«ԸՆԴԵՐՔՆ ՕԳՏԱԿԱՐ ՀԱՆԱԾՈՆԵՐԻ ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿՈՎ Ո ...

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ

    ՀՀ տնտեսական դատարանի վճիռ        Քաղաքացիական գործ թիվ 3-1759(ՏԴ)

    Նախագահող դատավոր` Ռ.Սարգսյան                             2006թ.

Քաղաքացիական գործ թիվ Տ-1777/2006թ.

ՈՐՈՇՈՒՄ ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան),

                   նախագահությամբ            Հ. ՄԱՆՈՒԿՅԱՆԻ

                   մասնակցությամբ դատավորներ Ա. ՄԿՐՏՈՒՄՅԱՆԻ

                                             Ս. ՍԱՐԳՍՅԱՆԻ

                                             Է. ՀԱՅՐԻՅԱՆԻ

                                             Ս. ԳՅՈՒՐՋՅԱՆԻ

                                             Ս. ԱՆՏՈՆՅԱՆԻ

                                             Վ. ԱԲԵԼՅԱՆԻ

2006 թվականի սեպտեմբերի 28-ին

դռնբաց դատական նիստում, քննելով ՀՀ կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության (այսուհետ` Ծառայություն) վճռաբեկ բողոքը ՀՀ տնտեսական դատարանի 03.07.2006 թվականի վճռի դեմ` ըստ հայցի Ծառայության Քանաքեռ-Զեյթուն հարկային տեսչության (այսուհետ` Հարկային տեսչություն) ընդդեմ «Վարդաշենի հանք» համատեղ ձեռնարկություն սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերության (այսուհետ` Ընկերություն)` 3.850.500 ՀՀ դրամ տուգանք բռնագանձելու և ըստ հակընդդեմ հայցի` Ծառայության հարկային հաշվանցումների հսկողության վարչության 20.03.2006 թվականի թիվ 1007382 ակտի 14-րդ կետն անվավեր ճանաչելու պահանջների մասին,

ՊԱՐԶԵՑ

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը.

Դիմելով դատարան` Հարկային տեսչությունը խնդրել է բռնագանձել պատասխանողից 19.05.2006 թվականի դրությամբ հաշվարկված հարկային պարտավորությունների 3.850.500 ՀՀ դրամ պարտքը:

Հակընդդեմ հայցով Ընկերությունը խնդրել է անվավեր ճանաչել Ծառայության հարկային հաշվանցումների հսկողության վարչության 20.03.2006 թվականի թիվ 1007382 ակտի 14-րդ կետը:

ՀՀ տնտեսական դատարանի 03.07.2006 թվականի վճռով հայցը մերժվել է, իսկ հակընդդեմ հայցը` բավարարվել:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Ծառայությունը:

Ընկերության կողմից վճռաբեկ բողոքին պատասխան չի ներկայացվել:

2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, փաստարկները և պահանջը.

Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով`

ՀՀ տնտեսական դատարանը չի կիրառել «Ընդերքն օգտակար հանածոների շահագործման նպատակով ուսումնասիրության և արդյունահանման համար տրամադրելու (Կոնցեսիայի) մասին» ՀՀ օրենքի 10-րդ հոդվածի 6-րդ կետը, «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 26-րդ հոդվածը, որոնք պետք է կիրառեր և կիրառել է «Ընդերքն օգտակար հանածոների շահագործման նպատակով ուսումնասիրության և արդյունահանման համար տրամադրելու (Կոնցեսիայի) մասին» ՀՀ օրենքի 76-րդ հոդվածը, որը չպետք է կիրառեր:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանում է հետևյալ փաստարկներով:

Ընկերությունը հանքարդյունահանման հատուկ լիցենզիան ստացել է 12.02.2004 թվականին, իսկ կոնցեսիայի պայմանագիրը կնքվել է 23.05.2005 թվականին: 01.10.2004 թվականից 23.05.2005 թվականն ընկած ժամանակահատվածում Ընկերությունն իրականացրել է լիցենզավորման ենթակա գործունեություն առանց օրինական ուժի մեջ մտած լիցենզիայի, այսինքն` առկա է առանց լիցենզիայի լիցենզավորման ենթակա գործունեության փաստ:

Վճռաբեկ բողոք բերած անձը խնդրել է ՀՀ տնտեսական դատարանի 03.07.2006 թվականի վճիռը բեկանել:

3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը.

Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը`

1) ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության կողմից Ընկերությանը 11.07.1996 թվականին տրվել է օգտակար հանածոների արդյունահանման թիվ 1282 արտոնագիրը մինչև 25 տարի գործողության ժամկետով:

2) Նշված արտոնագրի հիման վրա ՀՀ բնապահպանության նախարարության և Ընկերության միջև 01.08.2003 թվականին կնքվել է հանքավայրերից պինդ օգտակար հանածոների արդյունահանման թիվ 334 պայմանագիրը:

3) ՀՀ առևտրի և տնտեսական զարգացման նախարարության կողմից Ընկերությանը 12.02.2004 թվականին տրվել է թիվ ՀԱ-Լ-14/69 հանքարդյունահանման հատուկ լիցենզիա մինչև 25 տարի գործունեության ժամկետով` 11.07.1996 թվականից մինչև 11.07.2021 թվականը:

4) 23.05.2005 թվականին Ընկերության, ՀՀ առևտրի և տնտեսական զարգացման նդարարության և ՀՀ բնապահպանության նախարարության միջև կնքվել է հանքարդյունահանման նպատակով ընդերքօգտագործման լիցենզային թիվ 087 պայմանագիրը:

4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.

Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքի սահմաններում` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ վճռաբեկ բողոքն անհիմն է հետևյալ պատճառաբանությամբ.

«Ընդերքն օգտակար հանածոների շահագործման նպատակով ուսումնասիրության և արդյունահանման համար տրամադրելու (Կոնցեսիայի) մասին» ՀՀ օրենքի 76-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն` «անցումային ժամանակաշրջան» նշանակում է տասնչորս ամիս` որի հաշվարկն սկսվում է օրենքն ուժի մեջ մտնելուց մեկ ամիս հետո: Այն տնտեսվարող սուբյեկտը, որը մինչև օրենքի ուժի մեջ մտնելն ունեցել է հանքային իրավունք, անցումային ժամանակաշրջանում համարվել է ժամանակավոր լիցենզառու: Անցումային ժամանակաշրջանում ժամանակավոր լիցենզառուն իրավասու է իրականացնել այն բոլոր գործողությունները, որոնք նա իր լիցենզիայի համաձայն իրականացնում էր մինչև օրենքի ուժի մեջ մտնելը:

Ընկերությունն ունեցել է Ընդերքի մասին 19.03.1992 թվականի ՀՀ օրենսգրքին համապատասխան տրված օգտակար հանածոների արդյունահանման արտոնագիր: «Ընդերքն օգտակար հանածոների շահագործման նպատակով ուսումնասիրության և արդյունահանման համար տրամադրելու (Կոնցեսիայի) մասին» ՀՀ օրենքն ուժի մեջ մտնելուց` 01.04.2003 թվականից հետո Ընկերությունը նշված օրենքով սահմանված ժամկետում` «անցումային ժամանակաշրջանում», 12.02.2004 թվականին, ստացել է թիվ ՀԱ-Լ-14/69 հանքարդյունահանման հատուկ լիցենզիան` 11.07.1996 թվականին տրված արտոնագրով սահմանված ժամկետի սկզբից` 11.07.1996 թվականից մինչև 11.07.2021 թվականը ժամկետով:

«Ընդերքն օգտակար հանածոների շահագործման նպատակով ուսումնասիրության և արդյունահանման համար տրամադրելու (Կոնցեսիայի) մասին» ՀՀ օրենքի անցումային դրույթները կարգավորել են նախկինում տրված արտոնագրի փոխարինումը նոր օրենսդրությանը համապատասխան տրված լիցենզիայով: Նախկին փաստաթղթերի, այդ թվում` պայմանագրերի փոխարինման պարտականություն է սահմանել ՀՀ ընդերքի մասին օրենսգրքի 65-րդ հոդվածը, համաձայն որի դա պետք է կատարվեր մինչև 2004 թվականի հուլիսի 1-ը: Այս ժամկետը համապատասխանում է «Ընդերքն օգտակար հանածոների շահագործման նպատակով ուսումնասիրության և արդյունահանման համար տրամադրելու (Կոնցեսիայի) մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված 14 ամսվա ժամկետին:

ՀՀ ընդերքի մասին օրենսգրքի ուժով (ուժի մեջ է մտել 21.12.2002 թվականին) Ընկերությունն օգտակար հանածոների արդյունահանման արտոնագրի հիման վրա պարտավորություն է ունեցել կնքելու պայմանագիր: Նշված պարտավորության կատարման փաստ է հանդիսանում ՀՀ բնապահպանության նախարարության և Ընկերության միջև 01.08.2003 թվականին կնքված հանքավայրերից պինդ օգտակար հանածոների արդյունահանման թիվ 334 պայմանագիրը:

«Ընդերքն օգտակար հանածոների շահագործման նպատակով ուսումնասիրության և արդյունահանման համար տրամադրելու (Կոնցեսիայի) մասին» ՀՀ օրենքի 10-րդ հոդվածի 6-րդ կետի համաձայն` լիցենզիայի գործողության ժամկետի սկիզբ է համարվում լիցենզային պայմանագրի կնքման պահը: Վերջինիս իմաստով փոխարինված լիցենզիաների ժամկետի սկիզբ պետք է համարել նախկին արտոնագրի հիման վրա կնքված պայմանագրի օրը, տվյալ դեպքում` ՀՀ բնապահպանության նախարարության և Ընկերության միջև հանքավայրերից պինդ օգտակար հանածոների արդյունահանման (որը հավասարազոր է լիցենզային պայմանագրին` Ընդերքի մասին ՀՀ օրենսգրքի 36-րդ հոդվածի իմաստով) թիվ 334 պայմանագրի կնքման օրը` 01.08.2003 թվականը:

Այսպիսով, «Ընդերքն օգտակար հանածոների շահագործման նպատակով ուսումնասիրության և արդյունահանման համար տրամադրելու (Կոնցեսիայի) մասին» ՀՀ օրենքի և ՀՀ ընդերքի մասին օրենսգրքի իմաստով, եթե արտոնագիրն օրենքին համապատասխան փոխարինվել է լիցենզիայով, ապա նոր լիցենզիայի հետ շարունակում է գործել դրան համապատասխան վերագրանցված, նախկինում կնքված և գործող ընդերքօգտագործման պայմանագիրը, որի առկայության պայմաններում իր արտոնագիրը վերաձևակերպած լիցենզառուն իրականացրել է օրինական գործունեություն: Հետևաբար, Ընկերության նկատմամբ` որպես հարկ վճարողի, 20.03.2006 թվականի թիվ 1007382 ստուգման ակտի 14-րդ կետով առաջադրված հարկային պարտավորության հաշվարկումը հիմնավորված չէ: Ընկերությունն ակտում արձանագրված ժամանակաշրջանում գործել է «Ընդերքն օգտակար հանածոների շահագործման նպատակով ուսումնասիրության և արդյունահանման համար տրամադրելու (Կոնցեսիայի) մասին» ՀՀ օրենքի և ՀՀ ընդերքի մասին օրենսգրքի անցումային դրույթներով նախատեսված կարգով և նրա գործունեությունը չի կարող գնահատվել առանց լիցենզիայի իրականացրած գործունեություն: Այս պատճառաբանության տրամաբանությամբ հիմնավոր չէ նաև «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 26-րդ հոդվածի հիման վրա Ընկերության նկատմամբ կիրառված պատասխանատվության միջոցը:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 236-239-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը

ՈՐՈՇԵՑ

1. Վճռաբեկ բողոքը մերժել` ՀՀ տնտեսական դատարանի 03.07.2006 թվականի վճիռը թողնել անփոփոխ:

2. Սույն որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից և ենթակա չէ բողոքարկման:

ՆԱԽԱԳԱՀՈՂ` Հ. ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ ԴԱՏԱՎՈՐՆԵՐ` Ա. ՄԿՐՏՈՒՄՅԱՆ Ս. ՍԱՐԳՍՅԱՆ Է. ՀԱՅՐԻՅԱՆ Ս. ԳՅՈՒՐՋՅԱՆ Ս. ԱՆՏՈՆՅԱՆ Վ. ԱԲԵԼՅԱՆ