(ուժը կորցրել է 05.05.06 թիվ 06-Ն որոշում)
i
603.0100.140202
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«14» 02 2002 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 60302034
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԻՃԱԿԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ
ՈՐՈՇՈՒՄ
29 հունվարի 2002 թվականի N 100
i
«2002 ԹՎԱԿԱՆԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿԱԳՐԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԾՐԱԳԻՐԸ» ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Ղեկավարվելով «Պետական վիճակագրության մասին» ՀՀ օրենքի 10 հոդվածի երրորդ մասի բ) կետով` Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրության պետական խորհուրդը որոշում է.
հաստատել «2002 թվականի պետական վիճակագրական աշխատանքների ծրագիրը» (կցվում է):
ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայությունը (այսուհետ` ՀՀ ԱՎԾ), «Պետական վիճակագրության մասին» ՀՀ օրենքի 11 հոդվածի և «2001-2003թթ. Հայաստանի Հանրապետության պետական վիճակագրական աշխատանքների Եռամյա ծրագրի» դրույթներով սահմանված պահանջներին համապատասխան, մշակել է «2002 թվականի պետական վիճակագրական աշխատանքների ծրագիրը»:
ՀՀ տարածքում պետական վիճակագրության իրագործման հիմքը պետական վիճակագրական աշխատանքների ծրագիրն է: Պետական վիճակագրական գործունեության ուղղությունները սահմանելու համար մշակվում է Եռամյա Ծրագիր, իսկ այդ ուղղությունների իրագործումն ապահովող միջոցառումների որոշման համար` Տարեկան Ծրագիր:
Եռամյա Ծրագիրը հաստատվում է ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից` ՀՀ կառավարության ներկայացմամբ: Այն ներառում է պետական վիճակագրական գործունեության հիմնական ուղղություններն ըստ երկրի տնտեսական, ժողովրդագրական, սոցիալական և բնապահպանական բնագավառների: Եռամյա Ծրագրի կատարման հաշվետվությունը ՀՀ Ազգային ժողով է ներկայացվում ՀՀ Վիճակագրության պետական խորհրդի (այսուհետ` Խորհուրդ) կողմից մինչև հաջորդող տարվա մայիսի 1-ը: Եռամյա Ծրագրի կատարումը և ֆինանսավորումը պայմանավորված է և բխում է յուրաքանչյուր տարվա ՀՀ պետական բյուջեից:
Տարեկան Ծրագիրը (հետայսու` Ծրագիր) նորմատիվ գերատեսչական ակտ է: Համաձայն «Պետական վիճակագրության մասին» ՀՀ օրենքի, այն հաստատվում է Խորհրդի կողմից` ՀՀ ԱՎԾ նախագահի ներկայացմամբ: Որոշումը ենթակա է ՀՀ արդարադատության նախարարության կողմից պետական գրանցման և հրապարակման:
Ծրագիրը սահմանում է ՀՀ ԱՎԾ, ինչպես նաև մյուս պետական մարմինների և այլ կազմակերպությունների` ՀՀ ԱՎԾ կողմից ընդհանուր համակարգման միջոցով իրականացվող պետական վիճակագրական հաշվառման մեջ ընդգրկված ցուցանիշերի (և դրանց հաշվարկման, մշակման, ամփոփման, հրապարակման աշխատանքների) ցանկը, ինչպես նաև դրանց հաշվառման կատարելագործմանն ուղղված աշխատանքները:
Ծրագիրը ներառում է երկրի տնտեսական, ժողովրդագրական, սոցիալական և բնապահպանական իրավիճակի դիտարկման համար անհրաժեշտ վիճակագրական տեղեկատվությունը` հաշվի առնելով առկա ռեսուրսների սահմանափակումները, վիճակագրական տեղեկություններ տրամադրողների վրա դրվող պարտականությունների ծավալը և ծախսերի արդյունավետությունը:
Ծրագրով նախատեսված գործունեության ուղղություններն ու միջոցառումները պետք է հաշվի առնեն երկրի ցուցանիշերի համադրելիությունը միջազգային վիճակագրական չափանիշերին, երկարաժամկետ միջակայքում միտումները բացահայտելու տեսանկյունով ապահովեն դրանց հնարավոր կայուն պարբերականությունը և տարեկան կտրվածքով պետական վիճակագրությանը հատկացվող ռեսուրսների հետ համաչափությունը:
Ծրագիրը մշակվում է վիճակագրական տեղեկատվության սպառողների պահանջարկի ուսումնասիրության հիման վրա:
Ծրագրում աշխատանքները (ցուցանիշերը) ներկայացված են «Տվյալների տարածման ընդհանուր համակարգին» համապատասխան: Այն իրենից ներկայացնում է Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կողմից մշակված վիճակագրական տվյալների հավաքագրման, մշակման որակի, պարբերականության, ինչպես նաև տեղեկատվության տարածման միասնական համակարգ, որին Հայաստանի Հանրապետության անդամակցության գործընթացն ավարտվել է 2001 թվականի մարտի 29-ին:
Սույն «Ներածության» մեջ բերված է տեղեկատվություն ծրագրի կառուցվածքի, պետական վիճակագրական աշխատանքների կատարելագործման ուղղությամբ ձեռնարկվող հիմնական միջոցառումների, պետական վիճակագրական տեղեկատվության տարածման (մատչելիության ապահովման) միջոցառումների վերաբերյալ:
Ծրագիրն ունի հետևյալ կառուցվածքը.
- պետական վիճակագրական աշխատանքներն (ցուցանիշերը) ըստ տնտեսության հատվածների և ճյուղերի (հավելված 1),
- պետական բյուջեի, ինչպես նաև պետության կողմից միջազգային (միջպետական, միջկառավարական) և այլ կազմակերպություններից ստացված դրամաշնորհների միջոցների հաշվին անցկացվող վիճակագրական հետազոտությունների (հաշվեգրումների, ուսումնասիրությունների) ցանկը (հավելված 2): Ծրագրում ընդգրկված են հաստատման պահին, սահմանված կարգով, իրականացվող հետազոտությունների անվանումները:
ՀՀ ԱՎԾ-ն հետագայում` ելնելով աշխատանքների կազմակերպման անհրաժեշտությունից, կարող է իրականացնել նաև այլ աշխատանքներ և դիտարկումներ` սահմանված կարգով և իր լիազորությունների շրջանակում,
- վիճակագրական հրապարակումների ցանկը և պարբերականությունը, ինչպես նաև դրանց անվճար ստացող օգտագործողների (սպառողների) ցանկը (հավելվածներ 3, 6),
- ՀՀ 2001թ. անցկացված մարդահամարի նյութերի մշակման և ամփոփման հետ կապված աշխատանքների իրականացմանն ուղղված միջոցառումները (հավելված 4),
- միջազգային (միջպետական, միջկառավարական) կազմակերպություններին տրամադրվող վիճակագրական տեղեկատվության կազմը, կառուցվածքը և ժամկետները (հավելված 5),
- Հայաստանի Հանրապետության պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինները, ներառյալ Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկը (այսուհետ` վարչական վիճակագրություն իրականացնող մարմիններ) իրականացնում են ճյուղային (գերատեսչական) և տեղական (համայնքային) հաշվառում (վիճակագրություն) վարչական ռեգիստրների վարման միջոցով: Հավելված 7-ում տրված է այդ մարմինների և այլ կազմակերպությունների կողմից պետական վիճակագրական աշխատանքների համար իրականացվող ամփոփ աշխատանքների (ցուցանիշերի) ցանկը, ՀՀ ԱՎԾ ներկայացման ձևը, պարբերականությունը, ժամկետը: Եթե իրականացվող ամփոփ աշխատանքը (ցուցանիշը) վերջնական է, ապա 5-րդ սյունակում տրվում է դրա ընդգրկումը ՀՀ ԱՎԾ հրապարակումներում (հակառակ դեպքում այն ցույց է տրվում հավելված 1-ում),
- համառոտ տեղեկատվություն ծրագրում բերված վիճակագրական հիմնական ցուցանիշերի, դրանց հաշվարկման մեթոդաբանության և 2001թ. ծրագրի համեմատ կատարված փոփոխությունների վերաբերյալ (հավելված 8, 9):
Հաշվի առնելով տնտեսության բազմազանությունը, վիճակագրական արժանահավատ տեղեկատվության, դրա ծավալի նկատմամբ պահանջարկի օրավուր աճը, դրա կազմի և կառուցվածքի դինամիկ փոփոխությունների անհրաժեշտությունը, կպահանջվի մոտավորապես 2-3 տարի վիճակագրական տեղեկատվության պահանջարկի ձևավորման, գնագոյացման համակարգի կայացման, ծառայությունների մատուցման ժամանակակից մակարդակ ապահովող մեխանիզմների ներդրման համար:
Երկրի ազատական տնտեսակարգին անցման պայմաններում տեղի ունեցող սոցիալ-տնտեսական վերափոխումները, տնտեսությունում տեղի ունեցող արագ տեղաշարժերը սկզբունքային անհրաժեշտություն են առաջացրել վիճակագրական տեղեկատվություն սպառողներին (օգտագործողներին) ապահովելու առավել ճշգրիտ, արժանահավատ և ժամանակի չափանիշերին համապատասխանող վիճակագրական հրապարակումներով:
Վիճակագրության կարևորագույն նպատակներից է սպառողներին (օգտագործողներին) շուկայի պահանջարկին համապատասխանող վիճակագրական արտադրանքի տրամադրումը:
Վիճակագրության վերակառուցման առաջնահերթ ուղղություններից մեկը հանդիսանում է վիճակագրական տեղեկատվության տարածման փորձի և դրա վարման քաղաքականության նորացումն ու նոր մոտեցումները: Վիճակագրական տվյալների տարածումն անհրաժեշտ է կառավարության, գործարար շրջանակների, հասարակական կազմակերպությունների, լրատվամիջոցների և հասարակության լայն շրջանների, ինչպես նաև միջազգային հանրության համար:
Մարկետինգային գործունեության մեջ անհրաժեշտ է վիճակագրական հրապարակումների օգտագործման ակտիվացման և ընդլայնման մղումը:
Անհրաժեշտ է ստեղծել «պատվերի փաթեթ», որպեսզի ժամանակի կարճ հատվածում հնարավոր լինի լիովին բավարարել տեղեկատվության ընթացիկ պահանջարկը, բայց և միաժամանակ հաշվի առնել այն հանգամանքը, որ տեղեկատվությունը, ինչպես ցանկացած ապրանք, պետք է համապատասխանի քանակական և որակական չափանիշերի ամբողջական շարքի պահանջներին (բովանդակությունից մինչև փաթեթավորումը): Տեղեկատվության ավելի արագ տարածումը կարող է հասանելի լինի միայն ժամանակակից տեխնոլոգիաների ներդրմամբ:
Պաշտոնական հրապարակումների բովանդակության կատարելագործման նպատակով մշակվելու է սպառողների հետ հետադարձ կապի համակարգ, որի շնորհիվ հետագայում կբավարարվի սպառողական պահանջարկը, ինչպես նաև կկատարելագործվի վճարովի ծառայությունների մատուցումը:
Պետական վիճակագրական աշխատանքների կատարելագործմանն ուղղված միջոցառումներից են.
ա/ միջազգային մասշտաբով վիճակագրական մեթոդաբանության և կիրառման կարգի կատարելագործման, միասնականացման և ներդաշնակեցման, ազգային վիճակագրական ծառայությունների կողմից պաշտոնապես հրապարակվող իրենց երկրների սոցիալ-տնտեսական զարգացման և բնակչության կենսամակարդակին վերաբերող ցուցանիշերի համադրելիության ապահովման նպատակով` ՀՀ ԱՎԾ շարունակական գործունեությունը միջազգային համագործակցության շրջանակում,
բ/ վիճակագրության համակարգի կադրերի պատրաստման և վերապատրաստման գործընթացի արդյունավետությունը բարձրացնելու նպատակով` ՀՀ ԱՎԾ-ում պարբերաբար կազմակերպվող սեմինար-խորհրդակցությունները և դասընթացները, ինչպես օտարերկրյա փորձագետների, այնպես էլ ՀՀ ԱՎԾ աշխատակիցների դասավանդմամբ և (կամ) մասնակցությամբ,
գ/ վիճակագրական տվյալների հավաքագրման, կուտակման, մշակման և տարածման բնագավառներում նոր տեղեկատվական տեխնոլոգիաների մշակումը, ներդրումը և կիրառումը, մասնավորապես Ինտերնետ գլոբալ համակարգչային ցանցում ՀՀ ԱՎԾ տեղեկատվական բազայի կատարելագործումը,
դ/ վիճակագրական ցուցանիշերի մեթոդաբանական կարողությունների զարգացման և կանոնակարգման, ինչպես նաև վիճակագրական տեղեկատվության սպառողներին օգտագործման ավելի լայն հնարավորությունների ընձեռման նպատակով` հիմնական վիճակագրական ցուցանիշերի վերաբերյալ մեթոդաբանական տվյալների համակարգի ներդրումը,
ե/ վիճակագրական տեղեկությունների հավաքագրման արդյունավետության բարձրացման (ինչպես տվյալների որակի, այնպես էլ ռեսուրսների խնայողության ենթատեքստով), ինչպես նաև վիճակագրական տեղեկություններ ներկայացնողների բեռնվածությունը կրճատելու նպատակով` փոքր ձեռնարկատիրության սուբյեկտներից ընտրանքային կարգով վիճակագրական տեղեկությունների հավաքագրման մեթոդների ավելի լայն կիրառումը:
Վիճակագրական տեղեկատվության մատչելիությունն ապահովելու նպատակով.
ա/ երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակը բնութագրող ցուցանիշերի գծով վիճակագրական տեղեկատվությունը տարածվում է (անվճար) բազմաթիվ հասցեներով (պետական մարմիններ, հասարակական, գիտության և կրթության ոլորտի կազմակերպություններ, մասնավոր հատված (գործարար շրջաններ), միջազգային կազմակերպություններ), նաև տրամադրվում է զանգվածային լրատվամիջոցներին մամլո-հաղորդագրությունների տեսքով` ծրագրի 3-րդ հավելվածում նշված ժամկետներում.
Նմանատիպ հրապարակումները մարզերի կտրվածքով (մարզի սոցիալ-տնտեսական վիճակը բնութագրող ցուցանիշերի գծով) իրականացնում են նաև ՀՀ ԱՎԾ մարզային ստորաբաժանումները,
բ/ ծրագրի 3-րդ հավելվածում ներառված վիճակագրական բոլոր հրապարակումների, առնվազն 2-ական օրինակ տրամադրվում է ՀՀ ԱՎԾ գրադարանին,
գ/ «Ինտերնետ» ցանցում հայերեն և ռուսերեն (հնարավորության սահմաններում նաև անգլերեն) լեզուներով տեղադրվում են հիմնական վիճակագրական ցուցանիշերը, հրապարակումները և այլ նյութեր:
ՀՀ ԱՎԾ-ն, սահմանված կարգով, ապահովում է Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով ստանձնած պարտավորություններին համապատասխան վիճակագրական տեղեկատվության տրամադրումը միջազգային (միջկառավարական, միջպետական) կազմակերպություններին և օտարերկրյա պետություններին, ինչպես նաև տվյալ տարվա ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածությունների հիման վրա նոր հետազոտությունների և այլ վիճակագրական աշխատանքների իրականացումը:
Ծրագրի I, III և IX հավելվածներում, աշխատանքների (ցուցանիշերի) արտացոլման համար օգտագործվել է վեցանիշ ծածկագիր, որտեղ.
.___________________________________.
.___________________________________.
.______|____|_____|__________________ I նիշ
.____|_____|__________________ II նիշ
._____|__________________ III նիշ
.__________________ IV նիշ
- I նիշը աշխատանքի (ցուցանիշի) համարն է ըստ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (IMF) «Տվյալների տարածման ընդհանուր ստանդարտի» (GDDS) վիճակագրական տվյալների տարածման համակարգի հատվածների:
- II նիշը հատվածի ներսում ճյուղային աշխատանքի (ցուցանիշերի) հերթական համարն է:
- III նիշը աշխատանքի (ցուցանիշի) տրոհումն է ըստ տվյալ ճյուղի ոլորտների:
- IV նիշը ոլորտների մանրամասնումն է ըստ ենթաոլորտների:
Հաջորդ երկու նիշերը հատկացված են պետական վիճակագրական աշխատանքների ցանկի հերթական համարին` ըստ տվյալ հատվածի, ճյուղի, ոլորտի և ենթաոլորտի:
Այն դեպքում, երբ աշխատանքը (ցուցանիշերը) որևէ կամ` տվյալ մակարդակից ներքև չի տրոհվում` հաջորդ հատկացված դիրքերը լրացվում են զրոներով:
Օրինակ` 127202 - ծածկագիրը նշանակում է իրական հատվածի (1), արտադրության ճյուղի (2), կազմակերպությունների ֆինանսական գործունեության ոլորտի (7), կազմակերպությունների ակտիվների (2) ցուցանիշերը, իսկ վերջին երկու նիշերն արտահայտում են նշված ցուցանիշերին պատկանող պետական վիճակագրական աշխատանքների ցանկում հերթական համարը:
410001 - ծածկագիրը նշանակում է արտաքին հատվածի (4), վճարային հաշվեկշիռ ճյուղի (1) ցուցանիշերին վերաբերող պետական վիճակագրական աշխատանքների ցանկի հերթական համարը (01):
Ծրագրի III հավելվածում հրապարակումների համար օգտագործվել է յոթանիշ ծածկագիր, որտեղ I-IV նիշերը համապատասխանում են Ծրագրի I հավելվածի դասակարգմանը, V նիշը ներկայացնում է հրապարակման ծածկագիրը (օրինակ` ժողովածու (1), տեղեկագիր (2)), իսկ VI և VII նիշերը ցույց են տալիս դրանց հերթական համարն ըստ տվյալ ճյուղի ոլորտների:
Եթե I, III, VII և XI հավելվածներում վիճակագրական աշխատանքների կատարման (ցուցանիշի մշակման) ավարտի օրերը նախատեսված են ոչ որոշակի օրացուցային օրով, այլ հաշվետու ժամանակաշրջանից հետո սահմանված որևէ օր (օրինակ` Հավելված I-ում 1. Իրական հատվածի 1.2. Արտադրություն (ծառայություններ) ենթահատվածի 1.2.1 Արդյունաբերություն բաժնի 121017 ծածկագրով աշխատանքի ներկայացման օրը սահմանված է հաշվետու ժամանակաշրջանից հետո 45-րդ օրը) և եթե այդ օրը ոչ աշխատանքային է, ապա բնականաբար ներկայացման օրը տեղափոխվում է հաջորդ աշխատանքային օրը:
----------------------
ԻՐՏԵԿ - Հավելվածները չեն բերվում