(ուժը կորցրել է 01.01.03 թվականից` 06.08.02 թիվ 258-Ն որոշում)
i
050.0077.210301
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԲԱՆԿԻ ԽՈՐՀՈՒՐԴ
ՈՐՈՇՈՒՄ
21 մարտի 2001 թվականի թիվ 77
ՀՀ ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԲԱՆԿԻ ԽՈՐՀՐԴԻ 1998 Թ. ՀՈՒԼԻՍԻ 22-Ի ԹԻՎ 144 ՈՐՈՇՄԱՄԲ ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ «ՀՀ ՏԱՐԱԾՔՈՒՄ ԳՈՐԾՈՂ ԲԱՆԿԵՐԻ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐԻ ՊԼԱՆԸ ԵՎ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ» ՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐՈՒՄ ԵՎ 2000 Թ. ՄԱՅԻՍԻ 10-Ի ԹԻՎ 113 ՈՐՈՇՄԱՄԲ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱՐԺԱՆԱՑԱԾ «ՆԵՐԴՐՈՒՄՆԵՐԻ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄԸ» ՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՆՅՈՒԹՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ԵՎ ՀՀ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ԹԻՎ 22, 28, 31, 32, 36 ՍՏԱՆԴԱՐՏՆԵՐԸ ԲԱՆԿԵՐԻ ԵՎ ԱՅԼ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Ղեկավարվելով «Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածի «ե» կետի, «Բանկերի և բանկային գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 55-րդ հոդվածի 2-րդ կետի և նույն օրենքի 56-րդ հոդվածի դրույթներով` Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհուրդը որոշում է.
1. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 1998 թվականի հուլիսի 22-ի թիվ 144 որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի հաշվապահական հաշվառման հաշիվների պլանը և մեկնաբանությունները» մեթոդական ցուցումների փոփոխությունները (կցվում է):
i
2. Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 2000 թվականի մայիսի 10-ի թիվ 113 որոշմամբ հավանության արժանացած «Ներդրումների հաշվառումը» մեթոդական նյութում կատարել հետևյալ փոփոխությունը` 3.1 կետի նախավերջին պարբերությունից հանել «... այնպես էլ համամասնական դուրսգրման մեթոդը» արտահայտությունը:
3. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության 1999 թվականի օգոստոսի 2-ի թիվ 293 և 1999 թվականի դեկտեմբերի 6-ի թիվ 420 հրամաններով հաստատված Հայաստանի Հանրապետության հաշվապահական հաշվառման ներքոհիշյալ ստանդարտները.
ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ»
ՀՀՀՀՍ 28 «Ասոցիացված կազմակերպություններում ներդրումների հաշվառում»
ՀՀՀՀՍ 31 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցության արտացոլումը
ֆինանսական հաշվետվություններում»
ՀՀՀՀՍ 32 «Ֆինանսական գործիքներ. բացահայտումը և ներկայացումը»
ՀՀՀՀՍ 36 «Ակտիվների արժեզրկում»
4. Հանձնարարել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հաշվապահական հաշվառման վարչությանը` «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի հաշվապահական հաշվառման հաշիվների պլանը և մեկնաբանությունները» մեթոդական ցուցումներում սույն որոշման 1-ին կետով հաստատված փոփոխությունները ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության համաձայնեցմանը:
5. Սույն որոշման 1-ին կետով հաստատված փոփոխություններն ուժի մեջ են մտնում Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության կողմից համաձայնեցման պահից 7 օր հետո:
6. Սույն որոշման 3-րդ կետով հաստատված Հայաստանի Հանրապետության հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներն ուժի մեջ են մտնում սույն որոշման 1-ին կետով հաստատված փոփոխություններն ուժի մեջ մտնելու պահից:
7. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում ընդունման պահից:
ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ Է ՀԱՄԱՁԱՅՆԵՑՎԱԾ Է
ՀՀ կենտրոնական բանկի ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի
նախագահ` նախարար`
--------- Տ. Սարգսյան ------------- Վ. Խաչատրյան
--- --------- 2001 թ. --- --------- 2001 թ.
i
«ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԱԾՔՈՒՄ ԳՈՐԾՈՂ ԲԱՆԿԵՐԻ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐԻ ՊԼԱՆԸ ԵՎ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ» ՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐԻ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
i
- 147 «Ակտիվների հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստներ» ենթաբաժնի 1473 «Ինվեստիցիոն արժեթղթերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստ» հաշվի մեկնաբանության մեջ ավելացնել հետևյալ պարբերությունը. «Ինվեստիցիոն արժեթղթերի արժեզրկման նախանշանի առկայության դեպքում ինվեստիցիոն արժեթղթերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստին հատկացումները կատարվում են համաձայն գործող կարգի, սակայն հիմք ընդունելով ոչ թե արժեթղթերի շուկայական արժեքը, այլ` փոխհատուցման գումարը: Փոխհատուցվող գումարը սահմանվում է համաձայն ՀՀՀՀՍ 36-ի` որպես արժեթղթերի վաճառքի զուտ գնից և օգտագործման արժեքից առավելագույնը: Ինվեստիցիոն արժեթղթերի արժեզրկման նախանշանի առկայության դեպքում 1473 հաշիվը ավելացվում է արժեթղթերի փոխհատուցվող գումարի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով` թղթակցելով 7622 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող արժեթղթերի և այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում ներդրումների արժեզրկումից կորուստներ» հաշվի հետ: Գուդվիլի առկայության դեպքում ներդրման հաշվեկշռային արժեքի մեջ հաշվի է առնվում վերջինիս գծով առկա գուդվիլը ըստ ՀՀՀՀՍ 36-ի: Ինվեստիցիոն արժեթղթերի լրիվ արժեզրկման դեպքում դրանց հաշվեկշռային արժեքը դուրս է գրվում «Ինվեստիցիոն արժեթղթերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստի» հաշվին: Ընդ որում, նախ` դուրս է գրվում ներդրման գծով առկա գուդվիլը (եթե այդպիսին գոյություն ունի), ապա` ներդրման արժեքը»:
- 16 «Այլ գործառնությունների գծով ստացվելիք գումարներ» բաժնի 167 «Ստացվելիք այլ գումարներ» ենթաբաժնում փակել 1671 «Ստացվելիք շահաբաժիններ» հաշիվը:
i
- 16 «Այլ գործառնությունների գծով ստացվելիք գումարներ» բաժնում բացել 168 «Այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում կատարված ներդրումներից ստացվելիք շահաբաժիններ» ենթաբաժինը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս բաժնում հաշվառվում են ասոցիացված կազմակերպություններում, համատեղ ձեռնարկումներում, դուստր բանկերում, այլ ֆինանսական և ոչ ֆինանսական դուստր ընկերություններում կատարված ներդրումներից ստացվելիք շահաբաժինները: Երբ շահաբաժինները հայտարարվում են, այս հաշիվները դեբետագրվում են` թղթակցելով 197 «Այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում մասնակցություն» ենթաբաժնի համապատասխան հաշիվների հետ: Շահաբաժինների ստացման դեպքում շահաբաժինների գումարի չափով այս հաշիվները կրեդիտագրվում են` թղթակցելով դրամարկղի կամ թղթակցային հաշիվների հետ»:
- 168 «Այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում կատարված ներդրումներից ստացվելիք շահաբաժիններ» ենթաբաժնում բացել 1681 «Ասոցիացված կազմակերպություններում կատարված ներդրումներից (նշանակալից մասնակցությունից) ստացվելիք շահաբաժիններ», 1682 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցությունից ստացվելիք շահաբաժիններ», 1683 «Դուստր բանկերում կատարված ներդրումներից ստացվելիք շահաբաժիններ», 1684 «Այլ ֆինանսական դուստր ընկերություններում կատարված ներդրումներից ստացված շահաբաժիններ», 1685 «Այլ դուստր ընկերություններում կատարված ներդրումներից ստացված շահաբաժիններ» հաշիվները:
i
- 18 «Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթեր» բաժնի մեկնաբանություններում ավելացնել հետևյալ պարբերությունը. «Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի արժեզրկման դեպքում արժեզրկումից ցանկացած կորուստ պետք է դիտվի որպես արժեքի նվազեցում` գրանցվելով 7621 «Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի արժեզրկումից կորուստներ» հաշվին այն չափով, որքանով արժեզրկումից կորուստը գերազանցում է այդ նույն արժեթղթերի վերագնահատումից արժեքի աճը: Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի արժեքի բարձրացման դեպքում արժեզրկումից կորստի վերադարձը հաշվեկշռում ճանաչվում է որպես եկամուտ և ավելացվում է «Արժեթղթերի շուկայական գնի ճշտման հաշվի» վրա` թղթակցելով 6521 «Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի արժեզրկումից կորուստների վերականգնումից եկամուտներ» հաշվի հետ: Ընդ որում, արժեզրկումից կորստի վերադարձման հետևանքով ավելացած արժեքը չպետք է գերազանցի այն հաշվեկշռային արժեքը, որը որոշված կլիներ, եթե նախորդ տարիների տվյալ ներդրման գծով արժեզրկումից կորուստ չճանաչվեր»:
- 19 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող արժեթղթեր և նշանակալից մասնակցություն» բաժինը վերանվանել` «Մինչև մարման ժամկետը պահվող արժեթղթեր և այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում մասնակցություն»:
- 19 բաժնի մեկնաբանությունից հանել «10%-ից բարձր» բառերը:
i
- 19 բաժնի մեկնաբանության 3-րդ նախադասությունից հանել «...համամասնային դուրսգրման կամ... «բառերը:
- 19 բաժնի մեկնաբանության նախավերջին նախադասությունը վերաշարադրել հետևյալ կերպ. «Ներդրումների համար նախատեսված պարտատոմսերը չեն վերագնահատվում, բացառությամբ այն դեպքի, երբ առկա է այդ արժեթղթերի արժեզրկում: Այդ դեպքում արժեթղթերի հաշվեկշռային արժեքը գնահատվում և ճշգրտվում է համաձայն ՀՀՀՀՍ 36-ի` հիմք ընդունելով դրանց փոխհատուցման գումարը: Գուդվիլի առկայության դեպքում ներդրման հաշվեկշռային արժեքի մեջ հաշվի է առնվում վերջինիս գծով առկա գուդվիլը ըստ ՀՀՀՀՍ 36-ի: Արժեզրկված արժեթղթերի արժեքի հետագա բարձրացման դեպքում արժեզրկումից կորստի վերադարձը հաշվեկշռում ճանաչվում է որպես եկամուտ և ավելացվում է «Ինվեստիցիոն արժեթղթերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստ» հաշվի վրա` թղթակցելով 6522 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող արժեթղթերի և այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում ներդրումների արժեզրկումից կորուստների վերականգնումից եկամուտներ» հաշվի հետ: Արժեզրկումից կորստի վերադարձման հետևանքով ավելացած արժեքը չպետք է գերազանցի այն հաշվեկշռային արժեքը, որը որոշված կլիներ, եթե նախորդ տարիներին տվյալ ներդրման գծով արժեզրկումից կորուստ չճանաչվեր: Արժեթղթերի լրիվ արժեզրկման դեպքում դրանց հաշվեկշռային արժեքը դուրս է գրվում հաշվեկշռից` թղթակցելով 1473 «Ինվեստիցիոն արժեթղթերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստ» հաշվի հետ: Ընդ որում, նախ` դուրս է գրվում ներդրման գծով առկա գուդվիլը (եթե այդպիսին գոյություն ունի), ապա` ներդրման արժեքը»:
- 197 «Նշանակալից (10%-ից բարձր) մասնակցություն» ենթաբաժինը վերանվանել «Այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում մասնակցություն»:
- 197 ենթաբաժնի համար սահմանել հետևյալ մեկնաբանությունը. «Այս ներդրումները հաշվառվում են բաժնեմասնակցության մեթոդով` համաձայն ՀՀՀՀՍ 28 ստանդարտի: Բաժնեմասնակցության մեթոդի համաձայն` այլ անձի շահույթները և/կամ վնասները բանկի մասնակցության չափով գրանցվում են բանկի ներդրման համապատասխան հաշիվներին` թղթակցելով եկամուտների և ծախսերի համապատասխան հաշիվների հետ»:
- 1971 «Նշանակալից ներդրումներ այլ ձեռնարկությունների կանոնադրական հիմնադրամներում» հաշիվը վերանվանել` «Ասոցիացված կազմակերպությունների կանոնադրական հիմնադրամներում ներդրումներ (նշանակալից մասնակցություն)» և հաշվի համար սահմանել հետևյալ մեկնաբանությունը` «Այս հաշվում հաշվառվում են ներդրումները ասոցիացված կազմակերպություններում: Հաշվում գրանցվում է ասոցիացված կազմակերպության շահույթներում և/կամ վնասներում բանկի բաժնեմասը` թղթակցելով 6122 «Ասոցիացված կազմակերպություններում կատարված ներդրումներից (նշանակալից մասնակցությունից) զուտ շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Այս ներդրումներից շահաբաժինների ստացման ժամանակ ստացված գումարի չափով 1971 հաշիվը պակասեցվում է` թղթակցելով 1681 «Ասոցիացված կազմակերպություններում կատարված ներդրումներից (նշանակալից մասնակցությունից) ստացվելիք շահաբաժիններ» հաշվի հետ: 1971 հաշվի մնացորդը փոփոխության է ենթարկվում նաև ասոցիացված կազմակերպության ակտիվների վերագնահատման հետևանքով` թղթակցելով 5315 «Ասոցիացված կազմակերպությունում ներդրումների վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Ասոցիացված կազմակերպություններում ներդրումների արժեզրկման դեպքում դրանց հաշվեկշռային արժեքը նվազեցվում է մինչև փոխհատուցման գումարը` թղթակցելով 1473 «Ինվեստիցիոն արժեթղթերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստ» հաշվի հետ»:
- 197 «Այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում մասնակցություն» ենթաբաժնում բացել 1972 «Համատեղ վերահսկվող մարմիններում մասնակցություն» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս ներդրումները հաշվառվում են բաժնեմասնակցության մեթոդով: Հաշվում գրանցվում է համատեղ ձեռնարկման շահույթներում և/կամ վնասներում բանկի բաժնեմասը` թղթակցելով 6123 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցությունից զուտ շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Այս ներդրումներից շահաբաժինների ստացման ժամանակ 1972 հաշիվը պակասեցվում է ստացված շահաբաժինների գումարի չափով` թղթակցելով 1682 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցությունից ստացվելիք շահաբաժիններ» հաշվի հետ: 1972 հաշվի մնացորդը փոփոխության է ենթարկվում նաև համատեղ ձեռնարկման ակտիվների վերագնահատման հետևանքով` թղթակցելով 5316 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցության վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ կազմելիս օգտագործվում է համամասնական համախմբման մեթոդը` համաձայն ՀՀՀՀՍ 31 ստանդարտի դրույթների»:
- 197 «Այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում մասնակցություն» ենթաբաժնում բացել 1973 «Ներդրումներ դուստր բանկերում» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս հաշվում հաշվառվում են այլ բանկերում այն ներդրումները, որոնք հնարավորություն են տալիս բանկին կանխորոշել դուստր բանկի որոշումները: Այս ներդրումները հաշվառվում են բաժնեմասնակցության մեթոդով` համաձայն ՀՀՀՀՍ 28-ի: Հաշվում գրանցվում է դուստր բանկերի շահույթներում և/կամ վնասներում բանկի բաժնեմասը` թղթակցելով 6124 «Դուստր բանկերի կանոնադրական հիմնադրամներում կատարված ներդրումներից զուտ շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Այս ներդրումներից շահաբաժինների ստացման ժամանակ 1973 հաշիվը պակասեցվում է ստացված շահաբաժինների գումարի չափով` թղթակցելով 1683 «Դուստր բանկերում կատարված ներդրումներից ստացվելիք շահաբաժիններ» հաշվի հետ: 1973 հաշվի մնացորդը փոփոխության է ենթարկվում նաև դուստր բանկի ակտիվների վերագնահատման հետևանքով` թղթակցելով 5317 «Դուստր բանկերում ներդրումների վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունները կազմվում են ՀՀ կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված կարգով»:
- 197 «Այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում մասնակցություն» ենթաբաժնում բացել 1974 «Ներդրումներ այլ ֆինանսական դուստր ընկերություններում» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս հաշվում հաշվառվում են այլ ֆինանսական ընկերություններում այն ներդրումները, որոնք հնարավորություն են տալիս բանկին կանխորոշել այլ ֆինանսական ընկերության որոշումները: Այս ներդրումները հաշվառվում են բաժնեմասնակցության մեթոդով: Հաշվում գրանցվում է այլ ֆինանսական դուստր ընկերությունների շահույթներում և/կամ վնասներում բանկի բաժնեմասը` թղթակցելով 6125 «Այլ ֆինանսական դուստր ընկերություններում կատարված ներդրումներից զուտ շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Այս ներդրումներից շահաբաժինների ստացման ժամանակ 1974 հաշիվը պակասեցվում է ստացված շահաբաժինների գումարի չափով` թղթակցելով 1684 «Այլ ֆինանսական դուստր ընկերություններում կատարված ներդրումներից ստացված շահաբաժիններ» հաշվի հետ: 1974 հաշվի մնացորդը փոփոխության է ենթարկվում նաև այլ ֆինանսական դուստր ընկերությունների ակտիվների վերագնահատման հետևանքով` թղթակցելով 5318 «Այլ ֆինանսական դուստր ընկերություններում ներդրումների վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունները կազմվում են ՀՀ կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված կարգով:
- 197 «Այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում մասնակցություն» ենթաբաժնում բացել 1975 «Ներդրումներ այլ դուստր ընկերություններում (ոչ բանկեր և այլ ֆինանսական հաստատություններ)» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս հաշվում հաշվառվում են այլ դուստր ընկերություններում այն ներդրումները, որոնք հնարավորություն են տալիս բանկին կանխորոշել այդ ընկերության որոշումները: Այս ներդրումները հաշվառվում են բաժնեմասնակցության մեթոդով: Հաշվում գրանցվում է այլ դուստր ընկերությունների շահույթներում և/կամ վնասներում բանկի բաժնեմասը` թղթակցելով 6126 «Այլ դուստր ընկերությունների կանոնադրական հիմնադրամներում կատարված ներդրումներից զուտ շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Այս ներդրումներից շահաբաժինների ստացման ժամանակ 1975 հաշիվը պակասեցվում է ստացված շահաբաժինների գումարի չափով` թղթակցելով 1685 «Այլ դուստր ընկերություններում կատարված ներդրումներից ստացված շահաբաժիններ» հաշվի հետ: 1975 հաշվի մնացորդը փոփոխության է ենթարկվում նաև այլ ֆինանսական դուստր ընկերությունների ակտիվների վերագնահատման հետևանքով` թղթակցելով 5319 «Այլ ֆինանսական դուստր ընկերություններում ներդրումների վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս» հաշվի հետ: Համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունները կազմվում են ՀՀ կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված կարգով»:
i
- 211 «Ոչ նյութական ակտիվներ» ենթաբաժնի մեկնաբանության առաջին և երկրորդ նախադասությունները վերաշարադրել հետևյալ կերպ` «Հաշիվների այս խումբը բաղկացած է դեբետային մնացորդ ունեցող հաշիվներից (բացառությամբ 2113 «Բացասական գուդվիլ» հաշվի), որոնք ներկայացնում են դուրսգրման (ամորտիզացիայի) ընդհանուր գումարները համապատասխան ոչ նյութական ակտիվների համար: Յուրաքանչյուր ոչ նյութական ակտիվ (բացառությամբ գուդվիլի և բացասական գուդվիլի) դուրս է գրվում` ամորտիզացվում է կամ 1) հաշվարկված օգտակար տևողության ընթացքում»:
- 211 «Ոչ նյութական ակտիվներ» ենթաբաժնի 2112 «Գուդվիլ» հաշվի համար սահմանել հետևյալ մեկնաբանությունը. «Այս հաշվում հաշվառվում է այն գումարը, որն առաջանում է դուստր ընկերություն (բանկեր, այլ ֆինանսական հաստատություններ, ոչ բանկ և ֆինանսական հաստատություն հանդիսացող կազմակերպություն) ձեռք բերելու և/կամ ասոցիացված կազմակերպությունում ներդրումներ կատարելու ժամանակ: Այն իրենից ներկայացնում է ձեռք բերվող ընկերության համար վճարված գնի և ձեռք բերված որոշելի ակտիվների և պարտավորությունների իրական արժեքի միջև դրական տարբերությունում բանկի բաժնեմասը: Գուդվիլը դուրս է գրվում (ամորտիզացվում է) գծային մեթոդով իր կյանքի օգտակար ծառայության ընթացքում, որը չպետք է գերազանցի 20 տարի ժամանակահատվածը: Յուրաքանչյուր ժամանակահատվածի համար հաշվարկված գուդվիլի ամորտիզացիան հաշվեկշռում ճանաչվում է որպես ծախս և հաշվառվում է 7452 «Ամորտիզացիոն ծախսեր-գուդվիլ» հաշվում»:
- 211 «Ոչ նյութական ակտիվներ» ենթաբաժնի 2113 հաշիվը վերանվանել` «Բացասական գուդվիլ» և սահմանել 2113 հաշվի հետևյալ մեկնաբանությունը. «Հաշիվը կոնտրակտիվային է: Այս հաշվում հաշվառվում է այն գումարը, որն առաջանում է դուստր ընկերություն (բանկեր, այլ ֆինանսական հաստատություններ, ոչ բանկ և ֆինանսական հաստատություն հանդիսացող կազմակերպություն) ձեռք բերելու և/կամ ասոցիացված կազմակերպությունում ներդրումներ կատարելու ժամանակ: Այն իրենից ներկայացնում է ձեռք բերվող ընկերության համար վճարված գնի և ձեռք բերված որոշելի ակտիվների ու պարտավորությունների իրական արժեքի բացասական տարբերությունում բանկի բաժնեմասը: Բացասական գուդվիլը դուրս է գրվում (ամորտիզացվում է) «Բանկերի համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունների կազմման և ներկայացման կարգի» համաձայն: Յուրաքանչյուր ժամանակահատվածի համար հաշվարկված բացասական գուդվիլի ամորտիզացիան հաշվեկշռում ճանաչվում է որպես եկամուտ և հաշվառվում է 6416 «Եկամուտներ բացասական գուդվիլի ամորտիզացիայից» հաշվում»:
- 211 «Ոչ նյութական ակտիվներ» ենթաբաժնի մնացած հաշիվները վերադասակարգել հետևյալ կերպ`
2114 «Լիցենզիաներ, ապրանքանիշեր և այլ ոչ նյութական ակտիվներ»
2115 «Համակարգչային ծրագրեր»
2116 «Կազմակերպական ծախսեր»
2117 «Այլ ոչ նյութական ակտիվներ»
2118 «Վարձակալված հիմնական միջոցների բարելավմանն ուղղված աշխատանքներ ընթացքում»
- 212 «Ոչ նյութական ակտիվների կուտակված ամորտիզացիա» ենթաբաժնի 2123 հաշիվը վերանվանել` «Կուտակված ամորտիզացիա-բացասական գուդվիլ»
i
- 212 «Ոչ նյութական ակտիվների կուտակված ամորտիզացիա» ենթաբաժնի մնացած հաշիվները վերադասակարգել հետևյալ կերպ`
2124 «Կուտակված ամորտիզացիա -լիցենզիաներ, ապրանքանիշեր և այլ ոչ նյութական ակտիվներ»
2125 «Կուտակված ամորտիզացիա -համակարգչային ծրագրեր»
2126 «Կուտակված ամորտիզացիա -կազմակերպական ծախսեր»
2127 «Կուտակված ամորտիզացիա -այլ ոչ նյութական ակտիվներ»
i
- 37 «Բանկի կողմից թողարկված արժեթղթեր» բաժնում բացել 375 «Բանկի կողմից թողարկված արտոնյալ բաժնետոմսեր» ենթաբաժինը և 3751 «Բանկի կողմից թողարկված արտոնյալ բաժնետոմսեր» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս հաշվում հաշվառվում են բանկի կողմից թողարկված արտոնյալ բաժնետոմսերը, որոնք թողարկողը նախատեսում է պարտադիր մարել (հետ գնել) հաստատագրված կամ որոշելի գումարով և որոշված կամ որոշելի ապագա ամսաթվի դրությամբ, կամ որոնք տիրապետողին իրավունք են տալիս սահմանված ամսաթվին կամ դրանից հետո պահանջել թողարկողից մարել (հետ գնել) բաժնետոմսը որոշված կամ որոշելի գումարով»:
i
- 531 «Այլ պահուստներ» ենթաբաժնում բացել 5315 «Ասոցիացված կազմակերպությունում ներդրումների վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս», 5316 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցության վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս», 5317 «Դուստր բանկերում ներդրումների վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս», 5318 «Այլ ֆինանսական ընկերություններում ներդրումների վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս», 5318 «Այլ դուստր ընկերություններում ներդրումների վերագնահատումից չիրացված շահույթ/վնաս» հաշիվները:
- 612 «Շահաբաժիններ» ենթաբաժնում բացել 6122 «Ասոցիացված կազմակերպություններում կատարված ներդրումներից (նշանակալից մասնակցությունից) զուտ շահույթ/վնաս» հաշիվը և սահմանել հաշվի հետևյալ մեկնաբանությունը. «Այս հաշիվը ներկայացնում է բանկի բաժնեմասը ասոցիացված կազմակերպությունների զուտ շահույթներում/ վնասներում: Հաշիվը կրեդիտագրվում է` թղթակցելով 1971 «Ասոցիացված կազմակերպությունների կանոնադրական հիմնադրամում ներդրումներ (նշանակալից մասնակցություն)» հաշվի հետ»:
- 612 «Շահաբաժիններ» ենթաբաժնում բացել 6123 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցությունից զուտ շահույթ/վնաս» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս հաշիվը ներկայացնում է բանկի բաժնեմասը համատեղ ձեռնարկման զուտ շահույթներում/ վնասներում: Հաշիվը կրեդիտագրվում է` թղթակցելով 1972 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցություն» հաշվի հետ»:
- 612 «Շահաբաժիններ» ենթաբաժնում բացել 6124 «Դուստր բանկերի կանոնադրական հիմնադրամներում կատարված ներդրումներից զուտ շահույթ/ վնաս» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս հաշիվը ներկայացնում է բանկի բաժնեմասը դուստր բանկի զուտ շահույթում/ վնասում: Հաշիվը կրեդիտագրվում է` թղթակցելով 1973 «Ներդրումներ դուստր բանկերում» հաշվի հետ»:
- 612 «Շահաբաժիններ» ենթաբաժնում բացել 6125 «Այլ ֆինանսական դուստր ընկերություններում կատարված ներդրումներից զուտ շահույթ/ վնաս» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. Այս հաշիվը ներկայացնում է բանկի բաժնեմասը դուստր բանկի զուտ շահույթում/ վնասում: Հաշիվը կրեդիտագրվում է` թղթակցելով 1974 «Ներդրումներ այլ ֆինանսական դուստր ընկերություններում» հաշվի հետ»:
- 612 «Շահաբաժիններ» ենթաբաժնում բացել 6126 «Այլ դուստր ընկերություններում (ոչ բանկ և այլ ֆինանսական հաստատություններ) կատարված ներդրումներից զուտ շահույթ/ վնաս» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս հաշիվը ներկայացնում է բանկի բաժնեմասը այլ դուստր ընկերություններում կատարված ներդրումների զուտ շահույթներում/ վնասներում: Հաշիվը կրեդիտագրվում է` թղթակցելով 1975 «Ներդրումներ այլ դուստր ընկերություններում (ոչ բանկեր և այլ ֆինանսական հաստատություններ)» հաշվի հետ»:
i
- 641 «Այլ եկամուտ» ենթաբաժնում բացել 6416 «Եկամուտներ բացասական գուդվիլի ամորտիզացիայից» հաշիվը:
i
- 651 «Շահույթ» ենթաբաժնում բացել 6521 «Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի արժեզրկումից կորուստների վերականգնումից եկամուտներ» հաշիվը:
- 651 «Շահույթ» ենթաբաժնում բացել 6522 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող արժեթղթերի և այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում ներդրումների արժեզրկումից կորուստների վերականգնումից եկամուտներ» հաշիվը:
i
- 761 «Վնասներ» ենթաբաժնում բացել 7621 «Վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի արժեզրկումից կորուստներ» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս հաշվում հաշվառվում են վաճառքի համար նախատեսված արժեթղթերի արժեզրկումից կորուստները այն չափով, որքանով արժեզրկումից կորուստը գերազանցում է այս ներդրումների վերագնահատումից արժեքի աճը»:
- 761 «Վնասներ» ենթաբաժնում բացել 7622 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող արժեթղթերի և այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամներում ներդրումների արժեզրկումից կորուստներ» հաշիվը` հետևյալ մեկնաբանությամբ. «Այս հաշվում հաշվառվում են մինչև մարման ժամկետը պահվող արժեթղթերի և այլ անձանց կանոնադրական հիմնադրամում ներդրումների արժեզրկման հետ կապված կորուստները: Ներդրումների արժեզրկման դեպքում նշված հաշվում գրանցվում է ներդրումների փոխհատուցման գումարի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերությունը` թղթակցելով 1473 «Ինվեստիցիոն արժեթղթերի հնարավոր կորուստների ծածկման պահուստ» հաշվի հետ»:
(փոփոխությունները փոփ. 12.06.01 թիվ 158 որոշում)