(ուժը կորցրել է 02.01.2021 թվականից` 18.06.2020 թիվ 1031-Ն որոշում)
i
040.1213.101114
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
30 հոկտեմբերի 2014 թվականի N 1213-Ն
ՀԱՆՔԱՅԻՆ ՋՐԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
i
Ղեկավարվելով «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետի պահանջներով` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել հանքային ջրերին ներկայացվող պահանջները` համաձայն հավելվածի:
2. Սույն որոշումը գործում է մինչև վերահսկողության ենթակա տվյալ ապրանքների վերաբերյալ Եվրասիական տնտեսական միության (ԵՏՄ) տեխնիկական կանոնակարգի կիրառումը Հայաստանի Հանրապետությունում:
3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2014 ԹՎԱԿԱՆԻ ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ 10-ԻՆ
Հավելված
ՀՀ կառավարության
2014 թվականի հոկտեմբերի 30-ի
N 1213-Ն որոշման
ՀԱՆՔԱՅԻՆ ՋՐԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ
I. ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏԸ
1. Սույն իրավական ակտով սահմանվում են բուժիչ կամ կանխարգելիչ նպատակներով օգտագործման համար նախատեսված տարբեր քիմիական կազմ ունեցող բնական հանքային խմելու բուժիչ և բուժիչ սեղանի ջրերի նկատմամբ մարդու համար անվտանգության հիգիենիկ պահանջները (այսուհետ` պահանջներ): Տվյալ արտադրանքի բուժիչ հատկությունները սույն իրավական ակտի կարգավորման առարկա չեն:
II. ՏԵՐՄԻՆՆԵՐԸ ԵՎ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄՆԵՐԸ
2. Սույն իրավական ակտում օգտագործվող հիմնական հասկացություններն են`
1) հանքային ջրեր` հիմնական իոնաաղային և գազային բաղադրությամբ, կենսաբանական ակտիվ նյութերի բարձր պարունակությամբ և յուրահատուկ հատկություններով (ռադիոակտիվությունը, միջավայրի ջերմաստիճանը, ռեակցիան) պայմանավորված մարդու օրգանիզմի վրա բուժիչ ազդեցություն իրականացնող բնական ջրեր.
2) խմելու հանքային ջրեր` 1 գ/դմ3-ից ոչ պակաս հանքայնացումով կամ ավելի քիչ հանքայնացումով, սակայն խմելու հանքային ջրերի համար ընդունված բալնեոլոգիական նորմաներից ոչ պակաս քանակություններով կենսաբանական ակտիվ նյութեր պարունակող ջրեր.
3) խմելու հանքային բուժիչ սեղանի ջրեր` 1-ից 10 գ/դմ3-ից հանքայնացում ունեցող կամ ավելի քիչ հանքայնացումով, սակայն խմելու հանքային ջրերի համար ընդունված բալնեոլոգիական նորմաներից ոչ պակաս քանակություններով կենսաբանական ակտիվ նյութեր պարունակող ջրեր.
4) խմելու հանքային բուժիչ ջրեր` 10-ից 15 գ/դմ3-ից հանքայնացում ունեցող կամ ավելի քիչ հանքայնացումով սակայն մեծ քանակություններով կենսաբանական ակտիվ տարրեր (արսեն, բոր) պարունակող ջրեր: Թույլատրվում է ավելի բարձր հանքայնացումով բուժիչ ջրերի օգտագործումը:
III. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐԸ
3. Հանքային ջրերի շշալցումը իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ հաստատված միասնական սանիտարական պահանջներին և խմելու հանքային ջրերի մշակման և շշալցման պահանջները սահմանող տեխնոլոգիական հրահանգին համապատասխան, ինչպես նաև խմելու հանքային ջրերի մշակում և շշալցում իրականացնող կազմակերպությունների համար սահմանված սանիտարական կանոնների պահպանմամբ:
4. Սինթետիկ նյութերից պատրաստված տարողություններով հանքային ջրերի պահման ժամկետներն ու ջերմաստիճանային պայմանները համապատասխանում են պատրաստի արտադրանքի վերաբերյալ նորմատիվ փաստաթղթերով սահմանված պահանջներին:
5. Հանքային ջրերի մշակման համար թույլատրվում է կիրառել հետևյալ եղանակները`
1) երկաթի, մանգանի, ծծմբի միացությունների, ինչպես նաև արսենի առանձնացում օդով և (կամ) թթվածնով մշակելու ճանապարհով.
2) չլուծվող տարրերի (երկաթի, ծծմբի միացությունների) տարանջատում զտման և պատվածքազտման ճանապարհով.
3) բացառապես ֆիզիկական մեթոդներով ամբողջական կամ մասնակի ազատում ածխածնի ազատ երկօքսիդից.
4) հագեցում ածխածնի երկօքսիդով.
5) վերամշակում կիտրոնաթթվով կամ ասկորբինաթթվով.
6) վերամշակում ծծմբաթթվային արծաթով:
6. Սույն պահանջների 5-րդ կետում նշված եղանակներից բացի, հանքային ջրերի վերամշակման համար թույլատրվում է կիրառել նաև այլ եղանակներ, որոնք չեն փոխում կատիոնների (կալցիումի, մագնեզիումի, նատրիումի, կալիումի) և անիոնների (հիդրոկարբոնատների, սուլֆատների, քլորիդների), ինչպես նաև վերամշակվող հանքային ջրերում կենսաբանական ակտիվ նյութերի պարունակությունը և հարաբերակցությունը:
7. Շշալցման համար նախատեսված հանքային ջրերի մշակման համար չի թույլատրվում օգտագործել քլոր պարունակող միջոցներ:
8. Ծծմբաթթվային արծաթով հանքային ջրերի մշակման ժամանակ տարայավորված հանքային ջրում արծաթի զանգվածային խտությունը չի գերազանցում 0,2 մգ/դմ3:
9. Հանքային ջրերի գազավորման համար օգտագործում են ածխածնի երկօքսիդ:
10. Շշալցված հանքային ջրեր արտադրողները իրականացնում են տարողությունների ախտահանում` ապահովելով համաճարակաբանական անվտանգությունը և անվնասակարությունը` ըստ քիմիական կազմի:
11. Հանքային ջրերի շշալցման համար թույլատրվում է օգտագործել Միասնական սանիտարական պահանջներին համապատասխանող տարողությունները` հաշվի առնելով դրանցում արտադրանքի պահման առավելագույն ժամկետները:
IV. ՀԱՆՔԱՅԻՆ ՋՐԵՐԻ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ
12. Հանքային ջուրը համապատասխանում է հիգիենիկ նորմատիվներին շշալցման, փոխադրման, պահման և սահմանված պիտանիության ամբողջ ժամկետի ընթացքում:
13. Հանքային ջրերին անվտանգությանը ներկայացվում են հետևյալ պահանջները.
1) բարենպաստ զգայորոշման հատկություններ.
2) անվտանգությունը` ըստ քիմիական կազմի.
3) խմելու ջրի անվտանգությունը` համաճարակաբանական տեսանկյունից.
4) անվտանգությունը` ռադիոակտիվության տեսանկյունից:
14. Ըստ զգայորոշման ցուցանիշների` հանքային ջրերը համապատասխանում են սույն պահանջների N 1 աղյուսակում սահմանված պահանջներին.
Աղյուսակ N 1
Զգայորոշման ցուցանիշները
._________________________________________________________________.
|Ցուցանիշի անվանումը|Բնութագիրը |
|___________________|_____________________________________________|
|Արտաքին տեսքը |Թափանցիկ հեղուկ` առանց կողմնակի խառնուկների: |
| |Թույլատրվում է հանքային աղերի աննշան նստվածքի|
| |առկայությունը: |
|___________________|_____________________________________________|
|Գույնը |Անգույն կամ դեղնավունից մինչև կանաչավուն |
| |երանգներով հեղուկ |
|___________________|_____________________________________________|
|Համը և հոտը |Ջրում լուծված նյութերի համալիրի համար բնորոշ |
._________________________________________________________________.
15. Ըստ հանքայնացման, հիմնական իոնների, քիմիական կազմի` հանքային ջրերը համապատասխանում են նորմատիվ իրավական ակտերով և սահմանված կարգով հաստատված պատրաստի արտադրանքի վերաբերյալ արտադրողի նորմատիվ-տեխնիկական փաստաթղթերով սահմանված պահանջներին:
16. Հանքային ջրերում բաղադրիչների զանգվածային խտությունները չպետք է գերազանցեն սույն պահանջների N 2 աղյուսակում սահմանված մակարդակները.
Աղյուսակ N 2
Բաղադրիչների զանգվածային խտությունները
.______________________________________________________________.
|Բաղադրիչի անվանումը |Զանգվածային խտությունը, |
| |մգ/դմ3, ոչ ավելի |
|_________________________________|____________________________|
|Նիտրատներ (NO3-) |50,0 |
|_________________________________|____________________________|
|Նիտրիտներ (NO2-) |2,0 |
|_________________________________|____________________________|
|Արսեն (As) |0,1 |
|(բնական կենսաբանական ակտիվ արսեն | |
|պարունակող հանքային բնական խմելու| |
|բուժիչ ջրերում արսենը թունավոր | |
|տարր չէ) | |
|_________________________________|____________________________|
|Կապար (Pb) |0,01 |
|_________________________________|____________________________|
|Ցինկ (Zn) |5,0 |
|_________________________________|____________________________|
|Կադմիում (Cd) |0,003 |
|_________________________________|____________________________|
|Պղինձ (Cu) |1,0 |
|_________________________________|____________________________|
|Սնդիկ (Hg) |0,001 |
|_________________________________|____________________________|
|Սելեն (Se) |0,05 |
|_________________________________|____________________________|
|Ստրոնցիում (Sr) |25,0 |
| |(բուժիչ և բուժիչ սեղանի |
| |ջրերի համար) |
|_________________________________|____________________________|
|Ֆտոր (F) |15,0 (բուժիչ ջրերում) |
|_________________________________|____________________________|
| |10,0 (բուժիչ սեղանի ջրերում)|
.______________________________________________________________.
17. Ըստ մանրէաբանական ցուցանիշների` հանքային շշալցված ջրերը համապատասխանում են սույն պահանջների N 3 աղյուսակում սահմանված պահանջներին.
Աղյուսակ N 3
Մանրէաբանական ցուցանիշները
.________________________________________________________________________.
|Ցուցանիշի անվանումը |Մակարդակը, պարունակությունը |
|___________________________________________|____________________________|
|Մեզոֆիլ աէրոբ և ֆակուլտատիվ անաէրոբ |100 |
|մանրէների քանակը (ՄԱՖԱՄՔ) ԳԱՄ 1 սմ3-ում, | |
|ոչ ավելի | |
|___________________________________________|____________________________|
|Աղիքային ցուպիկի խմբի մանրէներ (կոլիձևեր) |չեն թույլատրվում 333 սմ3-ում|
|___________________________________________|____________________________|
|Ախտածին մանրէները, այդ թվում` սալմոնելաների|չեն թույլատրվում 100 սմ3-ում|
|ցեղի մանրէներ | |
|___________________________________________|____________________________|
|Պսեուդոմոնաս աեռուգինոսա |չի թույլատրվում 100 սմ3-ում |
|(Pseudomonas aeruginosa) | |
.________________________________________________________________________.
18. Հանքային ջրերի պերմանգանատային օքսիդացում պետք է լինի 0,5-5,0 մգ` սպառված թթվածնի 1 դմ3-ում:
19. Ըստ ճառագայթային անվտանգության ցուցանիշների` շշալցված հանքային ջրերը համապատասխանում են սույն պահանջների N 4 աղյուսակում սահմանված պահանջներին.
Աղյուսակ N 4
.____________________________________________________________________.
|Ցուցանիշները |Չափի |Շշալցված հանքային|Վնասակարության ցուցանիշը|
| |միավոր-|ջրերի որակի |(ջրի տարեկան սպառման |
| |ները |նորմատիվները, |ժամանակ ստեղծվող ազդեցիկ|
| | |ոչ ավելի |չափաքանակը չպետք է |
| | |_________________|գերազանցի 0,1 մ3 օդ) |
| | |առաջին |բարձր | |
| | |կարգ |կարգ | |
|____________________________________________________________________|
|Ճառագայթային անվտանգության ցուցանիշները |
|____________________________________________________________________|
|Տեսակարար |Բկ/լ |0,2 |0,2 |ճառագայթ |
|գումարային ալֆա | | | | |
|ռադիոակտիվություն| | | | |
|_________________|_______|________|________|________________________|
|Տեսակարար |Բկ/լ |1 |1 |ճառագայթ |
|գումարային բետա | | | | |
|ռադիոակտիվություն| | | | |
.____________________________________________________________________.
V. ՀԱՆՔԱՅԻՆ ՋՐԵՐԻ ՓԱԹԵԹԱՎՈՐՄԱՆԸ, ՓՈԽԱԴՐՄԱՆԸ ԵՎ ՊԱՀՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ
20. Հանքային ջրերը շշալցվում են սննդամթերքի հետ շփման համար նախատեսված սպառողական տարաներում:
21. Հանքային ջրերի մակնշումը պարունակում է գործող նորմատիվ-իրավական ակտերով սահմանված պահանջներին համապատասխանող տեղեկատվություն:
22. Հանքային ջրերի պահման և փոխադրման պայմանները, ինչպես նաև պիտանիության ժամկետը համապատասխանում են սահմանված կարգով հաստատված տեխնիկական պայմաններում, տեխնոլոգիական հրահանգներում և (կամ) ստանդարտացման փաստաթղթերում նշված պահանջներին: