(ուժը կորցրել է 24.04.2023 թվականից` 22.04.2021 թիվ 634-Ն որոշում)
i
040.0119.120209
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
15 հունվարի 2009 թվականի N 119-Ն
«ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ՄԱՅՐՈՒՂԱՅԻՆ ԳԱԶԱՏԱՐՆԵՐՈՒՄ» ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
«Ստանդարտացման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8-րդ հոդվածի դրույթի կատարումն ապահովելու նպատակով, ինչպես նաև հաշվի առնելով մայրուղային գազատարների շահագործման ժամանակ մարդկանց և շրջակա միջավայրի անվտանգության ապահովման անհրաժեշտությունը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել «Անվտանգության պահանջները մայրուղային գազատարներում» տեխնիկական կանոնակարգը` համաձայն հավելվածի:
2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվանից 6 ամիս հետո:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2009 ԹՎԱԿԱՆԻ ՓԵՏՐՎԱՐԻ 12-ԻՆ
Հավելված
ՀՀ կառավարության
2009 թվականի հունվարի 15-ի
N 119-Ն որոշման
ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ՄԱՅՐՈՒՂԱՅԻՆ ԳԱԶԱՏԱՐՆԵՐՈՒՄ
I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏԸ
1. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի (այսուհետ` ՏԿ) պահանջները պարտադիր են գազի տնտեսության այն բոլոր կազմակերպությունների և ստորաբաժանումների համար, որոնց գործունեությունը կապված է բնական գազի մայրուղային տեղափոխման և ստորգետնյա պահպանման հետ, ինչպես նաև գիտահետազոտական, նախագծային-կոնստրուկտորական և մայրուղային գազատարների համար աշխատանքներ իրականացնող այլ կազմակերպությունների համար:
2. Մինչև 1,2 ՄՊա աշխատանքային ճնշմամբ մայրուղային գազատարների (այսուհետ` ՄԳ) այն հատվածները, որոնք անցկացված են բնակավայրերի և գծային հերթապահների տների մոտով պետք է շահագործվեն համաձայն ՀՀ կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 22-ի «Անվտանգության կանոնները գազի տնտեսությունում» տեխնիկական կանոնակարգը հաստատելու մասին» N 2399-Ն որոշման և ՀՀ կառավարության 2004 թվականի հոկտեմբերի 29-ի «Գազի տնտեսությունում տարրերի տեխնիկական շահագործման կանոններ և աշխատանքի անվտանգության պահանջներ» տեխնիկական կանոնակարգը հաստատելու մասին» N 1843-Ն որոշման պահանջների:
3. Վերակառուցման և տեխնիկական վերազինման ենթակա ՄԳ օբյեկտները պետք է համապատասխանեցվեն սույն ՏԿ-ի պահանջներին:
4. Նոր և վերակառուցվող օբյեկտները պետք է շահագործման հանձնվեն ՀՀ կառավարության 2003 թվականի մայիսի 8-ի «Ավարտված շինարարության շահագործման փաստագրման կարգը հաստատելու մասին» N 626-Ն որոշման, ՀՀ քաղաքաշինության նախարարի 2001 թվականի հոկտեմբերի 1-ի N 82 հրամանով գործողության մեջ մտած ՍՆԻՊ 2.05.06-85 և ՍՆԻՊ III-42-80-րի պահանջների համաձայն:
5. Կազմակերպությունում գործող աշխատանքի պաշտպանության և հրդեհաանվտանգության հրահանգների փաթեթը պետք է լինի արտադրամասերի պետերի, ստորաբաժանումների ղեկավարների մոտ և աշխատանքի պաշտպանության ծառայությունում:
6. Սույն ՏԿ-ի պահանջներով չընդգրկվող նոր տեխնոլոգիաներ, գործընթացներ, սարքավորումներ և նյութեր ներդնելու դեպքում կիրառվում են համապատասխան գիտահետազոտական, նախագծային-կոնստրուկտորական կազմակերպությունների, արտադրող գործարանների կողմից մշակված հատուկ հրահանգները և կանոնները:
2. ՏԵՐՄԻՆՆԵՐ ԵՎ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄՆԵՐ
7. Սույն` ՏԿ-ում կիրառված են հետևյալ տերմիններն ու սահմանումները`
1) գազավտանգավոր գոտի` տարածություն, որտեղ օդում ներկա է կամ կարող է հայտնվել սահմանային թույլատրելի և սահմանային թույլատրելի պայթյունաանվտանգ կոնցենտրացիան գերազանցող գազայնվածություն, կամ որի օդում թթվածնի պարունակությունը չի գերազանցում նրա ծավալի 16 տոկոսը.
2) գազավտանգավոր աշխատանքներ` գազավտանգավոր գոտում իրականացվող աշխատանքներ.
3) ԳՇՃ` գազաշարժիչային ճնշակ.
4) ԳՓԱ` գազափոխադրող ագրեգատ.
5) ԳԲ Կետ` գազաբաշխիչ կետ.
6) ԳԲ Կայան` գազաբաշխիչ կայան.
7) ԳԿ` գլխամասային կառույցներ.
8) ԼՃԿ` լրաճնշող կայան.
9) ԻՏԱ` ինժեներատեխնիկական անձնակազմ.
10) ՀՉՍ և Ա` հսկիչ-չափիչ սարքեր և ավտոմատացման միջոցներ.
11) ՃԿ` ճնշակային կայան.
12) ՃԱ` ճնշակային արտադրամաս.
13) ԴՎՀ` դյուրավառ հեղուկ.
14) ՄԳԳԱՎ` մայրուղային գազատարների գազի անվտանգության վարչություն.
15) ԲՍԿՍ` բոցավառման ստորին կուտակումային/կոնցենտրացիոն սահման. դա օդում այրվող կամ պայթյունավտանգավոր նյութերի այնպիսի կուտակումն է, երբ բոցավառման աղբյուրի հետ շփման դեպքում կարող է տեղի ունենալ տվյալ խառնուրդի պայթյունը կամ բոցավառումը` արտահայտված տոկոսներով ըստ ծավալի.
16) ՆՏՓ` նորմատիվ տեխնիկական փաստաթղթեր.
17) ԿԿՓ` կազմակերպչակարգադրական փաստաթղթեր.
18) ՍԹԿ` աշխատանքային գոտու օդում վնասակար նյութերի սահմանային թույլատրելի կուտակումներ. որոնք ամենօրյա 8 ժամյա աշխատանքի դեպքում կամ այլ տևողության աշխատանքների դեպքում (բայց շաբաթական 41 ժամից ոչ ավելի) աշխատանքային ամբողջ գործունեության ընթացքում չեն առաջացնում հիվանդություններ.
19) ԾՀ` ծախսաչափիչ հանգույց.
20) ԱՊՄ` անհատական պաշտպանության միջոցներ.
21) ԿՊՄ` կոլեկտիվ պաշտպանության միջոցներ.
22) ԳՍՊ` գազի ստորգետնյա պահեստարան.
23) ԿԿԾ` կենտրոնացված կարգավարական ծառայություն.
24) ԷՔՊ` էլեկտրաքիմիական պաշտպանություն.
25) ԷՀԳ` Էլեկտրահաղորդման գիծ:
3. ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԱՆՎՏԱՆԳ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
8. Կազմակերպության ղեկավարության կողմից գազի օբյեկտի համար սահմանվում և հաստատվում է այն տեղերի ցանկը, որտեղ անհրաժեշտ է պարբերաբար, ըստ ժամանակացույցի, անցկացնել աշխատանքային գոտու օդի գազայնվածության ստուգումներ/չափումներ:
9. Օբյեկտներում և աշխատանքային/բանվորական տեղերում պետք է լինեն անվտանգության անհրաժեշտ նշանները և գրությունները:
10. Կազմակերպության և դրա ստորաբաժինների ղեկավարները պետք է ապահովեն օբյեկտների շահագործման ընդունման, փորձարկումների, ստուգումների, ծածկված աշխատանքների, աշխատակիցների գիտելիքների ատեստավորման արդյունքների ակտերի և այլ նմանատիպ փաստաթղթերի պահպանումը:
11. Աշխատակիցները պետք է իմանան նախնական բուժօգնություն ցուցաբերելու և կիրառելու կանոնները:
12. Մարդկանց կամ նյութական արժեքներին սպառնացող վտանգ հայտնաբերած աշխատակիցը պետք է տեղեկացնի այդ մասին աշխատանքների ղեկավարին կամ իր անմիջական պետին, իսկ կարգավարական ծառայության առկայության դեպքում` հերթապահ կարգավարին:
13. Օբյեկտներում նախատեսվող անվտանգ աշխատանքի պայմանների ստեղծման և ապահովման պահանջները դրվում են տվյալ օբյեկտը շահագործող կազմակերպության ղեկավարի վրա:
14. Սույն ՏԿ-ի համաձայն` սարքավորումները, գազատարները, սարքերը, գործիքները, ԱՊՄ, ԿՊՄ և նյութերը սարքին վիճակում պահպանման, ինչպես նաև աշխատանքների, այդ թվում` առավել վտանգավոր աշխատանքների անվտանգ կատարման համար պահանջները դրվում են պաշտոնատար անձանց վրա` մասնագետ կատարողները (ծառայությունների ղեկավարները, հերթափոխային ճարտարագետները, կարգավարները, վարպետները), իսկ տրանսպորտային և բեռնափոխադրող սարքավորումների, ճնշման տակ աշխատող անոթների, էլեկտրատնտեսության, ջերմագազաօգտագործող սարքավորումների սարքին վիճակի, անվտանգ շահագործման և կարգագրերով կատարվող աշխատանքների համար համապատասխան պատասխանատու անձանց վրա:
15. Արգելվում է իրավասու մարմինների կողմից դադարեցված աշխատանքների վերսկսումը, ինչպես նաև պաշտոնատար անձի կողմից այնպիսի հրահանգներ և ցուցումներ տալը, որոնք ստիպում են ենթականերին խախտել ՆՏՓ-ի և ԿԿՓ-ի պահանջները` մինչև տվյալ իրավասու մարմնի կողմից արգելքի հանումը:
16. Պաշտոնատար անձի կողմից սույն ՏԿ-ի, իսկ ԻՏԱ-ի և ծառայողների կողմից նաև շահագործող կազմակերպության կողմից ընդունված աշխատանքի պաշտպանության հրահանգների խախտումը առաջացնում է պատասխանատվություն ՀՀ օրենքներով սահմանված կարգով:
17. Կազմակերպության (ստորաբաժանման), օբյեկտի (ԳԿ, ՄԳ, ՃԿ, ԳԲ կայան, ԳԲ կետ, ԳՍՊ, ԾՀ) պաշտոնատար անձն իր որակավորումով պետք է համապատասխանի ՀՀ աշխատանքային օրենսգրքով և նրանից բխող նորմատիվային ակտերով պաշտոնատար անձանց որակավորման ցանկով նախատեսվող պահանջներին:
18. Աշխատանքի ընդունման պահին պաշտոնատար անձն անցնում է նախնական հրահանգավորում և սույն ՏԿ-ով սահմանված գիտելիքների ստուգում:
19. Կազմակերպության աշխատակազմը պաշտոնատար անձին ապահովում է համապատասխան ՆՏՓ-ով, ստանդարտներով, աշխատանքի պաշտպանության հրահանգներով և այլ փաստաթղթերով, որոնց պահանջների կատարումն աշխատանքի ընթացքում երաշխավորում է աշխատանքի հուսալի, անվտանգ պայմաններ:
20. Պաշտոնատար անձն իր ենթակայությամբ աշխատող անձանց ուսուցանում է աշխատանքի անվտանգ ձևերը:
21. Պաշտոնատար անձը պարտավոր է ժամանակին հայտնաբերել աշխատանքների անվտանգ կազմակերպման նորմերից շեղումները, սարքավորումների, գազատարների, գործիքների, ՀՉՍ և Ա-ի անսարքությունները, ընդունել ճիշտ որոշումներ, արագ և արդյունավետ գործել վթարների և դժբախտ պատահարների կանխարգելման նպատակով, անհրաժեշտության դեպքում իրազեկել համապատասխան վերադաս պաշտոնատար անձին:
22. Պաշտոնատար անձը կարգավարական ծառայության թույլտվությամբ իրականացնում է իր գործողությունները գազատարներում գազի հոսքի փոխանցումների, սարքավորումների աշխատանքի ռեժիմների փոփոխության, գազի սպառողների միացումների և անջատումների, մատակարարվող գազի ծավալների մեծացման և նվազեցման, վերանորոգումների անցկացման, սարքավորումների և փականների/կափույրների փորձարկման նպատակով:
23. Պաշտոնատար անձը պետք է իմանա գազերի, գազի կոնդենսատների և այլ կիրառվող վնասակար նյութերի վտանգավոր հատկությունները, դրանց ստացման, տեղափոխման և պահպանման ընթացքում անվտանգության պահանջները` հատկապես մեթանոլ թույնի պարագայում, դրանց հետ աշխատելու անվտանգության կանոնները, ինչպես նաև տուժողներին նախնական բուժօգնություն ցուցաբերելը:
4. ԻՆԺԵՆԵՐԱՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏՈՂՆԵՐԻ ԵՎ ԲԱՆՎՈՐՆԵՐԻ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ԹՈՒՅԼԱՏՐՄԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ
24. Վտանգավոր, վնասակար նյութերի, արտադրական անբարենպաստ պայմանների և աշխատանքների ցանկը, որոնց առկայության պարագայում պարտադիր են. աշխատանքի ընդունվելիս` նախնական, իսկ կանոնավոր աշխատանքի դեպքում` պարբերական բժշկական զննումներ` ուղղված հիվանդությունների, դժբախտ պատահարների կանխարգելմանը և աշխատանքի անվտանգության ապահովմանը:
Աղյուսակ N 1
Աշխատանքների բնույթից կախված բուժզննումների ժամկետները
.____________________________________________________________________.
|Աշխատանքների բնույթը |Պարբերական |
| |բուժզննումների |
| |ժամկետները, |
| |անգամ/տարի |
|____________________________________________________|_______________|
|Մեթանոլի կիրառումը | 24 |
|____________________________________________________|_______________|
|Ցիստեռնների, անոթների մաքրումը գազի կոնդենսատից, | 24 |
|փորձանմուշների վերցնում/առանձնացում, թույլ ծծմբային | |
|գազի, գազի կոնդենսատի լաբորատոր վերլուծություն | |
|____________________________________________________|_______________|
|Սարքավորումների հետ աշխատանքը` բաց սնդիկի հետ | 12 |
|շփման ժամանակ | |
|____________________________________________________|_______________|
|Սարքավորումների հետ աշխատանքը` փակ սնդիկի հետ | 24 |
|շփման ժամանակ | |
|____________________________________________________|_______________|
|Էթիլացված բենզինի օգտագործումը | 12 |
|____________________________________________________|_______________|
|Թուջի, պողպատի մշակում, սև և գունավոր մետաղների | 24 |
|կտրում, էլեկտրաեռակցում | |
|____________________________________________________|_______________|
|Պոլիմեր պրեսնյութերի օգտագործում | 24 |
|____________________________________________________|_______________|
|Իոնիզացնող ճառագայթումների աղբյուրների և | 12 |
|ճառագայթակտիվ նյութերի հետ աշխատանքներ | |
|____________________________________________________|_______________|
|Ձեռքով գործի բերվող թրթռումներ առաջացնող մեքենաների | 12 |
|հետ աշխատանք և թրթռումներ առաջացնող մեքենաների մոտ | |
|գտնվող աշխատատեղեր | |
|____________________________________________________|_______________|
|Բարձր արտադրական աղմուկի ազդեցության հետ կապված | |
|աշխատանքները` | |
| 80-ից մինչև 99 դԲ, | 24 |
| 100 դԲ և բարձր | 12 |
|____________________________________________________|_______________|
|Աշխատանքային գոտում բարձր ջերմաստիճանի և բարձր | 24 |
|ջերմային ճառագայթման պայմաններում աշխատանքներ | |
|____________________________________________________|_______________|
|Աշխատանքային գոտում օդի հաստատուն ցածր ջերմաստիճանի | 24 |
|պայմաններում աշխատանքներ | |
|____________________________________________________|_______________|
|Ֆիզիկական գերբեռնվածությունների հետ կապված | 12 |
|աշխատանքներ | |
|____________________________________________________|_______________|
|Բարձրության վրա, ինչպես նաև բարձրացնող սարքերի | 12 |
|սպասարկման հետ կապված աշխատանքները | |
|____________________________________________________|_______________|
|Գործող էլեկտրակայանքների սպասարկման և վերանորոգման | 24 |
|աշխատանքներ, էլեկտրասարքավորումների սպասարկման և | |
|փորձարկման աշխատանքներ | |
|____________________________________________________|_______________|
|Ավտոբեռնիչների, հատուկ մեքենաների, բուլդոզերների/ | 24 |
|մղանների վարորդները | |
|____________________________________________________|_______________|
|Ճնշման տակ գտնվող անոթներն սպասարկող աշխատողները |Ենթակա են միայն|
| |նախնական |
| |բուժզննման |
|____________________________________________________|_______________|
|Ռազմականացված պաշտպանության աշխատանքներ | 12 |
|____________________________________________________|_______________|
|Կամավոր գազափրկարար ջոկատներում աշխատանքներ | 12 |
.____________________________________________________________________.
25. Տեխնոլոգիական և այլ սարքավորումներ պարունակող օբյեկտների շահագործման, սպասարկման և վերանորոգման աշխատանքներին թույլատրվում են միայն չափահաս անձինք:
26. Նոր աշխատանքի ընդունված և մասնագիտություն չունեցող կամ մասնագիտությունը փոխող անձինք պետք է անցնեն մասնագիտական տեխնիկական ուսուցում որակավորման բնութագրի ամբողջական ծավալով, որը սահմանվում է կազմակերպության ստանդարտով, այդ թվում` աշխատանքի պաշտպանության գծով:
27. Մասնագիտական պարտավորությունների շրջանակներում ԻՏԱ-ն և բանվորները պետք է`
1) պահպանեն ներքին աշխատանքային կարգի պահանջները, այդ թվում` արտադրական և աշխատանքային կարգապահությունը.
2) կատարեն տեխնոլոգիական հրահանգներով սահմանված կարգերի անվտանգության պահանջները.
3) կատարեն աշխատանքի անվտանգության, հրդեհաանվտանգության, արտադրական սանիտարահամաճարակային հրահանգները` ըստ մասնագիտությունների և աշխատանքների տեսակների.
4) արագ և ճիշտ կողմնորոշվեն արտադրական միջավայրում, ժամանակին հայտնաբերեն և վերացնեն սարքավորումների, գործիքների, ՀՉՍ և Ա-ի անսարքությունները, իմանան և օպերատիվ արձագանքեն առաջացող վտանգի առաջին իսկ արտահայտումներին, անմիջապես տեղեկացնեն ղեկավարությանն ստեղծվող իրավիճակի վերաբերյալ, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` կարգավարին, միաժամանակ ձեռնարկել միջոցներ և արդյունավետ գործել վթարների և դժբախտ պատահարների կանխարգելման նպատակով, կազմակերպել և անցկացնել մարդկանց տեղահանումը վտանգավոր գոտուց, փրկել նյութական արժեքները.
5) իմանալ և ունակ լինել օգտագործել ԱՊՄ և ԿՊՄ, կազմակերպել և տուժածներին ցուցաբերել նախնական բուժօգնություն, կապվել շտապ բուժծառայության, հրշեջ ծառայության և կամավոր փրկարարական ջոկատի հետ:
28. Վթարային-փրկարարական աշխատանքներին մասնակցող ԻՏԱ-ն և բանվորները պետք է իմանան վթարների վերացման ծրագրերը, և ուսուցումից և պարբերական հրահանգավորումներից զատ, առնվազն եռամսյակը մեկ, մասնակցեն հնարավոր վթարների վերացման ուսումնամարզական վարժանքներին:
29. Գազատարներում գազի հոսքերի միացումների, սարքավորումների աշխատանքային ռեժիմների փոփոխման, գազի սպառողներին գազատարներից անջատելու և նորերին միացնելու, վերանորոգումների իրականացման, անջատող և այլ տեսակի սարքավորումների փորձարկումների հետ կապված իրենց աշխատանքները ԻՏԱ-ն և բանվորները պետք է իրականացնեն միայն համապատասխան ծառայությունների ղեկավարների, կարգավարների, հերթափոխային ճարտարագետների, վարպետների ցուցումների հիման վրա:
30. Բանվորների խմբին առաջադրանք տալուց (երկու և ավելի բանվորներին), դրանցից մեկը պետք է նշանակվի խմբի ավագ, և նա պետք է ղեկավարի աշխատանքները:
5. ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ ՏԱՐԱԾՔԻ, ԿԱՌՈՒՅՑՆԵՐԻ ԵՎ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ
31. Կազմակերպությունը պարտավոր է ունենալ իր կապուղիների համաչափական հատակագծերը` հստակ ցուցիչներով և ռեպերներով: Օտարվող տարածքների սեփականատեր կազմակերպությունները պարտավոր են հատակագծերի վրա ունենալ նաև այդ տարածքներում գործող այլ կազմակերպությունների ստորգետնյա կապուղիների գծանկարները: Փոփոխությունները հատակագծերում պետք է կատարվեն 3-ից մինչև 10 օրվա ընթացքում:
32. Կողմնակի անձանց մուտքը մայրուղային գազատարների օբյեկտների տարածքը և դրանց ներկայությունն աշխատանքային տեղերում թույլատրվում է միայն համապատասխան հրահանգավորումից հետո, շահագործող կազմակերպության ղեկավարի համաձայնությամբ և շահագործող անձնակազմից հատուկ նշանակված անձի ուղեկցությամբ:
33. Հիմնական արտադրական օբյեկտի տարածքը պետք է լինի պարսպապատ և ունենա առնվազն երկու մուտք/ելք դեպի ընդհանուր օգտագործման ճանապարհները: Ցանկապատը պետք է մշտապես պահվի բարվոք վիճակում, ինչը կբացառի կողմնակի անձանց մուտքը տարածք: Օբյեկտի տարածքի մուտքի մոտ և ընդհանուր պարագծով պետք է տեղադրվեն անվտանգության նշաններ և համապատասխան գրություններ: Դարպասները պետք է փակ պահվեն:
34. Գիշերներն օբյեկտի տարածքը պետք է լուսավորվի:
35. Օբյեկտներում սարքավորումները պետք է տեղակայվեն այնպես, որպեսզի հնարավոր լինի հարմարավետ և անվտանգ իրականացնել սպասարկումը և վերանորոգումը: Հեռավորությունը սարքավորումների միջև, ինչպես նաև սարքավորումից մինչև շենքի պատերը, պետք է լինի առնվազն 1 մ, իսկ աշխատանքային անցումների լայնությունը` 0,75 մ (աշխատանքային անցում ընդունվում է սարքավորումների ցցվող մասերի միջև հեռավորությունը, կամ հեռավորությունը սարքավորման և պատի միջև):
36. Օբյեկտները պետք է ապահովվեն հուսալի հեռախոսային կամ ռադիոկապով:
37. Շահագործման կամ շինվերանորոգման բազաներից հեռու գտնվող օբյեկտներում անհրաժեշտ է ունենալ սննդի և խմելու ջրի հնգօրյա պահուստ բոլոր աշխատակիցների հաշվարկով: Օբյեկտի հեռավորությունը որոշվում է կազմակերպության ղեկավարության կողմից:
38. Դեպի շենքերը և շինությունները, ինչպես նաև փականային սարքավորումներ, կառավարման հանգույցներ և ՀՉՍ և Ա տանող մուտքի ու ելքի ուղիները/անցումները պետք է պահվեն մաքուր և բարվոք վիճակում:
39. Արտադրական օբյեկտների տարածքները պետք է ունենան տարբեր/հակադիր կողմերում գտնվող առնվազն երկու մուտք:
40. Ցուրտ բնակլիմայական պայմաններում գտնվող օբյեկտների տարածքների մուտքերը պետք է սարքավորվեն նախամուտքով կամ այլ սարքավորումով, ինչը թույլ կտա ձմռան ամիսներին պաշտպանել բանվորների առողջությունը:
41. Տարածքների դռները և պատուհանները պետք է բացվեն դեպի դուրս: Հատակը պետք է պատրաստվի հրակայուն նյութերից:
42. Տարածքների անցումները, հարթակները և խուցերը, ինչպես նաև 0,75 մ-ից ոչ բարձր գտնվող սարքավորումների հանգույցները պետք է տարանջատվեն ճաղաշարով:
43. Մուտքի դռան դրսի կողմից պետք է տեղադրվեն անվտանգության նշանը և «Կողմնակի անձանց մուտքը արգելվում է» գրությունը, ինչպես նաև տարածքների հրդեհապայթյունավտանգավորության դասակարգման ցուցիչը` համաձայն ՀՀ քաղաքաշինության նախարարի 2001 թվականի հոկտեմբերի 1-ի N 82 հրամանով գործողության մեջ մտած ՀՀՇՆ II-8.04.01-97-ի: Հորերը, այդ թվում` ջրմուղային և կոյուղային հորերը, ստորգետնյա տարածքները և փակ կապուղիները (այսուհետ` հորերը), որոնք գտնվում են արտադրական հարթակներից և գազատարներից 15 մ հեռավորության վրա համարվում են գազա և պայթյունավտանգավոր: Դրանց գազայնվածության աստիճանի ստուգումը պետք է իրականացվի առնվազն եռամսյակը մեկ, իսկ շահագործման առաջին տարվա ընթացքում` առնվազն ամիսը մեկ: Բացի այդ, դրանց գազայնվածության աստիճանը պետք է ստուգվի ամեն անգամ հորերում աշխատանքներ իրականացնելուց առաջ:
44. Հորերը պետք է մշտապես ծածկված լինեն: Չպահպանվող հրապարակների տարածքում ստորգետնյա տարածքները պետք է մշտապես փակ լինեն կողպեքով, իսկ բանալիները գտնվեն շահագործող անձնակազմի մոտ:
45. Այն հորը, որում իրականացվում են աշխատանքներ, պետք է շրջափակվի, իսկ գիշերային ժամերին նաև լուսավորվի հատուկ նշանով լույսի աղբյուրի տեղադրմամբ:
46. Գազի կուտակումը բացառելու և հորերից օդի ստուգառներն առանց հոր մուտք գործելը ապահովելու համար հորերի ծածկերի մեջ պետք է լինեն 20-ից մինչև 30 մմ տրամագծով անցքեր:
47. Հորերը պետք է պաշտպանված լինեն ստորգետնյա և մակերեսային ջրերի թափանցումից: Անհրաժեշտության դեպքում պետք է կազմակերպվի դրենաժ, իսկ ջրերը հիդրավլիկ կափույրի միջոցով արտանետվեն արտադրական կոյուղի: Անհրաժեշտ է ժամանակին ստուգել կափույրի սարքինությունը:
48. Հորերի դիտարկումը և մաքրումը պետք է իրականացնել սույն ՏԿ-ի 49, 50, 51 և 52-րդ կետերի պահանջներին համապատասխան` նույնիսկ գազայնվածության ստուգման դրական արդյունք ստանալուց հետո:
49. Անձնակազմը, որն սպասարկում է հնարավոր ՍԹԿ գերազանցող գազայնվածությամբ հորերը, պետք է իմանա կապուղիների գծապատկերը, հորերի տեղակայման վայրերը, գազայնվածության որոշման ձևերը, վնասակար նյութերով թունավորումների նախանշանները, գազայնված միջավայրում աշխատելու, տուժածների էվակուացման և դրանց նախնական բուժօգնություն ցուցաբերելու կանոնները:
50. Հորում աշխատանքներ պետք է իրականացնի երեք աշխատողից ոչ պակաս անդամներ ունեցող բրիգադը (մեկը` աշխատանքներ իրականացնող, երկուսը` օգնականներ):
51. Հոր իջնելուց առաջ անհրաժեշտ է իրականացնել դրա արտաքին զննումը, որից հետո ստուգել գազայնվածության աստիճանը, և եթե գազայնվածությունը առկա է, ապա օդափոխել այն շարժական օդամղիչներով կամ այլ պայթյունաանվտանգ կատարմամբ սարքերով, անցկացնել օդային միջավայրի վերստուգում: Եթե գազայնվածության աստիճանը գերազանցում է ՍԹԿ, բայց չի գերազանցում ԲՍԿՍ 20 տոկոսը, ապա հոր թույլատրվում է մուտք գործել միայն փողային կամ մեկուսիչ հակագազով:
52. Հորերում աշխատելու ժամանակ թույլատրվում է օգտագործել միայն 12 վոլտ լարումով պայթյունաանվտանգ մարտկոցային լուսատուներ: Լուսատուներն անհրաժեշտ է միացնել և անջատել միայն հորերից և գազապայթյունավտանգավոր գոտուց դուրս:
53. Սարքավորումները, գազատարները, գործիքները, ՀՉՍ և Ա-ն անհրաժեշտ է շահագործել միայն արտադրող գործարանների հրահանգների հիման վրա մշակված տեխնոլոգիական հրահանգներին համապատասխան: Այդ հրահանգները թույլատրվում է փոփոխել միայն նախագծող կազմակերպության և արտադրող գործարանի հետ համաձայնեցնելուց հետո:
54. 0,07 ՄՊա և բարձր աշխատանքային ճնշում ունեցող անոթների, ռեզերվուարների և բալոնների կազմավորումը և շահագործումը պետք է համապատասխանեն ՀՀ կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 22-ի «Անվտանգության կանոնները գազի տնտեսությունում» տեխնիկական կանոնակարգը հաստատելու մասին» N 2399-Ն և ՀՀ կառավարության 2004 թվականի հոկտեմբերի 29-ի «Գազի տնտեսությունում տարրերի տեխնիկական շահագործման կանոններ և աշխատանքի անվտանգության պահանջներ» տեխնիկական կանոնակարգը հաստատելու մասին» N 1843-Ն որոշումների պահանջներին:
55. Սարքավորումները և ամրանները պետք է ունենան հստակ տեսանելի հերթական համար: Հիմնականի հետ անմիջական կապված օժանդակ սարքավորումը պետք է ունենա նույն համարակալումը:
56. Սարքավորումների, գազատարների, ՀՉՍ և Ա-ի վթարային անջատման դեպքում արգելվում է դրանց վերամիացումը մինչ վթարային անջատումն առաջացրած խաթարման պատճառների բացահայտումը և վերացումը:
57. Սարքավորումների շարժվող և պտտվող մասերը պետք է հուսալի կերպով մեկուսացվեն:
58. Թույլատրվում է ժամանակավոր հանել շարժվող և պտտվող մասերի մեկուսիչ ծածկերի, ինչպես նաև գերտաքացող մասերի ծածկերը, դիտարկում և վերանորոգում անցկացնելու նպատակով: Արգելվում է այդ սարքավորումների շահագործումը հանված մեկուսիչ ծածկերով:
59. Սարքավորումների և գազատարների աշխատանքի ժամանակ արգելվում է կանգնել հարթակների եզրերին, կցորդիչների և առանցքակալերի իրաններին, ինչպես նաև անցման համար չնախատեսված կառույցներին:
60. Սարքավորման և գազատարի տաքացող մակերեսը պետք է պատվի ջերմամեկուսիչով, որի մակերեսի ջերմաստիճանը չպետք է գերազանցի տարածքում 45 oC, իսկ տարածքից դուրս` 60 oC: Ջերմամեկուսացումն անհրաժեշտ է պարբերաբար ստուգել և պահել բարվոք վիճակում: Այն տաքացող մակերեսը, որի վրա վթարի դեպքում կարող է հայտնվել յուղ կամ գազային կոնդենսատ, պետք է պատվի պաշտպանիչ ծածկով:
61. Վերանորոգումից հետո փականային, կարգավորող և պաշտպանիչ ամրանների փորձարկումը պետք է ձևակերպվի համապատասխան ակտով:
62. Տեխնոլոգիական գազատարների վրա տեղադրվող մշտական կամ ժամանակավոր խցանները պետք է լինեն պողպատյա: Եռակցվող խցանը պետք է լինի գնդաձև, խցանի հաստությունը որոշվում է ամրության հաշվարկով:
63. Գազատարների կցաշուրթերի միջև տեղադրվող խցանները պետք է ունենան կցաշուրթերի սահմաններից դուրս ցցվող պոչամասեր և տեղադրվեն շահագործման և տեղափոխվող նյութերի պայմաններին համապատասխանող նյութերից պատրաստված տակդիրների վրա: Խցանի պոչամասի վրա պետք է նշվի դրա գույքային համարը, տրամագիծը, հաստությունը, աշխատանքային ճնշումը և պողպատի տեսակը:
64. Սարքավորումների, գազատարների և ամրանների եռակցումային և այլ միացումների անորակությունը հայտնաբերվում է օճառի փրփուրով, հատուկ սարքերով կամ այլ մեթոդով` առանց բոցի կիրառման:
65. Արտադրական ստորաբաժնում (օբյեկտում) պետք է նշանակվի շենքերի, շինությունների, արտադրական հրապարակների աշխատանքային գոտիներում օդի որակի հսկողության համար պատասխանատու անձ: Ստուգումների արդյունքները գրանցվում են օդային միջավայրի վերահսկման մատյանում:
II. ՄԱՅՐՈՒՂԱՅԻՆ ԳԱԶԱՏԱՐՆԵՐԻ ԳԾԱՅԻՆ ՄԱՍ
6. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ
66. Մայրուղային գազատարների գծային մասերի օբյեկտները պետք է շահագործման ընդունվեն ՀՀ կառավարության 2003 թվականի մայիսի 8-ի «Ավարտված շինարարության շահագործման փաստագրման կարգը հաստատելու մասին» N 626-Ն որոշման, սույն ՏԿ-ի և այլ նորմատիվ փաստաթղթերի համապատասխան:
67. Գազատարի անվտանգության գոտում աշխատանքը, այդ թվում նաև այլ կազմակերպության կողմից իրականացվող, պետք է կատարվի ՀՀ կառավարության 1998 թվականի մայիսի 26-ի «Էներգետիկայի բնագավառի օբյեկտների անվտանգության գոտիների չափերը և դրանց օգտագործման կարգը հաստատելու մասին» N 313 որոշման և սույն ՏԿ-ի պահանջներին համապատասխան:
68. ԳԿ-ի շահագործումը պետք է իրականացնել սույն ՏԿ-ի և շահագործող կազմակերպության կողմից հաստատված նորմատիվ փաստաթղթերի պահանջներին համապատասխան:
69. ԳԿ-ից գազատար մղվող գազի որակը պետք է համապատասխանի «Մայրուղային գազատար մղվող այրվող գազեր» կազմակերպության ստանդարտի պահանջներին:
70. Գազում ծծմբաջրածնային միացությունների առկայության դեպքում ԳԿ-ի օբյեկտներում պետք է իրականացվեն արտադրության տեղային յուրահատկություններն արտացոլող հրահանգով նախատեսված անվտանգության միջոցառումները:
7. ՍՏՈՐԳԵՏՆՅԱ ՄԱՅՐՈՒՂԱՅԻՆ ԳԱԶԱՏԱՐՆԵՐ
71. Ստորգետնյա ՄԳ-ի շահագործումը պետք է իրականացվի սույն ՏԿ-ի, ՀՀ կառավարության 1998 թվականի մայիսի 26-ի «Էներգետիկայի բնագավառի օբյեկտների անվտանգության գոտիների չափերը և դրանց օգտագործման կարգը հաստատելու մասին» N 313 որոշման և այլ նորմատիվ փաստաթղթերի պահանջներին համապատասխան:
72. Ստորգետնյա ՄԳ շահագործող կազմակերպությունները պետք է վերահսկեն խողովակաշարի վիճակը, այդ թվում`
1) գազատարի, կապի գծերի, էլեկտրահաղորդման գծերի (ԷՀԳ) և այլ գծային հանգույցների և շինությունների անվտանգ տեխնիկական վիճակը.
2) գազի արտահոսքի առկայությունը և նրա հնարավոր առաջացումները.
3) ՄԳ-ի տեղային ամրագրման նշանների խախտումը.
4) անվտանգության գոտում աշխատանքների իրականացումը.
5) ՄԳ-ի անվտանգության և մինչև բնակավայրերը, ճանապարհները, շենքերը և շինությունները նախատեսված նորմատիվային սահմաններով գոտիներում, որոնք սահմանված են ՀՀ կառավարության 1998 թվականի մայիսի 26-ի «Էներգետիկայի բնագավառի օբյեկտների անվտանգության գոտիների չափերը և դրանց օգտագործման կարգը հաստատելու մասին» N 313 որոշմամբ արգելված աշխատանքների իրականացման հայտնաբերումը.
6) նախորդ դիտարկումից հետո անվտանգության գոտում կատարված փոփոխությունները:
73. Կազմակերպության կողմից ՄԳ-ի վերաբերյալ պետք է ստեղծվի հատուկ անձնագիր երկու օրինակից: Անձնագրի օրինակներին պետք է կցվի դրա կատարողական գծապատկերը խողովակաշարային դետալների և օգտագործվող խողովակների, փականային, կարգավորող և այլ տեսակի ամրանների պողպատի տեսակների նշումներով: Անձնագրերի մեկ օրինակը պահվում է շահագործող կազմակերպությունում, մյուսը` կազմակերպության հրամանով նշանակված գազատարի շահագործման համար պատասխանատու անձի մոտ: Անձնագրում կատարվող լրացուցիչ գրառումները պետք է միաժամանակ նշվեն երկու օրինակներում:
74. ՄԳ-ի ընդհանուր և անվտանգ վիճակի համար պատասխանատու է ՄԳԳԱՎ պետը: ՄԳԳԱՎ պետից բացի, ՄԳԳԱՎ հրամանով պետք է նշանակվեն հատուկ պատրաստություն անցած ԻՏԱ, որոնք պատասխանատվություն կկրեն ՄԳ-ի որոշակի հատվածի անվտանգ շահագործման և տեխնիկական վիճակի համար:
75. ՄԳ-ի ուղեգծի և ճյուղերի վրա պետք է տեղադրված լինեն`
1) ՄԳ-ի ուղիղ հատվածներում տեսանելիության սահմաններում յուրաքանչյուր մինչև 500 մ մեկ.
2) յուրաքանչյուր ճյուղավորման հատվածում 1,5-ից մինչև 2 մ բարձրությամբ երկաթբետոնե սյուներ, որոնց վրա նշվում է ՄԳ-ի երկարությունը կմ-ով և խողովակների տեղադրման փաստացի խորությունը.
3) ՄԳ-ի ուղեգծի ամրագրման համար թույլատրվում է օգտագործել նաև կատոդային պաշտպանության ստուգիչ-չափիչ սյունակներ.
4) ՄԳ-ի երկայնքով կապի օդային գծերի անցկացման դեպքում թույլատրվում է մայրուղու ամրագրումը կատարել կապի հենասյուների կիրառմամբ` դրանց վրա երկարության, գազատարի անցկացման խորության և հենասյունի առանցքից մինչ գազատարի առանցքը հեռավորության նշումներով.
5) ՄԳ-ի ուղեգծի ամրագրման նշանները (երկաթբետոնե և կատոդային պաշտպանության սյունակները) պետք է ներկվեն նարնջագույն.
6) ՄԳ-ի ուղեգծի սահմանները ՄԳԳԱՎ-ի և առանձին գծային հսկիչների կողմից սպասարկվող հատվածների միջև.
7) ստորջրյա անցումների (դյուկերների) անվտանգության գոտու երկու կողմերում ՄԳ-ի և ստորջրյա կապի մալուխի առանցքներից 100 մ հեռավորության վրա.
8) ՄԳ-ի և ցանկացած ավտոմոբիլային ճանապարհների հատման հատվածներում ՄԳ-ի առանցքից որոշակի հեռավորության վրա ավտոմոբիլային տրանսպորտի կանգառն արգելող ճանապարհային նշաններ` ՀՀ ոստիկանության ծառայության պետավտոտեսչության մարմինների հետ համաձայնեցնելուց հետո:
76. ՄԳ-ի ազդանշանների տեղադրումն անհրաժեշտ է ձևակերպել ՄԳ-ի շահագործող կազմակերպության և հողօգտագործողի միջև կնքված համատեղ ակտով:
77. ՄԳ-ի անցումները գետերի, ձորերի վրայով պետք է սարքավորվեն այնպես, որպեսզի բացառվի անցումը խողովակաշարի վրայով:
78. Անտառածածկույթ ունեցող տարածքներով գազատարների անցկացման դեպքում անհրաժեշտ է մաքրել բույսերից ՄԳ-ի ուղեգիծը` եզրային գազատարի առանցքից 3 մ հեռավորության վրա, և պահպանել այդ տարածքն անվտանգ և հրդեհաանվտանգ վիճակում:
79. Շահագործման ընթացքում ՄԳ-ի ուղեգիծը ենթակա է զննման և դիտարկման: Դիտարկումների պարբերականությունը և ծավալը սահմանվում են ՄԳԳԱՎ-ի կողմից մշակված և շահագործող կազմակերպության գլխավոր ճարտարագետի կողմից հաստատված ժամանակացույցով` համաձայն ՄԳ-ի գծային մասի պաշտպանությունը և սպասարկումն իրականացնող գծային հսկիչների քանակության նորմատիվների:
80. Ցանկացած ավտոմոբիլային ճանապարհների վրայով ՄԳ-ի անցումները պետք է դիտարկվեն առնվազն տարին մեկ անգամ, այդ թվում նաև մոմից արտանետվող օդի որակի հետազոտությամբ:
81. Դիտարկումների արդյունքները պետք է գրանցվեն հատուկ գրանցամատյանում: Թերությունների և այլ անսարքությունների հայտնաբերման դեպքում գծային հսկիչը զեկուցում է հատվածի շահագործման համար պատասխանատու անձին, որն իր հերթին զեկուցում է կարգավարին կամ ՄԳԳԱՎ-ի պետին: Վերջինս միջոցառումներ է ձեռնարկում հայտնաբերված թերությունները վերացնելու նպատակով:
82. Գծային շահագործման ծառայությունը (այսուհետ` ԳՇԾ) պետք է ունենա ղեկավարության կողմից հաստատված վթարների մասին իրազեկելու, վթարային բրիգադի ձևավորման և վթարի վայր մեկնելու կարգը, ինչպես նաև վթարային իրավիճակի վերացման համար անհրաժեշտ տրանսպորտային միջոցների, սարքավորումների, գործիքների, նյութերի, կապի, հրշեջ, ԱՊՄ-ի և այլ միջոցների ցանկը:
83. ՄԳ-ի արտահերթ դիտարկումը և զննումը պետք է իրականացվի այն հատվածում, որը կարող էր վնասվել տարերային աղետի պատճառով, ինչպես նաև գազատարից կամ ամրաններից գազի արտահոսքի հայտնաբերման դեպքում:
84. Գետերի, աղբյուրների վրայով գազատարների անցումների հատվածները պետք է պաշտպանվեն սողանքներից և այլ մեխանիկական ազդեցությունների հետևանքով վնասվելու հնարավորությունից:
85. ԳՇԾ-ում պետք է կազմվեն տարվա տարբեր կլիմայական պայմանների համար նախատեսված երթուղային քարտեզներ, ծառայությունների տեղակայման վայրից մինչ սպասարկվող գազատարի յուրաքանչյուր հատվածը, որոնք պետք է պահվեն կարգավարի մոտ և վթարային վերանորոգման տրանսպորտային միջոցներում:
86. ՈՒղեգծի դիտարկման ժամանակ բրիգադի, գծային հսկիչի երթուղին մշակվում է գործող երթուղային քարտեզին համապատասխան` հաշվի առնելով օդերևութաբանական պայմանները, ջրհեղեղը, սելավը և այլ հնարավոր խոչընդոտները:
87. ՈՒղեգծի դիտարկման նպատակով բրիգադների և գծային հսկիչների ելքի և վերադարձի փաստը պետք է գրանցվի հատուկ գրանցամատյանում և վերահսկվի կարգավարի կամ այլ ՄԳԳԱՎ-ի ղեկավարության հրամանով նշանակված պատասխանատու անձի կողմից:
88. Պայմանավորված ժամին կապի դուրս չգալու կամ անձնակազմի անհայտ պատճառներով ուշանալու դեպքում կարգավարը պարտավոր է ձեռնարկել միջոցներ անձնակազմի հայտնաբերման և նախնական բուժօգնություն ցուցաբերելու ուղղությամբ:
89. Եթե դիտարկման ընթացքում հայտնաբերվել է գազատարի հերմետիկության խախտում կամ այլ վտանգավոր իրավիճակ, վտանգավոր գոտին պետք է սահմանափակվի անվտանգության նշաններով: Այդ դեպքում անհրաժեշտ է անմիջապես տեղեկացնել կարգավարին կամ այլ պատասխանատու անձի:
90. Կարգավարին տեղեկացնելուց հետո պետք է`
1) տրանսպորտային միջոցների համար կազմակերպել գազի արտահոսքի վայրին մոտ գտնվող ճանապարհի վտանգավոր հատվածի շրջանցման հնարավորություն, իսկ անհրաժեշտության դեպքում` փակել երթևեկությունը.
2) ամենավտանգավոր հատվածների մոտ, հատկապես գիշերային ժամերին, կազմակերպել վտանգի մասին նախազգուշացնող պահակակետեր, ինչը կբացառի մարդկանց, տրանսպորտային միջոցների, կենդանիների ներխուժումը վտանգավոր գոտի.
3) երկաթուղային տրանսպորտին վտանգ սպառնալու դեպքում ձեռնարկել միջոցներ գնացքների երթևեկությունը դադարեցնելու ուղղությամբ:
91. Անհրաժեշտության դեպքում կարգավարը կամ պատասխանատու պաշտոնատար անձն սպառնալիքի մասին իրազեկում է տեղական ինքնակառավարման մարմիններին, վտանգավոր գոտում գտնվող կազմակերպություններին, բնակավայրերի բնակչությանը:
92. Վթարի ի հայտ գալուն պես աշխատանքների ղեկավարը պարտավոր է ստուգել սահմանափակող միջոցների, նախազգուշացնող և անվտանգության նշանների առկայությունը և, անհրաժեշտության դեպքում, տեղակայել պահակակետեր, հաստատել կապ կարգավարի հետ:
93. ՄԳ-ի դրա շինությունների, կառույցների, ամրանների վրա վթարների վերացման աշխատանքները, որոնք պահանջում են գազավտանգավոր կամ կրակային աշխատանքների իրականացում, կատարվում են համաձայն սույն ՏԿ-ի 32-րդ գլխի և կազմակերպության ստանդարտի պահանջներին:
94. Արգելվում է ՄԳ-ի գազի արտահոսքի վերացումը ճեղքի, անցքի կարանածեծման եղանակով: Առանձին դեպքերում թույլատրվում է ժամանակավոր անուրների կամ այլ սարքավորումների տեղադրումը շահագործող կազմակերպության ղեկավարության թույլտվությամբ:
8. ՄԱՅՐՈՒՂԱՅԻՆ ԳԱԶԱՏԱՐՆԵՐ ՀԵՆԱՍՅՈՒՆԵՐԻ ՎՐԱ
95. Հենասյուների վրա տեղակայված ՄԳ-ի հատվածները պետք է դիտարկվեն շահագործող կազմակերպության ղեկավարության կողմից հաստատված հատուկ կազմված ժամանակացույցին համաձայն:
96. Եթե ՄԳ-ի հատվածի, հենասյուների կամ կախոցների դեֆորմացիան հասնում է սահմանային թույլատրվող ցուցանիշներին, ապա անհրաժեշտ է նվազեցնել դրանք կախոցների և հենասյուների դիրքի համապատասխան կարգավորմամբ:
97. Հենասյուների և կախոցների թույլատրելի դեֆորմացիաները գերազանցող դեֆորմացիաները, ինչպես նաև դրանց անվտանգ տեխնիկական վիճակի խախտումները պետք է անմիջապես վերացվեն:
98. Ճահճակալված, սառցակալված և սողացող գրունտերով հատվածներում պետք է կազմակերպվեն գրունտերի ջերմային ռեժիմի, դրանց վիճակի և գազատարի դիրքի դիտարկումներ: Գազատարի դիրքի բարձրության չափումները պետք է կատարվեն ըստ շահագործող կազմակերպության կողմից հաստատված ժամանակացույցի, բայց ոչ ուշ, քան երկու ամիսը մեկ:
99. Գազատարի հակակոռոզիոն ծածկաշերտի վնասվածության դեպքում այն պետք է անհապաղ վերականգնվի:
100. Գազատարների և բարձր լարման օդային ԷՀԳ-ի հատման հատվածներում պետք է տեղադրվեն ԷՀԳ-ի լարի պոկման դեպքում գազատարը բարձր լարումից պաշտպանող սարքեր:
101. Գազատարի մակերեսի մաքրումը և մեկուսիչով պատումը գազատարի վրա հենվող սարքերի և մեխանիզմների կիրառմամբ պետք է իրականացվի միայն գազատարի համապատասխան հատվածի անջատումից և այն դատարկելուց հետո:
102. Գազատարի առանձին հենասյան փոփոխման կամ վերանորոգման աշխատանքների ընթացքում դրանից 2 մ-ից ոչ ավելի հեռավորության վրա պետք է տեղադրվի ժամանակավոր հենք:
103. Արգելվում է տրանսպորտային միջոցների և մեխանիզմների երթևեկությունը ՄԳ-ի ուղեգծի երկայնքով հենասյուներից 10 մ-ից պակաս հեռավորության վրա:
104. ՄԳ-ի վերանորոգման ժամանակ գազատարի վրայով անցնել թույլատրվում է միայն հատուկ սարքավորված անցումով, որը չպետք է կապված լինի գազատարի հետ:
105. Անցումի կառուցվածքը պետք է հաշվառված լինի դրա վրայով տեղափոխվող սարքավորումների, մեքենաների և մեխանիզմների ամենամեծ քաշի հաշվարկով: Անցումի կառուցվածքի վրա թույլատրելի ամենամեծ ճնշումը պետք է նշված լինի հատուկ տեղադրվող ճանապարհային նշանի վրա:
106. 10 մ-ից պակաս տեսանելիության պայմաններում արգելվում է տրանսպորտային միջոցների երթևեկությունն անմիջականորեն ՄԳ-ի ուղեգծի երկայնքով:
9. ԹՈՒՆԵԼՆԵՐՈՒՄ ՏԵՂԱԴՐՎԱԾ ՄԱՅՐՈՒՂԱՅԻՆ ԳԱԶԱՏԱՐՆԵՐ
107. Թունելի մուտքի մոտ, տեսանելի վայրում պետք է տեղադրվի անվտանգության նշան և «Կողմնակի անձանց մուտքն արգելվում է: Պայթյունավտանգ է» գրությունը: Դեպի թունելի մուտք տանող և թունելից դուրս եկող ճանապարհներին, թունելից 50 մ հեռավորության վրա, տեղադրվում է վտանգավորության նշան և «Ծխելը և կրակ վառելն արգելվում է» գրությունը:
108. Թունելի շքամուտքերը պետք է սարքավորվեն կողպեքով փակվող սարքին մետաղյա վանդակներով, որոնց բանալիները պետք է լինեն ամենամոտ գծային հսկիչի, ԳՇԾ-ի կամ ՄԳԳԱՎ-ի կարգավարի մոտ:
109. Գազատարի վրա կամ թունելի պատի վրա անմիջապես գազատարի մոտ բաց գույնի ներկով յուրաքանչյուր 20 մ մեկ պետք է նշված լինի հեռավորությունը մինչև թունելի մուտքն ու ելքը: Նշումները գազատարի վրա պետք է կատարել կոտորակի տեսքով. վերին մասում` հեռավորությունը մուտքից և սլաք, որը կցուցանի գազի տեղափոխման ուղղությունը, իսկ ստորին մասում` հեռավորությունը թունելի ելքից:
110. Թունելում դիտարկումներ և նորոգումներ պետք է իրականացնեն գազավտանգավոր և կրակային աշխատանքներ անցկացնելու ուսուցում ստացած և իրավունք ունեցող անձինք:
111. Թունելի և գազատարի դիտարկումից առաջ աշխատանքներ իրականացնող կազմակերպության անձնակազմի կողմից թունելի մուտքի հատվածում պետք է զննվեն ժայռերը` շքամուտքի և այնտեղ տեղակայված գազային փոխհատուցիչների վրա ժայռաբեկորների ընկման հնարավորությունը բացահայտելու նպատակով: Զննման արդյունքներով պետք է ձեռնարկվեն միջոցներ հնարավոր վտանգը չեզոքացնելու ուղղությամբ: Զննման արդյունքները ձևակերպվում են ակտով, որը կազմվում և ստորագրվում է զննումը կատարած անձնակազմի կողմից:
112. Թունելում օդի գազայնվածության աստիճանի ստուգումից հետո թույլատրվում է մուտք գործել թունել առնվազն երկու անդամներից կազմված խմբին, որը պետք է ապահովվի մեկուսիչ հակագազերով և պայթյունապաշտպանված կատարմամբ մարտկոցային լուսատուներով:
113. Մուտք թունել առանց մեկուսիչ հակագազի թույլատրվում է միայն այն դեպքում, երբ թունելում վնասակար նյութերի գումարային պարունակությունը չի գերազանցում ընդհանուր ՍԹԿ-ն:
114. Գազատարի ստուգողական դիտարկման ժամանակ թունելի գազայնվածությունը պետք է ստուգվի յուրաքանչյուր 50 մ-ը մեկ: Եթե օդի գազայնվածության աստիճանը գերազանցում է ՍԹԿ-ն, ապա դիտարկումը պետք է իրականացվի այնպես, ինչպես գազավտանգավոր աշխատանքները: Այդ դեպքում ճնշումը գազատարում պետք է նվազեցվի առնվազն 30 տոկոսով` համեմատ շահագործման վերջին տարվա ընթացքում տվյալ դիտարկվող հատվածում գրանցված աշխատանքային ամենամեծ ճնշման:
115. Թունելում մարդկանց տևական գտնվելու դեպքում անհրաժեշտ է պարբերաբար անցկացնել օդային խառնուրդի որակի հսկում` առնվազն ժամը մեկ:
116. Թունելում մարդկանց գտնվելու ամբողջ ընթացքում թունելի մուտքերը պետք է բաց պահվեն:
117. Թունելում մարդկանց գտնվելու դեպքում թունելի յուրաքանչյուր մուտքի մոտ պետք է անընդհատ հերթապահեն մեկուսիչ հակագազ, գազաանալիզարար, պայթյունապաշտպանված կատարմամբ մարտկոցային լուսատու և այլ անհրաժեշտ պարագաներ ունեցող առնվազն երկու մարդ (փրկարար խումբ): Փրկարար խմբի տրամադրության տակ պետք է գտնվեն կարգավարի հետ կապ հաստատելու միջոց, ավտոմեքենա և նախնական բուժօգնության միջոցներ: Թունելի մուտքի մոտ գտնվող խմբի կազմում պետք է լինի կարգավարի հետ կապ պահպանող անձ: Փրկարար խումբը պետք է գտնվի թունելից դուրս, դրա անդամները պետք է տիրապետեն փրկարարական գործողություններին, այդ թվում` նաև թունելից տուժածներին դուրս բերելու և նախնական բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտություններին:
118. Փրկարարները պարտավոր են պահպանել մշտական կապ թունելում գտնվող մարդկանց հետ (հեռախոսակապ, ռադիոկապ, ձայնային կամ ազդանշանային կապ): Կապի խափանման դեպքում փրկարարները պետք է օգնություն ցուցաբերեն թունելում գտնվող մարդկանց` համաձայն վթարի վերացման ծրագրի:
119. Եթե թունելի ներսում գազայնվածությունը գերազանցում է ԲՍԿՍ 20 տոկոս, ապա դիտարկումը պետք է դադարեցվի: Թունելում գտնվող գազատարի հատվածն անհրաժեշտ է անմիջապես անջատել, գազատարում գազի ճնշումը պետք է նվազեցվի առնվազն 50 տոկոսով, իսկ անհրաժեշտության դեպքում հավասարեցվի մթնոլորտայինի: Դիտարկումը կարող է վերսկսվել, եթե գազայնվածությունը թունելում նվազել է ԲՍԿՍ 20 տոկոսից: Այդ դեպքում պետք է կիրառել թունելի բնական և արհեստական օդափոխում:
120. Թունելի ներսում տեղական փլուզումների, ստորգետնյա ջրերի կուտակումների, թունելի պատերի և կամարի վերանորոգման աշխատանքները պետք է կատարվեն լեռնային աշխատանքների իրականացման հրահանգների և հատուկ մշակված պլանների համապատասխան` գազատարի պահպանման պայմանով:
121. Թունելում աշխատանքներ իրականացնելու ընթացքում ներսում կարող է գտնվել այդ աշխատանքներն իրականացնող կամ վերահսկող անձնակազմը:
122. Գազատարի արտաքին մակերեսի մաքրումը և ներկումն իրականացնում են թունելում օդի հոսքի ուղղվածությանը հակառակ:
123. Թունելի ներսում գազատարի վրա կրակային աշխատանքները պետք է իրականացվեն հերմետիկ փակումից/անջատումից հետո` թունելից դուրս գտնվող գծային ամրանների հանգույցների արանքում գտնվող գազատարի հատվածն ամբողջովին գազից ազատելու պայմանով: Եթե անջատող գծային ամրանները փակումից հետո չեն ապահովում անհրաժեշտ հերմետիկությունը, ապա վերանորոգվող հատվածի հետ միասին պետք է անջատվի և դատարկվի նաև անսարք ամրաններից հետո գտնվող գազատարի հատվածը:
124. Արգելվում է թունելում գտնվող գազատարի հատվածի վրա միաժամանակ իրականացնել մեկից ավելի կրակային աշխատանք:
125. Եթե աշխատանքային գոտում ածխաջրածնային գազերի խտությունը/կուտակումը գերազանցում է ԲՍԿՍ-ի 20 տոկոս, ապա կրակային աշխատանքները թունելի ներսում պետք է դադարեցվեն և վերսկսվեն միայն արտահոսքի աղբյուրը հայտնաբերելուց և անթույլատրելի գազայնվածությունը վերացնելուց հետո:
126. Թունելի ներսում օգտագործվող էլեկտրահաղորդակով օժանդակ սարքավորումը, էլեկտրական սնուցումով ՀՉՍ և Ա-ն և լուսավորող միջոցները պետք է լինեն պայթյունապաշտպանված կատարմամբ:
10. ՄԱՅՐՈՒՂԱՅԻՆ ԳԱԶԱՏԱՐՆԵՐԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿՈՌՈԶԻԱՅԻՑ
127. ՄԳ-ի օբյեկտները պետք է պաշտպանված լինեն գրունտային կոռոզիայից և թափառող հոսանքների կոռոզիայից, իսկ փոխադրվող գազի բաղադրությունում ագրեսիվ բաղադրիչների առկայության դեպքում` դանդաղիչների օգնությամբ նաև ներքին կոռոզիայից:
128. Կատոդային և դրենաժային պաշտպանության կայանների շահագործման դեպքում անհրաժեշտ է պահպանել սույն ՏԿ-ի V բաժնի պահանջները:
129. ԷՀԳ-ի էլեկտրասարքավորումների շահագործման ընթացքում ԷՔՊ-ի և էլեկտրասարքավորումների վթարային ծառայությունների պատասխանատվության տարանջատման սահմանը պետք է որոշվի ՄԳԳԱՎ-ի հատուկ հրամանով:
130. Արգելվում է գազի ճնշման տակ գտնվող գազատարին կատոդային արտանցումների միացումը գազա և էլեկտրաեռակցման օգնությամբ:
131. Գործող գազատարին արտանցումների ջերմաեռակցումը պետք է իրականացնի որակավորում ունեցող աշխատողը, որը անցել է հատուկ ուսուցում` գործող գազատարին արտանցումների ջերմային եռակցման հրահանգի պահանջների պահպանմամբ:
132. Կատոդային պաշտպանության արտանցումները պետք է եռակցվեն հորատանցքում գազայնվածության բացակայության պայմաններում, ինչն անհրաժեշտ է մշտապես վերահսկել:
133. Գործող գազատարի վրա կատոդային և դրենաժային արտանցումները պետք է տեղադրվեն շահագործող կազմակերպության կողմից սահմանված կարգով հաստատված հրահանգներին համապատասխան:
134. Արտանցումների միացման տեղերը և արտանցումները եռակցումից հետո պետք է պատվեն հակակոռոզիոն մեկուսիչով` անվտանգության միջոցների պահպանմամբ:
135. Արտանցումների եռակցումը պետք է իրականացվի արտահագուստով, պաշտպանող ակնոցներով և այլ ԱՊՄ-ի կիրառմամբ:
136. Էլեկտրաֆիկացված երկաթգծերի քարշային ենթակայանների արտածող ֆիդերների պոտենցիալների տարբերության չափման ընթացքում ՀՉՍ-ի միացումն իրականացվում է ենթակայանի անձնակազմի մասնակցությամբ:
137. Երկաթգծերի և ավտոմոբիլային ճանապարհների վրայով անցումների պաշտպանիչ ծածկերի վրա չափումներ կատարելու ժամանակ պետք է ներկա լինեն 2 մարդ. մեկը` սարքի հետ աշխատողը, մյուսը` տեղափոխում է էլեկտրոդը և հետևում է տրանսպորտի երթևեկությանը:
138. Գազատարի ուղեգծի վրա արգելվում է երկար լարով (0,5-ից մինչև 1 կմ) չափումների կատարումը, եթե գազատարին զուգահեռ տեղակայված է 110-ից մինչև 500 կՎ ԷՀԳ (25-ից մինչև 100 մ հեռավորության վրա):
139. Կոռոզիայի դանդաղիչների կիրառման համար պետք է մշակվի և հաստատվի դրանց հետ անվտանգ աշխատելու վերաբերյալ կազմակերպության ստանդարտ:
140. Կոռոզիայի դանդաղիչների հետ աշխատանքները պետք է իրականացվեն անվտանգության հետևյալ միջոցների պահպանման պայմաններում`
1) ԻՏԱ-ն և բանվորները պետք է անցնեն հատուկ ուսուցում դրանց հետ անվտանգ աշխատելու վերաբերյալ.
2) աշխատանքները պետք է իրականացվեն համապատասխան պաշտպանման միջոցների կիրառմամբ.
3) աշխատանքները պետք է իրականացվեն հրդեհային անվտանգության պահանջներին համապատասխան:
III. ՃՆՇԱԿԱՅԻՆ ԿԱՅԱՆՆԵՐ
11. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
141. ՃԿ-ի արտադրական հրապարակները, շենքերը, շինությունները և կառույցները, սարքավորումները և համակարգերը պետք է համապատասխանեն նախագծային փաստաթղթերի պահանջներին: Փոփոխությունները պետք է համաձայնեցվեն նախագծող և կոնստրուկտորական կազմակերպությունների հետ:
142. ՃԿ-ի հիմնական և օժանդակ սարքավորումները, ինչպես նաև գործիքները պետք է շահագործվեն սույն ՏԿ-ի, նրանց արտադրող կազմակերպությունների հրահանգների և շահագործող կազմակերպության կողմից ընդունված այլ նորմատիվ փաստաթղթերի համապատասխան:
143. ՃԿ-ի յուրաքանչյուր համակարգի և սարքավորման համար շահագործող կազմակերպության կողմից պետք է կազմվի շահագործման գրանցամատյան:
144. ՃԿ-ի սարքավորումները և համակարգերը պետք է ենթարկվեն տեխնիկական զննման, դիտարկման, ստուգումների, անհրաժեշտ փորձարկումների` շահագործող կազմակերպության համապատասխան հրահանգներով սահմանված կարգով և արդյունքները կցվում են գրանցամատյանին ակտի տեսքով:
145. ՃԿ-ի տարածքը պետք է կահավորվի`
1) հարկադիր ներծծող-արտածծող օդափոխման համակարգով, ինչպես նաև վթարային օդափոխության համակարգով.
2) ավտոմատ հրշեջ համակարգով.
3) մինչ պայթյունավտանգավոր վիճակի արձագանքման ազդանշանային համակարգով, որը պետք է համակցվի վթարային օդափոխման համակարգին.
4) կարգավարի և ՃԿ-ի այլ տարածքների հետ օպերատիվ կապի միջոցներով.
5) ՀՉՍ և Ա-ի կարիքների համար մատուցվող օդի (գազի) ճնշման նվազեցման պարագայում գործող լուսային և ձայնային ազդանշանային համակարգով.
6) վթարային լուսավորությունով, անշարժ և շարժական բեռնափոխադրող սարքավորումներով: Համալիր հանգույցի մեկուսացված ԳՓԱ-ն սարքավորվում է` համաձայն տեխնիկական պայմանների:
146. Վթարային արտածծող օդափոխումը պետք է ավտոմատ կերպով միանա, եթե տարածքների օդում այրվող գազերի կոնցենտրացիան հասնում է ԲՍԿՍ-ի 15 տոկոսին, կամ ըստ մեթանի ծավալի` 0,75 տոկոսի դեպքում:
147. Եթե տարածքների օդում այրվող գազերի կոնցենտրացիան գերազանցում է ԲՍԿՍ-ի 20 տոկոսը կամ ըստ մեթանի ծավալի` 1 տոկոսը, ՃԿ-ի շահագործումը պետք է դադարեցվի:
148. ՃԿ-ն տարածքի օդում այրվող գազերի պարունակության հսկողության և ազդանշանային համակարգի անսարք կամ անջատված լինելու դեպքում արտադրամասի շահագործումը խստիվ արգելվում է: Ավտոմատ ազդանշանային և վթարային օդափոխման ավտոմատ միացման համակարգերի աշխատունակությունն ստուգվում է հերթապահ անձնակազմի կողմից` յուրաքանչյուր հերթափոխ ընդունելուց առաջ:
149. Տարածքի օդում այրվող գազերի մինչև պայթյունավտանգավոր խտության վերաբերյալ ազդանշանային համակարգի աշխատանքը պետք է ստուգվի` համաձայն արտադրող գործարանների հրահանգների:
150. Լրացուցիչ պետք է անցկացվի աշխատանքային գոտու օդի որակի հսկողություն` շարժական գազաանալիզարարների օգնությամբ` ՍԹԿ-ի և սահմանային թույլատրելի պայթյունավտանգության կոնցենտրացիայի վերաբերյալ: Ստուգումներն անցկացվում են օդային միջավայրի հսկողության ժամանակացույցով նախատեսված ժամկետներում, որը հաստատում է կազմակերպության գլխավոր ճարտարագետը: Ժամանակացույցում պետք է նշված լինեն փորձարկումների և վերլուծության իրականացման հաճախականությունը, տեղերը և քանակությունը:
151. Կենտրոնախույս մղիչներով ՃԿ-ները պետք է ունենան բանալու մեկ պտույտով կայանի վթարային անջատման հնարավորություն, որի դեպքում կանգ են առնում բոլոր աշխատող ճնշակային ագրեգատները և միանում են ՃԿ-ի գազատարներից գազն արտանետող ծորակները: ԳՓԱ պետք է սարքավորվեն վթարային պաշտպանության սարքավորումների այնպիսի ծավալով, որը թույլ կտա միացնել ագրեգատի վթարային անջատման համակարգը ցանկացած վթարային ռեժիմում և օժանդակ մեխանիզմի անսարքության դեպքում:
152. ԳՓԱ-ները հեռակառավարման համակարգերով սարքավորելու դեպքում կայանները պետք է ունենան նախնական տեղեկացման ազդանշանային սարքեր:
153. ԳՇՃ-ի ՃԿ-ների մեքենայական դահլիճներում և մղիչների տարածքներում տեղադրվող էլեկտրասարքավորումները պետք է լինեն պայթյունաանվտանգ կատարմամբ:
154. ՃԿ-ի ճնշակային և այլ սարքավորումների աղմուկի մակարդակը չպետք է գերազանցի ՀՀ քաղաքաշինության նախարարի 2001 թվականի հոկտեմբերի 1-ի N 82 հրամանով գործողության մեջ մտած ՍՆԻՊ II-12-77 թույլատրվող սահմանային նորմերը:
155. Ճնշակային սարքավորումները պետք է ներկվեն համաձայն ԳՕՍՏ Ռ 12.4.026-2001-ի, իսկ տեխնոլոգիական խողովակաշարերը` համաձայն սույն ՏԿ-ի 2-րդ աղյուսակի:
156. ՃԿ-ի խողովակաշարերի վրա պետք է նշված լինեն սլաքներ, որոնք ցույց կտան գազի, օդի և այլ նյութերի շարժման ուղղությունը:
157. ՃԿ-ի կապուղիների անջատող և կարգավորող ամրանները պետք է ունենան համապատասխանող համակարգերի սկզբունքային սխեմաների համարների համաձայն տեխնոլոգիական համարակալում: Անջատող փականները պետք է ունենան տեսանելի նշումներ` անջատում և միացում:
158. Յուղերը պետք է պահվեն հատուկ հատկացված տեղերում` ամուր փակվող անոթներում, որոնց վրա պետք է լինեն նշումներ` ըստ յուղերի տեսակների:
159. Մայրուղային գազատարներից ՃԿ-ները պետք է անջատվեն մուտքի և ելքի հատվածներում պողպատյա անջատող փականներով, ինչպես տեղական, այնպես էլ հեռակառավարմամբ:
160. ՃԿ-ի տարածքում, ինչպես նաև այդ տարածքից դուրս սպասարկման գոտու սահմաններում, 45 oC-ից բարձր ջերմաստիճան ունեցող արտանետող և տաք օդի խողովակաշարերը պետք է լինեն ջերմամեկուսացված:
161. Արտանետվող գազերի խողովակները, ինչպես նաև ԳՇՃ-ն և գազատուրբինային կայանքի (եթե այդպիսիք կան) կալորդների մոմերը պետք է 2 մ դուրս ցցվեն ՃԿ-ի տանիքի վերին ծնորդից և 1 մ խողովակագլխանոցից/դեֆլեկտորից: Արտանետող խողովակների և խողովակագլխանոցների միջև հեռավորությունը հորիզոնական ուղղությամբ պետք է կազմի առնվազն 6 մ:
162. ԳՓԱ-ի, ճնշակային և ուժային գլանները պետք է ունենան համարակալում: Ագրեգատի համարը պետք է նշված լինի ուժային և հաղորդակի մասում, ինչպես նաև շենքի պատի վրա` տեխնոլոգիական կալորդի կողմից:
163. Այն անձանց, ովքեր զբաղված չեն ԳՓԱ-ի շահագործմամբ և վերանորոգմամբ, առանց ՃԿ-ի ղեկավարության թույլտվության արգելվում է մուտքը ՃԿ-ի տարածք, ինչպես նաև անշարժ կուտակիչների հրապարակներ և ՃԿ-ի միացման հանգույցներ:
164. ՃԿ-ի անձնակազմը պետք է ապահովված լինի ԱՊՄ-ով` սույն ՏԿ-ի 29-րդ գլխի պահանջների համաձայն:
165. Գործարկման-կարգաբերման աշխատանքներից և շինմոնտաժային աշխատանքներից, վերանորոգումից, վերազինումից հետո ՃԿ-ի միացումը տեխնոլոգիական ցանցին պետք է իրականացվի` համաձայն շահագործող կազմակերպության գլխավոր ճարտարագետի կողմից հաստատված հրահանգի:
166. Ագրեգատը թույլատրվում է գործարկել, եթե սարքավորումը սարքին է, պահպանվել են արտադրական հրահանգների անվտանգության պահանջները, մեքենայական արտադրամասում և մղիչների տարածքում ներկա չեն կողմնակի անձինք: Արգելվում է մուտք գործել օդային զտիչների խցերն ագրեգատի գործարկման և աշխատանքի ընթացքում:
167. Երկարատև ընդմիջումից, վերանորոգումից հետո ճնշակը կարելի է վերագործարկել միայն ՃԿ-ի ղեկավարի գրավոր թույլտվությամբ:
168. ՃԿ-ի մոտակայքում ամպրոպի պայմաններում արգելվում են ԳՓԱ-ի միացումները և անջատումները, ինչպես նաև տեխնոլոգիական կալորդի և ուժային էլեկտրասարքավորումների ռեժիմների փոփոխումների իրականացումը:
169. Շահագործման սկզբնական փուլում կենտրոնախույս մղիչների մուտքի հատվածում պետք է տեղադրվեն պաշտպանիչ վանդակներ: Պաշտպանիչ վանդակները թույլատրվում է հանել միայն շահագործող կազմակերպության համաձայնությամբ:
170. Ապահովիչ կափույրները, խցանները, կցաշուրթերը և այլ միացման դետալներն ամրության և հերմետիկության փորձարկումներից առաջ պետք է նշվեն անվտանգության նշաններով և գրություններով:
171. Արգելվում է աշխատող ԳՓԱ-ները թողնել առանց սպասարկող անձնակազմի հսկողության` բացառությամբ ամբողջովին ավտոմատացված ԳՓԱ-ների:
172. ՃԱ-ում գազի արտահոսքի հայտնաբերման դեպքում գազատարներից, սարքավորումներից և այլն անհրաժեշտ է անհապաղ տեղեկացնել տարածքում գտնվող մարդկանց և ձեռնարկել միջոցներ արտահոսքը վերացնելու ուղղությամբ: Եթե արտահոսքն անհնարին է արագ վերացնել, ապա արտադրամասից պետք է դուրս բերվեն բոլոր աշխատողները (աշխատանքների վթարային դադարեցումն իրականացվում է արտադրական հրահանգների համաձայն), բացվեն բոլոր պատուհանները և դռները, արգելվում է միացնել կամ անջատել որևէ էլեկտրաշարժիչ կամ անջատոցներ և ձեռնարկել միջոցներ արտահոսքը վերացնելու նպատակով:
173. ԳՓԱ-ի առանձին հանգույցներից կամ յուղման համակարգից յուղի արտահոսքի հայտնաբերման դեպքում համապատասխան տեղերում պետք է ժամանակավորապես տեղադրվեն տակդիրներ և միջոցներ ձեռնարկվեն արտահոսքը վերացնելու նպատակով: Չի թույլատրվում յուղի կամ յուղի հետքերի առկայությունն արտադրամասի հատակին կամ սարքավորումների հենքերին:
174. Արգելվում է վերացնել հայտնաբերված անսարքությունն աշխատող ԳՓԱ-ի վրա: Այդ դեպքում ԳՓԱ-ն պետք է անջատվի ՃԿ-ի ղեկավարի կամ փոխարինող անձի թույլտվությամբ: ԳՓԱ-ի շահագործումը պետք է դադարեցվի ԳՓԱ-ի կազմակերպության շահագործման հրահանգներով նախատեսված դեպքերում:
175. Պարտադիր է ՃԱ-ի վթարային անջատում` գազատարից անջատելով և տեխնոլոգիական կապուղիներից գազի արտանետմամբ`
1) եթե շենքում հրդեհ է բռնկվել, որն անհնարին է մարել առկա հրշեջ միջոցների օգնությամբ.
2) եթե հրդեհ է բռնկվել գազի մաքրման և սառեցման սարքավորումների կամ տեխնոլոգիական կապուղիների վրա.
3) բարձր ճնշման տեխնոլոգիական գազատարների պատռվածքի դեպքում.
4) մարդկանց կյանքին և նյութական արժեքներին վտանգ ստեղծող բնական աղետների դեպքում: ԳՓԱ-ի և ՃԱ-ի վթարային անջատման վերաբերյալ տեղեկությունն անհապաղ փոխանցվում է ՃԿ-ի ղեկավարին (հերթափոխի ավագին), ինչպես նաև հարևան ՃԿ-ի և ՄԳԳԱՎ-ի կարգավարին:
176. Ագրեգատի անսարքության կամ այլ դեպքերում ԳՓԱ-ի վթարային անջատումը պետք է իրականացնի հերթապահ անձնակազմը, եթե առկա է վտանգ սպասարկող անձնակազմի կամ ԳՓԱ-ի գոյությանը, ագրեգատի ներսում ի հայտ է գալիս մետաղյա ձայն կամ ինչ-որ անսովոր աղմուկ, գազի կամ յուղի զգալի արտահոսք, տարածքում հրդեհ է բռնկվել, չեն աշխատում ՀՉՍ և Ա-ն, այլ նման դեպքերում:
177. Վերանորոգման նպատակով անջատած ագրեգատների տեղական կառավարման և ագրեգատների կենտրոնական պանելի վահանակները պետք է անջատվեն էլեկտրասնուցումից, կառավարման հանգույցներին պետք է տեղադրվի անվտանգության նշան և «Չմիացնել, կատարվում են աշխատանքներ» գրությունը: Բոլոր գործողությունները պետք է գրանցվեն հատուկ մատյանում:
178. Վերանորոգման նպատակով անջատած ԳՓԱ-ի տեխնոլոգիական կալորդի, վառելիքային և գործարքային գազի կալորդների անջատող և կարգավորող ամրանները պետք է բերվեն վերանորոգման անվտանգությունն ապահովող վիճակի`
1) անջատվի էլեկտրահաղորդող ամրանների ուժային էլեկտրասնուցումը.
2) անջատվի ամրանների կառավարման էլեկտրաօդային հանգույցների սնուցումն իմպուլսային գազով.
3) տեխնիկական միջոցների օգնությամբ ապահովվի իմպուլսային գազի համակայարանային կուտակիչի և օդահիդրոգլանների միջև խողովակաշարի տեսանելի պատռվածքը.
4) անջատվի ամրանների ձեռքով կառավարման հնարավորությունը.
5) տեղադրվեն համապատասխան անվտանգության նշանները և «Չբացել» կամ «Չփակել» գրությունները:
179. Ճնշակային մասի վերանորոգման նպատակով անջատած ԳՓԱ-ի վրա անհրաժեշտ է իրականացնել հետևյալ միջոցառումները`
1) մղիչի կորպուսի, ներծծող և մղիչ գազատարներից ցամաքեցվի գազային կոնդենսատը.
2) բացվեն ներծծող և մղիչ գազատարների մտոցները.
3) իներտ գազի օգնությամբ մտոցների միջոցով օդափոխել և փչամաքրել մղիչի ներքին մասը և դրան միացված գազատարները.
4) ԳՓԱ-ի կողմից տեղադրել ռետինե փչագնդերը, լիցքավորել դրանք օդով կամ իներտ գազով 4000-ից մինչև 5000 Պա ճնշմամբ (400-ից մինչև 500 մմ ջր. ս.):
180. Գործող արտադրամասում թույլատրվում է ԳՓԱ-ի մոնտաժ և վերանորոգում միայն շահագործող կազմակերպության ղեկավարության կողմից հաստատված հրահանգների համաձայն:
-------------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում