13.04.2022 -
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՕՐԵՆՔԸ
Ընդունված է 2022 թվականի մարտի 23-ին
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
i
Հոդված 1. 2016 թվականի հոկտեմբերի 4-ի Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքի (այսուհետ` Օրենսգիրք) 44-րդ հոդվածում`
1) 2-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«2. Հարկային հսկողության արդյունքում Օրենսգրքի և վճարների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենքների պահանջների խախտումներ հայտնաբերելու դեպքում հարկային պարտավորություններ չեն կարող առաջանալ, եթե դրանք հարկ վճարողին առաջադրվել են խախտումը կատարելու հարկային տարվան անմիջապես հաջորդող երրորդ հարկային տարին լրանալուց հետո (բացառությամբ սույն հոդվածի 5-րդ մասի երկրորդ պարբերությամբ նախատեսված դեպքի), իսկ Օրենսգրքի 73-րդ գլխի պահանջների խախտումներ հայտնաբերելու դեպքում` հինգերորդ հարկային տարին լրանալուց հետո: Օրենսգրքի` անշարժ գույքի հարկին և փոխադրամիջոցների գույքահարկին վերաբերող բաժինների պահանջների խախտումներ հայտնաբերելու դեպքում հարկային պարտավորություններ չեն կարող առաջանալ, եթե տվյալ խախտումը հայտնաբերվել է այն կատարելու հարկային տարվան անմիջապես հաջորդող տասներորդ հարկային տարին լրանալուց հետո:».
2) 5-րդ մասը «երեք տարի,» բառերից հետո լրացնել «իսկ տրանսֆերային գնագոյացման հարկային հաշվարկով` հինգ տարի,» բառերով:
i
Հոդված 2. Օրենսգրքի 53-րդ հոդվածում`
1) 9-րդ մասի 4-րդ կետից հանել «Օրենսգրքի 59-րդ հոդվածով սահմանված`», «Օրենսգրքի 254-րդ հոդվածով սահմանված`» և «Օրենսգրքի 267-րդ հոդվածով սահմանված`» բառերը.
2) 10-րդ մասի`
ա. 1-ին կետը «կողմից» բառից հետո լրացնել «, բացառությամբ տրանսֆերային գնագոյացման հարկային հաշվարկների» բառերով,
բ. 2-րդ կետը «կասեցված է» բառերից հետո լրացնել «, բացառությամբ տրանսֆերային գնագոյացման հարկային հաշվարկների» բառերով,
գ. 3-րդ կետը «տարի,» բառից հետո լրացնել «իսկ տրանսֆերային գնագոյացման հաշվարկի դեպքում` հինգ տարի,» բառերով:
i
Հոդված 3. Օրենսգրքի 54-րդ հոդվածի 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1. Հարկ վճարողի (Օրենսգրքով սահմանված դեպքերում` հարկային գործակալի, հավատարմագրային կառավարչի, համատեղ գործունեության հաշվետու մասնակցի, կոմիսիոների, գործարքի իրականացման ժամանակ իր անունից հանդես եկող գործակալի, անչափահաս ֆիզիկական անձանց դեպքում` նաև ծնողի կամ խնամակալի) կողմից հարկային մարմին ներկայացված հարկային հաշվարկում սխալների ինքնուրույն հայտնաբերման դեպքում կարող են ներկայացվել ճշտված հարկային հաշվարկներ: Տրանսֆերային գնագոյացման ճշտված հարկային հաշվարկներ կարող են ներկայացվել Օրենսգրքի 374-րդ հոդվածով սահմանված դեպքերում:»:
i
Հոդված 4. Օրենսգրքի 335-րդ հոդվածի 2-րդ մասը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 3-րդ կետով.
«3) տրանսֆերային գնագոյացման ստուգում` վերահսկվող գործարքների` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին համապատասխանության պարզում և դրա արդյունքում շահութահարկի և բնօգտագործման վճար ռոյալթիի հաշվարկման և վճարման ամբողջականության ճշտության ստուգում:»:
i
Հոդված 5. Օրենսգրքի 336-րդ հոդվածում`
1) վերնագիրը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
| «Հոդված 336. |
Համալիր հարկային և տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումների պլանավորումը» |
2) 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1. Հարկային հսկողության շրջանակներում համալիր հարկային ստուգումների պլանավորումն իրականացվում է ռիսկերի վրա հիմնված հարկային ստուգումների համակարգի միջոցով: Ռիսկի վրա հիմնված համալիր հարկային ստուգումների միջոցով հարկային մարմինն այդ ստուգումները նպատակաուղղում է դեպի այն ոլորտները և այն հարկ վճարողները, որոնք առավել ռիսկային են: Տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումների պլանավորումն իրականացվում է հարկ վճարողի վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցման և տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորման միջոցով ներկայացված տեղեկատվության վերլուծության արդյունքում վերհանված ռիսկերի, ինչպես նաև սույն մասում նշված ծանուցումը և (կամ) տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորումը չներկայացնելու դեպքերի հիման վրա: Հարկային մարմինը տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումները նպատակաուղղում է դեպի այն գործարքները և այն հարկ վճարողները, որոնք առավել ռիսկային են:».
3) 2-րդ մասի «Համալիր հարկային ստուգումները պլանավորելու նպատակով» բառերը փոխարինել «Համալիր հարկային և տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումները պլանավորելու նպատակով» բառերով.
4) 2-րդ մասի 1-ին կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1) հարկային մարմինը մշակում է հարկ վճարողների և նրանց գործունեության ռիսկայնության աստիճանը բնորոշող չափանիշները: Ռիսկի վրա հիմնված համալիր հարկային և տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումների մեթոդաբանությունը և ռիսկայնությունը որոշող չափանիշների ընդհանուր նկարագիրը հաստատում է Կառավարությունը, իսկ դրանց հաշվարկման և գնահատման կարգը` հարկային մարմինը.».
5) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 9-րդ մասով.
«9. Տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումների տարեկան ծրագիրը հրապարակման ենթակա չէ:»:
i
Հոդված 6. Օրենսգրքի 337-րդ հոդվածում`
1) վերնագիրը «հարկային» բառից հետո լրացնել «և տրանսֆերային գնագոյացման» բառերով.
2) 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1. Համալիր հարկային և տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումները նույն հարկ վճարողի մոտ, կախված ռիսկայնության աստիճանից, իրականացվում են հետևյալ հաճախականությամբ.
1) համալիր հարկային ստուգման դեպքում`
ա. բարձր ռիսկայնության դեպքում` ոչ ավելի հաճախ, քան հարկային տարվա ընթացքում մեկ անգամ,
բ. միջին ռիսկայնության դեպքում` ոչ ավելի հաճախ, քան երեք հաջորդական հարկային տարիների ընթացքում մեկ անգամ,
գ. ցածր ռիսկայնության դեպքում` ոչ ավելի հաճախ, քան հինգ հաջորդական հարկային տարիների ընթացքում մեկ անգամ.
2) տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման դեպքում`
ա. բարձր ռիսկայնության դեպքում` ոչ ավելի հաճախ, քան երեք հաջորդական հարկային տարիների ընթացքում մեկ անգամ,
բ. միջին ռիսկայնության դեպքում` ոչ ավելի հաճախ, քան չորս հաջորդական հարկային տարիների ընթացքում մեկ անգամ,
գ. ցածր ռիսկայնության դեպքում` ոչ ավելի հաճախ, քան հինգ հաջորդական հարկային տարիների ընթացքում մեկ անգամ:».
3) 4-րդ մասում`
ա. «սահմանափակումները չեն տարածվում համալիր հարկային» բառերից հետո լրացնել «և տրանսֆերային գնագոյացման» բառերով,
բ. 3-րդ կետը «հարկ վճարողը» բառերից հետո լրացնել «համալիր հարկային ստուգումների տարեկան» բառերով,
գ. 6-րդ կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«6) հարկ վճարողը (գործադիր մարմնի ղեկավարը) կամ նրան փոխարինող պաշտոնատար անձը դիմում է ներկայացրել համալիր հարկային և (կամ) տրանսֆերային գնագոյացման ստուգում իրականացնելու վերաբերյալ.»,
դ. 10-րդ կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«10) համալիր հարկային և (կամ) տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումը նշանակվել է Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքին համապատասխան: Սույն կետում նշված համալիր հարկային կամ տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումներն իրականացվում են հետաքննության մարմնի կամ քննիչի պատճառաբանված որոշման հիման վրա` որոշմամբ նշված հարցերի և ժամանակաշրջանի շրջանակներում: Հետաքննության մարմնի կամ քննիչի պատճառաբանված որոշման պատճենն ստուգման հանձնարարագրի հետ տրամադրվում է հարկ վճարողին (գործադիր մարմնի ղեկավարին) կամ նրան փոխարինող պաշտոնատար անձին.»:
i
Հոդված 7. Օրենսգրքի 338-րդ հոդվածի 1-ին մասում`
1) առաջին պարբերությունը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1. Վերստուգումը հարկային հսկողության շրջանակներում հարկային մարմնի կողմից հարկ վճարողի մոտ (համալիր հարկային կամ տրանսֆերային գնագոյացման ստուգմամբ ստուգված ժամանակաշրջաններում կազմակերպության վերակազմակերպման դեպքերում` իրավահաջորդի (իրավահաջորդների) մոտ նաև իրավանախորդների մասով) համալիր հարկային կամ տրանսֆերային գնագոյացման ստուգմամբ ստուգված հաշվետու ժամանակաշրջանի և ստուգված հարցերի երկրորդ և ավելի անգամ նույն տեսակի համալիր հարկային կամ տրանսֆերային գնագոյացման ստուգումն է, որը կարող է իրականացվել հետևյալ հիմքերով.».
2) 3-րդ կետը «համալիր հարկային» բառերից հետո լրացնել «կամ տրանսֆերային գնագոյացման» բառերով.
3) 4-րդ կետը «համալիր հարկային» բառերից հետո լրացնել «կամ տրանսֆերային գնագոյացման» բառերով.
4) 5-րդ կետը «համալիր հարկային» բառերից հետո լրացնել «կամ տրանսֆերային գնագոյացման» բառերով.
5) 6-րդ կետը «համալիր հարկային» բառերից հետո լրացնել «կամ տրանսֆերային գնագոյացման» բառերով:
i
Հոդված 8. Օրենսգրքի 339-րդ հոդվածի 3-րդ մասը «Համալիր հարկային» բառերից հետո լրացնել «և տրանսֆերային գնագոյացման» բառերով:
i
Հոդված 9. Օրենսգրքի 340-րդ հոդվածում`
1) 1-ին մասը «ճշտության ստուգման հարցերը» բառերից հետո լրացնել «, բացառությամբ տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման հարցերի» բառերով.
2) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 1.1-ին մասով.
«1.1. Տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման հարցերը ներառում են այդ մասով հարկային հարաբերությունները կարգավորող իրավական ակտերի, վերահսկվող գործարքների` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին համապատասխանության պարզման և դրա արդյունքում շահութահարկի և բնօգտագործման վճար ռոյալթիի հաշվարկման և վճարման ամբողջականության ճշտության ստուգման հարցերը, բացառությամբ համալիր հարկային ստուգման հարցերի:».
3) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 2.1-ին մասով.
«2.1. Տրանսֆերային գնագոյացման ստուգմամբ ստուգվող ժամանակաշրջանը ներառում է հաշվետու ժամանակաշրջանի ավարտից հետո հարկային հաշվարկների, վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցումը ներկայացնելու պարտավորություն նախատեսող բոլոր հարցերի գծով` ստուգման հանձնարարագրի տրման օրվա դրությամբ հարկային հաշվարկների, ինչպես նաև վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցման ներկայացման ժամկետները լրացած և տրանսֆերային գնագոյացման ստուգմամբ չստուգված բոլոր հաշվետու ժամանակաշրջանները:».
4) 3-րդ մասի 1-ին և 3-րդ կետերը «համալիր հարկային» բառերից հետո լրացնել «և տրանսֆերային գնագոյացման» բառերով.
5) 4-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«4. Վերստուգման դեպքում համալիր հարկային և տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման հարցերը ներառում են նախկինում նույն տեսակի համալիր հարկային և տրանսֆերային գնագոյացման ստուգմամբ (ստուգումներով) ստուգված ժամանակաշրջանների հարցերը:».
6) 6-րդ մասը «Համալիր հարկային» բառերից հետո լրացնել «և տրանսֆերային գնագոյացման» բառերով:
i
Հոդված 10. Օրենսգրքի 341-րդ հոդվածում`
1) 1-ին մասը «աշխատանքային օր» բառերից հետո լրացնել «, իսկ տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման դեպքում` ոչ ավելի, քան 90 անընդմեջ աշխատանքային օր» բառերով.
2) 2-րդ մասն առաջին նախադասությունից հետո լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ նոր նախադասությունով. «Տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման դեպքում հարկային ստուգումն իրականացնող պաշտոնատար անձի (անձանց) գրավոր զեկուցագրի հիման վրա հանձնարարագիրը տվող պաշտոնատար անձի հրամանով սույն հոդվածի 1-ին մասով սահմանված ժամկետը կարող է երկարաձգվել մինչև 90 անընդմեջ աշխատանքային օրով:».
3) 6-րդ մասը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ նոր նախադասությունով. «Տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման փաստացի ժամկետը չի կարող գերազանցել 180 անընդմեջ աշխատանքային օրը:»:
i
Հոդված 11. Օրենսգրքի 342-րդ հոդվածում`
1) 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1. Հարկային ստուգումն ավարտվելուց հետո` 10, իսկ տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման դեպքում` 20 աշխատանքային օրվա ընթացքում, ստուգման արդյունքների ամփոփման հիման վրա, հարկային հարաբերությունները կարգավորող իրավական ակտերի, իսկ տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման դեպքում պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին անհամապատասխանության, ինչպես նաև հարկային մարմնին հսկողության լիազորություններ վերապահող իրավական ակտերի այլ պահանջների կատարման խախտումներ հայտնաբերված լինելու դեպքում ստուգումն իրականացնող պաշտոնատար անձը (անձինք) երկու օրինակից կազմում է (են) հարկային մարմնի սահմանած ձևով ստուգման ակտի նախագիծ, որն ստորագրում է (են) ստուգումն իրականացնող պաշտոնատար անձը (անձինք), և այն կազմելու օրվան հաջորդող երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում սույն հոդվածի 8-րդ մասով սահմանված կարգով ներկայացնում է (են) հարկ վճարողին (գործադիր մարմնի ղեկավարին) կամ նրան փոխարինող պաշտոնատար անձին: Ստուգման արդյունքում խախտումներ հայտնաբերված չլինելու դեպքում սույն մասով սահմանված ժամկետում ստուգումն իրականացնող պաշտոնատար անձը (անձինք) երկու օրինակից կազմում է (են) ստուգման ակտ (առանց ակտի նախագիծ կազմելու), որն ստորագրում է (են) ստուգումն իրականացնող պաշտոնատար անձը (անձինք), և այն կազմելու օրվան հաջորդող երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում սույն հոդվածի 8-րդ մասով սահմանված կարգով ներկայացնում է (են) հարկ վճարողին (գործադիր մարմնի ղեկավարին) կամ նրան փոխարինող պաշտոնատար անձին:».
2) 4-րդ մասի 4-րդ կետից հանել «(ՀՎՀՀ-ները)» բառերը.
3) 5-րդ մասի 3-րդ կետը «և գնահատման համար» բառերից հետո լրացնել «, իսկ տրանսֆերային գնագոյացման դեպքում` նաև պարզած ձեռքի հեռավորության տիրույթի և այդ տիրույթի մեդիանայի հաշվարկը, ներառյալ` համադրելիության վերլուծության իրականացման համար օգտագործված տեղեկատվության աղբյուրների մասին տեղեկությունը» բառերով.
4) 8-րդ մասի 2-րդ կետի «Օրենսգրքի 339-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ կետում նշված դեպքում հարկ վճարողին» բառերը փոխարինել «հարկ վճարողի դիմումի հիման վրա» բառերով:
i
Հոդված 12. Օրենսգրքի 360-րդ հոդվածում 2-րդ և 3-րդ մասերը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«2. Հարկային մարմինը սույն գլխով սահմանված հարկային հսկողություն իրականացնելիս պարզում է վերահսկվող գործարքների` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին համապատասխանությունը, ինչպես նաև վերահսկվող գործարքների իրականացման արդյունքում ձևավորվող` Օրենսգրքով սահմանված հետևյալ հարկի և վճարի հաշվարկման և վճարման ամբողջականությունը.
1) շահութահարկ.
2) բնօգտագործման վճար ռոյալթի:
3. Սույն գլխի դրույթները չեն տարածվում`
1) Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման մարմինների և (կամ) տեղական ինքնակառավարման մարմինների հետ իրականացված գործարքների վրա.
2) Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հետ իրականացված գործարքների վրա.
3) Հայաստանի Հանրապետության հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի սահմանած սակագներով իրականացվող գործարքների վրա.
4) այն գործարքների վրա, որոնց համար վավերացված միջազգային պայմանագրերով սահմանված են հարկվող բազայի որոշման առանձնահատկություններ:»:
i
Հոդված 13. Օրենսգրքի 361-րդ հոդվածի 1-ին մասում`
1) 2-րդ կետից հանել «Օրենսգրքի 368-րդ հոդվածով սահմանված`» բառերը.
2) 3-րդ կետից հանել «Օրենսգրքի 363-րդ հոդվածով սահմանված» բառերը.
3) 4-րդ կետից հանել «Օրենսգրքի 371-րդ հոդվածի համաձայն» բառերը, իսկ նույն կետի «ցուցանիշների տիրույթ» բառերը փոխարինել «ցուցանիշների համախումբ» բառերով.
4) 5-րդ կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«5) «հարկման հատուկ ազատական համակարգեր ունեցող երկիր (աշխարհագրական տարածք)` երկիր կամ աշխարհագրական տարածք, որտեղ`
ա. գործում է շահութահարկի (համանման այլ հարկի) 10 տոկոս կամ դրանից ցածր դրույքաչափ կամ շահութահարկի ազատում,
բ. ռեզիդենտ անձը, տվյալ երկրի կամ աշխարհագրական տարածքի օրենսդրության համաձայն, ազատված է շահութահարկից կամ վճարում է 10 տոկոս կամ դրանից ցածր դրույքաչափով շահութահարկ (համանման այլ հարկ): Սույն ենթակետում նշված դեպքում երկիրը կամ աշխարհագրական տարածքը համարվում է հարկման հատուկ ազատական համակարգ ունեցող երկիր կամ աշխարհագրական տարածք միայն սույն ենթակետում նշված անձանց մասով.».
5) 6-րդ կետը «օտարման,» բառից հետո լրացնել «ոչ նյութական ակտիվների օգտագործման իրավունքի տրամադրման (ստացման), փոխառության տրամադրման (ստացման), դրամական պահանջի իրավունքի զիջման (փոխանցման), ֆինանսական ակտիվի օտարման (ձեռքբերման),» բառերով, իսկ նույն կետից հանել «Օրենսգրքի 363-րդ հոդվածով սահմանված» բառերը.
6) 9-րդ կետից հանել «Օրենսգրքի 365-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն,» բառերը.
7) 11-րդ կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«11. ներքին չվերահսկվող գործարք` վերահսկվող գործարքի կողմերից մեկի և փոխկապակցված չհամարվող հարկ վճարողի միջև իրականացված գործարք.».
8) 12-րդ կետից հանել «Օրենսգրքի 362-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն`» բառերը.
9) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 13-15-րդ կետերով.
«13) անձ` ֆիզիկական անձ, իրավաբանական անձ, ինչպես նաև տրաստ կամ օտարերկրյա օրենսդրությամբ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող իրավաբանական կազմավորում.
14) բազմազգ կազմակերպություն` կազմակերպություն, որի անդամ հանդիսացող կազմակերպությունները և (կամ) օտարերկրյա օրենսդրությամբ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող իրավաբանական կազմավորումները գործունեություն են ծավալում կազմակերպության գրանցման ռեզիդենտության երկրից տարբերվող առնվազն մեկ երկրում.
15) մեդիանայի հաշվարկ` ֆինանսական ցուցանիշների բազմությունից մեկ ցուցանիշի ընտրություն, որի հաշվարկման համար բոլոր ֆինանսական ցուցանիշները դասավորվում են աճման կարգով, և
ա. այն դեպքերում, երբ ֆինանսական ցուցանիշների բազմությունը բաղկացած է կենտ քանակով ֆինանսական ցուցանիշներից, ապա մեդիանան կլինի այդ բազմության մեջտեղում գտնվող ֆինանսական ցուցանիշը,
բ. այն դեպքերում, երբ ֆինանսական ցուցանիշների բազմությունը բաղկացած է զույգ քանակով ֆինանսական ցուցանիշներից, ապա մեդիանան կլինի այդ բազմության մեջտեղում գտնվող երկու ֆինանսական ցուցանիշների միջին թվաբանականը:»:
i
Հոդված 14. Օրենսգրքի 362-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
| «Հոդված 362. |
Փոխկապակցված անձինք |
1. Սույն գլխի կիրառության իմաստով` երկու և ավելի անձինք համարվում են փոխկապակցված, եթե`
1) անձանցից մեկն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն մասնակցում է մյուս անձի կառավարմանը, վերահսկմանը կամ մասնակցություն (բաժնետոմս, բաժնեմաս, փայաբաժին) ունի մյուսի կանոնադրական կամ բաժնեհավաք կապիտալում.
2) միևնույն անձն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն մասնակցում է երկու և ավելի անձանց կառավարմանը, վերահսկմանը կամ մասնակցություն (բաժնետոմս, բաժնեմաս, փայաբաժին) ունի դրանց կանոնադրական կամ բաժնեհավաք կապիտալում:
2. Սույն հոդվածի 1-ին մասի կիրառության իմաստով` անձը ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն մասնակցում է մյուս անձի կառավարմանը, վերահսկմանը կամ մասնակցություն (բաժնետոմս, բաժնեմաս, փայաբաժին) ունի մյուս անձի կանոնադրական կամ բաժնեհավաք կապիտալում, եթե`
1) անձին ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն պատկանում են մյուս անձի կանոնադրական կամ բաժնեհավաք կապիտալի 20 տոկոս և ավելի բաժնետոմսերը, բաժնեմասը, փայաբաժինը.
2) անձը գործնականում վերահսկում է մյուս անձի գործարար որոշումները:
3. Սույն հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետի կիրառության իմաստով` անձը գործնականում վերահսկում է մյուս անձի գործարար որոշումները` անկախ տվյալ անձի կանոնադրական կամ բաժնեհավաք կապիտալում մասնակցությունից, եթե բավարարվում է հետևյալ պայմաններից որևէ մեկը.
1) անձն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն տիրապետում կամ վերահսկում է մյուս անձի` ձայնի իրավունք տվող բաժնային արժեթղթերի 20 և ավելի տոկոսը.
2) անձն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն վերահսկում է մյուս անձի գործադիր խորհրդի կամ տնօրենների խորհրդի ձևավորման (ընտրման) գործընթացը.
3) անձի կողմից մյուս անձին տվյալ հարկային տարվա որևէ օրվա դրությամբ տրամադրված և (կամ) երաշխավորված փոխառությունների գումարի հաշվեկշռային արժեքը գերազանցում է տվյալ հարկային տարվա հունվարի 1-ի դրությամբ ստացողի ընդհանուր ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի 51 տոկոսը, ընդ որում 51 տոկոսի հաշվարկի մեջ ներառվում են նաև մինչև 2020 թվականի հունվարի 1-ը ստացված և (կամ) երաշխավորված փոխառությունների գումարները.
4) հարկային տարում հարկ վճարողի ձեռնարկատիրական եկամուտների 80 տոկոսից ավելին ստացվել է մյուս անձին ապրանքների մատակարարման, նրա համար աշխատանքների կատարման և (կամ) նրան ծառայությունների մատուցման գործարքներից, բացառությամբ գույքի վարձակալության և (կամ) անհատույց օգտագործման, ոչ նյութական ակտիվների օտարման գործարքներից ստացվող եկամուտների և տոկոսների.
5) հարկային տարում հարկ վճարողի ձեռնարկատիրական ծախսերի 80 տոկոսից ավելին ստացվել է մյուս անձից ապրանքների ձեռքբերման, աշխատանքների ընդունման և (կամ) ծառայությունների ստացման գործարքներից, բացառությամբ գույքի վարձակալության և (կամ) անհատույց օգտագործման, ոչ նյութական ակտիվների ձեռքբերման և տոկոսների վճարման գործարքներից առաջացող ծախսերի.
6) անձինք կնքել են համատեղ գործունեության պայմանագիր, որով տվյալ հարկ վճարողն իր ակտիվների 50 տոկոսից ավելին ներդրել է համատեղ գործունեության մեջ.
7) անձինք կնքել են գույքի անհատույց օգտագործման պայմանագիր, որով անձը (փոխառուն) մեկ տարուց ավելի ժամկետով անհատույց օգտագործման իրավունքով օգտագործում է մյուս անձի (փոխատուի) գույքը, և այդ գույքի հաշվեկշռային արժեքը գերազանցում է տվյալ հարկային տարվա հունվարի 1-ի դրությամբ փոխառուի համախառն ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի 51 տոկոսը.
8) ֆիզիկական անձն իրավաբանական անձի նկատմամբ իրականացնում է իրական (փաստացի) վերահսկողություն կամ հանդիսանում է տվյալ իրավաբանական անձի գործունեության ընդհանուր կամ ընթացիկ ղեկավարումն իրականացնող պաշտոնատար անձ:»:
i
Հոդված 15. Օրենսգրքի 363-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
| «Հոդված 363. |
Վերահսկվող գործարքները |
1. Սույն գլխի կիրառության իմաստով` ապրանքների մատակարարման, ոչ նյութական ակտիվների օտարման, ոչ նյութական ակտիվների օգտագործման իրավունքի տրամադրման (ստացման), փոխառությունների տրամադրման (ստացման), դրամական պահանջի իրավունքի զիջման (փոխանցման), ֆինանսական ակտիվի օտարման (ձեռքբերման), աշխատանքների կատարման և (կամ) ծառայությունների մատուցման գործարքը (այսուհետ` Գործարք) համարվում է վերահսկվող, եթե այն կատարվում է փոխկապակցված համարվող ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ անձանց միջև:
2. Փոխկապակցված համարվող ռեզիդենտ անձանց միջև իրականացված Գործարքը համարվում է վերահսկվող, եթե`
1) Գործարքի կողմերից մեկը, Օրենսգրքի 198-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն, համարվում է ռոյալթի վճարող.
2) Գործարքի կողմերից մեկն օգտվում է Օրենսգրքով` շահութահարկի և (կամ) ռոյալթիի գծով սահմանված հարկային արտոնություններից:
3. Հարկ վճարողի և հարկման հատուկ ազատական համակարգեր ունեցող երկրում (աշխարհագրական տարածքում) գրանցված անձի միջև Գործարքը համարվում է վերահսկվող` անկախ այդ հարկ վճարողի և այդ անձի միջև փոխկապակցվածության հանգամանքից:
4. Սույն գլխի կիրառման իմաստով` մշտական հաստատության միջոցով Հայաստանի Հանրապետությունում գործունեություն իրականացնող ոչ ռեզիդենտ շահութահարկ վճարողի և այդ ոչ ռեզիդենտ անձի միջև ծախսերի բաշխումը և Գործարքի իրականացումը համարվում են վերահսկվող:
5. Սույն գլխի կիրառության իմաստով` Օրենսգրքի 64-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 47-րդ կետի «դ-ժե» ենթակետերով սահմանված ֆինանսական գործարքների ու գործառնությունների կատարումը, ինչպես նաև բանկային և այլ հաշիվների բացման, վարման ու սպասարկման, այդ թվում` վճարահաշվարկային ծառայությունների մատուցումը համարվում են չվերահսկվող, եթե դրանք իրականացրել են բանկերը, արժեթղթերի շուկայի մասնագիտացված մասնակիցները, վճարահաշվարկային և վարկային կազմակերպությունները:
6. Սույն հոդվածի դրույթների համաձայն` վերահսկվող համարվող գործարքների նկատմամբ սույն գլխով սահմանված տրանսֆերային գնագոյացման կարգավորումները կիրառվում են, եթե հարկ վճարողի` հարկային տարվա ընթացքում իրականացրած բոլոր վերահսկվող գործարքների հանրագումարը գերազանցում է 200 միլիոն դրամը (առանց ԱԱՀ-ի, ակցիզային հարկի և բնապահպանական հարկի):»:
i
Հոդված 16. Օրենսգրքի 364-րդ հոդվածում`
1) 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1. Վերահսկվող գործարք իրականացնելու դեպքում հարկ վճարողի` շահութահարկով հարկման բազան և (կամ) ռոյալթիի բազան որոշվում են պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքի համաձայն որոշված գների կամ այլ ֆինանսական ցուցանիշների հիման վրա:».
2) 2-րդ մասից հանել «, ԱԱՀ-ով հարկման բազան» բառերը.
3) 3-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«3. Եթե վերահսկվող գործարքում առաջանում է այնպիսի պայման, որը չի համապատասխանում պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին, ապա`
1) շահութահարկով հարկման բազայի ցանկացած լրացուցիչ գումար կամ հարկային վնասի ցանկացած նվազեցում (այսուհետ սույն գլխում` շահութահարկի հարկման բազա), որը կարող էր առաջանալ հարկ վճարողի մոտ, եթե վերահսկվող գործարքի պայմանները համապատասխանեին պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին, սակայն չի առաջացել վերահսկվող գործարքի պայմանների` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին անհամապատասխանության պատճառով, հարկային մարմինը ներառում է հարկ վճարողի շահութահարկով հարկման բազայի մեջ.
2) ռոյալթիի բազայի ցանկացած լրացուցիչ գումար, որը կարող էր առաջանալ հարկ վճարողի մոտ, եթե վերահսկվող գործարքի պայմանները համապատասխանեին պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին, սակայն չի առաջացել վերահսկվող գործարքի պայմանների` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին անհամապատասխանության պատճառով, հարկային մարմինը ներառում է հարկ վճարողի ռոյալթիի բազայի մեջ:
Պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին անհամապատասխանության պատճառով հարկ վճարողի և (կամ) հարկային մարմնի կողմից շահութահարկով հարկման բազայի կամ ռոյալթիի բազայի ճշգրտման արդյունքում որևէ հաշվետու ժամանակաշրջանի մասով հարկ վճարողի հարկային պարտավորությունների (այդ թվում` կանխավճարների գծով) վերահաշվարկ չի կատարվում:
Բնօգտագործման վճար ռոյալթի վճարողի և այլ ռեզիդենտ հարկ վճարողի միջև իրականացված վերահսկվող գործարքի` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին անհամապատասխանության դեպքում ճշգրտվում է միայն բնօգտագործման վճար ռոյալթի վճարողի ռոյալթիի հաշվարկը:»:
i
Հոդված 17. Օրենսգրքի 366-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետում «գործարկված կապիտալով» բառերը փոխարինել «շրջանառու կապիտալով» բառերով:
i
Հոդված 18. Օրենսգրքի 367-րդ հոդվածում`
1) 1-ին և 2-րդ մասերից հանել «Օրենսգրքի 361-րդ հոդվածի 1-ին մասի 11-րդ և 12-րդ կետերով սահմանված» բառերը.
2) 3-րդ մասում`
ա. 1-ին կետից հանել «, եթե այն չի համարվում հարկային գաղտնիք» բառերը,
բ. 2-րդ կետը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«2) տրանսֆերային գնագոյացման համադրելիության վերլուծություններ իրականացնելու նպատակով կիրառվող` հարկային մարմնի սահմանած` միջազգային հեղինակավոր առևտրային տվյալների բազաներում առկա ֆինանսական և այլ տեղեկություններ.»,
գ. լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 8-րդ և 9-րդ կետերով.
«8) կազմակերպությունների պաշտոնական կայքերում տեղադրված ֆինանսական և (կամ) տրանսֆերային գնագոյացման քաղաքականությունների վերաբերյալ հաշվետվությունները.
9) մետաղական և (կամ) արժեթղթերի բորսաների հրապարակած տեղեկատվությունը:».
3) 4-րդ մասն ուժը կորցրած ճանաչել.
4) 5-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«5. Ռեզիդենտ հարկ վճարողների մասնակցությամբ չվերահսկվող գործարքների վերաբերյալ տեղեկությունների բացակայության դեպքում օտարերկրյա համադրելիների օգտագործումն ընդունելի է, եթե դրանք համադրելի են վերահսկվող գործարքի հետ:»:
i
Հոդված 19. Օրենսգրքի 368-րդ հոդվածում`
1) 3-րդ մասի 3-րդ կետից հանել «` Օրենսգրքի 367-րդ և 370-րդ հոդվածների դրույթներին համապատասխան» բառերը.
2) 4-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«4. Սույն հոդվածի 3-րդ մասի չափանիշների համաձայն` համադրելի չվերահսկվող գնի և տրանսֆերային գնագոյացման մյուս մեթոդների կիրառման հավասար արժանահավատության դեպքում պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին համապատասխանությունը որոշելիս կիրառվում է համադրելի չվերահսկվող գնի մեթոդը:».
3) 6-րդ և 7-րդ մասերը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«6. Սույն հոդվածի դրույթներին համապատասխան` հարկ վճարողի կողմից վերահսկվող գործարքի` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին համապատասխանությունը որոշելու նպատակով տրանսֆերային գնագոյացման մեթոդի կիրառման դեպքում հարկային մարմնի կողմից վերահսկվող գործարքի` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին համապատասխանությունը որոշելիս հիմք է ընդունվում նույն մեթոդը:
7. Սույն հոդվածում նշված տրանսֆերային գնագոյացման մեթոդների առանձնահատկությունները և կիրառության կարգը սահմանում է Կառավարությունը:»:
i
Հոդված 20. Օրենսգրքի 370-րդ հոդվածի 1-ին մասի «Օրենսգրքի 365-րդ հոդվածի դրույթների համաձայն, չվերահսկվող» բառերը փոխարինել «Չվերահսկվող» բառով և նույն մասի 1-ին կետից հանել «Օրենսգրքի 365-րդ հոդվածով սահմանված» բառերը:
i
Հոդված 21. Օրենսգրքի 371-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
| «Հոդված 371. |
Պարզած ձեռքի հեռավորության տիրույթը |
1. Պարզած ձեռքի հեռավորության տիրույթը համապատասխան ֆինանսական ցուցանիշների համախումբ է, որը ձևավորվում է համադրելի չվերահսկվող գործարքների համար տրանսֆերային գնագոյացման առավել համապատասխան մեթոդի կիրառմամբ:
2. Եթե վերահսկվող գործարքի կամ համակցված վերահսկվող գործարքի համար տրանսֆերային գնագոյացման առավել համապատասխան մեթոդի կիրառմամբ ստացված ֆինանսական ցուցանիշը պարզած ձեռքի հեռավորության տիրույթից դուրս է, ապա հարկային մարմինը կարող է ճշգրտել այն մինչև մեդիանա` Օրենսգրքի 364-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն, ընդ որում ճշգրտման ճշտության ապացուցման բեռը կրում է հարկային մարմինը:
3. Եթե հարկ վճարողը չի համաձայնվում հարկային մարմնի կողմից պարզած ձեռքի հեռավորության տիրույթից դուրս գտնվող ֆինանսական ցուցանիշը մինչև մեդիանա ճշգրտելու առաջարկին, ապա մեդիանայից տարբերվող ֆինանսական ցուցանիշի կիրառման ճշտության ապացուցման բեռը կրում է հարկ վճարողը:
4. Պարզած ձեռքի հեռավորության տիրույթի հաշվարկման կանոնները սահմանում է Կառավարությունը:»:
i
Հոդված 22. Օրենսգրքի 372-րդ հոդվածից հանել «Օրենսգրքի 365-րդ հոդվածում նշված» և «Օրենսգրքի 368-րդ հոդվածում նշված`» բառերը:
i
Հոդված 23. Օրենսգրքի 373-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
| «Հոդված 373. |
Փաստացի տեղի ունեցած գործարքների ճանաչումը |
1. Այն դեպքում, երբ փաստացի տեղի ունեցած վերահսկվող գործարքի բովանդակությունը տարբերվում է պայմանագրով նախատեսված գործարքի բովանդակությունից, ապա վերահսկվող գործարքի` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին համապատասխանությունը պարզելը հարկային մարմնի կողմից պետք է հիմնված լինի փաստացի տեղի ունեցած գործարքի վրա` հաշվի առնելով Օրենսգրքի 365-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված գործոնները:»:
i
Հոդված 24. Օրենսգրքի 374-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
| «Հոդված 374. |
Հարկ վճարողի կողմից իրականացվող ճշգրտումները |
1. Պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին չհամապատասխանող գործարքների իրականացման դեպքում հարկ վճարողը կարող է ինքնուրույն վերահաշվարկել շահութահարկով հարկման բազան և (կամ) ռոյալթիի բազան և Օրենսգրքի 54-րդ հոդվածով սահմանված կարգով հարկային մարմին ներկայացնել տրանսֆերային գնագոյացման հարկային հաշվարկներ (այդ թվում` ճշտված), եթե պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին համապատասխանության դեպքում կարող էր ձևավորվել շահութահարկով հարկման լրացուցիչ բազա և (կամ) ռոյալթիի լրացուցիչ բազա:
2. Հարկային մարմնի կողմից Օրենսգրքի 376-րդ հոդվածով սահմանված փաստաթղթերի, հարկային մարմնի պահանջած և հարկ վճարողի ներկայացրած լրացուցիչ տեղեկատվության և հարկային մարմնի պահանջով հարկ վճարողի հետ անցկացված հարցազրույցի վերլուծության արդյունքում հարկ վճարողի վերահսկվող գործարքների` պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին չհամապատասխանելու դեպքում հարկային մարմինը կարող է առաջարկել հարկ վճարողին ճշգրտել վերահսկվող գործարքի ֆինանսական ցուցանիշը մինչև մեդիանա, ճշգրտել շահութահարկով հարկման բազան և (կամ) ռոյալթիի բազան և մեկամսյա ժամկետում հարկային մարմին ներկայացնել տրանսֆերային գնագոյացման հարկային հաշվարկներ (այդ թվում` ճշտված):
3. Սույն հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` հարկ վճարողի կողմից ինքնուրույն իրականացվող ճշգրտումների արդյունքով առաջացած հարկի և վճարի գումարների նկատմամբ տույժեր չեն հաշվարկվում:
4. Սույն հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` հարկային մարմնի վերլուծության արդյունքների և համապատասխան առաջարկների հիման վրա հարկ վճարողի կողմից տրանսֆերային գնագոյացման հաշվարկի (այդ թվում` ճշտված) ներկայացման արդյունքում լրացուցիչ առաջացած հարկի և վճարի գումարների նկատմամբ տույժերը հաշվարկվում են հարկային մարմնի կողմից հարկ վճարողի վերահսկվող գործարքի ֆինանսական ցուցանիշը մինչև մեդիանա ճշգրտելու վերաբերյալ առաջարկի ներկայացման օրվան հաջորդող օրվանից սկսած:
5. Տրանսֆերային գնագոյացման ստուգման արդյունքներով առաջադրվող հարկի և վճարի գումարների նկատմամբ տույժերը հաշվարկվում են դրանց առաջացման` այդ գործարքի հաշվետու ժամանակաշրջանի հաշվարկի ներկայացման համար օրենքով սահմանված օրվանից սկսած:
6. Տրանսֆերային գնագոյացման հաշվարկի (այդ թվում` ճշտված) ձևը, լրացման և ներկայացման կարգը սահմանում է հարկային մարմինը:»:
i
Հոդված 25. Օրենսգրքի 375-րդ հոդվածում`
1) 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1. Եթե հարկ վճարողի բոլոր վերահսկվող գործարքների, բացառությամբ Օրենսգրքի 363-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված վերահսկվող գործարքների, հանրագումարը հարկային տարվա ընթացքում գերազանցում է 200 միլիոն դրամի շեմը (առանց ԱԱՀ-ի, ակցիզային հարկի և բնապահպանական հարկի), ապա հարկ վճարողը պարտավոր է հարկային մարմին ներկայացնել վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցում:».
2) 3-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«3. Հարկ վճարողը վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցումը լրացնում և հարկային մարմին է ներկայացնում մինչև յուրաքանչյուր հարկային տարվան հաջորդող հարկային տարվա ապրիլի 20-ը ներառյալ: Հարկ վճարողի կողմից հարկային մարմին ներկայացված վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցման մեջ սխալների ինքնուրույն հայտնաբերման դեպքում կարող են ներկայացվել ճշտված ծանուցումներ մինչև տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորումը հարկային մարմին ներկայացնելու վերաբերյալ գրավոր ծանուցման ստացման օրը:
Օրենսգրքի 363-րդ հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված վերահսկվող գործարքների ծանուցումը ներկայացնում են գործարքի երկու կողմերը:».
3) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 4-րդ մասով.
«4. Հարկային մարմինը վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցման մեջ գործարքների սխալ կամ պակաս քանակությամբ լրացման փաստ հայտնաբերելու դեպքում 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում այդ մասին ծանուցում է հարկ վճարողին: Հարկ վճարողը ծանուցումն ստանալուց հետո` 30 աշխատանքային օրվա ընթացքում, կարող է ներկայացնել ճշտված ծանուցում կամ հայտնաբերված խախտումների վերաբերյալ առարկություններ:»:
i
Հոդված 26. Օրենսգրքի 376-րդ հոդվածում`
1) 1-ին մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«1. Տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորումն այն տեղեկատվությունն է, որը հիմնավորում է հարկ վճարողի վերահսկվող գործարքների համապատասխանությունը պարզած ձեռքի հեռավորության սկզբունքին:».
2) լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 1.1-ին մասով.
«1.1. Հարկ վճարողը կարող է ներկայացնել երեք տեսակ փաստաթղթավորում` տեղական փաստաթուղթ, գլխավոր փաստաթուղթ և երկրների միջև փոխանակվող հաշվետվություն.
1) տեղական փաստաթուղթ ներկայացնում են վերահսկվող գործարք ծանուցած բոլոր հարկ վճարողները, որը ներառում է մասնավորապես հետևյալ տեղեկությունները.
ա. հարկ վճարողի գործարար գործառույթների մանրամասն նկարագրությունը, այդ թվում` ապրանքների, ոչ նյութական ակտիվների, աշխատանքների և (կամ) ծառայությունների գնագոյացման գործընթացների վրա տնտեսական գործոնների ազդեցության վերլուծությունը,
բ. վերահսկվող գործարքների նկարագրությունը, այդ թվում` համադրելիության գործոնների վերլուծությունը, ինչպես նաև վերահսկվող գործարքի կողմերի իրականացրած գործառույթները, օգտագործված ակտիվները և կրած ռիսկերը,
գ. կիրառած տրանսֆերային գնագոյացման մեթոդների նկարագրությունը և ընտրված մեթոդի վերաբերյալ հիմնավորումը,
դ. վերահսկվող գործարքների կողմերի ցանկը, այդ թվում` տեղեկատվություն հարկման նպատակով կողմի ռեզիդենտության վերաբերյալ,
ե. համադրելի չվերահսկվող գործարքների մասին տեղեկատվության աղբյուրների նկարագրությունը,
զ. պարզած ձեռքի հեռավորության տիրույթի հաշվարկը (այն դեպքում, երբ կիրառելի է),
է. վերլուծության ենթակա կողմի վերաբերյալ ֆինանսական և այլ անհրաժեշտ տեղեկատվություն:
Տեղական փաստաթղթով պահանջվող տեղեկատվության բովանդակությունը, լրացման և ներկայացման կարգը սահմանում է հարկային մարմինը:
Հարկային մարմինը տեղական փաստաթուղթ կարող է պահանջել նաև մշտական հաստատության միջոցով Հայաստանի Հանրապետությունում գործունեություն իրականացնող ոչ ռեզիդենտ շահութահարկ վճարողներից.
2) գլխավոր փաստաթուղթ, որը ներկայացնում է բազմազգ կազմակերպության մայր կազմակերպությունը: Սույն հոդվածի կիրառման իմաստով` բազմազգ կազմակերպության մայր կազմակերպություն է համարվում այն կազմակերպությունը, որն ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն մասնակցում է բազմազգ կազմակերպության մյուս անդամ կազմակերպություններից առնվազն մեկի կառավարմանը, վերահսկմանը կամ մասնակցություն (բաժնետոմս, բաժնեմաս, փայաբաժին) ունի դրա կանոնադրական կամ բաժնեհավաք կապիտալում, և այդ մասնակցությունը բավարար է տվյալ կազմակերպության ֆինանսական հաշվետվությունն իր համախմբված ֆինանսական հաշվետվության մեջ ներառելու համար:
Գլխավոր փաստաթուղթը ներառում է մասնավորապես հետևյալ տեղեկությունները.
ա. բազմազգ կազմակերպության կառուցվածքը,
բ. բազմազգ կազմակերպության գործունեության նկարագիրը,
գ. բազմազգ կազմակերպության ոչ նյութական ակտիվների նկարագրությունը,
դ. բազմազգ կազմակերպության անդամ հանդիսացող կազմակերպությունների կամ օտարերկրյա կազմակերպության ռեզիդենտության երկրի օրենսդրությամբ իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող կազմավորման հետ իրականացված ֆինանսական գործառնությունները,
ե. բազմազգ կազմակերպության ֆինանսական հաշվետվությունները, եկամուտների համաշխարհային տեղաբաշխման և տնտեսական գործունեության մասին ընդհանրական տեղեկատվություն: Գլխավոր փաստաթղթով պահանջվող տեղեկատվության բովանդակությունը, լրացման և ներկայացման կարգը սահմանում է հարկային մարմինը.
3) բազմազգ կազմակերպության մայր կազմակերպության կողմից տրամադրվում է երկրների միջև փոխանակվող հաշվետվություն, եթե այդ կազմակերպության նախորդ հարկային տարվա արդյունքներով համախառն եկամուտը գերազանցում է 750 մլն եվրոն: Երկրների միջև փոխանակվող հաշվետվությունը ներառում է մասնավորապես հետևյալ տեղեկությունները.
ա. բազմազգ կազմակերպության եկամուտների համաշխարհային բաշխումը` ըստ երկրների,
բ. բազմազգ կազմակերպության կողմից վճարված հարկերը` ըստ երկրների,
գ. բազմազգ կազմակերպության տնտեսական գործունեության վերաբերյալ տեղեկատվություն` ըստ երկրների,
դ. ակտիվների վերաբերյալ տեղեկատվություն` ըստ երկրների:
Հաշվետվության ձևն ու լրացման կարգը սահմանում է հարկային մարմինը:».
3) 2-րդ մասը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
«2. Սույն հոդվածով նախատեսված գլխավոր և տեղական փաստաթղթերով սահմանված տեղեկատվությունը հարկ վճարողը հարկային մարմին է ներկայացնում վերջինիս ուղարկած գրավոր ծանուցման ստացման ամսաթվից հետո` 30 աշխատանքային օրվա ընթացքում: Հարկային մարմինը կարող է պահանջել լրացուցիչ այլ տեղեկատվություն, որը հարկ վճարողը հարկային մարմին է ներկայացնում վերջինիս ուղարկած գրավոր ծանուցման ստացման ամսաթվից հետո` 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում: Հարկային մարմինը կարող է նաև պահանջել հարցազրույցի անցկացում հարկ վճարողի և (կամ) նրա ներկայացուցիչների հետ, որի վերաբերյալ ուղարկված գրավոր ծանուցման ստացման ամսաթվից հետո` 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում, հարկ վճարողը պետք է գրավոր ներկայացնի հարցազրույցի անցկացման վայրի, ժամկետների և մասնակիցների մասին տեղեկատվություն:
Սույն հոդվածով նախատեսված` երկրների միջև փոխանակվող հաշվետվությամբ սահմանված տեղեկատվությունը հարկ վճարողը հարկային մարմին է ներկայացնում յուրաքանչյուր հարկային տարվա ավարտից անմիջապես հետո` տասներկուամսյա ժամանակահատվածում:»:
i
Հոդված 27. Օրենսգրքի 377-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
| «Հոդված 377. |
Փոխհամաձայնեցման ընթացակարգը |
1. Փոխհամաձայնեցման ընթացակարգը Հայաստանի Հանրապետության կամ Կառավարության անունից կնքված` կրկնակի հարկումը բացառելու մասին միջազգային համաձայնագրերի դրույթների կիրառման ժամանակ հարկային մարմինների միջև ի հայտ եկած հարկային հարցերով վեճերի լուծման գործընթաց է:
2. Փոխհամաձայնեցման ընթացակարգ կարող է սկսվել Հայաստանի Հանրապետության կամ օտարերկրյա հարկային մարմնի առաջարկով, եթե երկու երկրների միջև առկա է կրկնակի հարկումը բացառելու մասին գործող համաձայնագիր:
3. Փոխհամաձայնեցման ընթացակարգի միջոցով հարկային հարցերով վեճերի լուծման կարգը և ժամկետները սահմանում է Կառավարությունը:»:
i
Հոդված 28. Օրենսգրքի 378-րդ հոդվածը շարադրել հետևյալ խմբագրությամբ.
| «Հոդված 378. |
Նախնական գնագոյացման պայմանավորվածությունը |
1. Սույն գլխի կիրառության իմաստով` հարկ վճարողը ոչ ռեզիդենտ փոխկապակցված կողմի (կողմերի) հետ կատարված գործարքների մասով կարող է դիմել հարկային մարմին` նախնական գնագոյացման պայմանավորվածության ձեռքբերման համար:
2. Նախնական գնագոյացման պայմանավորվածության ձեռքբերման կարգը և պայմանները սահմանում է հարկային մարմինը:»:
i
Հոդված 29. Օրենսգիրքը լրացնել հետևյալ բովանդակությամբ 402.1-ին և 402.2-րդ հոդվածներով.
| «Հոդված 402.1. |
Վերահսկվող գործարքի ծանուցման վերաբերյալ պարտականությունը չկատարելը |
1. Վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցումը Օրենսգրքի 375-րդ հոդվածի 3-րդ մասով սահմանված ժամկետում չտրամադրելու դեպքում գանձվում է տուգանք`
1) 5 միլիոն դրամի չափով` Օրենսգրքով սահմանված կարգով հաշվարկված` նախորդ հարկային տարվա արդյունքներով համախառն եկամտի երկու միլիարդ դրամի շեմը գերազանցած կազմակերպությունների նկատմամբ.
2) 3 միլիոն դրամի չափով` Օրենսգրքով սահմանված կարգով հաշվարկված` նախորդ հարկային տարվա արդյունքներով համախառն եկամտի մեկ միլիարդ դրամի շեմը գերազանցած կազմակերպությունների նկատմամբ.
3) 1 միլիոն դրամի չափով` Օրենսգրքով սահմանված կարգով հաշվարկված` նախորդ հարկային տարվա արդյունքներով համախառն եկամտի մեկ միլիարդ դրամի շեմը չգերազանցած կազմակերպությունների նկատմամբ:
2. Վերահսկվող գործարքների մասին ծանուցման մեջ հարկային մարմնի կողմից ճշտված ծանուցում ներկայացնելու գրավոր պահանջ ստանալուց հետո սխալ կամ պակաս քանակությամբ տեղեկություններ ներկայացնելու դեպքում գանձվում է տուգանք` յուրաքանչյուր սխալի կամ պակաս լրացված գործարքի մասով 500 հազար դրամի չափով:
3. Օրենսգրքի 375-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված ժամկետում հարկ վճարողի կողմից ճշտված ծանուցում չներկայացվելու կամ ներկայացված առարկությունները հիմնավորված չհամարվելու դեպքում հարկային մարմինը հաշվարկում և գանձման է առաջադրում սույն հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսված տուգանքի գումարը:
| Հոդված 402.2. |
Տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորման կանոնները խախտելը |
1. Տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորումը սահմանված ժամկետներում հարկային մարմին չներկայացնելու դեպքում հարկ վճարողը վճարում է տուգանք` փաստաթղթավորման ենթակա յուրաքանչյուր վերահսկվող գործարքի արժեքի 10 տոկոսի չափով:
2. Սույն հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված տուգանքի նշանակման օրվանից հետո` 30 օրվա ընթացքում, հարկ վճարողի կողմից տրանսֆերային գնագոյացման փաստաթղթավորումը հարկային մարմին չներկայացվելու դեպքում յուրաքանչյուր ժամկետանց օրվա համար հաշվարկվում է տույժ` փաստաթղթավորման ենթակա յուրաքանչյուր վերահսկվող գործարքի արժեքի 0.04 տոկոսի չափով:»:
i
Հոդված 30. Օրենսգրքի 428-րդ հոդվածի 2-րդ մասում «Օրենսգրքի 422-րդ հոդվածով սահմանված տուգանքը» բառերը փոխարինել «Օրենսգրքի 402.1-ին, 402.2-րդ և 422-րդ հոդվածներով նախատեսված տուգանքները, Օրենսգրքի 402.2-րդ հոդվածով նախատեսված տույժերը» բառերով:
| Հոդված 31. |
Եզրափակիչ մաս և անցումային դրույթներ |
1. Սույն օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից, բացառությամբ սույն օրենքի 26-րդ հոդվածի 2-րդ մասի և 28-րդ հոդվածի:
2. Սույն օրենքի 26-րդ հոդվածի 2-րդ մասը և 28-րդ հոդվածն ուժի մեջ են մտնում 2024 թվականի հունվարի 1-ից:
3. Սույն օրենքի 12-րդ հոդվածը, 15-րդ հոդվածի 2-րդ մասը և 16-րդ հոդվածը կիրառվում են 2020 թվականի հունվարի 1-ից ծագած հարաբերությունների նկատմամբ:
4. Սույն օրենքի ընդունումից բխող ենթաօրենսդրական ակտերն ընդունվում են սույն օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո` վեցամսյա ժամկետում:
|
Հայաստանի Հանրապետության
Նախագահ |
Վ. Խաչատուրյան |
|
2022 թ. ապրիլի 12
Երևան
ՀՕ-86-Ն
|
|
Պաշտոնական հրապարակման օրը` 12 ապրիլի 2022 թվական: