100.0025.231211
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«23» 12 2011 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 10011567
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
5 դեկտեմբերի 2011 թվականի N 25-Ն
«ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՏԵՂԱԿԱՅՄԱՆԸ, ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԻՆ, ԿԱՀԱՎՈՐՄԱՆԸ, ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆԸ, ԱՆՁՆԱԿԱԶՄԻ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆԸ ԵՎ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ ՀԻԳԻԵՆԱՅԻՆ, ՍԱՆԻՏԱՐԱՀԱԿԱՀԱՄԱՃԱՐԱԿԱՅԻՆ ՌԵԺԻՄԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» N 3.1.1.-024-2011 ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ԵՎ ՆՈՐՄԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ԵՎ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2005 Թ. ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 26-Ի ԹԻՎ 983-Ն ՀՐԱՄԱՆԸ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
Հիմք ընդունելով «Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման մասին» օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետը`
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`
1. Հաստատել «Ստոմատոլոգիական բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների տեղակայմանը, կառուցվածքին, կահավորմանը, շահագործմանը, անձնակազմի աշխատանքի պահպանմանը և անհատական հիգիենային, սանիտարահակահամաճարակային ռեժիմին ներկայացվող» N 2-III-2.2.5-2011 սանիտարական կանոնները և նորմերը համաձայն հավելվածի:
2. ՈՒժը կորցրած ճանաչել ՀՀ առողջապահության նախարարի 2005 թվականի հոկտեմբերի 26-ի «Ստոմատոլոգիական պոլիկլինիկաներին, կաբինետներին ու ատամնատեխնիկական լաբորատորիաներին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջներ» N 2-III-2.2.5 Սանիտարական կանոնները և նորմերը հաստատելու մասին» N 983-Ն հրամանը:
(նախաբանը փոփ. 18.05.2022 թիվ 31-Ն հրաման)
Հավելված
Հաստատված է
ՀՀ առողջապահության նախարարի
2011թ. դեկտեմբերի 8-ի
N 25-Ն հրամանով
«ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՏԵՂԱԿԱՅՄԱՆԸ, ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԻՆ, ԿԱՀԱՎՈՐՄԱՆԸ, ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆԸ, ԱՆՁՆԱԿԱԶՄԻ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ՊԱՀՊԱՆՄԱՆԸ ԵՎ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ ՀԻԳԻԵՆԱՅԻՆ, ՍԱՆԻՏԱՐԱՀԱԿԱՀԱՄԱՃԱՐԱԿԱՅԻՆ ՌԵԺԻՄԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» N 3.1.1.-024-2011 ՍԱՆԻՏԱՐԱՀԱՄԱՃԱՐԱԿԱԲԱՆԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐ ԵՎ ՆՈՐՄԵՐ
1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Սույն սանիտարական կանոնների և նորմերի (այսուհետ` սանիտարական կանոններ) պահանջների կատարումը նախատեսված է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բոլոր ստոմատոլոգիական բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների (ստոմատոլոգիական կենտրոններ, պոլիկլինիկաներ, կլինիկաներ (կաբինետներ) և այլն) համար:
2. Սանիտարական կանոնները ներառում են գործող, ինչպես նաև նոր կազմակերպվող ստոմատոլոգիական բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների (այսուհետ` ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպություն) տեղակայմանը, սենքերի ներքին հարդարմանը, կառուցվածքին (սարքավորումներին, կահավորմանը), միկրոկլիմային, օդափոխությանը, լուսավորությանը, անձնակազմի անհատական և աշխատանքի հիգիենային և հակահամաճարակային ռեժիմին ներկայացվող պահանջներ:
3. Ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների կազմում գործող սենքերի կազմը և մակերեսները սահմանվում են սույն կանոնների Հավելված 1-ի պահանջներին համապատասխան:
4. Ռենտգեն ստոմատոլոգիական կաբինետների սենքերի կազմը, մակերեսները, ինչպես նաև բուժական հիմնարկների և բնակելի շենքերի տարածքներում դրանց տեղակայման պայմանները սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2009 թվականի դեկտեմբերի 26-Ն հրամանով հաստատված «Ստոմատոլոգիական բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունների ռենտգեն կաբինետների սանիտարական կանոններ և նորմեր N 2.6.3-004-09»-ի պահանջների համաձայն:
5. Բնակելի շենքերի տարածքներում տեղակայված ստոմատոլոգիական բժշկական հաստատությունները ունենում են առանձին մուտք:
6. Բնակելի և հասարակական շենքերում թույլատրվում է տեղակայել այն ատամնատեխնիկական լաբորատորիաները, որոնց գործունեության ընթացքում օգտագործվող սարքավորումների տեխնոլոգիաները չեն ունենում բացասական ազդեցություն մարդկանց բնակության և աշխատանքի պայմանների վրա, իսկ աշխատանքային գոտու արտանետումները հեռացվում են արտաձիգ օդափոխիչ համակարգով, որի խողովակի բացվածքը շենքի տանիքից առնվազն 1 մ բարձր է:
7. Նկուղային հարկում կարող են տեղակայվել ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների կառուցվածքային կազմում եղած հանդերձարան-սպասասրահը, մատենավարման ծառայությունը, պահեստը, արհեստական օդափոխիչ համակարգի օդափոխության խցիկը, կոմպրեսորային սարքավորումները, իսկ կիսանկուղային հարկում կարող են տեղակայվել նաև ատամնատեխնիկական լաբորատորիայի օժանդակ ծառայությունները (զոդում, փայլեցում, գիպսի և պոլիմերիզացիայի սենքեր):
8. Ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների բուժանձնակազմը առողջական վիճակի պարտադիր նախնական (աշխատանքի ընդունվելիս) և պարբերական բժշկական զննության է ենթարկվում համաձայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2003թ. մարտի 27-ի «Առողջական վիճակի պարտադիր նախնական (աշխատանքի ընդունվելիս) և պարբերական բժշկական զննության կարգը, գործունեության ոլորտների, որոնցում զբաղված անձինք ենթակա են առողջական վիճակի պարտադիր բժշկական զննության և բժշկական զննության ծավալի ու հաճախականությունների ցանկը և անձնական սանիտարական (բժշկական) գրքույկի ու բժշկական զննության ենթակա անձանց անվանացանկի ձևերը հաստատելու մասին» թիվ 347-Ն որոշման:
2. ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՍԵՆՔԵՐԻ ՆԵՐՔԻՆ ՀԱՐԴԱՐՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
9. Ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների սենքերի պատերը լինում են հարթ և ամբողջական: Սենյակների բոլոր անկյունները լինում են առանց քիվերի, զարդարանքների:
10. Ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների կլինիկական աշխատանքային սենքերը, ատամնատեխնիկական լաբորատորիայի, մանրազերծման սենքերի պատերը, առաստաղները և հատակը պատվում են ջրակայուն, լվացվող և ախտահանվող մակերեսներով (կերամիկական սալիկ, գլանափաթեթային պոլիվինիլքլորիդային (վինիլպլաստ, լինոլեում), յուղաներկ, ջրաէմուլսիոն ներկեր, և այլն):
11. Բոլոր սենքերի դռները և պատուհանները լինում են հարթ, հեշտ մաքրման ենթակա:
3. ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
12. Թերապևտիկ և օրթոպեդիկ ստոմատոլոգիական կլինիկական աշխատանքային սենյակներում տեղադրվում են ոչ ավելի, քան 4 աշխատատեղ, իսկ վիրաբուժական ստոմատոլոգիայի աշխատասենյակում ոչ ավելի, քան 2 աշխատատեղ:
13. Աշխատատեղերը միմյանցից բաժանվում են առնվազն 1.5 մ բարձրությամբ անթափանց միջնապատերով:
14. Բուժական աշխատասենյակներում և ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների սենքերում հատկացվում են առանձին լվացարաններ անձնակազմի ձեռքերի լվացման համար:
1) Նախամանրէազերծումային մշակումը կարող է իրականացվել կլինիկական աշխատանքային սենյակում` բացառությամբ վիրաբուժական ստոմատոլոգիայի:
2) Նախամանրէազերծումային մշակումը կլինիկական աշխատանքային սենյակում իրականացնելու դեպքում տեղադրվում է լրացուցիչ ավազան` գործիքների լվացման համար:
3) Կլինիկական աշխատանքային սենյակում նախամանրէազերծումային մշակումը իրականացվում է ստոմատոլոգիական բուժօգնության և սպասարկման դիմած անձի բացակայության պայմաններում:
15. Բոլոր աշխատանքային սենյակներում, այդ թվում նաև սանհանգույցներում, լվացարանները ապահովված են լինում մշտական հոսող սառը և տաք ջրով և ոչ պտուտակային (արմնկային, դաստակային կառավարմամբ և այլն) ծորակներով:
16. Թերապևտիկ և օրթոպեդիկ ստոմատոլոգիայի կլինիկական աշխատասենյակներում ամալգամայի հետ աշխատելու, ինչպես նաև ատամնատեխնիկական լաբորատորիայի աշխատասենյակներում պոլիմերային նյութերի հետ աշխատելու դեպքերում ապահովված են լինում քարշիչ պահարաններով, ապահովելով հետևյալ պահանջները`
1) քարշիչ պահարանը ունենում է 30 x 60 սմ չափսեր ունեցող աշխատանքային բացվածք, օդի ինքնավար մեխանիկական արտաձգումով, 0,7 մ/վրկ ոչ պակաս օդի շարժման արագությամբ,
2) օդի հեռացումը կատարվում է քարշիչ պահարանի բոլոր գոտիներից,
3) սնդիկի գոլորշիների և ծանր մետաղների փոշու հեռացման օդափոխիչ սարքավորումները ապահովվում են համապատասխան զտիչներով,
4) քարշիչ պահարանը ունենում է հարթ, ամբողջական ներքին մակերեսներ, իսկ թերապևտիկ և օրթոպեդիկ ստոմատոլոգիայի աշխատասենյակներում ամալգամայի հետ աշխատելու դեպքում նաև` սնդիկաանթափանց ներքին մակերեսներ, պահարանի աշխատանքային մակերեսի 1 գծամետրի վրա 1-2 սմ թեքություն դեպի ջրհորդան, ապահովված հատուկ անոթով` սնդիկի կաթիլների հավաքման համար, սնդիկորսիչ հարմարանք ունեցող լվացարան և փոքրիկ պահարան` ամալգամի, սնդիկի, ամալգամի պատրաստման ամանեղենի, ամալգամ խառնիչի և դեմերկուրիզացիոն միջոցների օրվա պաշարները պահելու համար,
5) ամալգամայով աշխատանքներ տարվող սենքերում կահույքը ունենում է հատակից 20 սմ բարձրություն ունեցող ոտքեր, իսկ աշխատանքային սեղանների մակերեսները պատվում են սնդիկաանթափանց նյութով (վինիպլաստ, ռելին, լինոլեում), եզրերը` կողիկներով, սնդիկի կաթիլների հոսքը դեպի հատակ հոսքը խոչընդոտելու համար:
17. Գիպսի սենյակների լվացարաններից ջրահեռացման համակարգ բաց է թողնվում գիպսից ազատված կեղտաջրեր:
18. Ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների բոլոր աշխատանքային կաբինետներն (որտեղ իրականացվում են բժշկական միջամտություններ և բժշկական նշանակության գործիքների(առարկաների) ախտահանում և մանրէազերծում) ապահովվում են մանրէասպան ճառագայթիչներով կամ օդի այլ վարակազերծիչ սարքերով` որոնք շահագործվում են իրենց տեխնիկական անձնագրին համապատասխան:
19. Ստոմատոլոգիական բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպությունում գործիքների և փափուկ նյութի մանրէազերծումն իրականացվում է կազմակերպությունում գտնվող մանրէազերծման սենյակում: Մանրէազերծման սենյակը լինում է առանձին:
(19-րդ կետը փոփ. 07.07.15 թիվ 40-Ն հրաման)
4. ՄԻԿՐՈԿԼԻՄԱՅԻՆ ԵՎ ՕԴԱՓՈԽՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
20. Ջեռուցումը, օդափոխությունը և օդի լավորակումն ապահովում են միկրոկլիմայի և օդային միջավայրի նորմատիվ չափանիշները, այդ թվում` մանրէաբանական ցուցանիշներով:
21. Ջեռուցման համակարգի (սարքի) մակերեսները լինում են հարթ, հեշտ մաքրվող: Չի թույլատրվում ջեռուցման էլեկտրական սալիկների օգտագործումը:
22. Մշտական աշխատատեղերում (բուժանձնակազմի 2 ժամից ավելի անընդմեջ աշխատելու դեպքում) միկրոկլիմային ներկայացվող պահանջները բերվում են աղյուսակ 1-ում: Ժամանակավոր աշխատատեղերում միկրոկլիմայի ցուցանիշների նորմավորումը բերվում է աղյուսակ 2-ում:
Միկրոկլիմային ներկայացվող պահանջներ
Աղյուսակ 1
.___________________________________________________________.
|Տարվա եղանակ |Ջերմաստիճան|Օդի հարաբերական|Օդի շարժման|
| | oC |խոնավություն % |արագություն|
| | | |մ/վրկ |
|___________________|___________|_______________|___________|
|Սառը և անցումային | 18-23 | 60-40 | 0,2 |
|(օրվա միջին | | | |
|ջերմաստիճանը +10 oC| | | |
|և ցածր) | | | |
|___________________|___________|_______________|___________|
|Տաք (օրվա միջին | 21-25 | 60-40 | 0,2 |
|ջերմաստիճանը +10 oC| | | |
|և բարձր) | | | |
.___________________________________________________________.
Ժամանակավոր աշխատատեղերում միկրոկլիմայի ցուցանիշների նորմավորում
Աղյուսակ 2
.___________________________________________________________.
|Տարվա եղանակ |Ջերմաստիճան|Օդի հարաբերական|Օդի շարժման|
| | oC |խոնավություն % |արագություն|
| | | |մ/վրկ |
|___________________|___________|_______________|___________|
|Սառը և անցումային | 17-2 5 | ոչ ավելի 75 | 0,2-0,3 |
|(օրվա միջին | | | |
|ջերմաստիճանը +10 oC| | | |
|և ցածր) | | | |
|___________________|___________|_______________|___________|
|Տաք (օրվա միջին |ոչ ավելի 28| ոչ ավելի 65 | 0,2-0,5 |
|ջերմաստիճանը +10 oC| | | |
|և բարձր) | | | |
.___________________________________________________________.
23. Ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների աշխատանքային գոտու օդում վնասակար նյութերի խտությունները չեն գերազանցում Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2005 թվականի օգոստոսի 15-ի N 756 հրամանով հաստատված «Աշխատանքի հիգիենիկ դասակարգումը ըստ արտադրական միջավայրի վնասակար և վտանգավոր գործոնների, աշխատանքային գործընթացի ծանրության և լարվածության ցուցանիշների» ՍՆ N 2.2-002-05 Սանիտարական կանոններով և նորմերով հաստատված սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիաները:
24. Նույն սենքում մինչև 3 աշխատատեղերի դեպքում թույլատրվում է բնական օդափոխություն` վերնափեղկերի բացման ճանապարհով:
25. Նույն սենքում 3 աշխատատեղերից ավելի տեղակայման դեպքում օդափոխանակությունը իրականացվում է ընդհանուր ներհոս-արտաձիգ մեխանիկական օդափոխության միջոցով:
26. Ինքնուրույն օդափոխանակության համակարգեր նախատեսվում է մանրէազերծման, ռենտգեն կաբինետի, ատամնատեխնիկական լաբորատորիայի օժանդակ ծառայությունների և սանհանգույցների համար:
27. Ատամնատեխնիկական լաբորատորիայում, տեխնոլոգիական գործընթացից ելնելով, նախատեսվում է տեղային արտածծիչներ:
28. Բոլոր աշխատասենյակներում անկախ օդափոխության համակարգի առկայությունից պատուհանները ունենում են վերնափեղկեր կամ օդանցքներ:
29. Ատամնատեխնիկների աշխատատեղերում, հղկման տեղամասի յուրաքանչյուր մեքենայի մոտ, տեղադրվում է տեղային փոշեկլանիչներ, ձուլման տեղամասի վառարանի, զոդման տեղամասի գազօջախի և պոլիմերիզացիոն տեղամասի աշխատասեղանների վրա ապահովվում են քարշիչ զոնդեր:
5. ԼՈՒՍԱՎՈՐՎԱԾՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
30. Ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների և ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների հիմնական աշխատատեղերով (ստոմատոլոգի և ատամնատեխնիկի աշխատատեղ) սենքերը ունենում են բնական լուսավորվածություն:
31. Լուսային գործակիցը հիմնական սենքերում լինում է 1:4-1:5, իսկ մնացած արտադրական տարածքներում` 1:8 հարաբերությամբ:
32. Բնական լուսավորվածության գործակիցը հիմնական աշխատատեղերում լինում է 1,5%-ից ոչ պակաս:
33. Ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների և ատամնատեխնիկական լաբորատորիաների բոլոր սենքերը ունենում են արհեստական լուսավորվածություն:
34. Ստոմատոլոգիական աշխատասենյակները, ատամնատեխնիկական լաբորատորիայի հիմնական և հղկման սենքերը ունենում են նաև տեղային լուսավորում:
35. Աշխատանքային մակերեսների հորիզոնական լուսավորվածության մակարդակների համար առաջարկվող ընդհանուր արհեստական լուսավորվածության նորմերը բերվում են աղյուսակ 3-ում:
Աշխատանքային մակերեսների հորիզոնական լուսավորվածության
մակարդակների համար առաջարկվող ընդհանուր արհեստական
լուսավորվածության նորմեր
Աղյուսակ 3
.__________________________________________________________________.
| Սենքերի անվանումը |Ընդհանուր |
| |լուսավորվածության |
| |մակարդակը |
| |___________________|
| |Լյումինես-|շիկացման|
| |ցենտային |լամպեր |
| |լամպեր | |
|______________________________________________|__________|________|
|Բժիշկների աշխատասենյակներ, ատամնատեխնիկական | 500 | 200 |
|լաբորատորիաների հիմնական սենքեր | | |
|______________________________________________|__________|________|
|Գլխավոր բժշկի, տեղակալի կաբինետներ, գիպսի, | 400 | 200 |
|պոլիմերիզացիոն տեղամասեր | | |
|______________________________________________|__________|________|
|Բուժքրոջ, տնտեսուհու սենյակ, լվացման բաժին | 300 | 150 |
|______________________________________________|__________|________|
|Ձուլման, զոդման աշխատասենյակներ, ռենտգեն | 200 | 100 |
|նկարահանման աշխատասենյակ ու վիրաբուժական | | |
|գործիքների մանրէազերծման նախապատրաստման սենյակ| | |
|______________________________________________|__________|________|
|Գրանցման բաժին, սպասասրահ, ստերիլիզացիոն | 150 | 75 |
|ավտոկլավային ոչ ստերիլ գործիքների և ստերիլ | | |
|մատերիալի պահման սենյակներ | | |
|______________________________________________|__________|________|
|Աստիճանավանդակներ, տամբուր | 100 | 50 |
|______________________________________________|__________|________|
|Դեզնյութերի պահման սենք | - | 30 |
|______________________________________________|__________|________|
|Սանհանգույցի սենքեր | 75 | 30 |
.__________________________________________________________________.
36. Բոլոր տիպի լուսամփոփներն ունենում են պաշտպանիչ հիմնակմախք` անձնակազմի տեսողական օրգանները կուրացման ազդեցությունից պաշտպանելու նպատակով:
6. ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՆՁՆԱԿԱԶՄԻ ԱՆՀԱՏԱԿԱՆ ԵՎ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ՀԻԳԻԵՆԱՅԻ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ
37. Բոլոր աշխատողները ապահովված են լինում հատուկ արտահագուստով, անհատական պաշտպանիչ միջոցներով և անհատական հիգիենայի պարագաներով` հեղուկ օճառ, թղթե անձեռոցիկ և այլն:
38. Աշխատանքի ընթացքում առաջացող զանազան աերոզոլներից շնչուղիները պաշտպանելու համար կրում են միանվագ օգտագործման դիմակներ, տեսողական օրգանները պաշտպանելու համար` կրում են հատուկ պաշտպանիչ ակնոցներ: Ամալգամայի հետ աշխատելիս աշխատանքի հիգիենայի և սնդիկով շրջակա միջավայրի աղտոտումը կանխելու նպատակով անհրաժեշտ միջոցառումները բերվում են հավելված 6-ում:
7. ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՔՐՄԱՆԸ ԵՎ ԱԽՏԱՀԱՆՄԱՆԸ ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
39. Ստոմատոլոգիական բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպություններում բժշկական արտադրատեսակի ախտահանման, նախամանրէազերծման, մանրէազերծման աշխատանքները իրականացվում են` համաձայն Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2015 թվականի սեպտեմբերի 10-ի թիվ 48-Ն հրամանի պահանջների:
(39-րդ կետը փոփ. 05.04.16 թիվ 11-Ն հրաման)
40. Ախտահանող նյութերը պահվում են պահպանման համար նախատեսված հատուկ տեղերում` մակնշում ունեցող համապատասխան տարողություններում (արծնապատ և մետաղյա տարողությունների օգտագործումը արգելվում է):
41. Ստոմատոլոգիական կաբինետներում ապահովում են ախտահանիչ միջոցների աշխատանքային լուծույթների պահպանման առանձին տարողություններ` նախատեսված տարբեր օբյեկտների ախտահանման համար.
1) բժշկական նշանակության իրերի,
2) սենքերի մակերեսների, կահույքի, սարքավորումների, սարքերի մակերեսների,
3) մաքրող պարագաների և այլն:
42. Աշխատանքային լուծույթով տարողություններն ապահովվում են փակվող կափարիչներով և հստակ գրառումներով` տոկոսայնության, նշանակության, պատրաստման ամսաթվի և պիտանելիության սահմանային ժամկետների վերաբերյալ:
43. Ախտահանող միջոցների հետ աշխատելու ժամանակ պահպանվում են անվտանգության բոլոր կանոնները, որոնք նշված են օգտագործման հրահանգում:
44. Ստոմատոլոգիական բուժօգնության և սպասարկման դիմած անձի համար նախատեսված գոգնոցները լինում են միանվագ օգտագործման և յուրաքանչյուր այցելուից հետո փոխվում են:
45. Միանվագ օգտագործման անձեռոցիկների և մնացած բժշկական թափոնների գործածությունն իրականացվում է «Բժշկական թափոնների գործածությանը ներկայացվող հիգիենիկ և հակահամաճարակային պահանջներ» N 2.1.3-3 սանիտարական կանոնները և նորմերի պահանջներին համապատասխան:
46. Տարածքի խոնավ մշակումը կատարվում է օրական 2 անգամից ոչ պակաս (յուրաքանչյուր հերթափոխից հետո և աշխատանքային օրվա վերջում)` օգտագործելով լվացող և ախտահանող միջոցներ` ողողման կամ շփման միջոցով:
47. Բուժման հատվածում տեղակայված առարկաների (գործիքների սեղանիկը, ղեկավարման վահանակը, օդային ատրճանակը, լուսատուն, թքամանը, բազկաթոռի գլխահենակը և արմնկահենակը) մակերեսների ախտահանումը կատարվում է յուրաքանչյուր այցելուից հետո:
48. Վիրահատական կառուցահատվածում, վիրաբուժական կաբինետներում և մանրէազերծման սենքում շաբաթը 1 անգամ, մնացած կաբինետներում ամիսը 1 անգամ կատարվում է տարածքի հիմնական մաքրում: Հիմնական մաքրում կատարվում է նաև համաճարակային ցուցման դեպքում:
49. Հիմնական մաքրման ժամանակ ախտահանող լուծույթներով մշակումը կատարվում է ողողման կամ շփման եղանակով (պատերը և հատակը ամբողջությամբ): Ախտահանելուց հետո բոլոր մակերեսները լվացվում են խմելու ջրով թրջված լաթով, որից հետո կատարվում է սենքի օդի վարակազերծում:
1) Օգտագործվող մաքրման պարագաները լինում են միանվագ օգտագործման:
2) Հատակի և պատերի մաքրման պարագաները լինում են առանձին` մակնշված և օգտագործվում են կաբինետի, միջանցքների և սանհանգույցների համար առանձին:
3) Մաքրման պարագաների պահպանման համար ունենում են առանձնացված սենք կամ աշխատանքային կաբինետից դուրս տեղադրված առանձին պահարան:
50. Սենքերում պահպանվող օդային միջավայրի մանրէային հագեցվածության նորմավորված ցուցանիշները բերված են Հավելված N 2-ում: Ստոմատոլոգիական կաբինետների օդի մանրէային հագեցվածությունը անվտանգ մակարդակ իջեցնելու նպատակով օգտագործվում են հետևյալ սարքավորումները.
1) ՈՒլտրամանուշակագույն ճառագայթիչներ` օդի վարակազերծման համար մարդկանց բացակայության ժամանակ օգտագործում են բաց և կոմբինացված մանրէասպան ճառագայթիչներ, իսկ փակ` էկրանավորված ճառագայթիչներն, այդ թվում` հետշրջանառիչներն (ռեցերկուլյատորներ) օգտագործվում են մարդկանց ներկայությամբ: ՈՒլտրամանուշակագույն ճառագայթիչներն օգտագործում են վերջիններիս աշխատանքային պիտանելիության ժամկետներին համապատասխան:
2) Օզոնային ազդեցությամբ սարքավորումներ` օզոնային գեներատորները շահագործում են մարդկանց բացակայության դեպքում (եզրափակիչ տիպի ախտահանման և գլխավոր մաքրման անցկացման ժամանակ):
3) Հակամիկրոբային զտիչներ, այդ թվում` էլեկտրազտիչներ, ինչպես նաև ֆոտոկատալիզատորների և իոնային քամիների սկզբունքով աշխատող զտիչներ և այլն:
51. Ելնելով կատարվող բժշկական միջամտություններից և ձեռքի մաշկի մանրէային աղտոտվածության իջեցման պահանջվող մակարդակից` կատարվում է բժշկական անձնակազմի ձեռքերի հիգիենիկ կամ վիրաբուժական մշակում:
52. Ձեռքերի արդյունավետ ախտահանման (վարակազերծման) համար պահպանվում են հետևյալ պայմանները. կարճ եղունգներ, արհեստական եղունգների, եղունգների վրա լաքի բացակայություն, ձեռքերի վրա զարդերի բացակայություն: Ձեռքերի չորացման համար օգտագործում են միանվագ օգտագործման անձեռոցիկներ:
53. Ձեռքերի հիգիենիկ մշակումը նախատեսվում է 2 եղանակով (եղանակի ընտրությունը կախված է ձեռքերի աղտոտվածության աստիճանից և մատուցված ծառայության բնույթից).
1) ձեռքերի լվացում հեղուկ օճառով և հոսող տաք ջրով,
2) ձեռքերի հետագա ախտահանում:
54. Ձեռքերի հիգիենիկ մշակումը կատարվում է յուրաքանչյուր բուժօգնության և սպասարկման դիմած անձին սպասարկելուց առաջ: Բուժօգնության և սպասարկման դիմած անձը սպասարկվում է միանվագ օգտագործման ախտահանված անհատական ձեռնոցներով: Ձեռնոցների կրկնակի օգտագործումը արգելվում է: Ձեռքերի հիգիենիկ մշակում կատարվում է նաև ձեռնոցները հանելուց հետո:
55. Վիրաբուժական միջամտությունների և մաշկային ծածկույթների ու լորձաթաղանթների ամբողջականության խախտման հետ կապված այլ միջամտությունների ժամանակ կատարվում է ձեռքերի վիրաբուժական մշակում 2 փուլով.
1) I փուլ. ձեռքերի լվացում հեղուկ օճառով և հոսող տաք ջրով (2 րոպե տևողությամբ):
2) II փուլ. ձեռքերի մշակում հականեխիչ միջոցներով` համաձայն տվյալ միջոցի օգտագործման հրահանգի, այնուհետև չորացնել մանրէազերծված անձեռոցիկով:
3) Ձեռքերի մաշկի վրա հականեխիչ նյութի չորացումից անմիջապես հետո հագնում են մանրէազերծված ձեռնոցներ:
56. Ստոմատոլոգիական բուժօգնության և սպասարկման դիմած անձանց բուժման ժամանակ չի թույլատրվում դիպչել հեռախոսափողին կամ կատարել գրառումներ:
57. Մաշկային ծածկույթների վնասման դեպքում (պատահական ծակոց, կտրվածք և այլն) ձեռնոցները մշակում են ախտահանիչ լուծույթով, ձեռնոցները հանելուց հետո ձեռքերը պահում են հոսող ջրի տակ, լվանում օճառով, վնասված մաշկի հատվածը մշակում են 700 սպիրտով, հետո յոդով: Ստոմատոլոգիական բուժօգնության և սպասարկման դիմած անձի կենսաբանական հեղուկները քիթ-ըմպան ընկնելու դեպքում բերանը և ըմպանը անմիջապես ողողում են 700 սպիրտով, աչքի կամ քթի մեջ ընկնելու դեպքում` լվանում ջրով կամ 1:1000 կալիումի պերմանգանատի լուծույթով:
58. Ստոմատոլոգիական բժշկական կազմակերպությունների բոլոր բաժանմունքներն ապահովվում են առաջին բուժօգնության դեղորայքի արկղիկներով:
8. ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՆՇԱՆԱԿՈՒԹՅԱՆ ԻՐԵՐԻ ԱԽՏԱՀԱՆՄԱՆԸ, ՆԱԽԱՄԱՆՐԷԱԶԵՐԾՈՒՄԱՅԻՆ ՄՇԱԿՄԱՆԸ ԵՎ ՄԱՆՐԷԱԶԵՐԾՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
(8-րդ գլուխն ուժը կորցրել են 05.04.16 թիվ 11-Ն հրաման)
ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 1
ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԲԺՇԿԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆՈՂ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԱՅԻՆ ԿԱԶՄԸ ԵՎ ՍԵՆՔԵՐԻ ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՄԱԿԵՐԵՍՆԵՐԸ
._____________________________________________________________________.
|Սենքի անվանում |Սենքի նվազագույն մակերես |Նշումներ |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Ստոմատոլոգիական | | |
|բժշկական օգնություն և | | |
|սպասարկում իրականացնող | | |
|կազմակերպություն | | |
|(կենտրոն, պոլիկլինիկա, | | |
|կաբինետ) | | |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Սպասասրահ` |մեկ և երկու համասարքի | |
|1) կաբինետի համար |դեպքում նվազագույնը` | |
| |6 քառակուսի մետր, երեք | |
| |և չորս համասարքի | |
| |դեպքում նվազագույնը` 10 | |
| |քառակուսի մետր, | |
| | | |
|2) պոլիկլինիկայի և |հինգ և ավելի համասարքի | |
|կենտրոնի համար |դեպքում նվազագույնը` | |
| |20 քառակուսի մետր | |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Կլինիկական աշխատանքային|նվազագույնը` 11 քառակուսի| |
|սենյակ |մետր, միևնույն սենյակում| |
| |յուրաքանչյուր լրացուցիչ | |
| |համասարքի առկայության | |
| |դեպքում սենյակի չափն | |
| |ավելանում է 9 քառակուսի | |
| |մետր տարածքով | |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Աշխատակազմի (հանգստի) |երկու և երեք համասարքի | |
|սենյակ |դեպքում նվազագույնը` 6 | |
| |քառակուսի մետր, չորս և | |
| |ավելի համասարքի դեպքում | |
| |նվազագույնը` 10 | |
| |քառակուսի մետր | |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Մանրէազերծման սենյակ |գտնվում է միևնույն | |
| |բժշկական կազմակերպության | |
| |տարածքում | |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Սանհանգույց |գտնվում է միևնույն | |
| |բժշկական կազմակերպության | |
| |տարածքում | |
|_____________________________________________________________________|
| Ընդհանուր ատամնատեխնիկական լաբորատորիա |
|_____________________________________________________________________|
|Հիմնական աշխատանքների |նվազագույնը` 3 քառակուսի |մեկից ավելիի |
|համար նախատեսված սենյակ|մետր |դեպքում` |
| | |յուրաքանչյուր |
| | |հաջորդ աշխատատեղի |
| | |համար ավելացվում է |
| | |2 քառակուսի մետր |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Գիպսային, պոլիմերացման |նվազագույնը` 3 քառակուսի |մեկից ավելիի |
|և փայլեցման |մետր |դեպքում` |
|աշխատանքների համար | |յուրաքանչյուր |
|նախատեսված սենյակ | |հաջորդ աշխատատեղի |
| | |համար ավելացվում է |
| | |2 քառակուսի մետր |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Ճենապակյա և |նվազագույնը` 3 քառակուսի |մեկից ավելիի |
|մետաղճենապակյա |մետր |դեպքում` |
|կառույցների պատրաստման | |յուրաքանչյուր |
|համար նախատեսված սենյակ| |հաջորդ աշխատատեղի |
| | |համար ավելացվում է |
| | |2 քառակուսի մետր |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Ձուլարան |նվազագույնը` 3 քառակուսի |մեկից ավելիի |
| | մետր |դեպքում` |
| | |յուրաքանչյուր |
| | |հաջորդ աշխատատեղի |
| | |համար ավելացվում է |
| | |2 քառակուսի մետր |
._____________________________________________________________________.
Շարժական կառույցների ատամնատեխնիկական լաբորատորիա
._____________________________________________________________________.
|Հիմնական աշխատանքների |նվազագույնը` 3 քառակուսի |մեկից ավելիի |
|համար նախատեսված սենյակ|մետր |դեպքում` |
| | |յուրաքանչյուր |
| | |հաջորդ աշխատատեղի |
| | |համար ավելացվում է |
| | |2 քառակուսի մետր |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Գիպսային, պոլիմերացման |նվազագույնը` 3 քառակուսի |մեկից ավելիի |
|և փայլեցման |մետր |դեպքում` |
|աշխատանքների համար | |յուրաքանչյուր |
|նախատեսված սենյակ | |հաջորդ աշխատատեղի |
| | |համար ավելացվում է |
| | |2 քառակուսի մետր |
._____________________________________________________________________.
Անշարժ կառույցների ատամնատեխնիկական լաբորատորիա
._____________________________________________________________________.
|Հիմնական աշխատանքների |նվազագույնը` 3 քառակուսի |մեկից ավելիի |
|համար նախատեսված սենյակ|մետր |դեպքում` |
| | |յուրաքանչյուր |
| | |հաջորդ աշխատատեղի |
| | |համար ավելացվում է |
| | |2 քառակուսի մետր |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Գիպսային, պոլիմերացման |նվազագույնը` 3 քառակուսի |մեկից ավելիի |
|և փայլեցման |մետր |դեպքում` |
|աշխատանքների համար | |յուրաքանչյուր |
|նախատեսված սենյակ | |հաջորդ աշխատատեղի |
| | |համար ավելացվում է |
| | |2 քառակուսի մետր |
|_______________________|_________________________|___________________|
|Ճենապակյա և |նվազագույնը` 3 քառակուսի |մեկից ավելիի |
|մետաղճենապակյա |մետր |դեպքում` |
|կառույցների պատրաստման | |յուրաքանչյուր |
|համար նախատեսված սենյակ| |հաջորդ աշխատատեղի |
| | |համար ավելացվում է |
| | |2 քառակուսի մետր |
._____________________________________________________________________.
(1-ին հավելվածը փոփ. 07.07.15 թիվ 40-Ն հրաման)
ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 2
ՍՏՈՄԱՏՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՍԵՆՔԵՐԻ ՕԴԻ ՄԱՆՐԷԱԲԱՆԱԿԱՆ ԱՂՏՈՏՎԱԾՈՒԹՅԱՆ ԹՈՒՅԼԱՏՐԵԼԻ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԸ
.____________________________________________________________________.
| Սենքի անվանում | Սանիտարամանրէաբանական ցուցանիշներ |
| |___________________________________________________|
| |1 մ3 օդում |1 մ3 օդում |1 մ3 օդում |
| |մանրէների |Stapհylօcօccսs |բորբոսասնկերի և |
| |ընդհանուր քանակը|aսreսs գաղութների|խմորասնկերի |
| |(ԳԱՄ մ3) |քանակը (ԳԱՄ մ3) |քանակը |
| |________________|_________________|________________|
| |մինչ |աշխա- |մինչ |աշխա- |մինչ |աշխա- |
| |աշխատելը|տանքի |աշխատելը|տանքի |աշխատելը|տանքի |
| | |ժամանակ| |ժամանակ | |ժամանակ|
|________________|________|_______|________|________|________|_______|
|Ստոմատոլոգիական |ոչ ավելի|ոչ |չպետք է |չպետք է |չպետք է |չպետք է|
|վիրահատարաններ, |200 |ավելի |լինի |լինի |լինի |լինի |
|վիրաբուժական | |500 | | | | |
|կաբինետներ | | | | | | |
|________________|________|_______|________|________|________|_______|
|Մանրէազերծման |ոչ ավելի|ոչ |չպետք է |չպետք է |չպետք է |չպետք է|
|սենք, |500 |ավելի |լինի |լինի |լինի |լինի |
|ստոմատոլոգիական | |750 | | | | |
|թերապևտիկ և | | | | | | |
|օրթոպեդիկ | | | | | | |
|կաբինետներ | | | | | | |
|________________|________|_______|________|________|________|_______|
|Այլ սենքեր |չի |չի |չի |չի |չի |չի |
| |նորմա- |նորմա- |նորմա- |նորմա- |նորմա- |նորմա- |
| |վորվում |վորվում|վորվում |վորվում |վորվում |վորվում|
.____________________________________________________________________.
ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 3
ԳՈՐԾԻՔՆԵՐԻ ՆԱԽԱՄԱՆՐԷԱԶԵՐԾՈՒՄԱՅԻՆ ՄՇԱԿՈՒՄ ՁԵՌՔՈՎ
(3-րդ հավելվածն ուժը կորցրել են 05.04.16 թիվ 11-Ն հրաման)
---------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասում