ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՔԱՂՎԱԾՔ
1 մարտի 2018 թվականի N 8
12. «ԽԵԼԱՑԻ ՔԱՂԱՔ»-Ի ՍՏԵՂԾՄԱՆ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԻՆ ԵՎ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԻՑ ԲԽՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
1. Հավանություն տալ`
1) «Խելացի քաղաք»-ի ստեղծման հայեցակարգին` համաձայն N 1 հավելվածի.
2) «Խելացի քաղաք»-ի ստեղծման հայեցակարգից բխող միջոցառումների ժամանակացույցին` համաձայն N 2 հավելվածի:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2018 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՐՏԻ 2-ԻՆ
Հավելված N 1
ՀՀ կառավարության
2018 թ. մարտի 1-ի նիստի
N 8 արձանագրային որոշման
ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳ «ԽԵԼԱՑԻ ՔԱՂԱՔ»-Ի ՍՏԵՂԾՄԱՆ
I. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
1. Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացման, տեղեկատվական հասարակության կայացման և բնակչության կենսամակարդակի բարձրացման ներկա և ապագա մարտահրավերների տեսանկյունից պահանջվում է նոր մոտեցումներ, մեխանիզմներ, հմտությունների համախումբ և կարողություններ, որոնք պետք է որոշել և ամրացնել` հիմք ստեղծելու համար աճող բնակչության կարիքների և պահանջների, ինչպես նաև ոլորտում իրականացվող քաղաքականության և բյուջեի հատկացումների համար:
2. Հաշվարկների համաձայն աշխարհի բնակչության 50 տոկոսից ավելին բնակվում է քաղաքներում: ՈՒրբանիզացիան ընթանում է աննախադեպ տեմպերով: Գալիք 20 տարիների ընթացքում աշխարհի բնակչությունը, ըստ ՄԱԿ-ի հաշվարկների, կավելանա ևս 2 միլիարդով: 2030թ սպասվում է, որ բնակչության մոտ 60%-ը բնակվելու է քաղաքներում` հիմնականում կենտրոնացվելով զարգացող աշխարհի քաղաքային կոնգլոմերատներում և մեգաքաղաքներում:
3. Քաղաքները դարձել են ազգային զարգացման շարժիչ ուժ, որոնց կառավարման համակարգերն ու կարողությունները շատ դինամիկ են և ենթարկվում են մշտական փոփոխությունների:
4. Ներկայումս Հայաստանի Հանրապետությունում ձևավորված է 502 համայնք, որոնցից 46-ը` քաղաքային բնակավայր ընդգրկող (այսուհետև` քաղաք): Քաղաքային բնակավայրերի թիվը 49 է: Քաղաքաբնակ 1919,62 հազար բնակչից 1066,3 հազարն ապրում է միայն Երևան քաղաքում, իսկ 853,32 հազարը` մնացած 48 քաղաքներում (յուրաքանչյուր քաղաքում` միջինը 18 հազար բնակիչ):
II. ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԻ ՄՇԱԿՄԱՆ ՆԱԽԱԴՐՅԱԼՆԵՐԸ
5. «Խելացի քաղաք» հայեցակարգի (այսուհետև` Հայեցակարգ) մշակման նախադրյալներն են.
1) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2017 թվականի հունվարի 12-ի թիվ 122-Ն որոշման 1-ին հավելվածի 22-րդ կետ,
2) Քաղաքացիական հասարակության զարգացվածության մակարդակի բարձրացումը,
3) Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ քաղաքացիներին պետական և համայնքների աշխատանքներին մասնակից դարձնելը,
4) Տեխնոլոգիական լուծումների ներդրմամբ և զարգացմամբ քաղաքացիների կենսամակարդակի բարձրացումը:
III. ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԻ ՏԵՍԼԱԿԱՆԸ, ՆՊԱՏԱԿՆԵՐԸ ԵՎ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ
6. Հայեցակարգի տեսլականը
1) «Խելացի քաղաք»-ը դա մշտապես զարգացող քաղաքային բնակավայր է, որտեղ կիրառվում են ժամանակակից տեխնոլոգիական մոտեցումները քաղաքացիների և քաղաքի հյուրերի անվտանգ և հարմարավետ կյանքի պայմանների ապահովման համար, իրականացնելով տարբեր սոցիալական խմբերի կարիքներից բխող համաչափ տարածքային պլանավորման մոտեցումների վրա հիմնված զարգացման արդյունավետ ծրագրեր, հաշվի առնելով աղետների վտանգների, կլիմայի փոփոխության հետևանքով, տեխնածին և մարդկային գործունեության արդյունքում առաջացած բոլոր ռիսկերը:
2) Ըստ քաղաքի կարիքների համապատասխան տեխնոլոգիաների ներդրման միջոցով վերջիներիս լուծումների դյուրինացում և կառավարելիության մակարդակի բարձրացում:
7. Հայեցակարգի նպատակները
Հայեցակարգի նպատակներն են.
1) Քաղաքի առջև ծառացած մարտահրավերների լուծում` հիմնված նորարարական մոտեցումների վրա,
2) Կայուն համաչափ քաղաքային զարգացման գործընթացի ապահովում,
3) Քաղաքացիների արդյունավետ մասնակցության ապահովում քաղաքի զարգացման և կառավարման գործընթացներին,
4) Տեղեկատվական և նորագույն տեխնոլոգիաների ներդրմամբ դիմակայուն և անվտանգ միջավայրի ամրապնդում,
5) Տեղեկացվածության և իրազեկման մակարդակի բարձրացում,
6) Նորագույն տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ներդրմամբ քաղաքացիների կենսամակարդակի բարձրացում,
7) Տեխնոլոգիաների ներդրման և կիրառման փորձի փոխանակում
8) Մշակել մոտեցումներ Հայաստանի Հանրապետությունում «Խելացի քաղաք»-ների ձևավորման համար:
IV. ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԻ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ
8. Հայեցակարգի հիմնական սկզբունքները են`
1) Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և նորարարական լուծումների ներդրմամբ քաղաքացիների անվտանգության ապահովում,
2) Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և նորարարական լուծումների ներդրմամբ և կիրառմամբ քաղաքի կառավարում և կառավարման արդյունավետության բարձրացում,
3) Տեղեկատվական նորագույն տեխնոլոգիաների կիրառմամբ պայմանավորված ֆիզիկական տարածությունների կրճատում,
4) Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և նորարարական լուծումների կիրառմամբ արտակարգ իրավիճակների կանխատեսում և վնասների նվազեցում,
5) Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և նորարարական լուծումների կիրառմամբ կրթական մակարդակի բարձրացում և բնակչության աճի կառավարելիություն
6) Քաղաքի աշխարհագրական և տնտեսական գործոններով պայմանավորված առաջնահերթությունների վերհանում և նորարարական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ լուծման մեխանիզմների մշակում
7) կիրառվող տեղեկատվական տեխնոլոգիաների անհրաժեշտ մակարդակի ապահովում և ենթակառուցվածքների պաշտպանվածության մշտական արդիականացում:
V. ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՈՒՂՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
9. Ըստ խելացի լուծումների պահանջարկի` տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառության առումով համայնքներում առկա իրավիճակի վերլուծություն (այսուհետև` պահանջարկի վերլուծություն).
1) Մշակել ըստ խելացի լուծումների պահանջարկի` տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառության առումով ՀՀ համայնքներում առկա իրավիճակի վերլուծություն վերհանելով առկա խնդիրները` ըստ առաջնահերթության, հաշվի առնելով սոցիալ-տնտեսական զարգացման մակարդակը, անվտանգության, քաղաքաշինական, բնապահպանական, կոմունալ կենցաղային և այլ առանձնահատկությունները: Նմանատիպ առանձնահատկություններով քաղաքների համար անհրաժեշտ է ընտրել «խելացի լուծումների» ընտրություն տարբեր ոլորտներում և տարբեր լուծումներով, որը թույլ կտա հետագայում իրականացնել ներդրման արդյունավետության գնահատում և փորձի փոխանակում:
10. «Խելացի քաղաքացի» - քաղաքացիների հմտությունների բարձրացում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում.
1) Մշակել ծրագրեր որոնց միջոցով քաղաքում ներդրված նորագույն տեխնոլոգիաներով մատուցվող ծառայությունները մատչելի և հասանելի կդառնան քաղաքացիներին, ինչպես նաև կապահովեն քաղաքացիների անվտանգությունը տարատեսակ աղետներից և վտանգներից:
11. «Խելացի կառավարում» - տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ներդրմամբ քաղաքի կառավարման արդյունավետ համակարգերի ներդրում.
1) Մշակել ծրագրեր որոնց իրականացման արդյունքում քաղաքի կառավարման համակարգերը կդառնան քաղաքացիակենտրոն և կառավարման համակարգի գլխավոր նպատակը կհամարվի քաղաքացու համար անվտանգ ու բարենպաստ պայմանների և համաչափ զարգացման գործընթաց, ինչպես նաև ստեղծել ջրամատակարարման, էլեկտրամատակարարման, կոյուղու, գազամատակարարման, ջրահեռացման և այլ ենթակառուցվածքներ շահագործվեն անվտանգ և հուսալի մեկ կենտրոնից կառավարվող և տվյալները մշակող մեկ համակարգով:
12. Հեշտ, մատչելի, հասանելի ծառայություններ բոլորի համար.
1) Մշակել ծրագրեր որոնց իրականացման արդյունքում տեղեկատվական տեխնոլոգիաներով հագեցված նորագույն ծառայությունները հասանելի և մատչելի լինեն քաղաքի բնակչության բոլոր շերտերի համար` տարեցների, երեխաների, հաշմանդամների, սոցիալապես անապահով և այլ խավերի:
13. Որակյալ ծառայություններ քաղաքացիներին և հյուրերին.
1) Մշակել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ ծրագրեր որոնց իրականացումը հնարավորություն կընձեռի քաղաքացիներին և հյուրերին տեղեկանալ քաղաքի և մատուցվող ծառայությունների մասին և հարմարավետ, հասանելի, մատչելի ու արդյունավետ կերպով օգտվել քաղաքում մատուցվող ծառայություններից:
14. Հուսալի և արդյունավետ տրանսպորտային համակարգ.
1) Մշակել ծրագրեր, որոնց իրականացման արդյունքում տրանսպորտային համակարգերը կթվայնացվեն և հասանելի կլինեն բնակչության` ապահովելով հասանելիություն, հուսալիություն ու արդյունավետություն:
15. Բնակիչների արդյունավետ ներգրավում` խնդիրների լուծման համար.
1) Մշակել ծրագրեր, որոնց իրականացման արդյունքում նոր տեխնոլոգիաների ներդրմամբ յուրաքանչյուր բնակիչ, անկախ սոցիալական դիրքից, մասնակից կլինի քաղաքի խնդիրների լուծման գործընթացին:
16. Էներգախնայողության խթանում, քարոզչական աշխատանք և ծրագրեր.
1) Մշակել ծրագրեր, որոնց ներդրումը կհանգեցնի տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ Էներգախնայողության:
17. Ռեսուրսների արդյունավետ կառավարում` հաշվետվողականության ավելացում.
1) Մշակել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ նոր ծրագրեր, որոնց կիրառմամբ ռեսուրսների կառավարման գործընթացը կլինի բաց ու թափանցիկ բնակչության բոլոր շերտերի համար հասանելի:
18. Անվտանգ քաղաք բնակիչների և հյուրերի համար.
1) Քաղաքի տարածքը ենթակա է տարբեր վտանգների ազդեցության: Այդ նպատակով մշակել ծրագրեր, որոնք ուղղված կլինեն այդ վտանգների կանխման և կանխարգելման, ինչպես նաև վտանգի հնարավոր ծագման դեպքում բնակչության պաշտպանությանն ուղղված գործողությունների կատարմանը: Դա նշանակում է` հասնել նրան, որ քաղաքի զարգացման ծրագրերը ներառեն աղետների ռիսկի նվազեցման ենթածրագրեր, ինչը կնպաստի բնակչության և հյուրերի անվտանգության ապահովմանը:
19. Առաջարկել համայնքների ղեկավարներին` «Խելացի քաղաք»-ի ստեղծում ծրագրերի իրականացման ժամանակ առաջնորդվել սույն հայեցակարգում սահմանված մոտեցումներով:
VI. ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԸ
20. Քաղաքի անձնագրերի պատրաստում` ըստ ոլորտային «Խելացի լուծումների» անհրաժեշտության և առաջնահերթության,
21. Քաղաքի և քաղաքում մատուցվող ծառայությունների մասին անհրաժեշտ տեղեկատվության հասանելիության ապահովում,
22. Տեխնոլոգիական լուծումների ներդրման և շահագործման փորձի փոխանակում,
23. Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ բարձրակարգ ծառայությունների մատուցում` քաղաքացիներին, բիզնեսին և քաղաքի հյուրերին,
24. Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ կառավարման գործընթացի կատարելագործում,
25. Նորարարությունների համար բարենպաստ միջավայրի ստեղծում և ներդրումների ներգրավում,
26. Սոցիալական և տնտեսական զարգացում:
VII. ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄԸ
27. Հայեցակարգի ֆինանսավորումը կարող է իրականացվել «Տեղական ինքնակառավարման մարմինների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով, ինչպես նաև օտարերկրյա ներդրումների և օրենքով չարգելված այլ աղբյուրների հաշվին:
Հավելված N 2
ՀՀ կառավարության
2018 թ. մարտի 1-ի նիստի
N 8 արձանագրային որոշման
ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑ
«ԽԵԼԱՑԻ ՔԱՂԱՔ»-Ի ՍՏԵՂԾՄԱՆ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԻՑ ԲԽՈՂ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ
._________________________________________________________________________.
| |Միջոցառում |Ակնկալվող արդյունք |Կատարման|Կատարող |Ֆինանսա-|
| | | |ժամկետ | |վորման |
| | | | | |աղբյուր |
|__|______________|______________________|________|______________|________|
|1.|Ըստ խելացի |ՀՀ համայնքներում ՏՏ |2018 |Հայաստանի |ֆինանսա-|
| |լուծումների |կիրառության առումով |թվականի |Հանրապետության|վորում |
| |պահանջարկի` |առկա իրավիճակի |նոյեմբե-|տարածքային |չի պա- |
| |տեղեկատվական |վերաբերյալ ամփոփ |րի 2-րդ |կառավարման և |հանջվում|
| |տեխնոլոգիաների|տեղեկատվության հիման |տասնօր- |զարգացման | |
| |կիրառության |վրա վեր հանել խելացի |յակ |նախարարություն| |
| |առումով |լուծումների պահանջարկի| | | |
| |համայնքներում |առկա խնդիրները, ըստ | | | |
| |առկա իրավիճակի|առաջնահերթության` | | | |
| |վերլուծություն|հաշվի առնելով սոցիալ- | | | |
| | |տնտեսական զարգացման | | | |
| | |մակարդակը, | | | |
| | |անվտանգության, | | | |
| | |քաղաքաշինական, | | | |
| | |բնապահպանական, | | | |
| | |կոմունալ կենցաղային | | | |
| | |և այլ | | | |
| | |առանձնահատկությունները| | | |
|__|______________|______________________|________|______________|________|
|2.|ՀՀ |Առկա լուծումների |2018 |Հայաստանի |ֆինանսա-|
| |համայնքներում |տեսակների բացահայտում |թվականի |Հանրապետության|վորում |
| |ՏՏ կիրառության|և ըստ գործոնների` |փետրվարի|տրանսպորտի, |չի պա- |
| |առումով ըստ |քաղաքային համայնքների |2-րդ |կապի և |հանջվում|
| |խելացի |դասակարգում |տասնօր- |տեղեկատվական | |
| |լուծումների | |յակ |տեխնոլոգիաների| |
| |պահանջարկի | | |նախարարություն| |
| |արդյունքների | | | | |
| |ամփոփում և | | | | |
| |վերլուծություն| | | | |
|__|______________|______________________|________|______________|________|
|3.|Միջազգային |Մշակել խելացի |2019 |Հայաստանի |ֆինանսա-|
| |փորձի հիման |լուծումների ներդրման |թվականի |Հանրապետության|վորում |
| |վրա մշակել |փաթեթներ |ապրիլի |տրանսպորտի, |չի պա- |
| |անհրաժեշտ | |3-րդ |կապի և |հանջվում|
| |խելացի | |տասնօր- |տեղեկատվական | |
| |լուծումների | |յակ |տեխնոլոգիաների| |
| |ձևաչափերի և | | |նախարարություն| |
| |չափանիշների | | | | |
| |մեթոդական | | | | |
| |ցուցումներ | | | | |
|__|______________|______________________|________|______________|________|
|4.|«Խելացի |1) Օրենսդրական դաշտի |2019 |Հայաստանի |ֆինանսա-|
| |քաղաք»-ների |վերլուծություն և |թվականի |Հանրապետության|վորում |
| |ստեղծման |խոչընդոտների |դեկտեմ- |տարածքային |չի պա- |
| |նպատակով |բացահայտում |բերի |կառավարման և |հանջվում|
| |օրենսդրական |2) Օրենսդրական ակտերի |2-րդ |զարգացման | |
| |բարեփոխումների|մշակում |տասնօր- |նախարարու- | |
| |իրականացում | |յակ |թյուն, | |
| | | | |Հայաստանի | |
| | | | |Հանրապետության| |
| | | | |տրանսպորտի, | |
| | | | |կապի և | |
| | | | |տեղեկատվական | |
| | | | |տեխնոլոգիաների| |
| | | | |նախարարություն| |
|__|______________|______________________|________|______________|________|
|5.|Ըստ անհրաժեշ- |Ըստ |2020 |Հայաստանի |ֆինանսա-|
| |տության խելացի|առանձնահատկությունների|թվականի |Հանրապետության|վորում |
| |լուծումների |մշակել «Խելացի |մարտի |տարածքային |չի պա- |
| |փաթեթներին |քաղաք»-ի ծրագիր` |2-րդ |կառավարման և |հանջվում|
| |համապատասխան |հավանական գործընկեր |տասնօր- |զարգացման | |
| |«Խելացի |գտնելու նպատակով |յակ |նախարարու- | |
| |քաղաք»-ների | | |թյուն, | |
| |ծրագիր մշակման| | |Հայաստանի | |
| |աշխատանքների | | |Հանրապետության| |
| |համակարգում | | |տրանսպորտի, | |
| | | | |կապի և | |
| | | | |տեղեկատվական | |
| | | | |տեխնոլոգիաների| |
| | | | |նախարարություն| |
._________________________________________________________________________.