020.0295.060401
ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐԱԿԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆԻ ՈՐՈՇՈՒՄԸ
«ԵՎՐՈՊԱՅԻ ԽՈՐՀՐԴԻ ԱՐՏՈՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՎ ԱՆՁԵՌՆՄԽԵԼԻՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ ԳԼԽԱՎՈՐ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳՐՈՒՄ» ԵՎ «ԵՎՐՈՊԱՅԻ ԽՈՐՀՐԴԻ ԱՐՏՈՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՎ ԱՆՁԵՌՆՄԽԵԼԻՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ ԳԼԽԱՎՈՐ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳՐԻ ԼՐԱՑՈՒՑԻՉ ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ» ԱՄՐԱԳՐՎԱԾ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ` ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹՅԱՆԸ ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐՑԸ ՈՐՈՇԵԼՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԳՈՐԾՈՎ
Քաղ. Երևան |
6 ապրիլի 2001 թ. |
Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանը, նախագահությամբ` սահմանադրական դատարանի նախագահ Գ. Հարությունյանի, կազմով` սահմանադրական դատարանի նախագահի տեղակալ Վ. Հովհաննիսյանի, սահմանադրական դատարանի անդամներ Ա. Գյուլումյանի, Ֆ. Թոխյանի, Հ. Նազարյանի, Ռ. Պապայանի, Վ. Պողոսյանի, Վ. Սահակյանի, Մ. Սևյանի,
մասնակցությամբ` Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի պաշտոնական ներկայացուցիչ` Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Լ. Մկրտչյանի,
համաձայն Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 100 հոդվածի 2 կետի, 101 հոդվածի 1 կետի, «Սահմանադրական դատարանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5 հոդվածի 2 կետի, 25 հոդվածի 1 կետի և 56 հոդվածի,
դռնբաց նիստում քննեց «Եվրոպայի խորհրդի արտոնությունների և անձեռնմխելիությունների մասին գլխավոր համաձայնագրում» և «Եվրոպայի խորհրդի արտոնությունների և անձեռնմխելիությունների մասին գլխավոր համաձայնագրի լրացուցիչ արձանագրությունում» ամրագրված պարտավորությունների` Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցը որոշելու վերաբերյալ» գործը:
Գործի քննության առիթը Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի դիմումն է սահմանադրական դատարան:
Լսելով սույն գործով զեկուցող` Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի անդամ Հ. Նազարյանի հաղորդումը, Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի ներկայացուցիչ Լ. Մկրտչյանի բացատրությունը, հետազոտելով գլխավոր համաձայնագիրը, լրացուցիչ արձանագրությունը և գործում առկա մյուս փաստաթղթերը, Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանը ՊԱՐԶԵՑ.
1. Եվրոպայի խորհրդի արտոնությունների և անձեռնմխելիությունների մասին գլխավոր համաձայնագիրն ու վերջինիս լրացուցիչ արձանագրությունն ստորագրվել են համապատասխանաբար` 1949 թվականի սեպտեմբերի 2-ին` Փարիզում, և 1952 թվականի նոյեմբերի 6-ին` Ստրասբուրգում: Դրանց նպատակը Եվրոպայի խորհրդի կանոնադրության 40-րդ հոդվածի «ա» և «բ» կետերին համապատասխան Եվրոպայի խորհրդի քարտուղարության, Խորհրդի անդամ պետությունների ներկայացուցիչների համար այդ պետությունների տարածքներում իրենց պաշտոնեական գործառույթների իրականացման համար անհրաժեշտ պայմանների ապահովումն է:
2. Գլխավոր համաձայնագրի առաջին գլխին համապատասխան Եվրոպայի խորհուրդն ունի իրավաբանական անձի կարգավիճակ, իրավասու է կնքել պայմանագրեր, ձեռք բերել և օտարել գույք, հանդես գալ դատարանում: Եվրոպայի խորհուրդը, վերջինիս սեփականությունը և փաստաթղթերն անձեռնմխելի են` քանի դեռ Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեն առանձին դեպքերում կամավոր չի հրաժարվել դրանից: Անձեռնմխելիության իրավունքից օգտվում են նաև Եվրոպայի խորհրդի Գլխավոր քարտուղարը, Գլխավոր քարտուղարի տեղակալը, Նախարարների կոմիտեում Եվրոպայի խորհրդի անդամների ներկայացուցիչները, նրանց տեղակալները և նրանց ամուսինները, ինչպես նաև ներկայացուցիչների խորհրդականները, տեխնիկական փորձագետները և պատվիրակության քարտուղարները, Խորհրդակցական վեհաժողովում Եվրոպայի խորհրդի անդամների ներկայացուցիչները և նրանց փոխարինողները, Եվրոպայի խորհրդի Գլխավոր քարտուղարի սահմանած ցանկով` Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնյաները, նրանց ամուսինները և նրանց խնամքի տակ գտնվող ընտանիքի անդամները, Եվրոպայի խորհրդի Գլխավոր քարտուղարի, նրա տեղակալի ամուսինները և անչափահաս երեխաները: Ընդ որում, գլխավոր համաձայնագրի 11-րդ և 16-19-րդ հոդվածներին համապատասխան Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնյաներին, անդամ պետությունների ներկայացուցիչներին ու մյուս անձանց արտոնություններ տրամադրվում են բացառապես պաշտոնեական պարտականությունների անկախ կատարումն ապահովելու նկատառումներով և չեն կարող խոչընդոտել արդարադատության իրականացմանը:
3. Գլխավոր համաձայնագրով Կողմերն ստանձնել են հետևյալ հիմնական պարտավորությունները.
- Եվրոպական խորհուրդը, նրա ակտիվները, եկամուտը և այլ սեփականությունն ազատել բոլոր տեսակի ուղղակի հարկերից (բացառությամբ կենցաղային ծառայությունների դիմաց գանձումների), մաքսատուրքերից, պաշտոնեական օգտագործման համար նախատեսված ապրանքների, հրապարակումների ներմուծման և արտահանման սահմանափակումներից և արգելքներից,
- արտոնություններից և անձեռնմխելիությունից օգտվող անձանց համար երաշխավորել այնպիսի կարգավիճակ, ինչպիսին նախատեսված է Եվրոպական խորհրդի տվյալ անդամ պետությունում հավատարմագրված դիվանագիտական ներկայացուցչությունների առնչությամբ:
4. Գլխավոր համաձայնագրի լրացուցիչ արձանագրությամբ ընդլայնված են գլխավոր համաձայնագրի 4-րդ գլխի և 15-րդ հոդվածի դրույթներով նախատեսված արտոնություններով և անձեռնմխելիությամբ օժտված անձանց շրջանակն ու այդ դրույթների կիրառման ոլորտը:
5. Գլխավոր համաձայնագրում և լրացուցիչ արձանագրությունում նախատեսված են նաև դրույթներ անձանց նկատմամբ կիրառվելիք արտոնությունների և անձեռնմխելիության առանձնահատկությունների, գլխավոր համաձայնագրի և լրացուցիչ արձանագրության ուժի մեջ մտնելու, փոփոխությունների, գործողության դադարման և հնարավոր վեճերի լուծման ընթացակարգի վերաբերյալ:
6. Գլխավոր համաձայնագրում և լրացուցիչ արձանագրությունում ամրագրված վերոհիշյալ պարտավորությունները համահունչ են ՀՀ Սահմանադրության 1, 4 և 9 հոդվածների դրույթներին: Որպես ինքնիշխան և իրավական պետություն Հայաստանի Հանրապետությունը միջազգային իրավունքի սկզբունքներին ու նորմերին համապատասխան պարտավորվել է ապահովել մարդու և քաղաքացու իրավունքների ու ազատությունների պաշտպանությունը նաև նրանց հատուկ կարգավիճակում գտնվելու ընթացքում, ինչպես նաև ապահովել պետությունների հետ բարիդրացիական և փոխշահավետ հարաբերությունների հաստատում:
Ելնելով գործի քննության արդյունքներից և ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 100 հոդվածի 2 կետով, 102 հոդվածի առաջին և երրորդ մասերով, «Սահմանադրական դատարանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5 հոդվածի 2 կետով, 67 և 68 հոդվածներով, Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանը ՈՐՈՇԵՑ.
i
1. Եվրոպայի խորհրդի արտոնությունների և անձեռնմխելիությունների մասին 1949 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Փարիզում ստորագրված գլխավոր համաձայնագրում ամրագրված պարտավորությունները համապատասխանում են Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը:
2. Եվրոպայի խորհրդի արտոնությունների և անձեռնմխելիությունների մասին գլխավոր համաձայնագրի 1952 թվականի նոյեմբերի 6-ին Ստրասբուրգում ստորագրված լրացուցիչ արձանագրությունում ամրագրված պարտավորությունները համապատասխանում են Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը:
3. Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 102 հոդվածի երկրորդ մասի համաձայն սույն որոշումը վերջնական է, վերանայման ենթակա չէ, ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից:
6 ապրիլի 2001 թ.
ՍԴՈ-295