ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ՄԱՍԻՆ (1-ԻՆ ՄԱՍ)

(ուժը կորցրել է 22.02.07 ՀՕ-81-Ն օրենք )

i

010.0327.010602

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՕՐԵՆՔԸ

 

Ընդունված է 2002 թվականի մայիսի 20-ին

 

ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ՄԱՍԻՆ

i

(1-ին մաս)

 

Սույն օրենքն ուղղված է օդանավերի թռիչքների և ավիացիոն անվտանգության ապահովմանը, օդային փոխադրումներով քաղաքացիների և տնտեսության պահանջների բավարարմանը, ավիացիոն աշխատանքների, ինչպես նաև ավիացիայի բնագավառում էկոլոգիական անվտանգության, պետության պաշտպանության և անվտանգության ապահովմանը, պետության շահերի պահպանմանը:

 

ԲԱԺԻՆ I.
ԱՎԻԱՑԻՈՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ

 

ԳԼՈՒԽ 1.
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

ՀՈԴՎԱԾ 1.

ՕՐԵՆՔԻ ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԱՌԱՐԿԱՆ

 

Սույն օրենքը սահմանում է ավիացիայի բնագավառում վերահսկողության մեխանիզմները, ծառայություններին և ծառայություններ մատուցողներին ներկայացվող պահանջները և իրավական կարգավորման հիմքերը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 2.

ՕՐԵՆՔԻ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏԸ

 

1. Ավիացիոն գործունեությունը Հայաստանի Հանրապետության տարածքում, որը ներառում է Հայաստանի Հանրապետության ցամաքային ու ջրային տարածքները, ինչպես նաև դրանց վրայի օդային տարածությունը (այսուհետ` օդային տարածք), իրականացվում է սույն օրենքին, Հայաստանի Հանրապետության օրենքներին, Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերին և այլ իրավական ակտերին համապատասխան:

2. Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս սույն օրենքի դրույթները Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավերի վրա տարածվում են այնքանով, որքանով դրանք չեն հակասում տվյալ պահին օդանավի գտնվելու երկրի օրենքներին:

 

ՀՈԴՎԱԾ 3.

ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՆՈՐՄԱՏԻՎ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳՄԱՆ ՍԿԶԲՈՒՆՔՆԵՐԸ

 

i

Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը և պետական կառավարման մարմինները սույն օրենքի համաձայն իրականացվող ավիացիոն գործունեության նորմատիվ կանոնակարգման գործընթացում`

ա) քաղաքացիական ավիացիային առնչվող կամ դրա գործունեության վրա հնարավոր ներգործություն ունեցող կանոններ, կարգեր, հրահանգներ ու կանոնակարգեր մշակելիս և ընդունելիս ապահովում են Հայաստանի Հանրապետության միջազգային համաձայնագրերին, Քաղաքացիական ավիացիայի միջազգային կոնվենցիայի դրույթներին (այսուհետ` Չիկագոյի կոնվենցիա) դրանց համապատասխանությունը, և առավել հնարավոր չափով համապատասխանությունը Քաղաքացիական ավիացիայի միջազգային կազմակերպության (այսուհետ` ԻԿԱՕ) կողմից հրապարակված միջազգային ստանդարտներին, առաջարկվող գործելաձևերին ու ընթացակարգերին.

բ) կանոնակարգման գործընթացի պարզեցման և արագացման նպատակով իրավասու են ճանաչել և կիրառել եվրոպական երկրների Համատեղ ավիացիոն իշխանությունների սահմանած Համատեղ ավիացիոն կանոնակարգերը (ՀԱԿ), որոնք պարտադիր են Եվրոպական միության երկրների համար, ինչպես նաև ԻԿԱՕ-ի և քաղաքացիական ավիացիայի միջազգային այլ կազմակերպությունների քաղաքացիական ավիացիայի բնագավառի կանոնակարգերը, եթե դրանք համապատասխանում են սույն հոդվածի «ա» կետի պահանջներին: Սույն կետում նշված կանոնակարգերը կարող են կազմվել ԻԿԱՕ-ի կողմից որպես աշխատանքային ճանաչված անգլերեն կամ ռուսերեն լեզուներով.

գ) կարող են սահմանված կարգով ճանաչել օտարերկրյա պետությունների քաղաքացիական ավիացիայի բնագավառի իրավասու մարմնի (ներառյալ` այդ մարմնի կողմից ընտրված գործակալությունների) տված սերտիֆիկատները, հավաստագրերը, թույլտվություններն ու օգտագործել տեխնիկական եզրակացությունները.

դ) բոլոր կանոնները, հրամանները, հրահանգները և այն կանոնակարգերը, որոնք առնչվում են քաղաքացիական ավիացիային, պետք է համապատասխանեն Կոնցեսիոն պայմանագրին և այդ պայմանագրի փոփոխություններին, ինչպես նաև դրան առնչվող այլ պայմանագրերին` ուղղված լինելով դրանց պայմանների ապահովմանը:

Սույն օրենքի իմաստով`

- Կոնցեսիոն Պայմանագիրը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից կնքված «Զվարթնոց» միջազգային օդանավակայանի կոնցեսիոն պայմանագիրն է և դրանում փոփոխությունները,

- «Զվարթնոց» օդանավակայանի կոնցեսիոները` կազմակերպությունն է, որը Կոնցեսիոն Պայմանագրին համապատասխան իրականացնում է օդանավակայանի շահագործումը,

- Օդանավակայանի կոնցեսիոները` «Զվարթնոց» օդանավակայանի կոնցեսիոներն է և այն անձինք են, որոնք լիազորված են շահագործելու և (կամ) կառավարելու այլ օդանավակայաններ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 4.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐԸ

 

Եթե Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերով սահմանված են այլ նորմեր, քան նախատեսված են սույն օրենքով, ապա կիրառվում են միջազգային պայմանագրերի նորմերը:

 

ԳԼՈՒԽ 2.
ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 5.

ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ

 

1. Սույն օրենքի իմաստով քաղաքացիների և տնտեսության կարիքների բավարարման նպատակով օգտագործվող օդանավերը համարվում են քաղաքացիական օդանավեր: Նշված նպատակներով օգտագործվող ավիացիան համարվում է քաղաքացիական ավիացիա:

2. Ռազմական, մաքսային և ոստիկանության բնագավառներում, ինչպես նաև այլ պետական մարմինների կողմից ոչ առևտրային նպատակներով օգտագործվող օդանավերը համարվում են պետական օդանավեր: Նշված բնագավառներում և նպատակներով օգտագործվող ավիացիան համարվում է պետական ավիացիա:

 

ՀՈԴՎԱԾ 6.

ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ

 

1. Հայաստանի Հանրապետությունում ավիացիոն գործունեությունն իրականացվում է սույն օրենքի 4-րդ գլխի համաձայն Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված քաղաքացիական օդանավերով: Ավիացիոն գործունեություն կարող է իրականացվել նաև Հայաստանի Հանրապետության պետական օդանավերով:

2. Օտարերկրյա ազգային պատկանելություն ունեցող օդանավը կարող է մուտք գործել և թռչել օդային տարածքում միայն համապատասխան միջազգային պայմանագրի (համաձայնագրի) կամ սույն օրենքով սահմանված կարգով տրված թույլտվության առկայության դեպքում:

3. Սույն օրենքի դրույթները, որոնք վերաբերում են օտարերկրյա պետություններում գրանցված օդանավերին, հավասարապես կիրառվում են նաև համատեղ կամ միջազգային գրանցում ունեցող օդանավերի նկատմամբ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 7.

ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԼԻԱԶՈՐՎԱԾ ՄԱՐՄԻՆԸ

 

i

1. Հայաստանի Հանրապետությունում ավիացիայի (բացառությամբ ռազմական ավիացիայի) և օդային տրանսպորտի բնագավառի պետական կառավարում իրականացնող լիազորված մարմինը (այսուհետ` Քաղաքացիական ավիացիայի ադմինիստրացիա` ՔԱԱ) պետական կառավարման հանրապետական մարմինն է, որն իրականացնում է ավիացիայի և օդային տրանսպորտի բնագավառում պետական քաղաքականությունը, ավիացիոն ծառայությունների և Հայաստանի Հանրապետությունում գործող ավիացիոն ենթակառուցվածքների կառավարումն ու վերահսկողությունը: Օդանավակայանի Կոնցեսիոն Պայմանագրով նախատեսված ավիացիոն ծառայությունների և ենթակառուցվածքի նկատմամբ վերահսկողությունը ՔԱԱ-ն կարող է իրականացնել միայն ԻԿԱՕ-ի ապահովության և անվտանգության պահանջների կատարման նկատմամբ:

2. ՔԱԱ-ի հիմնական խնդիրներն են`

i

ա) օդային տրանսպորտի բնագավառում վարվող քաղաքականության հիմնադրույթների, ներքին և միջազգային հաղորդակցությունների իրավունքների և այդ իրավունքներին վերաբերող միջազգային համաձայնագրերի նախապատրաստումը, քննարկումը և սահմանված կարգով Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն ներկայացնելը.

բ) քաղաքացիական ավիացիայի բնագավառի պետական կառավարման իրականացումը, քաղաքացիական ավիացիայի և ոչ ռազմական պետական ավիացիայի գործունեության, օդային երթևեկության սպասարկման, ինչպես նաև ավիացիայի բնագավառում շահագործվող վերգետնյա միջոցների և մատուցվող ծառայությունների ապահովության ու անվտանգության կանոնակարգումը և վերահսկողությունը` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության և Հայաստանի Հանրապետության միջազգային և կոնցեսիոն պայմանագրերի պահանջներին նրանց համապատասխանությունն ապահովելու նպատակով.

գ) խաղաղ ժամանակ օդային երթևեկության սպասարկման, ինչպես նաև սույն օրենքով սահմանված կարգով քաղաքացիական ավիացիայի աերոնավիգացիոն հեռահաղորդակցության և աերոնավիգացիոն տեղեկատվության ծառայությունների կանոնակարգումը.

դ) քաղաքացիական ավիացիայում մանրամասն և համապարփակ կանոնակարգերի հաստատումը և ներդնումը` չխախտելով Օդանավակայանի կոնցեսիոների օդանավակայանի ներքին կանոնակարգերի մշակման, ընդունման և ներդրման իրավունքները` ռազմական ավիացիային առնչվող մասով համաձայնեցնելով դրանք պաշտպանության նախարարության հետ.

ե) սույն օրենքով սահմանված կարգով ավիացիայի համակարգում գործունեություն իրականացնելու համար համապատասխան սերտիֆիկատներ, լիցենզիաներ, վկայականներ և թույլտվություններ տալը` անհրաժեշտության դեպքում համապատասխան փորձագետների և մասնագետների ներգրավմամբ.

զ) սույն օրենքի համաձայն քաղաքացիական ավիացիայի համակարգում գործունեություն իրականացնողների կողմից կատարվող աշխատանքների և մատուցվող ծառայությունների որակի վերահսկողության տեսչական ստուգումների անցկացումը: «Զվարթնոց» օդանավակայանի կոնցեսիոներին առնչվող տեսչական ստուգումներն իրականացվում են միայն ԻԿԱՕ-ի անվտանգության և ապահովության պահանջներին համապատասխանության նկատմամբ.

է) քաղաքացիական ավիացիայում վթարների և պատահարների մասնագիտական քննությունը (վթարների և պատահարների քննություն), ապահովության հարցերում առկա միտումների վերլուծությունը և ավիացիոն գործունեություն իրականացնողներին հետագա վթարների կանխարգելման նպատակով համապատասխան տեղեկատվության մատուցումը.

ը) Հայաստանի Հանրապետության ավիացիոն անվտանգության ազգային ծրագրի ներդրումը և վարումը.

թ) Հայաստանի Հանրապետությունում քաղաքացիական ավիացիայի բնագավառում որոնողական-փրկարարական աշխատանքների համակարգումը.

ժ) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ իրեն վերապահված այլ խնդիրների իրականացումը:

3. ՔԱԱ-ն գլխավորում է պետը, որին պաշտոնի է նշանակում և պաշտոնից ազատում է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետը:

4. ՔԱԱ-ի ֆինանսավորումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

ՔԱԱ-ն ունի արտաբյուջետային հաշիվ, որում միջոցները գոյանում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով: «Զվարթնոց» օդանավակայանի կոնցեսիոների համար ՔԱԱ-ի ֆինանսավորումն ապահովելու համար հարկեր, տուրքեր կամ այլ վճարումներ չեն կարող սահմանվել:

 

ՀՈԴՎԱԾ 8.

ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

1. Քաղաքացիական ավիացիայում պետական վերահսկողությունն իրականացվում է թռիչքային և ավիացիոն անվտանգության (ավիացիոն հսկողություն) նպատակով` չխախտելով Օդանավակայանի կոնցեսիոների` համապատասխան պայմանագրով սահմանված իրավունքները:

2. Սույն հոդվածում նշված նպատակներով ավիացիոն հսկողություն իրականացնող համապատասխան անձինք իրավունք ունեն, ավիացիայի համակարգում գործունեություն իրականացնողի ներկայացուցչի մասնակցությամբ, անարգել մուտք գործել քաղաքացիական ավիացիայի ծառայությունները, միջոցները, շինությունները, գտնվել օդանավում` ինչպես գետնի վրա, այնպես էլ թռիչքի ընթացքում` անհրաժեշտության դեպքում համապատասխան նախարարության կամ գերատեսչության համաձայնությամբ, ինչպես նաև պահանջել փաստաթղթեր, տվյալներ, բացատրություններ և այլ տեղեկություններ, ներառյալ` համակարգիչներում պահվող տեղեկությունները` չխոչընդոտելով օդանավակայանի բնականոն գործունեությանը: ՔԱԱ-ն իրավասու չէ քաղաքացիական ավիացիայում գործունեություն իրականացնող մասնավոր անձանցից պահանջել տրամադրելու որևէ փաստաթուղթ կամ այլ տեղեկատվություն` առևտրային գործառույթների, ծրագրերի կամ հաշվետվությունների վերաբերյալ, բացի ֆինանսական և արտադրական գործունեությանը վերաբերող վիճակագրական բնույթի տվյալներից:

 

ՀՈԴՎԱԾ 9.

ՊԵՏԱԿԱՆ ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ

 

1. Հայաստանի Հանրապետության ռազմական ավիացիայի պետական կառավարումն իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորած մարմինը` քաղաքացիական օդանավերի անվտանգության ապահովության մասով համաձայնեցնելով սահմանվող կանոնները և կարգերը ՔԱԱ-ի հետ:

2. Հայաստանի Հանրապետության ոչ ռազմական պետական օդանավերի վրա տարածվում են սույն օրենքի 2-րդ բաժնի դրույթները:

i

3. Օտարերկրյա պետական օդանավերը կարող են մուտք գործել օդային տարածք և թռչել օդային տարածքում միայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով համապատասխան մարմնի կողմից տրված թույլտվության առկայության դեպքում և համաձայն այդ թույլտվության գործողության ժամկետների ու պայմանների:

4. Օտարերկրյա պետական օդանավերի կողմից տարանցիկ չվերթերի իրականացման թույլտվությունը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով կարող է տալ ՔԱԱ-ն:

 

ԳԼՈՒԽ 3.
ՕԴԱՅԻՆ ՏԱՐԱԾՔ, ՕԴԱՅԻՆ ԵՐԹԵՎԵԿՈՒԹՅԱՆ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ, ՕԴԱՆԱՎԱԿԱՅԱՆՆԵՐ ԵՎ ՎԵՐԳԵՏՆՅԱ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄ

 

ՀՈԴՎԱԾ 10.

ՕԴԱՅԻՆ ՏԱՐԱԾՔԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԵՎ ԹՌԻՉՔԱՅԻՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ

 

1. Օդային տարածքը գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության լիակատար և բացառիկ ինքնիշխանության ներքո: Օդային տարածք օդանավերի մուտքն ու թռիչքների իրականացումը, ինչպես նաև օդանավերի թռիչքների անվտանգությանն սպառնացող գործողությունները, առանց Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված համապատասխան թույլտվության, արգելվում են:

i

2. Օդային տարածքի կազմակերպումը պետք է բավարար չափով ապահովի դրա արդյունավետ օգտագործումը քաղաքացիական օդանավերի կողմից` միաժամանակ հաշվի առնելով ռազմական նպատակներով օդային տարածքի օգտագործման պահանջները: Օդային տարածքի կազմակերպումը և օդային երթևեկության թռիչքային կանոնները սահմանվում են Չիկագոյի կոնվենցիայի 2-րդ և 11-րդ հավելվածների հիման վրա: Ռազմական օդային երթևեկության թռիչքային կանոնները սահմանվում են քաղաքացիական օդանավերի թռիչքների անվտանգությունն ապահովելու պայմանով:

Օդային տարածքի կազմակերպման կարգը և թռիչքային կանոնները հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

3. Օդային տարածքի օգտագործման հատուկ պայմաններում օդային տարածքի կազմակերպումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Սույն օրենքի իմաստով օդային տարածքի օգտագործման պայմանները համարվում են հատուկ` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ռազմական դրության հայտարարման, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության վրա օդային հարձակմանը հակահարված տալու, պետական սահմանի և օդային տարածքի օգտագործման կարգի խախտումները կանխարգելելու կամ խափանելու ուղղությամբ գործողություններ ձեռնարկելու անհրաժեշտության դեպքերում:

4. Ելնելով երկրի պաշտպանունակության կամ ապահովության նկատառումներից, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով, օդային տարածքի որոշ մասեր կարող են համարվել ավիացիայի համար արգելված, սահմանափակ օգտագործման կամ վտանգավոր գոտիներ: Նշված գոտիների սահմանումը կատարվում է ՔԱԱ-ի առաջարկությամբ` համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարության հետ: Արգելքները և սահմանափակումներն ըստ հնարավորին սահմանվում են դրանց սահմանման նպատակների իրականացման համար իրապես պահանջվող ժամանակահատվածից ոչ ավելի երկար ժամանակով:

5. Օդային տարածքի օգտագործման կարգի պահպանման նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնում են օդային երթևեկության սպասարկման մարմինները և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորած մարմինները` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան:

6. Թռիչքների ռադիոտեխնիկական ապահովմանը խանգարող սարքեր կամ սարքավորումներ ունեցող ֆիզիկական և իրավաբանական անձինք, ռադիոհաճախությունների տիրույթի օգտագործման կարգն իրականացնող մարմնի պահանջով, պարտավոր են սեփական միջոցների հաշվին վերացնել խանգարումները: Մինչև խանգարումների վերացումը նրանք պարտավոր են ընդհատել նշված սարքերի և սարքավորումների աշխատանքը:

7. Օդային տարածքի կազմակերպումը, թռիչքային կանոնների ներդրումը, կիրառումը և դրանց կատարման նկատմամբ հսկողությունը պետք է համապատասխանեն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության` ավիացիայի բնագավառում կնքած բոլոր կոնցեսիոն և դրանց առնչվող այլ պայմանագրերին և ուղղված լինեն դրանց պայմանների ապահովմանը:

Օդային երթևեկության ծավալի աճի վրա ազդող կամ դրանց առնչվող այլ որոշումներ կայացնելուց առաջ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորած մարմինները պետք է խորհրդակցեն Օդանավակայանի կոնցեսիոների հետ:

 

i

ՀՈԴՎԱԾ 11.

ՕԴԱՅԻՆ ԵՐԹԵՎԵԿՈՒԹՅԱՆ ՍՊԱՍԱՐԿՈՒՄԸ ԵՎ ՀԱՐԱԿԻՑ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

1. Օդային տարածքի կազմակերպումն իրականացվում է սույն օրենքի 10-րդ հոդվածի համաձայն` ապահովելով օդային երթևեկության սպասարկումն օդային մայրուղիներում (օդային երթևեկության շրջանային կառավարում)`

ա) միջազգային չվերթերի համար` Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված կարգով ներդրված ԻԿԱՕ-ի տարածաշրջանային աերոնավիգացիոն պլանի համաձայն.

բ) ներքին առևտրային չվերթերի, ռազմական ավիացիայի, ընդհանուր օգտագործման ավիացիայի և ավիացիայի այլ տեսակների համար, եթե դա անհրաժեշտ է թռիչքների անվտանգությունն ապահովելու նպատակով:

Նշված նպատակների իրականացման համար սահմանված կարգով հատկացվում է համապատասխան կառավարվող օդային տարածք: Օդային երթևեկության ծավալի աճի վրա ազդող կամ դրան առնչվող այլ որոշումներ կայացնելուց առաջ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորած մարմինները պետք է խորհրդակցեն Օդանավակայանի կոնցեսիոների հետ:

2. Այն աերոդրոմները, որոնք նախատեսված են միջազգային առևտրային և (կամ) ներքին կանոնավոր առևտրային չվերթերի իրականացման համար, համարվում են կառավարվող աերոդրոմներ, որոնցում ՔԱԱ-ի սահմանած կարգով ապահովվում են օդային երթևեկության սպասարկման աերոդրոմային և աերոդրոմին մոտեցման կարգավարական ծառայությունները: Այլ աերոդրոմներ հայտարարվում են կառավարվող ՔԱԱ-ի կողմից, եթե դա անհրաժեշտ է թռիչքների անվտանգությունն ապահովելու համար: Կառավարվող աերոդրոմների գործունեության համար սահմանված կարգով հատկացվում է համապատասխան կառավարվող օդային տարածք:

i

3. Խաղաղ ժամանակ ռազմաքաղաքացիական համագործակցությունն օդային տարածքում իրականացվում է օդային երթևեկության կազմակերպման միասնական համակարգի (այսուհետ` միասնական համակարգ) միջոցով: Միասնական համակարգի գործունեության կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

4. Օդային երթևեկության սպասարկման և հարակից միջոցների ապահովման կարգերը սահմանում է ՔԱԱ-ն: Նշված ծառայությունների մատուցումն իրականացնում է ՔԱԱ-ի կողմից համապատասխան թույլտվություն ստացած կազմակերպությունը: Օդային տարածքի առանձին մասերում օդային երթևեկության սպասարկումն ու հարակից միջոցները կարող են ապահովել ՔԱԱ-ի կողմից համապատասխան թույլտվություն ստացած այլ կազմակերպություններ:

i

5. Հայաստանի Հանրապետությունում օդային երթևեկության սպասարկման կարգավարի գործունեությամբ կարելի է զբաղվել միայն սույն օրենքով սահմանված կարգով տրված կամ ճանաչված ատեստավորման վկայականի հիման վրա: Կարգավարների ատեստավորումն իրականացվում է սույն օրենքի 30-33-րդ հոդվածներին համապատասխան: Բացառապես ռազմական օդանավերի կառավարում իրականացնող կարգավարների ատեստավորումն իրականացվում է միասնական համակարգի գործունեության կարգի հիման վրա:

6. Օդային երթևեկության սպասարկման գործընթացի պարզեցման նպատակով ՔԱԱ-ն կարող է օդային երթևեկության սպասարկման ծառայության մատուցման և այլ հարակից գործառույթների իրականացման որոշ իրավասություն փոխանցել մեկ այլ երկրի, կամ միջազգային կազմակերպության, կամ այլ համապատասխան մարմնի` օդային տարածքի որոշակի մասերում և որոշակի բարձրությունների սահմաններում, եթե Հայաստանի Հանրապետությունն ունի համապատասխան միջազգային պայմանագիր, որով սահմանված է, թե ինչ պայմաններով է իրականացվում իրավասության այդպիսի փոխանցումը: Համապատասխանաբար, ՔԱԱ-ն կարող է օդային երթևեկության սպասարկման և հարակից ծառայությունների մատուցման իրավասություն ստանալ հարևան երկրներից, եթե Հայաստանի Հանրապետությունն ունի համապատասխան միջազգային պայմանագիր:

7. Քաղաքացիական ավիացիային մատուցվող հիդրոօդերևութաբանական անհրաժեշտ ծառայությունների տեսակները և չափանիշները սահմանում է ՔԱԱ-ն` ելնելով տվյալ տարածքում սպասարկվելիք օդային երթևեկության հոսքերի տեսակներից:

i

8. Աերոնավիգացիոն տեղեկատվական ծառայությունն իրականացնում է ՔԱԱ-ն ինքնուրույն, կամ սույն հոդվածի 4-րդ կետին համապատասխան թույլտվություն ստացած մասնագիտացված կազմակերպությունը` Չիկագոյի կոնվենցիայի 15-րդ հավելվածի համաձայն, վճարովի հիմունքներով:

9. Չիկագոյի կոնվենցիայի 15-րդ հավելվածի համաձայն աերոնավիգացիոն տեղեկատվության աղբյուր հանդիսացող բոլոր կազմակերպությունները և (կամ) ֆիզիկական անձինք պարտավոր են համապատասխան տեղեկատվությունը ժամանակին, ճշգրիտ և անվճար տրամադրել ՔԱԱ-ին:

 

ՀՈԴՎԱԾ 12.

ՕԴԱՆԱՎԱԿԱՅԱՆՆԵՐԸ

 

i

1. Սույն օրենքի իմաստով աերոդրոմ է համարվում հողային տարածքը կամ ջրային մակերեսը (ներառյալ` բոլոր շենքերը, շինություններն ու սարքավորումը), որն ամբողջովին կամ մասնակիորեն նախատեսված է օդանավերի ժամանման, մեկնման և երթևեկության նպատակներով:

2. Սույն օրենքի իմաստով օդանավակայան է համարվում շինությունների համալիրը, որը ներառում է աերոդրոմը, բեռնահամալիրը, օդակայարանը և բոլոր այլ շինությունները, ինչպես նաև աերոդրոմին պատկանող շինությունները, որոնք նախատեսված են օդանավերի ընդունման, ուղարկման, օդային փոխադրումների սպասարկման, առևտրային գործունեության, մաքսային հատուկ առևտրի գոտիների և այլ օդանավակայանային գործունեության նպատակներով և համալրված է համապատասխան սարքավորումներով:

3. Միջազգային առևտրային օդային փոխադրումները և ներքին կանոնավոր առևտրային օդային փոխադրումները թույլատրվում են իրականացնել միայն այն օդանավակայաններից, որոնք սույն օրենքով սահմանված կարգով ստացել են համապատասխան սերտիֆիկատ:

i

4. ՔԱԱ-ի կողմից օդանավակայանի սերտիֆիկատ կարող է տրվել, եթե բավարարված են ներքոհիշյալ պայմանները`

ա) հայտատուն օդանավակայանի օրինական օգտագործողն է.

բ) օդանավակայանի ֆիզիկական բնութագրերը և տեսողական միջոցները, ինչպես նաև շրջապատող տեղանքը, շինություններն ու օբյեկտները և դրանց նշագծումները համապատասխանում են ԻԿԱՕ-ի ստանդարտների ու առաջարկվող գործելաձևերի հիման վրա Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանված կարգով հաստատված ընթացակարգերին օդանավերի այն դասերի համար, որոնցով ենթադրվում է շահագործել օդանավակայանը.

գ) նավիգացիոն, վայրէջքի և հեռահաղորդակցության միջոցներն ու օդանավակայանի էներգամատակարարման համակարգը համապատասխանում են օդանավակայանի շահագործման պայմաններին.

դ) ՔԱԱ-ի հետ համատեղ իրականացված են միջոցառումներ` ուղղված օդանավակայանում օդային երթևեկության սպասարկման և հարակից ծառայությունների իրականացմանը` համաձայն սույն օրենքի 11-րդ հոդվածի.

ե) իրականացված են օդանավակայանում մատուցվող օդերևութաբանական սպասարկման ապահովմանն ուղղված միջոցառումները.

զ) հաստատված է օդանավակայանի անվտանգության ծրագիրը` համաձայն սույն օրենքի 52-րդ հոդվածի 4-րդ կետի.

է) իրականացված է օդանավակայանի վթարային պլանավորում և ապահովված է դրա մշտական պատրաստությունը.

ը) գործում են համապատասխան հրշեջ և փրկարարական ծառայություններ.

թ) ներկայացված է օդանավակայանի թռիչքների ապահովության վրա ներազդող ծառայությունների գործունեության կազմակերպման նկարագրությունը.

ժ) իրավասու մարմինների հետ համատեղ սահմանված է անհրաժեշտ հսկողություն` օդանավակայանի շրջակայքում կառուցվող շենքերի, այլ օբյեկտների հարկայնության և ուղղորդիչ լուսավորության նկատմամբ, որոնք կարող են վտանգ սպառնալ օդային երթևեկությանը:

Կոնցեսիոն Պայմանագրով նախատեսված իրավունքների փոխանցումը ենթադրում է «Զվարթնոց» օդանավակայանի սերտիֆիկատի միաժամանակյա տրամադրումը կոնցեսիոներին: Նշված սերտիֆիկատն ուժի մեջ է մնում մինչև Կոնցեսիոն Պայմանագրով նախատեսված ժամկետի ավարտը: «Զվարթնոց» օդանավակայանի կոնցեսիոների կողմից կատարված օդանավակայանի բարեփոխումները պետք է համապատասխանեն ապահովության և անվտանգության ԻԿԱՕ-ի պահանջներին, որոնց նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացվում է սույն օրենքի 7-րդ հոդվածի 2-րդ կետի «զ» ենթակետով և 8-րդ հոդվածի 1-ին կետով սահմանված պահանջներին համապատասխան:

Ապահովության և անվտանգության նպատակով ՔԱԱ-ն կարող է սահմանել օդանավակայանի օգտագործման որոշակի պայմաններ ու սահմանափակումներ, բացառապես հիմնվելով ապահովության և անվտանգության վերաբերյալ ԻԿԱՕ-ի պահանջների վրա, առանց խախտելու համապատասխան Օդանավակայանի կոնցեսիոների իրավունքները` Կոնցեսիոն Պայմանագրին համապատասխան: Օդանավակայաններում և այլ վերգետնյա միջոցներով ավիացիային ծառայություններ մատուցող անձանց նկատմամբ կիրառվում են սույն օրենքի 39-րդ հոդվածի 2-րդ և 3-րդ կետերով նախատեսված դրույթները: ՔԱԱ-ն ըստ անհրաժեշտության սահմանում է այդ անձանց որակավորմանը վերաբերող մանրամասն պահանջներ` բացառապես հիմնվելով ԻԿԱՕ-ի պահանջների վրա, ապահովության և անվտանգության նպատակներով` առանց խախտելու Օդանավակայանի կոնցեսիոների Կոնցեսիոն Պայմանագրով սահմանված իրավունքները:

5. ՔԱԱ-ն անցկացնում է միջազգային և ներքին քաղաքացիական ավիացիայի սերտիֆիկացված օդանավակայանների, վերգետնյա միջոցների և ծառայությունների ուսումնասիրություն և տեսչական ստուգումներ` բացառապես ԻԿԱՕ-ի ապահովության և անվտանգության պահանջներին համապատասխանության նպատակով: Նման ուսումնասիրությունները և տեսչական ստուգումները պետք է հիմնավորված լինեն և չխոչընդոտեն օդանավակայանի կոնցեսիոների բնականոն գործունեությանը: Կոնցեսիոների կատարած օդանավակայանի բարեփոխումները պետք է համապատասխանեն ԻԿԱՕ-ի ապահովության և անվտանգության բոլոր պահանջներին:

6. Սույն հոդվածի հիման վրա տրված օդանավակայանի սերտիֆիկատի գործողությունը կարող է դադարեցվել կամ կասեցվել ՔԱԱ-ի կողմից, եթե օդանավակայանը կամ դրա կազմակերպումը, սարքավորումները, միջոցները կամ ծառայությունները չեն համապատասխանում սահմանված պայմաններին կամ սահմանափակումներին: ՔԱԱ-ն սերտիֆիկատը կրողից իրավասու է պահանջել վերացնելու թերությունները սահմանված ժամկետում, եթե դա հնարավոր է իրականացնել առանց թռիչքների ապահովության վրա ներազդելու: Թերությունների վերացման համար տրված ժամանակահատվածում ՔԱԱ-ն սահմանում է օդանավակայանի գործունեության սահմանափակումներ:

i

7. Քաղաքացիական և ռազմական ավիացիայի օդանավերի համատեղ բազավորման և համատեղ օգտագործման աերոդրոմների ցանկը և դրանց օգտագործման կարգը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը: Համատեղ բազավորման և օգտագործման աերոդրոմները պետք է համապատասխանեն քաղաքացիական աերոդրոմներին ներկայացվող պահանջներին և այդ նպատակով ենթակա են վերահսկման ՔԱԱ-ի կողմից:

8. Օդանավակայանի կոնցեսիոները մասնավոր անձ է, որը լիազորված է Հայաստանի Հանրապետության կողմից օդանավակայանը շահագործելու, տնօրինելու և ղեկավարելու, կառավարելու այն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության տրամադրած լիազորությունների շրջանակներում:

9. Կոնցեսիոն պայմանագիրը ենթադրում է «Զվարթնոց» օդանավակայանի կոնցեսիոների իրավունքը`

- օգտագործելու օդանավակայանի տարածքը և գույքը,

- գործելու որպես օդանավակայանի կառավարիչ` սահմանելով և կիրառելով օդանավակայանի շահագործման հետ կապված կանոնակարգերը,

- շահագործելու օդանավակայանը և ստանալու շահույթ դրա շահագործումից,

- Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության տված լիազորությունների շրջանակներում տրամադրելու լիցենզիաներ օդանավակայանի տարածքում գործունեություն իրականացնելու համար կամ իրականացնելու այդ գործունեությունն ուղղակիորեն` Կոնցեսիոն Պայմանագրին համապատասխան:

10. Օդանավակայանները սեփականության իրավունքով կարող են պատկանել Հայաստանի Հանրապետությանը, համայնքներին և իրավաբանական անձանց: Օդանավակայանների անշարժ գույքի միավորների նկատմամբ սեփականության և այլ գույքային իրավունքները ենթակա են պետական գրանցման` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հայաստանի Հանրապետությանը և համայնքներին սեփականության իրավունքով պատկանող օդանավակայանները շահագործվում են մասնագիտացված կազմակերպությունների կողմից նաև կոնցեսիայի միջոցով:

Իրավաբանական անձանց սեփականության իրավունքով պատկանող օդանավակայանները շահագործվում են սեփականատիրոջ կողմից անմիջականորեն կամ այլ մասնագիտացված կազմակերպությունների կողմից նաև կոնցեսիայի միջոցով:

Կոնցեսիայի միջոցով օդանավակայանի շահագործման նպատակով օդանավակայանի սեփականատիրոջ և շահագործողի միջև կնքվում է օդանավակայանի կոնցեսիայի պայմանագիր, որով շահագործողին են փոխանցվում օդանավակայանի շահագործման իրավունքները և գույքի միավորների օգտագործման իրավունքը: Կոնցեսիայով շահագործողին կարող է հանձնվել օդանավակայանի շահագործումը կամ օդանավակայանային առանձին ծառայությունների մատուցումը:

Կոնցեսիայի պայմանագրի պայմանները որոշվում են կողմերի համաձայնությամբ, եթե օրենքով այլ բան սահմանված չէ:

Օդանավակայանների կոնցեսիոն պայմանագրերի հիման վրա շահագործողներն օդանավակայանային առանձին ծառայություններ կարող են հանձնել ենթակոնցեսիայի:

Ենթակոնցեսիայի պայմանները սահմանվում են օդանավակայանների սեփականատերերի կամ շահագործողների կողմից, եթե օրենքով այլ բան սահմանված չէ:

Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը պետք է համապատասխան վերահսկողություն իրականացնի Օդանավակայանի կոնցեսիոների գործունեության նկատմամբ` Կոնցեսիոն Պայմանագրի և Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության պահանջների խախտումները կանխելու նպատակով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 13.

ՈՐՈՆՈՒՄԸ ԵՎ ՓՐԿԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

i

1. Աղետալի իրավիճակում հայտնված օդանավերին օգնելու և ավիացիոն պատահարից հետո ողջ մնացածներին օգնություն ցուցաբերելու նպատակով կազմակերպվում են որոնման և փրկարարական ծառայություններ` Չիկագոյի կոնվենցիայի 12-րդ հավելվածի համաձայն:

2. Հայաստանի Հանրապետությունում որոնման և փրկարարական ծառայությունների կազմակերպման և համագործակցության կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը: Նշված կարգը սահմանելիս ապահովվում է, որպեսզի տեղերում առկա միջոցներն ու ծառայությունները, որոնք որոնողափրկարարական ծառայության անմիջական մաս չեն կազմում, ըստ հնարավորին ներառվեն իրականացվող աշխատանքներում` պատահարից հետո ողջ մնացածներին օգնելու հնարավորություններն ընդարձակելու նպատակով:

3. Որոնման և փրկարարական ծառայությունն ապահովում է որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացումը Հայաստանի Հանրապետության ամբողջ տարածքում, ինչպես նաև հարակից տարածքներում` համաձայն միջազգային պայմանագրերի (որոնման և փրկարարական շրջան):

4. Որոնման և փրկարարական շրջանում հիմնվում է Փրկարարական համակարգող կենտրոն: Որոնողական և փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման նպատակահարմարությունից ելնելով` կարող են հիմնվել փրկարարական համակարգող ենթակենտրոններ:

5. Օդային երթևեկության կառավարման միավորները տեղերում, ինչպես նաև բոլոր սերտիֆիկացված օդանավակայանները, որոնողափրկարարական աշխատանքների իրականացման ողջ ընթացքում հանդիսանում են որոնողափրկարարական ծառայության մաս և ապահովում են Փրկարարական համակարգող կենտրոնի կամ փրկարարական համակարգող ենթակենտրոնի պահանջած աջակցությունն ու տեղեկատվությունը:

6. Պետական, տեղական ինքնակառավարման մարմինները, օդանավի սեփականատերերը և շահագործողները, օդանավում, օդանավակայանում, աերոդրոմներում կամ այլ միջոցներով ավիացիոն ծառայություններ մատուցող անձինք պարտավոր են մասնակցել որոնողափրկարարական աշխատանքներին և մինչև որոնման և փրկարարական ուժերի ժամանումը միջոցներ ձեռնարկել մարդկանց փրկելու և նրանց անհետաձգելի բժշկական և այլ օգնություն ցուցաբերելու, ինչպես նաև տվյալ օդանավի և դրանում գտնվող փաստաթղթերի ու գույքի պահպանության ուղղությամբ: Որոնողափրկարարական աշխատանքների ընթացքում նրանց կատարած համապատասխան ծախսերը հատուցում է օդանավը շահագործողը:

Պատահարից հետո օդանավի տարահանումն իրականացվում է շահագործողի կամ այլ ուժերով` շահագործողի միջոցների հաշվին:

Որոնման և վթարափրկարարային միջոցներով չապահովված օդանավերի թռիչքներն արգելվում են:

7. Որոնողափրկարարական ծառայությունները համագործակցում են պատահարը քննողների և պատահարից տուժած անձանց օգնություն ցուցաբերողների հետ: Պատահարի քննությունը հեշտացնելու նպատակով որոնողափրկարարական ծառայությանը, հնարավորության դեպքում, ուղեկցում են օդանավերի վթարների քննության հարցերում իրազեկ անձինք:

8. Մինչև սույն օրենքի 54-րդ հոդվածով սահմանված կարգով նշանակված` պատահարը քննող հանձնաժողովի ժամանումը, օդանավի ջարդված մասերը չպետք է տեղաշարժվեն ավելի, քան դա անհրաժեշտ է օդանավում գտնվողներին փրկելու կամ զոհվածների մարմինները տեղափոխելու համար:

Տեղաշարժված բոլոր առարկաները պահվում են պատահարի վայրում:

9. Օդանավի կորելու, աղետալի իրավիճակում հայտնվելու, պատահարի կամ օդային երթևեկությանն այլ վտանգ սպառնալու դեպքում անհրաժեշտ միջոցառումների իրականացման կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

 

ԲԱԺԻՆ II.
ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԱՎԻԱՑԻԱ

 

ԳԼՈՒԽ 4.
ՕԴԱՆԱՎԻ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ, ԱԶԳԱՅԻՆ ՊԱՏԿԱՆԵԼՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՆՇԱԳԾՈՒՄԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 14.

ՕԴԱՆԱՎԸ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕԴԱՆԱՎԵՐԻ ՌԵԳԻՍՏՐԸ

 

1. Օդանավը սարք է, որը մթնոլորտում պահվում է օդի հետ փոխազդեցության հաշվին, ի տարբերություն երկրի մակերևույթից անդրադարձած օդի հետ փոխազդեցության:

i

2. Հայաստանի Հանրապետությունում օդանավերի պետական գրանցումը, հաշվառումը, օդանավերի ռեգիստրի և դրա հավելվածի վարումն իրականացնում է ՔԱԱ-ն` իր սահմանած կարգով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 15.

ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ

 

1. Օդանավը կարող է գրանցվել Հայաստանի Հանրապետությունում, եթե`

ա) օդանավի սեփականատեր են հանդիսանում`

- Հայաստանի Հանրապետությունը,

- Հայաստանի Հանրապետության համայնքները,

- Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները,

- Հայաստանի Հանրապետությունում պետական գրանցում ստացած իրավաբանական անձինք.

բ) օդանավն ունի ՔԱԱ-ի տված կամ սույն օրենքի հիման վրա ՔԱԱ-ի ճանաչած թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատ.

գ) օդանավը գրանցված չէ այլ երկրում:

2. Սույն հոդվածի 1-ին կետի «ա» ենթակետի պայմանները չբավարարող, սակայն Հայաստանի Հանրապետությունից կանոնավոր թռիչքներ իրականացնող օդանավը կարող է իբրև բացառություն սահմանված կարգով գրանցվել Հայաստանի Հանրապետությունում:

3. Օդանավի գրանցման հայտը ներկայացնում է օդանավի սեփականատերը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 16.

ԳՐԱՆՑՎՈՂ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

1. Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրում գրանցվում է օդանավին, սեփականատիրոջը և օդանավի ձեռքբերմանը, օդանավը շահագործողին (եթե նա տարբերվում է սեփականատիրոջից), օդանավը գրավի առարկա հանդիսանալու վերաբերող տեղեկությունները, ինչպես նաև դրանց փոփոխություններին վերաբերող անհրաժեշտ տեղեկությունները:

2. Օդանավի հետ կապված գրավային պարտավորությունների և օդանավի նկատմամբ որոշակի իրավունքների միջազգային ճանաչման հետ կապված հարցերը կարգավորվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և միջազգային պայմանագրերով:

 

ՀՈԴՎԱԾ 17.

ՄԻՋԱՆԿՅԱԼ ԳՐԱՆՑՈՒՄԸ

 

Օդանավի սեփականատիրոջ կամ նրա ներկայացուցչի կողմից սահմանված կարգով ներկայացված գրավոր հայտի հիման վրա օդանավը կարող է ժամանակավորապես ընդգրկվել Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրի հավելվածում` անկախ օդանավի դրսում գտնվելու և նրա վերջնական գրանցման համար ոչ բոլոր պայմանները բավարարված լինելու հանգամանքից: Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրի հավելվածում օդանավը ժամանակավորապես ընդգրկելու համար սույն օրենքի 15-րդ հոդվածի 1-ին կետի «ա» և «գ» ենթակետերի պահանջները պարտադիր են:

 

ՀՈԴՎԱԾ 18.

ՇԱՀԱԳՈՐԾՈՂԻ ՄԱՍԻՆ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԵՎ ՍԵՓԱԿԱՆԱՏԻՐՈՋ ՓՈԽՎԵԼԸ

 

1. Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավը դրա սեփականատեր չհանդիսացող շահագործողի տրամադրելու դեպքում օդանավի սեփականատերը պարտավոր է մինչև օդանավի տրամադրումը դրա և օդանավի գտնվելու վայրի մասին տեղեկությունները տրամադրել օդանավի գրանցումն իրականացնող մարմնին` ՔԱԱ-ին: Տեղեկությունները գրանցվում են Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրում, եթե համաձայնությունը կայացվում է մեկ ամսից ավելի ժամանակահատվածի համար:

2. Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրում գրանցված տեղեկության փոփոխությունների մասին օդանավի սեփականատերը պարտավոր է հայտնել ՔԱԱ-ին:

Օդանավի սեփականատիրոջ փոխվելու դեպքում նախկին սեփականատերը նույնպես պարտավոր է այդ փոփոխության մասին հայտնել ՔԱԱ:

3. Եթե օտարերկրյա պետությունում գրանցված օդանավը շահագործելու իրավունքով գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության շահագործողի տրամադրության տակ, ապա վերջինս պարտավոր է ՔԱԱ-ին տրամադրել օդանավին վերաբերող փաստաթղթերն ու համապատասխան համաձայնագիրը, ինչպես նաև տեղեկացնել համաձայնագրում ցանկացած փոփոխության մասին: Նմանատիպ օտարերկրյա օդանավերի և դրանց շահագործողների ցանկը (օտարերկրյա օդանավեր շահագործողների ցանկ) վարում է ՔԱԱ-ն:

 

ՀՈԴՎԱԾ 19.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕԴԱՆԱՎԵՐԸ ՌԵԳԻՍՏՐԻՑ ՀԱՆԵԼԸ

 

1. Օդանավը հանվում է Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրից կամ դրա հավելվածից`

ա) օդանավի սեփականատիրոջ կամ նրա ներկայացուցչի հայտի հիման վրա.

բ) եթե օդանավի գրանցման պայմանները չեն համապատասխանում սույն օրենքի 15-րդ հոդվածի 1-ին կետի «ա» և «գ» ենթակետերի պահանջներին և սույն օրենքի 15-րդ հոդվածի 2-րդ կետի համաձայն ՔԱԱ-ն համապատասխան որոշում չի կայացրել.

գ) եթե օդանավը գրանցվել է որպես ռազմական օդանավ.

դ) եթե օդանավն ապամոնտաժվել, վերացվել կամ անհետ կորած է համարվել, և որոնողական աշխատանքներն ավարտված են.

ե) եթե օդանավը վերջին երեք տարվա ընթացքում չի ունեցել պիտանիության սերտիֆիկատ, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ սեփականատերը ՔԱԱ-ի սահմանած ժամկետում ապացուցում է օդանավի պիտանիությունը:

2. Եթե Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրում նշված է, որ օդանավը հանդիսանում է գրավի առարկա, ապա օդանավը չի հանվում ռեգիստրից առանց գրավառուի գրավոր համաձայնության:

 

ՀՈԴՎԱԾ 20.

ՕԴԱՆԱՎԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՊԱՏԿԱՆԵԼՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԳՐԱՆՑՄԱՆ ՎԿԱՅԱԿԱՆԸ

 

1. Համաձայն Չիկագոյի կոնվենցիայի` Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրում գրանցված օդանավն ունի Հայաստանի Հանրապետության ազգային պատկանելություն: ՔԱԱ-ն տալիս է օդանավի ազգային պատկանելության և գրանցման վկայական (գրանցման սերտիֆիկատ):

2. Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրի հավելվածում գրանցված օդանավն ունի Հայաստանի Հանրապետության ազգային պատկանելություն այնքան ժամանակ, որքան գրառումը վավերական է: Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրի հավելվածում գրանցված լինելու մասին ՔԱԱ-ն տալիս է գրանցման ժամանակավոր վկայական (գրանցման ժամանակավոր սերտիֆիկատ), որը վավերական է դրանում սահմանված ժամանակահատվածում:

3. Օդանավի սեփականատիրոջ փոխվելու մասին տեղեկության գրանցումից հետո տրվում է գրանցման նոր սերտիֆիկատ: Ընդ որում, նախկին սերտիֆիկատը ենթակա է վերադարձման ՔԱԱ:

4. Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրից օդանավի հանվելու դեպքում գրանցման սերտիֆիկատը ենթակա է վերադարձման ՔԱԱ:

5. Հայաստանի Հանրապետությունում ավիացիոն նպատակներով շահագործվող օդանավը պետք է ունենա գրանցման սերտիֆիկատ կամ գրանցման ժամանակավոր սերտիֆիկատ:

6. Հայաստանի Հանրապետությունում շահագործվող օտարերկրյա ազգային պատկանելություն ունեցող օդանավը պետք է ունենա գրանցման երկրի կողմից տրված համապատասխան սերտիֆիկատ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 21.

ԱԶԳԱՅԻՆ ՊԱՏԿԱՆԵԼՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ԳՐԱՆՑՈՒՄԱՅԻՆ ՆՇՈՒՄՆԵՐԸ

 

1. Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրում կամ հավելվածում գրանցված օդանավը նշվում է ԻԿԱՕ-ի կողմից Հայաստանի Հանրապետությանը հատկացված ազգային նիշով` EK-, որին պետք է հաջորդի ՔԱԱ-ի սահմանած գրանցումային նշումը:

2. Գրանցման նիշերի հատկացման և ԻԿԱՕ-ի ստանդարտներին համապատասխան այդ նիշերն օդանավի վրա արտապատկերելու կարգը սահմանում է ՔԱԱ-ն:

3. Հայաստանի Հանրապետությունում շահագործվող օտարերկրյա ազգային պատկանելություն ունեցող օդանավերը պետք է ունենան նշումներ` համաձայն գրանցման երկրի կանոնակարգերի:

 

ԳԼՈՒԽ 5.
ՕԴԱՆԱՎԻ ԹՌԻՉՔԱՅԻՆ ՊԻՏԱՆԻՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 22.

ԹՌԻՉՔԱՅԻՆ ՊԻՏԱՆԻՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

 

1. Հայաստանի Հանրապետությունում շահագործվող օդանավը պետք է լինի թռիչքների համար պիտանի և շրջակա միջավայրի պահպանության կանոններին համապատասխան:

Օդանավը թռիչքների համար համարվում է պիտանի, եթե այն նախագծվել, արտադրվել, սարքավորվել և սպասարկվել է թռիչքային անվտանգության պահանջներին համապատասխան և ունի բավարար թռիչքային որակներ:

Սույն օրենքի իմաստով օդանավը շրջակա միջավայրի պահպանության համար համարվում է պիտանի, եթե այն նախագծվել, արտադրվել, սարքավորվել և սպասարկվել է այնպես, որ համապատասխանում է աղմուկի ու արտանետումների գործող սահմանափակումներին և շրջակա միջավայրի պահպանության այլ պահանջներին:

2. Հայաստանի Հանրապետության օդանավերի ռեգիստրում գրանցված օդանավը պետք է բավարարի սահմանված թռիչքային պիտանիության պահանջները և ունենա ՔԱԱ-ի կողմից տրված կամ ճանաչված թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատ:

i

3. Թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատների տրման, գործողության ժամկետի երկարաձգման և օտարերկրյա թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատների ճանաչման կարգը սահմանում է ՔԱԱ-ն:

4. Հայաստանի Հանրապետությունում շահագործվող օտարերկրյա օդանավը պետք է ունենա թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատներ, որոնք տրված են կամ ճանաչված են ՔԱԱ-ի կողմից, կամ միջազգային կոնվենցիայի կամ այդ երկրի հետ կնքված համաձայնագրի հիման վրա ճանաչվում են Հայաստանի Հանրապետությունում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 23.

ԹՌԻՉՔԱՅԻՆ ՊԻՏԱՆԻՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՒՄԸ ԵՎ ՍԵՐՏԻՖԻԿԱՑՈՒՄԸ

 

1. Հայաստանի Հանրապետության ազգային պատկանելություն ունեցող օդանավի թռիչքային պիտանիության, ինչպես նաև ապահովության տեսակետից կարևոր համարվող օդանավի պահեստամասերի, հարմարանքների և սարքավորումների (աերոնավտիկական արտադրատեսակներ) նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնում է ՔԱԱ-ն:

2. Թռիչքների համար պիտանի օդանավին, դրա սեփականատիրոջ կամ շահագործողի գրավոր հայտի հիման վրա, ՔԱԱ-ի կողմից տրվում է թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատ` գործողության որոշակի ժամկետով: Օդանավի գործունեության հետ կապված` ՔԱԱ-ի սահմանած արգելքներն ու սահմանափակումները պետք է նշվեն թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատում:

3. Օդանավի սեփականատիրոջ կամ շահագործողի գրավոր հայտի հիման վրա ՔԱԱ-ն կարող է երկարաձգել թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատի գործողության ժամկետը, եթե սահմանված կարգով իրականացված թռիչքային պիտանիության ուսումնասիրությունների արդյունքում պարզվի օդանավի պիտանիությունը:

4. ՔԱԱ-ի կողմից իրականացվող թռիչքային պիտանիության ուսումնասիրությունները և ստուգումները կարող են պարունակել հետևյալ գործողություններից ցանկացած մեկը կամ մի քանիսը`

ա) սեփականատիրոջ (շահագործողի) օդանավի տեխնիկական սպասարկման և այլ տեխնիկական հաշվետվությունների ու ներկայացրած տեղեկանքների ուսումնասիրությունը.

բ) սեփականատիրոջ (շահագործողի) օդանավի տեխնիկական սպասարկման փաստաթղթերի ուսումնասիրությունը.

գ) օդանավի ֆիզիկական վիճակի տեսչական ստուգումը.

դ) օդանավի թռիչքային փորձարկումը:

5. Թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատի վավերականության ժամանակահատվածում թռիչքային պիտանիության ստուգումներ կարող են անցկացվել ՔԱԱ-ի որոշմամբ, ինչպես նաև օդանավի սեփականատիրոջ կամ շահագործողի պահանջով:

6. Օդանավի սեփականատերը կամ շահագործողը պարտավոր է ՔԱԱ-ին տրամադրել օդանավի թռիչքային պիտանիությանը, սպասարկմանը, ձևափոխումներին և վերանորոգմանը վերաբերող ամբողջ տեղեկատվությունը, ինչպես նաև նրա գործունեության վերաբերյալ տեղեկատվությունն ու վիճակագրությունը:

7. Թռիչքային ստուգումների անհրաժեշտության դեպքում դրանք իրականացվում են սեփականատիրոջ կամ շահագործողի կողմից` ՔԱԱ-ի ներկայացուցչի մասնակցությամբ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 24.

ԹՌԻՉՔԱՅԻՆ ՊԻՏԱՆԻՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

1. Օդանավի թռիչքային պիտանիության համար պատասխանատվությունը կրում է սեփականատերը կամ շահագործողը, եթե այն չի շահագործում սեփականատերը:

i

2. Եթե Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավը կամ դրա սարքավորումները չեն սպասարկվում սահմանված կարգով, պարտադիր վերափոխումներն իրականացված չեն, իրականացվել են թռիչքային պիտանիության տեսակետից նշանակալի ոչ արտոնված վերափոխումներ օդանավում կամ դրա սարքավորումներում, կամ չեն անցկացվել տեսչական և այլ ստուգումները, ապա օդանավի թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատը սահմանված կարգով համարվում է անվավեր` մինչև օդանավը կրկին կհամարվի պիտանի թռիչքների համար:

3. Օդանավի սեփականատերը կամ շահագործողը պարտավոր է ՔԱԱ-ին անմիջապես հայտնել հանգամանքների, իրադարձությունների ու խափանումների մասին, որոնք կարող են ազդել օդանավի թռիչքային պիտանիության վրա:

 

ՀՈԴՎԱԾ 25.

ԹՌԻՉՔԱՅԻՆ ՊԻՏԱՆԻՈՒԹՅԱՆ ՍԵՐՏԻՖԻԿԱՏԻ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱՍԵՑՆԵԼԸ ԿԱՄ ԴԱԴԱՐԵՑՆԵԼԸ

 

Եթե թռիչքային պիտանիության տեսչական ստուգումների արդյունքում կամ այլ պատճառներով ՔԱԱ-ն գտնում է, որ Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավը թռիչքների համար պիտանի չէ, ապա նա դադարեցնում է օդանավի թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատը կամ կասեցնում է դրա գործողությունը, մինչև օդանավը կրկին կհամարվի թռիչքների համար պիտանի: Գործողությունը դադարեցված կամ կասեցված թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատը պետք է վերադարձվի ՔԱԱ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 26.

ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՕԴԱՆԱՎԻ ԹՌԻՉՔԱՅԻՆ ՊԻՏԱՆԻՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

1. Հայաստանի Հանրապետությունում կարող են անցկացվել օտարերկրյա օդանավի թռիչքային պիտանիության տեսչական ստուգումներ և ուսումնասիրություններ, որպեսզի`

ա) ճանաչվի թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատը կամ երկարաձգվի դրա գործողության ժամկետը.

բ) տրվի թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատ ՔԱԱ-ի կողմից.

գ) տրվի օդային տարածքում օդանավի թռիչքային թույլտվություն, եթե այդպիսին պահանջվում է:

2. Օտարերկրյա օդանավի թռիչքային պիտանիության տեսչական ստուգումներ և ուսումնասիրություններ կարող են անցկացվել նաև, եթե`

ա) առկա են կասկածներ օդանավի թռիչքային պիտանիության վերաբերյալ.

բ) դա պահանջվել է օդանավի սեփականատիրոջ կամ շահագործողի կողմից.

գ) դա պահանջվել է օդանավի թռիչքային պիտանիության վերահսկողությունն իրականացնող երկրի համապատասխան իրավասու մարմնի կողմից:

3. Եթե օտարերկրյա օդանավի թռիչքային պիտանիության տեսչական ստուգումների և ուսումնասիրությունների արդյունքում պարզվի, որ օդանավը թռիչքների համար պիտանի չէ կամ օդանավին հասցվել է այնպիսի վնասվածք, որն ազդում է նրա թռիչքային պիտանիության վրա, ապա ՔԱԱ-ն կարող է արգելել օդանավի օդ բարձրանալը: Եթե օդանավը գրանցված է Չիկագոյի կոնվենցիայի անդամ հանդիսացող երկրում, ապա ՔԱԱ-ն տեղեկացնում է այդ երկրի համապատասխան իրավասու մարմնին օդանավի վիճակի և իր ընդունած որոշման մասին: Եթե այդ երկրի համապատասխան իրավասու մարմինը որոշում է, որ իր օդանավը թռիչքների համար պիտանի է, ապա օդանավին տրվում է օդ բարձրանալու թույլտվություն: Եթե այդ երկրի համապատասխան իրավասու մարմինը որոշում է, որ օդանավը չի բավարարում թռիչքային պիտանիության պահանջները, սակայն որոշակի պայմաններով կարելի է թույլատրել դրա թռիչքը մինչև այլ վայր, որտեղ կիրականացվի դրա վերանորոգումը, ապա ՔԱԱ-ն թույլատրում է օդանավի օդ բարձրանալը` այդ երկրի համապատասխան իրավասու մարմնի սահմանած պայմանների համաձայն: Այդպիսի թռիչքի ընթացքում չի թույլատրվում կատարել ուղևորների վճարովի փոխադրումներ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 27.

ՄԹՆՈԼՈՐՏԱՅԻՆ ՕԴԻ ՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

Մթնոլորտային օդի պահպանության բնագավառում պետական կարգավորումն ու վերահսկողությունն իրականացնում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն` համապատասխան պետական կառավարման մարմինները:

 

ՀՈԴՎԱԾ 28.

ՀԱՏՈՒԿ ԹՌԻՉՔՆԵՐԻ ԹՈՒՅԼՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

Օդանավին կարող է տրվել Հայաստանի Հանրապետությունում հատուկ թռիչքի թույլտվություն, եթե թռիչքային պիտանիության սերտիֆիկատ օդանավին չի կարող տրվել, սակայն օդանավը ՔԱԱ-ի կողմից համարվում է թռիչքների համար պիտանի և անվտանգ` սահմանված սահմանափակումների շրջանակներում թռիչքներ իրականացնելու համար: Հատուկ թռիչքի թույլտվություն կարող է տրվել թռիչքային փորձարկումների, օդանավի փոխանցման և թույլատրելի համարվող այլ նպատակներով` ՔԱԱ-ի սահմանած կարգով:

 

i

ՀՈԴՎԱԾ 29.

ՕԴԱՆԱՎԻ ՎՐԱ ԻՐԱԿԱՆԱՑՎՈՂ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ԱԵՐՈՆԱՎՏԻԿԱԿԱՆ ԱՐՏԱԴՐԱՏԵՍԱԿՆԵՐԸ

 

1. Հայաստանի Հանրապետությունում օդանավերի կառուցումը, աերոնավտիկական արտադրատեսակների, ինչպես նաև դրանց սպասարկման, ձևափոխման կամ վերանորոգման աշխատանքներն իրականացվում են միայն համապատասխան լիցենզիայի, սերտիֆիկատի, թույլտվության և վկայականների հիման վրա:

2. Ինժեներատեխնիկական անձնակազմի որակավորման, կազմակերպությունների սերտիֆիկացման, օդանավի և աերոնավտիկական արտադրատեսակների վրա տեխնիկական աշխատանքների իրականացման կարգը սահմանում է ՔԱԱ-ն:

3. Սույն օրենքի 30-33-րդ, ինչպես նաև 39-րդ հոդվածների դրույթները կիրառվում են նաև օդանավի կամ աերոնավտիկական արտադրատեսակների վրա աշխատանքներ իրականացնող ինժեներատեխնիկական անձնակազմի ատեստավորման նկատմամբ:

4. Սույն գլխի համաձայն տրված սերտիֆիկատների, վկայականների ու թույլտվությունների գործողությունը կարող է դադարեցվել կամ կասեցվել, եթե դրանց տալու պայմանները չեն համապատասխանում սույն օրենքով նախատեսված պահանջներին:

 

ԳԼՈՒԽ 6.
ՕԴԱՆԱՎԻ ԱՆՁՆԱԿԱԶՄԸ ԵՎ ՄԱՍՆԱԳԵՏՆԵՐԻ ՈՐԱԿԱՎՈՐՈՒՄԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 30.

ԱՏԵՍՏԱՎՈՐՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

 

1. Օդանավի սեփականատերը, իսկ եթե այն չի շահագործվում սեփականատիրոջ կողմից, ապա` շահագործողը պարտավոր է ապահովել օդանավի անձնակազմը համապատասխան մասնագետներով:

2. Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավի անձնակազմի անդամ կարող է հանդիսանալ սույն օրենքով սահմանված կարգով տրված կամ ճանաչված համապատասխան ատեստավորման վկայական (այսուհետ` վկայական) ունեցող անձը:

3. Օտարերկրյա պետությունում գրանցված օդանավը Հայաստանի Հանրապետությունում կարող է կառավարվել օտարերկրյա պետության կողմից համապատասխան վկայական ստացած անձանց կողմից, եթե դա սահմանված կարգով ճանաչվում է Հայաստանի Հանրապետությունում ՔԱԱ-ի կողմից, կամ միջազգային կոնվենցիայի, կամ օդանավի գրանցման պետության հետ կնքված համաձայնագրի համաձայն:

4. Օդանավի անձնակազմի ձևավորման և անձնակազմի անդամների ատեստավորման կարգը սահմանում է ՔԱԱ-ն: Կարգը ներառում է թռիչքային անձնակազմի անդամի տարիքին, գիտելիքներին, հմտություններին, փորձառությանը, ֆիզիկական ու մտավոր առողջությանը և ընդհանուր պատրաստականությանը վերաբերող պահանջներ:

i

5. Վկայական ստանալու հայտ ներկայացրած կամ վկայական կրող անձանց բժշկական զննումն իրականացնում են ավիացիոն բժշկության բնագավառի բժշկական գործունեության որակավորում ունեցող համապատասխան մասնագետները: Զննման արդյունքները վավերացվում են բժշկական վավերագրով, որը տրվում է ՔԱԱ-ի սահմանած կանոնակարգերի համաձայն:

6. Վկայական կրողը պարտավոր է դրանում նախատեսված մասնագիտական գործունեությունն իրականացնելու պիտանիության վրա անդրադարձող հանգամանքների մասին հայտնել ՔԱԱ:

7. Վկայականը տրվում է դրանում նշված որոշակի գործողության ժամկետով: Վկայականի գործողության ժամկետը կարող է երկարաձգվել, եթե անձն այդ պահին բավարարում է ատեստավորման համար ներկայացվող պահանջները:

8. Օտարերկրյա պետությունների տված վկայականները Հայաստանի Հանրապետությունում կարող են ճանաչվել Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված օդանավում տվյալ անձի կողմից համապատասխան ծառայություններ մատուցելու նպատակով, եթե օտարերկրյա պետության կողմից վկայականը տրված է Հայաստանի Հանրապետությունում վկայականների տրման կարգի պահանջներին համապատասխան: Օտարերկրյա պետության տված վկայականի ճանաչումն իրականացվում է վավերագրի ձևով: Օտարերկրյա պետությունների տված վկայականների ճանաչման պայմաններն ու կարգը սահմանում է ՔԱԱ-ն: Օտարերկրյա վկայականները կարող են ծառայել որպես հիմք` Հայաստանի Հանրապետությունում համապատասխան վկայականների տրման համար (օտարերկրյա վկայականների փոխանակում):

9. Ատեստավորում անցած անձին տրվող արտոնությունների, ինչպես նաև սահմանված հատուկ պայմանների և սահմանափակումների մասին նշումները կատարվում են սույն հոդվածով սահմանված կարգով տրված վկայականներում կամ դրանք Հայաստանի Հանրապետությունում ճանաչելու մասին վավերագրերում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 31.

ՎԿԱՅԱԿԱՆՆԵՐԻ ԳՐԱՆՑԱՄԱՏՅԱՆԸ

 

ՔԱԱ-ն վարում է սույն օրենքի համաձայն ատեստավորված ավիացիոն անձնակազմի վկայականների գրանցամատյանը (անձնակազմի վկայականների գրանցամատյան), որը ներառում է օդանավերի անձնակազմի անդամների, օդային երթևեկության կառավարման կարգավարների և ինժեներատեխնիկական անձնակազմի, ինչպես նաև օտարերկրյա պետությունների տված և Հայաստանի Հանրապետությունում ճանաչված վկայականների մասին տեղեկատվությունը: Գրանցամատյանին կից պահում են վկայականի կամ դրա գործողության ժամկետի երկարաձգման, ինչպես նաև օտարերկրյա վկայականների ճանաչման վավերագրերն ստանալու համար համապատասխան փաստաթղթերը:

 

ՀՈԴՎԱԾ 32.

ՎԿԱՅԱԿԱՆՆԵՐԻ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅԱՆ ԿԱՍԵՑՈՒՄԸ ԿԱՄ ԴԱԴԱՐԵՑՈՒՄԸ

 

1. ՔԱԱ-ն կարող է կասեցնել կամ դադարեցնել վկայականի գործողությունը, եթե վկայական կրողը`

ա) թռիչքային կամ ավիացիոն անվտանգության ապահովումը կամ վկայականով նախատեսված մասնագիտական գործունեությունն իրականացրել է ոգելից խմիչքի, թմրադեղի կամ այլ դեղամիջոցի ազդեցության տակ, ինչը կարող է անդրադառնալ նրա պարտականությունների պատշաճ կատարման վրա.

բ) կրկնակի խախտել է սույն օրենքի, քաղաքացիական ավիացիայի բնագավառի այլ իրավական ակտերի պահանջները.

գ) բժշկական կամ հոգեբանական քննության հիման վրա ճանաչվել է վկայականով նախատեսված գործունեության համար ոչ պիտանի.

դ) ցուցաբերել է վկայականով նախատեսված մասնագիտական ոչ բավարար գիտելիքներ կամ ունակություն.

ե) այլ օբյեկտիվ պատճառներով անկարող է իրականացնել վկայականով նախատեսվող գործունեությունը, որը նախատեսված է օրենքով կամ կանոնադրությամբ:

2. Վկայականի գործողությունը կարող է կասեցվել մինչև ավիացիոն պատահարի քննության ավարտը և վերջնական որոշման ընդունումը:

3. Սույն հոդվածի դրույթները տարածվում են նաև օտարերկրյա պետությունների կողմից տրված և Հայաստանի Հանրապետությունում ճանաչված վկայականների նկատմամբ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 33.

ԹԵՍՏԵՐԸ ԵՎ ՔՆՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

Սույն օրենքով սահմանված կարգով տրված կամ ճանաչված վկայական կրող անձանցից սահմանված դեպքերում ՔԱԱ-ն կարող է պահանջել անցնել տեսական և գործնական թեստեր, ինչպես նաև բժշկական կամ հոգեբանական զննում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 34.

ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ԹՌԻՉՔՆԵՐԸ

 

ՈՒսումնական թռիչքներն իրականացվում են ՔԱԱ-ի սահմանած կարգով:

 

ԳԼՈՒԽ 7.
ՕԴԱՆԱՎԻ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐԻ, ՕԴԱՆԱՎԻ ԱՆՁՆԱԿԱԶՄԻ, ՈՒՂԵՎՈՐՆԵՐԻ ԵՎ ՕԴԱՆԱՎՈՒՄ ԳՏՆՎՈՂ ԱՅԼ ԱՆՁԱՆՑ ԻՐԱՎԱՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

ՀՈԴՎԱԾ 35.

ՕԴԱՆԱՎԻ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐԸ

 

1. Օդանավի հրամանատարը պատասխանատվություն է կրում օդանավի վարման և դրա անվտանգության համար թռիչքի ողջ ժամանակահատվածում: Օդանավի հրամանատարը թռիչքի ժամանակահատվածում օդանավում բարձրագույն պաշտոնատար անձն է: Սույն օրենքի իմաստով թռիչքի ժամանակահատված է համարվում այն ժամանակահատվածը, երբ ցանկացած անձ օդանավ է մտնում թռիչքի նպատակով, և ընդհուպ մինչև այն ժամանակը, երբ բոլոր նման անձինք լքում են օդանավը:

2. Օդանավի հրամանատարը և, եթե նախատեսված է, նրան փոխարինողը (երկրորդը անձնակազմում) նշանակվում են օդանավի սեփականատիրոջ կողմից: Եթե օդանավն օգտագործվում է սեփականատեր չհանդիսացող շահագործողի կողմից, ապա օդանավի հրամանատարին և նրան փոխարինողին նշանակում է շահագործողը` սեփականատիրոջ համաձայնությամբ:

 

ՀՈԴՎԱԾ 36.

ՕԴԱՆԱՎԻ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐԻ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

1. Օդանավի հրամանատարը պարտավոր է`

ա) նախքան թռիչքը ստուգել, որ`

- օդանավը թռիչքի համար պիտանի, պատրաստ, լրակազմ և բեռնված է` սահմանված պահանջներին համապատասխան,

- թռիչքը նախապատրաստված է սահմանված կանոնակարգերին համապատասխան.

բ) թռիչքն իրականացնել սահմանված կանոնակարգերին համապատասխան և հետևել օդանավի վիճակին:

2. Օդանավի հրամանատարը և անձնակազմը պարտավոր են հոգ տանել օդանավում գտնվող ուղևորների, ուղեբեռի և բեռի նկատմամբ:

3. Օդանավի հրամանատարը պարտավոր է վերահսկել օդանավի համար նախատեսված փաստաթղթերի առկայությունն օդանավում և դրանցում կատարված գրառումների համապատասխանությունը ՔԱԱ-ի սահմանած կարգերին:

4. Օդանավի հրամանատարը, ինչպես նաև օդանավի սեփականատերը կամ շահագործողը պարտավոր են ՔԱԱ-ին հայտնել օդանավի թռիչքային պիտանիությանն առնչվող բոլոր դեպքերի, պատահարների և անսարքությունների մասին:

5. Եթե օդանավի վթարային վիճակի պատճառով և անվտանգության նկատառումներից ելնելով` հրամանատարն իր գործողություններում չի առաջնորդվել կիրառվող պահանջներով և կարգերով, ապա այդ մասին անձնակազմն անմիջապես պետք է զեկուցի օդային երթևեկության կառավարման համապատասխան ծառայությանը: Թռիչքի ավարտից հետո միջադեպի հանգամանքների մասին հրամանատարը պարտավոր է զեկուցագիր ներկայացնել ՔԱԱ:

6. Ավիացիայի թռիչքների համար արգելված գոտում օդանավի հայտնվելու դեպքում այդ մասին տեղեկանալուց անմիջապես հետո հրամանատարը պարտավոր է ապահովել օդանավի դուրսբերումն այդ գոտուց:

 

ՀՈԴՎԱԾ 37.

ՕԴԱՆԱՎԻ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԸ: ՕԴԱՆԱՎԻ ԱՆՁՆԱԿԱԶՄԻ ԵՎ ՈՒՂԵՎՈՐՆԵՐԻ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

1. Օդանավի անձնակազմի անդամները պարտավոր են կատարել հրամանատարի` սահմանված կարգով տրված հրամանները` անկախ այն հանգամանքից, թե դրանք ընդգրկում են նրանց անմիջական պարտականությունները, թե ոչ:

2. Օդանավի ուղևորները պարտավոր են օդանավում պահպանել կարգ ու կանոն, կատարել թռիչքային և ավիացիոն անվտանգության ապահովման կարգը պահպանելու վերաբերյալ հրամանատարի հրամանները:

3. Օդանավի հրամանատարը, անհրաժեշտության դեպքում, իրավունք ունի արգելել օդանավի անձնակազմի անդամների, ուղևորների մուտքն օդանավ, կամ օդանավի բեռնավորումը, և պահանջել, որ նրանք լքեն օդանավը, կամ որոշում կայացնել օդանավի բեռնաթափման մասին` ինչպես գետնի վրա, այնպես էլ օդում:

4. Օդանավի հրամանատարն իրավունք ունի օգտագործել բոլոր միջոցներն օդանավում սահմանված կարգը պահպանելու և կանխելու համար օդանավին կամ դրանում գտնվող մարդկանց կամ գույքին սպառնացող վտանգը, եթե օդանավն աղետալի, վտանգավոր կամ վթարային իրավիճակում է, կամ եթե օդանավում գտնվող անձը վտանգում է օդանավը կամ նրա անվթարությունն ու անվտանգությունը: Օդանավի հրամանատարն իրավունք ունի օգտագործել ուժային միջոցներ, եթե իրավիճակն այլ կերպ չի հարթվում:

5. Օդանավի անձնակազմի յուրաքանչյուր անդամ պարտավոր է աջակցել օդանավի հրամանատարին` օդանավում սահմանված կարգը, անվթարությունը և անվտանգությունը պահպանելու համար: Օդանավի ուղևորները նույնպես կարող են ցուցաբերել նման աջակցություն, եթե դա պահանջի օդանավի հրամանատարը` օդանավի անձնակազմի ցանկացած անդամի միջոցով: Նման դեպքերում օդանավի անձնակազմի անդամները և ուղևորները, ինչպես նաև օդանավի հրամանատարը կարող են կիրառել ուժային միջոցներ սույն հոդվածի 4-րդ կետով նախատեսված դեպքերում:

 

ՀՈԴՎԱԾ 38.

ՕԴԱՆԱՎՈՒՄ ԿԱՏԱՐՎՈՂ ՀԱՆՑԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԿԱՄ ԱՅԼ ԻՐԱՎԱԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԸ

 

1. Օդանավի հրամանատարը սահմանված կարգով և դեպքերում նախաձեռնում և իրականացնում է օդանավում հանցագործության կամ այլ իրավախախտման կանխմանն ու խափանմանն ուղղված անհետաձգելի միջոցներ:

2. Օդանավի հրամանատարը համապատասխան միջոցներ է ձեռնարկում օդանավում հանցագործություն կամ այլ իրավախախտում կատարած անձին Հայաստանի Հանրապետության կամ օտարերկրյա պետության իրավասու մարմնին հանձնելու ուղղությամբ: Թռիչքի ընթացքում օդանավում հանցագործություն կամ այլ իրավախախտում կատարած անձի նկատմամբ հնարավորության դեպքում սահմանում է հսկողություն, իսկ վայրէջքից հետո միջոցներ է ձեռնարկում նրա հնարավոր փախուստը խափանելու նպատակով:

3. Օդանավի հրամանատարն ապահովում է հանցագործության կամ այլ իրավախախտման հետ առնչվող, հետաքննության կամ նախաքննության համար կարևոր նշանակություն ունեցող իրերի, առարկաների, հետքերի կամ նյութերի պահպանությունը` դրանք սույն հոդվածի 2-րդ կետում նշված իրավասու մարմնին տրամադրելու համար:

 

ՀՈԴՎԱԾ 39.

ՕԴԱՆԱՎՈՒՄ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

 

1. Օդանավում աշխատանքներ իրականացնող յուրաքանչյուր անձ պարտավոր է իր աշխատանքային պարտականությունները կատարել սահմանված կանոնակարգերի պահանջներին համապատասխան:

2. Օդանավում արգելվում է աշխատանքներ իրականացնել ոգելից խմիչքների, թմրադեղերի, ինչպես նաև այլ դեղերի ու դեղամիջոցների ազդեցության տակ, որոնք կարող են անդրադառնալ պարտականությունների պատշաճ կատարման վրա:

3. Հիվանդության, հոգնածության կամ համանման այլ պատճառով պարտականությունների անվտանգ կատարման անհնարինության դեպքում օդանավում աշխատանքներ իրականացնելն արգելվում է:

 

------------------------------------------

ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասում