ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ
ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՔԱՂՎԱԾՔ
28 դեկտեմբերի 2006 թվականի N 52
1. ՏՈՒԲԵՐԿՈՒԼՅՈԶԻ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ 2007-2015 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻՆ ԵՎ ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑԻՆ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հավանություն տալ տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի 2007-2015 թվականների ազգային ծրագրին և ծրագրի իրականացման ժամանակացույցին` համաձայն հավելվածի:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2007 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒՆՎԱՐԻ 22-ԻՆ
ՀԱՎԵԼՎԱԾ
ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ 2006 ԹՎԱԿԱՆԻ
ԴԵԿՏԵՄԲԵՐԻ 28-Ի ՆԻՍՏԻ N 52
ԱՐՁԱՆԱԳՐԱՅԻՆ ՈՐՈՇՄԱՆ
ԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳԻՐ ՏՈՒԲԵՐԿՈՒԼՅՈԶԻ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ 2007-2015 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ
I. ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
1. ՀԱԿԱՏՈՒԲԵՐԿՈՒԼՅՈԶԱՅԻՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ ԵՎ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄԸ
Հանրապետության առողջապահության համակարգը մինչև 2006թ. հիմնականում պահպանել է խորհրդային տարիներին ձևավորված հակատուբերկուլյոզային ծառայության կառուցվածքը: Սակային, հաշվի առնելով վերջին տարիների փորձը, ծառայության ցածր արդյունավետությունը և միջազգային փորձագետների առաջարկները, նախատեսված է հակատուբերկուլյոզային ծառայության արդիականացումը` բոլոր մարզերում միանման հակատուբերկուլյոզային ծառայության կառուցվածք ունենալու նպատակով, այն է.
- բոլոր պոլիկլինականերում պիտի գործեն տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի կաբինետներ և խորխի հետազոտման բակտերիոսկոպիկ լաբորատորիաներ.
- բոլոր մարզերում պիտի գործի մեկ հակատուբերկուլյոզային բաժանմունք.
- բարդ դեպքերի վերաբերյալ լրացուցիչ հետազոտությունները, խորհրդատվությունը, անհրաժեշտության դեպքում բուժման կազմակերպումը կիրականացվի Կոտայքի մարզի Աբովյան քաղաքի «Հանրապետական հակատուբերկուլյոզային դիսպանսեր» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից.
- Տավուշի մարզի ք. Դիլիջանում կգործեն մեծահասակների և մանկական երկու առողջարանները:
Հակատուբերկուլյոզային ծառայության կառավարման, ֆինանսավորման, մոնիտորինգի և գնահատման աշխատանքները, ինչպես նաև հակատուբերկուլյոզային ծառայության շրջանակներում իրականացվող միջազգային ծրագրերի, ենթածրագրերի և այլ գործողությունների համակարգումը կիրականացնի ՀՀ առողջապահության նախարարությունը Տուբերկուլյոզի Ազգային Ծրագրի կենտրոնական գրասենյակի միջոցով:
2. ՀԱՄԱՃԱՐԱԿԱՅԻՆ ԻՐԱՎԻՃԱԿԸ
Տուբերկուլյոզը հանդիսանում է առողջապահության առավել բարդ խնդիրներից մեկը ողջ աշխարհում` ներառյալ Եվրոպայում: Չնայած այն բանին, որ տուբերկուլյոզը բուժելի է, այն հարաճուն կերպով սպառնում է միլիոնավոր մարդկանց առողջությանը, տնտեսական և սոցիալական բարեկեցությանը: Ամեն տարի աշխարհում գրանցվում է տուբերկուլյոզի մոտ 9 մլն նոր դեպք և 2 մլն մարդ մահանում է այդ հիվանդությունից:
Կենտրոնական Եվրոպայում և զարգացած շուկայական տնտեսություն ունեցող եվրոպական մյուս երկրներում 2004թ. գրանցված դեպքերի թիվը կազմել է աշխարհում տուբերկուլյոզով հիվանդության ընդամենը 1,7 օ/օ-ը: Այսպիսով, Եվրոպայի տուբերկուլյոզի բեռը հիմնականում պայմանավորված է նախկին ԽՍՀՄ երկրներում տուբերկուլյոզի տարածվածությունից և նրա հետևանքով մահացությունից: 2005թ. փետրվարին Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) եվրոպական բյուրոյի տարածաշրջանային տնօրենը հայտարարեց տուբերկուլյոզի իրավիճակի հետ կապված «արտակարգ դրություն» և ԱՀԿ-ի անդամ երկրներին կոչ արեց, երկրի զարգացման և առողջապահության ոլորտում ծրագրեր մշակելիս, տուբերկուլյոզն ընդունել որպես առավել գերակայող խնդիր:
Ելնելով վտանգավորության աստիճանից, «տուբերկուլյոզ» հիվանդությունը ընդգրկվել է ՀՀ կառավարության 2001 թվականի դեկտեմբերի 27-ի N 1286 որոշմամբ հաստատված ցանկում: ՀՀ առողջապահության նախարարությունը տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի ծրագիրը շարունակում է դիտարկել որպես գերակայող:
ՀՀ-ում համաճարակաբանական իրավիճակի վերլուծությունը թույլ է տալիս կանխատեսել տարեկան մոտ 2400 տուբերկուլյոզի նոր դեպքեր: Գրանցված նոր դեպքերի թիվը ցույց է տալիս, որ Հայաստանում վերջին 10 տարիներին տուբերկուլյոզով հիվանդությունն աճել է 2,8 անգամ (1995թ. գրանցված 21,6-ից 2005թ. հասել է 62,4-ի` հարյուր հազար ազգաբնակչության հաշվարկով): Տուբերկուլյոզով հիվանդությունը շարունակում է աճել: Գրանցված նոր դեպքերի թիվը միայն վերջին տարում աճել է 33 օ/օ-ով (2004թ. 1395-ից 2005թ. դարձել է 1856): Սա արդյունք է և տուբերկուլյոզի տարածման աճի, և հիվանդության դեպքերի հայտնաբերման գործընթացի բարելավման, որը թույլ է տալիս բուժում անցկացնել և կանխել վարակի տարածումը: Նոր դեպքերի մեջ բաց (վարակիչ) ձևերի քանակը աճել է 1,4 անգամ (100.000 ազգաբնակչության հաշվարկով` 1995թ. 13,5 դեպքերից, 2005թ. դարձել է 19): Նկատվում է «ընտանեկան տուբերկուլյոզի» դեպքերի և կոնտակտավոր անձանց շրջանակում հիվանդության աճ: Տուբերկուլյոզը 87 օ/օ դեպքերում ախտահարում է 15-55 տարեկան աշխատունակ տարիքի մարդկանց, ներառյալ 30 օ/օ-ը: Տուբերկուլյոզից մահացությունը ևս աճել է 1,4 անգամ (100.000 ազգաբնակչության հաշվարկով` 1995թ. 3.7-ից, 2005թ. դարձել է 5.2: Ստեղծված իրավիճակի հիմնական պատճառներից են, մահացու ելքով հիվանդության սուր և դիսեմինացված ձևերի, ինչպես նաև հակատուբերկուլյոզային հիմնական դեղամիջոցներով չբուժվող (դեղորայքակայուն ձևեր) դեպքերի հաճախացումը: Տուբերկուլյոզի բազմադեղորայքակայուն ձև (ոչ զգայուն ամենաքիչը երկու առավել արդյունավետ հակատուբերկուլյոզային դեղամիջոցների` ռիֆամպիցինի և իզոնիազիդի նկատմամբ) հաստատվել է տուբերկուլյոզի նոր դեպքերից` մոտ 11 օ/օ - 2003թ., մոտ 15 օ/օ - 2004թ., մոտ 14,9 օ/օ - 2005թ.: Նախկինում հակատուբերկուլյոզային դեղամիջոցներ ընդունած տուբերկուլյոզով հիվանդներից 40-50 օ/օ դեպքերում հայտնաբերվել է դեղորայքակայուն ձև:
Ստեղծված համաճարակային իրավիճակի հիմնական պատճառներն են բնակչության սոցիալ-տնտեսական դժվարությունները, բնակչության տեղաշարժի ակտիվացումը, հակատուբերկուլյոզային հիմնական դեղամիջոցների նկատմամբ հիվանդության հարուցչի դեղորայքակայուն ձևերի ավելացումը: «Ռիսկի» խմբերում տուբերկուլյոզի հայտնաբերման և ազգաբնակչության տուբերկուլյոզի խնդրի վերաբերյալ իրազեկության ցածր մակարդակը, ինչպես նաև ազատազրկման վայրերում ոչ բավարար սանիտարահակահամաճարակային պայմանները և տուբերկուլյոզով բարձր հիվանդացությունը, նպաստում են տուբերկուլյոզի տարածման աճին:
ՄԻԱՎ/ՁԻԱՎ-ով վարակի տարածումը բերում է իմունիտետի անկման, որն էլ իր հերթին` վարակված անձանց մոտ ակտիվ տուբերկուլյոզի զարգացման:
3. ՆՊԱՏԱԿԸ ԵՎ ԽՆԴԻՐՆԵՐԸ
Տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի 2007-2015թթ. ազգային ծրագրում զգալի արդյունքների հասնելու համար անհրաժեշտ է հաջորդական կերպով իրականացնել նրա բոլոր փոխկապակցված բաղադրիչները: Նույնիսկ մեկ բաղադրիչի չիրականացումը, առանձին բժշկական ծառայությունների ցածր որակը կամ անբավարար ֆինանսավորումը բերում են ամբողջ ծրագրի ցածր արդյունավետության: Ծրագրում հաշվի են առնված ԱՀԿ-ի և այլ միջազգային կազմակերպությունների կողմից առաջարկվող, տուբերկուլյոզը կասեցնելու նպատակով մշակված նոր միջազգային ռազմավարությունում և նախագծում Ստոպ ՏԲ ռազմավարություն և Ստոպ ՏԲ գլոբալ պլան 2006-2015 (Stop TB strategy և Global Plan to Stop TB) տեղ գտած հիմնական ուղղություններն ու գործունեության տարրերը, ինչպես նաև` տուբերկուլյոզով հիվանդներին օգնության միջազգային չափանիշները: Հայաստանի Հանրապետությունում Տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի ազգային ծրագրի իրականացումը, որպես «Հազարամյակի մարտահրավերների» գերակա խնդիրներից մեկի` աղքատության վերացման ևս մեկ նախապայմանի, հանդիսանում է կարևոր նպատակ: 2007-2015թթ. ծրագրի ներդրման նպատակն է` ՀՀ-ում 2007-2015թթ. ընթացքում բարելավել համաճարակաբանական իրավիճակը` հիվանդացության և տուբերկուլյոզից մահացության, տուբերկուլյոզի կայուն ձևերի զարգացման աճի իջեցման միջոցով:
Ծրագրի խնդիրներն են`
1. Տուբերկուլյոզի դեմ պայքարին ուղղված ազգային քաղաքականության, պետական աջակցության զարգացում և իրականացում:
2. Հայաստանում ընդունված և միջազգայնորեն առաջարկվող «Ուղղակիորեն դիտվող կարճաժամկետ բուժում» (ԴՈԹՍ) հակատուբերկուլյոզային ռազմավարության բոլոր բաղադրիչների կատարման բարելավում:
3. Տուբերկուլյոզի դեղորայքակայուն ձևերով հիվանդների որակյալ բուժման ներդրման նախապատրաստում և ապահովում:
4. Առողջության առաջնային պահպանման օղակի և ընդհանուր բուժցանցի ներգրավում հակատուբերկուլյոզային ենթակառուցվածքում:
5. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՎ-ի կանխարգելման ազգային ծրագրի հետ համագործակցության ամրապնդում` ՏԲ/ՄԻԱՎ համակցված վարակի դեպքերի դեմ պայքարի նպատակով:
6. Կանխարգելիչ միջոցառումների ապահովում` ներառյալ տուբերկուլյոզի հայտնաբերման օջախներում:
7. Համակարգում և որակյալ հակատուբերկուլյոզային միջոցառումների իրականացում` ազատազրկման վայրերում:
8. Համակարգում և որակյալ հակատուբերկուլյոզային միջոցառումների իրականացում զինծառայողների շրջանում:
9. Ազգաբնակչության իրազեկման բարձրացում:
10. Կադրերի պատրաստում` առողջապահական բոլոր մակարդակներում հակատուբերկուլյոզային ծառայություններ իրականացնելու համար:
4. ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԸ
Ծրագրի ներդրման ակնկալվող արդյունքներն արտացոլում են ինչպես ախտորոշիչ, բուժիչ և այլ բժշկական ու կազմակերպչական միջոցառումների արդյունավետությունը, այնպես էլ նրա ազդեցությունը` տուբերկուլյոզի բնագավառում համաճարակաբանական իրավիճակի վրա: Դրանք են`
1. 2008թ. ապահովել բազմադեղորայքակայուն տուբերկուլյոզով հիվանդների բուժման սկիզբը:
2. 2009թ. ապահովել տուբերկուլյոզի 70 օ/օ հայտնաբերման մակարդակ, հաջորդող տարիներին պահպանել և բարելավել այդ արդյունքը:
3. 2009թ. ապահովել հիմնական դեղամիջոցների նկատմամբ զգայուն տուբերկուլյոզի դեպքերի 85 օ/օ բարեհաջող բուժում:
4. 2009թ. երկու անգամ կրճատել է բուժումն ընդհատող հիվանդների թիվը:
5. 2015թ. հասնել առնվազն 60 օ/օ բարեհաջող բուժման` բազմադեղորայքակայուն տուբերկուլյոզով հիվանդների մոտ:
6. 2015թ. նվազեցնել հիվանդացության աճը և ստեղծել նախապայմաններ հաջորդող տարիներին հիվանդացությունը նվազեցնելու համար:
7. 2015թ. ապահովել նոր հայտնաբերված հիվանդների մեջ դեղորայքակայուն տուբերկուլյոզով հիվանդների թվի նվազում` առնվազն 20 օ/օ-ով:
8. Կատարելագործել բուժանձնակազմի պատրաստման և վերապատրաստման համակարգը: Բուժանձնակազմի առնվազն 80 օ/օ-ին ընդգրկել հակատուբերկուլյոզային ծառայության միջազգային չափանիշների ուսուցման գործընթացում:
II. ՏՈՒԲԵՐԿՈՒԼՅՈԶԻ ՀԱՄԱՃԱՐԱԿԱՅԻՆ ԻՐԱՎԻՃԱԿԻ ԲԱՐԵԼԱՎՄԱՆ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
Նպատակը` ՀՀ-ում 2007-2015թթ. ընթացքում հիվանդացության, տուբերկուլյոզից մահացության և կայուն ձևերի զարգացման աճի իջեցում:
Ռազմավարություն 1. Ազգային քաղաքականության զարգացում և պետական աջակցություն Տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի ոլորտում:
Նպատակը` ուժեղացնել հակատուբերկուլյոզային միջոցառումների պլանավորման, կառավարման, ֆինանսավորման, մոնիտորինգի և գնահատման միասնական համակարգը` ազգային և մարզային մակարդակներում:
Միջոցառումներ`
1. Տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի պետական մակարդակով միջգերատեսչական հակազդեցության համակարգման նպատակով` բարձրացնել և ուժեղացնել ՄԻԱՎ-ի, տուբերկուլյոզի և մալարիայի դեմ պայքարի միջոցառումները համակարգող մարմնի (ՄՀՀ) դերը միջոցառումների պլանավորման, կառավարման մոնիտորինգի և գնահատման գործընթացներում:
2. Ուժեղացնել Տուբերկուլյոզի Ազգային Ծրագրի դերը, որպես` ՀՀ առողջապահության նախարարության ֆունկցիոնալ կենտրոն, որն ապահովում է ծրագրի իրականացման պլանավորումը, համակարգումը, վերլուծական-տեղեկատվական գործունեությունը և մոնիտորինգը:
3. Տուբերկուլյոզի Ազգային Ծրագրի մարզային համակարգողների միջոցով բարելավել Երևան քաղաքի և մարզերի տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի խորհրդների միջև եղած կապը հիվանդներին սոցիալական աջակցություն տրամադրելու, մարզային հակատուբերկուլյոզային հաստատություններին աջակցելու (վերանորոգում, հիվանդների սնունդ, կազմակերպչական խնդիրներ) գործընթացներում:
Ռազմավարություն 2. Հակատուբերկուլյոզային ենթակառուցվածքի բարեփոխումներ և համակարգում բուժման կազմակերպման բոլոր մակարդակներում:
Նպատակը` Արդիականացնել Երևան քաղաքի և մարզերի հակատուբերկուլյոզային ծառայության կառուցվածքը` նպատակ ունենալով դարձնել այն առավել արդյունավետ և հնարավորինս հասանելի բնակչությանը:
Միջոցառումներ`
1. Օպտիմալացնել և ապահովել հակատուբերկուլյոզային ծառայության (Տուբերկուլյոզի Ազգային Ծրագրի) կառուցվածքային ստորաբաժանումների գործունեության արդյունավետությունը, ազգային, մարզային, համայնքներ մակարդակներում, ինչպես նաև վերջիններիս անհրաժեշտ կադրային ապահովումը:
2. Կատարելագործել օրենսդրական դաշտը` տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի ոլորտում:
3. Մշակել և ներդնել ազգային չափորոշիչներ հակատուբերկուլյոզային ենթակառուցվածքում առողջության առաջնային պահպանման օղակի և ընդհանուր բուժցանցի ներգրավման նպատակով:
4. Մշակել և ներդնել տուբերկուլյոզի, այդ թվում դեղորայքակայուն ձևերի, բուժման ազգային չափորոշիչներ և արձանագրություններ` կիրառելով երկրի մասնագետների փորձը, մասնավորապես, տուբերկուլյոզի վիրաբուժական և առողջարանային բուժման ոլորտում, ինչպես նաև հաշվի առնելով այդ բնագավառում առկա միջազգային փորձը և առաջարկները:
5. Մշակել ուսուցողական նյութեր, ուսուցման քաղաքականություն և ուսուցման անցկացման ժամանակացույց` առողջապահության համակարգի տարբեր մակարդակներում հակատուբերկուլյոզային ծառայությունն իրականացնող մասնագետների պատրաստման և վերապատրաստման համար:
6. Կատարելագործել միասնական տեղեկատվական համակարգը` ինչպես յուրաքանչյուր տուբերկուլյոզի դեպքի վարման, այնպես էլ ազգային հակատուբերկուլյոզային ծրագրի և համաճարակաբանական իրավիճակի գնահատման և մոնիտորինգի նպատակով:
7. Տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի համակարգման նպատակով` կազմակերպել տուբերկուլյոզի վերաբերյալ անհրաժեշտ տեղեկատվության տրամադրումը ՀՀ առողջապահության, ՀՀ պաշտպանության, ՀՀ արդարադատության, ՀՀ գյուղատնտեսության, ՀՀ տարածքային կառավարման, ՀՀ առևտրի և տնտեսական զարգացման, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի, ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունների, ՀՀ կառավարությանն առընթեր ազգային անվտանգության ծառայության, ՀՀ կառավարությանն առընթեր ոստիկանության միջև:
Ռազմավարություն 3. Հայաստանում ընդունված միջազգայնորեն առաջարկվող հակատուբերկուլյոզային ԴՈԹՍ ռազմավարության բոլոր բաղադրիչների իրականցման բարելավում:
Նպատակը` հակատուբերկուլյոզային միջոցառումների շարունակական ապահովման բարելավում:
Միջոցառումներ`
1. Տուբերկուլյոզի հայտնաբերում և ախտորոշում.
ա) մշակել և ներդնել տուբերկուլյոզի ախտորոշման ազգային չափորոշիչներ- լաբորատոր ախտորոշման և այլ լրացուցիչ մեթոդների (թեստավորում), ինչպես նաև տարբեր մակարդակների լաբորատորիաների կանոնակարգերի վերաբերյալ` ներառելով մասնագետների նյութական ապահովվածությունը: Աստիճանաբար ապահովել բոլոր տուբերկուլյոզով հիվանդների և կասկածյալների որակյալ կուլտուրալ հետազոտություն` որպես պարտադիր չափորոշիչ (2 լաբորատորիաներում` Ազգային ռեֆերենս լաբորատորիայում և Երևանի Քաղաքային հակատուբերկուլյոզային դիսպանսերի լաբորատորիայում), ապահովել դեղազգայունության թեստավորում և որոշում Ազգային ռեֆերենս լաբորատորիայում.
բ) ապահովել պարտադիր բակտերիոսկոպիկ և բակտերեոլոգիական հետազոտությունների կազմակեպումը բուժօգնության բոլոր մակարդակներում` օպտիմալացման ծրագրին համապատասխան.
գ) լաբորատորիաները և խորխի հավաքման կետերը ապահովել անհրաժեշտ սարքավորումներով և նյութերով, նախատեսել լաբորատորիաների նյութական մատակարարման աստիճանական անցումը արտաքին դոնորներից պետական ֆինանսավորման.
դ) ուժեղացնել լաբորատոր ախտորոշման ներքին և արտաքին որակի ստուգման համակարգը, ապահովել կանոնավոր կապ վերազգային լաբորատորիայի հետ` Ազգային ռեֆերենս լաբորատորիայի աշխատանքի որակի արտաքին վերահսկողությունն ապահովելու նպատակով:
2. Տուբերկուլյոզի հայտնաբերումն առավելապես պետք է իրականացվի այն հիվանդների մոտ, որոնք դիմել են բժշկական հաստատություններ ախտանշանային գանգատներով` որպես տուբերկուլյոզի հայտնաբերման առավել արդյունավետ և քիչ ծախսատար մոտեցում: Տուբերկուլյոզի ակտիվ հայտնաբերում պետք է իրականացվի «բարձր ռիսկի» խմբերում (տուբերկուլյոզի բարձր տարածվածությամբ), ընդգրկելով`
ա) անձինք, որոնք ունեցել են մոտ կամ երկարատև շփում թոքային տուբերկուլյոզի բաց ձևով հիվանդների հետ.
բ) ազատազրկման վայրերում գտնվող անձինք.
գ) ՄԻԱՎ վարակակիր հիվանդներ.
դ) զորակոչիկներ և զինծառայողներ.
ե) ազգաբնակչության այլ խմբեր (անհրաժեշտության դեպքում), այդ թվում տարաբնակեցվածներ և ներարկող թմրամոլներ:
3. Ստանդարտացված բուժում և աջակցում հիվանդներին.
ա) ապահովել տուբերկուլյոզով հիվանդների բուժումն ըստ կատեգորիաների նրանց դասակարգման և ուղղակիորեն հսկվող բուժման առաջարկվող ստանդարտ սխեմաների` միջազգային չափորոշիչների հիման վրա, իսկ հետագայում, ազգային բուժման արձանագրություններ ներդնելուց հետո, վերջիններիս հիման վրա.
բ) խթանել գործունեության տարբեր ձևեր, որոնք ուղղված են բուժման ողջ կուրսի ընթացքում հիվանդների հետևողական լինելուն`
- հիվանդներին սննդի տրամադրում.
- հիվանդներին և նրանց մտերիմներին խորհրդատվության տրամադրում (զրույցներ, լուսաբանում, հոգեբանական օգնություն).
- անվճար դեղորայքի տրամադրման հեշտացում.
- հակատուբերկուլյոզային դեղորայքի բուժանձնակազմի հսկողության ներքո ընդունում և այլն:
4. Դեղամիջոցների մատակարարում.
ա) ապահովել բարձր որակի հակատուբերկուլյոզային դեղամիջոցների անխափան մատակարարումը` առաջին կարգի դեղամիջոցների ժամանակին պլանավորման, գնման և բաշխման միջոցով.
բ) նախատեսել օրենսդրական կարգով Համաշխարհային դեղորաքային ֆոնդից առաջին կարգի որակյալ դեղամիջոցների ձեռք բերման հնարավորությունը ՀՀ պետական բյուջեի ֆինանսավորմամբ.
գ) կատարելագործել դեղատնային մանրածախ համակարգում հակատուբերկուլյոզային դեղամիջոցների վաճառքի կանոնակարգումը` անվերահսկելի ձեռք բերումն ու սխալ օգտագործումը կանխելու նպատակով, քանի որ վերջինս բերում է դեղորայքակայունության զարգացման:
5. Ծրագրի ազդեցության գնահատման և մոնիտորինգի համակարգ.
ա) բարելավել տուբերկուլյոզի դեպքերի հաշվառումը` (օր-դեպք, բուժման արդյունքների սահմանումը և դասակարգումը), միջազգային չափորոշիչների պահանջներին համապատասխան.
բ) ստեղծել հաշվառման և հաշվետվության միասնական համակարգ (քաղաքացիական և ազատազրկման վայրերի համակարգերի համար).
գ) մշակել տվյալների միասնական համակարգ տուբերկուլյոզի բոլոր գրանցված դեպքերի համար (ռեգիստր).
դ) բարելավել հաշվառման և հաշվետվության համակարգի վարումը` տուբերկուլյոզի բուժանձնակազմի դասընթացների միջոցով.
ե) առավել մեծ ուշադրություն հատկացնել հաշվառման և հաշվետվության թղթաբանությանը, Տուբերկուլյոզի Ազգային Ծրագրի և մարզային համակարգողների կողմից տուբերկուլյոզի մասնագետների աշխատանքի պարբերական հսկմանը (հսկում, ստուգայց): Գնահատել ռեգիստրացիոն ձևերի վարման և ժամանակին ներկայացման ճշգրտությունն ու ամբողջականությունը.
զ) բարելավել լաբորատոր արդյունքների ներառումը հաշվառման և հաշվետվության միասնական համակարգում.
է) տուբերկուլյոզով հիվանդացության իրավիճակը և համակարգված գործունեությունը գնահատելու նպատակով յուրաքանչյուր եռամսյակ ՀՀ մարզերից տրամադրել ԴՈԹՍ /համապատասխան ընդունված ձևի/ ռազմավարության ներդրման վերաբերյալ տվյալները.
ը) լրացնել դեղորայքի տրամադրման համար անհրաժեշտ ռեգիստրացիոն ձևերը.
թ) իրականացնել արագ գնահատում` պաշտոնական տվյալների հիման վրա.
ժ) ներդնել հաշվառման և հաշվետվության էլեկտրոնային համակարգ` տուբերկուլյոզի վերահսկման ոլորտում.
ժա) նախատեսել բոլոր բուժաշխատողների կողմից տուբերկուլյոզի բոլոր դեպքերի վերաբերյալ պարտադիր տեղեկացման կարգ` միասնական ազգային տուբերկուլյոզի տվյալների բազա ներմուծելու համար.
ժբ) նախատեսել Տուբերկուլյոզի Ազգային Ծրագրի և մարզային համակարգողների կողմից տուբերկուլյոզի մասնագետների աշխատանքի վերահսկումն իրականացնելու համար անհրաժեշտ պլանավորում, կազմակերպում, նյութատեխնիկական և ֆինանսական ապահովում:
Ռազմավարություն 4. Դեղորքակայուն տուբերկուլյոզով հիվանդների բուժման համար միջազգայնորեն առաջարկվող ԴՈԹՍ Պլյուս ռազմավարության ներդրում Հայաստանում:
Նպատակը` Տուբերկուլյոզի դեղորայքակայուն ձևերով հիվանդների որակյալ բուժման ներդրման նախապատրաստում և ապահովում:
Միջոցառումներ`
1. Ապահովել նյութատեխնիկական (այդ թվում կուլտուրալ և դեղազգայունության հետազոտությունների արագացված ավտոմատացված համակարգ), կադրային և ֆինանսական հնարավորություններ` Ազգային Ռեֆերանս Լաբորատորիայում տուբերկուլյոզով հիվանդների քանակին ադեկվատ կուլտուրալ հետազոտությունների ծավալ, տուբերկուլյոզի միկոբակտերիաների իդենտիֆիկացիա, առաջին և երկրորդ շարքի դեղամիջոցների նկատմամբ միջազգային չափանիշներին համապատասխան դեղազգայունության թեստերի անցկացման համար:
2. Վերլուծել տուբերկուլյոզի դեղորայքակայուն ձևերի վարման փորձարարական ծրագրերի փորձը և մշակել ազգային ցուցումներ` միջազգային ԴՈԹՍ Պլյուս մոտեցումներին համապատասխան:
3. Պատրաստել հիվանդանոցային տարածքներ` խստորեն պահպանելով վարակի հսկման կանոնները:
4. Նպաստել Կանաչ Լույս Կոմիտեի առաքելության գործունեությանը, որը պետք է գնահատի հակատուբերկուլյոզային ծառայության որակը` ԴՈԹՍ-ի բաղադրիչների իրականացման շրջանակներում և Հայաստանի պատրաստվածությունը ԴՈԹՍ Պլյուս ծրագրի ներդրման համար:
5. Հաշվի առնելով Կանաչ Լույս Կոմիտեի առաքելության արդյունքները և ցուցումները, ժամանակին պատրաստել դիմում ուղղված այդ կոմիտեին` առավելապես ցածր գներով երկրորդ շարքի դեղամիջոցներ գնելու և ծրագրի ԴՈԹՍ Պլյուս բաղադրիչը Գլոբալ Հիմնադրամի ֆինանսավորմամբ ներդնելու թույլտվություն ստանալու վերաբերյալ:
6. Մշակել և ներդնել տուբերկուլյոզի դեղորայքակայուն ձևերի վարման և բուժման վերաբերյալ ուսուցողական ծրագրեր:
Ռազմավարություն 5. Ապահովել առաջնային բուժցանցում ԴՈԹՍ-ի իրականացման նախապայմանները:
Առողջության առաջնային պահպանման օղակի և ընդհանուր բուժցանցի ներգրավում հակատուբերկուլյոզային ենթակառուցվածքում
Նպատակը` Առողջության առաջնային պահպանման օղակի և ընդհանուր բուժցանցի ներգրավում հակատուբերկուլյոզային ենթակառուցվածքում:
Միջոցառումներ`
1. Օրենսդրական, կարգավորող (չափորոշիչների մշակում) և կրթական աջակցություն:
2. Առողջության առաջնային բուժցանցի բուժաշխատողներին պարտադրել իրականացնել տուբերկուլյոզով հիվանդների հայտնաբերում և հետհիվանդանոցային բուժում` ուղղակիորեն հսկման տակ, այս ամենը պետք է պարբերաբար համակարգվի տուբերկուլյոզի մասնագետների կողմից և նրանց խորհրդակցությամբ:
3. Կազմակերպել դեղորայքի տրամադրման և ուղղակիորեն հսկման տակ ընդունման կետեր` հիվանդների բնակության վայրերին մոտ, քաղաքային պայմաններում:
4. Ներդնել դեղորայքով ապահովման և ուղղակիորեն հսկման տակ ընդունման համակարգ` հիվանդներին հարմար գյուղական վայրերում:
Ռազմավարություն 6. ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման ազգային ծրագրի հետ համագործակցության ամրապնդում` ՏԲ/ՄԻԱՎ համակցված վարակի դեպքերի դեմ պայքարի համար
Նպատակը` կասեցնել տուբերկուլյոզի տարածումը կապված ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի հիվանդացության աճի հետ:
Միջոցառումներ`
1. ՀՀ առողջապահության նախարարության և ՄՀՀ ղեկավարությամբ ստեղծել ՄՀՀ-ի անդամներից և ՏԲ/ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ ոլորտի փորձագետներից կազմված մշտական գործող աշխատանքային խումբ, որը կմշակի քաղաքականություն, կպլանավորի և կհամակարգի համատեղ գործողությունները, կապահովի վերահսկման միասնական համակարգ և համատեղ գործողությունների արդյունավետության գնահատում, ինչպես նաև կմշակի ՏԲ/ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ հիվանդների ախտորոշման, բուժման, կանխարգելման և նրանց վերահսկմանն ուղղված կրթական ծրագրերի վերաբերյալ ուղեցույցներ:
2. Մշակել ազգային ցուցումներ ՏԲ/ՄԻԱՎ համատեղ վարակի ախտորոշման, բուժման, կանխարգելման և նրանց վերահսկմանն ուղղված կրթական ծրագրերի վերաբերյալ:
3. Ներդնել համատեղ միջոցառումների համակարգ ՄԻԱՎ վարակակիրների մոտ տուբերկուլյոզի բեռը նվազեցնելու նպատակով`
ա) տուբերկուլյոզի ակտիվ հայտնաբերում ՄԻԱՎ վարակակիրների շրջանում.
բ) գաղտնի տուբերկուլյոզի բուժումը ՄԻԱՎ վարակակիրների մոտ.
գ) վարակի վերահսկման կանոնների խստորեն պահպանում` ՄԻԱՎ վարակակիրներին ներհիվանդանոցային տուբերկուլյոզի վարակից պաշտպանելու նպատակով:
4. Ներդնել համատեղ միջոցառումների համակարգ տուբերկուլյոզով հիվանդների մոտ ՄԻԱՎ-ի բեռը նվազեցնելու նպատակով`
ա) բոլոր տուբերկուլյոզով հիվանդներին ապահովել կամավոր խորհրդատվությամբ և ՄԻԱՎ թեստավորմամբ.
բ) բոլոր ՏԲ/ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ հիվանդներին ապահովել ԱՀԿ-ի կողմից առաջարկվող և ազգային ուղեցույցներով նախատեսված երկու հիվանդությունների ադեկվատ բուժման հնարավորությամբ` ներառյալ հակառետռովիրուսային բուժումը:
5. Կատարելագործել հիվանդներին տարբեր կազմակերպություններից և ծառայություններից մեկը մյուսին ուղեգրման (ՏԲ/ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ, առողջության առաջնային պահպանման օղակ, ընդհանուր բուժ.ցանց), ինչպես նաև գաղտնիության պահպանման համակարգերը:
Ռազմավարություն 7. Կանխարգելիչ միջոցառումների ապահովում` ներառյալ տուբերկուլյոզի հայտնաբերման օջախներում:
Նպատակը` կասեցնել տուբերկուլյոզի վարակի տարածումը, նպաստել համաճարակային իրավիճակի կայունացմանը:
Միջոցառումներ`
1. Վերանայել ԲՑԺ պատվաստանյութով պատվաստման միջոցով մասնակի իմունիտետի ակտիվ առաջացման ծրագիրը, հաշվի առնելով միջազգային փորձը և մասնավորապես ԱՀԿ-ի կարծիքը կրկնապատվաստման անարդյունավետության մասին: Իմունոկանխարգելման ազգային ծրագրի հետ համատեղ մշակել ԲՑԺ պատվաստանյութով պատվաստման ծրագրի կատարման մոնիտորինգի, արդյունքների վերլուծության հակացուցումների, տնտեսական արդյունավետության, տեղեկատվության տրամադրման մեթոդական մոտեցումները միջազգային ցուցումներին և ՀՀ համաճարակային իրավիճակին համապատասխան:
2. Անցկացնել կանխարգելիչ (պրեվենտիվ) բուժում վարակի օջախում վարակված մինչև 14 տարեկան երեխաների շրջանում:
3. Անցկացնել ազատազրկման վայրերում գտնվող անձանց պարտադիր բժշկական հետազոտություն տուբերկուլյոզի վաղ հայտնաբերման նպատակով:
4. Անցկացնել զինծառայության մեջ գտնվող անձանց պարտադիր բժշկական հետազոտություն տուբերկուլյոզի վաղ հայտնաբերման նպատակով:
5. Ազգաբնակչությանը «Մ. Բովիս» հարուցիչով պայմանավորված տուբերկուլյոզից պաշտպանելու նպատակով ապահովել անասնաբուժական-սանիտարական միջոցառումներ, որոնք կիրականացվեն անասնաբուժական, սանիտարահամաճարակաբանական և հակատուբերկուլյոզային ծառայությունների կողմից:
Ռազմավարություն 8. Համակարգում և որակյալ հակատուբերկուլյոզային միջոցառումների իրականացում` ազատազրկման վայրերում, ինչպես նաև զինծառայության մեջ գտնվող տուբերկուլյոզով հիվանդների նկատմամբ:
Նպատակը` կասեցնել տուբերկուլյոզի վարակի տարածումը ազատազրկման վայրերում և զինծառայողների շրջանում:
Միջոցառումներ`
1. Ապահովել ազատազրկման վայրերում գտնվող տուբերկուլյոզով հիվանդների վաղ հայտնաբերումը և պարտադիր լիարժեք բուժումը ՀՀ արդարադատության նախարարության Քրեակատարողական համակարգի բժշկական սպասարկման ծառայության միջոցով.
ա) ուժեղացնել տուբերկուլյոզով հիվանդների հայտնաբերմանն ուղղված աշխատանքները կալանավայրեր ընդունվածների բժշկական հետազոտության, ինչպես նաև ազատազրկման ընթացքում զանգվածային հետազոտությունների և ընթացիկ հսկողության կազմակերպման միջոցով.
բ) ապահովել տուբերկուլյոզի ախտորոշման համար անհրաժեշտ լաբորատոր և ֆունկցիոնալ հետազոտությունների մատչելիությունը` ՀՀ արդարադատության նախարարության քրեակատարողական հիմնարկների բժշկական սպասարկման հաստատություններում, ինչպես նաև, ազատազրկման վայրերում գտնվող անձանց բժշկական սպասարկում իրականացնող բուժհաստատություններում.
գ) ապահովել ազատազրկման վայրերում գտնվող վարակիչ թոքային տուբերկուլյոզով (խորխի դրական քսուքով) հիվանդների պարտադիր մեկուսացումը.
դ) ապահովել ազատազրկման վայրերում գտնվող տուբերկուլյոզով հիվանդների հոսպիտալացումը հատուկ տուբ. հաստատություններում.
ե) ապահովել քրեակատարողական հիմնարկների բուժ. ծառայությունների կողմից արձանագրված տուբերկուլյոզով հիվանդների տվյալները պարտադիր փոխանցումը վերջիններիս բնակության վայրերում գտնվող հակատուբերկուլյոզային հաստատություններին.
զ) ապահովել տուբերկուլյոզով հիվանդ յուրաքանչյուր անձի վերաբերյալ տեղեկատվության հաղորդումը (Ձև ՏԲ09) նրա մշտական բնակության վայրին կից հակատուբերկուլյոզային հաստատությանը` ազատազրկման վայրից ազատ արձակվելուց հետո` առավելագույնը հինգ օրվա ընթացքում.
է) ապահովել քաղաքացիական հակատուբերկուլյոզային հաստատություններում բուժման ընթացքում կալանավորված անձանց վերաբերյալ տեղեկատվության հաղորդումը ՀՀ արդարադատության նախարարության Քրեակատարողական վարչության բժշկական սպասարկման բաժին.
ը) ապահովել ազատազրկման վայրերից ազատ արձակված տուբերկուլյոզով հիվանդների գրանցումը և բուժման հսկողությունը նրանց բնակության վայրերում գտնվող հակատուբերկուլյոզային հաստատություններում.
թ) ապահովել տուբերկուլյոզի բուժման արդյունքների վերաբերյալ տեղեկատվության հաղորդումը քաղաքացիական և կալանավայրերում գործող հակատուբերկուլյոզային ծառայությունների միջև.
ժ) պարտադիր նշել տուբերկուլյոզի առկայությունը այն տեղեկանքում, որը տրվում է անձին` ազատազրկման վայրից վերադառնալուց հետո.
ժա) ապահովել ՀՀ արդարադատության նախարարության տուբերկուլյոզի վերահսկման ծրագրին անհրաժեշտ հակատուբերկուլյոզային դեղերը, բժշկական պարագաները, լաբորատոր նյութերը և հաշվառման/հաշվետվության ձևերը` Տուբերկուլյոզի Ազգային Ծրագրի մատակարարման կենտրոնացված համակարգից.
ժբ) ապահովել ՀՀ արդարադատության նախարարության տուբերկուլյոզի վերահսկման ծրագրին անհրաժեշտ հակատուբերկուլյոզային բուժման կողմնակի ազդեցությունների վարման դեղերը, դրանց հետ կապված բժշկական պարագաները և լաբորատոր նյութերը` ՀՀ արդարադատության նախարարության մատակարարման համակարգից.
ժգ) ապահովել իրազեկման և առողջության լուսաբանման աշխատանքների պարբերաբար անցկացում բոլոր քրեակատարողական հիմնարկներում պահվող անձանց և նրանց անձնակազմի շրջանում.
ժդ) ներգրավել ՀՀ արդարադատության նախարարության բուժանձնակազմին Տուբերկուլյոզի Ազգային Ծրագրի շրջանակներում իրականացվող ուսուցողական և վերապատրաստման դասընթացներում:
2. Զինծառայության ընթացքում, ինչպես նաև զորացրումից հետո հակատուբերկուլյոզային միջոցառումների անընդմեջ ապահովումը.
ա) ապահովել զինծառայողների և սպայական կազմի ընթացիկ հետազոտությունը.
բ) ապահովել զինված ուժերում տուբերկուլյոզով հիվանդների հոսպիտալացումը տուբերկուլյոզային հաստատություններում և պարտադիր բուժումը.
գ) ապահովել վարակիչ ձևով տուբերկուլյոզով հիվանդ զինծառայողների մեկուսացումը.
դ) ապահովել Տուբերկուլյոզի Ազգային Ծրագրով ընդունված գրանցման և հաշվետվության ձևերի կիրառումը և տվյալների ընդգրկումը ազգային ընդհանուր տեղեկատվության համակարգում:
Ռազմավարություն 9. Ազգաբնակչության իրազեկման բարձրացում:
Նպատակը` Բնակչության տուբերկուլյոզի վերաբերյալ իրազեկման մակարդակի բարձրացում, տուբերկուլյոզով հիվանդի և նրա ընտանիքի անդամների նկատմամբ խարանի և խտրականության նվազեցում:
Միջոցառումներ`
1. Մշակել հասարակության իրազեկման ռազմավարություն` տուբերկուլյոզի հարցերում տուբերկուլյոզով կասկածելի անձանց դիմում բուժօգնության, տուբերկուլյոզով հիվանդների և նրանց ընտանիքի անդամների նկատմամբ խարանի և խտրականության նվազեցում, ինչպես նաև հասարակության կողմից տուբերկուլյոզով հիվանդներին աջակցության հզորացում:
2. Ապահովել տեղեկատվական միջոցառումների պարբերաբար անցկացում առողջապահության և անասնաբուժական ծառայությունների համատեղ մասնակցությամբ` ուղղված, ինչպես ընդհանուր ազգաբնակչությանը, այնպես էլ առանձին խմբերին (օրինակ, զինստորաբաժանումներ, բարձր դասարաններում, միջին մասնագիտական և բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում սովորողներ, ինչպես նաև դաստիարակներ և դասավանդողներ):
3. Կիրառելի բոլոր միջոցներով և ճանապարհներով, ներառյալ «Հավասարը` հավասարին» մեթոդով ուսուցում, խորհրդատվություն, տեղեկատվական-կրթական նյութերի տրամադրում, համայնքային միջոցառումների իրականացում` նախկին տուբերկուլյոզով հիվանդների ակտիվ ներգրավմամբ:
4. Ակտիվորեն ներգրավել զանգվածային լրատվական միջոցները ազգաբնակչությանը տուբերկուլյոզի վերաբերյալ իրազեկության հզորացման հարցում` շեշտադրելով հիվանդության բուժելիությունը, ախտորոշման և բուժման ծառայությունների անվճարությունը, հիվանդների և նրանց ընտանիքի անդամների նկատմամբ խարանի և խտրականության նվազեցումը:
III. ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՈՒՄ
Ազգային ծրագրով նախատեսվում է համապատասխան միջոցառումներ իրականացնել 2007-2015 թվականներին ընկած ժամանակահատվածում:
Ազգային ծրագրի իրականացման աշխատանքները համակարգելու է ՄԻԱՎ-ի, տուբերկուլյոզի և մալարիայի դեմ պայքարի միջոցառումները համակարգող մարմինը:
Ազգային ծրագրի իրագործման ֆինանսավորման աղբյուրներն են`
- Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից տվյալ տարվա առողջապահության նպատակային ծրագրերով նախատեսված գումարները.
- Միջազգային կազմակերպությունների նպատակային ֆինանսավորումը.
- Օրենքով չարգելված այլ աղբյուրներ:
ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ին հակազդման բնագավառում 2007-2015 թվականներին իրականացվելու են առաջնահերթ միջոցառումներ` համաձայն ժամանակացույցի (հավելված):
IY. ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՂ ԿՈՂՄԵՐԸ
- ՀՀ առողջապահության նախարարություն
- ՀՀ կրթության և գիտության նախարարություն
- ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարություն
- ՀՀ արդարադատության նախարարություն
- ՀՀ կառավարությանն առընթեր ոստիկանություն
- Տեղական ինքնակառավարման մարմինները
- ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման հանրապետական կենտրոն
- ՀՀ-ում ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, տուբերկուլյոզի և մալարիայի դեմ ուղղված
միջոցառումները համակարգող հանձնաժողով
- Աղքատության հաղթահարման ռազմավարության ծրագիր
- Իմունականխարգելման ազգային ծրագիր
- ՄԱԿ-ի գործակալություններ
- բազմակողմ/երկկողմ զարգացման գործընկերներ
- տեղական հասարակական կազմակերպություններ
ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑ ՏՈՒԲԵՐԿՈՒԼՅՈԶԻ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ 2007-2015 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ
.__________________________________________________________________________.
|Միջոցառումների անվանումները | Կատարող | Ֆինանսավորման | Կատարման |
| | մարմինը | աղբյուրը | ժամկետը |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ռազմավարություն 1. Ազգային | | | |
|քաղաքականության զարգացում և | | | |
|պետական աջակցություն | | | |
|Տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի | | | |
|ոլորտում: | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|պետական մակարդակով |առողջապահության |բյուջե, | |
|միջգերատեսչական |նախարարություն |միջազգային | |
|հակազդեցության |ՀՀ-ում |կազմակերպու- | |
|համակարգման նպատակով` |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, |թյուններ | |
|բարձրացնել և ուժեղացնել |տուբերկուլյոզի | | |
|ՄԻԱՎ-ի, տուբերկուլյոզի և |և մալարիայի | | |
|մալարիայի դեմ պայքարի |դեմ ուղղված | | |
|միջոցառումները համակարգող |միջոցառումները | | |
|մարմնի (ՄՀՀ) դերը |համակարգող | | |
|միջոցառումների պլանավորման, |հանձնաժողով | | |
|կառավարման մոնիտորինգի և |(ՄՀՀ) | | |
|գնահատման գործընթացներում | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ուժեղացնել ՏԱԾ-ի դերը, որպես|ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|ՀՀ ԱՆ-ի ֆունկցիոնալ կենտրոն,|առողջապահության |բյուջե, | |
|որն ապահովում է ծրագրի |նախարարություն |միջազգային | |
|իրականացման պլանավորումը, | |կազմակերպու- | |
|համակարգումը, | |թյուններ | |
|վերլուծական-տեղեկատվական | | | |
|գործունեությունը և | | | |
|մոնիտորինգը | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|ՏԱԾ-ի մարզային համակարգողներ|ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|միջոցով բարելավել Երևան |առողջապահության |բյուջե, | |
|քաղաքի և մարզերի |նախարարություն |միջազգային | |
|տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|խորհրդների միջև եղած կապը |յոզային |թյուններ | |
|հիվանդներին սոցիալական |ծառայություն | | |
|աջակցություն տրամադրելու, | | | |
|մարզային ՏԲ | | | |
|հաստատություններին աջակցելու| | | |
|(վերանորոգում, հիվանդների | | | |
|սնունդ, կազմակերպչական | | | |
|խնդիրներ) գործընթացներում | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ռազմավարություն 2. | | | |
|Հակատուբերկուլյոզային | | | |
|ենթակառուցվածքի | | | |
|բարեփոխումներ և համակարգում| | | |
|բուժման կազմակերպման բոլոր | | | |
|մակարդակներում | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Օպտիմալացնել և ապահովել |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2011թթ.|
|հակատուբերկուլյոզային |առողջապահության |բյուջե, | |
|ծառայության /ՏԱԾ/ |նախարարություն |միջազգային | |
|կառուցվածքային | |կազմակերպու- | |
|ստորաբաժանումների | |թյուններ | |
|գործունեության | | | |
|արդյունավետությունը, | | | |
|ազգային, մարզային, | | | |
|համայնքային մակարդակներում, | | | |
|ինչպես նաև վերջիններիս | | | |
|անհրաժեշտ կադրային | | | |
|ապահովումը | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|_
|Կատարելագործել օրենսդրական |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2009թթ.|
|դաշտը` տուբերկուլյոզի դեմ |առողջապահության |բյուջե, | |
|պայքարի ոլորտում |նախարարություն |միջազգային | |
| | |կազմակերպու- | |
| | |թյուններ | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Մշակել և ներդնել ազգային |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|չափորոշիչներ |առողջապահության |բյուջե, | |
|հակատուբերկուլյոզային |նախարարություն |միջազգային | |
|ենթակառուցվածքում |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|առողջության առաջնային |յոզային |թյուններ | |
|պահպանման օղակի և |ծառայություն | | |
|ընդհանուր բուժցանցի | | | |
|ներգրավման նպատակով | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Մշակել և ներդնել |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|տուբերկուլյոզի, այդ թվում |առողջապահության |բյուջե, | |
|դեղորայքակայուն ձևերի, |նախարարություն |միջազգային | |
|բուժման ազգային |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|չափորոշիչներ և |յոզային |թյուններ | |
|արձանագրություններ` հաշվի |ծառայություն | | |
|առնելով այդ բնագավառում | | | |
|առկա միջազգային փորձը և | | | |
|առաջարկները | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|_
|Մշակել ուսուցողական նյութեր,|ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|ուսուցման քաղաքականություն |առողջապահության |բյուջե, | |
|և ուսուցման անցկացման |նախարարություն |միջազգային | |
|ժամանակացույց` |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|առողջապահության համակարգի |յոզային |թյուններ | |
|տարբեր մակարդակներում ՏԲ |ծառայություն | | |
|ծառայությունն իրականացնող | | | |
|մասնագետների պատրաստման և | | | |
|վերապատրաստման համար | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Կատարելագործել միասնական |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|տեղեկատվական համակարգը` |առողջապահության |բյուջե, | |
|ինչպես յուրաքանչյուր ՏԲ |նախարարություն |միջազգային | |
|դեպքի վարման, այնպես էլ |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|ազգային |յոզային |թյուններ | |
|հակատուբերկուլյոզային |ծառայություն | | |
|ծրագրի և | | | |
|համաճարակաբանական իրավիճակի | | | |
|գնահատման և մոնիտորինգի | | | |
|նպատակով | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|_
|Տուբերկուլյոզի դեմ պայքարի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|համակարգման նպատակով` |առողջապահության |բյուջե, | |
|կազմակերպել ՏԲ անհրաժեշտ |նախարարություն |միջազգային | |
|տեղեկատվության տրամադրումը |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|ՀՀ առողջապահության, ՀՀ |պաշտպանության |թյուններ | |
|պաշտպանության, ՀՀ |նախարարություն | | |
|արդարադատության, ՀՀ |ՀՀ | | |
|գյուղատնտեսության, ՀՀ |արդարադատության | | |
|տարածքային կառավարման, ՀՀ |նախարարություն | | |
|առևտրի և տնտեսական |ՀՀ | | |
|զարգացման, ՀՀ սոցիալական |գյուղատնտե- | | |
|ապահովության, ՀՀ կրթության |սության | | |
|և գիտության |նախարարություն | | |
|նախարարությունների, ՀՀ |ՀՀ | | |
|կառավարությանն առընթեր |տարածքային | | |
|ազգային անվտանգության |կառավարման | | |
|ծառայության, ՀՀ |նախարարություն | | |
|կառավարությանն առընթեր |ՀՀ առևտրի և | | |
|ոստիկանության միջև |տնտեսական | | |
| |զարգացման | | |
| |նախարարություն | | |
| |ՀՀ սոցիալական | | |
| |ապահովության | | |
| |նախարարություն | | |
| |ՀՀ կրթության և | | |
| |գիտության | | |
| |նախարարություն | | |
| |ՀՀ | | |
| |կառավարությանն | | |
| |առընթեր ազգային | | |
| |անվտանգության | | |
| |ծառայություն | | |
| |ՀՀ | | |
| |կառավարությանն | | |
| |առընթեր | | |
| |ոստիկանություն | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|_
|Ռազմավարություն 3. | | | |
|Հայաստանում ընդունված | | | |
|միջազգայնորեն առաջարկվող | | | |
|հակատուբերկուլյոզային ԴՈԹՍ | | | |
|ռազմավարության բոլոր | | | |
|բաղադրիչների իրականացման | | | |
|բարելավում | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Տուբերկուլյոզի հայտնաբերում | | | |
|և ախտորոշում | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Մշակել և ներդնել |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|տուբերկուլյոզի ախտորոշման |առողջապահության |բյուջե, | |
|ազգային չափորոշիչներ |նախարարություն |միջազգային | |
|- լաբորատոր ախտորոշման և |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|այլ լրացուցիչ մեթոդների |յոզային |թյուններ | |
|(թեստավորում), ինչպես նաև |ծառայություն | | |
|տարբեր մակարդակների | | | |
|լաբորատորիաների | | | |
|կանոնակարգերի վերաբերյալ` | | | |
|ներառելով մասնագետների | | | |
|նյութական ապահովվածությունը:| | | |
|Աստիճանաբար ապահովել բոլոր | | | |
|ՏԲ հիվանդների և | | | |
|կասկածյալների որակյալ | | | |
|կուլտուրալ հետազոտություն` | | | |
|որպես պարտադիր չափորոշիչ | | | |
|(2 լաբորատորիաներում` | | | |
|Ազգային ռեֆերենս լաբորատորիա| | | |
|և Երևանի ՔՀՏԴ | | | |
|լաբորատորիա), ապահովել | | | |
|դեղազգայունության | | | |
|թեստավորում և որոշում | | | |
|Ազգային ռեֆերենս | | | |
|լաբորատորիայում: | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ապահովել պարտադիր |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|բակտերիոսկոպիկ և |առողջապահության |բյուջե, | |
|բակտերեոլոգիական |նախարարություն |միջազգային | |
|հետազոտությունների | |կազմակերպու- | |
|կազմակերպումը բուժ. | |թյուններ | |
|օգնության բոլոր | | | |
|մակարդակներում` օպտիմալացման| | | |
|ծրագրին համապատասխան | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Լաբորատորիաները և խորխի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|հավաքման կետերը ապահովել |առողջապահության |բյուջե, | |
|անհրաժեշտ սարքավորումներով |նախարարություն |միջազգային | |
|և նյութերով, նախատեսել | |կազմակերպու- | |
|լաբորատորիաների նյութական | |թյուններ | |
|մատակարարման աստիճանական | | | |
|անցումը արտաքին դոնորներից | | | |
|պետական ֆինանսավորման | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ուժեղացնել լաբորատոր |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|ախտորոշման ներքին և արտաքին|առողջապահության |բյուջե, | |
|որակի ստուգման համակարգը, |նախարարություն |միջազգային | |
|ապահովել կանոնավոր կապ | |կազմակերպու- | |
|վերազգային լաբորատորիայի | |թյուններ | |
|հետ` ԱՌԼ-ի աշխատանքի որակի | | | |
|արտաքին վերահսկողությունն | | | |
|ապահովելու նպատակով | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ստանդարտացված բուժում և | | | |
|աջակցում հիվանդներին | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ապահովել ՏԲ հիվանդների |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|բուժումն ըստ կատեգորիաների |առողջապահության |բյուջե, | |
|նրանց դասակարգման և |նախարարություն |միջազգային | |
|ուղղակիորեն հսկվող բուժման |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|առաջարկվող ստանդարտ |յոզային |թյուններ | |
|սխեմաների` միջազգային |ծառայություններ | | |
|չափորոշիչների հիման վրա, իսկ| | | |
|հետագայում, ազգային բուժման | | | |
|արձանագրություններ | | | |
|ներդնելուց հետո, | | | |
|վերջիններիս հիման վրա | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Խթանել գործունեության |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|տարբեր ձևեր, որոնք ուղղված |առողջապահության |բյուջե, | |
|են բուժման ողջ կուրսի |նախարարություն |միջազգային | |
|ընթացքում հիվանդների | |կազմակերպու- | |
|հետևողական լինելուն` | |թյուններ | |
|- հիվանդներին սննդի | | | |
|տրամադրում | | | |
|- հիվանդներին և նրանց | | | |
|մտերիմներին խորհրդատվության | | | |
|տրամադրում (զրույցներ, | | | |
|լուսաբանում, հոգեբանական | | | |
|օգնություն) | | | |
|- անվճար դեղորայքի | | | |
|տրամադրման հեշտացում | | | |
|- հակատուբերկուլյոզային | | | |
|դեղորայքի բուժանձնակազմի | | | |
|հսկողության ներքո ընդունում | | | |
|և այլն | | | |
.__________________________________________________________________________.
|Միջոցառումների անվանումները | Կատարող | Ֆինանսավորման | Կատարման |
| | մարմինը | աղբյուրը | ժամկետը |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Դեղամիջոցների մատակարարում | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ապահովել բարձր որակի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|հակատուբերկուլյոզային |առողջապահության |բյուջե, | |
|դեղամիջոցների անխափան |նախարարություն |միջազգային | |
|մատակարարումը` առաջին կարգի | |կազմակերպու- | |
|դեղամիջոցների ժամանակին | |թյուններ | |
|պլանավորման, գնման և | | | |
|բաշխման միջոցով | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Նախատեսել Համաշխարհային |ՀՀ |ՀՀ պետական |2009-2015թթ.|
|դեղորայքային ֆոնդից առաջին |առողջապահության |բյուջե, | |
|կարգի որակյալ դեղամիջոցների |նախարարություն |միջազգային | |
|ձեռք բերման հնարավորությունը| |կազմակերպու- | |
|ՀՀ պետ. բյուջեի | |թյուններ | |
|ֆինանսավորմամբ | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|_
|Կատարելագործել դեղատնային |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|մանրածախ համակարգում |առողջապահության |բյուջե, | |
|հակատուբերկուլյոզային |նախարարություն |միջազգային | |
|դեղամիջոցների վաճառքի | |կազմակերպու- | |
|կանոնակարգումը` | |թյուններ | |
|անվերահսկելի ձեռք բերումն ու| | | |
|սխալ օգտագործումը կանխելու | | | |
|նպատակով, քանի որ վերջինս | | | |
|բերում է | | | |
|դեղորայքակայունության | | | |
|զարգացման | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ծրագրի ազդեցության | | | |
|գնահատման և մոնիտորինգի | | | |
|համակարգ | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Բարելավել ՏԲ դեպքերի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|հաշվառումը` (օր-դեպք, |առողջապահության |բյուջե, | |
|բուժման արդյունքներ |նախարարություն |միջազգային | |
|սահմանումը և դասակարգումը),|Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|միջազգային չափորոշիչների |յոզային |թյուններ | |
|պահանջներին համապատասխան |ծառայություն | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ստեղծել հաշվառման և |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|հաշվետվության միասնական |առողջապահության |բյուջե, | |
|համակարգ (քաղաքացիական և |նախարարություն |միջազգային | |
|բանտային համակարգերի համար) |ՀՀ |կազմակերպու- | |
| |արդարադատության |թյուններ | |
| |նախարարություն | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|_
|Մշակել տվյալների միասնական |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|համակարգ ՏԲ բոլոր գրանցված |առողջապահության |բյուջե, | |
|դեպքերի համար (ռեգիստր) |նախարարություն |միջազգային | |
| |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
| |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություններ | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Բարելավել հաշվառման և |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|հաշվետվության համակարգի |առողջապահության |բյուջե, | |
|վարումը` ՏԲ բուժանձնակազմի |նախարարություն |միջազգային | |
|դասընթացների միջոցով |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
| |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություններ | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Առավել մեծ ուշադրություն |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|հատկացնել հաշվառման և |առողջապահության |բյուջե, | |
|հաշվետվության |նախարարություն |միջազգային | |
|թղթաբանությանը, ՏԱԾ-ի և |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|մարզային համակարգողների |յոզային |թյուններ | |
|կողմից ՏԲ մասնագետների |ծառայություններ | | |
|աշխատանքի պարբերական | | | |
|հսկմանը (հսկում, ստուգայց): | | | |
|Գնահատել ռեգիստրացիոն ձևերի | | | |
|վարման և ժամանակին | | | |
|ներկայացման ճշգրտությունն ու| | | |
|ամբողջականությունը | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Բարելավել լաբորատոր |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|արդյունքների ներառումը |առողջապահության |բյուջե, | |
|հաշվառման և հաշվետվության |նախարարություն |միջազգային | |
|միասնական համակարգում |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
| |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություն | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Տուբերկուլյոզով |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|հիվանդացության իրավիճակը և |առողջապահության |բյուջե, | |
|համակարգված գործունեությունը|նախարարություն |միջազգային | |
|գնահատելու նպատակով |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|յուրաքանչյուր եռամսյակ ՀՀ |յոզային |թյուններ | |
|մարզերից տրամադրել ԴՈՏՍ |ծառայություն | | |
|(համապատասխան ընդունված | | | |
|ձևի) ռազմավարության | | | |
|ներդրման վերաբերյալ | | | |
|տվյալները | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Լրացնել դեղորայքի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|տրամադրման համար անհրաժեշտ |առողջապահության |բյուջե, | |
|ռեգիստրացիոն ձևրը |նախարարություն |միջազգային | |
| |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
| |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություն | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Իրականացնել արագ գնահատում` |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|պաշտոնական տվյալների հիման |առողջապահության |բյուջե, | |
|վրա |նախարարություն |միջազգային | |
| |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
| |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություն | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ներդնել հաշվառման և |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|հաշվետվության էլեկտրոնային |առողջապահության |բյուջե, | |
|համակարգ` ՏԲ վերահսկման |նախարարություն |միջազգային | |
|ոլորտում |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
| |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություն | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Նախատեսել բոլոր |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|բուժաշխատողների կողմից |առողջապահության |բյուջե, | |
|բոլոր ՏԲ դեպքերի վերաբերյալ |նախարարություն |միջազգային | |
|պարտադիր տեղեկացման կարգ` |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|միասնական ազգային ՏԲ |յոզային |թյուններ | |
|տվյալների բազա ներմուծելու |ծառայություն | | |
|համար | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Նախատեսել ՏԱԾ-ի և մարզային |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ.|
|համակարգողների կողմից ՏԲ |առողջապահության |բյուջե, | |
|մասնագետների աշխատանքի |նախարարություն |միջազգային | |
|վերահսկումն իրականացնելու |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|համար անհրաժեշտ պլանավորում,|յոզային |թյուններ | |
|նյութատեխնիկական և |ծառայություն | | |
|ֆինանսական ապահովում | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ռազմավարություն 4. | | | |
|Դեղորայքակայուն | | | |
|տուբերկուլյոզով հիվանդների | | | |
|բուժման համար միջազգայնորեն | | | |
|առաջարկվող ԴՈՏՍ+ռազմավարու- | | | |
|թյան ներդրում Հայաստանում | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Ապահովել նյութատեխնիկական |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ.|
|(այդ թվում կուլտուրալ և |առողջապահության |բյուջե, | |
|դեղազգայունության |նախարարություն |միջազգային | |
|հետազոտությունների արագացված|Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|ավտոմատացված համակարգ), |յոզային |թյուններ | |
|կադրային և ֆինանսական |ծառայություն | | |
|հնարավորություններ` ԱՌԼ-ում | | | |
|ՏԲ հիվանդների քանակին | | | |
|ադեկվատ կուլտուրալ | | | |
|հետազոտությունների ծավալ, | | | |
|ՏԲ միկոբակտերիաների | | | |
|իդենտիֆիկացիա, առաջին և | | | |
|երկրորդ շարքի դեղամիջոցների | | | |
|նկատմամբ միջազգային | | | |
|չափանիշներին համապատասխան | | | |
|դեղազգայունության թեստերի | | | |
|անցկացման համար | | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Վերլուծել ՏԲ դեղորայքակայուն|ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2011թթ.|
|ձևերի վարման փորձարարական |առողջապահության |բյուջե, | |
|ծրագրերի փորձը և մշակել |նախարարություն |միջազգային | |
|ազգային ցուցումներ` |Հակատուբերկուլ- |կազմակերպու- | |
|միջազգային ԴՈԹՍ պլյուս |յոզային |թյուններ | |
|մոտեցումներին համապատասխան |ծառայություն | | |
|____________________________|________________|_______________|____________|
|Պատրաստել հիվանդանոցային |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2009թթ.|
|տարածքներ` խստորեն |առողջապահության |բյուջե, | |
|պահպանելով վարակի հսկման |նախարարություն |միջազգային | |
|կանոնները | |կազմակերպու- | |
| | |թյուններ | |
|Նպաստել Կանաչ Լույս Կոմիտեի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|առաքելության գործունեությանը,|առողջապահության|բյուջե, | |
|որը պետք է գնահատի ՏԲ |նախարարություն |միջազգային | |
|ծառայության որակը` ԴՈԹՍ-ի |Միջազգային |կազմակերպու- | |
|բաղադրիչների իրականացման |կառույցներ |թյուններ | |
|շրջանակներում և Հայաստանի | | | |
|պատրաստվածությունը ԴՈԹՍ | | | |
|պլյուս ծրագրի ներդրման | | | |
|համար | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Հաշվի առնելով Կանաչ Լույս |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|Կոմիտեի առաքելության |առողջապահության|բյուջե, | |
|արդյունքները և ցուցումները, |նախարարություն |միջազգային | |
|ժամանակին պատրաստել դիմում |Հակատուբերկուլ-|կազմակերպու- | |
|ուղղված այդ կոմիտեին` |յոզային |թյուններ | |
|առավելապես ցածր գներով |ծառայություն | | |
|երկրորդ շարքի դեղամիջոցներ | | | |
|գնելու և ծրագրի ԴՈՏՍ պլյուս | | | |
|բաղադրիչը Գլոբալ Հիմնադրամի | | | |
|ֆինանսավորմամբ ներդնելու | | | |
|թույլտվություն ստանալու | | | |
|վերաբերյալ | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Մշակել և ներդնել ՏԲ |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|դեղորայքակայուն ձևերի |առողջապահության|բյուջե, | |
|վարման և բուժման վերաբերյալ |նախարարություն |միջազգային | |
|ուսուցողական ծրագրեր |Հակատուբերկուլ-|կազմակերպու- | |
| |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ռազմավարություն 5. | | | |
|Ապահովել առաջնային | | | |
|բուժցանցում ԴՈԹՍ-ի | | | |
|իրականացման նախապայմանները | | | |
|Առողջության առաջնային | | | |
|պահպանման օղակի և ընդհանուր | | | |
|բուժցանցի ներգրավում | | | |
|հատակուբերկուլյոզային | | | |
|ենթակառուցվածքում | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Օրենսդրական, կարգավորող |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|(չափորոշիչների մշակում) և |առողջապահության|բյուջե, | |
|կրթական աջակցություն |նախարարություն |միջազգային | |
| |Հակատուբերկուլ-|կազմակերպու- | |
| |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Առողջության առաջնային |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|բուժցանցի բուժաշխատողներին |առողջապահության|բյուջե, | |
|պարտադրել իրականացնել ՏԲ |նախարարություն |միջազգային | |
|հիվանդների հայտնաբերման և |Հակատուբերկուլ-|կազմակերպու- | |
|հետհիվանդանոցային բուժում` |յոզային |թյուններ | |
|ուղղակիորեն հսկման տակ, այս |ծառայություն | | |
|ամենը պետք է պարբերաբար | | | |
|համակարգվի ՏԲ մասնագետների | | | |
|կողմից և նրանց | | | |
|խորհրդակցությամբ | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Կազմակերպել դեղորայքի տրման |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|և ուղղակիորեն հսկման տակ |առողջապահության|բյուջե, | |
|ընդունման կետեր` հիվանդների |նախարարություն |միջազգային | |
|բնակության վայրերին մոտ, |Հակատուբերկուլ-|կազմակերպու- | |
|քաղաքային պայմաններում |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ներդնել դեղորայքով ապահովման |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|և ուղղակիորեն հսկման տակ |առողջապահության|բյուջե, | |
|ընդունման համակարգ` |նախարարություն |միջազգային | |
|հիվանդներին հարմար գյուղական |Հակատուբերկուլ-|կազմակերպու- | |
|վայրերում |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ռազմավարություն 6. | | | |
|ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի կանխարգելման | | | |
|ազգային ծրագրի հետ | | | |
|համագործակցության ամրապնդում`| | | |
|ՏԲ/ ՄԻԱՎ համակցված վարակի | | | |
|դեպքերի դեմ պայքարի համար | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|ՀՀ ԱՆ և ՄՀՀ ղեկավարությամբ |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|ստեղծել ՄՀՀ-ի անդամներից և |առողջապահության|բյուջե, | |
|ՏԲ/ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ ոլորտի |նախարարություն |միջազգային | |
|փորձագետներից կազմված մշտական|ՀՀ-ում` |կազմակերպու- | |
|գործող աշխատանքային խումբ, |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, |թյուններ | |
|որը կմշակի քաղաքականություն, |տուբերկուլյոզի | | |
|կպլանավորի և կհամակարգի |և մալարիայի | | |
|համատեղ գործողությունները, |դեմ ուղղված | | |
|կապահովի վերահսկման |միջոցառումները | | |
|միասնական համակարգ և |համակարգող | | |
|համատեղ գործողությունների |հանձնաժողով | | |
|արդյունավետության գնահատում, |(ՄՀՀ) | | |
|ինչպես նաև կմշակի | | | |
|ՏԲ/ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ հիվանդների | | | |
|ախտորոշման, բուժման, | | | |
|կանխարգելման և նրանց | | | |
|վերահսկմանն ուղղված կրթական | | | |
|ծրագրերի վերաբերյալ | | | |
|ուղեցույցներ | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Մշակել ազգային ցուցումներ |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|ՏԲ/ՄԻԱՎ համատեղ վարակի |առողջապահության|բյուջե, | |
|ախտորոշման, բուժման, |նախարարություն |միջազգային | |
|կանխարգելման և նրանց |ՁԻԱՀ կենտրոն |կազմակերպու- | |
|վերահսկմանն ուղղված կրթական |Հակատուբերկուլ-|թյուններ | |
|ծրագրերի վերաբերյալ |յոզային | | |
| |ծառայություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ներդնել համատեղ |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|միջոցառումների համակարգ ՄԻԱՎ |առողջապահության|բյուջե, | |
|վարակակիրների մոտ ՏԲ բեռը |նախարարություն |միջազգային | |
|նվազեցնելու նպատակով: |ՁԻԱՀ կենտրոն |կազմակերպու- | |
|ա) ՏԲ ակտիվ հայտնաբերում |Հակատուբերկուլ-|թյուններ | |
|ՄԻԱՎ վարակակիրների շրջանում: |յոզային | | |
|բ) Գաղտնի ՏԲ-ի բուժումը |ծառայություն | | |
|ՄԻԱՎ վարակակիրների մոտ: | | | |
|գ) Վարակի վերահսկման | | | |
|կանոնների խստորեն պահպանում` | | | |
|ՄԻԱՎ վարակակիրներին | | | |
|ներհիվանդանոցային ՏԲ վարակից | | | |
|պաշտպանելու նպատակով: | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ներդնել համատեղ |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|միջոցառումների համակարգ |առողջապահության|բյուջե, | |
|ՏԲ հիվանդների մոտ ՄԻԱՎ-ի |նախարարություն |միջազգային | |
|բեռը նվազեցնելու նպատակով: |ՁԻԱՀ կենտրոն |կազմակերպու- | |
|ա) Բոլոր ՏԲ հիվանդներին |Հակատուբերկուլ-|թյուններ | |
|ապահովել կամավոր |յոզային | | |
|խորհրդատվությամբ և ՄԻԱՎ |ծառայություն | | |
|թեստավորմամբ: | | | |
|բ) Բոլոր ՏԲ/ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ | | | |
|հիվանդներին ապահովել ԱՀԿ-ի | | | |
|կողմից առաջարկվող և ազգային | | | |
|ուղեցույցներով նախատեսված | | | |
|երկու հիվանդությունների | | | |
|ադեկվատ բուժման | | | |
|հնարավորությամբ` ներառյալ | | | |
|հակառետռովիրուսային բուժումը:| | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Կատարելագործել հիվանդներին |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|տարբեր կազմակերպություններից |առողջապահության|բյուջե, | |
|և ծառայություններից մեկը |նախարարություն |միջազգային | |
|մյուսին ուղեգրման /ՏԲ, |ՁԻԱՀ կենտրոն |կազմակերպու- | |
|ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ, առողջության |Հակատուբերկուլ-|թյուններ | |
|առաջնային պահպանման օղակ, |յոզային | | |
|ընդհանուր բուժ. ցանց/, |ծառայություն | | |
|ինչպես նաև գաղտնիության | | | |
|պահպանման համակարգերը: | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ռազմավարություն 7. | | | |
|Կանխարգելիչ միջոցառումների | | | |
|ապահովում` ներառյալ ՏԲ-ի | | | |
|հայտնաբերման օջախներում | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Վերանայել ԲՑԺ պատվաստանյութով|ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2008թթ. |
|պատվաստման միջոցով մասնակի |առողջապահության|բյուջե, | |
|իմունիտետի ակտիվ առաջացման |նախարարություն |միջազգային | |
|ծրագիրը, հաշվի առնելով |Իմունոկանխար- |կազմակերպու- | |
|միջազգային փորձը և |գելման ազգային |թյուններ | |
|մասնավորապես ԱՀԿ-ի կարծիքը |ծրագիր | | |
|կրկնապատվաստման |Հակատուբերկուլ-| | |
|անարդյունավետության մասին: |յոզային | | |
|Իմունոկանխարգելման ազգային |ծառայություն | | |
|ծրագրի հետ համատեղ մշակել | | | |
|ԲՑԺ պատվաստանյութով | | | |
|պատվաստման ծրագրի կատարման | | | |
|մոնիտորինգի, արդյունքների | | | |
|վերլուծության, | | | |
|հակացուցումների, տնտեսական | | | |
|արդյունավետության, | | | |
|տեղեկատվության տրամադրման | | | |
|մեթոդական մոտեցումները | | | |
|միջազգային ցուցումներին և | | | |
|ՀՀ համաճարակային իրավիճակին | | | |
|համապատասխան: | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Անց կացնել կանխարգելիչ |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2011թթ. |
|(պրեվենտիվ) բուժում վարակի |առողջապահության|բյուջե, | |
|օջախում վարակված մինչև 14 |նախարարություն |միջազգային | |
|տարեկան երեխաների շրջանում: |Հակատուբերկուլ-|կազմակերպու- | |
| |յոզային |թյուններ | |
| |ծառայություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Անց կացնել ազատազրկման |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2011թթ. |
|վայրերում գտնվող անձանց |առողջապահության|բյուջե, | |
|պարտադիր բժշկական |նախարարություն |միջազգային | |
|հետազոտություն ՏԲ վաղ |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|հայտնաբերման նպատակով: |արդարադատության|թյուններ | |
| |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Անց կացնել զինծառայության մեջ|ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2011թթ. |
|գտնվող անձանց պարտադիր |առողջապահության|բյուջե, | |
|բժշկական հետազոտություն ՏԲ |նախարարություն |միջազգային | |
|վաղ հայտնաբերման նպատակով: |ՀՀ |կազմակերպու- | |
| |պաշտպանության |թյուններ | |
| |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ազգաբնակչությանը «Մ. Բովիզ» |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|հարուցիչով պայմանավորված |առողջապահության|բյուջե, | |
|ՏԲ-ից պաշտպանելու նպատակով |նախարարություն |միջազգային | |
|ապահովել անասնաբուժական- |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|սանիտարական միջոցառումներ, |գյուղատնտեսու- |թյուններ | |
|որոնք հաստատված են |թյան | | |
|անասնաբուժական և |նախարարություն | | |
|սանիտարա-համաճարակաբանական | | | |
|ծառայության կողմից: | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ռազմավարություն 8. | | | |
|Համակարգում և որակյալ | | | |
|հակատուբերկուլյոզային | | | |
|միջոցառումների իրականացում` | | | |
|ազատազրկման վայրերում, | | | |
|ինչպես նաև զինծառայության | | | |
|մեջ գտնվող ՏԲ հիվանդների | | | |
|նկատմամբ: | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել ազատազրկման |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|վայրերում գտնվող ՏԲ |արդարադատության|բյուջե, | |
|հիվանդների վաղ հայտնաբերումը |նախարարություն |միջազգային | |
|և պարտադիր լիարժեք բուժումը |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|ՀՀ արդարադատության |առողջապահության|թյուններ | |
|նախարարության Քրեակատարողական|նախարարություն | | |
|համակարգի բժշկական սպասարկման| | | |
|ծառայության միջոցով | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ուժեղացնել ՏԲ հիվանդների |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|հայտնաբերմանն ուղղված |արդարադատության|բյուջե, | |
|աշխատանքները կալանավայրեր |նախարարություն |միջազգային | |
|ընդունվածների բժշկական |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|հետազոտության, ինչպես նաև |առողջապահության|թյուններ | |
|ազատազրկման ընթացքում |նախարարություն | | |
|զանգվածային հետազոտություն- | | | |
|ների և ընթացիկ հսկողության | | | |
|կազմակերպման միջոցով | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել ՏԲ ախտորոշման համար |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|անհրաժեշտ լաբորատոր և |արդարադատության|բյուջե, | |
|ֆունկցիոնալ հետազոտություն- |նախարարություն |միջազգային | |
|ների մատչելիությունը` ՀՀ |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|արդարադատության նախարարության|առողջապահության|թյուններ | |
|քրեակատարողական հիմնարկների |նախարարություն | | |
|բժշկական սպասարկման | | | |
|հաստատություններում, ինչպես | | | |
|նաև, ազատազրկման վայրերում | | | |
|գտնվող անձանց բժշկական | | | |
|սպասարկում իրականացնող | | | |
|բուժհաստատություններում | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել ազատազրկման |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|վայրերում գտնվող վարակիչ |արդարադատության|բյուջե, | |
|թոքային տուբերկուլյոզով |նախարարություն |միջազգային | |
|(խորխի դրական քսուքով) |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|հիվանդների պարտադիր |առողջապահության|թյուններ | |
|մեկուսացումը |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել քրեակատարողական |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|հիմնարկների բուժ. |արդարադատության|բյուջե, | |
|ծառայությունների կողմից |նախարարություն |միջազգային | |
|արձանագրված տուբերկուլյոզով |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|հիվանդների տվյալները պարտադիր|առողջապահության|թյուններ | |
|փոխանցումը վերջիններիս |նախարարություն | | |
|բնակության վայրերում գտնվող | | | |
|հակատուբերկուլյոզային | | | |
|հաստատություններին | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել տուբերկուլյոզով |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|հիվանդ յուրաքանչյուր անձի |արդարադատության|բյուջե, | |
|վերաբերյալ տեղեկատվության |նախարարություն |միջազգային | |
|հաղորդումը (Ձև ՏԲ09) նրա |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|մշտական բնակության վայրին |առողջապահության|թյուններ | |
|կից հակատուբերկուլյոզային |նախարարություն | | |
|հաստատությանը` ազատազրկման | | | |
|վայրից ազատ արձակվելուց | | | |
|հետո` առավելագույնը հինգ | | | |
|օրվա ընթացքում | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել քաղաքացիական |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|հակատուբերկուլյոզային |արդարադատության|բյուջե, | |
|հաստատություններում բուժման |նախարարություն |միջազգային | |
|ընթացքում կալանավորված |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|անձանց վերաբերյալ |առողջապահության|թյուններ | |
|տեղեկատվության հաղորդումը |նախարարություն | | |
|ՀՀ արդարադատության | | | |
|նախարարության Քրեակատարողական| | | |
|վարչության բժշկական | | | |
|սպասարկման բաժին | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել ազատազրկման |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|վայրերից ազատ արձակված |արդարադատության|բյուջե, | |
|տուբերկուլյոզով հիվանդների |նախարարություն |միջազգային | |
|գրանցումը և բուժման |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|հսկողությունը նրանց |առողջապահության|թյուններ | |
|բնակության վայրերում գտնվող |նախարարություն | | |
|հակատուբերկուլյոզային | | | |
|հաստատություններում | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել տուբերկուլյոզի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|բուժման արդյունքների |արդարադատության|բյուջե, | |
|վերաբերյալ տեղեկատվության |նախարարություն |միջազգային | |
|հաղորդումը քաղաքացիական և |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|կալանավայրերում գործող |առողջապահության|թյուններ | |
|հակատուբերկուլյոզային |նախարարություն | | |
|ծառայությունների միջև | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Պարտադիր նշել տուբերկուլյոզի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|առկայությունը այն |արդարադատության|բյուջե, | |
|տեղեկանքում, որը տրվում է |նախարարություն |միջազգային | |
|անձին` ազատազրկման վայրից |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|վերադառնալուց հետո |առողջապահության|թյուններ | |
| |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել արդարադատության |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|նախարարության տուբերկուլյոզի |արդարադատության|բյուջե, | |
|վերահսկման ծրագրին անհրաժեշտ |նախարարություն |միջազգային | |
|հակատուբերկուլյոզային |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|դեղերը, բժշկական պարագաները, |առողջապահության|թյուններ | |
|լաբորատոր նյութերը և |նախարարություն | | |
|հաշվառման/հաշվետվության | | | |
|ձևրը` Տուբերկուլյոզի | | | |
|Ազգային Ծրագրի մատակարարման | | | |
|կենտրոնացված համակարգից | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել արդարադատության |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|նախարարության տուբերկուլյոզի |արդարադատության|բյուջե, | |
|վերահսկման ծրագրին անհրաժեշտ |նախարարություն |միջազգային | |
|հակատուբերկուլյոզային |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|բուժման կողմնակի |առողջապահության|թյուններ | |
|ազդեցությունների վարման |նախարարություն | | |
|դեղերը, դրանց հետ կապված | | | |
|բժշկական պարագաները և | | | |
|լաբորատոր նյութերը` | | | |
|արդարադատության նախարարության| | | |
|մատակարարման համակարգից | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել իրազեկման և |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|առողջության լուսաբանման |արդարադատության|բյուջե, | |
|աշխատանքների պարբերաբար |նախարարություն |միջազգային | |
|անցկացում բոլոր |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|քրեակատարողական |առողջապահության|թյուններ | |
|հիմնարկներում պահվող անձանց |նախարարություն | | |
|և նրանց անձնակազմի շրջանում | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ներգրավել ՀՀ արդարադատության |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|նախարարության բուժանձնակազմին|արդարադատության|բյուջե, | |
|Տուբերկուլյոզից Ազգային |նախարարություն |միջազգային | |
|Ծրագրի շրջանակներում |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|իրականացվող ուսուցողական և |առողջապահության|թյուններ | |
|վերապատրաստման |նախարարություն | | |
|դասընթացներում | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Զինծառայության ընթացքում, | | | |
|ինչպես նաև | | | |
|ապամոբիլիզացումից հետո | | | |
|հակատուբերկուլյոզային | | | |
|միջոցառումների անընդմեջ | | | |
|ապահովումը | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել զինվորների և |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|սպայական կազմի ընթացիկ |պաշտպանության |բյուջե, | |
|հետազոտությունը |նախարարություն |միջազգային | |
| |ՀՀ |կազմակերպու- | |
| |առողջապահության|թյուններ | |
| |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել զինված ուժերում |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|տուբերկուլյոզով հիվանդների |պաշտպանության |բյուջե, | |
|հոսպիտալացումը |նախարարություն |միջազգային | |
|տուբերկուլյոզային |ՀՀ |կազմակերպու- | |
|հաստատություններում և |առողջապահության|թյուններ | |
|պարտադիր բուժումը |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել վարակիչ ձևով |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|տուբերկուլյոզով հիվանդ |պաշտպանության |բյուջե, | |
|անձանց մեկուսացումը |նախարարություն |միջազգային | |
| |ՀՀ |կազմակերպու- | |
| |առողջապահության|թյուններ | |
| |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել Տուբերկուլյոզի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|Ազգային Ծրագրով ընդունված |պաշտպանության |բյուջե, | |
|գրանցման և հաշվետվության |նախարարություն |միջազգային | |
|ձևերի կիրառումը և տվյալների|ՀՀ |կազմակերպու- | |
|ընդգրկումը ազգային ընդհանուր |առողջապահության|թյուններ | |
|տեղեկատվության համակարգում |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ռազմավարություն 9. | | | |
|Ազգաբնակչության իրազեկման | | | |
|բարձրացում | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Մշակել հասարակության |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|իրազեկման ռազմավարություն` |առողջապահության|բյուջե, | |
|տուբերկուլյոզի հարցերում |նախարարություն |միջազգային | |
|տուբերկուլյոզով կասկածելի |ՀՀ կրթության |կազմակերպու- | |
|անձանց դիմում բուժ. |և գիտության |թյուններ | |
|օգնության, տուբերկուլյոզով |նախարարություն | | |
|հիվանդների և նրանց ընտանիքի |ՀՀ | | |
|անդամների նկատմամբ խարանի և |պաշտպանության | | |
|խտրականության նվազեցում, |նախարարություն | | |
|ինչպես նաև հասարակության |ՀՀ | | |
|կողմից տուբերկուլյոզով |գյուղատնտեսու- | | |
|հիվանդներին աջակցության |թյան | | |
|հզորացում |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ապահովել տեղեկատվական |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|միջոցառումների պարբերաբար |առողջապահության|բյուջե, | |
|անցկացում` առողջապահության |նախարարություն |միջազգային | |
|և անասնաբուժական |ՀՀ կրթության |կազմակերպու- | |
|ծառայությունների համատեղ |և գիտության |թյուններ | |
|մասնակցությամբ ուղղված |նախարարություն | | |
|ինչպես ընդհանուր |ՀՀ | | |
|ազգաբնակչությանը, այնպես էլ |պաշտպանության | | |
|առանձին խմբերին (օրինակ, |նախարարություն | | |
|զինստորաբաժանումներ, բարձր |ՀՀ | | |
|դասարաններում, միջին |գյուղատնտեսու- | | |
|մասնագիտական և բարձրագույն |թյան | | |
|ուսումնական |նախարարություն | | |
|հաստատություններում | | | |
|սովորողներ, ինչպես նաև | | | |
|դաստիարակներ և | | | |
|դասավանդողներ) | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Կիրառելի բոլոր միջոցներով և |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|ճանապարհներով, ներառյալ |առողջապահության|բյուջե, | |
|«Հավասարը հավասարին» |նախարարություն |միջազգային | |
|մեթոդով ուսուցում, |Հակատուբերկուլ-|կազմակերպու- | |
|խորհրդատվություն, |յոզային |թյուններ | |
|տեղեկատվական-կրթական նյութերի|ծառայություն | | |
|տրամադրում, համայնքային |ՀՀ | | |
|միջոցառումների իրականացում` |գյուղատնտեսու- | | |
|նախկին տուբերկուլյոզով |թյան | | |
|հիվանդների ակտիվ ներգրավմամբ |նախարարություն | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ակտիվորեն ներգրավել |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|զանգվածային լրատվական |առողջապահության|բյուջե, | |
|միջոցները ազգաբնակչությանը |նախարարություն |միջազգային | |
|տուբերկուլյոզի վերաբերյալ |Հակատուբերկուլ-|կազմակերպու- | |
|իրազեկության հզորացման |յոզային |թյուններ | |
|հարցում` շեշտադրելով |ծառայություն | | |
|հիվանդության |ՀՀ | | |
|բուժելիությունը, ախտորոշման |գյուղատնտեսու- | | |
|և բուժման ծառայությունների |թյան | | |
|անվճարությունը, հիվանդների և |նախարարություն | | |
|նրանց ընտանիքի անդամների | | | |
|նկատմամբ խարամի և | | | |
|խտրականության նվազեցումը | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Ֆինանսական միջոցների | | | |
|հավաքագրում | | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Կազմակերպել և անցկացնել |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|դոնորների ազգային կոնֆերանս |առողջապահության|բյուջե, | |
| |նախարարություն |միջազգային | |
| |ՀՀ-ում |կազմակերպու- | |
| |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, |թյուններ | |
| |տուբերկուլյոզի | | |
| |և մալարիայի | | |
| |դեմ ուղղված | | |
| |միջոցառումները | | |
| |համակարգող | | |
| |հանձնաժողով | | |
| |(ՄՀՀ) | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Զարգացնել հասարակական ոլորտի |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|ներուժը միջոցների հավաքագրում|առողջապահության|բյուջե, | |
|և ռեսուրսների մոբիլիզացիա |նախարարություն |միջազգային | |
|իրականացնելու ուղղությամբ |ՀՀ-ում |կազմակերպու- | |
| |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, |թյուններ | |
| |տուբերկուլյոզի | | |
| |և մալարիայի | | |
| |դեմ ուղղված | | |
| |միջոցառումները | | |
| |համակարգող | | |
| |հանձնաժողով | | |
| |(ՄՀՀ) | | |
|_____________________________|_______________|_____________|______________|
|Մշակել և ներդնել |ՀՀ |ՀՀ պետական |2007-2015թթ. |
|համակարգման մեխանիզմներ` |առողջապահության|բյուջե, | |
|տարբեր կազմակերպությունների |նախարարություն |միջազգային | |
|կողմից իրականացվող |ՀՀ-ում |կազմակերպու- | |
|միջոցառումների կրկնությունից |ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի, |թյուններ | |
|խուսափելու համար |տուբերկուլյոզի | | |
| |և մալարիայի | | |
| |դեմ ուղղված | | |
| |միջոցառումները | | |
| |համակարգող | | |
| |հանձնաժողով | | |
| |(ՄՀՀ) | | |
.__________________________________________________________________________.