ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՔԱՂՎԱԾՔ
28 սեպտեմբերի 2013 թվականի N 39
16. ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ 2014 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻՆ ԵՎ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հավանություն տալ Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական պաշտպանության 2014 թվականի տարեկան ծրագրին և միջոցառումների ցանկին` համաձայն N N 1 և 2 հավելվածների, և դրանք սահմանված կարգով «Հայաստանի Հանրապետության 2014 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծի կազմում ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2013 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 1-ԻՆ
Հավելված N 1
ՀՀ կառավարության
2013 թ. սեպտեմբերի 28-ի նիստի
N 39 արձանագրային որոշման
ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ 2014 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ
I. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
1. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական պաշտպանության 2014 թ. տարեկան ծրագիրը (այսուհետ` Տարեկան ծրագիր) մշակվել է «Հայաստանի Հանրապետությունում հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5.1 հոդվածին համապատասխան:
2. Ծրագիրը կազմելիս հաշվի են առնվել ՀՀ կառավարության 2005 թ. նոյեմբերի 3-ի արձանագրային որոշմամբ հավանության արժանացած «Հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության 2006-2015 թթ. ռազմավարության» հիմնական ուղղությունները, ինչպես նաև շահագրգիռ հանրապետական գործադիր մարմինների կողմից ներկայացված առաջարկությունները, «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի /այսուհետ` Կոնվենցիա/ և Եվրոպայի խորհրդի «Հաշմանդամների իրավունքների և հասարակության կյանքում նրանց լիարժեք մասնակցության խթանման 2006-2015 թթ. Եվրոպայում հաշմանդամների կյանքի որակի բարելավման մասին» գործողությունների ծրագրի դրույթները:
II. ՏԱՐԵԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ԽՆԴԻՐՆԵՐՆ ՈՒ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ
Ծրագրի նպատակն է`
3. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման համար կենսագործունեության բոլոր ոլորտներում հավասար պայմանների ստեղծմանն ու հավասար հնարավորությունների ապահովմանն ուղղված միջոցառումների իրականացումը:
Ծրագրի խնդիրներն են`
4. հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառման և սոցիալական պաշտպանության հարցերին առնչվող օրենսդրության կատարելագործումը,
5. հաշմանդամություն ունեցող անձանց բժշկական, մասնագիտական և սոցիալական վերականգնման համար անհրաժեշտ միջոցառումների ապահովումը,
6. հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնամքի, բժշկական և սոցիալական սպասարկման կազմակերպումը,
7. հաշմանդամություն ունեցող անձանց կրթության, մասնագիտական ուսուցման կազմակերպումն ու զբաղվածության խթանումը,
8. հաշմանդամություն ունեցող անձանց ներգրավումը մարզական և մշակութային ծրագրերում,
9. հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող պետական և հասարակական կազմակերպությունների հետ համագործակցության ընդլայնումը,
10. հասարակության ուշադրության բևեռումը հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնախնդիրների վրա:
III. ՆԵՐԿԱ ԻՐԱՎԻՃԱԿԸ
11. Հաշմանդամության ոլորտում իրականացվող պետական քաղաքականությունը, հիմնական մոտեցումները և պետական նպատակային ծրագրերը ուղղված են հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանությանն ու հավասար պայմանների և հավասար հնարավորությունների ապահովմանը, նրանց սոցիալական ներառմանը:
12. Շարունակվել են իրականացվել աշխատանքներ 2005 թ. նոյեմբերի 3-ին ՀՀ կառավարության հավանությանն արժանացած «Հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության 2006-2015 թթ. ռազմավարության» դրույթների իրականացման ուղղությամբ:
13. 2010 թվականի հոկտեմբերի 22-ին ուժի մեջ մտած Կոնվենցիայի դրույթներին համապատասխան կատարվում են աստիճանական քայլեր` ուղղված հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնախնդիրների լուծմանն ուղղված օրենսդրական բարեփոխումներին, գործող ծրագրերի խթանմանը, նրանց հիմնախնդիրների լուծման նորովի մոտեցումներին:
14. «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» ՄԱԿ-ի կոնվենցիայի և Եվրոպայի խորհրդի «Հաշմանդամների իրավունքների և հասարակության կյանքում նրանց լիարժեք մասնակցության խթանման 2006-2015 թթ. Եվրոպայում հաշմանդամների կյանքի որակի բարելավման մասին» գործողությունների ծրագրի դրույթներին համապատասխան, մշակվել և ՀՀ կառավարություն է ներկայացվել «Հայաստանի Հանրապետությունում Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության և սոցիալական ներառման մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը, որը կարգավորում է հաշմանդամության սահմանման, հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական, բժշկական և մասնագիտական վերականգնման, հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար մատչելի միջավայրի ապահովման, նրանց կրթության, աշխատանքային գործունեության, առողջության պահպանման, ինչպես նաև հասարակական կյանքում բոլորի հետ հավասար մասնակցության համար անհրաժեշտ սոցիալական, իրավական և տնտեսական նվազագույն երաշխիքների հետ կապված իրավահարաբերությունները:
15. Բժշկասոցիալական փորձաքննության գործընթացի կանոնակարգման, բժշկասոցիալական փորձաքննական մարմինների գործունեության վերահսկելիության և իրականացվող աշխատանքների թափանցիկության ապահովման համար ներքոնշյալ իրավական ակտերում կատարվել են փոփոխություններ և լրացումներ`
1) «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2006 թվականի մարտի 2-ի «Բժշկասոցիալական փորձաքննության իրականացման կարգը հաստատելու մասին» N 276-Ն որոշման մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ կառավարության 2012 թ. դեկտեմբերի 6-ի թիվ 1633-Ն որոշում,
2) «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2003 թվականի հունիսի 13-ի N 780-Ն որոշման մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» 2012 թվականի դեկտեմբերի 6-ի N 1592-Ն որոշում,
3) «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի նոյեմբերի 14-ի N 1822-Ն որոշման մեջ փոփոխություններ կատարելու մասին» N 1632-Ն որոշում,
4) «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի նոյեմբերի 14-ի N 1821-Ն որոշման մեջ լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին» N 1631-Ն որոշում:
16. 2012 թվականի մայիսի 31-ի N 684-Ն որոշմամբ հստակեցվել է տարբեր ախտորոշումների ժամանակ հաշմանդամության սահմանման ժամկետները:
17. ՀՀ կառավարության 2012 թվականի հուլիսի 19-ի թիվ 948-Ն որոշմամբ` լսողության խնդիրներ ունեցող մինչև 18 տարեկան երեխաները և 18-ից մինչև 30 տարեկան հաշմանդամություն ունեցող անձինք եվրոպական արտադրության թվային և անալոգային լսողական սարքերով կապահովվեն պետական հավաստագրերի հիման վրա, ինչը հնարավորություն կտա ձեռք բերելու նրանց լսողությանը համապատասխան լսողական սարքեր և գործընթացը կդարձնի առավել բաց և մրցակցային:
18. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց զբաղվածության ապահովման խնդիրը շարունակում է մնալ սոցիալական ոլորտի դժվար լուծելի հիմնախնդիրների շարքում: «Բնակչության զբաղվածության և գործազրկության դեպքում սոցիալական պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքում հաշմանդամություն ունեցող անձինք ամրագրված են որպես աշխատաշուկայում անմրցունակ խումբ և, որպես այդպիսիք, նրանց համար սահմանված են լրացուցիչ երաշխիքներ:
19. Վիճակագրական տվյալների համաձայն` 2013 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ հանրապետությունում հաշվառված 186384 հաշմանդամություն ունեցող անձանց 67%-ը աշխատանքային տարիքի են, որոնցից զբաղված է միայն 8-9%-ը:
20. 2012 թվականի դեկտեմբերի 30-ի դրությամբ «Զբաղվածության պետական ծառայություն» գործակալության մարզային և տարածքային կենտրոններում, որպես աշխատանք փնտրող, գրանցված է եղել 1407 հաշմանդամություն ունեցող անձ, իրականացվող ծրագրերում ընդգրկվել են 256-ը, աշխատանքի են ընդունվել 225-ը:
21. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց զբաղվածության գործընթացը խթանելու, համայնքի կյանքում նրանց ներգրավելու նպատակով, ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալության միջոցներով` ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության և «Սեյվ դը Չիլդրն» կազմակերպության համագործակցությամբ Երևանի 10 վարչական շրջաններում և Արարատի, Գեղարքունիքի, Լոռու և Շիրակի մարզերում իրականացվում է «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց կենսամակարդակի բարելավում զբաղվածության խթանման միջոցով» ծրագիրը:
22. ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության սոցիալական պաշտպանության համակարգերի հզորացման ծրագրի աջակցությամբ «Հայաստանի կույրերի միավորում» հասարակական կազմակերպության Էջմիածնի ուսումնաարտադրական կազմակերպությունում և Ճամբարակի «Աստղացոլք» հասարակական կազմակերպությունում գործում են փորձնական սոցիալական կազմակերպություններ: Սոցիալական կազմակերպությունների հիմնումը ուղղված է մի կողմից հաշմանդամ անձանց սոցիալական խնդիրների լուծմանն ու նրանց համար հնարավորինս հավասար պայմանների ապահովմանը, մյուս կողմից նրանց աշխատանքային ներուժը հասարակությանը ի շահ ներդնելուն:
23. «Հաշմանդամների մասնագիտական կողմնորոշման և աշխատանքային վերականգնողական կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության կողմից իրականացվում է Գյումրի քաղաքի աշխատանք փնտրող հաշմանդամություն ունեցող անձանց աշխատանքային ունակությունների վերականգնման, մասնագիտական կողմնորոշման և խորհրդատվական ծառայություններ: 2012 թվականի ընթացքում ծառայություն է ստացել 720 հաշմանդամություն ունեցող անձ:
24. «Հայաստանի Հանրապետությունում հաշմանդամների սոցիալական պաշտպանության մասին», «Հանրակրթության մասին», «Կրթության մասին» և «Կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող անձանց կրթության մասին» ՀՀ օրենքները կանոնակարգում են հաշմանդամություն ունեցող երեխաների և երիտասարդների կրթության հարցերը:
25. 2012/2013 ուսումնական տարում շարունակվել են աշխատանքները կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող անձանց համար նախատեսված միջոցառումների իրականացման և ներառական կրթության ընդլայնման ուղղությամբ.
1) Երևանի բժշկահոգեբանամանկավարժական գնահատման կենտրոնի կողմից (ներառյալ մասնաճյուղերը) 2012 թվականի ընթացքում իրականացվել է շուրջ 2300 երեխայի կրթական կարիքների գնահատում, նրանց հանրակրթությունը կազմակերպելու նպատակով,
2) 23 հատուկ հանրակրթական ուսումնական հաստատություններում սովորել են թվով 2476 կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաներ,
3) 2012/2013 ուսումնական տարում հանրապետության 79 ներառական կրթություն իրականացնող դպրոցներում սովորել են 2421 կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաներ,
4) ապահովվել է անվճար հիմունքներով կրթությունը միջին մասնագիտական և բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում, առնվազն անցումային միավոր ստացած հաշմանդամություն ունեցող անձանց, ինչպես նաև ուսման ընթացքում հաշմանդամ դարձած անձանց համար,
5) մշակվել, տպագրվել և ձեռք են բերվել ուսումնամեթոդական ձեռնարկներ ու այլ ուսումնական նյութեր` կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող երեխաների կրթության կազմակերպման համար: ՈՒսումնաօժանդակ գրականությունը տրամադրվել է հատուկ և ներառական կրթություն իրականացնող դպրոցներին:
26. Շարունակվել և իրականացվում են հասցեական ծրագրեր` ուղղված հաշմանդամություն ունեցող անձանց որոշակի խնդիրների լուծմանն ու սոցիալական ներառմանը:
1) 2012 թվականի ընթացքում հաշմանդամներն ապահովվել են պրոթեզաօրթոպեդիկ և վերականգնողական պարագաներով` 16400 ընդհանուր քանակով, այդ թվում տրամադրվել է լսողական սարք` 1351 հատ, որից 218-ը` եվրոպական արտադրության, հաշմանդամի նստասայլակ` 390 հատ, վերին և ստորին վերջույթների պրոթեզներ` 852, սեղմիրան` 697, աղեկապ` 254, օրթեզ` 364, սուպինատոր` 694, ռեկլինատոր` 10, հենակ` 1470, ձեռնափայտ` 662, օրթոպեդիկ կոշիկ` 1522, պրոթեզի կոշիկ` 2253, կրծքագեղձի պրոթեզ` 560, փոքր տրամաչափի սայլակ 5, ծնկակալ 5, քայլակ 157, կատարվել է պարագաների վերանորոգում` 1217 հատ, ձայնաստեղծ սարք ստացել է 100 հաշմանդամ, 90 հաշմանդամի կատարվել է աչքի պրոթեզավորում, տրվել են լսողական սարքի ներդիրներ` 200 հատ /100 երեխայի/:
2) 2013 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ հաշմանդամություն ունեցող անձանց հատկացվել է 6189,5 պրոթեզաօրթոպեդիկ պարագա, այդ թվում` 14 սայլակ, 340 լսողական սարք /այդ թվում 78-ը` եվրոպական արտադրության/, ինչպես նաև այլ վերականգնողական պարագաներ, կատարվել է աչքի պրոթեզավորում /98/, 40 հաշմանդամ ապահովվել է ձայնաստեղծ սարքերով:
3) Միջազգային և հասարակական կազմակերպությունների միջոցով 2012 թվականին ձեռք է բերվել 164 հատ «Օտիկոն» ֆիրմայի թվային լսողական սարք և տրամադրվել 86 երեխայի, ինչպես նաև 21 երեխայի տրամադրվել է 42 SumoDM և 30 երեխայի` 60 հատ Phonak տեսակի լսողական սարքեր:
4) Տեսողության խնդիրներ ունեցող անձանց հասարակություն ինտեգրելու, նրանց համար, առանց այլ անձի օգնության, սովորելու և աշխատելու համար պայմաններ ապահովելու նպատակով, 2012 թվականին 10 հաշմանդամի համար իրականացվել է «Արև» համակարգով համակարգչային ուսուցում և համակարգիչների տրամադրման ծրագիրը / իրականացվում է 2008 թվականից/:
5) Շարունակվել և իրականացվում է տեսողության խնդիրներով հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար հատուկ տառատեսակներով /Բրայլյան/ գրքերի տպագրության, տետրերի պատրաստման, «Խոսող գրքերի» ձայնագրության ծրագիրը, որը նշված անձանց հնարավորություն է տալիս կարդալու, գրելու, ինտեգրվելու հասարակություն:
6) Հաշմանդամություն ունեցող անձանց բժշկասոցիալական և հոգեկան առողջության վերականգնումն իրականացվել է «Արթմեդ» բուժվերականգնողական կենտրոնում, ինչպես նաև Միջազգային Կարմիր Խաչի հետվնասվածքային վերականգնողական, Գյումրու վերականգնողական, Կուրորտաբանության և ֆիզիկական բժշկության գիտահետազոտական կենտրոններում, «Օշական» մանկական վերականգնողական կենտրոնում, «Արարատ» մոր և մանկան կենտրոններում և այլ կազմակերպություններում:
27. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական պաշտպանության բնագավառում կարևոր տեղ ու դեր ունի նրանց խնամքի և սոցիալական սպասարկման տրամադրման ծառայությունների համակարգը:
1) Հաշմանդամություն ունեցող անձանց խնամքը և սոցիալական սպասարկումն իրականացվում է ինչպես շուրջօրյա խնամքի հաստատություններում, այնպես էլ տնային պայմաններում:
2) Կարևորելով հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ծառայություններ տրամադրող համայնքային ցերեկային կենտրոնների գործունեությունը` պետական աջակցություն է ցուցաբերվում «Առաքելություն Հայաստան», «Հույսի կամուրջ» և «Փրկություն» հասարակական կազմակերպություններին:
28. Շարունակվել են Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող ազգային հանձնաժողովի /այսուհետ` Հանձնաժողով/ աշխատանքները:
1) Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնախնդիրների, դրանց հնարավոր լուծումների և խոչընդոտների վերաբերյալ հանրային իրազեկվածությունը բարձրացնելու նպատակով, Հանձնաժողովի առաջարկությամբ ստեղծված ինտերնետային կայքը` www.disabilityarmenia.am հնարավորություն է տալիս տրամադրել համակարգված, ամբողջական և պարբերաբար թարմացվող տեղեկատվություն հաշմանդամության ոլորտում առկա իրավիճակի և նախատեսվող բարեփոխումների վերաբերյալ, ինչպես նաև ապահովում է հաշմանդամության ոլորտում իրականացվող քաղաքականության և ծրագրերի, առկա խնդիրների, իրավական դաշտի հասանելիությունը բնակչության լայն զանգվածներին:
2) Մշակվել է Հայաստանի Հանրապետությունում հաշմանդամության հիմնախնդիրների վերաբերյալ 2012 թվականի զեկույցը:
3) 2012 թ. նոյեմբերի 15-ից դեկտեմբերի 15-ը Հանձնաժողովը հայտարարել է հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության, նրանց խնդիրների իրազեկման միամսյակի միջոցառումների ծրագիր: Միջոցառումները կազմակերպվել և իրականացվել են պետական մարմինների, հասարակական կազմակերպությունների, ուսանողների, հասարակության լայն մասնակցությամբ:
29. Հաշմանդամության հիմնախնդիրների վերաբերյալ հասարակության իրազեկության բարձրացման նպատակով հեռուստատեսությամբ պարբերաբար հարցազրույցներ են տեղի ունեցել ոլորտում պատասխանատու, նախարարության տարբեր աշխատակիցների հետ, ցուցադրվել են հասարակական կազմակերպությունների պատրաստած սոցիալական տեսահոլովակներ: Նման աշխատանքներն ունեն շարունակական բնույթ:
30. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական պաշտպանության ոլորտում ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը սերտ համագործակցում է այլ հանրապետական գործադիր մարմինների, հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող հասարակական և միջազգային կազմակերպությունների հետ:
IV. ՀԱՇՄԱՆԴԱՄՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ 2014 ԹՎԱԿԱՆԻՆ ՆԱԽԱՏԵՍՎՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԸ
31. Ինչպես անցած տարիներին, այնպես էլ 2014 թ. իրականացվելու են հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական պաշտպանության ու ներառման և նրանց կյանքի որակի բարելավմանն ուղղված միջոցառումներ:
32. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական պաշտպանության ոլորտում 2014 թ. տարեկան ծրագրով նախատեսվող միջոցառումները բխում են այդ անձանց իրավունքների ու շահերի պաշտպանությունից, նրանց հասարակություն ինտեգրելու, նրանց համար հնարավորինս հավասար պայմաններ ստեղծելու և հավասար հնարավորություններ ապահովելու, բժշկական, սոցիալական և մասնագիտական վերականգնողական գործընթացն առավելագույնս արդյունավետ իրականացնելու, հաշմանդամություն ունեցող երեխաների ներառական կրթության ու հաշմանդամություն ունեցող անձանց զբաղվածության խնդիրների լուծման անհրաժեշտությունից:
33. Իրականացվելու են աշխատանքներ հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնախնդիրը կանոնակարգող ազգային օրենսդրությունը ՄԱԿ-ի «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին» կոնվենցիայի դրույթներին համապատասխանեցնելու ուղղությամբ:
34. Կմշակվեն «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանության և սոցիալական ներառման մասին» ՀՀ օրենքի պահանջներից բխող մի շարք իրավական ակտեր:
35. Հաշմանդամության սահմանման նոր` անձի բազմակողմանի գնահատման վրա հիմնված մոդելի ներդրման աշխատանքների իրականացում:
36. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով զբաղվող ազգային հանձնաժողովը կիրականացնի հետևողական աշխատանքներ` հաշմանդամ անձանց իրավունքների պաշտպանության ուղղությամբ, կընդլայնվի համագործակցությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց հիմնահարցերով զբաղվող հասարակական կազմակերպությունների հետ:
37. Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառմանն ու պաշտպանությանն ուղղված 2014 թվականի համար նախատեսված միջոցառումներն իրականացվելու են 10 հիմնական ուղղություններով (միջոցառումների ցանկը կցվում է):
Հավելված N 2
ՀՀ կառավարության
2013 թ. սեպտեմբերի 28-ի նիստի
N 39 արձանագրային որոշման
Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական պաշտպանության 2014 թ.
տարեկան ծրագրով նախատեսված միջոցառումների ցանկ
._____________________________________________________________________.
|N/N |Միջոցառման |Պատասխա- |Ակնկալվող |Կատար-|Ֆինանսա- |
| |անվանումը |նատու |արդյունքը |ման |վորման |
| | |կատարողը | |ժամկե-|չափը և |
| | | | |տը |աղբյուրը |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|1. |Հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձանց համար| | | | |
| |հավասար և մատչելի | | | | |
| |պայմանների ապահովում| | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|1.1 |Հասարակական, |ՀՀ |Հաշմանդամություն|Տարվա |Ֆինանսա- |
| |արտադրական և |քաղաքա- |ունեցող անձանց |ընթաց-|վորում չի|
| |բազմաբնակարան |շինության|և բնակչության |քում |պահանջ- |
| |բնակելի շենքերի |նախարա- |սակավաշարժուն | |վում |
| |ճարտարապետա- |րություն |խմբերի համար | | |
| |հատակագծային | |սահմանված | | |
| |առաջադրանքների | |քաղաքաշինական | | |
| |կազմման, նախագծերի | |նորմերի | | |
| |մշակման, | |պահանջների | | |
| |փորձաքննության և | |կատարում | | |
| |դրանց համաձայնեցման | | | | |
| |փուլերում | | | | |
| |հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձանց և | | | | |
| |բնակչության | | | | |
| |սակավաշարժուն խմբերի| | | | |
| |համար սահմանված | | | | |
| |քաղաքաշինական | | | | |
| |նորմերի պահանջների | | | | |
| |նկատմամբ | | | | |
| |վերահսկողություն | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|1.2 |Հաշմանդամություն |Երևանի |Հաշմանդամություն|Տարվա |ՀՀ |
| |ունեցող անձանց |քաղաքապե-|ունեցող անձանց |ընթաց-|պետական |
| |սպասարկման համար |տարան |համար |քում |բյուջե |
| |նախատեսված |/համաձայ-|հասարակական | |/25.000.0|
| |սարքավորանքների |նությամբ/|տրանսպորտից | |հազ.դրամ/|
| |/թեքահարթակներ կամ | |օգտվելու | | |
| |հատուկ վերելակային | |հնարավորության | | |
| |հարմարանքներ/ | |ապահովում | | |
| |պատրաստում, | | | | |
| |ձեռքբերում և | | | | |
| |մայրաքաղաք ներկրված | | | | |
| |քաղաքային | | | | |
| |ավտոբուսների /10 | | | | |
| |հատ/ վրա դրանց | | | | |
| |տեղադրման | | | | |
| |աշխատանքների | | | | |
| |իրականացում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|1.3 |Քաղաքային |Երևանի |Բնակչության |Տարվա |Երևանի |
| |նշանակության |քաղաքապե-|սակավաշարժ |ընթաց-|բյուջե |
| |քաղաքաշինական |տարան |խմբերի համար |քում |/25.000,0|
| |օբյեկտներում, |/համաձայ-|հավասար և | |հազ.դրամ/|
| |կառուցվող շենքերում,|նությամբ/|մատչելի | | |
| |փողոցներում, | |պայմանների | | |
| |մայթերում | |ապահովում | | |
| |թեքահարթակների | | | | |
| |կառուցում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|1.4 |Մայրաքաղաքի |Երևանի |Կույր և խուլ |Տարվա |ՀՀ |
| |ներքաղաքային |քաղաքապե-|հաշմանդամների |ընթաց-|պետական |
| |երթուղիներում |տարան |համար քաղաքային |քում |բյուջե |
| |կանոնավոր ուղևորա- |/համաձայ-|հասարակական | |/20.000,0|
| |փոխադրումներ |նությամբ/|տրանսպորտից | |հազ.դրամ/|
| |իրականացնող | |օգտվելու | | |
| |ավտոբուսների | |մատչելիության և | | |
| |ուղեսրահներում | |հարմարավետության| | |
| |գովազդային | |ապահովում | | |
| |մոնիտորների | | | | |
| |տեղադրում` | | | | |
| |կանգառների | | | | |
| |անվանումների | | | | |
| |բարձրաձայն | | | | |
| |հայտարարման և դրանց| | | | |
| |գրառման ապահովման | | | | |
| |համար | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|1.5 |Ճարտարապետահատակա- |Երևանի |Բնակչության |Տարվա |ՀՀ |
| |գծային առաջադրանքներ|քաղաքապե-|սակավաշարժուն |ընթաց-|պետական |
| |նախապատրաստելիս |տարան |խմբերի համար |քում |բյուջե |
| |իբրև պարտադիր |/համաձայ-|հավասար և | |Մասնավոր |
| |պահանջ |նությամբ/|մատչելի | |ներդրում-|
| |կառուցապատողներին | |պայմանների | |ներ |
| |հանձնարարել հաշվի | |ապահովում | | |
| |առնել հաշմանդամների | | | | |
| |համար մատչելի | | | | |
| |միջավայրի ստեղծման | | | | |
| |անհրաժեշտությունը | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|2. |Հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձանց | | | | |
| |կրթության և | | | | |
| |մասնագիտական | | | | |
| |ուսուցման ծրագրեր | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|2.1 |Երեխաների ֆիզիկական,|ՀՀ ԿԳՆ, |Շուրջ 3000 |Տարվա |ՀՀ |
| |մտավոր և/կամ/ |Երևանի |երեխայի |ընթաց-|պետական |
| |հոգեկան զարգացման |քաղաքապե-|ֆիզիկական, |քում |բյուջե |
| |առանձնահատկություն- |տարան |մտավոր և (կամ) | |/192509.8|
| |ների բացահայտում և |/համաձայ-|հոգեկան | |հազ.դրամ/|
| |գնահատում |նությամբ/|զարգացման | | |
| | | |առանձնահատկու- | | |
| | | |թյունների | | |
| | | |բացահայտում և | | |
| | | |գնահատում | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|2.2 |Հանրապետությունում |ՀՀ ԿԳՆ, |Շուրջ 3000 |Տարվա |ՀՀ |
| |101 հանրակրթական |ՀՀ մարզ- |երեխայի համար |ընթաց-|պետական |
| |դպրոցում ներառական |պետարան- |ներառական |քում |բյուջե` |
| |կրթության |ներ, |կրթության | |1665995.8|
| |կազմակերպում |Երևանի |ապահովում | |հազ.դրամ/|
| | |քաղաքապե-| | |ներառական|
| | |տարան | | |կրթության|
| | |/համաձայ-| | |ծրագրի |
| | |նությամբ/| | |շրջանակ- |
| | | | | |ներում |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|2.3 |Հատուկ կրթության |ՀՀ ԿԳՆ, |Հատուկ կրթության|Տարվա |ՀՀ |
| |կազմակերպում 23 |ՀՀ մարզ- |կարիք ունեցող |ընթաց-|պետական |
| |հատուկ հանրակրթական |պետարան- |երեխաների |քում |բյուջե |
| |ուսումնական |ներ, |կրթության | |3187091.4|
| |հաստատություններում |Երևանի |կազմակերպում | |հազ.դրամ/|
| | |քաղաքապե-| | | |
| | |տարան | | | |
| | |/համաձայ-| | | |
| | |նությամբ/| | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|2.4 |Բարձրագույն և միջին|ՀՀ ԿԳՆ |1-ին և 2-րդ |Տարվա |ՀՀ |
| |մասնագիտական | |խմբի և |ընթաց-|պետական |
| |ուսումնական | |«հաշմանդամ |քում |բյուջե |
| |հաստատությունների | |երեխա» | | |
| |ընդունելության | |կարգավիճակ | | |
| |ժամանակ վճարովի | |ունեցող | | |
| |համակարգի համար | |հաշմանդամություն| | |
| |առնվազն անցումային | |ունեցող անձանց | | |
| |միավորներ ստանալու | |պետական պատվերի | | |
| |դեպքում 1-ին և 2-րդ| |շրջանակներում | | |
| |խմբերի | |կրթության | | |
| |հաշմանդամություն | |կազմակերպում | | |
| |ունեցող անձանց, | | | | |
| |ինչպես նաև | | | | |
| |հաշմանդամ երեխաների | | | | |
| |համար անվճար | | | | |
| |հիմունքներով | | | | |
| |կրթության ապահովում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|2.5 |Հատուկ կրթության |ՀՀ ԿԳՆ |Հատուկ կրթության|Տարվա |ՀՀ |
| |ոլորտում դասագրքերի,| |կարիք ունեցող |ընթաց-|պետական |
| |ձեռնարկների, | |հաշմանդամներին |քում |բյուջե |
| |ուսումնական այլ | |ուսումնական | |/16000.0 |
| |նյութերի մշակում և | |ձեռնարկներով | |հազ.դրամ/|
| |հրատարակում | |ապահովում | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|3. |Հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձանց | | | | |
| |զբաղվածության | | | | |
| |խթանմանն ուղղված | | | | |
| |ծրագրեր | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|3.1 |Մասնագիտական |ՀՀ |Ծրագրում |Տարվա |ՀՀ |
| |ուսուցման |աշխատանքի|ընդգրկված 173 |ընթաց-|պետական |
| |կազմակերպում |և |անձ |քում |բյուջե |
| | |սոցիալա- | | |«Մասնագի-|
| | |կան | | |տական |
| | |հարցերի | | |ուսուցման|
| | |նախարա- | | |կազմակեր-|
| | |րություն | | |պում» |
| | | | | |ծրագրի |
| | | | | |շրջանակ- |
| | | | | |ներում |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|3.2 |Աշխատավարձի մասնակի |ՀՀ |Ծրագրում |Տարվա |ՀՀ |
| |փոխհատուցում |աշխատանքի|ընդգրկված 130 |ընթաց-|պետական |
| |գործատուին |և սոցիա-|անձ |քում |բյուջե |
| | |լական | | |«Աշխատա- |
| | |հարցերի | | |վարձի |
| | |նախարա- | | |մասնակի |
| | |րություն | | |փոխհատու-|
| | | | | |ցում |
| | | | | |գործա- |
| | | | | |տուին» |
| | | | | |ծրագրի |
| | | | | |շրջանակ- |
| | | | | |ներում |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|3.3 |Այլ վայր աշխատանքի |ՀՀ |Ծրագրում |Տարվա |ՀՀ |
| |տեղավորմանն |աշխատանքի|ընդգրկված 1 անձ |ընթաց-|պետական |
| |աջակցություն |և սոցիա-| |քում |բյուջե |
| | |լական | | |«Այլ վայր|
| | |հարցերի | | |աշխատանքի|
| | |նախարա- | | |տեղավոր- |
| | |րություն | | |մանն |
| | | | | |աջակցու- |
| | | | | |թյուն» |
| | | | | |ծրագրի |
| | | | | |շրջանակ- |
| | | | | |ներում |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|3.4 |Մասնագիտական |ՀՀ |Ծրագրում |Տարվա |ՀՀ |
| |աշխատանքային փորձ |աշխատանքի|ընդգրկված 10 անձ|ընթաց-|պետական |
| |չունեցող անձանց |և սոցիա-| |քում |բյուջե |
| |աշխատանքային |լական | | |«Մասնագի-|
| |պրակտիկայի |հարցերի | | |տական |
| |կազմակերպում |նախարա- | | |աշխատան- |
| | |րություն | | |քային |
| | | | | |փորձ |
| | | | | |չունեցող |
| | | | | |անձանց |
| | | | | |աշխատան- |
| | | | | |քային |
| | | | | |պրակտի- |
| | | | | |կայի |
| | | | | |կազմակեր-|
| | | | | |պում» |
| | | | | |ծրագրի |
| | | | | |շրջանակ- |
| | | | | |ներում |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|3.5 |Ինքնազբաղվածության |ՀՀ |Ծրագրում |Տարվա |ՀՀ |
| |խթանման նպատակով |աշխատանքի|ընդգրկված 5 անձ |ընթաց-|պետական |
| |փոքր |և սոցիա-| |քում |բյուջե |
| |ձեռնարկատիրության |լական | | |«Ինքնա- |
| |աջակցություն |հարցերի | | |զբաղվա- |
| | |նախարա- | | |ծության |
| | |րություն | | |խթանման |
| | | | | |նպատակով |
| | | | | |փոքր |
| | | | | |ձեռնարկա-|
| | | | | |տիրության|
| | | | | |աջակցու- |
| | | | | |թյուն» |
| | | | | |ծրագրի |
| | | | | |շրջանակ- |
| | | | | |ներում |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|3.6 |Միանվագ փոխհատուցում|ՀՀ |«Միանվագ |Տարվա |ՀՀ |
| |գործատուին |աշխատանքի|փոխհատուցում |ընթաց-|պետական |
| | |և սոցիա-|գործատուին» |քում |բյուջե |
| | |լական |ծրագրի | |«Միանվագ |
| | |հարցերի |շրջանակներում | |փոխհա- |
| | |նախարա- |ընդգրկված անձ | |տուցում |
| | |րություն | | |գործա- |
| | | | | |տուին» |
| | | | | |ծրագրի |
| | | | | |շրջանակ- |
| | | | | |ներում |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|3.7 |«Հաշմանդամների |ՀՀ |540 |Տարվա |ՀՀ |
| |մասնագիտական |աշխատանքի|հաշմանդամություն|ընթաց-|պետական |
| |կողմնորոշման և |և սոցիա-|ունեցող անձի |քում |բյուջե |
| |աշխատանքային |լական |ուսուցողական, | |17,649.6 |
| |վերականգնողական |հարցերի |խորհրդատվական և | |հազ. դրամ|
| |կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի |նախարա- |աշխատանքի | | |
| |կողմից աշխատանք |րություն |վերականգնման | | |
| |փնտրող | |ծառայությունների| | |
| |հաշմանդամություն | |տրամադրում | | |
| |ունեցող անձանց | | | | |
| |աշխատանքային | | | | |
| |ունակությունների | | | | |
| |վերականգնման, | | | | |
| |մասնագիտական | | | | |
| |կողմնորոշման և | | | | |
| |խորհրդատվական | | | | |
| |ծառայությունների | | | | |
| |իրականացում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|3.8 |«Հաշմանդամություն |ՀՀ |Հաշմանդամություն|Տարվա |ԱՄՆ |
| |ունեցող անձանց |աշխատանքի|ունեցող անձանց |ընթաց-|միջազ- |
| |կենսամակարդակի |և սոցիա-|զբաղվածության |քում |գային |
| |բարելավվում |լական |խնդիրների | |զարգացման|
| |զբաղվածության |հարցերի |կարգավորում | |գործակա- |
| |խթանման միջոցով» |նախարա- |Երևանի 10 | |լություն |
| |ծրագրի իրականացում |րություն,|վարչական | | |
| | |«Սեյվ դը |շրջաններում և | | |
| | |Չիլդրն» |Արարատի, | | |
| | |«Հյուման |Գեղարքունիքի, | | |
| | |դիգնիթի |Լոռու և Շիրակի | | |
| | |ընդ փիս» |մարզերում | | |
| | |հիմնա- | | | |
| | |դրամ, | | | |
| | |«Լիարժեք | | | |
| | |կյանք» | | | |
| | |ՀԿ, | | | |
| | |«ՈՒնիսոն»| | | |
| | |ՀԿ | | | |
| | |/համաձայ-| | | |
| | |նությամբ/| | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|4. |Հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձանց | | | | |
| |սոցիալական | | | | |
| |սպասարկման ծրագրեր | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|4.1 |Տուն ինտերնատներում |ՀՀ |630 |Տարվա |ՀՀ |
| |տարեցների և |աշխատանքի|հաշմանդամություն|ընթաց-|պետական |
| |հաշմանդամություն |և սոցիա-|ունեցող անձի |քում |բյուջե/ |
| |ունեցող անձանց |լական |շուրջօրյա խնամքի| |1040046.7|
| |խնամքի և սոցիալական|հարցերի |և սոցիալական | |հազ. |
| |սպասարկման |նախարա- |սպասարկման | |դրամ/ |
| |իրականացում |րություն |կազմակերպում | | |
| |/հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձինք | | | | |
| |կազմում են տուն | | | | |
| |ինտերնատներում | | | | |
| |խնամվողների շուրջ | | | | |
| |60%/ | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|4.2 |Տնային պայմաններում |ՀՀ |Շուրջ 415 |Տարվա |ՀՀ |
| |հաշմանդամություն |աշխատանքի|հաշմանդամություն|ընթաց-|պետական |
| |ունեցող անձանց |և սոցիա-|ունեցող անձի |քում |բյուջե |
| |սոցիալական |լական |սոցիալական | |/36.896.0|
| |սպասարկման |հարցերի |սպասարկման | |հազ.դրամ/|
| |ծառայությունների |նախարա- |կազմակերպում | | |
| |տրամադրում |րություն |տնային | | |
| |/հաշմանդամություն | |պայմաններում | | |
| |ունեցող անձինք | | | | |
| |կազմում են | | | | |
| |սպասարկվողների շուրջ| | | | |
| |30%-ը/ | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|4.3 |Խնամքի և սոցիալական|ՀՀ |50 |Տարվա |ՀՀ |
| |սպասարկման |աշխատանքի|հաշմանդամություն|ընթաց-|պետական |
| |ծառայությունների |և սոցիա-|ունեցող անձի |քում |բյուջե |
| |տրամադրում Վարդենիսի|լական |սոցիալական | |/19.443.3|
| |նյարդահոգեբուժական |հարցերի |սպասարկում | |հազ.դրամ/|
| |տուն-ինտերնատին կից |նախարա- |ցերեկային | | |
| |հոգեկան առողջության |րություն |կենտրոնում | | |
| |ցերեկային կենտրոնում| | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|4.4 |Տնային պայմաններում |ՀՀ |1350 |Տարվա |ՀՀ |
| |և ցերեկային |աշխատանքի|հաշմանդամություն|ընթաց-|պետական |
| |կենտրոններում ծեր և |և սոցիա-|ունեցող անձի |քում |բյուջե |
| |հաշմանդամություն |լական |սոցիալական | |/51.718.5|
| |ունեցող քաղաքացիների|հարցերի |սպասարկում | |հազ.դրամ/|
| |սոցիալական |նախարա- |ցերեկային | | |
| |սպասարկման |րություն |կենտրոններում և | | |
| |ծառայությունների |«Առաքե- |տնային | | |
| |տրամադրում |լություն |պայմաններում | | |
| |/հաշմանդամություն |Հայաստան»| | | |
| |ունեցող անձինք |ԲՀԿ | | | |
| |կազմում են |/համաձայ-| | | |
| |սպասարկվողների շուրջ|նությամբ/| | | |
| |30%-ը/ | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|4.5 |Մտավոր խնդիրներ |ՀՀ |Մտավոր խնդիրներ |Տարվա |ՀՀ |
| |ունեցող դեռահասներին|աշխատանքի|ունեցող 50 |ընթաց-|պետական |
| |և երիտասարդներին |և սոցիա-|հաշմանդամություն|քում |բյուջե |
| |սոցիալ- |լական |ունեցող անձի | |/24 |
| |վերականգնողական |հարցերի |սոցիալական | |աշխատողի |
| |ծառայությունների |նախարա- |սպասարկման | |աշխատա- |
| |տրամադրում |րություն |կազմակերպում | |վարձի |
| | |«Փրկու- |ցերեկային | |վճարում/ |
| | |թյուն» |կենտրոնում | |/19.411.8|
| | |Հ/Կ | | |հազ.դրամ/|
| | |/համաձայ-| | | |
| | |նությամբ/| | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|4.6 |Առավել կարիքավոր |Երևանի |Հաշմանդամություն|Տարվա |Երևանի |
| |հաշմանդամություն |քաղաքապե-|ունեցող անձանց |ընթաց-|բյուջե |
| |ունեցող անձանց համար|տարան |սոցիալական |քում |/8.500.0 |
| |սոցիալական |/համաձայ-|աջակցության | |հազ.դրամ/|
| |աջակցության ծրագրերի|նությամբ/|միջոցով կարիքի | | |
| |իրականացում | |բավարարում, | | |
| | | |սոցիալական | | |
| | | |վիճակի | | |
| | | |բարելավում | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|4.7 |1-ին և 2-րդ խմբի |Հայաստանի|1-ն և 2-րդ խմբի|2014 |«Տրանս- |
| |հաշմանդամություն |Հանրապե- |հաշմանդամություն|թվա- |պորտային |
| |ունեցող անձանց |տության |ունեցող անձանց |կանի |փոխա- |
| |ներքաղաքային |տրանսպոր-|ներքաղաքային |ընթաց-|դրումներ»|
| |էլեկտրատրանսպորտով |տի և |էլեկտրատրանս- |քում |ՊՈԱԿ-ի |
| |անվճար երթևեկելու |կապի |պորտով անվճար | |տարեկան |
| |համար վկայականների |նախարա- |երթևեկելու | |աշխատանք-|
| |տրամադրում |րություն |իրավունքի | |ների |
| | | |ապահովում | |ծավալի |
| | | | | |շրջանակ- |
| | | | | |ներում |
| | | | | |/100.0 |
| | | | | |հազ.դրամ/|
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|5. |Հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձանց | | | | |
| |մատուցվող բժշկական | | | | |
| |օգնության, այդ թվում| | | | |
| |վերականգնողական | | | | |
| |ծրագրեր. | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|5.1 |Հաշմանդամություն |ՀՀ առող- |Հաշմանդամություն|Տարվա |ՀՀ |
| |ունեցող անձանց |ջապա- |ունեցող անձանց |ընթաց-|պետական |
| |բժշկական օգնությանն |հության |հիվանդանոցային |քում |բյուջե/ |
| |ու վերականգնմանն |նախարա- |բժշկական | |6000000.0|
| |ուղղված ծրագրերի |րություն |օգնություն և | |հազ.դրամ/|
| |իրականացում | |սպասարկում, այդ | | |
| | | |թվում նաև | | |
| | | |վերականգնողական | | |
| | | |ծառայությունների| | |
| | | |մատուցում | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|5.2 |1-ին և 2-րդ խմբի |ՀՀ |Հաշմանդամություն|Տարվա |ՀՀ |
| |հաշմանդամություն |առողջապա-|ունեցող անձանց |ընթաց-|պետական |
| |ունեցող անձանց և |հության |դեղորայքով |քում |բյուջե |
| |հաշմանդամ երեխաներին|նախարա- |ապահովում` ըստ | |/»Բնակ- |
| |անվճար, 3-րդ խմբին` |րություն |դիմելիության | |չության |
| |50 տոկոս զեղչով | | | |առողջու- |
| |դեղերի տրամադրում | | | |թյան |
| | | | | |առաջնային|
| | | | | |պահպան- |
| | | | | |ման» |
| | | | | |ծրագրի |
| | | | | |շրջանակ- |
| | | | | |ներում/ |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|5.3 |Հաշմանդամություն |ՀՀ |Հաշմանդամություն|Տարվա |ՀՀ |
| |ունեցող անձանց |առողջապա-|ունեցող անձանց |ընթաց-|պետական |
| |առողջարանային |հության |առողջարանային |քում |բյուջե |
| |ուղեգրերի տրամադրում|նախարա- |ուղեգրերով | |/»Վերա- |
| | |րություն,|ապահովում շուրջ | |կանգնողա-|
| | |ՀՀ մարզ- |1340 ուղեգիր | |կան |
| | |պետարան- | | |բժշկական |
| | |ներ, | | |օգնության|
| | |Երևանի | | |ծառայու- |
| | |քաղաքապե-| | |թյուններ»|
| | |տարան | | |ծրագրի |
| | |/համաձայ-| | |շրջանակ- |
| | |նությամբ/| | |ներում |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|5.4 |Հաշմանդամություն |ՀՀ |979 |Տարվա |ՀՀ |
| |ունեցող անձանց |աշխատանքի|հաշմանդամություն|ընթաց-|պետական |
| |բժշկասոցիալական և |և սոցիա-|ունեցող և |քում |բյուջե |
| |հոգեկան առողջության |լական |սոցիալապես | |/178009.7|
| |վերականգնման |հարցերի |անապահով անձանց | |հազ.դրամ/|
| |աշխատանքների |նախարա- |բժշկասոցիալական | | |
| |կազմակերպում և |րություն |և հոգեկան | | |
| |իրականացում | |առողջության | | |
| |«ԱՐԹՄԵԴ» ԲՎԿ-ում | |վերականգնում | | |
| | | |հիվանդանոցային | | |
| | | |պայմաններում | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|5.5 |Հաշմանդամություն |ՀՀ |Վերականգնողական |Տարվա |Ֆինանսա- |
| |ունեցող անձանց համար|աշխատանքի|ծառայությունների|ընթաց-|վորում չի|
| |վերականգնողական |և սոցիա-|համակարգված |քում |պահանջ- |
| |օգնության ծրագրեր |լական |կազմակերպում, | |վում |
| |իրականացնող |հարցերի |վերականգնողական | | |
| |կազմակերպությունների|նախարա- |ծրագրերի | | |
| |կատարած աշխատանքների|րություն |պլանավորում | | |
| |վերաբերյալ | | | | |
| |տեղեկատվության | | | | |
| |ստացում և ամփոփում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|6. |Հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձանց | | | | |
| |վերականգնողական, | | | | |
| |տեխնիկական և այլ | | | | |
| |օժանդակ միջոցներով | | | | |
| |ապահովման ծրագրեր. | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|6.1 |Հաշմանդամություն |ՀՀ |Հաշմանդամություն|Տարվա |ՀՀ |
| |ունեցող անձանց |աշխատանքի|ունեցող շուրջ 10|ընթաց-|պետական |
| |պրոթեզաօրթոպեդիկ և |և սոցիա-|հազար անձանց |քում |բյուջե |
| |վերականգնողական |լական |պրոթեզաօրթոպեդիկ| |/860081.1|
| |պարագաներով |հարցերի |և | |հազ.դրամ/|
| |ապահովում, դրանց |նախարա- |վերականգնողական | | |
| |վերանորոգում, այդ |րություն |պարագաներով | | |
| |թվում` | |ապահովում | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|6.1.|Ձայնաստեղծ սարքերով |ՀՀ |Ձայնաստեղծ սարքի|Տարվա |ՀՀ |
|1 |ապահովում |աշխատանքի|կարիք ունեցող 80|ընթաց-|պետական |
| | |և սոցիա-|հաշմանդամություն|քում |բյուջե |
| | |լական |ունեցող անձի | |/27,680.0|
| | |հարցերի |ձայնաստեղծ | |հազ.դրամ/|
| | |նախարա- |սարքով ապահովում| | |
| | |րություն | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|6.1.|Տեսողությունից |ՀՀ |150 |Տարվա |ՀՀ |
|2 |հաշմանդամություն |աշխատանքի|հաշմանդամություն|ընթաց-|պետական |
| |ունեցող անձանց համար|և սոցիա-|ունեցող անձի |քում |բյուջե |
| |աչքի պրոթեզավորման |լական |աչքի պրոթեզով | |/9,750.0 |
| |իրականացում |հարցերի |ապահովում | |հազ.դրամ/|
| | |նախարա- | | | |
| | |րություն | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|6.2 |Հաշմանդամություն |ՀՀ |1725 անձի |Տարվա |ՀՀ |
| |ունեցող անձանց |աշխատանքի|լսողական |ընթաց-|պետական |
| |լսողական սարքերով, |և սոցիա-|սարքերով, |քում |բյուջե |
| |լսողական սարքի |լական |հավաստագրերով, | |/101000.0|
| |ներդիրներով և |հարցերի |լսողական սարքի | |հազար |
| |սայլակներով |նախարա- |ներդիրներով և | |դրամ/ |
| |ապահովում, այդ |րություն |սայլակներով | | |
| |թվում` | |ապահովում, այդ | | |
| | | |թվում` | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|6.2.|Հաշմանդամություն |ՀՀ |500 |Տարվա |ՀՀ |
|1 |ունեցող անձանց |աշխատանքի|հաշմանդամություն|ընթաց-|պետական |
| |սայլակներով |և սոցիա-|ունեցող անձի |քում |բյուջե |
| |ապահովում |լական |սայլակներով | |/46.500 |
| | |հարցերի |ապահովում | |հազ.դրամ/|
| | |նախարա- | | | |
| | |րություն | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|6.2.|Հաշմանդամություն |ՀՀ |Լսողության |Տարվա |ՀՀ |
|2 |ունեցող անձանց և |աշխատանքի|խանգարում |ընթաց-|պետական |
| |տարիքային |և սոցիա-|ունեցող 900 անձի|քում |բյուջե |
| |կենսաթոշակառուներին |լական |լսողական սարքով | |/54.500.0|
| |ռուսական |հարցերի |/900 սարք/, | |հազ.դրամ/|
| |արտադրության |նախարա- |շուրջ 125 անձի` | | |
| |լսողական սարքերով, |րություն |հավաստագրերով | | |
| |12-18 տարեկան | |/250/, 200 | | |
| |երեխաներին և 18-30 | |երեխայի լսողական| | |
| |տարեկան հաշմանդամ | |սարքերի | | |
| |երիտասարդներին | |ներդիրներով | | |
| |եվրոպական | |/400/ ապահովում | | |
| |արտադրության | | | | |
| |լսողական սարքերով և | | | | |
| |մինչև 14 տարեկան | | | | |
| |երեխաներին լսողական | | | | |
| |սարքի ներդիրներով | | | | |
| |ապահովում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|6.2.|Լսողության խնդիրներ |ՀՀ |Շուրջ 75 երեխայի|Տարվա |«Հովարդ |
|3 |ունեցող մինչև 12 |աշխատանքի|լսողական |ընթաց-|Կարա- |
| |տարեկան երեխաներին |և սոցիա-|սարքերով |քում |գյոզյան» |
| |լսողական սարքերով |լական |ապահովում | |բարեգոր- |
| |ապահովում /OTIKON և |հարցերի | | |ծական |
| |SIEMENS ֆիրմաների/ |նախարա- | | |հիմնադրամ|
| | |րություն,| | | |
| | |«Հավատ» | | | |
| | |հ/կ | | | |
| | |/համաձայ-| | | |
| | |նությամբ/| | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|6.3 |Տեսողությունից |ՀՀ |74400 թերթ ՀԿՄ |Տարվա |ՀՀ |
| |հաշմանդամություն |աշխատանքի|օրգան ամենամսյա |ընթաց-|պետական |
| |ունեցող անձանց համար|և սոցիա-|«Բյուլետեն»` |քում |բյուջե |
| |հատուկ /Բրայլյան/ |լական |42327 թերթ | |/10.506.4|
| |տառատեսակով գրքերի, |հարցերի |Բրայլյան գրքի | |հազ.դրամ/|
| |տետրերի, |նախարա- |տպագրություն, | | |
| |բյուլետենների |րություն |320 հատ բրայլյան| | |
| |տպագրում և «Խոսող | |տետրի | | |
| |գրքերի» ձայնագրում | |պատրաստում, | | |
| | | |«Խոսող գիրք» | | |
| | | |1600 ժամ | | |
| | | |տևողությամբ | | |
| | | |ձայնագրում | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7. |Հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձանց | | | | |
| |ինտեգրումը | | | | |
| |հասարակություն | | | | |
| |մշակույթի և սպորտի | | | | |
| |միջոցով. | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7.1 |Պետական աջակցություն|ՀՀ սպորտի|Հաշմանդամություն|Տարվա |ՀՀ |
| |«Հայաստանի ազգային |և |ունեցող անձանց |ընթաց-|պետական |
| |պարալիմպիկ կոմիտե» |երիտասար-|ֆիզիկական |քում |բյուջե |
| |հասարակական |դության |պատրաստվածության| |/9.000.0 |
| |կազմակերպությանը, |հարցերի |բարձրացում, | |հազար |
| |«Հայաստանի կույրերի |նախարա- |առողջության | |դրամ/ |
| |միավորում» |րություն |ամրապնդում | | |
| |հասարակական | | | | |
| |կազմակերպությանը, | | | | |
| |«Հայկական հատուկ | | | | |
| |օլիմպիադաներ» | | | | |
| |հասարակական | | | | |
| |կազմակերպությանը, | | | | |
| |«Խուլերի հայկական | | | | |
| |սպորտային կոմիտե» | | | | |
| |հասարակական | | | | |
| |կազմակերպությանը | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7.2 |2014 թվականին |ՀՀ սպորտի|Հաշմանդամություն|մարտի |ՀՀ |
| |Սոչիում կայանալիք |և |ունեցող |7-16-ը|պետական |
| |ձմեռային պարալիմպիկ |երիտասար-|լավագույն | |բյուջե |
| |խաղերին |դության |մարզիկների | |/6,869.0 |
| |նախապատրաստման և |հարցերի |մասնակցություն | |հազար |
| |մասնակցության |նախարա- |տարվա ընթացքում | |դրամ/ |
| |ապահովում |րություն |կայանալիք | | |
| | |/համաձայ-|ամառային | | |
| | |նությամբ/|օլիմպիադային | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7.3 |2014 թվականին |ՀՀ սպորտի|Լսողության |մայիս-|ՀՀ |
| |Խորվաթիայում |և |խանգարում |հունիս|պետական |
| |կայանալիք խուլերի |երիտասար-|ունեցող անձանց | |բյուջե |
| |շախմատի օլիմպիական |դության |մասնակցությունը | |/8,091.2 |
| |առաջնությանը |հարցերի |շախմատի | |հազար |
| |մասնակցության |նախարա- |օլիմպիական | |դրամ/ |
| |ապահովում |րություն |առաջնությանը | | |
| | |/համաձայ-| | | |
| | |նությամբ/| | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7.4 |«Հաշմանդամ երեխաների|ՀՀ |Հաշմանդամություն|Տարվա |ՀՀ |
| |հատուկ |մշակույթի|ունեցող |ընթաց-|պետական |
| |ստեղծագործական |նախարա- |երեխաների համար |քում |բյուջե |
| |կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի |րություն |արվեստի և | |/79032.2 |
| |Երևանի, Լոռու, | |արհեստների | |հազ.դրամ/|
| |Շիրակի և | |անվճար ուսուցում| | |
| |Գեղարքունիքի մարզերի| | | | |
| |մասնաճյուղերում | | | | |
| |գեղագիտական, | | | | |
| |արհեստագործության | | | | |
| |ուսուցման ծրագրերի | | | | |
| |իրականացում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7.5 |«Ընտանեկան |ՀՀ |Տեղաշարժման |Տարվա |ՀՀ |
| |գրադարանավար» ծրագրի|մշակույթի|դժվարություն և |ընթաց-|պետական |
| |իրականացում /Լոռու, |նախարա- |հաշմանդամություն|քում |բյուջե |
| |Շիրակի մարզեր/ |րություն |ունեցող անձանց | |/774.0 |
| |«Երևանի |Երևանի |համար | |հազ.դրամ/|
| |Ա. Իսահակյանի անվան |քաղաքապե-|գրադարանային | | |
| |կենտրոնական |տարան |սպասարկում | | |
| |գրադարան» ՀՈԱԿ |/համաձայ-|տնային | | |
| | |նությամբ/|պայմաններում | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7.6 |Տեսողության խնդիրներ|ՀՀ |Տեսողության |Տարվա |Ֆինանսա- |
| |ունեցող անձանց |մշակույթի|խնդիրներ ունեցող|ընթաց-|վորում չի|
| |տեղեկատվության |նախարա- |անձանց համար |քում |պահանջ- |
| |ապահովման նպատակով |րություն |լսողական | |վում |
| |գրադարաններում |Երևանի |խորհրդանշանների | | |
| |«Արև» տեղեկատվական |քաղաքապե-|միջոցով կարդալու| | |
| |հաղորդակցման ծրագրի |տարան |հնարավորության | | |
| |իրականացում |/համաձայ-|ստեղծում և | | |
| |/Հայաստանի ազգային |նությամբ/|տեղեկատվության | | |
| |գրադարան, Խնկո-Ապոր | |հաղորդակցման | | |
| |անվան մանկական | |ապահովում | | |
| |ազգային գրադարան, | | | | |
| |մարզային 10 | | | | |
| |գրադարաններ/ | | | | |
| |Երևանի | | | | |
| |Ա. Իսահակյանի անվան | | | | |
| |կենտրոնական | | | | |
| |գրադարան» ՀՈԱԿ | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7.7 |Հաշմանդամություն |Երևանի |Ինտեգրումը |Տարվա |Ֆինանսա- |
| |ունեցող երեխաների |քաղաքապե-|հասարակություն |ընթաց-|վորում չի|
| |համար |տարան |մշակույթի |քում |պահանջ- |
| |այցելությունների |/համաձայ-|միջոցով: | |վում |
| |կազմակերպում Երևանի |նությամբ/| | | |
| |քաղաքապետարանի | | | | |
| |ենթակայությամբ | | | | |
| |գործող մշակութային | | | | |
| |կազմակերպություններ | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7.8 |Հաշմանդամություն |Երևանի |Հաշմանդամություն|2014թ.|Երևանի |
| |ունեցող երեխաների և |քաղաքապե-|ունեցող |Դեկ- |բյուջե |
| |երիտասարդների ձեռքի |տարան |երեխաների և |տեմբե-|/1000.0 |
| |աշխատանքների, |/համաձայ-|երիտասարդների |րի 3 |հազ.դրամ/|
| |գեղանկարների |նությամբ/|ներառումը | | |
| |ցուցահանդեսի | |հասարակություն | | |
| |կազմակերպում, | |մշակութային | | |
| |լավագույն | |միջոցառումների | | |
| |մասնակիցների | |միջոցով | | |
| |խրախուսում և | | | | |
| |պարգևատրում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|7.9 |Երևան քաղաքի |Երևանի |Հաշմանդամություն|2014թ.|Երևանի |
| |բակային |քաղաքապե-|ունեցող |Օգոս- |բյուջե |
| |սպարտակիադայի |տարան |երեխաների և |տոս- |/800.0 |
| |կազմակերպում 2 |/համաձայ-|երիտասարդների |սեպ- |հազ.դրամ/|
| |փուլով, ըստ |նությամբ/|ներառումը |տեմբեր| |
| |տարիքային խմբերի, | |հասարակություն | | |
| |հաշմանդամություն | |սպորտային | | |
| |ունեցող 12-18 | |միջոցառումների | | |
| |տարեկան անձանց | |միջոցով | | |
| |մասնակցությամբ | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|8. |Սոցիալական | | | | |
| |գործընկերություն | | | | |
| |հաշմանդամություն | | | | |
| |ունեցող անձանց | | | | |
| |հիմնահարցերով | | | | |
| |զբաղվող պետական և | | | | |
| |հասարակական | | | | |
| |կազմակերպությունների| | | | |
| |միջև | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|8.1 |Հաշմանդամություն |ՀՀ |Հաշմանդամություն|Տարվա |Ֆինանսա- |
| |ունեցող անձանց |աշխատանքի|ունեցող անձանց |ընթաց-|վորում չի|
| |հարցերով զբաղվող |և սոցիա-|իրավունքների |քում |պահանջ- |
| |ազգային հանձնաժողովի|լական |պաշտպանության, | |վում |
| |աշխատանքների |հարցերի |նրանց սոցիալական| | |
| |ապահովում |նախարա- |ներառման | | |
| | |րություն,|գործընթացի | | |
| | |Հաշմանդա-|խթանում | | |
| | |մություն | | | |
| | |ունեցող | | | |
| | |անձանց | | | |
| | |հարցերով | | | |
| | |զբաղվող | | | |
| | |ազգային | | | |
| | |հանձնա- | | | |
| | |ժողով | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|8.2 |Հաշմանդամություն |Հաշմանդա-|Հաշմանդամություն|Տարվա |Ֆինանսա- |
| |ունեցող անձանց |մություն |ունեցող անձանց |ընթաց-|վորում չի|
| |մարզային |ունեցող |մարզային |քում |պահանջ- |
| |հանձնաժողովների |անձանց |հանձնաժողովների | |վում |
| |աշխատանքների |հարցերով |աշխատանքների | | |
| |համակարգում |զբաղվող |ապահովում | | |
| | |ազգային | | | |
| | |հանձնա- | | | |
| | |ժողով | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|9. |ԲՍՓ ձևաթղթերի | | | | |
| |տպագրության | | | | |
| |ծառայությունների | | | | |
| |իրականացում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|9.1 |ԲՍՓ ձևաթղթերի |ՀՀ |ԲՍՓ գործընթացի |Տարվա |ՀՀ |
| |տպագրության |աշխատանքի|իրականացման |ընթաց-|պետական |
| |ծառայությունների |և սոցիա-|համար |քում |բյուջե |
| |իրականացում |լական |ձևաթղթերով | |/4,123.2 |
| | |հարցերի |ապահովում | |հազ.դրամ/|
| | |նախարա- | | | |
| | |րություն | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|10. |Հանրային իրազեկում | | | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|10.1|Հաշմանդամություն |Հաշմանդա-|Հաշմանդամություն|Տարվա |Դոնոր |
| |ունեցող անձանց |մություն |ունեցող անձանց |ընթաց-|կազմակեր-|
| |իրավունքների և |ունեցող |սոցիալական |քում |պություն |
| |շահերի |անձանց |ինտեգրում | | |
| |պաշտպանությանը, |հարցերով | | | |
| |նրանց համար հավասար |զբաղվող | | | |
| |պայմանների ստեղծմանն|ազգային | | | |
| |ու հավասար |հանձնա- | | | |
| |հնարավորությունների |ժողով, | | | |
| |ապահովմանն ուղղված |ՀՀ | | | |
| |միջոցառումների, |աշխատանքի| | | |
| |քննարկումների, կլոր |և սոցիա-| | | |
| |սեղանների |լական | | | |
| |կազմակերպում և |հարցերի | | | |
| |իրականացում: |նախարա- | | | |
| | |րություն,| | | |
| | |Երևանի | | | |
| | |քաղաքապե-| | | |
| | |տարան, | | | |
| | |ՀՀ | | | |
| | |մարզպե- | | | |
| | |տարաններ | | | |
| | |/համաձայ-| | | |
| | |նությամբ/| | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|10.2|Հաշմանդամություն |ՀՀ |Հաշմանդամություն|Տարվա |ՀՀ |
| |ունեցող անձանց |աշխատանքի|ունեցող անձանց |ընթաց-|պետական |
| |հիմնախնդիրների |և սոցիա-|հիմնախնդիրների |քում |բյուջե |
| |լուսաբանում, |լական |վերաբերյալ | |/»Հանրա- |
| |գրքույկների, |հարցերի |իրազեկության | |յին |
| |մեթոդական |նախարա- |բարձրացում | |իրազեկման|
| |ուղեցույցների |րություն,| | |միջոցա- |
| |տպագրում, |հասարակա-| | |ռումներ» |
| |հեռուստահաղորդում- |կան | | |ծրագրի |
| |ների կազմակերպում |կազմակեր-| | |շրջանա- |
| | |պություն-| | |կում/, |
| | |ներ | | |դոնոր |
| | |/համաձայ-| | |կազմակեր-|
| | |նությամբ/| | |պություն-|
| | | | | |ներ |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|10.3|«Ծնողավարման |Երևանի |Ծնողավարման |2014թ.|ՀՀ |
| |հմտություններ» |քաղաքապե-|հմտությունների |հոկ- |պետական |
| |թեմայով դասընթացների|տարան |ուսուցանում, |տեմբեր|բյուջե |
| |կազմակերպում` հատուկ|/համաձայ-|երեխա-ընտանիք- | |300.000 |
| |կարիքներով երեխաների|նությամբ/|հաստատություն | |դրամ |
| |ծնողների համար: | |կապի ամրապնդում | | |
|____|____________________|_________|________________|______|_________|
|10.4|/www.disability- |ՀՀ |Հաշմանդամություն|Տարվա |Ֆինանսա- |
| |armenia.am/ կայքում |աշխատանքի|ունեցող անձանց |ընթաց-|վորում չի|
| |հաշմանդամության |և սոցիա-|հիմնախնդիրների |քում |պահանջ- |
| |ոլորտում իրականացվող|լական |և դրանց | |վում |
| |աշխատանքների |հարցերի |հնարավոր | | |
| |վերաբերյալ |նախարա- |լուծումների | | |
| |տեղեկատվության |րություն |համալիր | | |
| |ապահովում | |ներկայացում, | | |
| | | |հասարակության | | |
| | | |իրազեկության | | |
| | | |բարձրացում | | |
._____________________________________________________________________.