(ուժը կորցրել է 28.12.02 թիվ 797-Ն որոշում)
i
041.0689.121199
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏ
ՈՐՈՇՈՒՄ
12 նոյեմբերի 1999 թվականի թիվ 689
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ԼԵԶՎԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՏԵՍՉՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԱՊԱՐԱՏԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ ԵՎ ԽՈՐՀՐԴԻ ԿԱԶՄԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
1. Հաստատել`
ա) Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր լեզվի պետական տեսչության կանոնադրությունը (կցվում է):
բ) Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր լեզվի պետական տեսչության կենտրոնական ապարատի կառուցվածքը (կցվում է):
գ) Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր լեզվի պետական տեսչության խորհրդի կազմը (կցվում է):
2. Սահմանել Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր լեզվի պետական տեսչության խորհրդի անդամների թիվը` 5 մարդ:
i
3. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1994 թվականի հունվարի 19-ի «Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր լեզվի պետական տեսչության կանոնադրությունը հաստատելու մասին» N 43 որոշումը:
Հաստատված է
ՀՀ վարչապետի 1999 թ.
նոյեմբերի 12-ի N 689
որոշմամբ
ԿԱՆՈՆԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն
առընթեր լեզվի պետական տեսչության
I. Ընդհանուր դրույթներ
1. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր լեզվի պետական տեսչությունը (այսուհետև` տեսչություն) պետական կառավարման հանրապետական մարմին է, որը լեզվի կիրառման և ուսուցման, զարգացման և անաղարտության պահպանման ոլորտում իրականացնում է պետական միասնական քաղաքականություն` ենթարկվելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանը:
2. Տեսչությունը պատասխանատու է ոլորտում տիրող վիճակի և դրա զարգացման, պետական լեզվաքաղաքականության իրականացման համար:
3. Տեսչությունը գործում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան և իր խնդիրները լուծելու նպատակով իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և սույն կանոնադրությամբ իրեն վերապահված լիազորությունները:
Տեսչությունն իր իրավասությունների սահմաններում Հայաստանի Հանրապետության անունից իր գործողություններով կարող է գույքային և անձնական ոչ գույքային իրավունքներ ու պարտականություններ ձեռք բերել և իրականացնել, ինչպես նաև հանդես գալ դատարանում:
4. Տեսչությունն իր իրավասությունների սահմաններում ընդունում է գերատեսչական նորմատիվ ակտեր:
5. Տեսչությունն ունի Հայաստանի Հանրապետության զինանշանի պատկերով և իր անվամբ կնիք, դրոշմակնիք, ձևաթուղթ:
6. Տեսչության կենտրոնական ապարատի պահպանման և գործունեության համար անհրաժեշտ ծախսերի ֆինանսավորումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցների հաշվին:
II. Տեսչության խնդիրներն ու գործառույթները
7. Տեսչությունը`
i
ա) մշակում և Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն է ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետության լեզվական քաղաքականության պետական ծրագիրը, վերահսկում դրա իրականացման ընթացքը.
բ) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան` վերահսկողություն է իրականացնում «Լեզվի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի պահանջների կատարման նկատմամբ.
գ) կազմակերպում է գրական հայերեն կանոնարկման աշխատանքները.
դ) կազմակերպում է հայերեն ուսուցում, մեթոդական, խորհրդատվական ծառայություններ.
ե) կազմակերպում է հայոց լեզվի դասընթացներ ոչ հայախոսների համար.
զ) սահմանում է հայերեն անաղարտության գործնական չափանիշները.
է) անցկացնում է լեզվաքաղաքականության վերաբերյալ հասարակական կարծիքի պարբերական ուսումնասիրություններ, հարցումներ, սոցիոլոգիական հետազոտություններ.
ը) սահմանված կարգով լեզվաքաղաքականության վերաբերյալ առաջարկություններ է ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն.
թ) վարչական վարույթ հարուցելու համար նախապատրաստում և դատարան է ներկայացնում «Լեզվի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի խախտումների վերաբերյալ նյութերը.
ժ) ընդհանրացնում է բնագավառի օրենսդրական կիրառման պրակտիկա, մշակում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության կատարելագործման վերաբերյալ առաջարկություններ և դրանք սահմանված կարգով ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն.
ժա) Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների, գերատեսչությունների հետ համատեղ մշակում է համալիր միջոցառումների ծրագրեր, ոլորտին վերաբերող հարցերի քննարկման և լուծման համար ստեղծում մշտական և ժամանակավոր հանձնաժողովներ.
ժբ) սահմանված կարգով մասնակցում է տեսչության իրավասություններին վերաբերող Հայաստանի Հանրապետության միջազգային պայմանագրերի նախագծերի մշակմանն ու քննարկմանը.
ժգ) համագործակցում է օտարերկրյա պետությունների համանման կազմակերպությունների հետ և կազմակերպում փորձի փոխանակում.
ժդ) Հայաստանի Հանրապետության և օտարերկրյա պետական մարմինների ու կազմակերպությունների հետ համատեղ իրականացնում է հանրապետությունից դուրս բնակվող հայերի շրջանում հայոց լեզվի պահպանման, տարածման և զարգացման աշխատանքներ, մասնակցում է փախստականների ու այլազգիների համար լեզվական ուսուցման հատուկ ծրագրերի մշակման, հայոց լեզվի ուսումնական ծրագրերի, դասագրքերի, ձեռնարկների, ինքնուսույցների, բառարանների, զրուցարանների, քննարկման հարցարանների ստեղծման աշխատանքների կազմակերպմանը.
ժե) սահմանված կարգով մասնակցում է հայոց լեզվի կրթական չափորոշիչների, պետական ուսումնական ծրագրերի մշակման աշխատանքներին.
ժզ) Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարության հետ համաձայնեցնելով` վերահսկում է լեզվական ուսուցման և հայոց լեզվի ու գրականության ուսուցման դրվածքը Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող ուսումնական և ուսումնադաստիարակչական հաստատություններում:
III. Տեսչության աշխատանքի կազմակերպումը
8. Տեսչությունը մյուս պետական մարմինների հետ իրականացնում է գործարար կապեր ու համագործակցություն` միջճյուղային հարցերի մշակման և լուծման համար:
9. Տեսչությունը գլխավորում է պետը, որին պաշտոնի նշանակում և պաշտոնից ազատում է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետը:
10. Տեսչության պետն ունի տեղակալ, որին պաշտոնի նշանակում և պաշտոնից ազատում է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետը` խորհրդակցելով տեսչության պետի հետ:
Տեսչության պետի բացակայության կամ պաշտոնական պարտականությունները կատարելու անհնարինության դեպքում նրան փոխարինում է տեղակալը:
11. Տեսչության պետը`
ա) կազմակերպում է և ղեկավարում է տեսչության ընթացիկ գործունեությունը և պատասխանատու է տեսչության` սույն կանոնադրությամբ սահմանված խնդիրների և գործառույթների իրականացման համար.
բ) ներկայացնում է տեսչությունը Հայաստանի Հանրապետությունում և օտարերկրյա պետություններում.
գ) իր իրավասությունների սահմաններում արձակում է հրամաններ և տալիս ցուցումներ, հրահանգներ, որոնց կատարումը պարտադիր է Հայաստանի Հանրապետության պետական մարմինների, հիմնարկների, կազմակերպությունների ու քաղաքացիների համար.
դ) անհրաժեշտության դեպքում Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների և գերատեսչությունների հետ համատեղ արձակում է հրամաններ.
ե) սահմանում է պետի տեղակալի, տեսչության կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարների իրավասությունների շրջանակը.
զ) Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի հաստատմանն է ներկայացնում տեսչության կանոնադրությունը, կենտրոնական ապարատի կառուցվածքը, խորհրդի կազմը և կենտրոնական ապարատի աշխատողների թիվը.
է) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հաստատում է տեսչության կենտրոնական ապարատի աշխատողների հաստիքացուցակը.
ը) կազմակերպում և վարում է տեսչության խորհրդի նիստերը.
թ) հաստատում է տեսչության կենտրոնական ապարատի կառուցվածքային ստորաբաժանումների կանոնադրությունները.
ժ) իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և սույն կանոնադրությամբ իրեն վերապահված այլ լիազորություններ:
12. Տեսչությունը ոլորտում կառավարման հարցերը քննարկում և լուծում է կոլեգիալության և միանձնյա կառավարման սկզբունքների զուգակցմամբ:
13. Տեսչությունում ստեղծվում է խորհուրդ` խորհրդակցական մարմնի կարգավիճակով, որի անդամների թիվը և անհատական կազմը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետը:
14. Խորհրդի կազմի մեջ մտնում են տեսչության պետը (խորհրդի նախագահ), պետի տեղակալը, տեսչության կենտրոնական ապարատի կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարներ:
Խորհրդի նիստերին կարող են մասնակցել քննարկվող հարցերին առնչվող այլ անձինք:
15. Խորհրդի նիստերը գումարվում են առնվազն յուրաքանչյուր ամիսը մեկ անգամ, որոնցում քննարկվում են տեսչության հիմնական խնդիրներին և գործունեությանը վերաբերող հարցեր, գործնական ղեկավարման, կատարման ստուգման, ղեկավար կադրերի ընտրության հարցերը, լսվում են տեսչության կենտրոնական ապարատի ստորաբաժանումների գործունեության մասին հաշվետվությունները, դրանց գործունեության վերստուգման արդյունքները և այլ հարցեր:
16. Խորհրդի որոշումները, որպես կանոն, կենսագործվում են տեսչության պետի հրամաններով:
17. Տեսչության պետի և խորհրդի անդամների միջև խորհրդի նիստում քննարկվող հարցերի վերաբերյալ տարաձայնությունների առկայության դեպքում տեսչության պետը կենսագործում է իր որոշումը` ծագած տարաձայնությունների մասն զեկուցելով Հայաստանի Հանրապետության վարչապետին, իսկ խորհրդի անդամներն իրենց հերթին կարող են կարծիք հայտնել Հայաստանի Հանրապետության վարչապետին:
18. Խորհրդի նիստերին կարող են հրավիրվել Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունների, գերատեսչությունների, տարածքային կառավարման մարմինների, ուսումնական և ուսումնադաստիարակչական հաստատությունների, զանգվածային լրատվության միջոցների ներկայացուցիչներ:
19. Տեսչությանն առընթեր ստեղծվում են հասարակական հիմունքներով գործող խորհրդատվական, գիտավերլուծական, գիտամեթոդական խորհուրդներ:
20. Տեսչությունը կազմակերպում է քաղաքացիների ընդունելությունը, նրանց նամակների, դիմումների ու գանգատների ժամանակին քննարկումը:
Հաստատված է
ՀՀ վարչապետի 1999 թ.
նոյեմբերի 12-ի N 689
որոշմամբ
ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր
լեզվի պետական տեսչության կենտրոնական ապարատի
Տեսչության պետի աշխատակազմ
Լեզվական հսկողության բաժին
Գիտական հարցերի բաժին
Լրատվության բաժին
Հաշվապահություն
Հաստատված է
ՀՀ վարչապետի 1999 թ.
նոյեմբերի 12-ի N 689
որոշմամբ
ԿԱԶՄ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր
լեզվի պետական տեսչության խորհրդի
Տեսչության պետ
Տեսչության պետի տեղակալ
Գիտական հարցերի բաժնի վարիչ
Լեզվական հսկողության բաժնի վարիչ
«Լեզվագետ» կենտրոնի տնօրեն