ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ
ՔԱՂՎԱԾՔ
25 օգոստոսի 2016 թվականի N 33
18. ՈՌՈԳՄԱՆ ՈԼՈՐՏԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԿԱՅՈՒՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱՐԵԼԱՎՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆԸ ԵՎ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԾՐԱԳՐԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
1. Հավանություն տալ`
1) ոռոգման ոլորտի ֆինանսական կայունության բարելավման ռազմավարությանը` համաձայն N 1 հավելվածի.
2) ոռոգման ոլորտի ֆինանսական կայունության բարելավման մարտավարության միջոցառումների ծրագրին` համաձայն N 2 հավելվածի:
2. Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին` մինչև 2017 թվականի դեկտեմբերի 31-ը ավարտել «Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» և «Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» փակ բաժնետիրական ընկերությունները մեկ ոռոգում ջրառ ընկերության կազմում վերակազմավորման գործընթացը:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2016 ԹՎԱԿԱՆԻ ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 2-ԻՆ
Հավելված N 1
ՀՀ կառավարության
2016 թ. օգոստոսի 25-ի նիստի
N 33 արձանագրային որոշման
ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՈՌՈԳՄԱՆ ՈԼՈՐՏԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԿԱՅՈՒՆՈՒԹՅԱՆ ԲԱՐԵԼԱՎՄԱՆ
ք. Երևան, 2016 թ.
Բովանդակություն
Բաժին 1: Ռազմավարության հիմնական նպատակները
Բաժին 2: Ռազմավարության հիմնական ուղղությունները
Բաժին 3: Օրենսդրական բարեփոխումներ
Բաժին 4: Պետական բյուջեի միջոցների հաշվին ֆինանսավորվող կապիտալ ծախսային ծրագրերի իրականացում
Բաժին 5: Պետական ընթացիկ ֆինանսական աջակցության նպատակներն ու ձևերը
Բաժին 6: Ոռոգման համակարգի ընկերությունների ծախսերի վերլուծություն և կրեդիտորական պարտքերի վերակառուցում
Բաժին 7: Ոռոգում ջրառ ընկերությունների վերակազմավորում
Բաժին 8: ՋՕԸ-երի վերամիավորում և ՋՕՄ-երի ստեղծում
Բաժին 9: Պետական աջակցության ինստիտուցիոնալ շրջանակը և պետական կառավարման մարմինների դերակատարումը
Բաժին 10: Անցումային դրույթներ
Բաժին 11: Հիմնական ցուցանիշներ Ոռոգման ոլորտի ֆինանսական կայունության բարելավման գործողությունների ծրագիր
Հապավումների ցանկ
խ. մ. խորանարդ մետր
կմ կիլոմետր
կՎտ կիլովատտ
կՎտ.ժ կիլովատտ ժամ
հա հեկտար
հազ. հազար
ՀՀ Հայաստանի Հանրապետություն
մլն միլիոն
մլրդ միլիարդ
ՋՕԸ ջրօգտագործողների ընկերություն
ՋՕՄ ջրօգտագործողների ընկերություն միություններ
ԲԱԺԻՆ 1: ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ
1. Սույն ռազմավարության հիմնական նպատակներն են`
1) ոռոգման ծառայությունների արդյունավետության բարձրացումը, ծառայությունների մատուցման շարունակականության ապահովումն ու մատչելիության պահպանումը.
2) ոռոգման ջրի համակարգի ընկերությունների (ջրօգտագործողների ընկերություններ և ջրառ ընկերություններ) ֆինանսական կենսունակության և կայունության բարելավումը` ամրապնդելով ընթացիկ ծախսածածկման անցնելու նախադրյալներ.
3) ոռոգման համակարգերի և ենթակառուցվածքների պահպանումն ու արդիականացումը.
4) ոռոգման համակարգին տրամադրվող պետական ֆինանսական աջակցության ներդրման արդյունավետության բարձրացումը.
ջրօգտագործողների ընկերությունների ինստիտուցիոնալ կարողությունների հետագա հզորացումը:
ԲԱԺԻՆ 2: ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՈՒՂՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
2. Միջնաժամկետ հատվածում ռազմավարության հիմնական նպատակների ապահովմանը միտված գործողություններն ունենալու են հետևյալ ուղղվածությունը`
1) օրենսդրական բարեփոխումներ` միտված ոռոգման ջրի ճկուն, տարբերակված և խրախուսական վճարային համակարգի ներդրմանը, ինչպես նաև ՋՕԸ-երի լիազորությունների ընդլայնում` միտված լրացուցիչ եկամուտների ապահովմանը,
2) պետական բյուջեի միջոցների հաշվին ֆինանսավորվող կապիտալ ծախսային ծրագրերի իրականացում` ուղղված ոռոգման համակարգերի և ենթակառուցվածքի շահագործման արդյունավետության բարձրացմանը, պահպանմանն ու արդիականացմանը,
3) ֆինանսական միջոցների առավել արդյունավետ և տնտեսվար օգտագործում, ծախսերի կրճատում, ՋՕԸ-երին պետական ընթացիկ ֆինանսական անհրաժեշտ աջակցության ապահովում,
4) ոռոգման համակարգի ընկերությունների (ջրօգտագործողների ընկերություններ և ջրառ ընկերություններ) կրեդիտորական պարտքերի վերակառուցման ծրագրի մշակում և իրականացում,
5) ոռոգում ջրառ ընկերությունների վերակազմավորում մեկ ընկերության կազմում և ՋՕՄ-երի ստեղծում:
ԲԱԺԻՆ 3: ՕՐԵՆՍԴՐԱԿԱՆ ԲԱՐԵՓՈԽՈՒՄՆԵՐ
3. ՀՀ կառավարությունը մտադիր է առաջիկայում հանդես գալ օրենսդրական նախաձեռնություններով, որոնք նպատակ են հետապնդելու`
1) Ընդլայնել ՋՕԸ-երի լիազորությունները ոռոգման ջրի մատակարարման ծառայության համար տարբեր վճարների` այդ թվում փոփոխական (կախված ջրի ծավալից, հողատարածքի չափից, հասանելիությունից, հողօգտագործման նպատակայնությունից, հողատեսքի և մշակաբույսի համատեղելիությունից, հողատարածքի տեղաբաշխվածությունից, ոչ մշակելի հողատարածքների ընդգրկումից) և հաստատուն (ոռոգելի հողատարածքի հեկտարի հաշվով` միայն տվյալ տարում ՋՕԸ-ի հետ ոռոգման ջրի մատակարարման պայմանագիր կնքած և ծառայություններից օգտվող ջրօգտագործողների նկատմամբ) վճարների սահմանման հարցում,
2) ՋՕԸ-երին հնարավորություն տալ սահմանել ոռոգման ջրի տարբերակված վճարներ կախված ոռոգման ջրի մատակարարման եղանակներից,
3) Ընդլայնել ՋՕԸ-երի լիազորությունները` հնարավորություն տալով նրանց ներգրավվել այլ գործունեության մեջ և լրացուցիչ եկամուտներ ստանալ ոռոգման ջրի մատակարարման ծախսերը փակելու նպատակով:
ԲԱԺԻՆ 4: ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵԻ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՀԱՇՎԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՎՈՂ ԿԱՊԻՏԱԼ ԾԱԽՍԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄ
| ԳԼՈՒԽ 1: |
ՈՌՈԳՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԵՐ ԵՎ ԵՆԹԱԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔ ՈՒՂՂՎՈՂ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼ ԾԱԽՍԵՐ |
4. Շարունակելով վերջին մի քանի տարիների պրակտիկան` ՀՀ կառավարությունը մտադիր է շարունակել 2017-2021 թթ. ոռոգման համակարգերի պահպանման ու արդիականացման գծով պետական բյուջեի ներքին աղբյուրներից հատկացումների կատարումը: Կապիտալ ծախսերի համապատասխան ծրագրերը քննարկվելու են ինչպես միջնաժամկետ, այնպես էլ տարեկան բյուջետային փաստաթղթերի կազմման ժամանակ:
5. 2017-2021 թթ. պետական բյուջեի ներքին աղբյուրներից ոռոգման համակարգեր և ենթակառուցվածք ուղղվող կապիտալ ծախսերի կողմնորոշիչ չափաքանակների գնահատականներն ըստ տարիների ներկայացվում են ստորև բերվող աղյուսակում.
._____________________________________________________________________.
| |չ/մ |2017 |2018 |2019 |2020 |2021 |
|______________________|________|_______|_______|_______|_______|_____|
|Պետական բյուջեի ներքին|մլն դրամ|1,000.0|1,000.0|1,000.0|1,000.0|1,000|
|աղբյուրներից կապիտալ | | | | | | |
|ծախսեր | | | | | | |
._____________________________________________________________________.
6. Պետական ներդրումային ամենամյա ծրագիրը ըստ հիդրոտեխնիկական կառույցներում իրականացվելիք աշխատանքների առաջնահերթության և դրանք սպասարկող ՋՕԸ-երի` մշակում է ՀՀ ԳՆ ջրային տնտեսության պետական կոմիտեն և հաստատվում է ՀՀ կառավարության կողմից:
| ԳԼՈՒԽ 2: |
ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐՈՎ ՆԱԽԱՏԵՍՎՈՂ ԾՐԱԳՐԵՐ |
7. Օտարերկրյա ներդրումային միջոցներով նախատեսվում են կատարել հետևյալ ծրագրերը (տես Աղյուսակ 1).
Աղյուսակ 1
._____________________________________________________________________.
|հ/հ|Ծրագրի անվանումը |Նկարագրությունը |
|_____________________________________________________________________|
|Համաշխարհային բանկի կողմից իրականացվող «Ոռոգման համակարգերի |
|բարելավում» ծրագիր |
|_____________________________________________________________________|
|1 |Քաղցրաշենի ինքնահոս |Քաղցրաշենի ինքնահոս ոռոգման համակարգի |
| |ոռոգման համակարգ |կառուցմամբ նախատեսվում է ինքնահոս |
| | |եղանակով ապահովել Արարատի մարզի 12 |
| | |համայնքների հողատարածքների ոռոգումը` |
| | |համակարգի սպասարկման տարածքում ոռոգվող |
| | |հողատարածքները 854 հա-ից հասցնելով 1232 |
| | |հա-ի` ոռոգելի դարձնելով ևս 378 հա: |
| | |Քաղցրաշենի գործող մեխանիկական ոռոգման |
| | |համակարգը ջուրը ստանում է Արտաշատի |
| | |ջրանցքից, որը սնվում է Հրազդան գետից և |
| | |Ազատի ջրամբարից: Պոմպակայանը ջուրը մղում |
| | |է 180 մ բարձրության վրա: Արարատի |
| | |մարզում 12 համայնքների հողատարածքները |
| | |ոռոգելու համար տարեկան ծախսվում է շուրջ |
| | |12 մլն կվտ. ժամ էլեկտրաէներգիա: Նոր |
| | |ծրագրով նախատեսվում է Ազատ գետի հոսքով |
| | |Ազատի ջրամբարից մոտ 9 կմ վերև կառուցել |
| | |ջրընդունիչ կառույց և մոտեցնող |
| | |խողովակաշար, որով ոռոգման համար |
| | |անհրաժեշտ ջրաքանակը կուղղվի Քաղցրաշենի |
| | |պոմպակայանի ջրթող ավազան` գործող |
| | |մեխանիկականի փոխարեն ինքնահոս եղանակով |
| | |ոռոգման ջուր մատակարարելով |
| | |ջրօգտագործողներին: Ինքնահոս ոռոգման |
| | |տնտեսական արդյունավետությունը, ի |
| | |տարբերություն ջրամբարից մեխանիկական |
| | |եղանակով մղվող ջրի, անհամեմատ բարձր է: |
|___|_______________________|_________________________________________|
|2 |Գեղարդալճի ինքնահոս |Ծրագիրը կփոխարինի Ազատ գետից և |
| |ոռոգման համակարգ |ջրամբարից ջուր մղող պոմպակայաններից 3-ին |
| | |(Ազատի քառաստիճան, Հացավանի և Գեղադիրի) |
| | |ինքնահոս ջրամատակարարմամբ` Գեղարդալճի |
| | |ջրամբարից: Գլխավոր աշխատանքներն են` |
| | |պատվարի բարձրության ավելացում, ծավալը` |
| | |2.5 մլն մ3-ից մինչև 3.4 մլն մ3 |
| | |ավելացնելով և 33 կմ ճնշումային |
| | |խողովակաշարի կառուցում: Մեխանիկականից |
| | |ինքնահոսի փոխարինման արդյունքում կխնայվի |
| | |10.88 մլն կվտ. ժամ էլեկտրաէներգիա, իսկ |
| | |ինքնահոս ոռոգվող տարածքը կկազմի 1450 հա, |
| | |որից նոր ոռոգելի հողատարածքը` 575 հա: |
|___|_______________________|_________________________________________|
|3 |Բաղրամյան-Նոյակերտ |4.66 կմ երկարությամբ, ջուր կստանա |
| |ինքնահոս ոռոգման |Տկհանի ջրանցքից: Ինքնահոս համակարգի |
| |համակարգը |կառուցմամբ հնարավորություն կընձեռվի |
| | |Նոյակերտ 1, 2, Բաղրամյան 1 պոմպակայանները|
| | |շահագործումից հանել, ոռոգել շուրջ |
| | |570 հա հողատարածք: Ներկայումս ոռոգվում |
| | |է 40 հա: |
|___|_______________________|_________________________________________|
|4 |Մեղրու ինքնահոս |31.7 կմ երկարությամբ: Մեղրու ինքնահոս |
| |համակարգ |համակարգի կառուցման շնորհիվ 16 |
| | |պոմպակայաններից 12-ը կհանվի |
| | |շահագործումից: |
|_____________________________________________________________________|
|Եվրասիական զարգացման բանկի «Ոռոգման համակարգերի արդիականացում» |
|ծրագիրն (ISMP) ըստ բաղադրիչների |
|_____________________________________________________________________|
|1 |Բաղադրիչ 1. Մեխանիկական|Բաղադրիչի շրջանակներում կֆինանսավորվի |
| |ոռոգման փոխարինում |ոռոգման համակարգերում 8 օբյեկտների |
| |ինքնահոս համակարգերով |կառուցում, ինչի արդյունքում ակնկալվում է |
| |(11.9 մլն դոլար) |տարեկան տնտեսել 7.3 մլն կվտ. ժամ |
| | |էլեկտրաէներգիա` շուրջ 300 մլն դրամ |
| | |արժեքով, ոռոգելի հողատարածքների աճ` |
| | |շուրջ 1373 հեկտարով: Շահառուների քանակը` |
| | |21920 մարդ: |
| | |Արարատի մարզ` Ազատ գետից ինքնահոս |
| | |համակարգ (828.4 հազ դոլար), |
| | |Արարատի մարզ` Արտաշատի ջրանցքի V |
| | |բաժանարարից ինքնահոս համակարգ |
| | |(1506.6 հազ դոլար), |
| | |Արարատի մարզ` Նոր Խարբերդ ինքնահոս |
| | |համակարգ (2329.5 հազ դոլար), |
| | |Գեղարքունիքի մարզ` Ագրիճի ինքնահոս |
| | |համակարգ (4199.3 հազ դոլար), |
| | |Վայոց Ձորի մարզ` Բարձրունի ինքնահոս |
| | |համակարգ (319.2 հազ դոլար), |
| | |Կոտայքի մարզ` Նոր Գեղի և Նոր Արտամետ |
| | |ինքնահոս համակարգ (991.5 հազ դոլար), |
| | |Կոտայքի մարզ` Պտղնի ինքնահոս համակարգ |
| | |(1458.5 հազ դոլար), |
| | |ք. Երևան` Ծիծեռնակաբերդի ինքնահոս |
| | |համակարգ (247.9 հազ դոլար): |
|___|_______________________|_________________________________________|
|2 |Բաղադրիչ 2. Որոշ մայր |Այս բաղադրիչով կվերականգնվեն 4 մայր և |
| |ջրանցքների և երկրորդ |22 երկրորդ կարգի ջրանցքների |
| |կարգի ջրանցքների |համապատասխանաբար շուրջ 8.2 կմ և շուրջ |
| |վերականգնում |54.1 կմ ծայրահեղ քայքայված, վթարային |
| |(12.04 մլն դոլար) |հատվածները: Ակնկալվում է նաև ոռոգելի |
| | |հողատարածքների աճ մոտ 2092 հեկտարով: |
| | |Մայր ջրանցքների վթարային հատվածների |
| | |վերականգնում. |
| | |Արտաշատի` Արարատի մարզում` 1400 մ |
| | |(586.4 հազ դոլար), |
| | |Արզնի-Շամիրամ` Արագածոտնի և Կոտայքի |
| | |մարզերում` 2475 մ (920.4 հազ դոլար), |
| | |Ստորին Հրազդան` Արմավիրի մարզում` 3500 մ |
| | |(2095.8 հազ դոլար), |
| | |Կոտայքի` Կոտայքի մարզում` 800 մ |
| | |(972.3 հազ դոլար), |
| | |Երկրորդ կարգի ջրանցքների վթարային |
| | |հատվածների վերականգնում. |
| | |Արարատի մարզ` 11100 մ (1319.2 հազ դոլար),|
| | |Արմավիրի մարզ` 23900 մ |
| | |(3791.8 հազ դոլար), |
| | |Կոտայքի մարզ` 10700 մ (1132.7 հազ դոլար),|
| | |Արագածոտնի մարզ` 4900 մ |
| | |(862.9 հազ դոլար), |
| | |Տավուշի մարզ` 3500 մ (357.1 հազ դոլար): |
|___|_______________________|_________________________________________|
|3 |Բաղադրիչ 3. ՋՕԸ-երի |Այս բաղադրիչով կվերականգնվի 146 |
| |ներտնտեսային ոռոգման |ներտնտեսային ոռոգման համակարգեր 99 |
| |ցանցերի արդիականացում |համայնքում: Ակնկալվում է տարեկան |
| |(20.3 մլն դոլար) |տնտեսել շուրջ 6.3 մլն կվտ. ժամ |
| | |էլեկտրաէներգիա` շուրջ 265 մլն դրամ |
| | |արժեքով, ոռոգելի հողատարածքներն |
| | |ավելացնել` 6967 հեկտարով: Շահառուների |
| | |քանակը` 65554 մարդ: |
| | |Երրորդ կարգի ջրանցքների քայքայված |
| | |հատվածների վերականգնում. |
| | |Արարատի մարզ` 83950 մ, լրացուցիչ |
| | |հողատարածքների ներգրավում` 2236 հա, |
| | |(7661.2 հազ դոլար) |
| | |Արմավիրի մարզ` 82715 մ, լրացուցիչ |
| | |հողատարածքների ներգրավում` 2421 հա, |
| | |(5712.2 հազ դոլար) |
| | |Կոտայքի մարզ` 62370 մ, լրացուցիչ |
| | |հողատարածքների ներգրավում` 1103 հա, |
| | |(2752.6 հազ դոլար) |
| | |Արագածոտնի մարզ` 24960 մ, լրացուցիչ |
| | |հողատարածքների ներգրավում` 717 հա, |
| | |(2829.3 հազ դոլար) |
| | |Գեղարքունիքի մարզ` 11000 մ, լրացուցիչ |
| | |հողատարածքների ներգրավում` 384 հա, |
| | |(862.4 հազ դոլար) |
| | |Սյունիքի մարզ` 12810 մ, լրացուցիչ |
| | |հողատարածքների ներգրավում` 106 հա |
| | |(440.6 հազ դոլար): |
|___|_______________________|_________________________________________|
|4 |Բաղադրիչ 4. ՋՕԸ-երի |ՋՕԸ-երի ինստիտուցիոնալ հզորացումը |
| |ինստիտուցիոնալ |ներառում է միջոցառումներ, որոնք |
| |զարգացում |նպատակաուղղված են ոռոգման վճարների |
| |(4.4 մլն դոլար) |հավաքագրման բարելավմանը, ոռոգման ջրի |
| | |մատակարարման ծախսերի կրճատմանը, ՋՕԸ-երի |
| | |կառավարման մարմինների զարգացմանը, այդ |
| | |թվում` ֆեդերացիայի ստեղծմանը, ոռոգման |
| | |ծառայությունների բարելավմանը, նոր |
| | |տեխնոլոգիաների խթանմանը, |
| | |ջրօգտագործողների իրազեկվածության |
| | |բարձրացմանը: |
|_____________________________________________________________________|
|Ջրամբարաշինության ծրագրեր |
|_____________________________________________________________________|
|1 |Կապսի ջրամբար |1-ին փուլով նախատեսվում է կառուցել |
| | |ընդհանուր 25 մլն մ3 ծավալով, 55 մ պատվարի|
| | |բարձրությամբ ջրամբար, որը կբարձրացնի |
| | |Շիրակի և Ախուրյանի Աջափնյա ջրանցքների |
| | |իշխման տակ գտնվող շուրջ 12325 հա |
| | |հողատարածքների ջրապահովվածության |
| | |մակարդակը, ինչպես նաև մեխանիկական |
| | |ոռոգման եղանակից ինքնահոսի անցնելով |
| | |տարեկան կխնայվի 1,3 մլն կվտ/ժամ |
| | |էլեկտրաէներգիա: |
|___|_______________________|_________________________________________|
|2 |Վեդու ջրամբար |Վեդու ջրամբարի ընդհանուր ծավալը |
| | |29 մլն մ3 է: Կառուցվող պատվարը կունենա |
| | |72 մ բարձրություն, 29 մլն մ3 ծավալ: |
| | |Ջրամբարի կառուցումը հնարավորություն կտա |
| | |4 հազ. հա հողատարածքների ոռոգման համար, |
| | |որից 2.8 հազ. հա մեխանիկական ոռոգման |
| | |փոխարինում ինքնահոսով: |
|___|_______________________|_________________________________________|
|3 |Եղվարդի ջրամբար |Եղվարդի անավարտ ջրամբարը 228 մլն մ3 |
| | |ընդհանուր ծավալով կունենա 90,0 մլն մ3 |
| | |ընդհանուր ծավալ, իսկ պատվարների |
| | |բարձրությունը կլինի 32 մ և 14 մ: |
| | |Կապահովի 30.5 հազ հա հողատարածքների |
| | |ոռոգման և ջրաապահովվածություն: |
|___|_______________________|_________________________________________|
|4 |Մաստարայի ջրամբար |Գտնվում է ՀՀ Արմավիրի մարզում` Սելավ |
| | |Մաստարա գետահովտում: Ջրամբարը |
| | |նախատեսվում է լցնել Սելավ Մաստարա և |
| | |Ախուրյան գետերի գարնան վարարային հոսքով: |
| | |Ջրամբարը նախատեսվում է կառուցել |
| | |10.2 մլն մ3 ընդհանուր ծավալով, օգտակար |
| | |ծավալը` 8.2 մլն մ3, իսկ պատվարի |
| | |բարձրությունը` H=30 մ: Կապահովի |
| | |4.4 հազ հա հողատարածքների ոռոգման և |
| | |ջրաապահովվածություն: |
._____________________________________________________________________.
8. Դրամաշնորհների տեսքով ՋՕԸ-երին տրամադրվելիք պետական ֆինանսական աջակցության չափերի գնահատականներում հաշվի է առնվել Համաշխարհային բանկի կողմից ոռոգման համակարգում ներդրումային ծրագրի ազդեցության գնահատման հետևյալ ենթադրությունները.
1) էլեկտրաէներգիայի ծախսի կրճատման ազդեցությունը կզգացվի 2017 թվականից սկսած,
2) շահագործման ծախսերի կրճատման ազդեցությունը կզգացվի 2017 թվականից սկսած,
3) ոռոգելի հողատարածքների ընդլայնման ազդեցությունը կզգացվի 2019 թվականից սկսած:
Ոռոգման համակարգում ներդրումային ծրագրերի արդյունքում ակնկալվող տարեկան շահագործման ծախսերի կրճատման գնահատականի.
Աղյուսակ 2
._________________________________________________________________________.
|Իրականացվող |Էլ. |Շահա- |Ընդամե-|Այդ թվում նախատեսում |
|ծրագրեր |էներգիայի |գործման|նը |ըստ տարիների |
| |տնտեսում |ծախսերի|տարեկան| |
| |___________|տնտե- |ծախսերի|________________________|
| |ծախս |արժեք|սում |տնտե- |2017|2018|2019|2020|2021|
| | | | |սում | | | | | |
| |_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
| |մլն. |մլն. |մլն. |մլն. |մլն.|մլն.|մլն.|մլն.|մլն.|
| |կվտ/ժ|դրամ |դրամ |դրամ |դրամ|դրամ|դրամ|դրամ|դրամ|
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|Համաշխարհային բանկի |32.8 |1312 | |1312 |670 |910 |1312|1312|1312|
|կողմից իրականացվող | | | | | | | | | |
|«Ոռոգման համակարգերի| | | | | | | | | |
|բարելավում» ծրագիր | | | | | | | | | |
|(ISEP) | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|1) Մեղրու ինքնահոս | | | | |80 |80 |80 |80 |80 |
|համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|2) Քաղցրաշենի | | | | | |240 |240 |240 |240 |
|ինքնահոս համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|3) Գեղարդալճի | | | | | | |402 |402 |402 |
|ինքնահոս համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|4) Բաղրամյան- | | | | | |0 |0 |0 |0 |
|Նորակերտ ինքնահոս | | | | | | | | | |
|համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|Բաղադրիչ. Հեռացնող | | | | |590 |590 |590 |590 |590 |
|ջրանցքների | | | | | | | | | |
|վերանորոգում | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|1) Մեղրու ինքնահոս | | | | |80 |80 |80 |80 |80 |
|համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|Եվրասիական զարգացման|14.4 |576 |318 |894 | | |200 |620 |894 |
|բանկի «Ոռոգման | | | | | | | | | |
|համակարգերի | | | | | | | | | |
|արդիականացում» | | | | | | | | | |
|ծրագիրն (ISMP) | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|Բաղադրիչ 1. Ինքնահոս| | | | | | | | | |
|համակարգերի | | | | | | | | | |
|կառուցում | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|1) Դոտացիոն ինքնահոս|1.10 |44 |3 | | | | | | |
|համակարգ Մխչյանի | | | | | | | | | |
|հեռացնող ջրանցքին | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|2) Արտաշատի ջրանցքի |1.10 |44 |6 | | | | | | |
|V բաժանարարից | | | | | | | | | |
|ինքնահոս համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|3) Նոր Խարբերդ |0.75 |30 |16 | | | | | | |
|ինքնահոս համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|4) Արգիճիի ինքնահոս |2.50 |100 |16 | | | | | | |
|համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|5) Բարձրունի |0.50 |20 |2 | | | | | | |
|ինքնահոս համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|6) Նոր Գեղի և Նոր |0.50 |20 |0 | | | | | | |
|Արտամետ ինքնահոս | | | | | | | | | |
|համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|7) Պտղնի ինքնահոս |0.40 |16 |8 | | | | | | |
|համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|8) Ծիծեռնակաբերդի |0.50 |20 |1 | | | | | | |
|ինքնահոս համակարգ | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|Բաղադրիչ 2. Մայր և |0.71 |28 |42 | | | | | | |
|երկրորդ կարգի | | | | | | | | | |
|ջրանցքների նորոգում | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|Բաղադրիչ 3. Երրորդ |6.35 |254 |223 | | | | | | |
|կարգի ջրանցքների | | | | | | | | | |
|վերանորոգում | | | | | | | | | |
|____________________|_____|_____|_______|_______|____|____|____|____|____|
|Ջրամբարաշինության | | | | | | | | | |
|ծրագրեր | | | | | | | | | |
|____________________|____________________________________________________|
|Վեդու ջրամբար |Ջրամբարաշինության իրականացման աշխատանքները ընթացքի |
|____________________|մեջ են, կառուցման աշխատանքների ավարտը նախատեսվում է |
|Կապսի ջրամբար |2022 թվականից հետո |
|____________________| |
|Մաստարայի ջրամբար | |
|____________________| |
|Եղվարդի ջրամբար | |
._________________________________________________________________________.
ԲԱԺԻՆ 5: ՊԵՏԱԿԱՆ ԸՆԹԱՑԻԿ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐՆ ՈՒ ՁԵՎԵՐԸ
| ԳԼՈՒԽ 1: |
ՊԵՏԱԿԱՆ ԸՆԹԱՑԻԿ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ |
9. Ռազմավարությունը նախատեսում է դրամաշնորհների տեսքով 2017-2021թթ. պետական ընթացիկ ֆինանսական աջակցության աստիճանական նվազեցում: Ներկայիս ֆինանսական աջակցությունը թույլ է տալիս ՋՕԸ-երին ոռոգման ջրի մատակարարման ծառայությունը իրենց անդամներին իրականացնել ինքնածախսածածկման սակագներից ցածր սակագնով: Հետևաբար պետական ընթացիկ ֆինանսական աջակցության նպատակներն են`
1) ոռոգման ջրի մատչելիության ապահովում` կրճատելով ոռոգելի հողատարածքների նվազման հավանական ռիսկերն ու նպաստելով փաստացի ոռոգվող հողատարածքների ավելացմանը.
2) ՋՕԸ-երի ֆինանսական վիճակի բարելավումը (ներառյալ` նախկինում կուտակված կրեդիտորական պարտավորությունների կրճատմանը ուղղված գործիքների կիրառում)` ամրապնդելով ընթացիկ ծախսածածկման հնարավորինս բարձր մակարդակի ապահովման նախադրյալները:
| ԳԼՈՒԽ 2: |
ՋՕԸ-ԵՐԻՆ ԸՆԹԱՑԻԿ ԲՅՈՒՋԵՏԱՅԻՆ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐԻ ՏՐԱՄԱԴՐՄԱՆ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐՆ ՈՒ ՆԱԽԱՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ |
10. ՀՀ կառավարությունը մտադիր է միջնաժամկետ հատվածում շարունակել ջրօգտագործողների ընկերություններին պետական ընթացիկ ֆինանսական աջակցության դրամաշնորհների տեսքով տրամադրման պրակտիկան, որը ներդրվել և կիրառվել է սկսած 2007 թվականից (1):
------------------------------------
1) ՀՀ կառավարության «Ջրօգտագործողների ընկերությունների պետական ֆինանսական աջակցության բարեփոխումների հիմնադրույթները և մատակարարված ոռոգման ջրի կորուստների նորմաները հաստատելու մասին» 2007 թ. փետրվարի 8-ի թիվ 188-Ն որոշում:
11. Ընթացիկ բյուջետային դրամաշնորհների տրամադրման սկզբունքները
1) Դրամաշնորհները ՋՕԸ-երին տրամադրվելու են ոռոգման ոլորտի պետական կառավարման լիազորված մարմնի (ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտե) և ՋՕԸ-երի միջև կնքվելիք դրամաշնորհային պայմանագրերի համաձայն` հիմք ընդունելով ՀՀ կառավարության 2010 թվականի սեպտեմբերի 30-ի N 1291-Ն որոշմամբ սահմանած դրամաշնորհային պայմանագրերի 5 տարվա ժամկետը: 2010-2016 թվականների, գործընթացի վերլուծության արդյունքում, կառավարման բնագավառում ճկունություն ապահովելու նպատակով 5 տարի ժամկետը կրճատել մինչև 3 տարի:
2) Դրամաշնորհային պայմանագրերը կնքվելու են երեք տարվա ժամկետով, դրանք յուրաքանչյուր տարի վերանայելու պայմանով և անհրաժեշտության դեպքում դադարեցնելու կամ ևս երկու տարով երկարաձգելու հնարավորությամբ, որոնցով ամրագրվելու են պայմանագրային երեք տարիների ընթացքում ՋՕԸ-երին տրամադրվելիք դրամաշնորհների չափերը, ինչպես նաև հաջորդ երկու տարիների դրամաշնորհների կողմնորոշիչ մակարդակներն` ըստ տարիների: Ընդ որում դրամաշնորհային պայմանագրի երկարաձգման հնարավորությունից կկարողանան օգտվել այն ՋՕԸ-երը, որոնք դրամաշնորհային պայմանագրի գործողության ընթացքում կապահովեն պայմանագրով նախատեսված նախապայմանների կատարումը:
3) Ընթացիկ դրամաշնորհային աջակցության տրամադրման հիմքում դրվում են հետևյալ սկզբունքները`
ա. օբյեկտիվությունը,
բ. արդյունավետությունը,
գ. կանխատեսելիությունն ու թափանցիկությունը,
դ. արդյունքներ ապահովելու ուղղվածությունը:
4) Ընթացիկ դրամաշնորհները մի կողմից` կնպաստեն ՋՕԸ-երի ընթացիկ ֆինանսական ճեղքվածքի ծածկման խնդիրների լուծմանը, մյուս կողմից` կօգնեն ապահովելու համակարգի պատշաճ շահագործում և պահպանում:
5) ՋՕԸ-երի ֆինանսական կենսունակության բարելավման հարցում ՋՕԸ-երի կառավարման մարմինների շահագրգռվածությունը բարձրացնելու նպատակով ՋՕԸ-երի հետ կնքվող դրամաշնորհային պայմանագրերում կամրագրվեն համապատասխան մեխանիզմներ, որոնք`
ա. հնարավորություն կտան, որ եթե ՋՕԸ-ի առավել արդյունավետ կառավարման արդյունքում ՋՕԸ-ն նախատեսվածից ավելի բարձր ծախսածածկման աստիճանի հասնի (ինչպես դրամաշնորհի չափի որոշման ժամանակ նախատեսվածից ավելի շատ եկամուտներ ապահովելու (հավաքագրման աստիճանի բարձրացման և ոռոգման ջրի ավելի բարձր վճարների սահմանման հետևանքով), այնպես էլ ծախսերի արդյունավետության բարձրացման շնորհիվ), ՋՕԸ-ն կշարունակի ստանալ դրամաշնորհները, ինչն ուղղված կլինի ջրի ավելի արդյունավետ կառավարմանը (կորուստների կրճատում, համակարգի ընդլայնում, մոնիտորինգի և ինքնավերահսկման մեխանիզմների ներդնում)` ըստ դրամաշնորհային պայմանագրով սահմանված սահմանաչափերի,
բ. առավել արդյունավետ կառավարման արդյունքում ՋՕԸ-երի մոտ լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների առաջացման դեպքում ՋՕԸ-երին հնարավորություն կտան այն մասնակիորեն ուղղել համակարգի զարգացմանը,
գ. ՋՕԸ-երի դրամաշնորհային պայմանագրերով սահմանված նախապայմանները կամ դրանցից որևէ մեկը առաջին տարում չկատարելու դեպքում` դրա պատճառները և հետագայում վերացնելու հանգամանքները քննարկվում է ՋՕԸ-երի կանոնակարգող խորհրդում, որում ընդունվում է` այդ հանգամանքների հաջորդ տարում վերացնելու վերաբերյալ միջոցառումների ծրագիր, ինչի իրականացումը ՋՕԸ-երի կողմից կկրի պարտադիր բնույթ: Երկու տարի շարունակ սահմանված նախապայմանները չկատարելը կհանգեցնեն ՋՕԸ-ի գործադիր մարմնի կազմի փոփոխության:
12. Ընթացիկ դրամաշնորհների տրամադրման նախապայմանները
1) ՋՕԸ-երին ընթացիկ դրամաշնորհները տրամադրվելու են ՋՕԸ-երի կողմից որոշակի պայմանների բավարարման պարագայում: Այդ պայմանների խախտման դեպքում կա՛մ ՋՕԸ-ն դադարում է հավակնել ընթացիկ դրամաշնորհների տեսքով աջակցությանը, կա՛մ դրամաշնորհների չափերը ճշգրտվում են սահմանված կարգով` հաշվի առնելով ներքոհիշյալ պայմանները, որոնց չափերը ընթացիկ տարվա համար սահմանվում են ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի առաջարկությամբ ՀՀ կառավարության կողմից, ելնելով ոռոգման նախորդ ժամանակահատվածի համար ՋՕԸ-երի ներքոհիշյալ ցուցանիշների դինամիկայից:
2) Դրամաշնորհների տրամադրման հիմնական պայմաններ են հանդիսանալու`
ա. Ոռոգման ջրի կառավարման բարելավման և համակարգի պահպանման ուղղությամբ իրականացված միջոցառումները և դրանց արդյունավետությունը,
բ. Կրեդիտորական պարտավորությունների առավելագույն սահմանը,
գ. Հաշվետվողականությունը` ինչը ներառում, բայց չի սահմանափակվում ստացված ֆինանսական աջակցության օգտագործման նպատակայնության և արդյունավետության վերաբերյալ տեղեկատվությամբ:
3) Դրամաշնորհային պայմանագրերով ՋՕԸ-երը պարտավորվելու են իրականացնել ոռոգման ջրի կառավարման բարելավման և համակարգի պահպանման ուղղությամբ իրականացված միջոցառումներ, որոնք նպատակաուղղված են ոռոգման ջրի մատակարարման առավել հուսալի, անաչառ և հնարավորինս նվազ ծախսային էֆեկտիվության ապահովմանը:
4) Դրամաշնորհային պայմանագրով ջրօգտագործողների ընկերությունները պարտավորվելու են սահմանափակել տվյալ տարվա ընթացքում կրեդիտորական պարտքերի կուտակումը, որոնց մակարդակը սկսած 2019 թվականից չի կարող գերազանցել ՋՕԸ-ի տվյալ տարվա հաշվեգրված ծախսերի 8 տոկոս սահմանը (2), որը կարող է փոփոխվել գործողությունների ծրագրով նախատեսված բյուջեների կազմման մեթոդաբանությամբ հաստատված բյուջեների համաձայն:
------------------------------------
2) Այս ցուցանիշի համար հիմք է հանդիսացել Համաշխարհային բանկի և Խորհրդատուի միջև 2014 թվականի սեպտեմբերի 26-ին ստորագրված թիվ 7172862 պայմանագրի շրջանակներում իրականացված «ՋՕԸ-երի և ոռոգում ջրառ ընկերությունների գործունեության և ՋՕԸ-երի պետական աջակցության միջնաժամկետ ռազմավարության կատարման արդյունքների վերլուծության» կրեդիտորական պարտավորությունների առավելագույն սահմանի վերլուծությունը, որը դիտարկվում է որպես անցումային չափորոշիչ` հետագայում նվազեցման միտումով մինչև 0-ական մակարդակ:
5) Դրամաշնորհային պայմանագրով ջրօգտագործողների ընկերությունները պարտավորվելու են դրամաշնորհային պայմանագրով սահմանված ժամկետներում ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեին ներկայացնել պայմանագրով նախատեսված համապատասխան հաշվետվությունները:
| ԳԼՈՒԽ 3: |
ՊԵՏԱԿԱՆ ԸՆԹԱՑԻԿ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՎՈՂ ՉԱՓԵՐԸ 2017-2021 ԹԹ. ԵՎ ԴՐԱՆՑ ՃՇԳՐՏՈՒՄԸ |
13. Դրամաշնորհների տեսքով ՋՕԸ-երին տրամադրվելիք պետական ընթացիկ ֆինանսական աջակցության չափերը գնահատվելու են հաշվի առնելով.
1) Ծրագրային ժամանակահատվածում 1 հեկտարի հաշվով հաստատագրված վճարների (միայն տվյալ տարում ՋՕԸ-ի հետ ոռոգման ջրի մատակարարման պայմանագիր կնքած և ծառայություններից օգտվող ջրօգտագործողների նկատմամբ) և ոռոգման ջրի դիմաց վճարների հաշվարկային մակարդակների աստիճանական աճի քաղաքականության շարունակման մտադրությունն ու իրականացման ապահովումը.
2) Օրենսդրորեն սահմանված մեկ հեկտարի հաշվով ըստ մշակաբույսերի ՋՕԸ-ի կողմից ջրման նորմայի և ռեժիմի պահպանման սկզբունքի կիրառում:
| ԳԼՈՒԽ 4: |
ՈՌՈԳՄԱՆ ՋՐԻ ՎՃԱՐՆԵՐԻ ՍԱՀՄԱՆՄԱՆ ՄՈՏԵՑՈՒՄՆԵՐԸ ԵՎ ԿՈՂՄՆՈՐՈՇԻՉ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԸ |
14. Ոռոգման ջրի վճարների սահմանման մոտեցումները հիմնված են լինելու հետևյալ երկու հիմնարար սկզբունքների` ծախսածածկում և մատչելիություն հավասարակշռման վրա.
1) Ծախսածածկման սկզբունք. Այս սկզբունքը ենթադրում է, որ ոռոգման ջրի մատակարարման համար կատարված ծախսերը, առնվազն ընթացիկ ծախսերի մասով, պետք է փոխհատուցվեն ոռոգման ջրի վճարների միջոցով:
2) Մատչելիության սկզբունք. Սույն ռազմավարության շրջանակներում մատչելիության սկզբունքը սահմանվում է ելնելով ՀՀ կառավարության կողմից գյուղատնտեսության բնագավառում վարվող քաղաքականությունից, ինչով պայմանավորված ենթադրվում է, որ ոռոգման ջրի վճարները պետք է մատչելի լինեն ոռոգման ջուր սպառողների համար:
15. Միաժամանակ նախատեսվում է 2019 թվականից սկսած ներդնել ոռոգման ջրի վճար` ըստ ջրի ծավալի և հաստատագրված վճար` ըստ ոռոգելի հողատարածքի չափերի: Մեկ հեկտարի հաշվով հաստատուն վճարները կիրառվում են միայն տվյալ տարում ՋՕԸ-ի հետ ոռոգման ջրի մատակարարման պայմանագիր կնքած և ծառայություններից օգտվող ջրօգտագործողների նկատմամբ: Միաժամանակ կառավարման մարմինը միջազգային դոնոր կազմակերպությունների աջակցությամբ պետք է իրականացնի ուսումնասիրություններ` ոռոգման ջրի ճկուն, տարբերակված և խրախուսական վճարային համակարգի կիրառելիության վերաբերյալ:
16. Ոռոգման ջրի վճար (կախված ջրի ծավալից). Ներկայումս ՋՕԸ-երը գտնվում են կայացման փուլում և չեն ապահովում ինքնածախսածածկման սկզբունքը: Ոռոգման ջրի միջին ինքնարժեքը կազմում է 21 դրամ/մ3, սակայն սակագին է սահմանվել 11 դրամ/մ3:
17. ՀՀ կառավարությունը ՋՕԸ-երին դրամաշնորհների տեսքով ընթացիկ ֆինանսական աջակցություն տրամադրելիս 2019-2021 թթ. շարունակելու է առաջնորդվել ոռոգման ջրի ծավալի նկատմամբ կիրառվող վճարների հաշվարկային մակարդակների ավելացման քաղաքականությամբ` դրամաշնորհների հաշվարկների հիմքում ենթադրելով ոռոգման ջրի վճարների հետևյալ նվազագույն մակարդակները.
._____________________________________________________________________.
| |2019 |2020 |2021 |
|_________________________________________|________|________|_________|
|Ոռոգման ջրի վճար (նվազագույն), դրամ/խ.մ. |11.5 |12.0 |12.5 |
|_________________________________________|___________________________|
|Հաստատագրված վճար դրամ/հա (միայն տվյալ |Չափը կկանոնակարգվի |
|տարում ՋՕԸ-ի հետ ոռոգման ջրի մատակարարման|օրենսդրությամբ սահմանված |
|պայմանագիր կնքած և ծառայություններից |կարգով |
|օգտվող ջրօգտագործողների նկատմամբ) | |
._____________________________________________________________________.
18. Թեև դրամաշնորհների հիմքում դրվել է ոռոգման ջրի դիմաց վճարների հաշվարկային մակարդակների վերոհիշյալ սցենարը, այդուհանդերձ, ՋՕԸ-երը չեն սահմանափակվելու օրենսդրորեն իրենց վերապահված իրավունքների սահմաններում սահմանել վճարների ավելի բարձր մակարդակներ` մնացած հավասար այլ պայմաններում ստանալով դրամաշնորհային պայմանագրերով ամրագրված դրամաշնորհների մեծություններն ամբողջությամբ:
19. Ստորև բերվող աղյուսակում ներկայացվում են 2017-2021 թթ. դրամաշնորհների տեսքով ՋՕԸ-երին տրամադրվելիք պետական ֆինանսական աջակցության չափերի գնահատականները. հիմք ընդունելով ոռոգման ջրի վճարը կախված ջրի ծավալից (հաստատագրված վճարը հաշվի չի առնված):
._____________________________________________________________________.
| |չ/մ |2017 |2018 |2019 |2020 |2021 |
|_________________________|________|______|______|______|______|______|
|Ընթացիկ դրամաշնորհների |մլն դրամ|5207.5|4660.8|3763.4|2976.3|2225.5|
|տեսքով ՋՕԸ-երին | | | | | | |
|տրամադրվող պետական | | | | | | |
|ֆինանսական աջակցություն | | | | | | |
._____________________________________________________________________.
| ԳԼՈՒԽ 5: |
ԸՆԹԱՑԻԿ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐԻ ՉԱՓԵՐԻ ՃՇԳՐՏՈՒՄԸ |
20. ՋՕԸ-երի հետ կնքվելիք ընթացիկ դրամաշնորհային պայմանագրերով ամրագրվող դրամաշնորհների չափերը ենթակա են ճշգրտման` հետևյալ իրավիճակներում.
1) Հանրապետությունում գնաճի միջին տարեկան 10 տոկոս մակարդակը գերազանցելու պարագայում` պայմանագրային ժամանակահատվածում մինչև տվյալ տարին գնաճի միջին տարեկան ցուցանիշի 10 տոկոսը գերազանցող մասերի գծով բազային տարվա նկատմամբ հաշվարկված գների ինդեքսի հավելաճի (տոկոս) և պայմանագրով ամրագրված դրամաշնորհի գումարի արտադրյալի չափով.
2) ՀՀ հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի կողմից էլեկտրաէներգիայի սակագների փոփոխության դեպքում` ջրօգտագործողների ընկերության կողմից նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի ընթացքում էլեկտրաէներգիայի փաստացի սպառման և ՀՀ հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի կողմից սահմանվող էլեկտրաէներգիայի սակագների հավելաճի արտադրյալի չափով, հաշվի առնելով նաև սակագնի փոփոխման պահից մինչև տվյալ տարվա ավարտը առաջացող ծախսերը:
3) Պայմանագրային ժամանակահատվածում որոշակի տարվա (եթե տարին չորային կամ ջրառատ է) կտրվածքով փաստացի ոռոգելի հողատարածքների` պայմանագրով ամրագրված ցուցանիշից ավելի ցածր ցուցանիշ արձանագրելու պարագայում հաջորդ տարվա համար նախատեսված դրամաշնորհի չափը ճշգրտվելու է` հավասար լինելով փաստացի և պայմանագրային ոռոգելի հողատարածքների հարաբերակցության և այդ տարվա համար պայմանագրով նախատեսված դրամաշնորհի չափի արտադրյալին: Միևնույն ժամանակ, ՋՕԸ-երին առաջարկվելու է այս գործոնի ազդեցությամբ առաջացող լրացուցիչ հավանական ֆինանսական ճեղքվածքը ֆինանսավորելու նպատակով ձեռնարկել քայլեր` մասնավորապես, կատարել ընկերության կողմից ոռոգման ջրի դիմաց և հաստատագրված վճարների ընդունված քաղաքականության վերանայում կամ հավաքագրման աստիճանի բարելավում:
ԲԱԺԻՆ 6: ՈՌՈԳՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԾԱԽՍԵՐԻ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԵՐԻ ՎԵՐԱԿԱՌՈՒՑՈՒՄ
| ԳԼՈՒԽ 1: |
ՋՕԸ-ԵՐԻ ԾԱԽՍԵՐԻ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԿԱՆԽԱՏԵՍՈՒՄ |
21. Կանխատեսումների և պլանավորման համար բազային տարի է ընդունվել 2015 թվականը` հիմք ընդունելով 2015 թվականին կատարված ՋՕԸ-երի փաստացի ծախսերը: Էլեկտրաէներգիայի ծախսը կանխատեսվել է` ենթադրելով, որ էլեկտրաէներգիայի տեսակարար ծախսի ցուցանիշները և էլեկտրաէներգիայի սակագները չեն փոփոխվի: Միաժամանակ կանխատեսումներում հաշվի են առնվել ոռոգման գործընթացը հնարավորինս գիշերային ժամերին իրականացնելու հանգամանքը, ինչը կբերի գոլորշիացման կրճատման հետևանքով հոսակորուստների նվազեցման, իսկ մեխանիկական եղանակով ջրամատակարարման ժամանակ` նաև ծախսված էլեկտրաէներգիայի դիմաց գիշերային ավելի ցածր սակագնով վճարումների հնարավորության:
22. ՋՕԸ-երի ընթացիկ ծախսերի մեջ մեծ տեսակարար կշիռ ունեն էլեկտրաէներգիայի ծախսը (շուրջ 40%) և աշխատավարձը և դրան հավասարեցված այլ վճարումները (շուրջ 26%): Մնացած ծախսային բաղադրիչները կազմում են գարնան նախապատրաստական աշխատանքները և հիմնական միջոցների վրա կատարվող ընթացիկ ծախսերը (շուրջ 14%), ջրառի ծախսերը (11%), տրանսպորտային ծախսերը (շուրջ 4%), տնտեսական, ներկայացուցչական, վարձակալության և այլ ծախսերը (շուրջ 3%):
23. Ռազմավարության հիմնական ուղղությունների իրականացմամբ պայմանավորված ոռոգման համակարգի ընկերություններում ծախսային հոդվածների` նախորդ տարվա համեմատությամբ 5%-ով կրճատման դեպքում կունենանք հետևյալ պատկերը.
._____________________________________________________________________.
|հ/հ|Ծախսեր |2017 |2018 |2019 |2020 |2021 |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |Ընդամենը |10419.1|9898.1|9403.2|8933.1|8486.4|
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|1. |Էլեկտրաէներգիայի ծախսեր |4217.4 |4006.6|3806.2|3615.9|3435.1|
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|2. |Աշխատավարձ և դրան |2776.2 |2637.4|2505.5|2380.2|2261.2|
| |հավասարեցված այլ վճարումներ | | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|3. |Գարնան նախապատրաստական |1438.5 |1366.5|1298.2|1233.3|1171.6|
| |աշխատանքներ և հիմնական | | | | | |
| |միջոցների վրա կատարվող | | | | | |
| |ընթացիկ ծախսեր | | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|4. |Ջրառի ծախսեր |1192.6 |1133.0|1076.3|1022.5|971.4 |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|5. |Տրանսպորտային ծախսեր և |417.7 |396.8 |377.0 |358.1 |340.2 |
| |վառելիք | | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|6. |Տնտեսական, ներկայացուցչական. |376.7 |357.9 |340.0 |323.0 |306.8 |
| |վարձակալական և այլ ծախսեր | | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|7. |Պետական ընթացիկ ֆինանսական |5207.5 |4660.8|3763.4|2976.3|2225.5|
| |աջակցության չափերը | | | | | |
._____________________________________________________________________.
| ԳԼՈՒԽ 2: |
ՈՌՈԳՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԵՐԻ ՎԵՐԱԿԱՌՈՒՑՈՒՄ |
24. Ոռոգման համակարգի ֆինանսական կենսունակության սպառնացող հիմնական խնդիրներից մեկը շարունակում է մնալ ոլորտի կրեդիտորական պարտքերի խնդիրը:
25. 2016 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ՋՕԸ-երի կողմից կուտակած կրեդիտորական պարտքերի ընդհանուր գումարը կազմել է 3747.4 մլն. դրամ, իսկ ոռոգում ջրառ ընկերությունների կրեդիտորական պարտքերի ընդհանուր գումարը կազմել է 2271.8 մլն. դրամ: 2016 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ ՋՕԸ-երի կրեդիտորական պարտքերը ոռոգում ջրառ ընկերություններին կազմել են մոտ 1338.5 մլն. դրամ, այսինքն մեծ են եղել ոռոգում ջրառ ընկերությունների կրեդիտորական պարտքերի չափից: Դա նշանակում է, որ ՋՕԸ-երի կրեդիտորական պարտքերի մարման խնդրի լուծման դեպքում մեծամասամբ կկարգավորվեն նաև ոռոգում ջրառ համակարգի կրեդիտորական պարտքերի հարցերը:
26. Հաշվի առնելով նշվածը` ՀՀ կառավարությունը մտադիր է ՋՕԸ-երի և ոռոգում ջրառ ընկերությունների կրեդիտորական պարտքերի վերակառուցման խնդիրները դիտարկել մեկ միասնական ծրագրի շրջանակներում:
27. Ոռոգման համակարգի ընկերությունների կրեդիտորական պարտքերի վերակառուցման ծրագիրը կմշակի և կիրականացնի սույն ռազմավարության Միջոցառումների ծրագրում, ինչի շրջանակներում հաշվի առնելով կրեդիտորական պարտքերի առանձնահատկությունները:
ԲԱԺԻՆ 7: ՈՌՈԳՈՒՄ ՋՐԱՌ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՎԵՐԱԿԱԶՄԱՎՈՐՈՒՄ
28. ՀՀ Կառավարությունը սույն ռազմավարության շրջանակներում նախատեսում է 2018 թվականի հունվարի 1-ից «Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» և «Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ-ները վերակազմավորել մեկ ոռոգում ջրառ ընկերության կազմում:
29. Ոռոգում ջրառ ընկերությունների ծախսերի կանխատեսումները կատարվել են հետևյալ ենթադրությունների հիման վրա`
1) Կանխատեսումների համար բազային տարի է ընդունվել 2015 թվականը` հիմք ընդունելով «Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» և «Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ-ների եկամուտների և ծախսերի նախահաշիվների ցուցանիշները:
2) Էլեկտրաէներգիայի ծախսը կանխատեսվել է ենթադրելով, որ էլեկտրաէներգիայի տեսակարար ծախսի ցուցանիշները և էլեկտրաէներգիայի սակագները չեն փոխվի:
30. «Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» և «Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ-ների ընթացիկ ծախսերի մեջ մեծ տեսակարար կշիռ ունեն էլեկտրաէներգիայի ծախսը` շուրջ 52%, աշխատավարձ և դրան հավասարեցված այլ վճարումներ` շուրջ 32%, մնացած ծախսային բաղադրիչները կազմում են` ընթացիկ նորոգման ծախսեր` շուրջ 3%, ջրառի ծախսեր 1%, տրանսպորտային ծախսեր` շուրջ 3%, տնտեսական, ներկայացուցչական. վարձակալության և այլ ծախսեր` շուրջ 9%:
31. Ոռոգում ջրառ ընկերության միավորման ռազմավարության հիմքում դրվել է ծախսերի կրճատման սկզբունքը` յուրաքանչյուր տարի, ըստ ծախսային հոդվածների նախորդ տարվա համեմատությամբ 10%-ի կրճատում, որը ներկայացվում է ստորև.
._____________________________________________________________________.
|Հ/Հ|Ծախսեր |2017 |2018 |2019 |2020 |2021 |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |Ընդամենը |3157.4 |2841.6|2557.5|2301.7|2071.6|
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|1. |Էլեկտրաէներգիայի ծախսեր* |1643.6 |1479.2|1331.3|1198.2|1078.4|
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» ՓԲԸ |5.6 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ |1638.2 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|2. |Աշխատավարձ և դրան |1015.7 |914.1 |822.7 |740.4 |666.4 |
| |հավասարեցված այլ վճարումներ | | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» ՓԲԸ |157.0 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ |858.7 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|3. |Ընթացիկ նորոգման ծախսեր |103.7 |93.3 |84.0 |75.6 |68.0 |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» ՓԲԸ |15.0 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ |88.7 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|4. |Ջրառի ծախսեր |31.8 |28.6 |25.8 |23.2 |20.9 |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» ՓԲԸ |0.0 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ |31.8 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|5. |Տրանսպորտային ծախսեր և |95.2 |85.6 |77.1 |69.4 |62.4 |
| |վառելիք | | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» ՓԲԸ |21.8 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ |73.3 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
|6. |Տնտեսական, ներկայացուցչական. |267.4 |240.7 |216.6 |195.0 |175.5 |
| |վարձակալական և այլ ծախսեր | | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» ՓԲԸ |81.2 | | | | |
|___|_____________________________|_______|______|______|______|______|
| |«Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ |186.2 | | | | |
._____________________________________________________________________.
* ծախսերի նվազեցումը պայմանավորված է ջրառ ընկերություններից դրանց փոխանցումը ՋՕՄ-երին:
32. Ոռոգում ջրառ ընկերությունների վերակազմավորման նպատակն է բարձրացնել վերջիններիս ծախսերի կրճատման, ինչպես նաև ոռոգման համակարգին տրամադրվող պետական ֆինանսական աջակցության արդյունավետությունը:
33. «Ախուրյան-Արաքս-ջրառ» և «Սևան-Հրազդանյան-ջրառ» ՓԲԸ-ները վերակազմավորման գործընթացը ավարտին կհասցվի 2017 թվականի ընթացքում և արդեն 2018 թվականի ոռոգման սեզոնից սկսած կգործի ոռոգում ջրառ միավորված ընկերությունը:
34. Ոռոգում ջրառ միավորված ընկերության համար կսահմանվեն լրիվ ինքնածախսածածկող սակագներ: Սկսած 2019 թվականից, ոռոգում ջրառ ընկերության պարտքերի վերակառուցման դեպքում, կդադարեցվի ոռոգում ջրառ համակարգի պետության կողմից սուբսիդավորումը:
ԲԱԺԻՆ 8: ՋՕԸ-ԵՐԻ ՎԵՐԱՄԻԱՎՈՐՈՒՄ ԵՎ ՋՕՄ-ԵՐԻ ՍՏԵՂԾՈՒՄ
35. «Ջրօգտագործողների ընկերությունների և ջրօգտագործողների ընկերությունների միությունների մասին» ՀՀ օրենքը թույլ է տալիս ՋՕԸ-երին միավորվել միությունների մեջ և վերջիններիս փոխանցել համակարգերի կառավարման, շահագործման և պահպանման որոշակի գործառույթներ: Միությունների կազմավորումը թույլ կտա ՋՕԸ-երին ստանձնել ընդհանուր նշանակության համակարգերի կառավարումը, որոնք ներկայումս շահագործվում են ջրառ ընկերությունների կողմից:
36. Միությանը վերապահվող գործառույթներից են`
1) մի քանի ՋՕԸ-եր սնող ջրաղբյուրների, ջրամբարների, մայր ջրանցքների և պոմպակայանների շահագործումն ու պահպանությունը,
2) շահագործման ծանր և թանկարժեք մեխանիզմների համատեղ ձեռքբերումը և օգտագործումը,
3) համակարգերի կենտրոնացված ուժերով պահպանումը և վթարների հետևանքների համատեղ վերացումը,
4) ՋՕԸ-երի անձնակազմի որոշակի հաստիքների համատեղումը,
5) ՋՕԸ-երի ջրամատակարարման հեռանկարային զարգացման ծրագրերի մշակումը և այլն:
37. Ջրօգտագործողների ընկերությունների գործունեության կայունացման բնագավառում ծառայությունների մատուցման արդյունավետության բարձրացման նպատակով առաջարկվում է ստեղծել ջրօգտագործողների ընկերությունների միություններ (ՋՕԸՄ)` հանրապետության ցածրադիր և նախալեռնային գոտիներում` ըստ այդ տարածքների ՋՕԸ-երը սնող մայր ջրանցքների, իսկ լեռնային գոտիներում` ըստ մարզերի վարչական տարածքների:
ԲԱԺԻՆ 9: ՊԵՏԱԿԱՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՑԻՈՆԱԼ ՇՐՋԱՆԱԿԸ ԵՎ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐԻ ԴԵՐԱԿԱՏԱՐՈՒՄԸ
38. Առաջնորդվելով սույն ռազմավարությամբ` ՀՀ կառավարությունը առանձին որոշմամբ կանոնակարգելու է 2017-2021 թվականներին ՋՕԸ-երին ընթացիկ դրամաշնորհների տեսքով պետական ֆինանսական աջակցության տրամադրման գործընթացը:
39. ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեն բյուջետային գործընթացի շրջանակներում սույն ռազմավարությամբ նախատեսված ընթացիկ դրամաշնորհների ծրագրերը ներառում է միջնաժամկետ ծախսերի ծրագրերի և տարեկան բյուջեների հայտերում` սահմանված ընթացակարգերին համապատասխան:
40. ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեին իրավունք է վերապահվելու բյուջետային տարվա ընթացքում իրականացնել պետական բյուջեով հաստատված ընթացիկ դրամաշնորհների ընդհանուր չափաքանակի 5 տոկոսի սահմաններում վերաբաշխումներ` ՋՕԸ-երի միջև:
41. Պետական ֆինանսական աջակցության ծրագրերի ընթացիկ մոնիտորինգի գործառույթը վերապահվում է ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեին:
42. Պետական ֆինանսական աջակցության թափանցիկությունն ապահովելու նպատակով ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի էլեկտրոնային կայքում հրապարակվելու են համապատասխան փաստաթղթերն ու տեղեկատվությունը, ներառյալ` ժամանակացույցեր, հիմնական դրույթներ, դրամաշնորհային պայմանագրերի օրինակելի ձևեր, ըստ ՋՕԸ-երի պետական ֆինանսական աջակցության սահմանաքանակներ և այլն:
-------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասում