110.1035.220210
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«22» 02 2010 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 11010078
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
7 դեկտեմբերի 2009 թվականի N 1035-Ն
ՄԻՋԻՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ 0301 «ՀԱՅՈՑ ԵՎ ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ԴԱՍԱՎԱՆԴՈՒՄ» ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
Ղեկավարվելով «Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթության մասին» ՀՀ օրենքի 16-րդ հոդվածի 2-րդ կետի պահանջով և հիմք ընդունելով ՀՀ ԿԳ նախարարի 2009 թ. մայիսի 12-ի «Նախնական և միջին մասնագիտական կրթության պետական կրթական չափորոշիչների և ուսումնամեթոդական փաստաթղթերի վերաբերյալ փորձագիտական եզրակացություն տալու նպատակով ստեղծվող ոլորտային հանձնաժողովների կազմը` ըստ մասնագիտական խմբերի հաստատելու մասին» N 445-Ա/Ք հրամանով հաստատված ոլորտային հանձնաժողովների փորձագիտական եզրակացությունը.
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության պետական կրթական չափորոշիչը` համաձայն հավելվածի:
2. Նախարարության աշխատակազմի նախնական և միջին մասնագիտական կրթության վարչությանը (պետ` Ա. Աղբալյան) և օրենսդրության և իրավաբանական վարչությանը (պետ` Մ. Գրիգորյան)` սահմանված կարգով հրամանը ներկայացնել ՀՀ արդարադատության նախարարություն` պետական գրանցման:
3. Հրամանի կատարման հսկողությունը հանձնարարել նախարարի տեղակալ Ա. Ավետիսյանին:
Հավելված
ՀՀ կրթության և
գիտության նախարարի
2009թ. դեկտեմբերի 7-ի
N 1035-Ն հրամանի
ՄԻՋԻՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ 0301 «ՀԱՅՈՑ ԵՎ ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ԴԱՍԱՎԱՆԴՈՒՄ» ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉ
ԳԼՈՒԽ 1.
ՄԻՋԻՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ 0301 «ՀԱՅՈՑ ԵՎ ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ԴԱՍԱՎԱՆԴՈՒՄ» ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ
1. Միջին մասնագիտական կրթության «Մասնագետ» որակավորման աստիճանի 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտությունը հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թ. հունվարի 12-ի «Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթության մասնագիտությունների ցանկերը հաստատելու, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2000 թվականի մայիսի 18-ի N 242 որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության մի շարք որոշումներ ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» N 73-Ն որոշմամբ:
2. ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության կողմից միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության համար սահմանվել են հետևյալ մասնագիտացումները`
1) 0301.01 «Հայոց և ռուսաց լեզուների դասավանդում»
2) 0301.02 «Հայոց և անգլերեն լեզուների դասավանդում»
3) 0301.03 «Հայոց և ֆրանսերեն լեզուների դասավանդում»
4) 0301.04 «Հայոց և գերմաներեն լեզուների դասավանդում»
3. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրն ավարտած, պետական ամփոփիչ ատեստավորումն անցած շրջանավարտին շնորհվում է «Հայոց և օտար լեզուների ուսուցիչ» որակավորում:
4. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրը կարող է իրականացվել հետևյալ ձևերով`
1) առկա,
2) հեռավար (դիստանցիոն),
3) դրսեկության (էքստեռնատ):
5. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագրի իրականացման համար Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թ. հունվարի 12-ի «Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական կրթության մասնագիտությունների ցանկերը հաստատելու, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2000 թվականի մայիսի 18-ի N 242 որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության մի շարք որոշումներ ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» N 73-Ն որոշմամբ սահմանվում են ուսումնառության հետևյալ նորմատիվային ժամկետները.
1) կրթության առկա ձևով`
ա. միջնակարգ (լրիվ) կրթության հիմքով` 4 տարի
2) դրսեկության (էքստեռնատ) և հեռավար (դիստանցիոն) ձևերով ուսուցման տևողությունը համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2007 թ. սեպտեմբերի 6-ի «Նախնական մասնագիտական (արհեստագործական) և միջին մասնագիտական հիմնական կրթական ծրագրերի հեռավար (դիստանցիոն) և դրսեկությամբ (էքստեռնատով) ուսուցման կարգերը հաստատելու մասին» N 1028-Ն որոշմամբ սահմանված կարգի որոշում է ուսումնական հաստատությունը:
6. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրը միջնակարգ (լրիվ) ընդհանուր կրթության հիմքով յուրացնող ուսանողի ուսումնական բեռնվածության նվազագույն ծավալը 5184 ժամ է, առավելագույն ծավալը` 8910 ժամ: Հիմնական ընդհանուր կրթության հիմքով հիմնական կրթական ծրագրի յուրացման դեպքում ուսումնառության տևողությունն ավելանում է 52 շաբաթով:
ԳԼՈՒԽ 2.
ՄԻՋԻՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ 0301 «ՀԱՅՈՑ ԵՎ ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ԴԱՍԱՎԱՆԴՈՒՄ» ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՄԲ ՄԱՍՆԱԳԵՏԻ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԲՆՈՒԹԱԳԻՐԸ
7. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտությամբ մասնագետն իրականացնում է հետևյալ զբաղմունքները`
1) ուսուցիչ` միջնակարգ կրթության,
2) դասավանդող` մեծահասակների կրթության:
8. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտությամբ մասնագետի` զբաղմունքների ոլորտում մասնագիտական պարտականություններն են.
1) նախապատրաստում դասին,
2) դասարանային ուսուցում,
3) աշխատանք ծնողների հետ,
4) գնահատում,
5) աշխատանք փաստաթղթերի հետ,
6) մեթոդական աշխատանք:
ԳԼՈՒԽ 3.
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ ՄԻՋԻՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ 0301 «ՀԱՅՈՑ ԵՎ ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ԴԱՍԱՎԱՆԴՈՒՄ» ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ
9. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրը շրջանավարտի համար պետք է ապահովի`
1) մասնագիտական գործունեության բնագավառի կարողություններն ու հմտությունները ձեռք բերելու համար պահանջվող ծավալով տեսական ու գործնական գիտելիքների յուրացում,
2) աշխատանքային և մասնագիտական պարտականությունները կատարելու ընթացքում աշխատանքային կոլեկտիվի անդամների և ղեկավարների հետ հաղորդակցվելու, մասնագիտական և ընդհանուր բնույթի հարցեր ներկայացնելու, դրանք պարզաբանելու կարողության ձևավորում,
3) ինչպես տիպական, այնպես էլ որոշակի փոփոխվող գործոններով իրավիճակներում մասնագիտական հարցերի լուծումների տարբերակներ առաջարկելու համար անհրաժեշտ կարողությունների ձևավորում,
4) մասնագիտական խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ փաստերը և տեղեկատվությունը որոշակի սոցիալական և էթիկական հարցերի հետ որպես մեկ ամբողջություն դիտարկելու, ակտիվ քաղաքացիական գիտակցության դրսևորման կարողության ձևավորում,
5) մասնագիտական գործունեության գործառնությունները կիրառվող նորմաների սահմաններում իրականացնելու հմտությունների ձևավորում,
6) ինքնազարգացման և մասնագիտական կատարելագործման նպատակով իր և աշխատակիցների ուսումնառության կարիքները գնահատելու, դրանք իրագործելու ուղիներն առաջարկելու կարողության ձևավորում,
7) մասնագիտական և ընդհանուր բնույթի տեղեկատվության գոյություն ունեցող աղբյուրներից օգտվելու, անհրաժեշտ տեղեկատվությունը ձեռք բերելու կարողության ձևավորում,
8) աշխատանքային խմբի գործունեությունը կազմակերպելու, խմբի անդամներին ուղղորդելու, նրանց անհատական հնարավորությունները գնահատելու և արդյունավետ օգտագործելու հմտությունների զարգացում,
9) ընթացիկ մասնագիտական խնդիրների լուծման ժամանակ ռազմավարական մոտեցումների տարրեր կիրառելու կարողությունների ձևավորում:
ԳԼՈՒԽ 4.
ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ 0301 «ՀԱՅՈՑ ԵՎ ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ԴԱՍԱՎԱՆԴՈՒՄ» ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅԱՆ ՊԱՐՏԱԴԻՐ ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ
10. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրը ընդհանուր հումանիտար և սոցիալ-տնտեսագիտական գիտելիքների բնագավառում շրջանավարտի համար պետք է ապահովի`
1) իմանալ ՀՀ Սահմանադրության, տվյալ բնագավառի աշխատանքները, մարդու և հասարակության, քաղաքացիների միջև հարաբերությունները կարգավորող օրենքների և նորմատիվ փաստաթղթերի հիմնական դրույթները,
2) հաղորդակցվել մեկ` ոչ մասնագիտական օտար լեզվով,
3) պատկերացում ունենալ առողջ կենսակերպի մասին, տիրապետել ֆիզիկական կատարելագործման ունակություններին և հմտություններին հիմնական կամ սեկցիոն պարապմունքների միջոցով,
4) դրսևորել ազգային և համաշխարհային պատմության և մշակույթի որոշակի իմացություն,
5) պատկերացում ունենալ անձի և հասարակության զարգացման օրինաչափությունների, հասարակության սոցիալական կառուցվածքի, շարժումների, քաղաքականության սուբյեկտների, քաղաքական հարաբերությունների և գործընթացների մասին,
6) իմանալ հոգեբանության, միջանձնային փոխհարաբերությունների վարվելակերպի տարրերը,
7) իմանալ տնտեսագիտության տեսության հիմնադրույթները, մակրոտնտեսության և միկրոտնտեսության օրենքները, անցումային շրջանի տնտեսության առանձնահատկությունները:
8) իմանալ տնտեսագիտության տեսության հիմնադրույթները, մակրոտնտեսության և միկրոտնտեսության օրենքները, անցումային շրջանի տնտեսության առանձնահատկություն
11. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրը մաթեմատիկական և ընդհանուր բնագիտական գիտելիքների բնագավառում շրջանավարտի համար պետք է ապահովի`
1) ծանոթ լինել էկոլոգիական հիմնական հասկացություններին, բնապահպանական գլոբալ և տարածաշրջանային հիմնախնդիրներին,
2) պատկերացում ունենալ արտակարգ իրավիճակների մասին, տիրապետել արտակարգ իրավիճակներում գործելու սկզբունքներին, ծանոթ լինել փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման կառույցներին և փրկարարական տեխնիկային, կարողանալ օգտագործել անհատական պաշտպանության միջոցներ:
12. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրը պետք է ըստ աղյուսակ 1-ում բերված մոդուլների ապահովի շրջանավարտի կողմից առանցքային հմտություններին տիրապետում:
13. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրը շրջանավարտի համար պետք է ապահովի ընդհանուր մասնագիտական և հատուկ մասնագիտական կարողությունների ձեռքբերում`
1) 0301.02 «Հայոց և անգլերեն լեզուների դասավանդում», 0301.03 «Հայոց և ֆրանսերեն լեզուների դասավանդում» և 0301.04 «Հայոց և գերմաներեն լեզուների դասավանդում» մասնագիտացումների համար` ըստ աղյուսակ 2-ա-ում բերված մոդուլների:
2) 0301.01 «Հայոց և ռուսաց լեզուների դասավանդում» մասնագիտացման համար` ըստ աղյուսակ 2-բ-ում բերված մոդուլների:
ԳԼՈՒԽ 5.
ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ ՄԻՋԻՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ 0301 «ՀԱՅՈՑ ԵՎ ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ԴԱՍԱՎԱՆԴՈՒՄ» ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԿՐԹԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ
14. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիր իրականացնող հաստատության կադրային ապահովության և կադրային համապատասխանության նկատմամբ սահմանվում են հետևյալ պահանջները.
1) Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտությամբ մասնագետի պատրաստման հիմնական կրթական ծրագիր իրականացնող հաստատություններում ուսումնական գործընթացն իրականացնում են մանկավարժական և ուսումնաօժանդակ անձնակազմի աշխատողները:
2) Հաստատության մանկավարժական աշխատողների կազմում ընդգրկվում են դասախոսներ, մանկավարժական պրակտիկայի մեթոդիստներ: Դասախոսական անձնակազմի աշխատողները, որպես կանոն, պետք է ունենան իրենց կողմից ուսուցանվող դասընթացի գծով բարձրագույն մասնագիտական կրթություն: Հատուկ մասնագիտական դասընթացներ պարապող դասախոսների համար մասնագիտական աշխատանքի փորձի առկայությունը ցանկալի է:
3) ՈՒսումնական պրակտիկան վարող արտադրական ուսուցման վարպետը կարող է ունենալ ինչպես բարձրագույն մասնագիտական, այնպես էլ միջին մասնագիտական կրթություն, մասնագիտական աշխատանքի փորձ: Առանձին մասնագիտությունների գծով ուսումնական պրակտիկան կամ նրա որոշակի մասերը կարող է վարել նաև արհեստագործական կրթություն և բավարար մասնագիտական որակավորում ունեցող արհեստավորը:
4) Արտադրական և նախաավարտական պրակտիկաները վարում է մասնագիտական դասընթացի դասախոսը, որը տվյալ ոլորտում պետք է ունենա մասնագիտական-մեթոդական աշխատանքի մեծ փորձ:
15. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիր իրականացնող հաստատության ուսումնամեթոդական ապահովության նկատմամբ սահմանվում են հետևյալ պահանջները:
1) Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագրի իրականացումը պետք է ապահովված լինի ուսանողի համար մատչելի տեղեկատվական նյութերով (գրադարանային ֆոնդ, տվյալների համակարգչային բազա), ինչն, ըստ բովանդակության պետք է համապատասխանի մասնագիտության ուսումնական պլանով նախատեսված առարկաների և մոդուլների լրիվ ցանկին: Այդ առարկաների և մոդուլների, ինչպես նաև ուսումնական գործընթացի կազմակերպման բոլոր ձևերի գծով (տեսական, գործնական պարապմունքների, ուսումնական, արտադրական և նախաավարտական պրակտիկաների, կուրսային և դիպլոմային աշխատանքների) պետք է առկա լինեն դասագրքեր, ուսումնամեթոդական, մեթոդական ձեռնարկներ, ուղեցույցեր, գործնական խաղերի սցենարներ, թեստային հանձնարարականների հավաքածուներ, ալգորիթմներ, մեթոդական մշակումներ, ցուցումներ, երաշխավորություններ, տեղեկատվական գրականություն, դիտողական նյութեր, ուսուցման տեխնիկական միջոցներ, ինչպես նաև միջանկյալ և ամփոփիչ ատեստավորման նյութեր:
16. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիր իրականացնող կազմակերպության նյութատեխնիկական ապահովության նկատմամբ սահմանվում են հետևյալ պահանջները.
1) ՈՒսումնական կաբինետների երաշխավորվող ցանկը`
ա. հայոց լեզվի կաբինետ,
բ. ուսումնասիրվող օտար լեզուների կաբինետներ,
գ. լինգաֆոնային կաբինետ,
դ. տեսակաբինետ,
ե. մանկավարժության կաբինետ:
զ. հոգեբանական ծառայության կաբինետ
Է. արտակարգ իրավիճակների կաբինետ
ը. համակարգչային տեխնիկայի կաբինետ
թ. պրակտիկայի և դիդակտիկայի կաբինետ
2) Սպորտային համալիր`
ա. մարզադահլիճ,
բ. վազքուղի:
Կրթական ծրագիր իրականացնող կազմակերպությունը, ելնելով անհրաժեշտությունից, կարող է ձևավորել լրացուցիչ կաբինետներ, լաբորատորիաներ, արհեստանոցներ:
17. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագրով ուսումնական գործընթացի կազմակերպման նկատմամբ սահմանվում են հետևյալ պահանջները.
1) ՈՒսանողի շաբաթական ուսումնական բեռնվածության առավելագույն ծավալը չպետք է գերազանցի 54 ժամը` ներառյալ լսարանային և արտալսարանային /տնային/ ուսումնական աշխատանքի բոլոր տեսակները:
2) ՈՒսումնառության ընթացքում ուսանողի բեռնվածությունը պարտադիր լսարանային պարապմունքներով չպետք է գերազանցի շաբաթական 36 ժամը, ինչը նաև ուսումնական բեռնվածության նվազագույն ծավալն է, ընդ որում` նշված ծավալը չի ներառում նախասիրական առարկաների պարապմունքները, խորհրդատվությունները և լրացուցիչ արտալսարանային պարապմունքները:
3) ՈՒսումնական խմբի համար սահմանվում են խորհրդատվության ժամեր յուրաքանչյուր ուսումնական տարում մինչև 100 ժամ:
4) ՈՒսումնական տարվա սկիզբը և ավարտը բոլոր կուրսերում որոշվում է ուսումնական պլաններով:
5) Նախասիրական առարկաների ցանկը, դրանց ծավալը (ոչ ավել, քան շաբաթական 4 ժամ` առանձին դասացուցակով) և ուսուցման ժամկետները յուրաքանչյուր ուսումնական տարում որոշվում է հաշվի առնելով ուսանողների ընտրությունը:
18. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագրի պրակտիկաների կազմակերպման նկատմամբ սահմանվում են հետևյալ պահանջները.
1) Միջին մասնագիտական կրթության «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագրի որոշակի մասի ուսուցումն իրականացվում է ուսումնական (տեսական ուսուցմամբ և/կամ առանց տեսական ուսուցման), արտադրական և նախաավարտական պրակտիկաների ձևով: Պրակտիկաների ընթացքում ուսանողները կատարելագործում են իրենց գործնական հմտությունները:
2) Պրակտիկայի տևողությունը սահմանվում է մասնագիտության ուսումնական պլանով:
3) Պրակտիկաների ուսումնական ծրագրերը կազմում և հաստատում են ուսումնական հաստատությունները:
4) Պրակտիկաների անցկացումը վարում են մեթոդիստները, դասախոսները, արտադրական ուսուցման վարպետները:
5) ՈՒսումնական պրակտիկաներն անց են կացվում պրակտիկայի ծրագրի կատարումն ապահովելու համար բավարար կահավորում ու տեխնիկական հագեցում ունեցող ուսումնական, ուսումնա-արտադրական արհեստանոցներում, ուսումնական տնտեսություններում, ուսումնափորձնական տեղամասերում, ուսումնական հաստատության այլ ուսումնաօժանդակ օբյեկտներում, ինչպես նաև արտադրական կազմակերպություններում, հաստատություններում:
6) Արտադրական և նախաավարտական պրակտիկաները, որպես կանոն, անց են կացվում պրակտիկաների ուսումնական ծրագրերի բովանդակությանը համապատասխան պայմաններ ունեցող կազմակերպություններում:
19. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրն իրականացնելու ընթացքում ուսանողների միջանկյալ և ամփոփիչ ատեստավորումների նկատմամբ սահմանվում են հետևյալ պահանջները.
1) Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագրով ուսուցման ընթացքը վերահսկելու և արդյունքների ձեռքբերումը գնահատելու նպատակով անց է կացվում ուսանողների միջանկյալ ատեստավորում, իսկ որակավորում շնորհելու համար` շրջանավարտների պետական ամփոփիչ ատեստավորում:
2) Միջանկյալ ատեստավորում կարող է անցկացվել ինչպես ուսումնական կիսամյակի ընթացքում այնպես էլ վերջում:
3) ՈՒսումնական կիսամյակի սկզբում ուսանողը տեղեկացվում է կիսամյակի ընթացքում միջանկյալ ատեստավորման բնույթի, ներառվող նյութի ծավալի և ժամկետների մասին:
4) Միջանկյալ ատեստավորման համար ընտրված ուսումնական նյութը չի կարող ավելին լինել երկու անընդմեջ կիսամյակների նյութից:
5) Շրջանավարտների պետական ամփոփիչ ատեստավորումը երաշխավորվում է անց կացնել առանձին առարկաներից կամ մոդուլներից քննության, համալիր (միջառարկայական կամ միջմոդուլային) քննության կամ ավարտական (դիպլոմային) աշխատանք կատարելու և պաշտպանելու ձևով:
6) Պետական ամփոփիչ ատեստավորման ընտրված ձևը և ներառվող նյութի ծավալը պետք է հնարավորություն տա համոզվել սույն չափորոշչով «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտությամբ մասնագետի համար սահմանված պահանջներին շրջանավարտի համապատասխանության մեջ:
ԳԼՈՒԽ 6.
ՄԻՋԻՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ 0301 «ՀԱՅՈՑ ԵՎ ՕՏԱՐ ԼԵԶՈՒՆԵՐԻ ԴԱՍԱՎԱՆԴՈՒՄ» ՄԱՍՆԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՊԼԱՆԸ ԵՎ ՆՐԱ ՊԱՐԶԱԲԱՆՈՒՄՆԵՐԸ
20. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրն իրականացվում է
1) 0301.02 «Հայոց և անգլերեն լեզուների դասավանդում», 0301.03 «Հայոց և ֆրանսերեն լեզուների դասավանդում» և 0301.04 «Հայոց և գերմաներեն լեզուների դասավանդում» մասնագիտացումների համար`համաձայն աղյուսակ 3- ա- ում բերված օրինակելի ուսումնական պլանի:
2) 0301.01 «Հայոց և ռուսաց լեզուների դասավանդում» մասնագիտացման համար` համաձայն աղյուսակ 3-բ -ում բերված օրինակելի ուսումնական պլանի:
21. Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագիրն իրականացնող կազմակերպությունը օրինակելի ուսումնական պլանը կիրառելիս`
1) սույն չափորոշչով սահմանված օրինակելի ուսումնական պլանի հիման վրա կազմում և հաստատում է աշխատանքային ուսումնական պլանը,
2) աշխատանքային ուսումնական պլանը կազմելիս կարող է մինչև 5% չափով փոփոխել դասընթացների և մոդուլների ժամաքանակը,
3) կարող է փոփոխել առանձին առարկաների և մոդուլների ծրագրային նյութի բովանդակությունը 15%-ի սահմաններում` չփոփոխելով արդյունքները և կատարման չափանիշները,
4) առարկայի և /կամ/ մոդուլի ընդհանուր ժամաքանակի սահմաններում որոշում է տեսական, գործնական և լաբորատոր պարապմունքների ժամաքանակները,
5) պրակտիկայի համար նախատեսված շաբաթների սահմաններում որոշում է ուսումնական և արտադրական պրակտիկաների տևողությունները, անցկացման ժամկետները, նախաավարտական պրակտիկայի տևողությունը,
6) մասնագիտական առարկաների և մոդուլների ուսումնական ծրագրերը կազմելիս հաշվի է առնում գործատուների, գործադիր իշխանությունների, մասնագիտական ոլորտը կառավարող պետական լիազորված մարմինների, այլ շահագրգիռ սուբյեկտների (սոցիալական գործընկերների) առաջարկությունները,
7) ընտրում է շրջանավարտների` սույն չափորոշչով երաշխավորված ամփոփիչ ատեստավորման ձևերից մեկը:
Աղյուսակ 1
Միջին մասնագիտական կրթության 0301 «Հայոց և օտար լեզուների
դասավանդում» մասնագիտության հիմնական կրթական ծրագրի առանցքային
հմտությունների մոդուլներ
._____________________________________________________________________.
| ՄՈԴՈՒԼԻ ԱՆՎԱՆՈՒՄԸ «ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ |
| ՀՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ» |
|_____________________________________________________________________|
|Մոդուլի դասիչը |ԱՀԱԽ 4-09-001 |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մոդուլի նպատակը |Մոդուլի նպատակն է սովորողին տալ գիտելիքներ |
| |աշխատանքային գործունեության ընթացքում |
| |հաջողության հասնելու նախապայմանների մասին, |
| |ինչպես նաև ձևավորել ցանկացած բնագավառում |
| |անհրաժեշտ աշխատանքային կուլտուրա և էթիկա |
| |դրսևորելու, ղեկավարի և գործընկերների հետ |
| |արդյունավետ հարաբերվելու, առաջացած |
| |աշխատանքային խնդիրներն ընկալելու և |
| |համապատասխան լուծումներ տալու կարողություններ: |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մոդուլի տևողությունը |54 ժամ |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մուտքային պահանջները |Չկան |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մոդուլի գնահատման |Մոդուլի կատարողականը գնահատվելու է կատարված |
|կարգը |աշխատանքի հիման վրա` հաշվի առնելով նաև |
| |յուրաքանչյուր արդյունքի կատարման չափանիշների |
| |մակարդակի ապահովումը: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Տիրապետել աշխատանքի տեղավորվելու |
|արդյունք 1 |կարողությունների |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է շարադրում գործող աշխատանքային |
| |օրենսգրքի անհրաժեշտ դրույթները. |
| |բ. ճիշտ է ներկայացնում աշխատանքի ընդունվելու և |
| |դրանից ազատվելու համար անհրաժեշտ բոլոր |
| |գործընթացները. |
| |գ. ճիշտ է կազմում գրավոր ինքնակենսագրություն |
| |(CV). |
| |դ. ճիշտ և մանրամասն բանավոր ներկայացնում է իր |
| |կենսագրությունը: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Դրսևորել անհրաժեշտ վերաբերմունք աշխատանքի և |
|արդյունք 2 |աշխատավայրի նկատմամբ: |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է ներկայացնում աշխատանքի և շրջապատի |
| |նկատմամբ դրական տրամադրվելու կարողությունները. |
| |բ. ճիշտ է ներկայացնում գործընկերների նկատմամբ |
| |հարգալից վերաբերմունքի և արդյունավետորեն |
| |հարաբերվելու օրինակներ. |
| |գ. առաջադրված իրավիճակում ցուցաբերում է |
| |պատասխանատվության դրսևորումներ. |
| |դ. ցուցաբերում է գործընկերոջը և ղեկավարին |
| |ուշադիր լսելու և հասկանալու դրսևորումներ: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Տիրապետել աշխատանքի կուլտուրային և էթիկային, |
|արդյունք 3 |արդյունավետ աշխատել թիմում: |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է ներկայացնում կազմակերպության |
| |նպատակները, արժեքները և կիրառվող ընդհանուր |
| |աշխատանքային մեթոդները, աշխատանքային և |
| |միջանձնային հարաբերությունները. |
| |բ. ճիշտ է ներկայացնում թիմային աշխատանքի |
| |հիմնական սկզբունքները. |
| |գ. ճիշտ է ներկայացնում թիմային խնդիրների |
| |լուծման մեթոդները. |
| |դ. թիմային աշխատանքի առաջադրված իրավիճակում |
| |դրսևորում է անհրաժեշտ վարքագիծ` ցուցաբերելով |
| |փոխօգնություն, համբերատարություն, |
| |նվիրվածություն աշխատանքին և ընկերներին. |
| |ե. ճիշտ վերաբերմունք է դրսևորում և հարգալից է|
| |կոնֆլիկտային գործընկերների նկատմամբ. |
| |զ. առաջարկում է խնդրի ճիշտ լուծումներ |
| |առաջադրված պրոբլեմային իրավիճակում |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Իմանալ աշխատանքում հաջողության հասնելու |
|արդյունք 4 |նախապայմանները և պատշաճ հարաբերվի ղեկավարի |
| |հետ: |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է բացատրում աշխատանքային կարգապահության|
| |և ճշտապահության կարևորությունը. |
| |բ. ճիշտ է ներկայացնում ղեկավարի հետ |
| |հարաբերվելու ձևերը, իր և ղեկավարի |
| |իրավունքներն ու պարտականությունները. |
| |գ. ճիշտ է ներկայացնում աշխատանքի |
| |արդյունավետության ու որակի ապահովման ընդհանուր |
| |սկզբունքները: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Դրսևորել քննադատական մտածողություն: |
|արդյունք 5 | |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է գնահատում տեղեկատվության |
| |հուսալիության և զգացմունքայնության աստիճանը. |
| |բ. ստացած տեղեկատվությունը ճիշտ և |
| |արդյունավետորեն համադրում է առկա գիտելիքների |
| |հետ. |
| |գ. իրականացնում է կառուցողական քննադատություն |
| |և ճիշտ է բացատրում կառուցողական քննադատության |
| |կարևորությունը: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Կառավարել սթրեսը և ժամանակը, լուծել պրոբլեմներ|
|արդյունք 6 |և կոնֆլիկտներ: |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է ներկայացնում սթրեսի կանխարգելման և |
| |անխուսափելի սթրեսին դիմակայելու մեթոդները. |
| |բ. ճիշտ է կազմում իր աշխատանքային պլանը |
| |(պայմանական աշխատանքային պլան). |
| |գ. ճիշտ է ներկայացնում ժամանակի արդյունավետ |
| |օգտագործման միջոցները. |
| |դ. բացահայտում է և ճիշտ է սահմանում պրոբլեմը |
| |տրված իրավիճակում. |
| |ե. ճիշտ է վերլուծում պրոբլեմը, տալիս է լուծման |
| |ճիշտ տարբերակ և գնահատում արդյունքը. |
| |զ. բացահայտում է ցանկացած կոնֆլիկտի պատճառները.|
| |է. ճիշտ է ներկայացնում կոնֆլիկտի կանխարգելման |
| |եղանակները, կարողանում է տալ դրանց արագ ու |
| |արդյունավետ լուծումներ: |
|_____________________________________________________________________|
| ՄՈԴՈՒԼԻ ԱՆՎԱՆՈՒՄԸ «ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՄԱՆ ՀՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ» |
|_____________________________________________________________________|
|Մոդուլի դասիչը |ԱՀՀ 4-09-001 |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մոդուլի նպատակը |Մոդուլի նպատակն է սովորողի մոտ ձևավորել |
| |աշխատանքային ու մասնագիտական գործունեության |
| |ընթացքում, ինչպես նաև անձնական կյանքում |
| |արդյունավետ և ակտիվ հաղորդակցվելու |
| |կարողություններ: |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մոդուլի տևողությունը |34 ժամ |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մուտքային պահանջները |Չկան |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մոդուլի գնահատման |Մոդուլի կատարողականը գնահատվելու է կատարված |
|կարգը |աշխատանքի հիման վրա` հաշվի առնելով նաև |
| |յուրաքանչյուր արդյունքի կատարման չափանիշների |
| |մակարդակի ապահովումը: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Սահմանել ուսումնառության անձնական նպատակները: |
|արդյունք 1 | |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է սահմանում ուսումնառության անձնական |
| |նպատակները. |
| |բ. ճիշտ է պլանավորում և կիրառում |
| |ուսումնառության անձնական նպատակների ձեռքբերմանն|
| |ուղղված ուսումնառության գործընթացները. |
| |գ. ճիշտ է սահմանում ուսումնառության տարբեր |
| |եղանակները: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Բանավոր և գրավոր տեղեկատվական հաղորդում |
|արդյունք 2 |կատարել պարզ թեմաների և տեքստերի մասին |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. օգտագործում է բանավոր և գրավոր խոսքի |
| |համապատասխան կառուցվածք, |
| |բ. հաղորդումը պարունակում է պարզ |
| |տեղեկատվություն, կարծիքներ կամ գաղափարներ, |
| |գ. տեղեկատվության առանձնացում/խմբավորումը |
| |կատարում է նպատակային, |
| |դ. հաղորդումը իրականացնում է` հաշվի առնելով |
| |իրավիճակը և լսարանը: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Նախաձեռնել, պահպանել, եզրափակել |
|արդյունք 3 |երկխոսություններ և քննարկումներ: |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է կիրառում «ակտիվ ունկնդրման» ժամանակ |
| |օգտագործվող հմտությունները, ինչպիսիք են` |
| |պարզաբանումներ ստանալու ձգտումը, գրառումներ |
| |կատարելը, ամփոփելը, |
| |բ. ազատ կերպով ձևակերպում, արտահայտում և |
| |պաշտպանում է իր գաղափարները, տեսակետներն ու |
| |կարծիքները. |
| |գ. ցուցաբերում է համոզելու կարողություն. |
| |դ. կատարում է ճիշտ ամփոփում/եզրափակում: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Մեկնաբանել սխեմաներ, աղյուսակներ, դիագրամներ, |
|արդյունք 4 |քարտեզներ և նկարներ |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է նախանշում սխեմաների, աղյուսակների, |
| |դիագրամների, քարտեզների և նկարների |
| |նշանակությունը և նրանց միջև եղած |
| |տարբերությունները. |
| |բ. ճիշտ է մեկնաբանում առաջադրված սխեմաները, |
| |աղյուսակները, դիագրամները, քարտեզները և |
| |նկարները. |
| |գ. մեկնաբանման ընթացքում օգտագործում է խոսքի |
| |համապատասխան կառուցվածք |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Կատարել փաստաթղթավորում |
|արդյունք 5 | |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է սահմանում տարբեր փաստաթղթերը` ըստ |
| |դրանց նշանակության. |
| |բ. ճիշտ է նախանշում տարբեր փաստաթղթերի |
| |օգտագործման տեղն ու դերը. |
| |գ. ճիշտ է կատարում տարբեր տեսակի |
| |տեղեկատվությունների փաստաթղթավորումը: |
|_____________________________________________________________________|
| ՄՈԴՈՒԼԻ ԱՆՎԱՆՈՒՄԸ «ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԱՌԱՋԻՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ» |
|_____________________________________________________________________|
|Մոդուլի դասիչը |ԱԱՕ 4-09-001 |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մոդուլի նպատակը |Մոդուլի նպատակն է սովորողի մոտ ձևավորել |
| |աշխատանքային անվտանգության պահպանման, աշխատանքի|
| |պաշտպանության միջոցառումների իրականացման և |
| |առաջին օգնության կազմակերպման կարողություններ: |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մոդուլի տևողությունը |34 ժամ |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մուտքային պահանջները |Այս մոդուլն ուսումնասիրելու համար սովորողը պետք|
| |է ուսումնասիրած լինի ԱՀԱԽ 4-09-001 «Ընդհանուր |
| |աշխատանքային գործունեության հմտություններ», |
| |ՈՒՍՈՒՑ 4-09-003 «Դասավանդողի հաղորդակցման |
| |հմտությունների ձևավորում» մոդուլները: |
|_____________________|_______________________________________________|
|Մոդուլի գնահատման |Մոդուլի կատարողականը գնահատվելու է կատարված |
|կարգը |աշխատանքի հիման վրա` հաշվի առնելով նաև |
| |յուրաքանչյուր արդյունքի կատարման չափանիշների |
| |մակարդակի ապահովումը: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Իմանալ աշխատանքի պաշտպանության իրավական և |
|արդյունք 1 |կազմակերպչական դրույթները |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է ներկայացնում աշխատանքի պաշտպանության |
| |վերաբերյալ իրավական ակտերը. |
| |բ. ճիշտ է ներկայացնում կազմակերպություններում |
| |աշխատանքի պաշտպանության կազմակերպման ներքին |
| |նորմատիվային փաստաթղթերը. |
| |գ. ճիշտ է ներկայացնում աշխատանքի պաշտպանության |
| |նորմերի և կանոնների խախտման հետ կապված |
| |պատասխանատվությունը. |
| |դ. ճիշտ է ներկայացնում աշխատանքի պաշտպանության |
| |նորմերի և կանոնների պահպանման նկատմամբ |
| |վերահսկողության ձևերը և մեխանիզմները. |
| |ե. ճիշտ է ներկայացնում արտադրությունում դժբախտ |
| |դեպքերի և պատահարների հետաքննության, |
| |փաստաթղթավորման և հաշվառման կարգը. |
| |զ. ճիշտ է ներկայացնում արտադրության տարբեր |
| |մակարդակների ղեկավարների պատասխանատվությունը |
| |աշխատանքի պաշտպանության նորմերի պահպանման |
| |վերաբերյալ: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Իմանալ անվտանգության տեխնիկայի նորմերը և |
|արդյունք 2 |կանոնները կազմակերպություններում, հիմնարկներում|
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է ներկայացնում սարքավորումների, |
| |մեխանիզմների շահագործման անվտանգության |
| |տեխնիկայի հիմնական պահանջները. |
| |բ. ճիշտ է ներկայացնում էլեկտրաանվտանգության |
| |կանոնները և պաշտպանությունը. |
| |գ. ճիշտ է ներկայացնում հակահրդեհային |
| |պաշտպանության կանոնները. |
| |դ. ճիշտ է ներկայացնում ճնշման տակ աշխատող |
| |սարքավորումների և մեխանիզմների անվտանգ |
| |շահագործման կանոնները |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Իմանալ արտադրական սանիտարիայի և հիգիենայի |
|արդյունք 3 |պահանջները |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է ներկայացնում արտադրական սանիտարիայի |
| |և հիգիենայի հասկացությունները. |
| |բ. ճիշտ է ներկայացնում արտադրական միկրոկլիմայի |
| |նկատմամբ նորմատիվային պահանջները. |
| |գ. ճիշտ է թվարկում արտադրական աղմուկից և |
| |ցնցումներից պաշտպանվելու միջոցները. |
| |դ. ճիշտ է ներկայացնում արտադրական |
| |լուսավորվածությանը ներկայացվող պահանջները և |
| |նորմերը: |
|_____________________|_______________________________________________|
|ՈՒսումնառության |Ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն |
|արդյունք 4 | |
|_____________________|_______________________________________________|
|Կատարման չափանիշներ |ա. ճիշտ է ցուցադրում արհեստական շնչառության |
| |իրականացումը. |
| |բ. ճիշտ է ցուցադրում սրտի աշխատանքի |
| |վերականգնման իրականացումը. |
| |գ. ճիշտ է ցուցադրում արյան հոսքի դադարեցման |
| |իրականացումը և ճիշտ է դնում վիրակապ. |
| |դ. ճիշտ է վիրակապում կոտրվածքները. |
| |ե. ճիշտ է ցուցադրում այրվածքների դեպքում առաջին|
| |օգնության ցուցաբերումը. |
| |զ. ճիշտ է ցուցադրում էլեկտրահարման դեպքում |
| |առաջին օգնության իրականացումը; |
._____________________________________________________________________.
-------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում