040.1263.241201
«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ
«24» դեկտեմբերի 2001 թ.
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
24 դեկտեմբերի 2001 թվականի N 1263
i
ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ԵՎ ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՓՈԽԱԴՐՄԱՆ ՀԱՏՈՒԿ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
«Խաղաղ նպատակներով ատոմային էներգիայի անվտանգ օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 22-րդ հոդվածի 1-ին կետին համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման հատուկ կանոնները (կցվում են):
2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում 2002 թվականի հուլիսի 1-ից:
Հաստատված է
Հայաստանի Հանրապետության
կառավարության 2001 թ.
դեկտեմբերի 24-ի N 1263 որոշմամբ
ՀԱՏՈՒԿ ԿԱՆՈՆՆԵՐ ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ԵՎ ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՓՈԽԱԴՐՄԱՆ
1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1.1. Միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման հատուկ կանոնները (այսուհետ` կանոններ) սահմանում են պահանջներ, որոնց պահպանմամբ ապահովվում է միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման միջուկային և ճառագայթային անվտանգությունը:
(1.1-ին կետը փոփ. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
1.2. Կիրառման ոլորտը
Սույն կանոնները տարածվում են Հայաստանի Հանրապետությունում բոլոր տեսակի վերգետնյա, ջրային և օդային փոխադրամիջոցներով միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման վրա, ներառյալ ռադիոակտիվ նյութի օգտագործման հետ կապված փոխադրումը: Փոխադրումը ներառում է միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի տեղափոխման հետ կապված և այդ գործընթացը կազմող բոլոր գործողությունները և պայմանները, մասնավորապես, փաթեթավորման կոմպլեկտի նախագծումը, պատրաստումը, սպասարկումը և վերանորոգումը, ինչպես նաև միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փաթեթների բեռների նախապատրաստումը, բեռնումը, առաքումը, փոխադրումը, ներառյալ` տարանցիկ պահումը, բեռնաթափումը և վերջնական նշանակման վարում դրանց ընդունումը:
Սույն կանոնները չեն տարածվում`
ա) փոխադրամիջոցի անքակտելի մասը հանդիսացող միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի վրա.
բ) կազմակերպության ներսում իրականացվող միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրումների վրա.
գ) մարդկանց կամ կենդանիներին ներարկված կամ պատվաստված միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի վրա.
դ) բնական ռադիոիզոտոպներ պարունակող բնական նյութերի և հանքանյութի վրա, եթե դրանք չեն նախատեսված պարունակվող ռադիոիզոտոպների անջատման համար և դրանց տեսակարար ակտիվությունը չի գերազանցում սույն կանոնների աղյուսակ 1-ում նշված մակարդակները:
Միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման ժամանակ այդ նյութերի իոնացնող ճառագայթումից զատ, այլ վտանգավոր գործոնների ազդեցությունից մարդկանց պաշտպանության ու շրջակա բնական միջավայրի պահպանության, ինչպես նաև այդ նյութերի ֆիզիկական պաշտպանության հարցերը կարգավորվում են Հայաստանի Հանրապետության իրավական այլ ակտերով:
(1.2-րդ կետը փոփ. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
1.3. Սույն կանոններում օգտագործվող հասկացությունները
A1` փոխադրվող հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի ակտիվության արժեքը, որը
ներկայացված է աղյուսակ 1-ում կամ որոշվում է սույն կանոնների 4-րդ բաժնի
դրույթների համաձայն և օգտագործվում է սույն կանոնների պահանջներին
համապատասխան` ակտիվության սահմանային արժեքների որոշման ժամանակ:
A2` փոխադրվող հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութից տարբեր նյութի
ակտիվության արժեքը, որը ներկայացված է աղյուսակ 1-ում կամ որոշվում է
սույն կանոնների 4-րդ բաժնի դրույթների համաձայն և օգտագործվում է սույն
կանոնների պահանջներին համապատասխան` ակտիվության սահմանային արժեքների
որոշման ժամանակ:
Ցածր տեսակարար ակտիվությամբ նյութ (Low specific activity material-LSA)` ռադիոակտիվ նյութ, որն իր բնույթով ունի սահմանափակ տեսակարար ակտիվություն, կամ ռադիոակտիվ նյութ, որի նկատմամբ կիրառվում են սահմանված միջին տեսակարար ակտիվության սահմանային արժեքներ: LSA տեսակի նյութի սահմանված միջին տեսակարար ակտիվությունը որոշելիս չպետք է հաշվի առնվեն այդ նյութը շրջափակող արտաքին պաշտպանիչ շերտի նյութերը:
LSA տեսակի նյութերը բաժանվում են երեք խմբի`
ա) LSA-1.
ուրանի և թորիումի հանքաքարեր և դրանց խտանյութեր, ինչպես նաև այլ
բնական ռադիոիզիտոպներ պարունակող հանքաքարեր, որոնք նախատեսված են այդ
ռադիոիզոտոպների օգտագործման նպատակով հետագա վերամշակման համար.
չճառագայթված բնական կամ աղքատացված ուրան կամ բնական թորիում, կամ դրանց
խառնուրդներ.
ռադիոակտիվ նյութեր, որոնց համար A2-ի արժեքը չի սահմանափակվում`
բացառությամբ սույն կանոնների 5.72 կետի համաձայն ազատման ենթակա
քանակությունը գերազանցող քանակությամբ տրոհվող նյութերի.
այլ ռադիոակտիվ նյութեր, որոնցում ակտիվությունը հավասարաչափ բաշխված է
դրա ողջ ծավալով մեկ և սահմանված միջին տեսակարար ակտիվությունը 30
անգամից ավելի չի գերազանցում սույն կանոնների 3.1-3.6. կետերում նշված
տեսակարար ակտիվության արժեքները` բացառությամբ 5.72 կետի համաձայն
ազատման ենթակա քանակությունից ավելի քանակությամբ տրոհվող նյութերի.
բ) LSA-2.
մինչև 0.8 TBq/լ տրիտիումի տեսակարար ակտիվությամբ ջուր.
այլ ռադիոակտիվ նյութեր, որոնցում ակտիվությունը հավասարաչափ բաշխված է
դրա ողջ ծավալով մեկ և սահմանված միջին տեսակարար ակտիվությունը չի
գերազանցում 10(-4 աստիճան) A2/գ` պինդ և գազային նյութերի համար և
10(-5 աստիճան) A2/գ` հեղուկ նյութերի համար:
գ) LSA-3.
. փոշիներից տարբերվող պինդ նյութեր, որոնցում ռադիոակտիվ նյութերը
հավասարաչափ բաշխված է պինդ նյութի կամ պինդ օբյեկտների խմբի ողջ
ծավալով մեկ կամ հիմնականում հավասարաչափ բաշխված է պինդ և ամբողջական
կապող նյութում (բետոն, բիտում, կերամիկա և այլն).
. փոշիներից տարբերվող պինդ նյութեր, որոնցում ռադիոակտիվ նյութը
հանդիսանում է համեմատաբար չլուծվող կամ կառուցվածքային առումով
պարունակում է չլուծվող բյուրեղացանցում, որի շնորհիվ նույնիսկ
փաթեթավորման կոմպլեկտի քայքայման և յոթ օր ջրում գտնվելու դեպքում
հիմնայնացման պատճառով առաջացած ռադիոակտիվ նյութի արտահոսքը չի կարող
գերազանցել 0.1 A2.
. փոշիներից տարբերվող պինդ նյութեր, որոնցում պինդ մարմնի համար
սահմանված միջին տեսակարար ակտիվությունը, առանց ցանկացած պաշտպանիչ
նյութերի հաշվի առնմամբ, չի գերազանցում 2x10(-3 աստիճան) A2/գ:
Մակերեսային ռադիոակտիվ աղտոտվածության օբյեկտներ (Surface contamination object-SCO)` պինդ նյութեր, որն ինքը չի հանդիսանում ռադիոակտիվ, սակայն ունի մակերեսի վրա բաշխված ռադիոակտիվ նյութ: SCO տեսակի նյութերը մտնում են հետևյալ երեք խմբերից որևէ մեկի մեջ.
ա) SCO-1 պինդ մարմին, որի`
մատչելի մակերեսի միջինացված 300 սմ(2) տարածքի համար (կամ ամբողջ
մակերեսի համար, եթե ընդհանուր մակերեսը փոքր է 300 սմ(2)) չամրացված
ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը բետա, գամմա և ցածր թունայնությամբ ալֆա
ճառագայթմամբ ռադիոիզոտոպներով չի գերազանցում 4 Bq/սմ(2), իսկ ալֆա
ճառագայթմամբ բոլոր այլ ռադիոիզոտոպների դեպքում` 0.4 Bq/սմ(2).
մատչելի մակերեսի միջինացված 300 սմ(2) տարածքի համար (կամ ամբողջ
մակերեսի համար, եթե ընդհանուր մակերեսը փոքր է 300 սմ(2)) ամրացված
ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը բետա, գամմա և ցածր թունայնությամբ ալֆա
ճառագայթմամբ ռադիոիզոտոպներով չի գերազանցում 4x10(4 աստիճան) Bq/սմ(2),
իսկ ալֆա ճառագայթմամբ բոլոր ռադիոիզոտոպների դեպքում` 4x10(3 աստիճան)
Bq/սմ(2).
մատչելի մակերեսի միջինացված 300 սմ(2) տարածքի համար (կամ ամբողջ
մակերեսի համար, եթե ընդհանուր մակերեսը փոքր է 300 սմ(2)) ամրացված և
չամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը միացյալ չի գերազանցում
4x10(4 աստիճան) Bq/սմ(2) բետա, գամմա և ցածր թունայնությամբ ալֆա
ճառագայթիչների համար, իսկ ալֆա ճառագայթմամբ բոլոր այլ ռադիոիզոտոպների
դեպքում` 4x10(3 աստիճան) Bq/սմ(2).
բ) SCO-2 պինդ մարմին, որի արտաքին մակերեսի ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը գերազանցում է SCO-1տեսակի նյութերի համար «ա» ենթակետում բերված սահմանային արժեքները և որի`
մատչելի մակերեսի միջինացված 300 սմ(2) տարածքի համար (կամ ամբողջ
մակերեսի համար, եթե ընդհանուր մակերեսը փոքր է 300 (սմ2)) չամրացված
ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը բետա, գամմա և ցածր թունայնությամբ ալֆա
ճառագայթմամբ ռադիոիզոտոպներով չի գերազանցում 400 Bq/սմ(2), իսկ ալֆա
ճառագայթմամբ բոլոր այլ ռադիոիզոտոպների դեպքում` 40 Bq/սմ(2) .
մատչելի մակերեսի միջինացված 300 սմ(2) տարածքի համար (կամ ամբողջ
մակերեսի համար, եթե ընդհանուր մակերեսը փոքր է 300 սմ(2)) ամրացված
ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը բետա, գամմա և ցածր թունայնությամբ ալֆա
ճառագայթմամբ ռադիոիզոտոպներով չի գերազանցում 8x10(5 աստիճան) Bq/սմ(2),
իսկ ալֆա ճառագայթմամբ բոլոր այլ ռադիոիզոտոպների դեպքում` 8x10(4
աստիճան) Bq/սմ(2).
մատչելի մակերեսի միջինացված 300 սմ(2) տարածքի համար (կամ ամբողջ
մակերեսի համար, եթե ընդհանուր մակերեսը փոքր է 300 սմ(2)) ամրացված և
չամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը բետա, գամմա և ցածր
թունայնությամբ ալֆա ճառագայթմամբ ռադիոիզոտոպներով միացյալ չի
գերազանցում 8x10(5 աստիճան) Bq/սմ(2), իսկ ալֆա ճառագայթմամբ բոլոր
այլ ռադիոիզոտոպների դեպքում` 8x10(4 աստիճան) Bq/սմ(2):
Հաստատում (Approval)` կարգավորող մարմնի կողմից կառուցվածքի համար սերտիֆիկատ կամ փոխադրության իրականացման համար թույլտվություն տալը:
Բազմակողմանի հաստատում (Multilateral approval)` ռադիոակտիվ նյութերի տարանցիկ կամ միջսահմանային փոխադրումների դեպքում բեռի առաջացման` պետության կարգավորող մարմնի կողմից կառուցվածքի համար տրված սերտիֆիկատի և/կամ փոխադրության համար տրված թույլտվության լրացուցիչ հաստատումն այն պետության կամ պետությունների կարգավորող մարմինների կողմից, որոնց տարածք կամ որոնց տարածքով փոխադրվում է բեռը:
Միակողմանի հաստատում (Unilateral approval)` միայն բեռի առաջացման` պետության կարգավորող մարմնի կողմից կառուցվածքի համար սերտիֆիկատ կամ փոխադրության իրականացման համար թույլտվություն տալը:
Իրավասու մարմին (Competent authority)` ազգային կարգավորող մարմին կամ միջազգային կազմակերպություն, որն օժտված է ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման հետ կապված ցանկացած գործունեության կարգավորման իրավասությամբ:
Կարգավորող մարմին (Regulatory authority)` մարմին, որն օժտված է ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման հետ կապված ցանկացած գործունեության պետական կարգավորման իրավասությամբ:
Տեղայնացման համակարգ (Confinement system)` տրոհվող նյութի և փաթեթավորման կոմպլեկտի տարրերի տեղաբաշխման համակարգ, որը նախագծողի կողմից որոշվել և կարգավորող մարմնի կողմից հավանության է արժանացել որպես կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության պահպանման համակարգ:
Ռադիոակտիվ աղտոտվածություն (Contamination)` ցանկացած մակերեսի վրա կարգավորման ենթակա մակարդակների գերազանցմամբ ռադիոիզոտոպների առկայություն: Բետա, գամմա և ցածր թունայնությամբ ալֆա ճառագայթման ռադիոիզոտոպների համար կարգավորման մակարդակը հավասար է 0.4 Bq/սմ(2), իսկ ալֆա ճառագայթմամբ բոլոր այլ ռադիոիզոտոպների համար` 0.04 Bq/սմ(2):
Չամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածություն (Non-fixet contamination)` ռադիոակտիվ աղտոտվածություն, որը կարող է սովորական պայմաններում փոխադրման ժամանակ հեռացվել մակերեսից:
Ամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածություն (Fixet contamination)` ռադիոակտիվ աղտոտվածություն, որը սովորական պայմաններում իրականացվող փոխադրման ժամանակ հնարավոր չէ հեռացնել մակերեսից:
Կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքս (Criticality safety index)` տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթի, տրանսպորտային կապոցի կամ բեռնատար կոնտեյների համար սահմանված թիվ, որն օգտագործվում է տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթների, տրանսպորտային պակետների կամ բեռնատար կոնտեյներների ընդհանուր քանակության սահմանափակման նպատակով:
Կառուցվածք (Design)` հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի, տարածման ցածր հատկությամբ ռադիոակտիվ նյութի, փաթեթի կամ փաթեթավորման կոմպլեկտի նկարագրությունը, որը հնարավորություն է տալիս լիովին դրանք տարբերակել: Նման նկարագրությունը կարող է ընդգրկել անվանացանկ, գծագրեր և այլ համապատասխան փաստաթղթեր:
Բացառիկ օգտագործում (Exclusive use)` միայն մեկ բեռն առաքողի կողմից տվյալ փոխադրամիջոցի կամ մեծ բեռնատար կոնտեյների օգտագործումը: Այդ փոխադրամիջոցի կամ մեծ բեռնատար կոնտեյների նկատմամբ բոլոր սկզբնական, միջանկյալ և վերջնական բեռնման ու բեռնաթափման աշխատանքներն իրականացվում են բեռն առաքողի կամ բեռը ստացողի համապատասխան ցուցումների համաձայն:
Բնակչության կրիտիկական խումբ` տվյալ ճառագայթման աղբյուրի կամ ճառագայթահարման ճանապարհի համար ըստ սեռի, տարիքի, սոցիալական և մասնագիտական հայտանիշների բնակչության կազմից անձանց միատար խումբ (նվազագույնս տաս հոգուց բաղկացած), որի անդամների համար բնորոշ է առավելագույն էֆեկտիվ կամ համարժեք դոզաների ստացումը նշված աղբյուրից կամ նշված ճանապարհով:
Տրոհվող նյութ (Fissile material)` ուրան-233, ուրան-235, պլուտոնիում-239, պլուտոնիում-241 կամ նշված ռադիոիզոտոպների ցանկացած համակցություն: Այս սահմանման տակ չեն ընկնում`
ա) չճառագայթված բնական ուրանը կամ աղքատեցված ուրանը.
բ) միայն ռեակտորներում ջերմային նեյտրոններով ճառագայթահարված բնական ուրանը կամ աղքատեցված ուրանը:
Բեռնատար կոնտեյներ (Freight container)` տրանսպորտային սարքավորում, որը նախագծված է փաթեթավորված կամ չփաթեթավորված բեռները մեկ կամ մի քանի փոխադրամիջոցներով առանց դրանցում գտնվող բեռի միջանկյալ վերաբեռնման փոխադրելը հեշտացնելու նպատակով: Այն պետք է լինի բավական կոշտ, առանց միջամտության չպետք է բացվի, կրկին անգամ օգտագործման համար պետք է լինի բավական ամուր և ունենա մեկ փոխադրամիջոցից մյուսին դրա վերաբեռնումն ապահովող հարմարանքներ:
Տարածման ցածր հատկությամբ ռադիոակտիվ նյութ (Low dispersible radioaktive material)` պինդ ռադիոակտիվ նյութ կամ հերմետիկ պարկուճի (կապսուլայի) մեջ ամփոփված պինդ ռադիոակտիվ նյութ, որն ունի տարածման սահմանափակ հատկություն և հանդես չի գալիս փոշու տեսքով:
Ցածր թունայնությամբ ալֆա ճառագայթմամբ նյութ (Low toxicity alpha emitters)` բնական ուրան, աղքատեցված ուրան, բնական թորիում, ուրան-235 կամ ուրան-238, թորիում-232, թորիում-228 կամ թորիում-230, որոնք պարունակվում են հանքաքարերում կամ հանդես են գալիս ֆիզիկական կամ քիմիական խտանյութերի տեսքով, կամ տաս օրից քիչ կիսատրոհման պարբերությամբ ալֆա ճառագայթմամբ ռադիոիզոտոպներ պարունակող նյութ:
Տրանսպորտային պակետ (Overpack)` արկղի, տուփի կամ պարկի տեսքով բեռնարկղ, որը բեռի մշակումը, դասավորումը և փոխադրումը հեշտացնելու նպատակով բեռն առաքողն օգտագործում է մի քանի փաթեթների որպես մեկ բեռ միավորման համար:
Փաթեթ (Package)` փոխադրման համար ներկայացված փաթեթավորման կոմպլեկտը նրա ռադիոակտիվ պարունակության հետ միասին: Սույն կանոնները տարածվում են հետևյալ տեսակի փաթեթների վրա, որոնց նկատմամբ կիրառվում են ակտիվության և նյութերի վերաբերյալ կանոնների համապատասխան կետերում բերված սահմանափակումները`
ա) ազատված փաթեթ.
բ) 1-ին տեսակի արդյունաբերական փաթեթ.
գ) 2-րդ տեսակի արդյունաբերական փաթեթ
դ) 3-րդ տեսակի արդյունաբերական փաթեթ.
ե) A տեսակի արդյունաբերական փաթեթ.
զ) «B(U)» տեսակի արդյունաբերական փաթեթ.
է) «B(M)» տեսակի արդյունաբերական փաթեթ.
ը) «C» տեսակի արդյունաբերական փաթեթ:
Փաթեթավորման կոմպլեկտ (Packaging)` փաթեթի ռադիոակտիվ պարունակության լրիվ տեղավորման և ամփոփման համար նախատեսված տարրերի համակցություն: Այն կարող է ներառել մեկ կամ մի քանի ընդունող տարաներ, կլանիչ նյութեր, միմյանցից հեռացվածությունն ապահովող կառուցվածքներ, իոնացնող ճառագայթումից, մեխանիկական հարվածներից, ջրից, հավելյալ ճնշումից և այլ գործոններից պաշտպանող միջոցներ, ինչպես նաև սպասարկման համար անհրաժեշտ սարքավորումներ:
Ճառագայթման մակարդակ (Radiation level)` ճառագայթման դոզայի հզորությունը, արտահայտված միլիզիվերտ ժամով (mSv/ժամ) կամ միկրոզիվերտ ժամով (մյուSv/ժամ):
Ռադիոակտիվ պարունակություն (Radioactive contents)` փաթեթում պարունակվող ռադիոակտիվ նյութը` փաթեթավորման նույն կոմպլեկտում դրա հետ գտնվող ցանկացած ռադիոակտիվ աղտոտված կամ ակտիվացված պինդ, հեղուկ կամ գազային նյութերի հետ միասին:
Ռադիոակտիվ նյութ (Radioactive material)` ռադիոիզոտոպներ պարունակող ցանկացած նյութ, որում ակտիվության խտությունը, ինչպես նաև բեռի լրիվ ակտիվությունը գերազանցում են սույն կանոնների 3.1-3.6. կետերում նշված արժեքները:
Հատուկ պայմաններ (Special arrangements)` սույն կանոնների ոչ բոլոր պահանջները բավարարող բեռների փոխադրման համար կարգավորող մարմնի կողմից սահմանված պայմաններ:
Հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութ (Special form radioactive material)` չտարածվող պինդ ռադիոակտիվ նյութ կամ ռադիոակտիվ նյութ պարունակող պարկուճ:
Ռեզերվուար (Tank)` բաքի տեսքով կոնտեյներ, ավտոցիստեռն, երկաթուղային ցիստեռն կամ ցանկացած այլ 450 լիտրից ոչ պակաս տարողությամբ տարա, որը նախատեսված է հեղուկ, փոշի, հատիկավոր, 1000 լիտրից ոչ պակաս ծավալով գազային նյութերի համար, ինչպես նաև այն պինդ նյութերի կամ խառնուրդների համար, որոնք լցվելիս հանդես են գալիս գազային կամ հեղուկ տեսքով, իսկ հետագայում պնդանում են:
Տրանսպորտային ինդեքս (Transport index)` իոնացնող ճառագայթումից պաշտպանության ապահովման նպատակով փաթեթին, տրանսպորտային պակետին բեռնատար կոնտեյներին կամ փաթեթավորված LSA-1 կամ SCO-1 տեսակի նյութերին շնորհված նիշ:
Չճառագայթված թորիում (Unirradiated thorium)` թորիում, որը 1 գ թորիում-232 իզոտոպի նկատմամբ պարունակում է 10(-7 աստիճան) գ ոչ ավելի ուրան-233 իզոտոպ:
Չճառագայթված ուրան (Unirradiated uranium)` ուրան, որը 1 գ ուրան-235 իզոտոպի նկատմամբ պարունակում է ոչ ավելի, քան 2x10(3 աստիճան) Bq պլուտոնիում, 1 գ ուրան-235 իզոտոպի նկատմամբ` ոչ ավելի, քան 9x10(6 աստիճան) Bq տրոհման նյութեր և 1 գ ուրան-235 իզոտոպի նկատմամբ` ոչ ավելի, քան 5x10(-3 աստիճան) Bq ուրան-236 իզոտոպ:
(1.3-րդ կետը փոփ. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
2. ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՆՈՐՄԵՐ
2.1. Ճառագայթային պաշտպանություն
2.1.1. Ռադիոակտիվ և միջուկային նյութերի ցանկացած փոխադրման դեպքում պետք է մշակվեն ճառագայթային պաշտպանության ծրագրեր, որոնց նախատեսվող միջոցառումների բնույթն ու ծավալը կախված կլինեն հնարավոր ճառագայթահարման մեծությունից և հավանականությունից: Ծրագրերը պետք է բավարարեն սույն կանոնների 2.1.2.-2.1.3. և 2.1.4-2.2.2. կետերի պահանջները:
2.1.2. Ռադիոակտիվ և միջուկային նյութերի փոխադրում իրականացնելիս անվտանգությունը և պաշտպանությունը պետք է օպտիմալացվեն այնպես, որպեսզի անձնակազմի և բնակչության ճառագայթահարման անհատական դոզաների մեծությունը, ճառագայթահարման ենթարկված անձանց քանակությունը և ճառագայթահարման ռիսկը պահվեն խելամտորեն հասանելի ցածր մակարդակի վրա` հաշվի առնելով տնտեսական և սոցիալական գործոնները, իսկ ճառագայթահարման անհատական դոզաները չգերազանցեն անվտանգության նորմերով սահմանված արժեքները:
2.1.3. Ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրում իրականացնող անձնակազմը պետք է ունենա կատարվող աշխատանքների հետ կապված ճառագայթային վտանգների կանխարգելման և նախազգուշական միջոցների ձեռնարկման համար անհրաժեշտ պատրաստվածություն, որպեսզի ապահովի իր կողմից ստացվող դոզաների փոքրացումը, ինչպես նաև նվազագույնի հասցնի իր գործողությունների հետևանքով այլ մարդկանց հնարավոր ճառագայթահարման դոզաները:
2.1.4. Ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման հետ կապված աշխատանքներ իրականացնելիս, հնարավոր մասնագիտական ճառագայթահարման գնահատման արդյունքների հիման վրա, երբ`
ա) տարեկան 1 mSv էֆեկտիվ դոզայի գերազանցմամբ դոզայի ստացումը բավական անհավանական է` անհրաժեշտ չէ մշակել աշխատանքների հատուկ գրաֆիկ և իրականացնել մանրակրկիտ դոզիմետրիկ հսկողություն.
բ) 1-6 mSv տարեկան էֆեկտիվ դոզայի ստացումը լիովին հավանական է` անհրաժեշտ է աշխատատեղերի դոզիմետրիկ հսկողության կամ անհատական դոզիմետրիկ հսկողության անցկացմամբ իրականացնել դոզաների գնահատման ծրագիր.
գ) երբ 6 mSv տարեկան էֆեկտիվ դոզայի գերազանցմամբ դոզայի ստացումը լիովին հավանական է` անհրաժեշտ է իրականացնել անհատական դոզիմետրիկ հսկողություն:
2.1.5. Փոխադրվող ռադիոակտիվ նյութերը պետք է գտնվեն անձնակազմից և բնակչությունից բավարար հեռավորության վրա: Ռադիոակտիվ նյութերից անհրաժեշտ հեռավորության կամ ճառագայթման մակարդակների հաշվարկման համար պետք է օգտագործվեն ճառագայթահարման դոզաների հետևյալ արժեքները`
ա) մշտական աշխատանքի գոտիներում աշխատող անձնակազմի համար` ոչ ավելի, քան տարեկան 5 mSv.
բ) ընդհանուր բաց մոտեցման տեղերում գտնվող բնակչության համար` ոչ ավելի, քան տարեկան 1 mSv` բնակչության կրիտիկական խմբի ներկայացուցիչների նկատմամբ:
2.1.6. Փոխադրվող ռադիոակտիվ նյութերը պետք է գտնվեն չերևակված լուսանկարչական երիզներից բավարար հեռավորության վրա: Բաժանող հեռավորության հաշվարկման համար պետք է ելնել նրանից, որ չերևակված լուսանկարչական երիզների խմբաքանակի ճառագայթահարման դոզան չպետք է գերազանցի 0.1 mSv մակարդակը:
2.2. Վթարային միջոցառումներ
2.2.1. Ռադիոակտիվ և միջուկային նյութերի փոխադրման ժամանակ տեղի ունեցած պատահարի կամ վթարի դեպքում պետք է պահպանվեն անվտանգության նորմերով սահմանված միջուկային և ճառագայթային վթարների դեպքում պաշտպանական միջոցառումների կիրառման մասին որոշումների կայացման չափանիշերը:
2.2.2. Վթարային աշխատակարգերում պետք է հաշվի առնվի վթարի դեպքում շրջակա միջավայրի հետ փոխադրվող ռադիոակտիվ նյութերի շփման հետևանքով այլ վտանգավոր նյութերի առաջացման հնարավորությունը:
2.3. Կառավարման համակարգը
2.3.1. Սույն կանոնների պահանջների կատարման ապահովման նպատակով հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութերի, տարածման ցածր հատկություններ ունեցող ռադիոակտիվ նյութերի և փաթեթների նախագծման, պատրաստման, փորձարկման, օգտագործման, սպասարկման, նրանց փաստաթղթերի ձևակերպման, ինչպես նաև տրանսպորտային գործողությունների և տարանցիկ պահման համար այդ աշխատանքներն իրականացնող անձանց կողմից պետք է մշակվեն և իրականացվեն որակի ապահովման ծրագրեր միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման կառավարման ներօբյեկտային համակարգ, որի կառուցվածքը և աշխատակարգը համաձայնեցվում են կարգավորող մարմնի հետ: Կարգավորող մարմինը պետք է հնարավորություն ունենա ստանալ հավաստիացում, որ կառուցվածքները համապատասխանում են տեխնիկական պայմաններին, իսկ աշխատանքներն իրականացվում են դրանց համար ստացված լիցենզիայի պայմաններին համապատասխան:
Որակի ապահովման ծրագրի առկայությունը ռադիոակտիվ և միջուկային նյութերի փոխադրման հետ կապված գործունեության լիցենզավորման անհրաժեշտ պայմաններից է:
(2.3-րդ կետը փոփ. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
2.4. Կանոնների պահանջների կատարման վերահսկողությունը
Հայաստանի Հանրապետությունում միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման գործընթացի (փաթեթավորում, փոխադրում, բեռի ստացում) ժամանակ բեռն առաքողի, փոխադրողի կողմից սույն կանոնների և ճառագայթային անվտանգության նորմերի ու կանոնների պահանջների կատարումը սահմանված կարգով վերահսկվում է կարգավորող մարմնի կողմից:
(2.4-րդ կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
2.5. Կանոնների պահանջներից փոխադրման շեղումներ
2.5.1. Եթե միջուկային կամ ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման ժամանակ հայտնաբերվում է, որ փոխադրումն իրականացվում է սույն կանոնների պահանջների խախտմամբ, խախտման մասին տեղեկացվում են`
1) բեռն առաքողը և բեռն ստացողը` բեռը փոխադրողի կողմից, խախտումը հայտնաբերելուց հետո մեկ օրվա ընթացքում, եթե խախտումը հայտնաբերվել է փոխադրման ժամանակ.
2) բեռն առաքողը և բեռը փոխադրողը` բեռն ստացողի կողմից, խախտումը հայտնաբերելուց հետո մեկ օրվա ընթացքում, եթե խախտումը հայտնաբերվել է բեռն ստանալուց հետո:
2.5.2. Բեռն առաքողը, բեռն ստացողը, բեռը փոխադրողը սույն կանոնների պահանջների խախտման հայտնաբերման դեպքում պետք է`
1) ձեռնարկեն խախտման հետևանքով հնարավոր ռադիոակտիվ արտանետման կամ արտահոսքի հետևանքների մեղմացմանն ու ռադիոակտիվ աղտոտվածության տեղայնացման ուղղված անհապաղ միջոցառումներ.
2) անցկացնեն խախտման պատճառների ու հետևանքների քննություն.
3) կարգավորող մարմնին հայտնեն խախտման և դրա պատճառների ու հետևանքների կանխմանն ուղղված միջոցառումների մասին:
2.5.3. Կարգավորող մարմինը, ստացված տեղեկությունների հիման վրա գնահատում է իրավիճակը և դրա հնարավոր փոփոխությունների կանխատեսումների հիման վրա առաջարկություններ է ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն, Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ իրավիճակների նախարարություն անհրաժեշտ պաշտպանական միջոցառումներ իրականացնելու վերաբերյալ.
(2.5-րդ կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
2.6. Հատուկ պայմաններում փոխադրում
2.6.1. Հատուկ պայմաններում փոխադրման ժամանակ անվտանգության ընդհանուր մակարդակը պետք է առնվազն հավասար լինի այն մակարդակին, որը կապահովի փոխադրման բոլոր պահանջների կատարումը: Միջազգային փոխադրումների դեպքում հատուկ պայմաններում փոխադրումն իրականացնելու թույլտվության համար պետք է լինի բեռն առաքող և բեռն ստացող պետությունների, իսկ բեռի տարանցիկ փոխադրման դեպքում` նաև տարանցիկ պետության իրավասու մարմինների կողմից փոխադրման համար տրված թույլտվությունների բազմակողմանի հաստատում:
(2.6-րդ կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
3. ՌԱԴԻՈԻԶՈՏՈՊՆԵՐԻ ԱԿՏԻՎՈՒԹՅԱՆ ՍԱՀՄԱՆՆԵՐՆ ՈՒ ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ՍԱՀՄԱՆԱՓԱԿՈՒՄՆԵՐԸ
Ռադիոիզոտոպների հիմնական արժեքները
3.1. Աղյուսակ 1-ում ներկայացված են առանձին ռադիոիզոտոպների համար հետևյալ հիմնական արժեքները`
ա) A1 և A2 ակտիվությունները, TBq.
բ) կարգավորող հսկողությունից նյութերի ազատման տեսակարար ակտիվությունները, Bq/գ.
գ) կարգավորող հսկողությունից բեռների ազատման ակտիվությունները, Bq.
Ռադիոիզոտոպների հիմնական արժեքների հաշվարկը
3.2. Աղյուսակ 1-ում չթվարկված ռադիոիզոտոպների համար սույն կանոնների 3.1 կետում նշված հիմնական արժեքները որոշվում են կարգավորող մարմնի կողմից, իսկ միջազգային փոխադրումների դեպքում դրանք ենթակա են բազմակողմանի հաստատման: Երբ հայտնի է յուրաքանչյուր ռադիոիզոտոպի քիմիական ձևը, համաձայն ճառագայթային պաշտպանության միջազգային հանձնաժողովի (ICRP) խորհուրդների, թույլատրվում է օգտագործել A2-ի արժեքը, որը վերաբերում է նրա լուծվողականության դասին` պայմանով, որ ռադիոիզոտոպի քիմիական ձևերը հաշվի են առնվում ինչպես նորմալ, այնպես էլ վթարային պայմաններում փոխադրման ժամանակ: Որպես օրինակ, առանց կարգավորող մարմնի հաստատման կարող են օգտագործվել ռադիոիզոտոպների համար աղյուսակ 2-ում սահմանված արժեքները:
3.3. Աղյուսակ 1-ում չթվարկված ռադիոիզոտոպների համար A1 և A2 ակտիվությունները որոշելիս ընդունվում է, որ ռադիոակտիվ տրոհման մեկ շղթան, որում ռադիոիզոտոպները ներկա են բնական համապատասխանությամբ և որում բացակայում է կամ տաս օրից ավելի կիսատրոհման պարբերությամբ կամ մայր ռադիոիզոտոպի կիսատրոհման պարբերությունը գերազանցող կիսատրոհման պարբերությունում ունեցող դուստր ռադիոիզոտոպը, պետք է դիտարկվի որպես մեկ ռադիոիզոտոպ: Հակառակ դեպքում, երբ դուստր ռադիոիզոտոպներից ցանկացածն ունի 10 օրից ավելի կիսատրոհման պարբերություն կամ մայր ռադիոիզոտոպի կիսատրոհման պարբերությունը գերազանցող կիսատրոհման պարբերություն, պետք է մայր ռադիոիզոտոպն ու այդպիսի ռադիոիզոտոպները դիտարկվեն որպես առանձին իզոտոպների խառնուրդ:
3.4. Ռադիոիզոտոպների խառնուրդի դեպքում սույն կանոնների 3.1. կետում նշված հիմնական արժեքները որոշվում են հետևյալ բանաձևով`
1
X = _________
m __ f(i)
\ _____
/__ X(i)
i
որտեղ`
f(i)` խառնուրդի i-րդ ռադիոիզոտոպի ակտիվության մասնաքանակն է կամ
ակտիվության խտությունը.
X(i)` համապատասխանաբար A1-ի կամ A2-ի արժեքները, կամ ազատման ենթակա
նյութերի ակտիվության խտությունը, կամ ազատման ենթակա բեռի
ակտիվության սահմանը.
X -ը` A1-ի կամ A2-ի ածանցյալ արժեքն է կամ ազատման ենթակա նյութերի
m ակտիվության խտությունը, կամ ազատման ենթակա բեռի ակտիվության
սահմանը` օգտագործված խառնուրդի նկատմամբ:
3.5. Երբ ռադիոիզոտոպների խառնուրդում հայտնի են բոլոր ռադիոիզոտոպները, սակայն հայտնի չեն դրանցից ոմանց ակտիվությունները, այդ ռադիոիզոտոպները կարելի է խմբավորել և սույն կանոնների 3.4 կետում բերված բանաձևում կարելի է օգտագործել համապատասխանաբար յուրաքանչյուր խմբի ռադիոիզոտոպների համար ամենացածր արժեքները: Խմբերը կարող են կազմվել ընդհանուր ալֆա ակտիվության կամ ընդհանուր բետա ակտիվության հիման վրա, եթե դրանք հայտնի են` համապատասխանաբար օգտագործելով ալֆա ճառագայթմամբ և բետա ճառագայթմամբ ռադիոիզոտոպների ակտիվության ամենացածր արժեքները:
3.6. Առանձին ռադիոիզոտոպների կամ ռադիոիզոտոպների խառնուրդների դեպքում, երբ բացակայում են համապատասխան տվյալները, օգտագործվում են աղյուսակ 2-ում բերված արժեքները:
Աղյուսակ N 1
._________________________________________________________________________.
|Ռադիոիզոտոպը | A1 | A2 |Ռադիոակտիվ |Ռադիոակտիվ |
|(ատոմային համարը) | | |նյութի ազատման |բեռի ազատման |
| | | |մակարդակն ըստ |մակարդակն ըստ |
| | | |առանձին |առանձին |
| | | |ռադիոիզոտոպի |ռադիոիզոտոպի |
| | | |տեսակարար |ակտիվության |
| | | |ակտիվության | |
| |_________|_________|________________|______________|
| | (TBq) | (TBq) | (Bq/գ) | (Bq) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ակտինիում (89) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ac-225 (a) |8x10(-1) |6x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ac-227 (a) |9x10(-1) |9x10(-5) |1x10(-1) |1x10(3) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ac-228 |6x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Արծաթ (47) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ag-105 |2x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ag-108m (a) |7x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) (b) |1x10(6) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ag-110m (a) |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ag-111 |2x10(0) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ալյումինիում (13) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Al-26 |1x10(-1) |1x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ամերիցիում (95) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Am-241 |1x10(1) |1x10(-3) |1x10(0) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Am-242m (a) |1x10(1) |1x10(-3) |1x10(0) (b) |1x10(4) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Am-243 (a) |5x10(0) |1x10(-3) |1x10(0) (b) |1x10(3) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Արգոն (18) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ar-37 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(6) |1x10(8) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ar-39 |4x10(1) |2x10(1) |1x10(7) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ar-41 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(2) |1x10(9) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Արսենիում (33) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|As-72 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|As-73 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|As-74 |1x10(0) |9x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|As-76 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|As-77 |2x10(1) |7x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Աստատին (85) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|At-211 (a) |2x10(1) |5x10(-1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ոսկի (79) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Au-193 |7x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Au-194 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Au-195 |1x10(1) |6x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Au-198 |1x10(0) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Au-199 |1x10(1) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Բարիում (56) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ba-131 (a) |2x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ba-133 |3x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ba-133m |2x10(1) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ba-140 (a) |5x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) (b) |1x10(5) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Բերիլիում (4) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Be-7 |2x10(1) |2x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Be-10 |4x10(1) |6x10(-1) |1x10(4) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Վիսմուտ (83) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Bi-205 |7x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Bi-206 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Bi-207 |7x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Bi-210 |1x10(0) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Bi-210m (a) |6x10(-1) |2x10(-2) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Bi-212 (a) |7x10(-1) |6x10(-1) |1x10(1) (b) |1x10(5) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Բերկելիում (97) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Bk-247 |8x10(0) |8x10(-4) |1x10(0) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Bk-249 (a) |4x10(1) |3x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Բրոմ (35) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Br-76 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Br-77 |3x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Br-82 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ածխածին (6) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|C-11 |1x10(0) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|C-14 |4x10(1) |3x10(0) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Կալցիում (20) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ca-41 |Չի |Չի |1x10(5) |1x10(7) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ca-45 |4x10(1) |1x10(0) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ca-47 (a) |3x10(0) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Կադմիում (48) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cd-109 |3x10(1) |2x10(0) |1x10(4) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cd-113m |4x10(1) |5x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cd-115 (a) |3x10(0) |4x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cd-115m |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ցերիում (58) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ce-139 |7x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ce-141 |2x10(1) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ce-143 |9x10(-1) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ce-144 (a) |2x10(-1) |2x10(-1) |1x10(2) (b) |1x10(5) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Կալիֆորնիում (98) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cf-248 |4x10(1) |6x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cf-249 |3x10(0) |8x10(-4) |1x10(0) |1x10(3) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cf-250 |2x10(1) |2x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cf-251 |7x10(0) |7x10(-4) |1x10(0) |1x10(3) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cf-252 |1x10(-1) |3x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cf-253 (a) |4x10(1) |4x10(-2) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cf-254 |1x10(-3) |1x10(-3) |1x10(0) |1x10(3) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Քլոր (17) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cl-36 |1x10(1) |6x10(-1) |1x10(4) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cl-38 |2x10(-1) |2x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Կյուրիում (96) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cm-240 |4x10(1) |2x10(-2) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cm-241 |2x10(0) |1x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cm-242 |4x10(1) |1x10(-2) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cm-243 |9x10(0) |1x10(-3) |1x10(0) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cm-244 |2x10(1) |2x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cm-245 |9x10(0) |9x10(-4) |1x10(0) |1x10(3) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cm-246 |9x10(0) |9x10(-4) |1x10(0) |1x10(3) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cm-247 (a) |3x10(0) |1x10(-3) |1x10(0) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cm-248 |2x10(-2) |3x10(-4) |1x10(0) |1x10(3) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Կոբալտ (27) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Co-55 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Co-56 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Co-57 |1x10(1) |1x10(1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Co-58 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Co-58m |4x10(1) |4x10(1) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Co-60 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Քրոմ (24) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cr-51 |3x10(1) |3x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ցեզիում (55) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cs-129 |4x10(0) |4x10(0) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cs-131 |3x10(1) |3x10(1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cs-132 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cs-134 |7x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cs-134m |4x10(1) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cs-135 |4x10(1) |1x10(0) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cs-136 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cs-137 (a) |2x10(0) |6x10(-1) |1x10(1) (b) |1x10(4) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Պղինձ (29) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cu-64 |6x10(0) |1x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Cu-67 |1x10(1) |7x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Դիսպրոզիում (66) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Dy-159 |2x10(1) |2x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Dy-165 |9x10(-1) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Dy-166 (a) |9x10(-1) |3x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Էրբիում (68) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Er-169 |4x10(1) |1x10(0) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Er-171 |8x10(-1) |5x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Եվրոպիում (63) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-147 |2x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-148 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-149 |2x10(1) |2x10(1) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-150 (short lived) |2x10(0) |7x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-150 (long lived) |7x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-152 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-152m |8x10(-1) |8x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-154 |9x10(-1) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-155 |2x10(1) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Eu-156 |7x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ֆտոր (9) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|F-18 |1x10(0) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Երկաթ (26) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Fe-52 (a) |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Fe-55 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(4) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Fe-59 |9x10(-1) |9x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Fe-60(a) |4x10(1) |2x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Գալլիում (31) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ga-67 |7x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ga-68 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ga-72 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Գոդալինիում (64) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Gd-146(a) |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Gd-148 |2x10(1) |2x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Gd-153 |1x10(1) |9x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Gd-159 |3x10(0) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Գերմանիում (32) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ge-68 (a) |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ge-71 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(4) |1x10(8) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ge-77 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Հաֆնիում (72) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Hf-172 (a) |6x10(-1) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Hf-175 |3x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Hf-181 |2x10(0) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Hf-182 |Չի |Չի |1x10(2) |1x10(6) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Սնդիկ (80) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Hg-194 (a) |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Hg-195m (a) |3x10(0) |7x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Hg-197 |2x10(1) |1x10(1) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Hg-197m |1x10(1) |4x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Hg-203 |5x10(0) |1x10(0) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Հոլմիում (67) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ho-166 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(3) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ho-166m |6x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Յոդ (53) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-123 |6x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-124 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-125 |2x10(1) |3x10(0) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-126 |2x10(0) |1x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-129 |Չի |Չի |1x10(2) |1x10(5) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-131 |3x10(0) |7x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-132 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-133 |7x10(-1) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-134 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|I-135 (a) |6x10(-1) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ինդիում (49) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|In-111 |3x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|In-113m |4x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|In-114m (a) |1x10(1) |5x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|In-115m |7x10(0) |1x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Իրիդիում (77) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ir-189 (a) |1x10(1) |1x10(1) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ir-190 |7x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ir-192 |1x10(0) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(4) |
| | (c) | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ir-194 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Կալիում (19) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|K-40 |9x10(-1) |9x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|K-42 |2x10(-1) |2x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|K-43 |7x10(-1) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Կրիպտոն (36) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Kr-79 |4x10(0) |2x10(0) |1x10(3) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Kr-81 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Kr-85 |1x10(1) |1x10(1) |1x10(5) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Kr-85m |8x10(0) |3x10(0) |1x10(3) |1x10(10) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Kr-87 |2x10(-1) |2x10(-1) |1x10(2) |1x10(9) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Լանտան (57) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|La-137 |3x10(1) |6x10(0) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|La-140 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Լուտեցիում (71) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Lu-172 |6x10(-1) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Lu-173 |8x10(0) |8x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Lu-174 |9x10(0) |9x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Lu-174m |2x10(1) |1x10(1) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Lu-177 |3x10(1) |7x10(-1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Մագնիում (12) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Mg-28 (a) |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Մանգան (25) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Mn-52 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Mn-53 |Չի |Չի |1x10(4) |1x10(9) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Mn-54 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Mn-56 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Մոլիբդեն (42) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Mo-93 |4x10(1) |2x10(1) |1x10(3) |1x10(8) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Mo-99 (a) |1x10(0) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ազոտ (7) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|N-13 |9x10(-1) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(9) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Նատրիում (11) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Na-22 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Na-24 |2x10(-1) |2x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Նիոբիում (41) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Nb-93m |4x10(1) |3x10(1) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Nb-94 |7x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Nb-95 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Nb-97 |9x10(-1) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Նեոդիում (60) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Nd-147 |6x10(0) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Nd-149 |6x10(-1) |5x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Նիկել (28) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ni-59 |Չի |Չի |1x10(4) |1x10(8) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ni-63 |4x10(1) |3x10(1) |1x10(5) |1x10(8) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ni-65 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Նեպտունիում (93) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Np-235 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Np-236 |2x10(1) |2x10(0) |1x10(3) |1x10(7) |
|(կարճ ապրող) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Np-236 |9x10(0) |2x10(-2) |1x10(2) |1x10(5) |
|(երկար ապրող) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Np-237 |2x10(1) |2x10(-3) |1x10(0) (b) |1x10(3) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Np-239 |7x10(0) |4x10(-1) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Օսմիում (76) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Os-185 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Os-191 |1x10(1) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Os-191m |4x10(1) |3x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Os-193 |2x10(0) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Os-194 (a) |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ֆոսֆոր (15) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|P-32 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(3) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|P-33 |4x10(1) |1x10(0) |1x10(5) |1x10(8) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Պրոտակտինիում (91) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pa-230 (a) |2x10(0) |7x10(-2) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pa-231 |4x10(0) |4x10(-4) |1x10(0) |1x10(3) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pa-233 |5x10(0) |7x10(-1) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Կապար (82) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pb-201 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pb-202 |4x10(1) |2x10(1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pb-203 |4x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pb-205 |Չի |Չի |1x10(4) |1x10(7) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pb-210 (a) |1x10(0) |5x10(-2) |1x10(1) (b) |1x10(4) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pb-212 (a) |7x10(-1) |2x10(-1) |1x10(1) (b) |1x10(5) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Պալլադիում (46) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pd-103 (a) |4x10(1) |4x10(1) |1x10(3) |1x10(8) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pd-107 |Չի |Չի |1x10(5) |1x10(8) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pd-109 |2x10(0) |5x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Պրոմետիում (61) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pm-143 |3x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pm-144 |7x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pm-145 |3x10(1) |1x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pm-147 |4x10(1) |2x10(0) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pm-148m (a) |8x10(-1) |7x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pm-149 |2x10(0) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pm-151 |2x10(0) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Պոլոնիում (84) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Po-210 |4x10(1) |2x10(-2) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Պրոզեոդիմիում (59) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pr-142 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pr-143 |3x10(0) |6x10(-1) |1x10(4) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Պլատինիում (78) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pt-188 (a) |1x10(0) |8x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pt-191 |4x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pt-193 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pt-193m |4x10(1) |5x10(-1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pt-195m |1x10(1) |5x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pt-197 |2x10(1) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pt-197m |1x10(1) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Պլուտոնիում (94) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pu-236 |3x10(1) |3x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pu-237 |2x10(1) |2x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pu-238 |1x10(1) |1x10(-3) |1x10(0) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pu-239 |1x10(1) |1x10(-3) |1x10(0) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pu-240 |1x10(1) |1x10(-3) |1x10(0) |1x10(3) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pu-241 (a) |4x10(1) |6x10(-2) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pu-242 |1x10(1) |1x10(-3) |1x10(0) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Pu-244 (a) |4x10(-1) |1x10(-3) |1x10(0) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ռադիում (88) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ra-223 (a) |4x10(-1) |7x10(-3) |1x10(2) (b) |1x10(5) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ra-224 (a) |4x10(-1) |2x10(-2) |1x10(1) (b) |1x10(5) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ra-225 (a) |2x10(-1) |4x10(-3) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ra-226 (a) |2x10(-1) |3x10(-3) |1x10(1) (b) |1x10(4) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ra-228 (a) |6x10(-1) |2x10(-2) |1x10(1) (b) |1x10(5) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ռուբիդիում (37) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rb-81 |2x10(0) |8x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rb-83 (a) |2x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rb-84 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rb-86 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rb-87 |Չի |Չի |1x10(4) |1x10(7) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rb (բնական) |Չի |Չի |1x104 |1x107 |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ռենիում (75) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Re-184 |1x100 |1x100 |1x101 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Re-184m |3x100 |1x100 |1x102 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Re-186 |2x100 |6x10-1 |1x103 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Re-187 |Չի |Չի |1x106 |1x109 |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Re-188 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x102 |1x105 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Re-189 (a) |3x100 |6x10(-1) |1x102 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Re (բնական) |Չի |Չի |1x106 |1x109 |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ռոդիում (45) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rh-99 |2x100 |2x100 |1x101 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rh-101 |4x100 |3x100 |1x102 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rh-102 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x101 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rh-102m |2x100 |2x100 |1x102 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rh-103m |4x101 |4x101 |1x104 |1x108 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rh-105 |1x101 |8x10(-1) |1x102 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ռադոն (86) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Rn-222 (a) |3x10(-1) |4x10(-3) |1x101 (b) |1x108 (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ռուտենիում (44) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ru-97 |5x100 |5x100 |1x102 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ru-103 (a) |2x100 |2x100 |1x102 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ru-105 |1x100 |6x10(-1) |1x101 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ru-106 (a) |2x10(-1) |2x10(-1) |1x102 (b) |1x105 (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ծծումբ (16) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|S-35 |4x101 |3x100 |1x105 |1x108 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Անտիմոնիում (51) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sb-122 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(2) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sb-124 |6x10(-1) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sb-125 |2x10(0) |1x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sb-126 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Սկանդիում (21) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sc-44 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sc-46 |5x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sc-47 |1x10(1) |7x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sc-48 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Սելեն (34) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Se-75 |3x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Se-79 |4x10(1) |2x10(0) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Սիլիցիում (14) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Si-31 |6x10(-1) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Si-32 |4x10(1) |5x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Սամարիում (62) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sm-145 |1x10(1) |1x10(1) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sm-147 |Չի |Չի |1x10(1) |1x10(4) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sm-151 |4x10(1) |1x10(1) |1x10(4) |1x10(8) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sm-153 |9x10(0) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Անագ (50) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sn-113 (a) |4x10(0) |2x10(0) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sn-117m |7x10(0) |4x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sn-119m |4x10(1) |3x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sn-121m (a) |4x10(1) |9x10(-1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sn-123 |8x10(-1) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sn-125 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sn-126 (a) |6x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ստրոնցիում (38) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sr-82 (a) |2x10(-1) |2x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sr-85 |2x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sr-85m |5x10(0) |5x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sr-87m |3x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sr-89 |6x10(-1) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sr-90 (a) |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(2) (b) |1x10(4) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sr-91 (a) |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Sr-92 (a) |1x10(0) |3x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Տրիտիում (1) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|T(H-3) |4x10(1) |4x10(1) |1x10(6) |1x10(9) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Տանտալ (73) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ta-178 |1x10(0) |8x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|(երկար ապրող) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ta-179 |3x10(1) |3x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ta-182 |9x10(-1) |5x10(-1) |1x10(1) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Թերբիում (65) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tb-157 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tb-158 |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tb-160 |1x10(0) |6x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Տեխնեցիում (43) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tc-95m (a) |2x10(0) |2x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tc-96 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tc-96m (a) |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tc-97 |Չի |Չի |1x10(3) |1x10(8) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tc-97m |4x101 |1x100 |1x103 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tc-98 |8x10-1 |7x10-1 |1x101 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tc-99 |4x101 |9x10-1 |1x104 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tc-99m |1x101 |4x100 |1x102 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Թելլուր (52) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-121 |2x100 |2x100 |1x101 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-121m |5x100 |3x100 |1x102 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-123m |8x100 |1x100 |1x102 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-125m |2x101 |9x10-1 |1x103 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-127 |2x101 |7x10-1 |1x103 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-127m (a) |2x101 |5x10-1 |1x103 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-129 |7x10-1 |6x10-1 |1x102 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-129m (a) |8x10-1 |4x10-1 |1x103 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-131m (a) |7x10-1 |5x10-1 |1x101 |1x106 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Te-132 (a) |5x10-1 |4x10-1 |1x102 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Թորիում (90) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Th-227 |1x101 |5x10-3 |1x101 |1x104 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Th-228 (a) |5x10-1 |1x10-3 |1x100 (b) |1x104 (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Th-229 |5x100 |5x10-4 |1x100 (b) |1x103 (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Th-230 |1x101 |1x10-3 |1x100 |1x104 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Th-231 |4x101 |2x10-2 |1x103 |1x107 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Th-232 |Չի |Չի |1x101 |1x104 |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Th-234 (a) |3x10-1 |3x10-1 |1x103 (b) |1x105 (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Th (բնական) |Չի |Չի |1x100 (b) |1x103 (b) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Տիտան (22) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ti-44 (a) |5x10(-1) |4x10(-1) |1x101 |1x105 |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Թալլիում (81) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tl-200 |9x10(-1) |9x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tl-201 |1x10(1) |4x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tl-202 |2x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tl-204 |1x10(1) |7x10(-1) |1x10(4) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Թուլիում (69) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tm-167 |7x10(0) |8x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tm-170 |3x10(0) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Tm-171 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(4) |1x10(8) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|ՈՒրան (92) |4x10(1) |1x10(-1) |1x10(1) (b) |1x10(5) (b) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-230 (թոքերի միջոցով| | | | |
|արագ կլանում)(a)(d) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-230 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |4x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|միջին կլանում)(a)(e) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-230 (թոքերի միջոցով|3x10(1) |3x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|դանդաղ կլանում)(a)(f)| | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-232 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |1x10(-2) |1x10(0) (b) |1x10(3) (b) |
|արագ կլանում)(d) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-232 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |7x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|միջին կլանում)(e) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-232 (թոքերի միջոցով|1x10(1) |1x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|դանդաղ կլանում)(f) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-233 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |9x10(-2) |1x10(1) |1x10(4) |
|արագ կլանում)(d) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-233 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |2x10(-2) |1x10(2) |1x10(5) |
|միջին կլանում)(e) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-233 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |6x10(-3) |1x10(1) |1x10(5) |
|դանդաղ կլանում)(f) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-234 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |9x10(-2) |1x10(1) |1x10(4) |
|արագ կլանում) (d) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-234 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |2x10(-2) |1x10(2) |1x10(5) |
|միջին կլանում) (e) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-234 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |6x10(-3) |1x10(1) |1x10(5) |
|դանդաղ կլանում) (f) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-235 (թոքերի միջոցով|Չի |Չի |1x10(1) (b) |1x10(4) (b) |
|բոլոր տեսակի |սահմանա- |սահմանա- | | |
|կլանումներ) |փակվում |փակվում | | |
|(a)(d)(e)(f) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-236 (թոքերի միջոցով|Չի |Չի |1x10(1) |1x10(4) |
|արագ կլանում)(d) |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-236 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |2x10(-2) |1x10(2) |1x10(5) |
|միջին կլանում)(e) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-236 (թոքերի միջոցով|4x10(1) |6x10(-3) |1x10(1) |1x10(4) |
|դանդաղ կլանում)(f) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U-238 (թոքերի միջոցով|Չի |Չի |1x10(1) (b) |1x10(4) (b) |
|բոլոր տեսակի |սահմանա- |սահմանա- | | |
|կլանումներ) (d)(e)(f)|փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U (բնական) |Չի |Չի |1x10(0) (b) |1x10(3) (b) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U (հարստացված մինչև |Չի |Չի |1x10(0) |1x10(3) |
|20% կամ քիչ)(g) |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|U (աղքատացված) |Չի |Չի |1x10(0) |1x10(3) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Վանադիում (23) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|V-48 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|V-49 |4x10(1) |4x10(1) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Վոլֆրամ (74) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|W-178 (a) |9x10(0) |5x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|W-181 |3x10(1) |3x10(1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|W-185 |4x10(1) |8x10(-1) |1x10(4) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|W-187 |2x10(0) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|W-188 (a) |4x10(-1) |3x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Քսենոն (54) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Xe-122 (a) |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(2) |1x10(9) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Xe-123 |2x10(0) |7x10(-1) |1x10(2) |1x10(9) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Xe-127 |4x10(0) |2x10(0) |1x10(3) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Xe-131m |4x10(1) |4x10(1) |1x10(4) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Xe-133 |2x10(1) |1x10(1) |1x10(3) |1x10(4) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Xe-135 |3x10(0) |2x10(0) |1x10(3) |1x10(10) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Իտտրիում (39) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Y-87 (a) |1x10(0) |1x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Y-88 |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Y-90 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(3) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Y-91 |6x10(-1) |6x10(-1) |1x10(3) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Y-91m |2x10(0) |2x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Y-92 |2x10(-1) |2x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Y-93 |3x10(-1) |3x10(-1) |1x10(2) |1x10(5) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Իտտերբիում (70) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Yb-169 |4x10(0) |1x10(0) |1x10(2) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Yb-175 |3x10(1) |9x10(-1) |1x10(3) |1x10(7) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ցինկ (30) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Zn-65 |2x10(0) |2x10(0) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Zn-69 |3x10(0) |6x10(-1) |1x10(4) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Zn-69m (a) |3x10(0) |6x10(-1) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Ցիրկոնիում (40) | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Zr-88 |3x10(0) |3x10(0) |1x10(2) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Zr-93 |Չի |Չի |1x10(3) (b) |1x10(7) (b) |
| |սահմանա- |սահմանա- | | |
| |փակվում |փակվում | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Zr-95 (a) |2x10(0) |8x10(-1) |1x10(1) |1x10(6) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Zr-97 (a) |4x10(-1) |4x10(-1) |1x10(1) (b) |1x10(5) (b) |
._________________________________________________________________________.
(a) A1-ի և (կամ) A2-ի արժեքները ներառում են 10 օր կիսատրոհման պարբերությունից փոքր կիսատրոհման պարբերությամբ դուստր իզոտոպների ներդրումը.
Mg-28 Al-28
Ar-42 K-42
Ca-47 Sc-47
Ti-44 Sc-44
Fe-52 Mn-52m
Fe-60 Co-60m
Zn-69m Zn-69
Ge-68 Ga-68
Rb-83 Kr-83m
Sr-82 Rb-82
Sr-90 Y-90
Sr-91 Y-91m
Sr-92 Y-92
Y-87 Sr-87m
Zr-95 Nb-95m
Zr-97 Nb-97m, Nb-97
Mo-99 Tc-99m
Tc-95m Tc-95 Tc-96m Tc-96 Ru-103 Rh-103m Ru-106 Rh-106 Pd-103 Rh-103m Ag-108m Ag-108 Ag-110m Ag-110 Cd-115 In-115m In-114m In-114 Sn-113 In-113m Sn-121m Sn-121 Sn-126 Sb-126m Te-118 Sb-118 Te-127m Te-127 Te-129m Te-129 Te-131m Te-131 Te-132 I-132
I-135 Xe-135m
Xe-122 I-122 Cs-137 Ba-137m Ba-131 Cs-131 Ba-140 La-140 Ce-144 Pr-144m, Pr-144 Pm-148m Pm-148 Gd-146 Eu-146 Dy-166 Ho-166 Hf-172 Lu-172
W-178 Ta-178
W-188 Re-188
Re-189 Os-189m Os-194 Ir-194 Ir-189 Os-189m Pt-188 Ir-188 Hg-194 Au-194 Hg-195m Hg-195 Pb-210 Bi-210 Pb-212 Bi-212, Tl-208, Po-212 Bi-210m Tl-206 Bi-212 Tl-208, Po-212 At-211 Po-211 Rn-222 Po-218, Pb-214, At-218, Bi-214, Po-214 Ra-223 Rn-219, Po-215, Pb-211, Bi-211, Po-211, Tl-207 Ra-224 Rn-220, Po-216, Pb-212, Bi-212, Tl-208, Po-212 Ra-225 Ac-225, Fr-221, At-217, Bi-213, Tl-209, Po-213, Pb-209 Ra-226 Rn-222, Po-218, Pb-214, At-218, Bi-214, Po-214 Ra-228 Ac-228 Ac-225 Fr-221, At-217, Bi-213, Tl-209, Po-213, Pb-209 Ac-227 Fr-223 Th-228 Ra-224, Rn-220, Po-216, Pb-212, Bi-212, Tl-208, Po-212 Th-234 Pa-234m, Pa-234 Pa-230 Ac-226, Th-226, Fr-222, Ra-222, Rn-218, Po-214
U-230 Th-226, Ra-222, Rn-218, Po-214
U-235 Th-231
Pu-241 U-237 Pu-244 U-240, Np-240m Am-242m Am-242, Np-238 Am-243 Np-239 Cm-247 Pu-243 Bk-249 Am-245 Cf-253 Cm-249
(b) Ստորև նշված մայրական ռադիոակտիվ իզոտոպները բերված են իրենց դուստր ռադիոակտիվ իզոտոպների հետ հարյուրամյա հավասարակշռված պայմաններում
Sr-90 Y-90
Zr-93 Nb-93m
Zr-97 Nb-97
Ru-106 Rh-106 Cs-137 Ba-137m Ce-134 La-134 Ce-144 Pr-144 Ba-140 La-140 Bi-212 Tl-208(0.36), Po-212(0.64) Pb-210 Bi-210, Po-210 Pb-212 Bi-212, Tl-208(0.36), Po-212(0.64) Rn-220 Po-216 Rn-222 Po-218, Pb-214, Bi-214, Po-214 Ra-223 Rn-219, Po-215, Pb-211, Bi-211, Tl-207 Ra-224 Rn-220, Po-216, Pb-212, Bi-212, Tl-208(0.36), Po-212(0.64) Ra-226 Rn-222, Po-218, Pb-214, Bi-214, Po-214, Pb-210, Bi-210, Po-210 Ra-228 Ac-228 Th-226 Ra-222, Rn-218, Po-214 Th-228 Ra-224, Rn-220, Po-216, Pb-212, Bi-212, Tl-208(0.36), Po-212(0.64) Th-229 Ra-225, Ac-225, Fr-221, At-217, Bi-213, Po-213, Pb-209 Th-nat Ra-228, Ac-228, Th-228, Ra-224, Rn-220, Po-216, Pb-212, Bi-212,
Tl-208(0.36), Po-212(0.64) Th-234 Pa-234m
U-230 Th-226, Ra-222, Rn-218, Po-214
U-232 Th-228, Ra-224, Rn-220, Po-216, Pb-212, Bi-212, Tl-208(0.36),
Po-212(0.64)
U-235 Th-231
U-238 Th-234, Pa-234m
U-nat Th-234, Pa-234m, U-234, Th-230, Ra-226, Rn-222, Po-218, Pb-214,
Bi-214, Po-214, Pb-210, Bi-210, Po-210
U-240 Np-240m
Np-237 Pa-233 Am-242m Am-242 Am-243 Np-239
c) քանակությունը կարելի է որոշել` չափելով տրոհման արագությունը կամ որոշակի հեռավորության վրա ճառագայթման մակարդակը.
(d) այս արժեքները կիրառվում են միայն ուրանի միացությունների նկատմամբ, որոնք ընդունում են UF6, UO2F2 և UO2(NO3)2 քիմիական տեսքը բնականոն և վթարային իրավիճակներում.
(e) այս արժեքները կիրառվում են միայն ուրանի միացությունների նկատմամբ, որոնք ընդունում են UO3, UF4 և UCl4 և վեց վալենտային միացություններ քիմիական տեսքը բնականոն և վթարային իրավիճակներում.
(f) այս արժեքները վերաբերում են ուրանի բոլոր միացություններին` բացառությամբ (d) և (e) կետերում ներկայացվածների.
(g) այս արժեքները վերաբերում են միայն չճառագայթված ուրանին:
3.7. Փաթեթում պարունակվող ռադիոակտիվ նյութի ակտիվությունը չի կարող գերազանցել սույն կանոնների 3.8.-3.19. կետերում նշված համապատասխան սահմանները:
Անվտանգության կարգավորող հսկողությունից ազատված փաթեթներ
3.8. Անվտանգության կարգավորող հսկողությունից կարող են ազատվել այն փաթեթները, որոնց ռադիոակտիվ պարունակության ակտիվությունը, բացառությամբ բնական ուրանից, աղքատացված ուրանից կամ բնական թորիումից պատրաստված իրերի, չի գերազանցում հետևյալ արժեքները.
ա) սարքի մեջ կամ այլ արդյունաբերական արտադրանքում, ինչպիսիք են ժամացույցները կամ ռադիոէլեկտրոնային սարքերը, պարունակվող կամ նրա մասը հանդիսացող ռադիոակտիվ նյութերի նկատմամբ` յուրաքանչյուր առանձին առարկայի կամ փաթեթի համար համապատասխանաբար 3-րդ աղյուսակի 2-րդ և 3-րդ սյունակներում բերված արժեքները.
բ) սարքի մեջ կամ այլ արդյունաբերական արտադրանքում չպարունակվող և նրա մասը չհանդիսացող ռադիոակտիվ նյութերի նկատմամբ` աղյուսակի 3-ի 4-րդ սյունակում բերված արժեքները:
3.9. Բնական ուրանից, աղքատացված ուրանից կամ բնական թորիումից պատրաստված իրեր պարունակող փաթեթները կարող են ազատվել կարգավորող հսկողությունից նման նյութերի ցանկացած քանակության դեպքում, եթե ուրանի կամ թորիումի արտաքին մակերեսը ծածկված է մետաղից կամ այլ ամուր նյութից պատրաստված ոչ ակտիվ պատյանով:
3.10. Փոստով ուղարկվող յուրաքանչյուր փաթեթ ազատվում է կարգավորող հսկողությունից, եթե նրա ռադիոակտիվ պարունակության ակտիվությունը չի գերազանցում 3-րդ աղյուսակում բերված արժեքների մեկ տասնորդական մասը:
1-ին, 2-րդ և 3-րդ տեսակի արդյունաբերական փաթեթներ
3.11. LSA կամ SCՕ տեսակի նյութ պարունակող առանձին փաթեթի ռադիոակտիվ պարունակությունը պետք է սահմանափակվի այնպես, որպեսզի չգերազանցվեն սույն կանոնների 4.21. կետում նշված ճառագայթման մակարդակները:
3.12. Օդային փոխադրամիջոցով փոխադրվող LSA-II և LSA-III տեսակի չհրկիզվող պինդ նյութեր պարունակող առանձին փաթեթի պարունակության ակտիվությունը չպետք է գերազանցի 3000 A2:
3.12.1. Կարգավորող հսկողությունից ազատված փաթեթներ`
Փաթեթը համարվում է կարգավորող հսկողությունից ազատված, եթե ապահովված է նշված պայմաններից մեկը`
1) այն դատարկ է, սակայն նախկինում պարունակել է միջուկային կամ ռադիոակտիվ նյութ.
2) այն պարունակում է սարքեր կամ արտադրանք, որի ակտիվությունը չի գերազանցում սույն կանոնների N 3 աղյուսակում նշված ռադիոիզոտոպների ակտիվության հիմնական արժեքները.
3) այն պարունակում է արտադրանք, որը պատրաստված է բնական կամ աղքատացված ուրանից կամ աղքատացված թորիումից.
4) այն պարունակում է միջուկային կամ ռադիոակտիվ նյութ, որի ակտիվությունը չի գերազանցում սույն կանոնների N 3 աղյուսակում նշված ռադիոիզոտոպների ակտիվության հիմնական արժեքները.
5) այն պարունակում է 0.1 կգ-ից պակաս ուրանի հեքսաֆտորիդ, որի ակտիվությունը չի գերազանցում սույն կանոնների N 3 աղյուսակում նշված ռադիոիզոտոպների ակտիվության հիմնական արժեքները:
Դատարկ փաթեթավորման կոմպլեկտների փոխադրման վերաբերյալ լրացուցիչ պահանջներ:
(3.12.1-ին կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
3.12.2. Սարքի կամ այլ արտադրանքում կամ դրանց բաղադրամասում պարունակվող ռադիոակտիվ նյութը կարող է համարվել ՄԱԿ-ի UN-2911 համարին համապատասխանող, եթե`
1) ցանկացած չփաթեթավորված սարքի կամ արտադրանքի մակերեսից 10 սմ հեռավորության վրա գամմա ճառագայթման դոզային հզորությունը չի գերազանցում 0.1 mSv/ժամ.
2) յուրաքանչյուր սարք կամ արտադրանք իր մակերեսի վրա ունի «ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ Է» (RADIOACTIVE) գրառումը: Բացառություն են կազմում ժամացույցները և այլ արտադրանքը, որոնց վրա կա ռադիոլյումինիսցենտային պիտակավորում, ինչպես նաև այն արտադրանքը, որն արտաքին մակերեսին չունի «ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ Է» (RADIOACTIVE) գրառումը, սակայն այն բացելիս ներսում կա աչքի ընկնող գրառում ռադիոակտիվ նյութի պահման վերաբերյալ կամ ցանկացած սարք կամ արտադրանք, որն այնքան փոքր է, որ դրա վրա հնարավոր չէ փակցնել պիտակ և այդ պատճառով այն փոխադրվում է պիտակավորված փաթեթներում.
3) ռադիոակտիվ նյութը լրիվ ծածկված է ոչ ակտիվ բաղադրամասերով (հարմարանքը, որի միակ նշանակությունը դրանում ռադիոակտիվ նյութ տեղադրելն է, չպետք է դիտարկվի որպես սարք կամ արտադրանք):
(3.12.2-րդ կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
3.12.3. Ռադիոակտիվ նյութը, որը տարբերվում է 3.12.2-րդ կետում նշվածից, որի ակտիվությունը չի գերազանցում N 3 աղյուսակում նշված ռադիոիզոտոպների ակտիվության հիմնական արժեքները, կարող է համարվել ՄԱԿ-ի UN-2910 համարին համապատասխանող` հետևյալ պայմանների դեպքում`
1) սովորական պայմաններում փոխադրման ժամանակ փաթեթը թույլ չի տալիս ռադիոակտիվ նյութին դուրս գալ.
2) ներքին մակերեսի վրա ունի «ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ Է» (RADIOACTIVE) գրառում, որն աչքի է ընկնում փաթեթը բացելիս:
(3.12.3-րդ կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
3.12.4. Դատարկ փաթեթավորման կոմպլեկտը, որը նախկինում օգտագործվել է ռադիոակտիվ նյութի փոխադրման համար, կարող է համարվել ՄԱԿ-ի UN-2908 համարին համապատասխանող` հետևյալ պայմանների դեպքում`
1) այն լավ վիճակում է և հուսալի փակված է.
2) ուրան կամ թորիում պարունակող յուրաքանչյուր դետալ փակված է ոչ ակտիվ ամուր մետաղի պատյանով.
3) ներքին մակերեսի չամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը չի գերազանցում 4.8-րդ կետում նշված ռադիոակտիվ աղտոտվածության մակարդակները.
4) փաթեթավորման կոմպլեկտի վրա նախկինում արված գրառումներն այլևս չեն երևում:
(3.12.4-րդ կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
3.12.5. N 3 աղյուսակում նշված ռադիոիզոտոպների ակտիվության հիմնական արժեքները չգերազանցող քանակությամբ հեքսաֆտորիդը կարող է համարվել ՄԱԿ-ի UN-3507 համարին համապատասխանող` հետևյալ պայմանների դեպքում`
1) փաթեթում հեքսաֆտորիդի քանակությունը քիչ է 0.1 կգ-ից.
2) պահպանվում են 3.12.1-ին կետի պայմանները:
(3.12.5-րդ կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
ԱՂՅՈՒՍԱԿ 2. Անհայտ ռադիոիզոտոպների կամ խառնուրդների համար ակտիվության հիմնական արժեքները
._________________________________________________________________________.
| Ռադիոակտիվ | A1 | A2 |Ռադիոակտիվ |Ռադիոակտիվ |
| պարունակությունը | | |նյութի ազատման |բեռի ազատման |
| | | |մակարդակն ըստ |մակարդակն ըստ |
| | | |առանձին |առանձին |
| | | |ռադիոիզոտոպի |ռադիոիզոտոպի |
| | | |տեսակարար |ակտիվության |
| | | |ակտիվության | |
| |_________|_________|________________|______________|
| | (TBq) | (TBq) | (Bq/գ) | (Bq) |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Հայտնի է, որ ներկա են| | | 1 | 4 |
|միայն B կամ Y |0.1 |0.02 |1x10 |1x10 |
|ճառագայթող իզոտոպներ | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Հայտնի է, որ ներկա են| | -5 | -1 | 3 |
|միայն ալֆա ճառագայթող|0.2 |9x10 |1x10 |1x10 |
|իզոտոպներ | | | | |
|_____________________|_________|_________|________________|______________|
|Համապատասխան | | -5 | -1 | 3 |
|տվյալները բացակայում |0.001 |9x10 |1x10 |1x10 |
|են | | | | |
._________________________________________________________________________.
ԱՂՅՈՒՍԱԿ 3. Փոխադրվող առարկաների և փաթեթների կարգավորող հսկողությունից ազատման ակտիվության սահմանային արժեքները
._________________________________________________________________________.
|Պարունակության | Սարք կամ արտադրանք | Նյութեր |
|ֆիզիկական վիճակը |___________________________________|_________________|
| |Առարկաների համար |Փաթեթների համար |Փաթեթների համար |
| |սահմանային արժեքը|սահմանային արժեքը|սահմանային արժեքը|
|_________________________________________________________________________|
|Պինդ նյութեր |
|_________________________________________________________________________|
|Հատուկ տեսակի | 10(-2)A1 | A1 | 10(-3)A1 |
|___________________|_________________|_________________|_________________|
|Այլ տեսակի | 10(-2)A2 | A2 | 10(-3)A2 |
|___________________|_________________|_________________|_________________|
|Հեղուկներ | 10(-2)A2 | 10(-1)A2 | 10(-4)A2 |
|_________________________________________________________________________|
|Գազեր |
|_________________________________________________________________________|
|Տրիտիում | 2x10(-2)A2 | 2x10(-1)A2 | 2x10(-2)A2 |
|___________________|_________________|_________________|_________________|
|Հատուկ տեսակի | 10(-3)A1 | 10(-2)A1 | 10(-3)A1 |
|___________________|_________________|_________________|_________________|
|Այլ տեսակի | 10(-3)A2 | 10(-2)A2 | 10(-3)A2 |
._________________________________________________________________________.
Որպես «A» տեսակի դասակարգվող փաթեթներ
(3-րդ աղյուսակը փոփ. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
3.13. «A» տեսակի փաթեթների ռադիոակտիվ պարունակության ակտիվությունը չպետք է գերազանցի հետևյալ արժեքները.
ա) հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի համար - A1.
բ) բոլոր այլ տեսակի ռադիոակտիվ նյութերի համար - A2:
3.13.1. Ռադիոակտիվ նյութ պարունակող փաթեթները կարող են դասակարգվել որպես «A» տեսակի փաթեթ» այն դեպքում, երբ ապահովված են սույն կանոնների 3.13-րդ և 3.14-րդ կետերի պահանջները:
(3.13.1-ին կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
3.14. Եթե ռադիոիզոտոպների խառնուրդի համար հայտնի է նրանում առկա ռադիոիզոտոպների կազմը և համապատասխան ակտիվությունները, ապա «A» տեսակի փաթեթի ռադիոակտիվ պարունակության նկատմամբ կիրառվում է հետևյալ պայմանը`
__ B(i) __ C(j)
\ ______ + \ ______ <- 1
/__ A (i) /__ A (j)
i 1 j 2
որտեղ`
B(i) - ոչ հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի i-րդ ռադիոիզոտոպի
ակտիվությունն է, իսկ A (i)-ն` i-րդ ռադիոիզոտոպի համար A1-ի արժեքը.
1 C(j) - ոչ հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի i-րդ ռադիոիզոտոպի
ակտիվությունն է, իսկ A (j)-ն` j-րդ ռադիոիզոտոպի համար A2-ի արժեքը.
2
«B(Ս)» և «B(M)» տեսակի փաթեթներ
3.14.1 B(U), B(M) կամ C տեսակի փաթեթները պետք է դասակարգվեն` համաձայն դրանց փաթեթավորման կոմպլեկտի կառուցվածքի ստեղծման պետության իրավասու մարմնի կողմից տրված հաստատման սերտիֆիկատին:
(3.13.1-ին կետը լրաց. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
3.15. «B(Ս)» և «B(M)» տեսակի փաթեթները չպետք է պարունակեն`
ա) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար ակտիվության թույլատրելի արժեքը գերազանցող ակտիվությամբ նյութեր.
բ) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար թույլատրված ռադիոիզոտոպներից տարբերվող ռադիոիզոտոպներ.
գ) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար թույլատրված ֆիզիկական կամ քիմիական հատկություններ ունեցող նյութերից տարբերվող նյութեր.
«B(Ս)» և «B(M)» տեսակի փաթեթների հաստատման սերտիֆիկատներում պարտադիր նշվում է նրանց պարունակության համապատասխանությունը վերը նշված պահանջներին:
3.16. «B(Ս)» և «B(M)» տեսակի փաթեթները օդային փոխադրամիջոցներով փոխադրվելիս պետք է բավարարեն սույն կանոնների 3.15. կետի պահանջներին և չպետք է պարունակեն հետևյալ արժեքները գերազանցող ակտիվություններ.
ա) տարածման ցածր հատկություն ունեցող նյութերի համար` տվյալ կառուցվածքի համար հաստատման սերտիֆիկատներում նշված թույլատրելի արժեքը.
բ) հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութերի համար` 3000 A1 կամ 100000 A2, կախված նրանից, թե այս երկու արժեքներից որն է ամենափոքրը.
դ) բոլոր այլ տեսակի ռադիոակտիվ նյութերի համար` 3000 A2:
«C» տեսակի փաթեթներ
3.17. «C» տեսակի փաթեթները չպետք է պարունակեն.
ա) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար ակտիվության թույլատրելի արժեքը գերազանցող ակտիվությամբ նյութեր.
բ) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար թույլատրված ռադիոիզոտոպներից տարբերվող ռադիոիզոտոպներ.
գ) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար թույլատրված ֆիզիկական կամ քիմիական հատկություններ ունեցող նյութերից տարբերվող նյութեր.
«C» տեսակի փաթեթների հաստատման սերտիֆիկատներում պարտադիր նշվում է նրանց պարունակության համապատասխանությունը վերը նշված պահանջներին:
Տրոհվող նյութեր պարունակող փաթեթներ
3.18. Տրոհվող նյութեր պարունակող փաթեթները չպետք է պարունակեն`
ա) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար թույլատրվածից տարբեր մասսայով տրոհվող նյութեր.
բ) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար թույլատրված ռադիոիզոտոպներից կամ տրոհվող նյութից տարբերվող ռադիոիզոտոպներ կամ տրոհվող նյութեր.
գ) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար թույլատրված ֆիզիկական կամ քիմիական հատկություններ ունեցող նյութերից տարբերվող նյութեր.
դ) փաթեթի տվյալ կառուցվածքի համար տրոհվող նյութերի տարածական տեղադրումից տարբերվող տարածական տեղադրմամբ տրոհվող նյութեր:
Տրոհվող նյութեր պարունակող փաթեթների հաստատման սերտիֆիկատներում պարտադիր պետք է նշվի նրանց պարունակության համապատասխանությունը վերևում ներկայացված պահանջներին:
Ուրանի հեքսաֆտորիդ պարունակող փաթեթներ
3.19. Ուրանի հեքսաֆտորիդ պարունակող փաթեթում ուրանի հեքսաֆտորիդի մասսան չպետք է գերազանցի այն արժեքը, որը կարող է փաթեթի առավելագույն ջերմաստիճանի պայմաններում (այդ մասին նշվում է գործարանային այն համակարգերի համար, որտեղ պետք է օգտագործվի փաթեթը) բերել 5%-ից փոքր չզբաղեցրած ծավալի առաջացման: Ուրանի հեքսաֆտորիդը պետք է լինի պինդ վիճակում, իսկ փաթեթի փոխադրման ներկայացման ժամանակ փաթեթի ներքին ճնշումը պետք է հավասար լինի մթնոլորտային ճնշմանը:
4. Փոխադրումների իրականացման նկատմամբ պահանջներն ու հսկողությունը
Փոխադրողների կողմից առաջին փոխադրումից առաջ կատարման ենթակա պահանջներ
4.1. Ցանկացած փաթեթի առաջին փոխադրումից առաջ պետք է կատարվեն հետևյալ պահանջները.
ա) եթե պաշտպանական պատյանի համակարգում նախագծային ճնշումը գերազանցում է 35 kPa (մանոմետրական), ապա պետք է ապահովվի յուրաքանչյուր փաթեթի պաշտպանական պատյանի համակարգի համապատասխանությունը նախագծային այն պահանջներին, որոնք վերաբերվում են տվյալ ճնշման դեպքում համակարգի ամբողջականության պահպանմանը:
բ) յուրաքանչյուր «B(Ս)», «B(M)» և «C» տեսակի, ինչպես նաև տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթի ճառագայթային պաշտպանության և պաշտպանական պատյանի արդյունավետությունը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` նաև ջերմափոխանցման բնութագրերն ու տեղայնացնող համակարգի արդյունավետությունը պետք է գտնվեն տվյալ փաթեթի հաստատված կառուցվածքի համար կիրառելի կամ նշված սահմաններում:
գ) տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթները, որոնցում որպես փաթեթի բաղկացուցիչ մասեր տեղադրվում են նեյտրոնների հատուկ կլանիչներ, այդ կլանիչների առկայության և դրանց բաշխման համապատասխանության նպատակով պետք է ենթարկվեն ստուգման:
Փոխադրողների կողմից յուրաքանչյուր փոխադրումից առաջ կատարման ենթակա
պահանջներ
4.2. Ցանկացած փաթեթի յուրաքանչյուր փոխադրումից առաջ`
ա) պետք է ապահովվի սույն կանոնների համապատասխան դրույթներում շարադրված բոլոր պահանջների կատարումը.
բ) սույն կանոնների 5.7 կետի պահանջները չբավարարող վերամբարձ միջոցները պետք է հանվեն կամ այլ կերպ բերվեն փաթեթների բարձրացման համար ոչ պիտանի վիճակի.
գ) յուրաքանչյուր «B(Ս)», «B(M)» և «C» տեսակի, ինչպես նաև տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթի համար պետք է ապահովվի հաստատման սերտիֆիկատներում նշված բոլոր պահանջների կատարումը.
դ) յուրաքանչյուր «B(Ս)», «B(M)» և «C» տեսակի փաթեթ պետք է փոխադրումից առաջ պահվի այնքան ժամանակ, մինչև որ ապահովվեն ջերմաստիճանի և ճնշման հավասարակշռության նկատմամբ պահանջները, եթե այդ պահանջները չեն հանվել միակողմանի հաստատման կարգով.
ե) յուրաքանչյուր «B(Ս)», «B(M)» և «C» տեսակի փաթեթի համար համապատասխան ստուգման և/կամ փորձարկման միջոցով պետք է ապահովվի պաշտպանական պատյանի բոլոր այն անցքերի հարկին փակումը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` նաև տեսանելի հերմետիկացումը, որոնց միջոցով կարող է տեղի ունենալ ռադիոակտիվ պարունակության արտահոսք.
զ) յուրաքանչյուր հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի համար պետք է ապահովվի հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի հաստատման սերտիֆիկատներում նշված բոլոր պահանջների և սույն կանոնների համապատասխան դրույթների կատարումը.
է) տրոհվող նյութեր պարունակող փաթեթների համար, համապատասխան դեպքերում, պետք է կատարվեն սույն կանոնների 5.74 կետի բ) ենթակետում նշված չափումները և յուրաքանչյուր փաթեթի փակման հավաստման նպատակով սույն կանոնների 5.77 կետում նշված ստուգումները.
ը) յուրաքանչյուր տարածման ցածր հատկություն ունեցող ռադիոակտիվ նյութի համար պետք է ապահովվի հաստատման սերտիֆիկատում նշված բոլոր պահանջների և սույն կանոնների համապատասխան դրույթների կատարումը:
Այլ բեռների փոխադրումը
4.3. Փաթեթը չպետք է պարունակի ոչ մի այլ առարկա, բացի ռադիոակտիվ նյութի օգտագործման համար նախատեսված առարկաները կամ փաստաթղթերը: Այս պահանջը չպետք է խոչընդոտի ցածր տեսակարար ակտիվությամբ նյութերի կամ մակերեսային ռադիոակտիվ աղտոտվածությամբ օբյեկտների փոխադրմանն այլ առարկաների հետ: Փաթեթում նման առարկաների և փաստաթղթերի փոխադրումը, կամ դրանց փոխադրումը ցածր տեսակարար ակտիվությամբ նյութերի կամ մակերեսային ռադիոակտիվ աղտոտվածությամբ օբյեկտների հետ թույլատրվում է, եթե բացառվում է դրանց փոխազդեցությունը փաթեթավորման կոմպլեկտի կամ ռադիոակտիվ պարունակության հետ, որը կարող է բերել փաթեթի անվտանգության մակարդակի ցածրացման:
4.4. Զանգվածային բեռների համար նախատեսված ռեզերվուարներն ու կոնտեյներները, որոնք օգտագործվում են ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման նպատակով, չպետք է օգտագործվեն այլ նյութերի պահման կամ փոխադրման համար, եթե դրանք չեն մաքրված բետա, գամմա և ցածր թունայնությամբ ալֆա ճառագայթիչներից 0.4 Bq/սմ(2) մակարդակից ցածր, ինչպես նաև այլ ալֆա ճառագայթիչներից 0.04 Bq/սմ(2) մակարդակից ցածր:
4.5. Բացառիկ օգտագործման կարգով փոխադրվող բեռների հետ թույլատրվում է փոխադրել այլ առարկաներ, եթե այդ փոխադրման կազմակերպումը հսկվում է միայն բեռն առաքողի կողմից և նման փոխադրումը չի արգելվում այլ կանոններով:
4.6. Փոխադրման ժամանակ բեռները պետք է առանձնացված լինեն այլ վտանգավոր բեռներից` համաձայն վտանգավոր բեռների փոխադրման մասին այն պետությունների կանոնների, որոնց տարածքով կամ որոնց տարածք պետք է փոխադրվեն նյութերը, կամ, եթե դրա կիրառելի է, համաձայն միջազգային իրավասու տրանսպորտային կազմակերպությունների կանոնների և սույն կանոնների:
Պարունակության այլ վտանգավոր հատկությունները
4.7. Փաթեթավորման, պիտակավորման, մակնիշավորման, տարբերանշանների տեղադրման և փոխադրման ժամանակ, բացի ռադիոակտիվ հատկություններից և տրոհման ունակությունից, պետք է հաշվի առնվեն նաև փաթեթի պարունակության ցանկացած այլ վտանգավոր հատկությունները, ինչպեսիք են, օրինակ, պայթունավտանգությունը, դյուռավառությունը, քիմիական թունավորությունը և կոռոզիոն ակտիվությունը: Դա կապահովի վտանգավոր բեռների փոխադրման մասին այն պետություններից յուրաքանչյուրի համապատասխան կանոնների կատարումը, որոնց տարածքով կամ որոնց տարածք պետք է փոխադրվեն նյութերը, և, եթե դա կիրառելի է` միջազգային իրավասու տրանսպորտային կազմակերպությունների կանոնները, ինչպես նաև` սույն կանոնները:
Փաթեթների ռադիոակտիվ աղտոտվածության և արտահոսքի նկատմամբ պահանջներն
ու հսկողությունը
4.8. Ցանկացած փաթեթի արտաքին մակերեսի չամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը պետք է պահվի գործնականորեն հասանելի ամենացածր մակարդակի վրա և սովորական պայմաններում փոխադրման ժամանակ չպետք է գերազանցի հետևյալ արժեքները`
ա) բետա, գամմա և ցածր թունայնությամբ ալֆա ճառագայթիչների համար` 4 Bq/սմ(2).
բ) բոլոր այլ ալֆա ճառագայթիչների համար` 0.4 Bq/սմ(2):
Այս սահմանները կիրառվում են փաթեթի մակերեսի ցանկացած մասի 300 սմ(2) միջինացված տարածքի համար:
4.9. Բացառությամբ սույն կանոնների 4.14 կետում նշված պայմանի, տրանսպորտային փաթեթների, բեռնատար կոնտեյներների, ռեզերվուարների և զանգվածային բեռների համար նախատեսված միջին բեռնվածության կոնտեյներների արտաքին և ներքին մակերեսների վրա չամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը պետք է չգերազանցի սույն կանոնների 4.8. կետում նշված սահմանները:
4.10. եթե հայտնաբերվում է, որ փաթեթը վնասված է կամ արտահոսք ունի, կամ հիմքեր կան կասկածելու, որ փաթեթը արտահոսք է ունեցել կամ եղել է վնասված, ապա անհրաժեշտ է սահմանափակել նման փաթեթին մոտենալը և հնարավորին չափ արագ ճառագայթային անվտանգության գծով մասնագետի կողմից իրականացնել ռադիոակտիվ աղտոտվածության աստիճանի և փաթեթից ճառագայթման մակարդակի գնահատում: Անհրաժեշտ է ռադիոմետրիկ սարքերով ստուգել փաթեթը, փոխադրամիջոցը, փոխադրամիջոցի բեռնման և բեռնաթափման հարակից տարածքները, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` նաև բոլոր այն նյութերն ու իրերը, որոնք փոխադրվել են այդ փոխադրամիջոցով: Անհրաժեշտության դեպքում, վտանգավոր փաթեթի ազդեցությունից անձնակազմի, բնակչության և շրջակա միջավայրի պաշտպանության կազմակերպման նպատակով պետք է գործողության մեջ մտցվեն համապատասխան վթարային պլանները:
4.11. Վնասվածքներով կամ նորմալ պայմաններում փոխադրման համար թույլատրելի սահմանների գերազանցմամբ արտահոսք ունեցող փաթեթները պետք է տեղափոխվեն հսկողության տակ գտնվող մոտակա հարմար մի վայր (օբյեկտ): Արգելվում է նման փաթեթների հետագա փոխադրումը մինչև նրանց ապաակտիվացման ու վերանորոգման աշխատանքների ավարտը:
4.12. Պարբերաբար պետք է իրականացվի ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման համար մշտապես օգտագործվող փոխադրամիջոցի կամ սարքավորման ռադիոակտիվ աղտոտվածության ստուգում: Նման ստուգումների անցկացման հաճախականությունը կախված է ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրումների ծավալից և ռադիոակտիվ աղտոտվածության հավանականությունից:
4.13. Բացառությամբ սույն կանոնների 4.14 կետում նշված պայմանի, ցանկացած փոխադրամիջոց կամ սարքավորում կամ դրանց մասերը, որոնք ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման ժամանակ ենթարկվել են սույն կանոնների 4.8. կետում նշված սահմանների գերազանցմամբ ռադիոակտիվ աղտոտման, կամ նրանց մակերեսի վրա ճառագայթման հզորությունը գերազանցում է 5 mSv/ժամ, պետք է անմիջապես ապաակտիվացվեն և չօգտագործվեն այնքան ժամանակ, մինչև չամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը չիջնի սույն կանոնների 4.8. կետում նշված մակարդակներից ցածր, իսկ ապաակտիվացումից հետո մակերեսի վրա ամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածությամբ պայմանավորված ճառագայթման հզորությունը ցածր չլինի 5 mSv/ժամ:
4.14. Բացառիկ օգտագործման համար հաստատված տրանսպորտային փաթեթը, բեռնատար կոնտեյները, ռեզերվուարը և զանգվածային բեռների համար նախատեսված միջին բեռնվածության կոնտեյներները պետք է սույն կանոնների 4.9 և 4.13 կետերի պահանջներից ազատվեն միայն իրենց ներքին մակերեսների մասով և այնքան ժամանակով, քանի դեռ նրանք գտնվում են բացառիկ օգտագործման հաստատված պայմաններում:
Ազատված փաթեթների փոխադրման նկատմամբ պահանջներն ու հսկողությունը
4.15. Ազատված փաթեթների վրա պետք է տարածվեն`
ա) սույն կանոնների 4.7, 4.8, 4.11, 4.16, 4.34-4.36 կետերի, 4.49 կետի գ) ենթակետի, 4.54 կետի պահանջները և, եթե ընդունելի է, ապա նաև 4.17-4.20 կետերի պահանջները.
բ) ազատված փաթեթների համար սույն կանոնների 5.20 կետում նշված պահանջները.
գ) եթե ազատված փաթեթը տրոհվող նյութ է պարունակում, ապա պետք է կիրառվի սույն կանոնների 5.72 կետում տրոհվող նյութի համար նախատեսված ազատման պահանջներից մեկը և 5.34 կետի պահանջները.
դ) փոստով ուղարկելու դեպքում պետք է կիրառվեն սույն կանոնների 4.78. և 4.79 կետերի պահանջները:
4.16. Ազատված փաթեթի արտաքին մակերեսի ցանկացած կետում ճառագայթման հզորությունը պետք է չգերազանցի 5 mSv/ժամ:
4.17. Ցանկացած սարքում կամ արդյունաբերական արտադրանքում պարունակվող կամ նրա մասը կազմող ռադիոակտիվ նյութը, որի ակտիվությունը չի գերազանցում առանձին առարկաների կամ փաթեթների համար համապատասխանաբար 3-րդ աղյուսակի 2-րդ և 3-րդ սյունակներում ներկայացված սահմանները, կարող է փոխադրվել ազատված փաթեթով, եթե`
ա) չփաթեթավորված առարկայի կամ արտադրանքի արտաքին մակերեսի ցանկացած կետում ճառագայթման հզորությունը չի գերազանցում 0.1 mSv/ժամ.
բ) յուրաքանչյուր սարք կամ առարկա (բացառությամբ ժամացույցների և ռադիոլյումինիսցենտային ծածկույթ ունեցող սարքերի) ունի «ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ Է» (RADIOACTIVE) մակնիշավորումը.
գ) ռադիոակտիվ պարունակությունը լիովին փակված է ոչ ակտիվ տարրերով:
4.18. Ռադիոակտիվ նյութը, որը հանդես է գալիս սույն կանոնների 4.17 կետի գ) ենթակետում նշված ձևից տարբեր ձևով և նրա ակտիվությունը չի գերազանցում 3-րդ աղյուսակի 4-րդ սյունակում ներկայացված սահմանը, կարող է փոխադրվել ազատված փաթեթում, եթե`
ա) փաթեթը սովորական պայմաններում փոխադրման ժամանակ պահպանում է ռադիոակտիվ պարունակությունը.
բ) փաթեթի ներքին մակերեսի վրա կա «ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ Է» (RADIOACTIVE) մակնիշավորումը, որը փաթեթը բացելիս երևում է և նախազգուշացնում է ռադիոակտիվ նյութի առկայության մասին:
4.19. Արդյունաբերական արտադրանքը, որի միակ ռադիոակտիվ նյութը հանդիսանում է չճառագայթված բնական ուրանը, չճառագայթված աղքատացված ուրանը կամ չճառագայթված բնական թորիումը, կարող է փոխադրվել որպես ազատված փաթեթ, եթե ուրանի կամ թորիումի արտաքին մակերեսը ծածկված է ոչ ակտիվ մետաղից կամ այլ ամուր նյութից պատրաստված պատյանով:
Դատարկ փաթեթավորման կոմպլեկտների փոխադրման նկատմամբ լրացուցիչ
պահանջներն ու հսկողությունը
4.20. Նախկինում ռադիոակտիվ նյութ պարունակած դատարկ փաթեթավորման կոմպլեկտը կարող է փոխադրվել որպես ազատված փաթեթ, եթե`
ա) նա լավ վիճակում է և հուսալի փակվում է.
բ) ուրան կամ թորիում պարունակող նրա ցանկացած մասը ծածկված է մետաղից կամ այլ ամուր նյութից պատրաստված ոչ ակտիվ պատյանով.
գ) ներքին չամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածությունն ավելի քան հարյուրապատիկ չի գերազանցում սույն կանոնների 4.8 կետում նշված մակարդակները.
դ) նրա վրա այլևս չի երևում սույն կանոնների 4.42 կետին համապատասխան արված ցանկացած մակնիշավորում:
Արդյունաբերական փաթեթներով կամ առանց փաթեթների LSA և SCO տեսակի
նյութերի փոխադրման նկատմամբ պահանջներն ու հսկողությունը
4.21. LSA կամ SCO տեսակի նյութի քանակությունը 1-ին տեսակի արդյունաբերական փաթեթում (IP-1), 2-րդ տեսակի արդյունաբերական փաթեթում (IP-2), 3-րդ տեսակի արդյունաբերական փաթեթում (IP-3), կամ առարկայում կամ առարկաների խմբում պետք է սահմանափակվի այնպես, որպեսզի չպաշտպանված նյութից կամ առարկայից կամ առարկաների խմբից 3 մ հեռավորության վրա ճառագայթման հզորությունը չգերազանցի 10 mSv/ժամ:
4.22. Իրենցից տրոհվող նյութ ներկայացնող կամ այդպիսիք պարունակող LSA կամ SCO տեսակի նյութերը պետք է բավարարեն սույն կանոնների 4.69, 4.70 և 4.72 կետերի պահանջներին:
4.23. LSA-1 և SCO-1 խմբին պատկանող նյութերը կարող են փոխադրվել առանց փաթեթի հետևյալ պայմանների կատարման դեպքում.
ա) բոլոր չփաթեթավորված նյութերը, բացառությամբ բնական ռադիոիզոտոպներ պարունակող հանքանյութերի, պետք է փոխադրվեն այնպես, որպեսզի սովորական պայմաններում փոխադրման ժամանակ տեղի չունենա պաշտպանության վատացում և փոխադրամիջոցի թափքից ռադիոակտիվ պարունակության արտահոսք.
բ) յուրաքանչյուր փոխադրամիջոց պետք է գտնվի բացառիկ օգտագործման պայմաններում, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ փոխադրվում է միայն SCO-1 տեսակի նյութ, որի մոտ հասանելի և անհասանելի մակերեսների ռադիոակտիվ աղտոտվածությունը ավելի քան տասնապատիկ չի գերազանցում սույն կանոնների 4.14 կետում նշված համապատասխան սահմանը.
գ) եթե հիմք կա կասկածելու, որ SCO-1 տեսակի նյութի դժվար հասանելի մակերեսների վրա կա չամրացված ռադիոակտիվ աղտոտվածություն, պետք է միջոցներ ձեռնարկվեն կանխարգելելու փոխադրամիջոցի թափքի մեջ ռադիոակտիվ նյութի ընկնելը:
4.24. LSA և կամ SCO տեսակի նյութերը, բացառությամբ սույն կանոնների 4.23 կետում նշված դեպքերի, պետք է փաթեթավորվեն համաձայն 4-րդ աղյուսակի:
Տրանսպորտային ինդեքսի (TI) որոշումը
4.25. Փաթեթի, տրանսպորտային պակետի կամ բեռնատար կոնտեյների կամ չփաթեթավորված LSA-1 և SCO-1 տեսակի նյութերի տրանսպորտային ինդեքսը (TI) որոշվում է հետևյալ կերպ`
ա) փաթեթի, տրանսպորտային պակետի կամ բեռնատար կոնտեյների կամ չփաթեթավորված LSA-1 և SCO-1 տեսակի նյութերի արտաքին մակերեսից 1 մ հեռավորության վրա որոշվում է ճառագայթման առավելագույն մակարդակը «միլիզիվերտ ժամում» (mSv/ժամ) միավորներով: Չափված արժեքը հարկավոր է բազմապատկել 100-ի: Ստացված արդյունքն իրենից կներկայացնի տրանսպորտային ինդեքսը: Ուրանի և թորիումի հանքաքարերի կամ նրանց խտանյութերի դեպքում արտաքին մակերեսից 1 մ հեռավորության վրա գտնվող ցանկացած կետում ճառագայթման առավելագույն մակարդակը չպետք է գերազանցի`
. 0.4 mSv/ժամ - ուրանի և թորիումի հանքաքարերի ու նրանց ֆիզիկական
խտանյութերի համար.
. 0.3 mSv/ժամ - թորիումի քիմիական խտանյութերի համար.
. 0.02 mSv/ժամ - ուրանի քիմիական խտանյութերի համար, բացառությամբ`
ուրանի հեքսաֆտորիդի:
ԱՂՅՈՒՍԱԿ 4. LSA և SCO տեսակի նյութեր պարունակող արդյունաբերական փաթեթներին ներկայացվող պահանջները
.______________________________________________________________________.
|Ռադիոակտիվ պարունակությունը| Արդյունաբերական փաթեթի տեսակը |
| |__________________________________________|
| |Բացառիկ օգտագործում|Ոչ բացառիկ օգտագործում|
|______________________________________________________________________|
|LSA-1 |
|______________________________________________________________________|
|Պինդ նյութեր | IP-1 | IP-1 |
|___________________________|___________________|______________________|
|Հեղուկներ | IP-1 | IP-2 |
|______________________________________________________________________|
|LSA-2 |
|______________________________________________________________________|
|Պինդ նյութեր | IP-2 | IP-2 |
|___________________________|___________________|______________________|
|Հեղուկներ և գազեր | IP-2 | IP-3 |
|___________________________|___________________|______________________|
|LSA-3 | IP-2 | IP-3 |
|___________________________|___________________|______________________|
|SCO-1 | IP-1 | IP-1 |
|___________________________|___________________|______________________|
|SCO-2 | IP-2 | IP-2 |
.______________________________________________________________________.
բ) ռեզերվուարների, բեռնատար կոնտեյներների և չփաթեթավորված LSA-1 և SCO-1 տեսակի նյութերի համար վերը շարադրված ձևով որոշված թիվը հարկավոր է բազմապատկել վերահաշվարկման համապատասխան գործակցով: Վերահաշվարկման գործակիցները ներկայացված են աղյուսակ 5-ում.
գ) «ա» և «բ» ենթակետերի համաձայն հաշվարկված թվերը պետք է կլորացվեն բարձրացման ուղղությամբ մինչև առաջին տասնորդական նշանը: 0.05 և դրանից փոքր արժեքների դեպքում կարելի է տրանսպորտային ինդեքսը համարել հավասար զերոյի:
4.26. Յուրաքանչյուր տրանսպորտային տարայի, բեռնատար կոնտեյների կամ փոխադրամիջոցի տրանսպորտային ինդեքսը պետք է որոշվի կամ որպես պարունակվող բոլոր փաթեթների տրանսպորտային ինդեքսների գումար կամ ճառագայթման մակարդակի անմիջական չափմամբ, բացառությամբ` ոչ կոշտ տրանսպորտային պակետների, որոնց համար տրանսպորտային ինդեքսը պետք է որոշվի որպես պարունակվող բոլոր փաթեթների տրանսպորտային ինդեքսների գումար:
Կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսի (CSI) որոշումը
4.27. Տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթների համար կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսը (CSI) պետք է որոշվի 50-ը բաժանելով սույն կանոնների 5.81 և 5.82 կետերի համաձայն դուրս բերված N թվի արժեքներից փոքրի վրա (այսինքն` CSI=50/N): Կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսի արժեքը կարող է հավասար լինել զերոյի միայն այն դեպքում, երբ անվերջ թվով փաթեթներ հանդիսանում են ենթակրիտիկական:
4.28. Յուրաքանչյուր բեռի կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսը պետք է որոշվի որպես բեռի մեջ պարունակվող բոլոր փաթեթների կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսների գումար:
Փաթեթների և տրանսպորտային պակետների համար տրանսպորտային ինդեքսի,
կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսի և ճառագայթման
մակարդակի սահմանային արժեքները:
4.29. Բացառությամբ բացառիկ օգտագործմամ պայմաններում փոխադրվող բեռների, ցանկացած փաթեթի կամ տրանսպորտային պակետի տրանսպորտային ինդեքսը պետք է չգերազանցի 10-ից, իսկ ցանկացած փաթեթի կամ տրանսպորտային պակետի կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսը` 50-ից:
ԱՂՅՈՒՍԱԿ 5. Խոշոր բեռների համար տրանսպորտային ինդեքսի վերահաշվարկման գործակիցները
._________________________________________________________________________.
| Բեռի չափը |Վերահաշվարկման|
|(երկայնական կտրվածքի չափմամբ որոշված առավելագույն | գործակիցը |
| մակերեսը) | |
|__________________________________________________________|______________|
|Բեռի չափը <= 1 m(2) | 1 |
|__________________________________________________________|______________|
|1 m(2) < բեռի չափը <= 5 m(2) | 2 |
|__________________________________________________________|______________|
|5 m(2) < բեռի չափը <= 20 m(2) | 3 |
|__________________________________________________________|______________|
|20 m(2) < բեռի չափը | 10 |
._________________________________________________________________________.
4.30. Բացառությամբ բացառիկ օգտագործման պայմաններում երկաթուղային և ավտոմոբիլային ճանապարհներով սույն կանոնների 4.72 կետի ա) ենթակետում նշված պայմանների կատարմամբ փոխադրվող փաթեթների կամ տրանսպորտային պակետների, կամ օդային փոխադրամիջոցով սույն կանոնների 4.78. կետում նշված պայմանների կատարմամբ փոխադրվող փաթեթների կամ տրանսպորտային պակետների, փաթեթի կամ տրանսպորտային պակետի արտաքին մակերեսի ցանկացած կետում ճառագայթման առավելագույն հզորությունը պետք է չգերազանցի 2 mSv/ժամ:
4.31. Բացառիկ օգտագործման պայմաններում փոխադրվող փաթեթի արտաքին մակերեսի ցանկացած կետում ճառագայթման առավելագույն հզորությունը պետք է չգերազանցի 10 mSv/ժամ:
Կատեգորիաները
4.32. Փաթեթների և տրանսպորտային պակետները պետք է վերագրվեն հետևյալ կատեգորիաներից մեկին` «I-ՍՊԻՏԱԿ» («I-WHITE)», «II-ԴԵՂԻՆ» (»II-YELOW») կամ «III-ԴԵՂԻՆ» (»III-YELOW») 6-րդ աղյուսակում նշված պայմանների և հետևյալ պահանջների համաձայն.
ա) փաթեթների կամ տրանսպորտային պակետների կատեգորիան որոշելիս պետք է հաշվի առնվեն ինչպես նրանց տրանսպորտային ինդեքսը, այնպես էլ նրանց մակերեսի վրա ճառագայթման մակարդակը: Եթե տրանսպորտային ինդեքսը բավարարում է որևէ կատեգորիայի պայմանների, իսկ ճառագայթման մակարդակը նրանց մակերեսի վրա մեկ այլ կատեգորիայի պայմանների, ապա փաթեթին կամ տրանսպորտային պակետին պետք է վերագրվի ավելի բարձր կատեգորիա: «I-ՍՊԻՏԱԿ» («I-WHITE)» կատեգորիան ընդունվում է որպես ամենացածր.
բ) տրանսպորտային ինդեքսը պետք է որոշվի համաձայն սույն կանոնների 4.25. և 4.26. կետերի.
գ) եթե փաթեթի կամ տրանսպորտային պակետի մակերեսի վրա ճառագայթման հզորությունը գերազանցում է 2 mSv/ժամ, ապա փաթեթի կամ տրանսպորտային պակետը պետք է հակադրվեն բացառիկ օգտագործման պայմաններում` պահպանելով սույն կանոնների 4.72 կետի «ա» ենթակետում և 4.78 կետում նշված պայմանները.
դ) հատուկ պայմաններում փոխադրվող փաթեթը պետք է վերագրվի «III-ԴԵՂԻՆ» («III-YELOW») կատեգորիային.
ե) հատուկ պայմաններում փոխադրվող փաթեթներ պարունակող տրանսպորտային պակետը պետք է վերագրվի «III-ԴԵՂԻՆ» («III-YELOW») կատեգորիային:
Մակնիշավորումը, պիտակները և նշանները
4.33. Յուրաքանչյուր փաթեթ արտաքին մակերեսի վրա պետք է ունենա հստակ և չմաքրվող մակնիշավորում, որի վրա նշված կլինեն բեռն առաքողը և (կամ) բեռը ստացողը:
ԱՂՅՈՒՍԱԿ 6. Փաթեթների և տրանսպորտային պակետների կատեգորիաները
._________________________________________________________________________.
| Պայմանները | Կատեգորիան |
|___________________________________________________| |
|Տրանսպորտային ինդեքսը|Արտաքին մակերեսի ցանկացած | |
| |կետում ճառագայթման մակարդակը | |
|_____________________|_____________________________|_____________________|
|0 |Ոչ ավելի քան 0.005 mSv/ժամ |I-ՍՊԻՏԱԿ (I-WHITE) |
|_____________________|_____________________________|_____________________|
|Ավելի քան 0, բայց ոչ |Ավելի քան 0.005 mSv/ժամ, բայց|II-ԴԵՂԻՆ (II-YELOW) |
|ավելի քան 1 |ոչ ավելի քան 0.5 mSv/ժամ | |
|_____________________|_____________________________|_____________________|
|Ավելի քան 1, բայց ոչ |Ավելի քան 0.5 mSv/ժամ, բայց |III-ԴԵՂԻՆ |
|ավելի քան 10 |ոչ ավելի քան 2 mSv/ժամ |(III-YELOW) |
|_____________________|_____________________________|_____________________|
|Ավելի քան 10 |Ավելի քան 2 mSv/ժամ, բայց ոչ |III-ԴԵՂԻՆ |
| |ավելի քան 10 mSv/ժամ |(III-YELOW) |
| | |(փոխադրումն |
| | |իրականացվում է հատուկ|
| | |պայմաններում) |
._________________________________________________________________________.
4.34. Ազատված փաթեթներից զատ յուրաքանչյուր փաթեթ, փաթեթավորման կոմպլեկտի արտաքին մակերեսի վրա պետք է ունենա հստակ և չմաքրվող մակնիշավորում, որի վրա UN տառերից հետո պետք է, ինչպես նաև փոխադրամիջոցի անվանումը: Բացառությամբ միջազգային փոստով ուղարկվող փաթեթների, ազատված փաթեթների վրա UN տառերից հետո պետք է միայն նշվի 7-ում ներկայացված ՄԱկ-ի համարը: Միջազգային փոստով ուղարկվող փաթեթների նկատմամբ պետք է կիրառվեն սույն կանոնների 4.79. կետում շարադրված պահանջները:
4.35. Յուրաքանչյուր փաթեթ, որի բրուտտո մասսան ավել է 50 կգ-ից, փաթեթավորման կոմպլեկտի արտաքին մակերեսի վրա պետք է ունենա հստակ և չմաքրվող մակնիշավորում, որի վրա պետք է նշվի նրա թույլատրելի բրուտտո մասսան:
4.36. Յուրաքանչյուր 1-ին, 2-րդ կամ 3-րդ տեսակի արդյունաբերական փաթեթ փաթեթավորման կոմպլեկտի արտաքին մակերեսի վրա պետք է ունենա հստակ և չմաքրվող մակնիշավորում, որի վրա պետք է նշվի համապատասխանաբար` «TYPE IP-1», «TYPE IP-2» կամ «TYPE IP-3»:
4.37. Յուրաքանչյուր «A» տեսակի փաթեթ փաթեթավորման կոմպլեկտի արտաքին մակերեսի վրա պետք է ունենա հստակ և չմաքրվող մակնիշավորում, որի վրա պետք է նշվի «TYPE A»:
4.38. Յուրաքանչյուր 2-րդ կամ 3-րդ տեսակի արդյունաբերական փաթեթի կամ «A» տեսակի փաթեթի փաթեթավորման կոմպլեկտի արտաքին մակերեսի վրա պետք է ունենա հստակ և չմաքրվող մակնիշավորում, որի վրա պետք է նշվի փաթեթավորման կոմպլեկտի նախագծման երկրում փոխադրամիջոցին տրվող միջազգային գրանցման համարը (VRI), ինչպես նաև այն արտադրող ֆիրմայի անվանումը կամ փաթեթավորման կոմպլեկտի տարբերակման համար կարգավորող մարմնի կողմից սահմանված այլ տարբերանշան:
ԱՂՅՈՒՍԱԿ N 7. ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ԵՎ ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ԲԵՌԻ` ՄԱԿ-Ի ՀԱՄԱՐԸ ԵՎ ՃՇԳՐԻՏ ՏՐԱՆՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ԱՆՎԱՆՈՒՄՆԵՐԸ
.______________________________________________________________.
|ՄԱԿ-ի |Բեռի տրանսպորտային անվանումը և |Լրացուցիչ|
|համարը|նկարագրությունը |վտանգները|
|______________________________________________________________|
|Ազատված փաթեթներ |
|______________________________________________________________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ԱԶԱՏՎԱԾ ՓԱԹԵԹ-ԴԱՏԱՐԿ | |
|2908 |ՓԱԹԵԹԱՎՈՐՄԱՆ ԿՈՄՊԼԵԿՏ | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ԱԶԱՏՎԱԾ ՓԱԹԵԹ-ԲՆԱԿԱՆ | |
|2909 |ՈՒՐԱՆԻՑ ԿԱՄ ԱՂՔԱՏԱՑՎԱԾ ՈՒՐԱՆԻՑ ԿԱՄ ԲՆԱԿԱՆ | |
| |ԹՈՐԻՈՒՄԻՑ ՊԱՏՐԱՍՏՎԱԾ ԱՐՏԱԴՐԱՆՔ | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ԱԶԱՏՎԱԾ ՓԱԹԵԹ-ՆՅՈՒԹԻ | |
|2910 |ՍԱՀՄԱՆԱՓԱԿ ՔԱՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ԱԶԱՏՎԱԾ ՓԱԹԵԹ-ՍԱՐՔԵՐ ԿԱՄ | |
|2911 |ԱՐՏԱԴՐԱՆՔ | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՈՒՐԱՆԻ ՀԵՔՍԱՖՏՈՐԻԴ, ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ԱԶԱՏՎԱԾ| |
|3507 |ՓԱԹԵԹ, փաթեթի համար 0.1 կգ-ից քիչ, չտրոհվող | |
| |կամ տրոհվող-ազատված | |
|______________________________________________________________|
|Ցածր տեսակարար ակտիվության ռադիոակտիվ նյութ |
|______________________________________________________________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ՑԱԾՐ ՏԵՍԱԿԱՐԱՐ ԱԿՏԻՎՈՒԹՅՈՒՆ| |
|2912 |(LSA-1), չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ՑԱԾՐ ՏԵՍԱԿԱՐԱՐ ԱԿՏԻՎՈՒԹՅՈՒՆ| |
|3321 |(LSA-2), չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ՑԱԾՐ ՏԵՍԱԿԱՐԱՐ ԱԿՏԻՎՈՒԹՅՈՒՆ| |
|3322 |(LSA-3), չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված | |
|______________________________________________________________|
|Մակերեսային ռադիոակտիվ աղտոտվածությամբ օբյեկտներ |
|______________________________________________________________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ՄԱԿԵՐԵՍԱՅԻՆ ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ | |
|2913 |ԿԵՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՄԲ ՕԲՅԵԿՏՆԵՐ (SCO-1 կամ SCO-3),| |
| |չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ՄԱԿԵՐԵՍԱՅԻՆ ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ | |
|3326 |ԿԵՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՄԲ ՕԲՅԵԿՏՆԵՐ (SCO-1 կամ SCO-3),| |
| |ՏՐՈՀՎՈՂ | |
|______________________________________________________________|
|«A» տեսակի փաթեթ |
|______________________________________________________________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «A» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, ՈՉ ՀԱՏՈՒԿ| |
|2915 |ՏԵՍԱԿԻ, չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «A» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, ՈՉ ՀԱՏՈՒԿ| |
|3327 |ՏԵՍԱԿԻ, ՏՐՈՀՎՈՂ | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «A» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, ՀԱՏՈՒԿ | |
|3332 |ՏԵՍԱԿԻ, չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «A» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, ՀԱՏՈՒԿ | |
|3333 |ՏԵՍԱԿԻ, ՏՐՈՀՎՈՂ | |
|______________________________________________________________|
|«B(U)» տեսակի փաթեթ |
|______________________________________________________________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «B(U)» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, | |
|2916 |չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «B(U)» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, | |
|3328 |ՏՐՈՀՎՈՂ | |
|______________________________________________________________|
|«B(M)» տեսակի փաթեթ |
|______________________________________________________________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «B(M)» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, | |
|2917 |չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «B(M)» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, | |
|3329 |ՏՐՈՀՎՈՂ | |
|______________________________________________________________|
|«C» տեսակի փաթեթ |
|______________________________________________________________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «C» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, չտրոհվող | |
|3323 |կամ տրոհվող-ազատված | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, «C» ՏԵՍԱԿԻ ՓԱԹԵԹ, ՏՐՈՀՎՈՂ | |
|3330 | | |
|______________________________________________________________|
|Հատուկ պայմաններ |
|______________________________________________________________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ՀԱՏՈՒԿ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ | |
|2919 |ՓՈԽԱԴՐՎՈՂ, չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված | |
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ՀԱՏՈՒԿ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ | |
|3331 |ՓՈԽԱԴՐՎՈՂ, ՏՐՈՀՎՈՂ | |
|______________________________________________________________|
|ՈՒրանի հեքսաֆտորիդ |
|______________________________________________________________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ՈՒՐԱՆԻ ՀԵՔՍԱՖՏՈՐԻԴ, տրոհվող|Կոռոզիոն |
|2977 | |ակտիվու- |
| | |թյուն |
| | |(ՄԱԿ-ի |
| | |8-րդ դաս)|
|______|_____________________________________________|_________|
|UN- |ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ, ՈՒՐԱՆԻ ՀԵՔՍԱՖՏՈՐԻԴ, |Կոռոզիոն |
|2978 |չտրոհվող կամ տրոհվող-ազատված |ակտիվու- |
| | |թյուն |
| | |(ՄԱԿ-ի |
| | |8-րդ դաս)|
.______________________________________________________________.
(7-րդ աղյուսակը փոփ. 22.09.16 թիվ 978-Ն որոշում)
4.39. Յուրաքանչյուր փաթեթ, որի փաթեթավորման կոմպլեկտի կառուցվածքը հաստատված է համաձայն սույն կանոնների 5.5.-5.14. և 7.16-7.17 կետերի, պետք է փաթեթավորման կոմպլեկտի արտաքին մակերեսի վրա ունենա հստակ և չմաքրվող մակնիշավորում, որի վրա նշված կլինի.
ա) փաթեթավորման կոմպլեկտի տարբերակման համար կարգավորող մարմնի կողմից սահմանված տարբերանշանը.
բ) տվյալ փաթեթավորման կոմպլեկտի հաջորդական համարը.
գ) «B(U)», «B(M)» կամ «C» տեսակի փաթեթների համար` համապատասխանաբար «TYPE B(U)», «TYPE B(M)» կամ «TYPE C» գրառումը:
4.40. Յուրաքանչյուր «B(U)», «B(M)» կամ «C» տեսակի փաթեթ ամենաարտաքին հրակայուն և ջրակայուն պատյանի արտաքին մակերեսի վրա պետք է ունենա հստակ մակնիշավորում, որը պետք է կատարվի և ջրի ազդեցությանը դիմացկուն մեթոդով (փորագրում, դրոշմում և այլ) և կպատկերի նկար 1-ում ներկայացված ճառագայթային վտանգի նշանը:
4.41. Եթե LSA-1 և SCO-1 տեսակի նյութերը գտնվում են տարաներում կամ փաթեթավորման համար նախատեսված նյութերում և փոխադրվում են բացառիկ օգտագործման պայմաններում համաձայն սույն կանոնների 4.23. կետի, այդ տարաների կամ փաթեթավորման համար նախատեսված նյութերի արտաքին մակերեսին կարող է արվել հստակ և չմաքրվող մակնիշավորում, որի վրա համապատասխանաբար նշված կլինի «RADIOACTIVE LSA-1» կամ «RADIOACTIVE SCO-1»:
Պիտակավորումը
4.42. Յուրաքանչյուր փաթեթ, տրանսպորտային պակետ և բեռնատար կոնտեյներ` կախված կատեգորիայից, պետք է ունենան նկարներ 2-ում, 3-ում կամ 4-ում ներկայացված օրինակներին համապատասխանող պիտակներ: Բացառություն են կազմում մեծ ռեզերվուարները և բեռնատար կոնտեյներները, որոնց դեպքում թույլատրվում է օգտագործել սույն կանոնների 4.27. կետի այլընտրանքային դրույթներում նշվող նշանները: Բացի այդ, յուրաքանչյուր փաթեթ, յուրաքանչյուր տրանսպորտային պակետ և յուրաքանչյուր բեռնատար կոնտեյներ, որում պարունակվում է չազատված տրոհվող նյութ, պետք է ունենա նկար 5-ում ներկայացված օրինակին համապատասխանող պիտակ: Պարունակության հետ չունեցող ցանկացած պիտակ պետք է փակվի կամ հեռացվի: Այլ վտանգավոր հատկություններ ունեցող ռադիոակտիվ նյութերի վերաբերյալ տե՛ս սույն կանոնների կետ 4.7-ը:
4.43. Նկարներ 2-ում, 3-ում և 4-ում ներկայացված օրինակներին համապատասխանող պիտակները պետք է ամրացվեն փաթեթի կամ տրանսպորտային պակետի երկու հանդիպակաց արտաքին մակերեսներին կամ ապրանքատար կոնտեյների կամ ռեզերվուարի բոլոր չորս կողմերին: Նկար 5-ում ներկայացված օրինակին համապատասխանող պիտակները, անհրաժեշտության դեպքում, պետք է ամրացվեն նկարներ 2-ում, 3-ում և 4-ում ներկայացված օրինակներին համապատասխանող պիտակների կողքին: Այդ պիտակները չպետք է փակվեն սույն կանոնների 4.33-4.40 կետերում նշված մակնիշավորումները:
Պիտակների վրա ռադիոակտիվ պարունակության վերաբերյալ
տեղեկությունների նշումը
4.44. Նկարներ 2-ում, 3-ում և 4-ում ներկայացված օրինակներին համապատասխանող յուրաքանչյուր պիտակի վրա պետք է նշված լինեն հետևյալ տեղեկությունները`
ա) պարունակությունը. նշվում է ռադիոիզոտոպի (ռադիոիզոտոպների) աղյուսակ 1-ից վերցված անվանումը (անվանումները): Օգտագործվում են աղյուսակում առաջարկվող պայմանանշանները, բացառությամբ` LSA-1 տեսակի նյութի համար: Ռադիոիզոտոպների խառնուրդի դեպքում պետք է նշվեն (ելնելով տողի չափերից) այն ռադիոիզոտոպները, որոնց նկատմամբ գործում են ամենամեծ սահմանափակումները: Ռադիոիզոտոպի (ռադիոիզոտոպների) անվանումից (անվանումներից) հետո պետք է նշվի LSA կամ SCO խումբը: Այդ նպատակով պետք է օգտագործվեն LSA-II, LSA-III, SCO-I և SCO-II նշանակումները: LSA-1 մեկ նյութերի համար բավական է նշել միայն LSA-1, իսկ ռադիոիզոտոպի անվանման նշում չկատարել:
նկար
Նկար 1. Ճառագայթային անվտանգության հիմնական նշանը: X-ի նվազագույն թույլատրելի չափը հավասար է 4 մմ-ի.
բ) ակտիվությունը. նշվում է ռադիոակտիվ պարունակության ակտիվությունն` արտահայտված Բեքքերելներով (Bq) և SI համակարգի համապատասխան նախածանցով: Տրոհվող նյութի համար կարող է նշվել այդ նյութի մասսան` գրամներով (g) կամ նրան պատիկ միավորներով,
գ) տրանսպորտային պակետների և բեռնատար կոնտեյներների դեպքում պիտակի «Պարունակությունը» («Contenst») և «Ակտիվությունը» (»Activity») գրառումների տեղում պետք է նշվի այդ տրանսպորտային պակետի կամ բեռնատար կոնտեյների ողջ պարունակության գումարային արժեքը: Սակայն, եթե տրանսպորտային պակետը կամ բեռնատար կոնտեյները պարունակում է խառը բեռ, ապա կարող է արվել «Նայի՛ր տրանսպորտային փաստաթղթերը» (See Transport Documents) գրառումը.
դ) տրանսպորտային ինդեքսը, տես սույն կանոնների կետեր 4.25 և 4.26: «I-WHITE» կատեգորիայի բեռի դեպքում գրառում չի կատարվում:
Պիտակի վրա կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսի նշումը
4.45. Նկար 5-ում ներկայացված օրինակին համապատասխան յուրաքանչյուր պիտակի վրա պետք է նշված լինի կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսը (CSI), որը սահմանվում է իրավասու մարմնի կողմից տրված փոխադրման հատուկ պայմանների հաստատման մասին թույլտվությամբ կամ տվյալ փաթեթի կառուցվածքի հաստատման մասին սերտիֆիկատով:
4.46. Համաձայն սույն կանոնների 4.45 կետի պահանջների, տրանսպորտային պակետների և բեռնատար կոնտեյների դեպքում նկար 5-ում ներկայացված օրինակին համապատասխան պիտակի վրա կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսի (CSI) փոխարեն նշվում է տրանսպորտային պակետի կամ բեռնատար կոնտեյների ողջ տրոհվող պարունակության կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսի գումարը:
Նկար
Նկար 2. «I-ՍՊԻՏԱԿ» («I-WHITE») կատեգորիայի պիտակ: Պիտակի հենքը` սպիտակ, ճառագայթային անվտանգության հիմնական նշանի և գրառումների գույնը` սև, կատեգորիան նշող շերտը` կարմիր:
Նախազգուշական նշաններ
4.47. Փաթեթներ փոխադրող մեծ բեռնատար կոնտեյներներն ու ռեզերվուարները, բացառությամբ նրանց, որոնք փոխադրվում են ազատված փաթեթներ, պետք է ունենան նկար 6-ում ներկայացված օրինակին համապատասխանող չորս նշան: Նշանները պետք է ուղղահայաց ամրացված լինեն փոխադրող մեծ բեռնատար կոնտեյների կամ ռեզերվուարի երկու կողքերին և առջևի ու հետևի պատերին: Մեծ բեռնատար կոնտեյների կամ ռեզերվուարի պարունակությանը չվերաբերող բոլոր նշանները պետք է հանվեն: Պիտակների և նշանների միաժամանակյա օգտագործման փոխարեն, որպես այլընտրանք, թույլատրվում է օգտագործել նկարներ 2-ում, 3-ում, 4-ում և 5-ում ներկայացված օրինակներին համապատասխանող խոշորացված պիտակներ, որոնց նվազագույն չափերը պետք է համապատասխանեն նկար 6-ում ներկայացված չափերին:
4.48. Այն դեպքում, երբ ապրանքատար կոնտեյներում կամ ռեզերվուարում գտնվող բեռը հանդիսանում է չփաթեթավորված LSA-1 կամ SCO-1 տեսակի նյութ կամ, եթե ապրանքատար կոնտեյներում բացառիկ օգտագործման պայմաններում փոխադրվում է փաթեթավորված ռադիոակտիվ նյութ, որն ունի ՄԱԿ-ի մեկ համար, ապա հարկավոր է առնվազն 65 մմ բարձրությամբ սև տառերով ներկայացնել նաև ՄԱԿ-ի համապատասխան համարը (տե՛ս աղյուսակ 7)`
ա) կամ նկար 6-ում ներկայացված օրինակին համապատասխանող նշանի ներքևի մասում սպիտակ ֆոնի վրա` UN տառերից հետո, կամ`
բ) նկար 7-ում ներկայացված օրինակին համապատասխանող նշանի վրա:
Տարբերակ «բ»-ի օգտագործման դեպքում լրացուցիչ նշանն ամրացվում է հիմնական նշանի կողքին` ապրանքատար կոնտեյների կամ ռեզերվուարի չորս կողմերից:
Նկար
Նկար 3. «II-ԴԵՂԻՆ» («II-YELOW») կատեգորիայի պիտակ: Պիտակի վերին կեսի հենքը` դեղին, ներքին կեսինը` սպիտակ, ճառագայթային անվտանգության հիմնական նշանի և գրառումների գույնը` սև, կատեգորիան նշող շերտերը` կարմիր:
Բեռն առաքողի պարտավորությունները
4.49. Մակնիշավորման, պիտակավորման և նշանների ամրացման վերաբերյալ սույն կանոնների 4.20 կետի «դ» ենթակետում և 4.33-4.47. կետերում նշված պահանջների կատարման համար պատասխանատվություն է կրում բեռն առաքողը:
Բեռի վերաբերյալ տեղեկությունները
4.50. Բեռն առաքողը պարտավոր է յուրաքանչյուր բեռն ուղեկցող փաստաթղթերում ներկայացնել ներքո բերված տեղեկություններն ըստ հետևյալ հաջորդականության`
ա) բեռի համապատասխան տրանսպորտային անվանումը (ըստ աղյուսակ 7-ի).
բ) ՄԱԿ-ի վտանգավոր բեռների դասը նշող «7» թիվը.
գ) UN տառերից հետո տվյալ նյութին շնորհված ՄԱԿ-ի համարը (ըստ աղյուսակ 7-ի).
դ) յուրաքանչյուր ռադիոիզոտոպի անվանումը կամ սիմվոլը, իսկ ռադիոիզոտոպների խառնուրդի դեպքում` համապատասխան ընդհանուր նկարագրությունը կամ այն ռադիոիզոտոպների ցանկը, որոնց նկատմամբ գործում են ամենամեծ սահմանափակումները.
ե) նյութի ֆիզիկական և քիմիական ձևի նկարագրությունը կամ գրառում այն մասին, որ տվյալ նյութը հանդիսանում է հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութ կամ տարածման ցածր հատկությամբ ռադիոակտիվ նյութ: Քիմիական ձևի համար թույլատրելի է ընդհանուր քիմիական նկարագիրը.
Նկար
Նկար 4. «III-ԴԵՂԻՆ» («III-YELOW») կատեգորիայի պիտակ: Պիտակի վերի կեսի հենքը` դեղին, ներքին կեսինը` սպիտակ, ճառագայթային անվտանգության հիմնական նշանի և գրառումների գույնը` սև, կատեգորիան նշող շերտերը` կարմիր.
զ) փոխադրման ժամանակ պարունակության առավելագույն ակտիվությունն արտահայտված Բեքքերելներով (Bq)` SI համակարգի համապատասխան նախածանցով: Տրոհվող նյութի համար կարող է նշվել այդ նյութի մասսան` գրամներով (g), կամ նրան պատիկ միավորներով.
է) փաթեթի կատեգորիան, այսինքն` «I-ՍՊԻՏԱԿ» («I-WHITE»), «II-ԴԵՂԻՆ» (»II-YELOW») կամ «III-ԴԵՂԻՆ» (»III-YELOW»).
ը) տրանսպորտային ինդեքսը (միայն II-YELOW և III-YELOW կատեգորիաների համար).
թ) տրոհվող նյութ պարունակող բեռների համար, բացառությամբ սույն կանոնների 5.72 կետի համաձայն ազատման տակ ընկնողների` կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսը (CSI).
ժ) տրանսպորտային պակետում կամ բեռնատար կոնտեյներում փաթեթներ պարունակող բեռների համար` յուրաքանչյուր փաթեթի պարունակության մասին մանրամասն նկարագրությունը, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` տեղեկություն բեռի կազմում եղած յուրաքանչյուր տրանսպորտային պակետի կամ բեռնատար կոնտեյների պարունակության մասին: Եթե միջանկյալ բեռնաթափման կետում նախատեսվում է տրանսպորտային պակետից կամ բեռնատար կոնտեյներից հանել փաթեթները, ապա անհրաժեշտ է նախապատրաստել համապատասխան տրանսպորտային փաստաթղթեր.
ժա) եթե բեռը նախատեսվում է փոխադրել բացառիկ օգտագործման պայմաններում` գրառում «ՓՈԽԱԴՐՈՒՄ ԲԱՑԱՌԻԿ ՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ» («EXCLUSIVE USE SHIPMENT»).
ժբ) LSA-II, LSA-III, SCO-I և SCO-II տեսակի նյութերի համար` բեռի լրիվ ակտիվությունը` արտահայտված A2-ի պատիկով:
Նկար
Նկար 5. Անվտանգության ինդեքսի պիտակը: Պիտակի հենքը` սպիտակ, գրառումների գույնը` սև:
Նկար
Նկար 6. Նախազգուշական նշան
Բեռն առաքողի հայտարարագրումը
4.51. Բեռն առաքողը պարտավոր է տրանսպորտային փաստաթղթերում ներառել հետևյալ կամ նման բովանդակությամբ հայտարարագիր.
«Սույնով հայտարարում եմ, որ տվյալ բեռի պարունակությունը լիովին և ճիշտ արտացոլված է վերը նշված պատշաճ տրանսպորտային անվանման մեջ, որ այն դասակարգված, փաթեթավորված և մակնիշավորված է, ապահովված է պիտակներով և բոլոր տեսակետներից պատրաստ է փոխադրման (նշվում է համապատասխան փոխադրամիջոցի կամ փոխադրամիջոցների տեսակը)` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2001 թվականի դեկտեմբերի 24-ի N 1263 որոշմամբ հաստատված միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի անվտանգ փոխադրման հատուկ կանոնների և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման միջազգային կանոնների համաձայն»:
4.52. Եթե նման հայտարարագրի բովանդակությունն արդեն ներառված է այս կամ այն միջազգային համաձայնագրով սահմանվող փոխադրման պայմաններում, ապա բեռն առաքողը պարտավոր չէ ներկայացնել նման հայտարարագիր բեռի այն մասի վերաբերյալ, որի նկատմամբ տարածվում է տվյալ համաձայնագիրը:
Նկար
Նկար 7. ՄԱԿ-ի համարի առանձին պատկերման համար նախազգուշական նշան
4.53. Հայտարարագիրը պետք է ստորագրված լինի բեռն առաքողի կողմից` ամսաթվի նշմամբ: Ֆաքսիմիլային ստորագրությունները թույլատրվում են այն դեպքում, երբ ֆաքսիմիլային ստորագրությունների իրավական ուժը ճանաչվում է համապատասխան իրավական ակտերով:
4.54. Հայտարարագրի առկայությունը պետք է երևա բեռի մասին սույն կանոնների 4.51 կետում նշված տեղեկություններ պարունակող տրանսպորտային փաստաթղթում:
Պիտակների հեռացումը կամ փակումը
4.55. Որպես ազատված փաթեթ փոխադրվող դատարկ փաթեթավորման կոմպլեկտի վրա չպետք է երևան սույն կանոնների 4/51 կետի դրույթների համաձայն վաղօրոք կպցրած պիտակները:
Փոխադրողների համար տեղեկությունները
4.56. Բեռն առաքողը պետք է ներառի տրանսպորտային փաստաթղթերի մեջ ցուցումներ այն գործողությունների մասին, որոնք անհրաժեշտության դեպքում պարտավոր է ձեռնարկել բեռը փոխադրողը: Այդ ցուցումները պետք է գրված լինեն այն լեզվով, որը փոխադրողը կամ համապատասխան մարմինները համարում են անհրաժեշտ, և պետք է պարունակեն առնվազն հետևյալ տարրերը`
ա) լրացուցիչ պահանջներ փաթեթի, տրանսպորտային պակետի կամ ապրանքատար կոնտեյների բեռնման, դասավորման, տեղափոխման, մշակման և բեռնաթափման հետ կապված, ներառյալ անվտանգ ջերմահեռացման նպատակով դասավորման հետ կապված ցանկացած հատուկ ցուցումները կամ հիշեցումը, որ այդպիսի պահանջներ չեն պահանջվում.
բ) փոխադրամիջոցի տեսակի վերաբերյալ սահմանափակումներ և փոխադրման ուղու վերաբերյալ ցանկացած անհրաժեշտ ցուցումներ.
գ) տվյալ բեռի համար վթարի դեպքում իրականացվելիք միջոցառումները:
4.57. Իրավասու մարմնի կողմից տրված գործող սերտիֆիկատները պարտադիր չէ, որ ուղեկցեն բեռը: Բեռն առաքողը պարտավոր է դրանք տրամադրել բեռը փոխադրողին (փոխադրողներին)` մինչև բեռնումը և բեռնաթափումը:
Իրավասու մարմիններին տեղեկացնելը
4.58. Իրավասու մարմնի կողմից հաստատման ենթակա ցանկացած փաթեթի առաջին փոխադրումից առաջ բեռն առաքողը պետք է ապահովի փաթեթի կառուցվածքի համար կարգավորող մարմնի կողմից տրված սերտիֆիկատների պատճենների տրամադրումն այն պետության կարգավորող մարմնին, որի տարածքով կամ որի տարածք է փոխադրվում բեռը: Բեռն առաքողը պարտավոր չէ սպասել կարգավորող մարմնի կողմից սերտիֆիկատի ստացման մասին հաստատմանը, իսկ կարգավորող մարմինն էլ պարտավոր չէ տալ նման հաստատում:
4.59. Սույն կետի «ա», «բ», «գ» և «դ» ենթակետերում նշված յուրաքանչյուր փոխադրման մասին բեռն առաքողը ծանուցում է այն յուրաքանչյուր պետության կարգավորող մարմնին, որի տարածքով կամ որի տարածք է փոխադրվում բեռը: Նման ծանուցագիր յուրաքանչյուր կարգավորող մարմին պետք է ստանա փոխադրումից ոչ ուշ, քան 7 օր առաջ.
ա) «C» տեսակի փաթեթների փոխադրում, որոնք պարունակում են ռադիոակտիվ նյութ` ավելի քան 3000 A1 կամ 3000 A2 ակտիվությամբ, կախված դեպքից, կամ 1000 TBq կախված նրանից, թե նշված արժեքներից որն է փոքր.
բ) «B(U)» տեսակի փաթեթների փոխադրում, որոնք պարունակում են ռադիոակտիվ նյութ` ավելի քան 3000 A1 կամ 3000 A2 ակտիվությամբ, կախված դեպքից, կամ 1000 TBq` կախված նրանից, թե նշված արժեքներից որն է փոքր.
գ) «B(M)» տեսակի փաթեթներ.
դ) հատուկ պայմաններում փոխադրում:
4.60. Բեռի ծանուցագրում պետք է պարունակվեն`
ա) տեղեկություններ, որոնք բավարար են տվյալ փաթեթի կամ փաթեթների ինդենտիֆիկացման համար, ներառյալ սերտիֆիկատների բոլոր համապատասխան համարները և տարբերանշանները.
բ) տեղեկություններ փոխադրողի մասին, փոխադրամիջոցի մասին (այդ թվում` փոխադրամիջոցի պետական գրանցման համարանիշը կամ համարանիշերը), փոխադրման ամսաթվի, ժամանման սպասվող ամսաթվի և ենթադրյալ երթուղու մասին.
գ) միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի կամ ռադիոիզոտոպների անվանումները.
դ) միջուկային և ռադիոակտիվ նյութի ֆիզիկական և քիմիական ձևի նկարագրությունը կամ գրառում այն մասին, որ այն հանդիսանում է հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութ կամ տարածման ցածր հատկությամբ ռադիոակտիվ նյութ.
ե) տեղեկություն փոխադրման ժամանակ պարունակության առավելագույն ակտիվության մասին` արտահայտված Բեքքերելներով (Bq)` SI համակարգի համապատասխան նախածանցով: Տրոհվող նյութի համար կարող է նշվել այդ նյութի մասսան` գրամներով (g), կամ նրան պատիկ միավորներով:
4.61. Բեռն առաքողը պարտավոր չէ ուղարկել առանձին ծանուցում, եթե պահանջվող տեղեկություններն արդեն ներառված են փոխադրման հաստատման սերտիֆիկատում:
Սերտիֆիկատների և հրահանգների առկայությունը
4.62. Բեռն առաքողը մինչև սերտիֆիկատների պայմաններին համապատասխան փոխադրում ձեռնարկելը պետք է ունենա սույն կանոնների համաձայն պահանջվող բոլոր սերտիֆիկատների պատճենները և փոխադրման համար բեռի նախապատրաստման բոլոր միջոցառումների մասին հրահանգները:
Փոխադրման ու տարանցիկ պահման ժամանակ միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի
տարանջատումը
4.63. Ռադիոակտիվ նյութ պարունակող փաթեթները, տրանսպորտային պակետները և բեռնատար կոնտեյներները փոխադրման և տարանցիկ պահման ժամանակ պետք է տարանջատված լինեն`
ա) մարդկանց գտնվելու վայրերից և չերևակված լուսանկարչական երիզներից` սույն կանոնների 2.1.5 և 2.1.6 կետերի ռադիոակտիվ ճառագայթահարման հսկողության նպատակով.
բ) այլ վտանգավոր բեռներից` համաձայն սույն կանոնների 4.6 կետի:
4.64. «II-ԴԵՂԻՆ» (II-YELOW) կամ «III-ԴԵՂԻՆ» (III-YELOW) կատեգորիայի փաթեթները կամ տրանսպորտային կոնտեյներները փոխադրելիս պետք է բացառվի փոխադրամիջոցի նույն հատվածում ուղևորների ներկայությունը, բացառությամբ նշված փաթեթները կամ տրանսպորտային կոնտեյներներն ուղեկցելու համար հատուկ լիազորված անձանցից:
Փոխադրման ու տարանցիկ պահման ժամանակ միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի
դասավորումը
4.65. Եթե փաթեթի կամ տրանսպորտային պակետի մակերեսի մոտ միջին ջերմային հոսքը չի գերազանցում 15 W/m2, իսկ նրանց անմիջապես շրջապատող մյուս հիմնական բեռները չեն գտնվում պարկերի կամ պակետների մեջ, կարող է հիմնական բեռների հետ փոխադրվել առանց պահպանելու դասավորման վերաբերյալ որևէ պահանջ, բացառությամբ այն դեպքի, երբ հաստատման մասին իրավասու մարմնի կողմից տրված սերտիֆիկատում կա դասավորմանը վերաբերող հատուկ պահանջ:
4.66. Բեռը պետք է լինի հուսալիորեն դասավորված և ամրացված:
4.67. Ապրանքատար կոնտեյներների տեղավորումը և փաթեթների, տրանսպորտային պակետների ու բեռնատար կոնտեյներների կուտակումը պետք է վերահսկվի հետևյալ կերպ`
ա) բացառությամբ բացառիկ օգտագործման դեպքերի, մեկ փոխադրամիջոցով փոխադրվող փաթեթների, տրանսպորտային պակետների և բեռնատար կոնտեյներների ընդհանուր քանակը պետք է սահմանափակվի այնպես, որպեսզի փոխադրամիջոցում տրանսպորտային ինդեքսների ընդհանուր գումարը չանցնի աղյուսակ 8-ում բերված արժեքներից: LSA-1 տեսակի նյութերի բեռի համար, ըստ տրանսպորտային ինդեքսների գումարի, չկան սահմանափակումներ.
բ) այն դեպքերում, երբ բեռը փոխադրվում է բացառիկ օգտագործման պայմաններում, մեկ փոխադրամիջոցով փոխադրման համար, ըստ տրանսպորտային ինդեքսների գումարի, չկան սահմանափակումներ.
գ) սովորական պայմաններում փոխադրման դեպքում ճառագայթման մակարդակը փոխադրամիջոցի արտաքին մակերեսի ցանկացած կետում չպետք է գերազանցի 2 mSv/ժամը, իսկ նրանից երկու մետր հեռավորության վրա` 0.1 mSv/ժամը.
դ) կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսների ընդհանուր գումարը բեռնատար կոնտեյներում և փոխադրամիջոցում չպետք է գերազանցի աղյուսակ 9-ում ներկայացված արժեքները:
ԱՂՅՈՒՍԱԿ 8. Բացառիկ օգտագործման պայմաններում չգտնվող տրանսպորտային կոնտեյներների և փոխադրամիջոցների տրանսպորտային ինդեքսների սահմանային արժեքները
.______________________________________________________________________.
|Բեռնատար կոնտեյների կամ |Բեռնատար կոնտեյների համար կամ փոխադրամիջոցի |
|փոխադրամիջոցի տեսակը |թափքում տրանսպորտային ինդեքսների սահմանային |
| |ընդհանուր գումարը |
|_________________________|____________________________________________|
|Բեռնատար կոնտեյներ` փոքր | 50 |
|_________________________|____________________________________________|
|Բեռնատար կոնտեյներ` մեծ | 50 |
|_________________________|____________________________________________|
|Փոխադրամիջոցը | 50 |
|_________________________|____________________________________________|
|Մարդատար օդանավ | 50 |
|_________________________|____________________________________________|
|Բեռնատար օդանավ | 200 |
.______________________________________________________________________.
4.68. Ցանկացած փաթեթ կամ տրանսպորտային պակետ, որոնք ունեն 10-ից բարձր տրանսպորտային ինդեքս, կամ ցանկացած բեռ, որի կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսն ավելի է 50-ից, պետք է փոխադրվեն բացառիկ օգտագործման պայմաններում:
ԱՂՅՈՒՍԱԿ 9. Տրոհվող նյութեր պարունակող տրանսպորտային կոնտեյներների և փոխադրամիջոցների կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսների սահմանային արժեքները
.______________________________________________________________________.
|Բեռնատար կոնտեյների կամ |Բեռնատար կոնտեյների համար կամ փոխադրամիջոցի |
|փոխադրամիջոցի տեսակը |թափքում կրիտիկականության տեսակետից |
| |անվտանգության ինդեքսների սահմանային |
| |ընդհանուր գումարը |
|_________________________|____________________________________________|
| |բացառիկ օգտագործման | բացառիկ օգտագործման |
| |պայմաններից դուրս | պայմաններում |
|_________________________|____________________|_______________________|
|Բեռնատար կոնտեյներ` փոքր | 50 |չի կիրառվում |
|_________________________|____________________|_______________________|
|Բեռնատար կոնտեյներ` մեծ | 50 | 100 |
|_________________________|____________________|_______________________|
|Փոխադրամիջոցը | 50 | 100 |
|_________________________|____________________|_______________________|
|Մարդատար օդանավ | 50 |չի կիրառվում |
|_________________________|____________________|_______________________|
|Բեռնատար օդանավ | 50 | 100 |
.______________________________________________________________________.
Տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթների տարանջատումը փոխադրման և տարանցիկ
պահման ժամանակ
4.69. Տարանցիկ պահման ժամանակ տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթների, տրանսպորտային պակետների և բեռնատար կոնտեյներների քանակը ցանկացած առանձին պահման տեղում պետք է սահմանափակվի այնպես, որպեսզի այդպիսի փաթեթների, տրանսպորտային պակետների կամ բեռնատար կոնտեյներների ցանկացած խմբի համար կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսների ընդհանուր գումարը չգերազանցի 50-ը: Այդպիսի փաթեթների, տրանսպորտային պակետների կամ բեռնատար կոնտեյներների խմբերը պետք է պահվեն այնպես, որպեսզի առնվազն վեց մետր հեռու գտնվեն նման փաթեթների, տրանսպորտային պակետների կամ բեռնատար կոնտեյներների այլ խմբերից:
4.70. եթե փոխադրամիջոցի թափքում կամ բեռնատար կոնտեյների մոտ կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսների ընդհանուր գումարը գերազանցում է 50-ը, ինչպես երևում է աղյուսակ 9-ից, ապա դրանց պահումը պետք է կազմակերպվի այնպես, որպեսզի նրանք առնվազն 6 մետր հեռու լինեն տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթների, տրանսպորտային պակետների կամ բեռնատար կոնտեյներների այլ խմբերից կամ ռադիոակտիվ նյութեր փոխադրող այլ փոխադրամիջոցներից:
Երկաթուղով և ավտոմոբիլային տրանսպորտով փոխադրման հետ կապված լրացուցիչ
պահանջներ
4.71. Երկաթուղային և ավտոմոբիլային այն փոխադրամիջոցները, որոնցով փոխադրվում են նկարներ 2-ում, 3-ում, 4-ում կամ 5-ում ներկայացված պիտակներից ցանկացածն ունեցող փաթեթներ, տրանսպորտային պակետներ կամ բեռնատար կոնտեյներներ կամ բացառիկ օգտագործման պայմաններում գտնվող բեռներ, պետք է ունենան նկար 6-ում ներկայացված նախազգուշական նշան.
ա) արտաքին երկու կողապատերի վրա, եթե դա երկաթուղային փոխադրամիջոց է.
բ) արտաքին երկու կողապատերի և արտաքին հետնապատի վրա, եթե դա ավտոմոբիլային փոխադրամիջոց է:
եթե փոխադրամիջոցը չունի կողապատեր, նախազգուշական նշանները կարող են արվել անմիջապես բեռը կրող հարմարանքի վրա, պայմանով, որ այն հեշտ տարբերակվի: Ինչ վերաբերում է մեծ ռեզերվուարներին կամ բեռնատար կոնտեյներներին, ապա բավական են նրանց վրա եղած նշանները: Եթե փոխադրամիջոցի կառուցվածքը թույլ չի տալիս անել մեծ չափերի նախազգուշական նշաններ, ապա թույլատրվում է նկար 6-ում ներկայացված նախազգուշական նշանի չափերը փոքրացնել մինչև` 100 մմ: Փոխադրամիջոցի վրա եղած ցանկացած նշան, որը կապված չէ պարունակության հետ, պետք է հեռացվի:
4.72. եթե փոխադրամիջոցի վրա եղած բեռն իրենից ներկայացնում է LSA-1 և SCO-1 տեսակի չփաթեթավորված նյութ կամ, եթե բացառիկ օգտագործման պայմաններում փոխադրվող բեռը ՄԱԿ-ի մեկ համար ունեցող ռադիոակտիվ նյութ է, ապա ՄԱԿ-ի համապատասխան համարը` արված 65 միլիմետրից ոչ պակաս բարձրությամբ սև թվանշաններով, ևս արվում է`
ա) կամ նկար 6-ում ներկայացված նախազգուշական նշանի ներքևի մասում նախորդող UN տառերից հետո, կամ`
բ) նկար 7-ում ներկայացված նշանի վրա:
Վերը նշված «բ» տարբերակի դեպքում լրացուցիչ նշանն ամրացվում է հիմնական նշանի կողքին` երկաթուղային փոխադրամիջոցի երկու կողային պատերին և ավտոմոբիլային փոխադրամիջոցի երկու կողային պատերին ու հետևի պատին:
4.73. Բացառիկ օգտագործման կարգով փոխադրվող բեռների համար ճառագայթման մակարդակը չպետք է գերազանցի հետևյալ արժեքները`
ա) 10 mSv/ժամ` ցանկացած փաթեթի կամ տրանսպորտային պակետի արտաքին մակերեսի ցանկացած կետում և կարող է գերազանցել 2 mSv/ժամ միայն, եթե`
1. փոխադրամիջոցն ունի արգելափակոց, որը սովորական պայմաններում
փոխադրման դեպքում արգելում է կողմնակի անձանց մուտքն արգելափակված
գոտուց ներս.
2. ձեռք են առնված փաթեթը կամ տրանսպորտային պակետը փոխադրամիջոցի մեջ
ամրացնելու այնպիսի միջոցներ, որոնց շնորհիվ փոխադրամիջոցի մեջ
նրանց դրությունը սովորական փոխադրման պայմաններում կմնա անփոփոխ.
3. փոխադրման ժամանակ չեն կատարվում բեռնման և բեռնաթափման
աշխատանքներ.
բ) 2 mSv/ժամ` փոխադրամիջոցի արտաքին մակերեսի, ներառյալ վերևի և ներքևի մակերեսները, ցանկացած կետում, իսկ բաց փոխադրամիջոցի դեպքում` նաև բեռի արտաքին մակերեսի ցանկացած կետում.
գ) 0.1 mSv/ժամ` փոխադրամիջոցի արտաքին կողային մակերեսներով կազմված ուղղահայաց հարթություններից 2 մետր հեռավորության վրա, իսկ բաց փոխադրամիջոցի դեպքում` փոխադրամիջոցի արտաքին սահմաններով անցնող ուղղահայաց հարթություններից 2 մետր հեռավորության վրա:
4.74. Ավտոմոբիլային փոխադրամիջոցների դեպքում, վարորդից և նրա օգնականներից բացի, ու ոչ ոք չպետք է թույլտվություն ունենա գտնվելու «II-YELOW» կամ «III-YELOW» կատեգորիայի փաթեթներ, տրանսպորտային պակետներ կամ բեռնատար կոնտեյներներ փոխադրող փոխադրամիջոցի թափքի վրա:
Օդային փոխադրումների հետ կապված պահանջները
4.75. «B(M)» տեսակի փաթեթները և բացառիկ օգտագործման պայմաններում փոխադրվող բեռներն արգելվում է փոխադրել մարդատար օդանավերով:
4.76. Օդափոխման կամ ավելորդ ճնշման արտանետման հարմարանքներ ունեցող «B(M)» տեսակի փաթեթները, արտաքին սառեցման հարմարանքներ ունեցող փաթեթները, փոխադրման ժամանակ շահագործման հսկողություն պահանջող փաթեթները և հեղուկ բռնկվող նյութեր պարունակող փաթեթներն արգելվում է փոխադրել օդային փոխադրամիջոցներով:
4.77. Մակերեսի վրա ավելի քան 2 mSv/ժամ ճառագայթման մակարդակ ունեցող փաթեթները կամ տրանսպորտային պակետներն արգելվում է փոխադրել օդային փոխադրամիջոցներով, բացառությամբ հատուկ պայմաններում փոխադրման դեպքերի:
Փոստային փոխադրումների հետ կապված պահանջները
4.78. Բեռը, որը բավարարում է սույն կանոնների 4.15 կետի պահանջները և որի պարունակության ակտիվությունը չի գերազանցում աղյուսակ 3-ում ներկայացված սահմանային արժեքների մեկ տասնորդական մասը, Հայաստանի Հանրապետության փոստային ծառայությունների կողմից կարող է ընդունվել ներքին առաքման` պահպանելով այդ ծառայությունների կողմից սահմանված լրացուցիչ պահանջները:
4.79. Բեռը, որը բավարարում է սույն կանոնների 4.15 կետի պահանջները և որի պարունակության ակտիվությունը չի գերազանցում աղյուսակ 3-ում ներկայացված սահմանային արժեքների մեկ տասնորդական մասը, Հայաստանի Հանրապետության փոստային ծառայությունների կողմից կարող է ընդունվել միջազգային առաքման` պահպանելով, մասնավորապես, Համաշխարհային փոստային միության (WPU) ակտերով սահմանվող հետևյալ լրացուցիչ պահանջները`
ա) առաքվող բեռն ազգային փոստային ծառայություններին պետք է փոխանցեն ազգային կարգավորող մարմինների կողմից լիազորված բեռն առաքողները.
բ) առաքումը պետք է իրականացվի հնարավոր ամենաարագ երթուղով, սովորաբար` օդային փոխադրամիջոցներով.
գ) առաքվող բեռն իր արտաքին մակերեսի վրա պետք է ունենա հստակ և ամուր ամրացված (կպցրած) պիտակ հետևյալ գրառմամբ`
«ՌԱԴԻՈԱԿՏԻՎ ՆՅՈՒԹ-ՓՈՍՏԱՅԻՆ ԱՌԱՔՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԹՈՒՅԼԱՏՐՎԱԾ ՔԱՆԱԿՈՒԹՅԱՄԲ»
(RADIOACTIVE MATERIAL-QUANTITIES PERMITED FOR MOVeMENT BY POST):
Դատարկ փաթեթավորման կոմպլեկտի վերադարձման դեպքում նրա վրա գրված այս բառերը պետք է ջնջվեն.
դ) առաքվող բեռի վրա պետք է նշված լինեն բեռն առաքողի անվանումն ու հասցեն` հիշեցմամբ, որ բեռը հասցեատիրոջը չհանձնելու դեպքում այն պետք է վերադարձվի.
ե) ներքին փաթեթավորման կոմպլեկտի վրա պետք է նշված լինեն բեռն առաքողի անվանումն ու հասցեն և բեռի պարունակությունը:
Մաքսային գործողություններ
4.80. Մաքսային գործողությունները, այդ թվում` փաթեթի ռադիոակտիվ պարունակության հսկողությունը, պետք է իրականացվեն իոնացնող ճառագայթման գրանցման համար նախատեսված սարքերով հատուկ կահավորված տեղերում և որակյալ մասնագետների ներկայությամբ: Ցանկացած փաթեթ, որը մաքսային ծառայության աշխատողների պահանջով բացվել է, հետագա ուղարկումից առաջ մաքսատան միջոցներով պետք է բերվի նախնական վիճակի:
Հասցեատիրոջը չհասցված բեռներ
4.81. Այն դեպքում, երբ բեռը հնարավոր չէ հասցնել հասցեատիրոջը, փոխադրողի կողմից այն պետք է տեղադրվի անվտանգ տեղում և դրա մասին շտապ կերպով տեղեկացվի կարգավորող մարմինը, որն էլ կկայացնի համապատասխան որոշում:
5. Ռադիոակտիվ նյութերին, փաթեթավորման կոմպլեկտներին և փաթեթներին
ներկայացվող պահանջները
Ռադիոակտիվ նյութերին ներկայացվող պահանջները
5.1. LSA-3 տեսակի ռադիոակտիվ նյութը պետք է լինի պինդ և ունենա այնպիսի հատկություններ, որպեսզի սույն կանոնների 6.3 կետում նշված փորձարկումների ժամանակ փաթեթի ողջ ներքին պարունակության նկատմամբ ջրի ակտիվությունը չգերազանցի 0.1 A2-ը:
5.2. Հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի չափերից առնվազն մեկը պետք է փոքր չլինի 5 մմ-ից:
5.3. Հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութը պետք է ունենա այնպիսի հատկություններ կամ լինի այնպիսի, որպեսզի սույն կանոնների 6.4-6.11 կետերում նշված փորձարկումների ժամանակ պահպանվեն հետևյալ պահանջները`
ա) սույն կանոնների 6.5, 6.6, 6.7 կետերի և 6.9 կետի «ա» ենթակետի համաձայն կատարվող բախման, հարվածի և ծռման փորձարկումների ժամանակ նրանք պետք է չջարդվեն կամ չքայքայվեն.
բ) սույն կանոնների 6.8 կետի և 6.9 կետի «բ» ենթակետերում նշված ջերմային փորձարկումների ժամանակ նրանք չպետք է հալվեն կամ ցրվեն.
գ) սույն կանոնների 6.10, և 6.11 կետերի համաձայն կատարվող հիմնայնացման փորձարկումների ժամանակ ջրի ակտիվությունը պետք է չգերազանցի 2 kBq-ը:
5.4. Եթե հերմետիկ պարկուճը հանդիսանում է հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի բաղկացուցիչ մասը, ապա այդ պարկուճը պետք է պատրաստված լինի այնպես, որպեսզի բացվի միայն քայքայման ճանապարհով:
5.5. Տարածման ցածր հատկությամբ նյութը պետք է իրենից ներկայացնի այնպիսի ռադիոակտիվ նյութ, որի ընդհանուր քանակությունը փաթեթում բավարարի հետևյալ պահանջները`
ա) չպաշտպանված ռադիոակտիվ նյութից 3 մ հեռավորության վրա ճառագայթման դոզայի հզորությունը չպետք է գերազանցի 10 mSv/ժամը.
բ) սույն կանոնների 6.36 և 6.37 կետերի համաձայն կատարվող փորձարկումների ժամանակ գազային կամ աերոզոլային տեսքով մթնոլորտ արտանետված 100 միկրոմետրին համարժեք աերոդինամիկ շառավղով մասնիկների ակտիվությունը չպետք է գերազանցի 100 A2-ը: Յուրաքանչյուր փորձարկման համար կարող է օգտագործվել առանձին փորձանմուշ.
գ) սույն կանոնների 6.3 կետի համաձայն կատարվող փորձարկման ժամանակ ջրի ակտիվությունը չպետք է գերազանցի 100 A2-ը: Այդ փորձարկման ժամանակ պետք է հաշվի առնվի սույն կանոնների 6.36 և 6.37 կետերի համաձայն կատարվող փորձարկումների քայքայիչ ազդեցությունը:
Բոլոր տեսակի փաթեթավորման և փաթեթներին ներկայացվող ընդհանուր
պահանջները
5.6. Հաշվի առնելով փաթեթի մասսան, ծավալը և ձևը` այն պետք է նախագծված լինի այնպես, որպեսզի ապահովված լինեն նրա փոխադրման դյուրինությունը և անվտանգությունը: Բացի այդ, փաթեթի կառուցվածքը պետք է թույլ տա փոխադրման ժամանակ այն հուսալի ամրացնել փոխադրամիջոցի վրա կամ նրա մեջ:
5.7. Փաթեթի կառուցվածքը պետք է լինի այնպիսին, որպեսզի նրա բարձրացման համար նախատեսված նրա վրա գտնվող հարմարանքները ճիշտ շահագործման դեպքում չխափանվեն, իսկ նրանց ջարդվելու դեպքում չվատանա սույն կանոնների պահանջները փաթեթի բավարարման ունակությունը: Փաթեթի կառուցվածքում պետք է հաշվի առնվեն կտրուկ բարձրացման դեպքի համար նախատեսված համապատասխան խնայման գործակիցները:
5.8. Փաթեթի արտաքին մակերեսի վրա գտնվող ցանկացած հարմարանքներ, որոնք կարող են օգտագործվել նրա բարձրացման համար, պետք է նախագծված լինեն այնպես, որպեսզի սույն կանոնների 6.7. կետի պահանջներին համապատասխան դիմանան նրա մասսային կամ հնարավոր լինի դրանք հանել կամ այլ կերպ բերել օգտագործման համար ոչ պիտանի վիճակի:
5.9. Փաթեթավորման կոմպլեկտը գործնականորեն հնարավորին չափ պետք է նախագծված և մշակված լինի այնպես, որպեսզի նրա արտաքին մակերեսը չունենա դուրս ցցված մասեր և հեշտությամբ ապաակտիվացվի:
5.10. Գործնականորեն հնարավորին չափ փաթեթի արտաքին մակերևույթն այնպես պետք է պատրաստված լինի, որպեսզի նրա վրա ջուր չկուտակվի և չմնա:
5.11. Փոխադրման ժամանակ փաթեթին ավելացվող ցանկացած հարմարանք, որ չի հանդիսանում փաթեթի մասը, չպետք է նրան դարձնի պակաս անվտանգ:
5.12. Փաթեթը պետք է ունենա փոխադրման սովորական պայմաններում առաջացող ցանկացած արագացմանը, վիբրացիային կամ վիբրացիոն ռեզոնանսին դիմակայելու հատկություն, որպեսզի չնվազի տարբեր տարաների փականների արդյունավետությունը կամ չխախտվի ողջ փաթեթի ամբողջականությունը: Մասնավորապես, հեղյուսները, պտուտակները և այլ ամրացնող հարմարանքները պետք է նախագծված լինեն այնպես, որպեսզի բազմակի օգտագործումից հետո հնարավոր չլինի նրանց ինքնաթուլացումը:
5.13. Փաթեթավորման կոմպլեկտի և ցանկացած տարրերի կամ կառուցվածքների համար օգտագործված նյութերը պետք է ֆիզիկապես ու քիմիապես համատեղելի լինեն միմյանց և ռադիոակտիվ պարունակության հետ: Պետք է հաշվի առնվի, թե նրանք ինչպես կպահվեն իրենց ճառագայթային ազդեցության դեպքում:
5.14. Բոլոր այն փականները, որոնց միջոցով ռադիոակտիվ պարունակությունը կարող է դուրս գալ, պետք է պաշտպանված լինեն անթույլատրելի գործողություններից:
5.15. Փաթեթի կառուցվածքը նախագծելիս պետք է հաշվի առնվեն փոխադրման սովորական պայմաններում արտաքին միջավայրի հնարավոր ջերմաստիճաններն ու ճնշումը:
5.16. Այլ վտանգավոր հատկություններ ունեցող ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրման համար նախատեսված փաթեթների կառուցվածքների նախագծման ժամանակ պետք է հաշվի առնվեն նաև բեռի այդ հատկությունները:
Օդային տրանսպորտով փոխադրվող փաթեթներին ներկայացվող լրացուցիչ
պահանջները
5.17. Օդային տրանսպորտով փոխադրվող փաթեթների մատչելի մակերեսի ջերմաստիճանը, շրջակա միջավայրի 380C ջերմաստիճանի դեպքում, առանց ինսոլացիայի հաշվի առնման, չպետք է գերազանցի 500C-ը:
5.18. Օդային տրանսպորտով փոխադրվող փաթեթները պետք է նախագծված լինեն այնպես, որպեսզի շրջակա միջավայրի -40C-+55C ջերմաստիճանային տիրույթի դեպքում չվնասվի նրանց պաշտպանիչ պատյանի ամբողջականությունը:
5.19. Օդային տրանսպորտով փոխադրվող փաթեթները պետք է ունենան պաշտպանիչ պատյան, որն առանց արտահոսքի կդիմանա արտաքին ճնշման մինչև 5 kPa իջեցմանը:
Ազատված փաթեթներին ներկայացվող պահանջները
5.20. Ազատված փաթեթը պետք է նախագծված լինի այնպես, որպեսզի ապահովվի սույն կանոնների 5.6-6.16 կետերի պահանջների կատարումը, իսկ օդային տրանսպորտով փոխադրության դեպքում` նաև սույն կանոնների 5.17-5.19 կետերի պահանջների կատարումը:
Արդյունաբերական փաթեթներին ներկայացվող պահանջները
5.21.1-ին տեսակի արդյունաբերական փաթեթը պետք է նախագծված լինի այնպես, որպեսզի ապահովվի սույն կանոնների 5.6-5.16 և 5.34 կետերի պահանջների կատարումը, իսկ օդային տրանսպորտով փոխադրության դեպքում` նաև սույն կանոնների 5.17-5.19 կետերի պահանջների կատարումը:
5.22. Այն արդյունաբերական փաթեթը, որը որակվել է որպես 2-րդ տեսակի, պետք է նախագծված լինի այնպես, որպեսզի ապահովվի սույն կանոնների 5.21 կետով 1-ին տեսակի արդյունաբերական փաթեթներին ներկայացվող պահանջները: Բացի այդ, սույն կանոնների 6.22 և 6.23 կետերին համապատասխան փորձարկումների ենթարկվելիս, նման փաթեթի կառուցվածքը պետք է կանխարգելի`
ա) ռադիոակտիվ պարունակության արտահոսքը կամ տարածումը.
բ) պաշտպանիչ պատյանի ամբողջականության այնպիսի վնասումը, որը կարող է բերել փաթեթի արտաքին մակերեսի վրա ճառագայթման մակարդակի 20 տոկոսից ավելի բարձրացման:
5.23. Այն արդյունաբերական փաթեթը, որը որակվել է որպես 3-րդ տեսակի, պետք է նախագծված լինի այնպես, որպեսզի ապահովվի սույն կանոնների 5.21 կետով 1-ին տեսակի արդյունաբերական փաթեթներին ներկայացվող պահանջները: Բացի այդ, նրա կառուցվածքը պետք է բավարարի նաև սույն կանոնների 5.34-5.47 կետերի պահանջները:
5.24. Փաթեթները կարող են օգտագործվել որպես 2-րդ տեսակի արդյունաբերական փաթեթներ` հետևյալ պայմանների դեպքում`
ա) դրանք բավարարում են սույն կանոնների 5.21 կետով 1-ին տեսակի արդյունաբերական փաթեթներին ներկայացվող պահանջները.
բ) դրանք նախագծված են սույն կանոնների 5.6-5.16 կետերով բոլոր տեսակի փաթեթներին ներկայացվող պահանջներին, վտանգավոր բեռների փոխադրման ՄԱԿ-ի խորհուրդների կամ նշված նորմերին համարժեք ցանկացած այլ պահանջներին համապատասխան.
գ) ՄԱԿ-ի I կամ II խմբի փաթեթների համար պահանջվող փորձարկումների ենթարկվելուց, նման փաթեթի կառուցվածքը պետք է կանխարգելի`
. ռադիոակտիվ պարունակության արտահոսքը կամ տարածումը.
. պաշտպանիչ պատյանի ամբողջականության այնպիսի վնասումը, որը կարող է
բերել փաթեթի ցանկացած մակերեսի վրա ճառագայթման մակարդակի 20 տոկոսից
ավելի բարձրացման:
5.25. Կոնտեյներ-բաքերը կարող են օգտագործվել որպես 2-րդ կամ 3-րդ տեսակի արդյունաբերական փաթեթներ, եթե բավարարված են հետևյալ պայմանները`
ա) դրանք բավարարում են սույն կանոնների 5.21 կետով 1-ին տեսակի արդյունաբերական փաթեթներին ներկայացվող պահանջները.
բ) դրանք նախագծված են սույն կանոնների 5.6-5.16 կետերով բոլոր տեսակի փաթեթներին ներկայացվող պահանջներին, վտանգավոր բեռների փոխադրման ՄԱԿ-ի խորհուրդների կամ նշված նորմերի համարժեք ցանկացած այլ պահանջներին համապատասխան.
գ) դրանք նախագծված են այնպես, որպեսզի նախատեսվող ցանկացած լրացուցիչ պաշտպանական միջոց կարողանա դիմակայել փոխադրման սովորական պայմաններում բեռի մշակման ժամանակ առաջացող ստատիկ ու դինամիկ բեռնվածքներին և կանխարգելել պաշտպանիչ պատյանի ամբողջականության այնպիսի վնասումը, որը կարող է բերել կոնտեյներ-բաքի արտաքին մակերեսի վրա ճառագայթման մակարդակի 20 տոկոսից ավելի բարձրացման:
Սերիական համարների մասին տեղեկացումը և դրանց գրանցումը
7.15. Իրավասու մարմնին պետք է հաղորդվի հաջորդական համարն արտադրված յուրաքանչյուր այն փաթեթավորման կառուցվածքի, որը հաստատված է կարգավորող մարմնի կողմից: Իրավասու մարմինը պետք է իրականացնի այդպիսի հաջորդական համարների հաշվառումը:
Փոխադրումների հաստատումը
7.16. Բազմակողմանի հաստատումը պարտադիր է`
ա) «B(M)» տեսակի փաթեթների փոխադրման համար, եթե այդ փաթեթների կառուցվածքով չի նախատեսվում հսկող պարբերական օդափոխություն կամ հավելյալ ճնշման արտանետում.
բ) «B(M)» տեսակի փաթեթների փոխադրման համար, եթե դրանց պարունակության ակտիվությունն ավելի է 3000 A1 կամ 3000 A2 կամ 1000 TBq` կախված նրանից, թե այդ մեծություններից որն է փոքր.
գ) տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթների փոխադրման համար, եթե դրանց կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսների գումարը գերազանցում է 50-ը:
7.17. Իրավասու մարմինը կարող է թույլատրել Հայաստանի Հանրապետության տարածք կամ Հայաստանի Հանրապետության տարածքով միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի փոխադրումն առանց փոխադրման հաստատման, եթե դրա մասին նա կատարել է հատուկ նշում փաթեթի կառուցվածքի հաստատման սերտիֆիկատում:
7.18. Փոխադրման հաստատման համար ներկայացվող հայտը պետք է ներառի հետևյալ տեղեկությունները`
ա) հայցվող փոխադրման տևողությունը.
բ) փաստացի միջուկային կամ ռադիոակտիվ պարունակության նկարագրությունը, օգտագործվող փոխադրամիջոցը, հավանական կամ փաստացի երթուղին.
գ) անվտանգության պահպանմանն ուղղված միջոցառումների իրականացման մանրամասն նկարագիրը.
դ) առաքողի և ստացողի միջև կնքված պայմանագրի պատճենը:
7.19. Փոխադրման հաստատման դեպքում կարգավորող մարմինը պետք է հայտատուին տա հաստատման մասին սերտիֆիկատ:
Հատուկ պայմաններում իրականացվող փոխադրման հաստատումը
7.20 Յուրաքանչյուր բեռ, որը փոխադրվում է միջազգային երթուղով` հատուկ պայմաններում, պետք է ունենա բազմակողմանի հաստատում:
7.21. Հատուկ պայմաններում իրականացվելիք փոխադրման հաստատման համար հայտը պետք է պարունակի այն բոլոր տեղեկությունները, որոնք անհրաժեշտ են կարգավորող մարմնին համոզվելու համար, որ անվտանգության ընդհանուր մակարդակը համապատասխանում է անվտանգության նորմերի պահանջներին: Հայտը պետք է նաև ներառի հետևյալ տեղեկությունները`
ա) սույն կանոնների և անվտանգության նորմերի պահանջներից շեղումների և դրանց պատճենների մասին.
բ) անվտանգության ապահովման նպատակով նշված շեղումների փոխհատուցմանն ուղղված ցանկացած հատուկ տեխնիկական և վարչական միջոցառումների մասին, որոնք պլանավորվում է իրականացնել փոխադրման ժամանակ:
7.22. Հատուկ պայմաններում իրականացվող փոխադրման հաստատման դեպքում կարգավորող մարմինը հայտատուին պետք է հաստատման սերտիֆիկատ տա:
Իրավասու մարմնի կողից տրվող հաստատման սերտիֆիկատները
7.23. Իրավասու մարմնի կողմից կարող է տրվել հինգ տեսակի հաստատման սերտիֆիկատ`
. հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի համար.
. տարածման ցածր հատկություն ունեցող ռադիոակտիվ նյութի համար.
. հատուկ պայմանների համար.
. փոխադրման համար.
. փաթեթի կառուցվածքի համար:
Կոնստրուկցիայի և փոխադրման հաստատման սերտիֆիկատները կարող են միավորվել որպես միացյալ սերտիֆիկատ:
Իրավասու մարմնի տարբերանշանները
7.24. Իրավասու մարմնի կողմից տրվող յուրաքանչյուր հաստատման սերտիֆիկատի պետք է շնորհվի տարբերանշան: Այն պետք է ունենա հետևյալ տեսքը`
VRI/համար/Տեսակի կոդ
ա) համարը շնորհվում է կարգավորող մարմնի կողմից և յուրաքանչյուր կառուցվածք կամ փոխադրում պետք է ունենա իրեն հատուկ անհատական համարը:
բ) տրվող սերտիֆիկատների համար պետք է օգտագործվեն հետևյալ տեսակի կոդերը.
AF` տրոհվող նյութի համար օգտագործվող «A» տեսակի փաթեթի կառուցվածք.
B(U)` «B(U)» տեսակի փաթեթի կառուցվածք [B(U)F` տրոհվող նյութի համար].
B(M)` «B(M)» տեսակի փաթեթի կառուցվածք [B(M)F` տրոհվող նյութի համար].
C` «C» տեսակի փաթեթի կառուցվածք [CF` տրոհվող նյութի համար].
IF` տրոհվող նյութի համար նախատեսված արդյունաբերական փաթեթի կառուցվածք.
S` հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութ.
LD` տարածման ցածր հատկություն ունեցող ռադիոակտիվ նյութ.
T` փոխադրում.
X` հատուկ պայմաններ:
Ուրանի հեքսաֆտորիդի տեսքով հանդես եկող չտրոհվող նյութի կամ ուրանի հեքսաֆտորիդի տեսքով հանդես եկող ազատված տրոհվող նյութի համար նախատեսված փաթեթներին, երբ չի կիրառվում վերը նշված կոդերից որևէ մեկը, օգտագործվում են հետևյալ կոդերը`
H(U)` միակողմանի հաստատում.
H(M)` բազմակողմանի հաստատում:
Հաստատման սերտիֆիկատների բովանդակությունը
7.25. Հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի և տարածման ցածր հատկություն ունեցող ռադիոակտիվ նյութի հաստատման յուրաքանչյուր սերտիֆիկատ պետք է պարունակի հետևյալ տվյալները`
ա) սերտիֆիկատի անվանումը.
բ) կարգավորող մարմնի տարբերանշանը.
գ) տրման ամսաթիվը և գործողության ժամկետը.
դ) ռադիոակտիվ նյութերի անվտանգ փոխադրման հարցով Հայաստանի Հանրապետության և միջազգային պահանջները, որոնց հիման վրա հաստատվում է հատուկ տեսակի կամ տարածման ցածր հատկություն ունեցող ռադիոակտիվ նյութը.
ե) հատուկ տեսակի կամ տարածման ցածր հատկություն ունեցող ռադիոակտիվ նյութի նկարագրությունը.
զ) հատուկ տեսակի ռադիոակտիվ նյութի կամ տարածման հատկություն ունեցող ռադիոակտիվ նյութի կոնստրուկցիայի անվանացանկը.
է) ռադիոակտիվ պարունակության անվանացանկը` ներառյալ դրա ակտիվությունը և ֆիզիկական ու քիմիական հատկությունները.
ը) սույն կանոնների 4.23 կետին համապատասխանող որակի ապահովման ծրագրի մանրամասն նկարագիրը.
թ) մինչև փոխադրումն իրականացվելիք հատուկ միջոցառումների մասին հայտ ներկայացնողի կողմից տրամադրված տեղեկությունը.
ժ) կարգավորող մարմնի հայեցողությամբ` հայտ ներկայացնողի անվանումը.
ժա) սերտիֆիկատ տվող անձի ստորագրությունը, անունը, ազգանունը և պաշտոնը:
Հատուկ պայմանների հաստատման սերտիֆիկատները
7.26. Հատուկ պայմանների հաստատման յուրաքանչյուր սերտիֆիկատ պետք է պարունակի հետևյալ տվյալները`
ա) սերտիֆիկատի անվանումը.
բ) կարգավորող մարմնի տարբերանշանը.
գ) տրման ամսաթիվը և գործողության ժամկետը.
դ) փոխադրամիջոցի տեսակը կամ տեսակները.
ե) տրանսպորտի տեսակների, փոխադրամիջոցի, բեռնատար կոնտեյների վերաբերյալ ցանկացած սահմանափակումները և անհրաժեշտ ճանապարհային հրահանգները.
զ) միջուկային և ռադիոակտիվ նյութերի անվտանգ փոխադրման հարցով Հայաստանի Հանրապետության և միջազգային կարգավորող փաստաթղթերի պահանջները, որոնց հիման վրա հաստատվում են հատուկ պայմանները.
է) հետևյալ հայտարարությունը.
«Սույն սերտիֆիկատը չի ազատում բեռն ուղարկողին այն պետության կառավարության ցանկացած պահանջի կատարումից, որի տարածք կամ որի տարածքով փոխադրվում է տվյալ փաթեթը».
ը) այլընտրանքային միջուկային կամ ռադիոակտիվ պարունակության համար այլ կարգավորող մարմնի կողմից հաստատված սերտիֆիկատների ներկայացումը կամ համապատասխան կարգավորող մարմնի հայեցողությամբ` լրացուցիչ տեղեկություններ.
թ) տեխնիկական փաստաթղթերի (նախագիծ) կամ կառուցվածքի սպեցիֆիկացիայի ձևով փաթեթավորման կոմպլեկտի նկարագրությունը: Իրավասու մարմնի հայեցողությամբ կարող է ներկայացվել փաթեթի կառուցվածքը ցուցադրող 25 սմ X 30 սմ չափսերը չգերազանցող, վերարտադրության համար պիտանի գրաֆիկական պատկերը.
ժ) թույլատրված է միջուկային կամ ռադիոակտիվ պարունակության սպեցիֆիկացիան` ներառյալ ռադիոակտիվ պարունակությանը վերաբերող այն բոլոր սահմանափակումները, որոնք անմիջականորեն չեն կարող որոշվել փաթեթավորման կոմպլեկտի բնույթով.
ժա) բացի այդ, տրոհվող նյութ պարունակող փաթեթների դեպքում`
1. թույլատրված ռադիոակտիվ պարունակության մանրամասն նկարագրությունը.
2. կրիտիկականության տեսակետից անվտանգության ինդեքսի արժեքը.
3. պարունակության կրիտիկականության տեսակետից անվտանգությունը
հաստատող փաստաթղթերի վրա հղումը.
4. ցանկացած հատուկ բնութագրեր, որոնց հիման վրա կրիտիկականության
գնահատման ժամանակ համարվել է, որ որոշ դատարկություններում
բացակայում է ջուրը.
5. նեյտրոնների բազմացմանը վերաբերող ցանկացած նախապայման, որը հաշվի է
առնվել ճառագայթման իրական պատմությունից ելնելով կրիտիկականության
գնահատման ժամանակ.
6. արտաքին միջավայրի ջերմության տիրույթի, որը հաշվի է առնվել հատուկ
պայմանների հաստատման ժամանակ.
ժբ) շահագործման ժամանակ իրականացվելիք հսկողության ցանկացած լրացուցիչ միջոցառումների ցանկը, որոնք պահանջվելու են բեռի բեռնման, բեռնաթափման, տեղափոխման և մշակման համար` ներառյալ ջերմության անվտանգ հեռացման նպատակով փաթեթների դասավորմանը վերաբերող հատուկ պայմանները.
ժգ) կարգավորող մարմնի հայեցողությամբ` հատուկ պայմանների հիմնավորումը.
ժդ) այն փոխհատուցող միջոցառումների նկարագրությունը, որոնք կապված են բեռի հատուկ պայմաններում փոխադրման հետ.
ժե) հայտը ներկայացնողի կողմից տրամադրված տեղեկություններն այն միջոցառումների մասին, որոնք պետք է իրականացվեն մինչև փոխադրումը.
ժզ) այն վթարային միջոցառումների հրահանգները, որոնք կարգավորող մարմինը գտնում է անհրաժեշտ.
ժէ) սույն կանոնների 2.31 կետին համապատասխանող որակի ապահովման ծրագրի մանրամասն նկարագիրը.
ժը) սերտիֆիկատ տվող անձի ստորագրությունը, անունը, ազգանունը և պաշտոնը:
Փոխադրումը հաստատող սերտիֆիկատները
7.27. Փոխադրումը հաստատող յուրաքանչյուր սերտիֆիկատ պետք է պարունակի հետևյալ տվյալները`
ա) սերտիֆիկատի անվանումը.
բ) կարգավորող մարմնի տարբերանշանը.
գ) տրման ամսաթիվը և գործողության ժամկետը.
դ) ռադիոակտիվ նյութերի անվտանգ փոխադրման հարցով Հայաստանի Հանրապետության և միջազգային կարգավորող փաստաթղթերի պահանջները, որոնց հիման վրա հաստատվում է փոխադրումը.
ե) տրանսպորտի տեսակների, փոխադրամիջոցի, բեռնատար կոնտեյների հաշվով ցանկացած սահմանափակումները, և անհրաժեշտ ճանապարհային հրահանգները.
զ) հետևյալ հայտարարությունը.
«Սույն սերտիֆիկատը չի ազատում բեռն ուղարկողին այն պետության կառավարության ցանկացած պահանջի կատարումից, որի տարածք կամ որի տարածքով փոխադրվում է տվյալ փաթեթը».
է) ցանկը շահագործման ժամանակ իրականացվելիք հսկողության ցանկացած լրացուցիչ միջոցառումների, որոնք պահանջվելու են բեռի բեռնման, բեռնաթափման, տեղափոխման և մշակման համար` ներառյալ ջերմության անվտանգ հեռացման կամ կրիտիկականության նպատակով փաթեթների դասավորմանը վերաբերող հատուկ պայմանները.
ը) հայտը ներկայացնողի կողմից տրամադրված տեղեկություններն այն միջոցառումների մասին, որոնք պետք է իրականացվեն մինչև փոխադրումը.
թ) փաթեթի կառուցվածքի հաստատման սերտիֆիկատի (սերտիֆիկատների) պատճենը.
ժ) թույլատրված ռադիոակտիվ պարունակության սպեցիֆիկացիան` ներառյալ ռադիոակտիվ պարունակությանը վերաբերող այն բոլոր սահմանափակումները, որոնք անմիջականորեն չեն կարող որոշվել փաթեթավորման կոմպլեկտի բնույթով.
ժա) այն վթարային միջոցառումների հրահանգները, որոնք կարգավորող մարմինը գտնում է անհրաժեշտ.
ժբ) սույն կանոնների 2.31 կետին համապատասխանող որակի ապահովման ծրագրի մանրամասն նկարագիրը.
ժգ) կարգավորող մարմնի հայեցողությամբ` հայտ ներկայացնողի անունը.
ժդ) սերտիֆիկատ տվող անձի ստորագրությունը, անունը, ազգանունը և պաշտոնը:
Փաթեթի կառուցվածքը հաստատող սերտիֆիկատները
7.28. Փաթեթի կառուցվածքի հաստատման յուրաքանչյուր սերտիֆիկատ պետք է պարունակի հետևյալ տվյալները`
ա) սերտիֆիկատի անվանումը.
բ) կարգավորող մարմնի տարբերանշանը.
գ) տրման ամսաթիվը և գործողության ժամկետը.
դ) տրանսպորտի տեսակների վերաբերյալ ցանկացած հնարավոր սահմանափակումները, եթե անհրաժեշտ են.
ե) ռադիոակտիվ նյութերի անվտանգ փոխադրման հարցով Հայաստանի Հանրապետության և միջազգային պահանջները, որոնց հիման վրա հաստատվում է փոխադրումը.
զ) հետևյալ հայտարարությունը.
«Սույն սերտիֆիկատը չի ազատում բեռն ուղարկողին այն պետության կառավարության ցանկացած պահանջի կատարումից, որի տարածք կամ որի տարածքով փոխադրվում է տվյալ փաթեթը».
է) այլընտրանքային ռադիոակտիվ պարունակության համար այլ կարգավորող մարմնի կողմից հաստատված սերտիֆիկատների ներկայացումը կամ կարգավորող մարմնի հայեցողությամբ` այլ տեղեկություններ.
ը) փոխադրման թույլատրման մասին դիմում, եթե հաստատումը պահանջվում է 7.20 կետի պահանջների համապատասխան` եթե իհարկե դա անհրաժեշտ է.
թ) փաթեթավորման կոմպլեկտի համարանիշը.
ժ) փաթեթավորման կոմպլեկտի նկարագրությունը նախագծային փաստաթղթերի և գծագրերի տեսքով.
ժա) այն վթարային միջոցառումների հրահանգները, որոնք կարգավորող մարմինը գտնում է անհրաժեշտ.
ժբ) սույն կանոնների 2.31 կետին համապատասխանող որակի ապահովման ծրագրի մանրամասն նկարագիրը.
ժգ) կարգավորող մարմնի հայեցողությամբ` հայտ ներկայացնողի անունը.
ժդ) սերտիֆիկատ տվող անձի ստորագրությունը, անունը, ազգանունը և պաշտոնը:
ԻՐՏԵԿ - նկարները չեն բերվում