ՀՀ ԲՅՈՒՋԵՏԱՅԻՆ ԵՎ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ՀԱՏՎԱԾԻ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱ ...

(ուժը կորցրել է 09.01.07 թիվ 5-Ն հրաման)

118.0877.151205

ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ

                                      «15»         12           2005 Թ.

                                        ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 11805470

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՖԻՆԱՆՍՆԵՐԻ ԵՎ ԷԿՈՆՈՄԻԿԱՅԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ

 

19 օգոստոսի 2005 թվականի թիվ 877-Ն

 

i

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՅՈՒՋԵՏԱՅԻՆ ԵՎ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ՀԱՏՎԱԾԻ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄՆԵՐԻ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

«Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 15 հոդվածի 5-րդ կետով և «Գանձապետական համակարգի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5-րդ հոդվածով Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությանը վերապահված լիազորությունների շրջանակներում`

 

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`

 

Հաստատել.

ա) «Ոչ ֆինանսական ակտիվների դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 1-ի,

բ) «Ֆինանսական ակտիվների դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 2-ի,

գ) «Պարտավորությունների դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 3-ի,

դ) «Սեփական կապիտալի դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 4-ի,

դ) «Ընթացիկ ծախսերի դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 5-ի,

ե) «Ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսերի դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 6-ի,

զ) «Հիմնական գումարի մարման և ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման գծով ծախսերի դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 7-ի,

է) «Ընթացիկ եկամուտների դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 8-ի,

ը) «Ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքերի դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 9-ի,

թ) «Փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքերի դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 10-ի,

ժ) «Բյուջետային ծախսերի գործառական դասակարգման կիրառման ցուցումները»` համաձայն հավելված N 11-ի:

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 1

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ՈՉ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ (ԴԱՍ 000000)

 

Ոչ ֆինանսական ակտիվներ են հանդիսանում ֆինանսական ակտիվների շարքին չդասվող բոլոր տնտեսական ակտիվները: Ոչ ֆինանսական ակտիվները հանդիսանում են արժեքի կուտակումներ և հիմնականում օգուտներ են բերում կամ ապրանքների և ծառայությունների արտադրության մեջ իրենց օգտագործմամբ կամ գույքային եկամուտների տեսքով:

Ոչ ֆինանսական ակտիվները կարող են լինել արտադրական ծագում ունեցող (օր.` արտադրական գործընթացի արդյունք) կամ բնական ծագում ունեցող ակտիվներ: Արտադրական ծագում ունեցող ակտիվները դասակարգվում են հիմնական միջոցների, պաշարների կամ բարձրարժեք առարկաների.

. Հիմնական միջոցներն այն արտադրական ծագում ունեցող ակտիվներն են, որոնք արտադրության մեջ պարբերաբար կամ շարունակական ձևով օգտագործվում են մեկից ավելի տարիների ընթացքում:

. Պաշարներն այն ապրանքներն են, որոնք պահվում են արտադրողների մոտ վաճառքի, արտադրության մեջ օգտագործելու կամ սպառման նպատակով:

. Բարձրարժեք առարկաները զգալի արժեք ունեցող արտադրված ապրանքներն են, որոնք ձեռք են բերվում կամ պահվում հիմնականում որպես արժեքների կուտակումներ և հիմնականում չեն օգտագործվում արտադրության կամ սպառման նպատակով:

Ոչ ֆինանսական ակտիվներ կարող են լինել նաև ոչ արտադրական ակտիվները: Եվ բնական ծագում ունեցող ակտիվները, և ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվները դասվում են ոչ արտադրական ակտիվներին: Բնական ծագում ունեցող ակտիվներն իրենց մեջ ներառում են հողը, հանքանյութերը և էլեկտրամագնիսական սպեկտրը, եթե դրանց նկատմամբ առկա է սեփականության իրավունք: Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվները ներառում են արտոնագրերը և վարձակալությունները:

Գոյություն ունեն ոչ ֆինանսական գործառնությունները արտացոլող և միմյանց հետ սերտորեն փոխկապակցված երեք դասեր.

Դաս 000000 - Ոչ ֆինանսական ակտիվներ

Դաս 500000 - Ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր

Դաս 800000 - Ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր

Հանրային Հատվածի Հաշվապահական Հաշվառման Միջազգային Ստանդարտներում (ՀՀՀՀՄՍ) և ԿՖՎ-ում ոչ ֆինանսական ակտիվների համար ընտրված արժեքի որոշման հիմքերում կարող են լինել տարբերություններ: Ինչպես ՀՀՀՀՄՍ-ները, այնպես էլ ԿՖՎ 2001 ձեռնարկը առաջարկում են ակտիվների վերագնահատման հետևյալ տարբերակները:

ՀՀՀՀՄՍ 17-ը «Հիմնական միջոցներ»` թույլ է տալիս կամ կիրառել ակտիվների ձեռք բերման արժեքը` ամորտիզացիոն ծախսերի դուրսգրմամբ, որը ոչ ֆինանսական ակտիվների գնահատման բավականին ավանդական մոտեցում է, կամ կիրառել վերագնահատման այլընտրանքային տարբերակ:

ԿՖՎ 2001 ձեռնարկ` առաջարկում է այլընտրանքային մոտեցում, որն է` սկզբում գրանցել ոչ ֆինանսական ակտիվները ձեռք բերման արժեքով, սակայն դրանք հետագայում պարբերաբար պետք է վերագնահատվեն ըստ հաշվետու օրվա դրությամբ իրենց շուկայական արժեքի` այդ գումարից հանելով «սպառումը»:

Ոչ ֆինանսական ակտիվների (000000) համար կարող է կիրառվել նշված մեթոդներից որևէ մեկը կամ երկուսն էլ: Ակտիվների յուրաքանչյուր դասի արժեքի ճշգրտման համար նախատեսված է համապատասխան հոդված (օր.` բնակելի շենքերի և բնակարանների արժեքի ճշգրտում (011119) և վարչական նշանակության սարքավորումների արժեքի ճշգրտում (012129) և այլն): Եթե ակտիվի ձեռք բերման արժեքը կիրառվում է որպես հաշվառման հիմք, ապա արժեքի ճշգրտման հաշիվը օգտագործվում է ակտիվի վերագնահատված շուկայական արժեքի և ձեռքբերման արժեքի տարբերության գրանցման համար: ՀՀՀՀՄՍ-ների պահանջներին համապատասխանող հաշվետվությունների ներկայացման համար արժեքի ճշգրտման հաշիվները կհանվեն հաշվետվություններից, սակայն կներառվեն ԿՖՎ-ի պահանջների համաձայն կազմված հաշվետվություններում: Այն դեպքերում, երբ կիրառվում է միայն ձեռքբերման արժեքի սկզբունքը կամ միայն վերագնահատման մեթոդը, արժեքի ճշգրտման հաշիվները չեն կիրառվում:

Ոչ ֆինանսական ակտիվների վերագնահատման գծով միջոցները չեն համարվում ծախսեր կամ եկամուտներ: Փոխարենը այս տարբերությունները գրանցվում են հաշվեկշռում որպես սեփական կապիտալ, ոչ ֆինանսական ակտիվների վերագնահատում (321123): Ամորտիզացիան կամ սպառումը գրանցվում են հիմնական միջոցների սպառում (430000) հաշվում:

Առանձնացվում են ոչ ֆինանսական ակտիվների 4 խմբեր: Առաջին երեք խմբերն արտադրված ակտիվներն են` հիմնական միջոցներ (010000), պաշարներ (020000) և բարձրարժեք ակտիվներ (030000): Չորրորդ խումբը ներառում է բոլոր ոչ արտադրական ակտիվները (040000):

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 010000 - ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ

 

Հիմնական միջոցները, համաձայն ՀՀՀՀՄՍ 17-ի` «Հիմնական միջոցներ», սահմանմանը պետք է դասակարգվեն որպես ակտիվ, եթե.

«Ակնկալվում է, որ ակտիվի հետ կապված ապագա տնտեսական օգուտները կամ օգտակար պոտենցիալը կծառայեն կազմակերպությանը, կամ

Ակտիվի գինը կամ արժեքը կարող են վստահելիորեն գնահատվել»:

Հիմնական միջոցը պետք է կապիտալացվի և արտացոլվի հաշվեկշռում, եթե ակտիվի օգտակար գործողության ժամկետը մեկ տարուց ավելի է, իսկ ակտիվի արժեքը, կամ դրա բաղկացուցիչ մասերի արժեքը ձեռք բերման պահին գերազանցում է XXX 1 *) դրամը: Բացառություն է կազմում աճեցվող ակտիվներ (013110) խումբը: Աճեցվող ակտիվները (013110) չունեն նվազագույն գումարային սահման և պետք է արտացոլվեն հաշվեկշռում այն դեպքում, երբ ակտիվի օգտակար գործողության ժամկետը մեկ տարուց ավելի է:

Որպեսզի որոշել, թե արդյո՞ք հիմնական միջոցի արժեքը գերազանցում է նշված դրամային սահմանը թե ոչ, հիմնական միջոցը պետք է սահմանվի կամ որպես առանձին ճանաչվող միավոր կամ որպես մի քանի բաղկացուցիչ մասերից բաղկացած միավոր: Օրինակ, համակարգչային աշխատանքային կայանը բաղկացած է մի քանի բաղկացուցիչ մասերից` մոնիտոր, պրոցեսոր և ստեղնաշար: Առանձին վերցրած այս բաղկացուցիչ մասերի արժեքը չի կարող գերազանցել սահմանված գումարային սահմանը, սակայն, քանի որ այդ մասերը անկախ միմյանցից չեն կարող կիրառվել, դրանք համարվում են մեկ հիմնական միջոց և բաղկացուցիչ մասերի արժեքի հանրագումարի հիման վրա որոշվում է ակտիվի արժեքը:

Որոշ ապրանքներ, օրինակ որպես վառելիք օգտագործվող քարածուխը, կարող է ֆիզիկապես երկարակյաց լինել, բայց չի կարող համարվել հիմնական միջոց, որովհետև այն օգտագործվում է միայն մեկ անգամ: Այս ծախսերը արտացոլվում են ապրանքների և ծառայությունների ձեռք բերում (420000) հաշվում:

Որոշ հիմնական միջոցների կառուցումը, հիմնականում շենքերի և շինությունների, կարող է ներառել երկու կամ ավելի հաշվետու ժամանակաշրջան: Անավարտ շինությունները, որոնք ձեռք են բերվել առուվաճառքի պայմանագրով պահանջվող միջանկյալ վճարումներով` գնորդի հաշվապահական հաշվեկշռում դասակարգվում են որպես հիմնական միջոցներ, այլ ոչ թե որպես միջանկյալ վճարումներով պայմանավորված ֆինանսական ակտիվներ: Նմանապես, կառուցվող հիմնական միջոցները դիտարկվում են որպես հիմնական միջոցներ, ոչ թե անավարտ արտադրության պաշարներ:

Ֆինանսական վարձակալությամբ ձեռք բերված հիմնական միջոցները` հիմնականում սարքեր և սարքավորումները, դիտարկվում են որպես օգտագործողի կամ վարձակալի ձեռք բերած սեփականություն, այլ ոչ սեփականատիրոջ (վարձատուի) սեփականություն: Ձեռք բերումը դիտարկվում է որպես ֆինանսական պահանջի հաշվին իրականացված ֆինանսավորում և ձևակերպվում է որպես փոխառություն: Օրինակ, եթե բանկը գնում է երկաթուղային վագոն և այն վարձակալությամբ տալիս է ազգային երկաթուղուն, ապա երկաթուղային վագոնը գրանցվում է որպես երկաթուղու ակտիվ և փոխառությունը ձևակերպվում է որպես երկաթուղու պարտավորություն և բանկի ակտիվ:

Զինամթերքը (օրինակ` հրթիռները և ռումբերը) չեն դիտարկվում որպես հիմնական միջոցներ, որովհետև դրանք միանգամյա օգտագործման ապրանքներ են` այլ ոչ թե արտադրության մեջ բազմակի և անընդհատ օգտագործվող: Այս մոտեցումը տարածվում է նաև տրանսպորտային միջոցների, այլ սարքերի և կառույցների վրա, որոնց ֆունկցիան նշված զինամթերքի գործարկումն է (օրինակ` ռազմանավեր, սուզանավեր, ռազմական ինքնաթիռներ, տանկեր, հրթիռակիրներ և ամբարներ), որոնք նույնպես չեն դիտարկվում որպես հիմնական միջոցներ: Մյուս կողմից զինվորականներին պատկանող այն կառույցները և սարքավորումները, որոնք օգտագործվում են հիմնականում նույն կերպ, ինչպես որ նմանատիպ ապրանքներն օգտագործվում են քաղաքացիական արտադրողների կողմից, ինչպիսիք են` զինվորական ավիավազքուղին, նավահանգիստները, քոլեջները, հիվանդանոցները, գրասենյակային սարքավորումները, դրանք բոլորը դիտարկվում են որպես հիմնական միջոցներ: Ոչ ռազմական կազմակերպությունների կողմից օգտագործվող ներքին անվտանգության և ոստիկանական գործունեության մեջ ներառված թեթև զենքերը և զրահապատ մեքենաները դասակարգվում են որպես հիմնական միջոցներ, անկախ այն փաստից, որ դրանք զինված ուժերին պատկանելու դեպքում ակտիվներ չեն համարվում:

Հիմնական միջոցների կապիտալ վերանորոգումը նույնպես արտացոլվում է հիմնական միջոցներում: Հիմնական միջոցների կապիտալ վերանորոգումը տարբերակվում է հետևյալ առանձնահատկություններով.

(ա) հիմնական միջոցների վերանորոգման, վերակառուցման կամ ընդլայնման վերաբերյալ որոշումը մտածված ներդրումային որոշում է, որը թելադրված չէ ակտիվի վիճակից, և

(բ) վերանորոգումները և ընդլայնումներն ավելացնում են հիմնական միջոցի արտադրողականությունը կամ հզորությունը կամ զգալիորեն երկարացնում նրա օգտակար գործողության ժամկետը:

Հիմնական միջոցները ստորև դասակարգված են շենքեր և շինություններ (011000), մեքենաներ և սարքավորումներ (012000) և այլ հիմնական միջոցներ (013000) խմբերում:

 

Խումբ 011000 - ՇԵՆՔԵՐ ԵՎ ՇԻՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Շենքեր և շինությունները բաժանվում են բնակելի շենքերի և բնակարանների (011110), գրասենյակային շենքերի և այլ շինությունների (011120), տրանսպորտային օբյեկտների (011130), ջրային ենթակառուցվածքների (011140) և այլ շինությունների (011190):

Շենքեր և շինությունների արժեքն իր մեջ ներառում է շինհրապարակի մաքրման և նախապատրաստման արժեքը, ինչպես նաև շինությունների անբաժանելի մաս հանդիսացող բոլոր հարմարանքների, սարքերի և սարքավորումների արժեքը:

Որոշ կառույցներ հանդիսանում են հողի զգալի բարեկարգումներն, օրինակ` ջրահավաքներ և ջրհեղեղից պաշտպանման համար կառուցված պատնեշներ: Այս ակտիվները նախատեսված են հողի որակի բարելավման և ընդլայնման համար և անմիջականորեն չեն օգտագործվում այլ ապրանքներ կամ ծառայություններ արտադրելու համար: Դրանց արժեքը ներառվում է հողի արժեքի մեջ:

Պատմամշակութային նշանակություն ունեցող շենքերը և շինությունները նույնպես ընդգրկված են շենքեր և շինությունների դասակարգման մեջ: Պատմամշակութային հուշարձանները հատուկ հնագիտական, պատմական կամ մշակութային նշանակության կառույցներ ու տեղանքներ են: Դրանք սովորաբար մատչելի են հանրության համար և այցելուներից հաճախ գումար է գանձվում դրանց կամ հարակից տարածքների այցելության համար: Պետական միավորները սովորաբար օգտագործում են պատմամշակութային հուշարձանները մշակութային կամ ժամանցային ծառայությունների տրամադրման համար:

Ռազմական նպատակներով ձեռք բերված կառույցները նույնպես ներառվում են, եթե դրանք օգտագործվում են նույն ձևով, ինչ քաղաքացիական անձանց կողմից ձեռք բերվածները:

 

________________

1 *) Այս գումարային սահմանը կսահմանվի օրենսդրությամբ` հանրային հատվածի

հաշվապահական հաշվառման ստանդարտների և քաղաքականության ընդունման

միջոցով:

 

Անալիտիկ հաշիվ 011110 - Բնակելի շենքեր և բնակարաններ

 

Բնակելի շենքերը և բնակարանները այն շինություններն են, որոնք հիմնականում կամ ամբողջովին օգտագործվում են որպես բնակատեղիներ, ներառյալ ավտոտնակները և բնակարանների հետ կապված այլ կառույցները: Շարժական տները և ավտոկցորդները, որոնք օգտագործվում են որպես հիմնական բնակատեղ, նույնպես ներառվում են այս հաշվում: Զինծառայողների համար ձեռք բերված բնակարանները նույնպես ներառվում են, քանի որ դրանք օգտագործվում են նույն նպատակով, ինչպես որ քաղաքացիական անձանց կողմից ձեռք բերվածները:

Բնակելի շինությունները և բնակարանները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Բնակելի շենքեր և բնակարաններ

    011111                 Բնակելի շենքեր պետական ծառայողների համար

    011112                 Բնակելի շենքեր սոցիալական խմբերի համար

    011113                 Բնակելի շենքեր փախստականների համար

    011118                 Այլ բնակելի շենքեր

    011119                 Բնակելի շենքերի և  բնակարանների արժեքի ճշգրտում

 

Անալիտիկ հաշիվ 011120 - Գրասենյակային շենքեր և այլ շինություններ

 

Ոչ բնակելի շինությունները բնակելի շինություններ շարքին չդասվող բոլոր այլ շինություններն են: Այսպիսի շինություններ են օրինակ` գրասենյակային շինությունները, դպրոցները, մանկապարտեզները, հիվանդանոցները, հանրային զվարճությունների շինությունները, առևտրային շինությունները, հյուրանոցները և ռեստորանները: Ռազմական նպատակներով գնված շինությունները և կառույցները այնքանով են ընդգրկվում այս խմբի մեջ, որքանով դրանք նման են նմանատիպ քաղաքացիական շինություններին և կարող են օգտագործվել այդ նպատակների համար:

Գրասենյակային շենքերը և այլ շինությունները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Գրասենյակային շենքեր և այլ շինություններ

    011121                 Գրասենյակային շենքեր և  տարածքներ

    011122                 Հիվանդանոցներ, առաջնային բուժօգնության

                           հիմնարկներ և ինտերնատներ

    011123                 Կրթական հաստատություններ և  մանկապարտեզներ

    011124                 Ռեստորաններ և  հանգստյան տներ

    011125                 Պահեստներ, ամբարներ, գարաժներ և  այլն

    011126                 Սահմանային կետեր

    011127                 Արտադրական տարածքներ

    011128                 Այլ ոչ բնակելի շինություններ

    011129                 Արտադրական տարածքների արժեքի ճշգրտում

 

Անալիտիկ հաշիվ 011130 - Տրանսպորտային օբյեկտներ

 

Այս անալիտիկ հաշիվում արտացոլվում են բոլոր տրանսպորտային օբյեկտները, բացի շենքերից (օրինակ` մայրուղիները, փողոցները, ճանապարհները, կամուրջները, բարձրացված մայրուղիները, թունելները, երկաթուղիները, ստորգետնյա ճանապարհները և վազքուղիները):

Տրանսպորտային օբյեկտները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Տրանսպորտային օբյեկտներ

    011131                 Ավտոմայրուղիներ, կամուրջներ, էստակադաներ և

                           թունելներ

    011132                 Երկաթգծեր

    011133                 Թռիչքավայրէջքային գոտիներ

    011134                 Այլ տրանսպորտային օբյեկտներ

    011139                 Տրանսպորտային օբյեկտների արժեքի ճշգրտում

 

Անալիտիկ հաշիվ 011140 - Ջրային ենթակառուցվածքներ

 

Այս անալիտիկ հաշիվում արտացոլվում են բոլոր ջրային ենթակառուցվածքները, որոնք ներառում են կոյուղիները, ջրուղիները և ամբարտակները: Ջրային ենթակառուցվածքները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ջրային ենթակառուցվածքներ

    011141                 Ջրամատակարարման ենթակառուցվածքներ

    011142                 Ջրահեռացում

    011143                 Ամբարտակներ

    011144                 Այլ ջրային ենթակառուցվածքներ

    011149                 Ջրային ենթակառուցվածքների արժեքի ճշգրտում

 

Անալիտիկ հաշիվ 011190 - Այլ շինություններ

 

Այս անալիտիկ հաշիվում արտացոլվում են բոլոր այլ շինությունները, որոնք չեն ներառվում վերոհիշյալ խմբերից որևէ մեկում: Այն ներառում է գազատարները, հաղորդակցության գծերը, էլեկտրագծերը և խողովակաշարերը, բացօթյա սպորտային և հանգստի կառույցները: Այլ շինությունները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Այլ շինություններ

    011191                 Գազատարներ

    011192                 Կոմունիկացիոն և  էլեկտրական լարեր

    011193                 Սպորտային և  առողջարանային օբյեկտներ

    011194                 Մշակութային հիմնարկներ

    011195                 Կալանավայրեր

    011196                 Այլ կառույցներ

    011199                 Այլ շինությունների արժեքի ճշգրտում

 

Խումբ 012000 - ՄԵՔԵՆԱՆԵՐ ԵՎ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐ

 

Մեքենաները և սարքավորումները ներառում են տրանսպորտային սարքավորումները (012110), վարչական նշանակության սարքավորումները (012120) և այլ մեքենաներն ու սարքավորումները (012190): Շենքերի կամ այլ կառույցների անբաժան մասը հանդիսացող մեքենաները և սարքավորումները ներառվում են շենքեր և շինությունների արժեքի մեջ, և չեն արտացոլվում մեքենաների և սարքավորումների խմբում: Փոքրարժեք գործիքները, որոնք ձեռք են բերվում պարբերաբար և հաստատուն քանակով, ինչպիսիք են ձեռքի գործիքները, չեն համարվում հիմնական միջոցներ:

 

Անալիտիկ հաշիվ 012110 - Տրանսպորտային սարքավորումներ

 

Տրանսպորտային սարքավորումները կազմված են մարդկանց և առարկաներ տեղափոխող սարքավորումներից, ներառյալ ավտոմեքենաներ, տրեյլերներ և կիսատրեյլերներ, նավեր, երկաթուղու լոկոմոտիվներ և շարժակազմեր, օդանավեր, մոտոցիկլետներ և հեծանիվներ: Տրանսպորտային սարքավորումները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Տրանսպորտային սարքավորումներ

    012111                 Ստորգետնյա տրանսպորտային նշանակության

                           սարքավորումներ

    012112                 Նավեր

    012113                 Օդային տրանսպորտի սարքավորումներ

    012114                 Այլ տրանսպորտային սարքավորումներ

    012119                 Տրանսպորտային սարքավորումների արժեքի ճշգրտում

 

Անալիտիկ հաշիվ 012120 - Վարչական նշանակության սարքավորումներ

 

Վարչական նշանակության սարքավորումները բաղկացած են գրասենյակում կիրառվող սարքավորումներից, ներառյալ համակարգչային սարքավորումները, կոմունիկացիոն (կապի) սարքավորումները, էլեկտրոնային և լուսանկարչական սարքավորումները, կենցաղային և հասարակական սննդի սարքավորումներ: Վարչական նշանակության սարքավորումները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վարչական նշանակության սարքավորումներ

    012121                 Գրասենյակային նշանակության սարքավորումներ

    012122                 Համակարգչային սարքավորումներ

    012123                 Կոմունիկացիոն (կապի) սարքավորումներ

    012124                 Էլեկտրոնային և  լուսանկարչական սարքավորումներ

    012125                 Կենցաղային և  հասարակական սննդի սարքավորումներ

    012126                 Այլ վարչական նշանակության սարքավորումներ

    012129                 Վարչական նշանակության սարքավորումների արժեքի

                           ճշգրտում

 

Անալիտիկ հաշիվ 012190 - Այլ մեքենաներ և սարքավորումներ

 

Այլ մեքենաները և սարքավորումները ներառում են բոլոր մեքենաները և սարքավորումները, բացի վարչական նշանակության և տրանսպորտային սարքավորումներից: Այստեղ ներառվում են ընդհանուր և հատուկ նշանակության մեքենաները, էլեկտրական մեքենաներ` ռադիո, հեռուստատեսային և հաղորդակցման այլ սարքավորումներ, բժշկական սարքեր, ճշգրիտ և օպտիկական սարքեր, կահույք, ժամացույցներ, երաժշտական գործիքներ և սպորտային ապրանքներ:

Բացի նշվածից այս դասում ներառվում են նաև գեղանկարները, արձանները, արվեստի և հինավուրց այլ առարկաները, արժեք ներկայացնող այլ առարկաներ, որոնք պատկանում են պետությանը և ցուցադրվում են թանգարաններում կամ նմանատիպ վայրերում` հասարակությանը ծառայություններ մատուցման նպատակով: Այս բնույթի ապրանքները, որոնք նախատեսված չեն օգտագործելու համար դասակարգվում են որպես բարձրարժեք ակտիվներ (030000):

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Այլ մեքենաներ և սարքավորումներ

    012191                 Արտադրական նշանակության սարքավորումներ

    012192                 Շարժիչային սարքավորումներ

    012193                 Ստացիոնար սարքավորումներ

    012194                 Ոչ շարժիչային սարքավորումներ

    012195                 Այլ մեքենաներ և  սարքավորումներ

    012199                 Այլ մեքենաներ և  սարքավորումներ արժեքի ճշգրտում

 

Խումբ 013000 - ԱՅԼ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ

 

Այլ հիմնական միջոցները բաղկացած են աճեցվող ակտիվներից (013110) և հիմնական միջոցներում ոչ-նյութական ներդրումներից (013120):

 

Անալիտիկ հաշիվ 013110 - Աճեցվող ակտիվներ

 

Աճեցվող ակտիվներին են դասվում կենդանիները և բույսերը, որոնք ապրանքներ և ծառայություններ արտադրելու նպատակով օգտագործվում են պարբերաբար կամ շարունակական ձևով մեկից ավելի տարի: Այս դասակարգման մեջ ընդգրկված կենդանիներն են բուծվող կենդանիները (ներառյալ ձուկը և հավը), կաթնատու անասնագլուխը, ոչխարները և այլ կենդանիները, որոնք օգտագործվում են բրդի արտադրության համար և տրանսպորտային, մարզական և զվարճության նպատակներով օգտագործվող կենդանիները: Այս դասակարգման բույսերի մեջ են մտնում ծառերը, խաղողի վազերը և թփերը, որոնք մշակվում են մրգեր, ընկույզներ, փայտանյութ, կեղև կամ տերևներ ստանալու համար: Մեկանգամյա օգտագործման կենդանիները և բույսերը, ինչպիսիք են սպանդի համար բուծված կենդանիները և փայտանյութի համար աճեցված ծառերը, դասակարգվում են որպես պաշարներ (020000):

Աճեցվող ակտիվներ կամ պաշարներ են հանդիսանում միայն այն կենդանիները և բույսերը, որոնք աճեցվում են պետական հատվածի միավորի անմիջական հսկողության, պատասխանատվության և կառավարման ներքո:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Աճեցվող ակտիվներ

    013111                 Հիմնական անասնագլխաքանակ

    013112                 Բազմամյա տնկարկներ

    013113                 Այլ աճեցվող ակտիվներ

    013119                 Աճեցվող ակտիվների արժեքի ճշգրտում

 

Անալիտիկ հաշիվ 013120 - Ոչ-նյութական ներդրումներ հիմնական միջոցներում

 

Ոչ նյութական ակտիվները ներառում են օգտակար հանածոների հետազոտությունների արդյունքները, համակարգիչների ծրագրային ապահովումները, գրական և արվեստի իսկական ստեղծագործությունները և այլ հիմնական ոչ նյութական ակտիվները: Որպես հիմնական միջոց ակտիվը ճանաչելու համար ապրանքը պետք է մեկ տարուց ավելի օգտագործվի արտադրության մեջ և դրա օգտագործումը պետք է սահմանափակվի այն միավորներով, որոնք սեփականության իրավունք ունեն դրա հանդեպ կամ այն միավորներով, որոնք սեփականատիրոջ կողմից լիազորված են: Հետազոտության և զարգացման աշխատանքները, աշխատակազմի վերապատրաստումը, շուկայի հետազոտությունը և նմանատիպ այլ գործունեությունները դիտարկվում են որպես ոչ նյութական ակտիվներ, չնայած նրան, որ դրանցից ոմանք ապագայում կարող են օգուտ բերել: Այս գործունեությունները դիտարկվում են որպես ծախսեր:

Հանքային հետազոտությունները ձեռնարկվում են նավթի, բնական գազի և այլ հանածոների ակտիվների նոր պաշարների հայտնաբերման համար, որոնք կարող են շահագործվել առևտրային նպատակներով: Հետազոտությունից ձեռք բերված տեղեկատվությունը կարող է ազդեցություն ունենալ այդ տեղեկատվությունը ստացած կողմի արտադրական գործունեության վրա:

Արդյունքում ստացվող ակտիվի արժեքը չափվում է հետազոտության համար տրամադրված միջոցների արժեքով, քանի որ հնարավոր չէ չափել ձեռք բերված տեղեկատվության արժեքը: Ի լրումն փաստացի փորձարարական շաղափմանը և հորատմանը, «հանքային հետազոտությունը» ներառում է լիցենզավորման, ձեռքբերման, գնահատման, օդային և այլ հետազոտությունների, տրանսպորտային և այլ արժեքների հետազոտության բոլոր արժեքները:

Համակարգիչների ծրագրային ապահովումը ներառում է ծրագրային փաթեթների նկարագրությունը և համակարգերի և սարքավորումների ծրագրային ապահովմանն օժանդակող նյութերը, որոնք ակնկալվում են օգտագործել մեկից ավելի տարի ժամանակահատվածում: Փաթեթը կարող է ձեռքբերվել այլ միավորներից կամ մշակվել սեփական միջոցներով: Այս դասին են պատկանում նաև համակարգչային տվյալների շտեմարանի ձեռքբերման, մշակման և ընդլայնման զգալի ծախսերը, որոնք արտադրության մեջ ակնկալվում է օգտագործել մեկից ավելի տարի: Համակարգչային փաթեթի արժեքը պետք է հիմնված լինի փաթեթի համար վճարված գումարի վրա, եթե այն ձեռք է բերվել այլ միավորներից կամ արտադրության ինքնարժեքի վրա, եթե այն արտադրվել է սեփական միջոցներով:

Գրականության և արվեստի առանձնահատուկ ստեղծագործություններին են պատկանում ֆիլմերի, ձայնագրությունների, ձեռագրերի, ժապավենների բնօրինակները և այն մոդելները, որոնցում ձայնագրված են դրամատիկ ներկայացումները, ռադիո և հեռուստատեսային հաղորդումները, երաժշտական կատարումները, մարզական ելույթները և գրական և գեղարվեստական գործերը:

Այլ ոչ նյութական ակտիվները կազմված են այլ դասերում չընդգրկված նոր տեղեկություններից և հատուկ գիտելիքից, որոնց օգտագործումը սահմանափակված է դրանց սեփականատեր մարմինների կողմից, որոնք նշված տեղեկատվության նկատմամբ ունեն սեփականության իրավունք:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ոչ-նյութական ներդրումներ հիմնական միջոցներում

    013121                 Համակարգչային ծրագրեր

    011322                 Գրական և  գեղարվեստական արտադրանք

    011328                 Այլ ոչ նյութական հիմնական միջոցներ

    011329                 Այլ հիմնական միջոցների արժեքի ճշգրտում

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 020000 - ՊԱՇԱՐՆԵՐ

 

Պաշարներն այն ապրանքներն ու ծառայություններն են, որոնք արտադրողը պահում է վաճառքի, արտադրության մեջ օգտագործելու կամ ավելի ուշ օգտագործելու համար: Պաշարները դասակարգվում են ռազմավարական պաշարների (021000) և այլ պաշարների (022100):

 

Խումբ 021000 - ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ՊԱՇԱՐՆԵՐ

 

Ռազմավարական պաշարները ներառում են ռազմավարական և արտակարգ իրավիճակների համար պահվող ապրանքները, շուկայի կարգավորիչ մարմնի կողմից պահվող ապրանքները և պետության համար հատուկ նշանակության ապրանքները, ինչպիսիք են ցորենը և վառելիքը: Ռազմավարական պաշարները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ռազմավարական պաշարներ

    021111                 Ռազմավարական պաշարներ

    021119                 Ռազմավարական պաշարների արժեքի ճշգրտում

 

Խումբ 022000 - ԱՅԼ ՊԱՇԱՐՆԵՐ

 

Այլ պաշարները բաղկացած են արտադրական նշանակության նյութերից և պաշարներից (022100), վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքներից (022200) և սպառման նպատակով պահվող պաշարներից (022300):

 

Սինթետիկ հաշիվ 022100 - Արտադրական նշանակության նյութեր և պաշարներ

 

Արտադրական նշանակության նյութերը և պաշարները բաղկացած են արտադրական գործընթացում ներգրավված նյութերից և պաշարներից, այն պահից սկսած, երբ բաղկացուցիչ մասերը ստացվում են որպես ներդրում արտադրական գործընթացին` մինչև դրանց վաճառքը որպես պատրաստի արտադրանք: Արտադրական նշանակության նյութերը և պաշարները ներառում են. նյութերը և հումքը (022110), անավարտ արտադրությունը (022120) և պատրաստի արտադրանքը (022130): Պետական միավորները կարող են արտադրության նշանակության նյութեր և պաշարներ ունենալ միայն, եթե վերջիններս արտադրում են ապրանք վաճառքի կամ այլ միավորներին փոխանցելու նպատակով:

 

Անալիտիկ հաշիվ 022110 - Նյութեր և հումք

 

Հումքը և նյութերն այն ապրանքներն են, որոնք պահվում են արտադրության մեջ որպես ռեսուրսներ օգտագործվելու համար: Պետական միավորները որպես հումք և նյութեր կարող են ունենալ բազմաթիվ ապրանքներ, այդ թվում` գրասենյակային ապրանքներ, վառելիք և սնունդ, որոնք պահվում են աշխատանքային միջավայրում օգտագործման և սպառման նպատակով և որոնք պետք է գրանցվեն որպես սպառման նպատակով պահվող պաշարներ (022300):

Արտադրական գործընթացում կիրառելու նպատակով պահվող նյութերի և պաշարների գրանցման համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Նյութեր և հումք

    022111                 Արտադրական նշանակության նյութեր և  պաշարներ

    022119                 Արտադրական նշանակության նյութերի և  պաշարների

                           արժեքի ճշգրտում            

 

Անալիտիկ հաշիվ 022120 - Անավարտ արտադրություն

 

Անավարտ արտադրությունը կազմված է այն ապրանքներից, որոնք մասնակիորեն մշակվել, արտադրվել կամ հավաքվել են արտադրողի կողմից, բայց որպես կանոն չեն վաճառվում, չեն առաքվում կամ չեն տրվում այլ կողմերի առանց հետագա մշակման, և որոնց նկատմամբ արտադրությունը նույն արտադրողի կողմից պետք է շարունակվի հաջորդական գործընթացով: Անավարտ արտադրությունը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Անավարտ արտադրություն

    022121                 Անավարտ արտադրություն

    022129                 Անավարտ արտադրության արժեքի ճշգրտում

 

Անալիտիկ հաշիվ 022130 - Պատրաստի արտադրանք

 

Պատրաստի արտադրանքը բաղկացած է այն ապրանքներից, որոնք արտադրական գործընթացի արդյունք են և որոնք դեռևս գտնվում են դրանք արտադրողի մոտ, և չի ակնկալվում, որ այդ ապրանքները նախքան այլ միավորներին փոխանցելը կամ վաճառելը կլրամշակվեն արտադրողի կողմից:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պատրաստի արտադրանք

    022131                 Պատրաստի արտադրանք

    022139                 Պատրաստի արտադրանքի արժեքի ճշգրտում

 

Սինթետիկ հաշիվ 022200 - Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքներ

 

Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքներն այն ապրանքներն են, որոնք ձեռք են բերվել այլ միավորներին վերավաճառելու կամ փոխանցելու նպատակով` առանց հետագա մշակման: Վերավաճառքի համար ապրանքները կարող են փոխադրվել, պահեստավորվել, աստիճանավորվել, որակվել, լվացվել կամ փաթեթավորվել իրենց սեփականատերերի կողմից` վերավաճառքի ներկայացվելու պահին գնորդի համար առավել գրավիչ տեսք ունենալու համար, սակայն ապրանքների այլ փոխակերպումներ չեն իրականացվում: Այս խումբը ներառում է նաև այն ապրանքները, որոնք գնվել են պետական հատվածի միավորների կողմից անվճար տրամադրելու կամ տնտեսապես ոչ շահավետ գներով վաճառելու նպատակով: Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքներ

    022211                 Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքներ

    022219                 Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքների արժեքի

                           ճշգրտում

 

Սինթետիկ հաշիվ 022300 - Սպառման նպատակով պահվող պաշարներ

 

Այս սինթետիկ հաշվում գրանցվում են պետական միավորների մոտ որպես հումք և նյութեր պահվող այն ապրանքները, այդ թվում` գրասենյակային ապրանքներ, վառելիք և սնունդ, որոնք սպառվում կամ օգտագործվում են աշխատանքային միջավայրում: Այս հումքերն ու նյութերը պետք է գրանցվեն այս սպառման նպատակով պահվող պաշարներ (022300) սինթետիկ հաշվում:

Հումքը և բաղկացուցիչ մասերը, որոնք պահվում են են արտադրական գործընթացում որպես ներդրում օգտագործելու նպատակով պետք է գրանցվեն որպես արտադրական նշանակության նյութեր և պաշարներ (022100): Սպառման և աշխատանքային միջավայրում կիրառման նպատակով պահվող պաշարները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Սպառման ենթակա պաշարներ շենքերի և այլ

շինությունների վերանորոգման և պահպանման համար

    022311                 Շենքեր

    022312                 Այլ կառույցներ

    022319                 Շենքերի և  այլ շինությունների վերանորոգման և  

                           պահպանման համար սպառման ենթակա պաշարների արժեքի

                           ճշգրտում

                           Մեքենաների և սարքավորումների վերանորոգման և

                           պահպանման համար պաշարներ

    022321                 Տրանսպորտային սարքավորումներ

    022322                 Գրասենյակային սարքավորումներ

    022323                 Այլ մեքենաներ և  սարքավորումներ

    022329                 Մեքենաների և  սարքավորումների վերանորոգման և  

                           պահպանման համար պաշարների արժեքի ճշգրտում

                           Այլ պաշարներ

    022331                 Այլ փոքրածավալ պաշարներ

    022339                 Այլ փոքրածավալ պաշարների արժեքի ճշգրտում

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 030000 - ԲԱՐՁՐԱՐԺԵՔ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Բարձրարժեք առարկաները բարձր արժեքով արտադրված ապրանքներն են, որոնք ձեռք են բերված և պահվում են որպես կուտակման միջոց և որպես կանոն չեն օգտագործվում արտադրության և սպառման համար: Ակնկալվում է, որ ժամանակի ընթացքում դրանց արժեքը կավելանա, կամ առնվազն չի արժեզրկվի, իսկ դրանց որակը ժամանակի ընթացքում չի վատանա: Բարձրարժեք ակտիվները բաղկացած են`

. Թանկարժեք քարերից և մետաղներից, ինչպիսիք են` ադամանդը, ոչ դրամական ոսկին, պլատինը և արծաթը, որոնք նախատեսված չեն որպես արտադրության գործընթացի միջանկյալ ներդրումներ օգտագործվելու համար:

. Նկարները, քանդակները, որպես արվեստի և հնության գործ կամ հնաոճ իր ճանաչված գործերը:

. Թանկարժեք քարերից և մետաղներից ձևավորված զգալի արժեք ունեցող ոսկերչական իրերը, հավաքածուները և այլ խառը արժեքավոր ապրանքները:

Պետական միավորների տնօրինության տակ գտնվող և բարձրարժեք ակտիվների սահմանմանը համապատասխանող ապրանքները պետք է դասակարգվեն որպես այլ մեքենաներ և սարքավորումներ (012190), եթե դրանք հիմնականում օգտագործվում են թանգարաններում` հանրային ծառայություններ կատարելու, այլ ոչ թե պահվում են որպես արժեքի կրողներ:

Բարձրարժեք ակտիվները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Բարձրարժեք ակտիվներ

    031111                 Բարձրարժեք ակտիվներ

    031119                 Բարձրարժեք ակտիվների արժեքի ճշգրտում

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 040000 - ՈՉ ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Ոչ արտադրական ակտիվներին են դասվում բնական ծագում ունեցող այն նյութական ակտիվները, որոնց նկատմամբ առկա է սեփականության իրավունք, ինչպես նաև ոչ նյութական ակտիվները: Բնական ծագում ունեցող ակտիվները ներառում են հողը (041100), ընդերքային ակտիվները (041200) և այլ բնական ակտիվները (041300):

Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների շարքին են դասվում պատենտները, վարձակալությունները և այլ պայմանագրերը և իրավական կամ հաշվապահական գործողություններով վկայագրված գնված գուդվիլը, որոնք գրանցվում են ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ (041400) խմբում:

 

Սինթետիկ հաշիվ 041100 - Հող

 

Հողը դա երկրի մակերևույթն է` ներառյալ հողային ծածկույթը, դրա հետ կապված մակերևութային ջրերը և հիմնական բարեկարգումները, որոնք հողից ֆիզիկապես հնարավոր չէ առանձնացնել, բացառությամբ հետևյալից`

. Վերգետնյա կամ ստորգետնյա շենքեր և կառույցներ, օրինակ` ճանապարհներ, վարչական շենքեր և թունելներ:

. Խաղողի մշակովի այգիներ, մրգատու այգիներ և ծառեր, անասունների և մշակաբույսերի աճեցման այլ տարածքներ:

. Ընդերքի պաշարներ:

. Չմշակվող կենսաբանական ռեսուրսներ:

. Ստորգետնյա ջրային ռեսուրսներ:

Վերգետնյա ջրերը ներառում են ջրամբարները, լճերը, գետերը և այլն, որոնց նկատմամբ կարելի է կիրառել սեփականատիրական իրավունքը, և որոնք, հետևաբար, կարող են լինել միավորների միջև կատարվող գործառնությունների առարկա:

Էական բարելավումների արժեքը, որը հնարավոր չէ ֆիզիկապես առանձնացնել հողից, ներառվում է հողի արժեքի մեջ: Նման բարելավումների արդյունքում բարելավվում են հողի քանակական և որակական հատկանիշները, աճում է բերրիության աստիճանը, կամ կանխվում է հողի վատթարացումը: Էական բարելավումների օրինակներ են` օգտագործման նպատակով անտառների հատումը, ճահիճների չորացումը, ջրհեղեղների կանխարգելման համար կառուցված պատնեշները, ամբարտակները կամ արգելապատերը:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Հող

    041111                 Գյուղատնտեսական նշանակության հողեր

    041112                 Շինարարական նշանակության հողեր

    041113                 Այլ նշանակության հողեր

    041119                 Հողի արժեքի ճշգրտում

 

Սինթետիկ հաշիվ 041200 - Ընդերքային ակտիվներ

 

Ընդերքային ակտիվները ներառում են նավթի, բնական գազի, ածխի (այդ թվում` անտրացիտի, բիտումի և դարչնագույն ածխի), մետաղական հանքային պաշարները (այդ թվում` գունավոր, ոչ գունավոր և թանկարժեք մետաղների հանքային պաշարները), ոչ մետաղական հանքային պաշարները (այդ թվում` քարի, կավի և ավազի հանքերը, քիմիական նյութերի և ապարարտանյութային հանածոների հանքային պաշարները, աղի, կվարցի, գիպսի, բնական թանկարժեք քարերի, ասֆալտի, բիտումի և տորֆի) ապացուցված պաշարները: Պաշարները կարող են տեղակայված լինել երկրի մակերեսից ցածր կամ բարձր, սակայն պետք է լինեն տնտեսապես կիրառելի:

Հանքավայրերը, հանքափոսերը և արդյունահանման ստորգետնյա այլ կառույցները հանդիսանում են հիմնական միջոցներ (010000):

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ընդերքային ակտիվներ

    041211                 Հանքեր

    041212                 Այլ ընդերքային ակտիվներ

    041219                 Այլ ընդերքային ակտիվների արժեքի ճշգրտում

 

Սինթետիկ հաշիվ 041300 - Այլ բնական ծագում ունեցող ակտիվներ

 

Այլ բնական ծագում ունեցող ակտիվները ներառում են չմշակվող կենսաբանական ռեսուրսները, ջրային ռեսուրսները և էլեկտրամագնիսական սպեկտրը: Չմշակվող կենսաբանական ռեսուրսների դասին են պատկանում այն կենդանիները և բույսերը, որոնց նկատմամբ կիրարկվում է սեփականատիրական իրավունքը, սակայն որոնց բնական աճը և վերարտադրությունը դուրս են որևէ միավորի ուղղակի հսկողության, պատասխանատվության և կառավարման շրջանակներից, օրինակ` առևտրային առումով շահագործելի կուսական անտառները և ձկնարանները:

Ջրային պաշարները ներառում են ջրավազանները և այլ ստորգետնյա ջրային ռեսուրսները, որոնք բավական փոքր են սեփականատիրական կամ օգտագործման իրավունքի կիրարկումը երաշխավորելու համար, շահագործելի են կամ մոտ ապագայում կարող են շահագործվել տնտեսական նպատակների համար և ունեն տնտեսական արժեք, որը չի ներառված այն հողի արժեքում, որտեղ նրանք գտնվում են:

Էլեկտրամագնիսական սպեկտրը կազմված է ձայնային ալիքների, տվյալների հեռարձակման և հեռուստատեսության մեջ օգտագործվող ռադիոհաճախականություններից:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Այլ բնական ծագում ունեցող ակտիվներ

    041311                 Այլ բնական ծագում ունեցող ակտիվներ

    041319                 Այլ բնական ծագում ունեցող ակտիվների արժեքի

                           ճշգրտում

 

Սինթետիկ հաշիվ 041400 - Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ

 

Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվները ոչ դրամական ոչ նյութական ակտիվներն են, որոնց հետ կապված իրականացվում են իրավական կամ հաշվապահական հաշվառման գործողություններ: Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներին են դասվում արտոնագրերը, վարձակալության և այլ պայմանագրերը և գնված գուդվիլը:

Արտոնագրերն ապահովում են գյուտերի պաշտպանությունն օրենսդրորեն կամ դատական որոշման միջոցով: Պաշտպանվող գյուտերի օրինակները ներառում են գործընթացները, մեխանիզմները, էլեկտրական և էլեկտրոնային սարքերը, դեղագործական բաղադրատոմսերը և արհեստական եղանակով ստացված կենդանի էակների նոր տեսակները:

Վարձակալության և այլ պայմանագրերը, որ կարող են դասակարգվել որպես տնտեսագիտական ակտիվներ, ներառում են հողը, շենքերը և այլ կառույցները, հանքային պաշարների կամ էլեկտրամագնիսական սպեկտրի շահագործման արտոնությունները կամ բացառիկ իրավունքները, մարզիկների և հեղինակների հետ կնքվող պայմանագրերը, դեռևս չարտադրված նյութական ակտիվների գնման տարբերակները:

Գնված գուդվիլը այն տարբերությունն է, որ ստացվում է անընդհատության սկզբունքով գործող ձեռնարկության դիմաց վճարված գումարից` հանած նրա ընդհանուր ակտիվների և ընդհանուր պարտավորությունների միջև տարբերությունը: Հետևաբար, գուդվիլի արժեքը ներառում է գործունեության ցանկացած երկարաժամկետ օգուտը, որն առանձին չի ճանաչվում որպես ակտիվ, ինչպես նաև այն փաստի արժեքը, որ մի խումբ ակտիվներ օգտագործվում են միասին և այն առանձնացվելի ակտիվների հավաքածու չէ:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ

    041411                 Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ

    041419                 Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների արժեքի

                           ճշգրտում

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 2

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ (ԴԱՍ 100000)

 

Ֆինանսական ակտիվները կազմված են ֆինանսական պահանջներից, դրամական ոսկուց և Արժույթի Միջազգային Հիմնադրամի կողմից հատկացված Փոխառության Հատուկ Իրավունքներից: Ֆինանսական պահանջներն այն ակտիվներն են, որոնք իրավունք են վերապահում միավորներից մեկին` ակտիվների սեփականատիրոջը (օրինակ` վարկատու), երկրորդ միավորից (վարկառուից), մեկ կամ ավելի վճարումներ ստանալ համաձայն երկու միավորների միջև կնքված պայմանագրի պայմանների: Ֆինանսական պահանջը ակտիվ է, որովհետև այն օգուտներ է տրամադրում վարկատուին` գործելով որպես արժեքի կուտակում: Վարկատուն կարող է լրացուցիչ օգուտներ ստանալ տոկոսավճարի կամ սեփականությունից ստացվող այլ եկամտի վճարման և/կամ պահելուց ստացված օգուտների տեսքով: Ֆինանսական պահանջների հիմնական տեսակներն են` կանխիկը, ավանդը, փոխառությունը, պարտատոմսերը, ֆինանսական ածանցյալները և դեբիտորական պարտքերը:

Ֆինանսական պահանջն ընդգծող հիմնական պայմանագրերը, որոնք անվանում են նաև գործիքներ կամ ֆինանսական գործիքներ, ձևավորվում են այն դեպքում, երբ միավորներից մեկը միջոցներ է տրամադրում երկրորդ միավորին, իսկ երկրորդ միավորը համաձայնվում է հետ վճարել միջոցները ապագայում: Շատ դեպքերում ֆինանսական պահանջները հստակ կերպով սահմանվում են ֆորմալ փաստաթղթերով` արտահայտելով վարկառու-վարկատու հարաբերությունները: Որոշ դեպքերում, սակայն, ֆինանսական պահանջը վարկատուից վարկառու ձևավորվում է ֆինանսական միջոցների ամբողջական փոխանցմամբ: Օրինակ` պետական մեկ միավոր կարող է պահանջ ներկայացնել մեկ այլ միավորի, եթե վերջինս վճարումներ չի կատարում պարտավորությունների ձևավորման պահին, ինչպիսիք են վաճառքի գծով հարկերի փոխանցումը` վաճառքից անմիջապես հետո: Այլ դեպքերում Կառավարության Ֆինանսների Վիճակագրության համակարգում պահանջները ձևավորում են գործարքի տնտեսական իրականություն դիտարկելու համար, օրինակ` վարկի առաջացումը այն դեպքում, երբ ակտիվը ձեռք է բերվում ֆինանսական (լիզինգի) միջոցով: Անկախ նրանից, թե ինչպես է ձևավորվել ֆինանսական պահանջը, այն մարվում է, երբ վարկառուն վճարում է պայմանագրով նախատեսված գումարը:

Ֆինանսական ակտիվների դասակարգումը գլխավորապես հիմնվում է գործարքի հիմքում ընկած պարտատեր-պարտապան հարաբերությունները նկարագրող գործիքների իրացվելիության և իրավական բնութագրի վրա: Ֆինանսական գործիքի իրացվելիությանը բնորոշ են շրջանառելիությունը, փոխանցվելիությունը, փոխարկվելիությունը և վաճառվելիությունը:

Ի լրումն, ըստ ֆինանսական գործիքի կատարվող դասակարգման, ֆինանսական ակտիվները և պարտավորությունները կարող են դասակարգվել նաև ըստ տվյալ գործիքով կատարվող գործարքի մասնակիցների ռեզիդենտության: Ինստիտուցիոնալ միավորը երկրի ռեզիդենտ է, եթե այդ երկրի տնտեսական տարածքում տնտեսական շահի կենտրոն ունի: Համապատասխանաբար, ինստիտուցիոնալ միավորը համարվում է ոչ ռեզիդենտ, եթե նրա տնտեսական շահի կենտրոնը գտնվում է տվյալ երկրի տնտեսական տարածքից դուրս:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 110000 - ԵՐԿԱՐԱԺԱՄԿԵՏ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվներն այն ֆինանսական ակտիվներն են, որոնք հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտի պահով պլանավորվում է պահպանել մեկ տարուց ավելի: Երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվները բաժանվում են երկարաժամկետ ներքին ֆինանսական ակտիվների (111000) և երկարաժամկետ արտաքին ֆինանսական ակտիվների (112000): Երկարաժամկետ ներքին ֆինանսական ակտիվները տարբերվում են երկարաժամկետ արտաքին ֆինանսական ակտիվներից միայն ձեռքբերման աղբյուրով. երկարաժամկետ ներքին ֆինանսական ակտիվները ձեռք են բերվում ռեզիդենտ կազմակերպություններից, իսկ երկարաժամկետ արտաքին ֆինանսական ակտիվները` ոչ ռեզիդենտ աղբյուրներից:

 

Խումբ 111000 - ԵՐԿԱՐԱԺԱՄԿԵՏ ՆԵՐՔԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Երկարաժամկետ ներքին ֆինանսական ակտիվներն այն ֆինանսական ակտիվներն են, որոնք հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտին պլանավորվում է պահպանել մեկ տարուց ավելի, և որոնք ձեռք են բերվել ռեզիդենտ աղբյուրներից: Երկարաժամկետ ներքին ֆինանսական ակտիվները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. երկարաժամկետ ներքին արժեթղթեր, բացի բաժնետոմսերից (111100), երկարաժամկետ ներքին վարկեր (111200) և տեղական բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (111300):

 

Սինթետիկ հաշիվ 111100 - Երկարաժամկետ ներքին արժեթղթեր, բացի

բաժնետոմսերից

 

Երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերը, բացի բաժնետոմսերից, որոնք պլանավորվում է պահպանել մեկ տարուց ավելի և որոնք գնվել են ներքին (տեղական) աղբյուրներից` շրջանառելի ֆինանսական գործիքներ են, որոնք ծառայում են որպես ապացույց այն մասին, որ միավորներն ունեն պարտավորություններ, որոնք պետք է կատարվեն դրամական միջոցների, որևէ ֆինանսական գործիքի կամ տնտեսական արժեք ունեցող այլ ակտիվի տրամադրման միջոցով: Արժեթուղթը սովորաբար ունի տոկոսների վճարման և մայր գումարի մարման ժամանակացույց: Երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերի, բացի բաժնետոմսերից օրինակներ են.

. Պարտատոմսերը և պարտավորագրերը, ներառյալ բաժնետոմսերի փոխարկվող պարտատոմսերը,

. Իրացվելի ավանդային ստացականները,

. Վարկերի վերաձևակերպման և մուրհակների վերաթողարկման միջոցով թողարկված մուրհակները,

. Անշարժ գույքով ապահովագրված վարկերը և վարկային քարտերի գծով ստացվելիք գումարները,

. Փաստացի իրացվելի դարձած վարկերը,

. Արտոնյալ բաժնետոմսերը, որոնց գծով ստացվում է հաստատագրված եկամուտ, սակայն որոնց սեփականատերերը իրավունք չունեն կազմակերպության լուծարման դեպքում մասնակցել կազմակերպության մնացորդային արժեքի բաշխմանը:

Պարտատոմսերը և պարտավորագրերը երկարաժամկետ արժեթղթեր են, որոնք սեփականատիրոջն անվերապահորեն իրավունք են տալիս ստանալ հաստատագրված դրամական եկամուտ կամ պայմանագրով սահմանվող փոփոխական դրամական եկամուտներ, որոնք սովորաբար համարվում են տոկոսներ: Պարտատոմսերի և պարտավորագրերի մեծ մասը սեփականատերերին նաև անվերապահորեն իրավունք են տալիս ստանալ հաստատագրված գումար կամ գումարներ` որոշակի ժամկետում կամ ժամկետներում կատարվող հիմնական գումարի մարման տեսքով: Անժամկետ պարտատոմսերը չունեն մարման ժամկետ:

Զրոյական արժեկտրոնով պարտատոմսերը երկարաժամկետ արժեթղթեր են, որոնց գործողության ժամկետի ընթացքում չեն կատարվում պարբերական վճարումներ: Կարճաժամկետ արժեթղթերի նման այս պարտատոմսերը ևս վաճառվում են զեղչով, իսկ մարման ժամկետի լրանալու ամսաթվին կատարվում է միանվագ վճարում, որը ներառում է նաև կուտակված տոկոսները: Մեծ զեղչադրույքներ ունեցող պարտատոմսերը երկարաժամկետ արժեթղթեր են, որոնց գործողության ժամկետի ընթացքում կատարվում են պարբերական վճարումներ, սակայն գումարը էապես ցածր է շուկայական տոկոսադրույքներից:

Երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերը, բացի բաժնետոմսերից գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Երկարաժամկետ ներքին արժեթղթեր, բացի

բաժնետոմսերից

    111111                 Երկարաժամկետ ներքին արժեթղթեր, բացի

                           բաժնետոմսերից

    111191                 Երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերի, բացի

                           բաժնետոմսերից, արժեքի ճշգրտում

 

Սինթետիկ հաշիվ 111200 - Երկարաժամկետ ներքին վարկեր

 

Այս սինթետիկ հաշիվը ներառում է ռեզիդենտ կազմակերպություններին տրամադրվող բոլոր երկարաժամկետ ներքին վարկերը: Վարկը ֆինանսական գործիք է, որն առաջանում է այն դեպքում, երբ պարտատերն ուղղակիորեն դրամական միջոցներ է փոխառության տալիս պարտապանին և ստանում է ակտիվի գոյությունը հավաստող ոչ-շրջանառելի փաստաթուղթ: Այս դասում ներառվում են հիպոթեքային վարկերը, մայր գումարի և տոկոսների հավասարաչափ մարում նախատեսող վարկերը, վարձման-գնման վարկերը, առևտրային վարկերը և փոխատվությունները ֆինանսավորելու նպատակով տրամադրված փոխատու միջոցները, հետգնման համաձայնագրերը, ֆինանսական լիզինգի արդյունքում առաջացած ֆինանսական ակտիվները և պարտավորությունները, և Արժույթի Միջազգային Հիմնադրամի նկատմամբ վարկերի տեսքով արտահայտված պահանջները կամ պարտավորությունները: Սովորական առևտրային վարկերը և համանման դեբիտորական/կրեդիտորական պարտքերը վարկեր չեն:

Համարվում է, որ ֆինանսական լիզինգի շրջանակներում ապրանքների գնման դեպքում տեղի է ունենում սեփականատիրական իրավունքի փոխանցում վարձատուից վարձակալը, նույնիսկ, եթե իրավաբանորեն ապրանքները շարունակում են հանդիսանալ վարձատուի սեփականությունը, քանի որ սեփականության հետ կապված բոլոր ռիսկերը և օգուտները փաստացի փոխանցվում են վարձակալողին: Համարվում է, որ սեփականության իրավունքի նման փոփոխությունը ֆինանսավորվում է վարկի միջոցով, որը վարձատուի համար ակտիվ է, իսկ վարձակալի համար` պարտավորություն:

Արժեթղթերի հետգնման համաձայնագիրը (ռեպո) նախատեսում է սահմանված գնով արժեթղթերի վաճառք դրամական միջոցների դիմաց այն պայմանով, որ միևնույն կամ համանման արժեթղթերը սահմանված ամսաթվին հետ կգնվեն որոշակի գնով (հաճախ մեկ կամ մի քանի օրվա ընթացքում) կամ առանց մարման կոնկրետ ժամկետի: Իր տնտեսագիտական բնույթով գործարքը գրավով ապահովագրված վարկ է, որովհետև արժեթղթերի տիրելուց բխող ռիսկերի և օգուտների համար պատասխանատու է առաջին սեփականատերը: Այսպիսով, գնորդի կողմից վաճառողին վճարված գումարը ճանաչվում է որպես վարկ, իսկ գործարքի առարկա արժեթղթերը շարունակում են մնալ փոխառուի հաշվեկշռում` չնայած նրան, որ սեփականատիրական իրավունքը փոխվում է:

Արժեթղթերի փոխատվությունն այն գործարքն է, որի դեպքում արժեթղթերի սեփականատերը փոխանցում է արժեթղթերը փոխառուին այն պայմանով, որ միևնույն կամ համանման արժեթղթերը կվերադարձվեն սահմանված ամսաթվին կամ ըստ սեփականատիրոջ պահանջի: Ինչպես և արժեթղթերի հետգնման համաձայնագրի դեպքում, այստեղ նույնպես արժեթղթերի տիրելուց բխող ռիսկերի և օգուտների համար պատասխանատու է առաջին սեփականատերը: Եթե փոխառուն որպես գրավ է տրամադրում կանխիկ միջոցներ, ապա գործարքի ճանաչումը կատարվում է այնպես, ինչպես ռեպո համաձայնագրերի դեպքում: Եթե գրավն արտահայտված է ոչ դրամական միջոցների տեսքով, ապա ոչ մի գործառնություն չի գրանցվում: Երկու դեպքում էլ գործարքի առարկա արժեթղթերը մնում են սկզբնական սեփականատիրոջ հաշվեկշռում:

Երկարաժամկետ ներքին վարկերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Երկարաժամկետ ներքին վարկեր պետական հատվածի

այլ մակարդակներին

    111211                 Երկարաժամկետ ներքին վարկեր պետական կառավարման

                           հատվածին

    111212                 Երկարաժամկետ ներքին վարկեր համայնքներին

    111213                 Երկարաժամկետ ներքին վարկեր սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամին

    111214                 Երկարաժամկետ ներքին վարկեր ոչ առևտրային

                           կազմակերպություններին

                           Այլ երկարաժամկետ ներքին վարկեր

    111221                 Այլ երկարաժամկետ ներքին վարկեր

                           Երկարաժամկետ ներքին վարկերի արժեքի ճշգրտում

    111291                 Պետական կառավարման հատվածին տրամադրվող

                           երկարաժամկետ ներքին վարկերի արժեքի ճշգրտում

    111292                 Համայնքներին տրամադրվող երկարաժամկետ ներքին  

                           վարկերի արժեքի ճշգրտում

    111293                 Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին

                           տրամադրվող երկարաժամկետ ներքին վարկերի արժեքի

                           ճշգրտում

    111294                 Ոչ առևտրային  կազմակերպություններին տրամադրվող

                           երկարաժամկետ ներքին վարկերի արժեքի ճշգրտում

    111299                 Այլ երկարաժամկետ ներքին վարկերի արժեքի ճշգրտում

 

Սինթետիկ հաշիվ 111300 - Երկարաժամկետ տեղական բաժնետոմսեր և այլ

մասնաբաժիններ

 

Տեղական բաժնետոմսերը և այլ մասնաբաժինները ներառում են բոլոր գործիքները և գրանցումները, որոնք արտացոլում են պարտատերերի բոլոր պահանջների բավարարումից հետո ռեզիդենտ կազմակերպության մնացորդային արժեքի նկատմամբ առկա պահանջները: Բաժնեմասային արժեթղթերի մեծ մասը իրավունք չեն տալիս կազմակերպության լուծարման դեպքում ստանալ նախապես սահմանված եկամուտ կամ հաստատագրված գումար: Բաժնեմասային արժեթղթերի նկատմամբ սեփականատիրական իրավունքը սովորաբար դրսևորվում է բաժնետոմսերին, բաժնեմասերին, մասնակցություններին կամ համանման փաստաթղթերին տիրելու տեսքով: Բաժնետոմսերը և բաժնեմասային այլ արժեթղթերը չեն կարող լինել պարտավորություն ընդհանուր պետական միավորների համար, սակայն որպես ակտիվ կարող են պատկանել վերջիններիս:

Ի լրումն կազմակերպությունների սովորական բաժնետոմսերի, բաժնետոմս և բաժնեմասային արժեթուղթ են համարվում նաև հետևյալ արժեթղթերը.

. Քվազի-կազմակերպությունում պետական միավորի ունեցած բաժնեմասնակցության արժեքը:

. Բաժնեմասնակցությունները և սահմանափակ բաժնեմասնակցությունները:

. Արտոնյալ բաժնետոմսերը, որոնք իրավունք են տալիս մասնակցել մնացորդային արժեքի բաշխմանը կազմակերպության լուծարման դեպքում:

. Համատեղ հիմնադրամների բաժնետոմսերը:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ         Նկարագրություն

 

Տեղական ընկերությունների և

հաստատությունների սեփական կապիտալում

մասնակցություն

    111311                     ՀՀ Կենտրոնական բանկի սեփական կապիտալում

                               մասնակցություն

    111312                     Այլ տեղական ֆինանսական հաստատությունների

                               սեփական կապիտալում մասնակցություն

                               Բաժնետոմսերի և այլ կապիտալում

                               մասնակցության արժեքի ճշգրտում

    111391                     ՀՀ Կենտրոնական բանկի սեփական կապիտալում

                               մասնակցության արժեքի ճշգրտում

    111392                     Այլ հաստատությունների սեփական կապիտալում

                               մասնակցության արժեքի ճշգրտում

 

Խումբ 112000 - ԵՐԿԱՐԱԺԱՄԿԵՏ ԱՐՏԱՔԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Երկարաժամկետ արտաքին ֆինանսական ակտիվները այն ֆինանսական ակտիվներն են, որոնք հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտի դրությամբ պլանավորվում է պահպանել մեկ տարուց ավելի, և որոնք ձեռք են բերվել ոչ ռեզիդենտ աղբյուրներից: Երկարաժամկետ արտաքին ֆինանսական ակտիվները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթեր, բացի բաժնետոմսերից (112100), երկարաժամկետ արտաքին վարկեր (112200) և երկարաժամկետ արտաքին բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (112300):

Դասակարգումների այս խումբը տարբերվում է երկարաժամկետ ներքին ֆինանսական ակտիվներ (111000) խմբից միայն ակտիվի ձեռքբերման աղբյուրներով: Ակտիվների տեսակները նույնն են: Ֆինանսական ակտիվների մանրամասն քննարկման համար տես հետևյալ դասակարգումները. երկարաժամկետ ներքին արժեթղթեր, բացի բաժնետոմսերից (111100), երկարաժամկետ ներքին վարկեր (111200), երկարաժամկետ տեղական բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (111300):

Երկարաժամկետ արտաքին ֆինանսական ակտիվները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթեր, բացի

բաժնետոմսերից

    112111                 Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթեր, բացի

                           բաժնետոմսերից

    112191                 Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) արժեքի ճշգրտում

                           Երկարաժամկետ արտաքին վարկեր

    112211                 Երկարաժամկետ արտաքին վարկեր

    112291                 Երկարաժամկետ արտաքին վարկերի արժեքի ճշգրտում

                           Արտաքին բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ

    112311                 Օտարերկրյա ֆինանսական հաստատությունների սեփական

                           կապիտալում մասնակցություն

    112391                 Օտարերկրյա ֆինանսական կազմակերպությունների

                           սեփական կապիտալում մասնակցության արժեքի

                           ճշգրտում

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 120000 - ՄՈՆԵՏԱՐ ՈՍԿԻ և Փոխառության Հատուկ Իրավունքներ

 

Մոնետար ոսկին ներառում է ոսկյա մետաղադրամները և առնվազն 995/1000 հարգ ունեցող ոսկյա ձուլակտորները և ձուլվածքները, որոնք.

. Պատկանում են Կենտրոնական բանկին:

. Ներառվում են երկրի պաշտոնական ռեզերվներում:

Ոսկին, որը չի համապատասխանում մոնետար ոսկու սահմանմանը, ճանաչվում է որպես ոչ ֆինանսական ակտիվ և կարող է գրանցվել կամ որպես պահուստներ (020000), բարձրարժեք ակտիվներ (030000) կամ որպես ընթացիկ ակտիվներ (130000): Ոսկով արտահայտված ավանդները, վարկերը և արժեթղթերը ճանաչվում են որպես ավանդներ, վարկեր և արժեթղթեր, այլ ոչ մոնետար ոսկի:

Փոխառության Հատուկ Իրավունքներն արտացոլում են Արժույթի Միջազգային Հիմնադրամի այլ անդամ երկրներից արտարժույթ կամ այլ պահուստային ակտիվներ ձեռք բերելու անվերապահ իրավունք: Փոխառության Հատուկ Իրավունքները կարող են վաճառվել, տրվել որպես փոխառություն կամ օգտագործվել ֆինանսական պարտավորությունների կատարման նպատակով:

Մոնետար ոսկին և Փոխառության Հատուկ Իրավունքները, որոնք համապատասխանում են չափանիշներին գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ տնտեսագիտական հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Մոնետար ոսկի և Փոխառության Հատուկ Իրավունքներ

    121111                 Մոնետար ոսկի

    121112                 Փոխառության Հատուկ Իրավունքներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 130000 - ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Ընթացիկ ակտիվները բոլոր այն ֆինանսական ակտիվներն են, որոնք պետական միավորը ծրագրում է մարել հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտից հետո մեկ տարվա ընթացքում: Ընթացիկ ակտիվները բաղկացած են հետևյալ խմբերից. դրամական ակտիվներ և դեպոզիտներ (131000), կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր (132000), վճարված կանխավճարներ, դեպոզիտներ, արժեթղթային վճարումներ և նախավճարներ (133000) և կարճաժամկետ ներդրումներ (34000):

 

Խումբ 131000 - ԴՐԱՄԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ և ԴԵՊՈԶԻՏՆԵՐ

 

Դրամական ակտիվներն ու դեպոզիտները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. ներքին դրամական հաշիվներ (131100), նպատակային դրամական ակտիվներ և ակրեդիտիվներ (131200), արտարժութային հաշիվներ (131300), արտարժութային ակրեդիտիվներ (131400), թանկարժեք մետաղներ (131500), այլ ֆինանսական ակտիվներ և դեպոզիտներ (131600):

Դրամական ակտիվները բաղկացած են շրջանառվող թղթադրամներից և մետաղադրամներից, որոնք օգտագործվում են վճարումներ կատարելու համար: Նրանք թողարկվում են կենտրոնական բանկի կամ պետական միավորների կողմից և համարվում են պարտավորություն թողարկող միավորների համար: Ցանկացած արժույթ, որը միևնույն միավորի կամ հատվածի համար և ակտիվ է, և պարտավորություն, հաշվետվության նպատակով պետք է հաշվանցվի Պետական միավորի կողմից պահվող շրջանառության մեջ չգտնվող արժույթը չի ճանաչվում որպես ակտիվ: Ոսկյա մետաղադրամները և հուշադրամները, որոնք շրջանառության մեջ չեն գործածվում որպես օրինական վճարման միջոց, դասակարգվում են որպես ոչ ֆինանսական ակտիվներ (000000):

Արտարժույթով արտահայտված տարադրամի արժեքը փոխարկվում է տեղական արժույթի` հաշվեկշռի կազմման ամսաթվի դրությամբ գործող փոխարժեքով: Տեղական արժույթով և արտարժույթով արտահայտված տարադրամները գրանցվում են տարբեր հոդվածներում:

Ավանդները նույնպես ֆինանսական ակտիվներ են, որոնք ունեն հաստատուն անվանական արժեք և օգտագործվում են վճարումներ կատարելու համար: Ավանդները արժեքի կուտակումներ են, և կախված նրանց տեսակներից, կարող են ծառայել որպես փոխանակման ուղղակի միջոց: Ավանդատերը կարող է տոկոսներ ստանալ կամ իրավունք ունենալ օգտվել որոշակի ծառայություններից: Տեղական ավանդների արժեքը նրա անվանական արժեքն է, որն արտացոլում է այն գումարը, որ պայմանագրի համաձայն պարտապանը պարտավոր է վճարել պարտատիրոջը ավանդի վերադարձման պահին:

Պետական միավորների մեծ մասը սովորաբար որպես ակտիվ տիրում է զանազան ավանդների, ներառյալ արտարժույթով արտահայտված ավանդները: Ավանդները լինում են փոխանցելի և ոչ-փոխանցելի: Փոխանցելի ավանդները ներառում են բոլոր այն ավանդները, որոնք (ա) կարող են փոխանակվել իրենց անվանական արժեքով ըստ ներկայացվող պահանջի` առանց տուգանքի կամ սահմանափակման, և (բ) ուղղակիորեն կարող են օգտագործվել երրորդ կողմին չեկով, վճարագրով, անկանխիկ վճարումների (ժիրո) հաշվով, ուղղակի դեբետ/կրեդիտով կամ ուղղակի վճարման այլ միջոցով վճարում կատարելու համար: Այստեղ ներառվում են դրամական շուկայի համատեղ հիմնադրամների բաժնետոմսերը, որոնք առաջարկում են չեկերի գրման անսահմանափակ առավելություններ:

Որոշ տեսակների ավանդային հաշիվների փոխանցվելիությունը սահմանափակ է: Օրինակ` որոշ ավանդների դեպքում յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանի համար երրորդ կողմին կատարվող վճարումների թիվը և/կամ նման վճարումների նվազագույն չափը կարող են սահմանափակ լինել:

Ոչ փոխանցելի ավանդները ներառում են ավանդի առկայությամբ պայմանավորված բոլոր այլ ֆինանսական պահանջները, ներառյալ.

. Անժամկետ ավանդները, որոնք թույլ են տալիս կատարել կանխիկի դուրսգրում, սակայն ոչ` ուղղակի փոխանցում երրորդ կողմին:

. Խնայողական և ժամկետային ավանդները, ներառյալ ոչ շրջանառելի ավանդային հավաստագրերը: Շրջանառելի ավանդային հավաստագրերը դասակարգվում են որպես արժեթղթեր, բացառությամբ բաժնետոմսերի:

. Բաժնետոմսերի կամ առկա համանման ավանդի տեսքով արտահայտված ֆինանսական կազմակերպության պարտավորությունները, որոնք իրավաբանորեն կամ գործնականում կարող են անմիջապես կամ համեմատաբար կարճ ժամանակում մարվել:

. Դրամական շուկայի համատեղ հիմնադրամների բաժնետոմսերը, որոնց սահմանափակ փոխանցվելիությունը, օրինակ` յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանում դուրս գրվող չեկերի սահմանափակ թիվը, կամ յուրաքանչյուր չեկի համար սահմանված նվազագույն գումարը, թույլ չի տալիս դասակարգել նման բաժնետոմսերը որպես փոխանցելի ավանդներ:

. Հետգնման համաձայնագրերը, որոնք ներառված են «լայն փողի» ազգային չափանիշներում:

. Ներկրումից առաջ ներկրողներից պահանջվող ավանդները:

. Փոխանցելի ավանդները, որոնք գրանցվել են ավանդատուների հաշիվներում, սակայն չեն կարող դուրս հանվել այնքան ժամանակ, քանի դեռ ավանդադրված միջոցները, օրինակ` չեկերը կամ վճարագրերը, չեն հավաքագրվել շահառու ավանդային կորպորացիաների կողմից:

. Խնայողական պարտադիր ավանդները, որոնց դեպքում պաշտոնապես պահանջվում է, որ ծառայողի եկամտի որոշակի մասը դրվի ավանդային հաշվին, որից հնարավոր է օգտվել միայն սահմանված ժամկետի լրանալուց հետո կամ որից գումարներ հնարավոր է դուրս գրել միայն որոշակի նպատակներով:

. Արտարժույթով արտահայտված ավանդները, որոնք սառեցվում են արտարժույթի գծով վարվող ազգային քաղաքականության շրջանակներում:

. Ֆինանսական այն կազմակերպություններում ներդրված ավանդները, որոնք փակվել են լուծարման կամ վերակազմավորման արդյունքում:

. Միջազգային պահուստների բաղադրիչ հանդիսացող պահանջները ԱՄՀ-ի նկատմամբ, որոնք կապված չեն վարկերի հետ:

Ոչ փոխանցելի կամ սահմանափակված դեպոզիտները պետք է գրանցվեն կարճաժամկետ դեպոզիտներ (133320), կարճաժամկետ արժեթղթային վճարներ (133330) հաշիվներում պարտավորությունը հաշվանցելու հետ մեկտեղ, դեպոզիտներ (246200):

12 ամիսների ընթացքում վաճառվելիք թանկարժեք մետաղները պետք է գրանցվեն դրամական ակտիվների և դեպոզիտների հետ մեկտեղ: Դրամական ակտիվների և դեպոզիտների համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին դրամական հաշիվներ

    131111                 Գանձապետական միասնական հաշիվ

    131112                 Դրամարկղ

    131113                 Գումար ճանապարհին

    131114                 Այլ դրամական հաշիվներ

    131121                 Արտարժութային հաշիվներ ՀՀ Կենտրոնական բանկում

    131122                 Արտարժութային հաշիվներ տեղական բանկերում

                           Նպատակային դրամական ակտիվներ և ակրեդիտիվներ

    131211                 Նպատակային դրամական ակտիվներ և  ակրեդիտիվներ

                           Արտարժութային հաշիվներ

    131311                 Արտարժութային հաշիվներ արտասահմանյան բանկերում

                           Արտարժութային ակրեդիտիվներ

    131411                 Արտարժութային ակրեդիտիվներ

                           Թանկարժեք մետաղներ

    131511                 Ոսկի

    131512                 Արծաթ

    131513                 Զարդեղեն թանկարժեք մետաղներից

                           Այլ ֆինանսական ակտիվներ և դեպոզիտներ

    131611                 Այլ ներքին ֆինանսական ակտիվներ և  դեպոզիտներ

    131612                 Այլ արտաքին ֆինանսական ակտիվներ և  դեպոզիտներ

 

Խումբ 132000 - ԿԱՐՃԱԺԱՄԿԵՏ ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԵՐ

 

Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքերը բաղկացած են դեբիտորական պարտքերից և այլ մանր պարտքերից, որոնք պետք է ստացվեն հաշվեկշռի օրվանից հետո մեկ տարվա ընթացքում: Բոլոր նման կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքերը պետք է արժեքավորվեն այն գումարի չափով, որքան պարտատերը ըստ պայմանագրի պարտավոր է վճարել պետական միավորին, որպեսզի մարի պարտավորությունը:

Դեբիտորական պարտքերը ներառում են ապրանքների և ծառայությունների գնորդներին ուղղակիորեն տրամադրվող առևտրային վարկերը: Նման վարկերն առաջանում են ինչպես վճարումների ստացման սովորական ուշացումների, այնպես էլ վաճառքը ֆինանսավորելու նպատակով մատակարարների վարկերի նպատակաուղղված տրամադրման արդյունքում: Առևտրային վարկերը չեն ներառում փոխառությունները, բաժնետոմսերից բացի այլ արժեթղթերը կամ առևտուրը ֆինանսավորելու նպատակով թողարկված այլ պարտավորությունները: Եթե պետական միավորը թողարկում է մուրհակ կամ այլ արժեթուղթ մի քանի առևտրային վարկերի գծով վճարվելիք համախմբված մարումը իրականացնելու նպատակով, ապա մուրհակը կամ արժեթուղթը դասակարգվում է որպես բաժնետոմսերից բացի այլ արժեթուղթ:

Զանազան այլ դեբիտորական կամ կրեդիտորական պարտքերը ներառում են ներդրումների տոկոսների կամ շահաբաժինների, աշխատողներից կամ այլ պետական միավորներից ստացվելիք գումարների, գերվճարված հարկերի գծով դեբիտորական պարտքերը: Դրանք գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին հաճախորդներ

    132111                 Դեբիտորական պարտքեր հաճախորդներից

    132112                 Կոնոսամենտով և  կոմիսիոն վճարով ապրանքների

                           վաճառքի գծով դեբիտորական պարտքեր

    132113                 Հաճախորդների չմարված դեբիտորական պարտքեր

    132119                 Դեբիտորական պարտքերի արժեքի ճշգրտում

                           Հաճախորդներ արտերկրում

    132121                 Դեբիտորական պարտքեր հաճախորդներից

    132122                 Չմարված դեբիտորական պարտքեր

    132129                 Արժեքի ճշգրտում

                           Ներքին տոկոսների և շահաբաժինների գծով

                           դեբիտորական պարտքեր

    132131                 Պայմանագրային տոկոսավճարների գծով դեբիտորական

                           պարտքեր

    132132                 Տույժ ու տուգանքի գծով դեբիտորական պարտքեր

    132133                 Շահաբաժինների գծով պահանջներ

    132139                 Շահաբաժինների գծով դեբիտորական պարտքերի արժեքի

                           ճշգրտում

                           Արտաքին տոկոսների և շահաբաժինների գծով

                           դեբիտորական պարտքեր

    132141                 Պայմանագրային տոկոսավճարների գծով դեբիտորական

                           պարտքեր

    132142                 Տույժ ու տուգանքի գծով դեբիտորական պարտքեր

    132143                 Շահաբաժինների գծով դեբիտորական պարտքեր

    132149                 Շահաբաժինների գծով պահանջների արժեքի ճշգրտում

                           Դեբիտորական պարտքեր աշխատողներից

    132151                 Դեբիտորական պարտքեր աշխատողներից

    132159                 Արժեքի ճշգրտում

                           Դեբիտորական պարտքեր այլ պետական մարմինների և

                           կազմակերպությունների կողմից

    132161                 Դեբիտորական պարտքեր պետական կառավարման հատվածին

    132162                 Դեբիտորական պարտքեր համայնքներից

    132163                 Դեբիտորական պարտքեր սոցիալական ապահովագրության

                           պետական հիմնադրամից

    132164                 Դեբիտորական պարտքեր ոչ-առևտրային  

                           կազմակերպություններից

                           Դեբիտորական պարտքեր պետական այլ միավորներից

    132169                 Պետական այլ միավորներից դեբիտորական պարտքերի

                           արժեքի ճշգրտում

                           Հարկային և այլ գերավճարների գծով դեբիտորական

                           պարտքերի

    132171                 Հարկային և  այլ գերավճարների գծով դեբիտորական

                           պարտքերի

    132179                 Արժեքի ճշգրտում

                           Այլ դեբիտորական պարտքեր

    132191                 Այլ դեբիտորական պարտքեր

    132199                 Այլ դեբիտորական պարտքերի արժեքի ճշգրտում

 

Խումբ 133000 - ՎՃԱՐՎԱԾ ԿԱՆԽԱՎՃԱՐՆԵՐ, ՆԱԽԱՎՃԱՐՆԵՐ, ԴԵՊՈԶԻՏՆԵՐ և

ԱՐԺԵԹՂԹԱՅԻՆ ՎՃԱՐՈՒՄՆԵՐ

 

Այս խումբը ներառում է նախավճարներն ու կանխավճարները: Նախավճարը գրանցվում է, երբ վճարումը կատարվում է մինչև տվյալ վճարման վերջնաժամկետը: Օրինակ, եթե վճարման վերջնաժամկետը 2006թ. հունվարի 1-ն է, սակայն վճարումը կատարվել է 2005թ. դեկտեմբերի 15-ին, ապա 2005թ. դեկտեմբերի 31-ին այդ վճարումը կգրանցվի որպես նախավճար: Կանխավճարը գրանցվում է այն դեպքում, երբ գումարը վճարվում է այն վաստակելուց առաջ: Օրինակ, եթե մատակարարը մինչև ապրանքների մատակարարումը իրականացնելը պահանջում է վճարի 50%-ը, այդ գումարը վճարվում է 2005թ. դեկտեմբերի 15-ին, սակայն ապրանքները չեն ստացվելու մինչև 2006թ. հունվարի 15-ը, ապա 2005թ. դեկտեմբերի 31-ին վճարված գումարը գրանցվում է որպես կանխավճար:

Պետական միավորների մեծ մասը կարող են ունենալ տարբեր տեսակի դեպոզիտներ և ապահովության վճարներ: Ինչպես նկարագրված է դրամական ակտիվներ և դեպոզիտներ (131000) հաշվում, դեպոզիտները կարող են լինել փոխանցելի (չսահմանափակված) և ոչ փոխանցելի (սահմանափակված): Ոչ փոխանցելի դեպոզիտները պետք է գրանցվեն այս խմբում: Բացի այդ, դատական կամ հարկային մարմինը կարող է պահել ապահովության ավանդ` մինչև վիճելի հարցի վերաբերյալ որոշման կայացումը: Ոչ փոխանցելի դեպոզիտները պետք է գրանցվեն կարճաժամկետ դեպոզիտներ (133320) կամ կարճաժամկետ արժեթղթային վճարներ (133330) հաշիվներում, պարտավորությունը հաշվանցելու հետ մեկտեղ, դեպոզիտներ (246200): Փոխանցելի դեպոզիտները պետք է գրանցվեն դրամական ակտիվներ և դեպոզիտներ (131000) հաշվում:

Նախավճարները, կանխավճարները և արժեթղթային վճարները արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վճարված կանխավճարներ, դեպոզիտներ, արժեթղթային

վճարումներ և նախավճարներ

    133211                 Կանխավճարներ և  նախավճարներ

    133321                 Կարճաժամկետ դեպոզիտներ

    133331                 Կարճաժամկետ արժեթղթային վճարներ

    133391                 Արժեքի ճշգրտում

 

Խումբ 134000 - ԿԱՐՃԱԺԱՄԿԵՏ ՆԵՐԴՐՈՒՄՆԵՐ

 

Կարճաժամկետ ներդրումները այն ֆինանսական ակտիվներն են, որոնք պետք է վաճառվեն կամ մարվեն մեկ տարվա ընթացքում: Կարճաժամկետ ներդրումները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. կարճաժամկետ ներքին արժեթղթեր` բացի բաժնետոմսերից (134100), կարճաժամկետ ներքին վարկեր և փոխառություններ (134200), կարճաժամկետ տեղական բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134300), արտաքին կարճաժամկետ արժեթղթեր, բացի բաժնետոմսերից (134400), կարճաժամկետ արտաքին վարկեր (134500), կարճաժամկետ արտաքին բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134600):

Դասակարգումների այս խումբը տարբերվում է երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվներ (110000) խմբից միայն ներդրման մարման ժամանակահատվածի երկարությամբ: Ներդրումների տեսակները, բացառությամբ ստորև նշվածներից, և աղբյուրները նույնն են: Ֆինանսական ակտիվների մանրամասն ներկայացումը բերված է հետևյալ հոդվածներում. երկարաժամկետ ներքին արժեթղթեր, բացի բաժնետոմսերից (111100), երկարաժամկետ ներքին վարկեր (111200) և տեղական բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (111300):

Կարճաժամկետ արժեթղթեր` բացի բաժնետոմսերից (134100 և 134400) շրջանառելի ֆինանսական գործիքներ են, որոնք ծառայում են որպես ապացույց այն մասին, որ միավորներն ունեն պարտավորություններ, որոնք պետք է կատարել դրամական միջոցների, որևէ ֆինանսական գործիքի կամ տնտեսական արժեք ունեցող այլ ակտիվի տրամադրման միջոցով: Բացի երկարաժամկետ արժեթղթերի` բացի բաժնետոմսերի մեջ թվարկվածներից, մուրհակները, շրջանառելի ավանդային հավաստագրերը, բանկային ակցեպտները և առևտրային մուրհակները կարճաժամկետ արժեթղթեր են, որ սեփականատիրոջը անվերապահորեն իրավունք են տալիս որոշակի ամսաթվին հաստատագրված գումար ստանալ: Նրանք թողարկվում են և առքուվաճառքի ենթարկվում հաստատագրված գումարի համեմատ զեղչված գներով, որոնք կախված են տոկոսադրույքից և մարման ժամկետից:

Կարճաժամկետ ներդրումները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Կարճաժամկետ ներքին արժեթղթեր` բացի

բաժնետոմսերից

    134111                 Կարճաժամկետ ներքին արժեթղթեր` բացի

                           բաժնետոմսերից

    123191                 Արժեքի ճշգրտում

                           Կարճաժամկետ ներքին վարկեր կառավարության այլ

                           մակարդակներին

    134211                 Կարճաժամկետ ներքին վարկեր պետական կառավարման

                           հատվածին

    134212                 Կարճաժամկետ ներքին վարկեր համայնքներին

    134213                 Կարճաժամկետ ներքին վարկեր սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամին

    134214                 Կարճաժամկետ ներքին վարկեր ոչ-առևտրային  

                           կազմակերպություններին

                           Կարճաժամկետ ներքին փոխառություններ

                           կառավարության այլ մակարդակներին

    134221                 Կարճաժամկետ ներքին փոխառություններ պետական

                           կառավարման հատվածին

    134222                 Կարճաժամկետ ներքին փոխառություններ համայնքներին

    134223                 Կարճաժամկետ ներքին փոխառություններ սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամին

    134224                 Կարճաժամկետ ներքին փոխառություններ

                           ոչ-առևտրային կազմակերպություններին

                           Այլ կարճաժամկետ ներքին վարկեր

    134231                 Այլ կարճաժամկետ ներքին վարկեր

                           Կարճաժամկետ ներքին վարկերի և փոխառությունների

                           արժեքի ճշգրտում

    134291                 Կարճաժամկետ ներքին վարկերի և  փոխառությունների

                           արժեքի ճշգրտում

                           Կարճաժամկետ ներքին բաժնետոմսեր և այլ

                           մասնաբաժիններ

    134311                 Ներքին բաժնետոմսեր և  այլ մասնաբաժիններ

    134391                 Ներքին բաժնետոմսերի և  այլ մասնաբաժինների արժեքի

                           ճշգրտում

                           Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթեր, բացի

                           բաժնետոմսերից

    134411                 Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթեր, բացի

                           բաժնետոմսերից

    134492                 Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) արժեքի ճշգրտում

                           Կարճաժամկետ արտերկրյա վարկեր

    134511                 Կարճաժամկետ արտաքին վարկեր

    134591                 Կարճաժամկետ արտաքին վարկերի արժեքի ճշգրտում

                           Կարճաժամկետ արտաքին բաժնետոմսեր և այլ

                           մասնաբաժիններ

    134611                 Օտարերկրյա կազմակերպությունների սեփական

                           կապիտալում մասնակցություն

    134691                 Օտարերկրյա բաժնետոմսերի և  այլ կապիտալի արժեքի

                           ճշգրտում

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 3

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (ԴԱՍ 200000)

 

Երբ ձևավորվում է ֆինանսական պահանջ, միաժամանակ պարտապանի մոտ առաջանում է համարժեք պարտավորություն, որպես ֆինանսական ակտիվի հակադարձ արտացոլում: Այսինքն` վճարումը կամ վճարումները, որ վարկատուն պայմանագրով իրավունք ունի ստանալու, միաժամանակ հանդիսանում են վճարում կամ վճարումներ, որ վարկառուն պարտավոր է կատարել պայմանագրի շրջանակներում: Այսպիսով` պարտավորությունները դրանք համապատասխան ֆինանսական պահանջներ ունեցող միավորներին տնտեսական օգուտներ բերող պարտականություններն են:

Առանձնացվում են պարտավորությունների 2 տեսակներ` երկարաժամկետ պարտավորություններ (210000) և կարճաժամկետ պարտավորություններ (220000): Երկարաժամկետ պարտավորությունները գրանցվում են, երբ պարտավորության մարման պահը նախատեսվում է հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտից մեկ տարի կամ ավելի երկար ժամանակահատվածից հետո: Համապատասխանաբար, կարճաժամկետ պարտավորությունները գրանցվում են, երբ պարտավորության մարման պահը նախատեսվում է հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտից հետո մեկ տարվա ընթացքում:

Ինչպես և ֆինանսական ակտիվները (100000), պարտավորությունները նույնպես դասակարգվում են ըստ ֆինանսական գործիքի հակառակ կողմի ռեզիդենտության: Ինստիտուցիոնալ միավորը երկրի ռեզիդենտ է, եթե այդ երկրի տնտեսական տարածքում տնտեսական շահի կենտրոն ունի: Համապատասխանաբար` ինստիտուցիոնալ միավորը համարվում է ոչ ռեզիդենտ, եթե նրա տնտեսական շահի կենտրոնը գտնվում է տվյալ երկրի տնտեսական տարածքից դուրս:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 210000 - ԵՐԿԱՐԱԺԱՄԿԵՏ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Երկարաժամկետ պարտավորությունները այն պարտավորություններն են, որոնք նախատեսվում է որ կպահպանվեն հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտից հետո մեկ տարվա կամ ավելի երկար ժամանակահատվածի ընթացքում: Երկարաժամկետ պարտավորությունները բաժանվում են երկարաժամկետ ներքին պարտավորությունների (211000) և երկարաժամկետ արտաքին պարտավորությունների (212000): Երկարաժամկետ ներքին պարտավորությունների և երկարաժամկետ արտաքին պարտավորությունների միակ տարբերությունը ֆինանսական պարտավորության աղբյուրն է: Ներքին պարտավորությունները Հայաստանի ռեզիդենտ աղբյուրների նկատմամբ պարտավորություններն են, իսկ արտաքին պարտավորությունները` ոչ ռեզիդենտ աղբյուրների նկատմամբ:

 

Խումբ 211000 - ԵՐԿԱՐԱԺԱՄԿԵՏ ՆԵՐՔԻՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Երկարաժամկետ ներքին պարտավորությունները ռեզիդենտ աղբյուրների նկատմամբ ունեցած պարտավորություններն են: Երկարաժամկետ ներքին ֆինանսական պարտավորությունները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. թողարկված երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերի գծով պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից) (211100) և երկարաժամկետ ներքին վարկերի գծով պարտավորություններ (211200):

Արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) և վարկերի վերաբերյալ մանրամասն տվյալները ներկայացվում են հետևյալ հոդվածների ներքո. երկարաժամկետ ներքին պարտատոմսեր, բացի բաժնետոմսերից (111100) և երկարաժամկետ ներքին վարկեր (111200):

Երկարաժամկետ ներքին պարտավորությունները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Թողարկված երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերի գծով

պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից)

    211111                 Թողարկված երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերի գծով

                           պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից)

                           Երկարաժամկետ ներքին վարկերի գծով

                           պարտավորություններ

    211211                 Պետական կառավարման հատվածից ստացված

                           երկարաժամկետ վարկերի գծով պարտավորություններ

    211212                 Ոչ առևտրային  կազմակերպություններից ստացված

                           երկարաժամկետ վարկերի գծով պարտավորություններ

    211221                 Այլ երկարաժամկետ վարկերի գծով

                           պարտավորություններ:

 

Խումբ 212000 - ԵՐԿԱՐԱԺԱՄԿԵՏ ԱՐՏԱՔԻՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Երկարաժամկետ արտաքին ֆինանսական պարտավորությունները այն ֆինանսական պարտավորություններն են, որոնք հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտի դրությամբ պլանավորվում է պահպանել մեկ տարուց ավելի, և որոնք պետք է վճարվեն ոչ ռեզիդենտ աղբյուրներին: Երկարաժամկետ արտաքին պարտավորությունները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. թողարկված երկարաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից) (212100) և արտաքին երկարաժամկետ վարկերի գծով պարտավորություններ (212200):

Դասակարգումների այս խումբը երկարաժամկետ ներքին պարտավորություններ (211000) խմբից տարբերվում է միայն պարտավորության վճարման աղբյուրներով:

Երկարաժամկետ արտաքին պարտավորությունները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ ծածկագրերի ներքո.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Թողարկված երկարաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին

պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից)

    212111                 Թողարկված երկարաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին

                           պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից)

                           Արտաքին երկարաժամկետ վարկերի գծով

                           պարտավորություններ

    212211                 Այլ արտաքին պետությունների նկատմամբ

                           երկարաժամկետ վարկերի գծով պարտավորություններ

    212212                 Երկարաժամկետ վարկային պարտավորություններ

                           Համաշխարհային բանկի նկատմամբ

    212213                 Այլ միջազգային ֆինանսական հաստատությունների

                           նկատմամբ երկարաժամկետ վարկային

                           պարտավորություններ

    212214                 Օտարերկրյա առևտրային  բանկերի նկատմամբ

                           երկարաժամկետ վարկային պարտավորություններ

    212215                 Այլ արտաքին վարկատուների նկատմամբ երկարաժամկետ

                           վարկերի գծով պարտավորություններ:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 220000 - ԿԱՐՃԱԺԱՄԿԵՏ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Կարճաժամկետ պարտավորությունները այն ֆինանսական պարտավորություններն են, որոնք պետք է մարվեն հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտից առաջ ընկած մեկ տարվա կամ ավելի կարճ ժամանակահատվածի ընթացքում: Կարճաժամկետ պարտավորությունները բաժանվում են ներքին կարճաժամկետ պարտավորությունների (221000) և արտաքին կարճաժամկետ պարտավորությունների (222000): Կարճաժամկետ ներքին պարտավորությունների և կարճաժամկետ արտաքին պարտավորությունների միակ տարբերությունը ֆինանսական պարտավորության աղբյուրն է: Ներքին պարտավորությունները Հայաստանի ռեզիդենտ աղբյուրների նկատմամբ պարտավորություններն են, իսկ արտաքին պարտավորությունները` ոչ ռեզիդենտ աղբյուրների նկատմամբ:

 

Խումբ 221000 - ՆԵՐՔԻՆ ԿԱՐՃԱԺԱՄԿԵՏ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Ներքին կարճաժամկետ պարտավորությունները ռեզիդենտ աղբյուրների նկատմամբ ունեցած կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորություններն են: Կարճաժամկետ ներքին ֆինանսական պարտավորությունները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. Ներքին կարճաժամկետ պարտավորություններ թողարկված արժեթղթերի գծով (բացի բաժնետոմսերից) (211100) և Կարճաժամկետ ներքին վարկերի և փոխառությունների գծով պարտավորություններ (211200).

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին կարճաժամկետ պարտավորություններ թողարկված

արժեթղթերի գծով (բացի բաժնետոմսերից)

    221111                 Ներքին կարճաժամկետ պարտավորություններ թողարկված

                           արժեթղթերի գծով (բացի բաժնետոմսերից)

                           Կարճաժամկետ ներքին վարկերի և փոխառությունների

                           գծով պարտավորություններ

    221211                 Պետական կառավարման հատվածից ստացված կարճաժամկետ

                           վարկեր

    221212                 Ոչ-առևտրային  կազմակերպություններից ստացված

                           կարճաժամկետ վարկեր

    221221                 Պետական կառավարման հատվածից ստացված կարճաժամկետ

                           փոխառություններ

    221222                 Ոչ-առևտրային  կազմակերպություններից ստացված

                           կարճաժամկետ փոխառություններ

    221231                 Այլ կարճաժամկետ վարկեր:

 

Խումբ 222000 - ԿԱՐՃԱԺԱՄԿԵՏ ԱՐՏԱՔԻՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Կարճաժամկետ արտաքին պարտավորությունները այն ֆինանսական պարտավորություններն են, որոնք հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտի դրությամբ պլանավորվում է պահպանել մեկ տարուց պակաս, և որոնք պետք է վճարվեն ոչ ռեզիդենտ աղբյուրներին: Կարճաժամկետ արտաքին պարտավորությունները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. Թողարկված կարճաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից) (222100) և կարճաժամկետ վարկերի գծով պարտավորություններ (222200):

Երկարաժամկետ արտաքին պարտավորությունները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Թողարկված կարճաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին

պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից)

    222111                 Թողարկված կարճաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին

                           պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից)

                           Կարճաժամկետ վարկերի գծով պարտավորություններ

    222211                 Այլ պետությունների նկատմամբ կարճաժամկետ վարկերի

                           գծով պարտավորություններ

    222212                 Կարճաժամկետ վարկային պարտավորություններ

                           Համաշխարհային բանկի նկատմամբ

    222213                 Միջազգային ֆինանսական հաստատությունների

                           նկատմամբ կարճաժամկետ վարկային

                           պարտավորություններ

    222214                 Օտարերկրյա առևտրային  բանկերի նկատմամբ

                           կարճաժամկետ վարկային պարտավորություններ

    222215                 Այլ արտաքին վարկատուների նկատմամբ կարճաժամկետ

                           վարկային պարտավորություններ:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 230000 - ԱՇԽԱՏՈՂՆԵՐԻ ՓՈԽՀԱՏՈՒՑՄԱՆ ԳԾՈՎ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Աշխատողների փոխհատուցումը դա դրամային կամ բնեղեն արտահայտությամբ աշխատավարձն է, որը պետք է վճարվի կառավարման հատվածի աշխատողներին հաշվետու ժամանակահատվածում կատարված աշխատանքների դիմաց: Աշխատողների փոխհատուցման գծով պարտավորություններ կատեգորիան ներառում է հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտին աշխատողների փոխհատուցման գծով բոլոր չվճարված գումարները: Այս կատեգորիան ուղղակիորեն թղթակցում է աշխատողների վարձատրություն (410000) կատեգորիայի ծախսերի հաշիվների հետ: Աշխատողների վարձատրություն (410000) կատեգորիայում դասակարգված ծախսերի գծով պարտավորությունները գրանցվում են հաշվեկշռի սույն կատեգորիայում:

Աշխատողների փոխհատուցման գծով պարտավորությունները գրանցվում են հետևյալ խմբերում. դրամով վճարվող աշխատավարձի և հավելավճարների գծով պարտավորություններ (231000), բնեղեն վճարվող աշխատավարձի և հավելավճարների գծով պարտավորություններ (232000), աշխատավարձից և հավելավճարներից եկամտահարկի և այլ հատկացումների գծով պարտավորություններ (233000), գործատուի կողմից վճարվող սոցիալական ապահովագրության հատկացումներ (234000):

Այս կատեգորիայի վերաբերյալ ամբողջական տեղեկատվությունը բերված է աշխատողների վարձատրություն (410000) կատեգորիայի նկարագրության մեջ:

 

Խումբ 231000 - ԴՐԱՄՈՎ ՎՃԱՐՎՈՂ ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԻ ԵՎ ՀԱՎԵԼԱՎՃԱՐՆԵՐԻ ԳԾՈՎ

ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Դրամական արտահայտությամբ վճարվող աշխատավարձերը և հավելավճարները աշխատողներին` կատարած աշխատանքի դիմաց դրամով կատարվող վճարներն են: Այս խումբը ներառում է հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտին դրամով վճարվող աշխատավարձերի գծով բոլոր չվճարված գումարները: Այս խումբն ուղղակիորեն թղթակցում է դրամով վճարվող աշխատավարձեր և հավելավճարներ (411000) խմբի ծախսային հաշիվների հետ: Դրամով վճարվող աշխատավարձեր և հավելավճարներ (411000) խմբում դասակարգված ծախսերի գծով պարտավորությունները գրանցվում են հաշվեկշռի սույն խմբում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Դրամով վճարվող աշխատավարձի և հավելավճարների

գծով պարտավորություններ

    231111                 Աշխատավարձ և  հավելավճարներ

    231112                 Պարգևատրումներ  և  այլ հատուկ վճարներ

    231113                 Այլ փոխհատուցումներ աշխատողներին:

 

Խումբ 232000 - ԲՆԵՂԵՆ ՎՃԱՐՎՈՂ ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԻ ԵՎ ՀԱՎԵԼԱՎՃԱՐՆԵՐԻ ԳԾՈՎ

ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Բնեղեն վճարվող աշխատավարձերը և հավելավճարները կատարած աշխատանքի դիմաց աշխատողներին` բնաիրային արտահայտությամբ կատարվող վճարներն են: Այս խումբը ներառում է հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտին բնաիրային արտահայտությամբ վճարվող աշխատավարձերի գծով բոլոր չվճարված գումարները: Այս խումբն ուղղակիորեն թղթակցում է բնեղեն վճարվող աշխատավարձեր և հավելավճարներ (412000) խմբի ծախսային հաշվի հետ: Բնեղեն վճարվող աշխատավարձեր և հավելավճարներ (412000) խմբում դասակարգված ծախսերի գծով պարտավորությունները գրանցվում են հաշվեկշռի սույն խմբում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Բնեղեն վճարվող աշխատավարձի և հավելավճարների

գծով պարտավորություններ

    232111                 Բնեղեն վճարվող աշխատավարձի և  հավելավճարների

                           գծով պարտավորություններ

 

Խումբ 233000 - ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԻՑ ԵՎ ՀԱՎԵԼԱՎՃԱՐՆԵՐԻՑ ԵԿԱՄՏԱՀԱՐԿԻ ԵՎ ԱՅԼ

ՀԱՏԿԱՑՈՒՄՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Այս հաշիվը ներառում է եկամտահարկի, ինչպես նաև աշխատողների կողմից սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին և արհմիություններին հատկացումների գծով պարտավորությունները: Աշխատավարձից վճարվող եկամտահարկի և սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով պարտավորությունները այն գումարներն են, որոնք պահվել են մինչև հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտը, սակայն դեռ չեն վճարվել համապատասխան պետական մարմիններին: Այս պարտավորությունները գրանցվում են, երբ գրանցվում են աշխատավարձերի գծով համապատասխան ծախսերը, նույնիսկ եթե աշխատավարձը դեռ չի վճարվել:

Աշխատավարձից վճարվող եկամտահարկը դա աշխատողի համախառն աշխատավարձից պահվող եկամտահարկի բաժինն է: Աշխատողների կողմից Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին և արհմիություններին կատարվող հատկացումները դա համախառն աշխատավարձից պահվող հատկացումներն են:

Գործատուի կողմից վճարվող սոցիալական ապահովագրության վճարները գրանցվում են գործատուի կողմից վճարվող սոցիալական ապահովագրության հատկացումներ (234000) խմբում: Այս խումբը ներառում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Աշխատավարձից և հավելավճարներից եկամտահարկի և

այլ հատկացումների գծով պարտավորություններ

    233111                 Աշխատավարձից և  հավելավճարներից եկամտահարկի

                           գծով պարտավորություններ

    233211                 Աշխատավարձից և  հավելավճարներից սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամին

                           հատկացումների գծով պարտավորություններ

    233311                 Աշխատողների կողմից արհմիություններին

                           հատկացումների գծով պարտավորություններ

    233411                 Աշխատողների կողմից այլ հատկացումների և  

                           պահումների գծով պարտավորություններ:

 

Խումբ 234000 - ԳՈՐԾԱՏՈՒԻ ԿՈՂՄԻՑ ՎՃԱՐՎՈՂ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ

ՀԱՏԿԱՑՈՒՄՆԵՐ

 

Սոցիալական ապահովագրության հատկացումներն այն գումարներն են, որոնք գործատուն սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին է վճարում աշխատողների անունից: Այս խումբը ներառում է սոցիալական ապահովագրության հատկացումների գծով բոլոր այն գումարները, որոնք պետք է վճարվեն մինչև հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտը, և որոնք սակայն չեն վճարվել: Այս խումբը ուղղակիորեն թղթակցում է փաստացի սոցիալական ապահովագրության հատկացումներ (գործատուի կողմից) (413000) խմբի ծախսային հաշիվների հետ: Փաստացի սոցիալական ապահովագրության հատկացումներ (գործատուի կողմից) (413000) դասակարգման ծախսերի գծով պարտավորությունները ևս գրանցվում են այս խմբում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

    234111                 Գործատուի կողմից սոցիալական ապահովագրության

                           պետական հիմնադրամին հատկացումների գծով

                           պարտավորություններ:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 240000 - ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԵՐ, ՀԵՏԱՁԳՎԱԾ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ և ԱՅԼ

ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Հաշվետու ժամանակահատվածի վերջում բոլոր այլ պարտավորությունները գրանցվում են որպես կրեդիտորական պարտքեր, տարկետված եկամուտներ կամ այլ պարտավորություններ: Այս կատեգորիան ներառում է հետևյալ հաշիվները. տոկոսավճարների գծով պարտավորություններ (241000), սուբսիդիաների գծով պարտավորություններ (242000), դրամաշնորհների գծով պարտավորություններ (243000), սոցիալական օգնության գծով պարտավորություններ (244000), այլ ծախսերի գծով պարտավորություններ (245000), տարկետված եկամուտներ և դեպոզիտներ(246000), պարտավորություններ մատակարարների նկատմամբ (247000), այլ պարտավորություններ (248000):

 

Խումբ 241000 - ՏՈԿՈՍԱՎՃԱՐՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Տոկոսավճարների և փոխառությունների գծով ծախսերը այն ծախսերն են, որոնք կառավարությունը հոգում է վարկերը կամ այլ արժեթղթերը երկարաձգելու համար: Այս խումբը ներառում է տոկոսավճարների և փոխառությունների գծով բոլոր ծախսերը, որոնք պետք է վճարվեն, սակայն հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտին դեռ չեն վճարվել: Տոկոսավճարների և փոխառությունների գծով ծախսերը պետք է հաշվեգրվեն և գրանցվեն, նույնիսկ երբ դրանց մարման ժամկետը հաշվետու ժամանակահատվածից հետո է:

Այս խումբը ուղղակիորեն թղթակցում է տոկոսավճարներ (440000) ծախսային հաշվի հետ: Տոկոսավճարներ (440000) հաշվում դասակարգված ծախսերի գծով պարտավորությունները գրանցվում են այս խմբում: Այս ծախսերը նույնպես դասակարգվում են ըստ պարտավորության ռեզիդենտ կամ ոչ ռեզիդենտ աղբյուրների.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

                                   

                           Ներքին տոկոսավճարների գծով պարտավորություններ

    241111                 Ներքին տոկոսավճարների գծով պարտավորություններ

                           Արտաքին պարտավորությունների տոկոսավճարների գծով

                           պարտավորություններ

    241211                 Արտաքին պարտավորությունների տոկոսավճարների գծով

                           պարտավորություններ

                           Փոխառու միջոցների ներգրավման հետ կապված

                           վճարների գծով պարտավորություններ

    241311                 Ներքին փոխառու միջոցների ներգրավման հետ կապված

                           վճարների գծով պարտավորություններ

    241312                 Արտաքին փոխառու միջոցների ներգրավման հետ կապված

                           վճարների գծով պարտավորություններ:

 

Խումբ 242000- ՍՈՒԲՍԻԴԻԱՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Սուբսիդիաները անհատույց վճարներն են, որոնք պետական կառավարման հատվածի միավորները կատարում են կազմակերպություններին` հիմնվելով կազմակերպությունների կողմից իրականացվող արտադրական գործունեության մակարդակի կամ կազմակերպությունների կողմից մատուցվող, արտադրվող, արտահանվող կամ ներկրվող ապրանքների և ծառայությունների արժեքի վրա: Այս խումբը ներառում է բոլոր այն սուբսիդիաները, որոնք պետք է վճարվեն, սակայն հաշվետու ժամանակահատվածի վերջում դեռևս չեն վճարվել: Այս խումբը ուղղակիորեն թղթակցում է սուբսիդիաներ (450000) խմբի ծախսային հաշվի հետ: Սուբսիդիաներ (450000) դասում գրանցված ծախսերի գծով պարտավորությունները դասակարգվում են այս խմբում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Սուբսիդիաների գծով պարտավորություններ

    242111                 Պետական կազմակերպություններին սուբսիդիաների

                           գծով պարտավորություններ

    242211                 Մասնավոր ընկերություններին տրվող սուբսիդիաների

                           գծով պարտավորություններ:

 

Խումբ 243000 - ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Դրամաշնորհները կառավարության միավորի կողմից օտարերկրյա կառավարություններին, միջազգային կազմակերպությանը կամ պետական հատվածի միավորներին կատարվող ոչ պարտադիր ընթացիկ կամ կապիտալ հատկացումներն են: Այս խումբը ներառում է բոլոր դրամաշնորհային գումարները, որոնք պետք է վճարվեն, սակայն հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտին դեռևս չեն վճարվել: Այս խումբն ուղղակիորեն թղթակցում է դրամաշնորհներ (460000) խմբի ծախսային հաշվի հետ: Դրամաշնորհներ (460000) դասում գրանցված ծախսերի գծով պարտավորությունները դասակարգվում են այս խմբում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Օտարերկրյա պետություններին դրամաշնորհների

տրամադրման գծով պարտավորություններ

    243111                 Օտարերկրյա պետություններին դրամաշնորհների

                           տրամադրման գծով պարտավորություններ

                           Միջազգային կազմակերպություններին դրամաշնորհների

                           տրամադրման գծով պարտավորություններ

    243211                 Միջազգային կազմակերպություններին դրամաշնորհների

                           տրամադրման գծով պարտավորություններ

                           Պետական հատվածի այլ մակարդակներին

                           դրամաշնորհների տրամադրման գծով

                           պարտավորություններ

    243311                 Պետական կառավարման հատվածին դրամաշնորհների

                           տրամադրման գծով պարտավորություններ

    243312                 Համայնքներին դոտացիաների տրամադրման գծով

                           պարտավորություններ

    243313                 Համայնքներին սուբվենցիաների տրամադրման գծով

                           պարտավորություններ

    243314                 Համայնքներին այլ դրամաշնորհների տրամադրման գծով

                           պարտավորություններ

    243315                 Ոչ առևտրային  կազմակերպություններին

                           դրամաշնորհների տրամադրման գծով

                           պարտավորություններ

    243316                 Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին

                           դրամաշնորհներ տրամադրելու գծով

                           պարտավորություններ:

 

Խումբ 244000 - ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅԱՆ ԳԾՈՎ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Սոցիալական նպաստները դրամական կամ բնաիրային արտահայտությամբ այն վճարներն են, որոնք պաշտպանում են բնակչությանը կամ նրա առանձին խավերին որոշակի սոցիալական ռիսկերից: Այս խմբում գրանցվում են բոլոր սոցիալական նպաստների գծով գումարները, որոնք չեն վճարվել հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտին: Այս խումբն ուղղակիորեն թղթակցում է սոցիալական նպաստներ (470000) խմբի ծախսային հաշվի հետ: Սոցիալական նպաստներ (470000) դասում գրանցված ծախսերի գծով պարտավորությունները դասակարգվում են այս խմբում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Սոցիալական օգնության գծով պարտավորություններ

    244111                 Պարտադիր սոցիալական ապահովագրության մարմինների

                           կողմից սոցիալական նպաստների տրամադրման գծով

                           պարտավորություններ

    244211                 Բյուջեից վճարվող սոցիալական օգնության նպաստների

                           գծով պարտավորություններ:

 

Խումբ 245000 - ԱՅԼ ԾԱԽՍԵՐԻ ԳԾՈՎ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Այլ ծախսերը ներառում են տարբեր նպատակների ծառայող ծախսերի մի շարք տեսակներ, ինչպես նաև դասակարգման այլ խմբերում տեղ չգտած ծախսային գործառնությունները: Դրանք ներառում են հարկերը, տույժերը, տուգանքները, պետական հատվածի միավորների գործունեության պատճառով ստացված վնասվածքների գծով փոխհատուցումները: Այս խումբը ներառում է այլ ծախսերը, որոնք պետք է վճարվեն, սակայն հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտին դեռևս չեն վճարվել: Այս խումբն ուղղակիորեն թղթակցում է այլ ծախսեր (480000) խմբի ծախսային հաշվի հետ: Այլ ծախսեր (480000) դասում գրանցված ծախսերի գծով պարտավորությունները դասակարգվում են այս խմբում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Հասարակական կազմակերպություններին

նվիրատվությունների գծով պարտավորություններ

    245111                 Հասարակական կազմակերպություններին

                           նվիրատվությունների գծով պարտավորություններ

                           Այլ հարկերի գծով պարտավորություններ

    245211                 Այլ հարկերի գծով պարտավորություններ

                           Պարտադիր վճարների գծով պարտավորություններ

    245221                 Պետական կառավարման հատվածի կողմից պարտադիր

                           վճարներ

    245222                 Համայնքների կողմից պարտադիր վճարներ

    245223                 Ոչ առևտրային  կազմակերպությունների կողմից

                           պարտադիր վճարներ

    245224                 Դատական պարտադիր վճարներ

                           Պետական հատվածի մի մակարդակի կողմից մյուսի

                           նկատմամբ կիրառվող տույժեր

    245231                 Պետական կառավարման հատվածի կողմից վճարվող

                           տույժեր

    245232                 Համայնքների կողմից վճարվող տույժեր

    245233                 Ոչ առևտրային  կազմակերպությունների կողմից

                           վճարվող տույժեր

                           Դատարանների կողմից սահմանված տույժեր և

                           տուգանքներ

    245311                 Դատարանների կողմից սահմանված տույժեր և  

                           տուգանքներ

                           Բնական աղետներից կամ այլ բնական երևույթներից

                           առաջացած վնասվածքների կամ վնասների վերականգնման

                           գծով պարտավորություններ

    245411                 Բնական աղետներից կամ այլ բնական երևույթներից  

                           առաջացած վնասվածքների կամ վնասների վերականգնման

                           գծով պարտավորություններ

    245421                 Սպորտային մրցումների ընթացքում ստացած

                           վնասվածքների գծով պարտավորություններ

    245511                 Պետական հատվածի միավորների գործունեության

                           պատճառով ստացված վնասվածքների կամ կրած

                           կորուստների վերականգնման գծով

                           պարտավորություններ

                           Այլ ծախսերի փոխհատուցման գծով

                           պարտավորություններ

    245611                 Այլ ծախսերի փոխհատուցման գծով

                           պարտավորություններ:

 

Խումբ 246000 - ՏԱՐԿԵՏՎԱԾ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ ԵՎ ԴԵՊՈԶԻՏՆԵՐ

 

Այս խումբը ներառում է տարկետված եկամուտները և դեպոզիտները: Տարկետված եկամուտները այն դրամային մուտքերն են, որոնք արդեն ստացվել են, սակայն վաստակած չեն, քանի որ նախատեսված են հաջորդ հաշվետու ժամանակահատվածի համար: Օրինակ, եթե 2006 թվականի համար հարկային վճարումը ստացվել է 2005թ. դեկտեմբերին, ապա այդ եկամուտը գրանցվում է 2005թ. հաշվեկշռում` որպես տարկետված եկամուտ:

Պետությունը հաճախ ունի չվճարված դեպոզիտներ և արժեթղթային վճարներ, որոնք մարվում են որոշակի պայմաններ կատարելուց հետո: Այդ դեպոզիտները երբեք չեն համարվում եկամուտներ, քանի որ օրենսդրորեն չեն պատկանում պետությանը: Չփոխանցվող կամ սահմանափակ դեպոզիտները գրանցվում են կանխավճարներ, նախավճարներ, դեպոզիտներ և արժեթղթային վճարումներ (133000) հաշվում: Հաշվանցվող պարտավորությունը գրանցվում է այս խմբում: Դեպոզիտների նկարագրությունը բերված է կանխավճարներ, նախավճարներ, դեպոզիտներ և արժեթղթային վճարումներ (133000) հաշվում:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Տարկետված եկամուտներ

    246111                 Տարկետված եկամուտներ

                           Ստացված դեպոզիտներ

    246211                 Ստացված դեպոզիտներ

    246212                 Ստացված դատական դեպոզիտներ

    246213                 Այլ ստացված դեպոզիտներ:

 

Խումբ 247000 - ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՄԱՏԱԿԱՐԱՐՆԵՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ

 

Մատակարարների նկատմամբ պարտավորությունները ներառում են ապրանքների և ծառայությունների գծով վճարները: Այս խումբը ներառում է մատակարարներին վճարվելիք բոլոր վճարները, որոնք չեն վճարվել հաշվետու ժամանակահատվածի վերջին: Այս խումբն ուղղակիորեն թղթակցում է ծառայությունների և ապրանքների ձեռք բերում (420000), ինչպես նաև ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (500000) հաշիվների հետ: Նշված երկու ծախսերի գծով պարտավորությունները գրանցվում են այս խմբում: Մատակարարների նկատմամբ պարտավորությունները դասակարգվում են ըստ տեղական` ռեզիդենտ, և օտարերկրյա` ոչ ռեզիդենտ մատակարարների.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պարտավորություններ մատակարարների նկատմամբ

    247111                 Ներքին մատակարարներ

    247211                 Արտաքին մատակարարներ:

 

Խումբ 248000 - ԱՅԼ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Եթե պետական կառավարման հատվածի միավորը հավաքագրում է հարկեր, վճարներ և այլ եկամտատեսակներ պետական կառավարման մեկ այլ միավորի անունից, ապա ստացված մուտքերը, որոնք սակայն դեռ չեն փոխանցվել այլ միավորներին հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտին գրանցվում են որպես բյուջեի և բյուջեի շահառուների միջև փոխհարաբերությունների գծով պարտավորություններ: Բոլոր պարտավորությունները, որոնք չեն կարող դասակարգվել այլ խմբերում, գրանցվում են որպես այլ պարտավորություններ.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

                                   

                           Բյուջեի և բյուջեի շահառուների միջև

                           փոխհարաբերությունների գծով պարտավորություններ

    248111                 Պարտավորություններ բյուջեի նկատմամբ

    248112                 Պարտավորություններ բյուջեի այլ շահառուների

                           նկատմամբ

                           Այլ պարտավորություններ

    248911                 Այլ պարտավորություններ:

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 4

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ՍԵՓԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼ (ԴԱՍ 300000)

 

Հանրային հատվածի հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտները (ՀՀՀՀՄՍ) սահմանում են սեփական կապիտալը որպես «միավորի մնացորդային ակտիվները` վերջինիս պարտավորությունները հանելուց հետո»: Սեփական կապիտալը բաղկացած է երեք մասերից. վճարված կապիտալ (310000), կուտակված հավելուրդ / պակասուրդ (320000) և պահուստային միջոցներ (330000):

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 310000 - ՎՃԱՐՎԱԾ ԿԱՊԻՏԱԼ

 

ՀՀՀՀՄՍ-ները սահմանում են վճարված կապիտալը որպես.

«Ապագա տնտեսական օգուտները կամ օգտակար պոտենցիալը, որը տրամադրվել է միավորին արտաքին մասնակիցների կողմից (բացառությամբ նրանց, որոնք պարտավորություններ ունեն միավորի նկատմամբ), որոնք ֆինանսական մասնակցություն են ձեռք բերում միավորի սեփական կապիտալում, որը.

ա) տրամադրում է և՛ ապագա տնտեսական օգուտների կամ օգտակար պոտենցիալի բաշխման իրավունք, որը կկատարվի սեփականատիրոջ կամ նրա ներկայացուցիչների հայեցողությամբ, և՛ պարտավորությունները գերազանցող ակտիվների բաշխման իրավունք` միավորի լուծարման դեպքում, և/կամ

բ) կարող է վաճառվել, փոխանակվել, փոխանցվել կամ ետ գնվել»:

Այս տիպի գործարքները հազվադեպ են իրականացվում պետական միավորների կողմից: Այնուամենայնիվ, վճարված կապիտալի օրինակ է, երբ պետական կամ ոչ պետական հատվածի ներկայացուցիչը որևէ շինություն նվիրատվության կարգով հանձնում է մեկ այլ պետական միավորի: Այս դեպքում գործարքը կդեբետագրվի ոչ ֆինանսական ակտիվներ (000000) հաշվում, և կկրեդիտագրվի վճարված կապիտալ հաշվում:

Վճարված կապիտալի գծով գործարքները պետք է արտացոլվեն հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վճարված կապիտալ

    311111                 Վճարված կապիտալ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 310000 - ԿՈՒՏԱԿՎԱԾ ՀԱՎԵԼՈՒՐԴ/ՊԱԿԱՍՈՒՐԴ

 

Այս կատեգորիան ներառում է նախորդ տարիների ընթացքում կուտակված, ինչպես նաև ընթացիկ տարվա հավելուրդը և պակասուրդը:

Երկակի գրանցման հաշվապահական հաշվառման դեպքում կուտակված հավելուրդի/ պակասուրդի հաշվեկշռի մնացորդը պետք է միշտ հավասար լինի ակտիվների և պարտավորությունների միջև տարբերությանը հաշվեկշռում:

Բացի այդ, ընթացիկ տարվա հավելուրդը միշտ պետք է հավասար լինի եկամուտների և ծախսերի տարբերությանը: Ընթացիկ տարվա հավելուրդը/դեֆիցիտը բաժանվում է ըստ սովորական և արտասովոր գործողությունների, ինչպես պահանջում են ՀՀՀՀՄՍ-ները: Արտասովոր գործողությունները դա այն եկամուտներն ու ծախսերն են, որոնք ծագում են կառավարության սովորական գործողություններից էականորեն տարբերվող գործարքներից և երևույթներից, որոնք հաճախակի և պարբերական չեն և դուրս են կառավարության վերահսկողությունից և ազդեցությունից:

Կուտակված հավելուրդը / դեֆիցիտը արտացոլվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

    321111                 Սկզբնական հաշվեկշիռ

    321112                 Ընթացիկ տարվա հավելուրդ/պակասուրդ սովորական

                           գործողությունների գծով

    321113                 Ընթացիկ տարվա հավելուրդ/պակասուրդ արտասովոր

                           գործողությունների գծով

    321114                 Հաշվեկշռի մնացորդ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 320000 - ՊԱՀՈՒՍՏԱՅԻՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ

 

Պահուստային միջոցները ներառում են այն գործարքները, որոնք ազդեցություն չունեն կուտակված հավելուրդի/պակասուրդի վրա, սակայն փոխարենը բացահայտում են այն միջոցները, որոնք իրավական հիմքերով առանձնացվել են հետագայում որոշակի ուղղությամբ ծախսելու նպատակով, կամ այն միջոցները, որոնք չեն կարող հատկացվել ապագա ժամանակահատվածների ընթացքում: Պահուստային միջոցների գծով գործարքները ներառում են` չվճարված պարտավորությունները, ոչ ֆինանսական ակտիվների վերագնահատումը, ֆինանսական ակտիվների վերագնահատումը, արժույթի վերահաշվարկը և այլ պահուստային միջոցները:

Հաշվետու ժամանակահատվածի ավարտի դրությամբ չվճարված պարտավորությունները ներկայացնում են այն ծախսերի գնահատված քանակը, որոնք կծագեն, երբ ընթացքում գտնվող` չկատարված պայմանագրերը ավարտին հասցվեն: Այս գումարը կախված է չվճարված գնման պատվերներից կամ պայմանագրերից: Պարտավորությունները չեն ներառում ընթացիկ տարվա ծախսերը կամ պարտավորությունները: Դրանք զուտ բյուջետային հաշվեկշիռներ են:

Ֆինանսական և ոչ ֆինանսական ակտիվների վերագնահատման հաշիվները ներառում են այն կուտակված ճշգրտումները, որոնք կատարվում են այդ ակտիվների արժեքը շուկայական արժեքին համապատասխանեցնելու համար:

ՀՀՀՀՄՍ 4-ը` Արտարժույթի տատանումների արդյունքները, ներկայացնում է այն չափանիշները, որոնց համաձայն արժույթի վերահաշվարկը պետք է ներկայացվի որպես պահուստային միջոցներ:

Պահուստային միջոցների գործարքները արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պահուստային միջոցներ

    331111                 Չիրականացված պարտավորություններ (գնման

                           պարտավորություններ)

    331112                 Ոչ-ֆինանսական ակտիվների վերագնահատում

    331113                 Ֆինանսական ակտիվների վերագնահատում

    331114                 Արժույթի վերահաշվարկ

    331115                 Այլ պահուստային միջոցներ

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 5

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ԸՆԹԱՑԻԿ ԾԱԽՍԵՐ (ԴԱՍ 400000)

 

Հանրային հատվածի հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտները սահմանում են ծախսերը, որպես.

«Հաշվետու ժամանակաշրջանում տեղի ունեցող տնտեսական օգուտների կամ օգտակար ծառայության ներուժի նվազումներն են` ակտիվների արտահոսքի, սպառման, կամ պարտավորությունների առաջացման ձևով, որոնք հանգեցնում են զուտ ակտիվների կամ պարտավորությունների նվազման»:

Պետական հատվածի միավորը կարող է ինքնուրույն արտադրել կամ այլ անձից ձեռք բերել ապրանքներ ու ծառայություններ և բաշխել դրանք, կամ ազգաբնակչությանը տրամադրել դրամական միջոցներ, որպեսզի նրանք կարողանան ուղղակիորեն ձեռք բերել ապրանքներ ու ծառայություններ: Ծախսերի տնտեսագիտական դասակարգումն անդրադառնում է այդ գործարքների համար կատարվող ծախսերի տեսակներին: Աշխատանքի վարձատրությունը, ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերումը, և հիմնական միջոցների սպառումը, դրանք բոլորը վերաբերում են պետության կողմից իրականացվող արտադրության ծախսերին: Սուբսիդիաները, շնորհները, սոցիալական նպաստները և այլ ծախսերը վերաբերվում են դրամական կամ բնաիրային տրանսֆերտներին, ինչպես նաև այլ միավորներին բաշխելու նպատակով երրորդ անձանցից ապրանքների ու ծառայությունների ձեռքբերմանը:

Ծախսերի շարքին են դասվում նաև հետևյալ երկու տիպի գործարքները, չնայած առաջին հայացքից կարող է թվալ, որ այդ գործարքները պետք է դասակարգվեն այլ կերպ:

1. Դրամի հետ վերադարձը, գերավճարներ կամ ոչ ճիշտ վճարների վերականգնումը և նմանատիպ այլ գործարքները, որոնք դիտվում են որպես «բացասական» ծախսեր: Օրինակ, եթե 10 դրամ գումար պարունակող ապրանքագրի դիմաց սխալմամբ վճարվել է 100 դրամ, ապա 90 դրամի վերադարձի գործարքը արտացոլվում է որպես ծախս, այլ ոչ եկամուտ:

2. Ապրանքների և ծառայությունների արտադրության համար կատարված ծախսերը նույնպես դիտվում են որպես ծախս, չնայած որ այդ ապրանքներն ու ծառայությունները կարող են իրացվել ինքնարժեքից բարձր գնով: Օրինակ, պաշարներին դասվող վերջնական ապրանքը արտադրելու համար անհրաժեշտ աշխատանքը և դրա գծով վարձատրությունը և հավելավճարները արտացոլվում են ծախսերում:

Կառավարության միավորների միջև կատարվող գործարքների մեծ մասը, որը ներառում է ակտիվների, պարտավորությունների, եկամուտների և ծախսերի ոլորտը, համախմբված տեղեկատվություն ներկայացնելիս վերացվում է: Այնուամենայնիվ, Կառավարության Ֆինանսների Վիճակագրություն 2001 ձեռնարկում սրա վերաբերյալ բացառություն կա: Կառավարության միավորների կողմից Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին կատարվող սոցիալական վճարները, թե աշխատողների և թե գործատուի կողմից, համարվում են վերաուղղված վճարներ: Այս վճարները դիտվում են որպես վճարներ աշխատողներին, այնուհետև` Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին: Արդյունքում, նման վճարները չեն վերացվում համախմբված հաշվետվություններ պատրաստելիս: Հանրային հատվածի հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտներում այս մասին չի խոսվում:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 410000 - ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ՎԱՐՁԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

Աշխատանքի վարձատրությունը դա պետական հատվածի աշխատողներին` հաշվետու ժամանակաշրջանում կատարված աշխատանքի դիմաց տրամադրվող ողջ վարձատրությունն է` դրամական կամ բնաիրային ձևով: Այս կատեգորիան ընդգրկում է դրամով վճարվող աշխատավարձը և հավելավճարները (411000), բնեղեն աշխատավարձերը և հավելավճարները (412000) և փաստացի սոցիալական ապահովագրության հատկացումները (գործատուի կողմից) (413000):

Աշխատողի վարձատրությունը չափվում է համապատասխան ժամանակահատվածում աշխատողի կողմից կատարված աշխատանքի դիմաց գործատուից ստացման ենթակա դրամական կամ բնաիրային վարձատրության չափով անկախ նրանից, թե այդ վարձատրությունը տրամադրվում է կանխավճարի տեսքով, աշխատանքի կատարման ընթացքում, թե աշխատանքն ավարտելուց հետո:

Բացառություն են կազմում կապալառուներին, անհատ ձեռներեցներին և պետական միավորների աշխատակիցներ չհանդիսացող այլ աշխատողներին վճարվելիք գումարները: Այդպիսի ծախսերն արտացոլվում են ապրանքների և ծառայությունների ձեռք բերում (420000) հոդվածում:

Աշխատավարձը չի ներառում աշխատողների կողմից կատարած այնպիսի ծախսերի հատուցումը, որոնք վերջիններս կատարում են աշխատանք ստանալու կամ իրենց աշխատանքային պարտականությունների իրականացման համար: Օրինակ, աշխատողների կողմից կատարված ճանապարհածախսի կամ նմանատիպ այլ ծախսերի հատուցումը արտացոլվում է ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում (420000) հոդվածում այլ ոչ որպես վարձատրություն հետևյալ դեպքերում. երբ դրանք իրականացվել են աշխատողի կողմից նոր աշխատանքի անցնելու կամ գործատուի նախաձեռնությամբ աշխատողի` նոր բնակավայր տեղափոխվելու կապակցությամբ, կամ երբ աշխատողը մեկնում է գործուղման:

Հետևաբար, աշխատողների վարձատրությունը, որը կատարվում է թե աշխատողին ուղղակի դրամական փոխանցումների միջոցով, թե վճարումով երրորդ կողմին, որը հետագայում ապրանքներ կամ ծառայություններ է մատուցում աշխատողին, արտացոլվում է այս կատեգորիայում: Այսպիսով, բոլոր աշխատողներին կամ աշխատողների որոշակի խմբին տանից դեպի աշխատավայր կամ հակառակը ուղևորությունների համար կատարվող վճարները համարվում են աշխատանքի վարձատրություն: Նմանապես, երրորդ կողմ հանդիսացող տրանսպորտային կազմակերպությանը կատարված վճարները կամ աշխատողներին տրամադրվող կտրոնները նույնպես գրանցվում են որպես վարձատրություն:

Աշխատավարձը չի ներառում նաև բացառապես կամ հիմնականում իրենց աշխատանքային պարտավորությունների իրականացման համար աշխատողների կողմից կատարված այն ծախսերի հատուցումը, որոնք ուղղվել են գործիքների, սարքավորումների, հատուկ համազգեստի կամ այլ իրերի ձեռքբերմանը: Այդ նպատակով հատուցված գումարներն արտացոլվում են ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում (420000) հոդվածում:

Այս կատեգորիան ներառում է Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին աշխատողների կողմից կատարվող վճարները: Սակայն, այն չի ներառում գործատուների կողմից վճարվող սոցիալական նպաստները, ինչպիսիք են օրինակ` երեխաների, ամուսինների, ընտանեկան, կրթության կամ աշխատողների ընտանիքի անդամների հետ կապված այլ նպաստները, ինչպես նաև հիվանդության, արտակարգ իրավիճակների, ծննդաբերության կապակցությամբ արձակուրդի (ֆիզ. արձակուրդի) պատճառով աշխատանքից բացակայած աշխատողներին լրիվ կամ ցածր դրույքաչափով կատարվող վճարումները: Այն չի ներառում նաև հաստիքների կրճատման, անաշխատունակության կամ դժբախտ պատահարների արդյունքում մահվան հետ կապված աշխատողներին կամ նրանց ժառանգներին կատարվող վճարումները: Փոխարենը այս նպաստները արտացոլվում են սոցիալական նպաստներ (470000) հաշվում:

 

Խումբ 411000 - ԴՐԱՄՈՎ ՎՃԱՐՎՈՂ ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԵՐ ԵՎ ՀԱՎԵԼԱՎՃԱՐՆԵՐ

 

Այս խումբը ներառում է աշխատողներին` կատարված աշխատանքի դիմաց դրամով տրվող վճարումները` նախքան հարկերի և Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամ աշխատողի կողմից կատարվող վճարումների նվազեցումը: Այն ներառում է աշխատողների աշխատավարձերը և հավելավճարները (411100), պարգևատրումները, դրամական խրախուսումները և հատուկ վճարները (411200) և այլ վարձատրություններ աշխատողներին (411300):

 

Սինթետիկ հաշիվ 411100 - Աշխատողների աշխատավարձեր և հավելավճարներ

 

Աշխատավարձը ներառում է հիմնական և ժամանակավոր աշխատողներին վճարվող հիմնական աշխատավարձը, արտաժամյա, գիշերային ժամերին և հանգստյան օրերին կատարված աշխատանքի դիմաց հավելավճարները, տարեկան հավելյալ վճարները, ինչպես նաև տնից աշխատանքի և աշխատանքից տուն տրանսպորտային ծախսերի հատուցման գումարները, պաշտոնական տոների կամ տարեկան արձակուրդի վճարները, ինչպես նաև բնակարանային ծախսերի փոխհատուցման վճարները: Դատարանի որոշումների հիման վրա վճարվող աշխատավարձերը և Ազգային Ժողովի պատգամավորների հավելավճարները նույնպես գրանցվում են այս հաշվում: Այս հաշվի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Մշտական աշխատողների աշխատավարձեր և

հավելավճարներ

    411111                 Բազային աշխատավարձեր և  հավելավճարներ

    411112                 Արտաժամյա աշխատանքի հավելավճար

    411113                 Պետական տոներին աշխատանքի հավելավճար

    411114                 Գիշերային ժամերին աշխատանքի հավելավճար

    411115                 Աշխատանքային ստաժի համար հավելավճար

    411116                 Հավելավճար դաշտային աշխատանքների համար

    411117                 Բարձր լեռնային շրջաններում աշխատանքների համար

                           հավելավճար

    411119                 Բազային աշխատավարձից բացի այլ հավելավճարներ

                           Ժամանակավոր աշխատողներին վճարվող աշխատավարձ

    411121                 Ժամանակավոր աշխատողներին վճարվող աշխատավարձ

                           Դատարանի որոշումների հիման վրա վճարվող

                           աշխատավարձ

    411131                 Դատարանի որոշումների հիման վրա վճարվող

                           աշխատավարձ

                           Ազգային Ժողովի պատգամավորների հավելավճարներ

    411141                 Ազգային Ժողովի պատգամավորների հավելավճարներ

                           Հատուկ աշխատանքներում կամ ծրագրերում

                           մասնակցության դիմաց վճարվող այլ վարձատրություն

    411191                 Հատուկ աշխատանքներում կամ ծրագրերում

                           մասնակցության դիմաց վճարվող այլ վարձատրություն

 

Սինթետիկ հաշիվ 411200 - Պարգևատրումներ, դրամական խրախուսումներ և

հատուկ վճարներ

 

Պարգևատրումներ, դրամական խրախուսումներ և հատուկ վճարներ սինթետիկ հաշիվը ներառում է պարգևատրումները և դրամական խրախուսումները: Դրանք արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պարգևատրումներ

    411211                 Աշխատանքում առանձնահատուկ նվաճումների համար

                           պարգևատրում

                           Դրամական խրախուսումներ

    411221                 Դրամական խրախուսումներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 411300 - Այլ վարձատրություններ

 

Այլ վարձատրությունները ներառում են բոլոր այլ դրամային վճարումները մշտական և ժամանակավոր աշխատողներին, ԱԺ պատգամավորներին, հանձնաժողովների և խորհուրդների` պետական աշխատողներ չհամարվող անդամներին, որոնք չեն կարող դասակարգվել մշտական աշխատողների աշխատավարձեր և հավելավճարներ (411100) կամ պարգևատրումներ, դրամական խրախուսումներ և հատուկ վճարներ (411200) հաշիվներում: Խորհուրդների և հանձնաժողովների պետական աշխատողներ չհամարվող անդամների վարձատրությունը պետք է արտացոլվի խորհուրդների և հանձնաժողովների` պետական աշխատողներ չհամարվող անդամների վարձատրություն (423591) հաշվում:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Այլ վարձատրություններ

    411311                 Այլ վարձատրություններ

 

Խումբ 412000 - ԲՆԵՂԵՆ ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԵՐ ԵՎ ՀԱՎԵԼԱՎՃԱՐՆԵՐ

 

Այս խումբը ներառում է կատարած աշխատանքի դիմաց աշխատողներին բնաիրային ձևով կատարած վճարումները: Օրինակ, սնունդը և խմիչքը, բնակարանային ծառայությունները, որոնցից կարող են օգտվել աշխատողի ընտանիքի բոլոր անդամները, աշխատողի կողմից հաճախակի օգտագործվող արտահագուստը կամ այն հատուկ հագուստը, որն աշխատողի կողմից օգտագործվում է ինչպես աշխատանքից դուրս, այնպես էլ աշխատանքի ընթացքում, աշխատողների անձնական նպատակների համար օգտագործած տրանսպորտային միջոցների կամ նմանատիպ ծառայությունները, գործատուի կողմից տրամադրած ապրանքները և ծառայությունները, ինչպիսիք են` պետության հաշվին ինքնաթիռներով անվճար ճանապարհորդությունը, ինչպես նաև աշխատողների և նրանց ընտանիքի անդամների համար սպորտի և հանգստի հարմարությունների ապահովումը, աշխատանքի և աշխատանքից տուն տրանսպորտի ապահովումը, ավտոմեքենաների համար կայանատեղերի ապահովումը, աշխատողների երեխաներին օրվա ընթացքում խնամքի ապահովումը: Այս խմբում ներառվում են նաև աշխատողին նվազեցված կամ զրոյական դրույքաչափերով տրամադրված վարկի պայմաններում չվճարված տոկոսավճարները: Եթե աշխատողներին ապրանքները և ծառայությունները տրամադրվում են նվազեցված գներով, ապա այս խմբում գրանցում է միայն գործատուի զուտ ծախսերը:

Բնեղեն աշխատավարձը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Սնունդ

    412111                 Սնունդ

                           Աշխատողներին բնակարանի հատկացում

    412121                 Աշխատողներին բնակարանի հատկացում

                           Երկարատև ծառայության ժամկետ ունեցող ակտիվներ

    412131                 Անձնական և  պաշտոնական օգտագործման ավտոմեքենաներ

    412139                 Երկարատև  ծառայության ժամկետով այլ ակտիվներ

                           Այլ ապրանքներ և ծառայություններ

    412141                 Արձակուրդ, սպորտային միջոցառումներ և  հանգիստ

                           կազմակերպելու հարմարություններ և

                           ծառայություններ

    412142                 Նվերներ աշխատողների երեխաներին

    412143                 Աշխատանքի հասնելու և  տուն վերադառնալու համար

                           տրանսպորտ

    412144                 Մեքենաների կանգառատեղ

    412145                 Մանկապարտեզ

    412149                 Այլ ապրանքներ և  ծառայություններ

 

Խումբ 413000 - ՓԱՍՏԱՑԻ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՎՃԱՐՆԵՐ (ԳՈՐԾԱՏՈՒԻ

ԿՈՂՄԻՑ)

 

Այս խումբը ներառում է աշխատողի անունից Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին` գործատուի կողմից կատարված վճարները: Ինչպես արդեն նշվել է, այս ծախսերը չեն վերացվում համախմբված հաշվետվություններ ներկայացնելիս, որոնցում ընդգրկված է Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամը: Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին կատարած վճարները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վճարներ Սոցիալական ապահովագրության պետական

հիմնադրամին

    413111                 Վճարներ Սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 420000 - ԱՊՐԱՆՔՆԵՐԻ ԵՎ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՁԵՌՔԲԵՐՈՒՄ

 

Այս կատեգորիան ներառում է պետական մարմինների ընթացիկ գործունեության ընթացքում սպառվող ապրանքները և ծառայությունները: Պետական հատվածի միավորները կարող են իրականացնել ապրանքների և ծառայությունների հետ կապված մի շարք գործարքներ, որոնք սակայն չեն համարվում ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում: Մասնավորապես.

. Այն ապրանքները, որոնք ձեռք են բերվել որպես հիմնական միջոցներ, բարձրարժեք առարկաներ կամ բաղկացուցիչ մասեր հիմնական միջոցների կառուցման ընթացքում` դիտարկվում են որպես հիմնական միջոցների կամ բարձրարժեք առարկաների ձեռքբերում: Եթե ակտիվը բավարարում է հիմնական միջոցներ (010000) դասում ներկայացված հիմնական միջոցի սահմանմանը, ապա հիմնական միջոցների ձեռքբերման ծախսերն արտացոլվում է 5-րդ դասում` որպես ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (500000):

. Բոլոր այլ ապրանքների գնումը, օր. գործիքներ, գրիչներ, թուղթ, դիտարկվում է որպես ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում (420000):

. Ռազմավարական նշանակության պաշարների կամ հումքերի և նյութերի պաշարների ավելացմանն ուղղված ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերումը դիտարկվում է որպես պաշարների փոփոխություն, որը ոչ ֆինանսական ակտիվների ձեռքբերման տարատեսակ է: Այս ծախսերն արտացոլվում են 5-րդ դասում` որպես ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (500000):

. Աշխատողներին կատարված աշխատանքի դիմաց բնեղեն ձևով վարձատրության համար օգտագործված ապրանքները և ծառայությունները դիտարկվում են որպես աշխատանքի վարձատրություն (410000).

. Ձեռք բերված և առանց պետական հատվածի միավորի կողմից արտադրական ցիկլում օգտագործելու բնաիրային ձևով որպես տրանսֆերտներ տրամադրված ապրանքներն ու ծառայությունները դասակարգվում են որպես տրանսֆերտային վճարներ, ինչպիսիք են` սուբսիդիաները (450000), դրամաշնորհները (460000), սոցիալական նպաստները (470000) կամ այլ ծախսերը (480000)` կախված տրանսֆերտի նպատակից:

. Պետական միավորի կողմից սոցիալական աջակցության շրջանակներում ազգաբնակչությանը` նրանց կողմից գնված ապրանքների և ծառայությունների դիմաց կատարած փոխհատուցումները դասակարգվում են որպես սոցիալական նպաստներ (470000):

. Պետական միավորի կողմից ապրանքների և ծառայությունների դիմաց հավաքագրված վճարներն ու գանձումները, ինչպիսիք են օրինակ որոշակի տեսակի սոցիալական նպաստների կամ շնորհների համար հավաքագրված վճարներն ու գանձումները, դիտարկվում են որպես եկամուտներ և չեն նվազեցվում ծախսից: Օրինակ, եթե կառավարությունը դեղամիջոցներ է բաժանում, և դրանց համար չնչին գումար է գանձվում, ապա հավաքագրված գումարները կարտացոլվեն ընթացիկ եկամուտներում:

Դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման ծախսերը գրանցվում են վճարումը կատարելուց հետո: Հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում ապրանքների և ծառայությունների արժեքը ճանաչվում է այն ժամանակ, երբ դրանք տեղի են ունեցել անկախ դրանց հետ կապված դրամական միջոցների վճարման կամ ստացման ժամկետից: Վերավաճառքի համար ձեռք բերված ապրանքների և ծառայությունների արժեքը որպես ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում գրանցվում է դրանց իրացման պահին: Ռազմավարական նպատակներով ձեռք բերված պաշարների իրացումը գրանցվում է որպես ոչ ֆինանսական ակտիվների օտարում, այլ ոչ թե եկամուտներ իրացումից: Այդ իսկ պատճառով ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման վրա տվյալ գործարքը որևէ ազդեցություն չունի:

Հիմնական միջոցների պահպանման և ընթացիկ վերանորոգման համար ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերումն արտացոլվում է ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում (420000) կատեգորիայում: Հիմնական միջոցների հիմնանորոգումը, վերակառուցումը, կամ ընդլայնումը դիտարկվում է որպես ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (500000): Հիմնական միջոցների պահպանումը և ընթացիկ վերանորոգումը տարբերակվում են հետևյալ երկու հատկանիշներով.

ա) հիմնական միջոցների պահպանումը և ընթացիկ վերանորոգումը գործողություններ են, որոնք հիմնական միջոցների սեփականատերերը կամ օգտագործողները պարտավոր են պարբերաբար իրականացնել, որպեսզի կարողանան նախատեսված ծառայության ժամկետում օգտագործել այդ ակտիվները`

բ) հիմնական միջոցների պահպանումը և ընթացիկ վերանորոգումը չեն փոփոխում հիմնական միջոցները, այլ պահպանում են դրանց պիտանիությունը կամ էլ շարքից դուրս գալու դեպքում վերադարձնում են դրանք աշխատանքային վիճակի:

Հետազոտությունների և զարգացման, անձնակազմի վերապատրաստման, շուկայի ուսումնասիրության և նմանատիպ այլ գործունեության համար ապրանքների ու ծառայությունների ձեռքբերման ծախսերը դիտարկվում են որպես ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում, այլ ոչ թե ոչ նյութական ակտիվների ձեռքբերում, չնայած նրան, որ դրանցից որոշները կարող են ունենալ մեկ տարուց ավելի ծառայության ժամկետ:

Մետաղադրամների և թղթադրամների թողարկման համար ձեռք բերած նյութերը կամ էլ դրանց թողարկման համար կապալառուներին վճարվելիք գումարները դիտարկվում են որպես ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում: Մետաղադրամների և թղթադրամների թողարկումը ֆինանսական գործարք է և չի արտացոլվում եկամտային կամ ծախսային մասում:

Ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերումն ընդգրկում է ռազմամթերքի (օրինակ, հրթիռներ և համապատասխան մարտագլխիկներ), այդ ռազմամթերքի օգտագործման համար նախատեսված սարքավորումների (օրինակ, հրթիռային կայաններ, ռազմանավեր, սուզանավեր և տանկեր) ձեռքբերման ծախսերը: Այնպիսի սարքավորումների ձեռքբերումը, որոնք կարող են օգտագործվել ինչպես քաղաքացիական նպատակներով, այնպես էլ ռազմական նպատակներով, ինչպիսիք են` ռազմական օդակայաններն ու նավահանգիստները, քոլեջները, հիվանդանոցները և գրասենյակային սարքերը, դիտվում են որպես հիմնական միջոցների ձեռքբերում: Ոստիկանության և ներքին անվտանգության ծառայությունների կողմից ձեքբերված ռազմամթերքը և տեխնիկան դիտվում են որպես հիմնական միջոցների ձեռքբերում, թեև նմանատիպ ապրանքների ռազմական նպատակների համար ձեռքբերումը դիտվում է որպես ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում:

Կախված նպատակից, պետական միավորների կողմից ձեռք բերված և աշխատողների կողմից օգտագործված ապրանքների ու ծառայությունների ծախսերը կարող են դիտվել որպես ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման ծախսեր կամ աշխատանքի վարձատրություն` բնաիրային ձևով: Ընդհանրապես, երբ ապրանքներն ու ծառայությունները ձեռք են բերվում աշխատողների կողմից իրենց աշխատանքային պարտականությունների իրականացման նպատակով, ապա այդ ծախսերը դիտարկվում են որպես ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման ծախսեր: Մյուս կողմից, եթե աշխատողներն իրենց պահանջները բավարարելու նպատակով ապրանքներ ու ծառայություններ են ձեռք բերում ըստ իրենց հայեցողության և ցանկության, ապա այդպիսի ծախսերը դիտվում են որպես աշխատանքի վարձատրության ծախսեր:

Ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում են համարվում նաև աշխատողներին տրամադրված հետևյալ ապրանքների ու ծառայությունների ձեռքբերման ծախսերը.

(ա) գործիքներ ու սարքավորումներ, որոնք բացառապես կամ հիմնականում օգտագործվում են աշխատանքում,

(բ) համազգեստ ու կոշիկներ, որոնք բացառապես կամ հիմնականում օգտագործվում են աշխատանքում,

(գ) աշխատանքի վայրում աշխատողին տրամադրվող կացարաններ, որոնք չեն կարող օգտագործվել աշխատողի ընտանիքի մյուս անդամների կողմից, ինչպիսիք են` ժամանակավոր տնակները, կացարանները և վրանները,

(դ) հատուկ սնունդ, որը տրվում է բացառիկ աշխատանքային պայմաններում աշխատողներին կամ ծառայության մեջ գտնվող աշխատողներին,

(ե) գործուղման ընթացքում աշխատողին տրամադրած տրանսպորտային և հյուրանոցային ծառայությունները,

(զ) հանդերձարաններ, լվացարաններ ու ցնցուղներ, որոնք անհրաժեշտ են` ելնելով աշխատանքի բնույթից,

(է) առաջին օգնության միջոցներ, բժշկական կամ այլ զննումներ, որոնք անհրաժեշտ են` ելնելով աշխատանքի բնույթից:

Աշխատողները երբեմն պարտավոր են իրենք ձեռք բերել վերը նշված ապրանքներն ու ծառայությունները` հետագայում գործատուից ստանալով փոխհատուցում: Այդպիսի փոխհատուցումները դիտվում են որպես ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման ծախսեր, այլ ոչ թե աշխատավարձ:

Այլ պետություններին կամ միջազգային կազմակերպություններին ապրանքների և ծառայությունների բոլոր տրանսֆերտները, բացառությամբ դոնոր պետական միավորի կողմից արտադրված ապրանքների և ծառայությունների, դիտվում են որպես դրամաշնորհներ (460000): Այդպիսի շնորհները կարող են ներառել պետության սեփականությունը հանդիսացող հիմնական միջոցների տրանսֆերտը, պաշարներում գտնվող ապրանքների տրանսֆերտը, հիմնական միջոցների շինարարությունը, կամ հիմնական միջոցների կամ ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերումը և դրանց տրանսֆերտը ընթացիկ սպառման համար: Օրինակ` բնական աղետներից հետո սննդի, հագուստի, սավանների և դեղորայքի տրանսֆերտը, մեքենաների և այլ սարքավորումների տրանսֆերտը, շենքերի և այլ շինությունների կառուցման համար ուղղակի հատկացումները և բոլոր տեսակի ռազմական սարքավորումների տրանսֆերտները: Այլ պետությունների կամ միջազգային կազմակերպությունների կողմից օգտագործվող ոչ շուկայական ապրանքների և ծառայությունների արտադրության համար ծախսված ապրանքներն ու ծառայությունները ներառված են ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման կատեգորիայում (օրինակ` ապրանքներ և ծառայություններ, որոնք ձեռք են բերվել, որպեսզի պետական միավորի աշխատողները բարեգործական աշխատանքներ կարողանան իրականացնել բնական աղետներից տուժած այլ երկրներում):

Ապրանքների և ծառայությունների ձեռք բերումը ներառում է բոլոր այն ապրանքներն ու ծառայությունները, որոնք ձեռք են բերվել պետական հատվածի միավորի կողմից` ոչ շուկայական այնպիսի ապրանքների և ծառայությունների արտադրության համար, որոնք բաշխվել են կամ որպես սոցիալական նպաստներ բնաիրային ձևով կամ էլ որոշակի հանգամանքներում բաշխվել են ազգաբնակչությանը (օրինակ բնական աղետների դեպքում): Այդպիսի սոցիալական նպաստները կարող են տեղաբաշխվել սոցիալական ապահովագրության համակարգի, պետական աշխատողների և նրանց ընտանիքի անդամների համար գործող սոցիալական ապահովագրության կամ սոցիալական աջակցության համակարգի միջոցով: Պետական հատվածի միավորների կողմից ապահովվող և բնաիրային ձևով վերաբաշխվող ամենատարածված սոցիալական նպաստները կապված են առողջապահության ոլորտի հետ, ինչպիսիք են` բժշկական կամ ատամնաբուժական միջամտությունները, վիրահատությունը, հիվանդանոցային պայմանների ապահովումը, ամբուլատոր և նմանատիպ ծառայությունները: Պետական աշխատողների և նրանց ընտանիքի անդամների նպաստները հիմնականում ներառում են ընդհանուր բժշկական ծառայությունները, որոնք կապված չեն աշխատողի աշխատանքի հետ. պրոֆիլակտորիաներն ու ծերանոցները, կրթական ծառայությունները, հանգստի անցկացման այլ ծառայություններ:

Այն ապրանքներն ու ծառայությունները, որոնք չեն արտադրվել դոնոր պետության միավորի կողմից, սակայն տեղաբաշխվել են որպես սոցիալական նպաստներ բնաիրային ձևով կամ էլ առանձնակի հանգամանքներում տեղաբաշխվել են ազգաբնակչությանը, դասակարգվում են որպես սոցիալական նպաստներ (470000), այլ ոչ թե ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերում: Այդպիսի տեղաբաշխումները ներառում են պաշարներում հաշվառվող ապրանքների և ծառայությունների տրանսֆերտները, շուկայական արտադրողներից ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերումը և միաժամանակյա տրանսֆերտը, և ազգաբնակչության կողմից որոշակի ապրանքների և ծառայությունների գծով ծախսերի փոխհատուցումը, ինչպիսիք են` դեղորայքի, բժշկական կամ ատամնաբուժական միջամտության ծախսերը:

Ապրանքներն ու ծառայությունների ձեռքբերման ծախսերը գրանցվում են հետևյալ խմբերում. շարունակական ծախսեր (421000), գործուղումների ծախսեր (422000), պայմանագրային ծառայությունների ձեռքբերում (423000), այլ մասնագիտական ծառայությունների ձեռքբերում (424000), ընթացիկ նորոգում և պահպանում (ծառայություններ և նյութեր) (425000), նյութեր (426000):

 

Խումբ 421000 - ՇԱՐՈՒՆԱԿԱԿԱՆ ԾԱԽՍԵՐ

 

Շարունակական ծախսերը հիմնականում ընթացիկ և ամսական պարբերականությամբ կատարվող վճարներն են կամ կառավարության գործունեության ապահովման համար կատարվող շարունակական ծախսերը: Դրանք արտացոլվում են հետևյալ սինթետիկ հաշիվներում. գործառնական և բանկային ծառայությունների ծախսեր (421100), էներգետիկ ծառայություններ (421200), կոմունալ ծառայություններ (421300), կապի ծառայություններ (421400), ապահովագրական ծախսեր (421500), գույքի և սարքավորումների վարձակալություն (421600):

Գույքի և սարքավորումների վարձակալությունը (421600) ներառում է միայն արտադրված ակտիվների, մասնավորապես շենքերի և շինությունների, տրանսպորտային միջոցների և մեքենաների և սարքավորումների վարձակալության համար վճարները: Չարտադրված բնական ծագում ունեցող ակտիվների, օր.` հողի վարձակալության համար վճարներն արտացոլվում են այլ ծախսեր (480000) կատեգորիայում:

Այս ծախսերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Գործառնական և բանկային ծառայությունների ծախսեր

    421111                 Գործառնական ծառայությունների ծախսեր

    421121                 Բանկային ծառայություններ

                           Էներգետիկ ծառայություններ

    421211                 Էներգետիկ ծառայություններ

    421221                 Բնական գազ

    421222                 Ածուխ

    421223                 Վառելափայտ

    421224                 Ջեռուցման մազութ

    421225                 Կենտրոնական ջեռուցում

                           Կոմունալ ծառայություններ

    421311                 Ջրամատակարարման և  ջրահեռացման ծառայություններ

    421321                 Դեռատիզացիա

    421322                 Գույքի պահպանման ծառայություններ

    421323                 Աղբահանություն

    421324                 Մաքրման աշխատանքներ

    421391                 Այլ կոմունալ ծառայություններ

                           Կապի ծառայություններ

    421411                 Հեռախոս, տելեքս և  ֆաքս

    421412                 Ինտերնետ և  այլն

    421413                 Տեղեկատվական բաժանորդագրություն

    421414                 Բջջային կապի ծառայություններ

    421421                 Փոստ

    421422                 Սուրհանդակային ծառայություն

                           Ապահովագրական ծախսեր

    421511                 Շենքերի ապահովագրություն

    421512                 Ավտոմեքենաների ապահովագրություն

    421519                 Երկարաժամկետ այլ ակտիվների ապահովագրություն

    421521                 Աշխատանքի վայրում դժբախտ պատահարի դեպքում

                           աշխատողի ապահովագրություն

    421522                 Աշխատողների առողջության ապահովագրություն

    421523                 Երրորդ կողմի պարտավորությունների գծով

                           ապահովագրություն

                           Գույքի և սարքավորումների վարձակալություն

    421611                 Բնակտարածքի վարձակալություն

    421612                 Ոչ բնակելի տարածքի վարձակալություն

    421619                 Այլ տարածքի վարձակալություն

    421621                 Տրանսպորտային միջոցների վարձակալություն

    421622                 Վարչական սարքավորումների վարձակալություն

    421629                 Արտադրական, մեքենայացված, ստացիոնար և  

                           չմեքենայացված սարքավորումների վարձակալություն

 

Խումբ 422000 - ԳՈՐԾՈՒՂՈՒՄՆԵՐԻ ԵՎ ՇՐՋԱԳԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԾԱԽՍԵՐ

 

Գործուղումների և շրջագայությունների ծախսերը ներառում են գործուղումների գծով ծախսերը: Մասնավոր ուղևորությունները, ինչպիսիք են աշխատանքից տուն և հետադարձ ճանապարհը կամ մասնավոր մեքենաների ավտոկանգառի վարձը, որը փոխհատուցվում է կամ վճարվում է պետության կողմից, գրանցվում են բնեղեն աշխատավարձեր և հավելավճարներ (412000) հաշվում: Գործուղման ծախսերը բաղկացած են հետևյալ հաշիվներից. ներքին գործուղումներ (422100), արտասահմանյան գործուղումների գծով ծախսեր (422200): Այս ծախսերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին գործուղումներ

    422111                 Ներքին գործուղումների օրավարձ

    422121                 Ներքին գործուղումների գծով հյուրանոցային ծախսեր

    422131                 Ներքին գործուղումների տրանսպորտային ծախսեր

                           (օդանավ, ավտոբուս, գնացք և այլն)

    422132                 Փոխհատուցում քաղաքում պաշտոնական

                           փոխադրումների համար

    422133                 Անձնական փոխադրամիջոցի օգտագործման դիմաց

                           փոխհատուցում

    422139                 Ներքին գործուղումների գծով այլ ծախսեր

                           Արտասահմանյան գործուղումների գծով ծախսեր

    422211                 Արտասահմանյան գործուղումների օրապահիկ

    422221                 Արտասահմանյան գործուղումների գծով

                           հյուրանոցային ծախսեր

    422231                 Գործուղումների տրանսպորտային ծախսեր (օդանավ,

                           ավտոբուս, գնացք, տաքսի և այլն)

    422232                 Անձնական փոխադրամիջոցի օգտագործման դիմաց

                           փոխհատուցում

    422239                 Արտասահմանյան գործուղումների գծով այլ ծախսեր

                           Այլ տրանսպորտային ծախսեր

    422911                 Անձնական իրերի և  ունեցվածքի տեղափոխման ու

                           տրանսպորտային ծախսեր

 

Խումբ 423000 - ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Պայմանագրային ծառայությունները ներառում են բոլոր գնված ծառայությունները, բացի ընթացիկ վերանորոգումների և պահպանման, շենքի կամ սարքավորումների կապիտալ վերանորոգման կամ շինարարության գծով ձեռքբերված ծառայություններից, որոնցից են` ճարտարապետական կամ շինարարական ծառայությունները կամ այլ մասնագիտացված ծառայությունները: Ընթացիկ վերանորոգումների և պահպանման գծով ձեռք բերված ծառայություններն արտացոլվում են ընթացիկ նորոգում և պահպանում (425000) հաշվում: Կապիտալ վերանորոգման կամ շինարարության գծով ձեռքբերված ծառայություններն արտացոլվում են ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (500000) հաշվում: Այլ մասնագիտացված ծառայություններն արտացոլվում են այլ մասնագիտական ծառայությունների ձեռքբերում (424000) հաշվում:

Պայմանագրային ծառայություններն արտացոլվում են հետևյալ հաշիվներում. վարչական ծառայություններ (423100), համակարգչային ծառայություններ (423200), աշխատակազմի մասնագիտական զարգացման ծառայություններ (423300), տեղեկատվական ծառայություններ (423400), կառավարչական ծառայություններ (423500), կենցաղային և հանրային սննդի ծառայություններ (423600), ներկայացուցչական ծախսեր (423700), ընդհանուր բնույթի այլ ծառայություններ (423900):

Այս ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վարչական ծառայություններ

    423111                 Թարգմանչական ծառայություններ

    423121                 Գործավարական ծառայություններ

    423191                 Այլ վարչական ծառայություններ

                           Համակարգչային ծառայություններ

    423211                 Ծրագրերի մշակման ծախսեր

    423221                 Համակարգիչների ծրագրային ծառայություններ

                           Աշխատակազմի մասնագիտական զարգացման

                           ծառայություններ

    423311                 Աշխատակազմի մասնագիտական զարգացման

                           ծառայություններ

    423321                 Սեմինարների մասնակցության վճարներ

    423322                 Փորձագետների կոնֆերանսներին մասնակցության

                           վճարներ

    423323                 Ցուցահանդեսներին մասնակցության վճարներ

    423391                 Աշխատողների անդամակցություն մասնագիտական

                           կազմակերպություններում (ներքին)

    423392                 Մասնագիտական քննության վճարներ

    423399                 Աշխատակազմի կրթական այլ վճարներ

                           Տեղեկատվական ծառայություններ

    423411                 Տեղեկագրերի տպագրում

    423412                 Ամսագրերի տպագրում

    423413                 Հրապարակումների տպագրում

    423421                 Հանրային տեղեկատվություն

    423422                 Հանրության հետ կապերի գծով ծառայություններ

    423431                 Գովազդ

    423432                 Մրցութային և  տեղեկատվական գովազդների

                           հրապարակում

    423441                 ԶԼՄ ծառայություններ` ռադիո և  

                           հեռուստատեսություն

                           Կառավարչական ծառայություններ

    423511                 Աուդիտորական ծառայություններ

    423521                 Իրավաբանական ներկայացուցչություն Հայաստանի

                           Հանրապետության դատարաններում

    423522                 Իրավաբանական ներկայացուցչություն արտասահմանյան

                           դատարաններում

    423531                 Փորձագիտական ծառայություններ

    423541                 Խորհրդատվական ծառայություններ

    423591                 Այլ փորձագիտական կառավարչական ծառայություններ

                           Կենցաղային և հանրային սննդի ծառայություններ

    423611                 Լվացքատների ծառայություններ

    423612                 Քիմիական չոր մաքրման ծառայություններ

    423613                 Այլ կենցաղային ծառայություններ

    423621                 Հանրային սննդի ծառայություններ

                           Ներկայացուցչական ծախսեր

    423711                 Ներկայացուցչական ծախսեր

    423712                 Նվերներ

                           Ընդհանուր բնույթի այլ ծառայություններ

    423911                 Ընդհանուր բնույթի այլ ծառայություններ

 

Խումբ 424000 - ԱՅԼ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՁԵՌՔԲԵՐՈՒՄ

 

Այս խմբում արտացոլվում են այնպիսի մասնագիտական ծառայությունների ձեռքբերման ծախսերը, որոնք ընդգրկված չեն պայմանագրային ծառայություններ (423000), ընթացիկ նորոգում և պահպանում (425000), կամ ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (500000) հաշիվներում: Մասնագիտական ծառայությունները կարող են ներառել անասնաբուժական ծառայությունները, հետազոտումները և պատվաստումները, գեոդեզիական ծառայությունները, հանրային առողջապահական հետազոտումները, գիտական ծառայությունները, ընդերքի հետազոտությունները: Բոլոր մասնագիտական ծառայությունները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշվում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Մասնագիտական ծառայություններ

    424111                 Մասնագիտական ծառայություններ

 

Խումբ 425000 - ԸՆԹԱՑԻԿ ՆՈՐՈԳՈՒՄ ԵՎ ՊԱՀՊԱՆՈՒՄ (ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ

ՆՅՈՒԹԵՐ)

 

Հիմնական միջոցների պահպանման և ընթացիկ վերանորոգման համար օգտագործվող ապրանքների ու ծառայությունների ձեռքբերման ծախսերը համարվում են ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման ծախսեր: Պահպանումը և ընթացիկ վերանորոգումը տարբերակվում են երկու հատկանիշներով. (ա) դրանք գործողություններ են, որոնք հիմնական միջոցների սեփականատերերը կամ օգտագործողները պարտավոր են պարբերաբար իրականացնել որպեսզի կարողանան նախատեսված օգտակար ծառայության ժամկետի ընթացքում օգտագործել այդ ակտիվները` (բ) դրանք չեն փոխում հիմնական միջոցները, այլ պահպանում են դրանց աշխատունակությունը կամ էլ շարքից դուրս գալու դեպքում վերադարձնում են դրանք աշխատունակ վիճակի:

Հիմնական միջոցների հիմնանորոգումը, վերակառուցումը, կամ ընդլայնումը ճանաչվում է որպես հիմնական միջոցների ձեռքբերում և գրանցվում է որպես ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (500000):

Հիմնական միջոցների պահպանման և ընթացիկ վերանորոգման ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ հաշիվներում. շենքերի և կառույցների ընթացիկ նորոգում և պահպանում (425100), մեքենաների և սարքավորումների ընթացիկ նորոգում և պահպանում (425200): Այս խմբի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Շենքերի և կառույցների ընթացիկ նորոգում և

պահպանում

    425111                 Շենքերի և  կառույցների ընթացիկ նորոգում և  

                           պահպանում

    425191                 Այլ կառույցների ընթացիկ նորոգում և  պահպանում

                           Մեքենաների և սարքավորումների ընթացիկ նորոգում

                           և պահպանում

    425211                 Տրանսպորտային սարքավորումների ընթացիկ նորոգում

                           և պահպանում

    425221                 Գրասենյակային սարքերի և  սարքավորումների

                           ընթացիկ նորոգում և պահպանում

    425291                 Այլ մեքենաների և  սարքավորումների ընթացիկ

                           նորոգում և պահպանում

 

Խումբ 426000 - ՆՅՈՒԹԵՐ

 

Նյութերը գործունեության ընթացքում ձեռք բերվող և սպառվող ապրանքներն են: Բոլոր այն նյութերը, որոնք չեն համապատասխանում ոչ ֆինանսական ակտիվի սահմանմանը արտացոլվում են այս խմբում: Ոչ ֆինանսական ակտիվի սահմանումը բերված է 0 դասում` ոչ ֆինանսական ակտիվներ: Ոչ ֆինանսական ակտիվների ձեռքբերման գծով ծախսերը պետք է արտացոլվեն 5-րդ դասում` ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր:

Այս խումբը բաղկացած է հետևյալ հաշիվներից. գրասենյակային նյութեր և հագուստ (426100), գյուղատնտեսական ապրանքներ (426200), վերապատրաստման և ուսուցման նյութեր (աշխատողների զարգացման) (426300), տրանսպորտային նյութեր (426400), շրջակա միջավայրի պաշտպանության և գիտական նյութեր (426500), առողջապահական և լաբորատոր նյութեր (426600), կենցաղային և հանրային սննդի նյութեր (426700), հատուկ նպատակային այլ նյութեր (426900): Այս խմբի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Գրասենյակային նյութեր

    426111                 Գրասենյակային պիտույքներ

    426121                 Աշխատանքային զգեստ (հագուստ և  կոշիկ)

    426122                 Պաշտոնական հագուստ

    426123                 Համազգեստ

    426124                 Պաշտպանիչ հագուստ

    426131                 Ծաղիկներ և  բույսեր

                           Գյուղատնտեսական ապրանքներ

    426211                 Անասնակեր

    426221                 Անասնագլխաքանակ փորձարկումների համար

    426231                 Գոմաղբ, պարարտանյութեր և  այլն

    426241                 Սերմեր

    426251                 Բույսեր

                           Վերապատրաստման և ուսուցման նյութեր

                           (աշխատողների զարգացման)

    426311                 Աշխատակազմի առօրյա կարիքներից բխող գիտական

                           հրապարակումներ

    426312                 Աշխատակազմի զարգացման համար նախատեսված գիտական

                           հրապարակումներ

    426321                 Կրթական նյութեր

                           Տրանսպորտային նյութեր

    426411                 Բենզին

    426412                 Դիզելային վառելիք

    426413                 Յուղեր

    426491                 Այլ նյութեր տրանսպորտային միջոցների համար

                           Շրջակա միջավայրի պաշտպանության և գիտական

                           նյութեր

    426511                 Օդերևութաբանական  չափման ապրանքներ

    426521                 Գիտահետազոտական և  զարգացման նյութեր

    426531                 Օդի ստուգումների նյութեր

    426541                 Ջրի ստուգումների նյութեր

    426551                 Հողի ստուգումների նյութեր

                           Առողջապահական և լաբորատոր նյութեր

    426611                 Բժշկական քննությունների նյութեր

    426621                 Լաբորատոր քննության նյութեր

    426631                 Պատվաստանյութեր

    426641                 Իմունիզացիայի նյութեր

    426651                 Դեղորայք դեղատոմսով

    426661                 Օրթոպեդիկ նյութեր

                           Կենցաղային և հանրային սննդի նյութեր

    426711                 Մաքրիչ նյութեր

    426712                 Հիգիենիկ նյութեր

    426721                 Սնունդ և  ըմպելիքներ

    426722                 Սննդի պատրաստման նյութեր

                           Հատուկ նպատակային այլ նյութեր

    426911                 Հատուկ նպատակային այլ նյութեր

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 430000 - ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՍՊԱՌՈՒՄ

 

Դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում հիմնական միջոցների սպառում (430000) հաշիվը չի կիրառվում, քանի որ այն ոչ դրամարկղային կատեգորիա է:

Հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում կարող է օգտագործվել կամ ամորտիզացիայի հաշվարկման մեթոդը (հիմնվելով ակտիվի սկզբնական արժեքի վրա), կամ ծախսերի հաշվարկման մեթոդը (հիմնվելով ակտիվի վերագնահատված շուկայական գնի վրա): Կառավարության ֆինանսական վիճակագրության 2001թ. ձեռնարկը պահանջում է ծախսերի հաշվարկման մեթոդը, այն դեպքում, երբ Հանրային Հատվածի Հաշվապահական Հաշվառման Միջազգային Ստանդարտները թույլ են տալիս երկու մեթոդների կիրառումը` կախված նրանից, թե ինչպես է արժեքավորվում ակտիվը:

Հիմնական միջոցների սպառումը հաշվետու ժամանակաշրջանում պետական հատվածի միավորի սեփական կամ նրա կողմից օգտագործվող հիմնական միջոցների արժեքի նվազումն է, որը ֆիզիկական մաշվածության, բարոյական մաշվածության, կամ նորմալ պատահական վնասվածքի արդյունք է: Այն գնահատվում է տվյալ ժամանակաշրջանի միջին շուկայական գներով: Հիմնական միջոցների սպառումը կարող է զգալիորեն տարբերվել մաշվածությունից, ուր հաշվարկի հիմքում ընկած է հիմնական միջոցների սկզբնական արժեքը: Ակտիվների շուկայական արժեքի փոփոխությունը չի արտացոլվում հիմնական միջոցների սպառման հաշիվներում: Փոխարենը, գների փոփոխությունը գրանցվում է որպես պահպանումից ստացվող օգուտներ ոչ ֆինանսական ակտիվներ (000000) դասի արժեքի ճշգրտման հաշիվներում:

Կախված ընտրված մեթոդից` թե ամորտիզացիան և թե սպառումը գնահատվում է բոլոր նյութական և ոչ նյութական հիմնական միջոցներով, ներառյալ ինֆրակառուցվածքային ակտիվները, հողի որակի բարելավումով, և սեփականության փոխանցման արժեքով, որը տեղի է ունենում բարձրարժեք ակտիվների և ոչ արտադրված ակտիվների ձեռք բերման ժամանակ: Թեև որոշ հիմնական միջոցներ, ինչպիսիք են ճանապարհներն ու երկաթուղային գնացքները, լավ պահպանման դեպքում կարող են ունենալ անորոշ ծառայության ժամկետ, դրանց արժեքը այնուամենայնիվ նվազում է` կապված նրանց ծառայությունների պահանջարկի նվազման հետ, որն արդյունք է տեխնիկական առաջընթացի և փոխարինողների ի հայտ գալուն: Շատ հիմնական միջոցներ վերածվում են ջարդոնի կամ քանդվում են` կապված դրանց բարոյական մաշվածության հետ: Հետևաբար հիմնական միջոցների սպառումը պետք է ընդգրկի սպասվելիք բարոյական մաշվածության համար հատկացումները:

Հիմնական միջոցների սպառումը չի ներառում նաև հիմնական միջոցի արժեքի կորուստը, որը կարող է տեղի ունենալ պատերազմի, բնական աղետների, և այլ արտակարգ իրավիճակների արդյունքում: Նմանապես այն չի ներառում նաև կորուստները, որոնք տեղի են ունենում անսպասելի տեխնոլոգիական առաջընթացի անդյունքում, որը կարող է հանգեցնել հիմնական միջոցի ծառայության ժամկետի զգալի կրճատման, ինչպես նաև ոչ արտադրական ակտիվների` հողի և ընդերքի դեգրադացման և որակի նվազման: Այս իրադարձությունները դիտարկվում են որպես այլ տնտեսական հոսքեր, և շուկայական փոփոխությունների նման գրանցվում են ոչ ֆինանսական ակտիվներ (000000) դասի արժեքի ճշգրտման հաշիվներում:

Մաշվածությունը կամ սպառումն արտացոլվում են հետևյալ հաշիվներում. շենքեր և շինություններ (431100), մեքենաներ և սարքավորումներ (431200), այլ հիմնական միջոցներ (431300), բարձրարժեք ակտիվներ (431400), հող (431500), հանածոներ (431600), այլ բնական ծագում ունեցող ակտիվներ (431700):

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Հիմնական միջոցների սպառում

    431111                 Շենքեր և  շինություններ

    431211                 Մեքենաներ և  սարքավորումներ

    431311                 Այլ հիմնական միջոցներ

    431411                 Բարձրարժեք ակտիվներ

    431511                 Հող

    431611                 Հանածոներ

    431711                 Այլ բնական ակտիվներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 440000 - ՏՈԿՈՍԱՎՃԱՐՆԵՐ

 

Տոկոսավճարները վճարվում են այն միավորների կողմից, որոնք ունեն որոշ տիպի պարտավորություններ, մասնավորապես` ավանդներ, արժեթղթեր (բացառությամբ բաժնետոմսերի), վարկեր և կրեդիտորական պարտքեր: Այս պարտավորություններն առաջանում են այն ժամանակ, երբ պետական հատվածի մեկ միավորը միջոցների փոխառություն է վերցնում մեկ այլ պետական կամ ոչ պետական հատվածի միավորից: Տոկոսավճարը դա ծախս է, որի վճարը կատարվում է պետական միավորի (պարտապանի) կողմից` տրամադրված մայր գումարը օգտագործելու համար:

Տոկոսավճարի գծով ծախսերը շարունակաբար կուտակվում են պարտավորության գոյության ընթացքում: Տոկոսավճարի մեծությունը կարող է սահմանվել որպես որոշակի ժամանակահատվածի համար մայր գումարի որոշակի տոկոս, նախապես սահմանված գումար, տարբեր ցուցանիշներից կախված փոփոխական գումար, կամ էլ այս մեթոդների որոշակի համակցություն: Տոկոսավճարը սովորաբար չի կատարվում, մինչև որ ծախս տեղի չի ունենում: Այսինքն, եթե վարկի տոկոսավճարը պետք է վճարվի ամսական պարբերականությամբ, ապա վճարվող գումարը սովորաբար նախորդ ամսվա ընթացքում կատարված ծախսերն են: Մինչև վճարման իրականացումը պարտատիրոջ նկատմամբ պարտապանի ընդհանուր պարտավորությունը մեծանում է հաշվարկված, բայց չվճարած տոկոսավճարի ծախսի գումարի չափով: Հետևաբար, այն ինչ համարվում է որպես տոկոսի վճարում, դա պարտապանի առկա այն պարտավորությունների կրճատումն է, որի մի մասն առաջացել է արդեն իսկ տոկոսավճարի հաշվեգրման ձևով:

Դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում տոկոսավճարները գրանցվում են վճարման պահին: Հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում չվճարված, սակայն վճարման ենթակա տոկոսավճարները կգրանցվեն այս կատեգորիայում և միաժամանակ կգրանցվեն որպես կրեդիտորական պարտքեր 2-րդ դասում, պարտավորություններ (200000):

Հաճախ տոկոսադրույքը որոշվում է պայմանագրի ստորագրման և փոխառության ձևակերպման ստացման ժամանակ: Եթե հաշվետու ժամանակաշրջանի ավարտը չի համընկնում պարբերական վճարումների ժամկետի հետ, ապա հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ ընդհանուր պարտավորությունները ներառում են նաև հաշվեգրված, սակայն չվճարված տոկոսավճարի գումարները:

Որոշ ֆինանսական գործիքների դեպքում, ինչպիսիք են օրինակ պարտատոմսերը և զրոյական արժեկտրոններով պարտատոմսերը, մինչ արժեթղթի մարման ժամկետի լրանալը պարտապանը պարտատիրոջը որևէ վճարում կատարելու պարտավորություն չունի: Արդյունքում որևէ տոկոսավճար ենթակա չի վճարման մինչև արժեթղթի մարման ժամկետի լրանալը: Մարման ժամկետը լրանալուց հետո պարտապանի պարտավորությունը մարվում է մեկ վճարումով, որը ներառում է և՛ սկզբում փոխառությամբ վերցրած մայր գումարը, և՛ փոխառության ամբողջ ժամանակաշրջանում կուտակված տոկոսավճարը: Այս տիպի գործիքները համարվում են զեղչված, քանի որ փոխառության սկզբնական գումարը ավելի քիչ է, քան վճարվելիք գումարը:

Զեղչված գործիքների համար, որոնք մինչև մարման ժամկետը չեն պահանջում վճարներ պայմանագրի ժամկետի վերջում մարվող գումարի և սկզբում փոխառության վերցված գումարի տարբերությունը դա տոկոսավճարն է, որը պետք է բաշխվի պայմանագրով նշված հաշվետու ժամանակաշրջանի վրա: Այսպիսով, հաշվետու յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանի համար գրանցվում է տոկոսավճարի գծով ծախս և պարտավորությունների ավելացում: Մեկից ավելի հաշվետու ժամանակաշրջանի առկայության դեպքում տոկոսավճարի գումարը ամբողջ ժամանակաշրջանի վրա տեղաբաշխելու մի շարք տարբերակներ կան: Ամենատարածված և ամենադյուրին տարբերակը ենթադրելն է, որ պայմանագրի ամբողջ տևողության ընթացքում տոկոսադրույքը հաստատուն է:

Քիչ ավելի բարդ է զեղչված գործիքի դեպքում, որը նույնպես պարբերական վճարումներ է ենթադրում: Այսպիսի դեպքերում տոկոսավճարի ծախսը դա պարբերաբար վճարման ենթակա եկամտի գումարն է, գումարած յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանում կուտակված տոկոսավճարի գումարը, որը վերագրվում է թողարկման և մարման գների տարբերությանը: Կրկին, ամենատարածված ենթադրությունն այն է, որ պայմանագրի ողջ տևողության ընթացքում տոկոսադրույքը անփոփոխ է: Այս տոկոսադրույքն ապագա բոլոր վճարումների գումարը հավասարեցնում է սկզբում վերցրած փոխառության գումարին, երբ ապագա վճարումները զեղչվում են տոկոսադրույքով:

Որոշ դեպքերում արժեթղթերը (բացի բաժնետոմսերից) թողարկվում են հավելավճարով, այլ ոչ թե զեղչով: Տոկոսավճարի ծախսի որոշման մեթոդիկան նույնն է, ինչ որ զեղչված գործիքներինը, տարբերությամբ, որ հավելավճարը (մարման և թողարկման գների տարբերությունը) դիտվում է որպես բացասական տոկոսավճար:

Վարկերը հաճախ ենթադրում են պարբերական վճարներ, որոնք ներառում են ինչպես տոկոսավճար, այնպես էլ մայր գումարի մարում: Կուտակված տոկոսավճարին գերազանցող պարբերական վճարումները նվազեցնում են սկզբնական մայր գումարը: Ժամանակի ընթացքում կուտակված տոկոսավճարների մասնաբաժինը նվազում է, և մայր գումարի մարման վճարների մասնաբաժինը` ավելանում:

Պետական միավորները վարկերի և այլ տոկոսային վճարումներ ենթադրող պարտավորությունների դիմաց կարող են տոկոսավճարներ վճարել երրորդ կողմին, այն միավորների համար, որոնց համար հանդես են եկել որպես երաշխավոր: Երաշխավորված պարտքային պարտավորությունը չի արտացոլվում մինչև մյուս միավորի կողմից պարտավորությունների խախտման պահը: Այդ պահից հետո գրանցվում են պարտավորությունները, ինչպես նաև պարտքային պարտավորության հետ կապված տոկոսավճարները: Եթե պարտավորությունը չկատարող միավորի վերաբերյալ կառավարությունը ունի ֆինանսական պահանջ ներկայացնելու իրավունք, օրինակ` ակտիվները վերցնելու իրավունք, ապա այդ իրավունքը նույնպես պետք է արտացոլվի որպես ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերում:

ՈՒշացած հարկային վճարումներով կամ հարկային օրենսդրության այլ խախտումներով գնահատված տոկոսավճարը դասակարգվում են որպես հարկային վճար հարկեր, պարտադիր վճարներ և տույժեր, որոնք կիրառվում են կառավարման տարբեր մակարդակների կողմից միմյանց նկատմամբ (482000) հաշվում:

 

Խումբ 441000 - ՆԵՐՔԻՆ ՏՈԿՈՍԱՎՃԱՐՆԵՐ

 

Բոլոր տոկոսավճարները, որոնք վճարվել են կամ հաշվեգրվել են ներքին աղբյուրներին, արտացոլվում են այս խմբում: Այս խումբը բաղկացած է հետևյալ հաշիվներից. ներքին արժեթղթերի տոկոսավճարներ (441100), ներքին վարկերի տոկոսավճարներ (441200): Տոկոսավճարներն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին արժեթղթերի տոկոսավճարներ

    441111                 Կարճաժամկետ ներքին արժեթղթերի տոկոսավճարներ

    441121                 Երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերի տոկոսավճարներ

                           Ներքին վարկերի տոկոսավճարներ

    441211                 Ներքին վարկերի տոկոսավճարներ պետական

                           կառավարման հատվածին

    441212                 Ներքին վարկերի տոկոսավճարներ ոչ-առևտրային

                           կազմակերպություններին

    441221                 Ներքին վարկերի տոկոսավճարներ այլ

                           կազմակերպություններին

 

Խումբ 442000 - ԱՐՏԱՔԻՆ ՏՈԿՈՍԱՎՃԱՐՆԵՐ

 

Բոլոր տոկոսավճարները, որոնք վճարվել են կամ հաշվեգրվել են արտաքին աղբյուրներին արտացոլվում են այս խմբում: Այս խումբը բաղկացած է հետևյալ հաշիվներից. արտաքին արժեթղթերի գծով տոկոսավճարներ (442100), արտաքին վարկերի գծով տոկոսավճարներ (442200): Արտաքին տոկոսավճարներն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտաքին արժեթղթերի գծով տոկոսավճարներ

    442111                 Արտաքին արժեթղթերի գծով տոկոսավճարներ

                           Արտաքին վարկերի գծով տոկոսավճարներ

    442211                 Տոկոսավճարներ օտարերկրյա կառավարություններին

    442212                 Տոկոսավճարներ Համաշխարհային բանկին

    442213                 Տոկոսավճարներ այլ միջազգային

                           կազմակերպություններին

    442214                 Տոկոսավճարներ օտարերկրյա առևտրային  բանկերին

    442215                 Տոկոսավճարներ այլ օտարերկրյա վարկատուներին

 

Խումբ 443000 - ՓՈԽԱՌՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ՎՃԱՐՆԵՐ

 

Այս խմբում գրանցվում են ներքին և արտաքին փոխառությունների հետ կապված բոլոր վճարները. փոխանակման կուրսերի բացասական տարբերություն (443100), տույժեր (443200), փոխառությունների գծով տուրքեր (443300): Տույժերը ներառում են բոլոր այն վճարները, որոնք առաջացել են վճարումը ուշացնելու հետևանքով: Փոխառությունների գծով տուրքերը այն տուրքերն են, որոնք վճարվում են պարտքային պարտավորության ստեղծման պահին: Դրանք կարող են ներառել պարտքային պարտավորության իրավական գրանցման հետ կապված տուրքերը, կամ պարտքային պարտավորության վաճառքի գործընթացում աջակցող երրորդ կողմին վճարվող տուրքերը: Այս ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Փոխառությունների հետ կապված վճարներ

443111 Փոխանակման կուրսերի բացասական տարբերություն

443211 Տույժեր

443311 Փոխառությունների գծով տուրքեր:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 450000 - ՍՈՒԲՍԻԴԻԱՆԵՐ

 

Սուբսիդիաները դրանք պետական միավորների կողմից կազմակերպություններին տրամադրված ընթացիկ անհատույց վճարներն են, որոնք տրամադրվում են հիմք ընդունելով վերջիններիս արտադրական գործունեության մակարդակը, արտադրվող, վաճառվող, արտահանվող և ներկրվող ապրանքների և ծառայությունների արժեքն ու քանակը: Սուբսիդիաները կարող են տրվել արտադրության մակարդակի, վաճառքի գնի վրա ազդելու համար կամ էլ կազմակերպությունների ծախսերը փոխհատուցելու նպատակով:

Սուբսիդիաները տրվում են միայն արտադրողներին, այլ ոչ վերջնական սպառողներին և դրանք միայն ընթացիկ տրանսֆերտներ են, այլ ոչ թե կապիտալ տրանսֆերտներ: Պետական միավորների կողմից ազգաբնակչությանը որպես սպառողներ կատարած տրանսֆերտները և ազգաբնակչությանը սպասարկող շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններին տրամադրված տրանսֆերտների մեծ մասը, կախված վճարի նպատակից, դիտվում են կամ որպես սոցիալական նպաստներ (470000) կամ նվիրատվություններ ոչ կառավարչական կազմակերպություններին (481000): Պետական միավորներին տրամադրված տրանսֆերտների մեծ մասը դիտվում են որպես դրամաշնորհներ (460000):

Սուբսիդիաները կարող են վճարվել որոշակի ապրանքների կամ արտադրության համար ընդհանրապես: Ապրանքի համար տրամադրվող սուբսիդիան դա այն սուբսիդիան է, որը վճարվում է ապրանքի կամ ծառայության յուրաքանչյուր միավորի հաշվարկով: Սուբսիդիան կարող է հաշվարկվել որպես ապրանքների և ծառայությունների քանակի յուրաքանչյուր միավորի համար սահմանված գումար, կամ էլ կարող է հաշվարկվել որպես յուրաքանչյուր միավորի գնի որոշակի տոկոս: Ապրանքի համար սուբսիդիան սովորաբար ենթակա է վճարման այն ժամանակ, երբ ապրանքը կամ ծառայությունը արտադրվել, վաճառվել, արտահանվել կամ ներկրվել է: Սակայն այն կարող է վճարման ենթակա լինել, ելնելով նաև այլ հանգամանքներից, երբ ապրանքը փոխանցվել, լիզինգով տրամադրվել, մատակարարվել կամ էլ օգտագործվել է սեփական սպառման կամ սեփական կապիտալի ձևավորման համար:

Արտադրության համար տրամադրվող սուբսիդիաները բաղկացած են այն սուբսիդիաներից, որոնք կազմակերպությունները ստանում են արտադրության համար, բայց կապված չեն որոշակի արտադրանքի հետ: Դրանց մեջ են ներառվում աշխատուժի և հաստիքացուցակի սուբսիդիաները, որոնք ենթակա են վճարման ընդհանուր աշխատավարձի գումարից կամ աշխատուժի ընդհանուր քանակից ելնելով, ինչպես նաև այն սուբսիդիաները, որոնք տրվում են շրջակա միջավայրի աղտոտվածության նվազեցման նպատակով, և կազմակերպությունների անունից կատարվող տոկոսավճարները: Օրինակ, կառավարությունը կարող է հաշմանդամների համար աշխատատեղեր ստեղծելու քաղաքականություն վարել, և կազմակերպություններին խրախուսելու նպատակով առաջարկել սուբսիդավորել հաշմանդամներին վճարվող աշխատավարձի 50%-ը: Մեկ այլ օրինակ կարող է ծառայել գործարանների արդիականացմանն ուղղված կապիտալ ներդրումների խթանումը սուբսիդավորման միջոցով: Կառավարությունը կարող է առաջարկել սուբսիդավորել նոր գնված և տեղադրված սարքավորումների արժեքի 20%-ը:

Սուբսիդիաները ներառում են նաև պետական կազմակերպություններին և քվազիկորպորացիաներին տրված տրանսֆերտները տնտեսական գործունեության արդյունքում արձանագրած այնպիսի վնասի փոխհատուցման համար, որը կարող է լինել գների փոփոխության արդյունք, այնպես, որ գներն ավելի ցածր լինեն, քան նրանց միջին ինքնարժեքն է` կապված պետության կողմից իրականացրած նպատակային տնտեսական և սոցիալական քաղաքականության հետ:

Որոշ դեպքերում պետական միավորներին և ազգաբնակչությանը սպասարկող շահույթ չհետապնդող կազմակերպություններին կատարած վճարները կարող են դասակարգվել որպես սուբսիդիաներ: Այս դեպքում վճարը պետք է կախված լինի բոլոր արտադրողների վրա տարածվող ընդհանուր կանոնակարգերից, անկախ կառավարության հետ նրանց հարաբերություններից: Օրինակ, պետությունը կարող է սուբսիդիաներ տրամադրել բոլոր այն գործատուներին, որոնք աշխատանքի կընդունեն սահմանված մասնագիտություն ունեցողներին կամ սահմանված անաշխատունակությամբ մարդկանց:

 

Խումբ 451000 - ՍՈՒԲՍԻԴԻԱՆԵՐ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ

 

Այս խումբը ներառում է պետական կազմակերպություններին տրամադրվող բոլոր սուբսիդիաները: Այս խմբում ներառվում են սուբսիդիաները ոչ ֆինանսական պետական կազմակերպություններին և սուբսիդիաները ֆինանսական պետական կազմակերպություններին: Ոչ ֆինանսական կազմակերպությունները այն կազմակերպություններն են, որոնք ստեղծվել են ապրանքների արտադրության և վաճառքի, ինչպես նաև ոչ-ֆինանսական ծառայությունների մատուցման նպատակով: Ֆինանսական կազմակերպություններն այն կազմակերպություններն են, որոնք տրամադրում և մատուցում են ֆինանսական ծառայություններ: Այս խմբի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Սուբսիդիաներ պետական կազմակերպություններին

    451111                 Սուբսիդիաներ ոչ ֆինանսական պետական

                           կազմակերպություններին

    451211                 Սուբսիդիաներ ֆինանսական պետական

                           կազմակերպություններին

 

Խումբ 452000 - ՍՈՒԲՍԻԴԻԱՆԵՐ ՈՉ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ

 

Այս խումբը ներառում է ոչ պետական կազմակերպություններին տրամադրվող բոլոր սուբսիդիաները: Այս խմբում ներառվում են սուբսիդիաները ոչ պետական ոչ-ֆինանսական կազմակերպություններին և սուբսիդիաները ոչ պետական ֆինանսական կազմակերպություններին: Այս խմբի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Սուբսիդիաներ ոչ պետական կազմակերպություններին

    452111                 Սուբսիդիաներ ոչ պետական ոչ-ֆինանսական

                           կազմակերպություններին

    452211                 Սուբսիդիաներ ոչ պետական ֆինանսական

                           կազմակերպություններին:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 460000 - ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐ

 

Դրամաշնորհները դրանք պետական մեկ միավորից մեկ այլ միավորին կամ այլ պետությանը, կամ էլ միջազգային կազմակերպություններին տրամադրվող ոչ պարտադիր ընթացիկ կամ կապիտալ տրանսֆերտներ են: Դրամաշնորհները դասակարգվում են նախ և առաջ հաշվի առնելով այն ստացող միավորի տեսակը, ապա շնորհի ընթացիկ կամ կապիտալ լինելու հանգամանքով:

Դասակարգվում է դրամաշնորհներ ստացողների երեք տեսակ. դրամաշնորհներ օտարերկրյա պետություններին (461000), դրամաշնորհներ միջազգային կազմակերպություններին (462000), և դրամաշնորհներ պետական հատվածի այլ մակարդակներին (463000):

Ընթացիկ դրամաշնորհները տրվում են ընթացիկ ծախսերի և պաշարների ձեռք բերման ֆինանսավորման համար: Կապիտալ դրամաշնորհները ֆինանսավորում են ոչ ֆինանսական ակտիվների (000000) ձեռքբերումը (բացառությամբ պաշարներից), երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների (100000) ձեռքբերումը, կամ երկարաժամկետ պարտավորությունների (200000) կրճատումը: Կապիտալ դրամաշնորհները կարող են բաղկացած լինել հետևյալից.

. Դրամական փոխանցումներից, որոնց արդյունքում ստացողը կարող է ձեռք բերել ակտիվը կամ ակտիվները, որոնք կարող են ներառել ենթակառուցվածքների կառուցումը, օրինակ` ճանապարհները,

. Ակտիվի փոխանցումը, օրինակ սարքավորումների փոխանցումը տիրոջը,

. Երկարաժամկետ պարտավորության չեղյալ համարումը երկու կողմերի համաձայնությամբ, օրինակ, կառավարության միավորից ստացած երկարաժամկետ ներքին պարտավորության ներումը,

. Այլ միավորի պարտքի հանձնառությունը:

Եթե դրամաշնորհի տեսակը կասկած է հարուցում, այն պետք է դասակարգվի որպես ընթացիկ:

Բնեղեն շնորհները պետք է գնահատվեն ընթացիկ շուկայական գներով: Շուկայական գների վերաբերյալ տեղեկատվության բացակայության դեպքում շնորհի արժեք է համարվում ռեսուրսների տրամադրման համար կատարած ծախսի մեծությունը կամ էլ այն գումարի մեծությունը, որը կստացվեր, եթե ռեսուրսը վաճառվեր:

Դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում դրամաշնորհների գծով ծախսերը գրանցվում են ստացողներին վճարում կատարելու պահին Հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում դրամաշնորհները գրանցվում են այն ժամանակ, երբ դրանց ստացման համար անհրաժեշտ բոլոր պահանջներն ու պայմանները բավարարվել են և դոնոր միավորն ունի ոչ պայմանական պարտավորություն: Այդ պահի որոշումը բարդ է, քանզի գոյություն ունեն համապատասխանության բազմաթիվ պայմաններ` տարբեր իրավական ուժով: Որոշ դեպքերում դրամաշնորհի հնարավոր ստացողն իրավական պահանջ է ձեռք բերում այն ժամանակ, երբ նա բավարարում է որոշակի պայմանների, ինչպես օրինակ որոշակի նպատակների համար նախնական ծախսերի կատարումը կամ օրենսդրության ընդունումը: Շատ դեպքերում դրամաշնորհ ստացողը դոնորի նկատմամբ պահանջներ չի ներկայացնում և դրամաշնորհը պետք է գրանցվի այն պահին, երբ վճարումն իրականացվում է:

 

Խումբ 461000 - ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐ ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ

 

Այս խումբը ներառում է օտարերկրյա կառավարություններին տրամադրվող բոլոր ընթացիկ և կապիտալ դրամաշնորհները: Այս խմբի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Դրամաշնորհներ օտարերկրյա կառավարություններին

    461111                 Ընթացիկ դրամաշնորհներ օտարերկրյա

                           կառավարություններին

    461211                 Կապիտալ դրամաշնորհներ օտարերկրյա

                           կառավարություններին

 

Խումբ 462000 - ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ

 

Այս խումբը ներառում է միջազգային կազմակերպություններին տրամադրվող բոլոր ընթացիկ և կապիտալ դրամաշնորհները: Միջազգային կազմակերպություններին տրամադրվող դրամաշնորհներն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ընթացիկ դրամաշնորհներ միջազգային

կազմակերպություններին

    462111                 Ընթացիկ դրամաշնորհներ «Կարմիր խաչ» ընկերությանը

    462121                 Ընթացիկ դրամաշնորհներ միջազգային

                           կազմակերպություններում անդամավճարների գծով

    462191                 Այլ ընթացիկ դրամաշնորհներ միջազգային

                           կազմակերպություններին

    462211                 Կապիտալ դրամաշնորհներ «Կարմիր խաչ» ընկերությանը

    462291                 Այլ կապիտալ դրամաշնորհներ միջազգային    

                           կազմակերպություններին

 

Խումբ 463000 - ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐ ՊԵՏԱԿԱՆ ՀԱՏՎԱԾԻ ԱՅԼ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԻՆ

 

Կառավարման այլ մակարդակներին դրամաշնորհները ներառում են ընթացիկ (463100) և կապիտալ (463200) դրամաշնորհները պետական կառավարման հատվածին, համայնքներին, սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին և պետական ու համայնքային ոչ-առևտրային կազմակերպություններին:

Համայնքներին տրամադրված դրամաշնորհները ներառում են սուբվենցիաները, դոտացիաները և այլ դրամաշնորհները: Սուբվենցիաները այն նպատակային դրամաշնորհներն են, որոնք տրամադրվում են կոնկրետ ծախսը կամ ծրագիրն իրականացնելու համար: Դոտացիաները` համայնքներին ֆինանսական համահարթեցման նպատակով տրամադրվող դրամաշնորհներն են:

Այս խմբի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ընթացիկ դրամաշնորհներ պետական հատվածի այլ

մակարդակներին

    463119                 Այլ ընթացիկ դրամաշնորհներ պետական կառավարման

                           հատվածին

    463121                 Ընթացիկ սուբվենցիաներ համայնքներին

    463122                 Ընթացիկ դոտացիաներ համայնքներին

    463129                 Այլ ընթացիկ դրամաշնորհներ համայնքներին

    463139                 Այլ ընթացիկ դրամաշնորհներ Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամին

    463149                 Այլ ընթացիկ դրամաշնորհներ պետական և  

                           համայնքների ոչ առևտրային կազմակերպություններին

                           Կապիտալ դրամաշնորհներ պետական հատվածի այլ

                           մակարդակներին

    463219                 Այլ կապիտալ դրամաշնորհներ պետական կառավարման

                           հատվածին

    463221                 Կապիտալ սուբվենցիաներ համայնքներին

    463229                 Այլ կապիտալ դրամաշնորհներ համայնքներին

    463239                 Այլ կապիտալ դրամաշնորհներ Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամին

    463249                 Այլ կապիտալ դրամաշնորհներ պետական և  

                           համայնքների ոչ առևտրային կազմակերպություններին

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 470000 - ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՆՊԱՍՏՆԵՐ

 

Սոցիալական նպաստները դրանք ողջ բնակչությանը կամ նրա առանձին խմբերին որոշակի սոցիալական ռիսկերից պաշտպանելու նպատակով դրամական կամ բնեղեն ձևով կատարվող վճարումներն են: Սոցիալական ռիսկը դա իրադարձություն կամ հանգամանք է, որը կարող է բացասական ազդեցություն ունենալ ազգաբնակչության բարեկեցության վրա, կամ ծախսեր կատարելու համար լրացուցիչ պահանջարկ առաջացնել կամ նվազեցնել նրանց եկամուտները:

Սոցիալական նպաստը վճարում է, որը տրամադրվում է կոլեկտիվ մեխանիզմի շրջանակներում: Նպաստները հատկացնելիս դրանց ստացողներից չի պահանջվում դրանց դիմաց որևէ համարժեք փոխհատուցում կատարել: Այսպիսով, աշխատակիցներին որպես աշխատանքի վարձատրություն տրամադրվող հատկացումները, օրինակ, ապրելավարձը կամ ուտելիքի համար վճարվող գումարները, կամ գործատուի կողմից աշխատողներին տրամադրվող վարկերը սոցիալական նպաստներ չեն համարվում: Դրանք արտացոլվում են աշխատողների վարձատրություն (410000) հաշվում:

Սոցիալական ռիսկերից պաշտպանությունը կարող է նաև անուղղակիորեն տրամադրվել, օրինակ` հարկային արտոնություններ սահմանելու միջոցով: Այդ տեսքով տրամադրվող նպաստները, այնուամենայնիվ, սոցիալական նպաստներ չեն համարվում:

Սոցիալական նպաստները կարող են վճարվել դրամային կամ բնաիրային ձևով: Սոցիալական ապահովագրության այն նպաստները, որոնք վճարվում են բնաիրային տեսքով, ներառում են ազգաբնակչության օգտին շուկայական արտադրողից գնված ապրանքներն ու ծառայությունները կամ ազգաբնակչության կողմից ծրագրի կանոններին համապատասխան ձեռքբերված միջոցների փոխհատուցումը: Այս նպաստները հիմնականում բաղկացած են բժշկական կամ ատամնաբուժական միջամտության, վիրահատության, հիվանդանոցային պայմանների ապահովման, ակնոցների կամ կոնտակտային լինզաների, դեղորայքի, ամբուլատոր ծառայությունների և նմանատիպ ապրանքների և ծառայությունների նպաստներից:

Սոցիալական նպաստներն արտացոլվում են 2 խմբերում: Սոցիալական ապահովության նպաստներ (պարտադիր սոցիալական ապահովագրության կազմակերպություններ) (471000) հաշիվը ներառում է Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի կողմից վճարվող նպաստները: Այս խումբն օգտագործվում է միայն Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի կողմից վճարվող նպաստները գրանցելու համար: Սոցիալական ապահովության նպաստներ դրամական արտահայտությամբ (բյուջեից) (472000) հաշվում գրանցվում են նպաստները, որոնք ուղղակիորեն վճարվել են անհատներին կամ տնային տնտեսություններին բյուջեի միջոցներից:

 

Խումբ 471000 - ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒԹՅԱՆ ՆՊԱՍՏՆԵՐ (ՊԱՐՏԱԴԻՐ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ

ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ)

 

Այս խումբն օգտագործվում է միայն Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի կողմից` սոցիալական նպաստների վճարները գրանցելու համար: Այս նպաստները կարող են վճարվել տնային տնտեսություններին դրամական կամ բնաիրային արտահայտությամբ: Խումբը բաժանվում է երկու սինթետիկ հաշիվների. տնային տնտեսություններին դրամով վճարվող սոցիալական ապահովագրության վճարներ (471100), սոցիալական ապահովության բնեղեն նպաստներ ծառայություններ մատուցողներին (471200):

 

Սինթետիկ հաշիվ 471100 - Տնային տնտեսություններին դրամով վճարվող

սոցիալական ապահովագրության վճարներ

 

Տնային տնտեսություններին դրամով վճարվող սոցիալական ապահովագրության վճարներ (471100) հաշիվը ներառում է Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի կողմից դրամով կատարված վճարները, որոնք տրամադրվում են որպես ապահովագրված անձանց փոխհատուցում ժամանակավոր անաշխատունակության, կենսաթոշակի անցնելու, ֆիզիկական վնասի, գործազրկության դեպքում, ինչպես նաև ուղղակի տնային տնտեսություններին կամ անհատներին վճարվող այլ սոցիալական ապահովագրության նպաստները: Այս խմբի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ժամանակավոր անաշխատունակության համար

ապահովագրված անձանց աշխատավարձի փոխհատուցում

    471111                 Աշխատանքի վայրում տեղի ունեցած վնասվածքի կամ

                           մասնագիտական հիվանդության պատճառով ժամանակավոր

                           անաշխատունակության համար ապահովագրված անձանց

                           աշխատավարձի փոխհատուցում

    471112                 Հիվանդության պատճառով ժամանակավոր

                           անաշխատունակության համար ապահովագրված անձանց

                           աշխատավարձի փոխհատուցում

    471113                 Կարանտինի կամ խնամակալության պատճառով

                           ժամանակավոր անաշխատունակության համար

                           ապահովագրված անձանց աշխատավարձի փոխհատուցում

    471114                 Օրենքով նախատեսված` երեխաների երկարատև  խնամքի

                           փոխհատուցում

                           Կենսաթոշակի անցնելու հետ կապված նպաստ

    471121                 Բազային կենսաթոշակային նպաստ

    471122                 Արտերկրյա թոշակներ Հայաստանից դուրս բնակվող

                           քաղաքացիներին

    471123                 Կենսաթոշակառուներին օգնություն և  խնամք

    471124                 Կենսաթոշակառուներին ֆիզիկական վնասի գծով նպաստ

    471129                 Օրենքով սահմանված այլ թոշակներ և  նպաստներ

                           Հաշմանդամության ապահովագրության հիման վրա

                           վճարվող փոխհատուցումներ

    471131                 Փոխհատուցում ոչ-լրիվ դրույքով աշխատող

                           հաշմանդամներին, II կարգ

    471132                 Փոխհատուցում առաջին և  երկրորդ կարգի

                           հաշմանդամներին

    471133                 Երկրորդ կարգի հաշմանդամներին միանվագ

                           փոխհատուցում

    471134                 Աշխատավարձի ժամանակավոր փոխհատուցում

                           հաշմանդամության օրերի համար` մինչև այլ

                           համապատասխան աշխատանքի անցնելը

    471135                 Հաշմանդամներին ֆիզիկական վնասվածքների համար

                           նպաստ

    471136                 Փոխհատուցումներ երրորդ կարգի հաշմանդամներին

    471137                 Ապահովագրված շահառուներին օգնություն և  խնամք

    471139                 Այլ համապատասխան աշխատանքի համար փոխհատուցում/

                           Հաշմանդամության ապահովագրության այլ նպաստ

                           Գործազրկության նպաստներ

    471141                 Գործազրկության նպաստներ

    471142                 Վերապատրաստման վճարներ

    471143                 Գործազրկության այլ նպաստներ

                           Տնային տնտեսություններին ուղղակի վճարվող այլ

                           նպաստներ

    471191                 Ներպետական ճանապարհային ծախսեր և  օրապահիկներ

    471192                 Արտասահմանյան ճանապարհային ծախսեր և  

                           օրապահիկներ

    471193                 Հուղարկավորության նպաստ

    471194                 Բնակարանային նպաստներ

    471195                 Հանգստի ու առողջարանային ծառայություններ

    471199                 Տնային տնտեսություններին ուղղակի վճարվող այլ

                           սոցիալական ապահովագրության նպաստներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 471200 - Սոցիալական ապահովության բնեղեն նպաստներ

ծառայություններ մատուցողներին

 

Սոցիալական ապահովության բնեղեն նպաստներ ծառայություններ մատուցողներին (471200) հաշիվը ներառում է Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի կողմից տնային տնտեսությունների և անհատների օգտին երրորդ անձանց կողմից բնեղեն տեսքով կատարված վճարումները: Այս վճարները ներառում են առողջապահական ծառայությունները, թոշակառուների և հաշմանդամների խնամքը, վերապատրաստման ծառայությունները և այլ վճարները, որոնցից են շտապ օգնության և վերականգնման ծառայությունները: Այս ծախսերի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին առողջապահական ծառայությունների դիմաց

ուղղակի ծառայություն մատուցողներին վճարվող

միջոցներ

    471211                 Կլինիկաների, պոլիկլինիկաների և  դիսպանսերների

                           ծառայություններ

    471212                 Դիալիզի ծառայություններ

    471213                 Դեղագործական ծառայություններ և  նյութեր

    471214                 Ատամնաբուժական ծառայություններ

    471215                 Հիվանդանոցային ստացիոնար ծառայություններ

    471216                 Օգնություն և  սարքեր

    471217                 Սոցիալական ապահովագրության կազմակերպությունների

                           կողմից մատուցվող ծառայություններ

    471219                 Այլ ներքին առողջապահական ծառայություններ

                           Արտերկրում առողջապահական ծառայությունների դիմաց

                           ուղղակի ծառայություն մատուցողներին վճարվող

                           միջոցներ

    471221                 Առողջապահական ծառայությունների մատուցում ըստ

                           միջազգային պայմանագրերի

    471222                 Երկկողմանի պայմանագրերի հիման վրա մատուցվող

                           առողջապահական ծառայություններ

    471223                 Արտերկրում բնակվող ապահովագրված անձանց

                           մատուցվող առողջապահական ծառայություններ

    471224                 Արտերկիր բուժման ուղարկվող ապահովագրված անձանց

                           ծախսեր

    471229                 Արտերկրում այլ առողջապահական ծառայություններ

                           Թոշակառուների խնամք

    471231                 Օրավարձ, տնային օգնություն ծերանոցներում

    471232                 Օրավարձ, տնային օգնություն հատուկ հիմնարկներում

                           Հաշմանդամների խնամք

    471241                 Հաշմանդամների ապրելավարձ

    471242                 Հաշմանդամների կրթական ծախսեր

    471243                 Հաշմանդամների համար կազմակերպված միջոցառումների

                           ծախսեր

                           Վերապատրաստման ծառայություններ

    471251                 Ընդհանուր ուսուցման ծառայություններ

    471252                 Վերապատրաստման ծառայություններ

    471253                 Մասնագիտական վերապատրաստման ծառայություններ

                           Այլ սոցիալական ապահովագրության նպաստներ կամ

                           միջոցներ, որոնք ուղղակի վճարվում են

                           ծառայություններ մատուցողներին

    471291                 Շտապ օգնության ծառայություններ

    471292                 Վերականգնման ու հանգստի ծառայություններ

    471299                 Այլ սոցիալական ապահովագրության նպաստներ կամ

                           միջոցներ, որոնք ուղղակի վճարվում են

                           ծառայություններ մատուցողներին

 

Խումբ 472000 - Սոցիալական օգնության դրամական արտահայտությամբ

նպաստներ (բյուջեից)

 

Այս խումբը ներառում է տնային տնտեսություններին դրամով կատարված վճարները, որոնք ծառայում են նույն նպատակին, որին ծառայում են Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի կողմից տրամադրվող նպաստները, տարբերությամբ, որ այս նպաստները վճարվում են ուղղակիորեն բյուջետային միջոցներից:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Հիվանդության և հաշմանդամության նպաստներ

բյուջեից

    472111                 Հիվանդության նպաստներ

    472121                 Հաշմանդամության նպաստներ

    472131                 Պատերազմի հաշմանդամներին տրամադրվող նպաստներ

    472132                 Քաղաքացիական պատերազմի հաշմանդամներին

                           տրամադրվող նպաստներ

                           Մայրության նպաստներ բյուջեից

    472211                 Մայրության նպաստներ

                           Երեխաների կամ ընտանեկան նպաստներ բյուջեից

    472311                 Երեխաների կամ ընտանեկան նպաստներ

                           Գործազրկության նպաստներ բյուջեից

    472411                 Գործազրկության նպաստներ

                           Կենսաթոշակի անցնելու հետ կապված և տարիքային

                           նպաստներ բյուջեից

    472511                 Աշխատանքային թոշակներ

    472521                 Տարիքային թոշակներ

                           Հուղարկավորության նպաստներ բյուջեից

    472611                 Հուղարկավորության նպաստներ

                           Կրթական, մշակութային և սպորտային նպաստներ

                           բյուջեից

    472711                 Ակադեմիական պարգևներ

    472712                 ՈՒսանողական պարգևներ

    472713                 Աշակերտների պարգևներ

    472714                 ՈՒսանողների կրթաթոշակներ

    472715                 Սնունդ և  բնակարան ուսանողների համար

    472721                 Մշակութային նպաստներ

    472731                 Սպորտային պարգևներ

    472732                 Սպորտային կրթաթոշակներ

    472741                 Գիտական նպաստներ

    472742                 Կրթական նպաստներ գիտնականների և  հետազոտողների

                           համար

                           Բնակարանային նպաստներ բյուջեից

    472811                 Բնակարանային նպաստներ

                           Այլ նպաստներ բյուջեից

    472911                 Այլ նպաստներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 480000 - ԱՅԼ ԾԱԽՍԵՐ

 

Այլ ծախսերի շարքին են դասվում մի շարք տրանսֆերտներ, որոնք ծառայում են տարբեր նպատակների համար, և այլ ծախսային գործարքներ, որոնք չեն ներառվում որևէ այլ հոդվածում: Այլ ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ խմբերում. նվիրատվություններ ոչ կառավարչական (հասարակական) կազմակերպություններին (481000), հարկեր, պարտադիր վճարներ և տույժեր, որոնք կիրառվում են կառավարման տարբեր մակարդակների կողմից միմյանց նկատմամբ (482000), դատարանների կողմից նշանակված տույժեր և տուգանքներ (483000), բնական աղետներից կամ այլ բնական երևույթներից առաջացած վնասների կամ վնասվածքների վերականգնում (484000), կառավարման մարմինների գործունեության հետևանքով առաջացած վնասների կամ վնասվածքների վերականգնում (485000):

Այլ ծախսերում են արտացոլվում նաև պահուստային միջոցները (489000): Պահուստային միջոցների կատեգորիան կիրառվում է միայն բյուջետավորման նպատակներով և չի օգտագործվում ծախսերը գրանցելու համար:

 

Խումբ 481000 - ՆՎԻՐԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՈՉ ԿԱՌԱՎԱՐՉԱԿԱՆ (ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ)

ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ

 

Հասարակական կազմակերպություններին նվիրատվությունները սովորաբար բաղկացած են անդամավճարների տեսքով, բաժանորդագրությունների, պարբերական կամ ոչ պարբերական ձևով կատարվող կամավոր նվիրատվությունների տեսքով տրամադրվող դրամական հատկացումներից: Այս տրանսֆերտները նպատակ ունեն ծածկելու ազգաբնակչությանը սպասարկող շահույթ չհետապնդող հաստատությունների արտադրական ծախսերը կամ տրամադրել այնպիսի միջոցներ, որոնց հաշվին ազգաբնակչությանը սոցիալական աջակցության նպաստների տեսքով կարող են կատարվել ընթացիկ տրանսֆերտներ: Այս դասին պատկանում են նաև բնեղեն տրանսֆերտները` սննդի, հագուստի, ծածկոցների և դեղորայքի տեսքով, որոնք ազգաբնակչությանը բաշխելու նպատակով տրվում են բարեգործական կազմակերպություններին: Այս խմբի համար կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Տնային տնտեսություններին ծառայություններ

մատուցող` շահույթ չհետապնդող

կազմակերպություններին նվիրատվություններ

    481111                 Տնային տնտեսություններին ծառայություններ

                           մատուցող` շահույթ չհետապնդող

                           կազմակերպություններին նվիրատվություններ

    481121                 Տնային տնտեսություններին բնեղեն արտահայտությամբ

                           ծառայություններ մատուցող շահույթ չհետապնդող

                           կազմակերպություններին նվիրատվություններ

                           Նվիրատվություններ այլ շահույթ չհետապնդող

                           կազմակերպություններին

    481911                 Նվիրատվություններ այլ շահույթ չհետապնդող

                           կազմակերպություններին

 

Խումբ 482000 - ՀԱՐԿԵՐ, ՊԱՐՏԱԴԻՐ ՎՃԱՐՆԵՐ ԵՎ ՏՈՒՅԺԵՐ, ՈՐՈՆՔ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ

ՏԱՐԲԵՐ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ԿԻՐԱՌՎՈՒՄ ԵՆ ՄԻՄՅԱՆՑ ՆԿԱՏՄԱՄԲ

 

Կառավարության տարբեր մակարդակների կողմից միմյանց նկատմամբ կիրառվող հարկերը, պարտադիր վճարները և տույժերը գրանցվում են այս խմբում:

Այս խումբը բաղկացած է հետևյալ հաշիվներից. աշխատավարձի ֆոնդ (482100), այլ հարկեր (482200), պարտադիր վճարներ (482300), պետական հատվածի տարբեր մակարդակների կողմից միմյանց նկատմամբ կիրառվող տույժեր (482400):

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Աշխատավարձի ֆոնդ

    482111                 Աշխատավարձի ֆոնդ

                           Այլ հարկեր

    482211                 Գույքահարկ

    482212                 Ֆինանսական գործառնություններից հարկեր

    482221                 Ապրանքների գծով հարկեր

    482222                 Ծառայությունների գծով հարկեր

    482231                 Փոխադրամիջոցների գրանցում

    482241                 Մաքսատուրք

    482291                 Այլ հարկեր

                           Պարտադիր վճարներ

    482311                 Պետական տուրքեր

    482321                 Համայնքային տուրքեր

    482331                 Ոչ առևտրային  կազմակերպությունների տուրքեր

    482341                 Դատական տուրքեր

                           Կառավարման տարբեր մակարդակների կողմից միմյանց

                           նկատմամբ կիրառվող տույժեր

    482411                 Հանրապետական տուգանքներ

    482421                 Ոչ առևտրային  կազմակերպությունների տույժեր

    482431                 Համայնքային տույժեր

 

Խումբ 483000 - ԴԱՏԱՐԱՆՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ՆՇԱՆԱԿՎԱԾ ՏՈՒՅԺԵՐ ԵՎ ՏՈՒԳԱՆՔՆԵՐ

 

Դատարանների կողմից նշանակված տույժերն ու տուգանքները գրանցվում են այս խմբում` հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Դատարանների կողմից նշանակված տույժեր և

տուգանքներ

    483111                 Դատարանների կողմից նշանակված տույժեր և  

                           տուգանքներ

 

Խումբ 484000 - ԲՆԱԿԱՆ ԱՂԵՏՆԵՐԻՑ ԿԱՄ ԱՅԼ ԲՆԱԿԱՆ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐՈՎ ԱՌԱՋԱՑԱԾ

ՎՆԱՍՆԵՐԻ ԿԱՄ ՎՆԱՍՎԱԾՔՆԵՐԻ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՈՒՄ

 

Այս խմբում գրանցվում են բնական աղետների կամ այլ բնական երևույթների հետևանքով առաջացած վնասվածքների գծով փոխհատուցումները:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Բնական աղետներից կամ այլ բնական պատճառներով

առաջացած վնասվածքների կամ վնասների վերականգնում

    484111                 Բնական աղետներից առաջացած վնասվածքների կամ

                           վնասների վերականգնում

    484211                 Վայրի կենդանիների կողմից ստացած վնասվածքների

                           վերականգնում

    484212                 Այլ բնական պատճառներով ստացած վնասվածքների

                           վերականգնում

 

Խումբ 485000 - ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏԵՎԱՆՔՈՎ

ԱՌԱՋԱՑԱԾ ՎՆԱՍՆԵՐԻ ԿԱՄ ՎՆԱՍՎԱԾՔՆԵՐԻ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՈՒՄ

 

Այս խումբը ներառում է պետական միավորների կողմից ազգաբնակչությանը կամ գույքին պատճառած վնասների փոխհատուցման վճարները: Այս վճարները կարող են լինել դատարանի կողմից պարտադրված կամ պայմանավորվածության արդյունք:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

    485111                 Կառավարման մարմինների գործունեության կամ

                           անգործության հետևանքով առաջացած վնասվածքների

                           կամ վնասների վերականգնում

 

Խումբ 486000 - ԱՅԼ ԾԱԽՍԵՐ

 

Այս խմբում գրանցվում են բոլոր ընթացիկ այն ծախսերը, որոնք չեն կարող գրանցվել նախորդ այլ հաշիվներում: Երբ ոչ ֆինանսական ակտիվի վաճառքի գինը պակաս է հաշվեկշռում գրանցված արժեքից, ապա այդ կորուստները արտացոլվում են այս հաշվում: Այլ ծախսերը արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Այլ ծախսեր

    486111                 Այլ ընթացիկ ծախսեր

    486112                 Այլ կապիտալ ծախսեր

    486113                 Ոչ ֆինանսական ակտիվների վաճառքից կորուստներ

 

Խումբ 489000 - ՊԱՀՈՒՍՏԱՅԻՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ (ՖՈՆԴ)

 

Պահուստային միջոցներից ֆինանսավորվում են այն ծախսերը, որոնք նախատեսված չեն եղել պետական բյուջեում: Դրանց միջոցով ապահովվում են նաև բյուջետային երաշխիքները:

Այս խմբում գրանցվում են միայն բյուջետային հատկացումները: Ծախսերը այստեղ չեն գրանցվում: Հաստատված բյուջետային հատկացումը պետք է գրանցվի` պակասեցնելով պահուստային միջոցները և ավելացնելով համապատասխան ծախսային տնտեսագիտական հոդվածը, որտեղից կատարվելու է ծախսը: Կիրառվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ ծածկագրերը բյուջետային տրանսֆերտները գրանցելու համար.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պահուստային միջոցներ

    489111                 Պահուստային միջոցներ

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 6

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ՈՉ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ԾԱԽՍԵՐ (ԴԱՍ 500000)

 

Ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսերը գրանցվում են 500000 դասում: Ոչ ֆինանսական ակտիվներ են հանդիսանում ֆինանսական ակտիվների շարքին չդասվող բոլոր տնտեսական ակտիվները: Գոյություն ունեն ոչ ֆինանսական գործառնությունները արտացոլող և միմյանց հետ սերտորեն փոխկապակցված երեք դասեր.

Դաս 000000 - Ոչ ֆինանսական ակտիվներ

Դաս 500000 - Ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր

Դաս 800000 - Ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր

Ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսերը արտացոլվում են չորս կատեգորիաներում: Այս կատեգորիաները նույնն են նշված բոլոր երեք դասերի համար: Առաջին երեք կատեգորիաներն են արտադրված ակտիվները. հիմնական միջոցները (510000), պաշարները (520000) և բարձրարժեք ակտիվները (530000): Չորրորդ կատեգորիան բաղկացած է բոլոր ոչ արտադրական ակտիվներից (540000):

Ոչ ֆինանսական ակտիվները կարող են լինել արտադրական ծագում ունեցող (օր.` արտադրական գործընթացի արդյունք) կամ բնական ծագում ունեցող ակտիվներ: Արտադրական ծագում ունեցող ակտիվները դասակարգվում են հիմնական միջոցների, պաշարների կամ բարձրարժեք առարկաների.

. Հիմնական միջոցները նյութական ակտիվներ են, որոնք առկա են արտադրանքի արտադրության, աշխատանքների կատարման, ծառայությունների մատուցման, ապրանքների իրացման, վարձակալության տալու կամ վարչական նպատակներով օգտագործելու համար և որոնք օգտագործվում են ավելի քան մեկ տարի ժամկետով:

. Պաշարներն այն ապրանքներն են, որոնք պահվում են արտադրողների մոտ վաճառքի, արտադրության մեջ օգտագործելու կամ սպառման նպատակով:

. Բարձրարժեք առարկաները զգալի արժեք ունեցող արտադրված ապրանքներն են, որոնք ձեռք են բերվում կամ պահվում հիմնականում որպես արժեքների կուտակումներ և հիմնականում չեն օգտագործվում արտադրության կամ սպառման նպատակով:

Ոչ ֆինանսական ակտիվները կարող են լինել նաև ոչ արտադրական ակտիվներ: Եվ բնական ծագում ունեցող ակտիվները, և ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվները դասվում են ոչ արտադրական ակտիվներին: Բնական ծագում ունեցող ակտիվներն իրենց մեջ ներառում են հողը, հանքանյութերը և էլեկտրամագնիսական սպեկտրը, եթե դրանց նկատմամբ առկա է ակնհայտ սեփականության իրավունք: Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվները ներառում են արտոնագրերը և վարձակալությունները:

Ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր դասում գրանցվում են ոչ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման, կառուցման, պահպանման և վերանորոգման հետ կապված բոլոր դրամական ելքերը: Բոլոր այլ դրամական ելքերը, բացառությամբ հիմնական գումարի մարման և ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման (600000) հետ կապված ծախսերից, գրանցվում են ընթացիկ ծախսեր (400000) դասում:

Եթե կառավարությունը որոշում է վերագնահատել ակտիվները, հիմնվելով դրանց շուկայական արժեքի վրա, ապա այդ մուտքերը գրանցվում են միայն հաշվեկշռի ոչ ֆինանսական ակտիվներ (000000) դասում: Նմանապես ամորտիզացիան կամ ծախսերը գրանցվում են հիմնական կապիտալի սպառում (430000) հաշվում, քանի որ դա ոչ դրամական երևույթ է և համարվում է գործառնության արժեք:

Դրամարկղային հիմունքով բյուջետավորման դեպքում ոչ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման կամ դրանց հետ կապված այլ ծախսերը գրանցվում են ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (500000) դասում: Դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով փաստացի ծախսերը նույնպես գրանցվում են 500000 դասում:

Երբ բյուջետավորումն իրականացվում է դրամարկղային հիմունքով, իսկ հաշվապահական հաշվառումը` հաշվեգրման հիմունքով, ապա ամբողջ տարվա ընթացքում ոչ ֆինանսական ակտիվների հետ կապված ծախսերը թե՛ բյուջետավորման և թե՛ հաշվապահական հաշվառման մասով պետք է արտացոլվեն այս դասում: Տարվա վերջում հաշվեկշռի ոչ ֆինանսական ակտիվներ (000000) դասում գրանցված ակտիվների համար կատարվում են հաշվանցող մուտքագրումներ հաշվանցումներ ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (590000) հաշվում: Այս մոտեցումը թույլ է տալիս իրականացնել շարունակական բյուջետային վերահսկում, ծախսերի ավելի կատարելագործված հաշվառում և հաշվետվությունների ներկայացում թե՛ դրամարկղային, թե՛ հաշվեգրման մեթոդներով:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 510000 - ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ

 

Հիմնական միջոցները դրանք արտադրված ակտիվներ են, որոնք համապատասխանում են հիմնական միջոցներ (010000) դասում ներկայացված սահմանմանը: Հիմնական միջոցները արտացոլվում են հետևյալ հաշիվներում. շենքեր և շինություններ (511000), մեքենաներ և սարքավորումներ (512000) և այլ հիմնական միջոցներ (513000):

Այս կատեգորիայում արտացոլվող ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսերի օրինակներից են.

ա)Հիմնական միջոցներ (010000) դասին պատկանող հիմնական միջոցի կապիտալ վերանորոգումը կամ բարելավումը,

բ) Պատմական հուշարձանները կամ արվեստի գործերը, որոնք հանդիսանում են պետության սեփականությունը և ցուցադրվում են հասարակությանը ծառայություն մատուցելու նպատակով,

գ) Զինվորական կիրառման նպատակով ձեռք բերված կառույցները, որոնք օգտագործվում են հիմնականում նույն կերպ, ինչպես որ նմանատիպ կառույցները` քաղաքացիական ոլորտում,

դ) Ոչ ռազմական կազմակերպությունների կողմից օգտագործվող ներքին անվտանգության և ոստիկանական գործունեության մեջ ներառված թեթև զենքերը և զրահապատ մեքենաները,

ե) Հիմնական միջոց համարվող ապրանքի բաղկացուցիչ մասերը, չնայած այն փաստին, որ առանձին բաղկացուցիչ մասը կարող է չհամապատասխանել հիմնական միջոցի սահմանման մեջ ներկայացված գումարային սահմանին:

Այլ ծախսերը, որոնք առաջին հայացքից կարող են դասակարգվել, որպես հիմնական միջոցների գծով ծախսեր, փոխարենը արտացոլվում են ընթացիկ ծախսեր (400000) հաշվում:

ա) Որոշ ապրանքներ, ինչպիսիք են օրինակ քարածուխը, կարող են երկար ծառայության ժամկետ ունենալ, բայց չեն համարվում հիմնական միջոց, որովհետև մեկանգամյա օգտագործում ունեն:

բ) Ռազմամթերքը չի դիտարկվում որպես հիմնական միջոց, որովհետև դրանք միանգամյա օգտագործման ապրանքներ են` այլ ոչ թե արտադրության մեջ բազմակի և անընդհատ օգտագործվող: Այս մոտեցումը տարածվում է նաև տրանսպորտային միջոցների, այլ սարքերի և կառույցների վրա, որոնց ֆունկցիան նշված ռազմամթերքի գործարկումն է (օրինակ` ռազմանավեր, սուզանավեր, ռազմական ինքնաթիռներ, տանկեր, ուժային մեքենաներ, հրթիռակիրներ և ամբարներ), որոնք նույնպես չեն դիտարկվում որպես հիմնական միջոցներ:

 

Խումբ 511000 - ՇԵՆՔԵՐ ԵՎ ՇԻՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Շենքերի և շինությունների գծով ծախսերը տարանջատվում են հետևյալ հաշիվների` շենքերի և շինությունների ձեռք բերում (511100), շենքերի և շինությունների կառուցում (511200) և շենքերի և շինությունների կապիտալ վերանորոգում (511300):

Շենքերի և շինությունների գծով ծախսերը ներառում են շինհրապարակի մաքրման և նախապատրաստման արժեքը, ինչպես նաև շինությունների անբաժանելի մաս հանդիսացող բոլոր հարմարանքների, սարքերի և սարքավորումների արժեքը:

Որոշ կառույցներ հանդիսանում են հողի զգալի բարեկարգումներ, օրինակ` ջրահավաքներ և ջրհեղեղից պաշտպանման համար կառուցված պատնեշներ կամ հողի բարեկարգում: Այս ակտիվները նախատեսված են հողի որակի բարելավման և ընդլայնման համար և անմիջականորեն չեն օգտագործվում այլ ապրանքներ կամ ծառայություններ արտադրելու համար: Դրանց արժեքը ներառվում է հողի արժեքի մեջ:

Ռազմական նպատակներով ձեռք բերված կառույցների արժեքը նույնպես ներառվում է հողի արժեքի մեջ, եթե դրանք օգտագործվում են նույն նպատակով կամ ձևով, ինչպես քաղաքացիական նպատակով ձեռք բերվածները:

Շենքերի և շինությունների կապիտալ վերանորոգումների, վերակառուցումների կամ ընդլայնումների գծով ծախսերն արտացոլվում են շենքերի և շինությունների կապիտալ վերանորոգում (511300) հաշվում: Սակայն շենքերի և շինությունների շարունակական (ընթացիկ) պահպանման և վերանորոգման ծախսերն արտացոլվում են ծառայությունների և ապրանքների ձեռք բերում (420000) հոդվածում` որպես ընթացիկ ծախսեր:

 

Սինթետիկ հաշիվ 511100 - Շենքերի և շինությունների ձեռք բերում

 

Շենքերի և շինությունների ձեռք բերումն ընդգրկում է հետևյալ հաշիվները. բնակելի շենքերի և բնակարանների ձեռք բերում (511110), ոչ բնակելի շենքերի ձեռք բերում (511120) և այլ շինությունների ձեռք բերում (511190):

Այս սինթետիկ հաշիվը ներառում է շենքերի և շինությունների ձեռք բերման ծախսերը անկախ նրանից, թե այդ շենքերի ու շինությունների արժեքը մարվում է ժամանակի ընթացքում, թե ֆինանսավորվում է երրորդ աղբյուրից (օր. վարկի միջոցով): Եթե դրանք ֆինանսավորվում են վարկի միջոցով, ապա գրանցվում են երկու առանձին դրամական գործառնություններ: Առաջինը գրանցում է վարկից ստացված դրամական միջոցները, իսկ երկրորդը` կառույցը գնելու նպատակով կատարված ծախսը: Եթե շենքը կամ շինությունը կառուցվում է պետական միավորի կողմից, ապա դրա հետ կապված նախագծման և շինարարության ծախսերը գրանցվում են շենքերի և շինությունների կառուցում (511200) հաշվում:

Բնակելի շենքեր և բնակարանների ձեռք բերում (511110) հաշիվը ներառում է բոլոր ծախսերը այն շինությունների ձեռքբերման գծով, որոնք հիմնականում կամ ամբողջովին օգտագործվում են որպես կացարաններ, ներառյալ ավտոտնակները և բնակարանների հետ կապված այլ կառույցները: Շարժական տները և ավտոկցորդները, որոնք օգտագործվում են որպես հիմնական բնակատեղ, նույնպես ներառվում են այս հաշվում: Զինծառայողների համար ձեռք բերված բնակարանները նույնպես ներառվում են, քանի որ դրանք օգտագործվում են նույն նպատակով, ինչպես որ քաղաքացիական անձանց կողմից ձեռք բերվածները:

Ոչ բնակելի շենքերի ձեռքբերում (511120) հաշիվը ներառում է բնակելի շինությունների դասին չդասվող բոլոր այլ շինությունների ձեռքբերման գծով ծախսերը: Այսպիսի շինություններն են, օրինակ` գրասենյակային շինությունները, դպրոցները, հիվանդանոցները, հանրային զվարճությունների շինությունները, առևտրային շինությունները, հյուրանոցները և ռեստորանները: Ռազմական նպատակներով գնված շինությունները և կառույցները այնքանով են ընդգրկվում այս խմբի մեջ, որքանով դրանք նման են նմանատիպ քաղաքացիական շինություններին և կարող են օգտագործվել այդ նպատակների համար:

Այլ շինությունների ձեռք բերում (511190) հաշիվը ներառում է բոլոր այլ կառույցների ձեռքբերման գծով ծախսերը, ներառյալ սպորտային կառույցները և հանգստյան վայրերը, մշակութային հաստատությունները և կալանավայրերը:

Շենքերի և շինությունների ձեռք բերման ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Բնակելի շենքերի և բնակարանների ձեռք բերում

    511111                 Բնակելի շենքեր պետական ծառայողների համար

    511112                 Բնակելի շենքեր սոցիալական խմբերի համար

    511113                 Բնակելի շենքեր փախստականների համար

    511119                 Այլ բնակելի շենքեր

                           Գրասենյակային շենքերի և այլ շինությունների

                           ձեռք բերում

    511121                 Գրասենյակային շենքեր և  ոչ բնակելի տարածքներ

    511122                 Հիվանդանոցներ, առաջնային բուժօգնության

                           հիմնարկներ և ինտերնատներ

    511123                 Կրթական հաստատություններ և  մանկապարտեզներ

    511124                 Ռեստորաններ և  հանգստյան տներ

    511125                 Պահեստներ, ամբարներ և  տեխնիկական սպասարկման

                           կայարաններ

    511126                 Սահմանային կետեր

    511127                 Արտադրական տարածքներ

    511129                 Այլ ոչ բնակելի շենքեր

                           Այլ շինությունների ձեռք բերում

    511191                 Սպորտային և  առողջարանային կառույցներ

    511192                 Մշակութային հաստատություններ

    511193                 Կալանավայրեր

    511199                 Այլ շինություններ

 

Սինթետիկ հաշիվ 511200 - Շենքերի և շինությունների կառուցում

 

Շենքերի և շինությունների կառուցումը ընդգրկում է հետևյալ հաշիվները. բնակելի շենքերի և բնակարանների կառուցում (511210), ոչ բնակելի շենքերի կառուցում (511220), տրանսպորտային շինությունների կառուցում (511230), ջրային տնտեսության ենթակառույցների շինարարություն (511240) և այլ կառույցների շինարարություն (511290):

Եթե շենքը կամ շինությունը կառուցվում է պետական միավորի կողմից, ապա այս սինթետիկ հաշիվը ներառում է դրանց նախագծման և կառուցման հետ կապված բոլոր ծախսերը: Այս ծախսերը ներառում են նախագծման, շինանյութերի ձեռք բերման, ճարտարապետական ծառայությունների, ծախսերի պլանավորման, աշխատուժի վարձման կամ պայմանագրերի կնքման հետ կապված բոլոր ծախսերը: Եթե շենքը կամ շինությունը գնվում է պետական միավորի կողմից, ապա դրա արդյունքում առաջացած ծախսերը գրանցվում են բնակելի շենքեր և բնակարանների ձեռք բերում (511100) հաշվում:

Բնակելի շենքերի և շինությունների և ոչ բնակելի շենքերի սահմանումը համընկնում է շենքերի և շինությունների ձեռք բերում (511100) հաշվի սահմանմանը: Տրանսպորտային օբյեկտների կառուցում (511230) հաշիվը ներառում է մայրուղիների, փողոցների, ճանապարհների, կամուրջների, թունելների, երկաթուղիների, ստորգետնյա ճանապարհների և վազքուղիների կառուցման գծով բոլոր ծախսերը: Ջրային ենթակառուցվածքների շինարարություն (511240) հաշիվը ընդգրկում է կոյուղիների, ջրուղիների և ջրամբարների կառուցման գծով բոլոր ծախսերը: Այլ կառույցների շինարարություն (511290) հաշիվը ներառում է բոլոր այլ կառույցները. գազատարները, հաղորդակցության գծերը, էլեկտրագծերը և խողովակաշարերը, բացօթյա սպորտային և առողջարանային կառույցները, կալանավայրերը:

Շենքերի և շինությունների կառուցման ծախսերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Բնակելի շենքերի և բնակարանների կառուցում

    511211                 Բնակելի շենքեր պետական ծառայողների համար

    511212                 Բնակելի շենքեր սոցիալական խմբերի համար

    511213                 Բնակելի շենքեր փախստականների համար

    511219                 Այլ բնակելի շենքեր

                           Ոչ բնակելի շենքերի կառուցում

    511221                 Գրասենյակային շենքեր և  ոչ բնակելի տարածքներ

    511222                 Հիվանդանոցներ, առաջնային բուժօգնության

                           հիմնարկներ և ինտերնատներ

    511223                 Կրթական հաստատություններ և  մանկապարտեզներ

    511224                 Ռեստորաններ և  հանգստյան տներ

    511225                 Պահեստներ, ամբարներ, գարաժներ և  այլն

    511226                 Սահմանային կետեր

    511227                 Արտադրական տարածքներ

    511229                 Այլ ոչ բնակելի շենքեր

                           Տրանսպորտային շինությունների կառուցում

    511231                 Մայրուղիներ, ճանապարհներ, կամուրջներ,

                           էստակադաներ և թունելներ

    511232                 Երկաթգիծ

    511233                 Օդանավակայանի թռիչքավայրէջքային ուղիներ

    511239                 Այլ տրանսպորտային շինություններ

                           Ջրային տնտեսության ենթակառույցների

                           շինարարություն

    511241                 Ջրամատակարարման համակարգեր

    511242                 Ջրահեռացման համակարգեր

    511243                 Ամբարտակներ

    511249                 Ջրային տնտեսության այլ ենթակառույցներ

                           Այլ կառույցների շինարարություն

    511291                 Գազատարներ

    511292                 Կոմունիկացիոն և  էլեկտրական լարեր

    511293                 Սպորտային և  առողջարանային կառույցներ

    511294                 Մշակութային հիմնարկներ

    511295                 Կալանավայրեր

    511299                 Այլ կառույցներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 511300 - Շենքերի և շինությունների կապիտալ

վերանորոգում

 

Շենքերի և շինությունների կապիտալ վերանորոգումը ընդգրկում է հետևյալ հաշիվները. շենքերի և բնակարանների կապիտալ վերանորոգում (511310), ոչ բնակելի շենքերի կապիտալ վերանորոգում (511320), տրանսպորտային շինությունների կապիտալ վերանորոգում (511330), ջրային տնտեսության ենթակառույցների կապիտալ վերանորոգում (511340), այլ կառույցների կապիտալ վերանորոգում (511390):

Այս սինթետիկ տնտեսագիտական հաշիվը ընդգրկում է շենքերի և շինությունների կապիտալ շահագործման գծով ծախսերը: Հիմնական միջոցների կապիտալ վերանորոգումը կամ խոշոր նորոգումները տարբերակվում են ընթացիկ բարելավումից և վերանորոգումից հետևյալ առանձնահատկություններով. (ա) հիմնական միջոցների վերակառուցման, վերակառուցման կամ ընդլայնման վերաբերյալ որոշումը ներդրումային քաղաքականության արդյունք է, որը կարող է իրագործվել ցանկացած ժամանակ, և որը սակայն թելադրված չէ ակտիվի վիճակից և (բ) վերակառուցումները և ընդլայնումներն ավելացնում են առկա հիմնական միջոցի արտադրողականությունը կամ հզորությունը կամ զգալիորեն երկարացնում նրա օգտակար ծառայության ժամկետը:

Հիմնական միջոցների պահպանման և ընթացիկ վերանորոգման համար օգտագործված ապրանքներն ու ծառայությունները համարվում են ընթացիկ ծախսեր և գրանցվում են ծառայությունների և ապրանքների ձեռք բերում (420000) հաշվում: Հիմնական միջոցների պահպանումը և վերանորոգումը տարբերակվում են կապիտալ վերանորոգումից հետևյալ առանձնահատկություններով.

ա) դրանք գործողություններ են, որոնք հիմնական միջոցների սեփականատերերը կամ օգտագործողները պարտավոր են պարբերաբար իրականացնել, որպեսզի կարողանան օգտագործել այդ ակտիվները` դրանց ծառայության համար նախատեսված ժամկետի ընթացքում.

բ) դրանք չեն փոխում հիմնական միջոցները կամ դրանց կիրառությունը, այլ պահպանում են դրանք սարքին վիճակում կամ էլ շարքից դուրս գալու դեպքում վերականգնում են դրանց նախկին աշխատանքային վիճակը:

Բնակելի շենքերի և շինությունների, ոչ բնակելի շենքների, տրանսպորտային օբյեկտների, ջրային ենթակառուցվածքների և այլ կառույցների սահմանումը համընկնում է շենքերի և շինությունների կառուցում (511200) հաշվի սահմանման հետ:

Շենքերի և շինությունների կապիտալ վերանորոգումն արտացոլվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Շենքերի և բնակարանների կապիտալ վերանորոգում

    511311                 Բնակելի շենքեր պետական ծառայողների համար

    511312                 Բնակելի շենքեր սոցիալական խմբերի համար

    511313                 Բնակելի շենքեր փախստականների համար

    511319                 Այլ բնակելի շենքեր

                           Ոչ բնակելի շենքերի կապիտալ վերանորոգում

    511321                 Գրասենյակային շենքեր և  ոչ բնակելի տարածքներ

    511322                 Հիվանդանոցներ, առաջնային բուժօգնության

                           հիմնարկներ և ինտերնատներ

    511323                 Կրթական հաստատություններ և  մանկապարտեզներ

    511324                 Ռեստորաններ և  հանգստյան տներ

    511325                 Պահեստներ, ամբարներ, գարաժներ և  այլն

    511326                 Սահմանային կետեր

    511327                 Արտադրական տարածքներ

    511328                 Այլ ոչ բնակելի շենքեր

                           Տրանսպորտային շինությունների կապիտալ

                           վերանորոգում

    511331                 Մայրուղիներ, ճանապարհներ, կամուրջներ,

                           էստակադաներ և թունելներ

    511332                 Երկաթգիծ

    511333                 Օդանավակայանի թռիչքավայրէջքային     

                           ուղիներ

    511339                 Այլ տրանսպորտային շինություններ

                           Ջրային տնտեսության ենթակառույցների կապիտալ

                           վերանորոգում

    511341                 Ջրամատակարարման համակարգեր

    511342                 Ջրահեռացման համակարգեր

    511343                 Ամբարտակներ

    511349                 Ջրային տնտեսության այլ ենթակառույցներ

                           Այլ կառույցների կապիտալ շահագործում

    511391                 Գազատարներ

    511392                 Կոմունիկացիոն և  էլեկտրական լարեր

    511393                 Սպորտային և  առողջարանային կառույցներ

    511394                 Մշակութային հիմնարկներ

    511395                 Կալանավայրեր

    511399                 Այլ կառույցներ

 

Խումբ 512000 - ՄԵՔԵՆԱՆԵՐ ԵՎ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐ

 

Մեքենաները և սարքավորումները ներառում են տրանսպորտային սարքավորումները (512110) և վարչական նշանակության սարքավորումները (512200): Շենքերի կամ այլ կառույցների անբաժան մասը հանդիսացող մեքենաները և սարքավորումները ներառվում են շենքեր և շինությունների արժեքի մեջ, և չեն արտացոլվում շենքներ և շինություններ (511000) դասին պատկանող սարքավորումների խմբում: Փոքրարժեք գործիքները, որոնք չեն համապատասխանում հիմնական միջոցի սահմանմանը և որոնք ձեռք են բերվում պարբերաբար և հաստատուն քանակով, ինչպիսիք են` ձեռքի գործիքները, չեն համարվում հիմնական միջոցներ և պետք է արտացոլվեն ապրանքների և ծառայությունների ձեռք բերում (420000) հաշվում:

Մեքենաների և սարքավորումների հիմնանորոգման ու պահպանման ծախսերն արտացոլվում են ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսերում, երբ վերանորոգումը զգալիորեն բարելավում է ակտիվի հզորությունը կամ աշխատունակությունը, կամ զգալիորեն երկարացնում է վերջինիս ծառայության ժամկետը:

 

Սինթետիկ հաշիվ 512100 - Տրանսպորտային սարքավորումներ

 

Տրանսպորտային սարքավորումներ հաշիվը ներառում է մարդկանց և առարկաներ տեղափոխող սարքավորումների գծով ծախսերը, ներառյալ ավտոմեքենաներ, տրեյլերներ և կիսատրեյլերներ, նավեր, երկաթուղու լոկոմոտիվներ և շարժակազմեր, օդանավեր, մոտոցիկլներ և հեծանիվներ:

Տրանսպորտային սարքավորումների ձեռք բերման, պահպանման և հիմնանորոգման հետ կապված ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վերգետնյա տրանսպորտային սարքավորումներ

    512111                 Ավտոմեքենաներ

    512112                 Տրակտորներ

    512113                 Միկրոավտոբուսներ

    512114                 Բեռնատար մեքենաներ

    512115                 Քառանիվ շարժման մեքենաներ

    512116                 Մոտոցիկլներ

    512117                 Հեծանիվներ

    512119                 Այլ վերգետնյա տրանսպորտային սարքավորումներ

                           Նավեր

    512121                 Նավեր և  նավակներ

    512122                 Լաստանավեր

    512129                 Այլ նավեր

                           Օդային տրանսպորտի սարքավորումներ

    512131                 ՈՒղղաթիռներ

    512132                 Օդանավեր

    512139                 Օդային տրանսպորտի այլ սարքավորումներ

                           Այլ տրանսպորտային սարքավորումներ

    512141                 Այլ տրանսպորտային սարքավորումներ

                           Տրանսպորտային միջոցների պահպանում և

                           հիմնանորոգում

    512191                 Վերգետնյա տրանսպորտային մեքենաներ

    512192                 Նավեր

    512193                 Օդային տրանսպորտային միջոցներ

    512199                 Այլ տրանսպորտային սարքավորումներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 512200 - Վարչական սարքավորումներ

 

Վարչական նշանակության սարքավորումները բաղկացած են գրասենյակում կիրառվող սարքավորումներից, ներառյալ համակարգչային սարքավորումները, կոմունիկացիոն (կապի) սարքավորումները, էլեկտրոնային և լուսանկարչական սարքավորումները, կենցաղային և հասարակական սննդի սարքավորումներ:

Վարչական նշանակության սարքավորումների ձեռք բերման, պահպանման և հիմնանորոգման հետ կապված ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Գրասենյակային սարքավորումներ

    512211                 Կահույք

    512219                 Այլ գրասենյակային սարքավորումներ

                           Համակարգչային սարքավորումներ

    512221                 Համակարգչային սարքավորումներ

    512222                 Տպիչներ

    512223                 Ցանց

    512229                 Այլ համակարգչային սարքավորումներ

                           Կապի սարքավորումներ

    512231                 Հեռախոսային կայաններ համապատասխան

                           սարքերով ու սարքավորումներով

    512232                 Հեռախոսներ

    512233                 Բջջային հեռախոսներ

    512239                 Այլ կապի սարքավորումներ

                           Էլեկտրոնային և լուսանկարչական սարքավորումներ

    512241                 Էլեկտրոնային սարքավորումներ

    512242                 Լուսանկարչական սարքավորումներ

    512249                 Այլ էլեկտրոնային և  լուսանկարչական

                           սարքավորումներ

                           Կենցաղային և հասարակական սննդի սարքավորումներ

    512251                 Կենցաղային սարքավորումներ

    512252                 Հասարակական սննդի սարքավորումներ

    512259                 Այլ կենցաղային և  հասարակական սննդի

                           սարքավորումներ

                           Այլ վարչական սարքավորումներ

    512261                 Այլ վարչական սարքավորումներ

                           Վարչական սարքավորումների պահպանում և

                           հիմնանորոգում

    512291                 Վարչական սարքավորումների պահպանում և  

                           հիմնանորոգում

 

Անալիտիկ հաշիվ 512900 - Այլ մեքենաներ և սարքավորումներ

 

Այլ մեքենաները և սարքավորումները ներառում են բոլոր մեքենաների և սարքավորումների գծով ծախսերը, բացի վարչական նշանակության և տրանսպորտային սարքավորումների գծով ծախսերից: Այստեղ ներառվում են ընդհանուր և հատուկ նշանակության մեքենաները, էլեկտրական մեքենաներ` ռադիո, հեռուստատեսային և հաղորդակցման այլ սարքավորումներ, բժշկական սարքեր, ճշգրիտ և օպտիկական սարքեր, կահույք, ժամացույցներ, երաժշտական գործիքներ և սպորտային ապրանքներ: Բացի նշվածից այս դասում ներառվում են նաև գեղանկարները, արձանները, արվեստի և հինավուրց այլ առարկաները, արժեք ներկայացնող այլ առարկաներ, որոնք պատկանում են պետությանը և ցուցադրվում են թանգարաններում կամ նմանատիպ վայրերում հասարակությանը ծառայությունների մատուցման նպատակով: Այս բնույթի ապրանքները, որոնք նախատեսված չեն օգտագործելու համար դասակարգվում են որպես բարձրարժեք ակտիվներ (030000):

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտադրական սարքեր ու սարքավորումներ

    512911                 Արտադրական սարքեր ու սարքավորումներ

                           Մեքենայացված սարքեր ու սարքավորումներ

    512921                 Մեքենայացված սարքեր ու սարքավորումներ

                           Ստացիոնար սարքեր ու սարքավորումներ

    512931                 Ներկառուցված սարքեր ու սարքավորումներ

    512932                 Մոնտաժված սարքավորումներ

    512933                 Մեխանիկական սարքեր և  սարքավորումներ

                           Չմեքենայացված գործիքներ

    512941                 Չմեքենայացված գործիքներ

                           Այլ մեքենաներ և սարքավորումներ

    512981                 Այլ մեքենաներ և  սարքավորումներ

                           Այլ մեքենաների և սարքավորումների պահպանում և

                           հիմնանորոգում

    512991                 Այլ մեքենաների և  սարքավորումների պահպանում և  

                           հիմնանորոգում

 

Խումբ 513000 - ԱՅԼ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ

 

Այլ հիմնական միջոցները բաղկացած են աճեցվող ակտիվների գծով ծախսերից (513100) և հիմնական միջոցներում ոչ-նյութական ներդրումներից (513200):

Սինթետիկ հաշիվ 513100 - Մշակված ակտիվներ

Աճեցվող ակտիվներին են դասվում կենդանիները և բույսերը, որոնք ապրանքներ և ծառայություններ արտադրելու նպատակով օգտագործվում են պարբերաբար կամ շարունակական ձևով մեկից ավելի տարի: Այս դասակարգման մեջ ընդգրկված կենդանիներն են բուծվող կենդանիները (ներառյալ ձուկը և հավը), կաթնատու անասնագլուխը, ոչխարները և այլ կենդանիները, որոնք օգտագործվում են բրդի արտադրության համար և տրանսպորտային, մարզական և զվարճության նպատակներով օգտագործվող կենդանիները: Այս դասակարգման բույսերի մեջ են մտնում ծառերը, խաղողի վազերը և թփերը, որոնք մշակվում են մրգեր, ընկույզներ, փայտանյութ, կեղև կամ տերևներ ստանալու համար: Մեկանգամյա օգտագործման կենդանիները և բույսերը, ինչպիսիք են` սպանդի համար բուծված կենդանիները և փայտանյութի համար աճեցված ծառերը, դասակարգվում են որպես պաշարներ:

Աճեցվող ակտիվներ կամ պաշարներ են հանդիսանում միայն այն կենդանիները և բույսերը, որոնք աճեցվում են պետական հատվածի միավորի անմիջական հսկողության, պատասխանատվության և կառավարման ներքո:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Աճեցվող ակտիվներ

    513111                 Անասնագլխաքանակ

    513112                 Խոշոր եղջերավոր անասուններ

    513113                 Ձիեր

    513114                 Ավանակներ և  ջորիներ

    513115                 Խոզեր

    513116                 Ոչխարներ և  այծեր

    513117                 Թռչուն

    513118                 Ձուկ

    513119                 Մեղվանոցներ

                           Այլ անասուններ

    513121                 Բազմամյա տնկարկներ

                           Բազմամյա տնկարկներ

    513131                 Այլ մշակված ակտիվներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 513200 - Ոչ նյութական հիմնական միջոցներ

 

Ոչ նյութական ակտիվները ներառում են օգտակար հանածոների հետազոտությունների արդյունքները, համակարգիչների ծրագրային ապահովումները, գրական և արվեստի իսկական ստեղծագործությունները և այլ հիմնական ոչ նյութական ակտիվները: Որպես հիմնական միջոց ակտիվը ճանաչելու համար ապրանքը պետք է մեկ տարուց ավելի օգտագործվի արտադրության մեջ և դրա օգտագործումը պետք է սահմանափակվի այն միավորներով, որոնք սեփականության իրավունք ունեն դրա հանդեպ կամ այն միավորներով, որոնք սեփականատիրոջ կողմից լիազորված են: Հետազոտության և զարգացման աշխատանքները, աշխատակազմի վերապատրաստումը, շուկայի հետազոտությունը և նմանատիպ այլ գործունեությունները դիտարկվում են որպես ոչ նյութական ակտիվներ, չնայած նրան, որ դրանցից ոմանք ապագայում կարող են օգուտ բերել: Այս գործունեությունները դիտարկվում են որպես ծախսեր և գրանցվում են 4-րդ դասում:

Հանքային հետազոտությունները ձեռնարկվում են նավթի, բնական գազի և այլ հանածոների ակտիվների նոր պաշարների հայտնաբերման համար, որոնք կարող են շահագործվել առևտրային նպատակներով: Հետազոտությունից ձեռք բերված տեղեկատվությունը կարող է ազդեցություն ունենալ այդ տեղեկատվությունը ստացած կողմի արտադրական գործունեության վրա:

Արդյունքում ստացվող ակտիվի արժեքը չափվում է հետազոտության համար տրամադրված միջոցների արժեքով, քանի որ հնարավոր չէ չափել ձեռք բերված տեղեկատվության արժեքը: Ի լրումն փաստացի փորձարարական շաղափմանը և հորատմանը, «հանքային հետազոտությունը» ներառում է նախնական լիցենզավորման, լիցենզավորման, ձեռքբերման, գնահատման, օդային և այլ հետազոտությունների, տրանսպորտային և այլ արժեքների հետազոտության բոլոր արժեքները:

Համակարգիչների ծրագրային ապահովումը ներառում է ծրագրային փաթեթների նկարագրությունը և համակարգերի և սարքավորումների ծրագրային ապահովմանն օժանդակող նյութերը, որոնք ակնկալվում են օգտագործել մեկից ավելի տարի ժամանակահատվածում: Փաթեթը կարող է ձեռք բերվել այլ միավորներից կամ մշակվել սեփական միջոցներով: Այս դասին են պատկանում նաև համակարգչային տվյալների շտեմարանի ձեռքբերման, մշակման և ընդլայնման զգալի ծախսերը, որոնք արտադրության մեջ ակնկալվում է օգտագործել մեկից ավելի տարի:

Գրականության և արվեստի առանձնահատուկ ստեղծագործություններին են պատկանում ֆիլմերի, ձայնագրությունների, ձեռագրերի, ժապավենների բնօրինակները և այն մոդելները, որոնցում ձայնագրված են դրամատիկ ներկայացումները, ռադիո և հեռուստատեսային հաղորդումները, երաժշտական կատարումները, մարզական ելույթները և գրական ու գեղարվեստական գործերը:

Այլ ոչ նյութական ակտիվները կազմված են այլ դասերում չընդգրկված նոր տեղեկություններից և հատուկ գիտելիքից, որոնց օգտագործումը սահմանափակված է դրանց սեփականատեր մարմինների կողմից, որոնք նշված տեղեկատվության նկատմամբ ունեն սեփականության իրավունք:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Համակարգչային ծրագրեր

    513211                 Համակարգչային ծրագրեր

                           Գրական և գեղարվեստական արտադրանք

    513221                 Գրքեր գրադարանում

    513222                 Թանգարանային ցուցանմուշներ և  մշակութային

                           արժեքներ

    513223                 Գեղարվեստ

    513224                 Քանդակ

    513225                 Արխիվային նյութեր

    513226                 Հազվագյուտ բնական առարկաներ և  օբյեկտներ

    513229                 Այլ առարկաներ

                           Այլ ոչ նյութական հիմնական միջոցներ

    513291                 Պատենտներ և  տեխնոլոգիաներ, տեխնիկական և  

                           տեխնոլոգիական փաստաթղթեր

    513292                 Լիցենզիաներ

    513293                 Կոնցեսիաներ

    513294                 Ապրանքանիշեր, արդյունաբերական պաշտպանության

                           իրավունքներ, առևտրային և նման իրավունքներ

    513295                 Այլ պաշտպանական իրավունքներ (համակարգչային

                           ծրագրեր, հեղինակային իրավունքներ և այլն)

    513296                 Այլ կողմի սեփականություն հանդիսացող ակտիվ

                           օգտագործելու իրավունք

    513297                 Հեռախոսային կապ

    513299                 Այլ ոչ նյութական ակտիվներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 520000 - ՊԱՇԱՐՆԵՐ

 

Պաշարներն այն ապրանքներն ու ծառայություններն են, որոնք արտադրողը պահում է վաճառքի, արտադրության մեջ օգտագործելու կամ ավելի ուշ օգտագործելու համար: Պաշարները դասակարգվում են ռազմավարական պաշարների (522000), վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքների (523000) և սպառման համար նախատեսված պաշարների (524000):

 

Խումբ 521000 - ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ՊԱՇԱՐՆԵՐ

 

Ռազմավարական պաշարները ներառում են ռազմավարական և արտակարգ իրավիճակների համար պահվող ապրանքները, շուկայի կարգավորիչ մարմնի կողմից պահվող ապրանքները և պետության համար հատուկ նշանակության ապրանքները, ինչպիսիք են ցորենը և վառելիքը: Ռազմավարական պաշարների գծով ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշվում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ռազմավարական պաշարներ

    521111                 Ռազմավարական պաշարներ

 

Խումբ 522000 - ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ՊԱՇԱՐՆԵՐ

 

Արտադրական նշանակության պաշարները բաղկացած են հումքի և պաշարների ձեռքբերման ծախսերից և բաղկացուցիչ մասերից, որոնք ձեռք են բերվել որպես ներդրում արտադրական գործընթացին: Պետական հատվածի միավորները կարող են արտադրության նշանակության նյութեր և պաշարներ ունենալ միայն եթե վերջիններս արտադրում են ապրանք` վաճառքի կամ այլ միավորներին փոխանցելու նպատակով:

Պետական միավորները որպես հումք և նյութեր կարող են ունենալ բազմաթիվ ապրանքներ, ընդ որում գրասենյակային ապրանքներ, վառելիք և սնունդ, որոնք կկիրառվեն աշխատանքային միջավայրում և կգրանցվեն որպես սպառման ենթակա պահուստներ (524000):

Արտադրական նշանակության պաշարների գծով ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշվում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Նյութեր և պարագաներ

    522111                 Նյութեր և  պարագաներ

 

Խումբ 523000 - ՎԵՐԱՎԱՃԱՌՔԻ ՀԱՄԱՐ ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ

 

Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքներն այն ապրանքներն են, որոնք ձեռք են բերվել այլ միավորներին վերավաճառելու կամ փոխանցելու նպատակով` առանց հետագա մշակման: Վերավաճառքի համար ապրանքները կարող են փոխադրվել, պահեստավորվել, դասակարգվել, որակվել, լվացվել կամ փաթեթավորվել իրենց սեփականատերերի կողմից` վերավաճառքի ներկայացվելու պահին գնորդի համար առավել գրավիչ տեսք ունենալու համար, սակայն ապրանքների այլ փոխակերպումներ չեն իրականացվում: Այս խումբը ներառում է նաև այն ապրանքները, որոնք գնվել են պետական հատվածի միավորների կողմից անվճար տրամադրելու կամ տնտեսապես ոչ շահավետ գներով վաճառելու նպատակով: Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքների գծով ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքներ

    523111                 Վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքներ

 

Խումբ 524000 - ՍՊԱՌՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿՈՎ ՊԱՀՎՈՂ ՊԱՇԱՐՆԵՐ

 

Այս սինթետիկ հաշվում գրանցվում են պետական միավորների մոտ որպես հումք և նյութեր պահվող այն ապրանքները, այդ թվում` գրասենյակային ապրանքներ, վառելիք և սնունդ, որոնք սպառվում կամ օգտագործվում են աշխատանքային միջավայրում: Այս հումքերն ու նյութերը պետք է գրանցվեն այս սինթետիկ հաշվում: Հումքը և բաղկացուցիչ մասերը, որոնք պահվում են արտադրական գործընթացում որպես ներդրում օգտագործելու նպատակով պետք է գրանցվեն որպես արտադրական նշանակության նյութեր և պաշարներ (522000): Սպառման նպատակով պահվող պաշարների գծով ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Շենքերի և այլ շինությունների վերանորոգման և

պահպանման համար պաշարներ

    524111                 Շենքեր

    524112                 Այլ շինություններ

                           Մեքենաների և սարքավորումների վերանորոգման և

                           պահպանման համար պաշարներ

    524121                 Տրանսպորտային սարքավորումներ

    524122                 Գրասենյակային սարքավորումներ

    524123                 Այլ մեքենաներ և  սարքավորումներ

                           Այլ նյութեր

    524131                 Այլ նյութերի պաշարներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 530000 - ԲԱՐՁՐԱՐԺԵՔ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Բարձրարժեք ակտիվները բարձր արժեքով արտադրված ապրանքներն են, որոնք ձեռք են բերված և պահվում են որպես կուտակման միջոց և որպես կանոն չեն օգտագործվում արտադրության և սպառման համար: Ակնկալվում է, որ ժամանակի ընթացքում դրանց արժեքը կավելանա, կամ առնվազն չի արժեզրկվի, իսկ դրանց որակը ժամանակի ընթացքում չի վատանա: Բարձրարժեք ակտիվները բաղկացած են`

. Թանկարժեք քարերից և մետաղներից, ինչպիսիք են` ադամանդը, ոչ դրամական ոսկին, պլատինը և արծաթը, որոնք նախատեսված չեն որպես արտադրության գործընթացի միջանկյալ ներդրումներ օգտագործվելու համար:

. Նկարները, քանդակները, որպես արվեստի և հնության գործ կամ հնաոճ իր ճանաչված գործերը:

. Թանկարժեք քարերից և մետաղներից ձևավորված զգալի արժեք ունեցող ոսկերչական իրերը, հավաքածուները և այլ խառը արժեքավոր ապրանքները:

Պետական միավորների տնօրինության տակ գտնվող և բարձրարժեք ակտիվների սահմանմանը համապատասխանող ապրանքները պետք է դասակարգվեն որպես այլ մեքենաներ և սարքավորումներ (512900), եթե դրանք հիմնականում օգտագործվում են թանգարաններում` հանրային ծառայություններ կատարելու, այլ ոչ թե պահվում են որպես արժեքի կրողներ:

Բարձրարժեք ակտիվների գծով ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշվում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Բարձրարժեք ակտիվներ

    531111                 Բարձրարժեք ակտիվներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 540000 - ՈՉ ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Ոչ արտադրական ակտիվներին են դասվում բնական ծագում ունեցող այն նյութական ակտիվների գծով ծախսերը, որոնց նկատմամբ առկա է սեփականության իրավունք: Բնական ծագում ունեցող ակտիվները ընդգրկում են հետևյալ ակտիվների ձեռքբերմանը. հող (541100), ընդերքային ակտիվներ (542000) և այլ բնական ակտիվներ (543000):

 

Խումբ 541000 - ՀՈՂ

 

Հողը դա երկրի մակերևույթն է` ներառյալ հողային ծածկույթը, դրա հետ կապված մակերևութային ջրերը և հիմնական բարեկարգումները, որոնք հողից ֆիզիկապես հնարավոր չէ առանձնացնել, բացառությամբ հետևյալից`

. Վերգետնյա կամ ստորգետնյա շենքեր և կառույցներ, օրինակ` ճանապարհներ, վարչական շենքեր և թունելներ:

. Խաղողի մշակովի այգիներ, մրգատու այգիներ և ծառերի, անասունների և մշակաբույսերի աճեցման այլ տարածքներ:

. Ընդերքի պաշարներ:

. Չմշակվող կենսաբանական ռեսուրսներ:

. Ստորգետնյա ջրային ռեսուրսներ:

Վերգետնյա ջրերը ներառում են ջրամբարները, լճերը, գետերը և այլն, որոնց նկատմամբ կարելի է կիրառել սեփականատիրական իրավունքը, և որոնք, հետևաբար, կարող են լինել միավորների միջև կատարվող գործառնությունների առարկա:

Հողի Էական բարելավումների գծով ծախսերը, որոնք հնարավոր չէ ֆիզիկապես առանձնացնել հողից, ներառվում են այս խմբում: Նման բարելավումների արդյունքում բարելավվում են հողի քանակական և որակական հատկանիշները, աճում է բերրիության աստիճանը կամ կանխվում է հողի վատթարացումը: Էական բարելավումների օրինակներ են օգտագործման նպատակով անտառների հատումը, ճահիճների չորացումը, ջրհեղեղների կանխարգելման համար կառուցված պատնեշները, ամբարտակները կամ արգելապատերը:

Հողի գծով ծախսերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Հող

    541111                 Գյուղատնտեսական նշանակության հողեր

    541112                 Քաղաքաշինական նշանակության հողեր

    541119                 Այլ հողեր

 

Խումբ 542000 - ԸՆԴԵՐՔԱՅԻՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Ընդերքային ակտիվները ներառում են նավթի, բնական գազի, ածխի (այդ թվում` անտրացիտի, բիտումի և դարչնագույն ածխի), մետաղական հանքային պաշարները (այդ թվում` գունավոր, ոչ գունավոր և թանկարժեք մետաղների հանքային պաշարները), ոչ մետաղական հանքային պաշարները (այդ թվում` քարի, կավի և ավազի հանքերը, քիմիական նյութերի և պարարտանյութային հանածոների հանքային պաշարները, աղի, կվարցի, գիպսի, բնական թանկարժեք քարերի, ասֆալտի, բիտումի և տորֆի) ապացուցված պաշարների գծով ծախսերը, որոնք արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում:

Պաշարները կարող են տեղակայված լինել երկրի մակերեսից ցածր կամ բարձր, սակայն պետք է լինեն տնտեսապես կիրառելի:

Հանքավայրերի, հանքափոսերի և արդյունահանման ստորգետնյա այլ կառույցների գծով ծախսերը համարվում են հիմնական միջոցներ (510000), այլ ոչ ընդերքային ակտիվներ:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ընդերքային ակտիվներ

    542111                 Հանքեր

    542119                 Այլ ընդերքային ակտիվներ

 

Խումբ 543000 - ԱՅԼ ԲՆԱԿԱՆ ԾԱԳՈՒՄ ՈՒՆԵՑՈՂ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Այլ բնական ակտիվների գծով ծախսերը ներառում են չմշակվող կենսաբանական ռեսուրսները, ջրային ռեսուրսները և էլեկտրամագնիսական սպեկտրը: Չմշակվող կենսաբանական ռեսուրսների դասին են պատկանում այն կենդանիները և բույսերը, որոնց նկատմամբ կիրարկվում է սեփականատիրական իրավունքը, սակայն որոնց բնական աճը և վերարտադրությունը դուրս են որևէ միավորի ուղղակի հսկողության, պատասխանատվության և կառավարման շրջանակներից, օրինակ` առևտրային առումով շահագործելի անտառները և ձկնարանները:

Ջրային պաշարները ներառում են ջրավազանները և այլ ջրային ռեսուրսները, որոնք թվով բավական փոքր են սեփականատիրական կամ օգտագործման իրավունքի կիրարկումը երաշխավորելու համար, շահագործելի են կամ մոտ ապագայում կարող են շահագործվել տնտեսական նպատակների համար և ունեն տնտեսական արժեք, որը չի ներառված այն հողի արժեքում, որտեղ նրանք գտնվում են:

Էլեկտրամագնիսական սպեկտրը կազմված է ձայնային ալիքների, տվյալների հեռարձակման և հեռուստատեսության մեջ օգտագործվող ռադիոհաճախականություններից:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Այլ բնական ծագում ունեցող ակտիվներ

    543111                 Այլ բնական ծագում ունեցող ակտիվներ

 

Խումբ 544000 - ՈՉ ՆՅՈՒԹԱԿԱՆ ՈՉ ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ

 

Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների գծով ծախսերը արտացոլվում են այս խմբում: Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվները դրանք ոչ դրամական ակտիվներն են, որոնք վկայագրված են իրավական կամ հաշվապահական փաստաթղթերով:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ

    544111                 Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 590000 - ՀԱՇՎԱՆՑՈՒՄՆԵՐ ՈՉ-ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԳԾՈՎ

 

Երկակի մուտքագրման հաշվապահական հաշվառման և հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում անհրաժեշտ է հիմնական միջոցները տարվա վերջում գրանցել հաշվեկշռում կամ ոչ-ֆինանսական ակտիվներ (000000) դասում: Այս գործողությունը իրականացնելու համար կատարվում է գրանցում, որը նվազեցնում է ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (500000) դասում գրանցված գումարները և դրանք գրանցում հաշվեկշռում:

Ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով հաշիվներում բացասական մուտքագրում կատարելու փոխարեն, կատարվում է մուտքագրում ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով հաշվանցումների հաշիվներում:

Օրինակ, ենթադրենք տարվա ընթացքում պետական միավորը գնել է պատճենահանող սարք, որի արժեքն է 3 000 000 դրամ, և համակարգիչ, որի արժեքն է 1 250 000 դրամ: Այս ծախսերը տարվա ընթացքում գրանցվել են այլ գրասենյակային սարքավորումներ (512212) և համակարգչային սարքավորումներ (512221) հաշիվներում: Տարվա վերջում այս ակտիվները հաշվեկշռում գրանցելու համար կկատարվի հետևյալ գրանցումը.

 

                                                     Դեբետ      Կրեդիտ

    Գրասենյակային սարքավորումներ (012121)          3,000,000

    Համակարգչային սարքավորումներ (012122)          1,250,000

    Ոչ-ֆինանսական ակտիվների հաշվանցումներ                      4,250,000

 

Ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով հաշվանցումներն արտացոլվում են հետևյալ

հաշվում

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

    599999                 Հաշվանցումներ` ոչ-ֆինանսական ակտիվների գծով

                           ծախսեր

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 7

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՒՄԱՐԻ ՄԱՐՄԱՆ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ՁԵՌՔ ԲԵՐՄԱՆ ԳԾՈՎ ԾԱԽՍԵՐ (ԴԱՍ 600000)

 

Հիմնական գումարի մարման և ֆինանսական ակտիվների ձեռքբերման գծով ծախսերը գրանցվում են 600000 դասում: Այս դասում ներառված հոդվածները սերտորեն կապված են ֆինանսական ակտիվների և պարտավորությունների, երկարաժամկետ և կարճաժամկետ ներդրումների հաշիվների հետ: Միմյանց հետ սերտ փոխկապված 4 դասերը, որոնք արտացոլում են ֆինանսական ակտիվների գծով գործառնությունները հետևյալն են.

Դաս 100000 - Ֆինանսական ակտիվներ

Դաս 200000 - Պարտավորություններ

Դաս 600000 - Հիմնական գումարի մարման և ֆինանսական ակտիվների ձեռքբերման գծով ծախսեր

Դաս 900000 - Փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր

600000 դասում գրանցվում են միայն դրամային արտահայտությամբ ծախսերը: Հիմնական գումարի մարման (610000) ծախսային հաշիվները օգտագործվում են, երբ վճարվում են հետևյալ հաշիվներում գրանցված երկարաժամկետ կամ կարճաժամկետ պարտավորությունները. երկարաժամկետ պարտավորություններ (210000), ներքին կարճաժամկետ պարտավորություններ (221000) և արտաքին կարճաժամկետ պարտավորություններ (222000): Ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման (620000) ծախսային հաշիվները օգտագործվում են, երբ ձեռք են բերվում երկարաժամկետ կամ կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվներ, որոնք արտացոլվում են հետևյալ հաշիվներում. երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվներ (110000) և կարճաժամկետ ներդրումներ (134000):

Ինչպես և ֆինանսական ակտիվները (100000), հիմնական գումարի մարման և ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման գծով ծախսերը (600000) դասակարգվում են ըստ գործարքի երկրորդ կողմի մասնակցի ռեզիդենտության: Դրամական ելքերը դասակարգվում են որպես ներքին, երբ ինստիտուցիոնալ միավորը երկրի ռեզիդենտ է, և արտաքին, երբ ինստիտուցիոնալ միավորի տնտեսական շահի կենտրոնը գտնվում է տվյալ երկրի տնտեսական տարածքից դուրս: Համապատասխանաբար, ինստիտուցիոնալ միավորը համարվում է ոչ ռեզիդենտ, եթե նրա տնտեսական շահի կենտրոնը գտնվում է տվյալ երկրի տնտեսական տարածքից դուրս:

Դրամարկղային հիմունքով բյուջետավորման դեպքում հիմնական գումարի մարման և ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման գծով սպասվելիք ծախսերը գրանցվում են հիմնական գումարի մարման և ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման գծով ծախսեր (600000) դասում: Դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում փաստացի ծախսերը նույնպես գրանցվում են 600000 դասում:

Երբ բյուջետավորումը (բյուջեի պլանավորումը) իրականացվում է դրամարկղային հիմունքով, իսկ հաշվապահական հաշվառումը` հաշվեգրման հիմունքով, ապա և՛ բյուջետային և՛ հաշվապահական մուտքագրումները պետք է գրանցվեն այս դասում ամբողջ տարվա ընթացքում` դրամարկղային հիմունքի պահանջներին համապատասխան: Տարվա վերջում կատարվում են հաշվանցող մուտքագրումներ հաշվանցումներ` հիմնական գումարների մարման և ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր (690000) հաշվում` պակասեցնելով պարտավորությունները (200000) կամ գրանցելով ֆինանսական ակտիվները (100000) հաշվեկշռում:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 610000 - ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՒՄԱՐԻ ՄԱՐՈՒՄ

 

Հիմնական գումարի մարումը ներառում է երկարաժամկետ պարտավորություններ (210000) և կարճաժամկետ պարտավորություններ (220000) հաշիվներում գրանցված և չվճարված պարտավորությունների մարմանն ուղղված ծախսերը:

Հիմնական գումարի մարումը բաժանվում է հետևյալ հաշիվների. ներքին փոխառու միջոցների հիմնական գումարի մարում (611000) և արտաքին փոխառու միջոցների հիմնական գումարի մարում (612000):

 

Խումբ 611000 - ՆԵՐՔԻՆ ՓՈԽԱՌՈՒ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՒՄԱՐԻ ՄԱՐՈՒՄ

 

Ներքին փոխառու միջոցների հիմնական գումարի մարումը ներառում է երկարաժամկետ ներքին պարտավորություններ (211000) և ներքին կարճաժամկետ պարտավորություններ (221000) հաշիվներում գրանցված և չվճարված պարտավորությունների մարմանն ուղղված ծախսերը: Ներքին փոխառու միջոցների հիմնական գումարի մարումը գրանցվում է հետևյալ հաշիվներում. ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարում (611100), վարկերի և փոխառությունների հիմնական գումարի մարում (611200) և ներքին պետական պարտքի ճշգրտում (611900):

 

Սինթետիկ հաշիվ 611100 - Ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից)

հիմնական գումարի մարում

 

Ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարումը ներառում է թողարկված երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերի գծով պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից) (211100) և ներքին կարճաժամկետ պարտավորություններ թողարկված արժեթղթերի գծով (բացի բաժնետոմսերից) (221100) հաշիվներում գրանցված և չվճարված պարտավորությունների մարմանն ուղղված ծախսերը: Ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարումը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարում

    611111                 Ներքին երկարաժամկետ արժեթղթերի

                           (բացի բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարում

    611112                 Ներքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) գծով զեղչեր

                           Ներքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարում

    611121                 Ներքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարում

 

Սինթետիկ հաշիվ 611200 - Վարկերի և փոխառությունների հիմնական գումարի

մարում

 

Վարկերի և փոխառությունների հիմնական գումարի մարումը ներառում է երկարաժամկետ ներքին վարկերի գծով պարտավորություններ (211200) և կարճաժամկետ ներքին վարկերի և փոխառությունների գծով պարտավորություններ (221200) հաշիվներում գրանցված և չվճարված պարտավորությունների մարմանն ուղղված ծախսերը: Վարկերի և փոխառությունների հիմնական գումարի մարումը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Երկարաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

կառավարման այլ մակարդակներին

    611211                 Երկարաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           պետական կառավարման հատվածին

    611212                 Երկարաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում ոչ

                           առևտրային կազմակերպություններին

                           Կարճաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           կառավարման այլ մակարդակներին

    611221                 Կարճաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           պետական կառավարման հատվածին

    611222                 Կարճաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           ոչ առևտրային կազմակերպություններին

                           Կարճաժամկետ փոխառությունների հիմնական գումարի

                           մարում կառավարման այլ մակարդակներին

    611231                 Կարճաժամկետ փոխառությունների հիմնական գումարի

                           մարում պետական կառավարման հատվածին

    611232                 Կարճաժամկետ փոխառությունների հիմնական գումարի

                           մարում ոչ առևտրային կազմակերպություններին

                           Այլ ներքին երկարաժամկետ վարկերի հիմնական

                           գումարի մարում

    611241                 Այլ ներքին երկարաժամկետ վարկերի հիմնական

                           գումարի մարում

                           Այլ ներքին կարճաժամկետ վարկերի հիմնական

                           գումարի մարում

    611251                 Այլ ներքին կարճաժամկետ վարկերի հիմնական

                           գումարի մարում

 

Սինթետիկ հաշիվ 611900 - Ներքին պետական պարտքի ճշգրտում

 

Ներքին պետական պարտքի ճշգրտումը ներառում է բոլոր դրամական ճշգրտումները, որոնց անհրաժեշտությունը առաջացել է երկարաժամկետ ներքին պարտավորություններ (211000) և կարճաժամկետ ներքին պարտավորություններ (221000) հաշիվներում գրանցված և չվճարված պարտավորությունների մարման արդյունքում: Ներքին պետական պարտքի ճշգրտումը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ֆիսկալ տարվա ընթացքում մարված ներքին պարտքի

ճշգրտում

    611911                 Ֆիսկալ տարվա ընթացքում ներքին արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) դիմաց մարված պարտքի ճշգրտում

    611912                 Ֆիսկալ տարվա ընթացքում ներքին վարկերի և  

                           փոխառությունների դիմաց մարված պարտքի ճշգրտում

 

Խումբ 612000 - ԱՐՏԱՔԻՆ ՓՈԽԱՌՈՒ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՒՄԱՐԻ ՄԱՐՈՒՄ

 

Արտաքին փոխառու միջոցների հիմնական գումարի մարումը ներառում է երկարաժամկետ արտաքին պարտավորություններ (212000) և արտաքին կարճաժամկետ պարտավորություններ (222000) հաշիվներում գրանցված և չվճարված պարտավորությունների մարմանն ուղղված ծախսերը: Արտաքին փոխառու միջոցների հիմնական գումարի մարումը գրանցվում է հետևյալ հաշիվներում. արտաքին արժեթղթերի, բացի բաժնետոմսերից, հիմնական գումարի մարում (612100), արտաքին վարկերի հիմնական գումարի մարում (612200) և արտաքին պետական պարտքի ճշգրտում (612900):

 

Սինթետիկ հաշիվ 612100 - Արտաքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից)

հիմնական գումարի մարում

 

Արտաքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարումը ներառում է թողարկված երկարաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից) (212100) և թողարկված կարճաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից) (222100) հաշիվներում գրանցված և չվճարված պարտավորությունների մարմանն ուղղված ծախսերը: Արտաքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարումը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

                                   

                           Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարում

    612111                 Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարում

    612112                 Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) գծով զեղչեր

                           Արտաքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարում

    612121                 Արտաքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) հիմնական գումարի մարում

 

Սինթետիկ հաշիվ 612200 - Արտաքին վարկերի հիմնական գումարի մարում

 

Արտաքին վարկերի հիմնական գումարի մարումը ներառում է երկարաժամկետ արտաքին վարկերի գծով պարտավորություններ (212200) և կարճաժամկետ ներքին վարկերի գծով պարտավորություններ (222200) հաշիվներում գրանցված և չվճարված պարտավորությունների մարմանն ուղղված ծախսերը: Վարկերի հիմնական գումարի մարումը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտաքին երկարաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի

մարում

    612211                 Երկարաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           օտարերկրյա պետություններին

    612212                 Երկարաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           Համաշխարհային բանկին

    612213                 Երկարաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           այլ միջազգային կազմակերպություններին

    612214                 Երկարաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           օտարերկրյա առևտրային բանկերին

    612215                 Երկարաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           այլ արտաքին վարկատուներին

                           Արտաքին կարճաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի

                           մարում

    612221                 Կարճաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           օտարերկրյա պետություններին

    612222                 Կարճաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           Համաշխարհային բանկին

    612223                 Կարճաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում այլ

                           միջազգային կազմակերպություններին

    612224                 Կարճաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում

                           օտարերկրյա առևտրային բանկերին

    612225                 Կարճաժամկետ վարկերի հիմնական գումարի մարում այլ

                           արտաքին վարկատուներին

 

Սինթետիկ հաշիվ 612900 - Արտաքին պետական պարտքի ճշգրտում

 

Արտաքին պետական պարտքի ճշգրտումը ներառում է բոլոր դրամական ճշգրտումները, որոնց անհրաժեշտությունը առաջացել է երկարաժամկետ արտաքին պարտավորություններ (211000) և կարճաժամկետ արտաքին պարտավորություններ (222000) հաշիվներում գրանցված և չվճարված պարտավորությունների մարման արդյունքում: Արտաքին պետական պարտքի ճշգրտման հաշիվը կարող է ընդգրկել օրինակ` մարման ընթացքում ծագած տարբերությունները, որոնք փոխարժեքի տատանումների արդյունք կարող են լինել: Արտաքին պետական պարտքի ճշգրտումը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

                                   

                           Արտաքին պետական պարտքի ճշգրտում ֆիսկալ տարվա

                           ընթացքում մարված միջոցների մասով

    612911                 Ֆիսկալ տարվա ընթացքում արտաքին արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) դիմաց մարված պարտքի ճշգրտում

    612912                 Ֆիսկալ տարվա ընթացքում արտաքին վարկերի և  

                           փոխառությունների դիմաց մարված պարտքի ճշգրտում

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 620000 - ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ՁԵՌՔԲԵՐՈՒՄ

 

Ֆինանսական ակտիվների ձեռքբերումը ներառում է այնպիսի ֆինանսական գործիքների ձեռք բերմանն ուղղված ծախսերը, ինչպիսիք են պարտատոմսերը, մուրհակները, արժեթղթերը կամ վարկերը: Այս կատեգորիային վերաբերող ֆինանսական ակտիվները հետևյալն են. երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվները (110000) և կարճաժամկետ ներդրումները (134000):

Ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերումը արտացոլվում է հետևյալ հաշիվներում. ներքին ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերում (621000) և արտաքին ֆինանսական ակտիվներ (622000):

 

Խումբ 621000 - ՆԵՐՔԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ՁԵՌՔ ԲԵՐՈՒՄ

 

Ներքին ֆինանսական ակտիվների ձեռքբերումը դա հաշվեկշռի հետևյալ հաշիվներում գրանցվող ակտիվի ձեռք բերման գծով դրամական ելքերն են. երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվներ(111000), կարճաժամկետ ներքին արժեթղթեր` բացի բաժնետոմսերից (134100), կարճաժամկետ ներքին վարկեր և փոխառություններ (134200), տեղական բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134300): Ներքին ֆինանսական ակտիվի ձեռք բերումը գրանցվում է ներքին արժեթղթերի ձեռք բերում (բացի բաժնետոմսերից) (621100), ներքին վարկեր և փոխատվություններ (621200), ներքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների ձեռք բերում (621300) հաշիվներում:

 

Սինթետիկ 621100 - Ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) ձեռք բերում

 

Ներքին արժեթղթերի ձեռք բերումը` բացի բաժնետոմսերից դա հաշվեկշռի հետևյալ հաշիվներում գրանցվող ֆինանսական գործիքների ձեռք բերման գծով դրամական ելքերն են. երկարաժամկետ ներքին պարտատոմսեր, բացի բաժնետոմսերից (111100) և կարճաժամկետ ներքին արժեթղթեր (բացի բաժնետոմսերից) (134100): Ներքին արժեթղթերի ձեռք բերումը (բացի բաժնետոմսերից) գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին երկարաժամկետ արժեթղթերի ձեռքբերում (բացի

բաժնետոմսերից)

    621111                 Ներքին երկարաժամկետ արժեթղթերի ձեռքբերում (բացի

                           բաժնետոմսերից)

                           Ներքին կարճաժամկետ արժեթղթերի ձեռքբերում (բացի

                           բաժնետոմսերից)

    621121                 Ներքին կարճաժամկետ արժեթղթերի ձեռքբերում` բացի

                           բաժնետոմսերից

 

Սինթետիկ հաշիվ 621200 - Ներքին վարկեր և փոխատվություններ

 

Ներքին վարկերը և փոխատվությունները դա հաշվեկշռի հետևյալ հաշիվներում գրանցվող ֆինանսական գործիքների ձեռք բերման գծով դրամական ելքերն են. երկարաժամկետ ներքին վարկեր (111200) և կարճաժամկետ ներքին վարկեր և փոխառություններ (134200): Ներքին վարկերը և փոխատվությունները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին երկարաժամկետ վարկեր պետական հատվածի այլ

մակարդակներին

    621211                 Ներքին երկարաժամկետ վարկեր պետական կառավարման

                           հատվածին

    621212                 Ներքին երկարաժամկետ վարկեր համայնքներին

    621213                 Ներքին երկարաժամկետ վարկեր Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամին

    621214                 Ներքին երկարաժամկետ վարկեր ոչ առևտրային

                           կազմակերպություններին

                           Ներքին կարճաժամկետ վարկեր պետական հատվածի այլ

                           մակարդակներին

    621221                 Ներքին կարճաժամկետ վարկեր պետական կառավարման

                           հատվածին

    621222                 Ներքին կարճաժամկետ վարկեր համայնքներին

    621223                 Ներքին կարճաժամկետ վարկեր Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամին

    621224                 Ներքին կարճաժամկետ վարկեր ոչ առևտրային

                           կազմակերպություններին

                           Ներքին կարճաժամկետ փոխատվություններ պետական

                           հատվածի այլ մակարդակներին

    621231                 Ներքին կարճաժամկետ փոխատվություններ պետական

                           կառավարման հատվածին

    621232                 Ներքին կարճաժամկետ փոխատվություններ

                           համայնքներին

    621233                 Ներքին կարճաժամկետ փոխատվություններ Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամին

    621234                 Ներքին կարճաժամկետ փոխատվություններ ոչ

                           առևտրային կազմակերպություններին

                           Այլ ներքին երկարաժամկետ վարկեր

    621241                 Այլ ներքին երկարաժամկետ վարկեր

                           Այլ ներքին կարճաժամկետ վարկեր

    621251                 Այլ ներքին կարճաժամկետ վարկեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 621300 - Ներքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների

ձեռքբերում

 

Ներքին բաժնետոմսերի և այլ կապիտալի ձեռք բերումը դա հաշվեկշռի հետևյալ հաշիվներում գրանցվող ֆինանսական գործիքների ձեռք բերման գծով դրամական ելքերն են. երկարաժամկետ տեղական բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (111300) և կարճաժամկետ տեղական բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134300). Ներքին բաժնետոմսերի և այլ կապիտալի ձեռք բերումը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին երկարաժամկետ բաժնետոմսերի և այլ

մասնաբաժինների ձեռքբերում

    621311                 ՀՀ Կենտրոնական Բանկի սեփական կապիտալում

                           երկարաժամկետ մասնակցություն

    621312                 Այլ տեղական կազմակերպությունների սեփական

                           կապիտալում երկարաժամկետ մասնակցություն և

                           բաժնետոմսերի ձեռքբերում

                           Ներքին կարճաժամկետ բաժնետոմսերի և այլ

                           մասնաբաժինների ձեռք բերում

    621321                 Ներքին կարճաժամկետ բաժնետոմսերի և  այլ

                           մասնաբաժինների ձեռք բերում

 

Խումբ 622000 - ԱՐՏԱՔԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ՁԵՌՔ ԲԵՐՈՒՄ

 

Արտաքին ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերումը դա հաշվեկշռի հետևյալ հաշիվներում գրանցվող ակտիվի ձեռք բերման գծով դրամական ելքերն են. երկարաժամկետ արտաքին ֆինանսական ակտիվներ (112000), կարճաժամկետ արտաքին արժեթղթեր` բացի բաժնետոմսերից (134400), կարճաժամկետ արտաքին վարկեր (134500), արտաքին բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134600): Արտաքին ֆինանսական ակտիվի ձեռքբերումը գրանցվում է արտաքին արժեթղթերի ձեռքբերում (բացի բաժնետոմսերից) (622100), վարկեր այլ պետությունների կառավարություններին և կազմակերպություններին (622200), արտաքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների ձեռքբերում (622300) հաշիվներում:

 

Սինթետիկ հաշիվ 622100 - Արտաքին արժեթղթերի ձեռքբերում (բացի

բաժնետոմսերից)

 

Արտաքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) ձեռքբերումը դա հաշվեկշռի հետևյալ հաշիվներում գրանցվող ֆինանսական գործիքների ձեռքբերման գծով դրամական ելքերն են. երկարաժամկետ արտաքին պարտատոմսեր (բացի բաժնետոմսերից) (112100) և կարճաժամկետ արտաքին արժեթղթեր (բացի բաժնետոմսերից) (134400). Արտաքին արժեթղթերի ձեռք բերումը` բացի բաժնետոմսերից գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի ձեռք բերում

(բացի բաժնետոմսերից)

    622111                 Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի ձեռք բերում

                           (բացի բաժնետոմսերից)

                           Արտաքին կարճաժամկետ արժեթղթերի ձեռք բերում

                           (բացի բաժնետոմսերից)

    622121                 Արտաքին կարճաժամկետ արժեթղթերի ձեռք բերում (բացի

                           բաժնետոմսերից)

 

Սինթետիկ հաշիվ 622200 - Վարկեր այլ պետությունների

կառավարություններին և կազմակերպություններին

 

Վարկերը այլ պետությունների կառավարություններին և կազմակերպություններին դա հաշվեկշռի հետևյալ հաշիվներում գրանցվող ֆինանսական գործիքների ձեռքբերման գծով դրամական ելքերն են. երկարաժամկետ արտաքին վարկեր (112200) և կարճաժամկետ արտաքին վարկեր (134500): Վարկերը այլ պետությունների կառավարություններին և կազմակերպություններին գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Երկարաժամկետ վարկեր այլ պետությունների

կառավարություններին և կազմակերպություններին

    622211                 Երկարաժամկետ վարկեր այլ պետությունների

                           կառավարություններին և կազմակերպություններին

                           Կարճաժամկետ վարկեր այլ պետությունների

                           կառավարություններին և կազմակերպություններին

    622221                 Կարճաժամկետ վարկեր այլ պետությունների

                           կառավարություններին և կազմակերպություններին

 

Սինթետիկ հաշիվ 622300 - Արտաքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների

ձեռքբերում

 

Արտաքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների ձեռքբերումը դա հաշվեկշռի հետևյալ հաշիվներում գրանցվող արտերկրյա ֆինանսական գործիքների ձեռքբերման գծով դրամական ելքերն են. երկարաժամկետ արտաքին բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (112300) և կարճաժամկետ արտաքին բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134600): Արտաքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների ձեռքբերումը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Օտարերկրյա կազմակերպությունների սեփական

կապիտալում երկարաժամկետ մասնակցություն

    622311                 Օտարերկրյա կազմակերպությունների սեփական

                           կապիտալում երկարաժամկետ մասնակցություն

                           Օտարերկրյա կազմակերպությունների սեփական

                           կապիտալում կարճաժամկետ մասնակցություն

    622321                 Օտարերկրյա կազմակերպությունների սեփական

                           կապիտալում կարճաժամկետ մասնակցություն

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 690000 - ՀԱՇՎԱՆՑՈՒՄՆԵՐ` ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՒՄԱՐԻ

ՄԱՐՈՒՄՆԵՐԻ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ԾԱԽՍԵՐ

 

Երկակի մուտքագրման և հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում տարվա վերջում անհրաժեշտ է բոլոր ֆինանսական ակտիվները և պարտավորությունները գրանցել հաշվեկշռի ֆինանսական ակտիվներ (100000) և պարտավորություններ (200000) դասերում: Այս գործողությունը իրականացնելու համար կատարվում է գրանցում, որը նվազեցնում է այն գումարները, որոնք գրանցվել են հիմնական գումարի և ֆինանսական ակտիվների ձեռքբերման գծով ծախսեր (600000) դասում, և գրանցում դրանք հաշվեկշռում: Ֆինանսական ակտիվների գծով հաշիվներում բացասական մուտքագրում կատարելու փոխարեն, կատարվում է մուտքագրում հիմնական գումարի և ֆինանսական ակտիվների ձեռքբերման գծով ծախսերի հաշվանցումների հաշիվներում:

Հետևյալ ենթահաշիվը կիրառվում է հիմնական գումարի և ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման գծով ծախսերի հաշվանցումները գրանցելու համար.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ         Նկարագրություն

 

Հաշվանցումներ` հիմնական գումարի մարման և

ֆինանսական ակտիվների ձեռքբերման գծով ծախսեր

    699999                     Հաշվանցումներ` հիմնական գումարի մարման և  

                               ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման գծով

                               ծախսեր

 

Որպես օրինակ, ենթադրենք տարվա ընթացքում պետությունը երկարաժամկետ վարկ է տրամադրել համայնքին 500 000 դրամի չափով: Այս ծախսը տարվա ընթացքում գրանցվել է ներքին վարկեր համայնքներին (621212) հաշվում: Տարվա վերջում այս ակտիվները հաշվեկշռում գրանցելու համար կկատարվի հետևյալ գրանցումը.

 

Դեբետ  Կրեդիտ

Երկարաժամկետ ներքին վարկեր համայնքներին (111212)  500,000

Հաշվանցումներ` ֆինանսական ակտիվների գծով

    ծախսեր (699999)                                             500,000

                                                                

                                               ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 8

                                            ՀՀ ֆինանսների և

                                            էկոնոմիկայի նախարարի

                                            2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

                                            N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ԸՆԹԱՑԻԿ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ (ԴԱՍ 700000)

 

Հանրային հատվածի հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտները (ՀՀՀՀՄՍ) դասակարգում են եկամուտները որպես.

«Տնտեսական օգուտների կամ օգտակար պոտենցիալի համախառն ներհոսք հաշվետու ժամանակահատվածի ընթացքում, երբ այդ ներհոսքի արդյունքում տեղի է ունենում զուտ ակտիվների կամ սեփական կապիտալի աճ»:

Պետական միավորների եկամուտների ձևավորման աղբյուրները չորսն են` հարկեր և պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներ, սեփական ակտիվներից (այդ թվում` ապրանքների իրացումից կամ ծառայությունների մատուցումից) ստացվող եկամուտներ, ինչպես նաև այլ սուբյեկտների կողմից տրամադրված դրամական կամ ապրանքային տեսքով շնորհներ:

Հարկերը (710000) եկամուտների հիմնական աղբյուրն են: Հարկը ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց կողմից պետական կամ համայնքների բյուջե վճարվող համապարտադիր վճար է: Պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարները ևս պարտադիր վճար են, սակայն չեն ընդգրկվում հարկային եկամուտների կազմում, այլ գրանցվում են սոցիալական ապահովագրության հատկացումներ (720000) հաշվում: Հարկերի գծով հաշվարկված տույժերն ու տուգանքները ևս հաշվառվում են որպես հարկային եկամուտներ: Օրենքով նախատեսված դեպքերում կամ ավելի վճարված հարկի գումարների գերավճարների ճշգրտումների արդյունքում հետ վերադարձվող գումարները հանդիսանում են բացասական հարկ և նույնպես գրանցվում են հարկեր (710000) հաշվում:

Մյուս եկամտատեսակները հաճախ միավորվում են մեկ` ոչ հարկային եկամուտների խմբում, սակայն ԿՖՎ 2001 Ձեռնարկում դրանք դիտարկվում են առանձին` պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներ, պաշտոնական շնորհներ, սեփականությունից, ապրանքների իրացումից կամ ծառայությունների մատուցումից ստացվող եկամուտներ, այլ եկամուտներ:

Սոցիալական ապահովագրության հատկացումներ (720000) պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներն են, որոնք կատարվում են գործատուների, վարձու աշխատողների և օրենքով սահմանված այլ սուբյեկտների կողմից: Կատարված վճարումները վճարողներին կամ այն անձանց, որոնց համար կատարվում են այդ վճարումները իրավունք են տալիս ստանալու սոցիալական նպաստներ անաշխատունակության, հղիության և այլն և հիմք են հանդիսանում ապահովագրական կամ սոցիալական կենսաթոշակներ ստանալու համար: Վճարները կարող են կրել նաև կամավոր բնույթ, վճարված գործատուների և քաղաքացիների (պարտադիր չէ զբաղված) կողմից:

Պաշտոնական շնորհները (730000) կառավարման այլ մակարդակի միավորներից կամ միջազգային կազմակերպություններից ու պետություններից պետական միավորին տրամադրված կամավոր փոխանցումներն են: Պետական ֆինանսների վիճակագրության մեջ համախմբված ցուցանիշները կազմելիս կրկնահաշվարկը բացառելու նպատակով պետական մի միավորից մյուսին տրված շնորհները չեն հաշվառվում: Շնորհները դասակարգվում են որպես կապիտալ և ընթացիկ և կարող են ստացվել ինչպես դրամական, այնպես էլ բնաիրային տեսքով:

Սեփականությունից ստացվող եկամուտները արտացոլվում են այլ եկամուտներ (740000) հաշվում: Այս եկամուտները գոյանում են պետական սեկտորի կողմից ակտիվները այլ տնտեսվարող սուբյեկտներին տրամադրելու արդյունքում: Այս եկամուտների խմբին են պատկանում տոկոսները, շահաբաժինները և վարձավճարները:

Պետական մարմինների կողմից ապրանքների իրացումից կամ ծառայությունների մատուցումից ստացվող գումարները նույնպես դասակարգվում են այլ եկամուտներ (740000) հաշվում` ապրանքների մատակարարումից և ծառայությունների մատուցումից եկամուտներ (742000) հաշվում: Այդ գումարները ներառում են վարչական վճարները, պետական տուրքի որոշ տեսակները և այլն: Պետական տուրքի մի մասը հաշվառվում է հարկային եկամուտների կազմում, մնացածը` այլ եկամուտների կազմում: Այն դեպքում, երբ գանձվող գումարը էականորեն գերազանցում է ծառայության մատուցման գինը, համապատասխան պետական տուրքը հաշվառվում է հարկային եկամուտների կազմում (օրինակ` տարեկան պետական տուրքերը):

Ոչ հարկային եկամուտների կազմում հաշվառվում են նաև վարչական իրավախախտումների համար կիրառվող պատժամիջոցներից գոյացած միջոցները` տույժերն ու տուգանքները, մասնավոր դրամաշնորհները (ֆիզիկական անձանցից կամ առանձին կազմակերպություններից), այլ եկամուտները: Հարկային օրենսդրությունը խախտելու համար գանձված տույժերն ու տուգանքները հաշվառվում են հարկային եկամուտների կազմում:

Եկամուտների ձևավորման նշված չորս աղբյուրներն իրենց հերթին գոյանում են տարաբնույթ եկամտատեսակներից, որոնք դասակարգվում են ըստ տարբեր հայտանիշների: Հարկերը և այլ պարտադիր վճարները դասակարգվել են ըստ հարկման օբյեկտի/բազայի, դրամաշնորհները` ըստ ստացման աղբյուրների (դոնորների), իսկ գույքից ստացվող եկամուտները դասակարգվում են ըստ գույքի տեսակների:

Կարևոր է հարկերի (մասնավորապես` եկամտահարկի) և պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների տարբերակումը, չնայած այն փաստին, որ երկու վճարատեսակն էլ հանդիսանում են պարտադիր գանձույթներ: Տարբերությունը, այնուամենայնիվ, այն է, որ պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարները նպատակային են, դրանց հաշվին ֆինանսավորվում են սոցիալական ծրագրեր (օրինակ` անաշխատունակության նպաստ) և հիմք են հանդիսանում ապահովագրական և/կամ սոցիալական կենսաթոշակների համար: Այսինքն պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարները ներառում են այն բոլոր պարտադիր վճարները, որ ապահովագրված անձինք կամ նրանց գործատուները կատարում են սոցիալական ապահովագրության նպաստներ տրամադրող պետական միավորին` նման նպաստներից օգտվելու իրենց իրավունքն ապահովելու նպատակով: Սոցիալական նպաստներից օգտվելու իրավունք կարելի է ստանալ նաև կամավոր վճարների միջոցով: Կարևորը ոչ թե վճարի հաշվին կատարվող ծախսերի բնույթն է (անհրաժեշտության` օրինակ, միջոցների անբավարարության դեպքում, գուցեև եկամտահարկի հաշվին ֆինանսավորվի սոցիալական ծախսերի իրականացումը), այլ այն հանգամանքը, թե կատարած վճարը հանդիսանում է սոցիալական նպաստ և/կամ կենսաթոշակ ստանալու հիմք, թե` ոչ: Սա էլ հենց հարկերի և պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների տարբերակման հիմնական հայտանիշն է:

Ընդհանրապես, սույն դասակարգման մեջ, ելնելով ՀՀ բյուջետային համակարգի մեջ մտնող տարբեր մակարդակների բյուջեների միջև բյուջետային մուտքերի և ելքերի տարանջատման սկզբունքից, առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվել պետական և համայքնային բյուջեների, ինչպես նաև պարտադիր սոցիալական ապահովագրության բյուջեի մուտքերի առանձին հաշվառմանը: Դասակարգման ամենացածր (ենթաանալիտիկ ծածկագրեր) մակարդակում բյուջեների եկամուտները հստակորեն տարանջատված են, քանի որ այս խնդիրը կարևոր է համախմբված բյուջեի ցուցանիշները հաշվարկելիս:

Առանձին դեպքերում, երբ եկամուտները դասակարգվել են ըստ գործունեության տեսակների, հիմք է ընդունվել ՀՀ-ում վիճակագրության բնագավառում տնտեսական գործունեության տեսակների դասակարգիչը (այսուհետ` ՏԳՏԴ):

Պետական միավորների միջև տեղի ունեցող գործարքների մեծ մասը, ներառյալ ակտիվներին, պարտավորություններին, եկամուտներին և ծախսերին վերաբերող գործարքները, պետք է հանվեն համախմբված տեղեկատվություն ներկայացնելիս: Այնուամենայնիվ, ԿՖՎ 2001 Ձեռնարկում կան բացառություններ այս կապակցությամբ: Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին վճարվող սոցիալական հատկացումները, և՛ աշխատողի, և՛ գործատուի կողմից, համարվում են «վերաուղղված»: Այս վճարները դիտվում են որպես վճարում աշխատողին, իսկ այնուհետև` Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին: Արդյունքում, այս գործարքները չեն հանվում համախմբված հաշվետվություններ ներկայացնելիս:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 710000 - ՀԱՐԿԵՐ

 

Այս կատեգորիայում արտացոլված եկամուտները դասակարգված են ըստ հարկվող օբյեկտի հիման վրա կատարված հարկերի դասակարգման: Հարկերը խմբավորված են հինգ հիմնական խմբերում.

հարկեր եկամտից և շահույթից (711000),

գույքային հարկեր (713000),

հարկեր ապրանքներից և ծառայություններից (714000),

հարկեր արտաքին առևտրից (715000), և

այլ հարկեր (716000):

Քանի որ այս խմբերը ոչ միշտ է հնարավոր հստակ սահմանազատել, ուստի տրամադրվում են լրացուցիչ մեկնաբանություններ:

Եկամուտների այս կատեգորիայում հաշվառվող պարտադիր վճարների նպատակային օգտագործման ուղղելը չի ազդում նրանց դասակարգման վրա: Բացառություն են կազմում պարտադիր սոցիալական ապահովագրման վճարները: Ինչպես արդեն նշվել է, պարտադիր վճարը` հարկը կհաշվառվի պարտադիր սոցիալական ապահովագրման վճարների կազմում, եթե այն սոցիալական նպաստ և/կամ կենսաթոշակ ստանալու երաշխիք է:

Դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում հարկերը գրանցվում են, երբ ստացվում են: Հարկերի հաշվառումը դրամարկղային եղանակով իրականացնելու դեպքում հարկերը հաշվառվում են եկամտի փաստացի ստացման կամ վճարումներն իրականացնելու պահին: Հաշվեգրման եղանակով եկամուտների հաշվառում իրականացնելու դեպքում հարկերը և այլ պարտադիր վճարները պետք է հաշվառվեն, ելնելով հարկային պարտավորություններ առաջացնող աշխատանքները, գործարքները, գործառնությունները, այլ իրադարձությունները կամ փաստերը (օրինակ` սեփականության իրավունքի առաջացումը) ճանաչելու պահից, որը կարող է և չհամընկնել դրանց փաստացի իրականացման պահի հետ:

Ընդհանուր առմամբ, հարկերի հետ վերադարձները, որոնք առաջանում են օրենքով նախատեսված դեպքերում կամ հանդիսանում են ավելի վճարված գումարների գերավճարներ (ճշգրտումներ), դիտվում են որպես բացասական հարկեր: Օրենքով նախատեսված դեպքերը վերաբերվում են ավելացված արժեքի հարկի և նմանօրինակ այլ անուղղակի հարկերին, երբ հարկատուները (բացառությամբ վերջնական սպառողների) կարող են հաշվանցել գնումների գծով իրենցից գանձված հարկերը: Եթե հաշվանցված հարկի գումարը գերազանցում է հարկատուի կողմից վճարված հարկերի գումարը, ապա զուտ վերադարձը ևս դիտվում է որպես բացասական հարկ:

Հարկային վարկերը իրենցից ներկայացնում են այն գումարները, որոնք պետք է նվազեցվեն վճարման ենթակա հարկի գումարից: Հարկային վարկերի հետևանքը առանձին դեպքերում կարող է առաջանալ զուտ վճար, որը պետք է վճարի պետական միավորը հարկ վճարողին: Այսպիսի զուտ վճարները պետք է տարբերել բացասական հարկերից: Դրանք հաշվառվում են որպես ընթացիկ ծախսեր (400000) և ոչ թե` եկամուտ:

Որոշ դեպքերում պետական մեկ միավորը հավաքագրում է հարկերը և դրանք փոխանցում պետական մեկ այլ միավորի: Պետական երկրորդ միավորին փոխանցված հարկերը կարող են վերահաշվառվել որպես երկրորդ միավորի հարկային եկամուտ կամ հաշվառվել որպես հարկերը հավաքագրող առաջին միավորի հարկային եկամուտներ և նրա կողմից դրամաշնորհի տրամադրում պետական երկրորդ միավորին: Եկամուտների համախմբված ցուցանիշների հաշվարկներում, կրկնահաշվարկից խուսափելու նպատակով, երկրորդ պետական միավորի ստացած տրանսֆերտը եկամուտների ընդհանուր գումարում չի ներառվի:

Ընդհանուր առմամբ հարկն ամրակցված է պետական այն միավորին, որը (ա) օժտված է տվյալ հարկը սահմանելու իրավասությամբ (հանդես գալով կա՛մ որպես գլխավոր մարմին, կա՛մ որպես գլխավոր մարմնի կողմից լիազորված մարմին), (բ) հանդիսանում է հարկի դրույքաչափի սահմանման կամ դրա փոփոխման որոշում կայացնող վերջին ատյանը, և (գ) հանդիսանում է միջոցների օգտագործման վերաբերյալ որոշում կայացնող վերջին ատյանը:

ՀՀ-ում պարտադիր վճարները, այդ թվում` հարկերը կարող են սահմանվել միայն օրենքով: Պետական միավորներից և ոչ մեկը (բացառությամբ ԱԺ-ի) չի կարող ինքնուրույն սահմանել հարկատեսակ, փոխել դրույքաչափը: Հարկը կհանդիսանա այն պետական միավորի եկամուտը, (ա) որի բուջե կվճարվի այն, (բ) որը կհանդիսանա միջոցների օգտագործման վերաբերյալ որոշում կայացնող վերջին ատյանը, (գ) որին վերապահված է այդ միջոցներն օգտագործելու իրավասությունը: Մասնավորապես, ՀՀ օրենսդրությամբ նախատեսված է շահութահարկից մասհանում կատարել համայնքների բյուջե: Շահութահարկը կհաշվառվի պետական բյուջեի, իսկ նրանից կատարված մասհանումը` համապատասխան համայնքի բյուջեի եկամուտների կազմում: Համախմբված ցուցանիշների հաշվարկներում տրանսֆերտի գումարը ընդհանուր եկամուտների գումարի մեջ չի ներառվի:

ՀՀ օրենսդրության համաձայն հարկերը հանդիսանում են պետական բյուջեի կամ համայնքի բյուջեի եկամուտ: «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքը հստակ սահմանում է բյուջեների եկամուտների աղբյուրները: Համայնքի վարչական տարածքում գտնվող գույքի և հողի համար գանձվող համապատասխանաբար գույքահարկը և հողի հարկն ամբողջությամբ հանդիսանում են համայնքի, իսկ մնացած բոլոր հարկերը` պետական բյուջեի եկամուտ: Սույն դասակարգումը կազմվել է «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված` բյուջեների եկամուտների աղբյուրների վերը նշված տարանջատումից:

Եթե սահմանված է մի քանի հարկատեսակների փոխարինող հարկ, ապա այն հաշվառվում է այն հարկի կազմում, որի հաշվարկային գումարը հարկի ընդհանուր գումարում ամենամեծն է: Մասնավորապես, ծխախոտի ներմուծման համար վճարվող հաստատագրված վճարը կհաշվառվի ակցիզային հարկի կազմում, քանի որ ակցիզային հարկին, ավելացված արժեքի հարկին և մաքսատուրքին փոխարինող այս հարկում նշված հարկերի հաշվարկային գումարները կազմում են համապատասխանաբար 76.5%, 15% և 8.5%:

Յուրաքանչյուր հարկատեսակի համար նախատեսված հաշվում հաշվառվում են տվյալ հարկի գծով մուտքերը և հարկային հարաբերությունները կարգավորող իրավական ակտերով սահմանված նորմերը խախտելու համար նախատեսված` այդ հարկատեսակի գծով վճարման ենթակա տույժերն ու տուգանքները: «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի համաձայն վճարվող տույժերի և տուգանքների այն գումարները, որոնք սահմանված են կարգապահական ընդհանուր, ոչ առանձին հարկատեսականներին վերաբերող նորմերը (օրինակ` հաշվապահական հաշվառման, պետական գրանցման և այլն) խախտելու համար, հաշվառվում են այլ հարկային եկամուտներ 716000 հաշվում: Վարչական իրավախախտումների մասին Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքով կամ այլ օրենքով (որը չի հանդիսանում հարկային հարաբերությունները կարգավորող, օրինակ` «Հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կիրառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքը) սահմանված պատասխանատվության նորմերի կիրառման արդյունքում գանձվող վճարները չեն հանդիսանում հարկային եկամուտներ և հաշվառվում են ոչ հարկային եկամուտների կազմում` եկամուտներ տույժերից, տուգանքներից 743000:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 711000 - ՀԱՐԿԵՐ ԵԿԱՄՏԻՑ ԵՎ ՇԱՀՈՒՅԹԻՑ

 

Եկամտի և շահույթի գծով հարկերը դասակարգվում են կամ որպես ֆիզիկական անձանց կողմից վճարվող եկամտահարկ (711100), կամ կազմակերպությունների կողմից վճարվող շահութահարկ (711200):

 

Սինթետիկ հաշիվ 711100 - Եկամտահարկ

 

Եկամտահարկից մուտքերն անալիտիկ հաշիվներում դասակարգվել են ըստ ֆիզիկական անձի կողմից դրանց ստացման աղբյուրի: Եկամտահարկը ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում հաշվարկվում, վճարվում է կամ անմիջապես եկամուտ ստացողի, կամ հարկային գործակալի կողմից:

Աշխատավարձից և ՀՀ օրենսդրությամբ դրան հավասարեցված վճարներից գանձվող եկամտահարկը (711110) հաշվարկում և գանձում է հարկային գործակալը` ֆիզիկական անձանց եկամուտներ վճարելիս (հատկացնելիս, տրամադրելիս): Հարկի գանձված գումարը ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված ժամկետներում փոխանցվում է պետական բյուջե:

Ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացվող եկամտից վճարվող եկամտահարկը (711120) վճարվում է անմիջապես եկամուտ ստացողի` անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից: ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում անհատ ձեռնարկատերը տվյալ տարվա ընթացքում կատարում է կանխավճարներ: Ըստ տարեկան գործունեության արդյունքներով կատարված վերջնահաշվարկի, տվյալ տարվա հաջորդ տարում հարկ վճարողը կատարում է կանխավճարների ճշտում: Այս հաշվում հաշվառվում են ֆիզիկական անձանցից գանձվող այն հարկերը, որոնք փոխարինում են եկամտահարկին կամ մի քանի հարկերի, սակայն նրանցում եկամտահարկի հաշվարկային գումարն ամենամեծն է: Մասնավորապես, բենզինի և դիզվառելիքի, ինչպես նաև վիճակախաղերի կազմակերպման համար ֆիզիկական անձանցից գանձվող հաստատագրված վճարներն ըստ էության փոխարինում են եկամտահարկին:

Բաժնեմասերից, ավանդներից, սեփականությունից եկամուտները (711130) ներառում են` (ա) իրավաբանական անձանց կանոնադրական կապիտալում մասնակցության դիմաց ստացվող շահաբաժինները (բաժնեմաս, բաժնետոմս, փայաբաժին), բաժնետոմսերի կամ ներդրումը վկայող այլ արժեթղթերի օտարումից, փոխանակումից կամ համանման այլ գործարքներից ստացված եկամուտները, (բ) փոխատվության դիմաց ստացվող տոկոսները (այդ թվում` գանձապետական պարտատոմսերից և պետական այլ արժեթղթերից` տոկոսի կամ մարելիս` զեղչի ձևով, փոխանակելիս կամ համանման այլ գործարքներից ստացված եկամուտները), (գ) վարձավճարները, (դ) գույքի օտարումից ստացված եկամուտները (հարկային գործակալ չհանդիսացող ֆիզիկական անձի` իրեն սեփականության իրավունքով պատկանող գույքի իրացումից ստացված գումարները չեն հարկվում` բացառությամբ ձեռնարկատիրական գործունեության հետևանքով գույքի վաճառքից ստացված գումարների), (ե) ռոյալթիները, (զ) սեփականության այլ աղբյուրներից ստացված եկամուտները: Այս խումբ եկամուտները եկամտահարկով հարկվում են ՀՀ օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերում:

Եկամտի այս աղբյուրից ստացված եկամուտները ևս հաշվարկվում, գանձվում և պետական բյուջե են փոխանցվում հարկային գործակալի կողմից:

Խաղատներում, շահումով խաղերում, վիճակախաղերում, մրցույթներում և մրցություններում իրային և դրամական շահումներից/մրցանակներից (711140) ստացվող եկամուտներից եկամտահարկը պետական բյուջե է վճարվում անմիջապես եկամուտ ստացողի կողմից, բացառությամբ վիճակախաղերում, մրցույթներում և մրցություններում ստացված դրամական շահումներից/մրցանակներից, երբ հարկը հաշվարկվում, գանձվում և պետական բյուջե են փոխանցվում հարկային գործակալի կողմից:

Նվիրատվության, օգնության և ժառանգության կարգով ստացված գույքից և դրամական միջոցներից, ապահովագրական հատուցումներից (711150) ստացվող եկամուտը հարկվում է եկամտահարկով ՀՀ օրենսդրությամբ նախատեսված դեպքերում (օրինակ` ֆիզիկական անձից ժառանգության և նվիրատվության կարգով ստացված գույքը և դրամական միջոցները չեն հարկվում):

Քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից ստացվող եկամտից և այլ եկամուտներից (711160) եկամտահարկը վճարում է հարկային գործակալը, եթե սահմանված կարգով չի կնքում քաղաքացիաիրավական պայմանագիր (օրինակ` գյուղատնտեսական շուկայում առանց հիմնավորող փաստաթղթերի կատարում է գնում), հակառակ դեպքում նա հանդես է գալիս որպես հարկային գործակալ (բացառությամբ ՀՀ անունից կնքված և վավերացված միջազգային պայմանագրերով ՀՀ -ում ծրագրեր իրականացնող կազմակերպությունների) ԾԻԳ (կողմից կնքված քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի դեպքի, երբ Ծիգ-ը կարող է որպես հարկային գործակալ հանդես չգալ):

ՀՀ օրենսդրության համաձայն Հայաստանյան աղբյուրներից օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց (711170), ինչպես նաև ոչ ռեզիդենտի (711180) ստացած եկամուտները եկամտահարկով հարկվում են օրենքով նախատեսված դեպքերում: Ընդ որում, 1-ին դեպքում հարկումը հիմնականում կատարվում է աղբյուրի մոտ` հարկային գործակալի կողմից, իսկ 2-րդում` կիրառվում է հարկման ընդհանուր կարգը (ռեզիդենտի համար սահմանված):

Այլ եկամուտներից գանձվող եկամտահարկի (711190) կազմում հաշվառվում են նախորդ կետերում չնշված հարկ վճարողների կողմից և/կամ եկամտի աղբյուրներից ստացված եկամուտների համար վճարվող եկամտահարկը:

Ֆիզիկական անձանցից գանձվող եկամտահարկը հաշվառվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Աշխատանքի վարձատրությունից և դրան հավասարեցված

այլ վճարումներից

    711111                 Աշխատանքի վարձատրությունից և  դրան հավասարեցված

                           այլ վճարումներից

                           Ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված

                           եկամտից

    711121                 Ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված

                           եկամտից (անհատ ձեռնարկատերերից)

    711122                 Ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված

                           եկամտից (անհատ ձեռնարկատերեր չհանդիսացող

                           ֆիզիկական անձանցից)

    711123                 Ներմուծված բենզինի իրացումից

    711124                 Ներմուծված դիզվառելիքի իրացումից

    711125                 Հաստատագրված վճարի տեսքով վիճակախաղեր

                           կազմակերպելու համար

    711126                 Ձեռնարկատիրական այլ գործունեությունից ստացված

                           եկամտից

                           Բաժնեմասերից, ավանդներից, սեփականությունից

    711131                 Փոխառության դիմաց ստացվող տոկոսից և  այլ

                           հատուցումից

    711132                 Շահաբաժիններից

    711133                 Վարձակալության դիմաց ստացվող վճարից և  այլ

                           հատուցումից

    711134                 Գույքն օտարելուց ստացված եկամուտներից

    711135                 Ռոյալթիներից

    711139                 Սեփականության այլ աղբյուրներից

                           Խաղատներում, շահումներով խաղերում ստացած

                           եկամուտներից, մրցույթների և մրցությունների,

                           ինչպես նաև վիճակախաղերի իրային և դրամական

                           շահումներից

    711141                 Խաղատներում, շահումներով խաղերում ստացած

                           եկամուտներից

    711142                 Մրցույթների և  մրցությունների իրային

                           շահումներից

    711143                 Վիճակախաղերի իրային շահումներից

    711144                 Մրցույթների և  մրցությունների դրամական

                           շահումներից

    711145                 Վիճակախաղերի դրամական շահումներից

                           Նվիրատվության, օգնության և ժառանգության կարգով

                           ստացված գույքից և դրամական միջոցներից,

                           ապահովագրական հատուցումներից

    711151                 Նվիրատվության և  օգնության կարգով ստացված

                           գույքից և դրամական միջոցներից

    711152                 Ժառանգության կարգով ստացված գույքից և  դրամական

                           միջոցներից

    711153                 Ապահովագրական հատուցումներից

                           Քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից ստացվող եկամտից

                           և այլ եկամուտներից

    711161                 Սահմանված կարգով գրավոր պայմանագիր չկնքելու կամ

                           ֆիզիկական անձի հետ քաղաքացիաիրավական գրավոր

                           պայմանագիր չկնքելու դեպքում առևտրային

                           կազմակերպություններից և անհատ ձեռնարկատերերից

                           (3%)

    711162                 Սահմանված կարգով գրավոր պայմանագիր չկնքելու կամ

                           ֆիզիկական անձի հետ քաղաքացիաիրավական գրավոր

                           պայմանագիր չկնքելու դեպքերում` այլ

                           կազմակերպություններից (15%)

    711163                 Քաղաքացիաիրավական այլ պայմանագրերից ստացվող

                           եկամտից

    711164                 Կազմակերպությունների կողմից ֆիզիկական անձանց

                           համար կատարված ապահովագրավճարներից

                           (բացառությամբ պարտադիր սոցիալական

                           ապահովագրության վճարների)

    711165                 ՀՀ անունից կնքված և  վավերացված միջազգային

                           պայմանագրերով ՀՀ-ում ծրագրեր իրականացնող

                           կազմակերպությունների կողմից քաղաքացիաիրավական

                           պայմանագրերի համաձայն պահված եկամտահարկ

                           Օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն

                           չունեցող անձանց հարկումից

    711171                 Ապահովագրությունից ստացված ապահովագրական

                           հատուցումներից և փոխադրման (ֆրախտի) դիմաց

                           ստացված եկամուտներից

    711172                 Ռոյալթիներ, տոկոսներ, գույքը վարձակալության

                           տալուց ստացած եկամուտ, գույքի արժեքի հավելաճ և

                           այլ պասիվ եկամուտներից (բացի փոխադրման (ֆրախտի)

                           դիմաց ստացված եկամուտներից)

    711179                 Հայաստանյան աղբյուրներից ստացված այլ

                           եկամուտներից

                           Ոչ ռեզիդենտի հարկումից

    711181                 ՀՀ-ում աշխատանքի վարձատրությունից և  դրան

                           հավասարեցված այլ վճարումներից

    711182                 ՀՀ-ում քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի

                           կատարումից ստացված եկամուտներից

    711183                 ՀՀ տարածքում ոչ ռեզիդենտի իրականացրած

                           ձեռնարկատիրական գործունեությունից (արտադրանքի,

                           ապրանքների իրացումից և ծառայությունների

                           մատուցումից) ստացված եկամուտներից

    711184                 Շահաբաժիններից և  տոկոսներից

    711185                 Ռոյալթիներից

    711186                 Հայաստանում գտնվող գույքը վարձակալության տալուց

                           ստացված եկամտից

    711187                 Հայաստանում գտնվող գույքի և  այլ ակտիվների

                           օտարումից ստացված գույքի արժեքի և այլ

                           ակտիվների հավելաճից

    711188                 Փոխադրման ծառայությունների (ֆրախտ) դիմաց

                           ստացված եկամուտներից

    711189                 Հայաստանյան աղբյուրներից ստացված այլ

                           եկամուտներից

                           Այլ եկամուտներից

    711191                 Այլ եկամուտներից

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 720000 - ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ԱՊԱՀՈՎԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՀԱՏԿԱՑՈՒՄՆԵՐ

 

Սոցիալական ապահովագրության վճարները փաստացի կամ հաշվարկված մուտքերն են, որ ստացվում են գործատուների կողմից աշխատակիցների համար, կամ աշխատակիցների, անհատ ձեռներեցների կամ գործազուրկ քաղաքացիների կողմից իրենց անունից, որոնք սոցիալական ապահովագրության վճարները վճարող քաղաքացիներին և նրանց խնամակալության տակ գտնվող անձանց իրավունք են տալիս օգտվել սոցիալական նպաստներից: Վճարները կարող են լինել պարտադիր կամ կամավոր: Սոցիալական վճարները դասակարգվում են որպես սոցիալական ապահովագրության վճարներ (721000):

Սոցիալական վճարները գանձվում են հասույթի, աշխատավարձի ֆոնդի կամ ծառայողների թվի հիման վրա: Սակայն երբ սոցիալական վճարների հաշվարկման համար համախառն աշխատավարձի փոխարեն օգտագործվում է եկամուտը, օրինակ` անհատ ձեռներեցների դեպքում, ապա մուտքերը ներառվում են այստեղ: Այլ բազայով գնահատվող, սակայն սոցիալական ապահովագրության ծրագրերի համար նախատեսվող պարտադիր վճարները ճանաչվում են որպես հարկեր:

Հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում, որպես եկամուտ գրանցված սոցիալական վճարները պետք է արտացոլեն այն գումարը, որն իրատեսորեն հնարավոր է հավաքագրել: Այնուամենայնիվ, փաստացի հավաքագրումը կարող է տեղի ունենալ հետագա ժամանակաշրջանում` հնարավոր է շատ ավելի ուշ:

Սոցիալական ապահովագրության ծրագրերի ուղղությամբ վճարները դասակարգվում են ըստ կատարվող վճարների աղբյուրների: Վարձու աշխատողների կողմից կատարվող սոցիալական ապահովագրության վճարներ (721100) ուղղակիորեն վճարվում են ծառայողների կողմից կամ նվազեցվում են ծառայողների աշխատավարձերից կամ դրանց հավասարեցված գումարներից և ծառայողների անունից փոխանցվում են գործատուի կողմից: Գործատուների կողմից կատարվող սոցիալական ապահովագրության վճարները (721200) ուղղակիորեն վճարվում են գործատուների կողմից իրենց ծառայողների անունից: Ընդհանուր կառավարման պետական մարմին հանդիսացող գործատուների կատարած վճարումները չեն հաշվանցվում համախմբման ժամանակ այն դեպքում, երբ վճարող և ստացող միավորները պատկանում են միևնույն հատվածին կամ ենթահատվածին, քանի որ, համարվում է, որ վճարները վերաուղղվում են և այնուհետև վճարվում ծառայողների կողմից: Անհատ ձեռներեցների կամ չաշխատող քաղաքացիների վճարները (1213) վճարվում են այն անձանց կողմից, ովքեր ծառայողներ չեն: Չդասակարգվող վճարներն (1214) այն վճարներն են, որոնց աղբյուր հնարավոր չէ որոշել: Եթե առկա են կամավոր կարգով կատարված վճարներ, ապա նպատակահարմար է ֆիսկալ բեռի հաշվարկման կամ այլ նպատակներով նրանց ընդհանուր գումարը գրանցել ծանոթագրությունների բաժնի առանձին հոդվածում:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վարձու աշխատողների կողմից կատարվող պարտադիր

սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721111                 Աշխատավարձից և  դրան հավասարեցված եկամուտներից

                           վարձու աշխատողների կողմից կատարվող պարտադիր

                           սոցիալական ապահովագրության վճարներ (գործատուն

                           ֆինանսավորվում է պետական բյուջեից)

    721112                 Աշխատավարձից և  դրան հավասարեցված եկամուտներից

                           վարձու աշխատողների կողմից կատարվող պարտադիր

                           սոցիալական ապահովագրության վճարներ (գործատուն

                           ֆինանսավորվում է համայնքի բյուջեից)

    721113                 Աշխատավարձից և  դրան հավասարեցված եկամուտներից

                           վարձու աշխատողների կողմից կատարվող պարտադիր

                           սոցիալական ապահովագրության վճարներ (գործատուն

                           չի ֆինանսավորվում պետական կամ համայնքի

                           բյուջեից)

                           Վարձու աշխատողների կողմից կատարվող այլ

                           սոցիալական ապահովագրական վճարներ

    721121                 Կամավոր սոցիալական ապահովագրական վճարներ վարձու

                           աշխատողների կողմից

    721122                 Այլ սոցիալական ապահովագրական վճարներ վարձու

                           աշխատողների կողմից

                           Գործատուների կողմից կատարվող պարտադիր

                           սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721211                 Պետական բյուջեից ֆինանսավորվող գործատուների

                           կողմից աշխատանքի վարձատրությանն ուղղվող

                           միջոցների նկատմամբ հաշվարկվող և կատարվող

                           պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721212                 Համայնքի բյուջեից ֆինանսավորվող գործատուների

                           կողմից աշխատանքի վարձատրությանն ուղղվող

                           միջոցների նկատմամբ հաշվարկվող և կատարվող

                           պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721213                 Պետական և  համայնքի բյուջեներից չֆինանսավորվող

                           գործատուների կողմից աշխատանքի վարձատրությանն

                           ուղղվող միջոցների նկատմամբ հաշվարկվող և

                           կատարվող պարտադիր սոցիալական ապահովագրության

                           վճարներ

                           Գործատուների կողմից այլ սոցիալական

                           ապահովագրական վճարներ

    721221                 Կամավոր սոցիալական ապահովագրական վճարներ

                           գործատուների կողմից

    721222                 Այլ սոցիալական ապահովագրական վճարներ

                           գործատուների կողմից

                           Հաստատագրված վճարների տեսքով վճարվող պարտադիր

                           սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721221                 Պետական բյուջեից ֆինանսավորվող գործատուների

                           կողմից հաստատագրված վճարների տեսքով վճարվող

                           պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721222                 Համայնքային բյուջեից ֆինանսավորվող գործատուների

                           կողմից հաստատագրված վճարների տեսքով վճարվող

                           պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721223                 Պետական և  համայնքի բյուջեներից չֆինանսավորվող

                           գործատուների կողմից հաստատագրված վճարների

                           տեսքով վճարվող պարտադիր սոցիալական

                           ապահովագրության վճարներ

                           Հաստատագրված վճարների տեսքով վճարվող այլ

                           սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721224                 Հաստատագրված վճարների տեսքով վճարվող այլ

                           սոցիալական ապահովագրության վճարներ

                           Անհատ ձեռնարկատերերի և այլ անձանց կողմից

                           վճարվող պարտադիր սոցիալական ապահովագրության

                           վճարներ

    721311                 Անհատ ձեռնարկատերերի կողմից վճարվող պարտադիր

                           սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721312                 Այլ անձանց կողմից վճարվող պարտադիր սոցիալական

                           ապահովագրության վճարներ

                           Անհատ ձեռնարկատերերի և այլ անձանց կողմից

                           վճարվող այլ սոցիալական ապահովագրության վճարներ

    721321                 Կամավոր սոցիալական ապահովագրական վճարներ անհատ

                           ձեռնարկատերերի կողմից

    721322                 Կամավոր սոցիալական ապահովագրական վճարներ

                           չզբաղված քաղաքացիների կողմից

                           Այլ սոցիալական ապահովագրական վճարներ

    721411                 Այլ սոցիալական ապահովագրական վճարներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 730000 - ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐ

 

Դրամաշնորհները ոչ պարտադիր ընթացիկ կամ կապիտալ փոխանցումներ/հատկացումներ են, որոնք պետական միավորը կարող է ստանալ պետական որևէ այլ միավորից կամ միջազգային կազմակերպությունից: Դրամաշնորհները դասակարգվում են նախ ըստ դրամաշնորհը տրամադրող միավորի տեսակի, այնուհետև` ըստ դրանց ընթացիկ կամ կապիտալ բնույթի:

Սահմանվում են դրամաշնորհների ստացման երեք աղբյուրներ. պաշտոնական դրամաշնորհներ` ստացված այլ պետություններից (731000), արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ` ստացված միջազգային կազմակերպություններից (732000) և ներքին դրամաշնորհներ/պաշտոնական տրանսֆերտներ ստացված կառավարման այլ մակարդակներից (733000):

Ընթացիկ դրամաշնորհները տրամադրվում են ընթացիկ ծախսերի ֆինանսավորման նպատակով և որևէ կերպ կապված կամ կախված չեն ստացողի կողմից որևէ ակտիվի ձեռքբերման հետ: Կապիտալ շնորհները օգտագործվում են ստացողի կողմից ակտիվների ձեռքբերման համար: Դրանք ստացվում են դրամական միջոցների փոխանցման միջոցով, որ ստացողը պետք է կամ կարող է օգտագործել որևէ ակտիվի կամ ակտիվների (բացառությամբ ապրանքանյութական պաշարների) ձեռքբերման, ակտիվի (բացառությամբ ապրանքանյութական պաշարների և դրամական միջոցների) փոխանցման կամ պարտատիրոջ և պարտապանի միջև փոխադարձ համաձայնությամբ պարտավորության դադարեցման նպատակով: Եթե հնարավոր չէ ստույգ որոշել դրամաշնորհի տեսակը, ապա այն պետք է դասակարգվի որպես ընթացիկ դրամաշնորհ:

Ապրանքների տեսքով դրամաշնորհները գնահատվում են ընթացիկ շուկայական գներով: Շուկայական գների բացակայության դեպքում արժեքը որոշվում է այդ ապրանքների տրամադրման հետ կապված ծախսերի, կամ այն գումարի չափով, որը կարող էր ստացվել այդ ապրանքների իրացումից: Դոնորի և ստացողի մոտ գնահատված արժեքը կարող է երբեմն տարբերվել: Նման դեպքում կիրառվում է դոնորի կողմից գնահատված արժեքը:

Դրամաշնորհները գրանցվում են միայն դրամաշնորհի ստացմամբ ձևավորված բոլոր պահանջների և պայմանների բավարարումից և ստացողի կողմից դրամաշնորհի նկատմամբ անվերապահ պահանջի ձեռքբերումից հետո: Գրանցման պահի որոշումը կարող է բարդ լինել, քանի որ գոյություն ունեն տարբեր իրավական ուժ ունեցող համապատասխանության բազմազան պայմաններ: Որոշ դեպքերում դրամաշնորհի ստացողը ձեռք է բերում դրամաշնորհի նկատմամբ իրավական պահանջի իրավունք միայն որոշակի պայմանների բավարարումից հետո, ինչպիսիք են որոշակի նպատակի ուղղությամբ նախապես ծախսերի կատարումը կամ օրենսդրական ակտի ընդունումը: Շատ դեպքերում ստացողը երբեք պահանջ չունի դոնորի նկատմամբ, և դրամաշնորհը գրանցվում է այն պահի դրությամբ, երբ կատարվում է դրամական միջոցների վճարումը:

 

Խումբ 731000 - ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐ` ՍՏԱՑՎԱԾ ԱՅԼ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ

 

Այլ պետություններից ստացված պաշտոնական դրամաշնորհները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ ՀՀ

կառավարությանը` ստացված այլ պետություններից

    731111                 Պաշտոնական դրամաշնորհներ` ստացված ԱՄՆ

                           կառավարությունից

    731112                 Պաշտոնական դրամաշնորհներ` ստացված Հոլանդիայի

                           կառավարությունից

    731113                 Պաշտոնական դրամաշնորհներ` ստացված Չինաստանի

                           կառավարությունից

    731114                 Պաշտոնական դրամաշնորհներ` ստացված Ճապոնիայի

                           կառավարությունից

    731115                 Պաշտոնական դրամաշնորհներ` ստացված այլ

                           պետությունների կառավարություններից

                           Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           համայնքներին` ստացված այլ պետություններից

    731121                 Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           համայնքների բյուջեներին` ստացված այլ

                           պետություններից

                           Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին`

                           ստացված այլ պետություններից

    731131                 Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին`

                           ստացված այլ պետություններից

                           Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ ՀՀ

                           կառավարությանը` ստացված այլ պետություններից

    731211                 Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ ՀՀ

                           կառավարությանը` ստացված այլ պետություններից

                           Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           համայնքների բյուջեներին` ստացված այլ

                           պետություններից (պետական բյուջեից)

    731221                 Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           համայնքների բյուջեներին` ստացված այլ

                           պետություններից

                           Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին`

                           ստացված այլ պետություններից

    731231                 Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին`

                           ստացված այլ պետություններից

 

Խումբ 732000 - ԱՐՏԱՔԻՆ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐ` ՍՏԱՑՎԱԾ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ

ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ

 

Միջազգային կազմակերպություններից ստացված պաշտոնական դրամաշնորհները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ ՀՀ

կառավարությանը` ստացված միջազգային

կազմակերպություններից

    732111                 Պաշտոնական դրամաշնորհներ` ստացված

                           Եվրոհանձնաժողովից (պարենային օգնության ծրագիր)

    732112                 Պաշտոնական դրամաշնորհներ` ստացված

                           Եվրոհանձնաժողովից (վարկի մարման համար)

    732113                 Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ ՀՀ

                           կառավարությանը` ստացված այլ միջազգային

                           կազմակերպություններից Ընթացիկ արտաքին

                           պաշտոնական դրամաշնորհներ համայնքների

                           բյուջեներին` ստացված միջազգային

                           կազմակերպություններից

    732121                 Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           համայնքների բյուջեներին` ստացված միջազգային

                           կազմակերպություններից

                           Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           սոցիալական միջազգային կազմակերպություններից այլ

                           պետություններից

    732131                 Ընթացիկ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին`

                           ստացված միջազգային կազմակերպություններից

                           Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ ՀՀ

                           կառավարությանը` ստացված միջազգային

                           կազմակերպություններից

    732211                 Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ ՀՀ

                           կառավարությանը` ստացված միջազգային

                           կազմակերպություններից Կապիտալ արտաքին

                           պաշտոնական դրամաշնորհներ համայնքների

                           բյուջեներին` ստացված միջազգային

                           կազմակերպություններից

    732221                 Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           համայնքների բյուջեներին` ստացված միջազգային

                           կազմակերպություններից

                           Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին`

                           ստացված միջազգային կազմակերպություններից

    732231                 Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին`

                           ստացված միջազգային կազմակերպություններից

 

Խումբ 733000 - ՆԵՐՔԻՆ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐ / ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ՏՐԱՆՍՖԵՐՏՆԵՐ`

ՍՏԱՑՎԱԾ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԱՅԼ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԻՑ

 

Կառավարման այլ մակարդակներից ստացված ներքին դրամաշնորհները/ պաշտոնական տրանսֆերտները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ընթացիկ ներքին դրամաշնորհներ /պաշտոնական

տրանսֆերտներ պետական բյուջեին

    733111                 Ընթացիկ ներքին դրամաշնորհներ /պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեից

    733112                 Ընթացիկ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ կառավարման այլ մակարդակներից

                           Ընթացիկ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ համայնքների վարչական բյուջեներին

    733121                 Պետական բյուջեից ֆինանսական համահարթեցման

                           սկզբունքով տրամադրվող դոտացիաները

    733122                 Պետական բյուջեից համայնքի վարչական բյուջեին

                           տրամադրվող այլ դոտացիաները

    733123                 Պետական բյուջեից համայնքի վարչական բյուջեին

                           տրամադրվող նպատակային հատկացումները

    733124                 Տեղական ինքնակառավարման մարմիններին պետության

                           կողմից պատվիրակված լիազորությունների

                           իրականացման ծախսերի ֆինանսավորման համար ստացվող

                           միջոցներ

    733125                 Կառավարման այլ մակարդակներից ընթացիկ ծախսերի

                           ֆինանսավորման նպատակով ստացվող պաշտոնական

                           դրամաշնորհներ / պաշտոնական տրանսֆերտներ

                           Ընթացիկ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված կառավարման այլ

                           մակարդակներից

    733131                 Սոցիալական կենսաթոշակներ (պետական բյուջեից)

    733132                 Շարքային զինծառայողների և  նրանց ընտանիքների

                           անդամների կենսաթոշակային ապահովում (պետական

                           բյուջեից)

    733133                 Սպայական անձնակազմի և  նրանց ընտանիքների

                           անդամների կենսաթոշակային ապահովում (պետական

                           բյուջեից)

    733134                 ՀՀ օրենքներով և  ՀՀ կառավարության որոշումներով

                           նշանակված կենսաթոշակներ և դրամական

                           օժանդակություն (պետական բյուջեից)

    733135                 Աշխատողների աշխատանքային պարտականությունների

                           կատարման հետ կապված խեղման, մասնագիտական

                           հիվանդության և առողջության այլ վնասման

                           հետևանքով պատճառված վնասի փոխհատուցում

                           (պետական բյուջեից)

    733136                 Մինչև  2 տարեկան երեխա խնամող և  մասնակի

                           վճարովի արձակուրդում գտնվող անձանց տրվող

                           ամենամսյա նպաստ (պետական բյուջեից)

    733137                 Վետերանների պատվովճար (պետական բյուջեից)

    733138                 Հայրենական Մեծ պատերազմի վետերաններին,

                           «Զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների

                           սոցիալական ապահովության մասին ՀՀ օրենքի 13

                           հոդվածում նշված պատճառներով հաշմանդամ դարձած

                           զինծառայողներին, ինչպես նաև ծառայողական

                           պարտականությունների կատարման ժամանակ զոհված

                           (մահացած) զինծառայողների ընտանիքներին դրամական

                           օգնության տրամադրում (պետական բյուջեից)

    733139                 Ընթացիկ ծախսերի ֆինանսավորման նպատակով

                           տրամադրվող այլ դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ (պետական բյուջեից)

    733140                 Ընթացիկ ծախսերի ֆինանսավորման նպատակով համայնքի

                           բյուջեից տրամադրվող դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ

                           Կապիտալ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ պետական բյուջեին` ստացված

                           կառավարման այլ մակարդակներից

    733211                 Կապիտալ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ ստացված համայնքի բյուջեից

    733212                 Կապիտալ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ ստացված կառավարման այլ

                           մակարդակներից

                           Կապիտալ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ համայնքների բյուջեներին` ստացված

                           կառավարման այլ մակարդակներից

    733221                 Պետական բյուջեից կապիտալ ծախսերի ֆինանսավորման

                           նպատակային հատկացումներ` սուբվենցիաներ

    733222                 Երևանի  համաքաղաքային ծախսերի ֆինանսավորման

                           նպատակով ձևավորված բյուջեից

    733223                 Պետական բյուջեից կապիտալ ծախսերի ֆինանսավորման

                           համար այլ հատկացումներ

    733224                 Այլ աղբյուրներից կապիտալ ծախսերի ֆինանսավորման

                           նպատակով ստացվող պաշտոնական դրամաշնորհներ /

                           պաշտոնական տրանսֆերտներ

                           Կապիտալ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված կառավարման այլ

                           մակարդակներից

    733231                 Կապիտալ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ` ստացված պետական բյուջեից

    733232                 Կապիտալ ներքին դրամաշնորհներ / պաշտոնական

                           տրանսֆերտներ ստացված կառավարման այլ

                           մակարդակներից

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 740000 - ԱՅԼ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ

 

Ի լրումն հարկերի, սոցիալական վճարների և դրամաշնորհների, եկամուտները ներառում են. եկամուտներ սեփականությունից (741000), ապրանքների և ծառայությունների մատուցումից եկամուտներ (742000), տույժերից, տուգանքներից և բռնագանձված գույքից եկամուտներ (743000), ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ/ կամավոր տրանսֆերտներ (744000) և այլ եկամուտներ (745000):

 

Խումբ 741000 - ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ ՍԵՓԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԻՑ

 

Սեփականությունից ստացվող եկամուտները ներառում են եկամուտների այն բազմազան տեսակները, որոնք ընդհանուր պետական միավորները վաստակում են այլ միավորներում սեփական ֆինանսական և/կամ չարտադրված ակտիվների տեղաբաշխումից: Այս խմբի եկամուտները ստացվում են տոկոսների (741100), շահաբաժինների (741200), գույքի վարձակալությունից եկամուտների (741500) տեսքով:

 

Սինթետիկ հաշիվ 741100 - Տոկոսներ

 

Տոկոսներն այն գումարներն են, որոնք ենթակա են ստացման ընդհանուր պետական միավորների կողմից` իրենց պատկանող որոշակի ֆինանսական ակտիվների, մասնավորապես, ավանդների, արժեթղթերի (բացառությամբ բաժնետոմսերի), վարկերի և դեբիտորական պարտքերի գծով: Այդ տեսակի ֆինանսական ակտիվներն առաջանում են այն ժամանակ, երբ ընդհանուր պետական մեկ միավոր փոխատվություն է տրամադրում մեկ այլ միավորի: Տոկոսները այն եկամուտն են, որ պարտատերը ստանում է` պարտապանին թույլ տալով օգտագործել իրեն պատկանող միջոցները: Տոկոսային եկամուտները շարունակաբար հաշվեգրվում են ֆինանսական ակտիվի գործողության ժամկետի ողջ ընթացքում: Տոկոսադրույքները կարող են սահմանվել պարտքի չմարված հիմնական գումարի տոկոսային հարաբերության կամ նախապես նշանակված գումարի տեսքով, կամ` երկուսը միասին:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պետական բյուջե վճարվող տոկոսներ

    741111                 Բանկերում և  ֆինանսավարկային

                           հաստատություններում բյուջեների ժամանակավոր ազատ

                           միջոցների տեղաբաշխումից և դեպոզիտներից ստացված

                           տոկոսներ

    741112                 Ռեզիդենտներին տրամադրված վարկերի տոկոսավճարներ

    741113                 Ոչ ռեզիդենտներին տրամադրված վարկերի

                           տոկոսավճարներ

    741114                 Պետական բյուջե վճարվող այլ տոկոսներ

                           Համայնքի բյուջե վճարվող տոկոսներ

    741121                 Բանկերում համայնքի բյուջեի ժամանակավոր ազատ

                           միջոցների տեղաբաշխումից և դեպոզիտներից ստացված

                           տոկոսավճարներ

    741122                 Համայնքի բյուջե վճարվող այլ տոկոսներ

                           Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           բյուջե վճարվող տոկոսներ

    741131                 Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           բյուջե վճարվող տոկոսներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 741200 - Շահաբաժիններ

 

Պետական կառավարման հատվածի միավորները, հանդես գալով որպես որևէ կազմակերպության բաժնետեր և սեփականատեր, տվյալ կազմակերպությունում սեփական կապիտալի միջոցները ներդնելու արդյունքում ձեռք են բերում շահաբաժիններ ստանալու իրավունք: Սեփական կապիտալի միջոցները բաժնետերերին իրավունք չեն տալիս ստանալ հաստատագրված կամ նախապես սահմանված եկամուտ: Փոխարենը, կազմակերպության տնօրենների խորհուրդը կամ այլ ղեկավարները իրենց հայեցողությամբ հայտարարում են շահաբաժինների վճարման մասին:

Հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում շահաբաժինները գրանցվում են հայտարարությունով նախատեսվող վճարման ամսաթվի կամ, նման հայտարարության բացակայության դեպքում, շահաբաժինների փաստացի վճարման պահի դրությամբ: Դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում շահաբաժինները գրանցվում են վճարման կատարման պահին:

Պետական կառավարման հատվածի միավորները կարող են շահաբաժիններ ստանալ մասնավոր կամ պետական կազմակերպություններից: Պետական կազմակերպությունների կողմից շահույթի բաշխումը կարող է տեղի ունենալ ոչ պարբերաբար և այդ բաշխվող շահույթները կարող են ուղղակիորեն չանվանվել որպես շահաբաժիններ: Այնուամենայնիվ, բացառությամբ ստորև նկարագրված բաշխումների, շահաբաժինները ներառում են կազմակերպությունների կողմից կատարվող շահույթի բոլոր բաշխումները բաժնետերերին կամ սեփականատերերին` այդ թվում կենտրոնական բանկերից պետական միավորներին փոխանցվող շահույթները, կենտրոնական բանկից դուրս իրականացվող դրամավարկային լիազորություններից ստացվող շահույթները, ինչպես նաև պետական վիճակախաղերի արդյունքում առաջացած շահույթները:

Պետական կազմակերպություններից վճարումների ստացման ժամանակ կարող են դժվարություններ առաջանալ դրանց` շահաբաժիններ կամ սեփական կապիտալից մասհանումներ ճանաչելու կապակցությամբ: Շահաբաժինները այն վճարումներն են, որ պետական կազմակերպությունները կատարում են շարունակական արտադրական գործունեությունից ստացվող իրենց ընթացիկ եկամտից: Սակայն կազմակերպությունը կարող է տարբեր ժամանակաշրջանների համար համաչափ շահաբաժիններ վճարել, որի արդյունքում որոշ ժամանակաշրջանների համար վճարված շահաբաժինները կարող են գերազանցել տվյալ ժամանակաշրջանում արտադրական գործունեությունից ստացված շահույթը: Նման վճարումները նույնպես շահաբաժիններ են: Կազմակերպությունների կողմից մասնավորեցման կամ ակտիվների այլ իրացման, կուտակված պահուստների կամ վերագնահատման հիման վրա խոշոր և միանվագ վճարումների մուտքերից բաժնետերերին կատարվող բաշխումները համարվում են սեփական կապիտալից մասհանումներ, այլ ոչ` շահաբաժիններ:

Շահաբաժինները գրանցելու համար օգտագործվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվները.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Շահաբաժիններ բաժնետիրական ընկերություններում

պետական մասնակցության դիմաց

    741211                 Բաժնետիրական կապիտալում կատարված ներդրումներից

                           ստացվող շահաբաժիններ

                           Շահաբաժիններ բաժնետիրական ընկերություններում

                           համայնքի մասնակցության դիմաց

    741221                 Համայնքի սեփականություն համարվող

                           կազմակերպությունների տրամադրության տակ մնացած

                           շահույթից համայնքի ավագանու որոշումներով

                           կատարվող մասհանումներ

                           Շահաբաժիններ բաժնետիրական ընկերություններում

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           մասնակցության դիմաց

    741231                 Շահաբաժիններ բաժնետիրական ընկերություններում

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           մասնակցության դիմաց

                           Կառավարման մարմինների ծախսերի նկատմամբ

                           եկամուտների գերազանցումից մուտքեր

    741231                 ՀՀ կենտրոնական բանկի ծախսերի նկատմամբ

                           եկամուտների գերազանցումից մուտքեր

    741232                 ՀՀ անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի

                           ծախսերի նկատմամբ եկամուտների գերազանցումից

                           մուտքեր

    741233                 Կառավարման այլ մարմինների ծախսերի նկատմամբ

                           եկամուտների գերազանցումից մուտքեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 741500 - Գույքի վարձակալությունից եկամուտներ

 

Վարձակալության վճարը տարածքի, ընդերկրյա ակտիվների և այլ բնական ակտիվների վարձակալությունից ստացվող եկամուտն է:

Տոկոսների նման` վարձակալության վճարը շարունակաբար հաշվեգրվում է ակտիվի սեփականատիրոջ հաշվին պայմանագրի գործողության ողջ ընթացքում: Հետևաբար, հաշվետու որոշակի ժամանակաշրջանում գրանցված վարձակալության վճարը հավասար է վճարի մինչ այդ պահը կուտակված գումարին, որը ենթակա է վճարման հաշվետու տվյալ ժամանակաշրջանում և կարող է տարբերվել այն գումարից, որը ենթակա է վճարման կամ փաստացիորեն վճարվել է պայմանագրի գործողության ընթացքում:

Պետական կառավարման հատվածի միավորներն իրենց սեփականության ներքո կարող են ունենալ ընդերկրյա ակտիվներ, ինչպիսիք են ընդերքի օգտակար հանածոները, կարծր վառելիքը, և կարող են միանվագ կամ բազմակի վճարումների դիմաց վարձակալության իրավունքով այլ միավորներին թույլատրել որոշակի ժամկետով արդյունահանել վերոհիշյալ ակտիվները: Նման վճարումները հաճախ կոչվում են «ռոյալթիներ», սակայն դրանք վարձակալական վճարներ են, որոնք գրանցվում են ակտիվների սեփականատերերի հաշվում` որոշակի ժամկետով ակտիվներն այլ միավորների տնօրինմանը հանձնելու դիմաց: Վարձակալական վճարները կարող են կատարվել հաստատագրված գումարների պարբերական վճարումների տեսքով` անկախ արդյունահանման չափերից, կամ, ավելի հաճախ, որոշվում են ըստ արդյունահանվող ակտիվի քանակի, ծավալի կամ արժեքի: Պետությանը պատկանող տարածքներում հետազոտական աշխատանքներ իրականացնող ձեռնարկությունները կարող են ընդհանուր պետական միավորներին վճարումներ կատարել փորձնական հորատումների կամ ընդերքի հանածոների առկայության կամ գտնվելու վայրի հետազոտման թույլտվություն ստանալու դիմաց: Նման վճարները ևս ճանաչվում են որպես վարձակալության վճարներ նույնիսկ այն դեպքում, երբ որևէ արդյունահանում տեղի չի ունենում:

Վարձակալական վճարների մյուս տեսակների շարքին են դասվում պետական անմշակ տարածքներում անտառահատման աշխատանքներ կատարելու, հանգստի կամ առևտրային նպատակներով չկառավարվող ջրային ռեսուրսներ օգտագործման, ձկնորսության, ոռոգման աշխատանքների իրականացման համար կամ պետությանը պատկանող տարածքներն որպես արոտավայր օգտագործելու թույլտվության դիմաց կատարվող վճարումները:

Վարձակալությունից ստացված եկամուտները գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պետական մարմինների, վերջինիս ենթակա բյուջետային

հիմնարկների հաշվեկշիռներում հաշվառվող գույքի

վարձակալությունից եկամուտներ

    741511                 Պետական ձեռնարկությունների գույքի

                           վարձակալությունից և օգտագործման վարձավճարներ

    741512                 Համայնքի վարչական տարածքից դուրս գտնվող պետական

                           պահուստի հողերի վարձակալության և օգտագործման

                           վարձավճարներ

                           Տեղական ինքնակառավարման մարմինների, վերջինիս

                           ենթակա հիմնարկների հաշվեկշիռներում հաշվառվող

                           գույքի վարձակալությունից եկամուտներ

    741521                 Համայնքի սեփականություն հանդիսացող

                           գյուղատնտեսական նշանակության հողերի

                           վարձակալության և օգտագործման դիմաց գանձվող

                           վարձավճարներ

    741522                 Համայնքի վարչական տարածքում գտնվող պետական

                           սեփականություն հանդիսացող գյուղատնտեսական

                           նշանակության հողերի վարձակալության և

                           օգտագործման դիմաց գանձվող վարձավճարներ

    741523                 Համայնքի սեփականություն հանդիսացող ոչ

                           գյուղատնտեսական նշանակության հողերի

                           վարձակալության և օգտագործման դիմաց գանձվող

                           վարձավճարներ

    741524                 Համայնքի վարչական տարածքում գտնվող պետական

                           սեփականություն ոչ գյուղատնտեսական նշանակության

                           հողերի վարձակալության և օգտագործման դիմաց

                           գանձվող վարձավճարներ

    741525                 Համայնքային հիմնարկների հաշվեկշիռներում

                           հաշվառվող գույքի վարձակալությունից եկամուտներ

                           Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           հաշվեկշիռներում հաշվառվող գույքի

                           վարձակալությունից եկամուտներ

    741531                 Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           հաշվեկշիռներում հաշվառվող գույքի

                           վարձակալությունից եկամուտներ

 

Խումբ 742000 - ԱՊՐԱՆՔՆԵՐԻ ՄԱՏԱԿԱՐԱՐՈՒՄԻՑ ԵՎ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ

ՄԱՏՈՒՑՈՒՄԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ

 

Ապրանքների իրացումը գրանցվում է սեփականության իրավունքի փոփոխման պահին: Եթե հնարավոր չէ ստույգ որոշել այդ պահը, ապա գրանցումը կարող է կատարվել սեփականության կամ հսկողության ֆիզիկական փոփոխության պահի դրությամբ: Ծառայությունների գծով գործառնությունները սովորաբար գրանցվում են ծառայությունների մատուցման պահին: Որոշ ծառայություններ տրամադրվում կամ տեղի են ունենում շարունակաբար: Օրինակ` գործառնական լիզինգը, բնակարանային ծառայությունները շարունակական հոսքեր են, և, էականում, դրանց գրանցումը կատարվում է այնքան ժամանակ, որքան ժամանակ այդ ծառայությունները տրամադրվում են:

Այս խումբն ընդգրկում է հետևյալ սինթետիկ հաշիվները. տուրքեր և վճարներ (742200), ոչ-շուկայական միավորների կողմից իրականացվող ոչ-պարբերական, շուկայական գործարքներ (742300):

 

Սինթետիկ հաշիվ 742200 - Տուրքեր և վճարներ

 

Այս հաշվում ներառվում են պարտադիր արտոնագրերի գծով վճարները և ծառայությունների իրացում հանդիսացող վարչական այլ վճարները: Օրինակները ներառում են վարորդական իրավունքները, անձնագրերը, դատարանի որոշմամբ գանձվող վճարները, պետական մարմինների կողմից հեռարձակման ընդհանուր ծառայությունների տրամադրման դեպքում ռադիո և հեռուստատեսության արտոնագրերը: Այդ վճարները համարվում են ծառայության իրացում այն դեպքում, եթե պետական միավորները հանդես են գալիս կանոնակարգողի որոշակի դերով, օրինակ` ստուգում են համապատասխան անձանց կարողությունները և որակավորումը, ստուգում են համապատասխան սարքավորումների արդյունավետ և ապահով աշխատանքը, կամ իրականացնում են վերահսկողության այլ ձևեր, որոնք նրանք այլապես պարտավոր չեն կատարել: Եթե վճարումն ակնհայտորեն գերազանցում է ծառայության տրամադրման հետ կապված ծախսերը, ապա վճարները դիտարկվում է որպես ապրանքների օգտագործման և ապրանքների օգտագործման կամ գործունեության իրականացման թույլտվության այլ հարկեր (714500):

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պետական բյուջե մուտքագրվող պետական տուրքեր

    742211                 Դատարան տրվող հայցադիմումների, դիմումների,

                           գանգատների, դատարանների վճիռների դեմ տրվող

                           վճռաբեկ գանգատների համար, ինչպես նաև

                           դատարանների կողմից փաստաթղթերի պատճեններ

                           (կրկնօրինակներ) տալու համար

    742212                 Հյուպատոսական ծառայություններ կամ

                           գործողություններ իրականացնելու համար

    742213                 ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու և  ՀՀ

                           քաղաքացիությունը փոխելու համար

    742214                 Պետական ռեգիստրում գրանցման ենթակա տնտեսվարող

                           սուբյեկտների պետական գրանցման կամ նրանց

                           առանձնացված ստորաբաժանումների հաշվառման համար,

                           մամուլի և ԶԼՄ միջոցների պետական գրանցման

                           համար, ՍՊԸ-ի մասնակիցների գրանցամատյանում

                           յուրաքանչյուր գրանցում կատարելու համար

    742215                 Բանկերի, դրանց մասնաճյուղերի (այդ թվում`

                           օտարերկրյա բանկերի մասնաճյուղերի),

                           ներկայացուցչությունների, գործառնական

                           գրասենյակների պետական գրանցման համար

    742216                 Ներդրումային հիմնադրամների, ապահովագրական

                           ընկերությունների, կենսաթոշակային հիմնադրամների,

                           դրանց մասնաճյուղերի ընթացիկ և պետական գրանցման

                           համար

    742217                 Արժեթղթերի պետական գրանցման համար

    742218                 Ավտոմեքենայի պետական համարանիշ տալու և  

                           կորցրածը վերականգնելու համար

    742219                 Ավտոմեքենայի (մոտոցիկլետի) տեխնիկական անձնագիր

                           (գրանցման վկայական) և կորցրած տեխնիկական

                           անձնագրի (գրանցման վկայականի) կրկնօրինակ տալու

                           համար

    742221                 Տրանսպորտային միջոցների տարեկան տեխնիկական

                           զննության համար

    742222                 Տրանսպորտային միջոցները գրանցելու,

                           վերագրանցելու, հաշվառումից հանելու, ինչպես նաև

                           դրանց գրանցման տվյալների փոփոխության հետ կապված

                           որևէ գործողություն կատարելու համար

    742223                 Դեղերի, դեղագործական արտադրանքի, բժշկական

                           նշանակության առարկաների, բժշկական գործիքների,

                           սարքերի և տեխնիկայի պետական գրանցման համար

    742224                 Գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցում

                           կատարելու համար

    742225                 Մտավոր սեփականության օբյեկտի գրանցման և  այդ

                           ապրանքների ցանկացած մաքսային ռեժիմով բացթողումը

                           կասեցնելու մասին դիմումը վերադաս մաքսային

                           մարմնի կողմից ընդունելու համար

    742226                 Ինքնակարգավորվող մարմինների գրանցման համար

    742227                 Չափիչ սարքերի տիպի պետական գրանցման համար

    742228                 Պետական այլ գրանցման համար

    742229                 Մշակութային արժեքները արտահանելու կամ

                           ժամանակավոր արտահանելու իրավունքի վկայագիր

                           տալու համար

    742231                 Գյուտերի, օգտակար մոդելների, արդյունաբերական

                           նմուշների, ապրանքային և սպասարկման նշանների,

                           ապրանքների ծագման տեղանունների, ֆիրմային

                           անվանումների իրավական պաշտպանության հետ կապված

                           իրավաբանական նշանակություն ունեցող գործողության

                           համար

    742232                 Ֆիզիկական անձանց տրվող իրավաբանական

                           նշանակություն ունեցող փաստաթղթերի, որոշակի

                           ծառայությունների կամ գործողությունների համար

    742233                 Վարորդական իրավունքի վկայական և  կորցրած

                           վկայականի կրկնօրինակը տալու համար

    742234                 Պետական մենաշնորհային բնույթի ծառայությունների

                           (գործողությունների) մատուցումը հաստատող

                           փաստաթղթի (վկայականի) տրամադրման համար

                           յուրաքանչյուր քննությունը ընդունելու համար

    742235                 Այլ ծառայությունների կամ գործողությունների

                           համար  

    742236                 Իրավական ակտերի հաշվառման մատյանից

                           յուրաքանչյուր իրավական ակտի վերաբերյալ

                           տեղեկություն տալու համար

    742237                 Չափման միջոցների ստուգաճշտում, պետական

                           չափագիտական հսկողության ենթակա ոլորտներում

                           չափումների կատարման մեթոդիկաների վկայագրում

                           իրականացնելու հավատագրման վկայագիր տալու համար

    742238                 Տարանցիկ համարանիշ տալու համար

    742239                 Փորձարկում կատարելու վկայագիր տալու համար

    742241                 Համապատասխանության հավաստում կատարելու

                           իրավունքի վկայագիր տալու համար

    742242                 Կարանտինային թույլտվություն և  «Բ» տիպի

                           սերտիֆիկատ տալու համար

    742243                 Գյուղատնտեսական մթերքների արտահանման սերտիֆիկատ

                           տալու համար

    742244                 Անասնաբուժական հսկողության հետ կապված

                           ծառայությունների մատուցման համար

    742245                 Իրավաբանական անձանց կողմից պայթուցիկ, թունավոր,

                           ռադիոակտիվ և իզոտոպային նյութեր ձեռք բերելու

                           թույլտվություն տալու, տեղափոխելու և պահպանելու

                           համար

    742246                 Կնիքի և  դրոշմակնիքի պատրաստման թույլտվություն

                           տալու համար

    742247                 Շինություն քանդելու և  շինարարության

                           թույլտվություն տալու համար

    742248                 Ռեգիստրում պահվող տեղեկություններ տրամադրելու

                           համար

    742249                 ՍՊԸ մասնակիցների պետական միասնական և  պետական

                           գրանցամատյաններից մեկ ՍՊԸ մասնակիցների

                           վերաբերյալ պետական ռեգիստրում պահվող

                           տեղեկությունների տրամադրման համար

                           Պետական բյուջե մուտքագրվող այլ վճարներ

    742251                 Մաքսավճար

    742252                 Մուտքեր Համաշխարհային բանկի վարկի հաշվին աղետի

                           գոտում կառուցված բնակելի տների մասնակի

                           փոխհատուցումից

    742253                 Մուտքեր վաղեմության ժամկետն անցած դեպոզիտային

                           (ավանդագրված) գումարներից

    742254                 Ինքնակամ կառուցված շինությունների գրանցման կամ

                           օգտագործման իրավունքի վճարներ

    742255                 Մուտքեր թանկարժեք մետաղների վերագնահատումից

    742256                 Մուտքեր թանկարժեք մետաղների սերտիֆիկացման

                           ծառայությունից

    742257                 Մուտքեր ապրանքանյութական արժեքների

                           վերագնահատումից

    742258                 Ռադիոհեռուստահաղորդումների արտոնագրման համար

                           վճար

    742259                 ՀՀ էներգետիկայի բնագավառում էլեկտրական

                           էներգիայի և բնական գազի ներկրման և արտահանման

                           գործունեության լիցենզիայի պայմանները չկատարելու

                           կամ ոչ պատշաճ կատարելու դեպքում ֆինանսական

                           երաշխիքներից մուտքեր

    742261                 Պետական հիմնարկների կողմից մրցութային

                           փաթեթների տրամադրումից մուտքեր

    742262                 Պետական բյուջեի պայմանագրային

                           պարտավորությունների գծով մուտքեր

    742263                 Օրենքով սահմանված դեպքերում պետական հիմնարկների

                           կողմից առանց պետական տուրքի գանձման մատուցվող

                           ծառայությունների կամ կատարվող գործողությունների

                           դիմաց ստացվող (գանձվող) վճարներ

                           Համայնքի բյուջե մուտքագրվող պետական տուրքեր

    742271                 Պետական տուրք քաղաքացիական կացության ակտեր

                           գրանցելու, դրանց մասին քաղաքացիներին կրկնակի

                           վկայականներ, քաղաքացիական կացության ակտերում

                           կատարված գրառումներում փոփոխություններ,

                           լրացումներ, ուղղումներ կատարելու և

                           վերականգնման կապակցությամբ վկայականներ տալու

                           համար

    742272                 Պետական տուրք նոտարական գործողությունների համար

                           Համայնքի բյուջե մուտքագրվող տեղական վճարներ

    742281                 Համայնքի տարածքում շինարարության կամ շինության

                           արտաքին տեսքը փոփոխող վերակառուցման աշխատանքներ

                           կատարելու հետ կապված տեխնիկատնտեսական պայմաններ

                           մշակելու և հաստատելու համար` տեղական

                           ինքնակառավարման մարմնի մատուցած

                           ծառայությունների դիմաց փոխհատուցման վճար

    742282                 Համայնքի տարածքում շինարարության ավարտը

                           փաստագրելու համար` տեղական ինքնակառավարման

                           մարմնի մատուցած ծառայությունների դիմաց

                           փոխհատուցման վճար

    742283                 Տեղական ինքնակառավարման մարմինների տնօրինության

                           և օգտագործման տակ գտնվող հողերը հատկացնելու

                           դեպքում անհրաժեշտ չափագրական և այլ նման

                           աշխատանքների համար` տեղական ինքնակառավարման

                           մարմնի մատուցած ծառայությունների դիմաց

                           փոխհատուցման վճար

    742284                 Տեղական ինքնակառավարման մարմինների տնօրինության

                           և օգտագործման տակ գտնվող հողերը հետ վերցնելու

                           դեպքում անհրաժեշտ չափագրական և այլ նման

                           աշխատանքների համար` տեղական ինքնակառավարման

                           մարմնի մատուցած ծառայությունների դիմաց

                           փոխհատուցման վճար

    742285                 Տեղական ինքնակառավարման մարմինների տնօրինության

                           և օգտագործման տակ գտնվող հողերը վարձակալության

                           տրամադրելու դեպքում անհրաժեշտ չափագրական և այլ

                           նման աշխատանքների համար` տեղական

                           ինքնակառավարման մարմնի մատուցած

                           ծառայությունների դիմաց փոխհատուցման վճար

    742286                 Տեղական ինքնակառավարման մարմինների կողմից

                           մրցույթներ և աճուրդներ կազմակերպելու հետ

                           կապված ծախսերի փոխհատուցման համար`

                           մասնակիցներից վճար

                           Համայնքի բյուջե մուտքագրվող այլ վճարներ

    742291                 Համայնքի բյուջեի պայմանագրային

                           պարտավորությունների գծով մուտքեր

    742292                 Համայնքային հիմնարկների կողմից առանց պետական

                           տուրքի գանձման մատուցվող ծառայությունների դիմաց

                           ստացվող (գանձվող) վճարները

 

Սինթետիկ հաշիվ 742300 - Ոչ-շուկայական միավորների կողմից իրականացվող

ոչ-պարբերական, շուկայական գործարքներ

 

Այս սինթետիկ հաշվում ներառվում են պետական կառավարման հատվածի միավորների ոչ առևտրային կազմակերպությունների կողմից իրականացվող ապրանքների և ծառայությունների ոչ պարբերական իրացումները, բացառությամբ վարչական վճարների: Այս դասին են պատկանում պետական մարմինների սոցիալական կամ համայնքային բնույթի գործունեությունը, ինչպիսին են մասնագիտական ուսումնարանների արտադրած ապրանքների, փորձարարական գյուղացիական տնտեսությունների սերմերի, փոստային բացիկների և թանգարանների թողարկած արվեստի գործերի վերարտադրությունները, պետական հիվանդանոցների և կլինիկաների վճարները, պետական դպրոցների վարձավճարները, պետական կորպորացիաների թվին չպատկանող պետական թանգարանների, զբոսայգիների, մշակութային և հանգստի վայրերի մուտքի վճարները: Ոչ պարբերական վաճառքը պետք է գրանցվի հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պետական սեփականություն հանդիսացող ապրանքների

վաճառքից և ծառայությունների մատուցումից

պետական բյուջե մուտքագրվող եկամուտներ

    742311                 Մուտքեր թանկարժեք մետաղների իրացումից

    742312                 Մուտքեր արժեթղթերի բլանկների իրացումից

    742313                 Պետական սեփականություն հանդիսացող այլ

                           ապրանքների (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական

                           ակտիվ չհանդիսացող) վաճառքից մուտքեր

    742314                 Այլ ծառայությունների մատուցումից մուտքեր

                           Համայնքի սեփականություն հանդիսացող ապրանքների

                           (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող) վաճառքից և ծառայությունների

                           մատուցումից մուտքեր

    742321                 Համայնքի սեփականություն հանդիսացող ապրանքների

                           (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող) վաճառքից մուտքեր

    742322                 Այլ ծառայությունների մատուցումից մուտքեր

                           Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           սեփականություն հանդիսացող ապրանքների (հիմնական

                           միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ չհանդիսացող)

                           վաճառքից և ծառայությունների մատուցումից

                           մուտքեր

    742331                 Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           սեփականություն հանդիսացող ապրանքների (հիմնական

                           միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ չհանդիսացող)

                           վաճառքից և ծառայությունների մատուցումից

                           մուտքեր

 

Խումբ 743000 - ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ ՏՈՒՅԺԵՐԻՑ, ՏՈՒԳԱՆՔՆԵՐԻՑ

 

Տույժերն ու տուգանքները պարտադիր ընթացիկ փոխանցումներ են, որոնք սահմանվում են միավորների նկատմամբ դատարանների կամ դատական մարմինների կողմից օրենսդրության կամ վարչական կանոնների խախտման համար: Գանձումներն այն գումարներն են, որոնք ի պահ են տրվում ընդհանուր պետական որևէ միավորի մոտ մինչև վարչական վարույթի ավարտը և փոխանցվում են ընդհանուր պետական միավորին նման վարույթի արդյունքում կայացված որոշման ներքո:

Այս կամ այն հարկի վերաբերյալ կանոնակարգերի խախտման գծով սահմանված տույժերն ու տուգանքները գրանցվում են տվյալ հարկի հետ միասին: Հարկային օրենսդրության խախտման գծով սահմանված այլ տույժերն ու տուգանքները դասակարգվում են որպես այլ հարկեր (716000):

Տույժերի, տուգանքների և գանձումների մեծ մասը ներկայացվում են որոշակի պահի դրությամբ: Այդ փոխանցումները գրանցվում են այն ժամանակ, երբ ընդհանուր պետական միավորն իրավական պահանջ է ձեռք բերում միջոցների նկատմամբ: Դա տեղի է ունենում դատական որոշման կայացման կամ վարչական որոշման հրապարակման արդյունքում կամ ուշացած վճարման կամ այլ խախտման արդյունքում ինքնըստինքյան տույժի կամ տուգանքի առաջացման հետևանքով:

Այս խումբը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Ենթաանալիտիկ հաշիվ

 

Պետական բյուջե մուտքագրվող տույժեր ու

տուգանքներ

    743111                 Մուտքեր վարչական իրավախախտումների համար

                           տուգանքներից և պատժամիջոցներից

    743112                 Պետական բյուջեի պայմանագրային

                           պարտավորությունների գծով տույժեր

    743113                 Մուտքեր այլ իրավախախտումների համար կիրառվող

                           պատժամիջոցներից

    743114                 Դատական ակտերի հիման վրա պետական բյուջե

                           մուտքագրվող դրամական միջոցներ

    743115                 Դատական ակտերի հիման վրա գույքի (հիմնական միջոց

                           կամ ոչ նյութական ակտիվ չհանդիսացող) օտարումից

                           պետական բյուջե մուտքագրվող գումարներ

                           Համայնքի բյուջե մուտքագրվող տույժեր ու

                           տուգանքներ

    743121                 Մուտքեր վարչական իրավախախտումների համար

                           տուգանքներից և պատժամիջոցներից

    743122                 Համայնքի բյուջեի պայմանագրային

                           պարտավորությունների գծով տույժեր

    743123                 Մուտքեր այլ իրավախախտումների համար տուգանքներից

                           և պատժամիջոցներից

    743124                 Դատական ակտերի հիման վրա համայնքի բյուջե

                           մուտքագրվող դրամական միջոցներ

    743125                 Դատական ակտերի հիման վրա գույքի (հիմնական միջոց

                           կամ ոչ նյութական ակտիվ չհանդիսացող) օտարումից

                           համայնքի բյուջե մուտքագրվող գումարներ

                           Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           բյուջե մուտքագրվող տույժեր ու տուգանքներ

    743131                 Մուտքեր վարչական իրավախախտումների համար

                           տուգանքներից և պատժամիջոցներից

    743132                 Պայմանագրային պարտավորությունների գծով տույժեր

    743133                 Աշխատանքի տեղավորման կամ նոր աշխատատեղերի

                           ստեղծման սահմանված քվոտաները չպահպանելու համար

                           վճարվող տուգանք

    743134                 Վերակազմավորման, լուծարման, աշխատողների թվի կամ

                           հաստիքների կրճատման հետևանքով ազատվող

                           յուրաքանչյուր անձի համար վճարվող գումար

    743135                 Դատական ակտերի հիման վրա սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի բյուջե

                           մուտքագրվող դրամական միջոցներ

    743136                 Դատական ակտերի հիման վրա գույքի (հիմնական միջոց

                           կամ ոչ նյութական ակտիվ չհանդիսացող) օտարումից

                           սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           բյուջե մուտքագրվող գումարներ

 

Խումբ 744000 - ՈՉ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀՆԵՐ/ԿԱՄԱՎՈՐ ՏՐԱՆՍՖԵՐՏՆԵՐ

 

Այս խմբին են պատկանում ֆիզիկական անձանցից, շահույթ չհետապնդող ոչ պետական կազմակերպություններից, պետական հիմնադրամներից, ընկերություններից և պետական միավորներից ու միջազգային կազմակերպություններից բացի այլ աղբյուրներից ստացված կամավոր նվիրատվությունները: Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ/կամավոր տրանսֆերտները ստացված արտաքին աղբյուրներից (744100) և ոչ պաշտոնական դրամաշնորհները / կամավոր տրանսֆերտները ստացված ներքին աղբյուրներից (744200) ներառում են, օրինակ` մարդասիրական օգնության նպատակներով պետությանը տրամադրված սնունդը, վերմակները և բժշկական պարագաները: Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհները/կամավոր տրանսֆերտները ստացված ներքին աղբյուրներից (744300) ներառում են հիվանդանոցների, դպրոցների, թանգարանների, թատրոնների, մշակութային կենտրոնների կառուցման կամ ձեռքբերման, նվիրատվությամբ հանձնված հողատարածքների, շենքերի, կամ ոչ նյութական ակտիվների, օրինակ` արտոնագրերի և հեղինակային իրավունքների ձեռքբերման համար նախատեսված փոխանցումները: Եթե հնարավոր չէ պարզ փոխանցման ընթացիկ կամ կապիտալ բնույթը, ապա այն դասակարգվում է որպես ընթացիկ փոխանցում:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված արտաքին

աղբյուրներից

    744111                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված

                           ֆիզիկական անձանցից

    744112                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված արտաքին

                           այլ ոչ պետական աղբյուրներից

    744113                 Նվիրատվության իրավունքով պետությանը, վերջինիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744114                 Նվիրատվության իրավունքով պետությանը, վերջինիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           դրամական միջոցներ

    744115                 Ժառանգության իրավունքով պետությանը, վերջիններիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744116                 Ժառանգության իրավունքով պետությանը, վերջիններիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           դրամական միջոցներ

                           Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեին` ստացված արտաքին

                           աղբյուրներից

    744121                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեին` ստացված

                           ֆիզիկական անձանցից

    744122                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեին` ստացված արտաքին

                           այլ ոչ պետական աղբյուրներից

    744123                 Ժառանգության իրավունքով համայնքին որպես

                           սեփականություն անցած հիմնական միջոց կամ ոչ

                           նյութական ակտիվ չհանդիսացող գույքի օտարումից

                           եկամուտներ

    744124                 Նվիրատվության կարգով համայնքին որպես

                           սեփականություն անցած հիմնական միջոց կամ ոչ

                           նյութական ակտիվ չհանդիսացող գույքի օտարումից

                           եկամուտներ

    744125                 Ժառանգության իրավունքով` համայնքին որպես

                           սեփականություն անցած դրամական միջոցներից

                           մուտքեր

    744126                 Նվիրատվության կարգով համայնքին որպես

                           սեփականություն անցած դրամական միջոցներ

                           Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված արտաքին աղբյուրներից

    744131                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված ֆիզիկական անձանցից

    744132                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված արտաքին այլ ոչ պետական

                           աղբյուրներից

    744133                 Նվիրատվության իրավունքով սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի տնօրինմանն

                           անցած գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական

                           ակտիվ չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744134                 Նվիրատվության իրավունքով սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի տնօրինմանն

                           անցած դրամական միջոցներ

    744135                 Ժառանգության իրավունքով սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի տնօրինմանն

                           անցած գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական

                           ակտիվ չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744136                 Ժառանգության իրավունքով սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի տնօրինմանն

                           անցած դրամական միջոցներ

                           Կապիտալ արտաքին ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ /

                           կամավոր տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված

                           արտաքին աղբյուրներից

    744141                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված

                           ֆիզիկական անձանցից

    744142                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված արտաքին

                           այլ աղբյուրներից

                           Կապիտալ արտաքին պաշտոնական դրամաշնորհներ /

                           կամավոր տրանսֆերտներ համայնքների բյուջեներին`

                           ստացված այլ աղբյուրներից

    744151                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեին` ստացված

                           ֆիզիկական անձանցից

    744152                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեին` ստացված արտաքին

                           այլ աղբյուրներից

                           Կապիտալ արտաքին ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ /

                           կամավոր տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության

                           պետական հիմնադրամին` ստացված արտաքին այլ

                           աղբյուրներից

    744161                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված ֆիզիկական անձանցից

    744162                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված արտաքին այլ աղբյուրներից

                           Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված ներքին

                           աղբյուրներից

    744211                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված

                           ֆիզիկական անձանցից

    744212                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված ներքին

                           այլ աղբյուրներից

    744213                 Նվիրատվության իրավունքով պետությանը, վերջինիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744214                 Նվիրատվության իրավունքով պետությանը, վերջինիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           դրամական միջոցներ

    744215                 Ժառանգության իրավունքով պետությանը, վերջիններիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744216                 Ժառանգության իրավունքով պետությանը, վերջիններիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           դրամական միջոցներ

                           Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ համայնքի

                           բյուջեին` ստացված ներքին աղբյուրներից

    744221                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեին` ստացված

                           ֆիզիկական անձանցից

    744222                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեին` ստացված ներքին

                           այլ աղբյուրներից

    744223                 Նվիրատվության իրավունքով պետությանը, վերջինիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744224                 Նվիրատվության իրավունքով պետությանը, վերջինիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           դրամական միջոցներ

    744225                 Ժառանգության իրավունքով պետությանը, վերջիններիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744226                 Ժառանգության իրավունքով պետությանը, վերջիններիս

                           ենթակա բյուջետային հիմնարկների տնօրինմանն անցած

                           դրամական միջոցներ

                           Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված ներքին աղբյուրներից

    744231                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված ֆիզիկական անձանցից

    744232                 Ընթացիկ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված ներքին այլ աղբյուրներից

    744233                 Նվիրատվության իրավունքով սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի տնօրինմանն

                           անցած գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական

                           ակտիվ չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744234                 Նվիրատվության իրավունքով սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի տնօրինմանն

                           անցած դրամական միջոցներ

    744235                 Ժառանգության իրավունքով սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի տնօրինմանն

                           անցած գույքի (հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական

                           ակտիվ չհանդիսացող) իրացումից մուտքեր

    744236                 Ժառանգության իրավունքով սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի տնօրինմանն

                           անցած դրամական միջոցներ

                           Կապիտալ ներքին ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ /

                           կամավոր տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված

                           ներքին աղբյուրներից

    744241                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ /կամավոր

                           տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված

                           ֆիզիկական անձանցից

    744242                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ ՀՀ կառավարությանը` ստացված ներքին

                           այլ աղբյուրներից

                           Կապիտալ ներքին պաշտոնական դրամաշնորհներ /

                           կամավոր տրանսֆերտներ համայնքների բյուջեներին`

                           ստացված ներքին աղբյուրներից

    744251                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ/ կամավոր

                           տրանսֆերտներ համայնքների բյուջեներին` ստացված

                           ֆիզիկական անձանցից

    744252                 Կապիտալ ներքին պաշտոնական դրամաշնորհներ /

                           կամավոր տրանսֆերտներ համայնքների բյուջեներին`

                           ստացված ներքին այլ աղբյուրներից

                           Կապիտալ ներքին ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ /

                           կամավոր տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեն` ստացված

                           ներքին աղբյուրներից

    744261                 Կապիտալ ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ / կամավոր

                           տրանսֆերտներ սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին` ստացված ֆիզիկական անձանցից

    744262                 Կապիտալ ներքին ոչ պաշտոնական դրամաշնորհներ /

                           կամավոր տրանսֆերտներ համայնքի բյուջեն` ստացված

                           ներքին այլ աղբյուրներից

 

Խումբ 745000 - ԱՅԼ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ

 

Այս խմբին են պատկանում այն բոլոր եկամուտները, որոնք չեն պատկանում մնացած խմբերից որևէ մեկին: Այստեղ կարող են ներառվել ռազմական նշանակության օգտագործված առարկաների և որպես ակտիվ չդասակարգված այլ ապրանքների իրացումը, թափոնների իրացումը, ապահովագրական ընկերությունների նկատմամբ ապահովագրական հատուցումների պահանջը (բացառությամբ կյանքի ապահովագրությունների), պետության կողմից իրականացվող ապահովագրական ծրագրերի (բացառությամբ կյանքի ապահովագրությունների) ապահովագրավճարները, պետությանը պատկանող գույքին հասցված վնասի դիմաց փոխհատուցված վճարները (բացառությամբ դատական վարույթի արդյունքում ստացված վճարների), ինչպես նաև ցանկացած այլ եկամուտները, որոնց վերաբերյալ բացակայում է դասակարգման համար անհրաժեշտ համապատասխան տեղեկատվությունը: Այս խումբը մանրամասնված է այլ եկամուտներով` պետական բյուջեի (745100), համայնքի բյուջեի (745200), սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի (745300):

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Պետական բյուջեի այլ եկամուտներ

    745111                 Պետությանը պատճառված վնասների փոխհատուցումից

                           մուտքեր

    745112                 Լուծարված ՊՓԲԸ-երի հաշվին դրամական միջոցների

                           հավաքագրում

    745113                 Պետական բյուջեի այլ եկամուտներ

    745114                 Նախընտրական հիմնադրամ

    745115                 Չպարզված գումարներ

    745116                 Այլ խառը եկամուտներ

    745117                 Տիրազուրկ` պետությանը որպես սեփականություն

                           անցած հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող գույքի օտարումից եկամուտներ

    745118                 Տիրազուրկ` պետությանը որպես սեփականություն

                           անցած դրամական միջոցներից մուտքեր

    745119                 Նախընտրական հիմնադրամ

    745120                 Այլ խառը եկամուտներ

    745121                 Չպարզված գումարներ

                           Համայնքի բյուջեի այլ եկամուտներ

    745211                 Համայնքին պատճառված վնասների փոխհատուցումից

                           մուտքեր

    745212                 Համայնքի բյուջեի այլ եկամուտներ

    745213                 Չպարզված գումարներ

    745214                 Այլ խառը եկամուտներ

    745215                 Տիրազուրկ` համայնքի որպես սեփականություն անցած

                           հիմնական միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ

                           չհանդիսացող գույքի օտարումից եկամուտներ

    745216                 Տիրազուրկ` համայնքին որպես սեփականություն անցած

                           դրամական միջոցներից մուտքեր

                           Համայնքին պատճառված վնասների փոխհատուցումից

                           մուտքեր

    745311                 Տիրազուրկ` սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին որպես սեփականություն անցած հիմնական

                           միջոց կամ ոչ նյութական ակտիվ չհանդիսացող գույքի

                           օտարումից եկամուտներ

    745312                 Տիրազուրկ` սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամին որպես սեփականություն անցած դրամական

                           միջոցներից մուտքեր

    745313                 Համայնքի բյուջեի այլ եկամուտներ

    745314                 Չպարզված գումարներ

    745315                 Այլ խառը եկամուտներ

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 9

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ՈՉ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ (ԴԱՍ 800000)

 

Ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքերը գրանցվում են 800000 դասում: Գոյություն ունեն ոչ ֆինանսական ակտիվների հետ կապված գործառնություններն արտացոլող և միմյանց հետ փոխկապակցված երեք դասեր.

Դաս 000000 - Ոչ ֆինանսական ակտիվներ

Դաս 500000 - Ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով ծախսեր

Դաս 800000 - Ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր

Ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ 4 կատեգորիաներում` արտադրված ակտիվներ` հիմնական միջոցներ (810000), պաշարներ (820000) և բարձրարժեք ակտիվներ (830000), ինչպես նաև ոչ արտադրական ակտիվներ (840000):

Այս հաշիվներում գրանցվում են միայն ոչ ֆինանսական ակտիվներ (000000) դասում գրանցված ակտիվների վաճառքից ստացվող դրամական մուտքերը: Ապրանքների վաճառքից ստացվող դրամական մուտքերը գրանցվում են ապրանքների մատակարարումից և ծառայությունների մատուցումից եկամուտներ (742000) հաշվում:

Ապրանքների մատակարարումից և ծառայությունների մատուցումից եկամուտներ (742000) հաշվում գրանցվող մուտքերի օրինակը կլինի, եթե նախարարությունը որոշի վաճառել ապրանք, օրինակ` դակիչ, որը երբևիցե չի գրանցվել որպես հիմնական միջոց, քանի որ չի համապատասխանում հիմնական միջոցի սահմանմանը:

Դրամարկղային հիմունքով բյուջետավորման և հաշվապահական հաշվառման դեպքում ոչ ֆինանսական ակտիվների վաճառքից ակնկալվող մուտքերը գրանցվում են ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր (800000) դասում:

Երբ բյուջետավորումը իրականացվում է դրամարկղային հիմունքով, իսկ հաշվապահական հաշվառումը` հաշվեգրման հիմունքով, ապա ամբողջ տարվա ընթացքում կատարված բյուջետավորման և հաշվապահական հաշվառման մուտքագրումները պետք է կատարվեն այս դասում, ինչպես նկարագրված է դրամարկղային հիմունքի դեպքում: Տարվա վերջում կատարվում են հաշվանցող մուտքագրումները հաշվանցումներ` ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր (890000) հաշվում, հանելով վաճառված ակտիվները հաշվեկշռից, ոչ ֆինանսական ակտիվներ (000000) դասից, և օգուտի դեպքում գրանցում կատարելով ապրանքների մատակարարումից և ծառայությունների մատուցումից եկամուտներ (742000) հաշվում, իսկ կորստի` այլ ծախսեր (486000) հաշվում: Այս մոտեցումը թույլ է տալիս իրականացնել բյուջետային խիստ վերահսկում, եկամուտների ավելի կատարելագործված հաշվառում և հաշվետվությունների ներկայացում թե՛ դրամարկղային, թե՛ հաշվեգրման մեթոդներով:

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 810000 - ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Հիմնական միջոցների իրացումից մուտքերը դասակարգվում են որպես անշարժ գույքի իրացումից մուտքեր (811000), շարժական գույքի իրացումից մուտքեր (812000) և այլ հիմնական միջոցների իրացումից մուտքեր (813000):

 

Խումբ 811000 - ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Անշարժ գույքի իրացումից մուտքերը ներառում են շենքեր և շինություններ (011000) հաշվում գրանցված ակտիվների վաճառքից մուտքերը: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Անշարժ գույքի իրացումից պետական կառավարման

հատվածի մուտքեր

    811111                 Բնակելի շենքեր և  բնակարաններ

    811112                 Ոչ բնակելի շենքեր

    811119                 Այլ կառույցներ

                           Անշարժ գույքի իրացումից համայնքների մուտքեր

    811121                 Բնակելի շենքեր և  բնակարաններ

    811122                 Ոչ բնակելի շենքեր

    811129                 Այլ կառույցներ

                           Անշարժ գույքի իրացումից Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի մուտքեր

    811131                 Բնակելի շենքեր և  բնակարաններ

    811132                 Ոչ բնակելի շենքեր

    811139                 Այլ կառույցներ

                           Անշարժ գույքի իրացումից ոչ առևտրային

                           կազմակերպությունների մուտքեր

    811141                 Բնակելի շենքեր և  բնակարաններ

    811142                 Ոչ բնակելի շենքեր

    811149                 Այլ կառույցներ

 

Խումբ 812000 - ՇԱՐԺԱԿԱՆ ԳՈՒՅՔԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Շարժական գույքի իրացումից մուտքերը ներառում են մեքենաներ և սարքավորումներ (012000) հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից եկամուտները: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Շարժական գույքի իրացումից պետական կառավարման

հատվածի մուտքեր

    812111                 Տրանսպորտային սարքավորումներ

    812112                 Վարչական սարքավորումներ

    811119                 Այլ շարժական գույք

                           Շարժական գույքի իրացումից համայնքների մուտքեր

    812121                 Տրանսպորտային սարքավորումներ

    812122                 Վարչական սարքավորումներ

    812129                 Այլ շարժական գույք

                           Շարժական գույքի իրացումից Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի մուտքեր

    812131                 Տրանսպորտային սարքավորումներ

    812132                 Վարչական սարքավորումներ

    812139                 Այլ շարժական գույք

                           Շարժական գույքի իրացումից ոչ առևտրային

                           կազմակերպությունների մուտքեր

    812141                 Տրանսպորտային սարքավորումներ

    812142                 Վարչական սարքավորումներ

    812149                 Այլ շարժական գույք

 

Խումբ 813000 - ԱՅԼ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Այլ հիմնական միջոցների իրացումից մուտքերը ներառում են այլ հիմնական միջոցներ (013000) հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից եկամուտները: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Այլ հիմնական միջոցների իրացումից պետական

կառավարման հատվածի մուտքեր

    813111                 Մշակված ակտիվներ

    813112                 Ոչ նյութական ներդրումներ հիմնական միջոցներում

                           Այլ հիմնական միջոցների իրացումից համայնքների

                           մուտքեր

    813121                 Մշակված ակտիվներ

    813122                 Ոչ նյութական ներդրումներ հիմնական միջոցներում

                           Այլ հիմնական միջոցների իրացումից Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի մուտքեր

    813131                 Մշակված ակտիվներ

    813132                 Ոչ նյութական ներդրումներ հիմնական միջոցներում

                           Այլ հիմնական միջոցների իրացումից ոչ առևտրային

                           կազմակերպությունների մուտքեր

    813141                 Մշակված ակտիվներ

    813142                 Ոչ նյութական ներդրումներ հիմնական միջոցներում

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 820000 - ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Պաշարների վաճառքից առաջացած եկամուտները դասակարգվում են որպես ռազմավարական պաշարների իրացումից մուտքեր (821000) և այլ պաշարների իրացումից մուտքեր (822000):

 

Խումբ 821000 - ՌԱԶՄԱՎԱՐԱԿԱՆ ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Ռազմավարական պաշարների իրացումից մուտքերը ներառում են այլ ռազմավարական պաշարներ (012000) հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից եկամուտները: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշվում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ռազմավարական պաշարների իրացումից պետական

կառավարման հատվածի մուտքեր

    821111                 Ռազմավարական պաշարներ

                           Ռազմավարական պաշարների իրացումից համայնքների

                           մուտքեր

    821121                 Ռազմավարական պաշարներ

                           Ռազմավարական պաշարների իրացումից Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի մուտքեր

    821131                 Ռազմավարական պաշարներ

                           Ռազմավարական պաշարների իրացումից ոչ առևտրային

                           կազմակերպությունների մուտքեր

    821141                 Ռազմավարական պաշարներ

 

Խումբ 822000 - ԱՅԼ ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Այլ պաշարների իրացումից մուտքերը ներառում են արտադրական պաշարների իրացումից մուտքերը (822100), վերավաճառքի համար ապրանքների իրացումից մուտքերը (822200) և սպառման համար նախատեսված պաշարների իրացումից մուտքերը (82230):

 

Սինթետիկ հաշիվ 822100 - Արտադրական պաշարների իրացումից մուտքերը

 

Արտադրական պաշարների իրացումից մուտքերը ներառում են արտադրական նշանակության նյութեր և պաշարներ (022100) հաշվում գրանցված ակտիվների վաճառքից մուտքերը: Գործնականում վաճառվում են միայն արտադրական գործընթացի ավարտի արդյունքում գոյացած ապրանքները` պատրաստի արտադրանք (022100): Գոյացած մուտքերը արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտադրական պաշարների իրացումից պետական

կառավարման հատվածի մուտքեր

    822111                 Արտադրական պաշարներ

                           Արտադրական պաշարների իրացումից համայնքների

                           մուտքեր

    822121                 Արտադրական պաշարներ

                           Արտադրական պաշարների իրացումից Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի մուտքեր

    822131                 Արտադրական պաշարներ

                           Արտադրական պաշարների իրացումից ոչ առևտրային

                           կազմակերպությունների մուտքեր

    822141                 Արտադրական պաշարներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 822200 - Վերավաճառքի համար ապրանքների իրացումից

մուտքեր

 

Վերավաճառքի համար ապրանքների իրացումից մուտքերը ներառում են վերավաճառքի համար նախատեսված ապրանքներ (022200) սինթետիկ հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից եկամուտները: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Վերավաճառքի համար ապրանքների իրացումից պետական

կառավարման հատվածի մուտքեր

    822211                 Վերավաճառքի համար ապրանքներ

                           Վերավաճառքի համար ապրանքների իրացումից

                           համայնքների մուտքեր

    822221                 Վերավաճառքի համար ապրանքներ

                           Վերավաճառքի համար ապրանքների իրացումից

                           Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           մուտքեր

    822231                 Վերավաճառքի համար ապրանքներ

                           Վերավաճառքի համար ապրանքների իրացումից ոչ

                           առևտրային կազմակերպությունների մուտքեր

    822241                 Վերավաճառքի համար ապրանքներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 822300 - Սպառման համար նախատեսված պաշարների իրացումից

մուտքեր

 

Սպառման համար նախատեսված ապրանքների իրացումից մուտքերը ներառում են սպառման համար նախատեսված ապրանքներ (022300) սինթետիկ հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից եկամուտները: Այս ապրանքները հիմնականում չեն վաճառվում, քանի որ դրանք պահպանվում են պետական գործառնությունների ընթացքում կիրառման համար: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Սպառման համար նախատեսված պաշարների իրացումից

պետական կառավարման հատվածի մուտքեր

    822311                 Սպառման համար նախատեսված պաշարներ

                           Սպառման համար նախատեսված պաշարների իրացումից

                           համայնքների մուտքեր

    822321                 Սպառման համար նախատեսված պաշարներ

                           Սպառման համար նախատեսված պաշարների իրացումից

                           Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           մուտքեր

    822331                 Սպառման համար նախատեսված պաշարներ

                           Սպառման համար նախատեսված պաշարների իրացումից ոչ

                           առևտրային կազմակերպությունների մուտքեր

    822341                 Սպառման համար նախատեսված պաշարներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 830000 - ԲԱՐՁՐԱՐԺԵՔ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Բարձրարժեք ակտիվների իրացումից մուտքերը ներառում են բարձրարժեք ակտիվներ (030000) սինթետիկ հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից եկամուտները: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Բարձրարժեք ակտիվների իրացումից պետական

կառավարման հատվածի մուտքեր

    831111                 Բարձրարժեք ակտիվներ

                           Բարձրարժեք ակտիվների իրացումից համայնքների

                           մուտքեր

    831121                 Բարձրարժեք ակտիվներ

                           Բարձրարժեք ակտիվների իրացումից Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի մուտքեր

    831131                 Բարձրարժեք ակտիվներ

                           Բարձրարժեք ակտիվների իրացումից ոչ առևտրային

                           կազմակերպությունների մուտքեր

    831141                 Բարձրարժեք ակտիվներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 840000 - ՈՉ ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Ոչ արտադրական ծագում ունեցող ակտիվների իրացումից մուտքերը ստորև դասակարգված են որպես հողի իրացումից մուտքեր (841100), օգտակար հանածոների իրացումից մուտքեր (841200), այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցների իրացումից մուտքեր (841300) և ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների իրացումից մուտքեր (841400):

 

Սինթետիկ հաշիվ 841100 - Հողի իրացումից մուտքեր

 

Հողի իրացումից մուտքերը ներառում են հող (041100) հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից եկամուտները: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Հողի իրացումից պետական կառավարման հատվածի

մուտքեր

    841111                 Հող

                           Հողի իրացումից համայնքների մուտքեր

    841121                 Հող

                           Հողի իրացումից Սոցիալական ապահովագրության

                           պետական հիմնադրամի մուտքեր

    841131                 Հող

                           Հողի իրացումից ոչ առևտրային

                           կազմակերպությունների մուտքեր

    841141                 Հող

 

Սինթետիկ հաշիվ 841200 - Օգտակար հանածոների իրացումից մուտքեր

 

Օգտակար հանածոների իրացումից մուտքերը ներառում են ընդերքային ակտիվներ (041200) հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից եկամուտները: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Օգտակար հանածոների իրացումից պետական կառավարման

հատվածի մուտքեր

    841211                 Օգտակար հանածոներ

                           Օգտակար հանածոների իրացումից համայնքների

                           մուտքեր

    841221                 Օգտակար հանածոներ

                           Օգտակար հանածոների իրացումից Սոցիալական

                           ապահովագրության պետական հիմնադրամի մուտքեր

    841231                 Օգտակար հանածոներ

                           Օգտակար հանածոների իրացումից ոչ առևտրային

                           կազմակերպությունների մուտքեր

    841241                 Օգտակար հանածոներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 841300 - Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցների

իրացումից մուտքեր

 

Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցների իրացումից մուտքերը ներառում են այլ բնական ծագում ունեցող ակտիվներ (041300) հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից եկամուտները: Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցների

իրացումից պետական կառավարման հատվածի մուտքեր

    841311                 Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցներ

                           Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցների

                           իրացումից համայնքների մուտքեր

    841321                 Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցներ

                           Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցների

                           իրացումից Սոցիալական ապահովագրության պետական

                           հիմնադրամի մուտքեր

    841331                 Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցներ

                           Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցների

                           իրացումից ոչ առևտրային կազմակերպությունների

                           մուտքեր

    841341                 Այլ բնական ծագում ունեցող հիմնական միջոցներ

 

Սինթետիկ հաշիվ 841400 - Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների իրացումից

մուտքեր

 

Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների իրացումից մուտքերը ներառում են ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ (041400) հաշվում գրանցված ակտիվների իրացումից դրամական մուտքերը: Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների իրացումից մուտքերը արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների իրացումից

պետական կառավարման հատվածի մուտքեր

    841411                 Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ

                           Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների իրացումից

                           համայնքների մուտքեր

    841421                 Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ

                           Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների իրացումից

                           Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամի

                           մուտքեր

    841431                 Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ

                           Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվների իրացումից

                           ոչ առևտրային կազմակերպությունների մուտքեր

    841441                 Ոչ նյութական ոչ արտադրական ակտիվներ

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 890000 - ՀԱՇՎԱՆՑՈՒՄՆԵՐ` ՈՉ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Երկակի մուտքագրման և հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում անհրաժեշտ է գրանցել ոչ ֆինանսական ակտիվի իրացումից ստացված օգուտը կամ վնասը, ինչպես նաև հաշվեկշռից հանել իրացված ոչ ֆինանսական ակտիվը: Այս գործողությունը իրականացնելու համար կատարվում է գրանցում, որով այդ ակտիվը հանվում է ոչ ֆինանսական ակտիվներ (000000) դասից, այն հանվում է ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր (800000) հաշվից և գրանցվում է իրացումից ստացված օգուտների դեպքում` ապրանքների մատակարարումից և ծառայությունների մատուցումից եկամուտներ (742000), իսկ կորուստների դեպքում` այլ ծախսեր (486000) հաշիվներում: Ոչ ֆինանսական ակտիվների գծով հաշիվներում բացասական մուտքագրում կատարելու փոխարեն, կատարվում է մուտքագրում ոչ ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքերի գծով հաշվանցումների հաշիվներում:

Օրինակ, ենթադրենք տարվա ընթացքում պետական միավորը օտարել է պատճենահանող սարք, վաճառելով այն 500 000 դրամով: Այդ գումարը գրանցվել է վարչական սարքավորումներ (812112) հաշվում: Ակտիվի հաշվեկշռային արժեքը (կախված նրանից, թե կապիտալացման և տարեկան դուրսգրման որ մեթոդն է կիրառվում` կամ սկզբնական արժեքից հանած ամորտիզացիան, կամ վերագնահատված շուկայական գնից հանած մինչ այժմ կատարված ծախսերը) կազմում է 550 000 դրամ և գրանցվում է գրասենյակային նշանակության սարքավորումներ (012121) հաշվում: Տարվա վերջում այս գործառնությունը, ներառյալ վաճառքից գոյացած կորուստները հաշվեգրման հիմունքով գրանցվում են հետևյալ կերպ.

 

                                                       Դեբետ    Կրեդիտ

Ոչ ֆինանսական ակտիվների վաճառքից

    կորուստներ (486113)                                50,000

Հաշվանցումներ` ոչ ֆինանսական ակտիվների

    իրացումից մուտքեր (899999)                         500,000

 

    Գրասենյակային նշանակության սարքավորումներ (012121)         550,000

Այդ մուտքերն արտացոլվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

    899999                 Հաշվանցումներ` ոչ ֆինանսական ակտիվների

                           իրացումից մուտքեր

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 10

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ՓՈԽԱՌՈՒ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻՑ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ (ԴԱՍ 900000)

 

Փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքերը գրանցվում են 900000 դասում: Այս հաշիվները սերտորեն փոխկապված են ֆինանսական ակտիվների և պարտավորությունների, երկարաժամկետ և կարճաժամկետ ներդրումների հաշիվների հետ: Ֆինանսական ակտիվների գծով գործառնություններն արտացոլվում են միմյանց հետ սերտորեն փոխկապված հետևյալ 4 դասերում.

Դաս 100000 - Ֆինանսական ակտիվներ

Դաս 200000 - Պարտավորություններ

Դաս 600000 - Հիմնական գումարի մարման և ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման գծով ծախսեր

Դաս 900000 - Փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր

900000 դասում գրանցվում են միայն դրամային արտահայտությամբ մուտքերը: Փոխառու միջոցներից մուտքեր (910000) մուտքային հաշիվները կիրառվում են միայն, երբ գործառնությունը կամ կապիտալ գնումը ֆինանսավորելու նպատակով գոյանում են կարճաժամկետ կամ երկարաժամկետ պարտավորություններ` պարտքային պարտավորության թողարկման միջոցով: Այս պարտավորությունները արտացոլվում են հաշվեկշռի երկարաժամկետ պարտավորություններ (210000) և կարճաժամկետ պարտավորություններ (220000) հաշիվներում:

Մուտքեր ֆինանսական ակտիվների իրացումից կամ մարումից (920000) մուտքային հաշիվը կիրառվում է, երբ կարճաժամկետ կամ երկարաժամկետ ակտիվները նվազում են այդ ֆինանսական գործիքները վաճառելու կամ վարկերի և փոխառությունների մարման հետևանքով: Դրամական մուտքերի հետևանքով նվազեցվող ֆինանսական ակտիվները գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվներ (110000) և կարճաժամկետ ներդրումներ (134000):

Ինչպես և ֆինանսական ակտիվները (100000), փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքերը (900000) դասակարգվում են ըստ գործարքի մյուս կողմի մասնակցի ռեզիդենտության: Դրամական ելքերը դասակարգվում են որպես ներքին, երբ ինստիտուցիոնալ միավորը երկրի ռեզիդենտ է, և արտաքին, երբ ինստիտուցիոնալ միավորի տնտեսական շահի կենտրոնը գտնվում է տվյալ երկրի տնտեսական տարածքից դուրս:

Դրամարկղային հիմունքով բյուջետավորման դեպքում սպասվելիք դրամական մուտքերն արտացոլվում են փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր (900000) դասում: Դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից փաստացի մուտքերը նույնպես գրանցվում են այս դասում:

Երբ բյուջետավորումը իրականացվում է դրամարկղային հիմունքով, իսկ հաշվապահական հաշվառումը` հաշվեգրման հիմունքով, ապա և՛ բյուջետային և՛ հաշվապահական մուտքագրումներն ամբողջ տարվա ընթացքում կատարվում են սույն դասում, դրամարկղային հիմունքի պահանջներին համապատասխան: Տարվա վերջում կատարվում են հաշվանցող մուտքագրումներ հաշվանցումներ` փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր (990000) հաշվում` հաշվեկշռում ավելացնելով պարտավորությունները (200000) կամ պակասեցնելով ֆինանսական ակտիվները (100000):

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 910000 - ՓՈԽԱՌՈՒ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Փոխառու միջոցներից մուտքերը ներառում են պարտքային պարտավորագրերի թողարկումից ստացված մուտքերը: Թողարկված պարտավորագրերը հանդիսանում են պարտավորություններ, որոնք գրանցվում են երկարաժամկետ պարտավորություններ (210000) կամ կարճաժամկետ պարտավորություններ (220000) հաշիվներում: Փոխառու միջոցներից մուտքերը բաժանվում են հետևյալ հաշիվների. ներքին փոխառու միջոցներից մուտքեր (911000) և արտաքին փոխառու միջոցներից մուտքեր (912000):

 

Խումբ 911000 - ՆԵՐՔԻՆ ՓՈԽԱՌՈՒ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Ներքին փոխառու միջոցներից մուտքերը ֆինանսական գործիքների թողարկման արդյունքում առաջացած եկամուտներն են: Առաջացած պարտքը գրանցվում է որպես պարտավորություն` երկարաժամկետ ներքին պարտավորություններ (211000) կամ ներքին կարճաժամկետ պարտավորություններ (221000) հաշիվներում: Ներքին փոխառու միջոցներից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից մուտքեր (911100), վարկերից և փոխատվություններից մուտքեր (911200) և ներքին պետական պարտքի ճշգրտում (911900):

 

Սինթետիկ հաշիվ 911100 - Ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից)

թողարկումից և տեղաբաշխումից մուտքեր

 

Ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) թողարկումից մուտքերը դրանց թողարկման արդյունքում առաջացած եկամուտներն են: Առաջացած պարտավորությունը գրանցվում է թողարկված երկարաժամկետ ներքին արժեթղթերի գծով պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից) (211100) և ներքին կարճաժամկետ պարտավորություններ թողարկված արժեթղթերի գծով (բացի բաժնետոմսերից) (221100) հաշիվներում: Ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) թողարկումից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից

մուտքեր

    911111                 Ներքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից

                           մուտքեր

                           Ներքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից

                           մուտքեր

    911121                 Ներքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից

                           մուտքեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 911200 - Ներքին վարկերից և փոխատվություններից

մուտքեր

 

Վարկերից և փոխատվություններից մուտքերը պարտքային պարտավորության գոյացման արդյունքում առաջացած դրամական եկամուտներն են: Առաջացած պարտավորությունը գրանցվում է որպես երկարաժամկետ ներքին վարկերի գծով պարտավորություններ (211200) կամ կարճաժամկետ ներքին վարկերի և փոխառությունների գծով պարտավորություններ (221200): Վարկերից և փոխատվություններից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Կառավարման այլ մակարդակներից ստացված ներքին

երկարաժամկետ վարկերից մուտքեր

    911211                 Պետական կառավարման հատվածից ստացված ներքին

                           երկարաժամկետ վարկերից մուտքեր

    911212                 Ոչ առևտրային  կազմակերպություններից ստացված

                           ներքին երկարաժամկետ վարկերից մուտքեր

                           Կառավարման այլ մակարդակներից ստացված ներքին

                           կարճաժամկետ վարկերից մուտքեր

    911221                 Պետական կառավարման հատվածից ստացված ներքին

                           կարճաժամկետ վարկերից մուտքեր

    9112222                Ոչ առևտրային  կազմակերպություններից ստացված

                           ներքին կարճաժամկետ վարկերից մուտքեր

                           Կառավարման այլ մակարդակներից ստացված ներքին

                           կարճաժամկետ փոխատվություններից մուտքեր

    911231                 Պետական կառավարման հատվածից ստացված ներքին

                           կարճաժամկետ փոխատվություններից մուտքեր

    911232                 Ոչ առևտրային  կազմակերպություններից ստացված

                           ներքին կարճաժամկետ փոխատվություններից մուտքեր

                           Այլ ներքին երկարաժամկետ վարկերից մուտքեր

    911241                 Այլ ներքին երկարաժամկետ վարկերից մուտքեր

                           Այլ ներքին կարճաժամկետ վարկերից մուտքեր

    911251                 Այլ ներքին կարճաժամկետ վարկերից մուտքեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 911900 - Ներքին պետական պարտքի ճշգրտում

 

Ներքին պետական պարտքի ճշգրտումը ներառում է երկարաժամկետ ներքին պարտավորություններ (211000) և կարճաժամկետ ներքին պարտավորություններ (221000) հաշիվներում գրանցված պարտքի գոյացման արդյունքում պահանջվող բոլոր դրամական ճշգրտումները: Ներքին պետական պարտքի ճշգրտումը գրանցվում է հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին պարտքի ճշգրտումից մուտքեր

    911911                 Ներքին արժեթղթերի թողարկման և  տեղաբաշխման

                           (բացի պարտատոմսերից) ճշգրտումից մուտքեր

    911921                 Ներքին վարկերի և  փոխատվությունների ճշգրտումից

                           մուտքեր

 

Խումբ 912000 - ԱՐՏԱՔԻՆ ՓՈԽԱՌՈՒ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Արտաքին փոխառու միջոցներից մուտքերը Հայաստանից դուրս գտնվող աղբյուրներին տրամադրված պարտքային պարտավորագրերի դիմաց ստացված մուտքերն են: Համապատասխան պարտավորությունը գրանցվում է երկարաժամկետ արտաքին պարտավորություններ (212000) և արտաքին կարճաժամկետ պարտավորություններ (222000) հաշիվներում: Արտաքին փոխառու միջոցների հիմնական գումարի մարումը գրանցվում է արտաքին արժեթղթերի թողարկումից և տեղաբաշխումից (բացի բաժնետոմսերից) մուտքեր (912100), մուտքեր արտաքին վարկերից (912200) և արտաքին պետական պարտքի ճշգրտում (912900) հաշիվներում:

 

Սինթետիկ հաշիվ 912100 - Արտաքին արժեթղթերի թողարկումից և

տեղաբաշխումից (բացի բաժնետոմսերից) մուտքեր

 

Ոչ ռեզիդենտների կողմից թողարկված արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից մուտքերը դա թողարկված երկարաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից) (212100) և թողարկված կարճաժամկետ արժեթղթերի գծով արտաքին պարտավորություններ (բացի բաժնետոմսերից) (222100) հաշիվներում գրանցված պարտքային պարտավորությունների դիմաց ստացվող դրամական մուտքերն են: Արտաքին արժեթղթերի թողարկումից (բացի բաժնետոմսերից) մուտքերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից

մուտքեր

    912111                 Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից

                           մուտքեր

                           Արտաքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից

                           մուտքեր

    912121                 Արտաքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) թողարկումից և տեղաբաշխումից

                           մուտքեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 912200 - Մուտքեր արտաքին վարկերից

 

Արտաքին վարկերից մուտքերը երկարաժամկետ արտաքին վարկերի գծով պարտավորություններ (212200) և կարճաժամկետ արտաքին վարկերի գծով պարտավորություններ (222200) հաշիվներում գրանցվող պարտքային պարտավորությունների դիմաց ստացվող դրամական մուտքերն են: Փոխառություններից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Մուտքեր արտաքին երկարաժամկետ վարկերից

    912211                 Օտարերկրյա կառավարություններից ստացված

                           երկարաժամկետ վարկերից մուտքեր

    912212                 Համաշխարհային բանկից ստացված երկարաժամկետ

                           վարկերից մուտքեր

    912213                 Միջազգային կազմակերպություններից ստացված

                           երկարաժամկետ վարկերից մուտքեր

    912214                 Օտարերկրյա առևտրային  բանկերից ստացված

                           երկարաժամկետ վարկերից մուտքեր

    912215                 Արտաքին այլ վարկատուներից ստացված երկարաժամկետ

                           վարկերից մուտքեր

                           Մուտքեր արտաքին կարճաժամկետ վարկերից

    912221                 Օտարերկրյա կառավարություններից ստացված

                           կարճաժամկետ վարկերից մուտքեր

    912222                 Համաշխարհային բանկից ստացված կարճաժամկետ

                           վարկերից մուտքեր

    912223                 Միջազգային կազմակերպություններից ստացված

                           կարճաժամկետ վարկերից մուտքեր

    912224                 Օտարերկրյա առևտրային  բանկերից ստացված

                           կարճաժամկետ վարկերից մուտքեր

    912225                 Արտաքին այլ վարկատուներից ստացված կարճաժամկետ

                           վարկերից մուտքեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 912900 - Արտաքին պետական պարտքի ճշգրտում

 

Արտաքին պետական պարտքի ճշգրտումը ներառում է բոլոր դրամական ճշգրտումները, որոնց անհրաժեշտությունը առաջացել է պարտքային պարտավորությունների թողարկման արդյունքում: Արտաքին պետական պարտքի ճշգրտման հաշիվը կարող է ընդգրկել օրինակ` ընթացքում ծագած տարբերությունները, որոնք փոխարժեքի տատանումների արդյունք կարող են լինել:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտաքին պետական պարտքի ճշգրտումից մուտքեր

    912911                 Արտաքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից)

                           ճշգրտումից մուտքեր

    912921                 Արտաքին վարկերի ճշգրտումից մուտքեր

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 920000 - ՄՈՒՏՔԵՐ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ԿԱՄ ՄԱՐՈՒՄԻՑ

 

Ֆինանսական ակտիվների իրացումից կամ մարումից առաջացած մուտքերը ներառում են դրամական մուտքերը, որոնք առաջացել են ֆինանսական ակտիվների հետ կանչման (մարման) արդյունքում: Այս կատեգորիան ընդգրկում է այնպիսի գործողություններ, ինչպիսիք են ներքին արժեթղթերի կամ պարտատոմսերի վաճառքից կամ մարումից ստացված դրամական միջոցները, կամ վարկերի և փոխառությունների մարման համար երրորդ կողմից ստացված դրամական միջոցները: Ֆինանսական ակտիվների իրացումից կամ մարումից առաջացած մուտքերը առաջացնում են նվազեցումներ ֆինանսական ակտիվների հաշիվներում, որոնց վերաբերում է իրացումը կամ մարումը` երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվները (110000) և կարճաժամկետ ներդրումները (134000):

Այս կատեգորիան բաժանվում է հետևյալ հաշիվների. մուտքեր ներքին ֆինանսական ակտիվների իրացումից կամ մարումից (921000) և արտաքին ֆինանսական ակտիվներից մուտքեր (922000):

 

Խումբ 921000 - ՄՈՒՏՔԵՐ ՆԵՐՔԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ԿԱՄ

ՄԱՐՈՒՄԻՑ

 

Ներքին ֆինանսական ակտիվների իրացումից կամ մարումից մուտքերը երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվներ (111000), կարճաժամկետ ներքին արժեթղթեր (բացի բաժնետոմսերից) (134100), կարճաժամկետ ներքին վարկեր և փոխառություններ (134200), տեղական բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134300) հաշիվներում գրանցվող ֆինանսական ակտիվների մարումից առաջացած մուտքերն են: Ներքին ֆինանսական ակտիվների իրացումից կամ մարումից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. ներքին արժեթղթերի իրացումից (բացի բաժնետոմսերից) մուտքեր (921100), վարկերի և փոխառությունների մարումներից մուտքեր (921200), ներքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր (921300):

 

Սինթետիկ հաշիվ 921100 - Ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից)

իրացումից մուտքեր

 

Ներքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) իրացումից մուտքերը հաշվապահական հաշվեկշռի երկարաժամկետ ներքին պարտատոմսեր (բացի բաժնետոմսերից) (111100) և կարճաժամկետ ներքին արժեթղթեր (բացի բաժնետոմսերից) (134100) հաշիվներում գրանցված գործիքների մարումից ստացվող մուտքերն են: Ներքին արժեթղթերի իրացումից (բացի բաժնետոմսերից) մուտքերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին երկարաժամկետ արժեթղթերի իրացումից (բացի

բաժնետոմսերից) մուտքեր

    921111                 Ներքին երկարաժամկետ արժեթղթերի իրացումից (բացի

                           բաժնետոմսերից) մուտքեր

                           Ներքին կարճաժամկետ արժեթղթերի իրացումից (բացի

                           բաժնետոմսերից) մուտքեր

    921121                 Ներքին կարճաժամկետ արժեթղթերի իրացումից (բացի

                           բաժնետոմսերից) մուտքեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 921200 - Ներքին վարկերի և փոխառությունների

մարումներից մուտքեր

 

Ներքին վարկերի և փոխառությունների մարումներից մուտքերը երկարաժամկետ ներքին վարկեր (111200) և կարճաժամկետ ներքին վարկեր և փոխառություններ (134200) հաշիվներում գրանցված վարկերի և փոխառությունների մարումից առաջացած մուտքերն են: Վարկերի և փոխառությունների մարումներից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Կառավարման այլ մակարդակներին տրամադրված ներքին

երկարաժամկետ վարկերի մարումներից մուտքեր

    921211                 Պետական կառավարման հատվածին տրամադրված ներքին

                           երկարաժամկետ վարկերի մարումներից մուտքեր

    921212                 Համայնքներին տրամադրված ներքին երկարաժամկետ

                           վարկերի մարումներից մուտքեր

    921213                 Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին

                           տրամադրված ներքին երկարաժամկետ վարկերի

                           մարումներից մուտքեր

    921214                 Ոչ առևտրային  կազմակերպություններին տրամադրված

                           ներքին երկարաժամկետ վարկերի մարումներից

                           մուտքեր

                           Կառավարման այլ մակարդակներին տրամադրված ներքին

                           կարճաժամկետ վարկերի մարումներից մուտքեր

    921221                 Պետական կառավարման հատվածին տրամադրված ներքին

                           կարճաժամկետ վարկերի մարումներից մուտքեր

    921222                 Համայնքներին տրամադրված ներքին կարճաժամկետ

                           վարկերի մարումներից մուտքեր

    921223                 Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին

                           տրամադրված ներքին կարճաժամկետ վարկերի

                           մարումներից մուտքեր

    921224                 Ոչ առևտրային  կազմակերպություններին տրամադրված

                           ներքին կարճաժամկետ վարկերի մարումներից մուտքեր

                           Կառավարման այլ մակարդակներին տրամադրված

                           կարճաժամկետ ներքին փոխառությունների մարումներից

                           մուտքեր

    921231                 Պետական կառավարման հատվածին տրամադրված

                           կարճաժամկետ ներքին փոխառությունների մարումներից

                           մուտքեր

    921232                 Համայնքներին տրամադրված կարճաժամկետ ներքին

                           փոխառությունների մարումներից մուտքեր

    921233                 Սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին

                           տրամադրված կարճաժամկետ ներքին փոխառությունների

                           մարումներից մուտքեր

    921234                 Ոչ առևտրային  կազմակերպություններին տրամադրված

                           կարճաժամկետ ներքին փոխառությունների մարումներից

                           մուտքեր

                           Այլ ներքին երկարաժամկետ վարկերի մարումից

                           մուտքեր

    921241                 Այլ ներքին երկարաժամկետ վարկերի մարումից

                           մուտքեր

                           Այլ ներքին կարճաժամկետ վարկերի մարումից մուտքեր

    921251                 Այլ ներքին կարճաժամկետ վարկերի մարումից մուտքեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 921300 - Ներքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների

իրացումից մուտքեր

 

Ներքին արժեթղթերի և այլ մասնաբաժինների իրացումից մուտքերը հաշվապահական հաշվեկշռի տեղական երկարաժամկետ բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (111300) և կարճաժամկետ տեղական բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134300) հաշիվներում գրանցված ֆինանսական գործիքների իրացումից գոյացած մուտքերն են: Ներքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների իրացումից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Ներքին երկարաժամկետ բաժնետոմսերի և այլ

մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր

    921311                 Ներքին երկարաժամկետ բաժնետոմսերի և  այլ

                           մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր

                           Ներքին կարճաժամկետ բաժնետոմսերի և այլ

                           մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր

    921321                 Ներքին կարճաժամկետ բաժնետոմսերի և  այլ

                           մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր

 

Խումբ 922000 - ԱՐՏԱՔԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Արտաքին ֆինանսական ակտիվներից մուտքերը երկարաժամկետ արտաքին ֆինանսական ակտիվներ (112000), կարճաժամկետ արտաքին արժեթղթեր (բացի բաժնետոմսերից) (134400), կարճաժամկետ արտաքին վարկեր (134500), արտաքին կարճաժամկետ բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134600) հաշիվներում գրանցված ֆինանսական ակտիվների մարումից առաջացած մուտքերն են: Արտաքին ֆինանսական ակտիվներից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ հաշիվներում. արտաքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) իրացումից մուտքեր (922100), արտերկրյա պետություններին և կազմակերպություններին տրամադրված վարկերի մարումից մուտքեր (922200), արտաքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր (922300):

 

Սինթետիկ հաշիվ 922100 - Արտաքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից)

իրացումից մուտքեր

 

Արտաքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) իրացումից մուտքերը հաշվապահական հաշվեկշռի երկարաժամկետ արտաքին արժեթղթեր, բացի բաժնետոմսերից (112100) և կարճաժամկետ արտաքին արժեթղթեր (բացի բաժնետոմսերից) (134400) հաշիվներում գրանցված գործիքների մարումից ստացված մուտքերն են: Արտաքին արժեթղթերի (բացի բաժնետոմսերից) իրացումից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

բաժնետոմսերից) իրացումից մուտքեր

    922111                 Արտաքին երկարաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) իրացումից մուտքեր

                           Արտաքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) իրացումից մուտքեր

    922121                 Արտաքին կարճաժամկետ արժեթղթերի (բացի

                           բաժնետոմսերից) իրացումից մուտքեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 922200 - Օտարերկրյա պետություններին և

կազմակերպություններին տրամադրված վարկերի մարումից մուտքեր

 

Օտարերկրյա պետություններին և կազմակերպություններին տրամադրված վարկերի մարումից մուտքերը երկարաժամկետ արտաքին վարկեր (112200) և կարճաժամկետ արտաքին վարկեր (134500) հաշիվներում գրանցված վարկերի մարումից առաջացած մուտքերն են: Արտերկրյա պետություններին և կազմակերպություններին տրամադրված վարկերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Օտարերկրյա պետություններին և

կազմակերպություններին տրամադրված երկարաժամկետ

վարկերի մարումից մուտքեր

    922211                 Օտարերկրյա պետություններին և  

                           կազմակերպություններին տրամադրված երկարաժամկետ

                           վարկերի մարումից մուտքեր

                           Օտարերկրյա պետություններին և

                           կազմակերպություններին տրամադրված կարճաժամկետ

                           վարկերի մարումից մուտքեր

    922221                 Օտարերկրյա պետություններին և  

                           կազմակերպություններին տրամադրված կարճաժամկետ

                           վարկերի մարումից մուտքեր

 

Սինթետիկ հաշիվ 922300 - Արտաքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների

իրացումից մուտքեր

Արտաքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների իրացումից մուտքերը հաշվապահական հաշվեկշռի արտաքին երկարաժամկետ բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (112300) և արտաքին կարճաժամկետ բաժնետոմսեր և այլ մասնաբաժիններ (134600) հաշիվներում գրանցված ֆինանսական գործիքների իրացումից գոյացած մուտքերն են: Արտաքին բաժնետոմսերի և այլ մասնաբաժինների իրացումից մուտքերը գրանցվում են հետևյալ ենթաանալիտիկ հաշիվներում.

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Արտաքին երկարաժամկետ բաժնետոմսերի և այլ

մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր

    922311                 Արտաքին երկարաժամկետ բաժնետոմսերի և  այլ

                           մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր

                           Արտաքին կարճաժամկետ բաժնետոմսերի և այլ

                           մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր

    922321                 Արտաքին կարճաժամկետ բաժնետոմսերի և  այլ

                           մասնաբաժինների իրացումից մուտքեր

 

ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ 990000 - ՀԱՇՎԱՆՑՈՒՄՆԵՐ` ՓՈԽԱՌՈՒ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻՑ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԻՐԱՑՈՒՄԻՑ ՄՈՒՏՔԵՐ

 

Այս հաշիվը չի կիրառվում դրամարկղային հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում:

Երկակի մուտքագրման և հաշվեգրման հիմունքով հաշվապահական հաշվառման դեպքում տարվա վերջում անհրաժեշտ է բոլոր ֆինանսական ակտիվները և պարտավորությունները գրանցել հաշվեկշռի ֆինանսական ակտիվներ (100000) և պարտավորություններ (200000) դասերում: Այս գործողությունը իրականացնելու համար կատարվում է գրանցում, որը նվազեցնում է այն գումարները, որոնք գրանցվել են փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր (900000) դասում, և գրանցում դրանք հաշվապահական հաշվեկշռում: Ֆինանսական ակտիվների գծով հաշիվներում բացասական մուտքագրում կատարելու փոխարեն, կատարվում է մուտքագրում փոխառու միջոցներից և ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքերի գծով հաշվանցումների հաշիվներում:

Հետևյալ ենթահաշիվը կիրառվում է հաշվանցումները գրանցելու համար:

 

    Ենթաանալիտիկ հաշիվ     Նկարագրություն

 

Հաշվանցումներ` փոխառու միջոցներից և

ֆինանսական ակտիվների իրացումից մուտքեր

999999 Հաշվանցումներ` փոխառու միջոցներից և ֆինանսական

ակտիվների իրացումից մուտքեր

Օրինակ, ենթադրենք տարվա ընթացքում համայնքը մարել է պետության կողմից վերջինիս տրամադրված 500 000 դրամի չափով վարկի 200 000 դրամը: Այս գումարը պետության կողմից տարվա ընթացքում գրանցվել է համայնքներին տրամադրված վարկերի մարումներից մուտքեր (921212) հաշվում: Տարվա վերջում պետության հաշվեկշռում այս ակտիվը պակասեցնելու համար կկատարվի հետևյալ գրանցումը.

 

Դեբետ  Կրեդիտ

Հաշվանցումներ` ֆինանսական ակտիվների

    գծով ծախսեր (699999)                               200,000

    Երկարաժամկետ ներքին վարկեր համայնքներին (111212)            200,000

 

ՀԱՎԵԼՎԱԾ N 11

ՀՀ ֆինանսների և

էկոնոմիկայի նախարարի

2005 թվականի օգոստոսի 19-ի

N 877-Ն հրամանի

 

ԴԱՍԱԿԱՐԳՄԱՆ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՑՈՒՑՈՒՄՆԵՐ

 

ԲՅՈՒՋԵՏԱՅԻՆ ԾԱԽՍԵՐԻ ԳՈՐԾԱՌԱԿԱՆ ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄ

 

1100 ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒՅԹԻ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1110 ԳՈՐԾԱԴԻՐ ԵՎ ՕՐԵՆՍԴԻՐ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐ, ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԵՎ ՀԱՐԿԱԲՅՈՒՋԵՏԱՅԻՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ, ԱՐՏԱՔԻՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1111 Գործադիր և օրենսդիր մարմիններ

 

- Գործադիր և օրենսդիր մարմինների կառավարում, աշխատանքների ղեկավարում կամ աջակցում:

Ներառում է` գործադիր և օրենսդիր իշխանության մարմինների ղեկավարների աշխատակազմերը բոլոր մակարդակներում (ՀՀ Նախագահի աշխատակազմ, ՀՀ Ազգային ժողովի աշխատակազմ, ՀՀ կառավարության աշխատակազմ, ՀՀ մարզպետարանների աշխատակազմեր, գործադիր և օրենսդիր իշխանության մարմիններին (ղեկավարներին) կից խորհրդականները, օգնականները, վարչական քաղաքական և հայեցողական աշխատակազմը, այլ տեխնիկական և սպասարկող անձնակազմը (ծառայությունները), որոնք գլխավորապես սպասարկում են գործադիր և օրենսդիր մարմիններին (դրանց ղեկավարներին), պետական մարմիններին կից ստեղծված մշտական և ժամանակավոր հանձնաժողովները:

Չի ներառում` ՀՀ նախարարությունների աշխատակազմերը, միջգերատեսչական հանձնաժողովները և այլ պետական մարմինները, որոնք առնչվում են կոնկրետ գործառույթի հետ (դասակարգված ըստ գործառույթի):

 

1112 Ֆինանսական և հարկաբյուջետային հարաբերություններ

 

- Ֆինանսական և հարկաբյուջետային հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, պետական միջոցների և պետական պարտքի կառավարում, հարկային վարչարարություն,

- ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության, հարկային և մաքսային մարմինների, հաշվապահական հաշվառման և աուդիտորական ծառայությունների գործունեություն,

- ընդհանուր տեղեկատվության կազմում և հրապարակում, ֆինանսական և հարկաբյուջետային հարաբերությունների և ծառայությունների տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում:

Ներառում է` ֆինանսական և հարկաբյուջետային հարաբերությունները և ծառայությունները կառավարության բոլոր մակարդակներում:

Չի ներառում` բյուջետային վարկերի ձևակերպման կամ հատկացման գծով վճարները և բյուջետային վարկերի դիմաց վճարվող տոկոսները (1171), բանկային համակարգի նկատմամբ վերահսկողությունը (1411):

 

1113 Արտաքին հարաբերություններ

 

- Արտաքին հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- արտաքին գործերի նախարարության, արտասահմանյան երկրներում կամ միջազգային կազմակերպություններում գործող դիվանագիտական և հյուպատոսական առաքելությունների գործառույթներ, երկրի սահմաններից դուրս տրամադրվող տեղեկատվության և մշակութային ծառայությունների իրականացում կամ աջակցություն, արտասահմանյան երկրներում տեղակայված գրադարանների, ընթերցասրահների գործունեություն և տեղեկատվական ծառայությունների իրականացում կամ աջակցություն,

- միջազգային կազմակերպությունների ընդհանուր գործառնական ծախսերի ֆինանսավորմանն ուղղված պարբերական անդամավճարներ և հատուկ վճարներ:

Չի ներառում` զարգացող երկրներին և անցումային տնտեսություն ունեցող երկրներին տրամադրվող տնտեսական օգնությունը (1121), օտարերկրյա կառավարություններում հավատարմագրված տնտեսական օգնության առաքելությունները (1121), միջազգային կամ տարածաշրջանային կազմակերպությունների կողմից իրականացվող աջակցության ծրագրերին կատարվող վճարումները (1122), արտասահմանում տեղակայված զորամիավորները (1211), արտասահմանյան երկրներին տրամադրվող ռազմական օգնությունը (1231), արտաքին տնտեսական և առևտրային ընդհանուր հարաբերությունները (1411), զբոսաշրջիկությունը (1473):

 

1120 ԱՐՏԱՔԻՆ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

1121 Տնտեսական օգնություն զարգացող և անցումային տնտեսություն ունեցող երկրներին

- Զարգացող և անցումային տնտեսություն ունեցող երկրների հետ համագործակցության կառավարում, օտարերկրյա երկրներում հավատարմագրված տնտեսական օժանդակության առաքելությունների գործունեություն կամ աջակցություն, ուսուցողական և կրթական ծրագրեր, կրթաթոշակների գծով նախագծեր,

- շնորհների (դրամական կամ բնաիրային) կամ վարկերի (անկախ տոկոսադրույքից) տեսքով տրամադրվող տնտեսական օգնություն:

Չի ներառում` միջազգային կամ տարածաշրջանային կազմակերպությունների կողմից իրականացվող տնտեսական զարգացման հիմնադրամներին կատարվող վճարումները (1122), օտարերկրյա կառավարություններին տրամադրվող ռազմական օգնությունը (1231):

 

1122 Միջազգային կազմակերպությունների միջոցով տրամադրվող տնտեսական

օգնություն

 

- Միջազգային կազմակերպությունների միջոցով տրամադրվող տնտեսական օգնության կառավարում,

- միջազգային, տարածաշրջանային կամ այլ բազմազգ կազմակերպությունների կողմից տնտեսական զարգացման հիմնադրամներին դրամական կամ բնաիրային տեսքով տրամադրվող հատկացումներ:

Չի ներառում` միջազգային խաղաղապահ մարմինների գործունեությանն ուղղված տնտեսական օգնությունը (1231):

 

1130 ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒՅԹԻ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Այս խմբում ներառում են այն ծառայությունները, որոնք կապված չեն որևէ կոնկրետ գործառույթի հետ և սովորաբար իրականացվում են կառավարության տարբեր մակարդակների կենտրոնական գրասենյակների կողմից: Այստեղ նաև ընդգրկվում են նշված կենտրոնական գրասենյակների կողմից իրականացվող և որևէ կոնկրետ գործառույթի հետ կապված ծառայությունները: Օրինակ` ազգային վիճակագրական ծառայության կողմից արդյունաբերության, շրջակա միջավայրի, առողջապահության և կրթության մասին վիճակագրության կազմման գործառույթը ներառվում է այս խմբում:

 

1131 Աշխատակազմի (կադրերի) գծով ընդհանուր բնույթի ծառայություններ

 

- Աշխատակազմի գծով ընդհանուր բնույթի ծառայությունների կառավարում և իրականացում, այդ թվում` կադրային ընդհանուր քաղաքականությունների և կարգերի մշակում և իրականացում, որոնք վերաբերում են կադրերի ընտրությանը, առաջխաղացմանը, աշխատավարձի դրույքների որոշման մեթոդներին, աշխատանքային պարտականությունների նկարագրությանը, գնահատմանը և դասակարգմանը, ինչպես նաև քաղաքացիական ծառայության կանոնակարգերի իրականացում և այլ համանման գործառույթներ:

Չի ներառում` աշխատակազմի կառավարումը և որևէ կոնկրետ գործառույթի հետ կապված ծառայությունները (դասակարգված ըստ գործառույթի):

 

1132 Ծրագրման և վիճակագրական ընդհանուր ծառայություններ

 

- Տնտեսական և սոցիալական ծրագրման, ինչպես նաև վիճակագրական ընդհանուր բնույթի ծառայությունների կառավարում և իրականացում, ներառյալ ընդհանուր տնտեսական, սոցիալական և վիճակագրական ծրագրերի կազմում, համակարգում և հսկողություն:

Չի ներառում` կոնկրետ որևէ գործառույթի հետ կապված տնտեսական և սոցիալական ծրագրման, ինչպես նաև վիճակագրական ծառայությունները (դասակարգված ըստ գործառույթի):

 

1133 Ընդհանուր բնույթի այլ ծառայություններ

 

- Ընդհանուր բնույթի այլ ծառայությունների կառավարում և իրականացում, այդ թվում` մատակարարման և գնումների, պետական գրանցումների և արխիվային փաստաթղթերի վարման և պահպանման ծառայությունները, պետությանը պատկանող կամ վերջինիս կողմից օգտագործվող շենքերի շահագործումը, կենտրոնական ավտոբազաները, համակարգչային և տվյալների մշակման կենտրոնացված ծառայությունները և այլն:

Չի ներառում` կոնկրետ գործառույթի հետ կապված ընդհանուր բնույթի այլ ծառայությունները (դասակարգված ըստ գործառույթի):

 

1140 ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒՅԹԻ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔ

 

Ընդհանուր հետազոտական աշխատանքը փորձարարական կամ տեսական աշխատանք է, որը հիմնականում կատարվում է երևույթի հիմքում ընկած հանգամանքների կամ հետազոտվող փաստերի մասին նոր գիտելիքներ ձեռք բերելու նպատակով և չի նախատեսում հետազոտման արդյունքների որևէ կոնկրետ կիրառում կամ օգտագործում:

 

1141 Ընդհանուր բնույթի հետազոտական աշխատանք

 

- Ընդհանուր բնույթի հետազոտական աշխատանքներով զբաղվող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ` ուղղված ոչ կառավարական մարմինների` օրինակ գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների կողմից իրականացվող ընդհանուր բնույթի հետազոտությունների ֆինանսավորմանը:

Չի ներառում` կիրառական հետազոտական և փորձարարական աշխատանքները (դասակարգված ըստ գործառնությունների):

 

1150 ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒՅԹԻ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Կիրառական հետազոտական աշխատանք է համարվում այն նախնական հետազոտությունը, որը կատարվում է նոր գիտելիքների ձեռք բերման նպատակով, սակայն գլխավորապես ուղղված է որևէ կոնկրետ գործնական կիրառմանը կամ խնդրին:

Փորձարարական նախագծումը այն կանոնավոր աշխատանքն է, որը հիմնվում է հետազոտական աշխատանքների և պրակտիկ փորձի արդյունքում ձեռք բերված գիտելիքների վրա, նպատակ է հետապնդում ստանալ նոր նյութեր և ստեղծել նոր ապրանքներ ու սարքեր, ներդնել նոր գործընթացներ, համակարգեր կամ ծառայություններ կամ էապես կատարելագործել վերը նշվածները:

 

1151 Ընդհանուր բնույթի հանրային ծառայությունների գծով հետազոտական և

նախագծային աշխատանքներ

 

- Ընդհանուր բնույթի հանրային ծառայությունների գծով կիրառական հետազոտական աշխատանքներով և փորձարարական նախագծմամբ զբաղվող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ` ուղղված ոչ կառավարական մարմինների` օրինակ գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների կողմից իրականացվող ընդհանուր բնույթի հանրային ծառայությունների գծով կիրառական հետազոտությունների և փորձարարական նախագծման աշխատանքների ֆինանսավորմանը:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1141):

 

1160 ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒՅԹԻ ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

1161 Ընդհանուր բնույթի հանրային ծառայություններ (այլ դասերին

չպատկանող)

 

- Ընդհանուր բնույթի հանրային ծառայությունների, օրինակ` ընտրողների (քվեարկողների) գրանցման, ընտրությունների և հանրաքվեների անցկացման, ոչ ինքնավար և հավատարմագրային կառավարման հանձնված տարածքների և այլ ծառայությունների կառավարում, իրականացում կամ աջակցություն:

Ներառում է` ընդհանուր բնույթի հանրային այն ծառայությունները, որոնք չեն դասվում (1110), (1120), (1130), (1140) կամ (1150) խմբերին:

Չի ներառում` պետական պարտքի գծով իրականացվող գործառնությունները (1171), կառավարության տարբեր մակարդակների միջև ընդհանուր բնույթի տրանսֆերտները (1181):

 

1170 ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԻ ԳԾՈՎ ԳՈՐԾԱՌՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1171 Պետական պարտքի գծով գործառնություններ

 

- Տոկոսավճարները և բյուջետային վարկերի ձևակերպման և տրամադրման գծով ելքերը:

Չի ներառում` պետական պարտքի կառավարման հետ կապված վարչական ծախսումները (1112):

 

1180 ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՏԱՐԲԵՐ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԻ ՄԻՋԵՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՎՈՂ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒՅԹԻ ՏՐԱՆՍՖԵՐՏՆԵՐ

 

1181 Կառավարության տարբեր մակարդակների միջև իրականացվող ընդհանուր

բնույթի տրանսֆերտներ

 

- Կառավարության տարբեր մակարդակների միջև իրականացվող ընդհանուր բնույթի տրանսֆերտներ, որոնք կապված չեն որևէ կոնկրետ գործառույթի հետ:

 

1200 ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

1210 ՌԱԶՄԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

1211 Ռազմական պաշտպանություն

 

- Ռազմական պաշտպանության գործերի և ծառայությունների կառավարում,

- ցամաքային, ծովային, օդային և տիեզերական զինված ուժերի պահպանում, ինժեներական, տրանսպորտային, կապի, հետախուզական, կադրային և այլ ոչ մարտական պաշտպանական ուժերի պահպանում, պահեստային կամ օժանդակ զորքերի պահպանում կամ աջակցում:

Ներառում է` արտասահմանում տեղակայված ռազմական կցորդների գրասենյակները, դաշտային հոսպիտալները:

Չի ներառում` ռազմական օգնության առաքելությունները (1231), հենակետային հոսպիտալները (1730), ռազմական դպրոցները և ուսումնարանները, որոնց ուսումնական ծրագիրը նման է քաղաքացիական ուսումնական հաստատությունների ուսումնական ծրագրին, սակայն որոնց սաների ցանկը կարող է սահմանափակվել զինծառայողներով և նրանց ընտանիքի անդամներով (1910), (1920), (1930) կամ (1940), զինծառայողների համար նախատեսված կենսաթոշակային ծրագրերը (2021):

 

1220 ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

1221 Քաղաքացիական պաշտպանություն

 

- Քաղաքացիական պաշտպանության հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, արտակարգ ծրագրերի կազմում, քաղաքացիական հաստատությունների և բնակչության մասնակցությամբ անցկացվող վարժությունների կազմակերպում,

- քաղաքացիական պաշտպանության ուժերի վարում և աջակցում:

Չի ներառում` քաղաքացիական պաշտպանության ծառայությունները (1321), խաղաղ ժամանակ տեղի ունեցող աղետների դեպքում սննդամթերքի, սարքավորումների և այլ իրերի գնում և պահուստավորում` արտակարգ իրավիճակներում դրանք օգտագործելու նպատակով (2091):

 

1230 ԱՐՏԱՔԻՆ ՌԱԶՄԱԿԱՆ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

1231 Արտաքին ռազմական օգնություն

 

- Ռազմական օգնության կառավարում և օտարերկրյա կառավարություններում հավատարմագրված կամ միջազգային ռազմական կազմակերպություններին կամ դաշինքներին կից գործող ռազմական օգնության առաքելությունների գործունեություն.

- շնորհների (դրամական կամ բնեղեն տեսքով), դրամական կամ ապրանքային վարկերի (անկախ տոկոսադրույքներից) ձևով տրամադրվող ռազմական օգնություն, աջակցություն միջազգային խաղաղապահ ուժերին, այդ թվում զինվորական ուժի տեսքով:

 

1240 ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ

 

Ընդհանուր բնույթի հետազոտության, կիրառական հետազոտության և փորձարարական նախագծման սահմանումները տրվում են 1140-րդ և 1150-րդ խմբերում:

 

1241 Հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ պաշտպանության ոլորտում

 

- Պաշտպանության ոլորտում կիրառական հետազոտություն և փորձարարական նախագծում իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ` ուղղված ոչ կառավարական հաստատությունների, օրինակ` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների կողմից իրականացվող պաշտպանության ոլորտի կիրառական հետազոտության և փորձարարական նախագծման աշխատանքների ֆինանսավորմանը:

Չի ներառում` ընդհանուր բնույթի հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1250 ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

1251 Պաշտպանություն (այլ դասերին չպատկանող)

 

- Այնպիսի աշխատանքների կառավարում, վարում և ֆինանսավորում, ինչպիսիք են պաշտպանության ոլորտին վերաբերող ընդհանուր քաղաքականությունների, ծրագրերի, բյուջեի կազմումը, կառավարումը, համակարգումը և մոնիտորինգը, պաշտպանության վերաբերյալ օրենսդրության մշակումը և կիրարկումը, պաշտպանության բնագավառին վերաբերող ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում ու տարածում և այլն:

Ներառում է` պաշտպանության ոլորտի այն հարաբերությունները և ծառայությունները, որոնք չեն դասվում (1210), (1220), (1230) կամ (1240) խմբերում:

Չի ներառում` պատերազմի վետերանների գործերի հետ կապված կառավարումը (2021):

 

1300 ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ԿԱՐԳ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆ

 

1310 ՈՍՏԻԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

1311 Ոստիկանություն

 

- Ոստիկանական հարաբերությունների և ծառայությունների, այդ թվում` օտարերկրյա քաղաքացիների գրանցման, արտագաղթողներին աշխատանքային և ճանապարհորդային փաստաթղթերի տրամադրման, ձերբակալությունների մասին գրանցումների, ինչպես նաև ոստիկանության աշխատանքների վիճակագրության վարման, ճանապարհային երթևեկության կարգավորման և վերահսկման, մաքսանենգության կանխարգելման, օֆշորային ձկնորսության նկատմամբ վերահսկողության կառավարում,

- կանոնավոր և օժանդակ ոստիկանական ուժերի, նավահանգիստներում, սահմանի վրա և ծովափնյա գոտիներում գործող ոստիկանության, ինչպես նաև պետության կողմից ֆինանսավորվող հատուկ ոստիկանական ուժերի վարում, ոստիկանական լաբորատորիաների շահագործում, ոստիկանության համար նախատեսված ուսուցողական ծրագրերի վարում կամ ֆինանսավորում:

Ներառում է` պետավտոտեսչությունը:

Չի ներառում` ոստիկանության համար նախատեսված ուսուցման հետ միասին ընդհանուր կրթական ծրագրերով գործող ոստիկանական ուսումնարանները (1910), (1920), (1930) կամ (1940):

 

1320 ՀՐՇԵՋ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ

 

1321 Հրշեջ ծառայություն

 

- Հրդեհների կանխարգելմանը և նրանց դեմ պայքարին առնչվող հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- կանոնավոր և օժանդակ հրշեջ ջոկատների և հրդեհների կանխարգելման և նրանց դեմ պայքարի` պետության կողմից ֆինանսավորվող այլ ծառայությունների իրականացում, հրշեջային ուսուցողական ծրագրերի վարում կամ ֆինանսավորում:

Ներառում է` քաղաքացիական պաշտպանության ծառայությունները, օրինակ` լեռնափրկարար ջոկատները, լողափերի փրկարար ջոկատները, ջրհեղեղներից տուժածների փրկարարական ծառայությունները և այլն:

Չի ներառում` քաղաքացիական պաշտպանությունը (1221), անտառային հրդեհների դեմ պայքարի հատուկ ջոկատները (1422):

 

1330 ԴԱՏԱՐԱՆՆԵՐ

 

1331 Դատարաններ

 

- Քաղաքացիական և քրեական գործերի դատարանների և դատական համակարգի գծով կառավարում, գործունեություն կամ ֆինանսավորում, այդ թվում` դատարանների վճռով սահմանված տույժերի և դատական որոշումների կիրարկում, ինչպես նաև կալանքից վաղաժամկետ ազատման և պայմանական կալանքի կիրառման համակարգերի իրականացում:

- կառավարության կամ այլ անձանց անունից իրավահաջորդություն և խորհրդատվություն, որը տրամադրվում է դրամական միջոցների կամ ծառայությունների տեսքով:

Ներառում է` վարչական գործերի դատարանները, մարդու իրավունքների պաշտպաններին և այլն:

Չի ներառում` կալանավայրերի կառավարումը (1341):

 

1340 ԿԱԼԱՆԱՎԱՅՐԵՐ

 

1341 Կալանավայրեր

 

- Կալանավայրերի, ինչպես նաև հանցագործների կալանման կամ ուղղման այլ վայրերի, օրինակ` կալանավայրերին կից գործող գյուղացիական տնտեսությունների, արտադրամասերի, ուղղիչ գաղութների, անչափահասների գաղութների, քրեական հոգեբուժարանների և այլնի կառավարում, գործունեություն կամ ֆինանսավորում:

 

1350 ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ԿԱՐԳԻ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ

 

Ընդհանուր բնույթի հետազոտության, կիրառական հետազոտության և փորձարարական նախագծման սահմանումները տրվում են (1140) և (1150)-ում:

 

1351 Հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ հասարակական կարգի և

անվտանգության ոլորտում

 

- Հասարակական կարգի և անվտանգության ոլորտում կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- շնորհներ, վարկեր և սուբսիդիաներ` ուղղված հասարակական կարգի և անվտանգության ոլորտում կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների ֆինանսավորմանը:

Չի ներառում` ընդհանուր բնույթի հետազոտական աշխատանքները (1341):

 

1360 ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ԿԱՐԳ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅՈՒՆ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

1361 Հասարակական կարգ և անվտանգություն (այլ դասերին չպատկանող)

 

- Այնպիսի աշխատանքների կառավարում, վարում և ֆինանսավորում, ինչպիսիք են հասարակական կարգի և անվտանգության ոլորտին վերաբերող ընդհանուր քաղաքականությունների, ծրագրերի, բյուջեի կազմումը, կառավարումը, համակարգումը և մոնիտորինգը, հասարակական կարգի և անվտանգության ապահովման համար օրենսդրության և ստանդարտների մշակումը և կիրարկումը, հասարակական կարգի և անվտանգության բնագավառին վերաբերող ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմումն ու տարածումը և այլն:

Ներառում է` հասարակական կարգին և անվտանգությանը վերաբերող այն հարաբերությունները և ծառայությունները, որոնք չեն դասվում (1310) (1320) (1330) (1340) կամ (1350) խմբերում:

 

1400 ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1410 ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԲՆՈՒՅԹԻ ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ, ԱՌԵՎՏՐԱՅԻՆ ԵՎ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ԳԾՈՎ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1411 Ընդհանուր բնույթի տնտեսական և առևտրային հարաբերություններ

 

- Ընդհանուր բնույթի տնտեսական և առևտրային հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, ներառյալ ընդհանուր բնույթի արտաքին առևտրային հարաբերությունները, ընդհանուր բնույթի տնտեսական և առևտրային քաղաքականությունների մշակումը և իրականացումը, կառավարության տարբեր հատվածների, ինչպես նաև կառավարության և գործարար միջավայրի միջև փոխհարաբերությունները,

- ընդհանուր բնույթի այնպիսի տնտեսական և առևտրային գործունեության կանոնակարգում կամ ֆինանսավորում, որոնք ներառում են առևտրային արտահանումը և ներմուծումը, ապրանքային կամ արժեթղթերի շուկաները, եկամուտների ընդհանուր վերահսկողությունը, առևտրի ընդհանուր գովազդային աշխատանքները, մենաշնորհների ընդհանուր կարգավորումը և առևտրի, և շուկա մուտք գործելու այլ սահմանափակումները և այլն, բանկային համակարգի վերահսկողությունը:

- արտոնագրերի, ապրանքանշանների, հեղինակային իրավունքների, ընկերությունների գրանցման, եղանակի կանխատեսման, ստանդարտների, ջրային հետազոտությունների, երկրաբանական հետազոտությունների հետ կապված աշխատանքներ իրականացնող հաստատությունների գործունեություն կամ ֆինանսավորում:

- ընդհանուր տնտեսական և առևտրային քաղաքականությունների և ծրագրերի խթանմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` սպառողների կրթումը և նրանց շահերի պաշտպանությունը:

Չի ներառում` կոնկրետ բնագավառին վերաբերող տնտեսական և առևտրային հարաբերությունները (համապատասխանաբար դասակարգվում են (1420)-ից մինչև (1470) խմբերում):

 

1412 Աշխատանքի հետ կապված ընդհանուր բնույթի հարաբերություններ

 

- Ընդհանուր բնույթի աշխատանքի հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, աշխատանքի ընդհանուր քաղաքականությունների մշակում և իրականացում, աշխատանքային պայմանների (աշխատանքային ժամեր, աշխատավարձ, անվտանգություն և այլն) հսկողություն և կարգավորում, կառավարության տարբեր հատվածների, ինչպես նաև կառավարության, ընդհանուր արդյունաբերական, գործարար և աշխատանքի հարցերով զբաղվող կազմակերպությունների միջև փոխհարաբերություններ:

- աշխատուժի շարժունակությունը բարձրացնելու, սեռական, ռասայական, տարիքային և այլ խտրականությունների դրսևորումները կրճատելու, հետամնաց կամ աղքատ շրջաններում գործազրկությունը կրճատելու, բարձր գործազրկության մակարդակ ունեցող բնակչության խմբերի շրջանում զբաղվածության մակարդակը բարձրացնելու և այլնի ընդհանուր ծրագրերի կամ նախագծերի իրականացում կամ ֆինանսավորում, աշխատանքի բորսաների գործունեություն, արբիտրաժային կամ միջնորդական ծառայությունների իրականացում կամ ֆինանսավորում:

- ընդհանուր բնույթի տեղեկատվության, աշխատանքի հետ կապված ընդհանուր բնույթի հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում:

- աշխատանքի վերաբերյալ ընդհանուր քաղաքականությունների և ծրագրերի խթանմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` կոնկրետ բնագավառին վերաբերող աշխատանքի հարաբերությունները (համապատասխանաբար դասակարգվում են (1420)-ից մինչև (1470) խմբերում), դրամական միջոցների կամ բնեղենի տեսքով սոցիալական նպաստների տրամադրումը գործազուրկներին (2050):

 

1420 ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ, ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ, ՁԿՆՈՐՍՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՈՐՍՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆ

 

1421 Գյուղատնտեսություն

 

- Գյուղատնտեսական հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, վարելահողերի պահպանում, վերականգնում և ընդլայնում, ագրարային բարեփոխումներ և տարածքների բնակեցում, գյուղատնտեսության բնագավառի վերահսկողություն և կանոնակարգում,

- ջրհեղեղների դեմ պաշտպանական ամբարտակների, ոռոգման և դրենաժային համակարգերի կառուցում և շահագործում, ներառյալ նման աշխատանքների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհները, վարկերը և սուբսիդիաները,

- գյուղացիական տնտեսությունների արտադրանքի գների և եկամուտների բարելավման կամ կայունացման ծրագրերի իրականացում կամ ֆինանսավորում, գյուղացիներին օժանդակ կամ անասնաբուժական ծառայությունների, վնասատուների դեմ պայքարի ծառայությունների, մշակաբույսերի ստուգման, ինչպես նաև որակի գնահատման ծառայությունների իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- գյուղատնտեսական հարցերի և ծառայությունների գծով ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- գյուղատնտեսական աշխատանքների գծով գյուղացիներին փոխհատուցումների, շնորհների, վարկերի կամ սուբսիդիաների տրամադրում, այդ թվում որոշակի մշակաբույսերի աճեցումը սահմանափակելու կամ խրախուսելու կամ հողն անմշակ թողնելու նպատակով վճարների տրամադրում:

Չի ներառում` բազմանպատակային զարգացման ծրագրերը (1474):

 

1422 Անտառային տնտեսություն

 

- Անտառային տնտեսությանն առնչվող հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, անտառային պաշարների պահպանում, ընդլայնում և ռացիոնալ օգտագործում, անտառային աշխատանքների վերահսկողություն և կարգավորում, ինչպես նաև ծառահատման արտոնագրերի թույլտվությունների տրամադրում,

- անտառատնկման աշխատանքների, վնասատուների և հիվանդությունների դեմ պայքարի, անտառային հրդեհների կանխարգելման և պայքարի ծառայությունների, անտառապահների ուսուցման և նրանց հետ կապի ծառայությունների իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- անտառային տնտեսությանն առնչվող հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում:

- առևտրային անտառային աշխատանքների աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` անտառային կուլտուրաները և փայտանյութը:

 

1423 Ձկնորսություն և որսորդություն

 

Այս խումբը ներառում է ինչպես առևտրային, այնպես էլ սպորտային ձկնորսությունը և որսորդությունը: Ձկնորսության և որսորդության ստորև նշված հարաբերությունները և ծառայությունները վերաբերում են բնական պարկերի և արգելանոցների տարածքներից դուրս իրականացվող գործունեությանը.

- ձկնորսության և որսորդության հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, ձկների և վայրի կենդանիների պաշտպանություն, բազմացում և ռացիոնալ օգտագործում, գետերում, լճերում, ծովում և ծովի ափին ձկնորսության, ձկնաբուծության, վայրի կենդանիների որսորդության վերահսկողություն և կանոնակարգում, ձկնորսության և որսորդության թույլտվությունների տրամադրում,

- ձկնորսային և որսորդային հարցերի և ծառայությունների գծով ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- ձկնաբուծական ֆերմաների, ուսուցման ծառայությունների, պաշարների ձևավորման կամ ընտրության աշխատանքների և այլնի իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- ձկնորսությանը և որսորդությանն առնչվող հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- առևտրային ձկնորսությունը և որսորդությունը, այդ թվում` ձկնաբուծական ֆերմաների գործունեության աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` օֆշորային ձկնորսության վերահսկողությունը (1311), բնական պարկերի և արգելանոցների կառավարում, գործունեություն կամ ֆինանսավորում (1541):

 

1430 ՎԱՌԵԼԻՔ ԵՎ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿԱ

 

1431 Քարածուխ և այլ կարծր բնական վառելիք

 

Այս խմբում ներառվում են բոլոր տեսակների քարածուխները, գորշ քարածուխը, տորֆը, անկախ նրանց հանքահանման կամ հարստացման ձևից, ինչպես նաև նրանց վերամշակման արդյունքում ստացվող վառելիքը, օրինակ` կոքսը կամ գազը.

- բնական կարծր վառելիքին առնչվող հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, բնական կարծր վառելիքի պաշարների պահպանում, հայտնաբերում, զարգացում և ռացիոնալ օգտագործում, բնական կարծր վառելիքի արդյունահանման, մշակման, վաճառքի և օգտագործման վերահսկողություն և կարգավորում,

- բնական կարծր վառելիքի վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- բնական կարծր վառելիքի, կոքսի, տորֆի և գազի արտադրության աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` բնական կարծր վառելիքի տեղափոխման հետ կապված հարցերը (որոնք դասակարգվում են 1450 խմբի համապատասխան դասում):

 

1432 Նավթամթերք և բնական գազ

 

Այս խմբում ներառվում են բնական գազը, հեղուկ գազը և վերամշակման գազերը, հորատանցքերից կամ այլ աղբյուրներից, օրինակ` կավային կամ բիտումային ավազահորերից ստացվող նավթը, քաղաքային գազի բաշխումը` անկախ այդ գազի բաղադրությունից.

- բնական գազի և նավթամթերքի գծով հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, բնական գազի և նավթամթերքի պաշարների պահպանում, հայտնաբերում, զարգացում և ռացիոնալ օգտագործում, բնական գազի և նավթամթերքի արդյունահանման, վերամշակման, վաճառքի և օգտագործման վերահսկողություն և կարգավորում,

- բնական գազի և նավթամթերքի վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- նավթամթերքի արդյունահանման, ինչպես նաև նավթահումքի և հարակից հեղուկ ու գազային նյութերի արտադրության աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` բնական գազի կամ նավթամթերքի տեղափոխման հետ կապված հարցերը (որոնք դասակարգվում են 1450 խմբի համապատասխան դասում):

 

1433 Միջուկային վառելիք

 

- Միջուկային վառելիքի գծով հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, միջուկային վառելիքի պաշարների կոնսերվացիա, հայտնաբերում, զարգացում և ռացիոնալ օգտագործում, միջուկային վառելիքի արդյունահանման, վերամշակման, ինչպես նաև միջուկային վառելիքի տարրերի արտադրության, վաճառքի և օգտագործման վերահսկողություն և կարգավորում,

- միջուկային վառելիքի գծով հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- միջուկային վառելիքի նյութերի արդյունահանման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` միջուկային վառելիքի տեղափոխման հետ կապված հարցերը (որոնք դասակարգվում են 1450 խմբի համապատասխան դասում), ռադիոակտիվ թափոնների հեռացումը (1510):

 

1434 Վառելիքի այլ տեսակներ

 

Վառելիքի այլ տեսակների (սպիրտ, փայտ և փայտի թափոն, քուսպ և այլ ոչ առևտրային վառելանյութեր) հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում:

- Վառելիքի այս տեսակների առկայության, արտադրության և օգտագործման վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- էներգիայի ստացման նպատակով վառելիքի այս տեսակների օգտագործման խթանմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` անտառների կառավարումը (1422), քամու և արևային էներգիան (1435) կամ (1436), երկրաջերմային պաշարները (1436):

 

1435 Էլեկտրաէներգիա

 

Այս խմբում ներառվում են էլեկտրաէներգիայի ինչպես ավանդական աղբյուրները (օրինակ` ջերմային կամ հիդրոէլեկտրաէներգիան), այնպես էլ համեմատաբար նոր աղբյուրները (օրինակ` քամու և արևային էներգիան).

- էլեկտրաէներգիայի գծով հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, Էլեկտրաէներգիայի պաշարների պահպանում, հայտնաբերում, զարգացում և ռացիոնալ օգտագործում, Էլեկտրաէներգիայի արտադրման, հաղորդման և բաշխման վերահսկողություն և կարգավորում,

- էլեկտրական էներգիայի մատակարարման ձեռնարկության կարգավիճակ չունեցող համակարգերի կառուցում և շահագործում,

- էլեկտրաէներգիայի հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- էլեկտրաէներգիայի մատակարարման ոլորտի աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ, ներառյալ ամբարտակների կառուցման և հիմնականում էլեկտրաէներգիայի մատակարարմանն ուղղված այլ աշխատանքների հետ կապված ելքերը:

Չի ներառում` քամու կամ արևային էներգիայի միջոցով ստացվող ոչ էլեկտրական էներգիան (1436):

 

1436 Ոչ էլեկտրական էներգիա

 

- Հիմնականում գոլորշու, տաք ջրի կամ տաք օդի տեսքով ջերմության արտադրության, բաշխման և օգտագործման հետ կապված ոչ էլեկտրական էներգիայի գծով հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- ոչ էլեկտրական էներգիա մատակարարող ձեռնարկության կարգավիճակ չունեցող համակարգերի կառուցում և շահագործում,

- ոչ էլեկտրական էներգիայի առկայության, արտադրության և օգտագործման վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- ոչ էլեկտրական էներգիայի օգտագործման խթանմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` երկրաջերմային պաշարները, քամու կամ արևային էներգիայի միջոցով ստացվող ոչ էլեկտրական էներգիան:

 

1440 ԼԵՌՆԱԱՐԴՅՈՒՆԱՀԱՆՈՒՄ, ԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

1441 Հանքային ռեսուրսների արդյունահանում, բացառությամբ բնական

վառելիքի

 

Այս խումբը ներառում է մետաղ պարունակող հանքաքարեր, ավազը, կավը, քարը, քիմիական և պարարտանյութային հանքանյութեր, աղ, անկիզաքարեր, կտավաքարեր, գիպս և այլն.

- լեռնաարդյունահանման և հանքային ռեսուրսների հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, հանքային ռեսուրսների պահպանում, հայտնաբերում, զարգացում և ռացիոնալ օգտագործում, հանքային ռեսուրսների արտադրության հետազոտական աշխատանքների, արդյունահանման, վաճառքի և այլ ուղղությունների վերահսկողություն և կարգավորում,

- լեռնաարդյունահանման և հանքային ռեսուրսների հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- առևտրային լեռնաարդյունահանման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` քարածուխը և բնական այլ կարծր վառելիքը (1431), նավթամթերքը և բնական գազը (1432) և միջուկային վառելիքի նյութերը (1433):

 

1442 Արդյունաբերություն

 

- Արդյունաբերության հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, արդյունաբերության զարգացում, ընդլայնում կամ բարելավում, արդյունաբերական ձեռնարկությունների ստեղծման և շահագործման վերահսկողություն և կարգավորում, արդյունաբերական հարաբերություններում և ծառայություններում շահագրգռված արդյունաբերողների միությունների և այլ կազմակերպությունների հետ փոխհարաբերություններ,

- արդյունաբերական գործունեության և արտադրված ապրանքների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- արդյունաբերական ձեռնարկությունների աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` անվտանգության կանոնների հետ արդյունաբերական ձեռնարկությունների տարածքների համապատասխանության ստուգումներ, մարդու առողջության համար վտանգավոր ապրանքներից սպառողների պաշտպանություն և այլն:

Չի ներառում` քարածխի վերամշակման (1431), նավթամթերքի վերամշակման (1432) կամ միջուկային վառելիքի (1433) հետ կապված հարաբերությունները և ծառայությունները:

 

1443 Շինարարություն

 

- Շինարարության հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, շինարարության բնագավառի վերահսկողություն, շինարարական ստանդարտների մշակում և կանոնակարգում.

- շինարարության հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

Ներառում է` անվտանգության կանոնների համաձայն շինարարական տարածքների զբաղեցման, ստուգման և այլնի համար թույլտվությունների տրամադրումը:

Չի ներառում` բնակարանային, արդյունաբերական շենքերի, փողոցների, հանրային կոմունալ հարմարությունների, մշակույթի օբյեկտների և այլնի կառուցման (որոնք դասակարգվում են ըստ համապատասխան գործառույթի) համար նախատեսված շնորհները, վարկերը կամ սուբսիդիաները, բնակարանային շինարարության ստանդարտների մշակումը և կանոնակարգումը (1611):

 

1450 ՏՐԱՆՍՊՈՐՏ

 

1451 Ճանապարհային տրանսպորտ

 

- Ճանապարհային տրանսպորտային համակարգերի և շինությունների (ճանապարհներ, կամուրջներ, թունելներ, ավտոկանգառներ, ավտոբուսային կայարաններ և այլն) շահագործման, օգտագործման, կառուցման և պահպանման հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- ճանապարհներից օգտվողների վերահսկողություն և կանոնակարգում (մեքենաների գրանցում և վարորդական իրավունքների տրամադրում, ավտոմեքենաների տեխնիկական զննում, ուղևորատար և բեռնատար տրանսպորտի համար չափսերի և բեռնվածության նորմատիվների սահմանում, ավտոբուսների, մարդատար և բեռնատար ավտոմեքենաների երթևեկության ժամերի կարգավորում և այլն), ճանապարհային տրանսպորտի համակարգի գործունեության (արտոնությունների շնորհում, բեռնափոխադրումների և ուղևորափոխադրումների սակագների, ինչպես նաև փոխադրումների հաճախականության, ժամանակացույցի հաստատում և այլն), ճանապարհաշինության և ճանապարհների ընթացիկ վերանորոգման վերահսկողություն և կանոնակարգում,

- ձեռնարկության կարգավիճակ չունեցող ճանապարհային տրանսպորտի համակարգերի և շինությունների կառուցում կամ շահագործում,

- ճանապարհային տրանսպորտի համակարգերի և ճանապարհաշինության վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- ճանապարհային տրանսպորտի համակարգերի և շինությունների շահագործման, կառուցման, պահպանման կամ արդիականացման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` մայրուղիներ, քաղաքային ճանապարհներ, փողոցներ, հեծանիվների և հետիոտների համար նախատեսված ճանապարհամասերը:

Չի ներառում` ավտոտեսչությունը (1311), ճանապարհային տրանսպորտի միջոցներ արտադրողներին տրամադրվող շնորհները, վարկերը կամ սուբսիդիաները (1442), փողոցների մաքրումը (1511), աղմկակլանիչ միջոցների կառուցումը, այդ թվում` քաղաքային մայրուղիների հատվածները հակաաղմկային շերտով ծածկումը (1531), փողոցների լուսավորումը (1641):

 

1452 Ջրային տրանսպորտ

 

- Ցամաքային, մերձափնյա և ծովային տրանսպորտի համակարգերի և շինությունների (նավահանգիստների, նավանորոգարանների, նավագնացության հարմարությունների և սարքերի, ջրանցքների, կամուրջների, թունելների, կայանների և այլն) հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- ջրային տրանսպորտի օգտագործողների (նավերի և անձնակազմի գրանցում, արտոնագրում և ստուգում, ուղևորների և բեռնափոխադրումների անվտանգության վերաբերյալ կանոնակարգեր և այլն) ջրային համակարգի գործունեության (արտոնությունների շնորհում, բեռնափոխադրումների և ուղևորափոխադրումների սակագների, ինչպես նաև փոխադրումների հաճախականության, ժամանակացույցի հաստատում և այլն), և ջրային տրանսպորտի միջոցների կառուցման և պահպանման վերահսկողության և կարգավորում,

- կազմակերպական կարգավիճակ չունեցող ջրային տրանսպորտի համակարգերի և շինությունների (օրինակ` լաստանավերի) կառուցում կամ շահագործում,

- ջրային տրանսպորտի համակարգի գործունեության և ջրային տրանսպորտի միջոցների կառուցման վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- ջրային տրանսպորտի համակարգերի և միջոցների կառուցման, պահպանման կամ բարելավման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` նավագնացության մեջ օգտագործվող ռադիո և արբանյակային սարքավորումները, փրկարար և քարշային ծառայությունները:

Չի ներառում` նավաշինարարական կազմակերպություններին տրամադրվող վարկերը, շնորհները և սուբսիդիաները (1442):

 

1453 Երկաթուղային տրանսպորտ

 

- Երկաթուղային տրանսպորտի համակարգերի և միջոցների (երկաթուղային ճանապարհների, կայարանների, թունելների, կամուրջների, պատնեշների, և այլն) շահագործման, օգտագործման, կառուցման կամ պահպանման հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- երկաթուղային տրանսպորտի օգտագործողների վերահսկողություն և կանոնակարգում (շարժակազմի վիճակ, երկաթուղային ճանապարհների ամրություն, ուղևորների և բեռների անվտանգություն և այլն), երկաթուղային տրանսպորտի գործունեության (արտոնությունների շնորհում, բեռնափոխադրումների և ուղևորափոխադրումների սակագների, ինչպես նաև փոխադրումների հաճախականության, ժամանակացույցի հաստատում և այլն) և ճանապարհների կառուցման և պահպանման վերահսկողություն և կանոնակարգում,

- ձեռնարկության կարգավիճակ չունեցող երկաթուղային տրանսպորտի համակարգերի և շինությունների կառուցում կամ շահագործում,

- երկաթուղային տրանսպորտի համակարգի գործունեության և երկաթուղային շինարարության աշխատանքների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- երկաթուղային տրանսպորտի համակարգերի և միջոցների գործունեության, շինարարության, պահպանման կամ բարելավման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` միջերկրային և միջքաղաքային երկաթուղային տրանսպորտի համակարգերը, բարձր արագության տարանցիկ փոխադրման միջքաղաքային և ներքաղաքային երկաթուղային տրանսպորտային համակարգերը, շարժակազմի ձեռքբերումը և պահպանումը:

Չի ներառում` շարժակազմ արտադրող կազմակերպություններին տրամադրվող վարկերը, շնորհները և սուբսիդիաները (1442), աղմկակլանիչ շինությունների կառուցումը, այդ թվում` երկաթուղու հատվածները աղմկակլանիչ շերտով ծածկումը (1531):

 

1454 Օդային տրանսպորտ

 

- Օդային տրանսպորտի համակարգերի և միջոցների (օդանավակայաններ, ինքնաթիռների վազքուղիների, կայանների, անգարների, օդագնացության մեջ կիրառվող սարքերի և սարքավորումների, օդային վերահսկողության միջոցների և այլնի) շահագործման, օգտագործման, կառուցման կամ պահպանման հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- օդային տրանսպորտի օգտագործողների վերահսկողություն և կանոնակարգում (օդանավերի, օդաչուների, ինքնաթիռների անձնակազմերի, ցամաքային անձնակազմերի գրանցում, արտոնագրում և ստուգում, ուղևորների անվտանգության վերաբերյալ կանոնների սահմանում, օդային տրանսպորտի պատահարների հետաքննություն և այլն), օդային տրանսպորտի համակարգի գործունեության (երթուղիների որոշում, արտոնությունների շնորհում, բեռնափոխադրումների և ուղևորափոխադրումների սակագների, ինչպես նաև փոխադրումների հաճախականության, ժամանակացույցի հաստատում և այլն), ինչպես նաև օդային տրանսպորտի միջոցների կառուցման և պահպանման վերահսկողություն և կանոնակարգում,

- կազմակերպական կարգավիճակ չունեցող օդային տրանսպորտի համակարգերի և միջոցների կառուցում կամ շահագործում,

- օդային տրանսպորտի համակարգերի գործունեության և օդային տրանսպորտի միջոցների կառուցման աշխատանքների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- օդային տրանսպորտի համակարգերի և միջոցների գործունեության, կառուցման, պահպանման կամ բարելավման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` օդագնացության ռադիո և արբանյակային սարքավորումները, փրկարար ծառայությունները, չվերթային և ոչ չվերթային ուղևորատար և բեռնատար փոխադրումները, անհատների կողմից իրականացվող թռիչքների կարգավորումը և վերահսկողությունը:

Չի ներառում` ինքնաթիռաշինարարության կազմակերպություններին տրամադրվող վարկերը, շնորհները և սուբսիդիաները (1442):

 

1455 Խողովակաշարային և այլ տրանսպորտ

 

- Խողովակաշարային և այլ տրանսպորտային համակարգերի (ճոպանուղիների, էլեկտրական ավտոմեքենաների, վերելակների և այլնի) շահագործման, օգտագործման, կառուցման կամ պահպանման հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- խողովակաշարային և այլ տրանսպորտային համակարգերի օգտագործողների վերահսկողություն և կանոնակարգում (գրանցում, արտոնագրում, սարքավորումների, օպերատորական հմտությունների և գիտելիքների ստուգում, անվտանգության կանոններ և այլն), խողովակաշարային և տրանսպորտային այլ համակարգերի գործունեության (արտոնությունների շնորհում, սակագների, ինչպես նաև փոխադրումների հաճախականության, ժամանակացույցի սահմանում և այլն), ինչպես նաև խողովակաշարային և տրանսպորտի այլ համակարգերի կառուցման և պահպանման վերահսկողություն և կանոնակարգում,

- կազմակերպական կարգավիճակ չունեցող խողովակաշարային և տրանսպորտային այլ համակարգերի կառուցում կամ շահագործում,

- խողովակաշարային և տրանսպորտային այլ համակարգերի գործունեության և կառուցման վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- խողովակաշարային և տրանսպորտային այլ համակարգերի գործունեության, կառուցման, պահպանման կամ բարելավման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

 

1460 ԿԱՊ

 

1461 Կապ

 

- Կապի (փոստային, հեռախոսային, հեռագրային, ռադիո և արբանյակային կապի) համակարգերի կառուցման, ընդլայնման, բարելավման, գործունեության և պահպանման հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- կապի համակարգերի գործունեության կարգավորում (արտոնությունների շնորհում, հաճախականությունների սահմանում, սպասարկվող շուկաների և կիրառվող սակագների նորմավորում, և այլն),

- կապի հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- կապի համակարգերի կառուցման, գործունեության, պահպանման կամ արդիականացման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ջրային տրանսպորտի (1452) և օդային տրանսպորտի (1454) համար նախատեսված ռադիո և արբանյակային սարքերը, ռադիո և հեռուստատեսային հեռարձակման համակարգերը (1831):

 

1470 ԱՅԼ ԲՆԱԳԱՎԱՌՆԵՐ

 

1471 Մեծածախ և մանրածախ առևտուր, ապրանքների պահպանում և

պահեստավորում

 

- Մեծածախ և մանրածախ առևտրի, պահպանման և պահեստավորման հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- մեծածախ և մանրածախ առևտրի վերահսկողություն և կարգավորում (արտոնագրում, վաճառքի կանոններ, բնակչության սպառման համար նախատեսված փաթեթավորած սննդամթերքների և այլ ապրանքների պիտակավորում, կշեռքների և այլ կշռող սարքերի ստուգում և այլն), պահպանման և պահեստավորման աշխատանքների վերահսկողություն և կարգավորում (ներառյալ պետական պահեստների արտոնագրումը և հսկողությունը և այլն),

- մանրածախ և մեծածախ առևտրում գործող գնային հսկողության և սահմանափակման ծրագրերի իրականացում, անկախ ապրանքների տեսակից կամ սպառողների խմբերից, հանրության համար նախատեսված սննդամթերքի տեսքով և այլ համանման նպաստների կառավարում և տրամադրում,

- գների, ապրանքների առկայության կամ մեծածախ ու մանրածախ առևտրի այլ ուղղությունների, պահեստավորման և պահպանման վերաբերյալ տեղեկատվության կազմում և տարածում առևտուր իրականացնողների և հանրության շրջանում, մեծածախ ու մանրածախ առևտրի, ապրանքների պահպանման ու պահեստավորման վերաբերյալ վիճակագրության կազմում և հրատարակում,

- մեծածախ ու մանրածախ առևտրի, ապրանքների պահեստավորման և պահպանման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` արտադրողի նկատմամբ կիրառվող գնային և այլ հսկողությունների իրականացում (դասակարգված ըստ գործառույթի), բնակչության որոշակի խավերին կամ անհատներին սննդամթերքի տեսքով կամ այլ համանման տեսքով տրվող նպաստները (2000):

 

1472 Հյուրանոցներ և հասարակական սննդի օբյեկտներ

 

- Հյուրանոցների և հասարակական սննդի օբյեկտների կառուցման, ընդլայնման, բարելավման, շահագործման և պահպանման հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- հյուրանոցների և հասարակական սննդի օբյեկտների գործունեության վերահսկողություն և կարգավորում (գները սահմանող կանոնակարգեր, մաքրության պահպանման և վաճառքի նորմեր, հյուրանոցների և ռեստորանների արտոնագրում և այլն),

- հյուրանոցների և հասարակական սննդի օբյեկտների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- հյուրանոցների և հասարակական սննդի օբյեկտների կառուցման, շահագործման, ընդլայնման կամ արդիականացման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

 

1473 Զբոսաշրջություն

 

- Զբոսաշրջության հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, զբոսաշրջության խթանում և զարգացում, կապ տրանսպորտի բնագավառի, հյուրանոցային և ռեստորանային ծառայությունների բնագավառի և զբոսաշրջիկությունից օգուտ ստացող այլ ոլորտների հետ,

- զբոսաշրջության մարմինների շահագործում երկրում և երկրից դուրս, գովազդային ծրագրերի կազմակերպում, այդ թվում գովազդող գրականության պատրաստում և տարածում,

- զբոսաշրջության վերաբերյալ վիճակագրության կազմում և հրատարակում:

 

1474 Զարգացման բազմանպատակ ծրագրեր

 

Զարգացման բազմանպատակ ծրագրերը սովորաբար ներառում են էներգիայի արտադրության, ջրհեղեղների դեմ պայքարի, ոռոգման, նավագնացության և հանգստի ինտեգրված բաղադրիչներ,

- զարգացման բազմանպատակ ծրագրերի կառուցման, ընդլայնման, բարելավման, իրականացման և պահպանման հետ կապված հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում,

- զարգացման բազմանպատակ ծրագրերի վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- զարգացման բազմանպատակ ծրագրերի կառուցման, ընդլայնման, բարելավման, իրականացման և պահպանման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` մեկ հիմնական գործառույթ և մի քանի երկրորդական գործառույթ իրականացնող ծրագրերը (դասակարգված ըստ հիմնական գործառույթի):

 

1480 ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՆ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Ընդհանուր բնույթի հետազոտության, կիրառական հետազոտության և փորձարարական նախագծման սահմանումները տրվում են (1140) և (1150) խմբերում:

 

1481 Ընդհանուր բնույթի տնտեսական, առևտրային և աշխատանքի հարցերի

գծով հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ

 

- Ընդհանուր բնույթի տնտեսական, առևտրային և աշխատանքի հարցերի գծով հետազոտական և նախագծային աշխատանքներով զբաղվող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- Ընդհանուր տնտեսական, առևտրային և աշխատանքի հարցերի գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1482 Գյուղատնտեսության, անտառային տնտեսության, ձկնորսության և

որսորդության գծով հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ

 

- Գյուղատնտեսության, անտառային տնտեսության, ձկնորսության և որսորդության գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- գյուղատնտեսության, անտառային տնտեսության, ձկնորսության և որսորդության գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1483 Վառելիքի և էներգետիկայի գծով հետազոտական և նախագծային

աշխատանքներ

 

- Վառելիքի և էներգետիկայի գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- վառելիքի և էլեկտրաէներգիայի գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1484 Լեռնաարդյունահանման, արդյունաբերության և շինարարության գծով

հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ

 

- Լեռնաարդյունահանման, արդյունաբերության և շինարարության գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- լեռնաարդյունահանման, արդյունաբերության և շինարարության գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1485 Տրանսպորտի գծով հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ

 

- Տրանսպորտի գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- տրանսպորտի գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1486 Կապի գծով հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ

 

- Կապի գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- կապի գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1487 Այլ բնագավառների գծով հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ

 

- Այլ բնագավառների գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում,

- այլ բնագավառների գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` մեծածախ և մանրածախ առևտուրը, ապրանքների պահեստավորումը և պահպանումը, հյուրանոցները և ռեստորանները, զբոսաշրջությունը և զարգացման բազմանպատակ ծրագրերը:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1490 ՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

1491 Տնտեսական հարաբերություններ (այլ դասերին չպատկանող)

- (1410)-ից մինչև (1480) դասերում չներառվող ընդհանուր բնույթի և ոլորտային տնտեսական հարաբերությունների կառավարում, գործունեություն կամ ֆինանսավորում:

 

1500 ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

Շրջակա միջավայրի պաշտպանության դասակարգումը հիմնվում է Շրջակա միջավայրի պաշտպանության աշխատանքների դասակարգման (ՇՄՊԱԴ) վրա, որը մշակվել է Եվրոպական համայնքների վիճակագրական գրասենյակի (Եվրոստատի) Շրջակա միջավայրի պաշտպանության գծով տնտեսական տեղեկատվության հավաքագրման եվրոպական համակարգի համար (SERIEE):

 

1510 ԱՂԲԱՀԱՆՈՒՄ

 

Այս խումբը ներառում է աղբի հավաքումը, վերամշակումը և հեռացումը:

Աղբի հավաքումը ներառում է փողոցների, հրապարակների, պուրակների, զբոսայգիների, շուկաների, այգիների և այլն ավլումը, բոլոր տեսակի աղբի հավաքումը, այդ թվում ընտրողաբար ըստ առանձին ապրանքատեսակի կամ ընդհանուր կարգով հավաքվող աղբը և դրա տեղափոխումը դեպի վերամշակման կամ հեռացման վայրը:

Աղբի վերամշակում է համարվում ցանկացած մեթոդը կամ գործընթացը, որի նպատակն է փոխել աղբի ֆիզիկական, քիմիական կամ կենսաբանական բնույթը կամ բաղադրությունը` այն չեզոքացնելու, անվտանգ դարձնելու, փոխադրման համար անվտանգ դարձնելու, վերականգնման կամ պահպանման համար այն պիտանի դարձնելու կամ ծավալը նվազեցնելու նպատակով:

Աղբի հեռացում է համարվում հետագա օգտագործումը բացառող աղբի հեռացումը հողով ծածկելու, կամ հեռացման ցանկացած այլ մեթոդը:

 

1511 Աղբահանում

 

- Աղբի հավաքման, վերամշակման կամ հեռացման համակարգերի կառավարում, վերահսկողություն, ստուգում, գործունեություն կամ ֆինանսավորում,

- այդ համակարգերի կառավարման, կառուցման, պահպանման կամ բարելավման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` միջուկային թափոնների հավաքումը, վերամշակումը և հեռացումը:

 

1520 ԿԵՂՏԱՋՐԵՐԻ ՀԵՌԱՑՈՒՄ

 

Այս խումբը ներառում է կոյուղու համակարգի գործունեությունը և կեղտաջրերի վերամշակումը:

Կոյուղու համակարգի գործունեությունը ներառում է սկզբնաղբյուրներից դեպի կոյուղու ջրերի վերամշակման գործարան կամ դեպի մակերեսային ջրային հոսքեր կեղտաջրերը (անձրևի ջուր, կենցաղային և այլ կեղտաջրեր) հեռացնելու նպատակով կոլեկտորների, խողովակաշարերի, փողրակուղիների կամ պոմպերի համակարգերի կառավարումը և կառուցումը:

Կեղտաջրերի վերամշակումը ներառում է ցանկացած մեխանիկական, կենսաբանական կամ այլ կատարելագործված գործընթաց, որի միջոցով կեղտաջրերը համապատասխանեցվում են շրջակա միջավայրի ստանդարտներին կամ այլ համապատասխան որակական նորմերին:

 

1521 Կեղտաջրերի հեռացում

 

- Կոյուղու համակարգերի կամ կեղտաջրերի վերամշակման կառավարում, վերահսկողություն, ստուգում կամ ֆինանսավորում,

- այդ համակարգերի գործունեության, կառուցման, պահպանման կամ բարելավման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

 

1530 ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ԱՂՏՈՏՄԱՆ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐ

 

Այս խումբը ներառում է մաքուր օդի և մթնոլորտի պաշտպանության, վերգետնյա և ստորգետնյա ջրերի պաշտպանության, աղմուկի և վիբրացիայի դեմ պայքարի և ճառագայթահարման դեմ պաշտպանության հետ կապված աշխատանքները:

Այդ աշխատանքները ներառում են վերահսկողության համակարգերի և կայանների (բացառությամբ օդերևութաբանական կայանների) կառուցումը, պահպանումը և շահագործումը, աղմկակլանիչ շինությունների և միջոցների կառուցումը, այդ թվում` աղմկակլանիչ ծածկույթներով մայրուղիների հատվածների կամ երկաթուղու հատվածների ծածկումը, ջրային ավազանների մաքրման միջոցառումները, օդի որակի վրա բացասաբար ազդող ջերմատնային գազերի և աղտոտող նյութերի հսկողության կամ կանխարգելիչ միջոցառումները, աղտոտված հողի մաքրման, ինչպես նաև աղտոտող նյութերի պահպանման սարքերի կառուցումը, շահագործումը և պահպանումը:

 

1531 Շրջակա միջավայրի աղտոտման դեմ պայքար

 

- Շրջակա միջավայրի աղտոտման հսկողության և պայքարի աշխատանքների կառավարում, վերահսկողություն, ստուգում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- շրջակա միջավայրի աղտոտման հսկողության և պայքարի աշխատանքների աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

 

1540 ԿԵՆՍԱԲԱԶՄԱԶԱՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԲՆՈՒԹՅԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

Այս խումբը ներառում է ֆլորայի և ֆաունայի ներկայացուցիչների պաշտպանություն (այդ թվում` վերացած տեսակների վերստեղծման և վերացող տեսակների վերականգնման), կենդանիների բնակավայրերի պաշտպանության (այդ թվում` ազգային պարկերի և արգելանոցների կառավարման) և բնության էսթետիկական արժեքների պաշտպանության (այդ թվում վնասված տարածքների էսթետիկական արժեքի բարձրացման նպատակով նրանց վերափոխման, լքված հանքավայրերի և քարհանքերի վերականգնման) աշխատանքները:

 

1541 Կենսաբազմազանության և բնության պաշտպանություն

 

- Կենսաբազմազանության և բնության պաշտպանության աշխատանքների կառավարում, վերահսկողություն, ստուգում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- կենսաբազմազանության և բնության պաշտպանության աշխատանքների աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

 

1550 ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԳԾՈՎ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Ընդհանուր հետազոտությունների, կիրառական հետազոտությունների և փորձարարական նախագծային աշխատանքների սահմանումները տրվում են 1140 և 1150 խմբերի դասակարգման մեջ:

 

1551 Շրջակա միջավայրի պաշտպանության գծով հետազոտական և նախագծային

աշխատանքներ

 

- Շրջակա միջավայրի պաշտպանության գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- շրջակա միջավայրի պաշտպանության գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1560 ՇՐՋԱԿԱ ՄԻՋԱՎԱՅՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

1561 Շրջակա միջավայրի պաշտպանություն (այլ դասերին չպատկանող)

 

- Շրջակա միջավայրի պաշտպանության խթանմանն ուղղված ընդհանուր քաղաքականությունների, ծրագրերի և բյուջեների ձևավորման, վարչարարության, համակարգման աշխատանքների կառավարում, կարգավորում, վերահսկողություն, իրականացում և ֆինանսավորում, շրջակա միջավայրի պաշտպանության ծառայությունների տրամադրման համար օրենսդրության և ստանդարտների մշակում և կիրարկում, շրջակա միջավայրի պաշտպանության վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում:

Ներառում է` (1510)-ից մինչև (1550) դասերին չպատկանող շրջակա միջավայրի պաշտպանության հարաբերությունները և ծառայությունները:

 

1600 ԲՆԱԿԱՐԱՆԱՅԻՆ ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԿՈՄՈՒՆԱԼ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1610 ԲՆԱԿԱՐԱՆԱՅԻՆ ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

1611 Բնակարանային շինարարություն

 

- Բնակարանային շինարարության հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, բնակարանային շինարարության զարգացման աշխատանքների խթանում, հսկողություն և գնահատում, անկախ նրանից, արդյոք դրանք գտնվում են պետական մարմինների հովանու ներքո, թե` ոչ, բնակարանային շինարարության ստանդարտների մշակում և կարգավորում,

- բնակարանային նոր շենքերի կառուցման նպատակով հին շինությունների քանդում, բնակարանային շենքերի կառուցման համար հողատարածքների գնում, ընդհանուր հանրության կամ հատուկ կարիքներով մարդկանց համար բնակարանային շենքերի կառուցում, կամ գնում կամ ձևափոխում,

- բնակարանային շինարարության հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- բնակարանային ֆոնդերի ընդլայնման, բարելավման կամ պահպանման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` շինարարական ստանդարտների մշակումը և կարգավորումը (1443), դրամական կամ բնեղեն տեսքով տնային տնտեսություններին տրվող նպաստները` ուղղված բնակարանային շինարարության հետ կապված ծախսերի ծածկմանը (2061):

 

1620 ՀԱՄԱՅՆՔԱՅԻՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄ

 

1621 Համայնքային զարգացում

 

- Համայնքային զարգացման հարաբերությունների և ծառայությունների կառավարում, գոտիների բաժանման, հողօգտագործման և կառուցման կանոնակարգերի կառավարում,

- նոր համայնքների կամ վերակառուցված համայնքների ծրագրում, համայնքների համար ծառայությունների, օրինակ` բնակարանաշինության, արդյունաբերության, կոմունալ ծառայությունների, առողջապահության, կրթության, մշակույթի, հանգստի և այլնի բարելավման և զարգացման ծրագրում, ծրագրված զարգացումների ֆինանսավորման նախագծերի կազմում,

- համայնքային զարգացման հարաբերությունների և ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում:

Չի ներառում` ծրագրերի իրականացումը, այսինքն` բնակելի և արդյունաբերական շենքերի, փողոցների, կոմունալ հարմարությունների, մշակույթի օջախների և այլն փաստացի շինարարությունը (դասակարգված ըստ գործառույթների), ագրարային բարեփոխումները և տարածքների վերաբնակեցումը (1421), շինարարության ստանդարտների (1443) և բնակարանային շինարարության ստանդարտների (1610) կառավարումը:

 

1630 ՋՐԱՄԱՏԱԿԱՐԱՐՈՒՄ

 

1631 Ջրամատակարարում

 

- Ջրամատակարարման հարաբերությունների կառավարում, հետագա կարիքների գնահատում և վերջինիս հիման վրա ջրամատակարարման ծավալների առկայության որոշում, ջրամատակարարման բոլոր չափորոշիչների, այդ թվում` ջրի մաքրության, գնի և որակի վերահսկողություն և կարգավորում, կազմակերպական կարգավիճակ չունեցող ջրամատակարարման համակարգերի կառուցում կամ գործունեություն,

- ջրամատակարարման վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում,

- ջրամատակարարման համակարգերի գործունեության, շինարարության, պահպանման կամ արդիականացման աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ոռոգման համակարգերը (1421), բազմանպատակ ծրագրերը (1474), կեղտաջրերի հավաքումը և վերամշակումը (1521):

 

1640 ՓՈՂՈՑՆԵՐԻ ԼՈՒՍԱՎՈՐՈՒՄ

 

1641 Փողոցների լուսավորում

 

- Փողոցների լուսավորման հետ կապված հարաբերությունների կառավարում, փողոցների լուսավորման ստանդարտների մշակում և կարգավորում,

- փողոցային լույսերի տեղադրում, շահագործում, պահպանում, բարելավում և այլն:

Չի ներառում` մայրուղիների կառուցման և շահագործման հետ կապված լուսավորման հարցերը (1451):

 

1650 ԲՆԱԿԱՐԱՆԱՅԻՆ ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԿՈՄՈՒՆԱԼ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԳԾՈՎ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Ընդհանուր հետազոտական աշխատանքների, կիրառական հետազոտության և փորձարարական նախագծման սահմանումները տրվում են (1140) և (1150) խմբերի դասակարգման մեջ:

 

1651 Բնակարանային շինարարության և կոմունալ ծառայությունների գծով

հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ

 

- Բնակարանային շինարարության և կոմունալ ծառայությունների գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- բնակարանային շինարարության և կոմունալ ծառայությունների գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140), շինարարական մեթոդների կամ նյութերի կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծման աշխատանքները (1484):

 

1660 ԲՆԱԿԱՐԱՆԱՅԻՆ ՇԻՆԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԿՈՄՈՒՆԱԼ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

1661 Բնակարանային շինարարության և կոմունալ ծառայություններ (այլ

դասերին չպատկանող)

 

- Բնակարանային շինարարության և կոմունալ ծառայությունների գծով ընդհանուր քաղաքականությունների, ծրագրերի և բյուջեների ձևավորման, կառավարման, համակարգման և հսկողության աշխատանքների կառավարում, կարգավորում, վերահսկողություն, իրականացում և ֆինանսավորում, բնակարանային շինարարության և կոմունալ ծառայությունների վերաբերյալ օրենսդրության և ստանդարտների մշակում և կիրարկում, բնակարանային շինարարության և կոմունալ ծառայությունների վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում:

Ներառում է` (1610)-ից մինչև (1650) դասերին չպատկանող բնակարանային շինարարության և կոմունալ հարմարությունների հետ կապված հարաբերությունները և ծառայությունները:

 

1700 ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅՈՒՆ

 

Առողջապահության գծով պետական բյուջեի ելքերը ներառում են անհատներին, ինչպես նաև մարդկանց խմբերին մատուցվող ծառայությունների հետ կապված ծախսերը: Անհատական ծառայությունների գծով ծախսերը դասվում են (1710)-(1740) խմբերում, իսկ կոլեկտիվ ծառայությունները` (1750) և (1760) խմբերում:

Առողջապահական կոլեկտիվ ծառայությունները վերաբերում են այնպիսի հարցերին, ինչպիսիք են պետական քաղաքականության մշակումը և կառավարումը, բժշկական և օժանդակ անձնակազմի, ինչպես նաև հիվանդանոցների, կլինիկաների, վիրաբուժարանների և այլ համանման հաստատությունների համար ստանդարտների սահմանումը և կիրարկումը, առողջապահական ծառայություններ իրականացնողների գործունեության լիցենզավորումը և կարգավորումը, բժշկական և առողջապահական հարցերում կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքները: Ինչևէ, հիվանդանոցների, կլինիկաների, վիրաբուժարանների և այլ համանման հաստատությունների խմբերի կառավարման կամ գործունեության հետ կապված վերադիր ծախսերը համարվում են անհատական ծախսեր և համապատասխանաբար դասակարգվում են (1710)-ից (1740) խմբերում:

 

1710 ԲԺՇԿԱԿԱՆ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐ, ՍԱՐՔԵՐ ԵՎ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐ

 

Այս խմբում ներառվում են դեղորայքը, պրոթեզները, բժշկական սարքերը և սարքավորումները, ինչպես նաև անհատների կամ տնային տնտեսությունների կողմից դեղատոմսով կամ առանց դեղատոմսի սովորաբար դեղատներում կամ բժշկական սարքերի մատակարարներից ձեռք բերվող առողջապահական այլ ապրանքները: Նշված ապրանքները նախատեսված են առողջապահական հաստատությունից դուրս սպառման կամ օգտագործման համար: Նրանք ուղղակիորեն տրվում են ոչ ստացիոնար բուժում անցնող հիվանդներին բուժող բժիշկների, ատամնաբույժների կամ միջին բժշկական ծառայություն մատուցող անձնակազմի կողմից, ինչպես նաև տրվում են ստացիոնար բուժում անցնող հիվանդներին հիվանդանոցներում, և ներառվում են ոչ ստացիոնար ծառայություններ (1720) կամ ստացիոնար ծառայություններ (1730) դասերում:

 

1711 Դեղագործական ապրանքներ

 

- Դեղագործական ապրանքների, այդ թվում` բժշկական պատրաստուկների, դեղերի, արտոնագրված դեղերի, շիճուկների և պատվաստանյութերի, վիտամինների և հանքային նյութերի, ձկան յուղի և հակաբեղմնավորիչ հաբերի մատակարարում,

- դեղագործական ապրանքների մատակարարման կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում:

 

1712 Այլ բժշկական ապրանքներ

 

- Բժշկական ապրանքների, այդ թվում` կլինիկական ջերմաչափերի, կպչուն և ոչ կպչուն վիրակապերի, ներմաշկային ներարկիչների, առաջին օգնության փաթեթների, ջեռակների և սառույցի պարկերի, բժշկական ռետինե իրերի, այդ թվում` գուլպաների, ծնկային վիրակապերի, հղիության տեստերի, պահպանակների և մեխանիկական հակաբեղմնավորիչ այլ միջոցների մատակարարում,

- նախատեսված բժշկական այլ ապրանքների մատակարարման կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում:

 

1713 Թերապևտիկ սարքեր և սարքավորումներ

 

- Թերապևտիկ սարքերի և սարքավորումների, այդ թվում` տեսողության ուղղման ակնոցների և կոնտակտային տեսապակիների, լսողական սարքերի, ապակյա աչքերի, արհեստական վերջույթների և այլ պրոթեզների, օրթոպեդիկ գոտիների և հենման սարքերի կոշիկների, վիրաբուժական ամրագոտիների, վզի ամրագոտիների, բժշկական մերսման սարքերի և բժշկական լամպերի, հաշմանդամների էլեկտրական և մեխանիկական անվավոր սայլակների, հատուկ մահճակալների, հենակների, արյան ճնշման չափման էլեկտրոնային և այլ սարքերի և այլնի մատակարարում,

- նախատեսված թերապևտիկ սարքերի և սարքավորումների մատակարարման կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում:

Ներառում է` ատամների պրոթեզների, սակայն ոչ` նրանց ամրացման ծախսերը, թերապևտիկ սարքերի և սարքավորումների վերանորոգումը:

Չի ներառում` թերապևտիկ սարքերի վարձումը (1724):

 

1720 ՈՉ ՍՏԱՑԻՈՆԱՐ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Այս խումբը ներառում է բժշկական, ատամնաբուժական, պարաբժշկական անձնակազմի և օժանդակ անձնակազմի կողմից ամբուլատոր բուժում անցնող հիվանդներին տրամադրվող բժշկական և ատամնաբուժական ծառայությունները: Ծառայությունները կարող են մատուցվել տանը, անհատական կամ խմբային կոնսուլտացիոն կետերում, բարեգործական բուժկետերում կամ համանման այլ հաստատություններում:

Ոչ ստացիոնար ծառայությունները ներառում են դեղամիջոցները, պրոթեզները, բժշկական սարքերը և սարքավորումները, առողջապահական այլ միջոցները, որոնք ուղղակիորեն տրամադրվում են ոչ ստացիոնար հիվանդներին բժշկական, ատամնաբուժական և պարաբժշկական անձնակազմի կողմից:

Հիվանդանոցներում ոչ ստացիոնար հիվանդներին բժշկական, ատամնաբուժական և բժշկական անձնակազմի կողմից տրամադրվող ծառայություններն ներառվում են բժշկական ծառայություններում (1730):

 

1721 Ընդհանուր բնույթի բժշկական ծառայություններ

 

Այս խումբը ներառում է ընդհանուր բժշկական կլինիկաների և թերապևտ բժիշկների կողմից մատուցվող ծառայությունները:

Ընդհանուր բժշկական կլինիկաներ են համարվում այն հաստատությունները, որոնք հիմնականում ծառայություններ են մատուցում ոչ ստացիոնար հիվանդներին, ընդ որում, դրանք չեն սահմանափակվում նեղ մասնագիտացված ծառայություններով և հիմնականում մատուցվում են որակյալ բժիշկների կողմից: Թերապևտ բժիշկները չեն մասնագիտանում բժշկության որևէ կոնկրետ բնագավառում:

- Ընդհանուր բնույթի բժշկական ծառայությունների մատուցում,

- ընդհանուր բժշկական կլինիկաների և թերապևտների կողմից տրամադրվող ընդհանուր բնույթի բժշկական ծառայությունների կառավարում, ստուգում, իրականացում կամ ֆինանսավորում:

Չի ներառում` բժշկական անալիզի լաբորատորիաների և ռենտգենային լուսանկարման կենտրոնների կողմից տրամադրվող ծառայությունները (1724):

 

1722 Մասնագիտացված բժշկական ծառայություններ

 

Այս դասում ներառվում են մասնագիտացված բժշկական կլինիկաների և նեղ մասնագիտացում ունեցող բժիշկների կողմից տրամադրվող ծառայությունները:

Մասնագիտացված բժշկական կլինիկաները և նեղ մասնագիտացում ունեցող բժիշկները տարբերվում են ընդհանուր բնույթի բժշկական կլինիկաներից և թերապևտներից այն բանով, որ նրանց ծառայությունները սահմանափակվում են որոշակի վիճակի, հիվանդության, բժշկական ընթացակարգի կամ հիվանդների դասի բուժմամբ:

- Մասնագիտացված բժշկական ծառայությունների տրամադրում,

- մասնագիտացված բժշկական կլինիկաների և նեղ մասնագիտացում ունեցող բժիշկների կողմից մասնագիտացված բժշկական ծառայությունների կառավարում, ստուգում, իրականացում կամ ֆինանսավորում:

Ներառում է` օրթոդոնտիկ ատամնաբույժների ծառայությունները:

Չի ներառում` ատամնաբուժարանները և ատամնաբույժներին (1723), բժշկական անալիզի լաբորատորիաների և ռենտգենային լուսանկարման կենտրոնները (1724):

 

1723 Ատամնաբուժական ծառայություններ

 

Այս խմբում ներառվում են ընդհանուր կամ մասնագիտացված ատամնաբուժարանները և ատամնաբույժները, բերանի խոռոչի հիգիենայի կամ այլ ատամնաբուժական մասնագետների կողմից մատուցվող ծառայությունները:

Ատամնաբուժարանները մատուցում են ծառայություններ ոչ ստացիոնար հիվանդներին: Միշտ չէ, որ ատամնաբուժարանների ղեկավարները կամ աշխատակիցները ատամնաբույժներ են, քանի որ նրանց աշխատանքները կարող են իրականացնել և ղեկավարել բերանի խոռոչի հիգիենայի մասնագետները կամ օժանդակ անձնակազմի աշխատակիցները:

- Ատամնաբուժական ծառայությունների մատուցում ոչ ստացիոնար հիվանդներին,

- ընդհանուր բնույթի կամ նեղ մասնագիտացված ատամնաբուժարանների և ատամնաբույժների, բերանի խոռոչի հիգիենայի կամ այլ ատամնաբուժական մասնագետների կողմից մատուցվող ծառայությունների կառավարում, ստուգում, իրականացում կամ ֆինանսավորում:

Ներառում է` ատամնային պրոթեզների ամրացման ծախսերը:

Չի ներառում` ատամնային պրոթեզները (1713), օրթոդոնտիկ ատամնաբույժների ծառայությունները (1722), բժշկական անալիզի լաբորատորիաների և ռենտգեն լուսանկարման կենտրոնների ծառայությունները (1724):

 

1724 Պարաբժշկական ծառայություններ

 

- Պարաբժշկական ծառայությունների մատուցում ոչ ստացիոնար հիվանդներին,

- բուժքույրերի, մանկաբարձների, ֆիզիոթերապևտների, որոշակի աշխատանքներին բնորոշ հիվանդությունների գծով թերապևտների, լոգոպեդների և պարաբժշկական անձնակազմի այլ ներկայացուցիչների կողմից ղեկավարվող կլինիկաների, ինչպես նաև բուժքույրերի, մանկաբարձների, ֆիզիոթերապևտների, որոշակի աշխատանքներին բնորոշ հիվանդությունների գծով թերապևտների, լոգոպեդների և պարաբժշկական անձնակազմի այլ ներկայացուցիչների կողմից հիվանդների տներում և այլ ոչ բժշկական հաստատություններում մատուցվող առողջապահական ծառայությունների կառավարում, ստուգում, իրականացում կամ ֆինանսավորում:

Ներառում է` ասեղնաբույժներին, եղունգների հիվանդությունների և կոշտուկների գծով մասնագետներին, ակնաբույժներին, ավանդական բժշկության մասնագետներին և այլն, բժշկական անալիզի լաբորատորիաները և ռենտգենային լուսանկարման կենտրոնները, թերապևտիկ սարքավորումների վարձակալությունը, բժիշկների կողմից նշանակված մարմնամարզական բուժումը, ոչ ստացիոնար հիվանդների շոգեբաղնիքներով կամ ծովային ջրով բուժումը, շտապօգնության ծառայությունները, բացառությամբ հիվանդանոցների շտապօգնության ծառայությունների:

Չի ներառում` հանրային առողջապահական ծառայությունների լաբորատորիաները (1740), հիվանդությունների պատճառների որոշման համար նախատեսված լաբորատորիաները (1750):

 

1730 ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Հիվանդի հիվանդանոց տեղափոխումը տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ նա բուժման ժամանակաշրջանում տեղավորվում է հիվանդանոցում: Ներառվում են հիվանդանոցային, տնային այցելությունների վրա հիմնվող հիվանդանոցային բուժումները:

Այս խմբում ներառվում են ընդհանուր և նեղ մասնագիտացում ունեցող հիվանդանոցների, բժշկական կենտրոնների ծառայությունները, ծննդատները, մոր և մանկան կենտրոնները և հիմնականում ստացիոնար բուժում իրականացնող վերականգնողական կենտրոնները, զինվորական հոսպիտալների ծառայությունները, ծերանոցների ծառայությունները, որտեղ բժշկական հսկողությունը հանդիսանում է էական բաղադրիչը, ստացիոնար բուժում և վերականգնողական թերապիա իրականացնող վերականգնողական կենտրոնների ծառայությունները, որոնց նպատակն է երկարաժամկետ աջակցության տրամադրման փոխարեն բուժել հիվանդին:

Հիվանդանոցներ են համարվում այն հաստատությունները, որոնք առաջարկում են որակյալ բժիշկների ուղղակի հսկողության տակ իրականացվող ստացիոնար բուժում: Բժշկական, մոր և մանկան կենտրոնները, խնամքի և բուժման տները նույնպես առաջարկում են ստացիոնար բուժում, սակայն նրանց ծառայությունները վերահսկվում և հաճախ իրականացվում են ավելի ցածր որակավորում ունեցող աշխատակազմի կողմից:

Այս խմբում չեն ներառվում զինվորական դաշտային հիվանդանոցները (1210), բացառապես ամբուլատոր բուժում իրականացնող վիրաբուժարանները, կլինիկաները և դիսպանսերները (1720), հաշմանդամների համար նախատեսված հաստատությունները և հիմնականում երկարաժամկետ բուժում իրականացնող վերականգնողական կենտրոնները (2012), ծերանոցները (2020): Այստեղ չեն ներառվում նաև հոսպիտալացման պատճառով եկամուտը կորցրած հիվանդներին կատարվող վճարումները (2011):

Հիվանդանոցային ծառայությունները ներառում են հիվանդանոցային հիվանդներին տրամադրվող դեղորայքը, պրոթեզները, բժշկական սարքերն ու սարքավորումները և առողջապահական այլ ապրանքները: Այստեղ են ներառվում նաև հիվանդանոցների վարչական ծախսերը, տեխնիկական աշխատակիցների, սննդի ու ըմպելիքների, տեղավորման (ներառյալ աշխատակիցների տեղավորման) ոչ բժշկական ծախսերը:

 

1731 Ընդհանուր բնույթի հիվանդանոցային ծառայություններ

 

- Ընդհանուր բնույթի հիվանդանոցային ծառայությունների տրամադրում,

- որոշակի նեղ մասնագիտացման ծառայություններով չսահմանափակվող հիվանդանոցների կառավարում, ստուգում, գործունեություն կամ ֆինանսավորում:

Չի ներառում. որակյալ բժիշկների ուղղակի հսկողության տակ չգործող բժշկական կենտրոնները (1733):

 

1732 Մասնագիտացված հիվանդանոցային ծառայություններ

 

Մասնագիտացված հիվանդանոցները տարբերվում են ընդհանուր հիվանդանոցներից այն բանով, որ նրանց ծառայությունները սահմանափակվում են որոշակի վիճակի, հիվանդության, հիվանդների դասի, օրինակ` կրծքավանդակի հիվանդությունների կամ տուբերկուլյոզի, բորոտության, քաղցկեղի, օթարհինոլարինկոլոգիայի, հոգեկան հիվանդությունների, մանկաբարձական, մանկական և այլ հիվանդությունների բուժմամբ:

- Հատուկ հիվանդանոցային ծառայությունների տրամադրում,

- նեղ մասնագիտացված ծառայություններով սահմանափակվող հիվանդանոցների կառավարում, ստուգում, գործունեություն կամ ֆինանսավորում:

Չի ներառում. որակյալ բժիշկների ուղղակի հսկողության տակ չգործող մայրության կենտրոնները (1733):

 

1733 Բժշկական, մոր և մանկան կենտրոնների ծառայություններ

 

- Բժշկական, ինչպես նաև մոր և մանկան կենտրոնների ծառայությունների մատուցում,

- բժշկական, ինչպես նաև մոր և մանկան կենտրոնների ծառայությունների կառավարում, ստուգում, գործունեություն կամ ֆինանսավորում:

 

1734 Հիվանդի խնամքի և առողջության վերականգնման տնային

ծառայություններ

 

Հիվանդի խնամքի և առողջության վերականգնման տնային ծառայություններ են տրամադրում այն անձանց, ովքեր վերականգնում են իրենց առողջությունը այնպիսի վիրահատությունից, թուլացնող հիվանդությունից կամ վիճակից հետո, որ գլխավորապես պահանջում են հսկողության տակ դեղամիջոցների ընդունում, ֆիզիոթերապիայի և մարզման անցկացում` հանգստի կամ շարժվելու պակասը լրացնելու նպատակով:

- Խնամքի և բուժման տների ծառայությունների տրամադրում,

- խնամքի և բուժման տների ծառայությունների կառավարում, ստուգում, իրականացում կամ ֆինանսավորում:

Ներառում է` ծերանոցները, որտեղ բժշկական հսկողությունը հանդիսանում է ծառայությունների էական բաղադրիչը, բուժում և վերականգնողական թերապիա իրականացնող վերականգնողական կենտրոնների ծառայությունները, որոնց նպատակն է երկարաժամկետ աջակցության տրամադրման փոխարեն բուժել հիվանդին:

 

1740 ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1741 Հանրային առողջապահական ծառայություններ

 

- Հանրային առողջապահական ծառայությունների մատուցում,

- հանրային առողջապահական ծառայությունների, օրինակ` արյան բանկի գործունեության (արյան հավաքման, մշակման, պահման, առաքման), հիվանդությունների (քաղցկեղ, տուբերկուլյոզ, վեներական հիվանդություններ) բացահայտման, կանխարգելման (պատվաստում), հսկողության (մանկական սնունդ, մանկան առողջություն), համաճարակաբանական տվյալների հավաքագրման, ընտանիքի պլանավորման ծառայությունների և այլնի, կառավարում, ստուգում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- հանրային առողջապահության հարցերին վերաբերող տեղեկատվության կազմում և տարածում:

Ներառում է` հատուկ խմբերի կողմից գլխավորապես առողջ, աշխատավայրերում, դպրոցներում և ոչ բժշկական հաստատություններում գտնվող մարդկանց խմբերին տրամադրվող հանրային առողջապահական ծառայությունները, հիվանդանոցների, կլինիկաների կամ անհատ բժիշկների հետ չկապված հանրային առողջապահական ծառայությունները, որակյալ բժիշկների կողմից չտրամադրվող հանրային առողջապահական ծառայությունները, հանրային առողջապահական ծառայությունների լաբորատորիաները:

Չի ներառում` բժշկական անալիզի լաբորատորիաները (1724), հիվանդությունների պատճառների որոշման համար նախատեսված լաբորատորիաները (1750):

 

1750 ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ԳԾՈՎ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Հիմնական հետազոտության, կիրառական հետազոտության և փորձարարական նախագծման սահմանումները տրվում են (1140) և (1150) դասերի դասակարգման մեջ:

 

1751 Առողջապահության գծով հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ

 

Առողջապահության գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- առողջապահության գծով կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող ոչ պետական մարմինների, օր.` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների, ֆինանսավորմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` հիվանդությունների պատճառների որոշման համար նախատեսված լաբորատորիաները:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1760 ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅՈՒՆ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

1761 Առողջապահություն (այլ դասերին չպատկանող)

 

- Առողջապահության ընդհանուր քաղաքականությունների, ծրագրերի և բյուջեների ձևավորման, վարչարարության, համակարգման աշխատանքների կառավարում, կարգավորում, վերահսկողություն, իրականացում և ֆինանսավորում, առողջապահական ծառայությունների տրամադրման համար օրենսդրության և ստանդարտների մշակում և կիրարկում, ներառյալ բժշկական հաստատությունների, բժշկական և բուժքույրական աշխատակազմի արտոնագրում, առողջապահության վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում:

Ներառում է` առողջապահության հետ կապված այն հարաբերությունները և ծառայությունները, որոնք չեն պատկանում (1710)-ից մինչև (1750) դասերին:

 

1800 ՀԱՆԳԻՍՏ, ՄՇԱԿՈՒՅԹ ԵՎ ԿՐՈՆ

 

Հանգստի, մշակույթի և կրոնի գծով պետական բյուջեի ելքերը ներառում են անհատներին ու տնային տնտեսություններին, ինչպես նաև կոլեկտիվ հիմունքներով տրամադրվող ծառայությունների հետ կապված ծախսերը: Անհատներին մատուցվող ծառայությունների հետ կապված ծախսերը բաժանվում են ըստ (1810) և (1820) խմբերի: Կոլեկտիվ հիմունքով մատուցվող ծառայությունների հետ կապված ծախսերը պատկանում են (1830)-ից մինչև (1860) խմբերին:

Կոլեկտիվ հիմունքով ծառայությունները տրամադրվում են որպես մեկ ամբողջություն համարվող համայնքին: Դրանք ներառում են պետական քաղաքականության ձևավորման և իրականացման, հանգստի և մշակույթի ոլորտում ծառայությունների մատուցման վերաբերյալ օրենսդրության ու ստանդարտների մշակման և կիրարկման աշխատանքները, ինչպես նաև հանգստի, մշակույթի ու կրոնի հարցերի ու ծառայությունների գծով կիրառական հետազոտական ու փորձարարական նախագծային աշխատանքները:

 

1810 ՀԱՆԳՍՏԻ ԵՎ ՍՊՈՐՏԻ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1811 Հանգստի և սպորտի ծառայություններ

 

- սպորտի և հանգստի ծառայությունների տրամադրում, սպորտի և հանգստի հարցերի կառավարում, սպորտային հիմնարկների վերահսկողություն և կանոնակարգում,

- ակտիվ սպորտի միջոցառումների կամ ծրագրերի անցկացման համար նախատեսված տարածքների (խաղադաշտերի, թենիսի դաշտերի, վազքուղիների, գոլֆի դաշտերի, բոքսի ռինգերի, սահադաշտերի, մարզադահլիճների և այլնի) գործարկում կամ ֆինանսավորում, պասիվ սպորտի միջոցառումների կամ ծրագրերի անցկացման համար նախատեսված տարածքների (հիմնականում` թղթախաղերի, սեղանի խաղերի և այլնի համար հատուկ կահավորված տարածքների) գործարկում կամ ֆինանսավորում, հանգստի վայրերի (պուրակների, լողափների, ճամբարների և ոչ առևտրային հիմունքով կահավորված հարակից հյուրանոցային հարմարությունների, լողավազանների, հանրային բաղնիքների և այլնի) գործարկում կամ ֆինանսավորում,

- սպորտային թիմերի կամ անհատ մրցողների կամ խաղացողների աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

Ներառում է` հանդիսականների համար նախատեսված հարմարությունները, սպորտային միջոցառումներում ազգային, շրջանային կամ տեղական թիմերի ներկայացուցչությունը:

Չի ներառում` կենդանաբանական կամ բուսաբանական այգիները, ակվարիումները, ծառատեսակների աճեցման արբորետները և նմանօրինակ վայրերը (1820), կրթական հաստատություններին կից գործող սպորտի ու հանգստի վայրերը (պատկանում են 1900 բաժնի համապատասխան դասին):

 

1820 ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1821 Մշակութային ծառայություններ

 

- մշակութային ծառայությունների մատուցում, մշակույթի հարցերի կառավարում, մշակութային հիմնարկների վերահսկողություն և կանոնակարգում,

- մշակութային հիմնարկների գործունեություն կամ ֆինանսավորում (գրադարաններ, թանգարաններ, արվեստասրահներ, թատրոններ, ցուցասրահներ, հուշարձաններ, պատմական շինություններ և վայրեր, կենդանաբանական ու բուսաբանական այգիներ, ակվարիումներ, ծառատեսակների աճեցման արբորետներ և այլն), մշակութային միջոցառումների կազմակերպում, իրականացում կամ ֆինանսավորում (համերգներ, բեմադրություններ ու ֆիլմերի արտադրություն, արվեստի գործերի ցուցահանդեսներ և այլն),

- անհատ արվեստագետների, գրողների, դիզայներների, կոմպոզիտորների և արվեստի ոլորտում աշխատող այլ անձանց կամ մշակութային միջոցառումների խթանմամբ զբաղվող կազմակերպությունների աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր և սուբսիդիաներ:

Ներառում է` ազգային, շրջանային կամ տեղական մակարդակով անցկացվող տոնակատարությունները, եթե վերջիններս նախատեսված չեն զբոսաշրջիկներ գրավելու համար:

Չի ներառում` երկրից դուրս ներկայացուցչության համար նախատեսված մշակութային միջոցառումները (1113), ազգային, շրջանային կամ տեղական մակարդակով հիմնականում զբոսաշրջիկներ գրավելու նպատակով անցկացվող տոնակատարությունները (1473), հեռարձակման միջոցով ներկայացվող մշակութային նյութի արտադրությունը (1830):

 

1830 ՌԱԴԻՈ ԵՎ ՀԵՌՈՒՍՏԱՀԱՂՈՐԴՈՒՄՆԵՐԻ ՀԵՌԱՐՁԱԿՄԱՆ ԵՎ ՀՐԱՏԱՐԱԿՉԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1831 Ռադիո և հեռուստահաղորդումների հեռարձակման և հրատարակչական

ծառայություններ

 

- Հեռարձակման և հրատարակչության հետ կապված հարաբերությունների կառավարում, հեռարձակման և հրատարակչական ծառայությունների վերահսկողություն և կանոնակարգում,

- Հեռարձակման և հրատարակչական ծառայությունների իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ` ուղղված հետևյալի աջակցմանը. ռադիո կամ հեռուստատեսային հաղորդումների հեռարձակման համար նախատեսված տարածքների կառուցում կամ ձեռքբերում, թերթերի, ամսագրերի տպագրման կամ գրքերի հրատարակման համար հիմնական միջոցների կամ նյութերի ձեռքբերում, հեռարձակման նպատակով նյութերի պատրաստում և ներկայացում, նորությունների կամ այլ տեղեկատվության պատրաստում, տպագրված աշխատանքների տարածում:

Չի ներառում` պետական տպագրատները և տպարանները (1133), ռադիո և հեռուստատեսային ուսումնական հաղորդումները (1900):

 

1840 ԿՐՈՆԱԿԱՆ ԵՎ ՀԱՄԱՅՆՔԱՅԻՆ ԱՅԼ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1841 Կրոնական և համայնքային այլ ծառայություններ

 

- Կրոնական և համայնքային այլ հարցերի կառավարում,

- կրոնական և համայնքային այլ ծառայությունների համար նախատեսված շենքային տարածքների տրամադրում, ներառյալ վերջիններիս շահագործման, պահպանման և վերանորոգման գծով աջակցությունը,

- հոգևորականների և կրոնական հաստատությունների այլ սպասավորների վճարում, կրոնական ծեսերի կատարմանն ուղղված աջակցություն, եղբայրական, քաղաքացիական, երիտասարդական, սոցիալական կազմակերպությունների կամ աշխատանքային միությունների և քաղաքական կուսակցությունների աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ:

 

1850 ՀԱՆԳՍՏԻ, ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԵՎ ԿՐՈՆԻ ԳԾՈՎ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Ընդհանուր հետազոտության, կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքների սահմանումները տրվում են (1140) և (1150) խմբերի դասակարգման մեջ:

 

1851 Հանգստի, մշակույթի և կրոնի գծով հետազոտական և նախագծային

աշխատանքներ

 

- Հանգստի, մշակույթի և կրոնի գծով կիրառական հետազոտական աշխատանքներով և փորձարարական նախագծմամբ զբաղվող պետական մարմինների կառավարում և գործունեություն,

- շնորհներ, վարկեր կամ սուբսիդիաներ` ուղղված ոչ պետական հաստատությունների` օրինակ գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների կողմից իրականացվող հանգստի, մշակույթի և կրոնի գծով կիրառական հետազոտությունների և փորձարարական նախագծման աշխատանքների ֆինանսավորմանը:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

1860 ՀԱՆԳԻՍՏ, ՄՇԱԿՈՒՅԹ ԵՎ ԿՐՈՆ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

1861 Հանգիստ, մշակույթ և կրոն (այլ դասերին չպատկանող)

 

- Այնպիսի աշխատանքների կառավարում, վարում և ֆինանսավորում, ինչպիսիք են սպորտի, հանգստի, մշակույթի և կրոնի զարգացմանն ուղղված ընդհանուր քաղաքականությունների, ծրագրերի, բյուջեների կազմումը, կառավարումը, համակարգումը և մոնիտորինգը, հանգստի և մշակութային ծառայությունների տրամադրման վերաբերյալ օրենսդրության և ստանդարտների մշակումը և կիրարկումը, հանգստի, մշակույթի և կրոնի վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմումն ու տարածումը:

Ներառում է` հանգստի, մշակույթի և կրոնի հետ կապված այն հարցերը և ծառայությունները, որոնք չեն պատկանում (1810), (1830), (1840) կամ (1850) դասերին:

 

1900 ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ

 

Կրթության գծով պետական բյուջեի ելքերը ներառում են առանձին աշակերտներին և ուսանողներին տրամադրվող ծառայությունների գծով ծախսերը և կոլեկտիվ հիմունքով մատուցվող ծառայությունների գծով ծախսերը: Անհատներին մատուցվող ծառայությունների գծով ծախսերը դասվում են (1910)-ից մինչև (1960) խմբերում, իսկ կոլեկտիվ ծառայությունների գծով ծախսերը` (1970) և (1980) խմբերում:

Կրթական կոլեկտիվ ծառայությունները վերաբերում են այնպիսի հարցերին, ինչպիսիք են պետական քաղաքականության մշակումը և կառավարումը, ստանդարտների սահմանումը և կիրարկումը, կրթական հաստատությունների գործունեության լիցենզավորումը և կարգավորումը, կրթության հարցերում և ծառայություններում կիրառական հետազոտական և փորձարարական նախագծային աշխատանքները: Ինչևէ, դպրոցների, քոլեջների և այլնի խմբերի վարչարարության կամ գործունեության հետ կապված վերադիր ծախսերը համարվում են անհատական ծախսեր և համապատասխանաբար դասակարգվում են (1910)-ից (1960) խմբերում:

Կրթության դասակարգումը հիմնվում է ՄԱԿ-ի Կրթության, գիտության և մշակույթի կազմակերպության (UNESCO) Կրթության միջազգային ստանդարտ դասակարգման (ISCED-97) մակարդակների վրա:

Այս դասակարգումը ներառում է այն ռազմական դպրոցները և քոլեջները, որոնց ուսումնական ծրագիրը նման է քաղաքացիական կրթական հաստատությունների ուսումնական ծրագրերին, ինչպես նաև ոստիկանական ուսուցման հետ մեկտեղ ընդհանուր կրթություն իրականացնող ոստիկանական քոլեջները, ռադիո- կամ հեռուստատեսային ուսումնական հաղորդումները: Սրանց հետ կապված ծախսերը համապատասխանաբար պատկանում են (1910)-ից մինչև (1950) դասերին:

 

1910 ՆԱԽԱԴՊՐՈՑԱԿԱՆ ԵՎ ՏԱՐՐԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ

 

1911 Նախադպրոցական կրթություն

 

- ISCED-97-ի 0 մակարդակին համապատասխանող նախադպրոցական կրթություն,

- ISCED-97-ի 0 մակարդակին համապատասխանող նախադպրոցական կրթություն տրամադրող դպրոցների ու այլ հաստատությունների կառավարում, ստուգում, գործունեության կազմակերպում կամ ֆինանսավորում:

Չի ներառում` կրթությանը տրամադրվող օժանդակ ծառայությունները (1960):

 

1912 Տարրական կրթություն

 

- ISCED-97-ի 1 մակարդակին համապատասխանող տարրական կրթություն,

- ISCED-97-ի 1 մակարդակին համապատասխանող տարրական կրթություն տրամադրող դպրոցների ու այլ հաստատությունների կառավարում, ստուգում, գործունեության կազմակերպում կամ ֆինանսավորում:

Ներառում է` տարրական դասարաններից շատ ավելի բարձր տարիքի անձանց համար նախատեսվող տառաճանաչության ծրագրերը:

Չի ներառում` կրթությանը տրամադրվող օժանդակ ծառայությունները (1960):

 

1920 ՄԻՋՆԱԿԱՐԳ ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ

 

1921 Թերի միջնակարգ կրթություն

 

- ISCED-97-ի 2-րդ մակարդակին համապատասխանող թերի միջնակարգ կրթություն,

- ISCED-97-ի 2-րդ մակարդակին համապատասխանող թերի միջնակարգ կրթություն տրամադրող դպրոցների ու այլ հաստատությունների կառավարում, ստուգումներ, գործունեության կազմակերպում կամ ֆինանսավորում,

- ISCED-97-ի 2-րդ մակարդակին համապատասխանող թերի միջնակարգ կրթություն ստացող աշակերտների աջակցմանն ուղղված կրթաթոշակներ, շնորհներ, վարկեր և նպաստներ:

Ներառում է` մեծահասակների և երիտասարդների համար հեռակա թերի միջնակարգ կրթությունը:

Չի ներառում` կրթությանը տրամադրվող օժանդակ ծառայությունները (1960):

 

1922 Լրիվ միջնակարգ կրթություն

 

- ISCED-97 3-րդ մակարդակին համապատասխանող լրիվ միջնակարգ կրթություն,

- ISCED-97 3-րդ մակարդակին համապատասխանող լրիվ միջնակարգ կրթություն տրամադրող դպրոցների և այլ հաստատությունների կառավարում, ստուգում, գործունեության կազմակերպում կամ ֆինանսավորում,

- ISCED-97-ի 3-րդ մակարդակին համապատասխանող լրիվ միջնակարգ կրթություն ստացող աշակերտների աջակցմանն ուղղված կրթաթոշակներ, շնորհներ, վարկեր և նպաստներ:

Ներառում է` մեծահասակների և երիտասարդների համար հեռակա լրիվ միջնակարգ կրթությունը:

Չի ներառում` կրթությանը տրամադրվող օժանդակ ծառայությունները (1960):

 

1930 ՀԵՏ ՄԻՋՆԱԿԱՐԳ ՈՉ ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ

 

1931 Հետ միջնակարգ ոչ բարձրագույն կրթություն

 

- ISCED-97 4-րդ մակարդակին համապատասխանող հետ միջնակարգ ոչ բարձրագույն կրթություն,

- ISCED-97 4-րդ մակարդակին համապատասխանող հետ միջնակարգ ոչ բարձրագույն կրթություն տրամադրող դպրոցների և այլ հաստատությունների կառավարում, ստուգում, գործունեության կազմակերպում կամ ֆինանսավորում,

- ISCED-97-ի 4-րդ մակարդակին համապատասխանող հետ միջնակարգ ոչ բարձրագույն կրթություն ստացող ուսանողների աջակցմանն ուղղված կրթաթոշակներ, շնորհներ, վարկեր և նպաստներ:

Ներառում է` մեծահասակների և երիտասարդների համար ISCED-97 4-րդ մակարդակին համապատասխանող հեռակա հետ միջնակարգ ոչ բարձրագույն կրթությունը:

Չի ներառում` կրթությանը տրամադրվող օժանդակ ծառայությունները (1960):

 

1940 ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ

 

1941 Առաջին աստիճանի բարձրագույն կրթություն

 

- ISCED-97 5-րդ մակարդակին համապատասխանող բարձրագույն կրթություն,

- ISCED-97 5-րդ մակարդակին համապատասխանող բարձրագույն կրթություն ապահովող համալսարանների և այլ ԲՈՒՀ-երի կառավարում, ստուգում, գործունեության կազմակերպում կամ ֆինանսավորում,

- ISCED-97-ի 5-րդ մակարդակին համապատասխանող բարձրագույն կրթություն ստացող ուսանողների աջակցմանն ուղղված կրթաթոշակներ, շնորհներ, վարկեր և նպաստներ:

Չի ներառում` կրթությանը տրամադրվող օժանդակ ծառայությունները (1960):

 

1942 Երկրորդ աստիճանի բարձրագույն կրթություն

 

- ISCED-97 6-րդ մակարդակին համապատասխանող բարձրագույն կրթություն,

- ISCED-97 6-րդ մակարդակին համապատասխանող բարձրագույն կրթություն ապահովող համալսարանների և այլ ԲՈՒՀ-երի կառավարում, ստուգում, գործունեության կազմակերպում կամ ֆինանսավորում,

- ISCED-97-ի 6-րդ մակարդակին համապատասխանող բարձրագույն կրթություն ստացող ուսանողների աջակցմանն ուղղված կրթաթոշակներ, շնորհներ, վարկեր և նպաստներ:

Չի ներառում` կրթությանը տրամադրվող օժանդակ ծառայությունները (1960):

 

1950 ԸՍՏ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԻ ՉԴԱՍԱԿԱՐԳՎՈՂ ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ

 

1951 Ըստ մակարդակների չդասակարգվող կրթություն

 

- Ըստ մակարդակների չդասակարգվող կրթություն (այսինքն` սովորաբար մեծահասակների համար նախատեսված կրթական ծրագրեր, որոնք չեն պահանջում որևէ հատուկ նախնական ուսուցում, մասնավորապես, մասնագիտական ուսուցում և մշակութային զարգացում),

- ըստ մակարդակների չդասակարգվող կրթություն ապահովող հաստատությունների կառավարում, ստուգում, գործունեության կազմակերպում կամ ֆինանսավորում,

- ըստ մակարդակների չդասակարգվող կրթական ծրագրերում ընդգրկված ուսանողների աջակցմանն ուղղված կրթաթոշակներ, շնորհներ, վարկեր և նպաստներ:

 

1960 ԿՐԹՈՒԹՅԱՆԸ ՏՐԱՄԱԴՐՎՈՂ ՕԺԱՆԴԱԿ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

1961 Կրթությանը տրամադրվող օժանդակ ծառայություններ

 

- Կրթությանը օժանդակ ծառայությունների տրամադրում,

- անկախ կրթական մակարդակների, հիմնականում ուսանողների համար նախատեսված տրանսպորտի, սննդի, կացարանի, բժշկական, ատամնաբուժական և նման օժանդակ ծառայությունների կառավարում, ստուգում, իրականացում կամ ֆինանսավորում:

Չի ներառում` դպրոցներում գործող առողջապահական հսկողության և հիվանդությունների կանխարգելման ծառայությունները (1740), օժանդակ ծառայությունների ծախսերի կրճատմանն ուղղված դրամական տեսքով կրթաթոշակները, շնորհները, վարկերը և նպաստները (1910)-ից մինչև (1950):

 

1970 ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Ընդհանուր հետազոտական աշխատանքների, կիրառական հետազոտությունների և փորձարարական նախագծային աշխատանքների սահմանումները տրվում են (1140) և (1150)-ում

 

1971 Կրթության ոլորտում հետազոտական և նախագծային աշխատանքներ

 

- Կրթության հետ կապված կիրառական հետազոտություններ և փորձարարական նախագծային աշխատանքներ իրականացնող պետական հաստատությունների կառավարում և գործունեություն,

- շնորհներ, վարկեր և սուբսիդիաներ` ուղղված ոչ պետական հաստատությունների (օրինակ` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների) կողմից կրթության բնագավառում կիրառական հետազոտությունների և փորձարարական նախագծային աշխատանքների աջակցմանը:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1141):

 

1980 ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

1981 Կրթություն (այլ դասերին չպատկանող)

 

- Կրթության բնագավառի ընդհանուր քաղաքականությունների, ծրագրերի և բյուջեների ձևավորման, վարչարարության, համակարգման և հսկողության աշխատանքների կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում, կրթության վերաբերյալ օրենսդրության և ստանդարտների մշակում և կիրարկում` ներառյալ կրթական հաստատությունների լիցենզավորումը, կրթության վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում:

Ներառում է` կրթության հետ կապված այն հարցերը և ծառայությունները, որոնք չեն պատկանում (1910)-ից մինչև (1970) դասերին:

 

2000 ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

 

Սոցիալական պաշտպանության գծով պետական բյուջեի ելքերը ներառում են անհատներին և տնային տնտեսություններին տրամադրվող ծառայությունների և տրանսֆերների հետ կապված ծախսերը, ինչպես նաև կոլեկտիվ հիմունքներով տրամադրվող ծառայությունների հետ կապված ծախսերը: Անհատական ծառայությունների և տրանսֆերների հետ կապված ծախսերը դասակարգվում են (2010)-ից մինչև (2070) խմբերում, իսկ կոլեկտիվ ծառայությունների հետ կապված ծախսերը դասակարգվում են (2080)-ից մինչև (2090) խմբերում:

Սոցիալական պաշտպանության կոլեկտիվ ծառայությունները վերաբերում են այնպիսի աշխատանքներին, ինչպիսիք են պետական քաղաքականության ձևավորումը և կառավարումը, սոցիալական պաշտպանության ապահովման վերաբերյալ օրենսդրության և ստանդարտների մշակումը և կիրարկումը, ինչպես նաև սոցիալական պաշտպանության հարաբերությունների և ծառայությունների գծով կատարվող կիրառական հետազոտությունները և փորձարարական նախագծային աշխատանքները:

Սոցիալական պաշտպանության գործառույթները և դրանց սահմանումները հիմնվում են Եվրոպական Համայնքների Վիճակագրական Գրասենյակի (Եվրոստատի) 1996թ-ի Ինտեգրացված սոցիալական ապահովության վիճակագրության Եվրոպական համակարգի (ԻՍԱՎԵՀ) վրա:

(ԻՍԱՎԵՀ)-ում սոցիալական պաշտպանությունը ներառում է առողջապահությունը, սակայն սույն դասակարգման մեջ վերջինս ընդգրկված չէ: Առողջապահությունը ներառված է 1700-րդ բաժնում: Այսպիսով, բժշկական ապրանքները և ծառայությունները, որոնք տրամադրվում են դրամական և բնեղեն նպաստներ ստացող (2010)-ից (2070) խմբերին դասված անձանց, համապատասխանաբար դասակարգվում են (1710), (1720) և (1730) խմբերում:

 

2010 ՎԱՏԱՌՈՂՋՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԱՆԱՇԽԱՏՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆ

 

2011 Վատառողջություն

 

- Դրամական կամ բնեղեն նպաստների տեսքով սոցիալական պաշտպանության տրամադրում, որը ամբողջովին կամ մասնակիորեն հատուցում է հիվանդության կամ վնասվածքի պատճառով ժամանակավոր անաշխատունակությամբ պայմանավորված եկամուտների կորուստը,

- նման սոցիալական պաշտպանության ծրագրերի կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- դրամական նպաստներ, օրինակ` հաստատագրված կամ եկամտից կախված անաշխատունակության վճարներ, հիվանդության կամ վնասվածքի պատճառով ժամանակավոր անաշխատունակ անձանց տրվող այլ տեսակների վճարներ,

- բնեղենի տեսքով վճարվող նպաստներ, օրինակ` օգնություն հիվանդության կամ վնասվածքի պատճառով ժամանակավոր անաշխատունակ անձանց ամենօրյա աշխատանքների կատարման գծով (տնային օգնություն, տրանսպորտային միջոցներ և այլն):

 

2012 Անաշխատունակություն

 

- Դրամական կամ բնեղեն նպաստների տեսքով սոցիալական պաշտպանության տրամադրում այն անձանց, ովքեր տևական կամ, ամենայն հավանականության, նախատեսված նվազագույն ժամկետից ավելի երկար ընթացող ֆիզիկական կամ հոգեկան խանգարման պատճառով ունակ չեն լիովին կամ մասնակիորեն ներգրավվելու տնտեսական գործունեության մեջ կամ ապրել նորմալ կյանքով,

- նման սոցիալական պաշտպանության ծրագրերի կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- դրամական նպաստներ, օրինակ` կենսաթոշակային տարիքից ցածր անձանց աշխատունակության վրա ազդող հաշմանդամությամբ պայմանավորված հաշմանդամության թոշակներ, վաղ կենսաթոշակային նպաստներ մինչև կենսաթոշակային տարիքի հասնելը աշխատունակության նվազման պատճառով թոշակի անցած տարեց աշխատակիցներին, խնամքի նպաստներ, իրենց վիճակին հարմարեցված պայմաններում աշխատանք ձեռնարկող կամ մասնագիտական ուսուցում անցնող հաշմանդամներին վճարվող նպաստներ, հաշմանդամներին վճարվող սոցիալական պաշտպանության այլ պարբերական կամ միանվագ վճարներ,

- բնեղեն նպաստներ, օրինակ` համապատասխան հաստատություններում հաշմանդամներին տրամադրվող կացարաններ և օթևաններ, աջակցություն հաշմանդամներին առօրյա հարցերում (տնային օգնություն, տրանսպորտային միջոցներ և այլն), հաշմանդամներին խնամող անձանց տրվող վճարներ, հաշմանդամների մասնագիտական և սոցիալական վերականգնումը խթանող մասնագիտական և այլ տեսակի ուսուցման անցկացում, տրամադրվող այլ ծառայություններ և ապրանքներ, որոնք թույլ են տալիս հաշմանդամներին մասնակցել հանգստի և մշակութային միջոցառումներին, ճանապարհորդել կամ ներգրավվել հասարակական կյանքում:

Չի ներառում` կենսաթոշակային տարիքին հասնող հաշմանդամներին վճարվող դրամական և բնեղեն նպաստները (2020):

 

2020 ԾԵՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

2021 Ծերություն

 

- Դրամական կամ բնեղեն նպաստների տեսքով սոցիալական պաշտպանություն ծերության հետ կապված ռիսկերից (եկամտի կորուստ, ոչ համարժեք եկամուտ, առօրյա աշխատանքների կատարման ինքնուրույնության պակաս, նվազող մասնակցություն սոցիալական և հասարակական կյանքում և այլն),

- նման սոցիալական պաշտպանության ծրագրերի կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- դրամական նպաստներ, օրինակ` կենսաթոշակային տարիքին հասած անձանց վճարվող կենսաթոշակներ, արտոնյալ պայմաններում թոշակի անցած առավել տարեց անձանց վճարվող նախատեսվող կենսաթոշակներ, կենսաթոշակային տարիքից շուտ, կամ ավելի ուշ թոշակի անցած անձանց վճարվող մասնակի կենսաթոշակներ, ովքեր շարունակում են աշխատել, սակայն կրճատված աշխատաժամերով, խնամքի վճարներ, թոշակի անցնելու կամ ծերության հետ կապված այլ պարբերական կամ միանվագ վճարներ,

- բնեղեն նպաստներ, օրինակ` մասնագիտացված հաստատություններում կամ ընտանիքների հետ միասին համապատասխան հաստատություններում ապրող ծերերին տրամադրվող կացարաններ և օթևաններ, աջակցություն ծերերին առօրյա հարցերում (տնային օգնություն, տրանսպորտային միջոցներ), ծերերին խնամող անձանց տրվող վճարներ, մշակութային միջոցառումներին մասնակցության, ճանապարհորդելու կամ հասարակական կյանքում ներգրավման ապահովման համար ծերերին տրամադրվող տարբեր տեսակի ծառայություններ և ապրանքներ:

Ներառում է` զինվորականների և պետական հիմնարկությունների աշխատակիցների համար` նախատեսվող կենսաթոշակային ծրագրերը:

Չի ներառում` հաշմանդամության (2012) կամ գործազրկության (2050) պատճառով կենսաթոշակային տարիքից շուտ թոշակի անցած տարեց աշխատակիցներին վճարվող թոշակները:

 

2030 ՀԱՐԱԶԱՏԻՆ ԿՈՐՑՐԱԾ ԱՆՁԻՆՔ

 

2031 Հարազատին կորցրած անձինք

 

- Դրամական կամ բնեղեն նպաստների տեսքով տրամադրվող սոցիալական պաշտպանություն հարազատին կորցրած անձանց (օրինակ` այրուն, բաժանված այրուն, զավակներին, թոռներին, ծնողներին կամ այլ հարազատներին),

- նման սոցիալական պաշտպանության ծրագրերի կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- դրամական նպաստներ, օրինակ` հարազատին կորցրած անձանց թոշակներ, մահվան դեպքում տրամադրվող վճարներ, պարբերական կամ միանվագ այլ վճարներ հարազատին կորցրած անձանց,

- բնեղեն նպաստներ, օրինակ` հուղարկավորության արարողության ծախսեր, հարազատին կորցրած անձանց տրամադրվող տարբեր տեսակի ծառայություններ և ապրանքներ` նրանց մասնակցությունը հասարակական կյանքում հնարավոր դարձնելու համար:

 

2040 ԸՆՏԱՆԻՔԻ ԱՆԴԱՄՆԵՐ ԵՎ ԶԱՎԱԿՆԵՐ

 

2041 Ընտանիքի անդամներ և զավակներ

 

- Դրամական և բնեղեն նպաստների տեսքով սոցիալական պաշտպանության տրամադրում խնամքի տակ գտնվող զավակներ ունեցող ընտանիքներին,

- նման սոցիալական պաշտպանության ծրագրերի կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- դրամական նպաստներ, օրինակ` հղիության արձակուրդային վճարներ, զավակի ծնվելուց վճարվող պարգևավճարներ, զավակի խնամքի համար ծնողին վճարվող արձակուրդային վճարներ, ընտանեկան կամ զավակների նպաստներ, այլ պարբերական կամ միանվագ վճարներ` ուղղված ընտանիքների աջակցմանը և որոշակի կարիքների հոգման համար անհրաժեշտ ծախսերի հարցով օգնությանը (օրինակ` միայնակ ծնողով ընտանիքների, կամ հաշմանդամ զավակ ունեցող ընտանիքների),

- բնեղեն նպաստներ, օրինակ` նախադպրոցական տարիքի երեխաներին մեկօրյա կամ մի քանի ժամով տրամադրվող կացարան և սնունդ, օրվա ընթացքում երեխաներին խնամող դայակի վճարման նպատակով ֆինանսական աջակցություն, երեխաներին և ընտանիքներին տրամադրվող մշտական կացարան և սնունդ (մանկատներ, աջակցող ընտանիքներ և այլն), տներում երեխաներին կամ նրանց խնամողներին տրամադրվող ապրանքներ կամ ծառայություններ, ընտանիքներին, երիտասարդներին կամ երեխաներին տրամադրվող տարբեր տեսակի ապրանքներ և ծառայություններ (արձակուրդի և հանգստյան կենտրոններ):

Չի ներառում` ընտանիքի պլանավորման ծառայությունները (1740):

 

2050 ԳՈՐԾԱԶՐԿՈՒԹՅՈՒՆ

 

2051 Գործազրկություն

 

- Դրամական և բնեղեն նպաստների տեսքով սոցիալական պաշտպանության ապահովում այն անձանց համար, ովքեր ցանկանում և ի վիճակի են աշխատել, սակայն չեն կարող համապատասխան աշխատանք գտնել,

- սոցիալական պաշտպանության նմանօրինակ ծրագրերի կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- դրամական նպաստներ, այդ թվում` գործազրկության ամբողջական և մասնակի նպաստներ, վաղ տարիքում թոշակի անցնելու կապակցությամբ այն անձանց վճարվող նպաստներ, ովքեր տնտեսական միջոցառումների արդյունքում առաջացած գործազրկության կամ աշխատատեղերի կրճատման հետևանքով թոշակի են անցնում նախքան թոշակի սահմանված տարիքին հասնելը, աշխատուժի այնպիսի խմբերին տրվող նպատակային հատկացումներ, որոնք մասնակցում են իրենց զբաղվածության ներուժի կատարելագործմանն ուղղված ուսումնական ծրագրերի, աշխատանքից ազատման կապակցությամբ վճարվող նպաստներ, գործազուրկներին, հատկապես երկար ժամանակ գործազուրկի կարգավիճակ ունեցող անձանց տրվող այլ պարբերական կամ միանվագ վճարներ,

- բնեղեն նպաստներ, օրինակ` տեղափոխման և վերաբնակեցման գծով հատկացվող վճարներ, աշխատանք չունեցող անձանց համար կազմակերպվող մասնագիտական ուսուցում, աշխատանքը կորցնելու վտանգի առջև հայտնված անձանց տրամադրվող աշխատանք կամ վերաորակավորում, գործազուրկ անձանց և նրանց ընտանիքներին տրամադրվող օթևան, սնունդ կամ հագուստ:

Չի ներառում` աշխատանք գտնելու համար տեղափոխվելու ունակության բարձրացման, գործազրկության մակարդակի կրճատման, գործազրկության բարձր մակարդակ ունեցող խոցելի կամ այլ խմբերի զբաղվածության բարելավմանն ուղղված ընդհանուր ծրագրերը կամ համակարգերը (1412), թոշակի անցնելու սահմանված տարիքին հասնելու դեպքում գործազուրկ անձանց վճարվող դրամական և բնեղեն նպաստները (2020):

 

2060 ԲՆԱԿԱՐԱՆԱՅԻՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄ

 

2061 Բնակարանային ապահովում

 

- Բնեղեն նպաստների տեսքով սոցիալական պաշտպանության ապահովում` ուղղված բնակարանային ապահովման ծախսերը հոգալու հարցում տնային տնտեսությունների աջակցմանը (այս նպաստների շահառուները անցնում են եկամուտների ստուգումներ),

- Սոցիալական պաշտպանության նմանօրինակ ծրագրերի կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- Բնեղեն նպաստներ, օրինակ` ժամանակավոր կամ երկարաժամկետ վճարներ` վարձավճարի ծախսերը հոգալու հարցում վարձակալներին աջակցելու, սեփականության իրավունքով բնակարանը զբաղեցնողների ընթացիկ կոմունալ ծախսերը հոգալու հարցում աջակցելու (այսինքն` հիպոթեքային վճարների կամ տոկոսավճարների կատարման հարցում օգնելու) նպատակով, ինչպես նաև ցածրարժեք կամ սոցիալական հիմունքներով բնակարանների տրամադրում:

 

2070 ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՀԱՏՈՒԿ ԱՐՏՈՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

2071 Սոցիալական հատուկ արտոնություններ (այլ դասերին չպատկանող)

 

- Դրամական և բնեղեն նպաստների տեսքով սոցիալական պաշտպանության ապահովում այն անձանց համար, ովքեր սոցիալապես մեկուսացված են կամ կանգնած են նման մեկուսացման սպառնալիքի առջև (օրինակ` ընչազուրկներ, ցածր եկամուտներ վաստակողներ, ներգաղթածներ, բնիկներ, փախստականներ, ալկոհոլ և թմրանյութեր չարաշահողներ, հանցավոր բռնությունից տուժածներ և այլն),

- սոցիալական պաշտպանության նմանօրինակ ծրագրերի կառավարում, իրականացում կամ ֆինանսավորում,

- դրամական նպաստներ, այդ թվում` եկամուտների գծով օժանդակություն և դրամական այլ վճարներ ընչազուրկ և խոցելի անձանց` աղքատության կրճատման կամ դժվար իրավիճակներում աջակցելու նպատակով,

- բնեղեն նպաստներ, օրինակ` ժամանակավոր կամ մշտական կացարաններ և օթևաններ` ընչազուրկ և խոցելի անձանց համար, ալկոհոլ և թմրանյութեր չարաշահողների վերականգնում, խոցելի անձանց օգնելու նպատակով տրամադրվող ծառայություններ և ապրանքներ, այդ թվում` խորհրդատվություն, ցերեկային կացարան, ամենօրյա խնդիրները հոգալու հարցում ցուցաբերվող օգնություն, սնունդ, հագուստ, վառելիք և այլն:

 

2080 ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏՈՒՄ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԵՎ ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐ

 

Ընդհանուր հետազոտական աշխատանքների, կիրառական հետազոտությունների և փորձարարական նախագծային աշխատանքների սահմանումները ներկայացվում են (1140) և (1150) խմբերի դասակարգման մեջ:

 

2081 Սոցիալական պաշտպանության ոլորտում հետազոտական աշխատանքներ

 

- Սոցիալական պաշտպանությանն առնչվող կիրառական հետազոտություններով և փորձարարական նախագծային աշխատանքներով զբաղվող պետական հաստատությունների կառավարում և գործունեություն,

- ոչ պետական հաստատությունների, օրինակ` գիտահետազոտական ինստիտուտների և համալսարանների, կողմից իրականացվող սոցիալական պաշտպանության ոլորտի կիրառական հետազոտությունների և փորձարարական նախագծային աշխատանքների աջակցմանն ուղղված շնորհներ, վարկեր և սուբսիդիաներ:

Չի ներառում` ընդհանուր հետազոտական աշխատանքները (1140):

 

2090 ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ (ԱՅԼ ԴԱՍԵՐԻՆ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ)

 

2091 Սոցիալական պաշտպանություն (այլ դասերին չպատկանող)

 

- Այնպիսի աշխատանքների վարչարարություն, իրականացում կամ ֆինանսավորում, որոնք ներառում են սոցիալական պաշտպանությանն ուղղված ընդհանուր քաղաքականությունների, ծրագրերի և բյուջեների ձևավորումը, կառավարումը, համակարգումը և հսկողությունը, սոցիալական պաշտպանության ապահովման համար օրենսդրության և ստանդարտների մշակում և կիրարկում, սոցիալական պաշտպանության վերաբերյալ ընդհանուր տեղեկատվության, տեխնիկական փաստաթղթերի և վիճակագրության կազմում և տարածում:

Ներառում է` դրամական և բնեղեն նպաստների տեսքով սոցիալական պաշտպանության տրամադրումը հրդեհներից, երկրաշարժերից և խաղաղ ժամանակներում տեղի ունեցող այլ աղետներից տուժած անձանց, խաղաղ ժամանակներում տեղի ունեցող աղետների դեպքում արտակարգ իրավիճակներում սննդամթերքի, սարքավորումների և այլ պաշարների գնում և պահեստավորում, սոցիալական պաշտպանության այլ խնդիրներ և ծառայություններ, որոնք չեն դասվում (2010)-ից (2080) խմբերում: