ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
ՀՀ վարչական դատարանի վճիռ Վարչական գործ թիվ ՎԴ/5381/05/08
Վարչական գործ թիվ ՎԴ/5381/05/08 2009 թ.
Նախագահող դատավոր` Ա. Ղազարյան
ՈՐՈՇՈՒՄ ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական
պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)
նախագահությամբ Ս. Սարգսյանի
մասնակցությամբ դատավորներ Ա. Բարսեղյանի
Վ. Աբելյանի
Ս. Անտոնյանի
Վ. Ավանեսյանի
Մ. Դրմեյանի
Ե. Խունդկարյանի
Տ. Պետրոսյանի
Ե. Սողոմոնյանի
2009 թվականի նոյեմբերի 6-ին
դռնբաց դատական նիստում, քննելով ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ վարչական դատարանի 05.05.2009 թվականի վճռի դեմ` ըստ ՀՀ կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի Սպանդարյանի հարկային տեսչության (այսուհետ` Տեսչություն) հայցի ընդդեմ «Սևկաբել-Հոլդինգ-Հայկաբել» ՍՊԸ-ի (այսուհետ` Ընկերություն)` 5.316.000 ՀՀ դրամ բռնագանձելու պահանջի մասին,
ՊԱՐԶԵՑ
1. Գործի դատավարական նախապատմությունը
Դիմելով դատարան` Տեսչությունը պահանջել է բռնագանձել Ընկերությունից 5.316.000 ՀՀ դրամ:
ՀՀ վարչական դատարանի (այսուհետ` Դատարան) 05.05.2009 թվականի վճռով Տեսչության հայցը մերժվել է:
Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալը:
Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:
2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, փաստարկները և պահանջը
Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.
Դատարանը խախտել է ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 6-րդ հոդվածի 2-րդ, 3-րդ մասերը և 24-րդ հոդվածը:
Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.
Դատարանը Տեսչության հայցի մերժման հիմքում դրել է այն հանգամանքը, որ Տեսչությունը որևէ ապացույց չի ներկայացրել, որով կհիմնավորվեր Ընկերության ֆիրմային անվանման մեջ «Հայ» բառի օգտագործման համար թույլտվություն տրված լինելու հանգամանքը: Մինչդեռ Դատարանը պահանջել է ներկայացնել ֆիրմային անվանման մեջ «Հայ» բառը օգտագործելու հանգամանքը հավաստող ապացույցը և ոչ թե ֆիրմային անվանման մեջ այդ բառն օգտագործելու համար Ընկերությանը տրված թույլտվությունը հավաստող ապացույցը:
Այսինքն` Դատարանն էական է համարել վեճի լուծման համար նշված փաստի ապացուցման անհրաժեշտությունը, սակայն, խախտելով ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 6-րդ հոդվածի 2-րդ մասի պահանջը, չի պահանջել ներկայացնելու այդ փաստի վերաբերյալ ապացույցներ: Ավելին, չի օգտվել նույն հոդվածի 3-րդ մասով նախատեսված իր իրավունքից և վեճի լուծման համար անհրաժեշտ ներքին համոզմունք ձևավորելու նպատակով չի պահանջել համապատասխան ապացույցներ:
Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել Դատարանի 05.05.2009 թվականի վճիռը և գործն ուղարկել նոր քննության:
3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը
Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը`
1. Տեսչության կողմից ներկայացված «Պետական տուրքի պարտավորությունների վերաբերյալ» հաշվարկի համաձայն` 24.04.2008 թվականի դրությամբ Ընկերությունն ունի պետական տուրքի գծով պարտավորություններ (գ.թ. 17):
2. Սույն գործում առկա 25.02.2009 թվականի արձանագրության համաձայն` Դատարանի կողմից գործի քննությունը հետաձգվել է և դատաքննությունը նշանակվել է 20.04.2009 թվականին` Տեսչության ներկայացուցչին հնարավորություն ընձեռելով պահանջել և ներկայացնել գործի լուծման համար էական նշանակություն ունեցող` ֆիրմային անվանման մեջ «Հայ» բառն օգտագործելու փաստը հաստատող ապացույցներ:
3. Գործում առկա 20.04.2009 թվականի արձանագրության համաձայն` որպես պետական տուրքի գծով պարտավորության ծագման հիմք` «Հայ» բառն օգտագործելու համար տրված թույլտվության առկայությունը հիմնավորող ապացույց Տեսչության կողմից չի ներկայացվել(գ.թ. 55):
4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները
Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքերի սահմաններում` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ վճռաբեկ բողոքը հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.
«Ֆիրմային անվանումների մասին» ՀՀ օրենքի 6-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` ֆիրմային անվանումների մեջ տարբերակող նշանակության անուններում «Հայ», «Հայաստան», «հայկական» բառերը կարող են օգտագործվել միայն ՀՀ կառավարության սահմանված կարգով:
ՀՀ կառավարության «Ֆիրմային անվանումներում թույլտվություն պահանջող անունների ու անվանումների օգտագործման և ապրանքային նշանների մեջ թույլտվություն պահանջող անունների, դիմանկարների և ֆաքսիմիլեների օգտագործման կարգը հաստատելու մասին» 07.06.2000 թվականի թիվ 289 որոշմամբ հաստատված` Ֆիրմային անվանումներում թույլտվություն պահանջող անունների ու անվանումների օգտագործման կարգի 20-րդ կետի համաձայն` իրավաբանական անձինք «Հայ», «Հայաստան», «հայկական» բառերը և (կամ) դրանց թարգմանությունները իրենց ֆիրմային անվանումների` տարբերակող նշանակության անուններում կարող են օգտագործել միայն ՀՀ կառավարությանն առընթեր արտոնագրային վարչության թույլտվությամբ:
«Պետական տուրքի մասին» ՀՀ օրենքի 20-րդ հոդվածի 31-րդ կետի համաձայն` «Հայ», «Հայաստան», «հայկական» բառերը և դրանց թարգմանությունները ֆիրմային անվանման տարբերակող նշանակության անվան մեջ օգտագործելու թույլտվության համար տարեկան պետական տուրքի գումարը կազմում է բազային տուրքի 600-ապատիկի չափով: Նշված հոդվածից հետևում է, որ «Հայ», «Հայաստան», «հայկական» բառերը ֆիրմային անվանման մեջ կարող են օգտագործվել միայն համապատասխան թույլտվության առկայության դեպքում:
Սույն գործով Դատարանը հայցի մերժման հիմքում դրել է այն հանգամանքը, որ «չներկայացվեցին ապացույցներ, որ «Ֆիրմային անվանումների մասին» ՀՀ օրենքի տրամաբանության համապատասխան հենց «Հայ» բառն է օգտագործվել ֆիրմային անվանման մեջ տեղ գտած «Հայկաբել» բառի մեջ և ոչ թե, ասենք` «Հայկ» և «Աբել»»:
Մինչդեռ Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ Դատարանի նման եզրահանգումը հիմնված է Ընկերության ֆիրմային անվանման մեկ բառի, այն է` «Հայկաբել» բառի սահմանափակ մեկնաբանության հիման վրա` առանց հաշվի առնելու ֆիրմային անվանման մյուս տարրերի իմաստային նշանակությունը:
Մասնավորապես, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Ընկերության ֆիրմային անվանումը, այն է` «Սևկաբել-Հոլդինգ-Հայկաբել» պետք է համալիր մեկնաբանության առարկա դարձվի` հաշվի առնելով նաև անվանման մյուս տարրերի իմաստը: Մասնավորապես, անվանման մեջ օգտագործված «Սևկաբել» և «Հայկաբել» տարրերի համեմատական վերլուծությունից հետևում է, որ Ընկերության ֆիրմային անվանման մեջ օգտագործվել է հենց «Հայ» և «կաբել» բառերը:
Այսպիսով, սույն վճռաբեկ բողոքի հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը համարում է բավարար` ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 228-րդ հոդվածի ուժով Դատարանի վճիռը բեկանելու համար:
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-241.2-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը
ՈՐՈՇԵՑ
1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել ՀՀ վարչական դատարանի 05.05.2009 թվականի վճիռը և գործն ուղարկել նույն դատարան` նոր քննության:
2. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:
Նախագահող` Ս. Սարգսյան
Դատավորներ` Ա. Բարսեղյան
Վ. Աբելյան
Ս. Անտոնյան
Վ. Ավանեսյան
Մ. Դրմեյան
Ե. Խունդկարյան
Տ. Պետրոսյան
Ե. Սողոմոնյան