ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՔԱՂՎԱԾՔ
19 հուլիսի 2012 թվականի N 29
7. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԼԱՆԴՇԱՖՏՆԵՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ, ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՈՒ ՊԼԱՆԱՎՈՐՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆԸ ԵՎ ԴՐԱՆԻՑ ԲԽՈՂ ԱՌԱՋՆԱՀԵՐԹ ՈՒ ՄԻՋՆԱԺԱՄԿԵՏ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
1. Հավանություն տալ`
1) Հայաստանի Հանրապետությունում լանդշաֆտների պահպանության, կառավարման ու պլանավորման ռազմավարությանը` համաձայն N 1 հավելվածի.
2) Հայաստանի Հանրապետությունում լանդշաֆտների պահպանության, կառավարման ու պլանավորման ռազմավարությունից բխող առաջնահերթ ու միջնաժամկետ միջոցառումներին` համաձայն N 2 հավելվածի:
i
2. Հանձնարարել Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի 2009 թվականի հուլիսի 31-ի N 650-Ա որոշման 1-ին կետով ստեղծված հանձնաժողովում (այսուհետ` հանձնաժողով) ընդգրկված պետական կառավարման մարմինների ղեկավարներին և առաջարկել տեղական ինքնակառավարման մարմիններին, հասարակական, գիտական ու կրթական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներին` մինչև յուրաքանչյուր կիսամյակին հաջորդող ամսվա տասներորդ աշխատանքային օրը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքաշինության նախարարություն ներկայացնել տեղեկատվություն ռազմավարությունից բխող միջոցառումների կատարման, ինչպես նաև կոնվենցիայի իրագործման ուղղությամբ ձեռնարկված գործողությունների մասին:
3. Հայաստանի Հանրապետության քաղաքաշինության նախարարին` յուրաքանչյուր կիսամյակին հաջորդող ամսվա երրորդ տասնօրյակում`
1) ամփոփել սույն որոշման 2-րդ կետում նշված տեղեկատվությունը, քննարկել հանձնաժողովի նիստում և ներառել Հայաստանի Հանրապետությունում կոնվենցիայի իրագործման վերաբերյալ զեկույցներում:
2) Հայաստանի Հանրապետության վարչապետին ներկայացնել հաշվետվություն սույն կետի 1-ին ենթակետում նշված միջոցառումների կատարման ընթացքի մասին:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2012 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒԼԻՍԻ 24-ԻՆ
Հավելված N 1
ՀՀ կառավարության
2012 թ. հուլիսի 19-ի
նիստի N 29
արձանագրային որոշման
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԼԱՆԴՇԱՖՏՆԵՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ, ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԵՎ ՊԼԱՆԱՎՈՐՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ԲԱԺԻՆ I. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԼԱՆԴՇԱՖՏՆԵՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ, ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԵՎ ՊԼԱՆԱՎՈՐՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՔԵՐԸ
1. Ներածություն
1) Վերջին տասնամյակներում արձանագրվող գերուրբանիզացիայի համաշխարհային միտումներն ու քաղաքային բնակչության կտրուկ աճը, արդյունաբերության, էներգետիկայի, ընդերքօգտագործման, տրանսպորտի, քաղաքաշինության առաջընթաց զարգացումները, աստիճանաբար ավելացնելով շրջակա միջավայրի վրա անտրոպոգեն (մարդածին) ճնշումները` առաջացրել են այնպիսի գլոբալ մարտահրավերներ, ինչպիսիք են բնական ռեսուրսների սպառման վտանգը, էկոլոգիայի վատթարացումը, կլիմայի փոփոխությունները, լայնամասշտաբ բնական և տեխնածին աղետները, կենդանական և բուսական աշխարհի վերափոխումները.
2) առկա մարտահրավերներին դիմակայելու անհրաժեշտությունը ձևավորեց մարդկության առջև ծառացած համընդհանուր նպատակ` «ապահովել կայուն զարգացումը երկրագնդի վրա». այն է` տնտեսական, սոցիալական, տարածական և ցանկացած այլ զարգացումները` ապահովելով ներկա սերնդի կարիքները, պետք է պահպանեն բավարար չափով ռեսուրսներ նաև գալիք սերունդների համար.
3) Եվրոպայի Խորհրդի կողմից ընդունվեց «Լանդշաֆտի Եվրոպական Կոնվենցիան» (այսուհետև` Կոնվենցիա), որը «կայուն զարգացման» գաղափարի շրջանակներում ներկայացավ որպես լանդշաֆտներին վերաբերող «նոր փիլիսոփայություն»: Կոնվենցիան հիմնվեց այն պարզ գաղափարի վրա, որ մարդու կյանքի որակն ուղղակի կախվածության մեջ է նրան շրջապատող միջավայրի որակից և, հետևաբար, կարևոր են որ միայն արժեքավոր բնական և մշակութային լանդշաֆտները, այլ նաև առօրյա միջավայրը, լքված և դեգրադացված տարածքները.
4) նոր գաղափարախոսության հիմքում դրվեց նաև այն օրինաչափությունը, որ լանդշաֆտներն են, որ ձևավորում են երկրի ինքնատիպ պատկերը, արտահայտում բնակվող մարդկանց արժեքային համակարգը, ինչպես նաև խթանում կամ արգելակում են տնտեսական զարգացումը.
5) Կոնվենցիան կենտրոնացնում է ուշադրությունը տարածքի` որպես ամբողջության վրա, առանց տարանջատելու այն ըստ քաղաքային, քաղաքամերձ, գյուղական և բնական հատվածների: Լանդշաֆտը չի գնահատվում որպես մշակութային, արհեստական և բնական առանձին տարրերի պարզ համախումբ. հակառակը` այն դիտարկվում է որպես մեկ ամբողջություն, որի բաղադրիչ մասերն իմաստավորվում են միասնականորեն` իրենց փոխշաղկապվածության մեջ.
6) լանդշաֆտը ճանաչվում է որպես հանրության և անհատական բարեկեցության (ֆիզիկական, ֆիզիոլոգիական, հոգեբանական և ինտելեկտուալ իմաստով) նախապայման, ինչպես նաև կայուն զարգացման ու տնտեսական գործունեությանը նպաստող ռեսուրս:
2. Ընդհանուր դրույթներ
1) Կոնվենցիայի փիլիսոփայության ներքո ձևակերպվեցին մի շարք նոր հասկացություններ, որոնք պետք է դրվեն լանդշաֆտային քաղաքականությունների և ռազմավարությունների հիմքում: «Լանդշաֆտ» հասկացությունն ընդլայնեց իր շրջանակները և ձևակերպվեց որպես «մարդու կողմից ընկալվող տարածք, որի բնույթը` բնական և մարդկային գործոնների ազդեցության կամ փոխազդեցության արդյունք է».
2) որակի և առանձնահատկությունների տեսանկյունից մարդուն շրջապատող լանդշաֆտները դասակարգվեցին որպես յուրահատուկ (արժեքավոր), սովորական (առօրյա) և դեգրադացված (լքված)` համաձայն գծապատկերի: Լանդշաֆտային գործողությունները (պահպանություն, կառավարում, պլանավորում) փոխլրացնող են և որոշակի բնութագիր ունեցող լանդշաֆտի նկատմամբ կարող են կիրառվել տարբեր համամասնությամբ.
3) Հայաստանը ճանաչելի է աշխարհում իր բիբլիական բնապատկերներով` գեղեցիկ ուրվագծեր ունեցող բարձր լեռնաշղթաներով, խորը ձորերով, հարթավայրերով հոսող գետերով, դաշտավայրերում մշակվող խաղողի և մրգատու այգիներով, մարգագետնային և տափաստանային բուսականությամբ:
4) Հայ ժողովրդի հոգևոր և արժեքային համակարգին բնորոշ է լանդշաֆտի նկատմամբ զգայունությունը: Դրա վկայություններից է, օրինակ` Արարատ լեռը երկրի խորհրդանիշների շարքին դասելը: Բնության և մարդկային ստեղծագործության ներդաշնակության կատարյալ նմուշներ են հայկական պատմաճարտարապետական հուշարձանները.
5) միևնույն ժամանակ, հաշվի առնելով երկրի անհամամասնական տարածքային զարգացումը` ինտենսիվ և էքստենսիվ յուրացված տարածքները բնութագրող ցուցանիշների խիստ տարբերությամբ, բնակեցման և գյուղատնտեսության համար նպաստավոր տարածքների սահմանափակ լինելը, մայրաքաղաքի գերծանրաբեռնվածությունը` երկիրն իդենտիֆիկացնող լանդշաֆտային բնութագրերի պահպանումն ու բարելավումը ներկայանում է որպես հրամայական պահանջ.
6) Հայաստանի Հանրապետությունը վավերացրել է Կոնվենցիան ՀՀ Ազգային ժողովի 2004 թվականի մարտի 9-ի որոշմամբ` սկիզբ դնելով Հայաստանում բնական և ձեռակերտ լանդշաֆտների պահպանության, կառավարման և պլանավորման գործընթացի իրականացմանը և, ի թիվս Եվրոպայի Խորհրդի 37 անդամ երկրների` պարտավորվելով իրագործել Կոնվենցիայով սահմանված դրույթները:
3. Կոնվենցիայի իրագործման ընթացքը Հայաստանում
1) Վերջին տարիների ընթացքում Հայաստանում իրականացվել են մի շարք հետևողական քայլեր` ուղղված լանդշաֆտային խնդիրների բացահայտմանը, վերլուծությանը և ազգային քաղաքականության հիմքերի ստեղծմանը: Փուլային քայլերն ամրագրվել են համապատասխան իրավական ակտերով: Միջազգային համագործակցության շրջանակներում կազմակերպվել են տարածական պլանավորման և լանդշաֆտային խնդիրների քննարկմանը նվիրված համաժողովներ, որոնք օգտակար են փորձի փոխանակման, ինչպես նաև լանդշաֆտների հանդեպ մասնագետներ և հասարակության ուշադրությունը բևեռելու առումով.
2) 2004-2011 թվականների ընթացքում Կոնվենցիայի իրագործման շրջանակներում ընդունված իրավական ակտերի ժամանակացույցը վկայում է այն կարևոր ուղղությունների մասին, որոնք դրվելու են առաջարկվող` Հայաստանի Հանրապետությունում լանդշաֆտների պահպանության, կառավարման ու պլանավորման ռազմավարության (այսուհետ` լանդշաֆտային ռազմավարություն) և դրանից բխող առաջնահերթ ու միջնաժամկետ միջոցառումների հիմքում.
ա. ՀՀ Ազգային ժողովի 2004 թվականի փետրվարի 18-ի «Լանդշաֆտի Եվրոպական Կոնվենցիան վավերացնելու մասին» N Ն-070-3 որոշումը,
բ. ՀՀ վարչապետի 2009 թվականի հուլիսի 31-ի «Հայաստանի Հանրապետությունում Լանդշաֆտի Եվրոպական Կոնվենցիայի իրագործման աշխատանքները համակարգող միջգերատեսչական հանձնաժողով ստեղծվելու մասին» N 650-Ա որոշումը,
գ. ՀՀ կառավարության 2011 թվականի մարտի 24-ի «Լանդշաֆտի Եվրոպական Կոնվենցիայից բխող` Հայաստանի Հանրապետության պարտավորությունների կատարման 2011-2012 թվականների միջոցառումների ցանկը հաստատելու մասին» N 308-Ն որոշումը,
դ. ՀՀ կառավարության 2011 թվականի նոյեմբերի 17-ի N 45 նիստի «Հայաստանի Հանրապետության լանդշաֆտի ազգային քաղաքականության իրագործման հիմնադրույթներին հավանություն տալու ամսին» արձանագրային որոշումը.
ե. ՀՀ քաղաքացիական ծառայության խորհրդի 2011 թվականի դեկտեմբերի 12-ի «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական ծառայության խորհրդի 2006 թվականի հուլիսի 31-ի N 657-Ա որոշման մեջ փոփոխություն կատարելու մասին» N 952-Ա որոշումը, որով լանդշաֆտային հիմնախնդիրների ներառման նպատակով լրացումներ են կատարվել քաղաքացիական ծառայության վերապատրաստման դասընթացներում: Համապատասխան քաղաքացիական ծառայողների պաշտոնների անձնագրերում լրացվել է Կոնվենցիայի իմացության վերաբերյալ պահանջը.
զ. ՀՀ կառավարության 2012 թվականի փետրվարի 16-ի «Հայաստանի Հանրապետության լանդշաֆտի մրցանակ սահմանելու ամսին» N 164-Ն որոշումը:
4. Օրենսդրական կարգավորում
1) Հարկ է նշել, որ բնական և մշակութային լանդշաֆտներին առնչվող բազմաթիվ խնդիրներ ամրագրված են երկրում գործող հիմնարար օրենսդրությամբ: Մասնավորապես, բնական ռեսուրսների օգտագործման սկզբունքները կարգավորվում են Հայաստանի Հանրապետության «Հողային օրենսգրքով», Հայաստանի Հանրապետության «Ջրային օրենսգրքով», Հայաստանի Հանրապետության «Անտառային օրենսգրքով», այլ օրենքներով և իրավական ակտերով.
2) քաղաքաշինության ոլորտը կարգավորվում է «Քաղաքաշինության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով, որով ամրագրված է պարտադիր մշակման ենթակա քաղաքաշինական ծրագրային փաստաթղթերի եռաստիճան դասակարգումն ըստ ազգային, ռեգիոնալ և տեղական մակարդակների: Այն դեպքերի համար, երբ տարածքների կառուցապատումը, հատակագծումը, օգտագործումը, քաղաքացիների, հասարակության, պետության շահերի ապահովումն առանց օրենսդրական լրացուցիչ լուծումների դժվար է կամ անարդյունավետ, նախատեսված է քաղաքաշինական գործունեության հատուկ կարգավորման մեխանիզմների կիրառումը.
3) բնության առանձնահատուկ արժեք ներկայացնող տարածքների պահպանության վերաբերյալ դրույթները և բնապահպանական խնդիրների կարգավորումն ամրագրված են «Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների մասին» և «Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով: Պատմամշակութային անշարժ հուշարձանների տարածքների պահպանությունը, հուշարձանների պահպանական գոտիներում քաղաքաշինական գործունեության կանոնակարգումը` «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին», «Հայաստանի Հանրապետության պետական սեփականության համարվող և օտարման ոչ ենթակա պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով և դրանցից բխող այլ իրավական ակտերով:
ԲԱԺԻՆ II. ԼԱՆԴՇԱՖՏԱՅԻՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԸ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
5. Լանդշաֆտային ռազմավարության հիմնական նպատակն է` Հայաստանում ապրելու համար բարենպաստ, հարմարավետ, վիզուալ (տեսողական) աղտոտումից զերծ և էսթետիկական տեսանկյունից արժեքավոր կենսոլորտի ձևավորումը:
5. Տեսողական (վիզուալ) աղտոտում
1) Միջազգային փորձագիտական շրջանակներում ներկայումս բավականաչափ լայն կիրառում ստացած «տեսողական (վիզուալ) աղտոտում» հասկացությունն օգտագործվում է որպես միջավայրի անհրապույր, աններդաշնակ կամ անբարեկարգ տարրերով լանդշաֆտի ընկալման խաթարումը: Դրանք բազմաբնույթ են և կարող են լինել ինչպես ցածրաճաշակ` գեղագիտական չափանիշներին չհամապատասխանող դիզայնով կամ կիսաքանդ ու չշահագործվող կառույցներ, այնպես էլ անբարեկարգ ճանապարհներ ու մայթեր, գովազդային վահանակներ և հայտարարություններ, աղբակույտեր և այլն.
2) վիզուալ աղտոտման ներազդեցությունը մարդու հոգեբանական վիճակի վրա գնահատվում է որպես էսթետիկական բնույթի գործոն և համարվում ոչ պակաս վտանգավոր, քան շրջակա միջավայրի աղտոտման այլ տեսակները: Առօրյա կյանքում տեսողական աղտոտումից առաջացող ընկճվածության արդյունքում մարդը մշտապես գտնվում է հոգեբանական անհարմարավետության (դիսկոմֆորտի) վիճակում, ինչը բացասաբար է անդրադառնում մարդու տրամադրության և առողջության վրա: Այս առումով, բարենպաստ և անվտանգ կենսոլորտի ձևավորման կարևոր բաղադրիչներից է նաև վիզուալ անաղարտությունը, որին հասնելու համար անհրաժեշտ է միավորել, ինչպես մասնագիտական ներուժը, այնպես էլ տարածքներն օգտագործողների ջանքերը.
3) չի կարելի թերագնահատել նաև լանդշաֆտի ներգործությունը մարդու մենթալիտետի, արժեքային համակարգի ձևավորման և աշխարհընկալման վրա: ՈՒստի ուսուցման, կրթության, իրազեկվածության լանդշաֆտային խնդիրները կարևոր նշանակություն ունեն լանդշաֆտային ռազմավարության նպատակներին հասնելու տեսանկյունից:
7. Հայաստանի տարածական զարգացման առանձնահատկությունները
1) Հայաստանի տարածքը բարձրադիր է, 44%-ը բարձր լեռնային, բնակեցման համար ոչ պիտանի: Տարաբնակեցման համակարգը միակենտրոն է` ձևավորված մայրաքաղաքի շուրջ: 2011 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ Հայաստանի բնակչությունը կազմում էր 3 800 000.0 մարդ, որից քաղաքայինը` 2 529 000, գյուղականը` 1 271 000: Տարածքների յուրացվածության աստիճանը խիստ անհամաչափ է: Սահմանային գոտին կազմում է ՀՀ տարածքի մոտ 24.0%-ը: Այն ձգվում է 9 մարզերի տարածքով` 1431 կմ երկարությամբ, սահմանային շերտը կազմում է 1431.0 քկմ, սահմանային գոտին 7155 քկմ: Սահմանամերձ տարածաշրջաններում և սահմանամերձ գոտում ընդգրկված են 9 քաղաքային և 245 գյուղական համայնքներ, բնակչությունը կազմում է 485 400 մարդ` սահմանամերձ 9 մարզերի բնակչության 18%-ը.
2) ինտենսիվ յուրացված գոտիները կազմում են Հայաստանի տարածքի 18.2%-ը, որտեղ կենտրոնացված է բնակչության 87.7%-ը, իսկ քաղաքային բնակչության 98.6%-ը բնակչության խտությունը մի քանի անգամ գերազանցում է խտության էկոլոգիական շեմային չափանիշները (200 մարդ/քկմ), հիմնականում հասնելով 480-558 մարդ/քկմ: Թույլ յուրացված գոտիները կազմում են տարածքի 38.0%-ը, որտեղ բնակվում է բնակչության ընդամենը 12.3%-ը, բնակչության խտությունը շատ ցածր է` 11-20 մարդ/քկմ: Ճանապարհները կենտրոնացված են մայրաքաղաքի շրջակայքում, որտեղ դրանց խտությունը մի քանի անգամ ավելին է քան ծայրամասերում.
3) Երկրի տարածական զարգացման խնդիրները սերտորեն փոխկապակցված են լանդշաֆտի կազմակերպման հիմնահարցերի հետ և մեկը մյուսի արդյունք են: Անհամաչափ զարգացում ունեցող ինչպես ինտենսիվ, այնպես էլ թույլ յուրացված տարածքներում կարող են առանձնացվել մի շարք առավելություններ (ուժեղ կողմեր) որոնք կարող են դրվել հավասարակշռված տարաբնակեցման համակարգի հիմքում: Հաշվի առնելով նաև յուրաքանչյուր տարածաշրջանին բնորոշող հատկությունները, պատմականորեն ձևավորված միջավայրը և ավանդույթները` անհրաժեշտ է գնահատել այն ներուժը, որը կխթանի զարգացման ցանկալի սցենարը.
4) ինտենսիվ յուրացված տարածքներն ապահովված են ինժեներատրանսպորտային ենթակառուցվածքով, այստեղ առավել մատչելի են հանրային ծառայությունները, ավելի մեծ են մարդկային ռեսուրսները և ֆինանսական հնարավորությունները: Միևնույն ժամանակ, թույլ յուրացված տարածքները հարուստ են բնական ռեսուրսներով, այնտեղ պահպանվել են բնության անձեռակերտ հատվածները, գեղեցիկ բնապատկերները, մաքուր ջուրը, օդը և սննդամթերքը:
5) տարածական զարգացման անհամաչափությունները արտացոլում են նաև երկրի լանդշաֆտների որակական հատկանիշները: Մասնավորապես, կառուցապատման աճող խտությունը, մասնատված և տարաբնույթ շինություններով ընդհատված հանրային օգտագործման կանաչ տարածքներն այլևս չեն ապահովում դրանց վերապահված բնական միկրոկլիմայի ստեղծման դերակատարությունը` մեծապես ձևավորելով մայրաքաղաքի գերուրբանիզացված քաղաքաշինական պատկերը.
6) հեռանալով մայրաքաղաքից, լանդշաֆտային համայնապատկերները փոխվում են, հաջորդելով գրեթե ամբողջովին դեգրադացված անխնամ և անհրապույր մերձքաղաքային տեսարանները, աստիճանաբար լանդշաֆտները մեղմանում են, մաքրվելով սակավ ֆինանսական և ճարտարապետական միջոցներով իրականացված կառույցներից, բացվում են լեռնային շղթաները, դաշտավայրերը, գյուղատնտեսական հողակտորները, անտառներով պատված լեռնալանջերը.
7) քաղաքային այլ բնակավայրերում` որոշ բացառություններով, հիմնականում գերակայում է գորշ և անդեմ «տիպային» կառուցապատումը: Տարիների ընթացքում բազմաբնակարան շենքերի բնակիչները` հարմարեցնելով բնակարանները իրենց անհատական կարիքներին և ապրելակերպին, ձևափոխել են դրանք, զգալի վնասներ հասցնելով առանց այդ էլ անշուք ճարտարապետական լուծումներին.
8) առկա միջավայրին թերությունների հաղթահարման առումով որոշիչ գործոն է հանդիսանում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կարևոր գերակայություններից` տարածքային համաչափ զարգացման քաղաքականությունը, որը մեր երկրի կայուն զարգացման երաշխիքներից է:
8. Կայուն տարածական զարգացում
1) Համաչափ տարածքային զարգացման նպատակների իրագործումը, բազմակենտրոն համակարգի ձևավորման նախադրյալների ստեղծումը մեծապես պայմանավորված է առկա տարածաշրջանային առանձնահատկությունների ուժեղ կողմերի հավուր պատշաճի գնահատմամբ և դրանց զարգացման միջոցառումների հետևողական իրականացմամբ.
2) տարածքային անհամաչափ զարգացման հաղթահարման նպատակային ուղղությունների թվում կարևորվում են երկրի տարածական կազմակերպման կատարելագործմանը, քաղաքաշինական պլանավորման հիմունքներով տարածաշրջանների և բնակավայրերի զարգացմանը, բնակչության համար անվտանգ և բարեկեցիկ կենսամիջավայրի ապահովմանը, ազգային ճարտարապետական առանձնահատկությունների և պատմական արժեքների պահպանմանը, ինչպես նաև ներդրումների համար գրավչության բարձրացմանը նպատակաուղղված գործողությունները.
3) կայուն տարածական զարգացման հիմնական նախադրյալն է` տնտեսական, բնապահպանական, սոցիալական և մշակութային բաղադրիչների ներդաշնակ և փոխկապակցված զարգացումը («Եվրոպական մայրցամաքի կայուն տարածական զարգացման ուղենիշային սկզբունքներ», «Կայուն զարգացման տարածական չափման մասին հռչակագիր»): Միայն նշված բաղադրիչների միասնական դիտարկումն ու համատեղ գործարկումը կարող են ստեղծել այն անհրաժեշտ նախադրյալները, որ պարտադիր են բարենպաստ կենսամիջավայրի ձևավորման համար.
4) տարածաշրջանի և համայնքների համաչափ զարգացման նախադրյալների ստեղծմանն է ուղղված տարածական պլանավորման գործիքակազմը, որի միջոցով հնարավոր է դառնում ապահովել անցումը դեպի կայուն զարգացում: Առնչվելով բազմաթիվ բնագավառների հիմնախնդիրներին, տարածական պլանավորումը կոչված է հավասարակշռելու պետական, հասարակական և մասնավոր շահերը, և փոխհամաձայնեցնելով դրանք պլանավորում է ներկա և գալիք սերունդների համար ցանկալի կենսամիջոցների ստեղծման հիմքերը:
ԲԱԺԻՆ III. ԼԱՆԴՇԱՖՏԱՅԻՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐԸ
9. Նոր գաղափարախոսության կրող հասարակություն
1) Կոնվենցիայի փիլիսոփայությունը սահմանում է լանդշաֆտը, որպես համընդհանուր տարածք - կենսագործունեության միջավայր, որի բարեկեցությունը և որակը հասարակության և առանձին անհատների կյանքի որակի հիմքն են: Այդ իմաստով հավասարապես կարևոր են ինչպես բնական և պատմամշակութային, այնպես էլ` սովորական քաղաքային, գյուղական և մերձքաղաքային լանդշաֆտները.
2) քաղաքակրթության զարգացումը և նոր տեխնոլոգիաների կիրառումը դժվարացրել են բնական լանդշաֆտների առանձնացումն իրենց մաքուր տեսակի մեջ: Արդի լանդշաֆտների որակական բնութագրերն առավելապես բնական և անտրոպոգեն գործոնների փոխազդեցության արդյունք են.
3) լանդշաֆտի վրա անտրոպոգեն ազդեցությունը կարող է լինել ապակառուցողական, կայունացնող կամ կառուցողական: Լանդշաֆտի վրա ապակառուցողական ազդեցությունը մարդու կողմից ընկալվում է տեսողական մակարդակով` որպես լանդշաֆտի վիզուալ աղտոտում.
4) ուրբանիզացման շարունակական ընթացքը մարդկանց մոտ անխուսափելիորեն ծնում է նոր ձգտումներ ու գերակայություններ: Աստիճանաբար բարձրանում է այնպիսի գործոնների դերը, ինչպիսիք են առօրյա քաղաքային կյանքում կենդանի բնության հետ առնչվելու գենետիկական պահանջը, հարմարավետ և արժանապատիվ կենսամիջավայր ունենալու ինտելեկտուալ և հոգևոր բավարարվածության ձգտումները.
5) հանրության ակնկալիքները բավարարելու համար հարկ է նկատի ունենալ, որ ապագայի կենսամիջավայրի (կամ լանդշաֆտների) ցանկալի որակին հասնելու նախադրյալները մեծապես կախված են ներկա սերնդի մտածելակերպից, արժեքների համակարգից և ապագա սերունդների նկատմամբ պատասխանատվության զգացումից.
6) լանդշաֆտները` լինելով գլոբալ և համընդհանուր արժեք, միևնույն ժամանակ, ստեղծվում են առանձին փոքր և մեծ մասշտաբի գործողություններով և ցանկացած գործողություն վաղ թե ուշ անդրադառնում է շրջակա միջավայրի որակի վրա` դրական կամ բացասական ազդեցությունների տեսքով:
10. Լանդշաֆտային գործողություններ
1) Լանդշաֆտների երեք` յուրահատուկ, սովորական և դեգրադացված տեսակներն էլ պահանջում են մարդու կողմից որոշակի միջամտություն. գործողություններ, որոնք Կոնվենցիայում սահմանված են որպես լանդշաֆտների պահպանություն, կառավարում և պլանավորում.
2) տեսականորեն` պահպանության գործողություններն առավելապես վերաբերում են արժեքավոր լանդշաֆտներին, կառավարումը` բոլոր տեսակի փոփոխություններին, պլանավորումը` նոր լանդշաֆտների ստեղծմանը: Սակայն իրականում ամեն ինչ փոխկապակցված է և պահանջում է հավասարակշռված և համալիր մոտեցումներ.
3) լանդշաֆտների հետ կապված գործունեությունը - նույն տարածքի վրա ուղղված պահպանության, կառավարման և պլանավորման միավորված գործողություններ են, քանի որ տարածքի մի մասը պահպանության կարիք ունի` այդ պահպանությունն ապահովելու, ինչպես նաև ժամանակի ընթացքում անխուսափելի փոփոխությունների շրջանակները սահմանափակելու և մնացած տարածքն առողջացնելու և բարելավելու համար անհրաժեշտ են կառավարման գործողություններ: Միևնույն ժամանակ, որպեսզի առկա լանդշաֆտների փոփոխություններն և նորերի ստեղծումը լինեն կանխատեսելի` անհրաժեշտ են գործողություններ պլանավորման ուղղությամբ:
4) լանդշաֆտների դասակարգումը` ըստ որակի և բնորոշ հատկությունների, ինչպես նաև պահպանության, կառավարման և պլանավորման միավորված գործողություններին արտահայտող գծապատկերը բերված է գծապատկերում:
11. Լանդշաֆտների պահպանություն
1) Ազգային, ռեգիոնալ և տեղական մակարդակներում «լանդշաֆտների պահպանություն» գործողությունները հիմնականում ամրագրված են օրենսդրորեն: Դա պատմամշակութային անշարժ հուշարձանների և պատմական միջավայրի, բնության հատուկ պահպանվող տարածքների շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության փորձաքննության վերաբերյալ օրենսդրությունն է.
2) լանդշաֆտների պահպանությունը ենթադրում է տարածքի էական և յուրահատուկ բնութագրերի պահպանումը, ժամանակի ընթացքում անխուսափելի փոփոխությունների համար ընդունելի շրջանակների սահմանումը և այդ փոփոխությունների կառավարումը, ինչպես նաև պահպանվող տարածքից դուրս գտնվող, սակայն դրանց ձևափոխող պատճառների վրա ազդեցության մեխանիզմների մշակումը.
3) պահպանության գործողությունների հաջողությունը պայմանավորվում է ոչ միայն օգտագործման հետ կապված ռեժիմների և/կամ տարածքների պահպանությանն ուղղված միջոցառումների իրականացմամբ, այլև անտրոպոգեն ճնշումների հարակից տարածքներում վերաբաշխմանը և վերահասցեագրմանը նպատակաուղղված ծրագրերի և միջոցառումների իրականացմամբ:
12. Լանդշաֆտների կառավարում
1) «Լանդշաֆտների կառավարումը» շրջակա միջավայրի վրա ազդող և լանդշաֆտները ձևափոխող երևույթների, պատճառների և իրավիճակների կարգավորմանն ուղղված գործողություն է: Կառավարման խնդիրը կայանում է լանդշաֆտների փոփոխություններին հանգեցնող ցանկացած գործունեության վրա ազդեցության լծակներ ունենալուն, ընդ որում` գործողությունը հավասարապես վերաբերում է ինչպես դրական, այնպես էլ բացասական փոփոխություններին.
2) «Լանդշաֆտների կառավարումը» կարելի է դիտարկել որպես հասարակական կյանքի փոփոխություններին արձագանքող օպերատիվ և դինամիկ պլանավորման ձև: Այն կարող է իրականացվել որպես սոցիալական ձգտումները, բնական և մշակութային առանձնահատկությունները, կանխատեսելի փոփոխություններն ու բնական ռեսուրսների օգտագործման թույլատրելիությունը հաշվի առնող տարածքային զարգացման պլան.
3) կառավարման որոշակի մեխանիզմ է քաղաքաշինական գործունեության հատուկ կարգավորումը` տարածքի նկատմամբ հատուկ կանոնների և պլանավորման ուղղությամբ պարտադիր գործողությունների սահմանման միջոցով:
13. Լանդշաֆտների պլանավորում
1) «Լանդշաֆտների պլանավորումը» հաստատուն գործողություն է, ուղղված լանդշաֆտների հեռանկարային զարգացման, վերականգնման, կազմավորման (ստեղծման) կանխորոշումը: Ըստ էության դա նույնն է, ինչ տարածական/տարածքային պլանավորումը, որը, հաշվի առնելով տնտեսական և բնական գործընթացները, նախատեսելով սոցիալական պահանջների զարգացումները` կոչված է պլանավորելու լանդշաֆտների այնպիսի փոփոխություններ, որոնք կբավարարեն հասարակության պահանջները և միաժամանակ, համատեղելի լինեն կայուն զարգացման նպատակներին.
2) լանդշաֆտների պլանավորումը կարելի է դիտարկել որպես տարածական պլանավորման փաստաթղթերի կազմում ներառված առանձին բաժին կամ ինքնուրույն նախագիծ.
3) լանդշաֆտային պլանավորումը, ինչպես և տարածական պլանավորման փաստաթղթերը, պետք է ունենա հիերարխիկ կառուցվածք և մշտական մի քանի մակարդակ` լանդշաֆտային ծրագիր (Մ1:100 000; Մ1:50 000), շրջանակային լանդշաֆտային հատակագիծ (Մ1:10 000; Մ1:5 000), լանդշաֆտային հատակագիծ (Մ1:2 000; Մ1: 1 000), կանաչապատման և բարեկարգման նախագծեր (Մ1:500; Մ1:200).
4) պլանավորման առարկա են նաև առողջացման բնական ներուժը կորցրած արտադրական և կենցաղային թափոններով աղտոտված հողամասերը, լքված արտադրական ձեռնարկությունների տարածքները, արդյունահանման հետևանքով սպառված և լքված հանքավայրերը, բուսականությունից զուրկ, քամու և էրոզիայի ազդեցության տակ քայքայված լեռնալանջերը, - տարածքներ, որոնք առանց մարդու կողմից նպատակային դրական միջամտության երկար տարիների ընթացքում չեն վերականգնվի և, փաստորեն, կորցրած կլինեն նաև ապագա սերունդների համար.
5) նպատակահարմար է սահմանել լանդշաֆտային նախագծերի և ուսումնասիրությունների արդիականացման կամ վերանայման ժամկետները, հաշվի առնելով այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են առնչվող տարածքների փոփոխությունների արագությունը, հասարակության զգայունությունը կոնկրետ խնդիրների նկատմամբ, լանդշաֆտների որակն ու ներուժը` դիտարկելով դրանք կայուն զարգացման ապահովման տեսանկյունից:
14. Լանդշաֆտի որակի սահմանված նպատակ
1) Լանդշաֆտի որակի նպատակը` տեղանքի ուսումնասիրման, իդենտիֆիկացման և գնահատման հիման վրա ձևավորված տեսլական է: Ըստ էության` դա այն ակնկալվող արդյունքն է, կամ տեղանքի ապագայի մասին այն պատկերացումներն են, որ դրվում են գիտելիքի և հասարակական կարծիքի հիման վրա ձևավորված լանդշաֆտային գործողությունների հիմքում.
2) ցանկացած տարածքում հնարավոր է առանձնացնել այդ տարածքին յուրահատուկ իմաստ հաղորդող բնորոշող տարրեր, որոնք արտահայտում են տեղանքի բնական կամ պատմական զարգացումները և/կամ հատկանշական են տեղաբնակների պատմական հիշողության տեսանկյունից.
3) լանդշաֆտի որակի նպատակին հասնելու համար կարող են կիրառվել տարբեր գործիքներ: Դրանք կարող են ներառել ինչպես իրավական կանոնակարգման ձևերը, այնպես էլ սեփականատերերի և օգտագործողների հետ պահպանության, կանաչապատման, վերափոխման, վերակառուցման և վերանորոգման պայմանագրերով նման գործողությունները խթանող մեխանիզմների ամրագրումը.
4) լանդշաֆտների պլանավորման հետ առնչվող քաղաքաշինության խնդիրները պետք է դասակարգվեն, ելնելով տարածքների առանձնահատկություններից, ինչպես նաև կարող են նաև առանձնացվել որպես լանդշաֆտի հատուկ ուսումնասիրությունների և նախագծման թեմաներ, մասնավորապես` քաղաքային մոտեցումներ, քաղաք-գյուղ սահմաններ, քաղաքային արվարձաններ և տարածքներ, գծային կապեր տարբեր բնակավայրերի միջև (եզրային զարգացումներ) և այլն.
5) լանդշաֆտների որակի կարևոր չափանիշ է հասարակության համար մատչելիության պայմանը: Մի կողմից անհրաժեշտ է, որ երաշխավորված լինի մասնավոր սեփականության իրավունքը, մյուս կողմից անհրաժեշտ է նաև ապահովել հանրության համար լանդշաֆտի վայելումը` նախատեսելով, մասնավորապես, հարմար մոտեցումներ ու երթևեկության ճանապարհներ, կայաններ և այլն.
6) լանդշաֆտի որակի նպատակը պետք է սահմանվի լանդշաֆտային քաղաքականության ընդհանուր գործիքներով` տարբեր մակարդակների համար ազգային, ռեգիոնալ, տեղական) և ներառվի բնակավայրերի, տարածաշրջանների և երկրի տարածական պլանավորման և զարգացման փաստաթղթերում, ինչպես նաև սեկտորային գործիքներով` ներառվելով ոլորտային զարգացման և նպատակային ծրագրերում.
7) նպատակները պետք է սահմանեն նախնական գերակա ուղղությունները և դրանց համապատասխան այն միջոցառումները, որոնք ձեռնարկվելու են լանդշաֆտը պահպանելու, կառավարելու, պլանավորելու և ժամանակ առ ժամանակ այն վերանայելու նպատակով:
15. Գիտելիքի վրա հիմնված լանդշաֆտային գործողություններ
1) Լանդշաֆտների մասին գիտելիքի ձեռքբերումն առնչվում է լանդշաֆտների իդենտիֆիկացման, նկարագրման ու գնահատման գործողություններին.
2) լանդշաֆտները պետք է վերլուծվեն բնական, երկրաբանական, հնագիտական, պատմական, և մշակութային առանձնահատկությունների, դրանց փոխկապակցվածության և փոփոխությունների պատճառների տեսանկյունից: Կարևոր է նաև վերլուծել հասարակության կողմից լանդշաֆտի ընկալումը, ինչպես պատմական զարգացումների, այնպես էլ արդի նշանակության տեսանկյունից.
3) լանդշաֆտների մասին գիտելիքն այն հիմքն է, որը ձևավորում է քաղաքականության գերակայությունները, ինչպես նաև որոշում է լանդշաֆտների վրա ազդեցություն ունեցող շահագրգիռ կողմերի ներգրավվածության շրջանակները.
4) ինչպես նախատեսված է Կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածով, շահագրգիռ կողմերի ակտիվ մասնակցությամբ, լանդշաֆտների մասին գիտելիքների ձեռքբերման նպատակով անհրաժեշտ է.
ա. իրականացնել ամբողջ տարածքում լանդշաֆտների իդենտիֆիկացումը, վերլուծել դրանց հատկություններն ու դրանք ձևափոխող ուժերն ու գործոնները, նկատի առնել փոփոխությունները,
բ. գնահատել իդենտիֆիկացված լանդշաֆտը` հաշվի առնելով շահագրգիռ կողմերի և բնակչության կողմից առանձնացված արժեքները,
գ. ուղեկցել գործընթացները փորձի և մեթոդաբանության փոխանակությամբ, Եվրոպայի մակարդակով կազմակերպվող սեմինարների և հանդիպումների միջոցով (Կոնվենցիայի 8-րդ հոդված).
5) լանդշաֆտների մասին գիտելիքի ձեռքբերումը պահանջում է բազմաճյուղ (մուլտիդիսցիպլինար) պատասխաններ որոշակի տարածքի և ժամանակահատվածի համար: «Իդենտիֆիկացում» գործողությունը ներառում է իր մեջ նաև լանդշաֆտի առանձնահատկությունների արժևորումը, և, միևնույն ժամանակ, փոխկապակցված է տարածքի ապագայի տեսլականի, այսինքն` լանդշաֆտի որակի նպատակի հետ:
16. Լանդշաֆտների ուսումնասիրություն, գնահատում, իդենտիֆիկացում
1) Լանդշաֆտների «նկարագրում-գնահատում-իդենտիֆիկացում» գործողությունը նպատակահարմար է իրականացնել (և որոշ չափով ներկայումս իրականացվում է) տարածքային փոփոխությունների կառավարման գործիքներով` տարածական պլանավորման փաստաթղթերի մշակման միջոցով (տարածքային հատակագծման նախագծեր, գլխավոր հատակագծեր և գոտևորման նախագծեր, գործառնական տարածքների հատակագծեր, լանդշաֆտային, առողջարանային, ռեկրեացիոն համակարգերի տարածքային կազմակերպման, արտադրական կարողությունների, ինժեներական, տրանսպորտային կոմունալ և սոցիալական ենթակառուցվածքների տեղաբաշխման նախագծեր).
2) տարածքի առկա իրավիճակի ուսումնասիրությունը, վերլուծությունը և համալիր գնահատականը, տարածքի հեռանկարանային զարգացումը (որակյալ լանդշաֆտներ ունենալու տեսլականը), դրան հասնելու համար պահպանության, կառավարման և պլանավորման գործողությունների համակարգը կազմում են տարածական պլանավորման հիմքը.
3) տարածական պլանավորման փաստաթղթերի մասն են կազմում լանդշաֆտների կազմակերպման համալիր խնդիրները` արժեքավոր լանդշաֆտների պահպանությանը և դեգրադացված լանդշաֆտների բարելավման ուղղված միջոցառումների ներառմամբ.
4) լանդշաֆտային բաղադրիչն առկա է բոլոր մակարդակների (ազգային, տարածքային և տեղական) տարածական պլանավորման փաստաթղթերում: Համալիր վերլուծության ու գնահատականի առարկա են հանդիսանում բնական և մարդածին (քաղաքաշինական) լանդշաֆտների բոլոր հիմնական բաղադրիչները: Այդ թվում`
ա. բնական` բնակլիմայական պայմաններ, ռելիեֆ, հողային ծածկույթ, ջրային ռեսուրսներ, կենսաբազմազանություն, օգտակար հանածոների պաշարներ, վտանգավոր բնական երևույթներ, ինժեներաերկրաբանական պայմաններ,
բ. քաղաքաշինական` բնակավայրեր, գործառնական տարածքներ, պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձաններ, բնապատմական ժառանգության օբյեկտներ, բնակավայրերի բաց տարածքներ (հրապարակներ, հասարակական կենտրոններ, դենդրոպարկեր, զբոսայգիներ, պուրակներ), ինժեներատրանսպորտային ենթակառուցվածք և այլն.
5) լանդշաֆտների մասին գիտելիքի ձեռքբերումը պետք է դառնա ուսուցողական, կրթական և որակավորման ծրագրերի, ինչպես նաև լանդշաֆտների խնդիրներին առնչվող ոլորտներում իրականացվող գիտական (մասնագիտական, ատենախոսական, դոկտորական) աշխատությունների առարկա: Գիտական ուսումնասիրություններն ունեն լավագույն հնարավորություններ լանդշաֆտները ձևափոխող ուժերը բացահայտելու, ապագայի համար կանխատեսումներ անելու և առաջարկվող լուծումները հաշվարկային և փորձնական ճանապարհով ստուգելու համար.
6) լանդշաֆտային ուսումնասիրությունների արդյունքների հրատարակումը և տարածումը կարող է ապահովել ծանոթագրական նյութերի մեծ բազմազանություն, նպաստելով հանրության իրազեկության բարձրացմանը, հաղորդակցության միասնական լեզվի ձևավորմանը, ինչպես նաև լանդշաֆտներին վերաբերող վերլուծական, տեղեկատվական, քարտեզագրական, լուսանկարչական և այլ նյութերի բազաների ստեղծմանը.
7) լանդշաֆտային քաղաքականության իրագործման գործողություններում անհրաժեշտ է ապահովել նաև հանրության ներգրավվածությունը` մասնակցությանը վերաբերող ընթացակարգերը գործնականում արդյունավետ կիրառելու միջոցով.
8) բնակչությունն ունի փորձարարական գիտելիքներ, որոնք կարող են օգտակար լինել գիտական ուսումնասիրությունների համար և հիմնավորել դրանք: Մասնակցության պահանջն ապահովում է լանդշաֆտների սոցիալական ընկալման և բնակչության ձգտումների հաշվառումը լանդշաֆտների պահպանության, կառավարման և պլանավորման գերակայությունների նախանշման հարցում.
9) ուսուցման, կրթության, իրազեկության բարձրացման, ինչպես նաև հասարակության ներգրավմանը նպատակաուղղված քաղաքականության հիմնադրույթներն ամրագրված են Հայաստանի Հանրապետության 2011 թվականի նոյեմբերի 17-ի «Հայաստանի Հանրապետության լանդշաֆտային քաղաքականության իրագործման հիմնադրույթներին հավանություն տալու մասին» N 45 արձանագրային որոշմամբ:
Գծապատկեր
_____________________________
ԻՐՏԵԿ - Գծապատկերը չի բերվում
Հավելված N 2
ՀՀ կառավարության
2012 թ. հուլիսի 19-ի
նիստի N 29
արձանագրային որոշման
ԼԱՆԴՇԱՖՏԱՅԻՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱԳՈՐԾՄԱՆՆ ՈՒՂՂՎԱԾ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ
._________________________________________________________________________.
| |Ընդհանուր |Առաջ-|Միջնաժամկետ միջոցառումներ |Պատաս|Համակատա|
| |նպատակ և |նա- | |խանա-|րող |
| |Հատուկ |հերթ | |տու |մարմին/ |
| |նպատակներ |միջո-| |մար- |ներ |
| | |ցա- | |մին | |
| | |ռում-| | | |
| | |ներ | | | |
|_|_____________|_____|____________________________________|_____|________|
|1|Կայուն |2013 | 2014 | 2015 | 2016 | | |
| |տարածական | | | | | | |
| |զարգացման | | | | | | |
| |նախադրյալների| | | | | | |
| |ստեղծում | | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |1.1. | |Տարաբնակեցման |Տարաբնա-|Տարաբնա- |ՀՀ | |
| |* Տարածական | |գլխավոր նախագծի |կեցման |կեցման |քաղա-| |
| |պլանավորում | |իրագործման |գլխավոր |գլխավոր |քաշի-| |
| |(ազգային | |մշտադիտարկում |նախագծի |նախագծի |նու- | |
| |մակարդակ) | | |լրամշա- |հաստատման|թյան | |
| | | | |կում, |մասին ՀՀ |նախա-| |
| | | | |այդ |կառավարու|րարու| |
| | | | |թվում` |թյան |թյուն| |
| | | | |լանդշաֆ-|քննարկ- | | |
| | | | |տային |մանը | | |
| | | | |խնդիրնե-| | | |
| | | | |րի | | | |
| | | | |հստակեց-| | | |
| | | | |ման | | | |
| | | | |մասով | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |1.2. | |ՀՀ կառավարության | | |ՀՀ | |
| |Հայաստանի | |2002 թվականի | | |քաղա-| |
| |Հանրապետու- | |դեկտեմբերի 19-ի | | |քաշի-| |
| |թյան | |«Հայաստանի | | |նու- | |
| |տարաբնակեցման| |Հանրապետության | | |թյան | |
| |գլխավոր | |տարաբնակեցման | | |նախա-| |
| |նախագծի | |գլխավոր նախագծի | | |րարու| |
| |մշակման, | |մշակման, | | |թյուն| |
| |փորձաքննու- | |փորձաքննության, | | | | |
| |թյան, | |համաձայնեցման, | | | | |
| |համաձայնեցման| |հաստատման, | | | | |
| |հաստատման, | |փոփոխման և | | | | |
| |փոփոխման և | |մոնիտորինգի | | | | |
| |մոնիտորինգի | |անցկացման կարգը | | | | |
| |անցկացման | |հաստատելու մասին»| | | | |
| |կարգի | |N 2164-Ն որոշման | | | | |
| |լրամշակում` | |մեջ | | | | |
| |լանդշաֆտային | |փոփոխություններ | | | | |
| |խնդիրների | |և լրացումներ | | | | |
| |հստակեցման | |կատարելու մասին | | | | |
| |մասով | |ՀՀ կառավարության | | | | |
| | | |որոշման նախագծի | | | | |
| | | |մշակում և | | | | |
| | | |ներկայացում ՀՀ | | | | |
| | | |կառավարության | | | | |
| | | |քննարկմանը | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |1.3. | |Տարածքային |Տարածքա-|Տարածքա- |ՀՀ |ՀՀ |
| |* ՀՀ մարզերի | |հատակագծման |յին |յին |քաղա-|տարածքա-|
| |տարածքային | |նախագծերի մշակում|հատակա- |հատակագըծ|քաշի-|յին |
| |հատակագծման | |(ՀՀ Տավուշի, |գծման |ման |նու- |կառավար-|
| |նախագծերի | |Սյունիքի մարզեր) |նախագծե-|նախագծերի|թյան |ման |
| |մշակում | | |րի |մշակում |նախա-|նախարա- |
| |(ռեգիոնալ | | |մշակում |(ՀՀ |րարու|րություն|
| |մակարդակ)` | | |(ՀՀ |Արմավիրի,|թյուն|ՀՀ |
| | | | |Լոռու, |Արարատի | |համապա- |
| | | | |Կոտայքի,|մարզեր) | |տասխան |
| | | | |Արագածոտ| | |մարզպետ-|
| | | | |նի | | |ներ |
| | | | |մարզեր) | | | |
| | | | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |1.4. | |ՀՀ կառավարության | | |ՀՀ | |
| |Տարածքային | |2003 թվականի | | |քաղա-| |
| |հատակագծման | |օգոստոսի 8-ի | | |քաշի-| |
| |ուրվագծի և | |«Տարածքային | | |նու- | |
| |նախագծի | |հատակագծման | | |թյան | |
| |մշակման, | |ուրվագծի և | | |նախա-| |
| |փորձաքննու- | |նախագծի մշակման, | | |րարու| |
| |թյան | |փորձաքննության, | | |թյուն| |
| |համաձայնեցման| |համաձայնեցման, | | | | |
| |հաստատման ու | |հաստատման ու | | | | |
| |փոփոխման | |փոփոխման կարգը | | | | |
| |կարգի | |հաստատելու մասին»| | | | |
| |լրամշակում` | |N 997-Ն որոշման | | | | |
| |լանդշաֆտային | |մեջ | | | | |
| |խնդիրների | |փոփոխություններ | | | | |
| |հստակեցման | |և լրացումներ | | | | |
| |մասով | |կատարելու մասին | | | | |
| | | |ՀՀ կառավարության | | | | |
| | | |որոշման նախագծի | | | | |
| | | |մշակում և | | | | |
| | | |ներկայացում ՀՀ | | | | |
| | | |կառավարության | | | | |
| | | |քննարկմանը | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |1.5. |Հա- |Համայնքների |Համայնք-|Համայնք- |ՀՀ |ՀՀ |
| |Համայնքների |մայնք|գլխավոր |ների |ների |քաղա-|տարածքա-|
| |տարածական |ների |հատակագծերի և |գլխավոր |գլխավոր |քաշի-|յին |
| |պլանավորման |գլխա-|գոտիավորման |հատակա- |հատակագծե|նու- |կառավար-|
| |փաստաթղթերի |վոր |նախագծերի մշակման|գծերի և |րի և |թյան |ման |
| |մշակում` ՀՀ |հատա-|աշխատանքների |գոտիավոր|գոտիավոր-|նախա-|նախարա- |
| |կառավարության|կագծե|համակարգում |ման |ման |րարու|րություն|
| |2011 թվականի |րի և | |նախագծե-|նախագծերի|թյուն|ՀՀ |
| |դեկտեմբերի |գոտիա| |րի |մշակման | |վարչապե-|
| |29-ի |վար- | |մշակման |աշխատանք-|Համա-|տի 2009 |
| |«Հայաստանի |ման | |աշխատանք|ների |պատաս|թվականի |
| |Հանրապետու- |նախա-| |ների |համակար- |խան |դեկտեմ- |
| |թյան |գծերի| |համակար-|գում |հա- |բերի |
| |համայնքների |մշակ-| |գում | |մայնք|22-ի |
| |(բնակավայրե- |ման | | | |ների |N |
| |րի) գլխավոր |աշխա-| | | |ղեկա-|1064-Ա |
| |հատակագծերի |տանք-| | | |վար- |որոշմամբ|
| |մշակման |ների | | | |ներ |ստեղծված|
| |փորձաքննու- |համա-| | | |(համա|ՀՀ |
| |թյան, |կար- | | | |ձայ- |համայնք-|
| |համաձայնեցման|գում | | | |նութ-|ների |
| |հաստատման ու | | | | |յամբ)|(բնակա- |
| |փոփոխման | | | | | |վայրերի)|
| |կարգը | | | | | |քաղաքաշի|
| |հաստատելու և | | | | | |նական |
| |Հայաստանի | | | | | |ծրագրա- |
| |Հանրապետու- | | | | | |յին |
| |թյան | | | | | |փաստաթըղ|
| |կառավարության| | | | | |թերի |
| |2003 թվականի | | | | | |մշակման |
| |մայիսի 2-ի | | | | | |աշխատանք|
| |N 609-Ն ու | | | | | |ները |
| |2010 թվականի | | | | | |համակար-|
| |մարտի 4-ի | | | | | |գող |
| |N 208-Ն | | | | | |միջգերա-|
| |որոշումներն | | | | | |տեսչական|
| |ուժը կորցրած | | | | | |հանձնա- |
| |ճանաչելու | | | | | |ժողով |
| |մասին» | | | | | | |
| |N 1920-Ն | | | | | | |
| |որոշման | | | | | | |
| |համապատասխան | | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |1.6. |Ջեր- | | | |ՀՀ |ՀՀ |
| |* ՀՀ |մուկի| | | |քաղա-|էկոնոմի-|
| |կառավարության|գլխա-| | | |քաշի-|կայի |
| |2012 թվականի |վոր | | | |նու- |նախարա- |
| |ապրիլի 12-ի |հատա-| | | |թյան |րություն|
| |«Հայաստանի |կագծի| | | |նախա-| |
| |Հանրապետութ- |և | | | |րարու|ՀՀ |
| |յան 2012 |գոտիա| | | |թյուն|տարածքա-|
| |թվականի |վոր- | | | | |յին |
| |պետական |ման | | | | |կառավար-|
| |բյուջեում |նախա-| | | | |ման |
| |վերաբաշխում, |գծի | | | | |նախարա- |
| |Հայաստանի |հաս- | | | | |րություն|
| |Հանրապետու- |տատ- | | | | | |
| |թյան |ման | | | | |ՀՀ |
| |կառավարության|գործ-| | | | |վարչապե-|
| |2011 թվականի |ըն- | | | | |տի 2009 |
| |դեկտեմբերի |թացի | | | | |թվականի |
| |22-ի N 1919-Ն|համա-| | | | |դեկտեմբե|
| |որոշման մեջ |կար- | | | | |րի 22-ի |
| |փոփոխություն-|գում | | | | |N 1064-Ա|
| |ներ ու | | | | | |որոշմամբ|
| |լրացում | | | | | |ստեղծված|
| |կատարելու, | | | | | |միջգերա-|
| |գումար | | | | | |տեսչական|
| |հատկացնելու | | | | | |հանձնաժո|
| |և գնման | | | | | |ղով. |
| |գործընթացը | | | | | | |
| |կազմակերպելու| | | | | |Ջերմուկի|
| |մասին» | | | | | |քաղաքա- |
| |N 501-Ն | | | | | |յին |
| |որոշման | | | | | |համայնքի|
| |համապատասխան`| | | | | |ղեկավար |
| |ՀՀ Վայոց Ձորի| | | | | |(համաձայ|
| |Ջերմուկի | | | | | |նու- |
| |քաղաքային | | | | | |թյամբ) |
| |համայնքի | | | | | | |
| |գլխավոր | | | | | | |
| |հատակագծի` | | | | | | |
| |սպորտի և | | | | | | |
| |տուրիզմի | | | | | | |
| |կենտրոնի | | | | | | |
| |զարգացման | | | | | | |
| |ծրագրի և | | | | | | |
| |լանդշաֆտային | | | | | | |
| |խնդիրների | | | | | | |
| |ներառմամբ | | | | | | |
| |լրամշակման | | | | | | |
| |աշխատանքների | | | | | | |
| |համակարգում | | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |1.7. |«Տա- | | | |ՀՀ |ՀՀ |
| |* ՀՀ |թև» | | | |քաղա-|տարածքա-|
| |կառավարության|վանա-| | | |քաշի-|յին |
| |2012 թվականի |կան | | | |նու- |կառավար-|
| |ապրիլի 12-ի |համա-| | | |թյան |ման |
| |«Հայաստանի |լիրի | | | |նախա-|նախարա- |
| |Հանրապետու- |կառու| | | |րարու|րություն|
| |թյան 2012 |ցապատ| | | |յուն | |
| |թվականի |ման | | | | |ՀՀ |
| |պետական |կանո-| | | | |վարչապե-|
| |բյուջեում |նա- | | | | |տի 2011 |
| |վերաբաշխում. |կարգ-| | | | |թ. դեկտ.|
| |Հայաստանի |ման | | | | |23-ի |
| |Հանրապետու- |և | | | | |N 1255-Ա|
| |թյան |լանդ-| | | | |որոշմամբ|
| |կառավարության|շաֆտի| | | | |ստեղծված|
| |2011 թվականի |պահպա| | | | |«Տաթև» |
| |դեկտեմբերի |նական| | | | |զբոսա- |
| |22-ի N 1919-Ն|գոտի-| | | | |շրջային |
| |որոշման մեջ |ների | | | | |կենտրոնի|
| |փոփոխություն-|քաղա-| | | | |քաղաքաշի|
| |ներ ու |քաշի-| | | | |նական |
| |լրացում |նական| | | | |խնդիրնե-|
| |կատարելու, |փաստա| | | | |րի |
| |գումար |թղթե-| | | | |համակարգ|
| |հատկացնելու |րի | | | | |ման |
| |և գնման |հաս- | | | | |միջգերա-|
| |գործընթացը |տատ- | | | | |տեսչական|
| |կազմակերպելու|ման | | | | |հանձնաժո|
| |մասին» |գործ-| | | | |ղով |
| |N 501-Ն |ըն- | | | | |Տաթևի |
| |որոշման |թացի | | | | |գյուղա- |
| |համապատասխան`|համա-| | | | |կան |
| |ՀՀ Սյունիքի |կար- | | | | |համայնքի|
| |մարզի «Տաթև» |գում | | | | |ղեկավար |
| |վանական | | | | | |(համաձայ|
| |համալիրի | | | | | |նու- |
| |պահպանական | | | | | |թյամբ) |
| |գոտու | | | | | | |
| |կառուցապատման| | | | | | |
| |սխեմայի և | | | | | | |
| |էսքիզային | | | | | | |
| |փաստաթղթերի | | | | | | |
| |մշակման | | | | | | |
| |աշխատանքների | | | | | | |
| |համակարգում | | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
|2|Ապահովել |2013 | 2014 | 2015 | 2016 | | |
| |լանդշաֆտների | | | | | | |
| |պահպանությու-| | | | | | |
| |նը, | | | | | | |
| |կառավարումը | | | | | | |
| |և | | | | | | |
| |պլանավորումը | | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |2.1. | |Պատմամշակութային |Պատմամշա|Պատմամշա-|ՀՀ |ՀՀ |
| |* Առանձնացնել| |հուշարձանների |կութային|կութային |մշա- |վարչապե-|
| |նկարագրել և | |պահպանական |հուշար- |հուշարձան|կույ-|տի |
| |պահպանել | |գոտիների |ձանների |ների |թի |2009 թ. |
| |արժեքավոր | |սահմանների |պահպանա-|պահպանա- |նախա-|Հուլիսի |
| |լանդշաֆտները | |ճշգրտում և |կան |կան |րարու|31-ի |
| | | |պահպանական |գոտիների|գոտիների |թյուն|N 650-Ա |
| | | |ռեժիմների |սահման- |սահմաննե-| |որոշմամբ|
| | | |սահմանում |ների |րի |ՀՀ |ստեղծված|
| | | | |ճշգրտում|ճշգրտում |քաղա-|միջգերա-|
| | | | |և |և |քաշի-|տեսչական|
| | | | |պահպանա-|պահպանա- |նախա-|հանձնա- |
| | | | |կան |կան |րարու|ժողով |
| | | | |ռեժիմնե-|ռեժիմների|թյուն| |
| | | | |րի |սահմանում| | |
| | | | |սահմա- | | | |
| | | | |նում | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |2.2. | |Հուշարձանների |Հուշար- |Հուշարձան|ՀՀ |ՀՀ |
| |* Արժեքավոր | |վերականգնման և |ձանների |ների |մշա- |վարչապե-|
| |լանդշաֆտների | |տարածքների |վերա- |վերականգն|կույ-|տի |
| |պահպանությանը| |բարեկարգման |կանգնման|ման և |թի |2009 թ. |
| |և | |ծրագրերի |և |տարածքնե-|նախա-|Հուլիսի |
| |վերականգնման | |իրականացում |տարածքնե|րի |րարու|31-ի |
| |ուղղված | | |րի |բարեկարգ-|թյուն|N 650-Ա |
| |գործողություն| | |բարեկարգ|ման | |որոշմամբ|
| |ներ | | |ման |ծրագրերի | |ստեղծված|
| | | | |ծրագրերի|իրականա- | |միջգերա-|
| | | | |իրականա-|ցում | |տեսչական|
| | | | |ցում | | |հանձնա- |
| | | | | | | |ժողով |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |2.3. * | | |Բնակավայ|Բնակավայ-|ՀՀ |Տեղական |
| |Վերականգնել | | |րերի |րերի |քաղա-|ինքնակա-|
| |դեգրադացված | | |դեգրադաց|դեգրադաց-|քաշի-|ռավարման|
| |տարածքները | | |ված |ված |նու- |մարմին- |
| | | | |տարածքնե|տարածքնե-|թյան |ներ |
| | | | |րի |րի |նախա-|(համա- |
| | | | |վերակա- |վերակա- |րարու|ձայնու- |
| | | | |ռուցման |ռուցման |թյուն|թյամբ) |
| | | | |և |և | | |
| | | | |բարեկարգ|բարեկարգ-|ՀՀ |Համապա- |
| | | | |ման |ման |էկոնո|տասխան |
| | | | |վերաբեր-|վերաբեր- |միկա-|մարզպետ-|
| | | | |յալ |յալ |յի |ներ |
| | | | |առաջար- |առաջարկու|նախա-| |
| | | | |կություն|թյունների|րարու|ՀՀ |
| | | | |ների |և/կամ |թյուն|վարչապե-|
| | | | |և/կամ |ծրագրերի | |տի |
| | | | |ծրագրերի|մշակում | |2009 թ. |
| | | | |մշակում |և | |Հուլիսի |
| | | | |և |իրականա- | |31-ի |
| | | | |իրականա-|ցում | |N 650-Ա |
| | | | |ցում | | |որոշմամբ|
| | | | | | | |ստեղծված|
| | | | | | | |միջգերա-|
| | | | | | | |տեսչական|
| | | | | | | |հանձնա- |
| | | | | | | |ժողով |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |2.4. | | |Լքված |Լքված |ՀՀ |Համայնքա|
| |* Համայնքների| | |արտադրա-|արտադրա- |էկոնո|յին |
| |գլխավոր | | |կան |կան |միկա-|բյուջե |
| |հատակագծերով | | |տարածքնե|տարածքնե-|յի |(համապա-|
| |և գոտևորման | | |րի |րի |նախա-|տասխան |
| |նախագծերով | | |վերակա- |վերակա- |րարու|ֆինանսա-|
| |նախատեսված | | |ռուցման |ռուցման |թյուն|կան |
| |դեգրադացված | | |և |և | |միջոց- |
| |և | | |վերազար-|վերազար- |ՀՀ |ների |
| |անօգտագործելի| | |գացման |գացման |քաղա-|առկայու-|
| |տարածքների | | |ծրագրերի|ծրագրերի |քաշի-|թյան |
| |վերազարգացում| | |մշակում |մշակում |նու- |դեպքում)|
| | | | |և |և |թյան | |
| | | | |իրականա-|իրականա- |նախա-|ՀՀ |
| | | | |ցում |ցում |րարու|վարչապե-|
| | | | | | |թյուն|տի |
| | | | | | | |2009 թ. |
| | | | | | | |Հուլիսի |
| | | | | | | |31-ի |
| | | | | | | |N 650-Ա |
| | | | | | | |որոշմամբ|
| | | | | | | |ստեղծված|
| | | | | | | |միջգերա-|
| | | | | | | |տեսչական|
| | | | | | | |հանձնա- |
| | | | | | | |ժողով |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
|3|Սահմանել |2013 | 2014 | 2015 | 2016 | | |
| |որակյալ | | | | | | |
| |լանդշաֆտի | | | | | | |
| |չափանիշներ | | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |3.1. | | |Քաղաքա- |Քաղաքային|ՀՀ | |
| |* Ստեղծել | | |յին և |և |քաղա-| |
| |հատակագծմանը,| | |գյուղա- |գյուղական|քաշի-| |
| |նախագծմանը և | | |կան |բնակավայ-|նու- | |
| |շինարարու- | | |բնակա- |րերի |թյան | |
| |թյանը առնչվող| | |վայրերի |հատակագըծ|նախա-| |
| |ազգային | | |հատակա- |ման |րարու| |
| |նորմատիվներ | | |գծման |շինարարա-|թյուն| |
| |և | | |շինարա- |կան | | |
| |լանդշաֆտային | | |րական |նորմերի | | |
| |խնդիրները | | |նորմերի |և | | |
| |պարզաբանող | | |և |կանոնների| | |
| |մեթոդաբանու- | | |կանոն- |մշակում | | |
| |թյուն | | |ների |(2 փուլ) | | |
| | | | |մշակում | | | |
| | | | |(1 փուլ)| | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
|4|Ձեռք բերել |2013 | 2014 | 2015 | 2016 | | |
| |լանդշաֆտների | | | | | | |
| |մասին գիտելիք| | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |4.1. Կրթական | |Հայաստանի |Հայաստա-|Հայաստանի|ՀՀ |ՀՀ |
| |համակարգի | |Հանրապետության |նի |Հանրապե- |կրթու|վարչապե-|
| |կատարելագոր- | |կրթական |Հանրապե-|տության |թյան |տի |
| |ծում | |համակարգում |տության |կրթական |ու |2009 թ. |
| | | |Լանդշաֆտի |կրթական |համակար- |գիտու|Հուլիսի |
| | | |Եվրոպական |համակար-|գում |թյան |31-ի |
| | | |կոնվենցիայով |գում |Լանդշաֆտի|նախա-|N 650-Ա |
| | | |սահմանված` |Լանդշաֆ-|Եվրոպական|րարու|որոշմամբ|
| | | |ուսուցման ու |տի |կոնվենցիա|թյուն|ստեղծված|
| | | |կրթությանն |Եվրոպա- |յով |ՀՀ |միջգերա-|
| | | |առնչվող |կան |սահման- |արտա-|տեսչական|
| | | |սկզբունքների |կոնվեն- |ված` |կարգ |հանձնա- |
| | | |ներառում |ցիայով |ուսուց- |իրավի|ժողով |
| | | | |սահման- |մանն ու |ճակնե| |
| | | | |ված` |կրթու- |րի | |
| | | | |ուսուց- |թյանն |նախա-| |
| | | | |մանն ու |առնչվող |րարու| |
| | | | |կրթու- |սկզբունք-|թյուն| |
| | | | |թյանն |ների |ԵՊՀ | |
| | | | |առնչվող |ներառում |(համա| |
| | | | |սկզբունք| |ձայ- | |
| | | | |ների | |նութ-| |
| | | | |ներառում| |յամբ)| |
| | | | | | |ԵՃՇՊՀ| |
| | | | | | |(համա| |
| | | | | | |ձայ- | |
| | | | | | |նութ-| |
| | | | | | |յամբ)| |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |4.2. | | |Հայաստա-|Հայաստանի|ՀՀ | |
| |* Հայաստանի | | |նի |Հանրապե- |քաղա-| |
| |Հանրապետու- | | |Հանրապե-|տության |քաշի-| |
| |թյան | | |տության |լանդշաֆտ-|նու- | |
| |լանդշաֆտների | | |լանդշաֆտ|ների |թյան | |
| |էլեկտրոնային | | |ների |էլեկտրո- |նախա-| |
| |քարտեզի | | |էլեկտրո-|նային |րարու| |
| |ստեղծում և | | |նային |քարտեզի |թյուն| |
| |ՀՀ | | |քարտեզի |ստեղծման | | |
| |քաղաքաշինու- | | |ստեղծման|նպատակով | | |
| |թյան | | |նպատակով|նյութերի | | |
| |նախարարության| | |նյութերի|հավաքա- | | |
| |կայքում | | |հավաքա- |գրում և | | |
| |տեղադրում | | |գրում և |ՀՀ | | |
| | | | |ՀՀ |քաղաքա- | | |
| | | | |քաղաքաշի|շինության| | |
| | | | |նության |նախարարու| | |
| | | | |նախարա- |թյան | | |
| | | | |րության |կայքում | | |
| | | | |կայքում |տեղադրված| | |
| | | | |էլեկտրո-|էլեկտրո- | | |
| | | | |նային |նային | | |
| | | | |քարտեզի |քարտեզի | | |
| | | | |տեղա- |համալրում| | |
| | | | |դրում | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |4.3. | |Լանդշաֆտների |Լանդշաֆտ|Լանդշաֆտ-|ՀՀ |ՀՀ |
| |* Լանդշաֆտնե-| |մասին |ների |ների |քաղա-|տարածքա-|
| |րի մասին | |տեղեկատվության |մասին |մասին |քաշի-|յին |
| |տվյալների | |համակարգում և |տեղեկատ-|տեղեկատ- |նու- |կառավար-|
| |բանկի | |տվյալների բանկի |վության |վության |թյան |ման |
| |ստեղծում | |ստեղծում |հավաքա- |հավաքա- |նախա-|մարմին- |
| | | | |գրում |գրում և |րարու|ներ |
| | | | |տվյալնե-|տվյալների|թյուն| |
| | | | |րի բանկի|բանկի | | |
| | | | |համա- |համալրում|ՀՀ |Տեղական |
| | | | |լըրում | |տարած|ինքնակա-|
| | | | | | |քային|ռավարման|
| | | | | | |կառա-|մարմին- |
| | | | | | |վար- |ներ |
| | | | | | |ման |(համա- |
| | | | | | |նախա-|ձայնու |
| | | | | | |րարու|թյամբ) |
| | | | | | |թյուն| |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |4.4. | |Ստանդարտացված | | |ՀՀ |ՀՀ |
| |Իրականացնել | |ձևաչափի մշակում | | |քաղա-|վարչապե-|
| |լանդշաֆտների | |լանդշաֆտների | | |քաշի-|տի |
| |ուսումնասի- | |գնահատման և | | |նու- |2009 թ. |
| |րությունը, | |իդենտիֆիկացման | | |թյան |Հուլիսի |
| |գնահատումը | |համար | | |նախա-|31-ի |
| |և | | | | |րարու|N 650-Ա |
| |իդենտիֆիկա- | | | | |թյուն|որոշմամբ|
| |ցումը | | | | | |ստեղծված|
| | | | | | | |միջգերա-|
| | | | | | | |տեսչական|
| | | | | | | |հանձնա- |
| | | | | | | |ժողով |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
|5|Բարձրացնել |2013 | 2014 | 2015 | 2016 | | |
| |իրազեկվածու- | | | | | | |
| |թյան | | | | | | |
| |աստիճանը, | | | | | | |
| |ներգրավելով | | | | | | |
| |հասարակու- | | | | | | |
| |թյունը, | | | | | | |
| |լանդշաֆտային | | | | | | |
| |խնդիրների | | | | | | |
| |քննարկման և | | | | | | |
| |գործողություն| | | | | | |
| |ների | | | | | | |
| |իրականացման | | | | | | |
| |մեջ | | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |5.1. | |Ստեղծել |Հրատարա-|Հրատարա- |ՀՀ |ՀՀ |
| |* Ապահովել | |լանդշաֆտային |կել (կամ|կել (կամ |քաղա-|վարչապե-|
| |տեղեկատվու- | |խնդիրները |տեղադրել|տեղադրել |քաշի-|տի |
| |թյան | |լուսաբանող կայք/ |կայքէ- |կայքէ- |նու- |2009 թ. |
| |հանրամատչե- | |կամ կայքէջ |ջում) |ջում) |թյան |Հուլիսի |
| |լիությունը | | |լանդշաֆ-|լանդշաֆ- |նախա-|31-ի |
| | | | |տային |տային |րարու|N 650-Ա |
| | | | |տեղեկա- |տեղեկա- |թյուն|որոշմամբ|
| | | | |տու |տու | |ստեղծված|
| | | | |տարեկան |տարեկան | |միջգերա-|
| | | | |մեկ/ |մեկ/ | |տեսչական|
| | | | |երկու |երկու | |հանձնա- |
| | | | |անգամ` |անգամ` | |ժողով |
| | | | |ամփոփե- |ամփոփե- | | |
| | | | |լով |լով | | |
| | | | |անցած |անցած | | |
| | | | |ժամանակա|ժամանակա-| | |
| | | | |հատվածի |հատվածի | | |
| | | | |լավա- |լավա- | | |
| | | | |գույն |գույն | | |
| | | | |միջոցա- |միջոցա- | | |
| | | | |ռումները|ռումները | | |
| | | | |և փորձը|և փորձը | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |5.2. |2012 |2013 թվականին |2014 |2015 |ՀՀ |ՀՀ |
| |Հայաստանի |թվակա|կատարված |թվականին|թվականին |քաղա-|վարչապե-|
| |Հանրապետու- |նին |միջոցառումների |կատարված|կատարված |քաշի-|տի |
| |թյունում |կատար|վերաբերյալ |միջոցա- |միջոցա- |նու- |2009 թ. |
| |Լանդշաֆտի |ված |տարեկան զեկույցի |ռումների|ռումների |թյան |Հուլիսի |
| |Եվրոպական |միջո-|կազմում և |վերաբեր-|վերաբեր- |նախա-|31-ի |
| |կոնվենցիայի |ցա- |տեղադրում |յալ |յալ |րարու|N 650-Ա |
| |իրականացման |ռում-|կայքէջում |տարեկան |տարեկան |թյուն|որոշմամբ|
| |վերաբերյալ |ների | |զեկույցի|զեկույցի | |ստեղծված|
| |պարբերական |վերա-| |կազմում |կազմում | |միջգերա-|
| |զեկույցների |բեր- | |և |և | |տեսչական|
| |կազմում |յալ | |տեղա- |տեղա- | |հանձնա- |
| | |տարե-| |դրում |դրում | |ժողով |
| | |կան | |կայքէ- |կայքէ- | | |
| | |զե- | |ջում |ջում | | |
| | |կույ-| | | | | |
| | |ցի | | | | | |
| | |կազ- | | | | | |
| | |մում | | | | | |
| | |և | | | | | |
| | |տեղա-| | | | | |
| | |դրում| | | | | |
| | |կայքէ| | | | | |
| | |ջում | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |5.3. |Լանդ-|Լանդշաֆտի |«Լանդշաֆ| |ՀՀ |ՀՀ |
| |* Լանդշաֆտա- |շաֆտա|Եվրոպական |տային | |քաղա-|վարչապե-|
| |յին խնդիրների|յին |կոնվենցիայի |ուղե- | |քաշի-|տի |
| |և Լանդշաֆտի |խնդիր|գաղափարախոսու- |ցույց» | |նու- |2009 թ. |
| |Եվրոպական |ների |թյունը |բուկլետի| |թյան |Հուլիսի |
| |կոնվենցիայի |քննար|ներկայացնող |հրատարա-| |նախա-|31-ի |
| |գաղափարախոսու|կմանը|«Լանդշաֆտային |կում և | |րարու|N 650-Ա |
| |թյան մասին |ուղղ-|ուղեցույց» |տրամա- | |թյուն|որոշմամբ|
| |իրազեկվածու- |ված |բուկլետի մշակում |դրում | | |ստեղծված|
| |թյան |սեմի-|և տեղադրում ՀՀ |համայնք-| | |միջգերա-|
| |բարձրացում |նարնե|քաղաքաշինության |ներին: | | |տեսչական|
| | |րի |նախարարության | | | |հանձնա- |
| | |կազմա|կայքէջում | | | |ժողով |
| | |կեր- | | | | | |
| | |պում | | | | | |
| | |ՀՀ | | | | | |
| | |քաղա-| | | | | |
| | |քաշի-| | | | | |
| | |նու- | | | | | |
| | |թյան | | | | | |
| | |նախա-| | | | | |
| | |րարու| | | | | |
| | |թյու-| | | | | |
| | |նում | | | | | |
| | |կամ | | | | | |
| | |ՀՀ | | | | | |
| | |մարզե| | | | | |
| | |րում | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| | | |Լանդշաֆտային |Լանդշաֆ-|Լանդշաֆտա|ՀՀ |ՀՀ |
| | | |խնդիրների |տային |յին |քաղա-|վարչապե-|
| | | |քննարկմանը |խնդիրնե-|խնդիրների|քաշի-|տի |
| | | |ուղղված |րի |քննարկ- |նու- |2009 թ. |
| | | |սեմինարների |քննարկմա|մանը |թյան |Հուլիսի |
| | | |կազմակերպում ՀՀ |նը |ուղղված |նախա-|31-ի |
| | | |քաղաքաշինության |ուղղված |սեմինարնե|րարու|N 650-Ա |
| | | |նախարարությունում|սեմինար-|րի |թյուն|որոշմամբ|
| | | |կամ ՀՀ մարզերում |ների |կազմակեր-| |ստեղծված|
| | | | |կազմա- |պում ՀՀ | |միջգերա-|
| | | | |կերպում |քաղաքա- | |տեսչական|
| | | | |ՀՀ |շինության| |հանձնա- |
| | | | |քաղաքա- |նախարա- | |ժողով |
| | | | |շինու- |րությու- | | |
| | | | |թյան |նում կամ | | |
| | | | |նախարա- |ՀՀ | | |
| | | | |րությու-|մարզերում| | |
| | | | |նում | | | |
| | | | |կամ ՀՀ | | | |
| | | | |մարզե- | | | |
| | | | |րում | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
|6|Խրախուսել |2013 | 2014 | 2015 | 2016 | | |
| |լավագույն | | | | | | |
| |լանդշաֆտային | | | | | | |
| |նախաձեռնու- | | | | | | |
| |թյունները | | | | | | |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| |6.1. * |Լանդ-|2014 թվականի |2014 |2016 |ՀՀ |ՀՀ |
| |Հայաստանի |շաֆտի|Լանդշաֆտային |թվականի |թվականի |քաղա-|վարչապե-|
| |Հանրապետու- |մրցա-|ազգային մրցանակի |Լանդշաֆ-|Լանդշաֆտա|քաշի-|տի |
| |թյան |նակի |շնորհման |տային |յին |նու- |2009 թ. |
| |Լանդշաֆտի |դիպ- |գործընթացի |ազգային |ազգային |թյան |Հուլիսի |
| |մրցանակի |լոմ- |մեկնարկ, հայտերի |մրցանակի|մրցանակի |նախա-|31-ի |
| |շնորհում` |ների |հավաքագրում և |շնորհում|շնորհման |րարու|N 650-Ա |
| |լավագույն |և |ուսումնասիրու- | |գործընթա-|թյուն|որոշմամբ|
| |նախաձեռնու- |արձա-|թյուն | |ցի | |ստեղծված|
| |թյունները և |նիկնե| | |մեկնարկ, |ՀՀ |միջգերա-|
| |իրագործված |րի | | |հայտերի |տարած|տեսչական|
| |ծրագրերը |պատ- | | |հավաքա- |քային|հանձնա- |
| |խրախուսելու |րաս- | | |գրում և |կառա-|ժողով |
| |և դրանց |տում | | |ուսումնա-|վար- | |
| |մասին | | | |սիրու- |ման | |
| |հանրությանը | | | |թյուն |նախա-| |
| |իրազեկելու | | | | |րարու| |
| |նպատակով | | | | |թյուն| |
| | | | | | | | |
| | | | | | |ՀՀ | |
| | | | | | |մշա- | |
| | | | | | |կույ-| |
| | | | | | |թի | |
| | | | | | |նախա-| |
| | | | | | |րարու| |
| | | | | | |թյուն| |
|_|_____________|_____|_________________|________|_________|_____|________|
| | |2013 | 2014 | 2015 | 2016 | | |
._________________________________________________________________________.
Ծանոթություն` «...*» աստղանիշով նշված միջոցառումների ֆինանսավորումը կատարվում է օրենսդրությամբ չարգելված միջոցների հաշվին