ խմբերի շրջանում կոռուպցիայի մակարդակի կրճատման նկատելիությունը և դրա տեմպերից բավարարվածությունը գնահատելու, պետական մարմինների մատուցած հանրային ծառայությունների որակից բավարարվածությունը գնահատելու միջոցով.
- Ձևավորել և շարունակականորեն զարգացնել ՀՌԻՄԾ մոնիտորինգի և գնահատման ինստիտուցիոնալ կարողությունները. պետական կառավարման մարմիններում ՀՌԻՄԾ մոնիտորինգի և գնահատման համապատասխան միավորներ ձևավորելու, մոնիտորինգի, վերլուծության և գնահատման ընթացակարգեր սահմանելու և ուղեցույցներ ներդնելու և դրանց արդյունքներով ՀՌԻՄԾ վերանայման գործընթացը հստակ կանոնակարգելու, ՀՌԻՄԾ կատարողական հաշվետվությունների, այդ թվում` տարեկան արդյունքների ամփոփման չափորոշիչներ և ընթացակարգեր սահմանելու, հակակոռուպցիոն մոնիտորինգի միջազգային լավագույն փորձի և տեխնիկական աջակցության ներգրավման, պետական մարմինների և քաղաքացիական հասարակության կառույցների ներկայացուցիչների համար ՀՌԻՄԾ մոնիտորինգի և գնահատման վերաբերյալ համատեղ վերապատրաստման դասընթացներ կազմակերպելու միջոցով:
| ԳԼՈՒԽ 6. |
ՀՀ ՀԱԿԱԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ և ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ 2009-2012 ԹԹ. ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԾՐԱԳՐԻ ՄՈՆԻՏՈՐԻՆԳԻ և ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐԻ ՀԱՄԱԿԱՐԳԸ |
1. ՀՀ Հակակոռուպցիոն ռազմավարության և իրականացման 2009-2012 թթ. միջոցառումների ծրագրի (ՀՌԻՄԾ) մոնիտորինգի և գնահատման համակարգը խարսխված է ծրագրում կոռուպցիայի գնահատման ցուցանիշերի համակարգի և դրանց մեթոդաբանության, գործոնների տրամաբանության վրա: Այսպես, ՀՀ հակակոռուպցիոն ռազմավարության վերջնական արդյունքը (impact) կոռուպցիայի ընդհանուր մակարդակի կրճատումն է, որը չափվում է Կոռուպցիայի ընկալման համաթիվ (ԹԻ) և Կոռուպցիայի հսկողության համաթիվ (ՀԲԻ) ցուցանիշերի թիրախների և ընթացիկ վիճակի միջև նախանշված խզման կրճատմամբ:
2. ՀՌԻՄԾ-ի վերջնական արդյունքը պայմանավորված է մի շարք միջանկյալ արդյունքներով (outcomes), որոնց մոնիտորինգն ու գնահատումը սահմանված են ըստ կառավարման արդյունավետության ագրեգացված ցուցանիշերի` կարգավորման որակ (ՀԲԻ), կառավարման արդյունավետություն (ՀԲԻ), իրավունքի գերակայություն (ՀԲԻ), ձայնի լսելիություն և հաշվետվողականություն (ՀԲԻ), քաղաքական կայունություն (ՀԲԻ), քաղաքացիական ազատություններ/ԱԱ (ՖՀ):
3. ՀՌԻՄԾ-ի միջանկյալ արդյունքները` գործառնական, վարչական և քաղաքական կոռուպցիայի մակարդակի կրճատումը, պայմանավորված են առանձին ոլորտներում և համակարգերում արդյունավետության, թափանցիկության և հրապարակայնության, հաշվետվողականության և օրինականության մակարդակի բարձրացմանն ուղղված միջոցառումներով: Վերջինների իրականացման և արդյունքների մոնիտորինգի և գնահատման համար կիրառվում են համապատասխան գործոնային ցուցիչներ:
4. ՀՌԻՄԾ մոնիտորինգի ցուցանիշների համակարգում ընդգրկված ցուցանիշները, որպես կանոն, բավարարում են մի շարք պահանջների: Դրանք հստակ սահմանելի են և բացառում են երկակի մեկնաբանման հնարավորությունները: Ցուցանիշները ընդհանրացման որոշակի աստիճանում ուղղակիորեն նկարագրում են որոշակի գործընթաց` դրված նպատակի ապահովում, միջոցառման արդյունքների գնահատական: Դրանք քանակապես չափելի են և բնութագրում են ՀՌԻՄԾ քաղաքականությունների, ըստ բնագավառի` գործողությունների, և ըստ ոլորտի` միջոցառումների, միմյանց վրա ազդեցության մակարդակները: ՀՌԻՄԾ մոնիտորինգի ցուցանիշերը ներկայում մատչելի են կամ, մատչելիությունը հնարավոր է ապահովել, առնվազն, մոտ ապագայում` համեմատաբար փոքր ծախսերի հաշվին:
5. ՀՌԻՄԾ մոնիտորինգի ցուցանիշների համակարգը ընդհանուր զարգացումներից բացի պետք է ապահովի նաև ծրագրի տեսանկյունից կարևոր մասնավոր զարգացումների ու միտումների գնահատականը: Այս նպատակով մոնիտորինգի համակարգում ընդգրկված ցուցանիշներն, տարբերվում են միմյանցից նաև ագրեգացվածության աստիճանով: Մասնավորապես, ՀՌԻՄԾ քաղաքականությունների ցուցանիշները բնութագրում են ռազմավարության իրագործման գերակայությունների նվաճման աստիճանը և կապ են հաստատում իրականացված քաղաքականությունների ու նպատակադրումների (թիրախ հանդիսացող ու միջազգային կազմակերպությունների կողմից չափվող ագրեգացված ցուցիչների խզման աստիճանի նվազեցման) միջև, ըստ ՀՌԻՄԾ բնագավառների մոնիտորինգի ցուցանիշները` բնութագրում են ՀՌԻՄԾ գերակա ուղղություններով իրականացվող գործողությունները, իսկ ՀՌԻՄԾ ոլորտային ցուցանիշերը հնարավորություն են ընձեռում չափել կոնկրետ միջոցառման թե դինամիկ զարգացման ուղղվածությունը և թե իրագործման աստիճանը: ՀՌԻՄԾ մոնիտորինգի վերջին երկու խումբ ցուցանիշները բացահայտում են զարգացումների առանձնահատկություններն, անհրաժեշտության դեպքում, բաշխվելով ըստ որոշակի հայտանիշերի` տարածքային կտրվածքի, կառավարման մակարդակների, հանրային ծառայությունների տեսակի, հանրային ծառայությունների ճյուղի, քաղաքացիական խմբերի մասնակցության և այլն:
6. Առանձնացված հայտանիշերի խումբը ըստ նպատակահարմարության կարող է լրացվել այլ հայտանիշերով, եթե դրանք անհրաժեշտ են այս կամ այն գործընթացի որոշակիորեն առանձնացված այլ կտրվածք դիտարկելու համար: Առանձնացված հայտանիշերով ցուցանիշների մոնիտորինգի անհրաժեշտությունը պայմանավորված է նաև ՀՌԻՄԾ իրագործման ընթացքի վերանայումների` արդյունավետության ապահովման նկատառումներով:
7. Իրականացվող միջոցառումների արդյունքների դրսևորումը համապատասխան ցուցանիշների վարքագծում ժամանակային առումով կարող են չհամընկնել` պայմանավորված որոշակի ժամանակային տարբերությամբ: Այս նկատառումներից ելնելով, ցուցանիշները ըստ ժամանակի մեջ զգայունության աստիճանի տարբերակվում են հետևյալ երեք խմբերի` երկարաժամկետ արձագանքման (5-10 տարի), միջնաժամկետ արձագանքման (2-5 տարի), կարճաժամկետ կամ անմիջական արձագանքման (1 տարի): Առաջին խմբում, որպես կանոն, ընդգրկված են նպատակի ապահովում նկարագրող ցուցանիշները, իսկ երկրորդ և երրորդ խմբերում` միջոցառման արդյունք և գործընթացը նկարագրող ցուցանիշները: Երրորդ խմբի ցուցանիշների մեջ գերակշռում են դիսկրետ ցուցանիշները: Ժամանակի մեջ զգայունության դիտարկումը հատկապես կարևոր է նպատակի ապահովում նկարագրող ցուցանիշների դեպքում, որոնք, որպես կանոն, ժամանակի մեջ համեմատաբար «քիչ զգայուն» են:
ՆՊԱՏԱԿ 1. Գործառնական կոռուպցիայի մակարդակի կրճատում
8. ՀՀ կառավարությունն ակնկալում է, որ 2012 թ. գործառնական կոռուպցիայի մակարդակի կրճատման արդյունքում կբարձրանա կառավարման արդյունավետությունը, կբարելավվեն կարգավորման որակն ու կառավարման գործառույթները և կբարձրանա տեղական ինքնակառավարման համակարգի արդյունավետությունը
._____________________________________________________________________.
|Միջանկյալ |Միջանկյալ արդյունքի |Մոնիտորինգի գործոնային |
|արդյունք |մոնիտորինգի |ցուցիչներ |
| |ցուցանիշներ | |
|_______________|_______________________|_____________________________|
|1. Գործառնական |Կառավարման | 1.1 Ծառայությունների |
|կոռուպցիայի |արդյունավետության |մատուցման սահմանված |
|մակարդակի |համաթիվ (ՀԲԻ) |ժամկետների և իրականում |
|կրճատում | |մատուցված ժամկետների |
| | |հարաբերությունը (որքան մոտ է |
| | |1-ին այնքան բարձր կարելի է |
| | |համարել հանրային |
| | |ծառայությունների մատուցման |
| | |որակը) |
| |_______________________| 1.2 Պետական գնումների |
| |Կարգավորման որակի |մրցույթների արդյունքների և |
| |համաթիվ (ՀԲԻ) |դրանց ծանուցման միջև ընկած |
| | |ժամանակահատվածի խրոնոմետրաժը |
| | |(որքան երկարատև է այնքան մեծ|
| | |են կոռուպցիոն ռիսկերի |
| | |հավանականությունը) |
| | | 1.3 Պետական ծառայողների հետ|
| | |շփման հաճախականության և |
| | |օրենքով սահմանված պաշտոնական |
| | |ընթացակարգերի վրա |
| | |ընկերությունների և կամ |
| | |ղեկավարների ծախսած |
| | |գործառնությունների թվաքանակի |
| | |հարաբերությունը, (որքան մոտ է|
| | |1-ին այնքան ցածր կարելի է |
| | |համարել պետական համակարգում |
| | |գործառնական կոռուպցիայի |
| | |մակարդակը) |
| | | 1.4 Պաշտոնյաների հետ |
| | |կայացած հանդիպումների թվի |
| | |հարաբերությունը օրենսդրորեն |
| | |սահմանված և պահանջվող |
| | |պաշտոնեական |
| | |փոխհարաբերությունների |
| | |թվաքանակին (որքան մոտ է 1-ին |
| | |այնքան ցածր կարելի է համարել |
| | |պետական համակարգում |
| | |գործառնական կոռուպցիայի |
| | |մակարդակը) |
| | | 1.5 Գործարքների վրա ծախսված|
| | |ժամանակահատվածի |
| | |հարաբերությունը |
| | |գործառնությունների իրագործման|
| | |ժամկետներին, նորմավորումը ըստ|
| | |ժամանակի միավորի. (որքան մոտ |
| | |է 1-ին այնքան ցածր կարելի է |
| | |համարել պետական համակարգում |
| | |գործառնական կոռուպցիայի |
| | |մակարդակը) |
| | | 1.6 Ոչ պաշտոնական |
| | |հանդիպումների թվի |
| | |հարաբերությունը օրենքով |
| | |սահմանված ժամկետներում ձեռք |
| | |բերված հնարավորությունների |
| | |թվաքանակին (որքան մոտ է 1-ին |
| | |այնքան բարձր կարելի է համարել|
| | |պետական համակարգում |
| | |գործառնական կոռուպցիայի |
| | |մակարդակը) |
| | | 1.7 Լիցենզիաների և |
| | |թույլտվությունների ձեռք |
| | |բերման իրական ժամանակահատվածի|
| | |հարաբերությունը օրենսդրորեն |
| | |սահմանված ժամկետներին |
| | |(դիմելու օրվանից մինչև |
| | |լիցենզիան ստանալու կամ |
| | |պաշտոնական մերժում ստանալու |
| | |ժամանակահատվածը). (որքան մոտ |
| | |է 1-ին այնքան ցածր կարելի է |
| | |համարել պետական համակարգում |
| | |վարչական կոռուպցիայի |
| | |մակարդակը): |
._____________________________________________________________________.
ՆՊԱՏԱԿ 2. Վարչական կոռուպցիայի մակարդակի կրճատում
9.ՀՀ կառավարությունն ակնկալում է, որ 2012թ. վարչական կոռուպցիայի մակարդակի կրճատման արդյունքում էականորեն կբարձրանա իրավունքի գերակայության ապահովման մակարդակը, կտրուկ կմեծանա դատական համակարգի անկախության աստիճանը, կբարձրանա պաշտոնի չարաշահումների հայտնաբերման և հետապնդման մակարդակը, էականորեն կբարձրանա կառավարման մարմինների հաշվետվողականության և թափանցիկության մակարդակը, ինչպես նաև կամբողջականացվի հակակոռուպցիոն քաղաքականության իրականացման ինստիտուցիոնալ համակարգը:
._____________________________________________________________________.
|Միջանկյալ |Միջանկյալ արդյունքի |Մոնիտորինգի գործոնային |
|արդյունք |մոնիտորինգի |ցուցիչներ |
| |ցուցանիշներ | |
|_______________|_______________________|_____________________________|
|2. Վարչական |Օրենքի գերակայություն | 2.1 ՀՀ օրենսդրությամբ |
|կոռուպցիայի |(ՀԲԻ) |միջազգային չափորոշիչներին |
|մակարդակի | |համապատասխան հստակեցված և |
|կրճատում | |սահմանված է կոռուպցիոն |
| | |հանցագործությունների շրջանակը|
| | |(այո/ոչ) |
| | | 2.2 Պասիվ կոռուպցիայի համար|
| | |նախատեսված են ոչ պակաս |
| |_______________________|_____________________________|
| |Ձայնի լսելիություն և |կոռուպցիոն դեպքերի պարագայում|
| |հաշվետվողականություն |(այո/ոչ) |
| |(ՀԲԻ) | 2.3 Սահմանվել են ապօրինի |
| | |եկամուտների բռնագրավման |
| | |միարժեք ընթացակարգ և |
| | |օրենսդրորեն ամրագրվել է |
| | |իրավաբանական անձանց քրեական |
| | |պատասխանատվությունը (այո/ոչ) |
| | | 2.4 Առկա է «Տեղեկություն |
| | |տրամադրողների պաշտպանության» |
| | |մասին ՀՀ օրենքը (այո/ոչ) |
._____________________________________________________________________.
ՆՊԱՏԱԿ 3. Քաղաքական կոռուպցիայի մակարդակի կրճատում
10. ՀՀ կառավարությունն ակնկալում է, որ 2012թ. քաղաքական կոռուպցիայի մակարդակի կրճատման արդյունքում կմեծանա քաղաքական կայունությունը, կբարձրանա քաղաքական իրավունքների և քաղաքացիական ազատությունների, այդ թվում` քաղաքական բազմակարծության և մասնակցության, խոսքի և դավանանքի ազատության, միավորվելու, կազմակերպվելու աստիճանը, փոխվստահությունը հանրության շրջանում, կկատարելագործվեն ընտրական գործընթացները, կմեծանա լրատվամիջոցների անկախության և կայունության աստիճանը, կհզորանա քաղաքացիական հասարակությունը և կընդլայնվի կառավարման գործընթացներին քաղաքացիական մասնակցությունը, էականորեն կբարելավվի շահերի խմբերի և շահերի բախումների կարգավորումը և կապահովվի արդյունավետ հակամենաշնորհային քաղաքականության իրականացումը:
._____________________________________________________________________.
|Միջանկյալ |Միջանկյալ արդյունքի |Մոնիտորինգի գործոնային |
|արդյունք |մոնիտորինգի |ցուցիչներ |
| |ցուցանիշներ | |
|_______________|_______________________|_____________________________|
|3. Քաղաքական |Քաղաքական | 3.1 Կարգապահական |
|կոռուպցիայի |կայունություն (ՀԲԻ) |վարույթների քանակի |
|մակարդակի | |հարաբերությունը կիրառված |
|կրճատում | |կարգապահական տույժերի |
| | |թվաքանակին (որքան մոտ է 1-ին |
| | |այնքան ցածր կարելի է համարել |
| | |էթիկայի կանոնների պահպանման |
| |_______________________|մակարդակը), |
| |Քաղաքական | 3.2 Վարչական դատարանում |
| |իրավունքներ/ԱԱ (ՖՀ) |պետության դեմ ուղղված հայցերի|
| | |թվաքանակի հարաբերությունը ի |
| | |վնաս պետության կայացված |
| | |դատավճիռների քանակին (որքան |
| | |մոտ է 1-ին այնքան բարձր |
| | |կարելի է համարել ձայնի |
| |_______________________|լսելիության մակարդակը), |
| |Քաղաքացիական | 3.3 Պետական բյուջեով |
| |ազատություններ/ԱԱ (ՖՀ) |նախատեսված ֆունկցիոնալ |
| | |հատկացումներից շեղման % (ցածր|
| | |թվերը մատնանշում են |
| | |գործադիր-օրենսդիր |
| | |հարաբերություններում բարձր |
| | |հաշվետվողականություն), |
| | | 3.4 Թափանցիկ բյուջետային |
| | |ընթացակարգի առկայություն |
| | |(պետական և համայնքային |
| | |բյուջեի վերաբերյալ |
| | |տեղեկատվություն, հաշվառվող |
| | |հանդիպումներ-ավելացնում է |
| | |թափանցիկությունը), |
| | | 3.5 Որակավորման |
| | |գերակայություն (այն դեպքերի |
| | |%-ը, երբ որոշումներն |
| | |ընդունվում են մասնագիտական |
| | |փորձի (որակավորման) |
| | |կատարողականի կամ կրթական |
| | |մակարդակի հիման վրա) |
| | |(հետազոտություն, աուդիտ), |
| | | 3.6 ԶԼՄ-ների նկատմամբ |
| | |ճնշումների կիրառման |
| | |բացահայտված և |
| | |պատասխանատվության ենթարկված |
| | |դեպքերին նվիրված |
| | |հրապարակումների քանակը, |
| | | 3.7 ԶԼՄ-ների նկատմամբ |
| | |ճնշումների փաստերի առթիվ |
| | |դատարան ներկայացված |
| | |հայցադիմումների քանակի |
| | |հարաբերակցությունը դրանց |
| | |առիթով դատական վճիռների թվին,|
| | | 3.8 Ընտրողների ռեգիստրում |
| | |անճշտությունների հետ կապված |
| | |բողոքների քանակը: |
| | | 3.9 «Հեռուստատեսության և |
| | |ռադիոյի ազգային հանձնաժողովի»|
| | |և «Հանրային |
| | |հեռուստառադիոընկերության» |
| | |խորհրդի մասնագիտական |
| | |անկախությունն ապահովելու |
| | |նպատակով կատարվել են |
| | |համապատասխան օրենսդրական |
| | |փոփոխություններ (այո/ոչ), |
| | | 3.10 ԶԼՄ-ների |
| | |հավատարմագրումը օրենսդրորեն |
| | |պարզեցված է (այո/ոչ), |
| | | 3.11 ՀՀ Կառավարությունը |
| | |սահմանել է «Պետական |
| | |մարմինների կողմից |
| | |տեղեկատվության տրամադրման |
| | |մասին» կարգը և քրեական |
| | |օրենսգրքում կատարվել են |
| | |դրանցից բխող փոփոխություններ |
| | |(այո/ոչ), |
| | | 3.12 Նորմատիվ միարժեքության|
| | |նպատակով ՀՀ ընտրական |
| | |օրենսգրքում կատարվել են |
| | |համապատասխան փոփոխություններ |
| | |(այո/ոչ), |
| | | 3.13 Օրենսդրորեն ամրագրվել |
| | |են նախընտրական միջավայրի |
| | |վերահսկման ընթացակարգերը |
| | |(այո/ոչ), |
| | | 3.14 Ընտրական օրենսգրքի |
| | |խախտումների համար |
| | |պատժամիջոցները օրենսդրորեն |
| | |խստացվել են (այո/ոչ), |
| | | 3.15 Ընտրական |
| | |գործընթացներում |
| | |քարոզարշավների համար ԶԼՄ-ների|
| | |կողմից ստեղծված անհավասար |
| | |պայմանների նկատմամբ կիրառվում|
| | |են օրենսդրությամբ ամրագրված |
| | |վարչական և քրեական |
| | |պատասխանատվության միջոցներ |
| | |(այո/ոչ) |
._____________________________________________________________________.
Հավելված N 2
i
ՀՀ կառավարության
2009 թվականի հոկտեմբերի 8-ի
N 1272-Ն որոշման
ԾՐԱԳԻՐ
Հայաստանի Հանրապետության Հակակոռուպցիոն ռազմավարության իրականացման
2009-2012 թվականների միջոցառումների
._________________________________________________________________________.
|Ռազմավարու- |Միջոցառում |Ակնկալվող արդյունք|Պատասխա-|Ֆինան- |Մոնիտորին-|
|թյան | |__________________|նատու |սավոր- |գային |
|դրույթներ | |2009թ., 2010թ. |մարմին |ման աղ-|ցուցիչներ |
| | |2011թ., 2012թ. | |բյուրը | |
|_________________________________________________________________________|
| Փողերի լվացման և ահաբեկչության ֆինանսավորման դեմ պայքարի ոլորտ |
|_________________________________________________________________________|
|1. Շարունակա|1.1 ՓԼ/ԱՖ դեմ|2009 - ԵԽ ՄԱՆԻՎԱԼ |ՀՀ |ՀՀ |. ՀՀ ՓԼ/ԱՖ|
|կանորեն |պայքարի |հանձնախմբի և |Կենտրո- |պետական|դեմ |
|կատարելա- |ոլորտում ՀՀ |Արժույթի |նական |բյուջե |պայքարի |
|գործել |օրենսդրու- |միջազգային |Բանկ, | |համակարգի |
|ՓԼ/ԱՖ դեմ |թյունը համա- |հիմնադրամի կողմից |(ՖԴԿ), | |փուլի 3-րդ|
|պայքարի |պատասխանեցնել|ՀՀ ՓԼ/ԱՖ դեմ |ՀՀ | |գնահատման |
|ոլորտում |միջազգային |պայքարի համակարգի |արտաքին | |հաշվետվու-|
|ՀՀ օրենս- |չափանիշներին`|գնահատման 3-րդ |գործերի | |թյուն |
|դրությունը |միջազգային և |փուլի |նախարա- | |. Քաղաքա- |
| |ներպետական |հաշվետվություն |րություն| |կան |
| |լավագույն |2010 - ՀՀ ՓԼ/ԱՖ |ՀՀ | |ազդեցու- |
| |փորձը հաշվի |դեմ պայքարի |գլխավոր | |թյուն |
| |առնելով, |համակարգի |դատախա- | |ունեցող |
| |մասնավորապես |գնահատման 3-րդ |զություն| |անձանց |
| |ֆինանսական և |փուլի |ՀՀ ԿԱ | |միջազգային|
| |ոչ ֆինանսական|հաշվետվությամբ |ոստիկա- | |ռեեստրների|
| |հաստատություն|սահմանված |նություն| |հասանելի |
| |ների նկատմամբ|հանձնառությունների|ՀՀ ԿԱ | |հատվածը |
| |կիրառվող |կատարում |ազգային | | |
| |պահանջների, |2011 - Առաջընթացի |անվտան- | | |
| |քրեական |հաշվետվության |գության | | |
| |հետապնդում |ներկայացում և |ծառայու-| | |
| |իրականացնող |հաստատում |թյուն, | | |
| |մարմինների և | |ՀՀ ԿԱ | | |
| |վերահսկող | |պետական | | |
| |մարմինների | |եկամուտ-| | |
| |հետ փոխհարա- | |ների | | |
| |բերություն- | |կոմիտե, | | |
| |ների | |ՀՀ | | |
| |զարգացման | |արդարա- | | |
| |միջոցով | |դատու- | | |
| | | |թյան | | |
| | | |նախարա- | | |
| | | |րություն| | |
| | | |ՀՀ | | |
| | | |ֆինանս- | | |
| | | |ների | | |
| | | |նախարա- | | |
| | | |րություն| | |
| | | |ՀՀ ԿԱ | | |
| | | |անշարժ | | |
| | | |գույքի | | |
| | | |կադաստրի| | |
| | | |պետական | | |
| | | |կոմիտե | | |
| |_____________|__________________|________|_______| |
| |1.2 Ապահովել |2010 - Քաղաքական |ՀՀ |ՀՀ | |
| |քաղաքական |ազդեցություն |Կենտրո- |պետական| |
| |ազդեցություն |ունեցող անձանց |նական |բյուջե | |
| |ունեցող |միջազգային |Բանկ, | | |
| |անձանց |ռեեստրները |(ՖԴԿ), | | |
| |միջազգային |հասանելի են ՖԴԿ և | | | |
| |ռեեստրների |ֆինանսական | | | |
| |հասանելիու- |հաստատությունների | | | |
| |թյունը |համար | | | |
|____________|_____________|__________________|________|_______|__________|
|2. Հզորացնել|2.3 Շարունակա|2011 - ՖԴԿ |ՀՀ |ՀՀ |- ՓԼ/ԱՖ |
|ՖԴԿ ինստի- |կանորեն |աշխատակիցների |Կենտրո- |պետական|կասկածելի |
|տուցիոնալ |բարձրացնել |կողմից միավոր |նական |բյուջե,|գործարք |
|կարողություն|ՖԴԿ |ժամանակում |Բանկ, |դոնոր |ների |
|ները |աշխատակազմի |կատարվող աշխատանքի|(ՖԴԿ), |կազմա- |վերլուծու-|
| |(վերլուծա- |(արտադրողականու- | |կերպու-|թյան |
| |բանների, |թյան) և | |թյուն- |տեղեկատվա-|
| |մեթոդաբանների|մասնագիտական | |ների |կան-ծրագրա|
| |և ծրագրա- |գիտելիքների, | |աջակցու|յին նոր |
| |վորողների) |ունակությունների | |թյուն |համակար- |
| |մասնագիտական |աճ | | |գերի |
| |որակավորումը`|2012 - ՖԴԿ | | |առկայու- |
| |ուսուցումների|աշխատակիցների | | |թյուն |
| |և վերապատրաս|կողմից միավոր | | |- Արտաքին |
| |տումների |ժամանակում | | |տեղեկատվա-|
| |կազմակերպման |կատարվող աշխատանքի| | |կան շտեմա-|
| |միջոցով: |(արտադրողականու- | | |րանները |
| | |թյան) և | | |ամբողջու- |
| | |մասնագիտական | | |թյամբ |
| | |գիտելիքների, | | |հասանելի |
| | |ունակությունների | | |են |
| | |աճ | | |- ՖԴԿ |
| | | | | |աշխատակից-|
| | | | | |ների |
| | | | | |կողմից |
| | | | | |ներպետական|
| | | | | |և |
| | | | | |միջազգային|
| | | | | |վերապատ- |
| | | | | |րաստման |
| | | | | |դասընթաց- |
| | | | | |ներին |
| | | | | |մասնակցու-|
| | | | | |թյուն |
| | | | | |- ՖԴԿ |
| | | | | |աշխատակազ-|
| | | | | |մից վերա- |
| | | | | |պատրաստված|
| | | | | |ներկայա- |
| | | | | |ցուցիչների|
| | | | | |քանակական |
| | | | | |հարաբերակ-|
| | | | | |ցությունը |
| | | | | |աշխատակից-|
| | | | | |ների |
| | | | | |ընդհանուր |
| | | | | |թվին |
|____________|_____________|__________________|________|_______|__________|
|3. ՓԼ/ԱՖ դեմ|3.1 Զարգացնել|2011 - ՓԼ/ԱՖ դեմ |ՀՀ |ՀՀ |- ՓԼ/ԱՖ |
|պայքարի |ՓԼ/ԱՖ դեմ |պայքարի |Կենտրո- |պետական|դեմ |
|ոլորտում |պայքարի |օրենսդրության |նական |բյուջե,|պայքարի |
|հզորացնել |ոլորտում ՀՀ |խախտումների |Բանկ |դոնոր |ոլորտում |
|վերահսկող |ԿԲ-ի որպես |բացահայտման և | |կազմա- |գործող ՀՀ |
|մարմինների |լիազոր |արձանագրման | |կերպու-|օրենսդրու |
|կարողություն|մարմնի, |ոլորտում | |թյուն- |թյան |
|ները |վերահսկողական|մասնագիտական | |ների |պահանջների|
| |գործառույթ- |գիտելիքների, | |աջակցու|խախտում- |
| |ներն |ունակությունների | |թյուն |ների հիման|
| |իրականացնելու|և արտադրողականու-| | |վրա |
| |կարողություն-|թյան աճ | | |կազմված |
| |ները` |2011 - ՓԼ/ԱՖ դեմ | | |արձանագրու|
| |ուսուցումների|պայքարի | | |թյուններ, |
| |և վերապատրաս|օրենսդրության | | |ինչպես |
| |տումների |խախտումների | | |նաև |
| |կազմակերպման |բացահայտման և | | |համարժեք |
| |միջոցով: |արձանագրման | | |պատասխանա-|
| | |ոլորտում | | |տվության |
| | |մասնագիտական | | |միջոցների |
| | |գիտելիքների, | | |կիրառում |
| | |ունակությունների | | |- ՀՀ ԿԲ |
| | |և արտադրողականու-| | |կողմից |
| | |թյան աճ | | |համապատաս-|
| | | | | |խանության |
| | | | | |աուդիտի |
| | | | | |անցկացման |
| | | | | |քանակական |
| | | | | |դինամիկան |
| | | | | |տարեկան |
| | | | | |կտրվածքով |
| |_____________|__________________|________|_______| |
| |3.2 Զարգացնել|2011 - ՓԼ/ԱՖ դեմ |ՀՀ |ՀՀ | |
| |ՓԼ/ԱՖ դեմ |պայքարի |ֆինանս- |պետական| |
| |պայքարի |օրենսդրության |ների |բյուջե,| |
| |ոլորտում |խախտումների |նախարա |դոնոր | |
| |վերահսկող այլ|բացահայտման և |րություն|կազմա- | |
| |մարմինների |արձանագրման |ՀՀ ԿԱ |կերպու-| |
| |վերահսկողական|ոլորտում |անշարժ |թյուն- | |
| |գործառույթ- |մասնագիտական |գույքի |ների | |
| |ներն |գիտելիքների, |կադաստրի|աջակցու| |
| |իրականացնելու|ունակությունների |պետական |թյուն | |
| |կարողություն-|և արտադրողականու-|կոմիտե | | |
| |ները |թյան աճ | | | |
| | |2012 - ՓԼ/ԱՖ դեմ | | | |
| | |պայքարի | | | |
| | |օրենսդրության | | | |
| | |խախտումների | | | |
| | |բացահայտման և | | | |
| | |արձանագրման | | | |
| | |ոլորտում | | | |
| | |մասնագիտական | | | |
| | |գիտելիքների, | | | |
| | |ունակությունների | | | |
| | |և արտադրողականու-| | | |
| | |թյան աճ | | | |
|____________|_____________|__________________|________|_______|__________|
|4. |4.1 Զարգացնել|2011 - ՓԼ/ԱՖ |ՀՀ |ՀՀ |- ՓԼ/ԱՖ |
|Բարձրացնել |ՓԼ/ԱՖ հանցա- |քրեական գործերի |դատախա- |պետական|հանցագոր- |
|ՓԼ/ԱՖ |գործություն- |քննության համար |զություն|բյուջե,|ծություն- |
|դեպքերի |ների |պատասխանատու |ՀՀ ԿԱ |դոնոր |ների |
|բացահայտման |քննության հետ|անձանց գիտական |ազգային |կազմա- |հատկանիշ- |
|արդյունավե- |կապված |գիտելիքների, |անվտան- |կերպու-|ներով |
|տությունը |քրեական |ունակությունների |գության |թյուն- |հարուցված |
| |հետապնդում |և արտադրողականու-|ծառայու-|ների |քրեական |
| |իրականացնող |թյան աճ |թյուն, |աջակցու|գործերի, |
| |և դատական |2012 - ՓԼ/ԱՖ |ՀՀ |թյուն |նախաքննու-|
| |մարմինների |քրեական գործերի |դատական | |թյան |
| |մասնագիտական |քննության համար |դեպարտա-| |փուլում |
| |կարողություն-|պատասխանատու |մենտ | |գտնվող |
| |ները |անձանց գիտական | | |քրեական |
| | |գիտելիքների, | | |գործերի, |
| | |ունակությունների | | |մեղադրական|
| | |և արտադրողականու-| | |եզրակացու-|
| | |թյան աճ | | |թյան հիման|
| | | | | |վրա |
| | | | | |դատարան |
| | | | | |ուղարկված |
| | | | | |քրեական |
| | | | | |գործերի և |
| | | | | |մեղադրական|
| | | | | |դատավճիռ- |
| | | | | |ների |
| | | | | |վիճակագրու|
| | | | | |թյուն |
| | | | | |-Սահմանվել|
| | | | | |են ՀՀ ԿԲ, |
| | | | | |ՖԴԿ և |
| | | | | |քրեական |
| | | | | |հետապնդում|
| | | | | |իրականաց- |
| | | | | |նող |
| | | | | |մարմինների|
| | | | | |միջև, |
| | | | | |համագործակ|
| | | | | |ցությունն |
| | | | | |ապահովող |
| | | | | |ընթացա- |
| | | | | |կարգեր |
| | | | | |(այո/ոչ) |
|_________________________________________________________________________|
| Հանրային ֆինանսների կառավարման ոլորտ |
|_________________________________________________________________________|
|5. |5.1. |2009 - Ծրագրային |ՀՀ |ՀՀ |- Բյուջե- |
|Բարձրացնել |Ընդլայնել |բյուջետավորման |ֆինանս- |պետական|տային |
|հանրային |ծրագրային |պահանջներն ամրագ- |ների |բյուջե,|գործընթացի|
|ֆինանսների |բյուջետա- |րող օրենքի նախագիծ|նախարա |դոնոր |շրջանակ- |
|կառավարման |վորման |ներկայացված է ՀՀ |րություն|կազմա- |ներում |
| | |կառավարություն | | | |
|կարգապահու- |ներդրումը | ՀՀ 2010թ. պետական| |կերպու-|ծրագրային |
|թյունն ու | |բյուջեի նախագծով | |թյուն- |բյուջետա- |
|թափանցիկու- | |նախատեսվող | |ներ |վորման |
|թյունը | |բյուջետային | | |բարեփոխում|
| | |ծախսերի ընդհանուր | | |ների |
| | |ծավալում ծրագրային| | |գործընթա- |
| | |բյուջետավորման | | |ցում |
| | |գործընթացում | | |ընդգրկված |
| | |ընդգրկված | | |պետական |
| | |մարմինների գծով | | |մարմինների|
| | |նախագծվող ծախսերի | | |թվի հարաբե|
| | |հանրագումարի | | |րությունը |
| | |տեսակարար կշիռը | | |դրանց |
| | |կազմում է | | |ընդհանուր |
| | |նվազագույնը 75 % | | |թվին |
| | | Ծրագրային | | |- Պետական |
| | |բյուջետավորման | | |ֆինանսների|
| | |ձևաչափին | | |կառավարման|
| | |չհամապատասխանող | | |լիազոր |
| | |ծախսային ծրագրերը | | |մարմնի |
| | |համապատասխանեցված | | |կողմից |
| | |են ծրագրային | | |սահմանված |
| | |բյուջետավորման | | |ռազմավարա-|
| | |պահանջներին | | |կան պլանա-|
| | | 2010 - Ծրագրային | | |վորման |
| | |բյուջետավորման | | |չափորոշիչ |
| | |պահանջներին | | |ներով |
| | |համապատասխանող | | |նախատեսված|
| | |ձևաչափով մշակված | | |է ակնկալ- |
| | |ՀՀ 2011թ. պետական | | |վող ար- |
| | |բյուջեի նախագծի | | |դյունքների|
| | |առկայություն | | |չափման |
| | | Բյուջետային | | |շոշափելի, |
| | |փաստաթղթերի | | |հասանելի |
| | |մշակման | | |և չափելի |
| | |ընթացակարգերը | | |ցուցիչներ |
| | |համապատասխանեցված | | |(այո/ոչ) |
| | |են ծրագրային | | |- Պետական |
| | |բյուջետավորման | | |ֆինանսների|
| | |պահանջները | | |կառավարման|
| | |ամրագրող | | |լիազոր |
| | |օրենսդրական | | |մարմնի |
| | |փոփոխություններին | | |կողմից |
| | | 2011 - Ծրագրային | | |սահմանվել |
| | |բյուջետավորման | | |են |
| | |պահանջներին | | |հանրային |
| | |համապատասխանող | | |ֆինանսների|
| | |ձևաչափով մշակված | | |պլանավոր- |
| | |ՀՀ 2012թ. պետական | | |ման համար |
| | |բյուջեի նախագծի | | |անհրաժեշտ |
| | |առկայություն | | |ընթացիկ |
| | | Պետական | | |իրավիճակը |
| | |մարմինների | | |նկարագրող |
| | |ծախսային ծրագրերի | | |հենանիշերը|
| | |կատարման | | |(baseline)|
| | |հաշվետվության | | |և |
| | |կազմման և | | |թիրախները |
| | |մոնիտորինգի | | |(այո/ոչ), |
| | |իրականացման | | |- ֆինանս- |
| | |մեթոդական | | |ների |
| | |ցուցումների | | |կառավարման|
| | |առկայություն | | |պետական |
| | | 2012 - Ծրագրային | | |լիազոր |
| | |բյուջետավորման | | |մարմնի |
| | |պահանջներին | | |կողմից |
| | |համապատասխանող | | |տրվող |
| | |ձևաչափով մշակված | | |մեթոդական |
| | |ՀՀ 2013թ. պետական | | |ցուցումնե-|
| | |բյուջեի նախագծի | | |րում |
| | |առկայություն | | |շեշտվում |
| | | Պատվիրակված | | |են բյուջե |
| | |բյուջետային | | |տային |
| | |հատկացումներ | | |հայտերում |
| | |ստացող կազմակերպու| | |մոնիտորին-|
| | |թյունների, ինչպես | | |գի պլանի |
| | |նաև առաջնային և | | |առկայու- |
| | |պատվիրակված | | |թյան և |
| | |բյուջետային | | |ռիսկերի |
| | |հատկացումներ | | |ներառման |
| | |ստացողների միջև | | |պահանջը |
| | |ֆինանսավորման | | |(այո/ոչ) |
| | |պայմանագրերի մասին| | | |
| | |տեղեկությունները | | | |
| | |ներառել | | | |
| | |բյուջետային | | | |
| | |փաստաթղթերում | | | |
| |_____________|__________________|________|_______|__________|
| |5.2. | 2010 - ՊՈԱԿ-ների |ՀՀ |ՀԲ-ի |- Բովանդա-|
| |Բարձրացնել |կողմից |ֆինանս- |IDF TF-|կային |
| |բյուջետային |ծառայությունների |ների |092616`|ցուցանիշեր|
| |հատկացումների|մատուցման |նախարա |«ՊՈԱԿ- |պարունակող|
| |հաշվետվողա- |ոչ ֆինանսական, |րություն|ների |հաշվետվու-|
| |կանությունը |բովանդակային - | |ֆիդու- |թյուններ |
| | |կատարողական | |ցիար |տրամադրած |
| | |ցուցանիշներով | |վերահս-|ՊՈԱԿ-ների |
| | |հաշվետվության | |կողու- |թվի հարա- |
| | |պահանջները | |թյան |բերու- |
| | |սահմանված են | |փորձնա-|թյունը |
| | | ՊՈԱԿ-ների | |կան |գործող |
| | |ֆիդուցիար | |ծրագրի |բոլոր |
| | |(վստահության վրա | |իրականա|ՊՈԱԿ-ների |
| | |հիմնված) | |ցում» |քանակին |
| | |վերահսկողության | |դրամա- |(որքան մոտ|
| | |փորձնական ծրագիրն | |շնորհ, |է մեկին |
| | |իրականացված է | |ՀՀ |այնքան |
| | | ՀՀ Ֆինանսների | |պետական|ցածր է |
| | |նախարարության և | |բյուջե |կոռուպցիոն|
| | |Լիազորված | | |ռիսկը) |
| | |մարմինների կողմից | | |- Պետական |
| | |ՊՈԱԿ-ների | | |բյուջեի |
| | |հաշվետվությունների| | |միջոցների |
| | |կոնսոլիդացման և | | |հաշվին |
| | |մոնիտորինգի | | |հանրային |
| | |ուղեցույցներ | | |ծառայու- |
| | | ՊՈԱԿ-ների | | |թյուններ |
| | |մոնիտորինգի | | |մատուցող |
| | |թեմայով ՀՀ | | |կազմա- |
| | |ֆինանսների | | |կերպու- |
| | |նախարարության | | |թյունների |
| | |աշխատակազմի | | |համար |
| | |քաղաքացիական | | |օրենսդրո- |
| | |ծառայողները | | |րեն |
| | |վերապատրաստված են | | |սահմանվել |
| | | 2011- Պետական | | |է |
| | |բյուջեի միջոցների | | |ֆինանսական|
| | |հաշվին հանրային | | |միջոցների |
| | |ծառայություններ | | |և դրանց |
| | |մատուցող | | |ծախսում- |
| | |կազմակերպություն- | | |ների |
| | |ների համար | | |վերաբերյալ|
| | |ֆինանսական | | |հաշվետվու |
| | |միջոցների և | | |թյունների |
| | |դրանց ծախսումների | | |հրապարակ- |
| | |վերաբերյալ | | |ման |
| | |հաշվետվությունների| | |պարտադիր |
| | |հրապարակման | | |պահանջ |
| | |պարտադիր պահանջը | | |(այո/ոչ) |
| | |սահմանված է | | |- ՊՈԱԿ- |
| | |2012 - ՊՈԱԿ-ների | | |ների |
| | |ֆիդուցիար | | |ֆիդուցիար |
| | |(վստահության վրա | | |վերահսկո- |
| | |հիմնված) | | |ղության |
| | |վերահսկողության | | |նախագծված |
| | |իրականացման համար | | |մեթոդա- |
| | |անհրաժեշտ | | |բանու- |
| | |դրույթներն | | |թյունը |
| | |ամրագրված են | | |հաստատված |
| | |օրենսդրորեն | | |է (այո/ոչ)|
| | | | | |- ՊՈԱԿ- |
| | | | | |ների |
| | | | | |համար |
| | | | | |գնման |
| | | | | |համաձայնա-|
| | | | | |գրերի |
| | | | | |ձևաչափերի |
| | | | | |նմուշները |
| | | | | |հաստատված |
| | | | | |են |
| | | | | |(այո/ոչ) |
|____________|_____________|__________________|________|_______|__________|
|6. Բարելավել|6.1 Կատարելա-|2009 - Ֆինանսական |ՀՀ |ՀՀ |- Ծախսերի |
|պետական |գործել |կառավարման |ֆինանս- |պետական|կառավարման|
|բյուջեի |պետական |տեղեկատվական |ների |բյուջե,|համակարգը |
|ծախսումների |բյուջեի |համակարգի |նախարա |ՀԲ-ի |կազմակերպ-|
|կառավարման |ծախսումների |տեխնիկական |րություն|IDF |վում է |
|գործառույթ- |կառավարման |առաջադրանքն ու | |TF- |էլեկտրո- |
|ներն ու |մոնիտորինգի, |մրցութային | |090559`|նային |
|ընթացակար- |վերահսկողու- |փաստաթղթերը | |«ՀՀ |հիմքի վրա |
|գերը |թյան և |հաստատված են | |կառավա-|(այո/ոչ), |
| |հաշվետվության| 2010 - Ֆինանսական| |րության|- Գանձապե-|
| |ընթացակարգերը|կառավարման | |ֆինան- |տարանի |
| |և ներդնել, |տեղեկատվական | |սական |թղթատար |
| |տվյալների |համակարգի | |կառա- |գործառույթ|
| |կառավարման |ծրագրային և | |վարման |ները |
| |ամբողջական և |ապարատային | |տեղեկատ|ամբողջու- |
| |հուսալի |ապահովումն ձեռք է | |վական |թյամբ |
| |համակարգ |բերված | |համա- |թվայնացված|
| | | Ֆինանսական | |կարգի |են |
| | |կառավարման | |իրակա- |(այո/ոչ) |
| | |տեղեկատվական | |նացման |- Պետական |
| | |համակարգն առանձին | |կարողու|բյուջեի |
| | |մարմիններում | |թյուն- |ծախսում- |
| | |փորձարկված է | |ների |ների |
| | | 2011-2012 - | |ստեղ- |կառավարման|
| | |Ֆինանսական | |ծում» |անձնակազմի|
| | |կառավարման | |դրամա- |պարտականու|
| | |տեղեկատվական | |շնորհ |թյունները |
| | |համակարգի | | |հստակ |
| | |ծրագրային և | | |սահմանված |
| | |ապարատային | | |են |
| | |ապահովումն ձեռք է | | |(այո/ոչ) |
| | |բերված, Ֆինանսական| | | |
| | |կառավարման | | | |
| | |տեղեկատվական | | | |
| | |համակարգն առանձին | | | |
| | |մարմիններում | | | |
| | |փորձարկված է | | | |
|____________|_____________|__________________|________|_______|__________|
(2-րդ հավելվածը փոփ. 24.12.09 թիվ 1485-Ն որոշում)
-------------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ- շարունակությունը հաջորդ մասերում