ՀՀ-ՈՒՄ 2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻՆ, ...

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՔԱՂՎԱԾՔ

 

15 հունիսի 2017 թվականի N 25

 

34. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ 2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻՆ, ԾՐԱԳՐԻ ԱՌԱՋՆԱՀԵՐԹ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՑԱՆԿԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

1. Հավանություն տալ`

1) Հայաստանի Հանրապետությունում 2017-2021 թվականների ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրին` համաձայն N 1 հավելվածի.

2) Հայաստանի Հանրապետությունում 2017-2021 թվականների ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրի առաջնահերթ միջոցառումների ցանկին` համաձայն N 2 հավելվածի:

2. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարին` ապահովել Հայաստանի Հանրապետությունում 2017-2021 թվականների ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրի մոնիթորինգի և գնահատման գործընթացը:

3. Համակատարող գերատեսչությունների ղեկավարներին` Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարություն ներկայացնել իրենց կողմից կատարված աշխատանքների վերաբերյալ տարեկան հաշվետվություններ` մինչև հաջորդող տարվա փետրվարի 10-ը` դրանք Հայաստանի Հանրապետությունում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, տուբերկուլյոզի և մալարիայի դեմ ուղղված միջոցառումները համակարգող հանձնաժողովին տրամադրելու համար:

4. Հայաստանի Հանրապետությունում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, տուբերկուլյոզի և մալարիայի դեմ ուղղված միջոցառումները համակարգող հանձնաժողովին` վերլուծել, ամփոփել Հայաստանի Հանրապետությունում 2017-2021 թվականների ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրի միջոցառումների կատարման վերաբերյալ տարեկան հաշվետվությունները և դրանց վերաբերյալ հանձնաժողովի եզրակացությունները ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարություն` մինչև հաջորդող տարվա մարտի 10-ը:

5. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարին` Հայաստանի Հանրապետությունում 2017-2021 թվականների ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրի միջոցառումների ընթացիկ կատարման վերաբերյալ հանձնաժողովի եզրակացությունները ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմ` մինչև հաջորդող տարվա մարտի 20-ը:

 

ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ

2017 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒՆԻՍԻ 21-ԻՆ

 

Հավելված N 1

ՀՀ կառավարության

2017 թ. հունիսի 15-ի նիստի

N 25 արձանագրային որոշման

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ 2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳԻՐ

 

ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

 

ՀԱՊԱՎՈՒՄՆԵՐ

    I.    ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

II.   ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ III. 2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻ ՆՊԱՏԱԿԸ IV.  2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

    V.    2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ

          ԾՐԱԳՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՈՒՂՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

VI.   ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՈՒՄ

VII. ԲՈՒԺՈՒՄ, ԽՆԱՄՔ և ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ

VIII. ՄՈՆԻՏՈՐԻՆԳ ԵՎ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄ

 

ՀԱՊԱՎՈՒՄՆԵՐ

 

    ԱՀԿ        Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպություն

    ԱՆ         առողջապահության նախարարություն

    ԱՊՀ        անկախ պետությունների համագործակցություն

    ԹՆՕ        թմրամիջոցների ներարկային օգտագործող

    ԿՍԿ        կոմերցիոն սեռական ծառայություններ տրամադրող կին

    ՀՀ         Հայաստանի Հանրապետություն

    ՀՌՎ        հակառետրովիրուսային

    ՁԻԱՀ       ձեռքբերովի իմունային անբավարարության համախտանիշ

ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ «ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման հանրապետական կենտրոն» պետական ոչ

առևտրային կազմակերպություն

    ՄԱԿ        Միավորված ազգերի կազմակերպություն

    ՄԻԱՎ       մարդու իմունային անբավարարության վիրուս

    ՄՀՀ        ՀՀ-ում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, տուբերկուլյոզի և  մալարիայի դեմ ուղղված

               միջոցառումները համակարգող հանձնաժողով

    ՊՇՌ        պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա

    ՎԾ         վիրուսային ծանրաբեռնվածություն

    ՏԲ         տուբերկուլյոզ

    ՏՍՏ        տղամարդու հետ սեռական կապեր ունեցող տղամարդ

    ՔԿՀ        քրեակատարողական հիմնարկ

 

I. ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1. Սույն ծրագրում օգտագործվում են հետևյալ հասկացությունները`

1) Առավել վտանգի ենթարկվող խմբեր - թմրամիջոցների ներարկային օգտագործողներ, կոմերցիոն սեռական ծառայություններ տրամադրող կանայք, տղամարդկանց հետ սեռական կապեր ունեցող տղամարդիկ, քրեակատարողական հիմնարկներում գտնվողներ, միգրանտներ:

2) Գնահատում-ծրագրի/միջամտությունների արժեքն ու կարևորությունը բնութագրող արդյունքների և ծրագրի/միջամտության վերաբերյալ ճշգրիտ, գիտականորեն հիմնավորված տեղեկատվության հավաքագրում: Գնահատման ուսումնասիրությունները հնարավորություն են տալիս ստանալու հավաստի տեղեկատվություն ծրագրերը/միջամտությունները բարելավելու և ռեսուրսների հետագա բաշխման վերաբերյալ որոշումներ կայացնելու համար:

3) Գործնական հետազոտություններ-ծառայությունների տրամադրումը բարելավելու նպատակով դրանց մատչելիության, հասանելիության, որակի և/կամ կայունության գնահատում:

4) Դիսկորդանտ զույգ-զույգ, որում զուգընկերներից միայն մեկն է վարակված ՄԻԱՎ-ով:

5) Թիրախ-ծրագրի/միջամտության իրականացման չափելի նպատակ, սահմանված ժամանակահատվածում ցուցանիշի ցանկալի արժեք:

6) Ձեռքբերովի իմունային անբավարարության համախտանիշ-զարգանում է ՄԻԱՎ-ով վարակված մարդկանց մոտ, համարվում է ՄԻԱՎ վարակ հիվանդության վերջնային փուլը, բնորոշվում է իմունային համակարգի գործունեության խաթարմամբ, որի հետևանքով օրգանիզմը դառնում է անպաշտպան զանազան վարակիչ և ուռուցքային հիվանդությունների նկատմամբ:

7) Մարդու իմունային անբավարարության վիրուս-վիրուս, որն առաջացնում է ՄԻԱՎ վարակ հիվանդությունը և հանգեցնում ձեռքբերովի իմունային անբավարարության համախտանիշի զարգացման:

8) ՄԻԱՎ վարակ-երկարատև ընթացքով քրոնիկ վարակիչ հիվանդություն, որի հարուցիչը ՄԻԱՎ-ն է:

9) Միգրանտ-օտարերկրյա պետություններում գտնվող ՀՀ քաղաքացիներ, օտարերկրյա պետություններից վերադարձած ՀՀ քաղաքացիներ (աշխատանքային միգրանտներ), ՀՀ-ից մեկնելու մտադրություն ունեցող ՀՀ քաղաքացիներ (պոտենցիալ միգրանտներ), ՀՀ-ում բնակվող օտարերկրյա քաղաքացիներ (ՀՀ-ում ապաստան հայցող և փախստականի կարգավիճակ ստացած օտարերկրացիներ, ՀՀ-ում կացության կարգավիճակ ստացած օտարերկրացիներ):

10) Հաշվետվություն/զեկույց-փաստաթուղթ, որը պարբերաբար ներկայացնում է մոնիտորինգի և գնահատման խումբը` տվյալների աղբյուրներն ստանալուց և վերլուծելուց հետո:

11) Հիվանդացություն-որոշակի ժամանակահատվածում բնակչության որոշակի խմբերի շրջանում արձանագրված հիվանդության նոր դեպքերի թիվը:

12) ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ ընթացիկ համաճարակաբանական հսկողություն (հետազոտություններ)-ՄԻԱՎ վարակի համատեքստում առողջությանն առնչվող երևույթի/հիվանդության շարժի համակարգված, մշտական, բազմատեսակետ դիտարկումն ու գնահատումն է` որոշելով երևույթի/հիվանդության տարածվածության չափերը և մշակելով կանխարգելիչ և համաճարակաբանական հսկողության միջոցառումներ` բազմոլորտ և բազմասեկտորային համագործակցությամբ: Այն կիրառվում է հանրային առողջապահական արձագանքման` առողջապահության համակարգում միջոցառումների և ծրագրերի մշակման, ներդրման և գնահատման համար` հիվանդացությունը և մահացությունը նվազեցնելու, ինչպես նաև` առողջությունը բարելավելու նպատակով: Համաճարակաբանական հսկողության տվյալներն օգտագործվում են հանրային առողջապահական համակարգում միջոցառումների անհրաժեշտության որոշման և իրականացված ծրագրերի արդյունավետությունը գնահատելու նպատակով:

13) Մոնիտորինգ-ծրագրի ընթացիկ դիտարկում` ծրագրի վերաբերյալ տեղեկատվություն (ներդրումներ, արդյունքների, գործընթացի ու ազդեցության ցուցանիշներ) ստանալու համար: Մոնիտորինգն ընթացիկ միջոցառումների և/կամ գործընթացների շարունակական, ընթացիկ, ամենօրյա և կանոնավոր գնահատումն է հիմնական շահագրգիռ կողմերին ընթացիկ միջամտությունների առաջընթացի առկայության կամ բացակայության վերաբերյալ տվյալներ տրամադրելու նպատակով:

14) Որակի ապահովում-սահմանված չափանիշներին միջամտությունների համապատասխանեցմանն ու բարելավմանն ուղղված պլանավորված և սիստեմատիկ գործընթացներ:

15) Տարածվածություն-տվյալ պահին կոնկրետ հիվանդությամբ ապրող կամ հատուկ վիճակ ունեցող մարդկանց ընդհանուր թիվ:

16) Ցուցանիշ-քանակական կամ որակական փոփոխական, որը հնարավորություն է տալիս հիմնավոր և վստահելի ձևով գնահատելու ձեռքբերումներն ու միջամտությունների իրականացումը կամ ցույց տալու դրանց հետևանքով առաջացած փոփոխությունները:

17) ՈՒսումնասիրություն-հանրային առողջապահության բարելավմանն ուղղված հետազոտություն անհրաժեշտ նոր տեղեկություններ ստանալու կամ առկա տեղեկություններն ընդհանրացնելու միջոցով: ՈՒսումնասիրությունը հնարավորություն է տալիս պարզելու հսկվող պայմաններում, կոնկրետ ժամանակահատվածում տարբեր փոփոխականների փոխազդեցությունը:

18) «90-90-90» թիրախներ-սահմանված են 2016 թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերով բարձր մակարդակի հանդիպման ժամանակ ընդունված ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի ոլորտում քաղաքական հռչակագրով և նշանակում են, որ մինչև 2020 թ. ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց 90%-ը պետք է իմանա իր կարգավիճակի մասին, ստանա ախտորոշում, նրանց 90%-ին պետք է տրամադրվի ՀՌՎ բուժում, ՀՌՎ բուժում ստացողների 90%-ի շրջանում պետք է արձանագրվի վիրուսային ծանրաբեռնվածության չհայտնաբերվող մակարդակ:

 

II. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ

 

2. Հայաստանի Հանրապետությունում մարդու իմունային անբավարարության վիրուսով (ՄԻԱՎ) պայմանավորված հիվանդության (ՄԻԱՎ վարակ) և ձեռքբերովի իմունային անբավարարության համախտանիշի (ՁԻԱՀ) դեպքերի արձանագրումը սկսվել է 1988 թվականից: Մինչև 2016թ. սեպտեմբերի 30-ը գրանցվել է ՄԻԱՎ վարակի 2451 դեպք ՀՀ քաղաքացիների շրջանում, ներառյալ երեխաների շրջանում արձանագրված ՄԻԱՎ վարակի 44 դեպք:

3. ՄԻԱՎ վարակի և ՁԻԱՀ-ի գրանցված բոլոր դեպքերի կեսից ավելին արձանագրվել է վերջին հինգ տարվա ընթացքում: ՄԻԱՎ վարակի դեպքերի թվի աճը պայմանավորված է լաբորատոր ախտորոշման հնարավորությունների ընդլայնմամբ և ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտությունների հասանելիության մեծացմամբ, նաև ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ խորհրդատվության և հետազոտության համակարգի գործունեությամբ: Արդյունքում աճել է հետազոտությունների թիվը, բարելավվել է ՄԻԱՎ վարակի հայտնաբերումը, և բարձրացել է համաճարակաբանական հսկողության համակարգի արդյունավետությունը: Արձանագրված ՁԻԱՀ-ի դեպքերի թվի աճը պայմանավորված է ՁԻԱՀ-ի և ՁԻԱՀ ինդիկատորային հիվանդությունների լաբորատոր ախտորոշման հնարավորությունների ընդլայնմամբ: Հիվանդության ախտորոշման բարելավումը պայմանավորված է նաև բուժաշխատողների շրջանում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի վերաբերյալ գիտելիքների մակարդակի աճով` շնորհիվ «ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման հանրապետական կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության (ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ) կողմից անցկացված դասընթացների, սեմինար-վարժանքների: ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի արձանագրվող դեպքերի թիվն աճել է նաև այն պատճառով, որ վերջին տարիներին ավելացել է արդեն իսկ ՄԻԱՎ վարակ ախտորոշումով և հիվանդության կլինիկական ախտանշաններով ՀՀ քաղաքացիների հետհոսքն անկախ պետությունների համագործակցության (ԱՊՀ) երկրներից (հիմնականում Ռուսաստանի Դաշնությունից, ուր ուղղված են ՀՀ-ից հիմնական միգրացիոն հոսքերը) դեպի Հայաստան:

4. ՄԻԱՎ-ով վարակվածների 52%-ը 25-39 տարիքային խմբում է, այսինքն` ակտիվ վերարտադրողական հասակում:

5. ՄԻԱՎ վարակ ունեցողների ընդհանուր կազմում գերակշռում են արական սեռի ներկայացուցիչները` 1694 մարդ, որը կազմում է դեպքերի ընդհանուր թվի 69%-ը, իգական սեռի ներկայացուցիչների մոտ արձանագրվել է վարակի 757 դեպք, ինչը կազմում է դեպքերի ընդհանուր թվի 31%-ը:

6. ՀՀ-ում ՄԻԱՎ վարակի փոխանցման հիմնական ուղիներն են հետերոսեքսուալ ճանապարհը (66%) և թմրամիջոցների ներարկային գործածման միջոցով վարակումը (25%): Սրանցից բացի` արձանագրվել են հոմոսեքսուալ ճանապարհով (2,8%), մորից երեխային (1,6%) և արյան միջոցով (0,2%) ՄԻԱՎ վարակի փոխանցման դեպքեր: Արձանագրված դեպքերի 4,4%-ի փոխանցման ուղին անհայտ է:

7. Հետերոսեքսուալ ճանապարհով ՄԻԱՎ-ի փոխանցումը վարակման հիմնական ուղին է թե՛ տղամարդկանց, թե՛ կանանց շրջանում: ՄԻԱՎ վարակի գրանցված դեպքերի վերլուծությունը` ըստ փոխանցման ուղիների և սեռի, ցույց է տալիս, որ տղամարդկանց կեսից ավելին (53,7%) վարակվել է հետերոսեքսուալ ճանապարհով, իսկ 36,4%-ը` թմրամիջոցների ներարկային գործածման միջոցով: Գրեթե բոլոր կանայք վարակվել են սեռական ճանապարհով (97,2%): ՄԻԱՎ վարակով գրանցված 44 երեխաներից 39-ը վարակվել են մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման ճանապարհով, 3-ը` արյան միջոցով, իսկ 2-ի վարակման ուղին անհայտ է:

8. Սկսած 2004 թ.` նկատվում է փոխանցման հիմնական ուղիների փոփոխություն: Թմրամիջոցների ներարկային գործածման միջոցով վարակման դեպքերի մասնաբաժինը 2004-2016 թթ. ընկած ժամանակահատվածում նվազել է մոտ 5 անգամ` հասնելով մոտ 14%-ի, իսկ հետերոսեքսուալ ճանապարհով վարակման դեպքերն աճել են 2,5 անգամ` հասնելով 77%-ի:

9. Հետերոսեքսուալ ճանապարհով վարակման դեպքերի աճի և թմրամիջոցների ներարկային գործածման միջոցով վարակման դեպքերի նվազման միտում դիտվում է թե՛ ՀՀ-ում, թե՛ արտերկրում վարակվածների շրջանում: Վերջին ութ տարվա ընթացքում արտերկրում վարակվածների շրջանում հետերոսեքսուալ ճանապարհով վարակման դեպքերի մասնաբաժինն աճել է ավելի քան 44%-ով, իսկ թմրամիջոցների ներարկային գործածման միջոցով վարակման դեպքերինը` նվազել 50%-ով: Վարակման հետերոսեքսուալ ուղին 2016 թ. ինը ամսվա դրությամբ կազմել է մոտ 70%, իսկ թմրամիջոցների ներարկային գործածման միջոցով վարակման ուղին` մոտ 22%: ՀՀ-ում վարակվածների շրջանում հետերոսեքսուալ ճանապարհով վարակման դեպքերն ավելացել են 2016 թ. կազմելով 86%, իսկ թմրամիջոցների ներարկային գործածման միջոցով վարակման դեպքերը նվազել են մինչև 2%:

10. Ընդհանուր առմամբ վերջին վեց տարվա ընթացքում արձանագրված դեպքերի մեծամասնությունը` 56%-ը, կազմում են արտերկրում վարակվածները, 11%-ը` նրանց զուգընկերները: Այսպիսով, արձանագրված դեպքերի 67%-ը կապված է միգրացիայի հետ:

11. Սկսած 2004 թ.` տարեցտարի նվազում է արձանագրվող դեպքերի ընդհանուր կազմում, այսպես կոչված, «դասական ռիսկի խմբերի», այսինքն` թմրամիջոցների ներարկային օգտագործողների, կոմերցիոն սեռական ծառայություններ տրամադրող կանանց և հոմոսեքսուալ հարաբերություններ ունեցող տղամարդկանց համամասնությունը: 2004-2016 թթ. ընթացքում այն նվազել է մոտ 4 անգամ, և 2016 թ. կազմել 18%: Մեծամասնությունը` 77%-ը, կազմում են միգրանտները և նրանց զուգընկերները, վերոնշյալ խմբերին պատկանողների զուգընկերները, ոչ անվտանգ սեռական վարքագիծ դրսևորողները:

12. ՄԻԱՎ վարակով պացիենտներից 1283-ի մոտ (կին` 327, երեխա` 24) ախտորոշվել է ՁԻԱՀ: Համաճարակի սկզբից գրանցվել է ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով պացիենտների մահվան 551 դեպք: Մահացածների թվում կան 95 կին և 8 երեխա:

13. ՄԻԱՎ վարակի դեպքեր արձանագրվել են հանրապետության բոլոր մարզերի և Երևանի բնակիչների շրջանում: ՄԻԱՎ վարակի դեպքերի առավելագույն թիվն արձանագրվել է մայրաքաղաքում` 786 դեպք, ինչը կազմում է բոլոր գրանցված դեպքերի մոտ 1/3-ը: ՄԻԱՎ վարակի գրանցված դեպքերի թվով երկրորդ տեղում Շիրակի մարզն է` 281 դեպք, ինչը կազմում է բոլոր գրանցված դեպքերի 11,5%-ը: ՄԻԱՎ վարակի գրանցված դեպքերի հաշվարկը 100 000 բնակչի հաշվով ցույց է տալիս, որ ամենաբարձր ցուցանիշը Շիրակում է` 114, որին հաջորդում են Լոռու (107,5), Գեղարքունիքի (79), Արմավիրի (77,5) մարզերը:

14. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի իրավիճակի գնահատումը վկայում է, որ հանրապետությունում 2015 թ. վերջի դրությամբ ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց հաշվարկային թիվը կազմել է 3600:

15. 2013-2016 թթ. ՀՀ-ում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման ազգային ծրագրի շրջանակում իրականացվել են բազմաթիվ կանխարգելիչ ծրագրեր ՄԻԱՎ-ի նկատմամբ բնակչության առավել վտանգի ենթարկվող խմբերի, այդ թվում միգրանտների և նրանց զուգընկերների, քրեակատարողական հիմնարկներում (ՔԿՀ) գտնվողների շրջանում, ինչպես նաև իրազեկվածության բարձրացմանն ուղղված միջոցառումներ երիտասարդության շրջանում:

16. ԹՆՕ-ների, կոմերցիոն սեռական ծառայություններ տրամադրող կանանց (ԿՍԿ) տղամարդու հետ սեռական կապեր ունեցող տղամարդկանց (ՏՍՏ) շրջանում իրականացվող վնասի նվազեցման և ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման ծրագրերի շրջանակում նշված խմբերի ներկայացուցիչներին տրամադրվում են ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվություն և հետազոտություն, տեղեկատվական-կրթական նյութեր և կանխարգելման միջոցներ, իրականացվում է «Հավասարը հավասարին» մեթոդով ուսուցում, ԹՆՕ-ներին տրամադրվում է փոխարինող բուժում:

17. ՔԿՀ-ներում գտնվողների շրջանում իրականացվող վնասի նվազեցման և ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման ծրագրերի շրջանակներում տրամադրվում են ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվություն և հետազոտություն, տեղեկատվական-կրթական նյութեր և կանխարգելման միջոցներ, նաև փոխարինող բուժում:

18. Հանրապետության 100 գյուղական և քաղաքային համայնքներում ներդրվել և իրականացվում են ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման ծրագրեր բնակչության ամենախոցելի խմբում` միգրանտների, նաև նրանց ընտանիքի անդամների շրջանում, գործում են շարժական բժշկական խմբեր, որոնք տրամադրում են ՄԻԱՎ վարակին առնչվող բժշկական ծառայություններ համայնքային ամբուլատորիաներում և 2 շարժական բուժախտորոշիչ կլինիկաների բազայի վրա: ՄԻԱՎ վարակին առնչվող բժշկական ծառայությունները տրամադրվում են առողջապահական ծառայությունների համապարփակ փաթեթի շրջանակում, որը ներառում է ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվությունն ու հետազոտությունը, հետազոտություններ վիրուսային հեպատիտներ Բ-ի, Ց-ի, սիֆիլիսի վերաբերյալ (անհրաժեշտության դեպքում այցելուներն ուղեգրվել են ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ` անցնելու հետազոտություններ այլ սեռավարակների վերաբերյալ), տուբերկուլյոզի սկրինինգ ԱՀԿ-ի կողմից առաջարկված հարցաշարով:

19. Շարունակվել է հանրակրթական դպրոցների 8-9-րդ և 10-11-րդ դասարանների կրթական ծրագրում ներառված «Առողջ ապրելակերպ» դասընթացի դասավանդումը, որում կան առանձին բաժիններ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի խնդիրների, սեռական հասունացման և վերարտադրողական առողջության, վնասակար սովորությունների վերաբերյալ:

20. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման ազգային ծրագրի իրականացման ընթացքում տարբեր կազմակերպությունների կողմից կազմակերպվել և անցկացվել են մի շարք հանրային միջոցառումներ և տեղեկատվական քարոզարշավներ` ուղղված երիտասարդության և ընդհանուր բնակչության շրջանում ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման վերաբերյալ իրազեկության բարձրացմանը, անվտանգ վարքագծի ձևավորմանը, ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտության խրախուսմանն ու մասսայականացմանը: Պատրաստվել և ցուցադրվել են հեռուստա- և ռադիոհաղորդումներ, սոցիալական գովազդներ, տպագիր մամուլում հրապարակվել և էլեկտրոնային կայքերում տեղադրվել են ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հիմնախնդիրներին առնչվող հոդվածներ:

21. Իրականացվում է ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով պացիենտների դիսպանսերային հսկողություն, տրամադրվում են ՀՌՎ բուժում, խնամք և աջակցություն, կատարվում են ՁԻԱՀ-ի կլինիկական և լաբորատոր ախտորոշում, ՀՌՎ բուժման լաբորատոր մոնիտորինգ:

22. Իրականացվում են մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման կանխարգելում և հետկոնտակտային կանխարգելում:

23. ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով պացիենտներին տրամադրվում են ինտեգրված բժշկական ծառայություններ` վերարտադրողական համակարգի հիվանդությունների, սեռավարակների, մաշկային հիվանդությունների վերաբերյալ հետազոտություններ և ամբուլատոր բուժում, սեռական աններդաշնակության շտկում, խորհրդատվություն սեռական և վերարտադրողական առողջության հարցերով, տուբերկուլյոզի ախտորոշում և կանխարգելիչ բուժում:

24. ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների ուղեգրումը հիվանդանոցային բուժման, մանկաբարձագինեկոլոգիական, նարկոլոգիական բժշկական օգնության և սպասարկման, ՏԲ-ի բուժման, նեղ մասնագիտական բժշկական օգնության և սպասարկման համար իրականացվում է համապատասխան չափորոշիչներին համաձայն:

25. ՄԻԱՎ վարակով չպայմանավորված ախտաբանական վիճակների և հիվանդությունների հետ կապված, ինչպես նաև ՄԻԱՎ վարակով պայմանավորված ինտենսիվ և նեղ մասնագիտական ստացիոնար բուժման կարիք ունեցող ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով պացիենտների բժշկական օգնությունն ու սպասարկումն իրականացվում է ընդհանուր հիմունքներով բազմապրոֆիլ հիվանդանոցների համապատասխան բաժանմունքներում:

26. Տրամադրվում է ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվություն և հետազոտություն, իրականացվում է ՄԻԱՎ վարակի վերջնական լաբորատոր ախտորոշում, ապահովվում է դոնորական արյան անվտանգությունը:

27. Տրամադրվում է տեխնիկական աջակցություն և մեթոդական օգնություն պետական, ոչ պետական, նաև միջազգային կազմակերպություններին ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերով:

28. Իրականացվում է ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ համաճարակաբանական հսկողություն (հետազոտություններ):

29. Իրականացվում է ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման ազգային ծրագրի մոնիտորինգ և գնահատում:

30. 2013-2015 թթ. (մինչև 2015 թ. հունիսը, երբ ավարտվեց Գլոբալ հիմնադրամի դրամաշնորհային ծրագրի ֆինանսական աջակցությունը) շարունակվել է 2010թ. ՀՀ առողջապահության նախարարության (ԱՆ) Ս. Ավդալբեկյանի անվան առողջապահության ազգային ինստիտուտում ներդրված «ՄԻԱՎ վարակ» դասընթացը տարբեր մասնագիտության բժիշկների և միջին բուժանձնակազմի համար:

31. Համաձայն «Մարդու իմունային անբավարարության վիրուսից առաջացած հիվանդության կանխարգելման մասին» ՀՀ օրենքի` «ՀՀ բնակչության ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման և մոնիտորինգի նպատակով ՀՀ-ում գործում է ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման հանրապետական կենտրոնը:

32. ՀՀ-ում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման ազգային ծրագրի իրականացման արդյունքում երկրում արձանագրվել են նշանակալի ձեռքբերումներ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման գործում:

33. 2007 թ. ի վեր կանխարգելիչ բուժում ստացած մայրերից ծնված 150 երեխաների շրջանում ՄԻԱՎ վարակի որևէ դեպք չի արձանագրվել: Հայաստանը հասել է մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման վերացման վավերացման համար Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) կողմից սահմանված թիրախներին, ինչի հիման վրա երկիրը նախաձեռնել էր մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման վերացման վավերացման գործընթաց: ԱՀԿ-ի և ՄԱԿ-ի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի միացյալ ծրագրի փորձագիտական խմբի առաքելության արդյունքում ԱՀԿ-ի վալիդացման գլոբալ կոմիտեի կողմից հաստատվել են այս ոլորտում երկրի ձեռքբերումները, և 2016 թ. հունիսին Նյու Յորքում կայացած ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի խնդիրներին նվիրված ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի բարձր մակարդակի հանդիպման շրջանակներում ԱՀԿ-ի կողմից կազմակերպված միջոցառման ընթացքում Հայաստանին է հանձնվել մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման վերացումը փաստող հավաստագիր: Մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցումը վերացրած երկրի կարգավիճակը պահպանելու համար անհրաժեշտ է ԱՀԿ-ի Վալիդացման տարածաշրջանային թիմի և Վալիդացման գլոբալ խորհրդատվական կոմիտեի առաջարկություններին համապատասխան ընդլայնել իրականացվող միջոցառումները մի շարք ուղղություններով և բարելավել օրենսդրական դաշտը:

34. Վերահսկվում է ՄԻԱՎ-ի փոխանցման տեսանկյունից դոնորական արյան անվտանգությունը, ինչի արդյունքում, 2001 թ. սկսած, հանրապետությունում չի արձանագրվել դոնորական արյան միջոցով ՄԻԱՎ-ի փոխանցման որևէ դեպք: Անհրաժեշտ է շարունակել ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ դոնորական արյան սկրինինգը, հետազոտության կատարող լաբորատորիաներում ներդնել որակի ներքին հսկողության ընթացակարգ:

35. ՀՀ-ում արձանագրվել է համաճարակի առաջընթացի կասեցում: Եթե դեռևս 2010 թ. ԹՆՕ-ների շրջանում ՄԻԱՎ-ի տարածվածությունը կազմում էր 10,7%, ապա ներկայում ռիսկային վարքագիծ ունեցող խմբերից և ոչ մեկում ՄԻԱՎ-ի տարածվածությունը չի գերազանցում 5%-ը, իսկ հղիների շրջանում այն զգալիորեն ցածր է 1%-ից, ինչը վկայում է կանխարգելման միջոցառումների արդյունավետության մասին, որոնց արդյունքում արձանագրվել է ՁԻԱՀ-ի դեմ համաշխարհային պայքարի պատմության մեջ աննախադեպ ձեռքբերում` համաճարակի ոչ միայն կասեցում, այլև վերադարձ խտացման փուլից նախնականին: Սակայն հաշվի առնելով ներկայիս մարտահրավերները` անհրաժեշտ է գործադրել հետագա քայլեր համաճարակային գործընթացները վերահսկման տակ պահելու նպատակով, այլապես հետընթացն անխուսափելի կլինի: ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ հետազոտության և խորհրդատվության ծածկույթի մեծացումը այն մեկնարկային մեխանիզմն է, որի գործադրումն ունի առանցքային նշանակություն ՄԻԱՎ վարակի բուժման և դրա արդյունավետության «90-90-90» հավակնոտ թիրախներին հասնելու համար: Ներկայում ոլորտի կարևորագույն խնդիրներից են հիվանդության վաղ հայտնաբերումը, ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց կողմից իրենց կարգավիճակի մասին տեղեկացվածության մեծացումը և ախտորոշման բարելավումը: Վերջին տարիներին աճել են բուժաշխատողների նախաձեռնությամբ ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ հետազոտության և խորհրդատվության ծավալները: Արդյունքում բարելավվել է ՄԻԱՎ վարակի հայտնաբերումը: Անհրաժեշտ է ընդլայնել բուժաշխատողների նախաձեռնությամբ ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվության և հետազոտության տրամադրումը, խրախուսել ՀԿ-ների կողմից ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվության և հետազոտության տրամադրումը` դարձնելով այն ավելի նպատակային, իրականացնել բնակչության շրջանում ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտության խթանմանն ու մասսայականացմանն ուղղված աշխատանքներ: Չափազանց կարևոր է ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտությունների որակի ապահովումը, ինչի համար անհրաժեշտ է իրականացնել դրա արտաքին և ներքին հսկողություն:

36. Բժշկական, պետական, ոչ պետական, նաև միջազգային կազմակերպություններին ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ի կողմից պարբերաբար տրամադրվում է տեխնիկական աջակցություն և մեթոդական օգնություն ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման, ախտորոշման, բուժման և խնամքի հարցերով, ինչի արդյունքում բարելավվել է տրամադրվող ծառայությունների որակը: Անհրաժեշտ է շարունակել տեխնիկական աջակցությունն ու մեթոդական օգնությունը` ապահովելու տրամադրվող ծառայությունների որակի հետագա բարելավումը, դրանց արդյունավետության և ծախսարդյունավետության բարձրացումը:

37. Միգրանտներին, նրանց զուգընկերներին գյուղական ու քաղաքային համայնքներում ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ի շարժական բժշկական խմբերի կողմից ամբուլատորիաներում և շարժական բուժախտորոշիչ կլինիկաների բազայի վրա տրամադրված ՄԻԱՎ վարակին առնչվող բժշկական ծառայությունների արդյունքում էապես մեծացել են նշված խմբին ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտության և խորհրդատվության հասանելիությունը և հետազոտության համար դիմելիությունը: Արդյունքում զգալիորեն աճել է հետազոտվողների թիվը, բարելավվել են ՄԻԱՎ վարակի հայտնաբերումն ու ախտորոշումը, ընդլայնվել է բուժման ծածկույթը, ինչն էլ իր հերթին ունի անմիջական կանխարգելիչ նշանակություն: Անհրաժեշտ է շարունակել միգրանտների և նրանց զուգընկերների շրջանում ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելմանն ուղղված ծրագրերի իրականացումը առողջապահական ծառայությունների համապարփակ փաթեթի տրամադրմամբ:

38. Երկրում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով պացիենտների համար հասանելի է ՀՌՎ բուժումը: ՀՀ-ում ՀՌՎ բուժում սկսել է տրամադրվել 2005 թվականից ընդամենը 25 պացիենտի: Ներկայում ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ում տրամադրվում է անվճար ՀՌՎ բուժում դրա համար ցուցում ունեցող և իրենց համաձայնությունը տված ՄԻԱՎ վարակ ունեցող բոլոր անձանց` տալով նրանց լիարժեք կյանքով ապրելու, աշխատելու և իրենց ընտանիքների մասին հոգալու հնարավորություն: 2016 թ. հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ ՀՌՎ բուժում ստանում էր ՄԻԱՎ վարակով 1113 պացիենտ: ՀՌՎ բուժումը ոչ միայն զգալիորեն նվազեցնում է ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով պացիենտների շրջանում մահացությունն ու հիվանդացությունը, բարելավում է կյանքի որակը, այլև ունի անմիջական կանխարգելիչ նշանակություն: ՈՒստի անհրաժեշտ է ձեռնարկել քայլեր` ապահովելու ՀՌՎ բուժման հասանելիությունը, կայունությունն ու անընդհատությունը:

39. ԱՀԿ-ի բուժման վերջին ուղեցույցների համաձայն` ՄԻԱՎ վարակ ախտորոշումից հետո բոլոր պացիենտներին պետք է առաջարկվի ՀՌՎ բուժում, ինչը ենթադրում է բուժում ստացողների թվի զգալի աճ: ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով բոլոր պացիենտներին ՀՌՎ բուժման տրամադրումն ապահովելու համար անհրաժեշտ է վերանայել բուժման և խնամքի ազգային ուղեցույցները:

40. ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ի կողմից տրամադրված հետկոնտակտային կանխարգելիչ բուժման արդյունքում մասնագիտական և ոչ մասնագիտական վարակման վտանգի ենթարկված հարյուրավոր անձանց շրջանում ՄԻԱՎ վարակի որևէ դեպք չի արձանագրվել: Անհրաժեշտ է շարունակել հետկոնտակտային կանխարգելիչ բուժման տրամադրումը:

41. Երկրում ստեղծվել է ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, տուբերկուլյոզի, մոր և մանկան առողջության պահպանման ծառայությունների սերտորեն ինտեգրված համակարգ, որն ապահովում է հիվանդությունների վաղ ախտորոշում, բոլոր կարիք ունեցողներին որակյալ բժշկական օգնության և սպասարկման, առավել արդյունավետ բուժման և բժշկական այլ ծառայությունների տրամադրում:

42. ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների շրջանում ՏԲ-ի վաղ հայտնաբերման նպատակով ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ում ստեղծվել է ՏԲ-ի ախտորոշման ենթակառուցվածք, որտեղ իրականացվում են կրծքավանդակի ռենտգենաբանական հետազոտություն և խորխի հետազոտություն ՊՇՌ մեթոդով: Արդյունքում ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների ավելի քան 95%-ը հետազոտվում է ՏԲ-ի վերաբերյալ, բարելավվել է նրանց շրջանում ՏԲ-ի ախտորոշումը և ՏԲ/ՄԻԱՎ համակցված վարակով պացիենտների վարումը: ՄԻԱՎ վարակով պացիենտներին տրամադրվում է ՏԲ-ի կանխարգելիչ բուժում: ՏԲ-ով պացիենտների ավելի քան 95%-ը հետազոտվում է ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ: Անհրաժեշտ է շարունակել ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների շրջանում ՏԲ-ի վաղ հայտնաբերմանն ու նրանց շրջանում հիվանդության կանխարգելմանն ուղղված միջոցառումները, ինչպես նաև ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտությունների իրականացումը ՏԲ-ով պացիենտների շրջանում:

43. Առողջապահության ոլորտի միջազգային փորձագետ, Գլոբալ հիմնադրամի խորհրդատու Տունդե Սզաբոյի աջակցությամբ իրականացվել է ՀՀ-ում ՄԻԱՎ վարակին առնչվող ծառայությունների միջին միավոր արժեքների գնահատում, 2015 թ. և 2010 թ. ընդհանուր արդյունավետության վերլուծություն (բարելավման կամ նվազման): Համաձայն գնահատման արդյունքների` վերջին տարիներին ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ի կողմից մատուցվող գրեթե բոլոր ծառայությունների միավոր արժեքները նվազել են, իսկ ծավալները` էապես աճել: Մասնավորապես, ՀՌՎ բուժման ծավալների մասով` առաջին շարքի դեղերով բուժման ծավալները 2010 թ. համեմատ 2015 թ. աճել են 440%-ով, իսկ երկրորդ շարքինը` 1260%-ով: 2015-2016 թթ. ընթացքում զգալի կերպով ընդլայնվել են նաև դիսպանսերային հսկողության շրջանակում տրամադրվող ծառայությունների տեսակները: Մասնավորապես, դիսպանսերային հսկողության շրջանակում սկսել են կատարվել տուբերկուլյոզի հայտնաբերմանն ուղղված ռենտգենաբանական և խորխի ՊՇՌ մեթոդով հետազոտություններ, ՀՌՎ դեղերի նկատմամբ ՄԻԱՎ-ի դեղակայունության որոշում: Այսպիսով, կարելի է փաստել, որ վերջին հինգ տարվա ընթացքում զգալի կերպով աճել են ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ի կողմից ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով պացիենտներին տրամադրվող ծառայությունների արդյունավետությունն ու ծախսարդյունավետությունը:

44. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի մոնիտորինգի և գնահատման համար ՀՀ-ն ունի լավ կազմակերպված ազգային համակարգող մարմին` ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ն: Երկրում ստեղծվել է մոնիտորինգի և գնահատման ազգային միասնական համակարգ, որի շրջանակում ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ում գործող մոնիտորինգի և գնահատման ազգային խումբն իրականացնում է ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման ազգային ծրագրի մոնիտորինգ և գնահատում, այդ թվում պետական և ոչ պետական կազմակերպությունների կողմից իրականացվող միջոցառումների ծրագրային և ֆինանսական մոնիտորինգ: Խումբը պարբերաբար պատրաստում և համապատասխան կազմակերպություններին (ՄԱԿ-ի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի միացյալ ծրագիր, Հիվանդությունների վերահսկման եվրոպական կենտրոն) է ներկայացնում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի ոլորտում տարբեր համաձայնագրերով, հռչակագրերով ՀՀ ստանձնած միջազգային պարտավորությունների կատարման ընթացքի վերաբերյալ զեկույցներ: Անհրաժեշտ է շարունակել ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման ազգային ծրագրով սահմանված միջոցառումների մոնիտորինգն ու գնահատումը:

45. ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ում գործում է երկրի մասշտաբով համաճարակաբանական հսկողության արդյունավետ համակարգ` տվյալների կենտրոնացված հավաքագրմամբ և հաշվետվողականությամբ, որն ապահովում է տվյալների պատշաճ հավաքագրում ու վերլուծություն իրավիճակին համարժեք գործողություններ պլանավորելու և իրականացնելու համար: Բնակչության առավել վտանգի ենթարկվող խմբերի շրջանում իրականացվում են ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ կենսաբանական և վարքագծային հետազոտություններ: Անհրաժեշտ է շարունակել իրականացնել ՄԻԱՎ վարակի նկատմամբ ընթացիկ համաճարակաբանական հսկողություն (հետազոտություններ), ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ կենսաբանական և վարքագծային հետազոտություններ ՄԻԱՎ-ի նկատմամբ առավել վտանգի ենթարկվող և խոցելի խմբերի շրջանում:

46. Ցանկացած ծրագրի հաջող իրականացման գրավականը համապատասխան ներուժի ձևավորումն ու զարգացումն է: ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման ազգային ծրագրի շրջանակում բնակչության տարբեր խմբերի շրջանում կանխարգելիչ ծրագրեր իրականացնող պետական և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների, բուժաշխատողների համար կազմակերպվել և անցկացվել են սեմինար-վարժանքներ: Անհրաժեշտ է շարունակել ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման, բուժման և խնամքի հարցերով պետական և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչների համար սեմինար-վարժանքների անցկացումը:

47. 2010 թվականից ՀՀ ԱՆ ակադեմիկոս Ս.Ավդալբեկյանի անվան առողջապահության ազգային ինստիտուտում ներդրվել և անցկացվել է «ՄԻԱՎ վարակ» դասընթացը, որի ուսումնական բազան ՁԻԱՀ-ի ԿՀԿ-ն է: Մինչ դասընթացի ներդնումը ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերով բուժաշխատողների ներուժի զարգացումն իրականացվել է տարբեր մասնագետների համար կազմակերպվող սեմինար-վարժանքների միջոցով, որոնք ինտեգրված չեն եղել որևէ կրթական համակարգում և չեն ունեցել համակարգային մոտեցումներ: Դասընթացի ներդրմամբ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերով բուժաշխատողների կատարելագործումը դրվեց ինստիտուցիոնալ հիմքերի վրա: Դասընթացի շնորհիվ բարձրացել է ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի վերաբերյալ բուժաշխատողների գիտելիքների մակարդակը, ինչի արդյունքում մեծացել են նրանց նախաձեռնությամբ ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվության և հետազոտության ծավալները և բարելավվել է ՄԻԱՎ վարակի հայտնաբերումը: Գլոբալ հիմնադրամի դրամաշնորհային ծրագրի ֆինանսական աջակցության դադարեցման հետևանքով դասընթացի անցկացումն ընդհատվել է: Անհրաժեշտ է վերագործարկել ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերով բուժաշխատողների կատարելագործման «ՄԻԱՎ վարակ» դասընթացը և ապահովել դրա շարունակականությունը:

48. ՀՀ-ում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման առաջին ծրագիրը մշակվել է 2002-2006 թթ. համար: Դրան հաջորդել են 2007-2011 թթ. և 2013-2016 թթ. ՀՀ-ում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման ազգային ծրագրերը: ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հակազդմանն ուղղված միջոցառումների շարունակականության ապահովման նպատակով մշակվել է սույն ծրագիրը: Ծրագրի մշակման գործընթացում ընդգրկվել են պետական, հասարակական և միջազգային կազմակերպություններ: Ծրագիրը մշակվել է ՄԱԿ-ի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի միացյալ ծրագրի աջակցությամբ: Ծրագրի մշակման համար հիմք են հանդիսացել 2014 և 2016 թթ. ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ վարքագծային և կենսաբանական հետազոտությունների տվյալները, ԹՆՕ-ների, ԿՍԿ-ների, ՏՍՏ-ների խմբերի չափերի գնահատման, 2016 թ. իրականացված ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի իրավիճակային և հակազդման վերլուծությունը, համաճարակաբանական հետազոտությունների և գնահատման զեկույցները:

49. Ծրագիրը մշակվել է հաշվի առնելով միջազգային առաջավոր փորձը, ոլորտում գործող միջազգային կազմակերպությունների առաջարկությունները, ռազմավարությունները, միջազգային պարտավորությունները, որոնց միացել է ՀՀ-ն:

50. Ծրագրի ռազմավարությունները համահունչ են ազգային և միջազգային ծրագրերին և հռչակագրերին, որոնց թվում են ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 2015 թ. սեպտեմբերին կայացած հատուկ նիստի ժամանակ ընդունված մինչև 2030 թ. կայուն զարգացման ծրագիրը, 2016 թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերով բարձր մակարդակի հանդիպման ժամանակ ընդունված ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի ոլորտում քաղաքական հռչակագիրը, ՄԱԿ-ի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի միացյալ ծրագրի 2016-2021 թթ. ռազմավարական ծրագիրը, ԱՀԿ-ի ՄԻԱՎ վարակի դեմ առողջապահական ոլորտի 2016-2021 թթ. ռազմավարությունը և եվրոպական տարածաշրջանում ՄԻԱՎ վարակի դեմ առողջապահական ոլորտի պայքարի գործողությունների պլանը, առողջապահության ոլորտում ԱՊՀ երկրների համագործակցության խորհրդի կողմից 2014 թ. ընդունված ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի դեմ պայքարի ոլորտում պարտավորությունների հռչակագիրը, նաև ՀՀ-ում Վերարտադրողական առողջության բարելավման ռազմավարությունը և 2016-2020 թվականների գործողությունների ծրագիրը, Տուբերկուլյոզի կառավարման 2016-2020 թվականների ազգային ռազմավարությունը, Երեխաների և դեռահասների առողջության բարելավման ռազմավարությունը և 2016-2020 թվականների գործողությունների ծրագիրը, ՀՀ երիտասարդական պետական քաղաքականության 2013-2017 թվականների ռազմավարությունը:

 

III. 2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻ ՆՊԱՏԱԿԸ

 

51. Հայաստանի Հանրապետությունում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրի հիմնական նպատակը 2017-2021 թթ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին արդյունավետ հակազդման ապահովումն ու մինչև 2030 թ. ՁԻԱՀ-ի համաճարակի վերացմանը հասնելու համար նախադրյալների ստեղծումն է:

 

IV. 2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ

 

52. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրի խնդիրներն են`

1) նվազեցնել ՄԻԱՎ վարակի նոր դեպքերը,

2) պահպանել մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցումը վերացրած երկրի կարգավիճակը,

3) հասնել «90-90-90» թիրախներին,

4) նվազեցնել ՄԻԱՎ վարակով պայմանավորված մահացությունը,

5) նվազեցնել ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց նկատմամբ խարանն ու խտրականությունը:

 

V. 2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՈՒՂՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

53. Ծրագրի հիմնական ուղղություններն են`

1) ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելում,

2) Բուժում, խնամք և աջակցություն,

3) Մոնիտորինգ և գնահատում:

 

VI. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՈՒՄ

 

54. Նպատակը` ՄԻԱՎ վարակի նոր դեպքերի նվազեցում, մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցումը վերացրած երկրի կարգավիճակի պահպանում, ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց 90%-ի կողմից իրենց կարգավիճակի իմացության ապահովում:

1) Ռազմավարություն 1. ՄԻԱՎ վարակի փոխանցման նվազեցում առավել վտանգի ենթարկվող խմբերի շրջանում:

2) Միջոցառումներ.

ա. ԹՆՕ-ների շրջանում ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման և վնասի նվազեցման ծրագրերի իրականացում:

բ. ԹՆՕ-ներին փոխարինող բուժման տրամադրում:

գ. ԿՍԿ-ների շրջանում ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման ծրագրերի իրականացում:

դ. ՏՍՏ-ների շրջանում ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման ծրագրերի իրականացում:

ե. Աշխատանքային միգրանտների, նրանց ընտանիքի անդամների, պոտենցիալ միգրանտների շրջանում ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման ծրագրերի իրականացում` առողջապահական ծառայությունների համապարփակ փաթեթի տրամադրմամբ:

զ. Հյուրընկալող երկրների հետ համագործակցության զարգացում` միգրանտներին (օտարերկրյա պետություններում գտնվող ՀՀ քաղաքացիներ) ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման հարցերով խորհրդատվություն տրամադրելու և ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ անանուն հետազոտություն անցնելու, անհրաժեշտության դեպքում ՀՌՎ բուժման հասանելիության և դրա անընդհատության ապահովման համար:

է. ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման միջոցառումների իրականացում` ՀՀ-ում բնակվող օտարերկրյա քաղաքացիների շրջանում:

ը. ՔԿՀ-ներում գտնվողների շրջանում ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման և վնասի նվազեցման ծրագրերի իրականացում:

թ. Երիտասարդների շրջանում իրազեկման և ՄԻԱՎ վարակի կանխարգելման միջոցառումների իրականացում:

ժ. Դպրոցներում «Առողջ ապրելակերպ» դասընթացի դասավանդում:

ժա. Առավել վտանգի ենթարկվող խմբերի շրջանում կանխարգելիչ աշխատանքներ իրականացնողների համար սեմինար-վարժանքների անցկացում:

ժբ. Նախակոնտակտային կանխարգելման տրամադրում:

ժգ. ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց նկատմամբ խարանի և խտրականության նվազեցման նպատակով զանգվածային լրատվամիջոցներով ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերի լուսաբանում, բնակչության իրազեկության մակարդակի բարձրացում:

3) Ակնկալվող արդյունքներ.

ա. 75%-ով կնվազի ՄԻԱՎ վարակի նոր դեպքերի թիվը:

բ. ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց 90%-ը կիմանա իր կարգավիճակի մասին:

4) Ռազմավարություն 2. ՄԻԱՎ վարակի փոխանցման կանխարգելում բժշկական կազմակերպություններում

5) Միջոցառումներ.

ա. ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ դոնորական արյան սկրինինգ:

6) Ակնկալվող արդյունքներ.

ա. Չի արձանագրվի դոնորական արյան միջոցով ՄԻԱՎ-ի փոխանցման որևէ դեպք:

բ. Չի արձանագրվի ՄԻԱՎ-ով նոզոքոմիալ վարակման որևէ դեպք բժշկական կազմակերպություններում:

գ. Հետկոնտակտային կանխարգելում ստացածների շրջանում չի արձանագրվի ՄԻԱՎ վարակի որևէ դեպք:

7) Ռազմավարություն 3. ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտության ծառայությունների ընդլայնում:

8) Միջոցառումներ.

ա. Բուժաշխատողների նախաձեռնությամբ ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվության և հետազոտության հետագա ընդլայնում:

բ. ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվության և հետազոտության տրամադրում, համաճարակաբանական հետազոտություն:

գ. Ռեֆերենսային մեթոդով ՄԻԱՎ-ի հայտնաբերում, ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվություն, ՄԻԱՎ վարակի վերջնական ախտորոշում, համաճարակաբանական հետազոտություն:

դ. ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտություն իրականացնող լաբորատորիաների միջև համակարգչային ցանցի ստեղծում:

ե. ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտություն կատարող լաբորատորիաներում որակի արտաքին և ներքին հսկողության իրականացում:

զ. Բժշկական կազմակերպություններին ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտության և խորհրդատվության, ՄԻԱՎ վարակի ախտորոշման, կանխարգելման գործնական հարցերով մեթոդական և գործնական օգնության, տեխնիկական աջակցության տրամադրում:

է. ԹՆՕ-ների, ԿՍԿ-ների, ՏՍՏ-ների շրջանում ՀԿ-ների ուղղորդմամբ ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվության և հետազոտության տրամադրման ընդլայնում:

ը. Բնակչության շրջանում, ներառյալ առավել վտանգի ենթարկվող խմբերը, ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտության խթանման ու մասսայականացման նպատակով ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտություններով ուղեկցվող հանրային միջոցառումների իրականացում:

թ. Մշակել արագ թեստավորման լիցենզավորման պահանջներ և սահմանված կարգով ներկայացնել հաստատման ՀՀ կառավարություն:

9) Ակնկալվող արդյունքներ.

ա. Կընդլայնվի ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվության և հետազոտության տրամադրումը, ինչպես բուժաշխատողների, այնպես էլ այլ ծառայություններ տրամադրողների (ՀԿ-ներ) կողմից:

բ. ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտություն կատարող բոլոր լաբորատորիաներում կներդրվի ներքին հսկողության ընթացակարգ, և կիրականացվի որակի արտաքին հսկողություն:

10) Ռազմավարություն 4. Մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման կանխարգելում:

11) Միջոցառումներ.

ա. Բոլոր հղի կանանց ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ խորհրդատվության և հետազոտության տրամադրում:

բ. ՄԻԱՎ վարակ ունեցող հղիներին և նրանցից ծնված նորածիններին ՀՌՎ կանխարգելիչ բուժման տրամադրում:

գ. Հղիների շրջանում ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ հետազոտություն իրականացնող բժշկական կազմակերպություններին անհրաժեշտ քանակի թեստ-հավաքածուներով ապահովում:

դ. Ըստ անհրաժեշտության նորածիններին արհեստական կաթնախառնուրդներով ապահովում:

ե. Հղիների շրջանում ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ երկրորդ հետազոտության իրականացում:

զ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի ոլորտի օրենսդրական դաշտի ուսումնասիրություն և բարելավում` ըստ անհրաժեշտության:

12) Ակնկալվող արդյունքներ.

ա. Կպահպանվի մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցումը վերացրած երկրի կարգավիճակը:

բ. 100000 կենդանի ծնունդների հաշվով մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման նոր դեպքերի գործակիցը կլինի

գ. Կրծքով կերակրող ՄԻԱՎ վարակ ունեցող մայրերից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման ցուցանիշը կլինի <5%:

դ. Կրծքով չկերակրող ՄԻԱՎ վարակ ունեցող մայրերից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման ցուցանիշը կլինի <2%:

 

VII. ԲՈՒԺՈՒՄ, ԽՆԱՄՔ ԵՎ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ

 

55. Նպատակը` բուժման հասանելիության ընդլայնում և ՄԻԱՎ վարակով պայմանավորված մահացության նվազեցում:

1) Ռազմավարություն 1. ՄԻԱՎ վարակով պացիենտներին ՀՌՎ բուժման հասանելիության ապահովում:

2) Միջոցառումներ.

ա. ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների դիսպանսերային հսկողության իրականացում:

բ. ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների զուգընկերների շրջանում ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտության անցկացում:

գ. ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների դիսպանսերային հսկողության համակարգի բարելավում:

դ. Հետկոնտակտային կանխարգելման տրամադրում ՄԻԱՎ-ով մասնագիտական և ոչ մասնագիտական վարակման վտանգի ենթարկվածներին, ներառյալ դիսկորդանտ զույգերին:

ե. ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ հետազոտության և խորհրդատվության, լաբորատոր ախտորոշման, ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների բուժման և վարման, ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ համաճարակաբանական հսկողության (հետազոտությունների) ուղեցույցների պարբերաբար վերանայում ԱՀԿ-ի ուղեցույցներին դրանք համահունչ դարձնելու նպատակով:

զ. ՀՌՎ բուժման տրամադրում ՄԻԱՎ վարակ ունեցող պացիենտներին, բուժման կլինիկական և լաբորատոր մոնիտորինգի իրականացում:

է. Բժշկական կազմակերպություններին ՄԻԱՎ վարակով պացիենտների վարման գործնական հարցերով մեթոդական և գործնական օգնության, տեխնիկական աջակցության տրամադրում:

ը. Օպորտունիստական վարակների ախտորոշման, բուժման և կանխարգելման տրամադրում:

թ. ՄԻԱՎ վարակով պացիենտներին խնամքի և աջակցության տրամադրում:

ժ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հիվանդանոցային բուժման տրամադրում:

ժա. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հարցերով (ներառյալ ՄԻԱՎ-ով ապրողների նկատմամբ խարանն ու խտրականությունը) բուժաշխատողների շարունակական ուսուցում և կատարելագործում:

3) Ակնկալվող արդյունքներ.

ա. ՄԻԱՎ վարակ ունեցողների 90%-ին կտրամադրվի ՀՌՎ բուժում:

բ. ՀՌՎ բուժում ստացողների 90%-ի շրջանում կարձանագրվի վիրուսային ծանրաբեռնվածության չհայտնաբերվող մակարդակ:

գ. Կնվազեն ՄԻԱՎ վարակով պայմանավորված մահվան տարեկան դեպքերը:

դ. ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց շրջանում տուբերկուլյոզից մահացությունը կնվազի 75%-ով:

ե. ՄԻԱՎ-ով ապրող մարդկանց շրջանում հեպատիտներ Բ-ից և Ց-ից մահացությունը կնվազի 10%-ով:

զ. Կնվազի ՄԻԱՎ-ով ապրողների նկատմամբ խարանն ու խտրականությունը:

 

VIII. ՄՈՆԻՏՈՐԻՆԳ ԵՎ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄ

 

56. Նպատակը` ռազմավարական նշանակության համապատասխան տեղեկությունների հավաքագրում` իրավիճակին համարժեք գործողություններ պլանավորելու և իրականացնելու համար:

1) Ռազմավարություն 1. Համաճարակաբանական հսկողության (հետազոտությունների) արդյունավետ համակարգի գործունեության ապահովում:

2) Միջոցառումներ.

ա. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրով սահմանված միջոցառումների մոնիտորինգ և գնահատում:

բ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի վերաբերյալ տվյալների համապարփակ էլեկտրոնային բազայի ստեղծում և վարում:

գ. ՄԻԱՎ վարակի նկատմամբ ընթացիկ, կենսաբանական և վարքագծային համաճարակաբանական հսկողության (հետազոտությունների) իրականացում:

դ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով պացիենտների բուժման երկարատև մոնիտորինգի համակարգի գործունեության ապահովում դեղակայունության զարգացումը գնահատելու և կանխելու նպատակով:

ե. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին առնչվող գործնական հետազոտությունների իրականացում:

զ. Դրամաշնորհային ծրագրային առաջարկների մշակում և ներկայացում Գլոբալ հիմնադրամին և այլ դոնորներին/կազմակերպություններին:

է. Դրամաշնորհային ծրագրերից պետական ֆինանսավորման աստիճանական անցման պատրաստվածության (կայունության) պլանի մշակում

ը. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրի շարունակականության, տրամադրվող ծառայությունների անընդհատության ապահովման համար ՀՀ-ում 2022-2026 թթ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրի մշակում:

3) Ակնկալվող արդյունքներ.

ա. Կապահովվի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի վերաբերյալ տեղեկատվության ժամանակին հավաքագրումը, վերլուծությունը, անհրաժեշտ ցուցանիշների հաշվարկումը` իրավիճակին համարժեք գործողություններ պլանավորելու և իրականացնելու համար:

բ. Կիրականացվի ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման պետական նպատակային ծրագրի մոնիտորինգ և գնահատում:

գ. Կիրականացվեն ՄԻԱՎ վարակի վերաբերյալ ընթացիկ համաճարակաբանական հսկողություն (հետազոտություններ), կենսաբանական և վարքագծային հետազոտություններ:

դ. Ժամանակին կպատրաստվեն և կներկայացվեն ՀՀ ստանձնած միջազգային պարտավորությունների վերաբերյալ զեկույցներ:

 

 

Հավելված N 2

ՀՀ կառավարության

2017 թ. հունիսի 15-ի նիստի

N 25 արձանագրային որոշման

 

ՑԱՆԿ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ 2017-2021 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-Ի ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՄԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՆՊԱՏԱԿԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻ ԱՌԱՋՆԱՀԵՐԹ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ

 

.______________________________________________________________________

|Առաջնահերթ     |Պատասխանատու/  |Կատարման |Ֆինանսավորման |Անհրաժեշտ   |

|միջոցառումներ  |համակատարող    |ժամկետը  |աղբյուրը      |ֆինանսական  |

|               |               |         |              |միջոցների   |

|               |               |         |              |չափը        |

|               |               |         |              |(հազ. դրամ) |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|______________________________________________________________________

|I. ՄԻԱՎ ՎԱՐԱԿԻ ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՈՒՄ

|______________________________________________________________________

|1) Ռազմավարություն 1. ՄԻԱՎ վարակի փոխանցման նվազեցում առավել վտանգի

|ենթարկվող խմբերի շրջանում

|______________________________________________________________________

|ա. ԹՆՕ-ների    |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |1,223,328.7 |

|շրջանում       |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|ՄԻԱՎ վարակի    |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|կանխարգելման   |               |         |աղբյուրներ    |            |

|և  վնասի       |               |         |              |            |

|նվազեցման      |               |         |              |            |

|ծրագրերի       |               |         |              |            |

|իրականացում    |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|բ. ԹՆՕ-ներին   |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |1,107,143.6,|

|փոխարինող      |առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից        |

|բուժման        |նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|պետական     |

|տրամադրում     |ՀՀ             |         |չարգելված այլ |բյուջե`     |

|               |արդարադատության|         |աղբյուրներ    |470,000.0,  |

|               |նախարարություն |         |              |այլ         |

|               |               |         |              |աղբյուրներ` |

|               |               |         |              |637,143.6   |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|գ. ԿՍԿ-ների    |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |645,485.4   |

|շրջանում       |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|ՄԻԱՎ վարակի    |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|կանխարգելման   |               |         |աղբյուրներ    |            |

|ծրագրերի       |               |         |              |            |

|իրականացում    |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|դ. ՏՍՏ-ների    |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |1,352,103.1 |

|շրջանում ՄԻԱՎ  |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|վարակի         |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|կանխարգելման   |               |         |աղբյուրներ    |            |

|ծրագրերի       |               |         |              |            |

|իրականացում    |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ե. Աշխատանքային|ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |1,987,500.0 |

|միգրանտների,   |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|նրանց ընտանիքի |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|անդամների,     |               |         |աղբյուրներ    |            |

|պոտենցիալ      |ՀՀ տարածքային  |         |              |            |

|միգրանտների    |կառավարման և   |         |              |            |

|շրջանում ՄԻԱՎ  |զարգացման      |         |              |            |

|վարակի         |նախարարության  |         |              |            |

|կանխարգելման   |միգրացիոն      |         |              |            |

|ծրագրերի       |պետական        |         |              |            |

|իրականացում`   |ծառայություն   |         |              |            |

|առողջապահական  |               |         |              |            |

|ծառայություննե-|               |         |              |            |

|րի համապարփակ  |               |         |              |            |

|փաթեթի         |               |         |              |            |

|տրամադրմամբ    |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|զ. Հյուրընկալող|ՀՀ             |2018-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|երկրների հետ   |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|համագործակցու- |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|թյան զարգացում`|               |         |              |պահանջում   |

|միգրանտներին ( |               |         |              |            |

|օտարերկրյա պե- |               |         |              |            |

|տություններում |               |         |              |            |

|գտնվող ՀՀ      |               |         |              |            |

|քաղաքացիներ)   |               |         |              |            |

|ՄԻԱՎ վարակի    |               |         |              |            |

|կանխարգելման   |               |         |              |            |

|հարցերով խորհր-|               |         |              |            |

|դատվություն    |               |         |              |            |

|տրամադրելու և  |               |         |              |            |

|ՄԻԱՎ-ի         |               |         |              |            |

|վերաբերյալ     |               |         |              |            |

|անանուն        |               |         |              |            |

|հետազոտություն |               |         |              |            |

|անցնելու,      |               |         |              |            |

|անհրաժեշտության|               |         |              |            |

|դեպքում ՀՌՎ    |               |         |              |            |

|բուժման        |               |         |              |            |

|հասանելիության |               |         |              |            |

|և  դրա         |               |         |              |            |

|անընդհատության |               |         |              |            |

|ապահովման համար|               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|է. ՄԻԱՎ վարակի |ՀՀ             |2018-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|կանխարգելման   |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|միջոցառումների |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|իրականացում`   |               |         |              |պահանջում   |

|ՀՀ-ում բնակվող |ՀՀ տարածքային  |         |              |            |

|օտարերկրյա     |կառավարման և   |         |              |            |

|քաղաքացիների   |զարգացման      |         |              |            |

|շրջանում       |նախարարության  |         |              |            |

|               |միգրացիոն      |         |              |            |

|               |պետական        |         |              |            |

|               |ծառայություն   |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ը. ՔԿՀ-ներում  |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |736,154.7   |

|գտնվողների     |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|շրջանում ՄԻԱՎ  |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|վարակի         |               |         |աղբյուրներ    |            |

|կանխարգելման և |ՀՀ             |         |              |            |

|վնասի նվազեցման|արդարադատության|         |              |            |

|ծրագրերի       |նախարարություն |         |              |            |

|իրականացում    |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|թ.             |ՀՀ             |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|Երիտասարդների  |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|շրջանում       |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|իրազեկման և    |               |         |              |պահանջում   |

|ՄԻԱՎ վարակի    |ՀՀ սպորտի և    |         |              |            |

|կանխարգելման   |երիտասարդության|         |              |            |

|միջոցառումների |հարցերի        |         |              |            |

|իրականացում    |նախարարություն |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ժ. Դպրոցներում |ՀՀ կրթության և |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|«Առողջ         |գիտության      |         |              |ֆինանսավո-  |

|ապրելակերպ»    |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|դասընթացի      |               |         |              |պահանջում   |

|դասավանդում    |ՀՀ             |         |              |            |

|               |առողջապահության|         |              |            |

|               |նախարարություն |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ժա. Առավել     |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |12,500.0    |

|վտանգի         |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|ենթարկվող      |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|խմբերի շրջանում|               |         |աղբյուրներ    |            |

|կանխարգելիչ    |               |         |              |            |

|աշխատանքներ    |               |         |              |            |

|իրականացնողների|               |         |              |            |

|համար սեմինար- |               |         |              |            |

|վարժանքների    |               |         |              |            |

|անցկացում      |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ժբ. Նախակոնտակ-|ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |18,375.0    |

|տային          |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|կանխարգելման   |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|տրամադրում     |               |         |աղբյուրներ    |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ժգ. ՄԻԱՎ-ով    |ՀՀ             |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|ապրող մարդկանց |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|նկատմամբ խարանի|նախարարություն |         |              |րում չի     |

|և              |               |         |              |պահանջում   |

|խտրականության  |               |         |              |            |

|նվազեցման      |               |         |              |            |

|նպատակով       |               |         |              |            |

|զանգվածային    |               |         |              |            |

|լրատվամիջոցնե- |               |         |              |            |

|րով ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի|               |         |              |            |

|հարցերի        |               |         |              |            |

|լուսաբանում,   |               |         |              |            |

|բնակչության    |               |         |              |            |

|իրազեկության   |               |         |              |            |

|մակարդակի      |               |         |              |            |

|բարձրացում     |               |         |              |            |

|______________________________________________________________________

|2) Ռազմավարություն 2. ՄԻԱՎ վարակի փոխանցման կանխարգելում բժշկական

|կազմակերպություններում

|______________________________________________________________________

|ա. ՄԻԱՎ-ի      |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |167,857.1,  |

|վերաբերյալ     |առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|դոնորական արյան|նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|սկրինինգ       |               |         |չարգելված այլ |151,785.7,  |

|               |               |         |աղբյուրներ    |այլ         |

|               |               |         |              |աղբյուրներ` |

|               |               |         |              |16,071.4    |

|______________________________________________________________________

|3) Ռազմավարություն 3. ՄԻԱՎ-ի վերաբերյալ հետազոտության

|ծառայությունների ընդլայնում

|______________________________________________________________________

|ա.             |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |783,000.0,  |

|Բուժաշխատողների|առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|նախաձեռնությամբ|նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|ՄԻԱՎ վարակի    |               |         |չարգելված այլ |17,500.0,   |

|վերաբերյալ     |               |         |աղբյուրներ    |աղբյուրներ` |

|խորհրդատվության|               |         |              |765,500.0   |

|և              |               |         |              |            |

|հետազոտության  |               |         |              |            |

|հետագա         |               |         |              |            |

|ընդլայնում     |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|բ. ՄԻԱՎ վարակի |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |225,000.0   |

|վերաբերյալ     |առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|խորհրդատվության|նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|և              |               |         |չարգելված այլ |78,480.0,   |

|հետազոտության  |               |         |աղբյուրներ    |այլ         |

|տրամադրում,    |               |         |              |աղբյուրներ` |

|համաճարակաբանա-|               |         |              |146,520.0   |

|կան            |               |         |              |            |

|հետազոտություն |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|գ. Ռեֆերենսային|ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |184,000.0,  |

|մեթոդով ՄԻԱՎ-ի |առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|հայտնաբերում,  |նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|ՄԻԱՎ վարակի    |               |         |չարգելված այլ |133,200.0,  |

|վերաբերյալ     |               |         |աղբյուրներ    |այլ         |

|խորհրդատվու-   |               |         |              |աղբյուրներ` |

|թյուն, ՄԻԱՎ    |               |         |              |50,800.0    |

|վարակի         |               |         |              |            |

|վերջնական      |               |         |              |            |

|ախտորոշում,    |               |         |              |            |

|համաճարակաբանա-|               |         |              |            |

|կան            |               |         |              |            |

|հետազոտություն |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|դ. ՄԻԱՎ-ի      |ՀՀ             |2019-2021|ՀՀ            |24,000.0    |

|վերաբերյալ     |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|հետազոտություն |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|իրականացնող    |               |         |աղբյուրներ    |            |

|լաբորատորիաների|               |         |              |            |

|միջև           |               |         |              |            |

|համակարգչային  |               |         |              |            |

|ցանցի ստեղծում |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ե. ՄԻԱՎ-ի      |ՀՀ             |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|վերաբերյալ     |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|հետազոտություն |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|կատարող լաբորա-|               |         |              |պահանջում   |

|տորիաներում    |ՀՀ             |         |              |            |

|որակի արտաքին  |պաշտպանության  |         |              |            |

|և  ներքին      |նախարարություն |         |              |            |

|հսկողության    |               |         |              |            |

|իրականացում    |ՀՀԿԱ ՀՀ        |         |              |            |

|               |ոստիկանություն |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|զ. Բժշկական    |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |72,000.0    |

|կազմակերպու-   |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|թյուններին     |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|ՄԻԱՎ-ի         |               |         |աղբյուրներ    |            |

|վերաբերյալ     |ՀՀ             |         |              |            |

|հետազոտության  |պաշտպանության  |         |              |            |

|և  խորհրդատվու-|նախարարություն |         |              |            |

|թյան, ՄԻԱՎ     |               |         |              |            |

|վարակի         |ՀՀ ԿԱ ՀՀ       |         |              |            |

|ախտորոշման,    |ոստիկանություն |         |              |            |

|կանխարգելման   |               |         |              |            |

|գործնական      |               |         |              |            |

|հարցերով       |               |         |              |            |

|մեթոդական և    |               |         |              |            |

|գործնական      |               |         |              |            |

|օգնության,     |               |         |              |            |

|տեխնիկական     |               |         |              |            |

|աջակցության    |               |         |              |            |

|տրամադրում     |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|է. ԹՆՕ-ների,   |ՀՀ             |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|ԿՍԿ-ների,      |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|ՏՍՏ-ների       |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|շրջանում       |               |         |              |պահանջում   |

|ՀԿ-ների        |               |         |              |            |

|ուղղորդմամբ    |               |         |              |            |

|ՄԻԱՎ վարակի    |               |         |              |            |

|վերաբերյալ     |               |         |              |            |

|խորհրդատվու-   |               |         |              |            |

|թյան և         |               |         |              |            |

|հետազոտության  |               |         |              |            |

|տրամադրման     |               |         |              |            |

|ընդլայնում     |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ը. Բնակչության |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |90,000.0    |

|շրջանում,      |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|ներառյալ առավել|նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|վտանգի         |               |         |աղբյուրներ    |            |

|ենթարկվող      |               |         |              |            |

|խմբերը, ՄԻԱՎ-ի |               |         |              |            |

|վերաբերյալ     |               |         |              |            |

|հետազոտության  |               |         |              |            |

|խթանման ու     |               |         |              |            |

|մասսայականացման|               |         |              |            |

|նպատակով ՄԻԱՎ-ի|               |         |              |            |

|վերաբերյալ     |               |         |              |            |

|հետազոտություն-|               |         |              |            |

|ներով ուղեկցվող|               |         |              |            |

|հանրային       |               |         |              |            |

|միջոցառումների |               |         |              |            |

|իրականացում    |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|թ. Մշակել արագ |ՀՀ             |2018     |-             |Լրացուցիչ   |

|թեստավորման    |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|լիցենզավորման  |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|պահանջներ և    |               |         |              |պահանջում   |

|սահմանված      |               |         |              |            |

|կարգով         |               |         |              |            |

|ներկայացնել    |               |         |              |            |

|հաստատման ՀՀ   |               |         |              |            |

|կառավարություն |               |         |              |            |

|______________________________________________________________________

|4) Ռազմավարություն 4. Մորից երեխային ՄԻԱՎ-ի փոխանցման կանխարգելում

|______________________________________________________________________

|ա. Բոլոր հղի   |ՀՀ             |2017-2021|Պետական բյուջե|129,250.0   |

|կանանց ՄԻԱՎ    |առողջապահության|         |              |            |

|վարակի         |նախարարություն |         |              |            |

|վերաբերյալ     |               |         |              |            |

|խորհրդատվության|               |         |              |            |

|և              |               |         |              |            |

|հետազոտության  |               |         |              |            |

|տրամադրում     |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|բ. ՄԻԱՎ վարակ  |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |26,400.0,   |

|ունեցող        |առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|հղիներին և     |նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|նրանցից ծնված  |               |         |չարգելված այլ |8,400.0,    |

|նորածիններին   |               |         |աղբյուրներ    |այլ         |

|ՀՌՎ կանխարգելիչ|               |         |              |աղբյուրներ` |

|բուժման        |               |         |              |18,000.0    |

|տրամադրում     |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|գ. Հղիների     |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |158,225.0,  |

|շրջանում ՄԻԱՎ  |առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|վարակի         |նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|վերաբերյալ     |               |         |չարգելված այլ |141,000.0,  |

|հետազոտություն |               |         |աղբյուրներ    |այլ         |

|իրականացնող    |               |         |              |աղբյուրներ` |

|բժշկական       |               |         |              |17,225.0    |

|կազմակերպու-   |               |         |              |            |

|թյուններին     |               |         |              |            |

|անհրաժեշտ      |               |         |              |            |

|քանակի թեստ-   |               |         |              |            |

|հավաքածուներով |               |         |              |            |

|ապահովում      |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|դ. Ըստ         |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |48,000.0    |

|անհրաժեշտության|առողջապահության|         |բյուջե        |            |

|նորածիններին   |նախարարություն |         |              |            |

|արհեստական     |               |         |              |            |

|կաթնախառնուրդ- |               |         |              |            |

|ներով ապահովում|               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ե. Հղիների     |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |260,850.0,  |

|շրջանում ՄԻԱՎ-ի|առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|վերաբերյալ     |նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|երկրորդ        |               |         |չարգելված այլ |155,161.2,  |

|հետազոտության  |               |         |աղբյուրներ    |այլ         |

|իրականացում    |               |         |              |աղբյուրներ` |

|               |               |         |              |105,688.8   |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|զ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի |ՀՀ             |2017 թ.  |-             |Լրացուցիչ   |

|ոլորտի         |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|օրենսդրական    |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|դաշտի ուսումնա-|               |         |              |պահանջում   |

|սիրություն և   |               |         |              |            |

|բարելավում` ըստ|               |         |              |            |

|անհրաժեշտության|               |         |              |            |

|______________________________________________________________________

|II. ԲՈՒԺՈՒՄ, ԽՆԱՄՔ ԵՎ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ

|______________________________________________________________________

|1) Ռազմավարություն 1. ՄԻԱՎ վարակով պացիենտներին ՀՌՎ բուժման

|հասանելիության ապահովում

|______________________________________________________________________

|ա. ՄԻԱՎ վարակով|ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |457,750.0,  |

|պացիենտների    |առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|դիսպանսերային  |նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|հսկողության    |               |         |չարգելված այլ |84,000.0,   |

|իրականացում    |               |         |աղբյուրներ    |այլ         |

|               |               |         |              |աղբյուրներ` |

|               |               |         |              |373,750.0   |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|բ. ՄԻԱՎ վարակով|ՀՀ             |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|պացիենտների    |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|զուգընկերների  |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|շրջանում ՄԻԱՎ-ի|               |         |              |պահանջում   |

|վերաբերյալ     |               |         |              |            |

|հետազոտության  |               |         |              |            |

|անցկացում      |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|գ. ՄԻԱՎ վարակով|ՀՀ             |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|պացիենտների    |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|դիսպանսերային  |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|հսկողության    |               |         |              |պահանջում   |

|համակարգի      |               |         |              |            |

|բարելավում     |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|դ.             |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |43,200.0,   |

|Հետկոնտակտային |առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|կանխարգելման   |նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|տրամադրում     |               |         |չարգելված այլ |11,700.0,   |

|ՄԻԱՎ-ով        |               |         |աղբյուրներ    |այլ         |

|մասնագիտական և |               |         |              |աղբյուրներ` |

|ոչ մասնագիտական|               |         |              |31,500.0    |

|վարակման վտանգի|               |         |              |            |

|ենթարկվածներին,|               |         |              |            |

|ներառյալ       |               |         |              |            |

|դիսկորդանտ     |               |         |              |            |

|զույգերին      |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ե. ՄԻԱՎ վարակի |ՀՀ             |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|վերաբերյալ     |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|հետազոտության  |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|և  խորհրդատվու-|               |         |              |պահանջում   |

|թյան, լաբորատոր|               |         |              |            |

|ախտորոշման,    |               |         |              |            |

|ՄԻԱՎ վարակով   |               |         |              |            |

|պացիենտների    |               |         |              |            |

|բուժման և      |               |         |              |            |

|վարման, ՄԻԱՎ   |               |         |              |            |

|վարակի         |               |         |              |            |

|վերաբերյալ     |               |         |              |            |

|համաճարակաբանա-|               |         |              |            |

|կան հսկողության|               |         |              |            |

|(հետազոտու-    |               |         |              |            |

|թյունների)     |               |         |              |            |

|ուղեցույցների  |               |         |              |            |

|պարբերաբար     |               |         |              |            |

|վերանայում     |               |         |              |            |

|ԱՀԿ-ի          |               |         |              |            |

|ուղեցույցներին |               |         |              |            |

|դրանք համահունչ|               |         |              |            |

|դարձնելու      |               |         |              |            |

|նպատակով       |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|զ. ՀՌՎ բուժման |ՀՀ             |2017-2021|Պետական       |5,311,075.0,|

|տրամադրում ՄԻԱՎ|առողջապահության|         |բյուջե, ՀՀ    |որից պետական|

|վարակ ունեցող  |նախարարություն |         |օրենսդրությամբ|բյուջե`     |

|պացիենտներին,  |               |         |չարգելված այլ |1,277,541.0,|

|բուժման        |               |         |աղբյուրներ    |այլ         |

|կլինիկական և   |               |         |              |աղբյուրներ` |

|լաբորատոր      |               |         |              |4,033,4534.0|

|մոնիտորինգի    |               |         |              |            |

|իրականացում    |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|է. Բժշկական    |ՀՀ             |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|կազմակերպու-   |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|թյուններին ՄԻԱՎ|նախարարություն |         |              |րում չի     |

|վարակով        |               |         |              |պահանջում   |

|պացիենտների    |               |         |              |            |

|վարման         |               |         |              |            |

|գործնական      |               |         |              |            |

|հարցերով       |               |         |              |            |

|մեթոդական և    |               |         |              |            |

|գործնական      |               |         |              |            |

|օգնության,     |               |         |              |            |

|տեխնիկական     |               |         |              |            |

|աջակցության    |               |         |              |            |

|տրամադրում     |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

 

______________________________.

|Վերստուգելի   |Ակնկալվող     |

|չափանիշը      |վերջնական     |

|              |արդյունքը     |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

______________________________|

|

______________________________|

|

|

______________________________|

|ՄԻԱՎ-ի        |ԹՆՕ-ների      |

|տարածվածու-   |շրջանում      |

|թյունը        |ՄԻԱՎ վարակի   |

|ԹՆՕ-ների      |նոր դեպքերի   |

|շրջանում <2%  |թվի նվազում   |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|Ծրագրի        |Փոխարինող     |

|ավարտին       |բուժման       |

|փոխարինող     |ծրագրում      |

|բուժման       |ընդգրկված     |

|ծրագրում      |ԹՆՕ-ների թվի  |

|ընդգրկված     |ընդլայնում    |

|ԹՆՕ-ների թիվը |              |

|800           |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ-ի        |ԿՍԿ-ների      |

|տարածվածու-   |շրջանում <2%  |

|թյունը        |ԿՍԿ-ների      |

|              |շրջանում      |

|              |ՄԻԱՎ վարակի   |

|              |նոր դեպքերի   |

|              |թվի նվազում   |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ-ի        |ՏՍՏ-ների      |

|տարածվածու-   |շրջանում      |

|թյունը        |ՄԻԱՎ վարակի   |

|ՏՍՏ-ների      |նոր դեպքերի   |

|շրջանում <2%  |թվի նվազում   |

|              |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ-ի        |Աշխատանքային  |

|տարածվածու-   |միգրանտների   |

|թյունը        |շրջանում      |

|աշխատանքային  |ՄԻԱՎ վարակի   |

|միգրանտների   |նոր դեպքերի   |

|շրջանում <2%  |թվի նվազում   |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ վարակի   |Հյուրընկալող  |

|կանխարգելման  |երկրներում    |

|և  ՄԻԱՎ-ի     |միգրանտներին  |

|վերաբերյալ    |ՄԻԱՎ վարակի   |

|հետազոտության |կանխարգելման  |

|և  ՀՌՎ        |հարցերով      |

|բուժման       |խորհրդատվու-  |

|հասանելիության|թյուն         |

|ապահովում     |տրամադրելու և |

|              |ՄԻԱՎ-ի        |

|              |վերաբերյալ    |

|              |անանուն       |

|              |հետազոտության |

|              |անցնելու      |

|              |հնարավորության|

|              |ստեղծում, ՀՌՎ |

|              |բուժման       |

|              |հասանելիության|

|              |և  դրա        |

|              |անընդհատության|

|              |ապահովման     |

|              |համար         |

|              |մեխանիզմների  |

|              |ներդնում      |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ վարակի   |ՀՀ-ում բնակվող|

|կանխարգելման  |օտարերկրյա    |

|վերաբերյալ    |քաղաքացիների  |

|իրազեկվածու-  |շրջանում ՄԻԱՎ |

|թյան          |վարակի        |

|բարձրացմանն   |կանխարգելման  |

|ուղղված       |միջոցառումների|

|տարեկան մեկ   |հասանելիության|

|միջոցառման    |մեծացում      |

|անցկացում     |              |

|              |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ-ի տարած- |ՔԿՀ-ներում    |

|վածությունը   |գտնվողների    |

|ՔԿՀ-ներում    |համար ՄԻԱՎ    |

|գտնվողների    |վարակի        |

|շրջանում <2%  |կանխարգելման  |

|              |միջոցառումնե- |

|              |րի, ՄԻԱՎ-ի    |

|              |վերաբերյալ    |

|              |հետազոտու-    |

|              |թյունների     |

|              |հասանելիության|

|              |մեծացում      |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ-ի        |15-24 տարեկան |

|տարածվածու-   |երիտասարդների |

|թյունը 15-24  |շրջանում ՄԻԱՎ |

|տարեկան       |վարակի նոր    |

|երիտասարդների |դեպքերի թվի   |

|շրջանում      |նվազում       |

|<0,1%         |              |

|              |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ վարակի   |15-24 տարեկան |

|կանխարգելման  |երիտասարդների |

|վերաբերյալ    |շրջանում ՄԻԱՎ |

|գիտելիք       |վարակի        |

|ունեցող       |կանխարգելման  |

|երիտասարդների |վերաբերյալ    |

|(15-24 տ.)    |գիտելիքների   |

|տոկոսը 50%    |մակարդակի     |

|              |բարձրացում    |

|______________|______________|

|Սեմինար-      |Առավել վտանգի |

|վարժանքներ    |ենթարկվող     |

|անցածների     |խմբերի        |

|թիվը տարեկան  |շրջանում      |

|50            |կանխարգելիչ   |

|              |աշխատանքներ   |

|              |իրականացնողնե-|

|              |րի գիտելիքների|

|              |բարձրացում,   |

|              |հմտությունների|

|              |զարգացում     |

|______________|______________|

|Նախակոնտակտա- |Նախակոնտակտա- |

|յին           |յին           |

|կանխարգելում  |կանխարգելման  |

|ստացած անձանց |հասանելիության|

|թիվը ծրագրի   |ապահովում     |

|ավարտին 175   |առավել վտանգի |

|              |ենթարկվող     |

|              |անձանց համար  |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ-ով ապրող |ՄԻԱՎ-ով ապրող |

|մարդկանց      |մարդկանց      |

|նկատմամբ      |նկատմամբ      |

|խարանի և      |խարանի և      |

|խտրականության |խտրականության |

|նվազում       |նվազեցում     |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

______________________________|

|

|

______________________________|

|ՄԻԱՎ-ի        |Չի արձանագրվի |

|վերաբերյալ    |դոնորական     |

|հետազոտված    |արյան միջոցով |

|դոնորական     |ՄԻԱՎ-ի        |

|արյան         |փոխանցման     |

|նմուշների     |որևէ  դեպք    |

|տոկոսը 100%   |              |

______________________________|

|

|

______________________________|

|ՄԻԱՎ վարակի   |Բուժաշխատողնե-|

|վերաբերյալ    |րի կողմից ՄԻԱՎ|

|խորհրդատվու-  |վարակի        |

|թյուն և       |վերաբերյալ    |

|հետազոտություն|խորհրդատվու-  |

|անցածների թիվը|թյան և        |

|(չհաշված      |հետազոտության |

|հղիները)      |տրամադրման    |

|ծրագրի ավարտին|ընդլայնում    |

|435000        |              |

|______________|______________|

|ՁԻԱՀ-ի        |Բուժաշխատողնե-|

|ԿՀԿ-ում ՄԻԱՎ  |րի կողմից     |

|վարակի        |ՄԻԱՎ վարակի   |

|վերաբերյալ    |վերաբերյալ    |

|խորհրդատվու-  |խորհրդատվու-  |

|թյուն և       |թյան և        |

|հետազոտություն|հետազոտության |

|անցածների թիվը|տրամադրման    |

|ծրագրի ավարտին|ընդլայնում    |

|25000         |              |

|______________|______________|

|ՁԻԱՀ-ի        |ՄԻԱՎ վարակի   |

|ԿՀԿ-ում       |վերջնական     |

|ռեֆերենսային  |ախտորոշման    |

|մեթոդով       |ապահովում     |

|հետազոտություն|              |

|անցածների թիվը|              |

|ծրագրի ավարտին|              |

|2300          |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ-ի        |Հաշվետվողակա- |

|վերաբերյալ    |նության       |

|հետազոտություն|բարելավում    |

|իրականացնող   |              |

|լաբորատորիանե-|              |

|րի միջև       |              |

|համակարգչային |              |

|ցանցի ստեղծում|              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ-ի        |ՄԻԱՎ-ի        |

|վերաբերյալ    |վերաբերյալ    |

|հետազոտություն|հետազոտություն|

|կատարող լաբո- |կատարող բոլոր |

|րատորիաներում |լաբորատորիանե-|

|որակի ներքին  |րում հետազո-  |

|հսկողության   |տությունների  |

|ընթացակարգերի |որակի         |

|ներդնում, ամեն|ապահովում     |

|տարի որակի    |              |

|արտաքին       |              |

|հսկողության   |              |

|իրականացում   |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ վարակի   |ՄԻԱՎ վարակի   |

|ախտորոշման,   |վերաբերյալ    |

|կանխարգելման  |խորհրդատվու-  |

|գործնական     |թյան և        |

|հարցերով      |հետազոտության,|

|մեթոդական և   |ՄԻԱՎ վարակի   |

|գործնական     |ախտորոշման    |

|օգնության,    |բարելավում,   |

|տեխնիկական    |նոզոքոմիալ    |

|աջակցության   |վարակման      |

|տրամադրում    |դեպքերի       |

|տարեկան       |կանխում       |

|առնվազն 120   |              |

|բժշկական կազ- |              |

|մակերպության  |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ վարակի   |ՀԿ-ների       |

|արձանագրված   |կողմից ՄԻԱՎ   |

|դեպքերի թվում |վարակի        |

|ՀԿ-ների       |վերաբերյալ    |

|կողմից        |խորհրդատվու-  |

|ուղղորդված    |թյան և        |

|դեպքերի       |հետազոտության |

|մասնաբաժինը   |տրամադրման    |

|ծրագրի        |ընդլայնում    |

|ավարտին 30%   |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|Ծրագրի        |ՄԻԱՎ-ի        |

|ավարտին       |վերաբերյալ    |

|հանրային      |հետազոտության |

|միջոցառումները|խթանում ու    |

|100           |մասսայականա-  |

|              |ցում          |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|Մշակված և     |Արագ          |

|հաստատված արագ|թեստավորման   |

|թեստավորման   |մեթոդով ՄԻԱՎ-ի|

|լիցենզավորման |վերաբերյալ    |

|պահանջներ     |հետազոտու-    |

|              |թյունների     |

|              |ընդլայնում    |

|              |              |

|              |              |

______________________________|

|

______________________________|

|ՄԻԱՎ-ի        |Մորից երեխային|

|վերաբերյալ    |ՄԻԱՎ-ի        |

|հետազոտություն|փոխանցումը    |

|անցած հղի     |վերացրած երկրի|

|կանանց տոկոսը |կարգավիճակի   |

|>95%, հղիների |պահպանում     |

|շրջանում      |              |

|ՄԻԱՎ-ի տարած- |              |

|վածությունը   |              |

|<0,1%         |              |

|______________|______________|

|Մորից երեխային|100 000       |

|ՄԻԱՎ-ի        |կենդանի       |

|փոխանցման     |ծնունդների    |

|կանխարգելիչ   |հաշվով մորից  |

|բուժում       |երեխային      |

|ստացածների    |ՄԻԱՎ-ի        |

|տոկոսը 100%   |փոխանցման նոր |

|              |դեպքերի       |

|              |գործակիցը     |

|              |

|______________|______________|

|Թեստ-         |Մորից երեխային|

|հավաքածուներով|ՄԻԱՎ-ի        |

|ապահովում     |փոխանցումը    |

|տարեկան 47000,|վերացրած երկրի|

|ՄԻԱՎ-ի        |կարգավիճակի   |

|վերաբերյալ    |պահպանում,    |

|հետազոտություն|ՄԻԱՎ-ի        |

|անցած հղի     |վերաբերյալ    |

|կանանց տոկոսը |բոլոր հղիների |

|>95%          |հետազոտության |

|              |ապահովում     |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ վարակով  |Կրծքով        |

|հղիներից      |կերակրող ՄԻԱՎ |

|ծնված տարեկան |վարակ ունեցող |

|մինչև  30     |մայրերից      |

|նորածնի       |երեխային      |

|ապահովում     |ՄԻԱՎ-ի        |

|արհեստական    |փոխանցման     |

|կաթնախառնուրդ-|ցուցանիշը <5%,|

|ներով         |կրծքով        |

|              |չկերակրող ՄԻԱՎ|

|              |վարակ ունեցող |

|              |մայրերից      |

|              |երեխային      |

|              |ՄԻԱՎ-ի        |

|              |փոխանցման     |

|              |ցուցանիշը <2% |

|______________|______________|

|Հղիների       |Մորից երեխային|

|շրջանում      |ՄԻԱՎ-ի        |

|ՄԻԱՎ-ի        |փոխանցումը    |

|վերաբերյալ    |վերացրած երկրի|

|երկրորդ       |կարգավիճակի   |

|հետազոտության |պահպանում     |

|իրականացում   |              |

|տարեկան մինչև |              |

|47000         |              |

|______________|______________|

|Օրենսդրական   |Օրենսդրական   |

|դաշտի ուսում- |դաշտի ուսում- |

|նասիրություն  |նասիրություն  |

|և  ըստ անհրա- |և  բարելավում`|

|ժեշտության    |ըստ անհրաժեշ- |

|բարելավում    |տության       |

|              |              |

______________________________|

|

______________________________|

|

|

______________________________|

|Դիսպանսերային |ՄԻԱՎ վարակով  |

|հսկողության   |բոլոր         |

|մեջ           |պացիենտների   |

|գտնվողների    |դիսպանսերային |

|թիվը 2021 թ.  |հսկողության   |

|3500          |իրականացում,  |

|              |անհրաժեշտ     |

|              |լաբորատոր-    |

|              |գործիքային    |

|              |հետազոտու-    |

|              |թյունների     |

|              |անցկացում     |

|______________|______________|

|Տարեկան       |ՄԻԱՎ վարակի   |

|հետազոտված    |հայտնաբերման  |

|մշտական       |բարելավում    |

|զուգընկերների |              |

|տոկոսը >85%   |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ վարակ    |ՄԻԱՎ վարակով  |

|ախտորոշում    |պայմանավորված |

|ստացած նոր    |մահվան        |

|պացիենտներից  |տարեկան       |

|դիսպանսերային |դեպքերի       |

|հսկողության   |նվազում, ՄԻԱՎ |

|վերցվածների   |վարակի նոր    |

|տեսակարար     |դեպքերի       |

|կշիռը ծրագրի  |նվազում       |

|ավարտին 95%,  |              |

|ՄԻԱՎ-ի        |              |

|փոխանցման     |              |

|կանխարգելման  |              |

|հարցերով      |              |

|խորհրդատվու-  |              |

|թյուն անցած   |              |

|դիսկորդանտ    |              |

|զույգերի      |              |

|տոկոսը        |              |

|տարեկան >95%  |              |

|______________|______________|

|Հետկոնտակտային|ՄԻԱՎ վարակի   |

|կանխարգելում  |նոր դեպքերի   |

|ստացած ՄԻԱՎ-ով|նվազում       |

|ոչ            |              |

|մասնագիտական  |              |

|վարակման      |              |

|ենթարկված     |              |

|անձանց թիվը   |              |

|ծրագրի ավարտին|              |

|մինչև  350,   |              |

|հետկոնտակտային|              |

|կանխարգելում  |              |

|ստացած ՄԻԱՎ-ով|              |

|մասնագիտական  |              |

|վարակման      |              |

|ենթարկված     |              |

|անձանց թիվը   |              |

|ծրագրի ավարտին|              |

|մինչև  190    |              |

|______________|______________|

|2017 թ.       |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |

|վերանայված    |ոլորտի        |

|երեք          |ուղեցույցների |

|ուղեցույց     |համապատասխանե-|

|(հետագայում   |ցում ԱՀԿ      |

|ըստ անհրա-    |առաջարկներին  |

|ժեշտության)   |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|ՀՌՎ բուժում   |ՄԻԱՎ վարակ    |

|ստացող ՄԻԱՎ   |ունեցողների   |

|վարակով       |90%-ին        |

|մեծահասակների |կտրամադրվի    |

|և  երեխաների  |ՀՌՎ բուժում,  |

|թիվը ծրագրի   |ՄԻԱՎ-ով       |

|ավարտին 3000, |ապրող         |

|ՀՌՎ բուժում   |մարդկանց      |

|ստացող ՄԻԱՎ   |շրջանում      |

|վարակով       |հեպատիտներ    |

|պացիենտներից  |Բ-ից և  Ց-ից  |

|վիրուսային    |մահացությունը |

|ծանրաբեռնվա-  |կնվազի 10%-ով |

|ծության       |              |

|չհայտնաբերվող |              |

|մակարդակ      |              |

|ունեցողները   |              |

|>/=90%        |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ վարակով  |Բժշկական      |

|պացիենտների   |կազմակերպու-  |

|վարման        |թյուններին    |

|գործնական     |ՄԻԱՎ վարակով  |

|հարցերով      |պացիենտների   |

|մեթոդական և   |վարման        |

|գործնական     |գործնական     |

|օգնության,    |հարցերով      |

|տեխնիկական    |մեթոդական և   |

|աջակցության   |գործնական     |

|տրամադրում    |օգնությամբ,   |

|տարեկան մինչև |տեխնիկական    |

|120 բժշկական  |աջակցությամբ  |

|կազմակերպու-  |ապահովում     |

|թյան          |              |

|______________|______________|_________|______________|______________|

|ը.             |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |200,000.0   |

|Օպորտունիստական|առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|վարակների      |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|ախտորոշման,    |               |         |աղբյուրներ    |            |

|բուժման և      |               |         |              |            |

|կանխարգելման   |               |         |              |            |

|տրամադրում     |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|թ. ՄԻԱՎ վարակով|ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |751,478.9   |

|պացիենտներին   |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|խնամքի և       |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|աջակցության    |               |         |աղբյուրներ    |            |

|տրամադրում     |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ժ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի |ՀՀ             |2017-2021|Պետական բյուջե|525,000.0   |

|հիվանդանոցային |առողջապահության|         |              |            |

|բուժման        |նախարարություն |         |              |            |

|տրամադրում     |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ժա. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի|ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |45,000.0    |

|հարցերով       |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|(ներառյալ      |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|ՄԻԱՎ-ով        |               |         |աղբյուրներ    |            |

|ապրողների      |ՀՀ             |         |              |            |

|նկատմամբ խարանն|պաշտպանության  |         |              |            |

|ու խտրականու-  |նախարարություն |         |              |            |

|թյունը)        |               |         |              |            |

|բուժաշխատողների|ՀՀ ԿԱ ՀՀ       |         |              |            |

|շարունակական   |ոստիկանություն |         |              |            |

|ուսուցում և    |               |         |              |            |

|կատարելագործում|               |         |              |            |

|______________________________________________________________________

|III. ՄՈՆԻՏՈՐԻՆԳ ԵՎ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄ

|______________________________________________________________________

|1) Ռազմավարություն 1. Համաճարակաբանական հսկողության

|(հետազոտությունների) արդյունավետ համակարգի գործունեության ապահովում

|______________________________________________________________________

|ա. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |205,000.0   |

|կանխարգելման   |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|պետական        |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|նպատակային     |               |         |աղբյուրներ    |            |

|ծրագրով        |               |         |              |            |

|սահմանված      |               |         |              |            |

|միջոցառումների |               |         |              |            |

|մոնիտորինգ և   |               |         |              |            |

|գնահատում      |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|բ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի |ՀՀ             |2018     |ՀՀ            |24,000.0    |

|վերաբերյալ     |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|տվյալների      |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|համապարփակ     |               |         |աղբյուրներ    |            |

|էլեկտրոնային   |               |         |              |            |

|բազայի ստեղծում|               |         |              |            |

|և  վարում      |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|գ. ՄԻԱՎ վարակի |ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |250,000.0   |

|նկատմամբ       |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|ընթացիկ,       |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|կենսաբանական և |               |         |աղբյուրներ    |            |

|վարքագծային    |               |         |              |            |

|համաճարակաբանա-|               |         |              |            |

|կան հսկողության|               |         |              |            |

|(հետազոտու-    |               |         |              |            |

|թյունների)     |               |         |              |            |

|իրականացում    |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|դ. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ով|ՀՀ             |2017-2021|-             |Լրացուցիչ   |

|պացիենտների    |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|բուժման        |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|երկարատև       |               |         |              |պահանջում   |

|մոնիտորինգի    |               |         |              |            |

|համակարգի      |               |         |              |            |

|գործունեության |               |         |              |            |

|ապահովում դեղա-|               |         |              |            |

|կայունության   |               |         |              |            |

|զարգացումը     |               |         |              |            |

|գնահատելու և   |               |         |              |            |

|կանխելու       |               |         |              |            |

|նպատակով       |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ե. ՄԻԱՎ վարակին|ՀՀ             |2017-2021|ՀՀ            |150,000.0   |

|առնչվող        |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|գործնական հետա-|նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|զոտությունների |               |         |աղբյուրներ    |            |

|իրականացում    |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|               |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|զ.             |ՀՀ             |2017     |ՀՀ            |25,000.0    |

|Դրամաշնորհային |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|ծրագրային      |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|առաջարկների    |               |         |աղբյուրներ    |            |

|մշակում և      |               |         |              |            |

|ներկայացում    |               |         |              |            |

|Գլոբալ         |               |         |              |            |

|հիմնադրամին և  |               |         |              |            |

|այլ դոնորներին/|               |         |              |            |

|կազմակերպու-   |               |         |              |            |

|թյուններին     |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|է.             |ՀՀ             |2017     |-             |Լրացուցիչ   |

|Դրամաշնորհային |առողջապահության|         |              |ֆինանսավո-  |

|ծրագրերից      |նախարարություն |         |              |րում չի     |

|պետական        |               |         |              |պահանջում   |

|ֆինանսավորման  |               |         |              |            |

|աստիճանական    |               |         |              |            |

|անցման պատրաստ-|               |         |              |            |

|վածության      |               |         |              |            |

|(կայունության) |               |         |              |            |

|պլանի մշակում  |               |         |              |            |

|_______________|_______________|_________|______________|____________|

|ը. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի |ՀՀ             |2021     |ՀՀ            |25,000.0    |

|կանխարգելման   |առողջապահության|         |օրենսդրությամբ|            |

|պետական        |նախարարություն |         |չարգելված այլ |            |

|նպատակային     |               |         |աղբյուրներ    |            |

|ծրագրի շարունա-|               |         |              |            |

|կականության,   |               |         |              |            |

|տրամադրվող ծա- |               |         |              |            |

|ռայությունների |               |         |              |            |

|անընդհատության |               |         |              |            |

|ապահովման համար|               |         |              |            |

|ՀՀ-ում         |               |         |              |            |

|2022-2026 թթ.  |               |         |              |            |

|ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի    |               |         |              |            |

|կանխարգելման   |               |         |              |            |

|պետական        |               |         |              |            |

|նպատակային     |               |         |              |            |

|ծրագրի մշակում |               |         |              |            |

.______________________________________________________________________

 

|______________|______________|

|Օպորտունիստա- |ՄԻԱՎ վարակով  |

|կան վարակների |պայմանավորված |

|բուժում       |մահվան տարեկան|

|տարեկան մինչև |դեպքերի       |

|200 պացիենտ,  |նվազում,      |

|օպորտունիստա- |ՄԻԱՎ-ով ապրող |

|կան վարակների |մարդկանց      |

|կանխարգելում  |շրջանում տու- |

|տարեկան մինչև |բերկուլյոզից  |

|200 պացիենտ   |մահացության   |

|              |նվազում 75%-ով|

|______________|______________|

|Խնամք և       |ՀՌՎ բուժման   |

|աջակցություն  |արդյունավետու-|

|ստացողների    |թյան          |

|թիվը 2021 թ.  |բարձրացում,   |

|3000, ՀՌՎ     |ՄԻԱՎ-ով       |

|բուժումն      |ապրողների     |

|սկսելուց 12   |նկատմամբ      |

|ամիս անց այն  |խարանի և      |

|շարունակող    |խտրականության |

|ՄԻԱՎ վարակ    |նվազեցում,    |

|ունեցող       |ՀՌՎ բուժման   |

|մեծահասակների |արդյունավետու-|

|և  երեխաների  |թյան          |

|տոկոսը >85%   |բարձրացում,   |

|              |ՄԻԱՎ վարակով  |

|              |պայմանավորված |

|              |մահվան տարեկան|

|              |դեպքերի       |

|              |նվազում       |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |ՄԻԱՎ վարակով  |

|հիվանդանոցային|պայմանավորված |

|բուժում       |մահվան տարեկան|

|ստացածների    |դեպքերի       |

|թիվը տարեկան  |նվազում       |

|մինչև  50     |              |

|______________|______________|

|ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |

|հարցերով      |հարցերով      |

|կատարելագոր-  |բուժաշխատողնե-|

|ծում անցած    |րի կատարելա-  |

|բուժաշխատողնե-|գործման       |

|րի թիվը       |ապահովում     |

|տարեկան 200   |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

______________________________|

|

______________________________|

|

|

______________________________|

|Ամեն տարի     |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |

|ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |կանխարգելման  |

|կանխարգելման  |պետական       |

|պետական       |նպատակային    |

|նպատակային    |ծրագրի        |

|ծրագրի        |մոնիտորինգ և  |

|մոնիտորինգի   |գնահատում     |

|և  գնահատման, |իրավիճակին    |

|այդ թվում     |համարժեք գոր- |

|ֆինանսական    |ծողություններ |

|մոնիտորինգի   |պլանավորելու  |

|իրականացում,  |և             |

|ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |իրականացնելու |

|կանխարգելման  |համար,        |

|պետական       |ՀՀ ստանձնած   |

|նպատակային    |միջազգային    |

|ծրագրի        |պարտավորու-   |

|իրականացման   |թյունների     |

|ընթացքի       |վերաբերյալ    |

|վերաբերյալ    |զեկույցների   |

|տարեկան       |ժամանակին     |

|հաշվետվու-    |պատրաստում և  |

|թյունների     |ներկայացում   |

|կազմում և     |              |

|ներկայացում   |              |

|______________|______________|

|Էլեկտրոնային  |ՄԻԱՎ վարակի   |

|բազայի        |նկատմամբ համա-|

|ստեղծում      |ճարակաբանական |

|              |հսկողության   |

|              |համակարգի     |

|              |արդյունավետու-|

|              |թյան          |

|              |բարձրացում    |

|______________|______________|

|Ընթացիկ համա- |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |

|ճարակաբանական |վերաբերյալ    |

|հսկողության   |տեղեկատվության|

|իրականացում,  |ժամանակին     |

|ՄԻԱՎ վարակի   |հավաքագրման,  |

|վերաբերյալ    |վերլուծության,|

|կենսաբանական  |անհրաժեշտ     |

|և  վարքագծային|ցուցանիշների  |

|հետազոտու-    |հաշվարկման    |

|թյուններ      |ապահովում,    |

|2018 թ. և     |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |

|2020 թ., համա-|կանխարգելման  |

|ճարակաբանական |պետական       |

|հսկողության   |նպատակային    |

|տարեկան հաշ-  |ծրագրի        |

|վետվություննե-|արդյունքի և   |

|րի կազմում և  |ազդեցության   |

|ներկայացում   |ցուցանիշների  |

|              |հաշվարկում,   |

|              |ՀՀ ստանձնած   |

|              |միջազգային    |

|              |պարտավորու-   |

|              |թյունների     |

|              |վերաբերյալ    |

|              |զեկույցների   |

|              |ժամանակին     |

|              |պատրաստում և  |

|              |ներկայացում   |

|______________|______________|

|Դեղակայունու- |ՀՌՎ բուժման   |

|թյան վաղ      |արդյունավետու-|

|գնահատում     |թյան          |

|              |բարձրացում    |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|Տարեկան երկու |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |

|հետազոտության |կանխարգելման  |

|իրականացում   |պետական       |

|              |նպատակային    |

|              |ծրագրի        |

|              |մոնիտորինգի և |

|              |գնահատման     |

|              |համար         |

|              |տվյալների     |

|              |ստացում       |

|______________|______________|

|2017 թ.       |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |

|մշակված և     |կանխարգելման  |

|ներկայացված   |պետական       |

|դրամաշնորհային|նպատակային    |

|առաջարկ       |ծրագրի        |

|              |ֆինանսական    |

|              |աջակցության   |

|              |ապահովում     |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|2017 թ.       |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |

|մշակված պատ-  |կանխարգելման  |

|րաստվածության |պետական       |

|(կայունության)|նպատակային    |

|պլան          |ծրագրի        |

|              |կայունության  |

|              |ապահովում     |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|______________|______________|

|2021 թ.       |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |

|մշակված ՀՀ-ում|կանխարգելման  |

|2022-2026 թթ. |պետական       |

|ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի   |նպատակային    |

|կանխարգելման  |ծրագրի շարու- |

|պետական       |նակականության,|

|նպատակային    |տրամադրվող    |

|ծրագիր        |ծառայություն- |

|              |ների          |

|              |անընդհատության|

|              |ապահովում     |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

|              |              |

______________________________________.