117.0079.250414
ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
«25» 04 2014 Թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 11714198
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ
17 մարտի 2014 թվականի N 79-Ն
ՀՀՇՆ22-04-2014 «ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ԱՂՄՈՒԿԻՑ» ՇԻՆԱՐԱՐԱԿԱՆ ՆՈՐՄԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2001 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈԿՏԵՄԲԵՐԻ 1-Ի N 82 ՀՐԱՄԱՆՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(2-րդ մաս)
Աղյուսակ 2
._____________________________________________________________________.
|Պատող կոնստրուկցիայի անվանումը և տեղադրումը |Rw,դԲ |Lբw,դԲ |
|_____________________________________________________________________|
| Բնակելի շենքեր |
|_____________________________________________________________________|
|1. Ծածկեր բնակարանների սենքերի միջև և բնակարանների | | |
|սենքերը սանդղավանդակներից ու օգտագործվող ձեղնահարկային| | |
|սենքերից անջատող ծածկեր. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |54 |55.1) |
|2) Բ կարգի շենքերում |52 |58.1) |
|3) Գ կարգի շենքերում |50 |60.1) |
|______________________________________________________|______|_______|
|2. Ծածկեր բնակարանների սենքերի և դրանց տակ տեղակայված| | |
|խանութների միջև. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |59 |55 |
| | |45.2) |
|2) Բ և Գ կարգի շենքերում |57 |58 |
| | |48.2) |
|______________________________________________________|______|_______|
|3. Ծածկեր երկու մակարդակներով բնակարանի սենյակների | | |
|միջև. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |47 |63 |
|2) Բ կարգի շենքերում |45 |66 |
|3) Գ կարգի շենքերում |43 |68 |
|______________________________________________________|______|_______|
|4. Ծածկեր հանրակացարանների բնակելի սենքերի միջև |50 |60 |
|______________________________________________________|______|_______|
|5. Հանրակացարանների մշակութակենցաղային սպասարկման | | |
|սենքերը մեկը մյուսից և ընդհանուր օգտագործման սենքերից| | |
|(սպասասրահներ, նախասրահներ և այլն) անջատող ծածկեր |47 |65.1) |
|______________________________________________________|______|_______|
|6. Ծածկեր բնակարանի սենքերի և դրանց տակ տեղակայված | | |
|ռեստորանների, սրճարանների, մարզադահլիճների միջև. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |62 |55 |
| | |45.2) |
|2) Բ և Գ կարգի շենքերում |60 |58 |
| | |48.2) |
|______________________________________________________|______|_______|
|7. Ծածկեր բնակարանի սենքերի և դրանց տակ տեղակայված | | |
|վարչական սենքերի, օֆիսների միջև. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |52 |58.2) |
|2) Բ և Գ կարգի շենքերում |50 |60.2) |
|______________________________________________________|______|_______|
|8. Պատեր և միջնորմներ բնակարանների միջև, | | |
|բնակարանների, սենքերի և սանդղավանդակների, | | |
|նախամուտքերի, միջանցքների նախասրահների միջև. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |54 | - |
|2) Բ կարգի շենքերում |52 | - |
|3) Գ կարգի շենքերում |50 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|9. Պատեր բնակարանների սենքերի և խանութների միջև. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |59 | - |
|2) Բ և Գ կարգի շենքերում |57 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|10. Բնակարանների սենքերը ռեստորաններից, սրճարաններից | | |
|և մարզադահլիճներից անջատող պատեր և միջնորմներ. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |62 | - |
|2) Բ և Գ կարգի շենքերում |60 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|11. Միջնորմներ բնակարաններում` սենյակների միջև, | | |
|խոհանոցի և սենյակների միջև. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |43 | - |
|2) Բ և Գ կարգի շենքերում |41 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|12. Միջնորմներ միևնույն բնակարանի սանհանգույցի և | | |
|սենյակի միջև |47 | |
|______________________________________________________|______|_______|
|13 .Պատեր և միջնորմներ հանրակացարանների սենյակների | | |
|միջև |50 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|14. Հանրակացարանների մշակութակենցաղային սենքերը | | |
|միմյանցից և ընդհանուր օգտագործման սենքերից | | |
|(նախասրահներ, նախամուտքեր, սանդղավանդակներ) անջատող | | |
|պատեր և միջնորմներ |47 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|15. Դեպի աստիճանավանդակներ, նախասրահներ և միջանցքներ | | |
|դուրս եկող բնակարանների մուտքի դռներ. | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |34 | - |
|2) Բ կարգի շենքերում |32 | - |
|3) Գ կարգի շենքերում |30 | - |
|_____________________________________________________________________|
| Հյուրանոցներ |
|_____________________________________________________________________|
|16. Ծածկեր համարների միջև. | | |
|1) Ա կարգի |52 |57 |
|2) Բ կարգի |50 |60 |
|3) Գ կարգի |48 |62 |
|______________________________________________________|______|_______|
|17. Համարներն ընդհանուր օգտագործման սենքերից | | |
|(նախասրահներ, նախամուտքեր, բուֆետներ) անջատող ծածկեր. | | |
|1) Ա կարգի |54 |55 |
| | |50.2) |
|2) Բ և Գ կարգերի |52 |58 |
| | |53.2) |
|______________________________________________________|______|_______|
|18. Համարները ռեստորանների և սրճարանների սենքերից | | |
|անջատող միջնորմներ. | | |
|1) Ա կարգի |62 |57 |
| | |45.2) |
|2) Բ և Գ կարգերի |59 |60 |
| | |48.2) |
|______________________________________________________|______|_______|
|19. Պատեր և միջնորմներ համարների միջև. | | |
|1) Ա կարգի |52 | - |
|2) Բ կարգի |50 | |
|3) Գ կարգի |48 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|20. Համարներն ընդհանուր օգտագործման սենքերից | | |
|(նախասրահներ, սպասասրահներ, սանդղավանդակներ, | | |
|բուֆետներ) անջատող պատեր և միջնորմներ. | | |
|1) Ա կարգի |54 | - |
|2) Բ և Գ կարգերի |52 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|21. Համարները ռեստորաններից և սրճարաններից անջատող | | |
|պատեր և միջնորմներ. | | |
|1) Ա կարգի |62 | - |
|2) Բ և Գ կարգերի |59 | - |
|_____________________________________________________________________|
| Վարչական շենքեր և օֆիսներ |
|_____________________________________________________________________|
|22. Ծածկեր` աշխատասենյակների, առանձնասենյակների, միջև | | |
|և այդ սենքերի ու ընդհանուր օգտագործման սենքերի | | |
|(նախասրահներ, նախամուտքեր) միջև. | | |
|1) Ա կարգի |52 |63.2) |
|2) Բ և Գ կարգերի |50 |66.2) |
|______________________________________________________|______|_______|
|23. Աշխատասենյակները, առանձնասենյակներն աղմուկի | | |
|աղբյուր ունեցող սենքերից (մեքենագրական, հեռատիպային) | | |
|անջատող ծածկեր. | | |
|1) Ա կարգի |54 |60.2) |
|2) Բ և Գ կարգերի |52 |63.2) |
|______________________________________________________|______|_______|
|24. Պատեր և միջնորմներ` առանձնասենյակների միջև, | | |
|առանձնասենյակների և աշխատասենյակների միջև. | | |
|1) Ա կարգի |51 | - |
|2) Բ և Գ կարգերի |49 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|25. Աշխատասենյակներն ընդհանուր օգտագործման սենքերից | | |
|(նախասրահներ, սպասասրահներ, բուֆետներ) և աղմուկի | | |
|աղբյուր հանդիսացող սենքերից (մեքենագրական, | | |
|հեռատիպային) անջատող պատեր և միջնորմներ. | | |
|1) Ա կարգի |50 | - |
|2) Բ և Գ կարգերի |48 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|26. Առանձնասենյակներն ընդհանուր օգտագործման սենքերից | | |
|և աղմուկի աղբյուր հանդիսացող սենքերից անջատող պատեր | | |
|և միջնորմներ | | |
|1) Ա կարգի |54 | - |
|2) Բ և Գ կարգերի |52 | - |
|_____________________________________________________________________|
| Հիվանդանոցներ և առողջարաններ |
|_____________________________________________________________________|
|27. Ծածկեր` հիվանդասենյակների, բժիշկների | | |
|առանձնասենյակների միջև |47 |60 |
|______________________________________________________|______|_______|
|28. Ծածկեր` վիրահատարանների միջև, վիրահատարանների ու | | |
|հիվանդասենյակների, առանձնասենյակների միջև |57 |60 |
|______________________________________________________|______|_______|
|29. Հիվանդասենյակները և բժիշկների առանձնասենյակներն | | |
|ընդհանուր օգտագործման սենքերից (նախասրահներ, | | |
|սպասասրահներ) առանձնացնող ծածկեր |52 |63 |
|______________________________________________________|______|_______|
|30. Հիվանդասենյակները և բժիշկների առանձնասենյակները | | |
|ճաշարաններից ու խոհանոցներից անջատող ծածկեր |57 |50.2) |
|______________________________________________________|______|_______|
|31. Պատեր և միջնորմներ` հիվանդասենյակների, բժիշկների | | |
|առանձնասենյակների միջև |47 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|32. Պատեր և միջնորմներ` վիրահատարանների միջև և | | |
|վիրահատարանների ու այլ սենքերի միջև: Պատեր և | | |
|միջնորմներ, որոնք անջատում են հիվանդասենյակներն ու | | |
|առանձնասենյակները ճաշարաններից և խոհանոցներից |57 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|33. Հիվանդասենյակներն ու առանձնասենյակներն ընդհանուր | | |
|օգտագործման սենքերից անջատող պատեր և միջնորմներ |52 | - |
|_____________________________________________________________________|
| ՈՒսումնական հաստատություններ |
|_____________________________________________________________________|
|34. Ծածկեր` դասասենյակների, առանձնասենյակների, | | |
|լսարանների միջև և այդ սենքերն ընդհանուր օգտագործման | | |
|սենքերից (նախամուտքեր, նախասրահներ, միջանցքներ) | | |
|անջատող ծածկեր |47 |63 |
|______________________________________________________|______|_______|
|35. Ծածկեր միջնակարգ ուսումնական հաստատությունների | | |
|երաժշտական դասասենյակների միջև |57 |58 |
|______________________________________________________|______|_______|
|36. Ծածկեր բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների | | |
|երաժշտական դասասենյակների միջև |60 |53 |
|______________________________________________________|______|_______|
|37. Պատեր և միջնորմներ` դասասենյակների, | | |
|առանձնասենյակների և լսարանների և այդ սենյակների ու | | |
|ընդհանուր օգտագործման սենքերի միջև |47 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|38. Պատեր և միջնորմներ` միջնակարգ ուսումնական | | |
|հաստատությունների երաժշտական դասասենյակների, այդ | | |
|սենքերի և ընդհանուր օգտագործման սենքերի միջև |57 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|39. Պատեր և միջնորմներ բարձրագույն ուսումնական | | |
|հաստատությունների երաժշտական լսարանների միջև |60 | |
|_____________________________________________________________________|
| Մանկական նախադպրոցական հիմնարկներ |
|_____________________________________________________________________|
|40. Ծածկեր` խմբային սենյակների, ննջարանների միջև |47 |63 |
|______________________________________________________|______|_______|
|41. Խմբային սենյակները և ննջասենյակները խոհանոցներից | | |
|անջատող ծածկեր |51 |63.2) |
|______________________________________________________|______|_______|
|42. Պատեր և միջնորմներ` խմբային սենյակների, | | |
|ննջասենյակների և այլ մանկական սենյակների միջև |47 | - |
|______________________________________________________|______|_______|
|43. Խմբային սենյակները և ննջասենյակները խոհանոցներից | | |
|անջատող պատեր և միջնորմներ |51 | - |
|_____________________________________________________________________|
|1) Պահանջը ներկայացվում է նաև հարակից բնակարանի (այդ թվում` նույն |
|հարկում գտնվող) սենքի հատակի վրա հարվածային ազդեցության դեպքում |
|բնակարանի բնակելի սենքեր հարվածային աղմուկի փոխանցմանը: |
|2) Պահանջը ներկայացվում է աղմուկի աղբյուր հանդիսացող սենքի հատակի վրա|
|հարվածային ազդեցության դեպքում աղմուկից պաշտպանվող սենք հարվածային |
|աղմուկի փոխանցմանը: |
._____________________________________________________________________.
Աղյուսակ 3
|Սենքի նշանակությունը |RԱտր-ի, դԲԱ, |
| |պահանջվող արժեքները`|
| |շենքի ճակատի մոտ |
| |ձայնի համարժեք |
| |մակարդակների |
| |դեպքում, տրանսպորտի |
| |առավել ինտենսիվ |
| |երթևեկության |
| |ժամանակ (ցերեկվա |
| |ընթացքում, «պիկ» |
| |ժամերին), դԲԱ |
| |____________________|
| |60 |65 |70 |75 |80 |
|________________________________________________|___|___|___|___|____|
|1. Հիվանդանոցների, առողջարանների | | | | | |
|հիվանդասենյակները, բուժական հիմնարկների | | | | | |
|առանձնասենյակները |15 |20 |25 |30 |35 |
|________________________________________________|___|___|___|___|____|
|2. Շենքերում բնակարանների բնակելի սենյակները. | | | | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |15 |20 |25 |30 |35 |
|2) Բ և Գ կարգերի շենքերում |- |15 |20 |25 |30 |
|________________________________________________|___|___|___|___|____|
|3. Հանրակացարանների բնակելի սենյակները |- |- |15 |20 |25 |
|________________________________________________|___|___|___|___|____|
|4. Հյուրանոցների համարները. | | | | | |
|1) Ա կարգի |15 |20 |25 |30 |35 |
|2) Բ կարգի |- |15 |20 |25 |30 |
|3) Գ կարգի |- |- |15 |20 |25 |
|________________________________________________|___|___|___|___|____|
|5. Հանգստյան տների, հաշմանդամների համար | | | | | |
|գիշերօթիկների բնակելի սենքերը |15 |20 |25 |30 |35 |
|________________________________________________|___|___|___|___|____|
|6. Աշխատանքային սենյակները, առանձնասենյակները, | | | | | |
|վարչական շենքերում և գրասենյակներում. | | | | | |
|1) Ա կարգի շենքերում |- |- |15 |20 |25 |
|2) Բ և Գ կարգերի շենքերում |- |- |- |15 |20 |
._____________________________________________________________________.
31. Պատող կոնստրուկցիայով օդային աղմուկի մեկուսացման ինդեքսը` Rw, դԲ, հայտնի (հաշվարկված կամ չափված) օդային աղմուկի մեկուսացման հաճախության բնութագրով, պետք է որոշել սույն հավելվածի 4-րդ աղյուսակի 1-ին կետում տրված գնահատման կորի հետ հաճախության բնութագրի համադրման ճանապարհով: Օդային աղմուկի մեկուսացման ինդեքսը` Rw, որոշելու համար անհրաժեշտ է` որոշել գնահատման կորից տվյալ հաճախության բնութագրի անբարենպաստ շեղումների գումարը: Անբարենպաստ են համարվում գնահատման կորից դեպի ներքև շեղումները:
32. Եթե անբարենպաստ շեղումների գումարն առավել մոտ է 32 դԲ-ին, բայց չի գերազանցում այն, ապա ինդեքսի` Rw, մեծությունը պետք է ընդունել 52 դԲ:
Աղյուսակ 4
.___________________________________________________________________
|Ցուցանիշի անվանումը |Մեկ երրորդ օկտավային շերտերի միջին
| |երկրաչափական հաճախությունները, Հց
| |________________________________________
| |100|125|160|200|250|315|400|500|630|800|
|__________________________|___|___|___|___|___|___|___|___|___|___|
|1. Օդային աղմուկի | | | | | | | | | | |
|մեկուսացումը` R, դԲ |33 |36 |39 |42 |45 |48 |51 |52 |53 |54 |
|__________________________|___|___|___|___|___|___|___|___|___|___|
|2. Հարվածային աղմուկի | | | | | | | | | | |
|բերված մակարդակը` Lբ, դԲ |62 |62 |62 |62 |62 |62 |61 |60 |59 |58 |
|__________________________|___|___|___|___|___|___|___|___|___|___|
|3. Չափանմուշային սպեկտրի | | | | | | | | | | |
|ճշգրտված ձայնային ճնշման | | | | | | | | | | |
|մակարդակը` Li, դԲ |55 |55 |57 |59 |60 |61 |62 |63 |64 |66 |
.___________________________________________________________________
.___________________________ ______________________________.
|Ցուցանիշի | |
|անվանումը | |
| | ______________________________|
| | |1000|1250|1600|2000|2500|3150|
|__________________________| |____|____|____|____|____|____|
|1. Օդային աղմուկի | | | | | | | |
|մեկուսացումը` R, դԲ | |55 |56 |56 |56 |56 |56 |
|__________________________| |____|____|____|____|____|____|
|2. Հարվածային աղմուկի | | | | | | | |
|բերված մակարդակը` Lբ, դԲ | |57 |54 |51 |48 |45 |42 |
|__________________________| |____|____|____|____|____|____|
|3. Չափանմուշային սպեկտրի | | | | | | | |
|ճշգրտված ձայնային ճնշման | | | | | | | |
|մակարդակը` Li, դԲ | |67 |66 |65 |64 |62 |60 |
.___________________________ ______________________________.
33. Եթե անբարենպաստ շեղումների գումարը գերազանցում է 32 դԲ-ը` գնահատման կորը պետք է տեղաշարժել դեպի ներքև դեցիբելերի ամբողջական թվով այնպես, որպեսզի անբարենպաստ շեղումների գումարը չգերազանցի նշված մեծությունը:
34. Եթե անբարենպաստ շեղումների գումարը զգալիորեն փոքր է 32 դԲ-ից կամ դրանք բացակայում են` գնահատման կորը տեղաշարժում են դեպի վեր դեցիբելերի ամբողջական թվով այնպես, որպեսզի տեղաշարժված գնահատման կորից անբարենպաստ շեղումների գումարն առավելագույն չափով մոտենա 32 դԲ-ին` չգերազանցելով այդ մեծությունը:
35. Որպես ինդեքսի` Rw, մեծություն ընդունվում է վերև կամ ներքև տեղաշարժված գնահատման կորի օրդինատը 500 Հց միջին երկրաչափական հաճախությամբ մեկ երրորդ օկտավային շերտում:
36. Հարվածային աղմուկի բերված մակարդակի ինդեքսը` Lբw, հարվածային աղմուկի բերված մակարդակի հայտնի հաճախության բնութագրով ծածկի համար պետք է որոշել` համադրելով այդ հաճախության բնութագիրը սույն հավելվածի 4-րդ աղյուսակի 2-րդ կետում տրված գնահատման կորի հետ: Lբw ինդեքսը հաշվարկելու համար անհրաժեշտ է որոշել գնահատման կորից տվյալ հաճախության բնութագրի անբարենպաստ շեղումների գումարը: Անբարենպաստ են համարվում գնահատման կորից դեպի վեր շեղումները:
37. Եթե անբարենպաստ շեղումների գումարն առավելագույն չափով մոտենում է 32 դԲ-ին, բայց չի գերազանցում այն, ապա ինդեքսի`Lբw, մեծությունը պետք է վերցնել 60 դԲ:
38. Եթե անբարենպաստ շեղումների գումարը գերազանցում է 32 դԲ-ը` գնահատման կորը պետք է տեղաշարժել դեպի վեր (դեցիբելերի ամբողջական թվով) այնպես, որպեսզի տեղափոխված կորից անբարենպաստ շեղումների գումարը չգերազանցի նշված մեծությունը:
39. Եթե անբարենպաստ շեղումների գումարը զգալիորեն փոքր է 32 դԲ-ից կամ դրանք բացակայում են` գնահատման կորը պետք է տեղաշարժել դեպի ներքև (դեցիբելերի ամբողջական թվով) այնպես, որպեսզի տեղաշարժված գնահատման կորից անբարենպաստ շեղումների գումարն առավելագույն չափով մոտենա 32 դԲ-ին, բայց չգերազանցի այդ մեծությունը:
40. Որպես ինդեքսի` Lբw, մեծություն պետք է ընդունել վերև կամ ներքև տեղաշարժված գնահատման կորի օրդինատը 500 Հց միջին երկրաչափական հաճախությամբ մեկ երրորդ օկտավային շերտում:
41. Պատուհանի ձայնամեկուսացման` RԱտր, դԲԱ, մեծությունը պետք է որոշել պատուհանով օդային աղմուկի մեկուսացման հաճախության բնութագրի (հաշվարկված կամ չափված) հիման վրա` քաղաքային տրանսպորտի հոսքի չափանմուշային (էտալոնային) սպեկտրի օգնությամբ: Չափանմուշային սպեկտրի մակարդակները` ճշգրտված ըստ «Ա» հաճախության ճշտման կորի, 75 դԲԱ մակարդակով աղմուկի համար տրված են սույն հավելվածի 4-րդ աղյուսակի 3-րդ կետում:
42. Օդային աղմուկի հայտնի հաճախության բնութագրով (հաշվարկված կամ չափված) պատուհանի ձայնամեկուսացման` RԱտր, մեծությունը որոշելու համար անհրաժեշտ է` հաճախությունների յուրաքանչյուր մեկ երրորդ օկտավային շերտում չափանմուշային սպեկտրի մակարդակից` Li, հանել պատուհանի տվյալ կոնստրուկցիայով օդային աղմուկի մեկուսացման Ri մեծությունը: Մակարդակների ստացված մեծություններն անհրաժեշտ է էներգետիկորեն գումարել և գումարման արդյունքը հանել 75 դԲԱ-ին հավասար չափանմուշային աղմուկի մակարդակից: Պատուհանի ձայնամեկուսացումը` RԱտր, դԲԱ, որոշվում է հետևյալ բանաձևով.
16 0,1(L1-R1)
RԱտր = 75-10*lgsum 10 , (1)
i=1
որտեղ` Li- ըստ «Ա» հաճախության ճշտման կորի ճշգրտված հաճախությունների i-րդ մեկ երրորդ օկտավային շերտում չափանմուշային սպեկտրի ձայնային ճնշման մակարդակները, դԲ` (պետք է ընդունել ըստ սույն հավելվածի 4-րդ աղյուսակի 3-րդ կետի),
Ri - հաճախությունների i-րդ մեկ երրորդ օկտավային շերտում պատուհանի տվյալ կոնստրուկցիայով օդային աղմուկի մեկուսացումը, դԲ:
43. Պատող կոնստրուկցիաների պահանջվող ձայնամեկուսացումները որոշում են սույն նորմերի 3-րդ հավելվածին համապատասխան:
44. Պատող կոնստրուկցիաների ձայնամեկուսացման հաշվարկը պետք է կատարել պատնեշների (պատերի, ծածկերի) նոր կոնստրուկտիվ լուծումների մշակման, նոր շինարարական նյութերի և շինվածքների կիրառման դեպքում: Այդպիսի կոնստրուկցիաների ձայնամեկուսացման վերջնական գնահատումը պետք է կատարվի բնական փորձարկումների հիման վրա` ըստ համապատասխան ստանդարտի:
45. Նորմատիվ ձայնամեկուսացում ապահովող պատող կոնստրուկցիաների նախագծման հանձնարարականները տրված են սույն նորմերի 4-րդ հավելվածում:
X. ՁԱՅՆԱԿԼԱՆԻՉ ԿՈՆՍՏՐՈՒԿՑԻԱՆԵՐԸ, ԷԿՐԱՆՆԵՐԸ, ՊԱՇՏՊԱՆԱՊԱՏԵՐԸ
46. Արտադրական և հասարակական շենքերի աշխատատեղերում և մարդկանց մշտական գտնվելու գոտիներում հարկավոր է կիրառել ձայնակլանիչ կոնստրուկցիաներ (կախովի առաստաղներ, պատերի երեսպատվածքներ, ետնաբեմային և հատավոր կլանիչներ)` աղմուկի մակարդակները նվազեցնելու նպատակով: Ձայնակլանիչ երեսպատվածքների մակերեսը և հատավոր կլանիչների քանակը որոշվում են հաշվարկներով:
47. Հատավոր ձայնակլանիչները հարկավոր է կիրառել այն դեպքում, երբ երեսպատվածքները բավարար չեն աղմուկի պահանջվող նվազեցումը ստանալու համար, ինչպես նաև ձայնակլանիչ կախովի առաստաղի փոխարեն` երբ դրա իրականացումը հնարավոր չէ կամ քիչ արդյունավետ է (արտադրական մեծ բարձրությամբ սենքի, կամրջաձև ամբարձիչների, լուսային և օդափոխության երդիկների առկայությունը):
48. Ձայնակլանիչ կոնստրուկցիաները, որպես աղմուկի նվազեցման և սենքերի օպտիմալ ձայնագիտական պարամետրերի ապահովման պարտադիր միջոցառումներ, պետք է կիրառվեն.
1) արտադրական կազմակերպությունների աղմկոտ արտադրամասերում,
2) հաշվիչ կենտրոնների մեքենայասրահներում,
3) դպրոցների, հիվանդանոցների, հյուրանոցների, առողջարանների և այլնի միջանցքներում և նախասրահներում,
4) երկաթուղային կայարանների, օդանավակայանների և ավտոկայանների գործարքային սրահներում և սպասասրահներում,
5) մարզադահլիճներում և լողավազաններում,
6) ձայնամեկուսիչ խցիկներում, մեկուսարաններում և ապաստարաններում:
49. Աղմուկի աղբյուրի և անձնակազմի (որն անմիջապես կապված չէ տվյալ աղբյուրի սպասարկման հետ) աշխատատեղերի միջև տեղադրվող էկրանները հարկավոր է կիրառել աշխատատեղերն ուղիղ ձայնից պաշտպանելու նպատակով (սույն նորմերի 1-ին հավելվածի 2-րդ կետ): Էկրանների կիրառումը բավականին արդյունավետ է միայն ձայնակլանիչ կոնստրուկցիաների զուգակցմամբ:
50. Պաշտպանապատն իրենից ներկայացնում է էկրան, որը բոլոր կողմերից օղակում է աղմուկի աղբյուրը: Պաշտպանապատերը նպատակահարմար է կիրառել այնպիսի աղմուկի աղբյուրի (աղբյուրների) համար, որի ձայնային հզորության մակարդակները 15 դ` և ավելի չափով բարձր են աղմուկի մնացած աղբյուրների մակարդակներից:
51. Ձայնակլանիչ կոնստրուկցիաները պետք է տեղադրել առաստաղում և պատերի վերին մասերում: Ձայնակլանիչ կոնստրուկցիաները նպատակահարմար է տեղադրել առանձին տեղամասերով կամ շերտերով: 250 Հց-ից ցածր հաճախությունների դեպքում ձայնակլանիչ երեսպատման արդյունավետությունը մեծանում է` այն սենքի անկյուններում տեղադրելու դեպքում:
52. Աշխատատեղերում պետք է կիրառել էկրաններ, ուղիղ ձայնի (սույն նորմերի 1-ին հավելվածի 2-րդ կետ) ազդեցության և միջանկյալ գոտիներում` ձայնային ճնշման մակարդակները նվազեցնելու համար: Էկրանները հարկավոր է տեղադրել հնարավորին չափով աղմուկի աղբյուրին մոտ:
53. Էկրանների և պաշտպանապատերի տարբերակները և ձայնակլանիչ կոնստրուկցիաների արդյունավետության մեծության որոշումը տրված են սույն նորմերի 5-րդ հավելվածում:
XI. ՇԵՆՔԵՐԻ ԻՆԺԵՆԵՐԱԿԱՆ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԸ
54. Շենքերում աղմուկի ռեժիմի վրա էականորեն ազդող ինժեներական սարքավորումների թվին են պատկանում.
1) օդափոխման, օդի լավորակման և օդային ջեռուցման համակարգերը,
2) ներկառուցված տրանսֆորմատորային ենթակայանները (ՏԵ),
3) վերելակները,
4) ներկառուցված անհատական ջերմային կետերը (ԱՋԿ),
5) տանիքային կաթսայատները:
55. Օդափոխման, օդի լավորակման և օդային ջեռուցման համակարգերում աղմուկի աղբյուր են հանդիսանում` օդափոխիչները, օդորակիչները, ֆանկոյլները, ջեռուցիչ կալորիֆերները, օդատարների կարգավորող սարքերը (կարգավորող կափարիչները, մղափականները, կափույրները, փականները), օդաբաշխիչ սարքերը (ճաղավանդակները, լուսամփոփները, հողմաչափիչները), օդատարերի ոլորանները և ճյուղավորումները, օդորակիչների պոմպերը և ճնշակները: Աղմուկի աղբյուրների աղմուկի բնութագրերը պետք է գրանցված լինեն օդափոխման սարքավորման անձնագրերում և գրացուցակներում:
56. Օդափոխիչի աղմուկը նվազեցնելու համար հարկավոր է.
1) ընտրել ձայնային հզորության նվազագույն տեսակարար մակարդակներով ագրեգատներ,
2) ապահովել օդափոխիչի աշխատանքն առավելագույն օգտակար գործողության գործակցի (ՕԳԳ-ի) գործելակարգով,
3) նվազեցնել ցանցի դիմադրողականությունը և չօգտագործել ավելորդ ճնշում ստեղծող օդափոխիչ,
4) ապահովել օդի սահուն մոտեցում օդափոխիչի մուտքի խողովակաոստին:
57. Օդափոխիչից օդատարերով աղմուկի տարածման ճանապարհին աղմուկը նվազեցնելու համար հարկավոր է.
1) նախատեսել կենտրոնական (անմիջապես օդափոխիչի մոտ) և եզրային (օդատարում օդաբաշխիչ սարքավորումներից առաջ) աղմուկի խլացուցիչներ,
2) ցանցերում օդի շարժման արագությունը սահմանափակել մի մեծությամբ` ինչը սպասարկող սենքում կապահովի կարգավորող և օդաբաշխիչ սարքերով առաջացող աղմուկի մակարդակները թույլատրելի մեծությունների սահմաններում:
58. Որպես օդափոխության համակարգի աղմուկի խլացուցիչներ կարող են օգտագործվել` խողովակային, թիթեղնավոր գլանային և խցային, ինչպես նաև ներսից ձայնամեկուսիչ նյութերով երեսպատված օդատարերը և դրանց ոլորանները: Խլացուցիչի կոնստրուկցիան հարկավոր է ընտրել համապատասխան հաշվարկների հիման վրա` կախված օդատարի չափից, աղմուկի մակարդակների պահանջվող նվազեցումից, օդի թույլատրելի արագությունից:
59. Ինժեներական սարքավորումից առաջացած բարձր աղմուկի ներթափանցումը շենքի այլ սենքեր կանխարգելելու համար հարկավոր է.
1) օդափոխության խցիկների, ՏԵ-ների, ԱՋԿ-երի, վերելակային հորանների և այլնի մոտ չտեղադրել աղմուկից մեծ պաշտպանություն պահանջող սենքեր,
2) ագրեգատները թրթռամեկուսացնել զսպանակային կամ ռետինե թրթռամեկուսիչների օգնությամբ,
3) օդափոխության խցերում և աղմկոտ սարքավորումներով այլ սենքերում կիրառել ձայնակլանիչ երեսպատվածքներ,
4) նշված շենքերում օգտագործել առաձգական հիմքով հատակներ (լողացող հատակներ),
5) աղմկոտ սարքավորումով սենքում կիրառել պահանջվող ձայնամեկուսացմամբ պատող կոնստրուկցիաներ:
60. Առաձգական հիմքով հատակները (լողացող հատակները) հարկավոր է իրականացնել սենքի ամբողջ մակերեսով` 60-ից մինչև 80 մմ-ից ոչ պակաս հաստությամբ երկաթբետոնե սալերից: Որպես առաձգական շերտ կարելի է կիրառել 50-ից մինչև 100 կգ/մ3 խտությամբ ապակեթելքային կամ հանքաբամբակային սալեր կամ ներքնակներ: Նյութի 50 կգ/մ3 խտության դեպքում գումարային բեռնվածքը (սալի և ագրեգատի կշիռը) չպետք է գերազանցի 10 կՊա-ը, 100 կգ/մ3 խտության դեպքում` 20 կՊա-ը:
61. Վերելակային հորանները նպատակահարմար է տեղադրել սանդղավանդակում` սանդղաբազուկների միջև: Բնակելի շենքի ճարտարապետահատակագծային լուծումը պետք է նախատեսել այնպես, որպեսզի ներկառուցված վերելակային հորանին սահմանակից լինեն այն սենքերը, որոնք չեն պահանջում աղմուկից բարձր պաշտպանություն (նախասրահները, միջանցքները, խոհանոցները, սանհանգույցները): Բոլոր վերելակային հորանները պետք է ունենան ինքնուրույն հիմք և անջատված լինեն շենքի այլ կոնստրուկցիաներից 40-ից մինչև 50 մմ լայնությամբ ձայնագիտական կարանով:
62. Ներկառուցված պոմպակայանների, ԱՋԿ-երի, կաթսայատների խողովակաշարերի համակարգերում հարկավոր է նախատեսել ռետինագործվածքի ճկափողերի տեսքով ճկուն ներդիրներ (անհրաժեշտության դեպքում ամրանավորված մետաղական պարույրներով): Ճկուն ներդիրները հարկավոր է տեղադրել հնարավորին չափ պոմպերին մոտ:
XII. ՔԱՂԱՔՆԵՐԻ ՈՒ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԵՐԻ ԲՆԱԿԵԼԻ ՏԱՐԱԾՔՆԵՐԸ
63. Քաղաքների և գյուղական բնակավայրերի բնակելի տարածքների հատակագծումը և կառուցապատումը հարկավոր է իրականացնել` հաշվի առնելով աղմուկի թույլատրելի մակարդակների ապահովումը սույն նորմերի VI բաժնի համաձայն:
64. Միկրոշրջանների և խմբային բնակելի շենքերի հանգստի հրապարակներում, մանկական նախադպրոցական հիմնարկների խաղահրապարակներում, դպրոցների և հիվանդանոցների տարածքներում հաշվարկային կետերը հարկավոր է ընտրել` աղմուկի աղբյուրին առավել մոտ հրապարակի սահմանում և գետնի մակերևույթից 1,5 մ բարձրության վրա: Եթե հրապարակի մի մասը գտնվում է շենքի, կառուցվածքի կամ այլ էկրանավորող օբյեկտի ձայնային ստվերի գոտում, իսկ մյուսը` ուղիղ ձայնի ազդեցության գոտում, ապա հաշվարկային կետը պետք է գտնվի ձայնային ստվերի գոտուց դուրս:
65. Բնակելի տներին և այլ շենքերին անմիջականորեն հարակից տարածքների հաշվարկային կետերը, որոնցում ներթափանցող աղմուկի մակարդակները նորմավորվում են սույն շինարարական նորմերի VI բաժնով, հարկավոր է ընտրել աղմուկի աղբյուրի կողմն ուղղված շենքի ճակատից 2 մ հեռավորության և գետնի մակերևույթից 12 մ մակարդակի վրա, սակավահարկ շենքերի համար` վերջին հարկի պատուհանների մակարդակի վրա:
66. Բնակավայրի տեխնիկատնտեսական հիմնավորման և գլխավոր հատակագծի մշակման փուլում, բնակելի տարածքների վրա աղմուկի ազդեցության նվազեցման նպատակով, հարկավոր է կիրառել հետևյալ միջոցները.
1) տարածքի գործառնական գոտիավորում` արդյունաբերական, կոմունալ-պահեստային գոտիներից և հիմնական տրանսպորտային ուղիներից` բնակելի և հանգստի գոտիների անջատմամբ,
2) արագընթաց և բեռնատար երթևեկության մայրուղային ճանապարհների ուղեգծում` բնակելի և հանգստի գոտիների շրջանցմամբ,
3) ըստ տրանսպորտային հոսքերի կազմի` ճանապարհափողոցային ցանցի տարբերակում` մասնագիտացված մայրուղիներում բեռնատար երթևեկության հիմնական ծավալի առանձնացմամբ,
4) բնակելի կառուցապատման տարածքից հնարավորին չափով դուրս անցնող (արդյունաբերական և կոմունալ-պահեստային գոտիների սահմաններում, երկաթուղու օտարման շերտերում և պաշտպանական գոտիներում), բարձր թողունակությամբ, ոչ մեծ քանակի մայրուղային ճանապարհների վրա տրանսպորտային հոսքերի խտացում,
5) միջմայրուղային տարածքների խոշորացում` տրանսպորտային մայրուղիներից հիմնական կառուցապատման զանգվածների հեռացման նպատակով,
6) բնակելի շրջանների և բնակելի շենքերի խմբերի սահմանում ավտոմոբիլների կայանման համակարգի ստեղծում,
7) կանաչ գոտիների համաքաղաքային համակարգերի կազմավորում:
67. Ոչ մեծ բնակավայրի, բնակելի շրջանի, միկրոշրջանի նախագծի մանրամասն հատակագծման փուլում աղմուկից պաշտպանության համար պետք է ձեռնարկել հետևյալ միջոցները.
1) մայրուղային ճանապարհի կամ երկաթուղու մոտ ոչ մեծ բնակավայրի տեղադրման դեպքում, երբ դրանց միջև հեռավորությունը չի ապահովում աղմուկի անհրաժեշտ նվազեցումը, օգտագործել աղմկապաշտպանիչ էկրաններ` տեղանքի ռելիեֆի բնական կամ արհեստական տարրերի` փորվածքի թեքության, հողաթմբերի, պատերի, սրահների տեսքով, ինչպես նաև դրանց զուգակցմամբ (օրինակ, լիցք և պատ): Պետք է հաշվի առնել, որ այդպիսի էկրանները բավականին արդյունավետ են միայն սակավահարկ կառուցապատման դեպքում:
2) քաղաքային կառուցապատման մեջ բնակելի շրջանների, միկրոշրջանների համար առավել արդյունավետ է համարվում մայրուղային փողոցների կառուցապատման առաջին շարքում աղմկապաշտպանիչ էկրանային շենքերի տեղադրումը, որոնք պաշտպանում են միջթաղամասային տարածությունը տրանսպորտային աղմուկից:
68. Որպես շենքեր-էկրաններ կարող են օգտագործվել ոչ բնակելի նշանակության շենքերը` խանութներ, ավտոտնակներ, կոմունալ-կենցաղային սպասարկման կազմակերպությունների շենքեր, սակայն այդ շենքերն պետք է ունենան երկու հարկից ոչ ավելի բարձրություն, ինչի պատճառով դրանց էկրանավորման արդյունավետությունը մեծ չէ: Առավել արդյունավետ են բազմահարկ աղմկապաշտպանիչ բնակելի և վարչական շենքերը:
69. Որպես աղմկապաշտպանիչ բնակելի շենքեր կարող են լինել.
1) հատուկ ճարտարապետահատակագծային լուծմամբ շենքերը, որոնք նախատեսում են` բնակարանների օժանդակ սենքերի (խոհանոցներ, լողարաններ, սանհանգույցներ), արտաբնակարանային հաղորդակցուղիների (սանդղավերելակային հանգույցներ, միջանցքներ), ինչպես նաև երեք և ավելի բնակելի սենյակով բնակարանների մեկ սենյակի, կողմնորոշումը դեպի աղմուկի աղբյուրը (մայրուղիները),
2) աղմուկից պահանջվող պաշտպանությունն ապահովող, դեպի մայրուղի կողմնորոշված, ճակատամասում աղմկապաշտպանիչ պատուհաններով շենքերը,
3) հատուկ ճարտարապետահատակագծային լուծումով և դեպի մայրուղի կողմնորոշված աղմկապաշտպանիչ պատուհաններով` համակցված տիպի շենքերը:
70. Աղմկապաշտպանիչ շենքերը պետք է նախագծվեն և տեղակայվեն արևահարման և նորմատիվ օդափոխանակության պահանջների պարտադիր հաշվառմամբ, այսինքն` հատուկ հատակագծային լուծումով շենքերը պիտանի չեն լայնութենական կողմնորոշմամբ` փողոցները հյուսիսային կողմից կառուցապատելու համար: Աղմկապաշտպանիչ պատուհանները պետք է ունենան աղմուկի խլացուցիչների հետ համակցված օդափոխության սարքեր: Վերջին պահանջը չի վերաբերվում օդափոխության կամ օդի լավորակման հարկադրական համակարգերով շենքերին:
71. Էկրանավորման առավելագույն արդյունավետություն ապահովելու համար աղմկապաշտպանիչ շենքերը պետք է լինեն բավականին բարձր և երկարաձգված, տեղակայված լինեն աղմուկի աղբյուրին հնարավորին չափ մոտ: Դրանք պետք է տեղաբաշխվեն մայրուղային փողոցներից և երկաթուղային ճանապարհներից նվազագույն հեռավորության վրա` քաղաքաշինական նորմերի և արտաքին պատող կոնստրուկցիաների ձայնամեկուսիչ բնութագրերի հաշվառմամբ:
72. Ներթաղամասային տարածություններում, կառուցապատման առաջին շարքի լայնական առանցքների մոտ գտնվող գոտիներում, հարկավոր է տեղադրել` նախադպրոցական հաստատությունների, դպրոցների, պոլիկլինիկաների շենքերը, հանգստյան հրապարակները: Կառուցապատման առաջին շարքի շենքերի միջև գտնվող տարածքների դիմացի գոտիներում հարկավոր է տեղադրել առևտրի, հասարակական սննդի, կոմունալ-կենցաղային սպասարկման, կապի և այլ կազմակերպություններ:
73. Աղմկապաշտպանիչ էկրանների արդյունավետությունը բարձրացնելու համար դրանք պետք է տեղադրել մայրուղուց կամ երկաթուղուց նվազագույն թույլատրելի հեռավորության վրա` հաշվի առնելով երթևեկության անվտանգության, ճանապարհների և տրանսպորտային միջոցների շահագործման պահանջները:
74. Էկրան-պատերի կառուցման համար օգտագործվող նյութերը պետք է լինեն երկարակյաց, մթնոլորտային գործոնների և արտանետված գազերի ազդեցության նկատմամբ կայուն: Էկրանների երեսպատման համար օգտագործվող ձայնակլանիչ նյութերը պետք է ունենան կայուն ֆիզիկամեխանիկական և ձայնագիտական բնութագրեր, լինեն կենսակայուն և խոնավակայուն, չարտազատեն վնասակար նյութեր:
XIII. ԴԱՀԼԻՃՆԵՐԻ ՁԱՅՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆԸ (ԱԿՈՒՍՏԻԿԱՆ)
75. Դահլիճային սենքերի ձայնագիտական (ակուստիկական) նախագծման գործընթացը պետք է ներառի.
1) սենքի եզրաչափերի և ձևի ընտրություն` դահլիճների ծավալահատակագծային լուծմանը ներկայացվող ընդհանուր պահանջների պահպանմամբ,
2) դահլիճի ձայնագիտության ընդհանրական գնահատականի արժանահավատության ստուգում` ըստ վիճակագրական տեսության,
3) դահլիճի հետարձագանքման (ռևերբերացիայի) ժամանակի հաճախության բնութագրի հաշվարկ` նրա ծավալային օպտիմումի համապատասխանությունը բացահայտելու համար (նկար 1-ին) և պատող կոնստրուկցիաների մասով նախագծի անհրաժեշտ ճշտում,
4) դահլիճի գծագրերի գրաֆիկական վերլուծություն` դրա պատնեշների (պատող կոնստրուկցիաների) ձևի և ուրվագծի մասով նախագծի անհրաժեշտ ճշտումով,
5) դահլիճի ձայնային դաշտի հավասարաչափ բաշխման բարելավման միջոցառումների մշակում,
6) տեղային ձայնագիտական չափանիշների հաշվարկն ըստ օպտիմումների գոտիներին դրանց համապատասխանության` անհրաժեշտության դեպքում նախագծի լրացուցիչ ճշտմամբ,
7) դահլիճի աղմուկի գործելակարգի (ռեժիմի) գնահատականը` նրա բարելավման անհրաժեշտ միջոցառումների մշակմամբ,
8) դահլիճի էլեկտրաձայնային գործելակարգի գնահատականը` անհրաժեշտ միջոցառումների մշակմամբ:
Նկար 1-Տարբեր նշանակության դահլիճների համար հետարձագանքման հանձնարարվող ժամանակը միջին հաճախություններում (500-ից մինչև 1000 Հց)` կախված դահլիճի ծավալից
_____________________________
ԻՐՏԵԿ - նկար 1-ը չի բերվում
76. Յուրաքանչյուր դահլիճում ծավալահատակագծային լուծմանը ներկայացվող պահանջները պետք է պահպանվեն` կախված դահլիճի ստույգ նշանակությունից, տարբերակված հետևյալ կերպ.
1) Տեսակարար օդային ծավալը մեկ հանդիսատեսի համար պետք է կազմի, մ3.
ա) դրամատիկական թատրոնների դահլիճներում, լսարաններում,
կոնֆերենց (գիտաժողովների) դահլիճներում 4 - 5,
բ) երաժշտադրամատիկական թատրոնների դահլիճներում (օպերետա) 5 - 7,
գ) օպերայի և բալետի թատրոնների դահլիճներում 6 - 8,
դ) կամերային երաժշտության համերգային դահլիճներում 6 - 8,
ե) սիմֆոնիկ երաժշտության համերգային դահլիճներում 8 - 10,
զ) երգչախմբային և երգեհոնային համերգների դահլիճներում 10 - 12,
է) բազմանպատակային դահլիճներում 4 - 6,
ը) ժամանակակից էստրադային երաժշտության համերգային
դահլիճներում (կինոհամերգային դահլիճներում) 4 - 6,
2) Դահլիճնելի առավելագույն երկարությունը` Lթյլ, պետք է
կազմի, մ.
ա) դրամատիկական թատրոնների դահլիճներում, լսարաններում,
գիտաժողովների դահլիճներում 24 - 25,
բ) օպերային թատրոններում 28 - 29,
գ) օպերայի և բալետի թատրոններում 30 - 32,
դ) կամերային երաժշտության համերգային դահլիճներում 20 - 22,
ե) երգչախմբային և երգեհոնային համերգների, սիմֆոնիկ
երաժշտության համերգային դահլիճներում, 42 - 46,
զ) 1000 նստատեղից ավելի տարողությամբ բազմանպատակային
դահլիճներում 30 - 34,
է) ժամանակակից էստրադային երաժշտության համերգային
դահլիճներում 48 - 50
3) Ձայնային դաշտի բավարար հավասարաչափ բաշխվածություն ստանալու համար հարկավոր է ճիշտ ընտրել դահլիճի ձևը և համաչափությունը:
4) Դահլիճի հիմնական չափերը և համաչափությունները պետք է ընտրվեն` ելնելով հետևյալ պայմաններից.
L<=Lթյլ, B=Sհ/L, H=V/Sհ, 1
որտեղ` L -դահլիճի երկարությունը ըստ նրա կենտրոնական առանցքի, մ,
Lթյլ - դահլիճի սահմանային թույլատրելի երկարությունը, մ,
B և H - դահլիճի համապատասխանաբար միջին լայնությունը և բարձրությունը, մ,
V - դահլիճի ընդհանուր օդային ծավալը, մ3,
Sհ - դահլիճի հատակի մակերեսը, մ2:
5) Հատակագծում ուղղանկյուն ձևը, հարթ հորիզոնական առաստաղով, թույլատրելի է միայն ոչ մեծ` մինչև 200 մարդ տարողությամբ, դասախոսական դահլիճների համար: Հանդիսադահլիճների բոլոր մնացած դեպքերում դահլիճների հատակագծի օպտիմալ ձև է հանդիսանում սեղանաձևը` 10-ից մինչև 120 բացման անկյունով:
6) Հարթ, զուգահեռ մակերևույթների առկայությունը «Ճախրող արձագանքի» առաջացման վտանգ է կրում, իսկ գոգավոր կորություններինը` ձայնի կենտրոնացման (ֆոկուսավորման):
77. Հանդիսադահլիճներում աղմուկի նորմերն ապահովելու նպատակով անհրաժեշտ է.
1) շենքի ճարտարապետահատակագծային լուծման ժամանակ դահլիճին կից չտեղադրել ինտենսիվ աղմուկի աղբյուրներով սենքեր (օդափոխության խցիկներ, պոմպակայաններ և այլ),
2) դահլիճում կիրառել պահանջվող մեկուսացմամբ պատող կոնստրուկցիաներ` հատուկ ուշադրություն դարձնելով համեմատաբար ցածր ձայնամեկուսացմամբ տարրերի (պատուհաններ, դռներ) վրա,
3) միջոցներ ձեռնարկել օդափոխության և օդի լավորակման համակարգերի աղմուկը մինչև թույլատրելի արժեքները նվազեցնելու համար (խլացուցիչներ, օդաբաշխիչ սարքերում օդի արագության սահմանափակում):
78. Դահլիճի նախագծի էլեկտրաձայնային մասի մշակումը կատարվում է հատուկ ծրագրով և հիմնվում է դահլիճի բնական ձայնային հաշվարկի ժամանակ ստացված պարամետրերի վրա:
79. Դահլիճի ներսույթի (ինտերիերի) ձևավորումը և բնութագրերի որոշումը տրված է սույն նորմերի 6-րդ հավելվածում:
ՀԱՎԵԼՎԱԾ 1
Հաշվարկային կետերի և այդ կետերում ձայնային ճնշման մակարդակների որոշումը
1. Ձայնային ճնշման օկտավային մակարդակները` Լ, դԲ, համաչափ սենքերի (երկրաչափական առավելագույն և նվազագույն չափերի 5-ից ոչ ավելի հարաբերությամբ) հաշվարկային կետերում աղմուկի մեկ աղբյուրի աշխատելու ընթացքում, հարկավոր է որոշել հետևյալ բանաձևով.
xՓ 4
L = Lw + 10*lg (____ + _____), (1.1)
Ոr.2 kB
որտեղ` Lw - ձայնային հզորության օկտավային մակարդակը, դԲ,
x - գործակից, որը հաշվի է առնում մոտակա դաշտի ազդեցությունն այն դեպքերում, երբ r հեռավորությունը փոքր է աղբյուրի կրկնապատիկ առավելագույն եզրաչափից (r < 21առ) (պետք է ընդունել ըստ 1.1 աղյուսակի),
Փ - աղմուկի աղբյուրի ուղղվածության գործոնը (համաչափ ճառագայթմամբ աղբյուրների համար Փ = 1),
Ո - աղբյուրի ճառագայթման տարածական անկյունը, ռադ. (պետք է ընդունել ըստ սույն հավելվածի 2-րդ աղյուսակի),
r - աղմուկի աղբյուրի ձայնային կենտրոնից (եթե ձայնային կենտրոնի ստույգ դիրքը հայտնի չէ, ապա այն ընդունվում է համընկած երկրաչափական կենտրոնի հետ) մինչև հաշվարկային կետը եղած հեռավորությունը` մ,
k - գործակից, որը հաշվի է առնում սենքում ձայնային դաշտի հավասարաչափ բաշխվածության խախտումը (պետք է ընդունել ըստ սույն հավելվածի 3-րդ աղյուսակի` կախված ձայնակլանման միջին գործակցից` aմջն),
B - սենքի ձայնագիտական հաստատունը, մ2, որը որոշվում է հետևյալ բանաձևով`
A
B= ______ , (1.2)
1-aմիջ
որտեղ` A - ձայնակլանման համարժեք մակերեսը, մ2, որը որոշվում է հետևյալ բանաձևով`
n m
A = sum aiSi + sum Ajnj , (1.3)
i=1 j=1
որտեղ` ai- i-րդ մակերևույթի ձայնակլանման գործակիցը,
Si - i-րդ մակերևույթի մակերեսը, մ2,
Aj - j-րդ հատավոր կլանիչի ձայնակլանման համարժեք մակերեսը, մ2,
ոj - j-րդ հատավոր կլանիչի քանակը, հատ,
aմջն - ձայնակլանման միջին գործակիցը, որը որոշվում է հետևյալ
բանաձևով`
A
aմիջ = ____ , (1.4)
Sպտ
Sպտ- սենքի պատող մակերևույթի գումարային մակերեսը, մ2:
Աղյուսակ 1
.___________________________.
|r/Lառ |X |10 lg X, դԲ|
|________|______|___________|
|0,6 |3 |5 |
|________|______|___________|
|0,8 |2,5 |4 |
|________|______|___________|
|1,0 |2 |3 |
|________|______|___________|
|1,2 |1,6 |2 |
|________|______|___________|
|1,5 |1,25 |1 |
|________|______|___________|
|2 |1 |0 |
.___________________________.
Աղյուսակ 1
.____________________________________________________________________.
|Ճառագայթման պայմանները |Ո, ռադ. |10lgՈ, դԲ|
|_________________________________________________|________|_________|
|Տարածության մեջ` աղբյուրը սենքում սյան, | | |
|կայմասյան, խողովակի վրա է |4 Պի |11 |
|_________________________________________________|________|_________|
|Կիսատարածության մեջ` աղբյուրը հատակի, գետնի, պատի| | |
|վրա է |2 Պի |8 |
|_________________________________________________|________|_________|
|1/4-րդ տարածության մեջ` աղբյուրը երկնիստ | | |
|անկյունում է (հատակի վրա` մեկ պատի մոտ) |Պի |5 |
|_________________________________________________|________|_________|
|1/8-րդ տարածության մեջ` աղբյուրը եռանիստ | | |
|անկյունում է (հատակի վրա` երկու պատերի մոտ) |Պի/2 |2 |
.____________________________________________________________________.
Աղյուսակ 1
.___________________________.
|aմիջ |k |10*lgk, բԲ |
|________|______|___________|
|0,2 |1,25 |1 |
|________|______|___________|
|0,4 |1,6 |2 |
|________|______|___________|
|0,5 |2,0 |3 |
|________|______|___________|
|0,6 |2,5 |4 |
.___________________________.
2. Աղմուկի մեկ աղբյուրով սենքում սահմանային շառավիղը, rսհմ, մ` հեռավորությունն է աղբյուրի ձայնային կենտրոնից, որտեղ ուղղագիծ ձայնի էներգիայի խտությունը հավասար է անդրադարձած ձայնի էներգիայի խտությանը: Այն որոշվում է հետևյալ բանաձևով.
/___
/ B
rսհմ = \/ _____ , (1.5)
4Ո
1) Եթե աղբյուրը տեղադրված է սենքի հատակի վրա, սահմանային շառավիղը որոշվում է հետևյալ բանաձևով.
/___ /___
/ B / B
rսհմ = \/ _____ = \/ _____ , (1.6)
8Պի 25,12
2) Մինչև 0,5 rսհմ հեռավորության վրա հաշվարկային կետերը կարելի է ընդունել ուղղագիծ ձայնի ազդեցության գոտում գտնվող: Այս դեպքում ձայնային ճնշման օկտավային մակարդակներն անհրաժեշտ է որոշել հետևյալ բանաձևով.
L= Lw + 10*lgՓ + 10*lgx - 20*lgr - 10*lgՈ, (1.7)
3) 2 rսհմ -ից ավել հեռավորության վրա գտնվող հաշվարկային կետերը կարելի է ընդունել անդրադարձած ձայնի ազդեցության գոտում գտնվող: Այս դեպքում ձայնային ճնշման օկտավային մակարդակները որոշվում են հետևյալ բանաձևով.
L= Lw - 10*lg B - 10*lg k + 6, (1.8)
3. Մի քանի աղմուկի աղբյուր ունեցող համաչափ սենքի հաշվարկային կետերում ձայնային ճնշման օկտավային մակարդակները` Լ, դԲ, պետք է որոշել հետևյալ բանաձևով.
m 10.0,1LwiXiՓi 4 n
L = 10*lg (sum _______________ + _____ * sum 10.0,1Lwi ), (1.9)
i=1 Ո*ri.2 k*B i=1
որտեղ` Lwi - i-րդ աղբյուրի ձայնային հզորության օկտավային մակարդակը, դԲ,
xi, Փi, ri - նույնն են, ինչ որ (1.1) և (1.6) բանաձևերում է, սակայն i-րդ աղբյուրի համար,
m - հաշվարկային կետին ամենամոտը գտնվող աղմուկի աղբյուրների քանակը (ri <= 5 rmiո, հեռավորության վրա գտնվող, որտեղ rmiո- ը հեռավորությունն է հաշվարկային կետից մինչև մոտակա աղմուկի աղբյուրի ձայնային կենտրոն),
ո - սենքում աղմուկի աղբյուրների ընդհանուր քանակը,
K և B - նույնն են, ինչ որ (1.1) և (1.8) բանաձևերում:
1) Եթե բոլոր ո աղբյուրներն ունեն միևնույն ձայնային հզորությունը` Lwi, ապա`
n
10*lgsum 10.0,1Lwi = Lwi + 10*lgn, (1.10)
i=1
4. Եթե աղմուկի աղբյուրը և հաշվարկային կետը տեղաբաշխված են տարածքում, որտեղ դրանց միջև հեռավորությունն աղմուկի աղբյուրի առավելագույն չափի կրկնապատիկից ավելի է և դրանց միջև չկան խոչընդոտներ, որոնք էկրանավորեն կամ անդրադարձնեն ձայնը հաշվարկային կետի ուղղությամբ, ապա ձայնային ճնշման օկտավային մակարդակները` Լ, դԲ, հաշվարկային կետերում հարկավոր է որոշել.
1) աղմուկի կետային աղբյուրի դեպքում (տարածքում առանձին կայանք, տրանսֆորմատոր և այլ)` հետևյալ բանաձևով.
b*r
L = Lw - 20*lgr + 10*lgՓ - _____ - 10*lgՈ; (1.11)
1000
2) սահմանափակ չափով երկարաձգված աղբյուրի (արտադրական շենքի պատ, օդափոխման համակարգերի մի շարք հորաններ արտադրական շենքի տանիքի վրա, բացօթյա տեղադրված տրանսֆորմատորների մեծ քանակությամբ տրանսֆորմատորային ենթակայան)` դեպքում հետևյալ բանաձևով`
bմթ*r
L = Lw - 15*lgr + 10*lgՓ - ________ - 10*lgՈ, (1.12)
1000
որտեղ` Lw, r, Փ, Ո - նույնն են, ինչ որ (1.1) և (1.7) բանաձևերում,
bմթ- մթնոլորտում ձայնի մարումը, դԲ/կմ, ընդունվում է ըստ սույն հավելվածի 4-րդ աղյուսակի: Մթնոլորտում r <= 50 մ հեռավորության դեպքում ձայնի մարումը հաշվի չեն առնում:
Աղյուսակ 4
._____________________________________________________________________.
|Օկտավային շերտերի միջին |63 |125|250|500|1000|2000|4000|8000|
|երկրաչափական հաճախությունները, Հց| | | | | | | | |
|_________________________________|___|___|___|___|____|____|____|____|
|bմթ, դԲ/կմ |0 |0,7|1,5|3 |6 |12 |24 |48 |
._____________________________________________________________________.
5. Աղմուկի աղբյուր (աղբյուրներ) ունեցող հարևան սենքից կամ տարածքից պատող կոնստրուկցիայի միջով ներթափանցող ձայնային ճնշման օկտավային մակարդակները` Լ, դԲ, մեկուսացվող սենքի հաշվարկային կետերում անհրաժեշտ է որոշել հետևյալ բանաձևով.
L = Lաղ - R + 10*lgS - 10*lgBմ - 10*lgk, (1.13)
որտեղ` Lաղ - սենքերն անջատող պատնեշից 2 մ հեռավորության վրա աղմուկի աղբյուրով սենքում ձայնային ճնշման օկտավային մակարդակը, դԲ, (որոշում են (1.1), (1.8) կամ (1.9) բանաձևերով): Տարածքից մեկուսացվող սենք ներթափանցող աղմուկի դեպքում ձայնային ճնշման օկտավային մակարդակը` Lաղ, պատող կոնստրուկցիայի դրսից 2 մ հեռավորության վրա, որոշում են (1.11) կամ (1.12) բանաձևերով,
R - պատող կոնստրուկցիայով (որի միջով ներթափանցում է աղմուկը) օդային աղմուկի մեկուսացումը, դԲ,
S - պատող կոնստրուկցիայի մակերեսը, մ2,
Bմ - մեկուսացվող սենքի ձայնագիտական հաստատունը մ2,
k - նույնը, ինչ որ (1.1) բանաձևում:
6. Եթե պատող կոնստրուկցիան կազմված է տարբեր ձայնամեկուսացմամբ մի քանի մասերից (օրինակ` պատը պատուհանով և դռնով), R -ը որոշվում է հետևյալ բանաձևով.
S
R = 10*lg _________________, (1.14)
n Si
sum _________
i=1 10.0,1*Ri
որտեղ`Si - i-րդ մասի մակերեսը, մ2,
Ri - i-րդ մասով օդային աղմուկի մեկուսացումը, դԲ:
7. Եթե պատող կոնստրուկցիան կազմված է տարբեր ձայնամեկուսացմամբ երկու մասերից (R1 > R2),
R -ը որոշվում է հետևյալ բանաձևով.
S1
____ + 10.0,1*(R1-R2) S2
R = R1 - 10*lg _________________________ , (1.15)
S1
1+ ____
S2
8. Երբ R1 » R2 մակերեսների որոշակի հարաբերության` S1 /S2 դեպքում (1.13) բանաձևով հաշվարկելիս, թույլատրվում է պատող կոնստրուկցիայի ձայնամեկուսացման` R-ի, փոխարեն վերցնել կազմովի պատող կոնստրուկցիայի (պատնեշի) թույլ մասի ձայնամեկուսացումը` R2 և նրա մակերեսը` S2.
9. Պատուհան (պատուհաններ) ունեցող արտաքին պատի միջով սենք ներթափանցող, տրանսպորտային միջոցներից առաջացած ձայնի համարժեք և առավելագույն մակարդակները` LԱ, դԲԱ, հարկավոր է որոշել հետևյալ բանաձևով.
LԱ = LԱ2մ - RԱտր.պտհ + 10*lgSպտհ - 10*lgBմ - 10*lgk, (1.16)
որտեղ` LԱ2 մ - շենքից դուրս, պատից (պատնեշից) 2մ հեռավորության վրա ձայնի համարժեք (առավելագույն) մակարդակը, դԲԱ,
RԱտր.պտհ - պատուհանով արտաքին տրանսպորտային աղմուկի մեկուսացումը, դԲԱ,
Sպտհ - պատուհանի (պատուհանների) մակերեսը, մ2,
Bմ- սենքի ձայնագիտական հաստատունը 500 Հց օկտավային շերտում, մ2,
k - նույնը, ինչ որ (1.1) բանաձևում:
----------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասում