ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ
ՀՐԱՄԱՆ
1 փետրվարի 2019 թվականի N 04-Ն
ՓՈԽՊԱՏՎԱՍՏՄԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐ ԵՎ (ԿԱՄ) ՀՅՈՒՍՎԱԾՔՆԵՐ ՎԵՐՑՆԵԼՈՒ, ՄՇԱԿԵԼՈՒ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ԵՎ ՓՈԽՊԱՏՎԱՍՏՈՒՄՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Մարդուն օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ փոխպատվաստելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 4-րդ հոդվածի 2-րդ մասը`
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ
Հաստատել` փոխպատվաստման օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցնելու, մշակելու կանոնները և փոխպատվաստումն իրականացնելու կարգը` համաձայն հավելվածի:
Հավելված
Առողջապահության նախարարի
1 փետրվարի 2019 թ.
N 04-Ն հրամանի
ՓՈԽՊԱՏՎԱՍՏՄԱՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐ ԵՎ (ԿԱՄ) ՀՅՈՒՍՎԱԾՔՆԵՐ ՎԵՐՑՆԵԼՈՒ, ՄՇԱԿԵԼՈՒ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ԵՎ ՓՈԽՊԱՏՎԱՍՏՈՒՄՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՆԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ
I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Սույն կարգով սահմանվում է կենդանի կամ դիակային դոնորից օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցնելու, մշակելու կանոնները և փոխպատվաստման կարգի վերաբերյալ ընդհանուր դրույթները:
2. Կենդանի դոնորից կամ դիակային դոնորից փոխպատվաստման նպատակով վերցվում են միայն այն օրգանները և (կամ) հյուսվածքները, որոնք ընդգրկված են առողջապահության բնագավառի պետական լիազոր մարմնի կողմից (այսուհետ` լիազոր մարմին) սահմանված փոխպատվաստման ենթակա օրգանների և (կամ) հյուսվածքների ցանկում:
3. Կենդանի դոնորից կամ դիակային դոնորից օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցնելը, մշակելը և փոխպատվաստելը կարող է իրականացվել միայն համապատասխան տեսակի բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնելու համար լիցենզավորված բժշկական հաստատությունների կողմից (այսուհետ` բժշկական հաստատություն):
II. ՓՈԽՊԱՏՎԱՍՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԿԵՆԴԱՆԻ ԴՈՆՈՐԻՑ ՕՐԳԱՆՆԵՐ ԵՎ (ԿԱՄ) ՀՅՈՒՍՎԱԾՔՆԵՐ ՎԵՐՑՆԵԼՈՒ ԵՎ ՄՇԱԿԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ
4. Բժշկական հաստատությունում փոխպատվաստման նպատակով կենդանի դոնորից օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցվում են միայն այն դեպքում, եթե`
1) առկա է կենդանի դոնորից օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցնելու հնարավորության մասին եզրակացություն` տրված լիազոր մարմնի կողմից սահմանված կարգով.
2) առկա է կենդանի դոնորի գրավոր համաձայնությունը.
3) վիրահատությանը նախորդող 15-օրյա ժամկետում դոնորը գրավոր նախազգուշացվել է սպասվելիք վիրահատական միջամտության բոլոր հնարավոր բարդությունների հավանականության մասին:
5. Կենդանի դոնորից փոխպատվաստման նպատակով օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ կարող է վերցնել միայն համապատասխան մասնագիտացում ունեցող բժիշկների, միջին և կրտսեր բուժանձնակազմի խումբը:
i
6. Կենդանի դոնորից օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցնելուց հետո կազմվում է տեղեկանք փոխպատվաստվող օրգանի և (կամ) հյուսվածքի որակի վերաբերյալ` ըստ Ձև 4-ի, որը կցվում է կենդանի դոնորի, իսկ պատճենը` ռեցիպիենտի հիվանդության պատմությանը:
(6-րդ կետը փոփ. 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)
7. Կենդանի դոնորից օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցվում, մշակվում և փոխպատվաստումն իրականացվում է առաջնորդվելով յուրաքանչյուր օրգանի և (կամ) հյուսվածքի համար լիազոր մարմնի կողմից հաստատված կլինիկական ուղեցույցներով:
(7-րդ կետը փոփ. 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)
III. ՓՈԽՊԱՏՎԱՍՏՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ԴԻԱԿԱՅԻՆ ԴՈՆՈՐԻՑ ՕՐԳԱՆՆԵՐ ԵՎ (ԿԱՄ) ՀՅՈՒՍՎԱԾՔՆԵՐ ՎԵՐՑՆԵԼՈՒ ԵՎ ՄՇԱԿԵԼՈՒ ԿԱՐԳԸ
8. Դիակային դոնորից փոխպատվաստման նպատակով օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցնում է միայն համապատասխան մասնագիտացում ունեցող բժիշկների, միջին ու կրտսեր բուժանձնակազմի խումբը: Նշված խմբում ընդգրկվում են բժիշկ-անեսթեզիոլոգ, վիրաբույժ, բուժքույրեր և անհրաժեշտության դեպքում` դատական բժիշկ կամ պաթանատոմ: Անհրաժեշտության դեպքում բժշկական հաստատության տնօրենի հրամանով բուժանձնակազմի խմբում կարող են ընդգրկվել նաև այլ բժիշկ-մասնագետներ: Բուժանձնակազմի խմբի մեջ չեն ընդգրկվում այն բժիշկները, ովքեր մասնակցել են դոնորի ուղեղային մահվան հաստատմանը:
9. Դիակային դոնորից օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցնելուց հետո լրացվում է ակտ` դիակային դոնորից փոխպատվաստման նպատակով օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցնելու մասին, համաձայն Ձև 1-ի: Ակտը վավերացվում է բժշկական հաստատության կնիքով: Ակտը կցվում է դիակային դոնորի հիվանդության պատմությանը, իսկ պատճենն ուղարկվում է օրգանների և հյուսվածքների դոնորների և ռեցիպիենտների ռեեստր:
i
10. Դիակային դոնորից օրգաններ և (կամ) հյուսվածքներ վերցնելուց հետո յուրաքանչյուր օրգանի և (կամ) հյուսվածքի համար կազմվում է տեղեկանք փոխպատվաստվող օրգանի և (կամ) հյուսվածքի որակի վերաբերյալ, համաձայն Ձև 4-ի, որի պատճենը կցվում է դիակային դոնորի հիվանդության պատմությանը, իսկ բնօրինակը, լիարժեք լրացնելուց հետո, ռեցիպիենտի հիվանդության պատմությանը:
(10-րդ կետը փոփ. 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)
i
11. Դիակային դոնորից վերցված օրգանները և (կամ) հյուսվածքները ենթարկվում են համապատասխան մշակման` առաջնորդվելով լիազոր մարմնի կողմից հաստատված կլինիկական ուղեցույցներով:
(11-րդ կետը փոփ. 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)
IV. ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ԵՎ (ԿԱՄ) ՀՅՈՒՍՎԱԾՔՆԵՐԻ ՓՈԽՊԱՏՎԱՍՏՄԱՆ ԿԱՐԳԸ
i
12. Համապատասխան մշակման ենթարկված օրգանները և (կամ) հյուսվածքները փաթեթավորվում են համապատասխան ջերմային ռեժիմ ապահովող տեղափոխման արկղի կամ պայուսակի մեջ:
Սույն կարգի Ձև 2-ով սահմանված օրգանների և (կամ) հյուսվածքների տեղափոխման հայտարարագրի լրացումից հետո օրգանները և (կամ) հյուսվածքները տեղափոխվում են այն բժշկական հաստատություն, որտեղ իրականացվելու է օրգանների և (կամ) հյուսվածքների փոխպատվաստումը: Հայտարարագրի պատճենն ուղարկվում է օրգանների և հյուսվածքների դոնորների և ռեցիպիենտների ռեեստր:
(12-րդ կետը փոփ. 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)
i
13. Օրգանի և (կամ) հյուսվածքի տեղափոխման դեպքում, տեղափոխման հայտարարագրի հետ միասին փոխպատվաստումն իրականացնող բժշկական հաստատություն են ուղարկվում նախապես լրացված Ձև 4-ով հաստատված փոխպատվաստվող օրգանի և (կամ) հյուսվածքի որակի վերաբերյալ տեղեկանքը և Ձև 5-ով հաստատված դիակային դոնորի վերաբերյալ տեղեկությունը:
(13-րդ կետը փոփ. 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)
14. (14-րդ կետն ուժը կորցրել է 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)
i
15. Փոխպատվաստումն իրականացնող բժշկական հաստատությունում տեղափոխման արկղը կամ պայուսակը բացելուց հետո փոխպատվաստումն իրականացնող բժշկական հաստատության տնօրենի կողմից լիազորված անձը լրացնում է ընդունման ակտ` համաձայն Ձև 3-ի: Ընդունման ակտը լրացվում է 2 օրինակով, որոնցից մեկը պահվում է փոխպատվաստումն իրականացնող բժշկական հաստատությունում, իսկ մյուսն ուղարկվում է օրգանների և հյուսվածքների դոնորների և ռեցիպիենտների ռեեստր:
(15-րդ կետը փոփ. 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)
16. Վերցված օրգանների և (կամ) հյուսվածքների փոխպատվաստումն իրականացվում է միայն համապատասխան մասնագիտացում ունեցող բժիշկների, միջին և կրտսեր բուժանձնակազմի խմբի կողմից: Դիակային դոնորի դեպքում նշված բժշկական խմբի մեջ չեն կարող ընդգրկված լինել այն բժիշկները, ովքեր մասնակցել են դոնորի ուղեղային մահվան հաստատմանը:
17. Փոխպատվաստումն իրականացնող բժշկական հաստատությունում կենդանի կամ դիակային դոնորից վերցված օրգանները և (կամ) հյուսվածքները փոխպատվաստվում են, եթե`
1) առկա է փոխպատվաստման անհրաժեշտության մասին բժշկական եզրակացություն.
2) առկա է ռեցիպիենտի գրավոր համաձայնությունը.
3) ռեցիպիենտը գրավոր նախազգուշացվել է սպասվելիք վիրահատական միջամտության հետ կապված հնարավոր բարդությունների մասին. դիակային դոնորի դեպքում մինչև նախատեսվող վիրահատական միջամտությունը, իսկ կենդանի դոնորի դեպքում` վիրահատությանը նախորդող 15-օրյա ժամկետում:
18. Փոխպատվաստումն իրականացնելուց հետո բժշկական հաստատության տնօրենն օրգանների և հյուսվածքների դոնորների և ռեցիպիենտների ռեեստրին համապատասխան գրավոր տեղեկատվություն է հաղորդում ռեցիպիենտի և կատարված օրգանի և (կամ) հյուսվածքի փոխպատվաստման վերաբերյալ:
Ձև 1
______________________________________________________________________
(բժշկական հաստատության անվանումը)
ԱԿՏ
դիակային դոնորից փոխպատվաստման նպատակով օրգաններ և (կամ)
հյուսվածքներ վերցնելու մասին
_____________________________________________________________________
Դոնորի անունը, ազգանունը, հայրանունը ________________________________
_______ տարիքը
Դիակային դոնորից օրգան (օրգաններ) և (կամ) հյուսվածք (հյուսվածքներ)`
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(նշվում է (են) օրգանի (օրգաններ) և (կամ) հյուսվածքի (հյուսվածքներ)
անվանումները)
վերցնելն իրականացվել է դոնորի ուղեղային մահվան հաստատումն արձանագրելուց
հետո`
_____________________________________________________________________
Օրգանը (օրգաններ) և (կամ) հյուսվածքը (հյուսվածքներ) վերցվել են _____
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(նշվում է բժշկական հաստատությունը, բժշկի (բժիշկներ) պաշտոնը, անունը,
ազգանունը, հայրանունը)
____________կողմից:
Օրգանի (օրգաններ) և (կամ) հյուսվածքի (հյուսվածքներ) վերցման
վիրահատության կարճ նկարագիրը`
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Վիրահատության սկիզբը`_______________ ավարտը`________________________:
Օրգանի (օրգաններ) և (կամ) հյուսվածքի (հյուսվածքներ) վերցման
վիրահատությանը մասնակցել են նաև`
վիրաբույժներ ________________________________________________________
(նշվում է բժշկական հաստատությունը, անունը, ազգանունը,
ստորագրությունը)
_____________________________________________________________________
անեսթեզիոլոգ ________________________________________________________
(նշվում է բժշկական հաստատությունը, անունը, ազգանունը,
ստորագրությունը)
վիրաբուժական բուժքույր ______________________________________________
(նշվում է բժշկական հաստատությունը, անունը,
ազգանունը, ստորագրությունը)
վերակենդանացման բաժանմունքի պատասխանատու բժիշկ ______________________
_____________________________________________________________________
(նշվում է բժշկական հաստատությունը, անունը, ազգանունը, ստորագրությունը)
Օրգանի (օրգաններ) և (կամ) հյուսվածքի (հյուսվածքներ) վերցմանը ներկա է
գտնվել դատական բժիշկ կամ պաթանատոմ` ըստ անհրաժեշտության:
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(նշվում է բժշկական հաստատությունը, անունը, ազգանունը, ստորագրությունը)
Բժշկական հաստատության տնօրեն ________________________________________
_____________________________________________________________________
(նշվում է բժշկական հաստատությունը, անունը, ազգանունը, ստորագրությունը)
Կ.Տ.
Ձև 2
ՀԱՅՏԱՐԱՐԱԳԻՐ
օրգանների և (կամ) հյուսվածքների տեղափոխման
_____________________________________________________________________
(բժշկական հաստատության անվանումը, որտեղ վերցվել է օրգանը և (կամ)
հյուսվածքը)
Գտնվելու վայրը _______________________________________________________
Հեռախոսահամարը և ֆաքսի համարը _______________________________________
օրը/ամիսը/տարին __________________________________ ժամը ______________
Սույն հայտարարագրով հավաստում եմ, որ _________________________________
(օրգանի (կամ) հյուսվածքի անվանումը)
_____________________________________________________________________
(արկղում փաթեթների քանակը)
փաթեթավորվել է պահանջվող արկղում (պայուսակում): Արկղը (պայուսակը)
փակման պահից գտնվել է խիստ հսկողության ներքո: Չի խախտվել արկղի
(պայուսակի) ամբողջականությունը և պահանջվող ջերմային ռեժիմը:
Տեղափոխման պահից որևէ անձի կամ բնույթի կողմնակի միջամտություն չի
կատարվել:
________________________________________տեղափոխվելու է ____________
(օրգանի և (կամ) հյուսվածքի անվանումը)
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(բժշկական հաստատության անվանումը, գտնվելու վայրը, հեռախոսահամարը և
ֆաքսի համարը)
Տեղափոխումն իրականացրել է
______________________________ ___________________
(անունը, ազգանունը) (ստորագրությունը)
Կ.Տ.
Ձև 3
ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱԿՏ
փոխպատվաստման նպատակով դոնորական օրգանների և (կամ) հյուսվածքների
Օրը, ամիսը,
տարին ____________ Ժամը ________________
_________20____թ.
Տեղափոխման
արկղը այո ոչ
(պայուսակը) [] []
ամբողջական է`
_____________________________________________________________________
Դոնորական օրգանների և (կամ) հյուսվածքների անվանումները
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(բժշկական հաստատության անվանումը, որտեղից տեղափոխվել է օրգանը և
(կամ) հյուսվածքը)
Գտնվելու վայրը _______________________________________________________
Հեռախոսահամարը, ֆաքսի համարը _________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(տեղափոխված օրգանը և (կամ) հյուսվածքն ընդունող բժշկական հաստատության
անվանումը)
Գտնվելու վայրը _______________________________________________________
Հեռախոսահամարը, ֆաքսի համարը _________________________________________
Հատուկ նշումներ ______________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
________________________________ _______________________________
(տեղափոխումն իրականացնող (ընդունումն իրականացնող
բժշկական հաստատության բժշկական հաստատության
լիազորած անձի ստորագրությունը, լիազորած անձի ստորագրությունը,
անունը, ազգանունը) անունը, ազգանունը)
Կ.Տ.
Ձև 4
i
Տեղեկանք փոխպատվաստվող օրգանի և (կամ) հյուսվածքի որակի վերաբերյալ
Ամսաթիվը _________________________ Ժամը______________________________
Դոնորի
Ա.Ա.Հ.____________________________ Տարիքը ___________________________
Անատոմիական առանձնահատկություններ ___________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Անոթային առանձնահատկություններ ______________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Պերֆուզիայի աստիճանը և որակը _______________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Այլ նշումներ ________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Վիրաբույժ_____________________________Ստորագրություն_________________
______________________________________________________________________
Ռեցիպիենտի
Ա.Ա.Հ.____________________________ Տարիքը ___________________________
Իշեմիայի տևողությունը` Սառը _______ ժամ________ րոպե
Տաք _______ ժամ________ րոպե
Լրացուցիչ ակնարկ/ չօգտագործվելու դեպքում նշել պատճառը _______________
_____________________________________________________________________
Այլ նշումներ ________________________________________________________
_____________________________________________________________________
Վիրաբույժի Ա.Ա.Հ. __________________________ Ստորագրություն _________
Փոխպատվաստմանը մասնակցող այլ բժիշկ-մասնագետներ`
Ա.Ա.Հ._____________________________ Ստորագրություն __________________
Ամսաթիվը __________________ Ժամը_______________________
(4-րդ ձևը փոփ. 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)
Ձև 5
i
Տեղեկություն դիակային դոնորի վերաբերյալ
Արյան խումբը ____________________________________________________
Ռեզուս պատկանելիություն _______________________________________
(5-րդ ձևը լրաց. 20.11.2019 թիվ 56-Ն հրաման)