07.03.2025 -
040.1307.031103
«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ
«3» նոյեմբերի 2003 թ.
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
2 հոկտեմբերի 2003 թվականի N 1307-Ն
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ԱՎԻԱՑԻՈՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻ ՄԱՍԻՆ
(2-րդ մաս)
3. ՕԴԱՆԱՎԱԿԱՅԱՆԻ ՎԱՐՁԱԿԱԼՆԵՐԸ ԵՎ ՕԴԱՅԻՆ ԵՐԹԵՎԵԿՈՒԹՅԱՆ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՄԱՏՈՒՑՈՂ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
(3-րդ գլուխը խմբ. 28.07.11 թիվ 1061-Ն որոշում)
36. Օդանավակայանի վերահսկելի գոտիներում ավիացիոն գործունեություն իրականացնող կազմակերպությունները պետք է մշակեն, լիազոր մարմին ներկայացնեն և ներդնեն իրենց ավիացիոն անվտանգության ծրագրերը, որոնք պետք է համապատասխանեն օդանավակայանի ավիացիոն անվտանգության ծրագրին և պարունակեն դրույթներ ավիացիոն անվտանգության մասով տվյալ կազմակերպությունների կողմից իրականացվող միջոցառումների մասին: Օդանավակայանի վերահսկելի գոտիներում ավիացիոն գործունեություն իրականացնող կազմակերպություններն ավիացիոն անվտանգության ծրագրի հաստատման կամ դրանում փոփոխություններ կատարելու նպատակով համապատասխան ծրագրին կից լիազոր մարմին են ներկայացնում նաև օրենքով սահմանված պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը: Սույն կետով նախատեսված պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը չներկայացնելու դեպքում լիազոր մարմինը դրա մասին գրավոր տեղեկացնում է օդանավակայան շահագործող կազմակերպությանը` համապատասխան ծրագիրը լիազոր մարմնում մուտքագրվելուց հետո 7 աշխատանքային օրվա ընթացքում` առաջարկելով տեղեկացումը ստանալուց հետո 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում լիազոր մարմին ներկայացնել պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը: Սույն կետով նախատեսված ժամկետում պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը չներկայացնելու դեպքում լիազոր մարմինը մերժում է օդանավակայանի վերահսկելի գոտիներում ավիացիոն գործունեություն իրականացնող կազմակերպության կողմից ներկայացված ծրագրի հաստատումը` դրա մասին 2 աշխատանքային օրվա ընթացքում հայտնելով այդ կազմակերպությանը:
(36-րդ կետը փոփ. 06.03.2025 թիվ 250-Ն որոշում)
36.1. Օդային երթևեկության սպասարկման ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունները պետք է մշակեն, լիազոր մարմնի հաստատմանը ներկայացնեն և ներդնեն իրենց ավիացիոն անվտանգության ծրագրերը, որոնք պետք է համապատասխանեն Ազգային ծրագրի պահանջներին և պարունակեն դրույթներ այդ կազմակերպությունների ավիացիոն անվտանգության ծառայությունների, օդային երթևեկության սպասարկման օբյեկտների պահպանության, այդ օբյեկտներում անցագրային և ներօբյեկտային վերահսկողության սահմանման, օդային երթևեկության կառավարման կենտրոններ և աշտարակներ մուտքի իրավունք ունեցող անձանց ավիացիոն անվտանգության հսկողության, ճգնաժամային իրավիճակներում օդային երթևեկության կարգավարների գործողությունների կարգի վերաբերյալ:
36.1.1. Օդային երթևեկության սպասարկման ծառայություն մատուցող կազմակերպությունն ավիացիոն անվտանգության ծրագրի հաստատման կամ դրանում փոփոխություններ կատարելու նպատակով համապատասխան ծրագրին կից լիազոր մարմին է ներկայացնում նաև օրենքով սահմանված պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը: Ազգային ծրագրով նախատեսված` օրենքով սահմանված պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը չներկայացնելու դեպքում լիազոր մարմինը դրա մասին գրավոր տեղեկացնում է օդային երթևեկության սպասարկման ծառայություններ մատուցող կազմակերպությանը` համապատասխան ծրագիրը լիազոր մարմնում մուտքագրվելուց հետո 7 աշխատանքային օրվա ընթացքում` առաջարկելով տեղեկացումը ստանալուց հետո 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում լիազոր մարմին ներկայացնել պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը: Սույն կետով նախատեսված ժամկետում պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը չներկայացնելու դեպքում լիազոր մարմինը մերժում է օդային երթևեկության սպասարկման ծառայություն մատուցող կազմակերպության կողմից ներկայացված ծրագրի հաստատումը` դրա մասին 2 աշխատանքային օրվա ընթացքում հայտնելով այդ կազմակերպությանը:
(36.1.1-ին կետը լրաց. 06.03.2025 թիվ 250-Ն որոշում)
36.2. Ավիացիոն անվտանգության ծրագրերը պետք է պարունակեն նաև դրույթներ ավիացիոն անվտանգության ծառայության ստորաբաժանումներում աշխատանքի ընդունվելու նպատակով դիմած անձանց տարիքի, առողջության, կրթության և ընտրության կարգի, նախապատմության ստուգման, ավիացիոն անվտանգության մասով անվտանգության ծառայության աշխատողների և օդային երթևեկության կարգավարների ուսուցման, ավիացիոն անվտանգության մասով իրականացվող աշխատանքների որակի հսկողության միջոցառումների, վտանգի գնահատման, ճգնաժամային իրավիճակներում այլ ծառայությունների հետ համագործակցության վերաբերյալ:
36.3. Օդային երթևեկության սպասարկման ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունների ավիացիոն անվտանգության ծրագրերում պետք է սահմանվեն դրույթներ թռիչքների ղեկավարման համար օգտագործվող ավտոմատ ծրագրային համակարգերի անվտանգության, աերոնավիգացիոն տեղեկատվական ցանցերի, ալեհավաքների կամ ալեցիրների, ընդունիչ կամ հաղորդիչ կայանների պաշտպանվածության, աերոնավիգացիոն տեղեկատվական համակարգերով մշակվող և փոխանցվող տեղեկատվությունների գաղտնիության ապահովման, այդ համակարգեր անօրինական մուտքի և կեղծ տեղեկատվության տարածման կանխման, տեղեկատվության ամբողջականության խախտման, փոխանցվող տվյալների կեղծման, կապի միջոցների և օգտագործվող տեխնոլոգիաների, ինչպես նաև կարգավարական կապերի ձայնային տեղեկատվության գրանցումների և կողմնակի միջամտություններից համակարգչային տեղային ցանցի պաշտպանվածության վերաբերյալ:
36.4. Թռիչքների ղեկավարման համար օգտագործվող ավտոմատ ծրագրային համակարգերը և աերոնավիգացիոն տեղեկատվական համակարգերը պետք է լինեն առանձնացված հասարակական ցանցերից և այլ համակարգերից: Եթե այդ համակարգերի շահագործումը պահանջում է միացում այլ համակարգերի հետ, ապա այդ միացումները պետք է հասցվեն նվազագույնի:
36.5. եթե համակարգերի առանձնացումը տեխնոլոգիապես անհնար է, ապա դրանց միացումը և հասանելիությունը պետք է գտնվեն լիազոր մարմնի հսկողության տակ, իսկ այդ համակարգերը պետք է սպասարկեն միայն տվյալ համակարգերը տրամադրող կազմակերպությունների կողմից սպասարկման իրավունք ստացած անձինք:
36.6. Օդային երթևեկության սպասարկման և թռիչքների ղեկավարման համար օգտագործվող ավտոմատ ծրագրային համակարգերն ու աերոնավիգացիոն տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության ապահովման վիճակը պետք է սահմանված կարգով ուսումնասիրվեն լիազոր մարմնի համապատասխան մասնագետների կողմից: Ընդ որում, թռիչքների ղեկավարման և տեղեկատվական համակարգերի շահագործման անվտանգության միջոցառումները պետք է լինեն համակարգված ու համատեղելի գործող ավիացիոն անվտանգության միջոցառումների հետ:
36.7. Օդային երթևեկության սպասարկման ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունները թռիչքների ղեկավարման համար օգտագործվող ավտոմատ ծրագրային և աերոնավիգացիոն տեղեկատվական համակարգեր ձեռք բերելիս պետք է ապահովեն, որպեսզի այդ համակարգերի նկատմամբ կիրառվեն սարքավորումների և ծրագրերի մատակարարման շղթայի անվտանգության միջոցառումներ: Լիազոր մարմինը պետք է պահանջի շահագործողներից, որպեսզի այդպիսի համակարգեր ձեռք բերելիս նրանք հավանական մատակարարներից պահանջեն և ստանան տեղեկատվություն մատակարարման ամբողջ շղթայում կիրառվող անվտանգության միջոցառումների վերաբերյալ:
36.8. Թռիչքների ղեկավարման համար օգտագործվող ավտոմատ ծրագրային և աերոնավիգացիոն տեղեկատվական համակարգերի կառուցվածքում թույլատրված փոփոխությունների, լրացումների և սպասարկման պայմանների վերանայման ընթացքում պետք է հաշվի առնվեն դրանց անվտանգությանը ներկայացվող պահանջները:
36.9. Լիազոր մարմինը և շահագործողները պետք է ապահովեն, որպեսզի թռիչքների ղեկավարման համար օգտագործվող ավտոմատ ծրագրային և աերոնավիգացիոն տեղեկատվական համակարգերի ձեռքբերումից հետո մատակարարները չունենան մուտքի թույլտվություն դեպի այդ համակարգեր` բացառությամբ այն դեպքերի, երբ համաձայնեցնելով շահագործողների հետ, անհրաժեշտ է այդ ծրագրերում կատարել փոփոխություններ կամ լրացումներ:
36.10. Լիազոր մարմինը և օդային երթևեկության սպասարկման ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունները պետք է միջոցներ ձեռնարկեն կանխելու թռիչքների ղեկավարման համար օգտագործվող ավտոմատ ծրագրային համակարգեր և ավիացիոն տեղեկատվական համակարգեր չարտոնված մուտքերը:
36.11. Լիազոր մարմինը պետք է իրականացնի տեսչական ուսումնասիրություններ` գնահատելու համար օդային երթևեկության սպասարկման ծառայություններ մատուցող կազմակերպությունների կողմից կիրառվող թռիչքների ղեկավարման ավտոմատ ծրագրային համակարգերի և ավիացիոն տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության ապահովման աստիճանը:
4. ՕԴԱՆԱՎ ՇԱՀԱԳՈՐԾՈՂ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
37. Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավ շահագործողները լիազոր մարմնի հաստատմանն են ներկայացնում իրենց ավիացիոն անվտանգության ծրագրերը, որոնք քննարկվում են լիազոր մարմնի համապատասխան ստորաբաժանման կողմից և ազգային ծրագրի պահանջներին համապատասխանության դեպքում ներկայացնում են հաստատման լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանով: Օդանավ շահագործողների ավիացիոն անվտանգության ծրագրերը պետք է պարբերաբար, բայց ոչ պակաս, քան տարին մեկ անգամ, վերանայվեն, թարմացվեն և կատարված փոփոխություններն ու լրացումները ներկայացվեն լիազոր մարմնի հաստատմանը: Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավ շահագործողները (օդանավ շահագործողի վկայական կրող կազմակերպությունները) ավիացիոն անվտանգության ծրագրի` հաստատման (նոր խմբագրությամբ) կամ դրանում փոփոխություններ կատարելու նպատակով համապատասխան ծրագրին կից լիազոր մարմին են ներկայացնում նաև օրենքով սահմանված պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը: Ազգային ծրագրով նախատեսված` պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը չներկայացնելու դեպքում լիազոր մարմինը դրա մասին գրավոր տեղեկացնում է օդանավ շահագործողին` համապատասխան ծրագիրը լիազոր մարմնում մուտքագրվելուց հետո 7 աշխատանքային օրվա ընթացքում` առաջարկելով տեղեկացումը ստանալուց հետո 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում լիազոր մարմին ներկայացնել պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը: Սույն կետով նախատեսված ժամկետում պետական տուրքի վճարման անդորրագիրը չներկայացնելու դեպքում լիազոր մարմինը մերժում է Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավ շահագործողի կողմից ներկայացված ծրագրի հաստատումը` դրա մասին 2 աշխատանքային օրվա ընթացքում հայտնելով այդ կազմակերպությանը:
(37-րդ կետը փոփ. 09.02.06 թիվ 166-Ն, 28.06.07 թիվ 1371-Ն, 18.01.18 թիվ 41-Ն, 13.05.2022 թիվ 668-Ն, 06.03.2025 թիվ 250-Ն որոշումներ)
37.1. Օտարերկրյա օդանավ շահագործողները չվերթների թույլտվություն տալու մասին հայտի փաթեթում լիազոր մարմին են ներկայացնում իրենց ավիացիոն անվտանգության ծրագրերը, որոնք քննարկվում և հաստատվում են լիազոր մարմնի կողմից` 30-օրյա ժամկետում: Օտարերկրյա օդանավ շահագործողների ավիացիոն անվտանգության ծրագրերը կարող են չհաստատվել լիազոր մարմնի կողմից, եթե հակասում են «Միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի մասին» Չիկագոյի կոնվենցիայի N 17 հավելվածով սահմանված դրույթներին կամ հաստատված չեն իրենց պետության լիազոր մարմնի կողմից:
(37.1-ին կետը լրաց. 18.01.18 թիվ 41-Ն որոշում)
38. Ավիաընկերության ավիացիոն անվտանգության ծրագրով սահմանվում են այն գործնական միջոցառումներն ու ընթացակարգերը, որոնք պետք է իրականացվեն օդանավ շահագործողների կողմից` ապահովելու համար ուղևորների, օդանավերի անձնակազմերի անդամների, վերգետնյա անձնակազմի, օդանավերի, շենքերի և շինությունների պաշտպանությունն անօրինական միջամտության գործողություններից:
(38-րդ կետը փոփ. 09.02.06 թիվ 166-Ն, 28.06.07 թիվ 1371-Ն, 18.01.18 թիվ 41-Ն որոշում)
38.1. Օդանավ շահագործողի ավիացիոն անվտանգության ծրագիրը ներառում է`
1) ընդհանուր դրույթները, հասկացությունները, ծրագրի նպատակները, խնդիրները և դրանց իրականացմանն ուղղված ավիաընկերության պարտականությունները.
2) մշակման իրավական հիմքերը` ազգային օրենսդրությունը, ազգային և միջազգային նորմատիվ իրավական փաստաթղթերը.
3) օդանավ շահագործողի կառուցվածքը, ավիացիոն անվտանգության հարցերով օդանավ շահագործողի պատասխանատու աշխատողը, նրա իրավունքները և պարտականությունները.
4) օդանավ շահագործողի կազմակերպական կառուցվածքը, օդանավ շահագործողի ավիացիոն անվտանգության ծառայության (եթե ստեղծված է) գործառույթները, ինչպես նաև օդանավակայանի ավիացիոն անվտանգության ծառայության, իրավապահ մարմինների, զինված ուժերի, սահմանային վերահսկողություն իրականացնող և այլ պետական մարմինների գործառույթներն ու նրանց հետ համագործակցության կարգը.
5) օդանավ շահագործողի ավիացիոն անվտանգության ապահովման արդյունավետության բարձրացման միջոցառումները, ներառյալ` ավիացիոն անվտանգության մասով օդանավ շահագործողի բոլոր աշխատողների ուսուցման, ավիացիոն անվտանգության ծրագրով սահմանված միջոցառումների որակի հսկողության և ավիացիոն անվտանգության ծրագրի գնահատման միջոցառումները.
6) անօրինական միջամտության գործողությունների դեպքերում օդանավ շահագործողի կողմից իրականացման ենթակա պատասխան միջոցառումները:
(38.1-ին կետը լրաց. 18.01.18 թիվ 41-Ն, 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշումներ)
38.2. Ավիացիոն անվտանգության ապահովման միջոցառումները ներառում են`
1) օդանավի անվտանգության ապահովման համար օդանավ շահագործողի և օդանավի անձնակազմի անդամների պատասխանատվությունը.
2) օդանավի պահպանության միջոցառումները, որտեղ նշվում են օդանավակայանում օդանավերի պահպանության կարգը, օդանավի կանգառներում գտնվող օդանավի նկատմամբ հսկողության կարգը, անհրաժեշտության դեպքում` օդանավի պահպանության ապահովման լրացուցիչ միջոցառումների կարգը.
3) պահպանության հանձնված և տասներկու ժամից ավելի կանգառում գտնվելուց հետո շահագործման ենթակա օդանավի արտաքին զննման կարգն ու մուտք գործելու և օդանավի արտաքին զննման կարգը, անվտանգության ապահովման նպատակով օդանավի նախաթռիչքային զննման ընթացակարգը.
4) օդանավի անձնակազմի անդամների և ավիացիոն (սպասարկող) անձնակազմի` օդանավ մուտք գործելու կարգը.
5) թռիչքի ընթացքում անվտանգության ապահովումը և անձնակազմի խցիկի պաշտպանվածությունը, օդանավում ներքին կապի առկայությունը.
6) ուղևորների, նրանց ձեռքի իրերի, ուղեբեռի զննման ընթացակարգերը.
7) ուղևորների կողմից, այդ թվում` տարանցիկ ուղևորների` օդանավի վայրէջքից հետո օդանավի ուղևորասրահներում թողնված առարկաների և իրերի հայտնաբերմանն ուղղված ընթացակարգերը.
8) ուղևորների գրանցված ուղեբեռների, այդ թվում` տարանցիկ և տրանսֆեր ուղևորների գրանցված ուղեբեռների պատկանելության ճշտման ընթացակարգերը.
9) օդանավի բեռնային խցիկներում փոխադրվող ուղեբեռների, բեռների, փոստի, ինչպես նաև օդանավ տարված սննդի, օդանավային պիտույքների անվտանգության ապահովման ընթացակարգերը.
10) օդանավով փոխադրման ընդունված զենքի և ռազմամթերքի ձևակերպման ու փոխադրման կարգը.
11) օդանավակայանի ավիացիոն անվտանգության ծառայության աշխատողների, օդանավակայանում օդանավ շահագործողի ներկայացուցիչների, ոստիկանության ծառայողների և օդանավի անձնակազմի անդամների պարտականությունները` զենքի ու ռազմամթերքի ձևակերպման և փոխադրման ժամանակ.
12) օդանավի ուղևորասրահներում և բեռնային խցիկներում զենքի ու ռազմամթերքի թույլատրված փոխադրման ժամանակ իրականացվող անվտանգության ապահովման միջոցառումները.
13) զենք կրելու իրավունք ունեցող անձանց օդանավ մուտք գործելու կարգը.
14) անվտանգության ապահովման միջոցառումները` հատուկ բեռների և փոստի, սուրհանդակային և շտապ առաքումների, ինչպես նաև զինվորական կարգախմբերի (պահակախմբերի) ուղեկցման ժամանակ.
15) քրեական և վարչական պատասխանատվության ենթարկված ուղևորների փոխադրման կարգը.
16) անկարգապահ ուղևորների հետ վարվելու կարգը.
17) օդային տրանսպորտով փոխադրման համար վտանգավոր բեռների` օդանավով փոխադրման կարգը.
18) արտակարգ իրավիճակների առաջացման դեպքում դրանց կանխման և հակազդման պլանների մշակումը, որոնք պետք է ներառեն`
ա) արտակարգ իրավիճակների առաջացման դեպքերում օդանավի անձնակազմի անդամներին ու բորտուղեկցորդներին` իրենց մասով անվտանգության ապահովման միջոցառումներին ուսուցման կարգը,
բ) օդանավի թռիչքի ընթացքում օդանավը զավթելու, դիվերսիայի և պայթյունի սպառնալիքի դեպքերում կիրառվող ընթացակարգերը,
գ) օդանավի թռիչքի ընթացքում օդանավում կասկածելի առարկաների ենթադրյալ կամ իրական առկայության մասին տեղեկատվության դեպքերում կիրառվող ընթացակարգերը և նման դեպքերում օդանավի հրամանատարի, օդանավի անձնակազմի անդամների ու բորտուղեկցորդների գործողությունների կարգը,
դ) անօրինական միջամտության գործողությունների դեպքում օդանավի հրամանատարի, օդանավի անձնակազմի անդամների և բորտուղեկցորդների գործողությունների կարգը:
(38.2-րդ կետը լրաց. 18.01.18 թիվ 41-Ն որոշում)
5. ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԼԻԱԶՈՐ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐԻ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐՆ ԱՎԻԱՑԻՈՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ
39. Ավիացիոն անվտանգության ապահովման համար` իրենց վերաբերող մասով գործառույթներ են իրականացնում Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ազգային անվտանգության ծառայությունը, Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանությունը, Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարությունը, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը և Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը:
(39-րդ կետը փոփ. 12.06.14 թիվ 608-Ն որոշում)
40. Ավիացիոն անվտանգության ոլորտում Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ազգային անվտանգության ծառայության գործառույթներն են`
ա) ազգային ծրագրով սահմանված անհրաժեշտ կանխարգելիչ միջոցառումների իրականացումը,
բ) պետական և օդանավակայանային մակարդակով այլ շահագրգիռ մարմինների հետ համատեղ քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության դեմ ուղղված անօրինական միջամտության գործողությունների հակազդման միջոցառումների կազմակերպումը և անցկացումը,
գ) Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության և Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարության, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության հետ համատեղ արտակարգ իրավիճակներում գործելու համար միջոցառումների պլանների մշակումը` օդանավի առևանգմանը, դիվերսիային, պայթյունի վտանգին կամ այլ վտանգների, գետնի վրա հարձակումներին ու զանգվածային անկարգություններին հակազդման և դրանց նկատմամբ հսկողության սահմանման նպատակով,
դ) այնպիսի պատասխան միջոցառումների իրականացումը, որոնք ներառում են (սակայն չեն սահմանափակվում) ահաբեկիչների դեմ պայքարի, զենքի կիրառմամբ միջամտության, պատանդների վերցման ժամանակ բանակցություններ վարող, պայթուցիկ սարքեր հայտնաբերող և չեզոքացնող խմբերի օգտագործումը,
ե) օպերատիվ շտաբի աշխատանքների կազմակերպումն ու ղեկավարումը, հատուկ ստորաբաժանումների ուժերով անմիջականորեն քաղաքացիական ավիացիայի գործունեությանն անօրինական միջամտության գործողություններին հակազդման միջոցառումներին մասնակցությունը,
զ) քաղաքացիական ավիացիայի գործունեությանն անօրինական միջամտության գործողությունների սպառնալիքների հակազդման ու կանխման միջոցառումների մասին Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն զեկույցներ և խորհրդատվական տեղեկություններ ներկայացնելը,
է) քաղաքացիական ավիացիայի դեմ ուղղված ահաբեկչական ակտերի և դրանց սպառնալիքների մասին տեղեկատվության հավաքումը, գնահատումն ու տրամադրումը համապատասխան մարմիններին, ինչպես նաև օդանավակայան շահագործող ընկերությունների գործադիր մարմիններ դրանց պատճառների և պայմանների վերացման վերաբերյալ առաջարկություններ ներկայացնելը,
ը) համապատասխան աշխատողների ծանոթացումն ավիացիոն անվտանգության ոլորտի գործընթացներին և ընթացակարգերին` իրենց վերաբերող մասով,
թ) քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության դեմ անօրինական միջամտության գործողությունների դեպքերի քննությանն իր իրավասության սահմաններում մասնակցությունը:
(40-րդ կետը փոփ. 12.06.14 թիվ 608-Ն որոշում)
41. Ավիացիոն անվտանգության ոլորտում Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության գործառույթներն են`
ա) օդանավակայանի տարածքում կատարված, կատարվող, նախապատրաստվող հանցագործությունների հայտնաբերումը, բացահայտումը, կանխումը, խափանումը, հետախուզման մեջ գտնվող անձանց հայտնաբերումը և ձերբակալումը, օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումներ իրականացնելիս օդանավակայանների հսկվող գոտիներ, այդ թվում` օդանավ անարգել մուտք գործելը` դրանց մասին իրազեկելով օդանավակայանի ավիացիոն անվտանգության ծառայությանը,
բ) օդանավակայանի հասարակական օգտագործման սրահներում, ավտոկանգառներում և օդանավակայանի շրջագծին հարող տարածքներում հասարակական կարգի և հասարակական անվտանգության ապահովումը` պարեկային ծառայության իրականացման միջոցով,
գ) ստերիլ և հատուկ վերահսկելի գոտիներին հարող տարածքներում գտնվող աշխատասենյակներից իրավախախտումների կանխման և խափանման նպատակով տեսադիտման սարքավորումների միջոցով ստերիլ գոտում ուղևորների սպասարկման գործընթացի դիտարկումների իրականացումը, ինչպես նաև իրավախախտման դեպքի առկայության պարագայում ստերիլ գոտի անարգել մուտք գործելը և անհետաձգելի միջոցառումների իրականացումը,
դ) Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ազգային անվտանգության ծառայության և Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարության, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության հետ համատեղ արտակարգ իրավիճակներում գործելու համար միջոցառումների պլանավորումը` օդանավի զավթմանը և առևանգմանը, դիվերսիայի, պայթյունի վտանգին կամ այլ վտանգների, գետնի վրա հարձակումներին ու զանգվածային անկարգություններին հակազդելու և դրանց նկատմամբ հսկողություն սահմանելու նպատակով,
ե) քաղաքացիական ավիացիայի դեմ ուղղված ահաբեկչական ակտերի և դրանց սպառնալիքների մասին տեղեկատվության հավաքումը, գնահատումը և տրամադրումը համապատասխան մարմիններին, ինչպես նաև օդանավակայան շահագործող ընկերությունների գործադիր մարմիններ դրանց պատճառների և պայմանների վերացման վերաբերյալ առաջարկություններ ներկայացնելը,
զ) ավիացիոն անվտանգության ոլորտի գործընթացներին և ընթացակարգերին համապատասխան աշխատողներին ուսուցանելը` իրենց վերաբերող մասով,
է) իր իրավասության սահմաններում քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության նկատմամբ անօրինական միջամտության գործողությունների դեպքերի քննությունը:
(41-րդ կետը փոփ. 12.06.14 թիվ 608-Ն, 18.01.18 թիվ 41-Ն որոշումներ)
42. Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարությունը կազմակերպում է`
ա) նախարարության համապատասխան ստորաբաժանումների կողմից ազգային ծրագրով սահմանված նորմերի, կանոնների և ընթացակարգերի կատարումը,
բ) հակաօդային պաշտպանության և ռազմական ավիացիայի ստորաբաժանումների համագործակցությունը քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության դեմ անօրինական միջամտության գործողությունների կանխման միջոցառումների իրականացման ընթացքում:
43. Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարությունը մասնակցում է`
ա) քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության դեմ անօրինական միջամտության գործողությունների հարցերով օպերատիվ շտաբի աշխատանքներին,
բ) օտարերկրյա ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց մասնակցությամբ կատարված անօրինական միջամտության գործողությունների դեմ իրականացվող պատասխան միջոցառումներին` իրենց վերաբերող մասով,
գ) նշված իրադրությունները կարգավորող արտաքին քաղաքականության հարցերի մշակման գործառույթների իրականացմանը,
դ) ազգային ծրագրով սահմանված ավիացիոն անվտանգության միջոցառումների իրականացման ժամանակ Հայաստանի Հանրապետության կողմից անհրաժեշտ դիվանագիտական գործառույթների իրականացմանը:
43.1. Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարության գործառույթներն են`
ա) մեթոդական և գործնական օգնության ցուցաբերում արտակարգ իրավիճակներում գործելու միջոցառումների պլանների մշակմանը,
բ) մասնակցություն քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության դեմ անօրինական միջամտության գործողությունների հարցերով օպերատիվ շտաբի աշխատանքներին,
գ) քաղաքացիական ավիացիայի կոմիտեի, Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության ծառայության, Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության, Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարության հետ համատեղ արտակարգ իրավիճակներում գործելու համար միջոցառումների պլանների մշակումը և պլանավորումը` օդանավի առևանգմանը, դիվերսիային, պայթյունի վտանգին կամ այլ վտանգների, գետնի վրա հարձակումներին ու զանգվածային անկարգություններին հակազդման և դրանց նկատմամբ հսկողության սահմանման նպատակով:
(43.1-ին կետը լրաց. 12.06.14 թիվ 608-Ն, 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշումներ)
V. ՀԱՄԱՁԱՅՆԵՑՈՒՄ ԵՎ ԿԱՊ
1. ԱՎԻԱՑԻՈՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋԳԵՐԱՏԵՍՉԱԿԱՆ ՀԱՆՁՆԱԺՈՂՈՎԸ
(1-ին գլուխը խմբ. 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշում)
44. Ավիացիոն անվտանգության միջգերատեսչական հանձնաժողովի խնդիրներն են`
ա) քաղաքացիական ավիացիայի անվտանգության բնագավառում պետական քաղաքականության հիմնադրույթների քննարկումը և առաջարկների ներկայացումը,
բ) ավիացիոն անվտանգության ապահովման աշխատանքները կանոնակարգող իրավական ակտերի նախագծերի քննարկումը և դրանց վերաբերյալ կարծիքների ներկայացումը,
գ) քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության ուսումնասիրությունն ու վերլուծությունը` ավիացիոն անվտանգությանը վերաբերող մասով:
45. Միջգերատեսչական հանձնաժողովն իր առջև դրված խնդիրների ապահովման նպատակով իրականացնում է հետևյալ գործառույթները`
1) քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության դեմ ուղղված անօրինական միջամտության ակտերի կանխման ու խափանման վերաբերյալ խորհրդատվական օգնության տրամադրումը.
2) քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության դեմ ուղղված անօրինական միջամտության ակտերի կանխման ու խափանման միջոցառումների ուսումնասիրությունների և նոր սպառնալիքների մասին տեղեկությունների, ավիացիոն անվտանգության ապահովման նոր մեթոդների և տեխնոլոգիաների կիրառման վերաբերյալ առաջարկությունների ներկայացումը.
3) քաղաքացիական ավիացիայի ավիացիոն անվտանգության ազգային ծրագրով սահմանված ավիացիոն անվտանգության գործառույթների իրականացման լիազորություններ ունեցող պետական կառավարման համակարգի մարմինների և կազմակերպությունների համագործակցության համակարգումը` ելնելով սպառնալիքի ձևերից ու չափերից.
4) քաղաքացիական ավիացիայի ավիացիոն անվտանգության ապահովման աշխատանքները կանոնակարգող իրավական ակտերի նախագծերի քննարկումը և փոփոխություններ ու լրացումներ կատարելու մասին առաջարկություններ ներկայացնելը.
5) քաղաքացիական ավիացիայի ավիացիոն անվտանգության քաղաքականության և ավիացիոն անվտանգության ապահովման մասով գործող իրավական ակտերում փոփոխություններ ու լրացումներ կատարելու մասին առաջարկություններ ներկայացնելը.
6) նոր օդանավակայանների կառուցման և գործող օբյեկտների ընդլայնման դեպքերում նախագծերի քննարկումը և ավիացիոն անվտանգության մասով առաջարկությունների ներկայացումը.
7) օդանավակայանների ավիացիոն անվտանգության կոմիտեների և այլ համապատասխան հանձնաժողովների կողմից ներկայացրած առաջարկությունների քննարկումը.
8) քաղաքացիական ավիացիայի անվտանգության ապահովման մակարդակի բարձրացմանն ուղղված ավիացիոն անվտանգության միասնական չափանիշների իրականացման նպատակով միջազգային կազմակերպությունների և այլ պետությունների հետ համագործակցության ձևերի քննարկումը.
9) արտակարգ իրավիճակներում քաղաքացիական ավիացիայի օդանավակայանների գործելու և Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման մարմինների հետ փոխհամագործակցության պլանների վերաբերյալ խորհրդատվական օգնության տրամադրումը.
10) արտակարգ իրավիճակներում քաղաքացիական ավիացիայի օդանավակայանների գործելու և Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման մարմինների հետ փոխհամագործակցության պլանների մշակման, հաստատման, կիրառման և վերանայման գործընթացի նկատմամբ վերահսկողության իրականացումը և արտակարգ իրավիճակների կանխման, կանխարգելման, հետևանքների մեղմացման ու վերացման, ինչպես նաև վաղ ազդարարման նորարարական մեթոդների և տեխնոլոգիաների կիրառման վերաբերյալ առաջարկությունների ներկայացումը:
Միջգերատեսչական հանձնաժողովն իր գործունեությունն իրականացնում է նիստերի միջոցով, որոնք գումարվում են ըստ անհրաժեշտության, բայց ոչ պակաս, քան տարին երկու անգամ, և միջգերատեսչական հանձնաժողովի աշխատանքների կազմակերպական, տեխնիկական, տեղեկատվական և վերլուծական ապահովումն իրականացվում է քաղաքացիական ավիացիայի բնագավառի պետական լիազոր մարմնի կողմից:
45.1. Ավիացիոն անվտանգության միջգերատեսչական հանձնաժողովի աշխատակարգը և լիազորությունները սահմանվում են հանձնաժողովի կանոնադրությամբ, որը հաստատվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից:
2. ԱՎԻԱՑԻՈՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՕԴԱՆԱՎԱԿԱՅԱՆԱՅԻՆ ԿՈՄԻՏԵՆ
46. Ավիացիոն անվտանգության օդանավակայանային կոմիտեն ստեղծվում է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական ավիացիայի յուրաքանչյուր օդանավակայանում:
47. Ավիացիոն անվտանգության օդանավակայանային կոմիտեի խնդիրներն են`
ա) ազգային ծրագրով սահմանված ավիացիոն անվտանգության նորմերի, կանոնների և ընթացակարգերի կատարման միջոցառումների իրականացումը,
բ) օդանավակայանի կարևորագույն օբյեկտների, այդ թվում` խոցելի կետերի ցանկի կազմումը և այդ կետերի անվտանգության ապահովման վիճակի պարբերաբար ստուգումը,
գ) ելնելով սպառնալիքի տեսակից և աստիճանից` համարժեք անվտանգության միջոցառումների իրականացումը` ինչպես սովորական պայմաններում, այնպես էլ ռեալ սպառնալիքի ու արտակարգ իրավիճակների դեպքերում,
դ) լիազոր մարմինը տեղեկատվություն տալն օդանավակայանում ավիացիոն անվտանգության ապահովման համար իրականացվող միջոցառումների, ինչպես նաև օդանավակայանի ավիացիոն անվտանգության ապահովմանն ուղղված այն խնդիրների մասին, որոնք օդանավակայան շահագործող ընկերության գործադիր մարմնի իրավասության սահմաններում չեն կարող լուծվել,
ե) ավիացիոն անվտանգության համակարգի աշխատողների ուսուցման կազմակերպումը և գործնական պատրաստականության անհրաժեշտ մակարդակի ապահովումը:
48. Ավիացիոն անվտանգության օդանավակայանային կոմիտեի կազմը, լիազորությունները և աշխատակարգը սահմանվում են նրա կանոնադրությամբ, որը հաստատում է օդանավակայան շահագործող ընկերության գործադիր մարմինը:
(48-րդ կետը փոփ. 09.02.06 թիվ 166-Ն որոշում)
3. ԿԱՊԸ ԵՎ ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՅԼ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԵՏ
49. Ավիացիոն անվտանգության ապահովման ոլորտում միջազգային համագործակցությունն իրականացվում է գործող միջազգային իրավական փաստաթղթերի համաձայն և նպատակ ունի կատարելագործելու Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական ավիացիայի գործունեությանն առնչվող անօրինական միջամտության գործողությունների դեմ պայքարի մեթոդներն ու միջոցները, բարելավելու անօրինական միջամտության գործողությունների կարգավորման ժամանակ այլ պետությունների համապատասխան մարմինների հետ համագործակցությունը, ուսումնասիրելու և օգտագործելու օդանավերի զավթման կանխման` արտասահմանյան համապատասխան ծառայությունների փորձը, կանխելու Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական ավիացիայի անվտանգությանն ուղղված այլ հանցավոր արարքները:
50. Ավիացիոն անվտանգության ոլորտում միջազգային համագործակցությունը պլանավորում և աշխատանքները համակարգում է լիազոր մարմինը:
50.1. Հայաստանի Հանրապետությունն ապահովվում է քաղաքացիական ավիացիայի ավիացիոն անվտանգության վերաբերյալ օտարերկրյա պետությունների կողմից տրամադրված գաղտնի տեղեկատվության պաշտպանությունը: Լիազոր մարմինը փոխհամագործակցում է ավիացիոն անվտանգության ապահովման հարցերով այլ պետությունների պետական իշխանության մարմինների ու միջազգային կազմակերպությունների հետ և իր լիազորությունների շրջանակում իրականացնում է օդային հաղորդակցության վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերի նախագծերի մշակում` ներառելով դրույթներ ավիացիոն անվտանգության վերաբերյալ:
(50.1-ին կետը լրաց. 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշում)
50.2. Անհրաժեշտության դեպքում լիազոր մարմինն իրականացնում է համագործակցություն քաղաքացիական ավիացիայի ավիացիոն անվտանգության վերաբերյալ օտարերկրյա պետությունների լիազոր մարմինների հետ ավիացիոն անվտանգության ապահովման որակի վերահսկման, ավիացիոն անվտանգության ոլորտում անձնակազմի ուսուցման և վերապատրաստման, օդային փոխադրումների ընթացակարգերի պարզեցման միջոցառումների վերաբերյալ տեղեկատվության նախապատրաստման ու փոխանակման հարցերով:
(50.2-րդ կետը լրաց. 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշում)
51. Ավիացիոն անվտանգության ապահովման նպատակով բազմակողմանի միջազգային համագործակցությունն իրականացվում է Միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի կազմակերպության միջոցով:
Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական ավիացիայի ավիացիոն անվտանգության ազգային ծրագրի դրույթներին ծանոթացնելու և օտարերկրյա պետությունների հետ քաղաքացիական ավիացիայի անվտանգության ազգային ծրագրի մասով համագործակցության մասին օտարերկրյա պետությունների իրավասու մարմինների և օտարերկրյա օդանավ շահագործողների հարցումները պետք է տրվեն լիազոր մարմնի անունով: Ազգային ծրագրի որոշակի բաժինների կամ գլուխների մասին տեղեկատվության տրամադրման մասին որոշումն ընդունում է լիազոր մարմնի ղեկավարը: Տեղեկատվությունը փոխանցվում է դիմող կողմին լիազոր մարմնի միջոցով:
(51-րդ կետը փոփ. 28.06.07 թիվ 1371-Ն, 28.07.11 թիվ 1061-Ն որոշումներ)
51.1. Լիազոր մարմնի միջոցով են իրականացվում նաև որոշակի չվերթի կամ չվերթների նկատմամբ անվտանգության հատուկ միջոցառումների կիրառման, կոնկրետ չվերթների նկատմամբ անվտանգության անհետաձգելի միջոցառումների կիրառման անհրաժեշտության և ավիացիոն անվտանգությանն սպառնալիքի մասով այլ երկրների հետ տեղեկատվության փոխանակումների իրականացման աշխատանքները:
(51.1-ին կետը լարց. 28.06.07 թիվ 1371-Ն, 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշումներ)
51.2. Այն դեպքում, երբ լիազոր մարմինը ստացել է որոշակի չվերթի, օդանավ շահագործողի կամ այլ պետության օդանավակայանի նկատմամբ անօրինական միջամտության ակտի կատարման սպառնալիքի մասին տեղեկություն, այդ տեղեկությունը Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության ծառայության հետ քննարկումից հետո լիազոր մարմնի կողմից անհապաղ հաղորդվում է այն պետությանը, որտեղ կարող է կատարվել քաղաքացիական ավիացիայի դեմ նախապատրաստվող անօրինական միջամտության ակտը, ինչպես նաև օդանավը շահագործողի պետությանը:
Եթե որևէ պատճառով այդ տեղեկությունը չի կարող անմիջականորեն տրամադրվել այդ պետությանը, ապա անհրաժեշտ է անհապաղ դիմել երրորդ պետության կամ ԻԿԱՕ` անօրինական միջամտության ակտը կանխելու համար համապատասխան գործողություններ ձեռնարկելու խնդրանքով:
(51.2-րդ կետը լարց. 28.06.07 թիվ 1371-Ն, 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշումներ)
51.3. Դեպի Հայաստանի Հանրապետության օդանավակայաններ թռիչքներ իրականացնող այլ պետությունների օդանավերում անվտանգության զինված աշխատակիցների (օդային մարշալներ) ուղեկցումներ իրականացնելու վերաբերյալ ստացված համաձայնագիրը լիազոր մարմինը ներկայացնում է Հայաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարություն, Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության ծառայություն, Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանություն և Հայաստանի Հանրապետության անվտանգության խորհուրդ` հարցի նպատակահարմարության, զենքերի տեսակների, դրանց բնութագրերի, անվտանգության զինված աշխատակիցների ուսուցման, սերտիֆիկացման, ժամանման օդանավակայաններում արտակարգ իրավիճակների առաջացման դեպքում համագործակցության վերաբերյալ դիրքորոշում ստանալու նպատակով, ինչպես նաև անհրաժեշտության դեպքում բոլոր ներառված պետությունների լիազոր մարմինների հետ համաձայնեցումից հետո որոշում է կայացնում կնքել օդանավերում անվտանգության զինված աշխատակիցների (օդային մարշալներ) կիրառման մասին համաձայնագիրը դիմող պետության հետ և համաձայնագրի հիման վրա դեպի Հայաստանի Հանրապետության օդանավակայաններ թռիչքներ կատարող տվյալ պետության օդանավերում կիրառել անվտանգության զինված աշխատակիցների (օդային մարշալներ) ուղեկցում: Համաձայնագիրը պետք է համապատասխանի ԻԿԱՕ «Անվտանգության ուղեցույցներ» Դոկ 8973/11 փաստաթղթով և «Զենքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված պահանջներին:
Կողմերից որևիցե մեկի անհամաձայնության առկայության դեպքերում` լիազոր մարմինը ստացված դիրքորոշումների հիման վրա մերժում է դեպի Հայաստանի Հանրապետության օդանավակայաններ թռիչքներ իրականացնող պետությունների օդանավերում անվտանգության զինված աշխատակիցների (օդային մարշալներ) կողմից ուղեկցումների իրականացումը:
(51.3-րդ կետը լարց. 28.06.07 թիվ 1371-Ն, 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշումներ)
52. Ավիացիոն անվտանգության ոլորտում օտարերկրյա պետությունների հետ երկկողմանի համագործակցությունն իրականացվում է օդային հաղորդակցության մասին միջազգային պայմանագրերի հիման վրա:
53. Երկկողմանի համագործակցությունը կազմակերպում է լիազոր մարմինը:
54. Օտարերկրյա պետությունների համապատասխան մարմինների հետ օդային հաղորդակցության մասին երկկողմանի համագործակցության պայմանագրերի կնքման դեպքում անհրաժեշտ է համաձայնության գալ հետևյալ հարցերում`
ա) օդային հաղորդակցության մասին պայմանագրում ավիացիոն անվտանգության վերաբերյալ դրույթների ներառում.
բ) քաղաքացիական ավիացիայի գործունեությանն առնչվող անօրինական միջամտության գործողությունների դեմ պայքարի մասին համաձայնագրի կնքում:
55. Օդային հաղորդակցության մասին համաձայնագրին կից արձանագրության մեջ արտացոլվում են հետևյալ հարցերը`
ա) կապերի հաստատում` նշելով պաշտոնատար անձանց հասցեները, հեռախոսի ու ֆաքսի համարները, օդագնացության ամրագրված հեռահաղորդակցության հասցեն (AFTN),
բ) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական ավիացիայի ավիացիոն անվտանգության ծրագրի առանձին մասերի տրամադրում օտարերկրյա պետություններին, ինչպես նաև օդանավ շահագործողների մասին տեղեկատվության փոխանակում,
գ) ավիացիոն անվտանգության ծառայությունների աշխատողների պատրաստումը կարող է իրականացվել նաև օտարերկրյա պետությունների ուսումնական հաստատություններում, անհրաժեշտության դեպքում կարող է իրականացվել նաև ուսումնական ծրագրերի փոխանակում,
դ) քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության մեջ տեղ գտած անօրինական միջամտության գործողությունների դեմ պայքարի, դրա կանխման հետ կապված տեղեկատվության և փորձի փոխանակում, այդ թվում` փոխադարձ ծանոթացում միջազգային օդանավակայաններում կիրառվող անվտանգության միջոցներին,
ե) անօրինական միջամտության գործողություններին հակազդման ընթացքում առաջացող իրավական հարցերի կարգավորում,
զ) պայմանավորվածություն կողմերի տարածքում անօրինական միջամտության ենթարկված օդանավին վայրէջքի հնարավորություն տալու մասին,
է) օդանավի և ուղևորի վերադարձման սկզբունքը,
ը) իրավական օգնության ցուցաբերում անօրինական միջամտության գործողություն կատարած հանցագործների քննության և պատասխանատվության ենթարկման դեպքում,
թ) օտարերկրյա իրավասու մարմնի խնդրանքով` քրեական պատասխանատվության ենթարկման նպատակով հանցագործներին վերադարձնելու միջոցների ձեռնարկում,
ժ) հանցագործությունների կանխման նպատակով ուժի գործադրում և օդանավի նկատմամբ հսկողության վերականգնում,
ժա) սպառնալիքի ուժեղացման դեպքում, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավերում և օտարերկրյա օդանավերում պայթուցիկ նյութերի կամ սարքերի տեղադրման մասին ազդանշանի ստացման ժամանակ իրականացվող գործողությունների ընթացակարգը,
ժբ) օդանավում պայթուցիկ նյութերի կամ սարքերի հայտնաբերման ընթացակարգը,
ժգ) օդանավակայաններում ուղևորների, օդանավի անձնակազմի անդամների, նրանց ձեռքի իրերի, ուղեբեռի, բեռների, փոստի և օդանավային պիտույքների զննման համար օգտագործվող տեխնիկական միջոցների մասին տեղեկատվության փոխանակում:
(55-րդ կետը փոփ. 09.02.06 թիվ 166-Ն որոշում)
56. Ավիացիոն անվտանգության ապահովման համար ձեռնարկվող միջոցների արդյունավետության բարձրացման նպատակով լիազոր մարմինը կազմակերպում է քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության մեջ տեղ գտած անօրինական միջամտության գործողությունների փաստերի հետ կապված միջադեպերի կամ դրա սպառնալիքի մասին տեղեկատվության հավաքումը և տարածումը, ինչպես նաև, ելնելով տեղեկատվության բնույթից և գաղտնիության աստիճանից, միջոցներ է ձեռնարկում` այն լայն տարածումից պաշտպանելու համար:
57. Քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության դեմ ուղղված անօրինական միջամտության գործողությունների դեպքում տեղեկատվության փոխանցման համար անհատույց օգտագործվում են ինչպես օդանավակայանի, այնպես էլ օդանավ շահագործողների, Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների, պետական կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմինների կապի միջոցները: Նշված կապի միջոցներն առաջնահերթ կարգով հատկացվում են լիազոր մարմնի, Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության ծառայության և Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության համապատասխան պաշտոնատար անձանց:
58. Քաղաքացիական ավիացիայի գործունեության դեմ ուղղված անօրինական միջամտության գործողությունների մասին տեղեկատվության և դրա փոխանցման կարգը սահմանում է լիազոր մարմինը:
59. Անօրինական միջամտության ենթարկված օդանավի մասին ամբողջ տեղեկատվությունը և ավիացիոն անվտանգության կազմակերպչական միջոցառումներ իրականացնելու մասին որոշումը հաղորդվում են ենթադրվող վայրէջքի օդանավակայանին և օդանավի թռիչքի երթուղին ընդգրկող պետությունների դիվանագիտական ներկայացուցիչներին ու օդանավակայանների տնօրինությանը: Այդ տեղեկատվությունը պարբերաբար լրացվում է թռիչքի ընթացքում և օդանավում առկա իրադրության փոփոխման դեպքերում:
60. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում անօրինական միջամտության ենթարկված օտարերկրյա օդանավի վայրէջքի մասին անհապաղ պետք է հայտնել`
ա) բոլոր շահագրգիռ կազմակերպություններին և պաշտոնատար անձանց,
բ) այն պետությանը, որտեղ գրանցված է օդանավը,
գ) այն պետությանը, որը շահագործում է օդանավը,
դ) այն պետությանը, որի քաղաքացիները զոհվել կամ ստացել են մարմնական վնասվածքներ,
ե) այն պետությանը, որի քաղաքացիները պահվում են որպես պատանդներ,
զ) այն պետությանը, որի քաղաքացիները գտնվում են օդանավում (եթե դրա մասին հայտնի է):
61. Օդանավի զավթման կամ անօրինական միջամտության այլ կարգի գործողության մասին անհապաղ տեղեկացվում է Միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի կազմակերպությանը:
(61-րդ կետը փոփ. 09.02.06 թիվ 166-Ն որոշում)
4. ԿԱՊԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏ
62. Հայաստանի Հանրապետությունը քաղաքացիական ավիացիայի համակարգի ավիացիոն անվտանգության ոլորտում միջազգային համագործակցությունն իրականացնում է ԻԿԱՕ-ի, Եվրոպական քաղաքացիական ավիացիայի կոնֆերանս (ԵԿԱԿ), Եվրոկոնտրոլ միջազգային կազմակերպություններին անդամակցության աշխատանքներին, ինչպես նաև ավիացիոն ոլորտի այլ միջազգային կազմակերպությունների հետ համագործակցության շրջանակներում: Ավիացիոն անվտանգության ոլորտում միջազգային համագործակցությունն իրականացվում է հետևյալ հիմնական ոլորտներում`
1) ըստ անհրաժեշտության, մասնակցում է ավիացիոն անվտանգությանն առնչվող միջազգային պայմանագրերի նախագծերի մշակմանը.
2) առաջարկություններ է ներկայացնում ավիացիոն անվտանգությանն առնչվող միջազգային պայմանագրերի բարելավման նպատակով.
3) ըստ անհրաժեշտության, մասնակցություն է ունենում ԻԿԱՕ-ի մարմինների (խորհուրդների, հանձնաժողովների, փորձագետների խմբերի) աշխատանքներին, որոնց խնդիրները ներառում են ավիացիոն անվտանգության ապահովման հարցեր.
4) ուսումնասիրում և Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական ավիացիայի համակարգում ներդնում է ավիացիոն անվտանգության ոլորտում միջազգային փորձը:
(62-րդ կետը փոփ. 14.05.2020 թիվ 764-Ն որոշում)
63. Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական ավիացիայի համակարգում ավիացիոն անվտանգության հարցերով կոորդինացիոն կենտրոնը հանդիսանում է լիազոր մարմնի կենտրոնական կարգավարական ծառայությունը, որի միջոցով Հայաստանի Հանրապետությունն այլ պետություններին և ԻԿԱՕ-ին պետք է ուղարկի անօրինական միջամտության ակտերի մասին գրավոր ծանուցումները, ԻԿԱՕ «Անվտանգության ղեկավար ձեռնարկ» 8973 փաստաթղթի 42-րդ հավելվածով սահմանված ծանուցման ձևին համապատասխան:
(63-րդ կետը փոփ. 14.05.2020 թիվ 764-Ն որոշում)
5. ԿԱՊԸ ԶԱՆԳՎԱԾԱՅԻՆ ԼՐԱՏՎՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՀԵՏ
(5-րդ գլուխը լարց. 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշում)
63.1. Զանգվածային լրատվամիջոցների կողմից ավիացիոն անվտանգությանը վերաբերող տեղեկատվական հարցումների բավարարման նպատակով զանգվածային լրատվամիջոցների հետ կապն իրականացվում է լիազոր մարմնի միջոցով: Զանգվածային լրատվամիջոցների կողմից տեղեկատվական հարցումներն ուղղվում են լիազոր մարմնի տեղեկատվական ծառայության ղեկավարին, իսկ նրա բացակայության դեպքում` լիազոր մարմնի ղեկավարի օգնականին:
63.2. Հարցումը ձևակերպվում է խմբագրական բլանկի վրա` պատասխանատու ղեկավարի ստորագրությամբ (գլխավոր խմբագիր, բաժնի ղեկավար), ընդ որում` հարցման մեջ անհրաժեշտ է նշել հիմնական թեման, հարցման առարկան, հարցման առարկայի վերաբերյալ տեղեկատվական աղբյուրի հղումը (ԶԼՄ, տեղեկատվական գործակալություններ, պետական կազմակերպությունների լիազոր ներկայացուցիչներ, հասարակական կազմակերպություններ և այլն), հարցումների ցանկ, խմբագրության ու թղթակցի կոնտակտային տվյալներ (հեռախոսահամար, էլեկտրոնային փոստի հասցե):
Հարցումներն ընդունվում են հետևյալ ֆաքսով` +(374)60434205 և [email protected] էլեկտրոնային փոստով, աշխատանքային օրվա ընթացքում (ժամը 9:00-18:00):
Հարցումների պատասխանները լիազոր մարմնի կողմից տրամադրվում են դիմողներին` «Տեղեկատվության ազատության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով և ժամկետներում:
VI. ՕԴԱՆԱՎԱԿԱՅԱՆՆԵՐԻ, ՕԴԱՆԱՎԵՐԻ, ՆԱՎԻԳԱՑԻՈՆ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻ ԵՎ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
1. ՕԴԱՆԱՎԱԿԱՅԱՆՆԵՐԻ ՀԱՏՈՒԿ ՎԵՐԱՀՍԿԵԼԻ ԵՎ ՎԵՐԱՀՍԿԵԼԻ ԳՈՏԻՆԵՐՆ ՈՒ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԸ
(1-ին բաժնի վերնագիրը խմբ. 18.01.18 թիվ 41-Ն որոշում)
64. Հայաստանի Հանրապետության օդանավակայանների տարածքները բաժանվում են հետևյալ գոտիների`
1) հատուկ վերահսկելի գոտիներ.
2) վերահսկելի գոտիներ.
3) ընդհանուր օգտագործման տարածքներ:
(64-րդ կետը փոփ. 12.06.14 թիվ 608-Ն, 18.01.18 թիվ 41-Ն որոշումներ)
64.1. Օդանավակայանների հատուկ վերահսկելի գոտին ընդգրկում է օդանավակայանի այն տարածքները և (կամ) կառույցները, որտեղ մուտքը սահմանափակ է և վերահսկվում է օդանավերի թռիչքների ու ավիացիոն անվտանգության ապահովման նպատակով:
(64.1-ին կետը լրաց. 12.06.14 թիվ 608-Ն որոշում)
64.2. Օդանավակայանների վերահսկելի գոտին ընդգրկում է օդանավակայանի աշխատանքային հրապարակները, դրանց հարակից այն տարածքներն ու շինությունները, որոնք առանձնացված են օդանավակայանի հատուկ վերահսկելի գոտուց, պարսպապատված են, գոտիներում սահմանված է մուտք գործող անձանց և տրանսպորտային միջոցների անցագրային վերահսկողություն, իսկ գոտիներում գտնվող ավիացիոն օբյեկտներում իրականացվում է պահպանություն` պահակակետային ծառայության, տեսահսկման և պահպանության ազդանշանային համակարգերի միջոցով: Անհրաժեշտության դեպքում լիազոր մարմնի որոշմամբ օդանավակայանների վերահսկելի գոտիներում կարող է իրականացվել նաև մուտք գործող անձանց և տրանսպորտային միջոցների զննում:
(64.2-րդ կետը լրաց. 12.06.14 թիվ 608-Ն, 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշումներ)
64.3. Ընդհանուր օգտագործման տարածքներում հասարակական կարգը և հասարակական անվտանգությունն ապահովվում են Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության համապատասխան ստորաբաժանումների կողմից:
Օդանավակայանների ընդհանուր օգտագործման տարածքները տարանջատվում և սահմանվում են օդանավակայանի ավիացիոն անվտանգության ծրագրի մաս հանդիսացող օդանավակայանի հատակագծում` համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության օդանավակայանային բաժինների և տեղական ինքնակառավարման մարմինների հետ:
(64.3-րդ կետը լրաց. 18.01.18 թիվ 41-Ն, 14.05.2020 թիվ 764-Ն որոշումներ)
64.4. Ընդհանուր օգտագործման տարածքներում օդանավակայանի համալիրների և այլ օդանավակայանների շենքերից առնվազն 30 մետր լայնությամբ պետք է ստեղծվեն անվտանգության գոտիներ, որտեղ տրանսպորտային միջոցների կարճատև կայանումը թույլատրվում է միայն ուղևորների նստեցման/իջեցման և նրանց ուղեբեռների բարձման/բեռնաթափման համար:
(64.4-րդ կետը լրաց. 14.05.2020 թիվ 764-Ն որոշում)
64.5. Ընդհանուր օգտագործման տարածքների անվտանգության գոտիներում արգելվում է տրանսպորտային միջոցների կայանումը` բացառությամբ այն տրանսպորտային միջոցների, որոնք ներգրավված են օդանավակայանների, օբյեկտների, այլ ենթակառուցվածքների և ինժեներական հաղորդակցությունների պահպանման, շահագործման ու վերանորոգման աշխատանքներում: Անօրինական միջամտության գործողություններից պաշտպանելու նպատակով այդ աշխատանքները պետք է իրականացվեն օդանավակայանների ու դրանց ենթակառուցվածքների պաշտպանությունն իրականացնող ստորաբաժանումների աշխատողների հսկողության ներքո:
(64.5-րդ կետը լրաց. 14.05.2020 թիվ 764-Ն որոշում)
64.6. Ոստիկանության համապատասխան ստորաբաժանումներն օդանավակայանների ընդհանուր օգտագործման տարածքներում անվտանգության միջոցառումներն իրականացնում են օդանավակայանների ավիացիոն անվտանգության ծառայությունների հետ համագործակցության պայմաններում: Ընդհանուր օգտագործման տարածքներում ապահովվող անվտանգության միջոցառումները պետք է իրականացվեն իրավասու մարմինների կողմից կատարված ռիսկերի գնահատման արդյունքներին համապատասխան և ուղղված լինեն ռիսկի նվազեցմանն ու անօրինական միջամտության հնարավոր գործողությունների կանխմանը` օդանավակայաններում ուղևորների և այցելուների նկատմամբ հսկողության և դիտարկումների, օդանավակայանների ընդհանուր օգտագործման և հարակից տարածքներում` ներառյալ օդանավակայանների ավիացիոն անվտանգության ծառայությունների վերահսկողության տակ չգտնվող տարածքներում պարեկության, օդանավակայանային համալիրների մուտքերի մոտ անձանց և նրանց հետ եղած իրերի զննման իրականացման միջոցով:
(64.6-րդ կետը լրաց. 14.05.2020 թիվ 764-Ն որոշում)
64.7. Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության համապատասխան ստորաբաժանումների կողմից օդանավակայանների ընդհանուր օգտագործման տարածքներում քաղաքացիների անվտանգությունը և հասարակական կարգի պահպանությունն իրականացվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգերի պահանջներին համապատասխան և իրավասու են օդանավակայանների ընդհանուր օգտագործման տարածքներում իրականացնել քաղաքացիների անձնական խուզարկություններ, նրանց մոտ գտնվող առարկաների իրերի զննումներ, ինչպես նաև նրանց տրանսպորտային միջոցների զննումներ այն դեպքերում, երբ կան հավաստի տվյալներ կամ հիմնավոր կասկածներ այն մասին, որ այդ քաղաքացիներն իրենց մոտ ունեն զենք, փամփուշտներ, ռազմամթերք, պայթուցիկ նյութեր կամ սարքավորումներ, թմրամիջոցներ, հոգեմետ (հոգեգործուն) նյութեր, դրանց պրեկուրսորներ, խիստ ներգործող, թունավոր կամ ռադիոակտիվ նյութեր:
(64.7-րդ կետը լրաց. 14.05.2020 թիվ 764-Ն որոշում)
64.8. Օդանավակայանների ընդհանուր օգտագործման տարածքներում Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության համապատասխան ստորաբաժանումների ծառայողները ազգային ծրագրի 64.7-րդ կետում նշված առարկաները, իրերը և նյութերը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով վերցնում կամ առգրավում են, եթե բացակայում են դրանք կրելու և պահելու օրինական հիմքերը:
Օդանավակայանների ընդհանուր օգտագործման տարածքներում ուղևորների կամ նրանց ճանապարհող անձանց կողմից առանց հսկողության թողնված կամ մոռացված ձեռքի իրերը կամ ուղեբեռները (ճամպրուկները, պայուսակները, արկղերը և այլն) պետք է մշտապես գտնվեն տվյալ տարածքներում ծառայություն իրականացնող ոստիկանության ծառայողների և օդանավակայանների աշխատողների և ավիացիոն անվտանգության ծառայությունների տեսահսկման գործառույթներ իրականացնող ստորաբաժանումների աշխատողների հսկողության տակ: Տեսահսկման միջոցներով ուղևորների կամ նրանց ճանապարհող անձանց կողմից օդանավակայանի ընդհանուր օգտագործման տարածքներում առանց հսկողության թողնված կամ մոռացված ձեռքի իրեր կամ ուղեբեռներ հայտնաբերվելու դեպքերում` այդ մասին անհապաղ պետք է տեղեկացվի օդանավակայանի ոստիկանության բաժնին:
(64.8-րդ կետը լրաց. 14.05.2020 թիվ 764-Ն, 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշումներ)
65. Օդանավակայանների համալիրների, օդանավակայանների վերահսկելի և հատուկ վերահսկելի գոտիների նկատմամբ հսկողությունն ապահովվում է օդանավակայանների ավիացիոն անվտանգության ծառայությունների կողմից` ապահովելով`
ա) անցագրային և ներօբյեկտային վերահսկողություն,
բ) օդանավերի և օբյեկտների պահպանության կազմակերպում ու իրականացում,
գ) դեպի հատուկ վերահսկելի գոտիներ մուտքի դեպքում անձանց և տրանսպորտային միջոցների ավիացիոն անվտանգության հսկողության իրականացում,
դ) տեսահսկման իրականացում` ավիացիոն անվտանգության ապահովման նպատակով:
(65-րդ կետը փոփ. 12.06.14 թիվ 608-Ն որոշում)
65.1. Օդանավակայանների հատուկ վերահսկելի գոտիներում առանձնացվում են ավիացիոն անվտանգության տեսանկյունից առավել ռիսկային տեղամասերը, որտեղ բացի մուտքի վերահսկողությունից կիրառվում են նաև ավիացիոն անվտանգության ապահովման այլ միջոցառումներ: Այդպիսի տեղամասեր են հանդիսանում ուղևորների զննման կետից մինչև օդանավ ընկած հատվածը, որը համարվում է ստերիլ գոտի, պաշտոնական պատվիրակությունների և բարձրակարգ սպասարկման սրահների վերահսկման ենթակա տեղամասերը, ժամանման սրահները, անմաքս առևտրի խանութների տարածքները, աերոդրոմի տարածքը, կառամատույցները, ուղեբեռների զննման և տեսակավորման տեղամասերը, այն տարածքները, որտեղ մինչև օդանավ բարձելը գտնվում են զննված ուղեբեռները, օդանավերի սպասարկման տեղամասերը, բեռնային համալիրները և պահեստները, այդ թվում` վառելիքաքսուքային նյութերի պահեստները, ավիասննդի արտադրամասերը, փոստի տեսակավորման և օդանավերի մաքրման տեղամասերը:
(65.1-ին կետը լրաց. 12.06.14 թիվ 608-Ն որոշում)
66. Այն տարածքները, որոնք գտնվում են օդանավակայանների սահմաններից դուրս և լիազոր մարմնի կողմից կարող են սահմանվել որպես սահմանափակ մուտքի գոտիներ, հետևյալն են`
ա) տարածքներ, որտեղ տեղակայված են ռադիոլոկացիոն սարքավորումներ,
բ) տարածքներ, որտեղ տեղակայված են նավիգացիոն սարքավորումներ,
գ) վառելիքաքսուքային նյութերի պահեստավորման տարածքներ,
դ) բեռնային պահեստներ,
ե) սննդի արտադրամասեր,
զ) նյութատեխնիկական մատակարարման պահեստներ,
է) խմելու ջրի ջրամբարներ,
ը) ավտոհավաքակայաններ:
2. ՀԱՏՈՒԿ ՎԵՐԱՀՍԿԵԼԻ ԵՎ ՎԵՐԱՀՍԿԵԼԻ ԳՈՏԻՆԵՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ
67. Հայաստանի Հանրապետության օդանավակայանների հատուկ վերահսկելի և վերահսկելի գոտիների պահպանությունն իրականացվում է համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի հունիսի 16-ի N 940-Ն որոշմամբ հաստատված` Հայաստանի Հանրապետության օդանավակայաններում օդանավերի և օբյեկտների պահպանության կարգի:
(67-րդ կետը փոփ. 09.02.06 թիվ 166-Ն որոշում)
68. Սահմանափակ մուտքի գոտի հանդիսացող յուրաքանչյուր տարածք օդանավակայանի վերահսկելի գոտուց և օդանավակայանին հարող տարածքներից առանձնացվում է համապատասխան պահպանական պարսպապատնեշով:
(68-րդ կետը փոփ. 12.06.14 թիվ 608-Ն որոշում)
69. Օդանավակայանի սահմանափակ մուտքի գոտիներ և օդանավակայանի սահմաններից դուրս տեղակայված սահմանափակ մուտքի գոտիներ մուտքը (ելքը) վերահսկվում է անցագրային համակարգի հաստատման և իրականացման միջոցով, իսկ պահպանվում է պահպանության ազդանշանային համակարգերի ներդրման ու կիրառման կամ պահակակետային ծառայության իրականացման միջոցով: Օդանավակայան շահագործող ընկերության գործադիր մարմինը պատասխանատու է սահմանափակ մուտքի գոտիներում անցագրային վերահսկողության, պահպանության կազմակերպման և իրականացման համար:
70. Օդանավակայանի տարածքը, այդ թվում` ուղղությունային և վայրէջքային փարոսների աշխատանքային տեղամասերը, օդային երթևեկությունը կառավարող օբյեկտները, ռադիոտեխնիկական և լուսատեխնիկական սարքավորումները, վառելիքաքսանյութերի պահեստները, առևտրային պահեստները, փոստային-բեռնային բաժանմունքները, սննդի արտադրամասերը` իրենց ամբողջ երկայնքով, պետք է ցանկապատված լինեն և ունենան զգուշացնող ցուցանակներ հսկվող գոտի անցնելու արգելքի մասին:
71. Օդանավակայանի վերահսկելի և հատուկ վերահսկելի գոտիներում, վառելիքաքսուքային նյութերի պահեստներում, սննդի արտադրամասերում և բեռնային պահեստներում սահմանվում է անցագրային վերահսկողություն: Այդ նպատակով ցանկապատված տարածքի մուտքերում սարքավորվում են հսկիչ-անցագրային կետեր: Անցագրային վերահսկողություն է սահմանվում նաև տրանսպորտային միջոցների մուտքի (ելքի) նկատմամբ:
72. Հայաստանի Հանրապետության օդանավակայանների հատուկ վերահսկելի և վերահսկելի գոտիներում անցագրային և ներօբյեկտային վերահսկողությունն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի հուլիսի 21-ի N 1142-Ն որոշմամբ հաստատված կարգով: Հայաստանի Հանրապետության օդանավակայանների կառավարիչները, հիմք ընդունելով Չիկագոյի կոնվենցիայի «Անվտանգություն, քաղաքացիական ավիացիայի պաշտպանությունն անօրինական միջամտության ակտերից» N 17 հավելվածի և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի հուլիսի 21-ի N 1142-Ն որոշման պահանջները` մշակում և լիազոր մարմնի հաստատմանն են ներկայացնում օդանավակայանների անցագրային և ներօբյեկտային վերահսկողության իրականացման կարգը:
(72-րդ կետը փոփ. 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշում)
73. Օդանավակայանների սահմանափակ մուտքի գոտիների հսկիչ-անցագրային կետերը պետք է կահավորվեն պատշաճ լուսավորությամբ, մուտքի/ելքի փակվող դռներով, կապի միջոցներով, մուտքի/ելքի հսկման ավտոմատացված համակարգերով, անհրաժեշտ զննման սարքավորումներով, տեսահսկման սարքերով, ուղեփակոցով, մեխանիկական դարպասներով, տրանսպորտային միջոցների և բեռների զննման համար նախատեսված հրապարակներով:
Հսկիչ-անցագրային կետերը պետք է կահավորվեն նաև տվյալ հսկիչ կետի իրականացվող ավիացիոն անվտանգության ապահովման միջոցառումների հրահանգներով, արգելված առարկաների ցանկով, կիրառվող անցագրերի տեսակների օրինակներով, աշխատակիցների կորած կամ աշխատանքից ազատված անձանց չհանձնված անցագրի պատկերով ձևաթղթերով (stop-list):
(73-րդ կետը փոփ. 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշում)
74. Օդանավակայանի տարածքի և այնտեղ տեղաբաշխված առանձին օբյեկտների նկատմամբ հսկողությունը պետք է իրականացվի օդանավակայանի ավիացիոն անվտանգության ծառայության կողմից, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` նաև շահագործողների ավիացիոն անվտանգության ծառայությունների կողմից:
75. Օդանավակայանի վերահսկելի գոտիներում գտնվող կարևոր օբյեկտները պետք է պահպանվեն պահպանության ազդանշանային համակարգերի, պահակակետերի, պարեկային կարգախմբի և տեսահսկման սարքավորումների միջոցով` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի հունիսի 16-ի N 940-Ն որոշմամբ սահմանված կարգով զինված պահպանության իրականացմամբ, ինչպես նաև օբյեկտներ մուտք գործող անձանց ու տրանսպորտային միջոցների զննման միջոցով` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի մայիսի 27-ի N 944-Ն որոշմամբ սահմանված կարգով:
Օդանավակայանի տարածքի պահպանության նպատակով տարածքը շրջափակող պարիսպները պետք է ապահովվեն լուսավորության միջոցներով, կահավորվեն պահպանության ազդանշանային և տեսահսկման համակարգերով, իսկ պարսպի ամբողջ երկայնքով պետք է կառուցվեն ճանապարհներ:
(75-րդ կետը փոփ. 12.06.14 թիվ 608-Ն, 13.05.2022 թիվ 668-Ն որոշումներ)
75.1. Օդային երթևեկության կառավարման կենտրոններում և օբյեկտներում սահմանվում է անցագրային վերահսկողություն: Աշխատողների և այցելուների մուտքն օդային երթևեկության կառավարման կենտրոններ թույլատրվում է միայն նրանց զննումից հետո:
(75.1-ին կետը լրաց. 12.06.14 թիվ 608-Ն որոշում)
76. Երեկոյան ժամերին և գիշերվա ընթացքում օդանավերի, օբյեկտների և հսկիչ-անցագրային կետերի բնականոն աշխատանքն ապահովելու նպատակով դրանք պետք է ապահովվեն լուսավորության միջոցներով:
------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում