(ուժը կորցրել է 08.06.99 թիվ 97 որոշում)
050.0144.220798
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԲԱՆԿԻ ԽՈՐՀՐԴԻ
ՈՐՈՇՈՒՄ
22 հուլիսի 1998 թվականի թիվ 144
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԲԱՆԿԻ ԽՈՐՀՐԴԻ 1997 ԹՎԱԿԱՆԻ ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ 5-Ի ԹԻՎ 322 ՈՐՈՇՄԱՄԲ ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔՈՒՄ ԳՈՐԾՈՂ ԲԱՆԿԵՐԻ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐԻ ՊԼԱՆԸ ԵՎ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ» ՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐԸ ՆՈՐ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹՅԱՄԲ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Ղեկավարվելով «Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածի «ե» կետի, «Բանկերի և բանկային գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 55-րդ հոդվածի 2-րդ կետի և նույն օրենքի 56-րդ հոդվածի դրույթներով, ելնելով Հայաստանի Հանրապետության բանկային համակարգում հաշվապահական հաշվառման միջազգային չափանիշների ներդրման աշխատանքների կատարելագործման անհրաժեշտությունից` Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհուրդը որոշում է.
1. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 1997 թվականի դեկտեմբերի 12-ի թիվ 322 որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի հաշվապահական հաշվառման հաշիվների պլանը և մեկնաբանությունները» մեթոդական ցուցումները նոր խմբագրությամբ (կցվում են):
2. Դիմել Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությանը` «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի հաշվապահական հաշվառման հաշիվների պլանը և մեկնաբանությունները» մեթոդական ցուցումները (նոր խմբագրությամբ) մինչև սույն թվականի հուլիսի 30-ը համաձայնեցնելու առաջարկով:
3. Սահմանել, որ «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի հաշվապահական հաշվառման հաշիվների պլանը և մեկնաբանությունները» մեթոդական ցուցումները (նոր խմբագրությամբ) ուժի մեջ են մտնում սույն թվականի հոկտեմբերի 1-ից:
4. Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հաշվապահական հաշվառման վարչությանը`
ա) եռօրյա ժամկետում «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի հաշվապահական հաշվառման հաշիվների պլանը և մեկնաբանությունները» մեթոդական ցուցումները (նոր խմբագրությամբ) ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության համաձայնեցմանը,
բ) Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի կողմից նախկինում ընդունված բոլոր մեթոդական ցուցումները երկշաբաթյա ժամկետում համապատասխանեցնել նոր հաշվային պլանին:
5. Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի ֆինանսական գործառնությունների դեպարտամենտին` երկշաբաթյա ժամկետում Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի հաստատմանը ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 1997 թվականի հուլիսի 23-ի թիվ 201 որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի կողմից ռեպո-համաձայնագրերով (հակադարձ ռեպո-համաձայնագրերով) գործառնությունների իրականացման» կարգում փոփոխություններ կատարելու վերաբերյալ որոշման նախագիծ:
6. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում ընդունման պահից:
ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ Է
ՀՀ կենտրոնական բանկի
նախագահ`
---------------------- Տ. Սարգսյան
«-----»-----------------1998թ.
ՀԱՄԱՁԱՅՆԵՑՎԱԾ Է
ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի
նախարար`
---------------------- Է. Սանդոյան
«-----»-----------------1998թ.
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔՈՒՄ ԳՈՐԾՈՂ ԲԱՆԿԵՐԻ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐԻ ՊԼԱՆԸ ԵՎ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
Մեթոդական ցուցումներ
Հաշվային պլանի կազմման սկզբունքները
Հաշվային պլանի կոդավորումը կատարված է հետևյալ կերպ. կարգերը բաժանված են երկնիշ բաժինների, բաժինները` եռանիշ ենթաբաժինների, ենթաբաժինները` քառանիշ հաշիվների: Կարգ-1000-2000` ակտիվներ, 3000-4000` պարտավորություններ, 5000` կապիտալ և պահուստներ, 6000` եկամուտներ, 7000` ծախսեր, 8000` արտահաշվեկշռային հաշիվներ, 9000` ծանուցում:
Հաշվառման գործընթացի կազմակերպման ժամանակ անհրաժեշտ է հաշվի առնել նաև, որ բացի համադրական (սինթետիկ) հաշիվների մակարդակով պարունակված տեղեկատվությունից, հաշվառումը հաշվետվական նպատակով պետք է ապահովի տեղեկատվության ստացումն ըստ ժամկետայնության (պայմանագրային և մինչև մարումը մնացած օրերի թվով), ըստ տնտեսության ճյուղերի ու ըստ արտարժույթի տեսակի (փոխարկելի և ոչ փոխարկելի) և այլն:
Հաշվառումը ծանուցման կարգում կազմակերպելիս անհրաժեշտ է նկատի ունենալ, որ ծանուցման հաշիվների ներկայացված կառուցվածքը նախատեսված է պարտադիր հաշվառման ենթակա հոդվածների գումարային արտացոլման համար: Բացի այդ հաշիվներից, բանկը սեփական հայեցողությամբ կարող է վարել նաև այլ ծանուցման հաշիվներ (օրինակ` հատուկ հաշվառման բլանկների և այլ փաստաթղթերի հաշվառման համար):
Բանկերը, հաշվառման սկզբունքները չխախտելով և ելնելով գործարքի բնույթից, համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հետ` կարող են ինքնուրույն բացել և վարել նոր հաշիվներ:
Հաշվային պլանի 18-րդ բաժինը («Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթեր») կիրառության մեջ կդրվի միջազգային հաշվապահական «Ներդրումների հաշվառումը» չափանիշ 25-ում համապատասխան փոփոխություն կատարելուց հետո:
ԿԱՐԳ 1000-2000 ԱԿՏԻՎՆԵՐ Հաշիվները ներկայացվում են արժույթների անվանական արժեքով: Արտարժույթով ներկայացված բոլոր հաշիվներում արտացոլված գումարների անվանական մնացորդը պետք է վերածվի դրամի` փոխարժեքի յուրաքանչյուր փոփոխության դեպքում: Արժույթի յուրաքանչյուր տեսակի համար բացվում են առանձին լրացուցիչ մատյաններ` անալիտիկ հաշվառումը վարելու նպատակով:
10 Դրամական ակտիվներ
101 Կանխիկ դրամական միջոցներ
1011 Կանխիկ դրամական միջոցներ դրամարկղում
Այս հաշվում հաշվառվում են ազգային թղթադրամներ, մետաղադրամներ
և արտարժույթ, որոնք պահվում են բանկում և մասնաճյուղերում:
1012 Կանխիկ դրամական միջոցներ ճանապարհին
Այս հաշվում հաշվառվում են ճանապարհին գտնվող ազգային
թղթադրամներ, մետաղադրամներ և արտարժույթ:
1013 Կանխիկ դրամական միջոցներ գործառնական գրասենյակներում
Այս հաշվում հաշվառվում են բանկի գործառնական գրասենյակներում
գտնվող ազգային թղթադրամներ, մետաղադրամներ և արտարժույթ:
1014 Կանխիկին հավասարեցված վճարային փաստաթղթեր
Այս հաշվում հաշվառվում են այնպիսի փաստաթղթեր, ինչպիսիք են
չեկերը և այլ վճարային փաստաթղթերը:
1015 Կանխիկ դրամական միջոցներ բանկոմատներում (ավտոմատ գանձման
սարքեր)
Այս հաշվում հաշվառվում են բանկոմատներում գտնվող կանխիկ
դրամական միջոցները:
102 Մնացորդներ ՀՀ կենտրոնական բանկում
1021 Թղթակցային հաշիվներ ՀՀ կենտրոնական բանկում
Այս հաշվում հաշվառվում են ՀՀ կենտրոնական բանկում ազգային
արժույթով և արտարժույթով թղթակցային հաշիվների մնացորդները,
որոնք օգտագործվում են անկանխիկ հաշվարկների և պարտադիր
պահուստավորման համար:
1022 ՀՀ կենտրոնական բանկում ներդրված ավանդներ
Այս հաշվում հաշվառվում են ՀՀ կենտրոնական բանկում ներդրված
ժամկետային ավանդները:
1023 Կանոնադրական հիմնադրամի համալրման կուտակման հաշիվ ՀՀ ԿԲ-ում
Այս հաշիվն օգտագործվում է նոր ստեղծվող բանկերի համար
կանոնադրական հիմնադրամի ձևավորման նպատակով` մինչև ՀՀ ԿԲ
կողմից սահմանված կարգով դրանց լիցենզավորումը: Այս հաշիվն
օգտագործվում է նաև բաց բաժնետիրական ընկերությունների կողմից
բաժնետոմսերի թողարկման ժամանակ` մինչև թողարկման
արդյունքների սահմանված կարգով գրանցումը: Նոր ստեղծվող
բանկերին լիցենզիա տրամադրելուց հետո, իսկ բաց բաժնետիրական
ընկերությունների թողարկումները գրանցելուց հետո այս հաշիվները
փակվում են, իսկ նրանցում հաշվառված միջոցները փոխանցվում են
բանկերի թղթակցային հաշիվներին: Այս հաշիվը թղթակցում է «Այլ
պարտավորություններ» 4030 հաշվի հետ:
103 Թղթակցային հաշիվներ
Այս հաշիվները ներկայացնում են թղթակցային հաշիվների
մնացորդները ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ բանկերում` ազգային
արժույթով և արտարժույթով
1031 Թղթակցային հաշիվներ ռեզիդենտ բանկերում
1032 Թղթակցային հաշիվներ ոչ ռեզիդենտ բանկերում
1033 Կանոնադրական հիմնադրամի համալրման կուտակման հաշիվ այլ
բանկերում
Այս հաշիվն օգտագործվում է բաց բաժնետիրական ընկերությունների
կողմից բաժնետոմսերի թողարկման ժամանակ` մինչև թողարկման
արդյունքների սահմանված կարգով գրանցումը: Բաց բաժնետիրական
ընկերությունների թողարկումները գրանցելուց հետո այս հաշիվները
փակվում են, իսկ նրանցում հաշվառված միջոցները փոխանցվում են
բանկերի թղթակցային հաշիվներին: Այս հաշիվը թղթակցում է «Այլ
պարտավորություններ» 4030 հաշվի հետ:
1034 Սառեցված հաշիվներ
Այս հաշվում հաշվառվում են բանկի ակտիվները, որոնք գտնվում են
կամ դեպոնացվել են այլ հաստատությունում, սակայն որոնք անհնար
է օգտագործել քաղաքական, իրավական կամ այլ պատճառներով:
11 Ոսկի
Հաշիվների այս խումբը ներկայացնում է ոսկու ստանդարտացված և ոչ
ստանդարտացված ձուլակտորները, ինչպես նաև ոսկով ներդրված
ավանդները: Ոսկին պետք է ձևակերպվի իր անվանական արժեքով`
վերափոխված ունցիայի: Ոսկու անվանական մնացորդը պետք է վերածվի
դրամի` արժեքի յուրաքանչյուր փոփոխության դեպքում:
111 Ոսկի
1111 Ոսկու ստանդարտացված ձուլակտորներ
1112 Ոսկու ոչ ստանդարտացված ձուլակտորներ
112 Ոսկով ներդրված ավանդներ
1121 Ոսկով ավանդներ ռեզիդենտ բանկերում
1122 Ոսկով ավանդներ ոչ ռեզիդենտ բանկերում
1123 Ոսկու շուկայական արժեքի ճշտման հաշիվ
Այս հաշվում հաշվառվում են ոսկու ձեռքբերման գնի ճշգրտումները`
կապված նրանց իրական շուկայական արժեքի փոփոխության հետ: Այս
հաշիվը թղթակցում է եկամուտների և ծախսերի մասի «Ոսկու
վերագնահատման դրական արդյունք» կամ «Ոսկու վերագնահատման
բացասական արդյունք» հաշիվների հետ:
12 Արժեթղթեր վերավաճառքի համար
121 Արժեթղթեր վերավաճառքի համար
Այս խմբի արժեթղթերը (պարտքային արժեթղթեր, բաժնետոմսեր և այլ
արժեթղթեր) պահվում են վերավաճառքի նպատակով` գների
կարճաժամկետ տատանման արդյունքում եկամուտ ստանալու համար:
Դրանք կարող են լինել տոկոսով կամ առանց տոկոսի, գրանցվում են
ձեռքբերման սկզբնական արժեքով, իսկ շուկայական արժեքի
փոփոխության դեպքում գնահատվում են իրական շուկայական արժեքով:
Այս արժեթղթերի համար ձեռքբերման սկզբնական արժեքին (անվանական
արժեքից հանած հավելավճարների կամ զեղչատոկոսների գումարը)
ավելացվում է արժեթղթերի դիմաց ստացված տոկոսային եկամուտը, և
ստացված գումարը արժեթուղթը վերագնահատելիս համեմատվում է
իրական շուկայական արժեքի հետ: Վերագնահատման արդյունքում
առաջացած տարբերությունը, որպես չիրացված շահույթ կամ վնաս,
գրանցվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի եկամուտներին կամ
ծախսերին: Այդ արժեթղթերի դիմաց ստացված տոկոսային եկամուտը
նույնպես գրանցվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի եկամուտներին:
1211 Պետական գանձապետական պարտատոմսեր
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ` ՀՀ կառավարության
կողմից թողարկված արժեթղթերում, որոնք ապահովում են տոկոսային
եկամուտ կամ զեղչատոկոս:
1212 Գանձապետական մուրհակներ
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ` ՀՀ կառավարության
կողմից զեղչատոկոսով թողարկված գանձապետական մուրհակներում,
որոնք տոկոսային եկամուտ չեն ապահովում:
1213 Այլ պետական արժեթղթեր
Այս հաշիվը ներկայացնում է վերավաճառքի համար նախատեսված
պետական այլ արժեթղթերը (օրինակ` սեփականաշնորհման
սերտիֆիկատներ):
1214 Ոչ պետական տոկոսային արժեթղթեր
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ` ոչ պետական
կազմակերպությունների կողմից թողարկված պարտատոմսերում, որոնք
հիմնականում ապահովում են տոկոսային եկամուտ:
1215 Ոչ պետական առանց տոկոսի արժեթղթեր
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ ոչ պետական
կազմակերպությունների կողմից թողարկված պարտատոմսերում և
բաժնետոմսերում (կանոնադրական հիմնադրամի մինչև 20%-ի չափով),
որոնք սովորաբար տոկոսային եկամուտ չեն ապահովում
1216 Զեղչված մուրհակներ
Այս հաշվում հաշվառվում են մուրհակներ, որոնք գնվել են
զեղչատոկոսով, այսինքն` անվանական արժեքից ցածր գնով:
Զեղչատոկոսն իրենից ներկայացնում է տոկոսային եկամուտ մուրհակի
չլրացած ժամկետի համար: Մուրհակի պարտատերը անվանական արժեքը
ստանում է մարման ժամկետի լրանալու օրը:
1217 Վերավաճառքի արժեթղթերի շուկայական արժեքի ճշտման հաշիվ
Այս հաշվում ներկայացվում են վերավաճառքի համար նախատեսված
արժեթղթերի ձեռքբերման գնի ճշգրտումները` կապված նրանց իրական
շուկայական արժեքի փոփոխության հետ: Այս հաշիվը թղթակցում է
եկամուտների և ծախսերի մասի «Վերավաճառքի արժեթղթերի
վերագնահատումից ստացված շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Վերավաճառքի
արժեթղթերի վերագնահատումից առաջացած չիրացված շահույթը/վնասը
գրանցվում է որպես ընթացիկ տարվա շահույթ/վնաս:
1218 Ոչ ռեզիդենտների կողմից թողարկված պետական արժեթղթեր
1219 Ոչ ռեզիդենտների կողմից թողարկված ոչ պետական արժեթղթեր
13 Պահանջներ այլ բանկերի նկատմամբ
131 Պահանջներ այլ բանկերի նկատմամբ
1311 Ավանդներ ռեզիդենտ բանկերում
1312 Ռեզիդենտ բանկերին տրված վարկեր
1313 Ռեզիդենտ բանկերին տրված օվերդրաֆտներ
1314 Ավանդներ ոչ ռեզիդենտ բանկերում
1315 Ոչ ռեզիդենտ բանկերին տրված վարկեր
1316 Ոչ ռեզիդենտ բանկերին տրված օվերդրաֆտներ
1317 Կարճաժամկետ պահանջներ ռեզիդենտ բանկերի նկատմամբ հաշվարկների
գծով
1318 Կարճաժամկետ պահանջներ ոչ ռեզիդենտ բանկերի նկատմամբ
հաշվարկների գծով
Վերոհիշյալ երկու հաշիվներում արտացոլվում են պահանջներն այն
բանկերի նկատմամբ, որտեղ բանկը չունի թղթակցային հաշիվներ
(սովորաբար այդ հաշիվների օգտագործման անհրաժեշտությունը ի
հայտ է գալիս կանխիկ գործառնությունների կատարման
արդյունքում):
14 Հաճախորդներին տրված վարկեր
Հաշիվների այս խումբը ներկայացնում է բանկերի հաճախորդների տարբեր
խմբերին տրված և տոկոսային եկամուտ ապահովող վարկերը:
141 Ռեզիդենտներին տրված վարկեր
1411 Վարկեր ֆիզիկական անձ ռեզիդենտներին
1412 Վարկեր ռեզիդենտ պետական մասնակցությամբ ձեռնարկություններին
1413 Վարկեր ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակով ոչ պետական
ձեռնարկություններին
1414 Վարկեր ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող
սուբյեկտներին
1415 Վարկեր շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող ռեզիդենտ
կազմակերպություններին
142 Ռեզիդենտներին տրված վարկային քարտեր
1421 Ռեզիդենտներին տրված վարկային քարտեր
Այս հաշվում հաշվառվում են կուտակված գումարներ` բնակչությանը
տրամադրված վարկային քարտերի օգտագործված գումարի չափով:
143 Ոչ ռեզիդենտներին տրված վարկեր
1431 Վարկեր ֆիզիկական անձ ոչ ռեզիդենտներին
1432 Վարկեր ոչ ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակով
սուբյեկտներին
1433 Վարկեր իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող ոչ ռեզիդենտ
սուբյեկտներին
1434 Վարկեր շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող ոչ ռեզիդենտ
կազմակերպություններին
144 Ոչ ռեզիդենտներին տրված վարկային քարտեր
1441 Ոչ ռեզիդենտներին տրված վարկային քարտեր
145 Օվերդրաֆտ ռեզիդենտներին
Հաշիվների այս խումբը ներկայացնում է օվերդրաֆտներ` տրված
տարբեր հաճախորդներին:
1451 Օվերդրաֆտ ֆիզիկական անձ ռեզիդենտներին
1452 Օվերդրաֆտ ռեզիդենտ պետական մասնակցությամբ
ձեռնարկություններին
1453 Օվերդրաֆտ ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակով ոչ պետական
ձեռնարկություններին
1454 Օվերդրաֆտ ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող
սուբյեկտներին
1455 Օվերդրաֆտ շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող ռեզիդենտ
կազմակերպություններին
146 Օվերդրաֆտ ոչ ռեզիդենտներին
1461 Օվերդրաֆտ ֆիզիկական անձ ոչ ռեզիդենտներին
1462 Օվերդրաֆտ ոչ ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակով
սուբյեկտներին
1463 Օվերդրաֆտ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող ոչ ռեզիդենտ
սուբյեկտներին
1464 Օվերդրաֆտ շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող ոչ ռեզիդենտ
կազմակերպություններին
147 Ակտիվների հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստներ
1471 Վարկերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստ
Այս հաշվում հաշվառվում են վարկերի համար նախատեսված
պահուստները, որոնք ստեղծվում և օգտագործվում են համաձայն
գործող կարգի: Այս հաշիվն ունի կրեդիտային մնացորդ և ցույց է
տրվում բացասական նշանով:
1472 Դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստ
Այս հաշվում հաշվառվում են դեբիտորական պարտքերի համար
նախատեսված պահուստները, որոնք ստեղծվում և օգտագործվում են
համաձայն գործող կարգի: Այս հաշիվն ունի կրեդիտային մնացորդ և
ցույց է տրվում բացասական նշանով:
1473 Ինվեստիցիոն արժեթղթերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստ
Այս հաշվում հաշվառվում են ինվեստիցիոն արժեթղթերի համար
նախատեսված պահուստները, որոնք ստեղծվում և օգտագործվում են
համաձայն գործող կարգի: Այս հաշիվն ունի կրեդիտային մնացորդ և
ցույց է տրվում բացասական նշանով:
148 Բանկի աշխատակիցներին և բանկի հետ կապված անձանց տրված վարկեր
1481 Բանկի աշխատակիցներին տրված վարկեր
1482 Բանկի հետ կապված անձանց տրված վարկեր
Այս հաշվում հաշվառվում են բանկի հետ կապված անձանց տրված
վարկերը (սահմանումը տրված է «Բանկերի և բանկային
գործունեության մասին» ՀՀ օրենքում):
15 Հաշվարկված (ստացվելիք) տոկոսներ
Այս խմբի հաշիվներում հաշվառվում են տարբեր եկամտաբեր ակտիվների հետ
կապված կուտակված (հաշվեգրված) ստացվելիք տոկոսները: Ստացվելիք
տոկոսները հաշվետվության օրվա դրությամբ դեռևս չիրացված
եկամուտներն են: Կուտակված տոկոսները գրանցվում են` դեբետագրելով
այս խմբի համապատասխան հաշիվները և կրեդիտագրելով 6000 կարգի
հաշիվների տոկոսային եկամտի նույնանուն հաշիվները: Եթե կուտակված
տոկոսները սահմանված կարգի համաձայն ճանաչվում են անհուսալի, ապա
6000 կարգի հաշիվների տոկոսային եկամտի համապատասխան հաշիվները
դեբետագրվում են, իսկ հաշիվների այս խմբի նույնանուն հաշիվները`
կրեդիտագրվում:
Եթե տոկոսները վճարվում են կանխավ, ապա այդ դեպքում հաշվեկշիռը
կազմելիս այս հաշիվները կրեդիտագրվում են:
151 Դրամական ակտիվներից և ներդրված ավանդներից ստացվելիք տոկոսներ
1511 ՀՀ կենտրոնական բանկում ներդրված ժամկետային ավանդներից
1512 Ռեզիդենտ բանկերում թղթակցային հաշիվներից
1513 Ոչ ռեզիդենտ բանկերում թղթակցային հաշիվներից
1514 Ռեզիդենտ բանկերում ոսկով ներդրված ավանդներից
1515 Ոչ ռեզիդենտ բանկերում ոսկով ներդրված ավանդներից
1516 Ռեզիդենտ բանկերում ներդրված ավանդներից
1517 Ոչ ռեզիդենտ բանկերում ներդրված ավանդներից
152 Վարկերից և վարկային քարտերից ստացվելիք տոկոսներ
1523 Ռեզիդենտ բանկերին տրված վարկերից
1524 Ոչ ռեզիդենտ բանկերին տրված վարկերից
1525 Ֆիզիկական անձ ռեզիդենտներին տրված վարկերից
1526 Ֆիզիկական անձ ոչ ռեզիդենտներին տրված վարկերից
1527 Ռեզիդենտ պետական մասնակցությամբ ձեռնարկություններին տրված
վարկերից
1528 Ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակով ոչ պետական
ձեռնարկություններին տրված վարկերից
1529 Ոչ ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակով սուբյեկտներին
տրված վարկերից
1530 Ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող սուբյեկտներին
տրված վարկերից
1531 Իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող ոչ ռեզիդենտ
սուբյեկտներին տրված վարկերից
1532 Շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող ռեզիդենտ
կազմակերպություններին տրված վարկերից
1533 Շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող ոչ ռեզիդենտ
կազմակերպություններին տրված վարկերից
1534 Բանկի հետ կապված անձանց տրված վարկերից
1535 Բանկի աշխատակիցներին տրված վարկերից
1536 Ռեզիդենտներին տրված վարկային քարտերից
1537 Ոչ ռեզիդենտներին տրված վարկային քարտերից
154 Օվերդրաֆտից ստացվելիք տոկոսներ
1541 Ռեզիդենտ բանկերին տրված օվերդրաֆտից
1542 Ոչ ռեզիդենտ բանկերին տրված օվերդրաֆտից
1543 Ֆիզիկական անձ ռեզիդենտներին տրված օվերդրաֆտից
1544 Ֆիզիկական անձ ոչ ռեզիդենտներին տրված օվերդրաֆտից
1545 Ռեզիդենտ պետական մասնակցությամբ ձեռնարկություններին տրված
օվերդրաֆտից
1546 Ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակով ոչ պետական
ձեռնարկություններին տրված օվերդրաֆտից
1547 Ոչ ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակով սուբյեկտներին
տրված օվերդրաֆտից
1548 Ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող սուբյեկտներին
տրված օվերդրաֆտից
1549 Ոչ ռեզիդենտ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող
սուբյեկտներին տրված օվերդրաֆտից
1550 Շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող ռեզիդենտ
կազմակերպություններին տրված օվերդրաֆտից
1551 Շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող ոչ ռեզիդենտ
կազմակերպություններին տրված օվերդրաֆտից
156 Կատարված ներդրումներից ստացվելիք տոկոսներ
1561 Պետական արժեթղթերում կատարված ներդրումներից
1562 Ոչ պետական արժեթղթերում կատարված ներդրումներից
1563 Հետգնման պայմանագրով (ռեպո) գործառնություններից
157 Տոկոսներ և ստացվելիք այլ եկամուտներ
1573 Ստորադաս փոխատվություններից
1575 Ֆինանսական այլ գործառնություններից
Այս հաշիվը թղթակցում է «Այլ տոկոսային եկամուտ» հաշվի հետ:
16 Այլ գործառնությունների գծով ստացվելիք գումարներ
Հաշիվների այս խումբը ներկայացնում է բանկի այն պահանջները, որոնք
հաշվետվության օրվա դրությամբ դեռևս իրացված չեն:
161 Հաշվարկներ բանկի և իր մասնաճյուղերի միջև
1611 Հաշվարկներ բանկի և իր մասնաճյուղերի միջև
Այս հաշվում հաշվառվում են այն գումարները, որոնք առաջանում են
բանկի և մասնաճյուղերի միջև փոխադարձ հաշվարկների
արդյունքում: Հաշվետվությունը ներկայացնելու կամ հրապարակելու
ժամանակ այս հաշիվը ենթակա է զրոյացման: Զրոյացման արդյունքում
առաջացած մնացորդը դասակարգվում է համապատասխան հաշիվներին:
Եթե դրանք հայտնաբերելն անհնար է, ապա անհրաժեշտ է առաջացած
մնացորդը գրանցել «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» կամ «Այլ
ընթացիկ ակտիվներ» հաշիվների վրա: Հաջորդ օրը մնացորդը
վերականգնվում է այս հաշվին: Բանկի և գործառնական
գրասենյակների միջև միջոցների շարժը կարող է տարվել այս հաշվի
առանձին ենթահաշվով:
162 Բանկային երաշխիքների և ակրեդիտիվների գծով ստացվելիք գումարներ
1621 Բանկային երաշխիքներով կատարված վճարումներ ռեզիդենտներին
1622 Բանկային երաշխիքներով կատարված վճարումներ ոչ ռեզիդենտներին
Այս հաշիվներում հաշվառվում են բանկի պահանջները հաճախորդների
նկատմամբ` կատարված երաշխիքային պարտավորությունների գծով:
Անհուսալի դասակարգման դեպքում այս գումարները դուրս են գրվում
համաձայն «Բանկերի դեբիտորական պարտքերի անհուսալի ճանաչման և
դուրսգրման» կարգի:
1623 Ակրեդիտիվներով կատարված վճարումներ ռեզիդենտներին
1624 Ակրեդիտիվներով կատարված վճարումներ ոչ ռեզիդենտներին
Վերոհիշյալ երկու հաշիվներում հաշվառվում են բանկի պահանջները`
բանկի կողմից իր հաճախորդի անունից թողարկված փաստաթղթի գծով,
որոնք թույլ են տալիս երրորդ անձանց բանկի անունով դուրս գրել
վճարման պահանջագիր` համաձայն սահմանված գումարի չափի,
ժամկետների և պայմանների: Ակրեդիտիվները կարող են լինել երկու
տեսակի` առևտրային և պահուստային: Առևտրային ակրեդիտիվների
դեպքում վճարման պահանջագիրը դուրս է գրվում գործարքի ավարտից
հետո: Պահուստային ակրեդիտիվների դեպքում բանկը պարտավորվում է
վճարել միայն այն դեպքում, եթե հաճախորդը չի կատարում իր
պարտավորությունները: Այն դեպքում, երբ բանկը հոժարագրում է
վճարման պահանջագիրը սահմանված ժամկետում վճարման համար,
արդյունքում առաջանում է բանկային հոժարագիր: Այս հաշիվները
դեբետագրվում են վճարման պահանջագրի գումարի չափով` որպես
հոժարագրերի գծով հաճախորդների պարտավորություններ` թղթակցելով
«Պարտավորություններ բանկային հոժարագրերի գծով» 4032 հաշվի
հետ: Երբ բանկը վճարում է բանկային հոժարագրերի դիմաց, ապա
«Պարտավորություններ բանկային հոժարագրերի գծով» 4032 հաշիվը
դեբետագրվում է: Երբ հաճախորդը մարում է հոժարագրերի գծով իր
պարտավորությունները, ապա այս հաշիվները կրեդիտագրվում են`
թղթակցելով կանխիկ դրամական միջոցների կամ հաճախորդների
հաշիվների հետ:
163 Հավատարմագրային գործառնությունների գծով ստացվելիք գումարներ
Այս հաշիվներում հաշվառվում են հաճախորդներից ստացվելիք
գումարները` մատուցված հավատարմագրային կամ լիազորագրային
կառավարման ծառայությունների դիմաց: Բանկի կողմից կառավարվող
ակտիվները չեն գրանցվում այս հաշվի տակ, քանի որ դրանք չեն
համարվում տվյալ բանկի սեփականությունը: Բանկերը չեն կարող
իրենց միջոցները հանձնել հավատարմագրային կամ լիազորագրային
կառավարման:
1631 Ստացվելիք գումարներ ռեզիդենտներից հավատարմագրային կամ
լիազորագրային կառավարման գործառնություններից
1632 Ստացվելիք գումարներ ոչ ռեզիդենտներից հավատարմագրային կամ
լիազորագրային կառավարման գործառնություններից
164 Ֆակտորինգային գործառնությունների գծով ստացվելիք գումարներ
Այս հաշիվներում հաշվառվում են բանկին վաճառված և պահանջի
իրավունքը հիմնավորող համապատասխան փաստաթղթերից ստացվելիք
գումարները (եթե դա վարկ է, ապա պետք է անպայման ներառվի
վարկային պորտֆելի մեջ և ոչ թե հաշվառվի որպես ֆակտորինգ):
1641 Ստացվելիք գումարներ ռեզիդենտների հետ ֆակտորինգային
գործառնություններից
1642 Ստացվելիք գումարներ ոչ ռեզիդենտների հետ ֆակտորինգային
գործառնություններից
1643 Ֆակտորինգային գործառնություններից զեղչատոկոս
Այս հաշվում հաշվառվում են ֆակտորինգային գործառնությունների
հետ կապված զեղչատոկոսները: Զեղչատոկոսը դուրս չի գրվում
եկամուտների հաշվին` մինչև պարտքի գումարի ստացումը:
165 Ֆինանսական լիզինգի գծով ստացվելիք գումարներ
Այս հաշիվներում հաշվառվում են բանկի պահանջները վարձակալի
նկատմամբ` ֆինանսական լիզինգի գծով: Այս հաշիվները
դեբետագրվում են բոլոր լիզինգային վճարների ընդհանուր գումարի
չափով: Եթե լիզինգային վճարների մեջ ներառված են պարտադիր
վճարումներ (օրինակ` գույքահարկ), ապա դրանք չեն գրանցվում այս
հաշվում: Լիզինգային վճարների ընդհանուր գումարի և լիզինգով
հանձնված ակտիվի շուկայական արժեքի տարբերությունը տրամադրման
պահին պետք է կրեդիտագրվի «Գալիք ժամանակաշրջանի եկամուտներ
ֆինանսական լիզինգից» 1653 կամ 1654 հաշիվներին:
1651 Ռեզիդենտներին տրամադրված ֆինանսական լիզինգից ստացվելիք
գումարներ
1652 Ոչ ռեզիդենտներին տրամադրված ֆինանսական լիզինգից ստացվելիք
գումարներ
1653 Գալիք ժամանակաշրջանի եկամուտներ ռեզիդենտներին տրամադրված
ֆինանսական լիզինգից
1654 Գալիք ժամանակաշրջանի եկամուտներ ոչ ռեզիդենտներին տրամադրված
ֆինանսական լիզինգից
Վերոհիշյալ երկու հաշիվները ներկայացնում են ֆինանսական
լիզինգի գծով չստացված տոկոսային եկամուտը: Տոկոսային եկամուտը
ստացվում է լիզինգի տևողության ընթացքում և դուրս է գրվում
(ամորտիզացվում է) «Տոկոսային եկամուտ ֆինանսական լիզինգից»
6092 հաշվից` օգտագործելով էֆեկտիվ տոկոսադրույքի մեթոդը:
166 Հաճախորդներին մատուցված ծառայությունների գծով ստացվելիք գումարներ
1661 Ռեզիդենտ հաճախորդներին մատուցված ծառայությունների գծով
ստացվելիք գումարներ
1662 Ոչ ռեզիդենտ հաճախորդներին մատուցված ծառայությունների գծով
ստացվելիք գումարներ
167 Ստացվելիք այլ գումարներ
Այս հաշիվներում հաշվառվում են բանկի կողմից հաշվեգրված
միջոցներն այլ անձանց կապիտալում մասնակցության, գործառնական
լիզինգի գծով, ինչպես նաև այլ ստացվելիք գումարները:
1671 Ստացվելիք շահաբաժիններ
1672 Գործառնական լիզինգից ստացվելիք գումարներ
1673 Ստացվելիք այլ գումարներ
17 Առհաշիվ տրված գումարներ և կանխավճարներ (դեբիտորներ)
171 Հաշվարկներ բանկի հետ կապված անձանց և աշխատակիցների հետ
1711 Բանկի աշխատակիցներին տրված առհաշիվ վճարումներ
Այս հաշվում հաշվառվում են առհաշիվ վճարումներ` ուղղված բանկի
աշխատողներին տարբեր նպատակներով, ինչպիսիք են` առհաշիվ
վճարումներ գործուղման հետ կապված ծախսերի համար, կանխավ տրված
աշխատավարձ և այլն:
172 Արտաքին առհաշիվ տրված գումարներ
Այս հաշվում հաշվառվում են մատակարարներին ապրանքների և/կամ
ծառայությունների համար տրված կանխավճարները: Ապրանքների
ստացման կամ ծառայությունների մատուցման դեպքում կանխավճարներն
այս հաշվից փոխանցվում են համապատասխան ակտիվի կամ ծախսերի
հաշվին:
1721 Կանխավճարներ ռեզիդենտ մատակարարներին
1722 Կանխավճարներ ոչ ռեզիդենտ մատակարարներին
173 Հաշվարկներ բյուջեի հետ
1731 Կանխավճարներ պետական բյուջեին
Այս հաշվում հաշվառվում են կանխավճարներ` տրված պետական
բյուջեին, հաշվարկված հարկերի գծով պարտավորությունների համար:
Պարտավորության ժամկետը լրանալուն պես, կանխավճարները դուրս են
գրվում այս հաշվից` թղթակցելով պարտավորությունների
համապատասխան հաշվի հետ: Յուրաքանչյուր հարկատեսակի գծով
բացվում է առանձին ենթահաշիվ` անալիտիկ հաշվառումը վարելու
համար:
Ֆինանսական հաշվետվությունները ներկայացնելիս այս հաշվում
հաշվառվող գումարները զրոյացվում են պետական բյուջեի նկատմամբ
հաշվարկված պարտավորությունների հետ:
1732 Կանխավճարներ տեղական բյուջեին
1733 Այլ կանխավճարներ բյուջեին
174 Գալիք ժամանակաշրջանի ծախսեր
Հաշիվների այս խմբում ներառվում են այն գումարները, որոնք
վճարվում են գալիք ժամանակաշրջանում սպառվող ապրանքների կամ
կատարվող ծառայությունների համար: Այս կանխավճարային
հոդվածների կամ ծառայությունների սպառումից անմիջապես հետո
գումարները փոխանցվում են 7000 կարգի ծախսերի համապատասխան
հաշիվներին:
1741 Տնտեսական գույք
1742 Ծախսերի կանխավճար
175 Այլ ընթացիկ ակտիվներ
1751 Այլ ընթացիկ ակտիվներ
Այս հաշվում հաշվառվում են այն ակտիվները, որոնց համար առանձին
հաշիվներ նախատեսված չեն, և որոնց տևողությունը մեկ տարուց
պակաս է:
18 Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթեր
181 Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթեր
Այս խումբը ներկայացնում է ներդրումներ` վաճառքի համար
նախատեսված պարտքային արժեթղթերում կամ բաժնետոմսերում: Սրանք
այնպիսի արժեթղթեր են, որոնք չեն գնվել և պահվում հատկապես
մոտակա ժամանակաշրջանում վաճառելու համար և/կամ մինչև մարման
ժամկետը պահելու համար: Այս արժեթղթերը գրանցվում են
ձեռքբերման սկզբնական արժեքով, իսկ շուկայական արժեքի
փոփոխության դեպքում գնահատվում են իրական շուկայական արժեքով:
Շուկայական արժեքի փոփոխությունները հաշվետու մի օրից մյուսը
գրանցվում են հաշվեկշռի կապիտալի բաժնում` որպես այդ
արժեթղթերի վերագնահատումից առաջացած չիրացված շահույթի կամ
վնասի զուտ գումար: Այդ արժեթղթերի դիմաց ստացվող տոկոսային
եկամուտը նույնպես գրանցվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի
եկամուտներին, իսկ շահաբաժինները` հայտարարումից հետո: Եթե
վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերը փոխանցվում են
վերավաճառքի արժեթղթերի կարգ, ապա այդ օրվա դրությամբ
կուտակված վերագնահատման արդյունքում առաջացած չիրացված
շահույթը կամ վնասը դուրս է գրվում «Վաճառքի համար նախատեսված
արժեթղթերի վերագնահատումից առաջացած չիրացված շահույթ/վնաս»
5311 հաշվից` թղթակցելով «Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի
շուկայական արժեքի ճշտման հաշիվ» 1817 հաշվի հետ, իսկ այդ օրվա
շուկայական գնի և հաշվեկշռային արժեքի միջև տարբերությունը
գրանցվում է եկամուտների և ծախսերի հաշվետվությունում` որպես
իրացված շահույթ կամ վնաս: Եթե վաճառքի համար նախատեսված
արժեթուղթը փոխանցվում է մինչև մարման ժամկետը պահվող
արժեթղթերի կարգ, ապա չիրացված շահույթը կամ վնասը անմիջապես
գրանցվում է հաշվեկշռի կապիտալի բաժնի «Մինչև մարման ժամկետը
պահված պարտքային արժեթղթերի գծով շահույթ/վնաս» 5314 հաշվին
և դուրս գրվում (ամորտիզացվում է) մինչև մարումը մնացած
ժամանակաշրջանում եկամուտներին:
1811 Ներդրումներ պետական գանձապետական պարտատոմսերում
Այս հաշիվը ներկայացնում է ներդրումներ` ՀՀ կառավարության
կողմից թողարկված արժեթղթերում, որոնք ապահովում են տոկոսային
եկամուտ:
1812 Ներդրումներ գանձապետական մուրհակներում
Այս հաշիվը ներկայացնում է ներդրումներ` ՀՀ կառավարության
կողմից զեղչատոկոսով թողարկված գանձապետական մուրհակներում,
որոնք տոկոսային եկամուտ չեն ապահովում:
1813 Ներդրումներ պետական այլ արժեթղթերում
1814 Ներդրումներ ոչ պետական տոկոսային արժեթղթերում
Այս հաշիվը ներկայացնում է ներդրումներ` ոչ պետական
կազմակերպությունների կողմից թողարկված պարտատոմսերում, որոնք
ապահովում են տոկոսային եկամուտ:
1815 Ներդրումներ ոչ պետական առանց տոկոսի արժեթղթերում
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ` ոչ պետական
կազմակերպությունների կողմից թողարկված բաժնետոմսերում
(կանոնադրական հիմնադրամի մինչև 20%-ի չափով) կամ
պարտատոմսերում, որոնք տոկոսային եկամուտ չեն ապահովում:
1816 Ներդրումներ զեղչված մուրհակներում
1817 Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի շուկայական արժեքի ճշտման
հաշիվ
Այս հաշվում հաշվառվում են վաճառքի համար նախատեսված
արժեթղթերի ձեռքբերման գնի ճշգրտումները` կապված նրանց իրական
շուկայական գնի փոփոխության հետ: Այս հաշիվը թղթակցում է
կապիտալի բաժնի «Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի
վերագնահատումից առաջացած չիրացված շահույթ/վնաս» 5311 հաշվի
հետ` մինչև արժեթղթերի իրացումը:
1818 Ներդրումներ ոչ ռեզիդենտների կողմից թողարկված պետական
արժեթղթերում
1819 Ներդրումներ ոչ ռեզիդենտների կողմից թողարկված ոչ պետական
արժեթղթերում
19 Մինչև մարման ժամկետը պահվող արժեթղթեր և նշանակալից (20%-ից բարձր)
մասնակցություն
Այս բաժնում հաշվառվում են ներդրումները պարտքային արժեթղթերում,
որոնք գնվում են մինչև մարման ժամկետը պահելու համար` տոկոսային
եկամուտ ստանալու նպատակով, ինչպես նաև այլ անձանց կանոնադրական
հիմնադրամում 20%-ից բարձր մասնակցությունը: Մինչև մարման ժամկետը
պահվող արժեթղթերը գրանցվում են անվանական արժեքով` առանձին ցույց
տալով զեղչատոկոսի կամ հավելավճարի գումարը: Զեղչատոկոսի կամ
հավելավճարի գումարը դուրս է գրվում (ամորտիզացվում)` օգտագործելով
համամասնային դուրսգրման կամ էֆեկտիվ տոկոսադրույքի մեթոդները: Եթե
բանկն այս կարգի արժեթղթերը վերադասակարգում է վերավաճառքի կամ
վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի կարգ, ապա գրանցումը կատարվում
է դրանց տվյալ օրվա շուկայական գնի համաձայն: Այն դեպքում, երբ
արժեթղթերը վերադասակարգվում են վերավաճառքի համար նախատեսված
արժեթղթերի, ապա գնահատման ժամանակ առաջացած շահույթը կամ վնասը`
հաշվարկված որպես իրական շուկայական արժեքի և մինչև մարման
ժամկետը պահված արժեթղթերի հաշվեկշռային արժեքի միջև եղած
տարբերություն, գրանցվում է եկամուտների հաշվետվության մեջ որպես
իրացված շահույթ կամ վնաս: Եթե արժեթուղթը վերադասակարգվում է
վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթի, ապա գնահատման արդյունքը` որպես
շուկայական արժեքի և հաշվեկշռային արժեքի միջև եղած
տարբերություն, գրանցվում է հաշվեկշռի կապիտալի բաժնի «Վաճառքի
համար նախատեսված արժեթղթերի վերագնահատումից առաջացած չիրացված
շահույթ/վնաս» հաշվում: Ներդրումների համար նախատեսված պարտատոմսերը
չեն վերագնահատվում, բացառությամբ այն դեպքի, երբ դրանց շուկայական
արժեքի մեջ գների երկարատև իջեցում է տեղի ունենում, որն
անհավանական է դարձնում ամբողջ արժեքի վերականգնումը: Այս դեպքում
պարտքային արժեթղթերի հաշվեկշռային արժեքն իջեցվում է` գրանցվելով
եկամուտների և ծախսերի հաշվետվությունում որպես իրացված վնաս, և
հավասարեցվում շուկայական արժեքին: Հետագայում այս արժեթղթերը
վերագնահատվում են` վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի կարգին
վերադասակարգելու դեպքում:
191 Ներդրումներ դուստր բանկերի և փոխկապակցված այլ ֆինանսական
կազմակերպությունների պարտքային արժեթղթերում
1911 Ներդրումներ դուստր բանկերի և փոխկապակցված այլ ֆինանսական
կազմակերպությունների պարտքային արժեթղթերում
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ դուստր բանկերի կամ
փոխկապակցված այլ ֆինանսական կազմակերպությունների
պարտատոմսերում, մուրհակներում և այլ պարտքային արժեթղթերում:
192 Ներդրումներ պետական արժեթղթերում
Այս արժեթղթերն ունեն մարման հաստատուն ժամկետ և կարող են
լինել տոկոսով կամ առանց տոկոսի, գրանցվում են անվանական
արժեքով, կարող են ձեռք բերվել զեղչատոկոսով կամ հավելավճարով:
Զեղչատոկոսը արժեթղթերի անվանական արժեքի և դրանց (ավելի
ցածր) ձեռքբերման գնի միջև եղած տարբերությունն է, իսկ
հավելավճարը` արժեթղթերի անվանական արժեքի և դրանց (ավելի
բարձր) ձեռք բերման գնի միջև եղած տարբերությունը:
Զեղչատոկոսները կամ հավելավճարները դուրս են գրվում
(ամորտիզացվում են) ներդրումների տևողության ժամանակ ստացված
տոկոսային եկամուտների հաշվին` օգտագործելով համամասնային
դուրսգրման կամ էֆեկտիվ տոկոսադրույքի մեթոդները:
1921 Ներդրումներ պետական գանձապետական պարտատոմսերում
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ` ՀՀ կառավարության
կողմից թողարկված պարտատոմսերում:
1922 Պետական գանձապետական պարտատոմսերում կատարված ներդրումների
զեղչատոկոս
1923 Պետական գանձապետական պարտատոմսերում կատարված ներդրումների
հավելավճար
1924 Ներդրումներ գանձապետական մուրհակներում
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ` ՀՀ կառավարության
կողմից թողարկված գանձապետական մուրհակներում:
1925 Գանձապետական մուրհակներում կատարված ներդրումների զեղչատոկոս
1926 Գանձապետական մուրհակներում կատարված ներդրումների հավելավճար
1927 Ներդրումներ պետական այլ արժեթղթերում
193 Ներդրումներ ոչ պետական արժեթղթերում
Այս արժեթղթերն ունեն մարման հաստատուն ժամկետ և կարող են
լինել տոկոսով կամ առանց տոկոսի, գրանցվում են անվանական
արժեքով, կարող են ձեռք բերվել զեղչատոկոսով կամ հավելավճարով:
Զեղչատոկոսը արժեթղթերի անվանական արժեքի և դրանց (ավելի
ցածր) ձեռքբերման գնի միջև եղած տարբերությունն է, իսկ
հավելավճարը` արժեթղթերի անվանական արժեքի և դրանց (ավելի
բարձր) ձեռք-բերման գնի միջև եղած տարբերությունը:
Զեղչատոկոսները կամ հավելավճարները դուրս են գրվում
(ամորտիզացվում են) ներդրումների տևողության ժամանակ ստացված
տոկոսային եկամուտների հաշվին` օգտագործելով համամասնային
դուրսգրման կամ էֆեկտիվ տոկոսադրույքի մեթոդները:
1931 Ներդրումներ ոչ պետական տոկոսային արժեթղթերում
Այս հաշիվը ներկայացնում է ներդրումներ ոչ պետական
ձեռնարկությունների կողմից թողարկված պարտքային արժեթղթերում`
մինչև մարման ժամկետը պահելու նպատակով և կարող են ապահովել
տոկոսային եկամուտ:
1932 Ոչ պետական տոկոսային արժեթղթերում կատարված ներդրումների
զեղչատոկոս
1933 Ոչ պետական տոկոսային արժեթղթերում կատարված ներդրումների
հավելավճար
1934 Ներդրումներ ոչ պետական առանց տոկոսի արժեթղթերում
Այս հաշիվը ներկայացնում է ներդրումներ ոչ պետական
ձեռնարկությունների կողմից թողարկված պարտքային արժեթղթերում`
մինչև մարման ժամկետը պահելու նպատակով: Դրանք սովորաբար
լինում են առանց տոկոսի:
1935 Ոչ պետական առանց տոկոսի արժեթղթերում կատարված ներդրումների
զեղչատոկոս
1936 Ոչ պետական առանց տոկոսի արժեթղթերում կատարված ներդրումների
հավելավճար
194 Ներդրումների համար նախատեսված այլ արժեթղթեր
1941 Ներդրումներ զեղչված մուրհակներում
Այս հաշվում հաշվառվում են մուրհակներ, որոնք գնվել են
զեղչատոկոսով: Զեղչատոկոսն իրենից ներկայացնում է տոկոսային
եկամուտ մուրհակի չլրացած ժամկետի համար: Մուրհակի պարտատերը
ստանում է անվանական արժեքը մարման ժամկետի լրանալու օրը: Այս
հաշվում մուրհակի հաշվառվումը տարվում է անվանական արժեքով:
1942 Մուրհակների զեղչատոկոս
Այս հաշիվը ներկայացնում է մուրհակների զեղչատոկոսներ, որոնք
հաշվարկվում են որպես արժեթղթերի անվանական արժեքի և նրա
(ավելի ցածր) ձեռքբերման գնի միջև եղած տարբերություն:
Զեղչատոկոսն իրենից ներկայացնում է տոկոսային եկամուտ մուրհակի
չլրացած ժամկետի համար: Զեղչատոկոսի գումարը դուրս է գրվում
(ամորտիզացվում է) տոկոսային եկամտի հաշվին մուրհակի
տևողության ընթացքում` օգտագործելով համամասնային դուրսգրման
կամ էֆեկտիվ տոկոսադրույքի մեթոդները
195 Հետգնման պայմանագրերով տնօրինվող արժեթղթեր
Այս հաշիվներում հաշվառվում են հետգնման պայմանագրերով
տնօրինվող արժեթղթերով գործառնությունները: Այս գործարքների
էությունն ավելի շուտ ապահովված վարկային գործառնություն է,
քան առք ու վաճառք, քանի որ սկզբնական գործարքում
սեփականատիրոջ օգուտն ու ռիսկը մշտական չի փոխանցվում
վաճառողից գնորդին:
1951 Գործառնություններ հետգնման պայմանագրերով տնօրինվող
արժեթղթերով ռեզիդենտ բանկերի հետ
1952 Գործառնություններ հետգնման պայմանագրերով տնօրինվող
արժեթղթերով ոչ ռեզիդենտների հետ
1953 Գործառնություններ հետգնման պայմանագրերով տնօրինվող
արժեթղթերով ՀՀ կենտրոնական բանկի հետ
1954 Գործառնություններ հետգնման պայմանագրերով տնօրինվող
արժեթղթերով ռեզիդենտ տնտեսավարող սուբյեկտների հետ
196 Ստորադաս փոխատվություններ
1961 Ստորադաս փոխատվություններ
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ` ոչ պետական
ձեռնարկությունների կողմից թողարկված պարտատոմսերում, որոնք
դասակարգվում են որպես ստորադաս փոխատվություններ: Այս
ներդրումներն ապահովում են տոկոսային եկամուտ, ունեն մարման
հաստատուն ժամկետ և գրանցվում են անվանական արժեքով: Ներդրման
տևողության ընթացքում ցանկացած զեղչատոկոս կամ հավելավճար
դուրս է գրվում (ամորտիզացվում է) տոկոսային եկամտի հաշվին`
օգտագործելով էֆեկտիվ տոկոսադրույքի մեթոդը: Համամասնային
դուրսգրման մեթոդը կարող է կիրառվել այն դեպքում, երբ այդ
մեթոդի գործածումից ստացված արդյունքն էականորեն չի տարբերվում
էֆեկտիվ տոկոսադրույքի մեթոդի գործածումից ստացված արդյունքից:
1962 Ստորադաս փոխատվություններում կատարված ներդրումների
զեղչատոկոս
1963 Ստորադաս փոխատվություններում կատարված ներդրումների
հավելավճար
197 Նշանակալից (20 %-ից բարձր) մասնակցություն
1971 Նշանակալից (20-50 %) ներդրումներ այլ ձեռնարկությունների
կանոնադրական հիմնադրամում
Այս ներդրումները հաշվառվում են համամասնային տեղաբաշխման
մեթոդով, որը նախատեսում է բանկի մասնակցության չափով
ձեռնարկությունների շահույթները և/կամ վնասները գրանցել բանկի
ներդրման համապատասխան հաշվին` թղթակցելով եկամուտների և
ծախսերի հաշվետվության «Այլ ձեռնարկություններում նշանակալից
ներդրումներից զուտ շահույթ (վնաս)» հաշվին: Այդ ներդրումներից
շահաբաժինների ստացման ժամանակ ներդրումների համապատասխան
հաշիվը պակասեցվում է ստացված շահաբաժինների գումարի չափով:
1972 Ներդրումներ դուստր ձեռնարկություններում
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ այն դուստր
ձեռնարկությունների կապիտալում, որտեղ բանկը տիրապետում է
կանոնադրական հիմնադրամի 50%-ից ավելին: Կոնսոլիդացված
ֆինանսական հաշվետվություններում ներբանկային
գործառնությունները և մնացորդները զրոյացվում են: Հաշվեկշռի
կոնսոլիդացման ժամանակ պետք է օգտագործվեն բոլոր համապատասխան
հաշիվները: Եթե բանկը ձեռք է բերել կանոնադրական հիմնադրամի
մեծ մասը, և մնացածը պատկանում է երրորդ անձին` որպես
փոքրամասնության բաժին, ապա բանկի հաշվեկշռում պետք է ցույց
տրվի դուստր ձեռնարկության ակտիվների և պարտավորությունների,
եկամուտների և ծախսերի ընդհանուր գումարը, իսկ
փոքրամասնության բաժինը ցույց է տրվում «Փոքրամասնության
բաժինը» 4901 հաշվում: Եկամուտների և ծախսերի հաշվետվության
կոնսոլիդացման ժամանակ փոքրամասնության բաժինը ցույց է տրվում
որպես նվազեցում կոնսոլիդացված եկամուտներից հետևյալ կերպ`
(1) կոնսոլիդացված եկամուտ (ներառյալ փոքրամասնության բաժինը),
(2) փոքրամասնության բաժնի գումարը, (3) զուտ եկամուտ
(կոնսոլիդացված եկամուտ` նվազեցված փոքրամասնության բաժնի
գումարի չափով):
198 Ներդրումներ ոչ ռեզիդենտների կողմից թողարկված արժեթղթերում
1981 Ներդրումներ ոչ ռեզիդենտների կողմից թողարկված պետական
արժեթղթերում
1982 Ներդրումներ ոչ ռեզիդենտների կողմից թողարկված ոչ պետական
արժեթղթերում
20 Հիմնական միջոցներ
201 Հիմնական միջոցներ
Հաշիվների այս խումբը ներառում է հող, շենքեր, կահույք և
գրասենյակային սարքավորումներ, համակարգիչներ և հաղորդակցման
սարքավորումներ, մեքենաներ, անավարտ շինարարություններ, ինչպես
նաև այլ երկարաժամկետ ակտիվներ, որոնք օգտագործվում են բանկի
գործունեության ընթացքում: Այս ակտիվները պարբերաբար դուրս են
գրվում (ամորտիզացվում են) իրենց օգտագործման տևողության
ընթացքում, բացառությամբ հողի և անավարտ շինարարության, որոնք
ենթակա չեն դուրսգրման (ամորտիզացման): Բանկը պարբերաբար կարող
է վերագնահատել իր գույքը օրենսդրության համաձայն:
Վերագնահատման արդյունքն արտացոլվում է բանկի հաշվեկշռի
կապիտալի բաժնում` որպես կապիտալի պահուստներ, և դրանց
բաշխումը չի թույլատրվում մինչև գույքի իրացումը:
2011 Հող
Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումներ հողում, սովորաբար
շինարարական նպատակներով, բացառությամբ անշարժ գույքի, որը
ձեռք է բերվում գրավի տնօրինման արդյունքում: Հողը
ներկայացվում է ձեռքբերման արժեքով, որը ներառում է գնման
գինը` ներառյալ բոլոր անհրաժեշտ ծախսերը` հողը օգտագործման
համար պիտանի դարձնելու նպատակով: Ծախսերի կազմի մեջ մտնում են
նաև կոյուղու համակարգի տեղադրման, ճանապարհների կառուցման,
հարթեցման և վերականգնման հետ կապված ու նմանատիպ այլ
ծախսերը: Հողի արժեքը դուրս չի գրվում (ամորտիզացվում),
որովհետև այս տեսակի ակտիվի ծառայության ժամկետը անսահմանափակ
է:
2012 Շենքեր
Այս հաշվում հաշվառվում են բանկի շենքերում (տարածքում)
կատարված ընդհանուր ներդրումները: Շենքերը ներկայացվում են
ձեռքբերման արժեքով, որը ներառում է շենքի, տարածքի պատրաստման
ծախսերը, ինչպիսիք են հիմք փորելը, փոխադրման և տեղադրման
ծախսերը, ճարտարապետների և ուսումնասիրողների վարձավճարը,
շինարարական ծախսերը և բոլոր այն անհրաժեշտ ծախսերը, որոնք
կատարվում են տվյալ ակտիվը օգտագործման պիտանի դարձնելու
համար: Ակտիվը բարելավելու համար կատարված այն ծախսերը, որոնք
հաջորդում են նրա սկզբնական ձեռքբերման արժեքին և բարձրացնում
են ակտիվի արդյունավետությունը կամ ավելացնում դրա օգտագործման
տևողությունը, պետք է ավելացվեն ակտիվի հաշվեկշռային արժեքին:
2013 Համակարգիչներ և հաղորդակցման միջոցներ
Այս հաշվում հաշվառվում են բանկի գործունեության համար
օգտագործվող համակարգիչների և հաղորդակցման սարքավորումների
համար կատարված ներդրումներ: Այս ներդրումները ներկայացվում են
ձեռքբերման արժեքով, որը ներառում է չփոխհատուցվող
(չհաշվանցվող) հարկերը, տեղափոխման ծախսերը և այլ անհրաժեշտ
ծախսերը, որոնք կատարվում են այդ ակտիվներն օգտագործման համար
պիտանի դարձնելու նպատակով:
2014 Փոխադրամիջոցներ
Այս հաշվում հաշվառվում են բանկի գործունեության համար
օգտագործվող փոխադրամիջոցների համար կատարված ներդրումներ: Այս
ներդրումները ներկայացվում են ձեռքբերման արժեքով, որը
ներառում է չփոխհատուցվող (չհաշվանցվող) հարկերը, տեղափոխման
ծախսերը և այլ անհրաժեշտ ծախսերը, որոնք կատարվում են այդ
ակտիվներն օգտագործման համար պիտանի դարձնելու նպատակով:
2015 Այլ հիմնական միջոցներ
Այս հաշվում հաշվառվում են բանկի գործունեության համար
օգտագործվող այլ հիմնական միջոցների համար կատարված
ներդրումներ: Այս ներդրումները ներկայացվում են ձեռքբերման
արժեքով, որը ներառում է է չփոխհատուցվող (չհաշվանցվող)
հարկերը, տեղափոխման ծախսերը և այլ անհրաժեշտ ծախսերը, որոնք
կատարվում են այդ ակտիվներն օգտագործման համար պիտանի
դարձնելու նպատակով:
2016 Ֆինանսական լիզինգով ստացված հիմնական միջոցներ
Այս հաշվում հաշվառվում են այն ակտիվները, որոնք պահվում են
համաձայն ֆինանսական լիզինգի պայմանների: Յուրաքանչյուր ակտիվ
գնահատվում է լիզինգի համաձայն նախատեսված վճարումների
ամենացածր ներկա արժեքով կամ ակտիվի իրական գնով: Ակտիվի
արժեքը պարբերաբար դուրս է գրվում (ամորտիզացվում է) կամ (1)
ակտիվի օգտակար տևողության ընթացքում կամ (2) լիզինգի
տևողության ընթացքում (ներառելով ցանկացած հնարավոր
վերականգնման ժամանակաշրջան, որի ընթացքում լիզինգը կնորացվի),
կախված նրանից, թե որ ժամկետն է ավելի կարճ, և արդյոք բանկը
հնարավորություն կունենա ձեռք բերել տվյալ ակտիվը լիզինգի
ժամկետը լրանալուց հետո: Երբ լիզինգի ժամկետը ավարտվում է,
ակտիվի սեփականության իրավունքը փոխանցվում է վարձակալող
բանկին կամ վերադարձվում է վարձատուին, և այդ հաշիվը
կրեդիտագրվում է:
2017 Անավարտ շինարարություն
Այս հաշիվը ներկայացնում է հիմնական միջոցների կառուցման համար
կատարվող ներդրումներ, որոնք դեռևս ավարտված չեն և ենթակա
չեն օգտագործման համար: Անավարտ շինարարությունը ներառում է
այնպիսի ծախսեր, որոնք կարող են վերագրվել շինարարական այնպիսի
գործունեությանը, ինչպիսիք են նախագծափորձարարական,
պայմանագրային ծախսերը և շինարարության ընթացքում
կապիտալիզացված տոկոսային ծախսերը: Այս հաշիվը կրեդիտագրվում է
շինարարության ավարտից և ակտիվը շահագործման հանձնելուց հետո:
Դրանից հետո ավարտված շինարարական ծախսերը դառնում են
դուրսգրման (ամորտիզացման) ենթակա ակտիվներ` օգտակար
տևողության ընթացքում:
203 Կուտակված ամորտիզացիա
Հաշիվների այս խումբը բաղկացած է կրեդիտային մնացորդով
հաշիվներից, որոնք ներկայացնում են դուրսգրման (ամորտիզացիայի)
ընդհանուր գումարներն արդեն կուտակված համապատասխան հիմնական
միջոցների համար: Դուրսգրումը (ամորտիզացիան) կատարվում է
պարբերաբար` հիմնական միջոցների օգտակար տևողության
ընթացքում` թղթակցելով ծախսերի համապատասխան հաշիվների հետ:
Երբ ակտիվները վաճառվում են, մաշվում կամ դուրս գրվում, ապա
դրանց ձեռքբերման արժեքները կրեդիտագրվում են հիմնական
միջոցների հաշվին, իսկ դրանց կուտակված ամորտիզացիոն ծախսերը`
դեբետագրվում հաշիվների այս խմբին:
2031 Կուտակված ամորտիզացիա-շենքեր
2032 Կուտակված ամորտիզացիա-համակարգիչներ և հաղորդակցման միջոցներ
2033 Կուտակված ամորտիզացիա-փոխադրամիջոցներ
2034 Կուտակված ամորտիզացիա-այլ հիմնական միջոցներ
2035 Կուտակված ամորտիզացիա-ֆինանսական լիզինգով ստացված հիմնական
միջոցներ
21 Ոչ նյութական ակտիվներ
211 Ոչ նյութական ակտիվներ
Ակտիվների այս խումբը ներկայացնում է տարբեր իրավունքներ,
որոնք բանկը գնել է և/կամ որոնք կարող են օգտակար լինել բանկի
հետագա գործունեության համար: Յուրաքանչյուր ոչ նյութական
ակտիվ պարբերաբար դուրս է գրվում (ամորտիզացվում է) կամ (1) իր
հաշվարկված օգտակար տևողության, կամ (2) օրենսդրությամբ
սահմանված տևողության ընթացքում, կախված նրանից, թե որ
ժամկետն է ավելի կարճ:
2111 Վարձակալված հիմնական միջոցներին ուղղված կապիտալ ներդրումներ
Այս հաշիվը ներկայացնում է կապիտալ ներդրումներ` ուղղված
գործառնական լիզինգի համաձայն վարձակալ բանկի տրամադրության
տակ գտնվող հիմնական միջոցներին, որոնք կվերադարձվեն
վարձատուին` լիզինգի ժամկետի ավարտից հետո: Վարձակալված
հիմնական միջոցներին ուղղված կապիտալ ներդրումները պարբերաբար
դուրս են գրվում (ամորտիզացվում են) կամ
(1) դրանց հաշվարկված օգտակար տևողության ընթացքում, կամ (2)
լիզինգի տևողության ընթացքում (ներառելով ցանկացած հնարավոր
վերականգնման ժամանակաշրջան, որի ընթացքում լիզինգը կնորացվի)`
կախված նրանից, թե որ ժամկետն է ավելի կարճ:
2112 Գուդվիլ
Այս հաշիվն առաջանում է գործող կազմակերպությունների
ձեռքբերման ընթացքում: Գուդվիլը ներկայացնում է այդ
ձեռնարկության գնման համար վճարված գնի (ավելի բարձր կամ ցածր)
և ձեռք բերված նյութական ու ոչ նյութական զուտ ակտիվների
իրական շուկայական արժեքի (ավելի ցածր կամ բարձր) միջև եղած
տարբերությունը: Գուդվիլը պարբերաբար դուրս է գրվում
(ամորտիզացվում է) իր օգտակար տևողության ընթացքում
չգերազանցելով օրենսդրությամբ սահմանված ժամանակաշրջանը:
2113 Լիցենզիաներ, ապրանքանիշեր և այլ ոչ նյութական ակտիվներ
Այս հաշիվը ներկայացնում է լիցենզիաների և/կամ ապրանքանիշերի
գնման ծախսերը, որոնք անընդհատ օգտակար են լինում բանկի
գործունեության ընթացքում: Դրանք պարբերաբար դուրս են գրվում
(ամորտիզացվում են)` կամ (1) հաշվարկված օգտակար տևողության
կամ (2) օրենսդրությամբ սահմանված տևողության ընթացքում,
կախված նրանից, թե որ ժամկետն է ավելի կարճ:
2114 Համակարգչային ծրագրեր
Այս հաշիվը ներկայացնում է գնված կամ բանկի ներսում մշակված
համակարգչային ծրագրերի գծով կատարված ծախսերը, որոնք անընդհատ
օգտագործվում են բանկի հետագա գործունեության ընթացքում:
Համակարգչային ծրագրերի գծով կատարված ծախսերը պարբերաբար
դուրս են գրվում (ամորտիզացվում են) հաշվարկված օգտակար
տևողության ընթացքում:
2115 Կազմակերպական ծախսեր
Այս հաշիվը ներկայացնում է այն անհրաժեշտ ծախսերը, որոնք
կատարվել են բանկի գրանցման և կազմակերպման ընթացքում: Այս
ծախսերն ընդգրկում են բանկի լիցենզավորման, տարբեր
գրանցումների և դրանց հետ կապված օրենսդրական ծախսերը,
բաժնետոմսերի թողարկման ու տպագրման ծախսերը, բաժնետերերի
գրանցման հետ կապված ծախսերը և վարչական ծախսերը` կատարված
մինչև բանկի գործունեությունն սկսելը և գործունեության
ընթացքում: Կազմակերպական ծախսերը պարբերաբար դուրս են գրվում
(ամորտիզացվում են) նրանց օգտակար տևողության ընթացքում`
չգերազանցելով օրենսդրությամբ սահմանված ժամանակաշրջանը:
2116 Այլ ոչ նյութական ակտիվներ
Այս հաշիվը ներկայացնում է ցանկացած ոչ նյութական այլ ակտիվ,
որոնց հաշվառման համար առանձին հաշիվներ նախատեսված չեն:
2117 Վարձակալված հիմնական միջոցների բարելավմանն ուղղված
աշխատանքներ ընթացքում
Այս հաշիվը ներկայացնում է վարձակալված հիմնական միջոցների
բարելավման համար կատարվող ներդրումներ, որոնք դեռևս ավարտված
չեն և չեն ամորտիզացվում: Այս հաշիվը կրեդիտագրվում է
աշխատանքների ավարտից հետո, տեղափոխվում 2111 հաշիվ և նոր
միայն ենթակա է դուրսգրման (ամորտիզացման):
212 Ոչ նյութական ակտիվների կուտակված ամորտիզացիա
Հաշիվների այս խումբը բաղկացած է կրեդիտային մնացորդ ունեցող
հաշիվներից, որոնք ներկայացնում են դուրսգրման (ամորտիզացիայի)
ընդհանուր գումարները համապատասխան ոչ նյութական ակտիվների
համար: Դուրսգրումը (ամորտիզացիան) գրանցվում է պարբերաբար`
հիմնված ոչ նյութական ակտիվների օգտակար տևողության վրա`
թղթակցելով ծախսերի համապատասխան հաշիվների հետ: Երբ ակտիվները
վաճառվում են, մաշվում կամ դուրս գրվում, ապա դրանց ձեռքբերման
արժեքները կրեդիտագրվում են ոչ նյութական ակտիվների հաշվին,
իսկ դրանց կուտակված դուրսգրման (ամորտիզացիոն) ծախսերը`
դեբետագրվում հաշիվների այս խմբին:
2121 Կուտակված ամորտիզացիա-վարձակալված հիմնական միջոցներին
ուղղված կապիտալ ներդրումներ
2122 Կուտակված ամորտիզացիա-գուդվիլ
2123 Կուտակված ամորտիզացիա-լիցենզիաներ, ապրանքանիշեր և այլ ոչ
նյութական ակտիվներ
2124 Կուտակված ամորտիզացիա-համակարգչային ծրագրեր
2125 Կուտակված ամորտիզացիա-կազմակերպական ծախսեր
2126 Կուտակված ամորտիզացիա-այլ ոչ նյութական ակտիվներ
-------------------------------------------------------
հեղինակների կողմից - 22-94 կետերը տես հաջորդ մասում