ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԿՈՄԻՏԵ
ԻՐԱԶԵԿՄԱՆ ԹԵՐԹԻԿ
12 հուլիսի 2020 թվականի N 32
ՓՈԽԿԱՊԱԿՑՎԱԾ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
Հարց
ՀՀ-ում հաշվառված կազմակերպությունը զբաղվում է գյուղատնտեսական արտադրանքի արտադրությամբ: Նշված կազմակերպությունը չի ներկայացրել ԱԱՀ վճարող համարվելու և որպես ԱԱՀ վճարող հաշվառվելու մասին հայտարարություն և նախորդ տարվա գործունեության բոլոր տեսակների մասով շրջանառությունը չի գերազանցում 115 միլիոն դրամը: Սակայն կազմակերպության միակ մասնակիցը, ում պատկանում է կազմակերպության կանոնադրական կապիտալի 100 տոկոս փայաբաժինը, մեկ այլ առևտրային կազմակերպությունում, որը աշխատում է ընդհանուր հարկման դաշտում ունի 20 տոկոս և ավելի փայաբաժին: Արդյո՞ք վերոնշյալ երկու կազմակերպությունները համարվում են փոխկապակցված և գյուղատնտեսական արտադրանքի արտադրությամբ զբաղվող կազմակերպությունը մինչև իրացման շրջանառության 115 միլիոն դրամի շեմը գերազանցելը կրու՞մ է ԱԱՀ վճարելու պարտավորություն, թե ոչ:
Պատասխան
ՀՀ հարկային օրենսգրքի`
- 30-րդ հոդվածով սահմանված է օրենսգրքի կիրառության իմաստով`
կազմակերպությունների և (կամ) ֆիզիկական անձանց փոխկապակցված համարվելու դեպքերը, մասնավորապես` նույն հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետի համաձայն` օրենսգրքի կիրառության իմաստով կազմակերպությունները և (կամ) ֆիզիկական անձինք համարվում են փոխկապակցված, եթե` ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպության կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալի 20 տոկոս և ավելի փայաբաժինը (բաժնետոմսը, բաժնեմասը) պատկանում է անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող այն ֆիզիկական անձին, որին միաժամանակ պատկանում է այլ ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպության կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալի: 20 տոկոս և ավելի փայաբաժինը (բաժնետոմսը, բաժնեմասը),
i
- 59-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի համաձայն` եթե նույն հոդվածի 2-րդ, 2.1-ին և 3-րդ մասերով այլ բան սահմանված չէ, ապա ԱԱՀ վճարողներ են համարվում նույն հոդվածի 4-րդ մասի 1-ին կետին համապատասխան հարկային մարմնում որպես ԱԱՀ վճարող հաշվառված կազմակերպությունները տվյալ հարկային տարվա հունվարի 1-ից մինչև տվյալ հարկային տարվա ավարտը, եթե հարկ վճարողը տվյալ հարկային տարվա հունվարի 1-ի դրությամբ, օրենսգրքի 13-րդ բաժնի համաձայն, չի կարող համարվել շրջանառության հարկ վճարող,
- 59-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրող կազմակերպություններն ԱԱՀ վճարողներ են համարվում`
1) տվյալ հարկային տարվա հունվարի 1-ից մինչև տվյալ հարկային տարվա ավարտը, եթե կազմակերպության կամ անհատ ձեռնարկատիրոջ` օրենսգրքի 254-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված կարգով հաշվարկվող` նախորդ հարկային տարվա ընթացքում գործունեության բոլոր տեսակների մասով իրացման շրջանառությունը գերազանցել է 115 միլիոն դրամը.
2) հարկային տարվա այն պահից մինչև տվյալ հարկային տարվա ավարտը, որ պահին կազմակերպության` օրենսգրքի 254-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված կարգով հաշվարկվող` գործունեության բոլոր տեսակների մասով իրացման շրջանառությունը գերազանցում է 115 միլիոն դրամը: Ընդ որում, հարկային տարվա ընթացքում գործունեության բոլոր տեսակների մասով իրացման շրջանառության 115 միլիոն դրամի շեմը գերազանցելու հիմքով ԱԱՀ վճարող համարվելու դեպքում ԱԱՀ-ն հաշվարկվում և վճարվում է ԱԱՀ-ի շեմը գերազանցող մասով: Գործունեության բոլոր տեսակների մասով իրացման շրջանառության 115 միլիոն դրամը գերազանցելու օրվանից մինչև այդ օրվան հաջորդող 20-րդ օրը ներառյալ նույն մասում նշված հարկ վճարողը հարկային մարմին է ներկայացնում հայտարարություն` նշելով ԱԱՀ-ի շեմը գերազանցելու օրը.
3) հայտարարությունում նշված օրվանից (բայց հայտարարությունը ներկայացնելու օրվան նախորդող 20-րդ օրվանից ոչ շուտ) մինչև հայտարարությունում նշված հարկային տարվա ավարտը, եթե կազմակերպությունը հարկային մարմին է ներկայացրել հայտարարություն` նշում կատարելով ԱԱՀ վճարող համարվելու և որպես ԱԱՀ վճարող հաշվառվելու մասին,
- 59-րդ հոդվածի 5-րդ մասի 2-րդ պարբերության համաձայն` գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրող կազմակերպություններն ու անհատ ձեռնարկատերերը մինչև օրենսգրքի 254-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված կարգով հաշվարկվող` գործունեության բոլոր տեսակների մասով իրացման շրջանառության 115 միլիոն դրամը գերազանցելը օրենսգրքի 60-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին և 2-րդ կետերով սահմանված` հարկման օբյեկտ համարվող գործարքներ իրականացնելու դեպքում (բացառությամբ գյուղատնտեսական արտադրանք չհամարվող ապրանքների մատակարարման գործարքների), այդ գործարքներից օրենսգրքով սահմանված կարգով, չափով և ժամկետներում ԱԱՀ հաշվարկելու և պետական բյուջե վճարելու պարտավորություն չեն կրում,
- 254-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 5-րդ կետի համաձայն` շրջանառության հարկ վճարողներ չեն կարող համարվել, մասնավորապես` օրենսգրքի 30-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` փոխկապակցված համարվող կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները:
Հաշվի առնելով վերոնշյալ կարգավորումները` հայտնում ենք, որ գրությամբ նկարագրված դեպքում.
1) ռեզիդենտ առևտրային կազմակերպությունները համարվում են փոխկապակցված օրենսգրքի 30-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված կարգավորումներին համապատասխան և այդ առևտրային կազմակերպությունները չեն կարող համարվել շրջանառության հարկ վճարողներ: Ընդ որում, գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրող չհամարվող առևտրային կազմակերպությունը ԱԱՀ վճարող է համարվում ՀՀ հարկային օրենսգրքի 59-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով սահմանված ժամկետում,
2) գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրող կազմակերպությունը ԱԱՀ վճարող է համարվում օրենսգրքի 59-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված դեպքերում և ժամկետներում` անկախ ՀՀ հարկային օրենսգրքի 30-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված դրույթներից: Միաժամանակ հայտնում ենք, որ գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրող կազմակերպությունը, եթե օրենսգրքի 59-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին և 3-րդ կետերին համապատասխան չի համարվում ԱԱՀ վճարող, ապա մինչև օրենսգրքի 254-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված կարգով հաշվարկվող գործունեության բոլոր տեսակների մասով իրացման շրջանառության 115 միլիոն դրամը գերազանցելը օրենսգրքի 60-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով սահմանված` բացառապես գյուղատնտեսական արտադրանքի օտարման գործարքների մասով օրենսգրքով սահմանված կարգով, չափով և ժամկետներում ՄԱՀ հաշվարկելու և պետական բյուջե վճարելու պարտավորություն չի կրում:
ՀՀ ՊԵՏԱԿԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԿՈՄԻՏԵ