ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՔԱՂՎԱԾՔ
13 հոկտեմբերի 2016 թվականի N 40
9. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱՀԱՆՎԱԾ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՍԱԱՊԱՀՈՎՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ԸՆԹԱՑԱԿԱՐԳԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
Հավանություն տալ Հայաստանի Հանրապետության տարահանված բնակչության կենսաապահովման գործընթացի նախապատրաստման ընթացակարգին` համաձայն հավելվածի:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ 2016 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 19-ԻՆ
Հավելված
ՀՀ կառավարության
2016 թ. հոկտեմբերի 13-ի նիստի
N 40 արձանագրային որոշման
ԸՆԹԱՑԱԿԱՐԳ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱՀԱՆՎԱԾ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՍԱԱՊԱՀՈՎՄԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ
I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Սույն ընթացակարգով (այսուհետ` ընթացակարգ) կարգավորվում են Հայաստանի Հանրապետության տարահանված բնակչության կենսաապահովման գործընթացի նախապատրաստման միջոցառումների հետ կապված հարաբերությունները:
2. Բնակչության կենսաապահովման գործընթացը ներառում է`
1) ռազմական դրության ժամանակ կամ արտակարգ իրավիճակների առաջացման (սպառնալիքի) դեպքում բնակչության կենսաապահովման գործում ներգրավված կազմակերպությունների գործունեության կազմակերպումը.
2) կացարանով, խմելու ջրով, սննդով, հագուստով և առաջին անհրաժեշտության ապրանքներով, պարագաներով և այլ անհրաժեշտ պիտույքներով ապահովումը.
3) սննդի, սննդի հումքի, ջրի և ջրաղբյուրների ճառագայթային, քիմիական և կենսաբանական աղտոտումից պաշտպանությունը.
4) բժշկական սպասարկման ապահովումը.
5) կոմունալ-կենցաղային պայմանների ապահովումը.
6) տարածքի, կառույցների, տրանսպորտային միջոցների, սարքավորումների, սննդի, սննդի հումքի հատուկ մշակումը.
7) բնակչությանը ռազմական դրության կամ արտակարգ իրավիճակների բնույթի, ծավալի, հնարավոր վտանգների և վարքականոնների վերաբերյալ տեղեկատվության տրամադրումը:
3. Ընթացակարգում ներգրավվող Հայաստանի Հանրապետության պետական և տարածքային կառավարման ու տեղական ինքնակառավարման մարմինները և դրանց գործառույթները.
1) Ընթացակարգում ներգրավվող մարմիններն են`
ա. Հայաստանի Հանրապետության տնտեսական զարգացման և ներդրումային նախարարություն,
բ. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարություն,
գ. Հայաստանի Հանրապետության տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարություն,
դ. Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարություն,
ե. Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարություն,
զ. Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարություն,
է. Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարություն,
ը. Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն,
թ. Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարություն,
ժ. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր քաղաքաշինության պետական կոմիտե,
ժա. Հայաստանի Հանրապետության տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարություն,
ժբ. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանություն,
ժգ. Հայաստանի Հանրապետության մարզպետարաններ,
ժդ. Հայաստանի Հանրապետության տեղական ինքնակառավարման մարմիններ.
2) Ընթացակարգում ներգրավվող մարմինների գործառույթներն են`
ա. Հայաստանի Հանրապետության տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարությունը մշակում է բնակչության կենսաապահովման չափաքանակները` տուժած բնակչության հիմնական պահանջների ապահովման համար ծառայությունների և նյութական միջոցների ծավալները,
բ. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարությունը կազմակերպում, համակարգում և իրականացնում է տարահանված բնակչության և կենսաապահովման ուժերի բժշկական օգնություն և սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովումը,
գ. Հայաստանի Հանրապետության տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարությունը կազմակերպում և համակարգում է տրանսպորտային ապահովումը վտանգավոր (աղետի) գոտուց տուժած բնակչության տարահանման (տեղափոխման) և կենսաապահովման բոլոր տեսակների նյութական ռեսուրսների մատակարարման խնդիրների լուծման համար միջոցառումների անցկացումը, ինչպես նաև տարահանված բնակչության ընդունող բնակավայրերում անհրաժեշտ կապի համակարգի (հեռուստատեսային, ռադիո, հեռախոսային և համացանցային կապ) ապահովման միջոցառումները,
դ. Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը կազմակերպում և համակարգում է Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության աշխատակազմի փրկարար ծառայության և տարածքային կառավարման մարմինների կողմից տարահանված բնակչությանը տեղաբաշխման տեղամասերում կենսաապահովման պլանավորման գործընթացները, այդ թվում` մարդասիրական օգնության ստացումն ու բաշխումն, ինչպես նաև վարքի կանոնների մասին տեղեկատվական ապահովումը,
ե. Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը տարահանված բնակչության տեղաբաշխման բնակավայրերում կազմակերպում և համակարգում է մարզպետարանների աշխատանքները` ապահովելով տարահանված բնակչության կենսաապահովման և սոցիալական պաշտպանության հարցերին վերաբերող ծրագրերի շարունակականությունը` այդ նպատակով օգտագործելով աղետի գոտում պահպանված բնակելի տարածքները, ինչպես նաև սոցիալական ծառայություններ տրամադրող տարածքային կենտրոնների և իր ենթակայությանը հանձնված պետական ոչ առևտրային կազմակերպությունների ռեսուրսները.
զ. Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարությունը կազմակերպում և համակարգում է մարզպետարանների աշխատանքները գյուղատնտեսական կենդանիների ու արտադրանքի պաշարների դուրս բերման գործում, կազմակերպում է սննդամթերքի անվտանգության նկատմամբ հսկողությունը, ինչպես նաև բնակչության կենսաապահովման ջրամատակարարման ենթահամակարգի գործունեությունը բնակչությանը և բնակչության կենսաապահովման համակարգի ուժերին խմելու և տնտեսական ջրով ապահովման համար,
է. Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարությունը փոխգործողությունների պլանների հիման վրա, կամ իրեն վերապահված լիազորությունների շրջանակներում աջակցում է տարահանված բնակչության կենսաապահովման գործընթացի կազմակերպմանն ու իրականացմանը (սննդի ընդունման շարժական կետերի ծավալմանը, բնակչության ժամանակավոր կացարանների պատրաստմանը և այլն).
ը. Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարությունը կազմակերպում և համակարգում է տարահանված բնակչության ուսուցումը տեղաբաշխման վայրերում.
թ. Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարությունը կազմակերպում և համակարգում է տարահանված բնակչության կենսաապահովման անհրաժեշտ ֆինանսավորման խնդիրները.
ժ. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր քաղաքաշինության պետական կոմիտեն կազմակերպում և համակարգում է տարահանված բնակչությանը ժամանակավոր կացարաններով, գիշերային լուսավորությամբ, խմելու ջրով, ինժեներական և այլ կենսաապահովման անհրաժեշտ միջոցներով ապահովումը.
ժա. Հայաստանի Հանրապետության տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարությունը ապահովում է պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջև փոխհարաբերությունները, անհրաժեշտ տեղեկատվության ստացումը պետական, տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններից.
ժբ. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանությունը կազմակերպում և իրականացնում է տարահանման երթուղիներում, հավաքակայաններում, կենսաապահովման կազմակերպություններում հասարակական կարգի պահպանությունը, տարահանված տեղամասերում պետական սեփականության, բնակչության ունեցվածքի պահպանությունը և մարդասիրական բեռների ուղեկցումը,
ժգ. Հայաստանի Հանրապետության մարզպետարանները մարզային տարահանված բնակչության կենսաապահովման գործընթացի նախապատրաստման պլաններում նախատեսված տարահանված բնակչության տեղաբաշխման տեղամասերում իրականացնում են կենսաապահովումը, մարզի բնակչության, նյութական և մշակութային արժեքների տարահանումը, ժամանակավոր կացարաններով ապահովումը, տարահանված բնակչության կենսաապահովման միջոցառումների համար նախատեսված տրանսպորտային միջոցների նախապատրաստումը,
ժդ. Հայաստանի Հանրապետության տեղական ինքնակառավարման մարմիններին առաջարկել իրականացնել միջոցառումներ համայնքային ենթակայության օբյեկտների անվտանգ աշխատանքն ապահովելու նպատակով, համայնքի բնակչության, նյութական և մշակութային արժեքների տարահանման, բնակչության` ժամանակավոր կացարաններով և առաջին անհրաժեշտության միջոցներով ապահովման ուղղությամբ:
4. Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների, գերատեսչությունների, մարզերի, համայնքների տարահանման հանձնաժողովների նախագահներին` տարահանված բնակչության կենսաապահովման գործընթացի նախապատրաստման պլանների լրամշակումը և ճշգրտումն իրականացնել տարին մեկ անգամ (հունվարի 1-ի դրությամբ)` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի օգոստոսի 18-ի թիվ 1180-Ն որոշման:
II. ՏԱՐԱՀԱՆՎԱԾ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ՏԵՂԱԲԱՇԽՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄԸ
5. Արտակարգ իրավիճակների դեպքում և ռազմական դրության ժամանակ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հնարավոր է ստեղծվի հետևյալ իրավիճակը.
1) Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ուժեղ երկրաշարժի դեպքում բնակավայրերի տարածքները կենթարկվեն տարբեր ուժգնության ցնցումների, որի հետևանքով հնարավոր են բազմաթիվ երկրորդային բնական և տեխնածին վտանգավոր երևույթներ` փլուզումներ, սողանքներ, սելավներ, խոշոր հրդեհներ, վթարներ, որոնք իրենց հերթին կստեղծեն լրացուցիչ բազմաթիվ խոցող գործոններ: Կավերվեն և կվնասվեն ճանապարհային շինություններն ու կառույցները, կոմունալ-էներգետիկ ցանցը, կխցանվեն ավտոմայրուղիները: ՈՒժեղ երկրաշարժի դեպքում կորուստների և անօթևան մնացած բնակչության հաշվարկները բերված են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի հունիսի 10-ի թիվ 919-Ն որոշմամբ.
2) Հայաստանի ատոմային էլեկտրակայանի միջուկային և (կամ) ճառագայթային վթարի դեպքում նախահարձակ պաշտպանական միջոցառումների իրականացման (այսուհետ` ՆՊՄԻ) գոտում կհայտնվեն Հայաստանի Հանրապետության Արմավիրի մարզի 5 և Հայաստանի Հանրապետության Արագածոտնի մարզի 1 համայնքներ, իսկ շտապ պաշտպանական միջոցառումների պլանավորման (այսուհետ` ՇՊՄՊ) գոտում` Հայաստանի Հանրապետության Արմավիրի մարզի 17 և Հայաստանի Հանրապետության Արագածոտնի մարզի 2 համայնքներ: Տարահանվող բնակչությունը ժամանակավորապես կվերաբնակեցվի ՆՊՄԻ և ՇՊՄՊ գոտիների սահմանից դուրս գտնվող Հայաստանի Հանրապետության 26 բնակավայրերում, այդ թվում` Արմավիրի մարզի 16 բնակավայրերում, Արագածոտնի մարզի 7 բնակավայրերում, Շիրակի մարզի 1 բնակավայրում և Կոտայքի մարզի 2 բնակավայրերում.
3) Հավանական հակառակորդի զինված ուժերի կողմից ռազմական գործողությունների դեպքում Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ստեղծված իրավիճակը տրվում է առանձին պլանով և առանձին հաշվարկներով.
4) Հայաստանի Հանրապետության տարածքի թվով 9 համայնքներում գտնվող 21 քիմիապես վտանգավոր օբյեկտների վթարի դեպքում մթնոլորտ կարող են արտանետվել ուժեղ ներգործող թունավոր նյութեր, քիմիական վարակվածության գոտում հավանական է հայտնվի նշված համայնքների բնակչությունը (առանց հավանական քիմիական զենքի կիրառման).
5) Հայաստանի Հանրապետության տարածքի 20 առավել վտանգավոր ջրամբարների պատվարի փլուզման դեպքում աղետալի ջրածածկման գոտում կհայտնվի 84 համայնք.
6) Հայաստանի Հանրապետության տարածքի բոլոր օբյեկտներում հնարավոր են հրդեհներ և պայթյուններ, սակայն առավել վտանգավոր են ուժեղ ներգործող թունավոր և հրդեհապայթյունավտանգ նյութեր օգտագործող, վերամշակող և տեղափոխող օբյեկտները: Առավել ծանր իրավիճակ կստեղծվի Երևան քաղաքում, որտեղ կենտրոնացված է հանրապետության բնակչության և վտանգավոր օբյեկտների զգալի մասը: Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հնարավոր են նաև անտառների և այլ բուսածածկ տարածքների հրդեհներ.
7) Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հնարավոր է մարդկանց և կենդանիների ինֆեկցիոն հիվանդություններ` դիզենտերիա, խոլերա, որովայնային տիֆ, դեղնախտ, սիբիրախտ և բրուցիլիոս, որոնց տարածման դեպքում վարակման գոտում կարող է հայտնվել հանրապետության առանձին համայնքներ, մարզեր, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության ողջ բնակչությունը.
8) Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հնարավոր են գետերի վարարումներ, ջրհեղեղներ, սելավներ, ձնաբուք, քարաթափումներ, սողանքներ, ինչպես նաև պոչամբարների, տրանսպորտային և կոմունալ-էներգետիկ ցանցերի (գազամատակարարման, էլեկտրամատակարարման ու ջրամատակարարման և կոյուղու) վթարներ:
6. Տարահանված բնակչության կենսաապահովումը տեղաբաշխման վայրերում կարող է կազմակերպվել ինչպես սեփական (կենսաապահովման կազմակերպությունները նշված են մարզերի և տեղական ինքնակառավարման մարմինների տարահանված բնակչության կենսաապահովման գործընթացի նախապատրաստման պլաններում` հավելվածի տեսքով), այնպես էլ ներկրվող ռեսուրսների հաշվին:
7. Պահուստային ռեսուրսները կուտակվում և տրամադրվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:
8. Տուժած բնակչության պահանջարկների հաշվարկը և ծառայությունների մատուցման հնարավորությունները`
1) իրականացվում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի հունիսի 24-ի թիվ 824-Ն որոշման համաձայն.
2) արտացոլված են տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների տարահանված բնակչության կենսաապահովման գործընթացի նախապատրաստման պլաններում:
III. ՏԱՐԱՀԱՆՎԱԾ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ՏԵՂԱԲԱՇԽՄԱՆ ՎԱՅՐԵՐՈՒՄ ԿԵՆՍԱԱՊԱՀՈՎՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏՄԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԵՎ ԱՊԱՀՈՎՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ
9. Արտակարգ իրավիճակների կամ ռազմական դրության ժամանակ տարահանվող բնակչության տեղաբաշխման վայրերում կենսաապահովման միջոցառումների նախապատրաստումն իրականացվում է նախօրոք` արտակարգ իրավիճակներին արձագանքող հանձնաժողովի կամ քաղաքացիական պաշտպանության պետերի կողմից, լիովին օգտագործելով քաղաքացիական պաշտպանության ծառայությունների և համապատասխան քաղաքացիական պաշտպանության կազմավորումների, ինչպես նաև այլ անհրաժեշտ կազմակերպությունների (անկախ կազմակերպական-իրավական ձևից) ուժերն ու միջոցները (համաձայնությամբ):
10. Տարահանված բնակչության կենսաապահովումն իրականացվում է նրանց տեղաբաշխման վայրերում, տուժած բնակչության կենսաապահովման առաջնահերթ պահանջների բավարարմամբ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված ժամկետներում և չափաքանակներով, բնակչության կենսաապահովման տարածքային համակարգերի կողմից` բնակչության կենսաապահովման ենթահամակարգերի միջոցով:
11. Տեղեկատվական ապահովումն.
1) արտակարգ իրավիճակներում իրականացնում են Հայաստանի Հանրապետության պետական և տարածքային կառավարման մարմինները.
2) սույն կետի 1-ին ենթակետում նշված մարմինների կողմից հավաքագրվում, պահպանվում, ժամանակին թարմացվում և համապատասխան մարմիններին են փոխանցվում տեղեկատվություն ստեղծված իրավիճակի, հնարավոր հետագա զարգացումների, իրականացվող միջոցառումների, ինչպես նաև բնակչությանն անհրաժեշտ վարքի կանոնների մասին.
3) արտակարգ իրավիճակների առաջացման դեպքում Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության փրկարար ծառայության ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոնի օպերատիվ հերթափոխի պետն ու Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի գլխավոր շտաբի օպերատիվ հերթապահը իրականացնում են տեղեկատվության փոխանակում`
ա. արտակարգ իրավիճակի բնույթի,
բ. ստեղծված իրավիճակի (հետևանքների) և հնարավոր զարգացումների,
գ. ձեռնարկված միջոցառումների,
դ. ցուցաբերված (ստացված) մարդասիրական օգնության վերաբերյալ:
12. Կացարաններով ապահովումն.
1) իրականացվում է տվյալ համայնքի, մարզի քաղաքացիական պաշտպանության առևտրի, սննդի և նյութատեխնիկական մատակարարման և ինժեներական ծառայությունների ուժերով և միջոցներով.
2) տուժած բնակչությանը և բնակչության կենսաապահովման ուժերին կացարաններով ապահովման համար իրականացվում է աղետի գոտում պահպանված բնակելի տարածքների օգտագործում, ինչպես նաև տարահանման տարածքներում ժամանակավոր կացարանների փոխադրում, ծավալում և կառուցում (տես աղյուսակ 8):
13. Կոմունալ-կենցաղային պայմանների ապահովումն.
1) իրականացվում է համայնքի, մարզի քաղաքացիական պաշտպանության առևտրի, սննդի և նյութատեխնիկական մատակարարման, բժշկական, էներգետիկայի և լուսաքողարկման, բնակչության հատուկ սպասարկումների ծառայությունների ուժերով և միջոցներով.
2) տուժած բնակչության և բնակչության կենսաապահովման ուժերի կոմունալ-կենցաղային ապահովումն իրականացվում է բնակչության կենսաապահովման ջեռուցման, լուսավորության, տարածքների սանիտարական մաքրման, բաղնիքալվացարանային, հուղարկավորության և այլ անհրաժեշտ ենթահամակարգերի միջոցով (տես աղյուսակ 7 և 8):
14. Տարահանված բնակչության կենսաապահովման համար անհրաժեշտ ջրի չափաքանակները սահմանվում են համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի հունիսի 24-ի թիվ 824-Ն որոշման պահանջների (տես աղյուսակ 4 և 8):
15. Բժշկական սպասարկման ապահովումն.
1) իրականացվում է տվյալ համայնքի, մարզի քաղաքացիական պաշտպանության բժշկական ծառայության ուժերով և միջոցներով, իսկ հնարավորությունները որոշվում են երեք ուղղություններով`
ա. նախաբժշկական և առաջին բժշկական օգնություն,
բ. մասնագիտացված բժշկական օգնության ցուցաբերում ստացիոնար հիմնարկներում,
գ. սանիտարահիգիենիկ և հակահամաճարակային միջոցառումների իրականացում.
2) բոլոր բժշկական մասնագիտությունների շտապ օգնության խմբերի բժշկական գույքով ապահովումը սահմանվում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի կողմից դրանց համալրման հաշվետախտակի համաձայն: Բժշկական անձնակազմով, դեղորայքով և գույքով ապահովումն իրականացվում է բժշկական օգնության ցուցաբերման ու սանիտարահիգիենիկ և հակահամաճարակային միջոցառումների համար կանխատեսվող պահանջարկի համաձայն (տես աղյուսակ 9):
16. Սննդի ապահովումն.
1) տուժած բնակչությանը և բնակչության կենսաապահովման համակարգի ուժերին սննդամթերքով, խմելու ջրով ապահովելու նպատակով իրականացվում է սննդամթերքի արտադրություն, պահպանում, տեղափոխում ու բաշխում` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգի.
2) տուժած բնակչությանը սննդով ապահովումն իրականացվում է քաղաքացիական պաշտպանության առևտրի և սննդի ծառայության քաղաքացիական պաշտպանության կազմավորումների միջոցով.
3) սննդի և սննդամթերքի սպասարկումը իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով` գոյություն ունեցող հանրային սննդի օբյեկտների հետ նախօրոք կնքված պայմանագրերի հիման վրա.
4) անհրաժեշտությունից ելնելով բնակչությանը սննդամթերքով ապահովելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության մարզերի և տեղական ինքնակառավարման մարմինների արտակարգ իրավիճակներին արձագանքող հանձնաժողովների կամ քաղաքացիական պաշտպանության պետերի որոշմամբ կարող են մտցվել սննդի և սննդամթերքի տրամադրման կտրոնային համակարգ` նախօրոք պայմանագիր կնքված կազմակերպությունների հիման վրա: Կտրոնային համակարգի սահմանման ժամանակ միջոցները պետք է տրամադրվեն ելնելով առկա հնարավորություններից.
5) անհրաժեշտության դեպքում պետական պահուստում և առևտրի խոշոր կազմակերպություններում կուտակված սննդամթերքը տեղափոխվում է աղետի գոտում և աղետի գոտուց դուրս տարահանված բնակչության տեղաբաշխման վայրերում ծավալված շարժական բաշխման կետեր, որտեղ իրականացվում է դրանց պահպանումն ու բաշխումը (տես աղյուսակ 1, 2, 3):
17. Նյութական ապահովումն.
1) նյութական ապահովման հիմնական խնդիրներն են`
ա. կազմավորումներին, աշխատակիցներին, բնակչությանը սննդով, ջրով, հանդերձանքով և հագուստով, գույք-սարքավորումներով, սպիտակեղենով, կոշկեղենով և այլ նյութական միջոցներով ապահովումը,
բ. բնակչության ապահովումը անհատական պաշտպանության միջոցներով, այդ թվում նաև պաշտպանության հասարակ միջոցներով.
2) արտակարգ իրավիճակներում օգտագործման համար անհրաժեշտ նյութական պաշարների ու միջոցների ցանկը և ծավալները որոշվում են ըստ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի հունիսի 24-ի թիվ 824-Ն որոշմամբ սահմանված չափաքանակների` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված տուժած բնակչության թվաքանակի համապատասխան.
3) բնակչության պաշտպանության միջոցառումների նյութական ապահովումը իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման, տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջոցով.
4) նյութական ապահովումը ներառում է աղետի գոտում և աղետի գոտուց դուրս տարահանված բնակչության տեղաբաշխման վայրերում տուժած բնակչությանը սննդով և առաջին անհրաժեշտության միջոցներով ժամանակին ապահովելը (տես աղյուսակ 1, 2, 3, 4, 5, 6 և 7): Նշված միջոցները պահեստավորում և տեղափոխում է Հայաստանի Հանրապետության տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարությունը: Այդ միջոցառումների իրականացման աշխատանքներում ընդգրկվում են Հայաստանի Հանրապետության տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանությունը: Իսկ ֆիզիկական անձինք և կազմակերպությունները` անկախ սեփականության ձևից, ընդգրկվում են ցանկության դեպքում: Նյութատեխնիկական միջոցներով և սննդամթերքով ապահովման միջոցառումներն իրականացնում են Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակներին արձագանքող հանձնաժողովի կողմից ստեղծված հատուկ աշխատանքային խմբերը, որոնց աշխատանքները համակարգում է Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը: Աշխատանքային խմբերը նախապատրաստում և ճշտում են առկա նյութական միջոցները, պատրաստում համապատասխան բացթողման ցուցակագրեր, ըստ աղետի գոտու բնակավայրերի` պահանջարկ են ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետության տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարություն և կազմակերպում են անհրաժեշտ միջոցների բարձման, տեղափոխման և բաշխման գործընթացները.
5) Հայաստանի Հանրապետության տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարության, ինչպես նաև այլ մարմինների կողմից հատկացվող տրանսպորտային միջոցները վառելիքաքսուքային նյութերով ապահովվում են մինչև հավաքակայան դրանք ներկայացնող մարմինների հաշվին, այնուհետև` կենտրոնացված կարգով.
6) աղետի գոտում, ինչպես նաև անվտանգ տարածքներ տարահանված բնակչության կենսաապահովման համար նյութական ապահովումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցների հաշվին: Այդ նպատակներին ծառայում են առկա և ստեղծվող նյութական պաշարները, Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների և գերատեսչությունների, տարածքային կառավարման մարմինների, համայնքների, կազմակերպությունների (կամավոր` անկախ սեփականության ձևից) ու մարդասիրական օգնության միջոցները:
18. Կրթության ապահովումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարության, տարածքային կառավարման մարմինների ուժերով և միջոցներով:
19. Սոցիալական և զբաղվածության ապահովումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության հանրապետական գործադիր և տարածքային կառավարման մարմինների ուժերով և միջոցներով:
20. Տրանսպորտային ապահովումն.
1) իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարությունը» որի համար անհրաժեշտ են հետևյալ տրանսպորտային միջոցները`
ա. մարդատար ավտոմեքենաներ (ավտոբուսներ, միկրոավտոբուսներ), որոնք նախատեսված են աղետի գոտուց տուժած բնակչությանը տարահանելու, ինչպես նաև անհրաժեշտության դեպքում աղետի գոտի փոքրածավալ նյութատեխնիկական միջոցներ տեղափոխելու համար,
բ. բեռնատար ավտոմեքենաներ, որոնք նախատեսված են սննդամթերք, հագուստ, հանդերձանք, վրաններ, անկողնային պարագաներ, բժշկական գույք, ջեռուցման սարքեր, վառելիք, ջուր, տնտեսական և այլ ապրանքներ աղետի գոտի և աղետի գոտուց դուրս տարահանված բնակչության տեղաբաշխման վայրեր տեղափոխելու համար,
գ. ինժեներական (շինարարական) և հատուկ տեխնիկա, որոնք նախատեսված են աղետի գոտում և աղետի գոտուց դուրս տարահանված բնակչության տեղաբաշխման վայրերում համապատասխան աշխատանքներ իրականացնելու համար.
2) հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ աղետի գոտում աշխատանքներ իրականացնելու համար անհրաժեշտ են մեծ թվով տրանսպորտային միջոցներ, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը համագործակցում է Հայաստանի Հանրապետության տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարության հետ: Մեքենաների վարորդների համար Հայաստանի Հանրապետության տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարության կողմից դուրս են գրվում ուղերթային թերթիկներ և աղետի գոտի մուտք գործելու համար Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության ու Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության կողմից համատեղ անցագրեր, իսկ շարասյուների ավագներին տրվում են վարձված տրանսպորտային միջոցներին պատկանող համապատասխան փաստաթղթեր: Կազմակերպվում են շարժական լցավորման կետերի աշխատանքները, ստեղծվում են շարժական ավտովերանորոգման կետեր, որոնք հագեցվում են համապատասխան պահեստամասերով և սարքավորումներով.
3) տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում կենսաապահովման տրանսպորտային ապահովման միջոցառումներն իրականացվում են մարզպետարանների կամ համայնքապետարանների տրանսպորտային ծառայությունների կողմից.
4) տրանսպորտային և տեխնիկական միջոցների հատկացումն իրականացվում է համապատասխան մարզպետի կամ համայնքի ղեկավարի որոշմամբ` համաձայն ներկայացված հայտերի.
5) տրանսպորտային ապահովման ուժերն ու տեխնիկական միջոցները ներառում են տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում գործող ավտոտրանսպորտային, ճանապարհաշինարարական և վերանորոգման ու այլ կազմակերպությունների, ինչպես նաև մասնավոր անձանց սեփականություն հանդիսացող ավտոտրանսպորտային, ճանապարհաշինարարական և վերանորոգման մեքենաներն ու մեխանիզմները, երկաթուղային տրանսպորտը և դրանց շահագործողներին (վարորդներ, մեխանիզատորներ)` համաձայն կնքված պայմանագրերի:
IV. ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՄԱՐԴԱՍԻՐԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ՍՏԱՑՄԱՆ ԵՎ ԲԱՇԽՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ
21. Միջազգային մարդասիրական օգնությունը տրամադրվում է արտակարգ իրավիճակներին արձագանքող հանձնաժողովի միջոցով` Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով, տուժած պետության կողմից ներկայացված հայտերի հիման վրա:
22. Միջազգային մարդասիրական օգնությունը ցուցաբերվում է միջազգային կազմակերպությունների, պետությունների և անհատների կողմից, որը կարող է լինել հրատապ միանվագ օգնության և երկարաժամկետ ծրագրային ձևով: Հրատապ միանվագ մարդասիրական օգնությունը ստացվում է հանրապետությունում նման դեպքերում ստեղծվող հատուկ հանձնաժողովների կողմից և բաշխվում է տարածքային կառավարման կամ տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջոցով` Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:
23. Մարդասիրական օգնության տրամադրման գործընթացը կարգավորվում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության և Հայաստանի Հանրապետության սփյուռքի նախարարության միջոցով:
24. Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների, Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի և Հայաստանի Հանրապետության սփյուռքի նախարարությունների ստորաբաժանումների ուժերով ստեղծվում են մարդասիրական օգնությունն ընդունող խմբեր, որոնք տեղակայվում են սահմանի հատման կետերում և օդանավակայաններում: Խումբը ղեկավարում է Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության ներկայացուցիչը:
25. Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակներին արձագանքող հանձնաժողովի կողմից տրանսպորտային միջոցների համար ձևակերպվում և հատկացվում են կնքված և ստորագրված հատուկ անցաթղթեր:
26. Բեռներն ուղեկցվում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության և Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության համապատասխան ծառայությունների ուժերով:
27. Աղետի գոտում մարդասիրական օգնությունը կենտրոնացված ձևով հանձնվում է մարզային կամ համայնքային արտակարգ իրավիճակներին արձագանքող հանձնաժողովներին կից ստեղծված մարդասիրական օգնության բաշխման խմբերին, որոնց ղեկավարում է Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության ներկայացուցիչը: Այդ խմբերը, համապատասխան ցուցակների հիման վրա, մարդասիրական օգնությունը բաշխում են բնակչությանը:
28. Միջազգային մարդասիրական օգնությունը հաշվառվում է Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության կողմից` մարդասիրական օգնության և բարեգործական ծրագրերը համակարգող Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորված մարմնի հետ համատեղ:
V. ՏԱՐԱՀԱՆՎԱԾ ԲՆԱԿՉՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՍԱԱՊԱՀՈՎՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐԻ ՄԻՋԵՎ ՓՈԽԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ
29. Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման մարմինների միջև փոխգործողություններն են.
1) խնդիրների ճշգրտում համագործակցող մարմինների միջև.
2) համատեղ գործողությունները սկսելու և ավարտելու ժամկետների որոշում.
3) համատեղ գործողությունների համար տրամադրվող ուժերի և միջոցների կազմի որոշում.
4) փոխգործողությունների խնդիրների առաջադրում ենթակա ստորաբաժանումներին և տրամադրվող ուժերին.
5) փոխգործողությունների համապատասխան փաստաթղթերի մշակում:
30. Արտակարգ իրավիճակների դեպքում պետական կառավարման մարմինների ղեկավարների ազդարարումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2003 թվականի հոկտեմբերի 16-ի թիվ 1304-Ն որոշմամբ սահմանված կարգով` Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության փրկարար ծառայության ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոնի միջոցով, փոխգործողությունների պլաններով նախատեսված ուժերի ազդարարումը, նրանց փրկարարական աշխատանքներին մասնակցությունը և նյութատեխնիկական ապահովումն իրականացնում են տվյալ պետական կառավարման մարմինների ղեկավարները:
31. Փոխգործողությունը տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում գործող կենսաապահովման կազմակերպությունների հետ, ինչպես նաև մասնավոր անձանց հետ իրականացվում է համաձայն կնքված պայմանագրերի:
32. Կառավարման կազմակերպումն.
1) Հայաստանի Հանրապետության տարածքում արտակարգ իրավիճակներում և ռազմական դրության ժամանակ բնակչության կենսաապահովմանն ուղղված որոշումներն ընդունում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը.
2) տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում կենսաապահովման գործընթացները ղեկավարվում են մարզային արտակարգ իրավիճակներին արձագանքող հանձնաժողովների և տարահանման հանձնաժողովների կողմից.
3) Հայաստանի Հանրապետության բնակչության կենսաապահովման միջոցառումների կազմակերպումն ու կառավարումը, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված կարգով, իրականացվում է հիմնական և պահեստային կառավարման կետերից, կամ շարժական կառավարման կետերից, որոնք ապահովվում են կապի համապատասխան միջոցներով (տես աղյուսակ 11):
33. Կապը կազմակերպվում է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակներին արձագանքող հանձնաժողովի, տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջև քաղաքային ու միջքաղաքային հեռախոսակապի և ռադիոկապի միջոցով, իսկ բնակչության ազդարարումը իրականացվում է կապի և ազդարարման գործող բոլոր միջոցներով, այդ թվում էլեկտրաշչակների և բարձրախոսային (ստացիոնար և շարժական) սարքերի միջոցով (տես աղյուսակ 10):
34. Տարահանված բնակչության կենսաապահովման միջոցառումները կազմակերպվում են Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման, տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների (քաղաքացիական պաշտպանության ծառայություններ), կազմակերպությունների (քաղաքացիական պաշտպանության կազմավորումներ) ուժերով և միջոցներով:
Աղյուսակ 1
ՀԱՇՎԱՐԿ
ՏՈՒԺԱԾՆԵՐԻՆ ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔՈՎ ԱՊԱՀՈՎՄԱՆ
.______________________________________________________________________
|ՀՀ |Սննդամթերքների |Չափի միավորը|Քանակը|Արագա-|Արարա-|Արմավի-|
| |անվանումները | | |ծոտնի |տի |րի |
| | | | |մարզ |մարզ |մարզ |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|1 |Թեփահանված աշորայի և |կգ/մարդ/օր |0,25 |5521 |21013 |18108 |
| |ցորենի I տեսակի ալյուրի| | | | | |
| |խառնուրդից հաց | | | | | |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|2 |Ցորենի I տեսակի |կգ/մարդ/օր |0,25 |5521 |21013 |18108 |
| |ալյուրից սպիտակ հաց | | | | | |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|3 |II տեսակի ցորենի ալյուր|կգ/մարդ/օր |0,015 |331 |1261 |1087 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|4 |Ձավարեղեն |կգ/մարդ/օր |0,06 |1325 |5043 |4346 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|5 |Մակարոնեղեն |կգ/մարդ/օր |0,02 |442 |1681 |1449 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|6 |Կաթ և կաթնամթերք |կգ/մարդ/օր |0,2 |4417 |16810 |14487 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|7 |Միս և մսամթերք |կգ/մարդ/օր |0,06 |1325 |5043 |4346 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|8 |Ձուկ և ձկնեղեն |կգ/մարդ/օր |0,025 |552 |2101 |1811 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|9 |Ճարպեր |կգ/մարդ/օր |0,03 |663 |2522 |2173 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|10 |Շաքար |կգ/մարդ/օր |0,04 |883 |3362 |2897 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|11 |Կարտոֆիլ |կգ/մարդ/օր |0,3 |6626 |25216 |21730 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|12 |Բանջարեղեն |կգ/մարդ/օր |0,12 |2650 |10086 |8692 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|13 |Կերակրի աղ (յոդացված) |կգ/մարդ/օր |0,015 |331 |1261 |1087 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|14 |Թեյ |կգ/մարդ/օր |0,001 |22 |84 |72 |
|___|_______________________|____________|______|______|______|_______|
|15 |Պանիր |կգ/մարդ/օր |0,02 |442 |1681 |1449 |
.______________________________________________________________________
.___. ________________________________________________________________.
|ՀՀ | |Երևան |Գեղար- |Կոտայ-|Լոռու|Շիրակի|Սյու- |Տավու-|Վայոց|Ընդամենը|
| | |քաղաք |քունիքի|քի |մարզ |մարզ |նիքի |շի |ձորի | |
| | | |մարզ |մարզ | | |մարզ |մարզ |մարզ | |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
| 1 | | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|1 | |160330|28689 |4681 |69384|33885 |28134 |7960 |1528 |379233 |
| | | | | | | | | | | |
| | | | | | | | | | | |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|2 | |160330|28689 |4681 |69384|33885 |28134 |7960 |1528 |379233 |
| | | | | | | | | | | |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|3 | |9620 |1721 |281 |4163 |2033 |1688 |478 |92 |22755 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|4 | |38479 |6885 |1123 |16652|8132 |6752 |1910 |367 |91014 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|5 | |12826 |2295 |374 |5551 |2711 |2251 |637 |122 |30339 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|6 | |128264|22951 |3745 |55507|27108 |22507 |6368 |1222 |303386 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|7 | |38479 |6885 |1123 |16652|8132 |6752 |1910 |367 |91014 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|8 | |16033 |2869 |468 |6938 |3389 |2813 |796 |153 |37923 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|9 | |19240 |3443 |562 |8326 |4066 |3376 |955 |183 |45509 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|10 | |25653 |4590 |749 |11101|5422 |4501 |1274 |245 |60677 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|11 | |192396|34427 |5617 |83261|40662 |33760 |9551 |1834 |455080 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|12 | |76958 |13771 |2247 |33304|16265 |13504 |3821 |733 |182031 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|13 | |9620 |1721 |281 |4163 |2033 |1688 |478 |92 |22755 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|14 | |641 |115 |19 |278 |136 |113 |32 |6 |1518 |
|___| |______|_______|______|_____|______|______|______|_____|________|
|15 | |12826 |2295 |374 |5551 |2711 |2251 |637 |122 |30339 |
.___. ________________________________________________________________.
--------------------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում