040.0073.050210
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
14 հունվարի 2010 թվականի N 73-Ն
ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՈԼՈՐՏԻ ԿԱԴՐԵՐԻ ՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ, ՎԵՐԱՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ԵՎ ՎԵՐԱՈՐԱԿԱՎՈՐՄԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ԾՐԱԳԻՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
Հաստատել մշակույթի ոլորտի կադրերի պատրաստման, վերապատրաստման և վերաորակավորման համալիր ծրագիրը` համաձայն հավելվածի:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2010 ԹՎԱԿԱՆԻ ՓԵՏՐՎԱՐԻ 5-ԻՆ
Հավելված
ՀՀ կառավարության
2010 թվականի հունվարի 14-ի
N 73-Ն որոշման
ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՈԼՈՐՏԻ ԿԱԴՐԵՐԻ ՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ, ՎԵՐԱՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ԵՎ ՎԵՐԱՈՐԱԿԱՎՈՐՄԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ԾՐԱԳԻՐ
1. Ներածություն
1.1. Մշակույթի ոլորտի կադրերի պատրաստման, վերապատրաստման և վերաորակավորման համալիր ծրագրի նպատակը մշակույթի ոլորտի որակյալ կադրերով ապահովման արդյունավետ համակարգի ձևավորումը, մշակութային ծառայությունների որակի բարձրացումը, կադրային պահանջարկի բավարարումը և կադրերի արդյունավետ տեղաբաշխման պայմանների ստեղծումն է:
Մշակույթի ոլորտի կադրերի պատրաստման, վերապատրաստման և վերաորակավորման համալիր ծրագիրը ներառում է մշակութային կազմակերպությունների (պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պահպանության ոլորտում գործող, թատերահամերգային, գրադարանների, թանգարանների, գեղարվեստական կրթական հաստատությունների, մշակույթի տների և կենտրոնների) ստեղծագործական, վարչական և տեխնիկական աշխատողներին, ինչպես նաև, ըստ ցանկության, վերապատրաստմանը և վերաորակավորմանը կարող են ներգրավվել նաև անհատ ստեղծագործողներ:
1.2. Սույն ծրագրով նախատեսվում է`
ա) կադրերի մասնագիտական պատրաստում` կրթական հաստատություններում մասնագիտությունների ուսուցում ու որակավորում, ինչպես նաև առանձին մասնագիտությունների գծով կադրերի պատրաստում գիտամշակութային կազմակերպություններում.
բ) կադրերի վերապատրաստում` մասնագիտական որակավորման բարձրացում ու մասնագիտական գիտելիքների և աշխատանքային ունակությունների հետևողական կատարելագործում.
գ) կադրերի մասնագիտական վերաորակավորում` մասնագիտական գիտելիքների և ունակությունների հիման վրա հարակից նոր մասնագիտության ուսուցում ու որակավորում:
2. Առկա իրավիճակը և հիմնական խնդիրները
Մշակույթի ոլորտում կադրերի պատրաստման, վերապատրաստման և վերաորակավորման գործառույթներն իրականացնում են գեղարվեստական կրթության համակարգում ընդգրկված երաժշտական, գեղարվեստի և արվեստի դպրոցները, արվեստի միջին մասնագիտական, բուհական և հետբուհական հաստատությունները, մշակութային, գիտական և ստեղծագործական կազմակերպությունները:
Կադրերի վերապատրաստման և վերաորակավորման գործընթացներում ընդգրկվում են Հայաստանի Հանրապետության մշակույթի նախարարության ենթակայությամբ գործող, ինչպես նաև Երևանի և Հայաստանի Հանրապետության մարզերի մշակութային կազմակերպությունների աշխատողները:
ՀՀ-ում մշակույթի ոլորտում աշխատողների ընդհանուր թիվը կազմում է 15578, որից` ՀՀ մշակույթի նախարարության ենթակայությամբ գործող 82 պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունում` 5891 (վարչական անձնակազմը 342, մասնագետները` 3256, այլ աշխատողներ և տեխնիկական անձնակազմը` 2292): Երևանում գործող 65 մշակութային կազմակերպություններում աշխատողների ընդհանուր թիվը կազմում է 1656: ՀՀ մարզերում համայնքային ենթակայությամբ մշակութային 1586 կազմակերպությունում աշխատողների թիվը կազմում է 7941: Մշակույթի ոլորտի կադրերի առկա թվի, պահանջարկի և տեղաբաշխման վերաբերյալ տեղեկույթն ստացվել է 2007-2008 թթ. ՀՀ մշակույթի նախարարության կողմից Երևանում և ՀՀ մարզերում իրականացված մոնիթորինգի արդյունքում և համեմատվել են Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների հետ:
Մշակույթի բնագավառում կադրերի կառավարման խնդիրներն ամբողջովին կանոնակարգված չեն: Երկար տարիներ մշակույթի ոլորտում կադրերի վերապատրաստում և վերաորակավորում չի իրականացվել (բացառությամբ մի քանի փոքր ծրագրերի), ինչի արդյունքում նվազել է մշակութային ծառայությունների որակը, դժվարացել նոր տեխնիկական-տեղեկատվական միջոցների ներդրումը: Տարիֆաորակավորման բնութագրերի և ներկայացվող մասնագիտական պահանջների բացակայության հետևանքով կատարվել են ոչ նպատակային կադրային նշանակումներ: Նոր ժամանակների պահանջներին համահունչ անհրաժեշտություն է առաջացել կազմել մշակույթի ոլորտի մասնագիտությունների նորացված ցանկ, կադրերի պլանավորման և հավասարաչափ տեղաբաշխման նպատակով իրականացնել կադրերի հաշվառում` տեղեկատվական բազայի թարմացմամբ:
Կադրերի պատրաստման և վերապատրաստման շրջանակներում վերջին տարիներին իրականացվել են մի շարք ծրագրեր միջազգային կազմակերպությունների հետ: Մասնավորապես, մասնագետների պատրաստման և վերապատրաստման ուղղությամբ 2007-2009 թթ. իրականացվել է ուսանողների ուսուցումն ու մասնագետների վերապատրաստումը ՌԴ-ում և Իտալիայում (երկու երկրների միջև ստորագրված երկկողմ փաստաթղթերի հիման վրա), «ICOM-ի թանգարանի աշխատողների մասնագիտական վարքագծի կանոնագրքի մասին» ծրագիրը, Հայաստանի ազգային պատկերասրահի ուսուցման կենտրոնում կազմակերպվել է «Մեդիաարվեստ և նոր տեխնոլոգիաները թանգարաններում» խորագրով սեմինարը, մասնագետներ են գործուղվել Սանկտ Պետերբուրգ` մասնակցելու ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կազմակերպած «Թանգարանների կառավարում և մարքեթինգ» թեմայով տարածաշրջանային սեմինարին, կազմակերպվել է «Թանգարանների կառավարում» ՅՈՒՆԵՍԿՕ/ICOM ազգային թրեյնինգը (դասընթաց-վարժանք): Երկու տարի է, նախարարության հատուկ վերապատրաստման ծրագրով, Ռուսաստանի Դաշնության թանգարանային առարկաների վերականգնման կենտրոնում վերապատրաստում են անցնում վերականգնող նկարիչները:
2006-2007 թթ. Եվրահանձնաժողովի «Culture 2000» ծրագրի շրջանակներում մեկնարկեց «Մշակույթ և համագործակցություն» ասոցիացիայի կողմից Հայաստանում երաժշտական գործիքների (լարային, փողային և ստեղնաշարային) վերանորոգմանն ուղղված ծրագիրը, որի շրջանակում վերապատրաստվեցին նաև պետական նվագախմբերի հայ մասնագետները, ինչպես նաև Ֆրանսիա երկարաժամկետ պատրաստման գործուղվեց հայ մասնագետը:
2008 թ. Հայ-իտալական մշակութային համագործակցության ծրագրի շրջանակներում իտալացի մասնագետների օժանդակությամբ հանրապետությունում առաջին անգամ Հռոմի Պալացցո Սպինելլի արվեստի և վերականգնողական աշխատանքների ինստիտուտի երեք մասնագետների կողմից իրականացվեց Մինաս Ավետիսյանի «Թորոս Ռոսլինի ծնունդը» որմնանկարի տեղափոխումը և վերականգնումը, որին մասնակցեցին նաև հայ մասնագետները` ծանոթանալով վերականգնման աշխատանքների նոր միջոցներին: Նույն համագործակցության ծրագրերի շրջանակում նախատեսվում է հիմնել վերականգնման կենտրոն, ուր նախատեսվում են նաև իրականացնել պատրաստման և վերապատրաստման ծրագրեր:
2.1. Կադրերի պատրաստում
Մշակույթի ոլորտում կադրերի մասնագիտական պատրաստումն իրականացվում է եռաստիճան համակարգով` նախնական մասնագիտական (արհեստագործական), միջին մասնագիտական և բարձրագույն մասնագիտական կրթական հաստատություններում:
Նշված համակարգի համար հիմնականում դիմորդներ են պատրաստում գեղարվեստական կրթական հաստատությունները` երաժշտական, գեղարվեստի և արվեստի դպրոցները:
2008 թ. տվյալներով ՀՀ-ում գործել են 212 դպրոց և մանկապատանեկան ստեղծագործական կենտրոն, որոնցից` երաժշտական 95, արվեստի 60, գեղարվեստի 26 դպրոց և մանկապատանեկան ստեղծագործական 31 կենտրոն` ընդհանուր 37469 աշակերտով:
Ստորև ներկայացնում ենք դպրոցներում և մանկապատանեկան ստեղծագործական կենտրոններում դասավանդվող առարկաները` ըստ մասնագիտությունների`
________________________
ԻՐՏԵԿ - գրաֆիկը չի բերվում
Դպրոցներում դասավանդվող մասնագիտությունները տոկոսային հարաբերությամբ ներկայումս անհավասարաչափ են բաշխված, ինչը ներկայացվում է նշված գրաֆիկում (ՀՀ երաժշտական, արվեստի և գեղարվեստի դպրոցներում դասավանդվող բաժինների տոկոսային հարաբերությունը, ընդհանուրը` 100 տոկոս).
________________________
ԻՐՏԵԿ - գրաֆիկը չի բերվում
Ելնելով նշվածից, ինչպես նաև նկատի ունենալով միջին մասնագիտական և բարձրագույն կրթական հաստատությունների պահանջարկը` անհրաժեշտություն է առաջանում ձեռնարկել քայլեր` դպրոցներում դասավանդվող առարկաների առավել համամասնական բաշխման համար:
Նշված խնդրի լուծման նպատակով, ինչպես նաև նկատի ունենալով որոշ մասնագիտությունների գծով սովորողների թվի խիստ նվազումը` 2007-2009 թթ. ՀՀ երաժշտական և արվեստի դպրոցներում ազգային գործիքների ուսուցման գծով իրականացվեց նպատակային պետպատվեր` ուսման վարձավճարների փոխհատուցմամբ: ՈՒսման վարձավճարի փոխհատուցում են ստացել 2007 թ.` 134 դպրոցի 1993 սովորող, 2008 թ.` 139 դպրոցի 2062 սովորող, իսկ 2009 թ.` ազգային, լարային և փողային գործիքների ուսման վարձավճարի փոխհատուցում են ստացել 141 դպրոցի 2443 սովորող (ազգային նվագարաններ` 2082, լարային գործիքներ` 100, փողային գործիքներ` 261): Նշվածի արդյունքում գեղարվեստական կրթական հաստատություններում ավելացավ ազգային, փողային և լարային գործիքներ սովորողների թիվը, ինչն ապագայում կապահովի նաև միջին և բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների համար համապատասխան դիմորդների առկայությունը:
2.1.1. Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) որակավորմամբ կադրերի պատրաստում
2009/2010 ուսումնական տարում ՀՀ-ում գործել է 29 նախնական (արհեստագործական) պետական ուսումնական հաստատություն, որից` 8-ում դասավանդվել են արվեստի և արհեստների 37 մասնագիտություն` 987 ուսանողով:
Նախնական մասնագիտական ուսումնական հաստատություններում դասավանդվել են հետևյալ մասնագիտությունները`
._____________________________________________________________________.
|Դասիչը| Մասնագիտությունը | Որակավորումը |
|______|____________________________|_________________________________|
|0500 | | |
|______|____________________________|_________________________________|
|0514 |Գեղարվեստական ձևավորման |Նկարիչ-ապակեպատող |
| |աշխատանքներ և դիզայն | |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Ցուցափեղկեր ձևավորող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Գեղարվեստական ձևավորող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Սանրվածքներ ցուցադրող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Հագուստների ցուցադրող (մոդել) |
|______|____________________________|_________________________________|
|0515 |Զարդակիրառական արվեստ |Ասեղնագործ-ժանեկագործ (ձեռագործ) |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Բրուտագործ |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Խեցեգործական գեղարվեստական իրեր |
| | |պատրաստող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Փայտյա գեղարվեստական իրեր |
| | |պատրաստող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Կաշվե գեղարվեստական իրեր |
| | |պատրաստող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Քանդակագործ-դրվագող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Փայտի գեղարվեստական փորագրող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Մետաղի գեղարվեստական մշակող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Քարի գեղարվեստական փորագրող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Ոսկրի գեղարվեստական փորագրող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Ոսկերիչ |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Գորգագործ |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Գոբելենագործ |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Մանրանկարիչ |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Կիսաթանկարժեք և թանկարժեք քարեր |
| | |մշակող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Հախճապակյա իրեր նկարազարդող |
| | |Դերձակ-մոդելավորող |
|______|____________________________|_________________________________|
|2305 |Լուսանկարչություն |Համակարգչային գրաֆիկայի օպերատոր |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Մինիլուսանկարչական տան օպերատոր |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Ֆոտոլաբորանտ |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Լուսանկարիչ |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Լուսանկարիչ-ձևավորող |
|______|____________________________|_________________________________|
|2904 |Վերականգնողական աշխատանքների|Զարդային-գեղարվեստական |
| |իրականացում |որմնանկարներ վերականգնող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Զարդային ծեփի և ծեփված իրեր |
| | |վերականգնող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Փայտյա հուշարձաններ վերականգնող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Քարե հուշարձաններ վերականգնող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Փայտե ստեղծագործություններ |
| | |վերականգնող |
|______|____________________________|_________________________________|
| | |Քարե ստեղծագործություններ |
| | |վերականգնող |
|______|____________________________|_________________________________|
|2908 |Հարդարման շինարարական |Խճանկարիչ |
| |աշխատանքների իրականացում | |
._____________________________________________________________________.
Ներկա պահին նախնական մասնագիտական ուսումնական հաստատություններում դասավանդվող մասնագիտությունների բազմազանությունն ապահովված է, սակայն հիմնական խնդիր է համարվում ՀՀ մարզերի ուսումնական հաստատություններում արվեստի և արհեստների ուսուցման հավասարաչափ բաշխումը (արվեստի և արհեստների ուսուցումը բացակայում է ՀՀ Սյունիքի, Վայոց ձորի, Արարատի, Տավուշի, Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում), ինչը կնպաստի ոչ միայն մշակույթի ոլորտն անհրաժեշտ կադրերով ապահովելուն, այլև նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը և արհեստագործական մարզային կենտրոնների գործարկմանը: Ելնելով նշվածից` 2011-2015 թթ. առաջնային խնդիր է համարվում մարզերում արվեստի և արհեստների նախնական մասնագիտական որակավորմամբ կադրերի պատրաստման հավասար հնարավորության ստեղծումը` հաշվի առնելով տվյալ մարզի առանձնահատկությունները:
2.1.2. Միջին մասնագիտական որակավորմամբ կադրերի պատրաստում
2008/2009 ուսումնական տարում ՀՀ-ում գործել է 12 քոլեջ, որտեղ արվեստի մասնագիտությունների գծով սովորել է 2571 ուսանող:
Միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատություններում դասավանդվել են հետևյալ մասնագիտությունները`
._____________________________________________________________________.
|Դասիչը |Մասնագիտությունը | Որակավորումը |Ընդունելության |
| | | |տեղերի թիվը |
| | | |________________|
| | | |ան- |վճա- |ընդա-|
| | | |վճար|րովի-|մենը |
| | | |ու- |ու- | |
| | | |սու-|սու- | |
| | | |ցում|ցում | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0501 |Գործիքային | | 112| 152 | 264|
| |կատարողական արվեստ | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0501.01|Դաշնամուր |Նվագախմբի և համույթի | 43| 72| 115|
| | |մենակատար, երաժշտության| | | |
| | |դասատու, նվագակցող | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0501.02|Լարային գործիքներ |Նվագախմբի և համույթի | 12| 27| 39|
| | |մենակատար, երաժշտության| | | |
| | |դասատու, նվագակցող | | | |
| | | | | | |
| | | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0501.03|Փողային և |Նվագախմբի և համույթի | 16| 22| 38|
| |հարվածային գործիքներ|մենակատար, երաժշտության| | | |
| | |դասատու, նվագակցող | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0501.04|Ժողովրդական |Նվագախմբի և համույթի | 41| 31| 72|
| |գործիքներ |մենակատար, երաժշտության| | | |
| | |դասատու, նվագակցող | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0502 |Երգեցողություն |Ակադեմիական երգչախմբի, | 68| 96| 164|
| | |համույթի մենակատար, | | | |
| | |ժողովրդական երգչախմբի, | | | |
| | |համույթի մենակատար | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0503 |Երգչախմբավարություն |Երգչախմբի և | 9 | 24| 33|
| | |ստեղծագործական համույթի| | | |
| | |ղեկավար, երգչախմբային | | | |
| | |առարկաների դասատու, | | | |
| | |երգչախմբի և համույթի | | | |
| | |մենակատար | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0504 |Երաժշտության |Տեսական և | 3| 16| 19|
| |տեսություն |երաժշտագիտական | | | |
| | |առարկաների դասատու, | | | |
| | |ռիթմիկայի դասատու | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0505 |Էստրադային |Էստրադայի մենակատար, | 5| 10| 15|
| |երաժշտարվեստ |ստեղծագործական | | | |
| | |կոլեկտիվի ղեկավար, | | | |
| | |դիջեյներ, ծրագիր | | | |
| | |վարողներ, շոումեններ | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0506 |Պարարվեստ | | 30| 34| 64|
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0506.01|Դասական պար |Բալետի մենակատար | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0506.02|Ժողովրդական պար |ժողովրդական համույթի | | | |
| | |մենակատար | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0506.03|Ժամանակակից պար |Համույթի մենակատար | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0507 |Դերասանական արվեստ |էստրադայի դերասան | 17| 20| 37|
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0508 |Կրկեսային արվեստ |Կրկեսի դերասան | 0| 0| 0|
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0509 |Ռեժիսուրա |Ռեժիսոր | 5| 15| 20|
| |(ըստ ճյուղերի) | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0510 |Թատերական ձևավորման |Նկարիչ-տեխնոլոգ | | | |
| |արվեստ | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0511 |Էստրադային |Էստրադայի մենակատար, | 3| 3| 6|
| |երաժշտարվեստ |ստեղծագործական | | | |
| | |կոլեկտիվի ղեկավար | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0512 |Գեղանկարչություն | | 38| 83| 121|
| |Նկարիչ, դասավանդող | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0513 |Քանդակագործություն |Նկարիչ-քանդակագործ, | 8| 17| 25|
| | |դասավանդող | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0514 |Դիզայն (ըստ |Դիզայներ | 36| 77| 113|
| |ճյուղերի) | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0515 |Զարդային կիրառական |Նկարիչ-վարպետ | 2| 3| 5|
| |արվեստ և | | | | |
| |ժողովրդական | | | | |
| |արհեստներ | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0516 |Արվեստի ստեղծա- |Նկարիչ-վերականգնող | 2| 15| 17|
| |գործությունների | | | | |
| |վերականգնում, | | | | |
| |կոնսերվացում և | | | | |
| |պահպանում | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0517 |Գրադարանային գործ |Գրադարանավար | 0| 15| 15|
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0518 |Սոցիալ մշակութային |Հեռուստառադիոլրա- | 4| 15| 19|
| |գործունեություն |գրություն | | | |
| |և ժողովրդական | | | | |
| |ստեղծագործություն | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0520 |Լուսային ռեժիսուրա |Տեխնիկ | 0| 0| 0|
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0319 |Պարի ուսուցում |Պարուսույց | 0| 15| 15|
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|0601 |Էկոնոմիկա, |Աուդիտորներ | 0| 15| 15|
| |հաշվապահական | | | | |
| |հաշվառում և աուդիտ | | | | |
| |(մշակույթի ճյուղերի)| | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|2019 |Կինոսարքավորումների |Տեխնիկներ | 3 | 15| 18|
| |և տեսատեխնիկայի | | | | |
| |շահագործում | | | | |
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|2307 |Զբոսաշրջություն |Էքսկուրսավարներ | 0| 15| 15|
|_______|____________________|_______________________|____|_____|_____|
|2305 |Լուսանկարչական գործ |Լուսանկարիչ, | 0| 0| 0|
| | |լուսանկարիչ-տեխնիկ | | | |
._____________________________________________________________________.
Միջին մասնագիտական կրթական հաստատություններում հիմնական խնդիրներից է նոր մասնագիտությունների ներդնումը, մասնավորապես, «Հնչյունային ռեժիսուրա», «Լուսային ռեժիսուրա», «Մենեջմենթ», «Էստրադային ռեժիսուրա», «Արվեստի ստեղծագործությունների վերականգնում, կոնսերվացում և պահպանում» մասնագիտության գծով` մշակութային արժեքների վերականգնողներ` ըստ մասնագիտացումների, նվագարանների պատրաստում և վերանորոգում:
Առաջարկվող քայլերը. Մշակույթի ոլորտում միջին մասնագիտական կրթությամբ կադրերի պահանջարկի ճշգրտում և ուսումնական հաստատություններում մշակույթի ոլորտի կադրերի պատրաստման մասնագիտությունների ցանկի լրամշակում (նոր մասնագիտությունների ներառում), մշակույթի մասնագիտությունների գծով պետպատվերով սովորողների թվի ճշգրտում:
2.1.3. Բարձրագույն մասնագիտական որակավորմամբ կադրերի պատրաստում
Կադրերի պատրաստում Հայաստանում
2008/2009 ուսումնական տարում բարձրագույն մասնագիտական որակավորմամբ կադրերի պատրաստումը ՀՀ-ում իրականացնում են 5 բուհում, որտեղ 34 մասնագիտությունների գծով ուսանում է 3993 ուսանող: Մշակույթի մասնագիտություններ դասավանդող բուհերի ցանկը նշված է աղյուսակում`
._____________________________________________________________________.
|Բուհի անվանումը/ դասիչը |Մասնագիտությունը |ՈՒսա- |
| | |նողների|
| | |թիվը |
|___________________________________|_________________________|_______|
| 1 | 2 | 3 |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Երևանի Կոմիտասի անվան պետական | | |
|կոնսերվատորիա | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Երաժշտական արվեստ 070100 |Գործիքային կատարողական | 549|
| |արվեստ | |
|___________________________________|_________________________|_______|
| |Վոկալ արվեստ | 213|
|___________________________________|_________________________|_______|
| |Խմբավարություն | 21|
|___________________________________|_________________________|_______|
| |Ստեղծագործական | 16|
|___________________________________|_________________________|_______|
| |Երաժշտագիտություն | 18|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Երևանի գեղարվեստի պետական ակադեմիա| | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Քանդակագործություն 072100 |Քանդակագործություն | 35|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Գեղանկարչություն 071900 |Գեղանկարչություն | 63|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Գրաֆիկա 072200 |Գրաֆիկա | 57|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Կերպարվեստի պատմություն և |Արվեստաբանություն | 32|
|տեսություն 072300 | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Դեկորատիվ կիրառական արվեստ 071100 |Կիրառական արվեստի | 51|
| |ստեղծագործողներ | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Համակարգչային գեղարվեստական |Համակարգչային գրաֆիկա | 61|
|նախագծում 071800 | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Դիզայն 070900 |Դիզայներ | 196|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Հագուստի մոդելավորում 072400 |Հագուստի մոդելավորող | 164|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական | | |
|ինստիտուտ | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Դերասանական արվեստ 070200 |Դերասան | 248|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Ռեժիսուրա 070300 |Ռեժիսոր | 122|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Թատերագիտություն 070400 |Թատերագետ | 35|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Պարարվեստ 070700 |Պարարվեստի ռեժիսոր | 29|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Գրական ստեղծագործություն 071200 |Դրամատուրգ | 12|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Կինոարվեստ 071300 |Կինոարվեստի մասնագետ | 107|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Օպերատորություն 071400 |Օպերատոր | 91|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Սոցիալ-մշակութային գործունեություն |Մենեջեր | 24|
|(արվեստի կառավարում) 071700 | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Գեղանկարչություն 071900 |Գեղանկարիչ | 38|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Կինոգիտություն 072500 |Կինոգետ | 10|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Երևանի պետական համալսարան | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Արվեստաբանություն 031500 |Արվեստաբան | 30|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Մշակութաբանություն |Մշակութաբան | 20|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Արվեստ և հումանիտար |Արվեստաբան | 15|
|գիտություններ 031600 | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Գեղեցիկ արվեստ 031700 |Գեղագետ | 20|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Խ. Աբովյանի անվ. պետական | | |
|մանկավարժական համալսարան | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Երաժշտական կրթություն 050700 |Մանկավարժ | 70|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Կերպարվեստ և գծագրություն 050800 |Մանկավարժ | 78|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Թանգարանային գործ և |Թանգարանագետ | 35|
|մշակութաբանություն | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Գրադարանավարություն և |Գրադարանավար-մատենագետ | 15|
|մատենագիտություն | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Սոցիալ-մշակութային գործունեություն,|Մանկավարժ | |
|այդ թվում` | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Լուսանկարչություն |Գեղարվեստական լուսանկարիչ| 18|
|___________________________________|_________________________|_______|
|Փողային և էստրադային, |Նվագախմբի ղեկավար | 10|
|ժողգործիքների նվագախմբերի | | |
|ղեկավարում | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Երևանի ճարտարապետության և | | |
|շինարարության պետական համալսարան | | |
|___________________________________|_________________________|_______|
|Ճարտարապետ 271500 |Ճարտարապետ-դիզայներ | 90|
._____________________________________________________________________.
Երևանի չորս բուհերում (Թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտ, Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա, Երևանի գեղարվեստի ակադեմիա, Երևանի Խ. Աբովյանի անվան մանկավարժական համալսարան) կատարվում է 931 դիմորդի ընդունելություն, այդ թվում` Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտում` 151, Երևանի գեղարվեստի պետական ակադեմիայում` 204, Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում` 204, Երևանի Խ. Աբովյանի անվան մանկավարժական համալսարանում` 372:
Թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտը տարեկան ավարտում է 102 շրջանավարտ` դերասան, ռեժիսոր, օպերատոր, թատրոնի և կինոյի տեսաբան, թատերական մենեջեր մասնագիտությունների գծով:
Պետական կոնսերվատորիան ամեն տարի կատարում է 120-123 դիմորդի ընդունելություն, իսկ բուհն ավարտում է մոտ 100 շրջանավարտ: Դրա պատճառը երաժիշտների պահանջի անկումն է և ուսման բարձր վարձը (տարեկան 800 ԱՄՆ-ի դոլարին համարժեք դրամ և ավելի):
Գեղարվեստի ակադեմիան հիմնական մասնագիտությունների գծով (գրաֆիկա, քանդակ, գունանկար) տարեկան ունենում է 125 շրջանավարտ: Այլ բաժիններում, հատկապես կիրառական մասնագիտությունների գծով (մոդելավորում, դիզայն), վիճակը փոքր-ինչ հուսադրող է:
Պատկերը գրեթե նույնն է Երևանի Խ. Աբովյանի անվան պետական մանկավարժական համալսարանում: Այս բուհը պատրաստում է գեղարվեստի, նկարչության և երաժշտության դասատուներ, նկարիչներ, սոցիալ-մշակութային գործունեության մասնագետներ: Վերջերս բացվել է արվեստի պատմության և մշակութաբանության մասնագիտությունների ֆակուլտետը: Ընդունվողների քանակը մեծանում է, բայց թե՛ Գեղարվեստի ակադեմիայի, թե՛ Երևանի Խ. Աբովյանի անվան պետական մանկավարժական համալսարանի շրջանավարտների մասնագիտական մակարդակը նվազում է: Պետք է հաշվի առնել նաև այն հանգամանքը, որ մշակութային բուհի շրջանավարտների զգալի մասը չի աշխատում իր մասնագիտությամբ` ցածր աշխատավարձի պատճառով:
Մշակութային կրթական հաստատություններում մի շարք մասնագիտությունների գծով սովորողների թվի նվազումը պայմանավորված է ժամանակակից շուկայական հարաբերություններում սոցիալական վիճակով, ինչը նախընտրելի չի դարձնում մշակույթի ոլորտի մասնագիտությունների ընտրությունը, ինչպես նաև բարձր ուսման վարձավճարների պայմաններում մշակութային կրթությունը մատչելի չէ բոլոր ցանկացողների համար:
Բարձրագույն մասնագիտական կրթական հաստատություններում հիմնական խնդիրներից է նոր մասնագիտությունների ներդրումը, մասնավորապես, «Ռեժիսուրա» մասնագիտության մեջ ավելացնել հետևյալ մասնագիտացումները` «Երաժշտական ռեժիսուրա», «Հնչյունային ռեժիսուրա», «Էստրադային ռեժիսուրա», «Լուսային ռեժիսուրա»: Ժամանակակից մասնագիտությունների գծով ներդնել «Մենեջմենթ», «Մարքեթինգ», «Պրոդյուսերներ, ըստ ճյուղերի» մասնագիտացումները: Մշակութային ժառանգության ոլորտում ներդնել «Արվեստի ստեղծագործությունների վերականգնում, կոնսերվացում և պահպանում» մասնագիտության գծով` «Մշակութային արժեքների վերականգնողներ» ըստ մասնագիտացումների, «Նվագարանների պատրաստում և վերանորոգում» մասնագիտությունը:
Առաջարկվող քայլերը. Մշակույթի ոլորտում բարձրագույն մասնագիտական կրթությամբ կադրերի պահանջարկի ճշգրտում և ուսումնական հաստատություններում մշակույթի ոլորտի կադրերի պատրաստման մասնագիտությունների ցանկի լրամշակում (նոր մասնագիտությունների ներառում), մշակույթի մասնագիտությունների գծով պետպատվերով սովորողների թվի ճշգրտում:
2.2. Կադրերի վերապատրաստում
Կադրերի վերապատրաստումն իրականացվում է բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում, գիտակրթական և մշակութային կազմակերպություններում և արտերկրում:
2.2.1. Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պահպանության ոլորտ
Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պահպանության ոլորտում աշխատողների թիվը կազմում է 433: Կադրերի վերապատրաստում այս ոլորտում չի իրականացվել (միայն երեք մասնագետ վերապատրաստվել է արտերկրում): Հիմնական խնդիրներն են` հուշարձանների վերականգնման ավանդական մեթոդների փոխանցումը, ուսումնասիրման, հետազոտման և վերականգնման նոր տեխնոլոգիաների կիրառումը` ոլորտում գործող մասնագետների համար: Նշվածը վերաբերում է նաև ոչ նյութական մշակութային ժառանգության կադրերի վերապատրաստմանը:
2.2.2. Թանգարանային գործ և ոչ նյութական ժառանգության պահպանություն
ՀՀ-ում թանգարանային աշխատողների թիվը կազմում է 1456, այդ թվում` ՀՀ մշակույթի նախարարության ենթակայությամբ գործող թանգարաններում` 1048, համայնքային ենթակայության թանգարաններում` 408:
Վերջին տարիներին թանգարանի աշխատողների վերապատրաստման դասընթացներ իրականացվել են «ՀԿ Հզորացման Ծրագիր Համաշխարհային ՈՒսուցում/ Հայաստան», «Մեդիաարվեստ և նոր տեխնոլոգիաները թանգարաններում», «Թանգարանների կառավարում» ՅՈՒՆԵՍԿՕ/ ԻԿՕՄ ազգային թրեյնինգ» ծրագրերով, որին մասնակցել է 234 թանգարանային աշխատող: Սակայն թվարկած ծրագրերը պարբերական ու ամբողջական չեն և չեն ընդգրկում հանրապետության բոլոր թանգարանային աշխատողներին: Թանգարանների բոլոր աշխատողները տեղեկացված չեն առաջավոր փորձին, «Թանգարան 1» թանգարանների առարկաների տեղեկույթի համակարգչային ծրագրին, թանգարանների ոլորտում կիրառվող նոր տեխնոլոգիաներին:
Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության ոլորտում վերջին տարիներին մասնագետների վերապատրաստում չի իրականացվել, ինչը պայմանավորված էր ոլորտը կարգավորող իրավական ակտերի և համապատասխան ծրագրերի բացակայությամբ: Նշված խնդիրների լուծման նպատակով ընդունվեց ՀՀ կառավարության 2007 թ. մայիսի 3-ի «Ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանության, դրա կենսունակության պաշտպանության հայեցակարգից բխող միջոցառումների ժամանակացույցի մասին» N 17 արձանագրային որոշումը, որի հավելվածի 9-րդ կետով նախատեսվում է ոչ նյութական մշակութային արժեքների պահպանության ոլորտին առնչվող մասնագիտությունների գծով կադրերի պատրաստման, վերապատրաստման և վերաորակավորման ծրագրերի իրականացում: 2007-2008 թթ. վերապատրաստման ծրագրեր են իրականացվել ժողովրդական վարպետներ Անահիտ և Անժելա Աբգարյանների Ձեռարվեստի կենտրոնում, որտեղ 30 սան մասնակցեց 48 սեմինարի, ստեղծվեց «Հայ ավանդական դարբնագործության ուսուցման կենտրոն», որտեղ մեկ տարում վերապատրաստվեց 5 դարբին, Քաշաթաղի բազմազավակ ընտանիքների հիմնադրամի մասնակցությամբ իրականացվեց «Հայկական հուշանվերային գորգի ստեղծում» ծրագիրը:
Ոչ նյութական մշակութային արժեքների պահպանության ոլորտում արհեստագործական մասնագետների վերապատրաստումը դիտարկվում է որպես հիմնական ուղղություն, քանի որ նախատեսվում է ստեղծել արհեստագործական կենտրոններ:
2.2.3. Գրադարանային գործ
ՀՀ-ում գրադարանային աշխատողների թիվը կազմում է 4800, այդ թվում` 889-ը ՀՀ մշակույթի նախարարության ենթակայությամբ գործող գրադարաններում, 1674-ը համայնքային, 1400-ը դպրոցական գրադարաններում:
Վերջին տարիներին գրադարանային աշխատողների վերապատրաստման դասընթացներ իրականացնում է Հայկական գրադարանային ասոցիացիան, սակայն ուսումնական ծրագրերի բովանդակությունը, ուսուցման որակը, մեթոդական ապահովվածությունը և ուսումնական գործընթացի նյութատեխնիկական բազան չեն համապատասխանում պահանջվող չափանիշներին. բացակայում են հետևողականությունը և գործողությունների հաջորդականությունը, և վերջնական արդյունքը դեռևս մնում է անբավարար:
ՈՒսումնական գործընթացում առանձին դերակատարում ունեն միջազգային կազմակերպությունները և հիմնադրամները, մասնավորապես, Բաց հասարակության ինստիտուտի հայկական մասնաճյուղը, որոնք երբեմն ֆինանսապես աջակցում են ուսումնական ծրագրերի իրագործմանը:
Պետության կողմից գրադարանային ոլորտում իրականացվում են արդիականացման մի շարք ծրագրեր, սակայն գրադարանային կադրերի պատրաստման և վերապատրաստման համակարգը հետ է մնում ժամանակակից գրադարանների զարգացման դինամիկայից ու պահանջներից: Գրադարանների աշխատողները տեղեկացված չեն առաջավոր փորձին, գրադարանների ավտոմատացման գործընթացների և համակարգչային տեխնոլոգիաների վերաբերյալ ունեն ընդհանուր պատկերացումներ:
2.2.4. Թատերահամերգային գործունեություն և կինոարվեստ
Թատերահամերգային կազմակերպություններում ընդամենն աշխատում է 3731 ստեղծագործական աշխատող, այդ թվում` թատրոններում` 2450, համերգային կազմակերպություններում` 1169, կինոկազմակերպություններում` 212: Վերջին տարիներին նշված կազմակերպություններում վերապատրաստման ծրագրեր չեն իրականացվել: Վերապատրաստման ծրագրերի հիմնական խնդիր է դիտարկվում կազմակերպությունների վարչական աշխատողների վերապատրաստումը` նկատի ունենալով նոր տնտեսական հարաբերություններում կազմակերպությունների ձեռնարկատիրական գործունեության իրականացումը, ստեղծվող շուկայական հարաբերություններին ինտեգրվելը, մենեջմենթի և մարքեթինգի բավարար իմացությունն ու կիրառումը: Ստեղծագործական անձնակազմի վերապատրաստման համար մշակութային միջոցառումների անցկացման ընթացքում (փառատոներ, համերգաշրջաններ, բիենալեներ) անհրաժեշտ է կազմակերպել վարպետության դասընթացներ, փորձի փոխանակում և այլն: Հիմնական խնդիրներից է նաև թատերահամերգային և կինոկազմակերպությունների տեխնիկական աշխատողների վերապատրաստումը, քանի որ վերջին տարիներին այդ կազմակերպությունները վերազինվել են ժամանակակից լուսաձայնային սարքավորումներով:
Առանձնակի կարևորվում է ՀՀ մարզերում գործող թատերահամերգային կազմակերպությունների ստեղծագործական աշխատողների վերապատրաստումը, ինչը կնպաստի այդ կազմակերպություններում մշակութային ծառայությունների որակի աճին:
2.2.5. Գեղարվեստական կրթության ոլորտ
2008/2009 ուսումնական տարվա ընթացքում նշված ուսումնական հաստատություններում դասավանդել է 3969 ուսուցիչ, որից` 1269-ը Երևանում: ՈՒսուցիչների 60.8 տոկոսն ունեցել է միջին մասնագիտական կրթություն: ՈՒսուցիչների մասնագիտացումների բաշխումը նշված է աղյուսակում`
________________________________
ԻՐՏԵԿ - գրաֆիկ-գծագիրը չի բերվում
2008 թ. հիմնվեց Մշակութային կրթության աջակցության հիմնադրամը, որը մինչ այսօր իրականացնում է գեղարվեստական կրթական հաստատություններում կադրերի վերապատրաստման ծրագրեր, մասնավորապես, Երևանի և մարզային 11 մեթոդական կենտրոնում հանրապետության երաժշտական, արվեստի և գեղարվեստի դպրոցների սաներին ու ուսուցիչներին ցուցաբերում է ուսումնամեթոդական և գործնական աջակցություն:
Գեղարվեստական կրթության մատչելիության և որակի ապահովվածության բարձրացման նպատակով ստեղծվել է 33 հենակետային դպրոց (յուրաքանչյուր մարզում 3-ական), 2008 թվականին այդ դպրոցներում բոլոր մասնագիտությունների գծով կազմակերպվել են վերապատրաստման 10-օրյա դասընթացներ` Երևանի և մարզերի գեղարվեստական կրթության 360 ուսուցչի համար, որը կազմում է ուսուցիչների ընդհանուր թվի ընդամենը 9 տոկոսը:
Հիմնական խնդիրը փուլային եղանակով առաջիկա 5 տարիների ընթացքում մնացած ուսուցիչների վերապատրաստումն է (տարեկան 10-12 տոկոս):
2.3. Կադրերի վերաորակավորում
Մշակույթի ոլորտում առաջնային խնդիրներից է ստեղծագործական աշխատողների վերաորակավորումը (մի շարք օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պայմանների հետևանքով նախկինում չի իրականացվել), որի հիմնական նպատակն առկա կադրերի արդյունավետ տեղաբաշխումն է, աշխատանքային գործընթացներում մշակութային կազմակերպությունների առջև դրված նոր խնդիրներին համապատասխան` մշակույթի ոլորտում ժամանակակից տեղեկատվական միջոցների ներդրումը, կառավարման արդի համակարգերի կիրառումը և շուկայական հարաբերություններով պայմանավորված նոր գործելակերպը: Կադրերի վերաորակավորումը հնարավորություն կտա նաև մշակութային կազմակերպություններում նոր խնդիրներից բխող փոփոխությունների ընթացքում պահպանել փորձառու մասնագետներին և առավել արդյունավետ օգտագործել նրանց մասնագիտական փորձը և կարողությունները:
Մշակույթի ստեղծագործական աշխատողների մասնագիտական գիտելիքների և ունակությունների հիման վրա հարակից նոր մասնագիտության ուսուցումն ու որակավորումը կհանգեցնի մշակութային գործունեության արդյունավետության բարձրացմանը, մատուցվող մշակութային ծառայությունների որակի աճին և շուկայական հարաբերություններին ճկուն ինտեգրմանը:
2.4. Կադրերի պատրաստում և վերապատրաստում արտերկրում
Արտերկրում մասնագետների պատրաստման և վերապատրաստման ուղղությամբ 2006-2008 թթ. ընթացքում իրականացվել է 18 ուսանողի և 10 մասնագետի փոխանակում` ՌԴ ստեղծագործական բուհերում սովորելու և վերապատրաստում անցնելու համար, և 10 մասնագետի վերապատրաստում Իտալիայում:
Ռուսաստանի Դաշնության բուհերում պատրաստված և վերապատրաստված մասնագետների ցանկը` ըստ աղյուսակի`
._____________________________________________________________________.
|Բուհի անվանումը | Մասնագիտությունը |ՈՒսուցման ձևը |
|_______________________________|______________________|______________|
|Գերասիմովի անվան կինոյի պետական|կինոգետ |պատրաստում |
|ինստիտուտ | | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Սանկտ Պետերբուրգի կինոյի և |կինոյի և |պատրաստում |
|հեռուստատեսության պետական |հեռուստատեսության | |
|համալսարան |պրոդյուսեր, կինոգետ | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Պ. Ի. Չայկովսկու անվան Մոսկվայի|սիմֆոնիկ |պատրաստում |
|պետական կոնսերվատորիա |դիրիժորություն | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Մոսկվայի կուլտուրայի պետական |արտ-մենեջմենտ |պատրաստում |
|համալսարան | | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Մոսկվայի կուլտուրայի պետական |թանգարանային գործ, |վերապատրաստում|
|համալսարան/Սանկտ Պետերբուրգ |գրադարանային գործ | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Գրաբարի վերականգնողական կենտրոն|վերականգնող, գրաֆիկայի|վերապատրաստում|
| |վերականգնող | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Մոսկվայի սցենարիստների և |ռեժիսուրա |վերապատրաստում|
|ռեժիսորների բարձրագույն | | |
|երկամյա դասընթացներ | | |
._____________________________________________________________________.
Իտալիայի բուհերում վերապատրաստված մասնագետների ցանկը` ըստ աղյուսակի`
._____________________________________________________________________.
|Բուհի անվանումը | Մասնագիտությունը |ՈՒսուցման ձևը |
|_______________________________|______________________|______________|
|Ֆլորենցիայի արվեստի և |վերականգնող |վերապատրաստում|
|վերականգնման Palazzo Spinelli | | |
|ինստիտուտում | | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Միլանի ճարտարագիտական |ճարտարապետություն |վերապատրաստում|
|համալսարանում | | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Պերուջայի արտասահմանցիների |իտալերեն լեզու և |վերապատրաստում|
|համար նախատեսված համալսարան |իտալական մշակույթ | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Միլանի ճարտարագիտական |ճարտարապետ-վերականգնող|վերապատրաստում|
|համալսարանում | | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Մանտովայի երաժշտական |վոկալ արվեստ |վերապատրաստում|
|կոնսերվատորիայում | | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Միլանի ուսումնասիրությունների |հնագիտություն |վերապատրաստում|
|համալսարանում | | |
|_______________________________|______________________|______________|
|Ֆլորենցիայի արվեստի և |վերականգնող |վերապատրաստում|
|վերականգնման Palazzo Spinelli | | |
|ինստիտուտում | | |
._____________________________________________________________________.
Կադրերի պատրաստում և վերապատրաստում արտերկրում հիմնականում իրականացվում է այն մասնագիտությունների գծով, որոնք չեն դասավանդվում հայաստանյան բուհերում, կամ անհրաժեշտ ուսումնամեթոդական բազան բացակայում է: Նախատեսվում է նաև, որ արտերկրում վերապատրաստում անցած մասնագետները հետագայում կներգրավեն վերապատրաստման դասընթացներ Հայաստանում:
3. Ծրագրի նպատակները և խնդիրները
3.1. Ծրագրի նպատակներն են`
ա) մշակութային ծառայությունների որակի բարձրացումը.
բ) շուկայական հարաբերություններում ստեղծագործական աշխատողների մրցունակության ապահովումը.
գ) մշակութային կազմակերպությունները որակյալ մասնագետներով բաշխման ապահովումը` մարզերի համաչափ զարգացման քաղաքականության համատեքստում.
դ) որակյալ մշակութային արտադրանք ապահովելու նպատակով` նոր և ժամանակակից մասնագիտությունների ներդրումը.
ե) մշակույթի ոլորտի կադրային պահանջարկի ապահովումը:
3.2. Ծրագրի խնդիրներն են`
ա) ոլորտի աշխատատեղերի և մշակութային ծառայություններ մատուցող մասնագետների շուկայի շարունակական ուսումնասիրումը, վերլուծումը կադրային պահանջարկի ճշգրտումը.
բ) կադրերի հաշվառումը և տեղեկատվական բազայի նորացումը.
գ) մասնագիտությունների ցանկի ճշգրտումը և նոր տարիֆաորակավորման բնութագրերի մշակումը, համակարգված պարբերական դասընթացների, սեմինարների կազմակերպումը.
դ) վերապատրաստման և վերաորակավորման ծրագրերի ստեղծումը և հաստատումը` ըստ մասնագիտությունների.
ե) մշակույթի բնագավառում կադրերի կառավարման խնդիրների կանոնակարգումը, կադրերին ներկայացվող մասնագիտական և ծառայողական պահանջների սահմանումը:
4. Ծրագրի սկզբունքները
Ծրագրի սկզբունքներն են`
ա) կադրերի պատրաստման գործընթացի շարունակականությունը, ուսուցման մատչելիությունը,
բ) ուսուցման համապարփակությունը և համակողմանիությունը,
գ) կրթական գործընթացի ձևավորումը, որը ներառում է կազմակերպչական կառուցվածքը, կիրառման եղանակը, պատրաստվածության մակարդակը, ուսուցման բովանդակությունը և տևողությունը,
դ) ինովացիոն բաղադրամասի գերակայությունն ուսուցման գործընթացում` կապված մասնագիտական գիտելիքների արդիականացման հետ,
ե) ուսումնական պլանների և ծրագրերի նորովի կազմումը` վերապատրաստվող կազմի մասնագիտական պատրաստվածությանը և ուսումնական խնդիրներին համապատասխան,
զ) իրականացման գործընթացների փուլային հաջորդականությունը, ուսուցման բովանդակության նորացումը և ընդլայնումը:
5. Վերապատրաստման և վերաորակավորման գործընթացի կազմակերպումը
5.1. Տվյալ տարվա վերապատրաստվողների և վերաորակավորողների ընդհանուր ցուցակը կազմվում է մարզպետարաններից, տեղական ինքնակառավարման մարմիններից և մշակութային կազմակերպությունների կողմից մշակույթի լիազոր պետական մարմին ներկայացված հայտերի հիման վրա (հայտերի ներկայացման ձևը և կարգը հաստատում է մշակույթի ոլորտի լիազոր պետական մարմինը): Մշակույթի ոլորտի լիազոր պետական մարմինն ամփոփում է ստացված հայտերը, ճշգրտում տվյալ տարվա պահանջարկը, կազմում գործընթացի տարեկան ժամանակացույցը և ձևավորում մրցութային հայտը: Մրցութային հայտում նշվում է վերապատրաստվողների կամ վերաորակավորողների թիվը, անունը, ազգանունը, մասնագիտությունը, որակավորումը, վերապատրաստման կամ վերաորակավորման վայրը, ժամկետները և անհրաժեշտ այլ տվյալներ:
5.2. Յուրաքանչյուր տարվա վերապատրաստման և վերաորակավորման ծրագրերն իրականացնելու նպատակով հայտարարվում է մրցույթ` «Գնումների մասին» ՀՀ օրենքին համապատասխան: Մրցույթը կարող է նաև անցկացվել «Գնումների մասին» ՀՀ օրենքի 23-րդ հոդվածի դրույթին համապատասխան` մեկ անձից գնում կատարելու պայմանով, գնման ենթակա ապրանքը, աշխատանքը կամ ծառայությունը հնարավոր է ձեռք բերել միայն մեկ անձից, ինչը պայմանավորված է նրա հեղինակային և հարակից իրավունքներով, մրցակցության բացակայությամբ, լիցենզիայի առկայությամբ:
5.3. Մշակույթի ոլորտի լիազոր պետական մարմինը մրցութային կարգով հաղթած կազմակերպության հետ կնքում է համապատասխան պայմանագրեր` վերապատրաստման և վերաորակավորման ծրագիրն իրականացնելու նպատակով:
5.4. Աշխատողների վերապատրաստումը և վերաորակավորումն իրականացվում է դասընթացների ձևով` համապատասխան գործունեություն իրականացնելու իրավունք ունեցող կազմակերպություններում` բարձրագույն և միջին մասնագիտական ուսումնական հաստատություններում, ուսումնական կենտրոններում, գիտամշակութային ինստիտուտներում, այլ կազմակերպություններում:
5.5. Աշխատողները վերաորակավորման և վերապատրաստման դասընթացներին պարտադիր կերպով մասնակցում են հինգ տարվա ընթացքում առնվազն մեկ անգամ:
5.6. Դասընթացներին մասնակցում են մշակույթի ոլորտում առնվազն երեք տարվա աշխատանքային ստաժ ունեցողները:
5.7. Դասընթացները կազմակերպվում և իրականացվում են մշակույթի ոլորտի պետական լիազոր մարմնի կողմից հաստատված ծրագրին համապատասխան: Դասընթացի ծրագիրը ներառում է դասընթացում ընդգրկված առարկաների և թեմաների անվանացանկը, դրանց հատկացված ժամաքանակը, ուսուցման ժամանակացույցը, ընթացիկ և ամփոփիչ ատեստավորման ձևերը (ստուգարք, քննություն, հաշվետվություն և այլն) ու պահանջները:
5.8. Դասընթացներն անցկացվում են 15-25 ունկնդրից կազմված խմբերով (եթե ծրագրով այլ քանակ չի նախատեսված):
5.9. Դասընթացներն անցկացվում են դասախոսությունների, սեմինարների, գործնական ու լաբորատոր աշխատանքների, գործնական խաղերի, հարցազրույցների, դիտումների, ստեղծագործական ինքնուրույն աշխատանքների և ծրագրով սահմանված այլ եղանակներով ու մեթոդներով:
5.10. Դասընթացների իրականացման հետ կապված ծախսերը կատարվում են պատվիրատուի, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված այլ միջոցների հաշվին:
5.11. Վերապատրաստման ժամանակահատվածում պահպանվում է ունկնդրի սահմանված աշխատավարձը:
5.12. Դասընթացներին մասնակցած ունկնդիրը մասնակցում է ամփոփիչ գնահատմանը` համաձայն դասընթացի ծրագրով սահմանված ձևի ու պահանջների:
5.13. Դասընթացների ունկնդիրների գնահատումն անցկացնում է գնահատման հանձնաժողովը, որի նախագահին կազմակերպության ներկայացմամբ հաստատում է մշակույթի ոլորտի լիազորված պետական մարմնի ղեկավարը, իսկ հանձնաժողովի կազմը` կազմակերպության ղեկավարը:
5.14. Ամփոփիչ գնահատման արդյունքում ունկնդիրն ստանում է դրական (ստուգված) կամ բացասական (չստուգված) գնահատական: Գնահատման արդյունքում դրական գնահատական ստացած ունկնդրին տրվում է սահմանված նմուշի վկայական, որի պատճենը կցվում է աշխատողի անձնական գործին, իսկ բացասական գնահատման դեպքում տրվում է տեղեկանք դասընթացներին մասնակցելու մասին:
5.15. Իրականացնող կազմակերպությունը յուրաքանչյուր դասընթացի ավարտից հետո երկշաբաթյա ժամկետում պատվիրատուին ներկայացնում է հաշվետվություն աշխատողների վերապատրաստման, վերաորակավորման դասընթացի իրականացման արդյունքների վերաբերյալ:
--------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասում