ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՔԱՂՎԱԾՔ
27 նոյեմբերի 2014 թվականի N 50
4. ԱՌՈՂՋ ԱՊՐԵԼԱԿԵՐՊԻ ԽԹԱՆՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻՆ ԵՎ ԾՐԱԳՐԻ ԿԱՏԱՐՈՒՄՆ ԱՊԱՀՈՎՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
1. Հավանություն տալ`
1) առողջ ապրելակերպի խթանման ռազմավարական ծրագրին` համաձայն N 1 հավելվածի.
2) առողջ ապրելակերպի խթանման ռազմավարական ծրագրի կատարումն ապահովող միջոցառումների ցանկին` համաձայն N 2 հավելվածի:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2014 ԹՎԱԿԱՆԻ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ 2-ԻՆ
Հավելված N 1
ՀՀ կառավարության
2014 թ. նոյեմբերի 27-ի նիստի
N 50 արձանագրային որոշման
ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ԾՐԱԳԻՐ
ԱՌՈՂՋ ԱՊՐԵԼԱԿԵՐՊԻ ԽԹԱՆՄԱՆ
I. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
1. Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (այսուհետ` ԱՀԿ) կողմից հանրային առողջապահության հիմնարար ուղղություններ են սահմանվել բնակչության (հանրային) առողջության պահպանումը և հիվանդությունների կանխարգելումը: Դրանք պահանջում են համակարգված և համապարփակ գործողություններ` ուղղված վարակիչ և ոչ վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելմանը, հիվանդացության և մահացության ու դրանցով պայմանավորված տնտեսական բեռի նվազեցմանը:
2. Հիվանդությունների կանխարգելման, վերահսկման և առողջության ամրապնդման քաղաքականությունն ու ռազմավարությունները ներառում են որակյալ և անվտանգ բժշկական օգնության ծառայությունների տրամադրումը, առողջապահական ծառայությունների մատչելիության և հասանելիության ապահովումը, ինչպես նաև առողջության խանգարման արմատական պատճառների` ռիսկի գործոնների (վարքագիծ, սովորություններ, ապրելակերպ) և սոցիալ-տնտեսական ու էկոլոգիական դետերմինանտների (որոշիչների) վերհանումն ու դրանց հնարավոր անբարենպաստ ազդեցության կանխարգելմանն ուղղված միջոցառումների իրականացումը:
3. Ներկայում, ապրելակերպն ու վարքագիծը պայմանավորում են հիվանդությունների գլոբալ բեռի ավելի քան 25%-ը: Մահացության, հիվանդացության և հաշմանդամության բարձր մակարդակների համար պատասխանատու հիվանդությունների (սիրտ-անոթային հիվանդություններ, նորագոյացություններ, մահվան արտաքին պատճառներ, շնչառական և մարսողական համակարգերի հիվանդություններ) զարգացման ռիսկի գլխավոր գործոնները կապված են ապրելակերպի և վնասակար վարքագծային սովորությունների հետ: Առողջ ապրելակերպի ձևավորումը կարևորագույն առողջապահական կարողություն է, որի ուղղությամբ զգալի և բազմոլորտ գործողություններ են անհրաժեշտ:
4. Հայաստանի Հանրապետությունում վարակիչ հիվանդությունների (այսուհետ` ՎՀ) (ինչպես նաև քիմիական և ճառագայթային գործոններով պայմանավորված դեպքերի) վերաբերյալ արդեն իսկ մշակվել և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2012 թվականի ապրիլի 19-ի նիստի N 15 արձանագրության 3-րդ կետով հավանության է արժանացել «Բռնկումների (համաճարակների), քիմիական և ճառագայթային գործոններով պայմանավորված արտակարգ իրավիճակների ժամանակ, ինչպես նաև առօրյա պայմաններում բնակչության (առանձին խմբերի) իրազեկման, բժշկահիգիենիկ գիտելիքների տարածման և առողջ ապրելակերպի քարոզչության կարգին և միջոցառումների ծրագրին հավանություն տալու մասին» արձանագրային որոշումը:
5. Հանրային առողջապահության տեսանկյունից այսօր աշխարհի պետությունների առողջապահական համակարգերի համար առավել մեծ բեռ են ոչ վարակիչ հիվանդությունները (այսուհետ` ՈՎՀ): Աշխարհում տարեկան արձանագրվում է մահվան 57 միլիոն դեպք, որոնցից 36 միլիոնը` ոչ վարակիչ հիվանդություններից (մոտավորապես 60%): Եվրոպական տարածաշրջանում ՈՎՀ-ով պայմանավորված մահվան դեպքերի մասնաբաժինը կազմում է 80%:
6. Վիճակագրության համաձայն, Հայաստանի Հանրապետության բնակչության 15 տարեկան և բարձր տարիքային խմբում առավել տարածված են հետևյալ ռիսկի գործոնները` ծխախոտի ամենօրյա օգտագործում, որի տարածվածությունը ողջ բնակչության շրջանում կազմում է 24% (տղամարդկանց շրջանում` 50%, իսկ կանանց շրջանում` 2,3%), գիրություն ու ճարպակալում` 49%, ֆիզիկական թերակտիվությունը` 17,5%, ալկոհոլի օգտագործման չարաշահումը` 8,2%, (տղամարդկանց շրջանում` 15%):
7. Վերջին 30 տարիների ընթացքում ճարպակալումով տառապող մարդկանց թիվը մեծահասակների շրջանում աճել է կրկնակի, դեռահասների շրջանում` եռակի: ԱՀԿ-ի Եվրոպական տարածաշրջանի երկրներում մեծահասակ բնակչության կեսը և ամեն հինգերորդ երեխան ունի ավելորդ քաշ, իսկ նրանց մեկ երրորդը տառապում է ճարպակալմամբ: 2010 թվականին ԱՀԿ-ի կողմից իրականացված հետազոտությունների համաձայն` աշխարհում մոտ 42 միլիոն մինչև 5 տարեկան երեխա տառապում է ճարպակալմամբ կամ հավելյալ քաշով:
8. Առողջ ապրելակերպը ներառում է տարիքին համապատասխան ֆիզիկական ակտիվությունը, առողջ սնուցումը, առողջ և անվտանգ միջավայրի ձևավորումը, ծխախոտի օգտագործման նվազեցումը` հեռահար գերնպատակ սահմանելով ծխախոտի օգտագործման վերացումը, ալկոհոլի օգտագործման չարաշահման նվազեցումը, դեռևս վաղ մանկական հասակից սկսած վերը նկարագրված առողջ ապրելակերպն ապահովող սովորույթների ձևավորումը և այլն:
9. Ներկայում ավելի մեծ թվով երկրներ (Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները (այսուհետ` ԱՄՆ), Եվրոպական Միության (այսուհետ` ԵՄ) երկրները, Ավստրալիան, Կանադան, Նոր Զելանդիան, Հարավային Կորեան, Թուրքիան, Մեքսիկան, Ռուսաստանի Դաշնությունը, Ղազախստանը, Թայլանդը և այլն) ազգային մակարդակով իրականացնում են գործողություններ` ուղղված բնակչության շրջանում առողջ ապրելակերպի արմատավորմանը և, հետևաբար, բնակչության առողջության ամրապնդմանը:
10. Միջազգային առողջապահական կազմակերպությունների գնահատմամբ` առողջ ապրելակերպի ձևավորումը հիվանդությունների կանխարգելման արդյունավետ և քիչ ծախսատար միջոցներից է: Ավելին, առողջ ապրելակերպի ամրապնդմանն ուղղված միջոցառումները ազգաբնակչության առողջությանն ուղղված լավագույն ներդրումն են և, որպես արդյունք, դրականորեն են անդրադառնում երկրի տնտեսական բարեկեցության վրա:
11. Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության, Առողջություն 2020» քաղաքականության համատեքստում ընդունված սնուցման և ոչ վարակիչ հիվանդությունների վերաբերյալ Վիեննայի հռչակագրի համաձայն` հավելյալ քաշի և ճարպակալման, ինչպես նաև թերսնուցման հարցերի լուծման համար կարևոր է սննդի արտադրության, օգտագործման, մարկետինգի, ապահովման, հասանելիության, ինչպես նաև տնտեսական միջոցների և կրթական համակարգի ուղղություններով քաղաքականության մշակումը:
II. ԾՐԱԳՐԻ ՆՊԱՏԱԿԸ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
12. Ծրագրի նպատակն է` մշակել և ներդնել օրենսդրական, կառուցվածքային մեխանիզմներ` ուղղված առողջ ապրելակերպի խթանմանը, որը կբերի ՈՎՀ-ից վաղաժամ մահացության ու հիվանդացության նվազեցմանը, կնպաստի հոգեկան առողջության բարելավմանը, տրավմատիզմի նվազեցմանը:
13. Ապրելակերպի ձևավորման և հասարակության լայն զանգվածների շրջանում դրա ամրապնդման համար պետք է լուծել ստորև թվարկված հիմնական խնդիրները`
1) ապահովել առողջության հիմնական վարքագծային ռիսկերին ենթարկվող անձանց թվաքանակի նվազեցմանն ու առողջ ապրելակերպ վարող անձանց թվաքանակի մեծացմանն ուղղված նպատակային քաղաքականության իրականացում.
2) ապահովել բնակչության իրազեկվածությունը անառողջ ապրելակերպ վարելու հետևանքով առաջացող վտանգների մասին.
3) առողջ ապրելակերպի քարոզչության ոլորտում ապահովել անխափան փոխհամաձայնեցված շարունակական աշխատանք ոչ միայն առողջապահական, այլ համապատասխան այլ, մասնավորապես` կրթության, սպորտի և երիտասարդության և տարածքային կառավարման ոլորտներում:
4) ապահովել աշխատանքների համաչափ իրականացումը բոլոր մակարդակներում` ազգային, մարզային, քաղաքային և համայնքային` ներգրավելով հասարակական և միջազգային կազմակերպությունների և մասնավոր հատվածի հնարավորինս լայն շրջանակներ:
III. ԻՐԱՎԻՃԱԿԻ ՀԱՄԱՌՈՏ ՆԿԱՐԱԳԻՐ
14. 2012 թվականի տարեսկզբի դրությամբ Հայաստանի Հանրապետության բնակչության միջին տարիքը 35.3 տարի է, ծննդյան պահից հաշվարկված կյանքի սպասվող տևողությունը` 74,3 տարի, որը զիջում է հիմնական հարևան պետությունների նույն ցուցանիշին:
15. Հիվանդացության և մահացության պատճառների ուսումնասիրությունները վկայում են, որ Հայաստանի Հանրապետության բնակչության մահացության պատճառների կառուցվածքում ՈՎՀ-ը կազմում է մոտ 90% (արյան շրջանառության համակարգի հիվանդությունները զբաղեցնում են առաջին տեղը` 48,0%, չարորակ նորագոյացությունները կազմում են 19,9%, մարսողական օրգանների հիվանդությունները` 6,3%, շնչառական օրգանների հիվանդությունները` 6,0%, վնասվածքները և թունավորումները` 4,9% և շաքարային դիաբետը` 4,8%):
16. Հայաստանի Հանրապետությունում 2012 թվականին չարորակ նորագոյացությունների տարածվածությունն ընդհանուր հիվանդացության մեջ կազմել է 21%, իսկ չարորակ նորագոյացություններից մահացության ցուցանիշը 2001-2012 թվականներին անընդհատ աճել է` 47,1-ից հասնելով մինչև` 64,3-ի (1991 թվականի նկատմամբ` 35,8-ից մինչև 64,3-ի):
17. Վերջին տասնամյակում Հայաստանի Հանրապետությունում 100.000 բնակչի հաշվով արյան շրջանառության հիվանդություններից առաջացած մահացության ցուցանիշը աճել է մոտ 1,2 անգամ (1990 թվականին` 305,9, իսկ 2011 թվականին` 407,4): Զգալիորեն աճել են նաև շաքարային դիաբետից մահացության ցուցանիշները` 100000 բնակչի հաշվով 2012 թվականին կազմելով 43,8 դեպք` 1990 թ-ի 13,96-ի փոխարեն, իսկ ավելորդ քաշ ունեցող բնակչության տարածվածության ուսումնասիրության նպատակով կատարված ընտրանքային հետազոտության ընթացքում պարզվել է, որ Հայաստանի Հանրապետության բնակչության ավելորդ քաշ ունեցող տղամարդկանց քանակը կազմել է 51.8%, իսկ կանանց շրջանում` 45.8%:
18. Բնակչության առողջության վրա ռիսկի գործոնների ազդեցությունը արտահայտվում է տարիներ անց: Համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության համակարգի գործունեության գնահատման հետազոտության` բնակչության շրջանում 2007-2012 թվականների ընթացքում վարքագծային և կենսաբանական ռիսկի գործոնների տարածվածությունը բավական բարձր է: Այսպես, Հայաստանում 2012 թվականին 20 տարեկանից բարձր տարիքի բնակչության շրջանում առավել տարածված են` զարկերակային բարձր ճնշում` 37%, գիրություն և ճարպակալում` 57% (2009 թվականին` 54%), ֆիզիկական թերակտիվություն` 50%, տղամարդկանց կողմից ալկոհոլի օգտագործում` 12% (2009 թվականին` 17%), կերակրի աղի ավելցուկային օգտագործում` 20% (2007 թվականին` 12%), ծխախոտի ամենօրյա օգտագործում` 26% (20 տարեկանից բարձր տղամարդկանց շրջանում ծխախոտի օգտագործման տարածվածությունը կազմում է 55% (2009 թվականին` 58%) և 20 տարեկանից բարձր կանանց շրջանում ծխախոտի օգտագործման տարածվածությունը կազմում է 3%): Ծխախոտի օգտագործումը և երկրորդային ծխի ազդեցությունը լուրջ ռիսկեր են պարունակում դեռահասների համար: Համաձայն ուսումնասիրությունների` 13-15 տարեկան դպրոցականների 3,5%-ը ընթացիկ ծխողներ են (13-15 տարեկան տղաների շրջանում ծխախոտի օգտագործման տարածվածությունը կազմում է 6,1%` և 13-15 աղջիկների շրջանում ծխախոտի օգտագործման տարածվածությունը կազմում 1,2%):
19. Միևնույն ժամանակ, հանրապետության 20 տարեկան և ավելի բարձր տարիքի բնակչության մեծամասնությունը ընդհանուր առմամբ իրազեկված է ՈՎՀ-ներ առաջացնող ռիսկի գործոնների մասին: Մասնավորապես, բնակչության շրջանում առավել բարձր է տեղեկացվածությունը ծխախոտի օգտագործման (94%` 2009 թվականին), երկրորդային ծխի (96%` 2012 թվականին) և ֆիզիկական թերակտիվության (92,6%) վնասակար ազդեցության մասին: Շատ ավելի ցածր է իրազեկվածությունն այլ ռիսկի գործոնների վերաբերյալ, ինչպիսիք են` գիրությունը, արյան մեջ խոլեսթերինի (29%) և գլյուկոզայի (39%) բարձր մակարդակները:
20. Վերջին տարիներին երկրում իրականացվել են առավել տարածված ՈՎՀ-ների դեմ պայքարի մի շարք միջոցառումներ: Մասնավորապես, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի հունվարի 29-ի նիստում հավանության է արժանացել «Առավել տարածված ոչ վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելման, վաղ հայտնաբերման և բուժման հայեցակարգին և հայեցակարգի կատարումն ապահովող միջոցառումների ցանկին հավանություն տալու մասին» արձանագրային որոշումը, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի մարտի 24-ի նիստի N 11 արձանագրության 1-ին կետով` «Առավել բարձր մահացության բերող երեք հիվանդության` արյան շրջանառության համակարգի (սրտանոթային հիվանդություններ), չարորակ նորագոյացությունների և շաքարային դիաբետի ազգային ռազմավարական ծրագրերին և միջոցառումների ժամանակացույցին հավանություն տալու մասին» արձանագրային որոշումը:
21. 2004 թվականին Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովը վավերացրել է ԱՀԿ-ի «Ծխախոտի դեմ պայքարի մասին շրջանակային կոնվենցիան` առողջապահության ոլորտում գործող միակ միջազգային գլոբալ համաձայնագիրը: ՀՀ կառավարության կողմից 2005 թվականին ընդունվել և իրագործվել է ծխախոտի դեմ պայքարի 2005-2009 թվականների պետական ծրագիրը, այնուհետև Հայաստանի Հանրապետությունում ծխելու դեմ պայքարի 2010-2015 թվականների պետական ծրագիրը: Գործում են մի շարք իրավական ակտեր` ուղղված երեխաների և դեռահասների առողջության պահպանման հիմնախնդիրներին: Այնուամենայնիվ, առողջ ապրելակերպի խթանման ուղղությամբ դեռևս անհրաժեշտ է իրականացնել որոշակի նպատակային գործողություններ:
IV. ԱՌՈՂՋ ԱՊՐԵԼԱԿԵՐՊԻ ԽԹԱՆՄԱՆՆ ՈՒՂՂՎԱԾ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ՈՒՂՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
22. Առողջության համար հիմնական վարքագծային ռիսկերի ենթարկվող անձանց թվաքանակի նվազեցմանն ու առողջ ապրելակերպ վարող անձանց թվաքանակի մեծացման ապահովմանը նախատեսվում է հասնել ստորև սահմանված ռազմավարական ուղղությունների միջոցով`
1) առողջ ապրելակերպի ներդրմանն ու իրականացմանն ուղղված գործողությունների կառավարման համակարգի ստեղծում,
2) առողջության ամրապնդմանը նպաստող և անառողջ սնուցման սահմանափակմանն ուղղված քաղաքականության մշակում և օրենսդրության կատարելագործում,
3) առողջ ապրելակերպի քարոզչությանն ուղղված, առողջ ապրելակերպը սատարող մասնագիտացված ծառայությունների զարգացում,
4) միջճյուղային համագործակցության իրականացում` առողջ ապրելակերպի խթանման ուղղությամբ,
5) դպրոցներում առողջ ապրելակերպի խթանում` դեռահասների առողջապահական ծառայությունների հզորացման միջոցով,
6) առողջ ապրելակերպի խթանման և անառողջ սնուցման սահմանափակման ուղղությամբ նախատեսվող միջոցառումների գործադրման մոնիթորինգի համակարգի ձևավորում և ներդնում` ապահովելով համագործակցություն միջազգային և հասարակական կազմակերպությունների հետ:
23. Ծրագիրը իրականացվելու է մասնակցային և համարժեք կառավարման միջոցով, որի նպատակն է ապահովել ծրագրի անխափան փոխհամաձայնեցված շարունակական աշխատանքը ոչ միայն առողջապահական, այլ նաև համապատասխան այլ ոլորտներում, մասնավորապես` կրթության և սպորտի ու երիտասարդության: Աշխատանքները պետք է համաչափ իրականացվեն բոլոր մակարդակներում` ազգային, տարածաշրջանային, քաղաքային և համայնքային` ներգրավելով հասարակական, միջազգային, ինչպես նաև մասնավոր ոլորտում գործունեություն իրականացնող կազմակերպությունները: Միաժամանակ, պետք է զուգահեռաբար իրականացվի ծրագրի գործադրման ընթացիկ իրավիճակի ու փոփոխությունների գնահատում և առողջ ապրելակերպի խթանմանն ուղղված աշխատանքի ճշգրտում:
V. ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՈՒՄ
24. Ծրագրի գործողությունների ֆինանսավորումը ակնկալվում է հետևյալ աղբյուրներից`
1) Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե.
2) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ չարգելված այլ ֆինանսական աղբյուրներ`
ա. Միջազգային կազմակերպությունների կողմից նպատակային ֆինանսավորում,
բ. Հայաստանի Հանրապետությունում գործող մասնավոր կազմակերպությունների միջոցների հաշվին ֆինանսավորում,
գ. Հասարակական կազմակերպությունների կողմից նպատակային ֆինանսավորում:
VI. ՄՈՆԻԹՈՐԻՆԳ ԵՎ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄ
25. Առողջ ապրելակերպի խթանմանն ուղղված ռազմավարական ծրագրի մոնիթորինգը և վերահսկողությունն իրականացվում են Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության և շահագրգիռ գերատեսչությունների կողմից` յուրաքանչյուրն իր իրավասության շրջանակներում:
26. Առողջ ապրելակերպի խթանմանն ուղղված նպատակային ծրագրի մոնիթորինգն իրականացվում է վարչական վիճակագրական հաշվետվություններով` սահմանված տեղեկատվական հոսքերով, ինչպես նաև հատուկ ուսումնասիրությունների և հետազոտությունների ժամանակ ստացած արդյունքներով: Մասնավորապես նախատեսվում է ցուցանիշների դինամիկայի մասին տեղեկատվությունը հավաքագրել «Հայաստանի առողջապահության համակարգի գործունեության գնահատման» տարեկան ազգային զեկույցի, դեռահասների շրջանում ծխախոտի օգտագործման վերաբերյալ պարբերական հետազոտությունների, ժողովրդագրական և առողջապահական հետազոտությունների և այլ գործիքների կիրառմամբ:
27. Մոնիթորինգի արդյունքների վերաբերյալ կատարվում են եռամսյակային և տարեկան վերլուծություններ և մշակվում են առաջարկություններ` ապահովելով հետադարձ կապ հաշվետվություններ կայացնող կազմակերպությունների հետ:
VII. ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ԱՄՓՈՓ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐ
28. Ծրագրի իրականացման արդյունքում ակնկալվում է բարելավել բնակչության առողջությունը հետևյալ խնդիրների լուծման միջոցով`
1) առողջության հիմնական վարքագծային ռիսկերին ենթարկվող անձանց թվաքանակի նվազեցում ու առողջ ապրելակերպ վարող անձանց թվաքանակի մեծացում,
2) բնակչության շրջանում ոչ վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելում և հատկապես երեխաների առողջության վրա անառողջ սնուցման բացասական ազդեցության բացառում կամ նվազեցում,
3) բնակչության իրազեկության բարձրացում անառողջ ապրելակերպ վարելու հետևանքով առաջացող վտանգների և անառողջ սնուցմանը նպաստող գործոնների մասին,
4) առողջ ապրելակերպի քարոզչության ոլորտում անխափան փոխհամաձայնեցված շարունակական աշխատանք ոչ միայն առողջապահական, այլ նաև մյուս համապատասխան ոլորտներում, մասնավորապես, կրթության, սպորտի և երիտասարդության և տարածքային կառավարման,
5) աշխատանքների համաչափ իրականացում բոլոր մակարդակներում` ազգային, մարզային, քաղաքային և համայնքային` ներգրավելով հասարակական և միջազգային կազմակերպությունների և մասնավոր հատվածի հնարավորինս լայն շրջանակներ:
29. Ռազմավարության վերջնական գնահատումը ցույց կտա, թե կատարվել են արդյոք նախատեսված ներդրումները, իրականացվել են արդյոք ծրագրված գործողություններն ըստ առանձին ուղղությունների, ինչպես նաև հաջողվել է հասնել ակնկալվող արդյունքներին և ծրագրի նպատակներին, թե ոչ:
30. Ծրագրում նշված վիճակագրական տվյալները կհանդիսանան որպես ելակետային տվյալներ ռազմավարության առաջընթացը գնահատելու համար:
31. Ծրագրի իրականացման արդյունքում ակնկալվում է ունենալ հետևյալ արդյունքները`
._____________________________________________________________________.
|Ռազմավարության |Թիրախային |Ելակետային |Ակնկալվող |
|արդյունքներ |ցուցանիշներ |ցուցանիշ |ցուցանիշ |
| | |______________|______________|
| | |Ցուցանիշ |Տարի|Ցուցանիշ |Տարի|
|_____________________________________________________________________|
| Առողջության ցուցանիշներ |
|_____________________________________________________________________|
|ՈՎՀ առաջացող |Արյան շրջանառության|440,79 |2012|370,00 |2020|
|վաղաժամ (մինչև 65)|համակարգի |(100.000 | |(100.000 | |
|մահացության |հիվանդություններից |բնակչի | |բնակչի | |
|նվազեցում |մահացություն |հաշվով) | |հաշվով) | |
| |(100.000 բնակչի | | | | |
| |հաշվով) | | | | |
| |___________________|_________|____|_________|____|
| |Շաքարային դիաբետից |42,82 |2012|40 |2020|
| |մահացություն |(100.000 | |(100.000 | |
| |(100.000 բնակչի |բնակչի | |բնակչի | |
| |հաշվով) |հաշվով) | |հաշվով) | |
| |___________________|_________|____|_________|____|
| |Վնասվածքներից, |44,94 |2012|40 |2020|
| |թունավորումներից |(100.000 | |(100.000 | |
| |և արտաքին |բնակչի | |բնակչի | |
| |պատճառների |հաշվով) | |հաշվով) | |
| |ներգործության որոշ | | | | |
| |այլ հետևանքներից | | | | |
| |մահացություն | | | | |
| |(100.000 բնակչի | | | | |
| |հաշվով) | | | | |
|___________________|___________________|_________|____|_________|____|
|20 տարեկանից բարձր |Զարկերակային |37% |2012|30% |2020|
|տարիքի բնակչության |գերճնշում | | | | |
|շրջանում առավել |___________________|_________|____|_________|____|
|տարածված ռիսկի |Ծխախոտի ամենօրյա |55% |2012|42% |2020|
|գործոնների |օգտագործում` | | | | |
|տարածվածության |տղամարդկանց | | | | |
|նվազեցում |շրջանում | | | | |
| |___________________|_________|____|_________|____|
| |ֆիզիկական |50% |2012|40% |2020|
| |թերակտիվություն` | | | | |
| |բնակչության | | | | |
| |շրջանում | | | | |
| |___________________|_________|____|_________|____|
| |Տղամարդկանց |12% |2012|8% |2020|
| |շրջանում ալկոհոլի | | | | |
| |օգտագործում` | | | | |
| |(չարաշահում) | | | | |
| |___________________|_________|____|_________|____|
| |Գիրություն և |57% |2012|50% |2020|
| |ճարպակալում` | | | | |
|___________________|___________________|_________|____|_________|____|
|ՈՎՀ-ներ զարգացնող |Մասնավորապես` արյան|Համա- |2012|70% |2020|
|ռիսկի գործոնների |մեջ խոլեսթերինի և |պատասխա- | | | |
|մասին |գլյուկոզայի բարձր |նաբար | | | |
|տեղեկատվության |մակարդակների |(29%) և | | | |
|ապահովում և |առկայության |(39%) | | | |
|իրազեկվածության |վերաբերյալ | | | | |
|աստիճանի բարձրացում|___________________|_________|____|_________|____|
| |ֆիզիկական |50% |2012|90% ավել |2020|
| |թերակտիվության | | | | |
| |վնասակար | | | | |
| |ազդեցության մասին | | | | |
| |___________________|_________|____|_________|____|
| |Կրծքով սնուցման |3,8 |2012|4,2 |2020|
| |կարևորության մասին| | | | |
| |տեղեկացվածության | | | | |
| |բարձրացում (ԱԱՊ | | | | |
| |հաստատություններ | | | | |
| |հաճախումների միջին | | | | |
| |թիվը 1 բնակչի | | | | |
| |հաշվով) | | | | |
._____________________________________________________________________.
Հավելված N 2
i
ՀՀ կառավարության
2014 թ. նոյեմբերի 27-ի նիստի
N 50 արձանագրային որոշման
ՑԱՆԿ
ԱՌՈՂՋ ԱՊՐԵԼԱԿԵՐՊԻ ԽԹԱՆՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ԿԱՏԱՐՈՒՄՆ ԱՊԱՀՈՎՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ
._____________________________________________________________________.
|Միջոցառման |Պատասխա- |Համա- |Կատար- |Ակնկալվող |Ակնկալվող|
|անվանումը |նատու |կատարող |ման |արդյունք |ֆինանսա- |
| | | |ժամկետը| |կան |
| | | | | |միջոցները|
|_____________________________________________________________________|
|1. Առողջ ապրելակերպի ներդրմանն ու իրականացմանն ուղղված |
|գործողությունների կառավարման համակարգի ստեղծում |
|_____________________________________________________________________|
|Նշված ռազմավարության իրականացմանն ուղղված միջոցառումներ |
|_____________________________________________________________________|
|1) «Առողջ |Հայաստանի | |2014 թ.|Առողջ |Ֆինանսա- |
|ապրելակերպի |Հանրա- | | |ապրելակերպի|վորում չի|
|խթանմանն ուղղված |պետության | | |խթանմանն |պահանջում|
|գործողությունները|առողջա- | | |ուղղված | |
|համակարգող |պահության | | |ծրագրերի | |
|միջգերատեսչական |նախարարու-| | |իրականացման| |
|հանձնաժողով |թյուն | | |ընթացքում | |
|ստեղծելու և | | | |միջգերատես-| |
|աշխատակարգը | | | |չական | |
|հաստատելու մասին»| | | |համագործակ-| |
|ՀՀ վարչապետի | | | |ցության | |
|որոշման նախագծի | | | |ապահովում: | |
|ներկայացում ՀՀ | | | | | |
|կառավարություն: | | | | | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|2) «Առողջ |Հայաստանի | |2014 թ.|Առողջ |Ֆինանսա- |
|ապրելակերպի |Հանրա- | | |ապրելակերպի|վորում չի|
|խթանմանն ուղղված |պետության | | |խթանմանն |պահանջում|
|գործողությունների|առողջա- | | |ուղղված | |
|իրականացման համար|պահության | | |գործողու- | |
|մշտական գործող |նախարարու-| | |թյունների | |
|աշխատանքային |թյուն | | |համակարգված| |
|խումբ ստեղծելու | | | |իրականացման| |
|մասին» ՀՀ | | | |ապահովում: | |
|առողջապահության | | | | | |
|նախարարի հրամանի | | | | | |
|ընդունում: | | | | | |
|_____________________________________________________________________|
|2. Առողջության ամրապնդմանը նպաստող և անառողջ սնուցման սահմանափակմանն|
|ուղղված քաղաքականության մշակում և օրենսդրության կատարելագործում |
|_____________________________________________________________________|
|Նշված ռազմավարության իրականացմանն ուղղված միջոցառումներ` |
|_____________________________________________________________________|
|1) Սոցիալական |Հայաստանի |Հայաստանի |2015 թ.|ա) Սոցիա- |Ֆինանսա- |
|գովազդի |Հանրա- |Հանրա- | |լական |վորում չի|
|տեղակայման |պետության |պետության | |գովազդի |պահանջում|
|կանոնակարգման |առողջա- |մշակույթի | |միջոցով | |
|վերաբերյալ |պահության |նախարարու-| |բնակչության| |
|«Գովազդի մասին», |նախարարու-|թյուն | |իրազեկման | |
|«Հեռուստատեսու- |թյուն |Հեռուստա- | |օրենսդրական| |
|թյան և ռադիոյի | |տեսության | |հիմքի | |
|մասին» Հայաստանի | |և ռադիոյի| |ապահովում, | |
|Հանրապետության | |ազգային | |բ) առողջ | |
|օրենքների | |հանձնա- | |ապրելակերպի| |
|փոփոխությունների | |ժողով | |խթանմանն | |
|փաթեթի | |(համաձայ- | |ուղղված | |
|ներկայացում ՀՀ | |նությամբ) | |կրթական | |
|կառավարություն: | | | |տեղեկատվա- | |
| | | | |կան հաղոր- | |
| | | | |դակցության | |
| | | | |ընդլայնում:| |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|2) Ծխախոտի |Հայաստանի | |2015 թ.|Առողջա- |Ֆինանսա- |
|իրացման, սպառման |Հանրա- | | |պահության |վորում չի|
|և օգտագործման |պետության | | |համաշխար- |պահանջում|
|սահմանափակումների|առողջա- | | |հային | |
|մասին» Հայաստանի |պահության | | |կազմակեր- | |
|Հանրապետության |նախարարու-| | |պության | |
|օրենքի վերանայում|թյուն | | |ծխախոտի դեմ| |
|`Առողջապահության | | | |պայքարի | |
|համաշխարհային | | | |շրջանակային| |
|կազմակերպության | | | |կոնվենցիայի| |
|ծխախոտի դեմ | | | |պահանջների | |
|պայքարի | | | |և դրանց | |
|շրջանակային | | | |ներդրման | |
|կոնվենցիայի | | | |ուղեցույց- | |
|պահանջների և | | | |ների | |
|դրանց ներդրման | | | |համաձայն | |
|ուղեցույցների | | | |ծխախոտի | |
|համաձայն և | | | |օգտագործման| |
|անհրաժեշտության | | | |լիարժեք | |
|դեպքում | | | |արգելում | |
|փոփոխությունների | | | |փակ տարածք-| |
|և լրացումների | | | |ներում, | |
|փաթեթի մշակում և | | | |ինչպես նաև | |
|ներկայացում ՀՀ | | | |ծխախոտի | |
|կառավարություն: | | | |տուփի վրա | |
| | | | |առողջապահա-| |
| | | | |կան հաղոր- | |
| | | | |դագրության | |
| | | | |ձևաչափի | |
| | | | |վերանայում,| |
| | | | |ներառյալ | |
| | | | |նկարների | |
| | | | |տեղադրումը:| |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|3)(3-րդ ենթակետն ուժը կորցրել է 03.08.17 թիվ 33 արձանագրային որոշում)|
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|4)(4-րդ ենթակետն ուժը կորցրել է 03.08.17 թիվ 33 արձանագրային որոշում)|
|_____________________________________________________________________|
|3. Առողջ ապրելակերպի քարոզչությանն ուղղված, առողջ ապրելակերպը սատարող|
|մասնագիտացված ծառայությունների զարգացում |
|_____________________________________________________________________|
|Նշված ռազմավարության իրականացմանն ուղղված միջոցառումներ` |
|_____________________________________________________________________|
|1) Առողջապահու- |Հայաստանի |Հայաստանի |2015- |Առողջա- |Հայաստանի|
|թյան բնագավառի |Հանրա- |Հանրա- |2019թթ.|պահության |Հանրա- |
|աշխատողների` |պետության |պետության | |բնագավառի |պետության|
|բժիշկների, միջին |առողջա- |կրթության | |աշխատող- |պետական |
|բուժանձնակազմի, |պահության |և | |ների` |բյուջեով |
|ինչպես նաև |նախարարու-|գիտության | |բժիշկների, |առողջա- |
|ուսուցիչների, |թյուն |նախարարու-| |միջին բուժ-|պահության|
|համայնքների և | |թյուն | |անձնակազմի,|ոլորտին |
|սոցիալական ոլորտի| |Հայաստանի | |ինչպես նաև |հատկացվող|
|աշխատողների, | |Հանրա- | |ուսուցիչ- |գումար- |
|քաղաքականություն | |պետության | |ների, |ների |
|մշակող անձանց և | |աշխատանքի | |համայնքների|շրջանա- |
|այլ խմբերի | |և | |և |կում, |
|կարծիքի | |սոցիալական| |սոցիալական |ինչպես |
|ձևավորմանն | |հարցերի | |ոլորտի |նաև |
|ուղղված` | |նախարարու-| |աշխատող- |Հայաստանի|
|առողջության | |թյուն | |ների, |Հանրա- |
|խթանման | | | |քաղաքակա- |պետության|
|վերաբերյալ | | | |նություն |օրենքով |
|ուսումնական | | | |մշակող |չարգելված|
|ծրագրերի մշակում | | | |անձանց և |այլ աղբ- |
|և ներդրում, | | | |այլ խմբերի |յուրներ: |
|ԶԼՄ-ների միջոցով | | | |կրթում, | |
|քարոզչական | | | |ծրագրերի | |
|հաղորդաշարերի | | | |իրականա- | |
|իրականացում: | | | |ցում: | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|2) Բժշկական |Հայաստանի | |2017- |Կախվածու- |Հայաստանի|
|հաստատություն- |Հանրա- | |2019թթ.|թյունների |Հանրա- |
|ներում |պետության | | |ախտորոշման |պետության|
|առողջության |առողջա- | | |սկզբունք- |օրենքով |
|առաջնային |պահության | | |ների, |չարգելված|
|պահպանման օղակի |նախարարու-| | |խորհրդատ- |այլ աղբ- |
|մասնագետների |թյուն | | |վության |յուրներ: |
|համար /ընտանեկան | | | |համակար- | |
|բժիշկների և | | | |գերի, | |
|այլն/ | | | |բուժման | |
|կախվածությունների| | | |ծրագրերի | |
|ախտորոշման | | | |բարելավում,| |
|սկզբունքների, | | | |ծրագրերի և | |
|խորհրդատվական | | | |նոր ուղե- | |
|ծառայությունների,| | | |ցույցների | |
|ինչպես նաև | | | |ու գործելա-| |
|բուժման ծրագրերի | | | |կարգերի | |
|մշակում և | | | |առկայու- | |
|ներդնում` շեշտը | | | |թյուն: | |
|դնելով առաջնային | | | | | |
|բժշկական | | | | | |
|օգնություն և | | | | | |
|սպասարկում | | | | | |
|իրականացնող | | | | | |
|հաստատությունների| | | | | |
|վրա: | | | | | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|3) Ալկոհոլի, |Հայաստանի | |2017- |Ալկոհոլի, |Ֆինանսա- |
|ծխախոտի, |Հանրա- | |2019թթ.|ծխախոտի, |վորում չի|
|թմրամիջոցների |պետության | | |թմրամիջոց- |պահանջ- |
|օգտագործման |առողջա- | | |ների |վում |
|հետևանքով |պահության | | |օգտագործման| |
|առաջացած |նախարարու-| | |հետևանքով | |
|կախվածության |թյուն | | |առաջացած | |
|բուժման նորագույն| | | |կախվածու- | |
|և արդյունավետ | | | |թյան | |
|մոտեցումների | | | |բուժման | |
|վերաբերյալ | | | |մեթոդների | |
|ուղեցույցների | | | |բարելավում:| |
|մշակում և դրանց | | | | | |
|հաստատման | | | | | |
|վերաբերյալ ՀՀ | | | | | |
|առողջապահության | | | | | |
|նախարարի | | | | | |
|հրամանների | | | | | |
|ընդունում: | | | | | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|4) Նորածինների և |Հայաստանի |Տեղական |2015- |Նորածինների|Հայաստանի|
|վաղ տարիքի |Հանրա- |ինքնակառա-|2018թթ.|և վաղ |Հանրա- |
|երեխաների |պետության |վարման | |տարիքի |պետության|
|սնուցման հարցերի |առողջա- |մարմիններ | |երեխաների |օրենքով |
|վերաբերյալ |պահության |(համաձայ- | |սնուցման |չարգելված|
|քարոզարշավի |նախարարու-|նությամբ) | |հարցերի |այլ աղբ- |
|իրականացում, |թյուն | | |վերաբերյալ |յուրներ: |
|ծնողների համար | | | |իրազեկվա- | |
|կրթական ծրագրերի | | | |ծության | |
|իրականացում, | | | |բարձրացում,| |
|խորհրդատվական | | | |կրթական | |
|կենտրոնների | | | |ծրագրերի, | |
|ստեղծում: | | | |խորհրդատվա-| |
| | | | |կան | |
| | | | |կենտրոնների| |
| | | | |առկայու- | |
| | | | |թյուն: | |
|_____________________________________________________________________|
|4. Միջճյուղային համագործակցության իրականացում` առողջ ապրելակերպի |
|խթանման ուղղությամբ |
|_____________________________________________________________________|
|Նշված ռազմավարության իրականացմանն ուղղված միջոցառումներ` |
|_____________________________________________________________________|
|1) Հասարակության |Հայաստանի | |2014- |Բնակչության|Հայաստանի|
|տարբեր խմբերին |Հանրա- | |2019թթ.|իրազեկվա- |Հանրա- |
|ուղղված իրազեկման|պետության | | |ծության |պետության|
|ծրագրերի մշակման |առողջա- | | |բարձրացում`|պետական |
|և ներդրման |պահության | | |հանրային |բյուջեով |
|վերաբերյալ |նախարարու-| | |տարբեր |առողջա- |
|առաջարկություն- |թյուն | | |խմբերին |պահության|
|ների ներկայացում | | | |ուղղված |ոլորտին |
|շահագրգիռ պետական| | | |թիրախային |հատկացվող|
|կառավարման | | | |իրազեկման |գումար- |
|մարմիններին` | | | |ծրագրերի |ների |
|համատեղ | | | |առկայու- |շրջանա- |
|հրամանների | | | |թյուն, |կում, |
|ընդունման | | | |համատեղ |ինչպես |
|նպատակով, ինչպես | | | |հրամանների |նաև |
|նաև ծրագրի | | | |ընդունում, |Հայաստանի|
|կատարումն | | | |համատեղ |Հանրա- |
|ապահովող | | | |իրազեկման |պետության|
|միջոցառումների | | | |միջոցառում-|օրենքով |
|իրականացում: | | | |ների |չարգելված|
| | | | |իրականա- |այլ աղբ- |
| | | | |ցում: |յուրներ |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|2) Համագործակցու-|Հայաստանի | |2014- |Քաղաքացիա- |Հայաստանի|
|թյուն հանրային |Հանրա- | |2019թթ.|կան |Հանրա- |
|առողջապահական |պետության | | |հասարա- |պետության|
|բնագավառում |առողջա- | | |կության և |պետական |
|գործող |պահության | | |հանրային |բյուջեով |
|հասարակական |նախարարու-| | |առողջա- |առողջա- |
|կազմակերպու- |թյուն | | |պահության |պահության|
|թյունների և | | | |բնագավառում|ոլորտին |
|քաղաքացիական | | | |գործող |հատկացվող|
|հասարակության | | | |հասարակական|գումար- |
|հետ` համատեղ | | | |կազմակեր- |ների |
|առողջ ապրելակերպի| | | |պություն- |շրջանա- |
|միջոցառումների | | | |ների հետ |կում, |
|իրականացման | | | |համագործակ-|ինչպես |
|նպատակով: | | | |ցության |նաև |
| | | | |բարելավում |Հայաստանի|
| | | | |բազմամասնա-|Հանրա- |
| | | | |գիտական |պետության|
| | | | |աշխատանքա- |օրենքով |
| | | | |յին խմբերի |չարգելված|
| | | | |ձևավորում |այլ աղբ- |
| | | | | |յուրներ |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|3) Մասնավոր և |Հայաստանի | |2014- |Մասնավոր և |Ֆինանսա- |
|հանրային |Հանրա- | |2019թթ.|հանրային |վորում չի|
|կառույցների միջև |պետության | | |կառույցների|պահանջում|
|համագործակցության|առողջա- | | |միջև | |
|մեխանիզմների |պահության | | |համագործակ-| |
|մշակում, պետական |նախարարու-| | |ցության | |
|մասնավոր |թյուն | | |բարելավում:| |
|համագործակցության| | | | | |
|շրջանակներում | | | | | |
|իրականացվող | | | | | |
|ծրագրերի և | | | | | |
|միջոցառումների | | | | | |
|համակարգման | | | | | |
|հանձնաժողովի | | | | | |
|ստեղծում` լիազոր | | | | | |
|մարմնի հրամանով: | | | | | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|4) Բնակելի |Հայաստանի | |2014- |Ֆիզիկական |Ֆինանսա- |
|թաղամասերում և |Հանրա- | |2015թթ.|ակտիվության|վորում չի|
|հասարակական |պետության | | |խթանման |պահանջում|
|վայրերում |առողջա- | | |նպատակով | |
|ֆիզիկական |պահության | | |բարենպաստ | |
|կուլտուրայով և |նախարարու-| | |պայմանների | |
|սպորտով զբաղվելու|թյուն | | |ստեղծում, | |
|համար անվտանգ, | | | |տարածքների | |
|ապահով և գրավիչ | | | |հատկացում | |
|պայմանների | | | |բակերում և | |
|ստեղծման և դրանց| | | |այլ | |
|հասանելիության | | | |հարմարեցված| |
|ապահովման | | | |վայրերում, | |
|վերաբերյալ լիազոր| | | |հատկապես | |
|մարմիններին | | | |երեխաների, | |
|առաջարկություն- | | | |կանանց և | |
|ների մշակում և | | | |մեծահասակ- | |
|ներկայացում: | | | |ների վար- | |
| | | | |ժանքների, | |
| | | | |հետիոտն | |
| | | | |և/կամ | |
| | | | |հեծանվային | |
| | | | |զբոսանքի | |
| | | | |համար, | |
| | | | |լողավազան- | |
| | | | |ների և այլ| |
| | | | |հարմարու- | |
| | | | |թյունների | |
| | | | |առկայու- | |
| | | | |թյուն: | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|5) Առողջ |Հայաստանի |Հայաստանի |2015- |Առողջ |Հայաստանի|
|ապրելակերպի, |Հանրա- |Հանրա- |2019թթ.|ապրելա- |Հանրա- |
|մասնավորապես` |պետության |պետության | |կերպի, |պետության|
|ֆիզիկական |առողջա- |կրթության | |մասնավորա- |պետական |
|ակտիվության |պահության |և | |պես` |բյուջեով |
|խթանմանն ուղղված |նախարարու-|գիտության | |ֆիզիկական |առողջա- |
|միջոցառումների |թյուն |նախարարու-| |ակտիվության|պահության|
|կազմակերպման | |թյուն | |խթանման |ոլորտին |
|ուղղությամբ | |ՀՀ տարած- | |նպատակով |հատկացվող|
|տեղական | |քային | |բարենպաստ |գումար- |
|ինքնակառավարման | |կառավարման| |պայմանների |ների |
|մարմինների | |նախարարու-| |ստեղծում, |շրջանա- |
|համապատասխան | |թյուն | |ծրագրերի |կում, |
|ստորաբաժանումների| |Տեղական | |և ուղե- |ինչպես |
|հետ համագործակ- | |ինքնա- | |ցույցների |նաև |
|ցություն, ինչպես | |կառավարման| |առկայու- |Հայաստանի|
|նաև նրանց համար | |մարմիններ | |թյուն: |Հանրա- |
|առողջ | |(համաձայ- | | |պետության|
|ապրելակերպին | |նությամբ) | | |օրենքով |
|ուղղված ծրագրերի | | | | |չարգելված|
|և ուղեցույցների | | | | |այլ աղբ- |
|մշակում և | | | | |յուրներ |
|իրագործում: | | | | | |
|_____________________________________________________________________|
|5. Դպրոցներում առողջ ապրելակերպի խթանում` դեռահասների առողջապահական |
|ծառայությունների հզորացման միջոցով |
|_____________________________________________________________________|
|Նշված ռազմավարության իրականացմանն ուղղված միջոցառումներ` |
|_____________________________________________________________________|
|1) Դպրոցներում |Հայաստանի |Հայաստանի |2015- |Դպրոցներում|Հայաստանի|
|«Առողջ |Հանրա- |Հանրա- |2016թթ.|»Առողջ |Հանրա- |
|ապրելակերպ» |պետության |պետության | |ապրելակերպ»|պետության|
|կրթական ծրագրի |առողջա- |կրթության | |կրթական |օրենքով |
|իրականացման |պահության |և | |ծրագրի |չարգելված|
|գնահատում, |նախարարու-|գիտության | |բարելավում,|այլ աղբ- |
|առաջարկություն- |թյուն |նախարարու-| |կրթական |յուրներ |
|ների փաթեթի | |թյուն | |ծրագրի | |
|մշակում և | | | |գնահատման | |
|անհրաժեշտության | | | |արդյունք- | |
|դեպքում | | | |ների | |
|ներկայացում ՀՀ | | | |առկայու- | |
|կառավարություն: | | | |թյուն: | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|2) Երիտասարդներին|Հայաստանի |Հայաստանի |2015- |Երիտասարդ- |Հայաստանի|
|ուղղված |Հանրա- |Հանրա- |2017թթ.|ներին |Հանրա- |
|առողջության |պետության |պետության | |ուղղված |պետության|
|ծառայությունների |առողջա- |սպորտի և | |առողջության|օրենքով |
|կենտրոնների |պահության |երիտասար- | |ծառայու- |չարգելված|
|գործունեության |նախարարու-|դության | |թյունների |այլ աղբ- |
|գնահատում և |թյուն |հարցերի | |կենտրոնների|յուրներ |
|առողջ ապրելակերպի| |նախարարու-| |գործունեու-| |
|խթանման նպատակով | |թյուն | |թյան | |
|առաջարկություն- | |Հայաստանի | |բարելավում:| |
|ների փաթեթի | |Հանրա- | | | |
|մշակում: | |պետության | | | |
| | |կրթության | | | |
| | |և | | | |
| | |գիտության | | | |
| | |նախարարու-| | | |
| | |թյուն | | | |
| | | | | | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|3) Դպրոցներում |Հայաստանի |Հայաստանի |2016- |Դպրոցներում|Հայաստանի|
|առողջ ապրելակերպի|Հանրա- |Հանրա- |2017թթ.|առողջ |Հանրա- |
|խթանման նպատակով |պետության |պետության | |ապրելակերպի|պետության|
|դեռահասների |առողջա- |կրթության | |խթանման |օրենքով |
|առողջապահական |պահության |և | |նպատակով |չարգելված|
|ծառայությունների |նախարարու-|գիտության | |դեռահասների|այլ աղբ- |
|մոդելի մշակում, |թյուն |նախարարու-| |առողջության|յուրներ |
|փորձարկում և | |թյուն | |ծառայու- | |
|գնահատում: | | | |թյունների | |
| | | | |բարելավում:| |
| | | | | | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|4) Հանրակրթական |ՀՀ առողջա-|ՀՀ |2016- |Կրթական |Հայաստանի|
|ուսումնական |պահության |կրթության |2017թթ.|ծրագրերում |Հանրա- |
|հաստատությունների|նախարարու-|և |և |առողջ |պետության|
|մանկավարժների |թյուն |գիտության |շարու- |սնուցման և |օրենքով |
|համար նախատեսված`| |նախարարու-|նակական|անառողջ |չարգելված|
|նախադպրոցական և | |թյուն | |սնուցման |այլ աղբ- |
|դպրոցական տարիքի | |Առողջա- | |սահմանա- |յուրներ |
|երեխաների մոտ | |պահության | |փակմանն | |
|առողջ սնուցման և | |Համաշխար- | |ուղղված | |
|անառողջ սնուցման | |հային | |հարցերի | |
|սահմանափակմանն | |Կազմակեր- | |ընդգրկում: | |
|ուղղված հարցերի | |պություն | | | |
|ընդգրկմամբ | |(համաձայ- | | | |
|ուղեցույցների | |նությամբ),| | | |
|մշակում և | |ՄԱԿ-ի | | | |
|սահմանված կարգով | |մանկական | | | |
|ներդնում: | |հիմնադրամ | | | |
| | |(համաձայ- | | | |
| | |նությամբ),| | | |
| | |միջազգային| | | |
| | |և հասարա-| | | |
| | |կական | | | |
| | |այլ կազմա-| | | |
| | |կերպու- | | | |
| | |թյուններ | | | |
| | |(համաձայ- | | | |
| | |նությամբ) | | | |
|_____________________________________________________________________|
|6. Առողջ ապրելակերպի խթանման և անառողջ սնուցման սահմանափակման |
|ուղղությամբ նախատեսվող միջոցառումների գործադրման մոնիթորինգի |
|համակարգի ձևավորում և ներդնում` ապահովելով համագործակցություն |
|միջազգային և հասարակական կազմակերպությունների հետ |
|_____________________________________________________________________|
|Նշված ռազմավարության իրականացմանն ուղղված միջոցառումներ` |
|_____________________________________________________________________|
|1) Անառողջ |ՀՀ առողջա-| |2016- |Բնակչության|Ֆինանսա- |
|սնուցման կարճատև |պահության | |2020թթ.|շրջանում |վորում չի|
|հետազոտություն- |նախարարու-| | |անառողջ |պահանջում|
|ների մեթոդական |թյուն | | |սնուցման | |
|ուղեցույցի | | | |կարճատև | |
|հաստատում ՀՀ | | | |հետազոտու- | |
|առողջապահության | | | |թյունների | |
|նախարարի | | | |մեթոդաբա- | |
|հրամանով: | | | |նության | |
| | | | |ներդրում: | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|2) «Առողջություն |ՀՀ առողջա-| |2016- |Ամենամյա |Հայաստանի|
|2020» միջազգային |պահության | |2020թթ.|զեկույցների|Հանրա- |
|քաղաքականության |նախարարու-| | |պատրաստում,|պետության|
|շրջանակներում |թյուն | | |մասնագետ- |օրենքով |
|սնուցման և ոչ | | | |ների |չարգելված|
|վարակիչ | | | |միջազգային |այլ աղբ- |
|հիվանդությունների| | | |համաժողով- |յուրներ |
|մասին միջազգային | | | |ների նստա- | |
|հռչակագրից բխող | | | |շրջաններին | |
|միջոցառումների | | | |մասնակցու- | |
|կատարման մասին | | | |թյան | |
|պարբերական | | | |ապահովում: | |
|զեկույցի | | | | | |
|պատրաստում և | | | | | |
|ներկայացում, | | | | | |
|սնուցման և ոչ | | | | | |
|վարակիչ | | | | | |
|հիվանդությունների| | | | | |
|մասին միջազգային | | | | | |
|հռչակագրի | | | | | |
|շրջանակներում | | | | | |
|կողմերի | | | | | |
|համաժողովի | | | | | |
|նստաշրջաններին | | | | | |
|մասնակցություն: | | | | | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|3) Առողջապահու- |ՀՀ առողջա-| |2016 |Առողջա- |Հայաստանի|
|թյան |պահության | |թ-ից |պահության |Հանրա- |
|համաշխարհային |նախարարու-| | |համաշխար- |պետության|
|կազմակերպության |թյուն | | |հային |օրենքով |
|եվրոպական | | | |կազմակեր- |չարգելված|
|տարածաշրջանային | | | |պության հետ|այլ աղբ- |
|գրասենյակի հետ | | | |համագործակ-|յուրներ |
|համագործակցու- | | | |ցության | |
|թյուն: | | | |ապահովում` | |
| | | | |ուղղված | |
| | | | |Անառողջ | |
| | | | |սնուցման | |
| | | | |սահմանա- | |
| | | | |փակմանը: | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|4) Այլ երկրների |ՀՀ առողջա-| |2016- |Անառողջ |Հայաստանի|
|հետ համագործակ- |պահության | |2020թթ.|սնուցման |Հանրա- |
|ցություն և |նախարարու-| | |սահմանա- |պետության|
|համապատասխան |թյուն | | |փակմանն |օրենքով |
|փորձի փոխանակում/| | | |ուղղված |չարգելված|
|տրամադրում: | | | |տարբեր |այլ աղբ- |
| | | | |երկրների |յուրներ |
| | | | |միջազգային | |
| | | | |փորձի | |
| | | | |փոխանակման | |
| | | | |գործընթացի | |
| | | | |ապահովում: | |
|_________________|__________|__________|_______|___________|_________|
|5) Միջոցառումների|Հայաստանի | |2014- |Իրականացվող|Հայաստանի|
|և դրանց |Հանրա- | |2019թթ.|ծրագրերի |Հանրա- |
|շրջանակներում |պետության | | |հաշվետվողա-|պետության|
|իրականացվող |առողջա- | | |կանության |պետական |
|ծրագրերի |պահության | | |և թափան- |բյուջեով |
|վերաբերյալ |նախարարու-| | |ցիկության |առողջա- |
|ամենամյա |թյուն | | |ապահովում: |պահության|
|հաշվետվություն- | | | | |ոլորտին |
|ների, զեկույցների| | | | |հատկացվող|
|պատրաստում և | | | | |գումար- |
|հրապարակում: | | | | |ների |
| | | | | |շրջանա- |
| | | | | |կում, |
| | | | | |ինչպես |
| | | | | |նաև |
| | | | | |Հայաստանի|
| | | | | |Հանրա- |
| | | | | |պետության|
| | | | | |օրենքով |
| | | | | |չարգելված|
| | | | | |այլ աղբ- |
| | | | | |յուրներ |
._____________________________________________________________________.
(2-րդ հավելվածը փոփ. 03.08.17 թիվ 33 արձանագրային որոշում)|